WE MAKE INNOVATION NOVATION WORK JAARVERSLAG ANNUAL REPORT

MEER INFORMATIE/ MORE INFORMATION SURFnet Radboudkwartier 273 PO Box 19035 NL- 3501 DA Utrecht

JAARVERSLAG ANNUAL REPORT

T +31(0)30 2 305 305 www.surfnet.nl

WE MAKE INNOVATION NOVATION WORK

1

JAARVERSLAG ANNUAL REPORT INHOUD / CONTENTS

Voorwoord Preface

3

Netwerkinfrastructuur Network infrastructure

4

Authenticatie en autorisatie Authentication and authorisation

10

Online samenwerken Online collaboration

14

Kennisdeling Knowledge dissemination

18

Personeel en organisatie Personnel and organisation

21

Financiën Finances

24

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

2

3

VOORWOORD

PREFACE

SURFnet ontwikkelt en exploiteert innovatieve diensten voor het hoger onderwijs en onderzoek door de behoeften van de doelgroep aan nieuwe ICTplatformen te bundelen en daarmee nieuwe mogelijkheden voor onderwijs en onderzoek te creëren. SURFnet zoekt naar nieuwe technische mogelijkheden en vertaalt deze naar innovatieve diensten en naar kennis en expertise voor de doelgroep. Voor SURFnet is innovatie pas geslaagd als dat leidt tot gebruik. De diensten moeten dus niet alleen werken, maar ook relevant en bruikbaar zijn. De rol van SURFnet is ten einde als de markt daarin voorziet. SURFnet is een onderdeel van SURF, de ICT-samenwerkingsorganisatie voor hoger onderwijs en onderzoek in Nederland. SURFnet richt zich op drie focusgebieden: een netwerkinfrastructuur die de

SURFnet develops and operates innovative services for higher education and research by combining the needs of the target group for new ICT platforms and in doing so it creates new opportunities for education and research. SURFnet seeks new technological possibilities and translates these into innovative services and knowledge and expertise for the target group. For SURFnet innovation is only successful if it leads to practical application. The services should not only be technically feasible, but should also be relevant and practical. SURFnet’s involvement ends when the market starts to provide such services. SURFnet is a partner in SURF, the ICT collaboration organisation for higher education and research in the Netherlands.

basis vormt voor alle samenwerking, authenticatie- & autorisatiediensten voor betrouwbare toegang en online multimediale samenwerkingsdiensten om instellingsoverstijgende samenwerking en interactie met hoge kwaliteit beeld en geluid mogelijk te maken. Daarnaast is beveiliging voor al deze diensten een noodzakelijke randvoorwaarde. Verder opereert SURFnet als expertisecentrum voor de aangesloten instellingen. Een van de hoogtepunten in 2009 was de toekenning van 32 miljoen euro

SURFnet focuses on three aims: a network infrastructure that is the foundation for all collaboration, authentication & authorisation services for trusted access and online multimedia collaboration services that will enable cross-institutional collaboration and interaction with high-quality sound and video. Security is a necessary precondition for all of these services. Additionally, SURFnet acts as a knowledge centre for the connected institutions.

subsidie voor de uitvoering van het innovatieproject GigaPort3 in de periode 2009 tot eind 2013. Wetenschap en onderwijs zijn gebaat bij toegang tot zeer geavanceerde netwerken en het is van groot belang de opgebouwde kennisvoorsprong en expertise, zowel bij SURF als bij de onderzoeks- en onderwijsinstellingen, te behouden. Wij zijn verheugd dat de overheid met deze toekenning de noodzaak erkent van continue doorontwikkeling en versterking van de communicatie-infrastructuur voor hoger onderwijs en onderzoek in Nederland. De ontwikkeling van het hybride netwerk SURFnet6 in het project GigaPort Next Generation Network werd eind 2008 officieel afgesloten. Dit werd in maart 2009 met alle betrokkenen gevierd in de Rotterdamse haven, de fysieke toegangspoort tot Europa. De softwarecode van het door SURFnet en Kennisnet gezamenlijk ontwikkelde videoplatform is in 2009 open source gemaakt en beschikbaar gesteld onder de naam MediaMosa (www.mediamosa.org). Als open source code is MediaMosa nu

One of the highlights of 2009 was the grant of 32 million euros in subsidies for the implementation of the GigaPort3 innovation project over the period 2009 through 2013. Science and education benefit from access to highly advanced networks and it is vital to retain the lead achieved in knowledge and expertise, both at SURF and at the institutions for research and education. We are pleased that in awarding this grant the Dutch government recognises the importance of continuing to develop and reinforce the communication infrastructure for higher education and research in the Netherlands. The development of the SURFnet6 hybrid network in the GigaPort Next Generation Network project was officially concluded at the end of 2008. This occasion was celebrated with all parties involved in the Port of Rotterdam, the physical gateway to Europe, in March 2009.

toegankelijk geworden voor nationale en internationale instellingen en organisaties. Uit het jaarlijkse gebruikersonderzoek onder de aangesloten instellingen bleek opnieuw de hoge waardering voor onze dienstverlening. 89 procent geeft ons een 8 of hoger. Positief is men vooral over onze betrouwbaarheid, professionaliteit en kwaliteit.

The videoplatform software that was jointly developed by SURFnet and Kennisnet was made open source in 2009 and has been made available under the name MediaMosa (www.mediamosa.org). As an open source project, MediaMosa is now accessible and available to national and international institutions and organisations. The annual user survey among the connected institutions once again demonstrated how highly our services are appreciated. 89 percent award us 8 or more out of ten. They especially appreciate our reliability, professionalism and quality.

Directie SURFnet

The SURFnet Directors: Erwin Bleumink Kees Neggers

Kees Neggers

Erwin Bleumink

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

4

5

NETWERKINFRASTRUCTUUR

HET NETWERK

In het jaarlijkse onderzoek van de Neder-

pinnen en chippen over IP te gaan leveren.

schrijdende) lichtpaden om grote hoeveel-

Het aantal lichtpaden nam toe van 250 naar

landse Vereniging van BedrijfsTelecommu-

Deze dienst heet SURFinternetpinnen.

heden data te transporteren. Het aantal

285. Het totale aantal aangesloten instellingen

nicatie Grootgebruikers, de BTG kwaliteits-

Het PIN-verkeer en de afhandeling van

instellingen dat lichtpaden gebruikt voor

steeg licht, van 159 naar 163. Acht instellingen

wijzer, scoorde SURFnet op alle onderdelen

Chipknip-transacties worden over het

een Optisch Privaat Netwerk (OPN) is in

hebben een aansluiting op SURFnet6 aange-

van dienstverlening en klantgerichtheid

SURFnet-netwerk getransporteerd. SURFnet

2009 gegroeid tot 28. Daarnaast worden

vraagd, vier zegden deze op. Gezien het grote

ruim voldoende tot zeer goed.

maakt hierbij gebruik van het door Currence

lichtpaden ingezet om via OPN’s IT-servers

gecertificeerde netwerk van Simac.

te consolideren.

aantal MBO-instellingen met een SURFnet-

Het hoogwaardige en betrouwbare netwerk SURFnet6

aansluiting (24) zal worden onderzocht of

In 2009 zijn twee nieuwe netwerkdiensten

vormt de basis voor de samenwerking tussen instellingen

het mogelijk is de hele sector aan te sluiten.

