ZORGPLAN KOMPAS C COLLEGE S2014-2015 PIJKENISSE OHORT
Het Kompas College maakt deel uit van de Aloysius Stichting en verzorgt het onderwijs aan jongeren binnen de Justitiële Jeugd Inrichting (JJI) De Hartelborgt.
Het Kompas College maakt deel uit van de Aloysius Stichting en verzorgt het onderwijs aan jongeren binnen de Justitiële Jeugd Inrichting (JJI) de Hartelborgt.
1
Inhoudsopgave Woord vooraf
2
1. Algemeen
3
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9
Het Kompas College Onze leerlingen Missie en visie van het Kompas College Het leer- en leefklimaat Pijlers van ons onderwijs Werken vanuit een ‘OntwikkelingsPersPectief’ Ouders en verzorgers Commissie van Begeleiding (CvB) Dossiervorming
2. Het onderwijs
16
2.1 Binnenkomst 2.2 Kort verblijf 2.3 Lang verblijf 2.4 Adolescenten strafrecht 2.5 Uitstroom
3. Het onderwijsaanbod
20
3.1 Onderwijsarrangementen 3.2 Sociale Vaardigheden 3.3 Leerrichtingen
4. Kwaliteitszorg
22
4.1 Zorgstructuur 4.2 Zorgproces 4.3 Overlegstructuur (in – en extern) 4.4 Evaluatie
5. Speerpunten met betrekking tot de zorg
27
5.1 Plan van aanpak
Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6 Bijlage 7
31 Aandachtspunten: Een goed begin van de nieuwe schoolperiode Taak omschrijving met betrekking tot de zorg Aanmeldingsformulier CvB: Werkhouding (inclusief concentratie/motivatie) Aanmeldingsformulier CvB: Leren / cognitieve ontwikkeling Aanmeldingsformulier CvB: Gedrag / sociale en emotionele ontwikkeling Evaluatiecyclus Kompas College Overlegstructuur (in- en extern)
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
2
Woord vooraf Beste ouders, verzorgers en collega’s, Dit is het tweede schooljaar dat de Aloysiusstichting met haar school het Kompas College, het onderwijs binnen de JJI De Hartelborgt verzorgt. In het afgelopen jaar is er hard gewerkt aan de kwaliteit van ons onderwijs. De functie van dit zorgplan is enerzijds om de leerlingenzorg binnen het Kompas College te beschrijven en anderzijds om de kwaliteit van het zorgsysteem te borgen. Het document beschrijft de visie van het Kompas College over ontwikkelingsmogelijkheden van de leerlingen, hun ondersteuningsbehoefte en de benodigde pedagogische begeleiding, de organisatie van de zorg- en begeleidingsfuncties, de taken en bevoegdheden van betrokkenen en de praktische gang van zaken rond bovengenoemde. Waarom schrijven we dit zorgplan? Voor het Kompas college geldt dat wij naar kwalitatief hoogstaand onderwijs toe willen werken. Het is niet zo dat kwalitatief hoogstaand onderwijs een doel op zich is maar wij willen voor onze leerlingen excellent onderwijs realiseren. Dat willen we bereiken door te zeggen wat we doen, doen wat we zeggen, laten zien dat je echt doet wat je zegt, en wat je doet steeds beter proberen te doen. De zorg om de beoogde kwaliteit te realiseren wordt voor een gedeelte beschreven in dit zorgplan. Het zorgplan maakt deel uit van het geheel aan beleidsstukken (sectorplan, schoolplan en schoolgids), die de Aloysius Stichting en het Kompas College gebruikt om haar onderwijskundige proces en beleid op de beoogde kwaliteit te brengen en houden. Er zijn maar een aantal scholen in Nederland die werken binnen dezelfde complexiteit als de onze. Onze leerlingen lopen zeer uiteen qua leeftijd en onderwijsbehoefte. Het docententeam biedt een breed palet aan onderwijsmogelijkheden voor iedere leerling. Dat maakt het werk bijzonder uitdagend. Terugkijkend op ons eerste jaar realiseren wij ons dat we er nog niet zijn. Dit proces van vernieuwing heeft tijd en aandacht nodig maar vooral veel creativiteit, energie en doorzettingsvermogen van de docenten en het management team. Een aantal zaken moet nog verbeterd worden voordat we tevreden mogen zijn. Maar we hebben de juiste coördinaten, een goed kompas en een prima team. We gaan een uitdagend jaar tegemoet! Mede namens de MR van het Kompas College,
Joris van den Boer (locatiecoördinator) Eli-anne van der Torn (psycholoog) Karin Lalleman (zorgcoördinator) Gabrielle Weeder (administratief medewerker) Angela Franken (locatiedirecteur) April 2014
In dit zorgplan gebruiken wij de term ‘ leerlingen’ als het gaat over de context van school. We gebruiken de term jongeren als het gaat over jongeren in de context van JJI De Hartelborgt. Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
3
1. Algemeen 1.1 Het Kompas College Het Kompas College (brinnummer 04YK-05) is een school voor voortgezet speciaal onderwijs verbonden aan de Aloysius Stichting. Wij bieden onderwijs aan leerlingen die geplaatst zijn in JJI De Hartelborgt. Binnen De Hartelborgt kunnen 115 strafrechtelijk geplaatste jongeren verblijven in de leeftijd van 12 t/m 23 jaar. Het onderwijs wordt door het Kompas College intern in JJI De Hartelborgt aangeboden. Leraren zijn beter in staat om uitdagende doelen met de leerling te formuleren. Het Kompas College en JJI De Hartelborgt zien elkaar als intensieve samenwerkingspartners. Een werkrelatie die goed begonnen is in 2013 en waarmee we samen, een overkoepelende kwaliteitsslag willen realiseren. In samenwerking met JJI De Hartelborgt nemen wij onze maatschappelijke taak serieus om leerlingen voor te bereiden op een goede plek in de maatschappij. Dit doen we door iedere leerling een traject op maat te bieden. Zo wil de ene leerling zo snel mogelijk weer terugkeren naar de school van herkomst. En is voor de andere leerling een arbeidstraject of een zinvolle vorm van dagbesteding een mooi doel. Onze uitgangspunten zijn: de leerling staat centraal en het bieden van onderwijs op maat. Wij delen binnen de Aloysius Stichting drie kernwaarden: kracht, onvoorwaardelijk en passie. Voor ons zijn deze kernwaarden richtingbepalend voor onze werk in de school: Kracht:
Onvoorwaardelijk:
Passie:
Kracht is waarmee wij dagelijks ons werk doen. We zetten leerlingen en medewerkers in hun kracht en helpen leerlingen om krachtige persoonlijkheden te worden. We bieden een krachtige leeromgeving en staan stevig in onze schoenen. We zijn er onvoorwaardelijk voor onze leerlingen. Hierbij hoort: doorgaan waar anderen stoppen, loslaten als het goed gaat, blijven zoeken naar mogelijkheden, in goede en slechte tijden, elkaar nemen zoals iedereen is, onbaatzuchtigheid en 'mag het een onsje meer zijn?' Wij doen ons werk met passie. We werken vanuit ons hart, met plezier, gedrevenheid en energie. We doen het samen met anderen en zijn ervan overtuigd dat ons werk de moeite waard is.
Na ruim een jaar beginnen we deze drie kernwaarden ook echt terug te zien in de klas. Met onvoorwaardelijke aandacht proberen wij er steeds voor onze leerlingen te zijn. Elke uur, elke dag biedt weer kansen en mogelijkheden voor een nieuwe start. Met bevlogenheid en passie staan leraren klaar voor de leerling en zijn hulpvraag. Voor meer informatie over de Aloysius Stichting verwijzen we u naar de website: www.aloysiusstichting.nl
1.2 Missie en visie van het Kompas College Onze visie Onze visie willen wij in 2016 gerealiseerd hebben: “Wij garanderen kwalitatief hoogstaand onderwijs dat rekening houdt met de verschillende manieren waarop leerlingen het beste leren en presteren." Onze missie Wij bereiden jongeren voor op hun toekomstige plaats in onze samenleving. Wij weten dat onze leerlingen ernstige, complexe gedragsproblemen, psychiatrische problemen en/of leerproblemen ervaren. Wij willen samen met de leerling zijn talenten en kwaliteiten ontdekken. Wij richten ons ook op de ouders van onze leerlingen en de partners in de jeugdhulpverlening. Wij bieden onze leerlingen een passend ontwikkelings- en opbrengstgericht onderwijsprogramma. Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
4 Dat doen wij in een leeromgeving die de ontwikkelingsmogelijkheden optimaal stimuleert en die leerlingen tot hun recht laat komen. Wij stemmen onze werkwijze af met onze leerlingen, hun ouders en partners in het onderwijs en de jeugdhulpverlening. Ons aanbod is bovendien afgestemd op de leefwereld van onze leerlingen.
1.3 Onze leerlingen Onze leerlingen zijn jongeren met een complex verhaal. In die complexiteit kunnen wij onderscheid maken in diverse soorten psychiatrische problematiek. Veel jongeren geplaatst binnen een JJI laten gedragsproblemen zien. Zij hanteren extreem zelfbepalend gedrag, deze leerlingen zijn gediagnosticeerd met een gedragsstoornis (bijvoorbeeld ODD of OCD) of laten kenmerken hiervan zien. Een ander veel voorkomend probleem is een probleem op cognitief gebied. Een deel van onze leerlingen heeft bijvoorbeeld een licht verstandelijke beperking (lvb) en functioneert op een laag tot zwakbegaafd intelligentieniveau met een IQ van 60-85. Zij vinden het erg moeilijk om zich in andere mensen verplaatsen en/of hebben moeite om de wereld om zich heen te begrijpen. We zien cognitieve problemen ook terug in de aandacht en concentratie van de leerlingen, vaardigheden aanleren, plannen en het nemen van initiatieven etc. Meer specifieke kenmerken: Extreem antisociaal en agressief gedrag; conflicten die verbaal of fysiek agressief escaleren. Vaak meervoudige problematiek bij de jongere: oppositioneel opstandig gedrag en ADHD of depressief gedrag en angststoornissen. Zo komt ADHD vaak voor in combinatie met leer- of taalproblemen. Depressieve klachten en/ of sombere stemming. Gedrag en beleving staan in het teken van directe behoeftebevrediging (lage frustratietolerantie). Gebrekkige sociale- en probleemoplossende vaardigheden. Het slecht houden aan afspraken, onttrekken aan of overtreden van regels, nachten niet thuiskomen, weglopen en spijbelen. Problematisch alcohol- en drugsgebruik, vooral veel softdrugs. Aansluiting bij deviante jongeren; zich ophouden in criminele circuits. Problemen met intimiteit, relaties en seksualiteit. Langdurig dan wel zeer frequent schoolverzuim; voortijdig beëindigen of onderbreken van de schoolloopbaan. (Bron: van Montfoort, 2008, p.12) Onze leerlingen zijn vaak nog volop in ontwikkeling en sommige vormen van gedrag kunnen niet zozeer symptomen zijn van een onderliggende psychische stoornis maar een aanpassing aan slechte omstandigheden vanwege sociale problemen. Veel van de geplaatste jongeren zijn geconfronteerd met traumatische ervaringen. Ook is er vaak sprake van gezinsproblematiek, waarbij er een disbalans is ontstaan in draagkracht en draaglast. Regie en gezag ontbreken vaak binnen het gezin. Niet iedere jongere krijgt ondersteuning van de ouder(s) tijdens het verblijf in een JJI. Uit onderzoek blijkt dat 90% van de jongeren te kampen heeft met een vorm van Psychiatrische problemen (Bron: Vreugdenhil,2004). Daarnaast heeft 67% van de jongeren te kampen met meervoudige problematiek.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
5 Wij gebruiken de term zorgleerling niet. Voor ons is iedere leerling uniek. De docenten van het Kompas College werken juist vanuit de kracht en talenten van een leerling (zie ook Handelingsgericht Werken). De constante in- en uitstroom en de verblijfsduur van de leerlingen maken het niet altijd gemakkelijk om die talenten en kwaliteiten te ontdekken. Om al onze leerlingen met hun individuele hulpvraag te kunnen bedienen bieden wij een breed palet aan onderwijs aan, in de vorm van een persoonlijk leertraject. Tijdens de detentieperiode willen wij de jongeren ondersteunen bij het opbouwen van een maatschappelijk aanvaardbaar bestaan op het gebied van onderwijs en/of arbeid en vrijetijdsbesteding. Een gedwongen detentie moet worden beschouwd als een laatste redmiddel, zowel in rechtspositionele, als in ‘behandel technische’ zin. Het is een middel om opvoeding, behandeling en onderwijs mogelijk te maken. Er zijn drie situaties waarbij een jongere in een justitiële jeugdinrichting terechtkomt: Voorlopige hechtenis. De jongere is opgepakt door de politie en wordt verdacht van een ernstig strafbaar feit. Hij moet dan in de JJI blijven totdat de rechter een uitspraak doet. Jeugddetentie. De rechter kan de jongere gevangenisstraf geven. De straf duurt maximaal een jaar voor kinderen van 12-15 jaar en maximaal twee jaar voor kinderen van 16 en 17 jaar. Een PIJ-maatregel. Deze maatregel kan de rechter opleggen als de jongere iets strafbaars heeft gedaan en een gedrags- of ontwikkelingsstoornis of een psychiatrische aandoening heeft. Een kind wordt dan minimaal twee jaar lang behandeld in een behandelinrichting. Daarna bekijkt de JJI of de jongere weer terug kan keren in de samenleving. Als het nodig is kan de PIJ-maatregel tot twee keer door de rechter verlengd worden met maximaal twee jaar per verlenging. In het kader van de landelijke bestemming zijn er binnen JJI De Hartelborgt 10 plaatsen voor de FOBA: Forensische Observatie en Begeleidingsafdeling en 15 voor de VIC: Very Intensive Care. Samen vormen deze 25 leerlingen een bijzondere groep binnen het onderwijs. Enkele feiten (Bron: JJI De Hartelborgt 2013): De gemiddelde leeftijd bij instroom is 16.4 jaar. Tot en met 13 jaar 2 à 3 %. In 2012 is 64% van de instroom in langverblijf 18 jaar en ouder. De gemiddelde leeftijd is bij instroom 19.2 jaar. Voorlopig gehechte jongeren hebben de laatste jaren een gemiddelde verblijfsduur tussen de 43 en 49 dagen. In 2012 duurt een PIJ gemiddeld 1.369 dagen (3 ¾ jaar).
