Wethouder van Stadsontwikkeling, Volkshuisvesting en Integratie
M. Norder
Gemeente Den Haag
Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag
De voorzitter van de commissie Ruimte
Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk
DSO/2011.1772 - RIS 246411 Doorkiesnummer
070 - 353 4748 E-mailadres Aantal bijlagen Datum
9 februari 2012 Onderwerp
Nieuwe kansen door Kleinschalig Opdrachtgeverschap
In mijn brief van 29 juni 2011 heb ik u in hoofdlijnen geschetst welke maatregelen ik wil nemen om de stedelijke ontwikkeling zo veel mogelijk op peil te houden nu wij geconfronteerd worden met de gevolgen van de economische crisis die uitbrak in 2008. Ik gaf mijn brief als motto mee: ‘Nieuwe aanpak, nieuwe kansen voor Den Haag’. Een van de kansen die ik noemde is het Kleinschalig of Particulier opdrachtgeverschap dat ook genoemd wordt in het Investeringsprogramma Stedelijke Ontwikkeling 2012. Kleinschalig Opdrachtgeverschap betekent in de kern dat een particulier individueel of samen met anderen opdrachtgever is voor zijn of haar woning en/of bedrijfsruimte en daar maximaal invloed op uit kan oefenen. In het Haagse project Kleinschalig Opdrachtgeverschap worden ook ontwikkelaars, beleggers en (kleine) aannemers nadrukkelijk uitgenodigd om woningen en/of bedrijfsruimte in kleine series (5-10 eenheden) te ontwikkelen ten dienste van de particuliere eindgebruiker. Inmiddels zijn we een stap verder met de ontwikkeling van het project Kleinschalig Opdrachtgeverschap. Ik ben voornemens op 1 februari 2012 het startsein te geven voor de campagne die gevoerd gaat worden om het Kleinschalig Opdrachtgeverschap onder de aandacht van de Haagse bevolking te brengen. In deze brief informeer ik u over achtergronden en uitvoering van het project Kleinschalig Opdrachtgeverschap. Achtergronden kleinschalig opdrachtgeverschap Met Kleinschalig Opdrachtgeverschap sluiten wij als gemeente aan op een trend in de samenleving. Naast de kwantitatieve terugval in de vastgoedmarkt, tekent zich ook een kwalitatieve verandering af. De woningbouwmarkt is de afgelopen jaren aan het verschuiven van een aanbodgestuurde naar een vraaggestuurde markt. De grootschalige gebiedsontwikkeling was vooral aanbod-gestuurd. Inlichtingen bij
Atte Roskam Postadres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Internetadres: www.denhaag.nl
Telefoon: 14070 Fax: 070 - 353 3615
DSO/2011.1772
2
Er werden grote hoeveelheden in serie gebouwde woningen tegelijkertijd aangeboden en de woonconsument kocht een woning die het beste paste bij zijn of haar wensen zonder zelf echte invloed uit te kunnen oefenen op de verschijningsvorm van de woning. Grootschalige gebiedsontwikkeling en woningbouw, op een schaal zoals tot voor enkele jaren gebruikelijk, is niet meer mogelijk. Meer dan in het verleden zal de bouwwereld moeten inspelen op de wensen en behoeften van de woonconsument die zich wil onderscheiden en hecht aan een eigen identiteit. Kleinschalig Opdrachtgeverschap kan door deze trend, naast de in uitvoering zijnde grootschalige gebiedsontwikkelingen, een belangrijke rol gaan spelen in de stedelijke ontwikkeling. Steeds meer gemeenten gaan daarom aan de slag met Kleinschalig Opdrachtgeverschap. Bekende voorbeelden zijn Almere en Leiden. Bij de voorbereiding van het Haagse project Kleinschalig Opdrachtgeverschap hebben wij dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van elders. Ook in Den Haag bestaat een toenemende behoefte aan Kleinschalig Opdrachtgeverschap. Op basis van gegevens uit het Woon Onderzoek Nederland 2009 kan geconcludeerd worden dat 26% (58.500 huishoudens) van alle Haagse huishoudens belangstelling heeft voor een vorm van Particulier Opdrachtgeverschap. Zo’n 5% wil ook daadwerkelijk verhuizen en heeft daarvoor de financiële middelen. Dat zijn 10.500 