geïntroduceerd: SURFopzichter en SURF-

Het gebruik van vaste SURFlichtpaden

In oktober is begonnen met de voorberei-

internetpinnen. Met SURFopzichter kunnen

nam in 2009 verder toe. In het eindgebrui-

ding van de vervanging van de lichtpaden-

voor hoger onderwijs en onderzoek. Het hybride netwerk

DIENSTEN EN GEBRUIK

instellingen real-time de kwaliteit bewaken

kersonderzoek onder studenten en mede-

core in de SURFnet-knooppunten in

is één van de snelste en meest innovatieve netwerken

Sinds eind 2009 is SURFinternet de nieuwe

van internetdiensten, zowel eigen als extern

werkers krijgt de dienst de hoogste waar-

Amsterdam. Dit is noodzakelijk, omdat

naam voor IP-connectiviteit. Het aantal IP-

afgenomen diensten. Zij hoeven hiervoor

dering van de (weliswaar kleine) groep

door de groei van het lichtpadgebruik

ter wereld. Studenten, docenten, onderzoekers en net-

aansluitingen groeide licht naar 210. In totaal

geen eigen tools aan te schaffen of te on-

gebruikers. 89 procent geeft SURFlicht-

de limiet van de bestaande apparatuur in

werkbeheerders van ruim 160 instellingen maken er

47 instellingen hebben een dubbele IP-aan-

derhouden. Een maand na de introductie

paden de kwalificatie goed tot uitstekend.

zicht komt. De migratie zal in 2010 plaats-

sluiting voor de connectie met andere vesti-

in december hadden 25 instellingen een

De rechtstreekse optische verbindingen

vinden, in samenwerking met partners

dagelijks gebruik van. SURFnet neemt internationaal een

gingen/dislocaties en om redundantie af te

account op de dienst en maakten vijftien

tussen twee punten voorzien veeleisende

Telindus, Nortel en de NOC Alliance.

dwingen. De dienst SURFinternet krijgt in het

instellingen er actief gebruik van.

wetenschappelijke toepassingen van ver-

gebruikersonderzoek onder instellingen de

Binnen de SURFnet-doelgroep is een flink

bindingen van hoge kwaliteit en betrouw-

Nortel heeft samen met SURFnet een toe-

hoogste waardering.

aantal PIN- en Chipknip-apparaten in om-

baarheid, zonder het internet te belasten.

passing (DRAC) ontwikkeld om dynami-

loop. Naar aanleiding van vragen uit de

Een toenemend aantal onderzoekers

sche lichtpaden eenvoudig te beheren.

doelgroep heeft SURFnet besloten om

maakt gebruik van (meestal grensover-

Tijdens de GLIF-meeting in Zuid-Korea

vooraanstaande positie in bij de ontwikkeling van internationale onderzoeksnetwerken.

OMZET PER DOELGROEPSEGMENT TURNOVER PER TARGET GROUP SEGMENT

 " B0OO\bOZZS\W\RcWhS\RS\ B0\c[PS`aW\bV]caO\Ra

!% !#

!# 7<7<

'

!

C7B=CB

!

D@//5(H=CCAC@4<3B//<03D3:3<- &'5334BAC@4<3B33<&=4;33@ ?C3AB7=<(E=C:2G=C@31=;;3<2AC@4<3B&'57D3AAC@4<3B&=CB=4=@;=@3 $

!

#

#





" #

#  

"



&



# &

8/<

Universiteiten Universities Academische ziekenhuizen en STZ-ziekenhuizen Academic hospitals and STZ hospitals Hogescholen Universities of applied sciences Onderzoeksinstituten en daarmee vergelijkbare instellingen Research institutions and other comparable institutions

NETWORK INFRASTRUCTURE

The high-grade and reliable SURFnet6 network forms the basis for the collaboration between institutions for higher education and research. The hybrid network is one of the fastest and most innovative

Researchafdelingen van bedrijven Corporate research departments Bibliotheken Libraries Overige door het Ministerie van OCW gefinancierde instellingen Other institutions financed by the Dutch Ministry of Education, Culture and Science

430

;@B

/>@

;37

8C<

8C:

/C5

make daily use of the network. Internationally SURFnet has a leading position in the development of international research networks.

A3>

=9B

<=D

231

IP-VOLUME AANGESLOTEN INSTELLINGEN Binnenkomend verkeer (van instelling naar SURFnet-netwerk) en uitgaand verkeer (van SURFnet-netwerk naar instelling).



'

&

%

 #





"

!

H33@E//@A1678<:789 D3@G>@=0/0:3



 

 

H33@=<E//@A1678<:789 D3@G7;>@=0/0:3

GEBRUIKERSONDERZOEK Instellingen waarderen de dienstverlening van SURFnet hoog, vooral vanwege de betrouwbaarheid, professionaliteit en kwaliteit. Bron: SURFnet gebruikersonderzoek instellingen 2009

IP VOLUME CONNECTED INSTITUTIONS Incoming traffic (from institution to SURFnet network) and outgoing traffic (from SURFnet to institutions).

USER SURVEY SURFnet’s services are highly rated by institutions, in particular due the reliability, professionalism and quality of the services. Source: SURFnet user survey among institutions 2009

THE NETWORK The number of lightpaths grew from 250 to 285. The total number of connected institutions increased slightly, from 159 to 163. Eight institutions requested a connection to SURFnet6, four cancelled their connection. Given the large number of institutions for vocational education with a SURFnet connection (24), the options for providing connections to the entire sector are being considered.

connection used to connect to facilities at other locations or to provide a redundant internet connection. The SURFinternet service was awarded the highest grade by institutions taking part in the user survey. SURFnet was rated above average to very good in all aspects of service and customer orientation in the BTG Quality Guide, the annual survey of the Dutch association of large-scale users of corporate telecommunication.

SERVICES AND UTILISATION Since the end of 2009 there is a new name for IP connectivity: SURFinternet. The number of IP connections grew slightly to 210. In total 47 institutions have a second IP

Two new network services were introduced in 2009: SURFopzichter and SURFinternetpinnen. With SURFopzichter, institutions can monitor the quality of internet services in real time, covering both

networks in the world. Students, lecturers, researchers and network managers at more than 160 institutions

 $



#

their own services and those purchased from other parties. They do not need to purchase or maintain any tools of their own. One month after the introduction in December, 25 institutions had subscribed to the service, fifteen of which actively used it. A large number of PIN and Chipknip (debit and chip card) terminals are being used within the SURFnet target group. In response to requests by the target group SURFnet decided to start delivering PIN and chip transaction services over IP. This service is called SURFinternetpinnen. The PIN traffic and the Chipknip transactions are transported over the SURFnet network. For this service SURFnet also makes use of the Simac network which is certified by Currence.