1.4 Het leer- en leefklimaat Binnen de geslotenheid lopen de gebieden van leven en leren door elkaar heen, meer dan in een andere woonvormen. Jongeren zitten letterlijk met elkaar opgescheept waardoor de problemen van de leefgroep in de klas een rol kunnen spelen en andersom. Het feit dat het wonen onder een andere verantwoordelijkheid valt (JJI De Hartelborgt) maakt dat samenwerken tussen beide instellingen noodzakelijk is om een goed en positief pedagogisch leefklimaat in zowel de school als de instelling te realiseren.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
6 Binnen het Kompas College nemen wij de psychologische basisbehoeften van Luc Stevens (L. Stevens (2004). Zin in School. Amersfoort: CPS.) als leidraad. Ieder mens is gebouwd om zichzelf te ontwikkelen en heeft een natuurlijke behoefte aan relatie, autonomie en competentie. Als in voldoende mate is voldaan aan de behoefte aan relatie (anderen waarderen mij en willen met mij omgaan’), aan de behoefte aan autonomie (‘ ik kan het zelf, hoewel niet altijd alleen’) en aan de behoefte aan competentie (‘ik geloof en heb plezier in mijn eigen kunnen’) is er welbevinden, motivatie, inzet en zin in leren. Relatie = Jongeren hebben behoefte aan relatie, zowel met hun leerkrachten als met andere jongeren. Ze willen het gevoel hebben erbij te horen, deel uit te maken van een gemeenschap. In school hebben volwassenen veel invloed op de kwaliteit van de relaties. Competentie = Jongeren willen laten zien wat zij kunnen. Dat vraagt uitdaging. Dat kan alleen als het onderwijs is afgestemd op de mogelijkheden en (basis) behoeften van de leerling. Een leerkracht die de ontwikkeling van haar leerlingen serieus neemt, biedt de leerling ruimte om passende leerdoelen voor zichzelf te formuleren en voor hem haalbare resultaten te boeken. Autonomie = Autonomie verwijst naar het gevoel onafhankelijk te zijn. Jongeren willen het gevoel hebben de dingen zélf te kunnen doen. Zélf kunnen beslissen, zelf keuzes maken. Ook in de geslotenheid. Dat kan alleen in een omgeving waarin de eigenheid van een leerling gerespecteerd wordt. Individuele vrijheid is belangrijk en wordt gestimuleerd, maar altijd in relatie met de ander en met behoud van diens vrijheid en jouw verantwoordelijkheid daarvoor. Autonomie verwijst altijd naar relatie.
Figuur 1: De psychologische basisbehoeften van L. Stevens
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
7
1.5 Pijlers van ons onderwijs Met ons onderwijs hebben wij een doel voor ogen. Ons doel is beter dan goed onderwijs bieden. Je gaat dan op zoek naar pijlers die je ondersteunen in het behalen van je doelstellingen. Wij geloven dat we door deze twee pijlers met elkaar te combineren een optimaal leerklimaat kunnen creëren. De eerste pijler is pedagogisch tact en richt zich vooral op de pedagogiek. De tweede pijler is handelingsgericht werken en richt zich o.a. op de didactiek. Om bij beter dan goed onderwijs te komen is het goed om te definiëren hoe wij onderwijskwaliteit zien. Voor ons is onderwijskwaliteit adaptief onderwijs in gepersonaliseerd leren: het aanpassen van het onderwijs aan de individuele behoeften, interesses en mogelijkheden van de leerling. (Bron: Hopkins, 2007). Gepersonaliseerd leren geldt dus voor iedereen binnen de school; leerlingen en medewerkers. Pedagogische tact Omgaan met leerlingen op school is een aaneenschakeling van ‘pedagogische ogenblikken’. Momenten waarin de leraar in een ‘split second’ een beslissing moet nemen. Zij moet onmiddellijk weten wat te doen of juist níet te doen. Ze kan het zich niet veroorloven al te lang stil te staan bij de afweging van de meest adequate reactie. Dat is een reactie die aansluit bij de situatiebeleving van de leerling en die tegelijkertijd de leerling in staat stelt om verder te gaan met zijn bezigheid. Een reactie die de leerling en de groep weer in rust, in evenwicht brengt. In de interactie tussen leerkrachten en leerlingen komt het daarop aan, op iets wezenlijks, iets bijzonders, iets dat zich bijna niet laat omschrijven. Een fenomeen waarin zichtbaar en voelbaar is dat de leerkracht op het goede moment de goede dingen doet en zegt, óók in de ogen van de leerlingen. Dat fenomeen wordt ‘pedagogische tact’ genoemd, waarbij het niet gaat om de competenties van de leraar, maar vooral om wie hij is. Ook hier zijn de psychologische basisbehoeften het uitgangspunt (zie figuur 2 hieronder).
Psychologische basisbehoeften: Relatie
Competentie
Autonomie
INTERACTIE
Pedagogische antwoorden: Aanbod van (gelegenheid tot) verbondenheid door beschikbaarheid, vertrouwen en responsiviteit; aanbod van verantwoordelijkheid. Aanbod van uitdaging en ruimte; aanbod van ondersteuning en grenzen. Aanbod van respect voor de jongere als actor; aanbod van respect voor diens uniciteit; aanbod van het perspectief van de ander en het andere.
Figuur 2: Proeve van een pedagogische grond (L.M. Stevens, 2004)
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
8 Handelingsgericht werken* Handelingsgericht Werken (HGW) wil de kwaliteit van het onderwijs en de begeleiding van leerlingen verbeteren. Het is een systematische manier van werken, waarbij het aanbod afgestemd is op de onderwijsbehoeften en de basisbehoeften van de leerlingen. Aan de hand van de leerling kenmerken wordt gekeken welke onderwijsbehoeften de betreffende leerling heeft. Het onderwijs wordt daarop aangepast. Zeven uitgangspunten HGW gaat uit van zeven principes: 1. Onderwijsbehoeften van de leerling centraal stellen. Denk aan de instructie, de leertijd en uitdaging. 2. Afstemming en wisselwerking tussen de leerling en zijn omgeving: de groep, de leerkracht, de school en de ouders/plaatsvervangende ouders. De omgeving moet goed afgestemd zijn op wat de leerling nodig heeft. 3. De leraar doet ertoe. Hij kan afstemmen op de verschillen tussen de leerlingen en zo het onderwijs passend maken. 4. Positieve aspecten zijn van groot belang. Niet alleen de positieve aspecten van de leerling, maar ook van de leraar, de groep, de school en de ouders/plaatsvervangende ouders. Als een leraar een negatief beeld heeft van de leerling, dan zie hij vaak alleen nog maar het negatieve gedrag. Het is belangrijk dat de leraar dan zoekt naar positief gedrag, dan zijn er meer mogelijkheden om het probleem op te lossen. 5. Constructieve samenwerking tussen school en ouders/plaatsvervangende ouders. De verantwoordelijkheid voor initiatief ligt bij de school. Maar de school geeft wel de verwachtingen over de verantwoordelijkheid van ouders duidelijk aan. 6. Doelgericht werken. Het team formuleert doelen met betrekking tot leren, werkhouding en sociaal emotioneel functioneren. Het gaat hierbij zowel om korte als lange termijndoelen. De doelen worden geëvalueerd volgens de HGW-cyclus (zie hieronder). Ze worden SMARTI geformuleerd. 7. De werkwijze van school is systematisch en transparant. Er zijn duidelijke afspraken over wie wat doet en wanneer. Kenmerken Een aantal kenmerken van HGW zijn: Het gaat niet uit van individueel onderwijs, waarbij klassikale werkvormen worden afgewezen. Klassikale activiteiten en rekening houden met verschillende onderwijsbehoeften. Gebruik het groepsplan: beschrijf de doelen voor verschillende leergebieden, de benodigde materialen en de vereiste didactiek om zo aan de doelen te kunnen werken. Een leerling hoeft zich niet eerst goed te moeten voelen om dan pas succesvol te leren. Welbevinden is noodzakelijk voor succesvol onderwijs, maar is geen voorwaarde voordat een leerling kan leren. Als een leerling zich inzet voor een uitdagende opdracht, kunnen het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid groeien. Juist daarom is een uitdagende leeromgeving, die afgestemd is op de verschillende onderwijsbehoeften van leerlingen, zo belangrijk. De leraar wacht niet af tot de leerling ‘ klaar’ is voor een doel, dit kan namelijk remmend werken. De leraar moet beseffen dat hij een grote rol speelt in het leerniveau van de leerling. Gesprekken met leerlingen zijn heel belangrijk. Leerlingen kunnen vaak zelf goed aangeven wat ze nodig hebben, wat ze goed kunnen en wat anders moet. Ook zijn de eigen oplossingen van leerlingen vaak het eenvoudigst. En de leerling zet zich meer in voor zijn eigen idee dan voor een opgelegde maatregel.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
9 Leerkrachtvaardigheden Bij HGW is de basishouding van de leraar heel belangrijk. Zijn visie, waarden en overtuigingen geven richting aan het handelen. Hieronder komt een ideaalbeeld van de leraar, bedoeld als reflectiekader. De leraar beseft dat hij een rolmodel is. Hij is positief ingesteld en heeft hoge verwachtingen. Hij is geduldig, beslist en consequent. Hij vraagt om feedback en reflecteert op zijn houding en handelen. De leraar gaat goed om met de verschillen tussen leerlingen. Het groepsplan dat de leraar schrijft is hierop afgestemd. De leraar gebruikt verschillende werkvormen en geeft een kwalitatief goede instructie. De instructie is gevarieerd, met interactie. Hij geeft vooraf het lesdoel aan en evalueert dat aan het einde van de les. Hij controleert steeds of de leerlingen het begrijpen. Hij hanteert een goed klassen management (zie bijlage 1) want dat kan problemen voorkomen en ervoor zorgen dat alles soepel loopt. Hierbij hoort dat de leraar alert is, de touwtjes goed in handen heeft, flexibel is en de leertijd effectief benut. De HGW-cyclus Deze cyclus is een hulpmiddel om de zorg op groepsniveau en individueel concreet te maken. Op groepsniveau benoemt de leraar de onderwijsbehoeften van de leerlingen in zijn groep in een groepsplan. De leraar doet dit ook op individueel niveau. Deze cyclus kent vier fasen: 1. Signaleren en observeren > Wat heeft de individuele leerling nodig? 2. Analyseren > Het benoemen van de onderwijsbehoeften van de leerlingen. 3. Plannen > Leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften clusteren en een groepsplan opstellen. 4. Realiseren > Het groepsplan in de praktijk uitvoeren. Ontwikkelperspectief HGW pleit voor OntwikkelPersPectieven (hierna OPP genoemd) die gemaakt zijn aan de hand van bovengenoemde zeven principes, want dan is de kans op succes het grootst. In het OPP wordt de onderwijsbehoeften van de leerling opgenomen. In het OPP is aandacht voor de wisselwerking tussen leerling, school en gezinscontext. Er staat ook in wat de leraar nodig heeft aan ondersteuning. Positieve aspecten van leerling, leraar, groep, ouders/plaatsvervangende ouders en school zijn erin verweven. Het is opgesteld vanuit een constructieve samenwerking. Het is doelgericht, systematisch en transparant voor alle betrokkenen. *Bron HGW: Wij leren (kennisplatform voor het onderwijs).