huishoudens. Overigens is het niet zo dat Den Haag helemaal geen ervaring heeft met Kleinschalig Opdrachtgeverschap. Voorbeelden zijn Vroondaal, Uithofslaan, Westkapellelaan, Dedemsvaartweg en de Vinex-locaties. Hier gaat het echter vooral om de hogere prijsklassen terwijl het nieuwe project Kleinschalig Opdrachtgeversschap zich nadrukkelijk ook richt op de midden- en lagere inkomensgroepen. Andere voorbeelden zijn de Waterspin in het Centrum en het pilotproject ‘Klushuizen in en Haag’. Wat is kleinschalig opdrachtgeversschap? De kern van het project Kleinschalig Opdrachtgeverschap is dat een bouwplan zoveel mogelijk wordt gerealiseerd onder zeggenschap en invloed vanuit de toekomstige gebruikers. Mensen zijn de opdrachtgever van hun eigen woning 1 op basis van hun eigen ideeën. Ze krijgen de kans hun droom in vervulling te doen gaan door nieuwbouw op een eigen kavel of verbouw van een kluswoning. Maar dat is niet het enige pluspunt van Kleinschalig Opdrachtgeverschap. Naast voordelen voor de particuliere opdrachtgever, zijn er ook voordelen voor de samenleving als geheel zoals: 1. Door de kleinschalige initiatieven (op kavelniveau) ontstaat een blijvende bouwstroom waarvan vooral de locale economie en de kleinere bedrijfjes profiteren. 2. De betrokkenheid van de eindgebruiker bij de omgeving blijkt vele malen groter wanneer hij maximaal invloed heeft kunnen uitoefenen op zijn huis en omgeving. 3. De mobiliteitsbehoefte neemt daardoor af en de sociale cohesie in de buurt groeit. 4. Op de bouwkavels ontstaat een diversiteit aan architectuur, woningtypen en concepten wat ten goede komt aan de kwaliteit van de wijk als geheel. 5. Er kan een vliegwieleffect op gang komen zoals in de Rotterdamse wijk Spangen is aangetoond door het kluswoningenproject Wallisblok waardoor de om zich heen slaande verloedering een halt werd toegeroepen. 1
Kleinschalig opdrachtgeverschap is ook mogelijk voor bedrijven en de combinatie wonen-werken.
DSO/2011.1772
3
6. Het thema duurzaamheid wordt beter ingevuld. 7. De ontwikkeling gaat veel sneller omdat een individuele koper direct na grondaankoop ‘aan de slag’ gaat. Er is geen voorverkooppercentage zoals doorgaans toegepast door projectontwikkelaars. Er zijn verschillende vormen van Kleinschalig Opdrachtgeverschap. Onderscheidende criteria zijn de mate van invloed en betrokkenheid van de eindgebruiker op de locatieontwikkeling: 1. Particulier Opdrachtgeverschap (PO) Een particulier realiseert zijn eigen nieuwbouwwoning op een kavel of verbouwt zijn kluswoning en heeft zo maximale invloed op het ontwerp- en bouwproces. 2. Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) Op eigen initiatief of op initiatief van de gemeente kunnen particulieren zich verenigen in een collectief om een gezamenlijk nieuwbouwproject op een kavel of kluswoningen binnen een bestaand pand te realiseren. 3. Mede-Opdrachtgeverschap (MO) Een collectief kan zich laten vertegenwoordigen door een ontwikkelende partij (ontwikkelaar, corporatie, bouwbedrijf) met wie gezamenlijk en gelijkwaardig invulling wordt gegeven aan het ontwerp en het proces. 4. Co-creatie/consumentgericht opdrachtgeverschap (CO) Een partij ontwikkelt een locatie en laat zich vooraf goed informeren door potentiële eindgebruikers en past haar programma hierop aan. Programma en locaties Uit onderzoek blijkt dat de Haagse woonconsument geïnteresseerd is in Kleinschalig Opdrachtgeverschap. Ik denk echter dat het verstandig is in onze ambities rekening te houden met de realiteit van alle dag. De consument vertoont nog steeds aarzeling om een woning te kopen. Het valt niet mee om de bestaande woning te verkopen, de eisen die gesteld worden voor financiering zijn verscherpt, de economische recessie is nog niet over en er is onzekerheid of aftrek van de hypotheek op termijn mogelijk