The use of fixed SURFlightpaths continued to increase in 2009. In the end user survey among students and staff this service was given the highest grade by this (admittedly small) group of users. 89 percent award SURFlichtpaden a rating ranging from good to excellent. The direct optical point-to-point connections provide demanding scientific applications with highquality, highly reliable connections, without burdening the internet. An increasing number of researchers make use of (usually cross-border) lightpaths to transport large amounts of data. The number of institutions that uses lightpaths for an Optical Private Network (OPN) has grown to 28 in 2009. Lightpaths are also

deployed to consolidate IT servers via OPNs. In October preparations were started for the replacement of the lightpath core infrastructure in the SURFnet nodes in Amsterdam. This is necessary because the increase in lightpath use brings the limits of the existing equipment into view. The migration will take place in 2010, in collaboration with partners Telindus, Nortel and the NOC Alliance. Together with SURFnet, Nortel has developed an application, DRAC, for easy management of dynamic lightpaths. At the GLIF-meeting in South Korea Nortel announced they would make DRAC open source. This

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

6

7 kondigde Nortel aan DRAC open source te

VWS het startschot voor een gedigitali-

Dynamische lichtpaden werden in 2008 als

betrokkenen gevierd in de Rotterdamse

INTERNATIONAAL

maken. Dat geeft SURFnet de mogelijkheid

seerd systeem voor het bevolkingsonder-

pilotdienst geïntroduceerd. Ter stimulering

haven, de fysieke toegangspoort tot Euro-

In het voorjaar is met succes een 100 Gbit/s-

deze toepassing samen met partners verder

zoek naar borstkanker, DigiBOB. Radiolo-

van de nieuwe dienst konden wetenschap-

pa. Het GigaPort3-project ging in januari

test uitgevoerd op de bestaande interna-

te ontwikkelen en middels internationale sa-

gen kunnen nu röntgenbeelden op afstand

pers in de tweede editie van de wedstrijd

2009 van start. Doelen zijn de SURFnet-

tionale optische verbinding tussen Amster-

menwerking in te kunnen zetten voor multi-

beoordelen via SURFnet6. Nadat in 2008

‘Enlighten Your Research’, opnieuw geor-

netwerkinfrastructuur naar een hoger plan

dam en Hamburg. Daarbij is gebruik

domeinverbindingen binnen GLIF-verband.

de eerste drie screeningstations waren

ganiseerd door SURFnet en NWO (Neder-

brengen, een volgende generatie netwer-

gemaakt van nieuwe optische technologie

aangesloten, werden in 2009 nog eens vijf-

landse Organisatie voor Wetenschappelijk

ken mogelijk maken en dynamische dien-

van Nortel en netwerkintegratiediensten

Tijdens de Afghanistan-top op 31 maart in

tien nieuwe aansluitingen opgeleverd. In

Onderzoek), voorstellen indienen voor on-

sten ondersteunen met een state-of-the-

van Telindus. De 100 Gbit/s-test overbrug-

het World Forum in Den Haag verzorgde

2010 komt het totaal op 22. Dankzij het ge-

derzoeksprojecten die gebruik maken van

art en schaalbaar hybride netwerk. In de

de een afstand van 1244 kilometer zonder

SURFnet op speciaal verzoek van het minis-

bruik van lichtpaden wordt de privacyge-

één of meer dynamische lichtpaden. Drie

infrastructuur zal een compleet nieuwe

elektronische regeneratie en toonde aan

SURFnet7/GigaPort3

terie van Buitenlandse Zaken een tijdelijke

voelige data snel, veilig en gegarandeerd

onderzoeksprojecten wonnen de door hen

Ethernetlaag worden ingevoerd, gebaseerd

dat het huidige SURFnet-netwerk eenvou-

SURFnet zal de komende jaren de

internetverbinding van het conferentiecen-

zonder dataverlies getransporteerd naar

gevraagde dynamische lichtpaden en

op Next Generation Ethernet (NGE) tech-

dig uitbreidbaar blijkt met nieuwe moge-

SURFnet-netwerkinfrastructuur naar een

trum met SURFnet6. Circa zeventig minis-

een centrale database. Radiologen beoor-

20.000 euro voor de inbedding ervan in

nologie. In 2009 is hiervoor een technolo-

lijkheden en capaciteiten. In december is

hoger plan brengen om een volgende

ters, staatsecretarissen, directeuren van

delen de beelden op afstand. Na een voor-

het onderzoek. Er verscheen ter gelegen-

gieverkenning uitgevoerd. In 2010 zal een

het nieuwe Cross Border Fiber-systeem

generatie netwerken mogelijk te maken

internationale organisaties en diplomaten

bereidingsperiode van vier jaar hebben de

heid daarvan een boekje met een overzicht

aanbesteding plaatsvinden voor Next Ge-

opgeleverd dat NetherLight in Amsterdam

en dynamische diensten te ondersteu-

bespraken hier de toekomst van Afghani-

regionale screeningsorganisaties en het

van de ingediende voorstellen.

neration Ethernet producten. Daarnaast is

verbindt met het nieuwe CERNLight in

nen. Voor het ontwerpen en bouwen van

stan. De aanwezige 150 journalisten konden

Centrum voor Bevolkingsonderzoek van

gestart met het ontwerpen en voorberei-

Genève. >>

SURFnet7 binnen het innovatieproject

door de inzet van SURFnet beschikken over

het RIVM een landelijk netwerk opgeleverd,

INNOVATIE

den van de introductie van nieuwe opti-

GigaPort3 heeft de overheid 32 miljoen

een goede internetverbinding.

waarop alle 65 onderzoekscentra, 19 admi-

De ontwikkeling van het hybride netwerk

sche netwerkvoorzieningen en een onder-

euro subsidie beschikbaar gesteld uit

nistratieve units en ruim 20 beoordelings-

SURFnet6 in het project GigaPort Next Ge-

zoek naar de benodigde stappen om

het Fonds Economische Structuurver-

eenheden zijn aangesloten.

neration Network werd eind 2008 officieel

dynamische diensten in de toekomst te

sterking (FES).

afgesloten. Dit werd in maart 2009 met alle

ondersteunen.

TOEPASSINGEN Eveneens in maart gaf minister Klink van

3<:756B3<G=C@ @3A3/@16 ' 23D==@AB3::3<B63>@=>=A/:A

DIGIBOB Op 19 maart gaf minister Klink van VWS bij het RIVM het startschot voor de ingebruikname van een gedigitaliseerd systeem voor het bevolkingsonderzoek naar borstkanker.

ENLIGHTEN YOUR RESEARCH 2 In juli werden de winnaars bekendgemaakt van de tweede editie van de lichtpadenwedstrijd Enlighten Your Research: Joeri van Leeuwen (Universiteit van Amsterdam), Peter Horvatovich (Rijksuniversiteit Groningen) en Tom Demeyer (Waag Society). Ter gelegenheid daarvan verscheen een boekje met een overzicht van de ingediende voorstellen. ENLIGHTEN YOUR RESEARCH 2 In July the winners were announced of the second edition of the Enlighten Your Research lightpath competition: Joeri van Leeuwen (University of Amsterdam), Peter Horvatovich (University of Groningen) and Tom Demeyer (Waag Society). A booklet with an overview of all the proposals was published on this occasion.

DIGIBOB Health Minister Klink kicked off the implementation of DigiBOB, a digitised system for breast cancer population screening, on 19 March at RIVM.

gives SURFnet the possibility to further develop this application together with partners and to deploy it through international collaboration for multi-domain connections within the context of GLIF. At the specific request of the Dutch Ministry of Foreign Affairs SURFnet established a temporary internet connection linking the conference centre to SURFnet6 during the Afghanistan summit on 31 March in the World Forum in The Hague. Approximately seventy Ministers, Ministers of State, Directors of international organisations and diplomats discussed the future of Afghanistan here. Due to the efforts of SURFnet the 150 journalists present

were able to make use of an effective internet connection. APPLICATIONS In March Health Minister Klink kicked off the implementation of a digitised system for the breast cancer population screening, DigiBOB. Radiologists can now assess X-rays remotely through SURFnet6. The first three screening stations were connected in 2008, and fifteen more connections were delivered in 2009. The year 2010 will see a total of 22. Due to the use of lightpaths the privacy sensitive data will be transported to a central database fast, securely and guaranteed without any data loss. Radiologists then assess the images at distributed locations. After

a four-year preparation the regional screening organisations and the Centre for Population Screening of RIVM (the Dutch National Institute for Public Health and the Environment) delivered a national network that connects all 65 research centres, nineteen administrative units and over twenty assessment units. Dynamic lightpaths were introduced in 2008 as a pilot service. To promote the use of the new service, scientists were invited to enter proposals for research projects that use dynamic lightpaths in the second edition of the ‘Enlighten Your Research’ competition, organised again by SURFnet and NWO (the Netherlands Organisation for Scientific Research).