1.6 Werken vanuit een ‘ontwikkelingsperspectief’ Een OPP is “een inschatting van de ontwikkelingsmogelijkheden van een leerling voor een bepaalde, langere periode, gebaseerd op het verwachte uitstroomniveau”. Wat gaat een leerling leren op het Kompas college? Dat wordt benoemd in het OPP. In het OPP wordt beschreven wat de school verwacht dat de leerling in een gestelde periode kan leren. Op het Kompas College schrijven wij een concept OPP binnen twee weken. Binnen zes weken na binnenkomst moet het OPP klaar en ondertekend zijn. Het OPP is persoonlijk, het is afgestemd op de mogelijkheden en talenten van de leerling zelf. Het OPP is dus eigenlijk het uitstroomniveau van een leerling. Zes weken na binnenkomst van de leerling op school is het OPP geschreven door de schoolmentor in samenwerking met de leerling. Het ontwikkelingsperspectief wordt na goedkeuring en ondertekening opgenomen in het Maatwerk Leerlingvolgsysteem (hierna MLS genoemd) onder het kopje onderwijsplanner.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
10 Uitstroomniveau* Naar welke vervolgschool kan een leerling na het Kompas College uitstromen? Wat verwachten wij een leerling te leren (leerrendementsverwachting), zodat hij goed toegerust is voor zijn vervolgschool (uitstroombestemming). De inschatting hiervan is gebaseerd op het uitstroomniveau dat het Kompas College met de leerling denkt te kunnen bereiken. Het geeft de mogelijkheid aan van het niveau dat haalbaar is voor deze specifieke leerling. Het uitstroomniveau wordt vermeld per vak in het OPP. De uitstroomniveaus van ieder vakgebied samen vormen een uitstroomprofiel (zie hiervoor figuur 3). De verzameling uitstroomniveaus per leergebied vormen samen de instroomeisen van het voortgezet onderwijs, de arbeid of de dagbesteding die de leerling gaat volgen. Bijvoorbeeld een vmbo-diploma of de arbeidsmarkt. Als wij vervolgens bekijken op welk niveau een leerling binnenkwam op school en dat verbinden aan het verwachte uitstroomniveau van de leerling, dan levert dat een prognose- of ontwikkelingslijn op. Het OPP bevat dus de doelstellingen voor alle leergebieden die een leerling moet beheersen om door te kunnen stromen naar arbeidsmatige dagbesteding, naar de arbeidsmarkt of naar het diploma dat wij als school met deze leerling denken te kunnen bereiken. Omdat veel leerlingen een relatief korte periode in onze school verblijven, betekent dit vaak dat wij dat uitstroomniveau niet zelf kunnen realiseren maar een onderdeel in het geheel zijn, een schakel in de keten. Leerrendementsverwachting* De school stelt het ontwikkelingsperspectief van een leerling vast door in te schatten welke leerdoelen een leerling maximaal zal behalen in de periode dat de leerling op het Kompas College verblijft. Deze leerdoelen horen bij zijn verwachte uitstroomniveau. Deze verwachtingen baseren we op de gegevens die we verzamelen uit het startgesprek, dossiergegevens en de AMN toets. De school vermeldt van iedere leerling het instroomniveau. Tussen het instroomniveau en het verwachte uitstroomniveau lopen leerlijnen. De combinatie van instroomniveau en het verwachte uitstroomniveau levert een leer- rendementsverwachting op per vakgebied. Dit is de vooruitgang die het Kompas College met de leerling gedurende zijn verblijf op onze school verwacht te behalen. Omdat wij de leerlingen en zijn leerstrategieën niet goed kennen bij binnenkomst is dit onderdeel risicovol. Daarnaast zijn er minimaal drie metingen verspreid in de tijd nodig om hier een correcte uitspraak over te kunnen doen. Vaak beschikt het Kompas College niet over de eerdere metingen. In alle gevallen is het onwenselijk om op basis van een enkel meetmoment uitspraken te doen over het eindniveau dat een leerling kan behalen. Vooral als het verwachte leerrendement laag is, is het gevaar van ‘self-fulfilling prophecy’ groot. Als er weinig van de leerling wordt verwacht, zal het onderwijsaanbod daar op afgestemd worden. Alleen al daardoor zal de leerling ook laag eindigen.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
11
Uitstroombestemming met de uitstroomprofielen (uitstroomprofiel is het gehele vakkenpakket) Uitstroomprofiel Vervolgonderwijs
Uitstroomprofiel Arbeidsmarkt
Uitstroomprofiel Dagbesteding
Leergebiedoverstijgende kerndoelen Leren leren Leren taken uitvoeren Leren functioneren in sociale situaties Ontwikkelen van een persoonlijketoekomstperspectief
Leergebiedoverstijgende kerndoelen Leren leren Leren taken uitvoeren Leren functioneren in sociale situaties Ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief
Leergebiedoverstijgende kerndoelen Leren leren Leren taken uitvoeren Leren functioneren in sociale situaties Ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief
Leergebiedspecifieke kerndoelen Nederlands Engels Wiskunde Mens en natuur Mens en maatschappij Kunst en cultuur Bewegen en sport
Leergebiedspecifieke kerndoelen Nederlands Engels Wiskunde Mens en natuur Mens en maatschappij Kunst en cultuur Bewegen en sport
Leergebiedspecifieke kerndoelen Nederlands
Kerndoelen voorbereiding op arbeid
Kerndoelen voorbereiding op dagbesteding Indien mogelijk loopbaanbegeleiding Indien mogelijk arbeidscompetenties
Loopbaanbegeleiding Arbeidscompetenties
Wiskunde Mens en natuur Mens en maatschappij Kunst en cultuur Bewegen en sport
Figuur 3: Uitstroombestemming en de uitstroomprofielen.
Uitstroombestemming * De uitstroombestemming is de bestemming na het Kompas College waarnaar een leerling naar verwachting uitstroomt. De uitstroombestemming geeft richting aan de inhoud en de planning van het onderwijsleerproces op het Kompas College en geeft richting aan de hulpvraag op de leefgroep binnen De Hartelborgt. De uitstroombestemming wordt in samenwerking vastgesteld met de leerling en de groepsmentor van de leefgroep. De uitstroombestemming van een leerling wordt bekrachtigd door de Commissie van begeleiding (CvB). (zie hiervoor 1.8) Het uitstroomniveau is niet hetzelfde als de uitstroombestemming. Het uitstroomniveau geeft per leergebied een aanduiding van het kennis- en vaardigheidsniveau dat voor een uitstroombestemming vereist is. In figuur 4 ziet u de verbanden tussen standaard, arrangement en uitstroombestemming. Vaak is er sprake van een disharmonisch profiel, waarbij een leerling voor de verschillende leergebieden een verschillend uitstroomniveau bereikt. Uiteindelijk kan er maar één uitstroombestemming zijn. Deze keuze van uitstroombestemming is een gewogen besluit op basis van de uitstroomniveaus van de verschillende leergebieden, de belemmeringen en bevorderende factoren en de talenten en interesses van de leerling. Volgens de norm van de nieuwe wet VSO zijn er drie uitstroombestemmingen. Deze uitstroombestemmingen zijn vervolgonderwijs, arbeid of dagbesteding. * Terminologie is ontleend aan Ontwikkelingsperspectief in het basisonderwijs. PO raad 2014.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
12
Standaarden: (hiermee worden de
Arrangementen: (zie 3.1)
Uitstroomniveaus:
Gevorderd standaard
Talent arrangement
MBO 3
Voldoende standaard
Basisarrangement
MBO 1, 2
Minimum standaard
Intensief arrangement
Arbeid
Onder minimum standaard
Intensief arrangement
Dagbesteding
standaarden bedoeld die worden aangeboden middels het groepsplan).
Figuur 4: Het verband tussen standaard, arrangement en uitstroombestemming. Het vereiste uitstroomniveau van een vakgebied voor een bepaalde uitstroombestemming is gelijk aan de instroomeisen die dat schooltype stelt aan een leerling. Bijvoorbeeld, de instroomeisen voor taal en rekenen/wiskunde van het Praktijkonderwijs liggen anders dan die voor Mboniveau 3.
Ondanks de inzet van alle betrokkenen komt het voor dat leerlingen het beoogde leerrendement of zelfs uitstroomniveau niet behalen. Redenen hiervoor kunnen zijn: ontbreken van informatie m.b.t. het schoolverleden van de leerlingen; leerling kenmerken (concentratieproblemen, gedragsproblemen, persoonlijke stoornissen); motivatieproblemen; docenten stellen geen ambiteuze doelen voor de leerlingen; te weinig planmatig werken; kortere verblijfsduur. Middels handelingsgericht werken maken we zo steeds gefundeerde keuzes binnen ons onderwijsaanbod, afgestemd op het uitstroomniveau, uitstroombestemming, leerrendement en uitstroomprofiel. Dit borgen wij in het OPP.
1.7 Ouders en verzorgers Binnen het Kompas College hechten wij veel waarde aan een goede samenwerking met ouders van leerlingen. Onderzoek laat zien dat leerlingen beter presteren als zij weten en ervaren dat de school en de ouders contact met elkaar hebben en afspraken maken. Om ouders te betrekken bij de school versturen wij de OPP’s aar ouders. Tijdens de behandelplanbespreking (i.s.m. de Hartelborgt) wordt het OPP met de ouders besproken. Daarnaast sturen wij twee keer per jaar nieuwsbrieven naar ouders en sluiten de docenten twee keer per jaar aan bij de ouderavonden/middagen op de leefgroep. Docenten informeren de ouders twee keer per jaar over de vorderingen die de leerlingen maken op school. Een betere communicatie en samenwerking met JJI De Hartelborgt kan ervoor zorgen dat we beter in staat zijn om de één kind - één plan gedachte vorm te geven richting ouders. Zo willen we ouders gezamenlijk gaan uitnodigen voor de eerste behandelplanbespreking, het OPP is hier onderdeel van. In het schoolplan 2014-2015 is het betrekken van het netwerk rondom jongeren, opgenomen in het plan van aanpak.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
13 In de geslotenheid is het contact met ouders een constante zorg. Het is geen vanzelfsprekendheid. Het is moeilijk om contact te krijgen met ouders en dit onderwerp heeft voortdurend aandacht en energie nodig. Binnen de Aloysius Stichting is hier een kenniskring voor ingesteld, zodat dit onderwerp ook op de landelijke agenda staat. Aan de andere kant spelen de gedragsdeskundigen, de mentoren en groepsleiders van de leefgroepen een grote rol in het leven van de leerling als zij in detentie zitten. Ook deze professionals moeten een plaats hebben in de dynamische relatie tussen leerling en school. Genoemde professionals nodigen wij uit om deel te nemen aan de leerling-besprekingen. Gezien de stijgende leeftijd van onze leerlingen vinden we het noodzakelijk om genuanceerder om te gaan met het begrip ouders. Belangrijke elementen zijn hierbij; waar gaat de leerling wonen na verblijf in JJI De Hartelborgt, met wie heeft de leerling een emotionele relatie en wat is de behoefte en wens van de leerling? Deze drie elementen hebben hun plaats in het ontwikkelperspectief zodat iedereen hier naar kan handelen.
figuur 5: Schematisch weergave van de betrokkenheid van ouders op het kompas college.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
14
1.8 Commissie van Begeleiding Het Kompas College heeft haar eigen Commissie voor Begeleiding (hierna CvB genoemd). De CvB is eigenlijk de Commissie van Toelating en Begeleiding (CvTB) en bestaat uit een aantal vaste leden: Functie: Psycholoog
Zorg coördinator
Locatie coördinator
Onderwijskundige coördinator
Maatschappelijk werker van JJI De Hartelborgt
Verpleegkundige van JJI De Hartelborgt
SOVA/You Turn trainer
Taak met betrekking tot de zorg: Is verantwoordelijk voor het zorgaanbod, acties en interventies die genomen worden op het gebied van zorg. Verzorgt aanvragen voor aanvullende diagnostiek. Heeft frequent overleg met collega’s HB. Is verantwoordelijk voor het beleid rondom zorg. Is verantwoordelijk voor de evaluaties rondom de zorg. Is voorzitter bij de leerlingbespreking. Begeleidt en coacht leraren bij het schrijven van de OPP’s. Is verantwoordelijk voor de dossiervorming in MLS. Is gemandateerd door de directeur om zitting te nemen in de CvB. Is voorzitter en neemt beslissingen op het gebied van zorg. Is verantwoordelijk voor de organisatie rondom de zorg. Is verantwoordelijk voor het onderwijskundig beleid. Analyseert de onderwijsactiviteiten. Is verantwoordelijk voor de leerlijnen. Begeleidt en coacht leraren bij het schrijven van de OPP’s. Is verantwoordelijk voor didactische vraagstukken van leerling en leraar. Brengt achtergrondinformatie mee vanuit de thuissituatie. Hierdoor kan ze vanuit een ander perspectief kijken naar uitstroom en vervolgonderwijs. Sluit eens per drie maanden aan en kan op casusniveau uitgenodigd worden om een hulpvraag vanuit de medische kant te begeleiden. Geeft een terugkoppeling vanuit het begeleiden en coachen van leerlingen met sociale en/of emotionele problemen.