blijft. Een andere reden om te beginnen met een niet al te hoge ambitie is dat we in Den Haag nog ervaring op moeten doen met Kleinschalig Opdrachtgeverschap in de vorm zoals die nu is ontwikkeld. Ik stel daarom voor om vooralsnog uit te gaan van een jaarlijkse ambitie van 50-100 kavels/woningen en te starten met een 4-tal locaties. Dat zijn: Gele Lis (Ypenburg), Esdo (Erasmusveld), Beetsstraat (Spoorwijk) en Laakhaven West. Het gaat om in totaal ca. 190 kavels waar, afhankelijk van het type, 200-300 woningen gerealiseerd kunnen worden in verschillende prijsklassen en verschillende vormen van Kleinschalig Opdrachtgeverschap. Conform het masterplan Erasmusveld-Leywegzone zal in het project Esdo duurzaamheid een extra aandachtspunt zijn. Voor Gele Lis, Esdo en Beetsstraat is de primaire invalshoek woningbouw gericht op de eindgebruiker. Mocht dit na een jaar niet haalbaar blijken, kunnen ontwikkelaars, beleggers en kleine aannemers daar ook initiatieven ontplooien. In Laakhaven West is tevens de combinatie wonen-werken mogelijk. Het thema in dit stadsdeel wordt de ‘Ondernemende Stad’. We richten ons daar dus ook op de ondernemer die een woning bij zijn bedrijf wil.
DSO/2011.1772
4
In tegenstelling tot de andere locaties, worden in Laakhaven West vanaf het begin eveneens ontwikkelaars, beleggers en (kleine) aannemers uitgenodigd om kleine series (5-10 eenheden) te ontwikkelen ten dienste van de particuliere eindgebruiker. In dat geval wordt de grond geleverd aan de (kleine) aannemer/ontwikkelaar/belegger die vervolgens doorlevert aan de individuele particulier of een collectief van particuliere eindgebruikers. Bij de keuze van de locaties is gekeken naar aspecten als beschikbaarheid (eigendomssituatie en opleveringstermijn), spreiding over de stad, geschiktheid voor woningbouw (eventueel in combinatie met bedrijfsruimte), bestemming, marktpotenties en draagvlak in de omgeving met als uitgangspunt een interessante mix mogelijk te maken voor een brede doelgroep c.q. alle inkomensgroepen. We starten in 2012 met vier locaties. De ambitie is een continue afzet van locaties in het kader van kleinschalig opdrachtgeverschap. Ik wil jaarlijks een aantal nieuwe locaties aanwijzen. Het onderzoek naar potentiële locaties wordt daarom voortgezet. Bij de keuze zal uiteraard rekening gehouden worden met opgedane ervaringen en de behoeften in de markt. Indien de formule voor Kleinschalig Opdrachtgeverschap op (één van) de locaties niet blijkt te werken zal na twee jaar herijking plaats vinden. Kluswoningen Kluswoningen zijn een typisch stedelijk woonconcept met gunstige effecten voor zowel de woonkwaliteit in de stad als de sociaal-economische situatie. Uitgangspunt is dat de nieuwe eigenaar van de woning deze zoveel mogelijk opknapt door zelfwerkzaamheid waardoor de kosten worden beperkt. Een tussenvorm is casco-oplevering door een ontwikkelaar waarna de nieuwe eigenaar de woning afmaakt. In beide modellen kan de klusser de woning geheel naar eigen wens inrichten. Eventuele aanschrijvingen op het pand worden weggewerkt. VvE’s kunnen weer actief gemaakt worden. En omwonenden worden gestimuleerd ook hun onderhoud aan te pakken. Kluswoningen maken ook onderdeel uit van het Uitvoeringsprogramma Onderhoud en kwaliteitsverbetering van de particuliere woningvoorraad 2012-2014 (RIS 178632). Dit programma bevat de gemeentelijke ambities en voornemens ten aanzien van de particuliere woningvoorraad met extra aandacht voor verduurzaming, gevolgen van de recessie, ondersteuning van VvE’s en het borgen van basisonderhoud. Initiatiefnemers van kluswoningen kunnen, indien voldaan wordt aan de voorwaarden, een beroep doen op de mogelijkheden die dit programma biedt. Kluswoningen kunnen op individuele wijze worden gerealiseerd maar er is ook een collectieve vorm mogelijk: 1.