Three research projects won the dynamic lightpaths they requested as well as 20,000 euros for embedding the lightpaths in their research. To mark this occasion a booklet was published containing a summary of the proposals. INNOVATION The development of the hybrid SURFnet6 network in the GigaPort Next Generation Network project was officially concluded by the end of 2008. In March 2009 this achievement was celebrated by all parties involved in the Port of Rotterdam, the physical gateway to Europe. The GigaPort3 project was launched in January 2009. It aims to raise the SURFnet network

infrastructure to a higher level, to enable a next generation of networks and to support dynamic services with a state of the art and scalable hybrid network. A completely new Ethernet layer will be introduced into the infrastructure, based on Next Generation Ethernet (NGE) technology. SURFnet undertook technology scouting to this end in 2009. A tender will be published for Next Generation Ethernet products in 2010. The project also started designing new optical network facilities and preparing their introduction, as well as an investigation into the steps required to support dynamic services in the future.

INTERNATIONAL In the spring a successful 100 Gbit/s test was undertaken on the existing international optical connection between Amsterdam and Hamburg in Germany, making use of the latest Nortel optical technology and Telindus network integration services. The 100 Gbit/s test spanned a distance of 1244 kilometres without electronic regeneration and showed that the current SURFnet network proves to be easily extensible with new possibilities and capabilities. In December the new cross border fibre system was delivered that connects NetherLight in Amsterdam with the new CERNLight node in Geneva.

In order to achieve the best possible connection between Saudi Arabia and the scientific world abroad, the King Abdullah University of Science and Technology was connected to NetherLight over a 10 Gbit/s connection. This university, which opened its doors in September, has (virtual) collaborations with universities including the Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Cambridge and Stanford University in Palo Alto. SURFnet concluded new contracts for international connectivity after a tender procedure. In the field of IP connectivity this involves Tiscali International Network (TINet) and Tata Communications; Global

Crossing was selected for the transatlantic links with New York and Chicago.

SURFNET7/GIGAPORT3 In the coming years SURFnet will raise the SURFnet network infrastructure to a higher level to facilitate a next generation of networks and to support dynamic services. The Dutch government has made available a 32 million euro grant funded by the FES subsidy plan, for the design and construction of SURFnet7 within the GigaPort3 innovation project.

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

8

9 ARD DEN HEETEN hoogleraar Radiologie bij het Academisch Medisch Centrum (AMC) en directeur Landelijk Referentiecentrum voor Bevolkingsonderzoek Nijmegen professor of Radiology at the AMC, the Amsterdam Academic Medical Centre, and director of LRCB, the National Expert and Training Centre for Breast Cancer Screening in Nijmegen

Om de best mogelijke verbinding tussen

Op 1 april is het GN3-project van start ge-

Saoedi-Arabië en de wetenschappelijke

gaan. SURFnet participeert in verschillende

wereld daarbuiten te realiseren, is de King

deelprojecten van dit vierjarige Europese

Abdullah University of Science and Tech-

samenwerkingsproject, waarin onder de

nology via een 10 Gbit/s-verbinding met

naam GÉANT een nieuwe generatie van

interview

NetherLight verbonden. Deze universiteit

de Europese onderzoeksnetwerkinfra-

opende in september haar deuren en

structuur wordt ontwikkeld.

EEN LANDELIJK DIGITAAL SYSTEEM VOOR BORSTKANKERSCREENING

werkt onder meer (virtueel) samen met het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Cambridge en Stanford University

GN3-project

‘In 2009 is officieel het gedigitaliseerde systeem voor het bevolkings-

in Palo Alto.

GN3 is een Europees samenwerkings-

onderzoek naar borstkanker, DigiBOB, in gebruik genomen. Gedigitali-

project, waarin de Europese nationale

seerd screenen is veel meer dan de overstap naar digitale foto’s. We

Na het uitvoeren van een aanbesteding zijn

onderzoeks- en onderwijsnetwerkorga-

hebben nu een vrijwel volledig papierloze keten en dat biedt enorme

nieuwe contracten afgesloten voor interna-

nisaties met TERENA en DANTE onder

mogelijkheden voor wetenschap, en voor het bewaken van kwaliteit

tionale connectiviteit. Op het gebied van

de naam GÉANT een nieuwe generatie

en performance.

IP-connectiviteit was dat met Tiscali Inter-

van de Europese onderzoeksnetwerk-

Jaarlijks screenen we in Nederland ruim 900.000 vrouwen en we

national Network (TINet) en met Tata

infrastructuur ontwikkelen. Het project

verwachten dat dat aantal toeneemt tot 1,5 miljoen. Dat moet je goed

Communications; voor trans-Atlantische

wordt deels gesubsidieerd door de

managen, ook medisch-inhoudelijk. Met een digitaal systeem kan dat.

links met New York en Chicago is Global

Europese Unie. SURFnet participeert

Bovendien kun je daarmee specifieke subgroepen uit de populatie

Crossing geselecteerd.

in verschillende deelprojecten.

halen, die je bijvoorbeeld extra onderzoek aanbiedt.

A NATIONAL DIGITAL SYSTEM FOR BREAST CANCER SCREENING ‘DigiBOB, the digital system for breast cancer population screening, was officially launched in 2009. Digitised screening entails much more than a transition to digital photos. We now have an almost completely paperless process and that results in great opportunities for science and for monitoring quality and performance.

‘Zonder lichtpaden van SURFnet was dit allemaal niet mogelijk geweest’ Zonder het gebruik van lichtpaden was dit allemaal niet mogelijk ge-

‘None of this would have been possible without the use of lightpaths.’

weest. Dan hadden we regionale systemen gehad waartussen de informatie-uitwisseling moeizaam verloopt. Dat we zo’n uniek landelijk systeem hebben, is alleen maar mogelijk door het bestaan van SURFnet6.’

We annually screen over 900,000 women in the Netherlands and we expect this number to increase to 1.5 million. This requires sound management, from the medical perspective too. This can be achieved with a digital system. A digital system also allows us to select specific subgroups of the population, to whom we can offer additional tests. None of this would have been possible without the use of lightpaths. We would have had to cope with regional systems and tiresome ways of exchanging information. Our unique national system is only possible thanks to SURFnet6.’

DE WINNAARS VAN DE WEDSTRIJD ENLIGHTEN YOUR RESEARCH 2009 (VAN LINKS NAAR RECHTS) Joeri van Leeuwen (Universiteit van Amsterdam) Peter Horvatovich (Rijksuniversiteit Groningen) Tom Demeyer (Waag Society)

WOUTER HUISMAN Technisch Product Manager SURFlichtpaden, SURFnet Technical Product Manager SURFlichtpaden, SURFnet

THE WINNERS OF THE ENLIGHTEN YOUR RESEARCH 2009 COMPETITION (FROM LEFT TO RIGHT) Joeri van Leeuwen (University of Amsterdam) Peter Horvatovich (University of Groningen) Tom Demeyer (Waag Society)

interview

TOENEMEND GEBRUIK VAN LICHTPADEN INCREASE IN USE OF LIGHTPATHS

‘Het gebruik van lichtpaden groeit nog steeds. Niet alleen door onderzoekers, maar ook door instellingen die met een lichtpad hun

The GN3 project was launched on 1 April. SURFnet participates in various subprojects of this four year European collaboration project, which is developing the next generation of the European research network infrastructure, under the name of GÉANT.