De voorzitter van de CvB is de locatie coördinator. De eindverantwoording voor de CvB ligt echter bij de locatiedirecteur. Tijdens het wekelijks MT overleg kan men casuïstiek, zorgen en/of vragen inbrengen. De CvB vormt het hart van de leerlingenzorg. Iedere week komt de CvB bijeen. Voor de vergadering kunnen de betreffende leraren uitgenodigd worden maar dit is niet gebruikelijk. Ook ouders/verzorgers kunnen in enkele gevallen worden uitgenodigd. Een leerling wordt besproken in de CvB als een betrokken mentor of vakleerkracht binnen de school feedback wil in de aanpak die tot nu toe uitgevoerd is. Of wanneer er sprake is van een complex leer- of gedragsprobleem. Meer informatie over dit onderwerp leest u in hoofdstuk 4. In bijlage 2 kunt u meer lezen over de taakomschrijving m.b.t. de zorg. Een leerling wordt altijd in overleg met de onderwijscoördinator ingebracht door de mentor of vakleerkracht. De leraar vult een aanmeldformulier in (zie bijlage 3,4 en 5) en geeft deze aan de onderwijs coördinator. De onderwijscoordinator maakt en verstuurt de agenda hiervoor. Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
15 De taak van de CvB in de ondersteuningsstructuur kan betrekking hebben op:
Monitoren van het OPP (inhoud en proces) Indelen in leerrichting Ondersteunen bij zorgen of ernstige problemen Afstemming met ondersteunende instanties Evaluatie bij het verlaten van de school Plaatsing in tussenvoorzieningen leerlingen met extra onderwijsbehoeften
Naast de taken met betrekking tot de leerlingen heeft de CvB ook haar verantwoordelijkheid binnen het managementteam. In de managementstructuur draagt de CvB of haar leden bij aan:
Kwaliteitsbewaking leerlingenzorg Stimuleert expertiseontwikkeling Organiseert deskundigheidsbevordering voor docenten Levert input aan management voor beleid Werkt landelijk binnen de Aloysius Stichting
1.10 Dossiervorming Het papieren dossier Het papieren leerlingendossier bevindt zich in de ruimte bij de psycholoog. Wij gebruiken momenteel een papieren- en een digitaal archief. Het papieren archief omvat dossiers opgeborgen in een afsluitbare kast/ruimte. Alle leerlingen die onze school bezoeken hebben een eigen dossier in een hangmap die op achternaam geordend is. In de hangmap zitten de inschrijfformulieren, behaalde diploma’s, zorgformulieren, leerlingformulieren, ondertekende OPP, verder alle informatie die de school uitgaat en die bij de school binnenkomt. Rapporten, onderwijskundige rapporten, briefwisseling, verslagen logopedie/ psycholoog/ fysiotherapie etc. In principe is het papieren dossier alleen toegankelijk voor de administratieve medewerkers, ouders en de leerling zelf. De bewaartermijn van de papieren dossiers is vijf jaar. Het digitaal dossier Wij werken met MLS. Het A gedeelte is de administratieve kant. Het B gedeelte is het Leerlingvolgsysteem (LVS). Het stelt ons in staat op eenvoudige wijze het onderwijs leerproces te plannen, terwijl het de ontwikkeling van individuele leerlingen volgt. Vanuit deze gegevens maken we overzichten. Enerzijds om inzicht te verkrijgen in de effectiviteit van ons onderwijs. Anderzijds om de totale situatie van de leerling te beschrijven. Zo worden ook grotere incidentregistraties in MLS bewaard. Wij voeren toetsscores in, berekenen leerachterstanden en geven grafische weergave van het vorderingsproces. Al deze onderdelen komen ter sprake tijdens de leerling besprekingen. MLS wordt ook gebruikt om de ontwikkelingsperspectieven te schrijven en te evalueren. Alle docenten mogen in deel B werken, deel A mogen zij alleen lezen.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
16
2. Het onderwijs 2.1 Binnenkomst Onderwijs start de dag na binnenkomst in De Hartelborgt. Het eerste contactmoment tussen school en leerling vindt plaats tijdens het startgesprek. Het startgesprek wordt gevoerd door iemand van de CvB (zie 1.8). Tijdens het startgesprek proberen we een compleet beeld van de leerling als persoon te krijgen. Hierbij zijn we vooral benieuwd naar de visie en beleving van de leerling over onderwerpen als leren, motivatie, helpende factoren en belemmerende factoren. Indien er na het startgesprek nog onduidelijkheden zijn dan kan aanvullend onderzoek nodig zijn zoals een IQ onderzoek of een Beroepen Interesse Test (BIT). Standaard wordt er aanvullend didactisch onderzoek gedaan om het niveau te bepalen (AMN). Informatie van de laatst bezochte school proberen wij altijd zo spoedig mogelijk te achterhalen. Wanneer we beschikken over een compleet, recent dossier wordt de AMN toets niet afgenomen. Soms bevindt een leerling zich in het eindexamenjaar/opleiding op het moment dat hij of zij op het kompascollege wordt geplaatst. Het is dan mogelijk om, onder begeleiding, het traject binnen te vervolgen. Op basis van het beeld dat tijdens die eerste week wordt gevormd, de uitslagen van de toetsen en de mogelijkheden en belemmeringen van de leerling, wordt bepaald in welk traject en met welke uitstroombestemming de leerling geplaatst wordt. Omdat veel leerlingen al een tijd geen onderwijs genoten hebben bestaan de lessen in de eerste weken vooral uit het verwerven van schoolse vaardigheden (op tijd komen, voor je lesmap zorgen, luisteren, concentreren enz. ). Tijdens die eerste week worden er verschillende toetsen afgenomen om zo het niveau en de lesstof die beheerst wordt te achterhalen. Doordat onze leerlingen door justitie bij ons geplaatst worden is het vaak onduidelijk hoe lang de verblijfsduur zal zijn. Dit heeft te maken met de rechtsgang die op dat moment nog moet plaatsvinden. Soms is dit alleen een voorarrest of een gedragsbeperkende maatregel (GBM) van vier weken.
2.2 Kort verblijf Wanneer een leerling onderwijs volgt op het Kompas College is de uitstroomdatum dus nog niet bekend. Een leerling die bij binnenkomst op het Kompas College al een school bezocht, zal in de meeste gevallen terugkeren naar de school van herkomst. Als een leerling zonder school van herkomst ingestroomd is, zal er in samenwerking met de jeugdreclasseerder of de gezinsvoogd een nieuwe, passende school gezocht moeten worden. Voor het vinden van een nieuwe, passende voortgezet onderwijsschool (vo) voor een leerling die uitstroomt, is er samenwerking met het samenwerkingsverband Koers VO (voor de Rotterdamse scholen). Wanneer een leerling in een andere plaats/regio naar school moet gaan, zal er samenwerking met andere samenwerkingsverbanden gezocht worden. Voor het vinden van een nieuwe opleiding in het middelbaar beroeps onderwijs (mbo) is er samenwerking met de regionale ROC's. De reclassering staat hierin centraal. Zij werken intensief samen met de zorgcoördinator. Aan de kortverblijf leefgroepen van de Harteborgt heeft het Kompas College instroomklassen gekoppeld. In de instroomklassen werken de leerlingen maximaal 6 weken. Uitzonderingen zijn leerlingen die al een concrete beroepsgerichte uitstroombestemming hebben. Die proberen we na twee weken in de juiste of aansluitende leerrichting te plaatsen. Tijdens de instroomperiode wordt de leerling besproken in de CvB en wordt besloten naar welke leerrichting hij uitstroomt. Voordat de CvB de keuze definitief maakt heeft de psycholoog overleg gehad met de gedragdeskundige van de leefgroep. Het doel hiervan is om de geschiktheid van de leerling voor deze leerrichting te controleren. Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
17 De zorgcoördinator zorgt ervoor dat het dossier van de leerling m.b.t. de school van herkomst compleet is. De psycholoog heeft de eindverantwoording voor het OPP. Binnen twee weken wordt er een concept OPP geschreven door de zorgcoördinator. Met deze gegevens kan de schrijver van het perspectiefplan (hierna PP genoemd) van JJI De Hartelborgt verder aan de slag. Dit concept maakt het mogelijk dat de leden van het netwerkberaad een start kunnen maken met de voorbereiding van het vertrek uit JJI De Hartelborgt. Zo kan bijvoorbeeld de reclassering de mogelijkheden om terug te keren naar de oude school gaan onderzoeken. Op basis van de eerste weken schrijft de schoolmentor het OPP, dit OPP is binnen zes weken klaar. In week vijf wordt het OPP door de schoolmentor met de leerling besproken, indien van toepassing naar de ouders gestuurd en wordt deze ondertekend door beide en aan MLS toegevoegd. Tijdens perspectiefplan besprekingen wordt in de gezamenlijkheid met de inrichting het toekomstperspectief met leerling en ouders gedeeld/besproken. Wanneer de instroomperiode (zes weken) is afgesloten wordt de leerling binnen een leerrichting geplaatst die zo veel mogelijk aansluit bij de mogelijkheden van de leerling. De mentor van de instroomklas verzorgt een warme overdracht naar de mentor van de leerrichting.
2.3 Lang verblijf Wanneer een leerling voor langere tijd op het Kompas College onderwijs volgt, is de uitstroomdatum bekend. De gedragsdeskundige van de inrichting is op de hoogte van de ingangsdatum van het proefverlof of het scholings-en toetsingprogramma (STP). Deze naam suggereert enige betrokkenheid vanuit onderwijs, maar dat is niet het geval. De inrichting vraagt om een schooladvies van het Kompas College wanneer dat noodzakelijk is. In samenwerking met de betrokken proffesionals van het Kompas College en van JJI De Hartelborgt en de externe ketenpartners wordt er een gepaste onderwijsplek voor de leerling gezocht. De aanmelding van de nieuwe school wordt ook in samenwerking met elkaar gerealiseerd. Jongeren die in de verlatende school gericht werkten aan een vmbo diploma of ander voortgezet onderwijs, worden in een aparte theoriegroep geplaatst. Hierna kunnen leerlingen doorstromen naar een passende vervolgopleiding. Binnen de overige leerrichtingen (zie hiervoor 3.3) is het onderwijs gericht op het behalen van het niveau van een Entree opleiding (mbo). De groep leerlingen met het uitstroomprofiel arbeidsmarkt kunnen instromen in de leerrichting arbeidstoeleiding. Binnen deze opleiding worden leerlingen klaargestoomd voor de arbeidsmarkt doordat zij verschillende werknemersvaardigheden en praktische vaardigheden ontwikkelen.
2.4 Adolescenten strafrecht Op 1 april 2014 is het Adolesentenstrafrecht aangepast. Concreet betekent het dat de wetgever het mogelijk maakt om meer oudere jongeren in een jeugdinrichting op te nemen. Wat dit precies in aantallen voor het Kompas College zal gaan betekenen is nu nog onduidelijk. Wel zijn er verwachtingen dat rechters veelvuldig gebruik gaan maken van deze mogelijkheid omdat jongeren meer onderwijs kunnen krijgen in een jeugdinrichting dan in het reguliere gevangeniswezen. Binnen ons huidig onderwijsaanbod sluiten we al behoorlijk goed aan bij de ouder wordende populatie van JJI De Hartelborgt. De instelling en de school hebben in gezamenlijkheid de leerrichting ‘ Arbeidstoeleiding’ ontwikkeld. Er ligt nu een (basis)leerlijn die we in het komend schooljaar verder gaan ontwikkelen.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
18
2.5 Uitstroom Zoals eerder beschreven is de uitstroombestemming na de instroom van de leerling op het Kompas College in het OPP vastgesteld. De leerlingen waarvan is bevestigd, dat zij kunnen terugkeren naar de school van herkomst zullen daar naar toe terugkeren. Leerlingen die langer verbleven In JJI De Hartelborgt zullen starten op een nieuwe school. Doordat we niet altijd weten waar de leerling gaat verblijven na zijn verblijf in JJI De Hartelborgt, is het soms lastig om geen onderwijsonderbreking te realiseren. Voor dit fenomeen (onduidelijkheid over de verblijfplaats) is niet altijd een oorzaak te benoemen. Vaak lijkt een gebrekkige communicatie tussen de reclassering en de JJI hiervan de oorzaak te zijn. We proberen dit te voorkomen door een goede samenwerking met de jeugdinrichting en haar ketenpartners zodat we de één kind - één plan werkwijze steeds beter kunnen uitwerken. Een resultaat van deze doelstelling is dat de maatschappelijk werker van de jeugdinstelling aansluit bij ons CvB. Zo proberen we deze problemen zo snel mogelijk te ondervangen. Daarnaast bieden de samenwerkingsverbanden kansen op dit gebied. Dat maakt het gemakkelijker voor ons om zonder kennis van een sociaal netwerk in een bepaalde regio, een leerling toch zo spoedig mogelijk te plaatsen of door te verwijzen. Dit betreft dan meestal de leerlingen onder de 16 jaar. Door de stijgende leeftijd van onze leerlingen zijn de mbo’s de grootste partij waar onze leerlingen naar doorstromen. Toch wordt deze doorstroom naar het mbo als een risico ervaren door alle partijen. Dit wordt vooral veroorzaakt doordat ieder mbo zijn eigen aannameprocedure heeft. Gelukkig zijn we constant in gesprek met de ‘ Rotterdamse’ mbo’s om steeds op casusniveau naar oplossingen te zoeken. De overdracht bij uitstroom In het geval dat een leerling langer dan een maand onderwijs op het Kompas College volgt, dan is de overdracht gewaarborgd aangezien alle relevante gegevens over de leerling in het leerlingvolgsysteem geregistreerd staan. Er wordt voor de vervolgschool een overdrachtsdossier samengesteld waarin in ieder geval de volgende gegevens aanwezig zijn: een eindverslag van de schoolmentor (zie bijlage 2); Recente toetsgegevens (AMN); Schooladvies indien noodzakelijk; Het meest actuele OPP; Naam contactpersoon binnen het Kompas College die bereikbaar is voor eventuele vragen. Follow up Onze administratie belt met de vervolgschool 6 maanden na uitstroom. Zo kunnen we de leerling volgen om de uitstroombestemming te bestendigen. Deze gegevens worden geregistreerd om zo jaarlijks te kunnen analyseren of wij als Kompas College de juiste uitstroomniveaus en uitstroombestemming vaststellen. Mocht dit niet het geval zijn dan kunnen verder onderzoek doen om zo de school en haar team verder te ontwikkelen in deze kwaliteit.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
19
Figuur 6: Het primaire onderwijsproces in beeld gebracht.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
20
3. Het onderwijsaanbod Ons onderwijsaanbod bestaat uit didactische, praktische, pedagogische en sociaal emotionele vaardigheden en competenties. De onderwijsarrangementen zijn het onderwijsaanbod dat passend is bij de leerroute. Dit onderwijsaanbod is omschreven in het groepsplan. In september 2014 zullen de eerste groepsplannen geschreven worden. Binnen het Kompas College zullen wij vooral gaan werken vanuit een divergente differentatie. Dat betekent dat leerlingen uit een klas werken aan verschillende doelen en op een verschillend niveau. Dit wordt deels veroorzaakt doordat wij als school onze leerlingen niet kunnen indelen in de klassen zoals wij dit zouden willen. Dit heeft vooral te maken met de problematiek van de jongeren, de status van hun arrest en de wensen van JJI De Hartelborgt. De arrangementen kunnen per vak aangepast worden. Dit komt voornamelijk voor bij leerlingen die disharmonisch ontwikkeld zijn.
3.1 De onderwijsarrangementen Basisarrangement Het basisarrangement bevat een omschrijving van het aanbod om met het grootste deel van de groep gestelde doelen te kunnen behalen. Dit basisarrangement wordt gesteld als de standaard, het gemiddelde van een groep. Intensief arrangement Het intensief arrangement is een intensiever onderwijsaanbod omdat leerlingen extra ondersteuning en/of aandacht nodig hebben om de gestelde doelen te behalen. Soms wordt dispenseren ingezet. Dit is het verminderen van de hoeveelheid doelen of lesstof zodat de leerling meer tijd heeft om aan doelen te werken die relevant zijn voor de uitstroombestemming van de leerling. Talent arrangement Bij het talent arrangement krijgt de leerling meer verdieping aangeboden. Zo wordt er extra uitdaging geboden aan de leerling die dit aankan. Deze verdieping is zichtbaar in het uitstroomniveau en de uitstroombestemming van de leerling.