Individuele woningen De lage aanschafprijs en besparing door zelfwerkzaamheid maken het principe kluswoning tot een zeer interessant en gewild object voor de (handige) koper met een beperkte beurs. Oude leegstaande en verpauperde woningen krijgen met de hulp en inzet van nieuwe eigenaren/klussers weer een nieuw leven. Jarenlange ergernis over leegstand en verpaupering binnen het straatbeeld worden weggenomen
DSO/2011.1772
2.
5
De inzet is om jaarlijks enkele 10-tallen kluswoningen ter beschikking te stellen. Gestart wordt met een 7-tal woningen waaronder een project van 5 woningen aan de Kleine Veenkade. Omdat de gemeentelijke voorraad ‘woningen die geschikt zijn als kluswoningen’ beperkt is, ben ik in overleg met de corporaties of zij woningen uit hun voorraad beschikbaar kunnen stellen. Collectieve woningen Een collectief realiseert woningen in schoolgebouwen en/of welzijnsvoorzieningen die niet meer in gebruik zijn bij de oorspronkelijke functie en dus toe zijn aan hergebruik. De inzet is om jaarlijks enkele gebouwen ter beschikking te stellen voor dit doel. Voor een aantal objecten worden de mogelijkheden verkend.
Het door DSO-Wonen ontwikkelde ideeënboek kluswoningen kan als inspiratiebron dienen voor klussers. Rol van de gemeente Het Kleinschalig Opdrachtgeverschap past in de beweging van initiërende naar faciliterende stad. Als gemeente faciliteren wij het particulier initiatief. De basistaken van de gemeente bij Kleinschalig Opdrachtgeverschap zijn: 1. 2. 3.
4. 5.
Het aanwijzen en reserveren van kavels en kluswoningen voor Kleinschalig Opdrachtgeverschap. Het verkopen en leveren van een stuk grond of een (deel van een) gebouw ten behoeve van ‘wonen’ en/of ‘werken’. Het stellen van minimale regels om de wetgeving, de kwaliteit en de samenhang met de omgeving te waarborgen. Deze regels worden opgenomen in een zgn. kavelpaspoort resp. (klus)woningpaspoort. Het beoordelen en verstrekken van de (eventueel) benodigde omgevings-vergunning. Het begeleiden van de particulier of het collectief in haar ontwerp- en realisatieproces.