GN3-PROJECT GN3 is a European collaboration project, in which the European national research and educational network organisations are collaborating with TERENA and DANTE in developing the next generation European research network infrastructure under the name of GÉANT. The project is funded in part by the European Union. SURFnet participates in various subprojects.

‘The use of lightpaths is still on the increase. Not only use by researchers, but also by institutions that use lightpaths to connect their locations through an Optical Private Network (OPN). A good example in health care is DigiBOB, the digital system for breast cancer population screening. Lightpaths are eminently suited for an application like that because an extremely high image quality is of great importance in remote diagnostics, and large amounts of data are involved.

‘Enlighten Your Research shows the possibilities of dynamic lightpaths’ At the end of 2008 SURFnet introduced dynamic lightpaths. These are temporary lightpaths set up when you need them, for any duration. We have observed that this is not a service that people automatically start to use. The Enlighten Your Research competition was held for the second time in 2009. This time dynamic lightpaths were at stake. The competition is a good way of demonstrating the possibilities.’

locaties verbinden via een Optisch Privaat Netwerk (OPN). In de medische hoek is DigiBOB, het digitale systeem voor borstkankeronderzoek, daarvan een mooi voorbeeld. Lichtpaden lenen zich bijzonder goed voor zo’n toepassing omdat bij diagnostiek op afstand extreem hoge beeldkwaliteit van belang is en het dus om grote hoeveelheden data gaat.

‘Enlighten Your Research laat de mogelijkheden van dynamische lichtpaden zien’ Eind 2008 introduceerde SURFnet dynamische lichtpaden. Die zet je tijdelijk op, wanneer en voor zolang je ze nodig hebt. We merken dat die dienst niet zomaar vanzelf gebruikt wordt. De wedstrijd Enlighten Your Research, die afgelopen jaar voor de tweede keer werd gehouden maar nu met dynamische lichtpaden als inzet, is een mooie manier om te laten zien wat de mogelijkheden zijn.’

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

10

11

AUTHENTICATIE EN AUTORISATIE

SURFFEDERATIE

ware- en contentleveranciers. SURFdiensten

start met het vervangen van hun oude ser-

account van de eigen instelling. De precie-

De dienst SURFfederatie is sinds 2007 een

zal de koppeling op de SURFfederatie

vercertificaten. Dat is dankzij de vernieuwde

ze locatie van eduroam-hotspots is een-

centrale, betrouwbare ‘bemiddelaar’ tussen

integraal meenemen in haar licentie-

webinterface een eenvoudige handeling.

voudig op een mobiele telefoon te traceren

instellingen (identity providers) en aanbie-

overeenkomsten. Uit het gebruikers-

Eind 2009 waren al bijna 2500 server-

via de in 2009 ontwikkelde augmented

ders van diensten (service providers). Hier-

onderzoek en de uitgevoerde marktscan

certificaten uitgegeven. Gebruikers kunnen

reality toepassing Layar.

door hebben onderzoekers, docenten en

blijkt dat instellingen zitten te springen om

er hierdoor zeker van zijn, dat zij echt met

studenten met hun eigen instellingsaccount

meer service providers. Daarom is eind

de website van de instelling verbonden

Samen met de klankbordgroep is in 2009

Om veilig en efficiënt toegang te hebben tot allerlei

toegang tot informatie en diensten van

september een expertiseseminar georgani-

zijn. Er maken 102 instellingen van SURF-

gekeken naar het gebruiksvriendelijker

diensten op het netwerk stelt SURFnet authenticatie- en

verschillende aanbieders. Het aantal identity

seerd, niet alleen voor leveranciers, maar

certificaten gebruik. Begin 2010 zal de

maken van eduroam. Knelpunten zijn onder

providers en service providers nam afgelopen

ook voor instellingen die eigen content

dienst worden uitgebreid met persoons-

meer de verschillende implementaties van

autorisatiediensten beschikbaar. De belangrijkste daar-

jaar sterk toe. Eind 2009 waren 46 identity

beschikbaar willen stellen. Ook werd een

certificaten en code-signing certificaten.

eduroam binnen instellingen. Ook de com-

van zijn SURFfederatie, SURFcertificaten en het wereld-

providers (2008: 25) en 21 service providers

SURFfederatie-brochure gepresenteerd

SURFcertificaten is tot stand gekomen op

municatie naar eindgebruikers kan beter en

(2008: 10) aangesloten op de SURFfederatie.

met best practices.

initiatief van acht onderzoeksnetwerken

eenduidiger. Onder het motto ‘Doe alsof je

in Europa samen met TERENA (Trans-

thuis bent’ zijn daarom flyers en posters

SURFCERTIFICATEN

European Research and Education

ontwikkeld. Daarnaast is een test gestart

De in 2006 geïntroduceerde dienst SURF-

Networking Association).

met monitoring van het eduroam-netwerk

wijd gebruikte eduroam.

De verwachting is dat dit aantal in 2010 nog verder zal stijgen. Er is een technologieverkenning uitgevoerd

certificaten voor het aanvragen van digita-

op het gebied van user controlled privacy

le servercertificaten heeft in 2009 de

EDUROAM

bindingsproblemen te kunnen signaleren.

en er zijn vier Proof of Concepts gedaan. Met

transitie van aanbieder Globalsign naar

Met eduroam kunnen studenten en mede-

>>

SURFdiensten zijn afspraken gemaakt over

Comodo goed doorstaan. Alle instellingen

werkers nagenoeg wereldwijd draadloos

de overdracht van de contacten met soft-

die gebruik maken van deze dienst zijn ge-

internettoegang krijgen op basis van hun

binnen de instellingen om vroegtijdig ver-

# & "

'

!







AUTHENTICATION AND AUTHORISATION SURFnet makes authentication and authorisation services available for secure and efficient access to all sorts of services on the network. The most important are SURFfederatie, SURFcertificaten and the world-wide eduroam service.

723@=D723@A

A3@D713>@=D723@A

SURFFEDERATIE Voor leveranciers en instellingen verscheen een brochure met best practices.

ONTWIKKELING GEBRUIK SURFFEDERATIE Aantal op de SURFfederatie aangesloten identity providers en service providers

SURFFEDERATIE A brochure with best practices was published for suppliers and institutions.

DEVELOPMENT USE SURFFEDERATIE Number of identity providers and service providers connected to the SURFfederatie

SURFFEDERATIE The SURFfederatie service has been a central, reliable ‘mediator’ between institutions (identity providers) and service providers since 2007. It gives researchers, teaching staff and students access to information and services from various providers, using their own institution’s account. Last year the number of identity providers and service providers saw a sharp increase. 46 identity providers (2008: 25) and 21 service providers (2008: 10) were connected to the SURFfederatie by the end of 2009. This number is expected to continue to rise in 2010.

and four Proofs of Concepts were carried out. SURFnet reached agreements with SURFdiensten on transferring the contacts with software and content providers. SURFdiensten will completely integrate the connection to SURFfederatie in its licensing agreements. The user survey and the market scan that was undertaken demonstrate that there is an acute demand for more service providers. An expert seminar was therefore held at the end of September, not only for providers, but also for institutions that have plans to make their own content available. A SURFfederatie brochure of best practices was also published.