3.2 Sociale Vaardigheden Uit onderzoek blijkt dat het aanleren van sociale vaardigheden het best beklijft als je dit consequent en langdurig toepast. Daarom is er voor gekozen om samen met JJI De Hartelborgt de sociale vaardigheidstraining vorm te geven. Dit traject heeft nog de pilot-status. Op deze manier kunnen we goed aansluiten bij de hulpvraag van de leerling en uitvoering geven aan de één kind - één plan gedachte. Er is gekozen voor de basismethodiek Youturn. De basismethodiek draait om het aanleren van eigen verantwoordelijkheden. Met behulp van YOUTURN wordt de tijd in de JJI zo goed mogelijk benut om het recidiverisico terug te dringen en ter voorbereiding op een geslaagde resocialisatie. Binnen de lessen wordt er gewerkt met onderwijsprofielen die aansluiten bij de bejegening op de leefgroepen. Het Kompas College sluit aan bij de YOUTURN methodiek vanuit de gedachte één kind - één plan. YOUTURN wordt door onderwijs gezien als een vorm van Sociale vaardigheidstraining (SOVA). Nieuwe medewerkers van het Kompas College volgen samen met nieuwe medewerkers van de Hartelborgt de YOUTURN basistraining, waar zij worden opgeleid tot Equiptrainers. Twee keer per week worden er, onder schooltijd, Equip lessen gehouden op de leefgroep. Deze worden gezamenlijk geleid door docenten en groepsleiders. Hierbij worden de docenten ondersteund door de methodiekcoach van het Kompas College. Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
21 In het schooljaar 2013-2014 heeft het Kompas College zich intensief beziggehouden om de implementatie van YOUTURN binnen onderwijs beter aan te laten sluiten en te verdiepen. Op de leefgroep wordt gewerkt met basis- en ontwikkelprofielen YOUTURN. Aansluitend hierop zijn start- en schoolprofielen ontwikkeld, om aan te sluiten bij de gehanteerde profielen op de leefgroep. De start- en schoolprofielen zijn gebaseerd op de leerstofoverstijgende kerndoelen van het voortgezet (speciaal) onderwijs en worden dan ook gebruikt voor het volgen en sturen van de leerlingen hierop. Het gevolg hiervan is dat zowel op de leefgroep als op school aan dezelfde leerdoelen op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling wordt gewerkt en hierbij dezelfde taal wordt gebruikt. Zoals al eerder benoemd heeft deze gezamenlijke aanpak een pilot status. Het probleem dat we ervaren is het planmatig evalueren van de behaalde vaardigheden en dit systematisch verwerken zodat de ontwikkeling voor iedereen zichtbaar en te volgen is. In gezamenlijkheid zijn we de mogelijkheden hiervoor aan het onderzoeken. Het op korte termijn vinden van een antwoord op deze vraag zal de beslissing over de voortgang van deze pilot in schooljaar 2014-2015 beïnvloeden.
3.3 Leerrichtingen Binnen het Kompas College hebben wij leerlingen van verschillende leeftijden (12-24 jr) en met uiteenlopende ontwikkelingsmogelijkheden. U hebt in 2.1 kunnen lezen hoe wij die eerste periode vorm geven. Na de oriëntatieperiode stroomt de leerling door naar een leerrichting. Leerlingen die kiezen voor een theoretisch traject worden geplaatst worden in een praktijk leerlijn geplaatst en krijgen een roosteraanpassing. Deze keuze is gemaakt omdat we weinig leerlingen hebben die kiezen voor een volledig theoretisch traject. Na de oriëntatieklas kunnen leerlingen één van de volgende leerrichtingen kiezen: Leerrichting Hout Leerrichting Metaal Leerrichting Horeca assistent Leerrichting Groen- facilitair klas Leerrichting AKA Sport en bewegen Arbeidstoeleiding Ook kan men erkende (deel)certificaten behalen: IVIO Nederlands IVIO Engels IVIO wiskunde/rekenen IVIO geschiedenis IVIO economie IVIO biologie IVIO aardrijkskunde IVIO maatschappijleer VCA (certificaat Veiligheid, Gezondheid en milieu Checklist Aannemers) Sociale hygiëne Lassen (MIG/MAG)
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
22
4. Kwaliteitszorg 4.1 Zorgstructuur Op het Kompas College willen wij kwalitatief hoogstaand onderwijs bieden. Rekening houdend met de verschillende manieren waarop leerlingen het beste leren en presteren. Dat is geen geringe uitdaging als je de grote verschillen tussen onze leerlingen qua leeftijd, interesse en intelligentie ziet. Wat betekent dit nu concreet voor onze leerlingen? Dat betekent dat we ons onderwijs steeds afstemmen op de mogelijkheden en behoeften van iedere leerling individueel. Belangrijke vragen hierbij zijn: wat wil je, wat kun je, op welke gebieden moet je je verder ontwikkelen en welke route kiezen we samen? We stimuleren leerlingen hun talenten te benutten. En we richten ons bij het opstellen van de onderwijsdoelen op het maximaal haalbare, in deze periode, in deze setting, in deze school. Een MT-lid sluit aan bij de 2e en 3e perspectiefplan bespreking van iedere leerling bij de JJI De Hartelborgt. Hierbij zijn ook de ouders, de reclassering en andere ketenpartners aanwezig. Wij bieden het onderwijs aan in kleine groepen. Een lesgroep bestaat uit minimaal vijf en maximaal uit acht leerlingen. De groepsgrootte hangt af van het individuele OPP en doelstellingen per leerling en per klas. Daarnaast hebben wij het probleem dat het merendeel van de klaslokalen gebouwd is voor max. vijf leerlingen. Een probleem dat qua verbeterplan veel tijd (denk aan jaren) en energie vraagt. JJI De Hartelborgt werkt en denkt hier op constructieve wijze in mee. Wij bieden leraren coaching en begeleiding aan. Passend onderwijs gaat immers over lerarengedrag. Binnen het Kompas College zal dit het onderwerp in schooljaar 2014-2015 zijn. Er is sprake van ‘ achterstallig onderhoud’ op dit gebied. Leraren krijgen deskundigheidsbevordering aangeboden in psychopathologie. Leraren kunnen hun hulpvraag inbrengen in de CvB die wekelijks overleggen. Aan de hand van de hulpvraag van de leraar beslist de CvB welke extra ondersteuning er geboden dient te worden. Hiertoe heeft het Kompas College verschillende mogelijkheden: 1. Lesbezoek door de zorgcoördinator of onderwijscoördinator. De coördinator bespreekt met de betreffende leraar welke hulpvraag deze heeft op het gebied van bijvoorbeeld didactiek en/of klassenmanagement. De coördinator plant een lesbezoek in en in een nabespreking kijken beiden terug op de les. Er kunnen daarna aanvullende afspraken worden gemaakt. Deze interventie wordt vooral ingezet bij vragen over de gehele groepsdynamiek. 2. Lesobservatie door de psycholoog. Als er vragen zijn over het gedrag van een specifieke leerling kan de psycholoog de leerling op verschillende (les)momenten observeren. De psycholoog heeft in deze gevallen altijd overleg met de gedragsdeskundige van de leefgroep. Samen bespreken zij de mogelijkheden en beperkingen van de leerling en kan de psycholoog gebruik maken van de kennis van de gedragsdeskundige over de ontwikkeling van de betreffende leerling. Aan de hand hiervan kan een begeleidingsplan voor de leerling worden opgesteld met aanvullende interventies of behandelmethoden. 3. Aanvullende diagnostiek. In gevallen waar vragen zijn over de capaciteiten van een leerling kan er aanvullende diagnostiek worden uitgevoerd. Dit kan in de vorm van bijvoorbeeld een intelligentieonderzoek. Wanneer dit niet voldoende blijkt, hebben de gedragdeskundigen van de leefgroep de mogelijkheid om een geheel diagnostisch onderzoek bij de leerling uit te voeren, waaruit gedegen handelingsadviezen geformuleerd kunnen worden.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
23 4. Planmatig overleg met de leefgroep. Wanneer blijkt dat een leerling zowel op de leefgroep als binnen onderwijs behoefte heeft aan een dagprogramma afgestemd op zijn specifieke onderwijsbehoeften zal hierover planmatig overleg worden met de leefgroep. De leerling kan zijn behoeften bespreken met zijn mentoren (school en leefgroep samen). Op basis van dit gesprek kan er een voorstel gemaakt worden. Dit voorstel wordt bekeken door de gedragsdeskundige van de leefgroep en de zorgcoördinator en/ of psycholoog van het Kompas College. Waar nodig wordt dit plan bijgesteld en hierna opgenomen in het OPP van de leerling. Tevens worden er afspraken gemaakt over de evaluatie van het plan van aanpak, naast de evaluatie die wordt meegenomen in het OPP. 5. Mocht een leraar een vraag hebben waar het MT of de CvB geen antwoord op weet, dan zoeken we naar een externe deskundigheid die de missende expertise wel in zijn/haar bezit heeft. Dit kan een voorlichting drugsmisbruik, dyslexiespecialist of een persoonlijke coach voor een docent zijn. 6. Op casus niveau aansluiten bij netwerkberaad en veiligheidshuis.
4.1 Zorgproces Mochten bovenstaande interventies geen uitkomst bieden dan zijn er verschillende deskundigen waar de leraar een beroep op kan doen. De poort naar meer ondersteuning of hulp gaat via de CvB. Er zijn een drietal documenten vanuit het HGW in gebruik waar de leraar zijn hulpvraag mee in kaart kan brengen. (zie bijlage 3, 4 en 5). In geval van een urgentie hulpvraag kan deze procedure versneld worden. De voorzitter van de CvB beoordeelt dit. Op de volgende pagina is een schematische weergave van de te nemen stappen bij een hulpvraag te zien.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
24
Proces:
Doel:
1. Leraar signaleert een probleem (pedagogisch of didactisch) bij een leerling. Na overleg met de onderwijscoördinator wordt het probleem ingebracht in de CvB. 2. Leraar brengt het probleem in bij de CvB en benoemt de genomen acties tot op heden.
Belemmering opheffen of verminderen.
3. CvB neemt de hulpvraag in behandeling of stelt vragen.
4. CvB formuleert een voorstel voor een plan van aanpak (dit kan ook een externe deskundige zijn, het proces blijft gelijk). 5. CvB gaat met leerling en docent (soms incl. groepsleider) in gesprek en gaat de dialoog aan over de mogelijke aanpak. 6. Plan van aanpak wordt door de docent SMART uitgeschreven met instemming van leerling (en soms groepsleider). 7. Evaluatiemoment wordt vastgesteld.
8. CvB volgt het proces tot evaluatie. Hoe is de stand van zaken mbt het probleem en wat heeft het plan van aanpak tot nu toe opgeleverd?
Opgenomen in MLS: Door docent
Inbreng van leraar in leerlingbespreking was niet voldoende. Gezamenlijk naar situatie kijken en mogelijkheden bekijken. Feedback geven. Probleemverheldering. Hierbij kan de gedragswetenschapper van de leefgroep uitgenodigd worden of een andere belanghebbende. Ordening in keuze mogelijkheden maken en een afweging maken van de voor- en nadelen van de oplossing.
X
Dialoog aangaan zodat de uiteindelijke keuze gezamenlijk gemaakt wordt.
X
Plan is voor iedereen duidelijk en transparant, zodat het voor alle betrokkenen te volgen is.
Door docent
Doen we de juiste dingen en doen we de juiste dingen goed en wat is het resultaat? Is de belemmering opgeheven of opgelost? Zo ja, proces beeindigen. Zo nee, welke keuze wordt er gemaakt en terug naar punt A.
X
X
Door psycholoog
Door psycholoog
Figuur 7: Het proces dat doorlopen wordt als er een hulpvraag is.
4.3 Overlegstructuur (in- en extern) Binnen het Kompas College kennen wij verschillende overleg vormen. Het uitgangsprincipe is dat deze overleggen allemaal moeten bijdrage aan de kwaliteit van ons primaire proces. Zowel de overlegvormen binnen het onderwijs als binnen de zorg (JJI De Hartelborgt) noemen we intern. Er zijn diverse overlegvormen die gerelateerd zijn aan de zorg die wij vanuit het Kompas College aan leerlingen bieden. De belangrijkste hierin zijn de PP-besprekingen en de leerlingbesprekingen. Als we kijken naar de kwaliteit die het Kompas College voor ogen heeft dan is het goed om het geheel van overlegvormen te zien. In het cyclisch en planmatig overleggen zit immers een groot deel van de kwaliteit verankerd. Daarom is er voor gekozen om het overzicht van overlegstructuren in zijn geheel op te nemen als bijlage (zie bijlage 6). Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
25
4.4 Evaluatie Een belangrijke stap in ieder proces is de evaluatie. Dat is het moment waarop wij als school in de spiegel kijken om te kijken naar wat we gedaan hebben. Welke keuzes hebben we gemaakt op de hulpvraag van een leerling en welke invloed of effect heeft deze keuze gehad? Wat is de uitkomst hiervan en op welke manier is dat zichtbaar? Dit is feitelijk onze standaard benadering ten aanzien van evalueren. In de leerling-bespreking (eens per zes weken) komen deze vragen steeds weer aan bod. Als het gaat om evaluaties over de analyse van inhoud en proces dan zijn we in staat om dit goed te organiseren en faciliteren. Eén van de moeilijkste processen om in beeld te brengen is de interne evaluatie. Hoe reflecteert men op eigen handelen? We proberen dit eigenaarschap en de bijhorende eigen verantwoordelijkheid te stimuleren bij alle medewerkers. Zo worden er zes keer per jaar intervisiebijeenkomsten georganiseerd. Maar wij willen verder gaan dan intervisie. De stap dieper naar binnen is essentieel om tot kwalitatief hoogstaand onderwijs te komen. Als we spreken over gepersonaliseerd leren dan zegt dat iets over de wil en bereidheid om je verder te ontwikkelen. In ons beleid is dit een belangrijk speerpunt. In het kader van deskundigheidsbevordering willen we onze docenten ook een inspirerend en uitdagend aanbod doen. Binnen het Kompas College kennen wij vier niveaus van evaluatie. In bijlage 7 vindt u het overzicht van onze evaluatiecyclus Kompas College.