Uiteraard blijft de gemeente verantwoordelijk voor ruimtelijk en sectoraal beleid en voor de inrichting van de openbare ruimte c.q. het bouw- en woonrijp maken van de locaties. Kleinschalig Opdrachtgeverschap is een andere manier van werken dan de gemeentelijke organisatie gewend is. We kunnen gerust zeggen dat er sprake is van een cultuuromslag. In plaats van met één ontwikkelaar die 100 woningen bouwt, hebben we bij wijze van spreken te maken met 100 particulieren die één woning bouwen. Dit vraagt extra inzet van het ambtelijk apparaat. Kleinschalig Opdrachtgeverschap betekent ook dat wij ons als gemeente waar mogelijk beperken in het stellen van voorwaarden. Ons doel is om zo veel mogelijk particulieren in staat te stellen hun droom te verwezenlijken. Bij Kleinschalig Opdrachtgeversschap wordt de eindgebruiker daarom een optimale ontwerpvrijheid geboden. Dit betekent dat er minimale bouwregels worden gesteld om de kwaliteit van de bebouwing te borgen. Die bouwregels worden per kavel verwoord in een zgn. kavelpaspoort. In dit licht past ook een andere welstandstoets dan tot dusverre gebruikelijk. In principe stel ik daarom voor om bij nieuwbouwlocaties voor Kleinschalig Opdrachtgeverschap – met uitzondering van locaties in beschermde stadsgebieden – niet te toetsen aan de welstandsnota.
DSO/2011.1772
6
Bij kluswoningen blijft de welstandstoets wel van toepassing omdat hier doorgaans sprake is van bestaande architectuur in kwetsbare gebieden. Voor de afzonderlijke locaties stel ik voor om in een later stadium met concrete voorstellen te komen met betrekking tot de kwaliteitsborging omdat dit ook in het belang van de aspirant-kopers is. Organisatie Om vanuit de gemeente sturing te geven aan het project Kleinschalig Opdrachtgeverschap wordt voor een periode van drie jaar een Expertteam Kleinschalig Opdrachtgeverschap opgericht dat vanuit de organisatie voldoende mandaat krijgt om snel en flexibel in te spelen op de wensen van de klant. Het Expertteam moet er voor zorgen dat de gemeentelijke organisatie in z’n geheel zodanig functioneert dat zelfbouwers optimaal worden gefaciliteerd. Dit betekent een uniforme werkwijze voor alle locaties, gekoppeld aan slagvaardigheid en klantgerichtheid. De taken van het Expertteam zijn: 1.
2. 3. 4.
Programmering en evaluatie Het Expertteam doet voorstellen voor het aanwijzen van locaties met vrije kavels resp. kluswoningen en evalueert het proces van Kleinschalig Opdrachtgeverschap op die locaties. Conceptualisering Het Expertteam vertaalt de behoefte in de markt naar haalbare concepten. Marketing Het Expertteam ontwerpt een publiciteitscampagne en voert die uit. Realisatie Het Expertteam begeleidt de particuliere initiatiefnemers in het vergunning-, gronduitgifte- en bouwproces en draagt zorg voor onderlinge afstemmingproces.
Het Expertteam staat onder leiding van een programmamanager. De werkzaamheden van het Expertteam worden jaarlijks geëvalueerd. Zo nodig wordt kennis die niet aanwezig is in de gemeentelijke organisatie extern ingehuurd. Ik ben in overleg met makelaars en banken over de wijze waarop zij het project Kleinschalig Opdrachtgeverschap zouden kunnen ondersteunen. Faciliteiten deelnemers programma Kleinschalig opdrachtgeverschap Het bouwen van je eigen huis is geen alledaagse bezigheid. Actieve begeleiding en advisering van de klant is noodzakelijk. Wij proberen de deelnemers aan het project Kleinschalig Opdrachtgeverschap zo veel mogelijk te ondersteunen. Het belang van actieve gemeentelijke betrokkenheid en het waar mogelijk wegnemen van onzekerheden is ook benadrukt door makelaars aan wie advies is gevraagd. De faciliteiten zijn; 1. Koperscoach Elke klant krijgt een zgn. ‘koperscoach’ toegewezen om hem of haar te begeleiden bij alle stappen in het proces. 2. Tussentijds terugtrekken mogelijk Ondanks een optimale begeleiding kunnen zich gedurende het traject factoren voordoen waardoor de koper alsnog af wil zien van de koop. Dit wordt mogelijk gemaakt door een aangepast contracteringstraject. Onderscheid wordt gemaakt in 3 fasen: optie, reservering en koop. Voor elke fase wordt een overeenkomst gesloten. De vrijheid om af te zien van de koop wordt echter door de optievergoeding en de waarborgsom reservering wel minder naarmate men verder in het traject komt.