Technology scouting was undertaken in the field of user controlled privacy,

SURFCERTIFICATEN The SURFcertificaten service for requesting digital server certificates was introduced in 2006. In 2009 the service bore the transition from provider Globalsign to Comodo. All institutions that make use of this service started the process of replacing their old server certificates. This is straightforward due to the renewed web interface. Almost 2500 server certificates were already issued by the end of 2009. The service assures users that they really are connected to the institution’s website. Currently 102 institutions use SURFcertificaten. The service will be extended with personal certificates and code signing certificates at the

beginning of 2010. SURFcertificaten was an initiative of eight research networks in Europe together with TERENA, the Trans-European Research and Education Networking Association. EDUROAM The eduroam service allows students and staff to make use of wireless internet access practically all over the world through the same account they use at their own institution. It is easy to trace the precise location of eduroam hotspots on a mobile phone using Layar, the augmented reality application, which was developed in 2009.

SURFnet assessed the userfriendliness of eduroam in 2009 together with the sounding board group. Bottlenecks include the different eduroam implementations within institutions. The information for end users could be improved and made more comprehensible. Flyers and posters were developed sporting the slogan ‘Make yourself at home’. Furthermore, a test was launched that monitors the eduroam network within the institutions so that connection problems can be identified at an early stage.

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

12

13 DAVID GROEP senior onderzoeker grid computing, Nikhef (Nationaal instituut voor subatomaire fysica) senior researcher grid computing, Nikhef (Dutch National Institute for Subatomic Physics)

SURFMAILFILTER SURFmailfilter, de filterdienst voor e-mail, is in 2009 uitgebreid met phishingdetectie. Verder zijn de user interface en de rapportagefunctionaliteit voor de instellingen verbeterd. SURFmailfilter is volgens het

interview

gebruikersonderzoek, na SURFinternet,

VIA DE SURFFEDERATIE OOK PERSOONSCERTIFICATEN

de door instellingen hoogst gewaardeerde dienst. Van de 5.043 miljoen e-mails die in 2009 verwerkt zijn, is 97,1% als spam SURFworks

‘Bij Nikhef maken we gebruik van grid computing om rekenkracht

SURFworks is een innovatieprogramma van

en dataopslag met onderzoekers te delen. De enorme hoeveel-

DOMEINREGISTRATIE EN DNS-BEHEER

SURFnet dat zich richt op de onderwerpen middle-

heid data, afkomstig van de deeltjesversneller in Genève, wordt

In 2009 is de webportal Domeinregistratie

ware, beveiliging en toepassingen. In de planperiode

bijvoorbeeld verspreid opgeslagen in Amsterdam en op negen

en DNS-beheer gelanceerd

2007-2010 staan drie thema’s centraal: vereenvoudi-

andere locaties. Onderzoekers van over de hele wereld, ook wij,

(www.surfdomeinen.nl). Via deze portal

ging van samenwerking over instellingsgrenzen,

gebruiken die data via het grid.

kunnen instellingen zelfstandig alle admi-

verhoging van beveiligingsniveau en de introductie

nistratieve handelingen rondom domein-

van een Service Oriented Architecture. Voorbeel-

registraties uitvoeren en hun DNS beheren.

den van SURFworks-projecten zijn SURFfederatie,

Daarmee is de papieren procedure komen

COIN en DigiBOB. Het programma is tot stand

te vervallen en de administratieve last van

gekomen met steun van Stichting SURF.

gekwalificeerd en tegengehouden.

‘Beveiliging is belangrijk omdat kwaadwillenden in het grid grote schade kunnen aanrichten’

PERSONAL CERTIFICATES FOR SURFFEDERATIE ‘At Nikhef we make use of grid computing for sharing computing power and data storage with researchers. For instance, the huge amounts of data generated by the particle accelerator in Geneva is distributed across Amsterdam and nine other locations. Researchers from all over the world, including us, use these data through the grid.

Om te voorkomen dat kwaadwillenden in het grid schade aanrichten, is beveiliging bijzonder belangrijk. Daarom is Nikhef in 2009

deze dienst aanzienlijk verlaagd.

aangesloten op de SURFfederatie. Door de omvang van het grid en het internationale karakter waren er echter nog strengere eisen nodig om zekerheid te krijgen dat iemand echt is wie hij zegt dat

‘Security is important because a malevolent person can cause a lot of damage to the grid ’

hij is. Samen met enkele andere landen is daarvoor een oplossing bedacht in de vorm van persoonscertificaten. We zijn blij dat die in 2010 beschikbaar komen.’

Security is of the utmost importance to prevent a malevolent person from damaging the grid. This is why Nikhef connected to the SURFfederatie in 2009. The size of the grid and its international character required even stricter measures to be absolutely sure that someone is who he says he is. Together with some other countries we found a solution in the form of personal certificates. We are pleased that they will become available in 2010.’

EEFJE VAN DER HARST Product Manager SURFfederatie, SURFnet Product Manager at SURFnet

EDUROAM Onder het motto ‘Doe alsof je thuis bent’ zijn flyers en posters ontwikkeld om studenten en docenten te wijzen op de mogelijkheden van eduroam. EDUROAM Flyers and posters were developed sporting the slogan ‘Make yourself at home’ to make students and teaching staff aware of the possibilities of eduroam.

SURFMAILFILTER SURFmailfilter, the e-mail filtering service, was extended to include phishing detection in 2009. The user interface and the reports functionality for the institutions were also improved. According to the user survey, SURFmailfilter is the second best rated service among institutions after SURFinternet. 97.1% of the 5,043 million e-mails that were processed in 2009 were qualified as spam and intercepted. DOMAIN REGISTRATION AND DNS MANAGEMENT The webportal Domeinregistratie and DNS management was launched in 2009 (www.surfdomeinen.nl).

SURFMAILFILTER SURFmailfilter is in 2009 uitgebreid met phishingdetectie

interview

EENVOUDIG AANSLUITEN OP DE SURFFEDERATIE

SURFmailfilter SURFmailfilter was extended in 2009 to include phishing detection

STRAIGHTFORWARD CONNECTION TO THE SURFFEDERATIE

This portal allows institutions to manage their DNS and perform all administrative activities relating to domain registrations by themselves. The portal replaces the paper procedure and considerably reduces the administrative burden of domain registrations.

SURFWORKS SURFworks is a SURFnet innovation programme that focuses on the domains of middleware, security and applications. The 2007-2010 planning period has three key themes: simplifying cross-institutional collaboration, increasing the security level and introducing a Service Oriented Architecture. Examples of SURFworks projects are SURFfederatie, COIN and DigiBOB. The programme was realised with the support of Stichting SURF.

‘The SURFfederatie really took off in 2009. Currently 46 institutions are connected as identity providers. Using the same account that they use at their own institution, researchers, teaching staff and students of these 46 institutions have access to information and services provided by various service providers. These include scientific and legal publishers, but also the SURFspot.nl webstore or institutions that want to make their own content available.

‘There is a high demand for access to services through the SURFfederatie’ A total number of 21 service providers were connected by the end of 2009, double the number in the previous year. And yet we would like to see an even stronger growth because there is a high demand for access to even more services through the SURFfederatie. For this reason we organised a well-attended expertise seminar in September at which we showed that it really is straightforward for a service provider to connect.’

‘Het is in 2009 hard gegaan met de SURFfederatie. Er zijn nu 46 instellingen aangesloten als identity provider. Hierdoor hebben onderzoekers, docenten en studenten van al die instellingen met hun eigen instellingsaccount toegang tot informatie en diensten van verschillende aanbieders, de service providers. Dat zijn bijvoorbeeld wetenschappelijke of juridische uitgevers, maar ook de webwinkel SURFspot.nl of instellingen die hun eigen content beschikbaar willen stellen.