Interne audit LTO OTO MTO
Zorgplan Schoolplan Schoolgids Sectorplan
OPP Leerlingbespreking Zorgproces Zorgstructuur
Zelfreflectie R&O gesprek Begeleiding/coaching Toetsingskalender
Figuur 8: Schematisch overzicht van de evaluatievormen en niveaus.
In dit zorgplan en in onze overige beleidsstukken hebben we duidelijk uitgesproken dat wij een betere en intensievere samenwerking willen realiseren met JJI De Hartelborgt. Beide partners zijn hier verantwoordelijk voor en willen zich hiervoor inzetten. Dat betekent voor beide partners oude systemen en werkwijzen loslaten en daar samen nieuwe manieren voor vinden. Een belangrijke stap die wij als Kompas College gemaakt hebben is de aanpassing in onze OPP-cyclus, zodat dit beter aansluit bij de PP-cyclus van JJI De Hartelborgt.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
26
Week OPP-cyclus Kompas College
PP-cyclus JJI De Hartelborgt
Week
1 2
Binnenkomst jongeren
1 2
3 4 5 6 7 8 9 10
Binnenkomst leerling Concept OPP is binnen 2 weken bij de Hartelborgt
Na 4 weken is het 1e PP klaar OPP klaar
Gezamenlijke evaluatie van PP en OPP; MT lid Kompas College sluit aan.
Gezamenlijke evaluatie van PP en OPP; MT lid Kompas College sluit aan.
11
12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 27
Leerling-bespreking (doelen realisatie OPP bespreken)
Het 2e PP klaar
11 12 13 14 15 16 17 18
Leerling-bespreking (doelen realisatie OPP bespreken)
Het 2e OPP klaar
3 4 5 6 7 8 9 10
In week 27 leerling-bespreking (doelen realisatie OPP bespreken)
Na 28 weken is het 3e PP klaar Na 44 weken is het 4e PP klaar
Figuur 9: OPP- en PP cyclus. Legenda: De pijlen betekenen dat de verslagen gedeeld worden.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
19 20 21 22 23 28 44
27
5. Speerpunten met betrekking tot de zorg In het voorwoord is al benoemd dat we er als school nog niet zijn. Er is nog veel om te verbeteren, anders in te richten en verder uit te breiden. Een aantal onderdelen zijn opgevallen in de afgelopen maanden. We lichten er een aantal onderwerpen uit die bijna als randvoorwaarden gelden voor kwalitatief hoogstaand onderwijs. Het ontwikkelen van een eigen vernieuwde “ Kompas College” identiteit. Waar staan we voor als team? Een sfeer creëren waarbij leren uitdagend en leuk is. Het MT moet gaan begeleiden en coachen zodat er geleerd kan worden door leerling en leraar. Het controleren en borgen van processen door het MT (PDCA cyclus). Het eigenaarschap van alle teamleden. Ieder voor zijn eigen rol en taak. Reflecteren op eigen gedrag en handelen, hoort hier ook bij. Samenwerking met de JJI De Hartelborgt moet tot meetbare resultaten gaan leiden. Er is dus nog veel te doen. Onder een aantal leraren is er een SWOT (sterkte/zwakte analyse) uitgezet. Op basis van die uitkomsten zijn er speerpunten bepaald. In het schoolplan 2014-2015 staat een volledige beschrijving en een overzicht van het plan van aanpak dat vastgesteld is door het MT. Hieronder zijn de speerpunten benoemd die passend zijn voor dit zorgplan. Om tot kwalitatief hoogstaand onderwijs te komen zullen we nog drie jaar nodig hebben. Dan moet het primair onderwijsproces staan als een huis in de context van een integraal onderwijsdag programma in samenwerking met JJI De Hartelborgt. De speerpunten zijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Leren denken en werken volgens het Handelingsgericht Werken (HGW); Didactische vaardigheden van leraren vergroten; SMART-doelen leren stellen in relatie tot de didactische doelen; Nieuwe identiteit Kompas College ontwikkelen; Monitoren en borgen van primair proces; Op alle niveaus intensiever samenwerken met de JJI De Hartelborgt.
Speerpunt 1: Omschrijving: Doel: Aanpak:
Resultaat:
De leerling krijgt onderwijs aangeboden op zijn eigen bestemming, niveau en leerstijl. Alle leraren denken en werken vanuit het Handelingsgericht Werken (HGW). Alle leraren volgen een drie daagse cursus HGW. Op intranet wordt er een speciale vindplaats ingeruimd voor tips en tools voor leraren. De onderwijscoördinator en de overige MT leden zullen de docenten intensief coachen en volgen. Leraren enthousiasmeren om te experimenteren met leerstijlen en werkvormen. Leraren delen onderling hun kennis en kunde op het gebied van HGW. Eind schooljaar 2014-2015 is het zichtbaar in en tijdens de lessen dat de leraren werken volgens het HGW. Dit is ook terug te lezen in de OPP van de individuele leerling.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
28
Speerpunt 2: Omschrijving: Doel: Aanpak:
Resultaat:
Leraren beschikken over een grote variëteit aan didactische vaardigheden. Leraren kunnen verschillende interventies toepassen om (cognitieve en praktische) vaardigheden en competenties aan te leren bij leerlingen. Leraren werken vanuit pedagogisch tact. Leraren passende verschillende werkvormen toe. Leraren werken vanuit divergente differentiatie. Leraren worden hierin goed begeleid door het MT. Eind schooljaar 2014-2015 wordt 80% van de gestelde doelen in een OPP behaald dankzij het kwalitatief hoogstaande onderwijs van de leraren.
Speerpunt 3: Omschrijving: Doel:
Aanpak:
Resultaat:
Leraren formuleren samen met de leerling, uitdagende en SMARTI geformuleerde doelen voor het OPP. In het OPP staan uitdagende en inspirerende doelen beschreven waar de leerling zich in herkent, die een uitdaging vormt en waarvan de leerling het nut erkent. De leerling ziet en begrijpt de samenhang van deze doelen in relatie tot zijn uitstroombestemming. Leraren kennen en werken met de uitgeschreven leerlijn. Leraren werken met de toetsenkalender. Leraren verdiepen zich in de leerling en leren de leerstrategie van de leerling herkennen en erkennen. Leraren zijn beter in staat om uitdagende doelen met de leerling te formuleren. Hoe groot of hoe klein dat doel ook is. Leraren zijn in staat maatwerk per leerling te realiseren. De leerlingen ervaren dat onderwijs volgen op het Kompas College bijdraagt aan de realisatie van hun toekomst. Hierdoor wordt de intrinsieke motivatie voor onderwijs versterkt.
Speerpunt 4: Omschrijving:
Doel:
Aanpak:
Resultaat:
Alle medewerkers van het Kompas College weten waarvoor we als school, als leraar, als collega, als MT lid, als medewerker staan. We werken naar hetzelfde doel toe: kwalitatief hoogstaand onderwijs dat rekening houdt met de verschillende manieren waarop leerlingen het beste leren en presteren. Wij communiceren met elkaar vanuit OEN. Open, Eerlijk en Nieuwsgierig. Wij stellen ons zelf regelmatig de vraag: waarom heb ik deze beslissing genomen? Wij hebben intervisie met elkaar om onszelf en de ander beter te leren kennen. Wij spreken elkaar op een professioneel manier aan als de situatie daar aanleiding voor geeft en gaan de dialoog aan met elkaar. Er wordt een sfeer gecreëerd waarin iedereen mag leren en dus fouten mag maken. Hierin zijn we open en transparant. Als collega’s willen en kunnen we op elkaar terug kunnen vallen. Lastige situaties bespreken wij met elkaar, eerlijkheid en zelfreflectie zijn hierbij zichtbaar. We concentreren ons op het NU. Onze huidige school, onze huidige leerlingen en onze huidige collega’s. Eind 2015 zijn de waarden en normen van de vorige organisatie niet meer leidend in het denken en handelen van de leraren en MT team. Alle medewerkers van het Kompas College beschikken over een samen ontwikkelde set van normen en waarden waaraan wij ons handelen in de school kunnen legitimeren en dat altijd in relatie staat tot het behalen van ons doel. Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
29
Speerpunt 5: Omschrijving:
Doel:
Aanpak:
Resultaat:
Speerpunt 6: Omschrijving:
Doel:
Aanpak:
Resultaat:
Het MT van het Kompas College heeft een onderzoekende houding omdat zij steeds wil weten wat de effecten zijn van de gekozen interventies en genomen beslissingen. Zij zet zich actief in om deze informatie te achterhalen, te analyseren, eventueel aan te passen, te borgen en te archiveren. De verantwoordelijkheid van het managementteam is groot. Het MT bestaat omdat zij leerlingen en leraren moeten ondersteunen en faciliteren. Vanuit die verantwoordelijkheid wordt er gedacht en gehandeld. Het doel hiervan is dat we zo samen kwalitatief hoogstaand onderwijs zullen realiseren waarmee wij onze leerlingen de beste kansen geven voor hun toekomst. Ook het MT moet leren en dus ook door fouten te maken hierin kan men zich kwetsbaar opstellen. Op fouten reflecteren is een vereiste competentie voor een MT lid. Het MT heeft te allen tijde een voorbeeldfunctie. Er is een evaluatiecyclus die nageleefd wordt en die op een taakvolwassen manier uitgevoerd wordt. Het MT van het Kompas College heeft zicht op de effecten en uitkomsten van haar onderwijs. Door steeds consequent de PDCA cyclus te volgen weet zij wat de opbrengst is van haar beslissingen. Dit borgen we door heldere communicatie, gestructureerd begeleiden en controleren van werkzaamheden en een duidelijke vindplaats voor de uitkomsten inrichten.
JJI De Hartelborgt en het Kompas College hebben een vorm van samenwerken ontwikkeld waarvan de jongeren in de meest brede zin van het woord profiteert. De jongeren, zijn hulpvraag en zijn toekomst staat centraal. Dit is zichtbaar in de gezamenlijke processen en in de evaluatie van de OPP’s. Jongeren ervaren dat JJI De Hartelborgt en het Kompas College intensief samenwerken. Zij lezen dit in de rapportages en merken het aan de besprekingen dat het gedrag op school en op de leefgroep eenduidig benaderd wordt en eenduidig gerapporteerd. Leraar en groepsleiders spreken dezelfde taal en spreken elkaar zeer regelmatig. Er is een gezamenlijk visie ontwikkeld op het gebied van samenwerken. De grenzen van die samenwerking zijn helder en duidelijk. Op inhoud zullen wij elkaar steeds vinden omdat we de jongere centraal stellen. Dit overstijgt beide instellingen. Er wordt professioneel, efficiënt en compleet gecommuniceerd met elkaar. Dit staat beschreven in ons gezamenlijk plan: geïntegreerd onderwijs dagprogramma. Er is een gezamenlijk commissie geïntegreerd onderwijs-dagprogramma geïnstalleerd die volledig gemandateerd is door haar directie. Deze commissie is verantwoordelijk voor het aangeboden onderwijsdagprogramma voor de leerlingen van 07.00 – 22.00. Er is een geïntegreerd onderwijs-dagprogramma ontwikkeld waarbij de ontwikkeling van de jongeren/leerling centraal staat. Door de intensieve samenwerking is er een consistent beeld van de leerling ontstaan waardoor er een kwalitatief goede uitstroombestemming en perspectief beschreven kan worden. De uitstroom naar de maatschappij is nu beter in kaart gebracht waardoor interventies (na uitstroom) eerder toepasbaar zijn. Dit zal gerealiseerd zijn in december 2015.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
30
BIJLAGEN ZORGPLAN
Beschrijving van alle processen, overleggen, functies en taken aangaande de leerlingenzorg op het Kompas College
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
31
Bijlage 1. Aandachtspunten: Een goed begin van de nieuwe schoolperiode Aandachtspunten: Een goed begin van de nieuwe schoolperiode Twaalf tips voor goed klassenmanagement bij de start van een leerling 1. Investeer in een goede relatie, zorg voor een ‘welkom’ gevoel. 2. Zorg dat je van tevoren op de hoogte bent van belangrijkste achtergronden van je leerlingen. 3. Schrijf voor jezelf alle regels op die je gebruikt om je klas te organiseren. 4. Bespreek de eerste dag de belangrijkste regels en gewoontes in de klas en vraag leerlingen deze regels aan te vullen: stel een top-5 samen en visualiseer deze. 5. Wees duidelijk (strikt in plaats van streng) en vriendelijk en leg uit waarom je deze regels zo belangrijk vindt. 6. Organiseer verschillende opdrachten waarbij je de leerlingen beter leert kennen. 7. Wees positief en optimistisch, geef aan dat je verwacht dat leerlingen succes zullen hebben in de klas en dat jij ze daarbij zult helpen. 8. Vermijd situaties waarbij je zeker weet dat veel leerlingen zullen mislukken, organiseer succeservaringen. 9. Pak wangedrag vastberaden en snel aan. 10. Bereid je lessen goed voor. 11. Wees voorspelbaar in je aanpak en gedrag. 12. Gebruik de klassenmap en laat die ondersteunend zijn voor je klassenmanagement en administratie. Dus maak een voorbereiding voor je les, wees voorspelbaar in hoe de lessen eruit zien, geef heldere uitleg en instructie. Noteer tijdens en na de les welke onderdelen nog meer uitleg behoeven en maak je werk inzichtelijk en overdraagbaar. Zo kun je gemakkelijk doelen terughalen per leerling zodat je een OPP of een leerlingbespreking efficiënt kunt schijven.