DSO/2011.1772
3.
4.
5.
6.
7.
7
Dubbele belasting wordt voorkomen Om dubbele belasting te voorkomen kan bij Collectief Particulier Opdrachtgeverschap de grond rechtstreeks geleverd worden aan de leden van de vereniging. Uitgifte in eigendom waar mogelijk Conform het Nieuwe Haags gronduitgiftesysteem (rv 19/2008) is uitgifte in eigendom mogelijk in de locaties Esdo en Gele Lis. Betaling erfpacht als canon Indien de grond in (eeuwigdurende) erfpacht wordt uitgegeven, kunnen deelnemers in plaats van de erfpacht in een keer af te kopen, hun financiële verplichting ook voldoen middels een jaarlijkse canon. Plankostenfonds Het voorbereiden van de bouw van je eigen (klus)huis kost veel tijd. Tussen het moment van de optie op een kavel/kluswoning en de verlening van de omgevingsvergunning kan geruime tijd verstrijken. Er moeten voorbereidings- of plankosten gemaakt worden maar banken verstrekken normaliter pas een hypotheek als er sprake is van een goedgekeurde specificatie van de bouwkosten en een definitieve omgevingsvergunning. Dit zal vooral een rol spelen bij Collectieve vormen van Kleinschalig Opdrachtgeverschap. Naar analogie van Almere wil ik daarom een Plankostenfonds oprichten van waaruit de plankosten in de vorm van een renteloze lening worden voorgeschoten. Bij verstrekking van de hypotheek worden de voorgeschoten bedragen teruggestort in het fonds. Ik ben hierover in overleg met de banken. Achtervangconstructie Een ander probleem is dat in het geval van Collectief Opdrachtgeverschap er niet altijd de garantie is dat op het moment van verlening van de omgevingsvergunning alle kavels/kluswoningen verkocht zijn terwijl deelnemers ook tussentijds af kunnen haken. Het bouwplan moet als totaal uitgevoerd worden met als risico dat een deel van de woningen niet verkocht is op moment van gereedkomen. Om te voorkomen dat dit een belemmering wordt, wil ik een achtervangconstructie realiseren waardoor de financiële risico’s van niet verkochte woningen kunnen worden opgevangen. Met de corporaties overleg ik of zij bereid zijn de onverkochte woningen over te nemen en tijdelijk te verhuren.
Planning en beschikbaarheid kavels en kluswoningen Op 1 februari 2012 gaat de campagne voor Kleinschalig Opdrachtgeverschap van start met de ingebruikname van een website en de opening van een kavelwinkel. In maart wordt een zelfbouwmarkt georganiseerd voor geïnteresseerden in combinatie met de jaarlijkse Woonbeurs. Dan start ook de verkoop voor de locaties Gele Lis, Beetsstraat en Esdo. De voorbereiding van Laakhaven West is nog niet helemaal gereed. Daarom wordt daar gestart met een pilotproject op de hoek van de Waldorpstraat en de Calandstraat. De overige deellocaties in dit gebied volgen later in 2012. Op het moment dat de verkoop start zijn de kavels nog niet direct beschikbaar voor overdracht aan de koper. Voor een aantal gebieden moet het bestemmingsplan nog aangepast worden (Gele Lis, Esdo en Laakhaven West), in het kader van bouw- en woonrijp maken moet rekening gehouden worden met een ruime termijn ten behoeve van ‘voorbelasting’ en soms moeten huidige gebruikers nog geherhuisvest worden (Esdo en Beetsstraat). Voor de kavels die nog niet beschikbaar zijn voor overdracht kan men een optie verkrijgen.