‘Er is veel belangstelling voor toegang tot diensten via de SURFfederatie’ Eind 2009 waren er in totaal 21 service providers aangesloten, een verdubbeling ten opzichte van het jaar ervoor. Toch zou dat aantal sterker mogen groeien, want er is veel belangstelling voor toegang tot nog meer diensten via de SURFfederatie. Daarom hebben we in september een goed bezocht expertiseseminar georganiseerd waarin we lieten zien hoe eenvoudig een service provider zich kan aansluiten.’

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

14

15

ONLINE SAMENWERKEN

SURFCONTACT

UMC’s. De indieners hebben de financie-

MediaMosa (www.mediamosa.org). Deze

werd een goed bezocht en gewaardeerd

Op 1 april ging de online HD-videoconferen-

ringsbijdrage van SURFnet in 2009 ge-

software stelt onderwijsinstellingen uit alle

seminar over dit onderwerp georganiseerd.

cingdienst SURFcontact in de lucht. Hiermee

bruikt voor de inrichting van hun HD-

sectoren in staat een mediamanagement-

Het open beschikbaar kunnen stellen van

kan met hoge beeldkwaliteit in groepen wor-

omgeving.

en distributieplatform in te richten en

weblectures bleek hier een hot item.

den vergaderd in onderwijs, onderzoek en de

videodiensten aan hun eindgebruikers

zorg. De dienst werd gerealiseerd op verzoek

SURFMEDIA, MEDIAMOSA EN RICH MEDIA

aan te bieden. Als open source code is

SURFGROEPEN EN SURFMAILINGLIJSTEN

van de Universitair Medische Centra (UMC’s),

Het gebruik van de in 2008 gelanceerde

MediaMosa nu toegankelijk geworden

Sinds SURFnet in 2006 SURFgroepen lan-

Studenten en medewerkers van onderwijsinstellingen

waarvan er inmiddels zes SURFcontact afne-

live en on-demand streaming mediadienst

voor nationale en internationale instellingen

ceerde, een eerste generatie online samen-

gebruiken het internet steeds vaker om informatie en

men. In mei doorstond SURFcontact zijn

SURFmedia nam flink toe. Met SURFmedia

en organisaties. Er zijn diverse pilots met

werkingsomgeving, zijn er voldoende

vuurdoop toen KNO-artsen van over de hele

kunnen gebruikers eenvoudig en veilig

de software uitgevoerd; zo bracht de Uni-

(commerciële en gratis) alternatieven

kennis uit te wisselen en samen te werken. Door de snel-

wereld er vanuit de operatiekamer gebruik

streaming mediabestanden zoeken,

versiteit van Amsterdam een koppeling tot

beschikbaar gekomen, zowel op instel-

lere netwerken veranderen ook de vormen waarin die in-

van maakten. De dienst is ook als pilot inge-

afspelen, delen en beschikbaar maken.

stand tussen de leeromgeving BlackBoard

lings- als eindgebruikersniveau. Om die

zet door de Integrale Kanker Centra. Hier-

In 2009 is een campagne met een speciale

en MediaMosa.

reden is besloten de dienst per 1 januari

formatie beschikbaar komt, zoals het gebruik van video

door kon uitgebreid ervaring worden opge-

website gerealiseerd waarmee deelnemers

en educatieve games. SURFnet biedt diverse diensten

daan in de zorg.

middels een cursus via e-mail in vijf weken

Naar aanleiding van de haalbaarheids-

2011 geldt hetzelfde voor SURFmailinglijs-

expert kunnen worden op het gebied van

studie Rich Media is in 2009 geconclu-

ten, een van de langstlopende diensten

om online samenwerken te stimuleren en om instellingen

Om het gebruik van SURFcontact te stimule-

SURFmedia.

deerd, dat SURFnet zelf geen dienst voor

van SURFnet, voor het faciliteren van

verrijkte video zal realiseren. SURFnet ziet

discussie- en announcementlijsten. >>

te helpen bij het zelf aanbieden en vinden van de juiste informatie.

ren schreef SURFnet in 2008 een wedstrijd

2012 te stoppen. Met ingang van 1 januari

uit, waarvoor een verrassend groot aantal

De softwarecode van het door SURFnet en

wel een rol weggelegd op het gebied van

organisaties (24) een projectplan indienden.

Kennisnet gezamenlijk ontwikkelde video-

innovatie en het open beschikbaar stellen

Onder de inzenders waren onder meer zes

platform is in 2009 open source gemaakt

van weblectures (het opnemen en uitzen-

HBO-instellingen, tien universiteiten en vier

en beschikbaar gesteld onder de naam

den van hoorcolleges). In het kader daarvan



% //
&

$

#

//
$

" "

! 



XO\ TSP [O` O^` [Og Xc\

XcZ OcU aS^ ]Qb \]d RSQ  "$"&##  "$&    "$  & 

 " $ &!! !"!$!&"" """$"&## //
SURFMEDIA Het aantal video’s in de live en on-demand streaming mediadienst SURFmedia.

ONTWIKKELING GEBRUIK SURFGROEPEN DEVELOPMENT IN USE OF SURFGROEPEN

De winnaars van Make-it-Mobile in de sectoren primair en hoger onderwijs. The Make-it-Mobile winners in the categories for elementary and higher education

SURFMEDIA Number of videos in SURFmedia, the live and on-demand streaming media service.

ONLINE COLLABORATION

Students and staff of educational institutions increasingly use the internet to collaborate and to share information and knowledge. As networks are becoming faster, the ways in which that information becomes available are also changing, as is witnessed by the use of video and educational games. SURFnet provides various services to promote online collaboration and to help institutions provide their own information and find relevant information.

SURFCONTACT SURFcontact, the online HD videoconferencing service, went on the air on 1 April. SURFcontact provides virtual meeting facilities with high-quality video to education, research and health care. The service was created at the request of the University Medical Centres (UMC), six of which now subscribe to SURFcontact. In May SURFcontact was used successfully from within the operating theatre by ENT-specialists from all over the world. SURFcontact was also deployed as a pilot by the Comprehensive Cancer Centres, providing ample opportunity for health care to gain experience with the service.

SURFnet organised a contest to promote the use of SURFcontact in 2008. Twenty-four organisations, a surprisingly large number, entered a project plan. The entrants included six universities of applied sciences, ten academic universities and four University Medical Centres. The entrants were able to use the financial contribution from SURFnet in 2009 to set up their HD infrastructure. SURFMEDIA, MEDIAMOSA AND RICH MEDIA The use of SURFmedia, the live and on-demand streaming media service, rose sharply in 2008. SURFmedia provides an accessible and secure platform for users to search, replay, and share streaming media files and

to make such content generally available. In 2009 a campaign was held with a specially designed website that allowed participants to become experts in the field of SURFmedia through a five-week e-mail course. The videoplatform software that was jointly developed by SURFnet and Kennisnet was made open source in 2009 and has been made available under the name MediaMosa (www. mediamosa.org). This software allows educational institutions from all sectors to set up a media management and distribution platform and to provide video services to their end users. As an open source project, MediaMosa is now available to national and

international institutions and organisations. Various pilots were held with the software; the University of Amsterdam effected a link between MediaMosa and the BlackBoard learning environment. Following the Rich Media feasibility study, it was decided in 2009 that SURFnet itself will not provide a service for enriched video. SURFnet does see a role for itself in the field of innovation and in supporting openaccess web lectures (recording and broadcasting lectures over the internet). In this context SURFnet organised a seminar on the subject, which was well attended and well appreciated. Making web lectures

available under open access turned out to be a hot topic at these events. SURFGROEPEN AND SURFMAILINGLIJSTEN SURFnet launched SURFgroepen, a first generation online collaboration environment, in 2006. Since then sufficient commercial and free alternatives have become available, both at the institutional and end user level. It has therefore been decided that SURFnet will terminate the service by 1 January 2012. SURFmailinglijsten is scheduled for termination by 1 January 2011. This has been one of SURFnet’s longest running services, which facilitates discussion and notification lists by e-mail.