Bron: Hogeschool Utrecht (2012)
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
32
Bijlage 2: Evaluatieverslag
Evaluatieverslag Leerling: Geb. datum: Leefgroep:
Datum verslag: Geschreven door: Mailadres schrijver:
Uitstroombestemming voor deze leerling:
De didactische voortgang: (hoe ver is de leerling gekomen?)
Sociaal emotionele voortgang:
Aandachtsgebieden:
Handelingsadviezen:
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
33
Bijlage 3: Taakomschrijvingen met betrekking tot de zorg Taakomschrijving m.b.t. de zorg: locatiedirecteur Taken: - Maken van beleid op basis van analyses en evaluaties met CvB. - Initiëren van teamvergadering rondom zorgthema’s in overleg met onderwijskundig coordinator en zorgcoordinator. - Aanpassen/verbeteren van de zorgstructuur. - Professionalisering van leraren bevorderen. - Contact onderhouden met externen m.b.t. schooloverstijgende zaken. - Wekelijks overleg met de directie van JJI De Hartelborgt - Heeft overleg met de sectordirectie over belangrijke zaken in de school. - Draagt de eindverantwoording voor de school. - Is lid van het managementteam / kwaliteitsteam van de school. - Heeft bij externe contacten met bijv. de inspectie en de OBD.
Taakomschrijving m.b.t. de zorg: locatiecoördinator Taken: - Begeleiden van ouders van leerlingen in overleg met onderwijs coördinator. - Aansturen van leerkrachten in overleg met onderwijs coördinator. - Zorgt ervoor dat leerling een rooster ‘ op maat’ krijgen als dit door de psycholoog wordt vast gesteld. - Levert een bijdrage aan de vertaling van ontwikkelingen binnen de schoolorganisatie en de omgeving van de school (onderwijs, welzijn, jeugdzorg) naar beleidsvorming en uitvoeringsprogramma's voor de school. - Levert een bijdrage aan het voorbereiden, ontwikkelen, implementeren en evalueren van het onderwijsbeleid binnen de school. - Coördineert het onderwijs en de leerlingenzorg op de school. - Bewaakt mede de kwaliteit van de werkzaamheden (kwaliteitszorg). - Bewaakt mede de doelstelling, identiteit en het gewenste pedagogisch-didactisch klimaat in de school. - Signaleert (dreigende) problemen in de onderwijsuitvoering en adviseert over te nemen maatregelen. - Signaleert (dreigende) problemen ten aanzien van het personeel en adviseert over te nemen maatregelen. - Observeert klassensituaties ten einde adviezen te geven aan personeelsleden. - Heeft overleg met de directie over de opstelling en evaluatie van het beleid en over de coördinatie en uitvoering van het beleid in de school. - Onderhoudt en bevordert contacten met de ouders/vervangende ouders van de leerlingen. - Is lid van het managementteam van de school.
Taakomschrijving m.b.t. de zorg: psycholoog Het Kompas College heeft voor vier dagen in de week een psycholoog in dienst. Zij is lid van het managementteam en is voorzitter van de CvB. Taken: - Verwerkt de aangeleverde leerlingdossiers vanuit JJI De Hartelborgt en vult deel A van het OPP in. - Is voorzitter van het CvB bereidt de bijeenkomsten voor. - Adviseert de directeur bij het ontwikkelen van onderwijs- en zorgbeleid in de school en het boven schoolse zorgbeleid. - Kan onderzoek aanvragen of uitvoeren op het gebied van studie- en onderwijsproblemen. Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
34 -
Indien er sprake is van een sociaal-emotioneel vraagstuk m.b.t. een leerling dan neemt de psycholoog contact op met de behandelende gedragswetenschapper. Voert het startgesprek met een nieuwe leerling. Is verantwoordelijk voor de (input op) deskundigheidsbevordering van leraren. Coördineert de begeleiding die door externen wordt verzorgd. Is aanwezig bij de gezamenlijke eerste behandelplanbespreking van een leerling. Ondersteunt en coacht docenten bij sociaal-emotionele hulpvragen m.b.t. een leerling. Heeft de eindverantwoordelijkheid voor de eindverslagen van docenten. Sluit het dossier af als een leerling de school verlaat.
Taakomschrijving m.b.t. de zorg: zorgcoördinator Taken: - Analyseert de zorgactiviteiten en werkt op basis daarvan beleidsvoorstellen uit. - Adviseert de directeur bij het ontwikkelen van onderwijs- en zorgbeleid in de school en het boven schoolse zorgbeleid. - Stelt samen met onderwijs coördinator het beleidsplan zorg op. - Stelt jaarlijks het zorgplan op binnen de kaders van het meerjaren (bovenschools) beleidsplan. - Vertegenwoordigt de school in intern en extern overleg over zorgbeleid. - Levert een bijdrage aan de evaluatie van het zorgbeleid op het niveau van de school, bovenschools en in het samenwerkingsverband, en aan de rapportage aan de inspectie. - Draagt zorg voor opzet en uitwerking van het leerlingzorgsysteem volgens afspraken in het zorgplan. - Voert het startgesprek met nieuwe leerlingen. - Zorgt voor dossiervorming t.b.v. leerlingen. - Is voorzitter bij leerlingbesprekingen en bereidt de bijeenkomsten voor. - Coördineert aanmeldingen en verwijzingen van leerlingen. - Organiseert en neemt deel aan intern en extern overleg m.b.t. leerlingen. - Coördineert de terugplaatsing van leerlingen naar de school van herkomst. - Draagt kennis over leerlingenzorg over aan collega’s binnen de school. - Adviseert collega’s over leerlingen, didactische vragen, e.d. en organiseert collegiale consultatie. - Begeleidt en coacht collega’s bij het interpreteren van gegevens over de ontwikkeling van leerlingen, het opstellen en uitvoeren van handelingsplannen en het bewaken van het vervolg daarop. - Begeleidt en coacht collega’s bij het invullen van observatieformulieren. - Ondersteunt collega’s in de contacten met ouders/verzorgers van zorgleerlingen. - Heeft overleg met de directie over zorgaspecten. - Heeft overleg met collega’s in de school over zorgaspecten en begeleiding. - Maakt deel uit van het netwerk van zorgcoördinatoren op organisatieniveau en binnen het samenwerkingsverband. - Onderhoudt en bevordert contacten met de ouders van de zorgleerlingen. - Is lid van het managementteam en CvB van de school. - Verstrekt informatie naar externe organisaties over leerlingen. - Onderhoudt contacten met diverse instellingen (reclassering, jeugdzorg enz.).
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
35
Taakomschrijving m.b.t. de zorg: onderwijskundige coördinator Taken: - Analyseert de onderwijsactiviteiten, toetsresultaten en leerlingbesprekingen en werkt op basis daarvan didactische leerlijnen uit. - Adviseert de directeur bij het onderwijskundig beleid van de school en het bovenschoolse onderwijskundig beleid. - Stelt samen met de zorg coördinator het beleidsplan zorg op. - Vertegenwoordigt de school in intern en extern overleg over het onderwijskundig beleid. - Levert een bijdrage aan de evaluatie van het onderwijskundig beleid en aan de rapportage hiervan aan de inspectie. - Is voorzitter bij besprekingen over het onderwijskundig beleid en bereidt de bijeenkomsten voor, coördineert de begeleiding die door externen wordt verzorgd over het onderwijskundig beleid. - Draagt kennis over aan collega’s binnen de school. - Ondersteunt collega’s bij het zoeken van lesmaterialen voor remedial teaching. - Begeleidt en coacht collega’s in het afnemen van diagnostische toetsen en het invullen van observatieformulieren. - Observeert klassensituaties om zo advies te geven aan de collega’s voor aanpak van een leerling. - Adviseert collega’s over leerlingen, didactische vragen, e.d. en organiseert collegiale consultatie. - Begeleidt en coacht collega’s bij het interpreteren van gegevens over de ontwikkeling van leerlingen bij het onderwijskundig beleid, het opstellen en uitvoeren van handelingsplannen en het bewaken van het vervolg daarop. - Begeleidt en coacht collega’s in het afnemen van toetsen en heeft zitting in de examencommissie. - Observeert klassensituaties om zo advies te geven aan de collega’s voor aanpak van een leerling. - Heeft overleg met de directie over het onderwijskundig beleid. - Heeft overleg met collega’s in de school over het onderwijskundig beleid en begeleiding. - Is lid van het managementteam en CvB van de school.
Taakomschrijving m.b.t. de zorg: schoolmentor De eerste zorg voor leerlingen wordt gegeven door de mentor. Mentoren blijven te allen tijde als eerste verantwoordelijk voor de zorg in de groep. Zij zijn ook eindverantwoordelijk voor het wel dan niet behalen van de gestelde doelen. Het is noodzakelijk dat mentoren en vakdocenten samen zorgen voor zorgvuldige dossiervorming in MLS. Natuurlijk kan de mentor altijd voor advies terecht bij de collega’s van de CvB. Taken: - Signaleren, diagnosticeren, evalueren, registreren. - Observeren en registreren. - Formuleren van een hulpvraag. - Maken, uitvoeren en evalueren van het groepshandelingsplan en een individueel handelingsplan. - Deelname leerling-bespreking. - Registreren, evalueren en adviseren betreffende de zorg. - Registreren van werkzaamhedenen bijzonderheden in MLS. - Afspraken m.b.t. haar leerlingen bewaken. - Is eerste aanspreekfunctionaris voor de mentor van de leefgroep. - Signaleert en analyseert behoeften tot vernieuwing of verbetering van beleid op het eigen specialisme en ontwikkelt daar plannen voor. - Doet voorstellen aan het team en de directeur voor nieuwe programma’s en draagt zorg voor de implementatie ervan. - Treedt op als inhoudelijk klankbord op het eigen specialisme en begeleidt of adviseert collega’s. Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
36
Bijlage 3:
Aanmeldingsformulier CvB Werkhouding (inclusief concentratie/motivatie) Datum aanmelding: Aangemeld door: leerling: Leefgroep:
Datum bespreking: OC: Geb. datum:
Reden van (juist nu) deze aanmelding:
Relevante informatie uit de voorgeschiedenis:
Deskundigen die erbij zijn betrokken (zoals een logopedist, maatschappelijk werker, jeugdzorg, iemand uit de naaste omgeving):
Deze vragen wil ik graag inbrengen en bespreken:
Dit zou ik graag willen bereiken met deze bespreking:
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
37 a-k: Ik heb vragen op het gebied van de werkhouding en/of concentratie en/of motivatie van de leerling a. Omschrijf de werkhouding, concentratie, motivatie in concreet waarneembare gedragingen:
b.
Wat gaat juist goed?
Wat vind je leuk en/of positief bij deze leerling?
Wat zijn jouw kwaliteiten als het gaat om motiveren en stimuleren van de leerling?
c. Wat ligt ten grondslag, volgens jou, aan deze werkhouding, concentratie, motivatie? Welke factoren/omstandigheden van de leerling, de groep, de leraar en opvoedingssituatie zijn van invloed hierop?
d. Wat zijn de interesses en sterke kanten van de leerling?
e. Wat vertelt de leerling zelf, als je het volgende vraagt: (De volgende vragen zijn bedoeld als voorbeeld. Het gaat met name om het helder krijgen van de beleving en de zienswijze van de leerling is. Sluit aan bij wat de leerling zelf vertelt en vraag door) ‘Wanneer vind je van jezelf dat je goed aan het werk bent? Hoe gaat dat dan?’ ‘Wanneer vind je van jezelf dat je niet zo goed aan het werk bent?’ ‘Waardoor komt het dat je dan niet zo goed kunt werken?’ ‘Wat zou je zelf anders kunnen doen?‘ ‘Welke ideeën heb jij om ervoor te zorgen dat je het naar je zin hebt op school en dat je goed kunt werken?‘
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
38 f.
Hoe stimuleer je de leerling om mee te doen en wat zijn de effecten?
g. Hoe gaat het samenwerken en leren met andere leerlingen?
h. Welke ideeën hebben de groepsleiders over waarom de leerling zo werkt op school en wat zien zij als mogelijke oplossingen? Hoe gaan zij hier op de groep mee om?
i.
Wat kun je van de volgende aspecten vermelden:
Betekenisgeving: in hoeverre hebben de activiteiten betekenis voor deze leerling? Hoe beleeft de leerling de activiteiten?
Relatie: in hoeverre ervaart de leerling dat het erbij hoort, meetelt? Merkt de leerling dat anderen (de leraar en de groep) op de leerling gesteld zijn en zijn/haar inbreng waarderen? Doet de inbreng en het aandeel van de leerling ertoe?
Competentie: in hoeverre merkt/beleeft de leerling dat het iets kan, dat het werk lukt? In hoeverre gelooft deze leerling in zichzelf? Heeft het zelfvertrouwen? Is het trots op zijn eigen vaardigheden en resultaten?
Autonomie: welke inbreng heeft de leerling? Welke gelegenheid krijgt de leerling om een eigen inbreng te hebben? Welke keuzes kan en mag de leerling maken? In hoeverre kan en mag het zijn eigen handelen reguleren?
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
39 j.
Wat kun je nog vertellen over het gedrag / de sociaal emotionele ontwikkeling van de leerling?
k. Hoe verloopt de ontwikkeling / het leren van de leerling?
Welke relatie zie jij met de werkhouding van deze leerling?
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
40
Bijlage 4
Aanmeldingsformulier CvB Leren / cognitieve ontwikkeling Datum aanmelding: Aangemeld door: leerling: Leefgroep:
Datum bespreking: OC: Geb. datum:
Reden van (juist nu) deze aanmelding:
Relevante informatie uit de voorgeschiedenis:
Deskundigen die erbij zijn betrokken (zoals een logopedist, maatschappelijk werker, jeugdzorg, iemand uit de naaste omgeving):
Deze vragen wil ik graag inbrengen en bespreken:
Dit zou ik graag willen bereiken met deze bespreking:
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
41 a-j: Ik heb vragen op het gebied van de ontwikkeling of het leren van deze leerling a. Omschrijf de leerontwikkeling zo concreet mogelijk, wat heeft het kind geleerd, welke vaardigheden en kennis beheerst de leerling wel?