DSO/2011.1772
8
Omdat uit ervaringen van elders blijkt dat het voorbereiden van een woningbouwproject op basis van Kleinschalig Opdrachtgeverschap vanaf het nemen van een optie op een kavel geruime tijd in beslag neemt –dit geldt in het bijzonder voor Collectief Kleinschalig Opdrachtgeverschap- verwacht ik dat de kavels in de meeste gevallen beschikbaar zullen zijn op het moment dat de bouw daadwerkelijk van start kan gaan. Zoals het zich nu laat aanzien kan de bouw van de eerste woningen in het eerste kwartaal van 2013 van start gaan. De kluswoningen komen, naar het zich nu laat aanzien, tegen de zomer van 2012 beschikbaar voor de verkoop. Aan de Kleine Veenkade wordt momenteel nog gewerkt aan funderingsherstel. Communicatiestrategie Hoewel er zoals gezegd voorbeelden van Particulier Opdrachtgeverschap zijn in Den Haag -met name in het duurdere segment (w.o. Vroondaal) - is het Kleinschalig opdrachtgeverschap nog geen breed gedragen en bekende methodiek in Den Haag. Om de mogelijkheden van Kleinschalig Opdrachtgeverschap in brede kring bekend te maken is daarom een communicatie- en marketingstrategie ontwikkeld. Deze strategie is zowel gericht op de primaire doelgroep van woningzoekenden als op de secundaire doelgroepen zoals media, architecten, makelaars, ontwikkelaars etc. die kunnen optreden als ambassadeurs en promotors van het project. Met deze campagne wil het college bereiken dat Den Haag het imago krijgt van een stad waar je zelf, met volledige medewerking van en ondersteuning door de gemeente, je eigen droomhuis kunt realiseren. De campagne, die van start gaat op 1 februari 2012, wordt gevoerd onder de slogan ‘Mijn eigen stukje Den Haag’. Naast de gebruikelijke communicatiemiddelen (website, brochure, persbericht e.d.) zullen ook andere communicatiemiddelen worden ingezet zoals sociale media, online community, kavelmarkt, bouwkrant, excursies, cursussen e.d. . In het Atrium wordt een zgn. kavelwinkel ingericht waar geïnteresseerden informatie kunnen krijgen over de beschikbare kavels en kluswoningen en waar schriftelijke informatie beschikbaar is. Het project wordt ondersteund met een eigen website. Particulieren, die al hun droomhuis gerealiseerd hebben, zal gevraagd worden om op te treden als ambassadeur. Met RTV-West vindt overleg plaats over de productie van een docusoap over de belevenissen van een gezin dat als pioniers hun droomhuis realiseert in Den Haag. Uiteraard worden de omwonenden geïnformeerd over het proces. Financiering In het Investeringsprogramma Stedelijke Ontwikkeling 2012 (IPSO) is een budget van 2 ½ miljoen euro beschikbaar gesteld voor een periode van 2,5 jaar ten behoeve van de uitvoering van het project ‘Kleinschalig Opdrachtgeverschap’. Het budget is bestemd voor de financiering van het Expertteam, marketing en communicatie van het project en het inschakelen van externe deskundigheid. De kosten van inrichting van de locaties zijn verwerkt in de grondexploitaties. Tegelijkertijd met deze brief ontvangt u ter kennisname de projectdocumenten voor de locaties Gele Lis, Beetsstraat en Esdo inclusief de bijbehorende grondexploitaties. Het projectdocument voor Laakhaven West volgt op een later tijdstip. Dit project is nog in ontwikkeling. In het bestedingsvoorstel, behorende bij het Uitvoeringsprogramma Onderhoud en kwaliteitsverbetering van de particuliere woningvoorraad 2012-2014, is budget beschikbaar gesteld voor projecten die aansluiten op het programma.
DSO/2011.1772
Initiatiefnemers van kluswoningen kunnen een beroep doen op dit budget indien zij met hun voorstellen voldoen aan de voorwaarden van het uitvoeringsprogramma. Met vriendelijke groeten, de wethouders van Stadsontwikkeling, Volkshuisvesting en Integratie, Marnix Norder
9