Wat vindt de leerling moeilijk om te leren. (Gebruik daarvoor observaties, het leerlingvolgsysteem, methodegebonden toetsen en natuurlijk je groepsoverzicht en voeg deze toe als bijlage of schrijf deze in dit vak.)
b. Omschrijf de aanpak van de leerling (Hoe en waarmee leert de leerling? Welke oplossingsstrategieën gebruikt de leerling?) vastgesteld door observatie en (diagnostisch) gesprek met de leerling.
c. Wat gaat juist goed of beter?
Welke kwaliteiten, vaardigheden en leuke kanten heeft deze leerling?
Wat zijn jouw kwaliteiten en vaardigheden die ten goede komen aan deze leerling?
d. Waardoor wordt, naar jouw idee, de ontwikkeling en/of het leerproces belemmerd? Welke factoren/omstandigheden van de leerling, de groep, de leraar en opvoedingssituatie zijn van invloed hierop?
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
42 e. Wat vertelt de leerling, als je het volgende vraagt: (De volgende vragen zijn bedoeld als voorbeeld. Het gaat met name om het helder krijgen van de beleving en de zienswijze van de leerling. Sluit aan bij wat de leerling zelf vertelt en vraag door.) ‘Waar ben jij goed in, wat kun jij goed?’ ‘Hoe komt het dat jij daar niet zo goed in bent, dat jij dat niet zo goed kunt?’ ‘Wat vind jij moeilijk, laat eens zien en leg het me eens uit?’ ‘Welke ideeën heb jezelf, waardoor jij beter kunt leren?’ ‘Wat zou ik kunnen doen, zodat jij het beter leert?’ ‘Hoe zouden de andere leerlingen kunnen helpen?’
f.
Omschrijf jouw begeleiding en de effecten tot nu toe.
g. Omschrijf de ondersteuning van anderen (collega’s, externen, andere leerlingen enz.) en de effecten tot nu toe.
h. Welke ideeën hebben de vervangende ouders over waarom de leerling moeite heeft met leren en wat zien zij als mogelijke oplossingen? Hoe gaan zij hiermee om?
i.
Wat kun je nog vertellen over het gedrag/de sociaal emotionele ontwikkeling van de leerling?
j.
Wat kun je nog vertellen over de speel- en werkhouding, concentratie en motivatie van de leerling? Heeft dit invloed op het leerproces van de leerling?
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
43
Bijlage 5:
Aanmeldingsformulier CvB Gedrag / sociale en emotionele ontwikkeling Datum aanmelding: Aangemeld door: Naam kind: Naam ouders:
Datum bespreking: IB: Geb. datum: Kalenderleeftijd:
Reden van (juist nu) deze aanmelding:
Relevante informatie uit de voorgeschiedenis:
Deskundigen die erbij zijn betrokken (zoals een logopedist, maatschappelijk werker, jeugdzorg, iemand uit de naaste omgeving):
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
44 Deze vragen wil ik graag inbrengen en bespreken:
Dit zou ik graag willen bereiken met deze bespreking:
a-j: Ik heb vragen op het gebied van gedrag a. Omschrijf het probleemgedrag in concreet waarneembare gedragingen.
b. Wat gaat juist goed?
Wat vind je leuk en/of positief bij deze leerling?
Wat vindt de leerling over het algemeen leuk en/of positief van jou als leraar?
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
45 c. Hoe ontstaat, volgens jou, dit gedrag van deze leerling?
Welke factoren/omstandigheden van de leerling, de groep, de leraar en opvoedingssituatie zijn van invloed hierop?
d. Wat zijn de interesses en sterke kanten van de leerling?
e. Hoe gedraagt de leerling zich op de groep? Hoe handelende groepsleiders op de groep?
Welke ideeën hebben de groepsleiders over waarom de leerling zich zo gedraagt?
Welke ideeën hebben zij om tot een oplossing te komen?
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
46 f. Wat vertelt de leerling zelf als je het volgende vraagt: (De volgende vragen zijn bedoeld als voorbeeld. Het gaat met name om het helder krijgen van de beleving en de zienswijze van de leerling. Sluit aan bij wat de leerling zelf vertelt en vraag door.) ‘Wat vind je goed of fijn gaan?’ ‘Hoe komt het dat het dan goed gaat?’ ‘Wat vind je minder goed gaan?’ ‘Hoe komt het dat het dan minder goed gaat?‘ ‘Welke ideeën heb jij om ervoor te zorgen dat het beter gaat?’
g. Hoe reageer je op het gedrag van de leerling?
h. Welke oplossingen al bedacht en welke acties heb je al genomen met welk effect?
Op welk van deze reacties reageert de leerling (enigszins) positief?
i.
Wat kan je nog vertellen over de werkhouding / concentratie / motivatie van de leerling?
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
47 j.
Hoe verloopt de ontwikkeling / het leren van de leerling?
Welke relatie zie jij met het (probleem)gedrag van deze leerling?
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
48
Bijlage 6 Evaluatiecyclus Kompas College Proces:
Geëvalueerd door:
Frequentie:
OPP
Vormt de kern van ons primair proces. Zie de procesbeschrijving voor de cyclische evaluatie. Zorgcoördinator en onderwijscoördinator. Analyseren effecten van de besprekingen en zorg voor leerling en leraar. Conclusies worden in MT ingebracht. CvB evalueert dit op inhoud, toepasbaarheid, toegankelijkheid en beoogde opbrengst voor leerlingen en leraren. Resultaten worden ingebracht in MT. Psycholoog evalueert dit op de effecten van de beoogde zorg. Analyseren effecten van de besprekingen en zorg voor leerling en leraar. Conclusies worden in MT ingebracht. Leraren hebben om de 2 maanden een intervisiebijeenkomst. Inhoud en proces wordt geëvalueerd.
2 x per jaar (maart en november)
Schoolgids
Inhoud en proces worden gecontroleerd op praktijk en uitvoering.
1 x per jaar (april)
Schoolplan
In het MT en daarna in het 1 x per jaar (mei) teamoverleg worden de doelen en bereikte doelen doorgesproken. Hierop wordt een analyse gemaakt.
Leerlingbespreking
Zorgproces
Zorgstructuur
Zelfreflectie
Zorgplan
1 x per jaar (december) evalueert school het Op inhoud evalueert het CvB wekelijks de effecten van de zorg.
1 x per jaar (januari) evalueert school het onderwijsleerproces
In MLS. Indien nodig wordt procedure herzien. Alleen in samenwerking met de Hartelborgt. Locatiedirecteur: resultaten worden vertaald in beleid voor volgend schooljaar.
1 x per jaar (februari) evalueert de school de effecten van de zorgstructuur.
Schoolpsycholoog; resultaten worden vertaald in beleid. Volgend schooljaar.
6 x per jaar is er intervisie
Nee verslaglegging
1 x per jaar (maart)
Ja, aanpassingen worden in het volgend schooljaar aangebracht. Ja, aanpassingen worden in het volgend schooljaar aangebracht. Ja, aanpassingen worden in het plan van aanpak verwerkt voor het schoolplan, volgend schooljaar.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
Vastleggen in – door: In MLS
49 Functioneringsgesprek
1 x per schooljaar. Doorlopend door het jaar heen.
Ja
OTO (oudertevredenheidsonderzoek)
Locatiedirecteur heeft met iedere medewerker een functioneringsgesprek. Hierin wordt het functioneren, de wensen en behoeften en het taakjaarbeleid doorgesproken. Hoe tevreden zijn ouders over onze school en ons onderwijs?
1 x per jaar (maart)
LTO (Leerlingtevredenheidsonderzoek)
Hoe tevreden zijn leerlingen over onze school en ons onderwijs?
1 x per jaar (maart)
MTO (medewerkertevredenheidsonderzoek)
Hoe tevreden zijn medewerkers over onze school en ons onderwijs?
1x per jaar (maart)
De analyse van het OTO, LTO en MTO wordt met het team doorgesproken en vertaald in gezamenlijk vastgestelde doelen.
Wat kunnen we hier met elkaar van leren? Welke dingen doen we goed en welke dingen willen we anders doen? Wat zijn de kwaliteiten en belemmeringen van onze school en ons team? Om planmatig aan ons doel te blijven werken is het goed om jaarlijks te kunnen zien wat we verbeterd hebben en wat nog aandacht en energie behoeft. Voor alle betrokkenen is het toetsenschema inzichtelijk. Iedereen weet wanneer een leerling, welk examen moet doen.
1 x per jaar een grote evaluatie in MT en teamoverleg. 3 x per jaar komt dit terug op de teamagenda.
Analyse wordt vertaald in doelen in het schooljaarplan. Analyse wordt vertaald in doelen in het schooljaarplan. Analyse wordt vertaald in doelen in het schooljaarplan. Analyse wordt vertaald in plan van aanpak en doelstellingen in het schooljaarplan.
Interne audit
Toetsenschema
1 x per 2 jaar
Analyse wordt vertaald in doelen in het schooljaarplan.
1 x per jaar (juni) Toetsen met methodeonafhankelijke en methode afhankelijke toetsen.
Aanpassingen worden in het volgend schooljaar aangebracht.
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
50
Bijlage 7: Overlegstructuur (in- en extern) Interne overlegstructuur Overlegvorm: Teamoverleg
Aanwezigen: Gehele team Kompas College
CvB overleg
Gehele Commissie van begeleiding Locatiedirecteur, locatiecoördinator, zorgcoördinator, psycholoog, onderwijscoördinator, admin.medewerker Leraren die AVO lessen geven
MT overleg
AVO overleg
Werkgroep onderwijskwaliteit
Werkgroep onderwijskwaliteit
Intervisie groepen
Lerarenteam is ingedeeld in groepen Locatiecoördinator en/of onderwijscoördinator en een leraar Gehele MT van JJI De Hartelborgt en het Kompas College Directielid HB en locatiedirecteur KC
Begeleidingsgesprekken
Gezamenlijk MT
Directeurenoverleg
PMO (Psycho medische overleg)
Psycholoog en de gedragsdeskundigen van de Hartelborgt
Calamiteiten zorg Commissie
Psycholoog en leraren
Doel: Eenduidigheid creëren, transparantie in keuzes, dialoog en communicatie Leerlingen en Leraren cyclisch ondersteunen Inhoud en proces van het primair proces bewaken. Bijzonderheden en hulpvragen doorspreken.
Frequentie: Verslag: 1 x 2 weken Ja, op Cschijf
Eenduidigheid in onderwijsaanbod, lesaanbod, regels en interne overdracht, taakverdeling en ontwikkelen nieuw beleid. Dialoog over de kwaliteit van ons onderwijs en zoeken naar oplossingen en mogelijkheden ter verbetering Samen leren van ingebrachte situaties. Gezamenlijk reflecteren op de kwaliteit van het geboden onderwijs (na een lesobservatie) Gezamenlijke afspraken maken en op casusniveau
1 x 2 weken ja
1 x p.m.
ja
Op directieniveau worden casussen en processen besproken. Om de week heeft de psycholoog overleg op groeps- en casusniveau met de gedragswetenschapper van de leefgroepen. Beleid en processen afstemmen op het gebied van veiligheid en nazorg na incidenten.
2 x p.m.
nee
1 x per 2 weken
ja
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015
1 x p.w. 1 x p.w.
Ja, op Cschijf ja
1 x maand
deels
1 x maand
Niet op inhoud Ja, is niet openbaar
3 x p jaar
1 x 6 weken ja
51 Sectoroverleg Aloysius breed MR overleg
Alle locatiedirecteuren van de geslotenheid en de sectordirecteur MR leden uit het lerarenteam, aangevuld met locatiedirecteur.
Advies raad
Veiligheidscommissie Examencommissie
Locatiecoördinator sluit aan bij overleg Hartelborgt. Locatiecoördinator en leraren
Jeugdraad
Locatiecoördinator en collega’s Hartelborgt.
Projecten ter bevordering van het leef- en leerklimaat Leerlijn Arbeidstoeleiding
Locatiecoördinator en collega’s Hartelborgt.
Locatiecoördinator, mevr. I. Veerkamp en leraren.
Externe overlegvormen Overlegvorm: Aanwezigen: Koers VO Sectordirecteur Aloysius
Landelijke taakgroep
MBO
Jongerenloket
Overleg waarbij de locatiedirecteuren van de scholen in de geslotenheid bijeenkomen met de vertegenwoordigers van OCW en V&J. Locatiedirecteur met de directeuren van de mbo’s Locatiedirecteur met medewerker jongerenloket
Beleid afstemmen
1 x 6 weken ja
Beleid doorspreken, voorstellen geven en nemen.
1 x per maand
ja
Gevraagd en ongevraagd advies geven aan de directies van de Hartelborgt en Kompas College. Veiligheidsbeleid en incidenten van JJI De Hartelborgt doorspreken Deze bereidt, bewaakt en evalueert alle processen rondom de examinering van leerlingen. Overleg waarbij jongeren vragen en problemen kunnen inbrengen. Hierin worden voorstellen gedaan en uitgewerkt ter bevordering van het leefen leerklimaat. Het verder uitwerken van inhoud en proces van de leerlijn Arbeidstoeleiding.
1 x per 6 weken
ja
1 x per 6 weken
ja
1 x per maand
ja
1 x per 6 weken
ja
1 x per week
ja
1 x 4 weken Deels, op doelen
Doel: Overleg samenwerkingsverband Rotterdam Beleid voorbereiden en beleid vormen.
Frequentie: Verslag: 1 x 3 mnd. ja
1 x 3 mnd.
ja
Wij werken aan een samenwerkingsconvenant.
3 x per jaar
Nee, nog niet
Overleg over de door- en uitstroom van jongeren uit de gemeente Rotterdam.
3 x per jaar
ja
Zorgplan Kompas College Spijkenisse 2014-2015