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

16

17 SAMENWERKINGSOMGEVING COIN

georganiseerde expertiseseminar over

In december was de finale van Make-it-

De veelheid aan online samenwerkings-

COIN trok 138 externe bezoekers en werd

Mobile, een wedstrijd voor nieuwe, originele

alternatieven roept wel de vraag op hoe

zeer goed beoordeeld.

en bruikbare mobiele onderwijstoepassin-

medewerkers en studenten met elkaar

FRANK BENNEKER adviseur ICT & onderwijs en onderzoek, Universiteit van Amsterdam ICT & education and research consultant, University of Amsterdam

gen. De jury ontving 22 inzendingen uit alle

samen kunnen blijven werken zonder alle-

MOBILE LEARNING

onderwijssectoren. Vier daarvan wonnen

maal hetzelfde platform te moeten kiezen.

Voor docenten en ICT&O-deskundigen die

ondersteuning bij de uitvoering van hun

Om de mogelijkheden te onderzoeken van

mobiele technologie graag in hun onderwijs

idee.

een open online samenwerkingsomgeving

willen toepassen, vond in het kader van

startte SURFnet het project COIN (COlla-

SURFacademy een Spring School plaats.

boration INfrastructure). Via deze infra-

Een Summer School bood deelnemers een

structuur, gebaseerd op open standaarden,

gestructureerde aanpak voor het gebruik

‘Afgelopen jaar was ik - samen met vertegenwoordigers van andere

kunnen de instellingen optimaal gebruik

van zowel mobiele als online games.

universiteiten, onderzoeksinstellingen en hogescholen - lid van

interview

SAMENWERKEN MET BEHOUD VAN EIGENHEID

de expertgroep van COllaboration INfrastructure (COIN). Daar is

maken van wat de markt te bieden heeft en ook eigen diensten een plek geven. In

Zes onderwijsinstellingen kregen het afge-

de scope bepaald van de services die zo’n infrastructuur voor online

de eerste helft van 2009 is hiervoor een

lopen anderhalf jaar een bijdrage om erva-

multimediale samenwerkingsomgevingen zou moeten bieden.

technologieverkenning uitgevoerd. De

ring op te doen met mobiele technologie

Services als identity management, lid kunnen worden van een groep

Proof of Concept die daarop volgde,

in leerprocessen. Naar aanleiding van de

of kunnen zien wie er online is. Ook hebben we voor zulke services

verliep zo positief dat deze – samen met

pilotprojecten (te zien op

de stand van de technologie en van standaardisatie verkend en een

de uitkomst van een behoeftepeiling onder

www.mobieleonderwijsdiensten.nl) zijn

voorlopige keuze gemaakt voor de benodigde protocollen.

aangesloten instellingen – tot de beslissing

instellingen positief over de potentie van

leidde om in 2010 een dienstontwikkel-

mobile learning.

COLLABORATE AND RETAIN IDENTITY ‘I was a member of the COIN expert group together with representatives of other universities and research institutions. The expert group determined the scope of the services that should be provided by such an infrastructure for online multimedia collaboration environments. Such services include identity management, joining a group and being able to see who’s online. We also assessed the state of the technology and of standardisation, and we made a provisional selection of the required protocols.

‘Instellingen kunnen zelf eindgebruikersfunctionaliteit toevoegen’

traject uit te voeren. Het in december

SURFnet heeft naar mijn mening een verstandige beslissing genomen om niet langer een eindgebruikersomgeving te bieden maar een middlewareomgeving op te leveren. Instellingen kunnen daarbinnen

‘Institutions can add end user functionality themselves’

zelf eindgebruikersfunctionaliteit toevoegen en ontwikkelen. Zo kunnen zij hun eigenheid behouden en toch samenwerken.’

In my opinion SURFnet made a wise decision in delivering a middleware environment, rather than continue to provide an end user environment. Institutions can choose to develop and add end user functionality. In this way they can retain their own identities and collaborate at the same time. ’

62D723=1=<43@3<17<5 7<23H=@5

ALEXANDER BLANC Product Manager Online Multimediale Samenwerking Product Manager Online Multimediale Samenwerking SURFnet HD-VIDEOCONFERENCING Op 1 april ging SURFcontact in de lucht. De dienst voor HD-videoconferencing werd gerealiseerd op verzoek van de Universitair Medische Centra. HD-VIDEOCONFERENCING SURFcontact went on the air on 1 April. This HD videoconferencing service was created at the request of the University Medical Centers.

COLLABORATION ENVIRONMENT COIN The multitude of online collaboration alternatives raises the question of how staff and students can continue to collaborate without being compelled to choose the same platform. To research the possibilities of an open online collaboration environment SURFnet launched the COIN project (COllaboration INfrastructure). Through this infrastructure based on open standards, the institutions can make optimum use of what the market has to offer and are also free to position any services of their own. Technology scouting was carried out in the first six months of 2009. The Proof of Concept following the scouting went

NIELS VAN DIJK Technisch Product Manager COIN Technisch Product Manager COIN SURFnet

interview

DIENSTEN KOPPELEN VIA EEN COLLABORATION INFRASTRUCTURE

Met behulp van een vijf weken durende cursus via e-mail en de website ontdek.surfmedia.nl kunnen deelnemers snel expert worden in het gebruik van SURFmedia. A five-week e-mail course and the ontdek.surfmedia.nl website enable participants to soon become experts in the use of SURFmedia.

so well that – combined with the outcome of a demand survey among connected institutions – it led to the decision that SURFnet will carry out a service development project in 2010. The expert seminar on COIN organised in December attracted 138 attendees and received very high ratings MOBILE LEARNING As part of SURFacademy, a Spring School was held for teachers and ICT&O experts who are planning to use mobile technology in their teaching. A Summer School offered participants a structured approach for the use of both mobile and online games.

In the past eighteen months six institutes of education have received a contribution to assist them in gaining experience in the use of mobile technology in the learning processes. Following the pilot projects (available at www. mobieleonderwijsdiensten.nl) institutions are optimistic about the potential of mobile learning. December saw the final of Make-itMobile, a competition to create new, original and practical mobile applications for use in teaching. The jury received 22 entries from all educational sectors. Four entries were awarded support to put their idea into practice.

STRAIGHTFORWARD CONNECTION TO THE SURFFEDERATIE Alexander Blanc: ‘The supply of online collaboration tools and applications on the market has boomed in recent years. SURFnet aims to add surplus value by linking services through a COllaboration INfrastructure (COIN). For example, the SURFfederatie allows you to log onto services of third parties using your password at your own institution. And with SURFteams you can establish collaboration relations in a team. This team will then automatically be known to all applications connected to COIN.’

‘We expect a great deal of interest from researchers and institutions, for instance for sharing databases and eLearning systems.’ Niels van Dijk: ‘Through COIN the institutions can make optimum use of what the market has to offer. And their own services, such as their eLearning-systems, can also be positioned. We expect a great deal of interest from researchers, for sharing databases, among other things. Many institutions have indicated that they intend to provide services. We like that, because that is what COIN is for.’

Alexander Blanc: ‘Het aanbod van online samenwerkingstools en -applicaties heeft de afgelopen jaren een grote vlucht genomen. SURFnet wil daaraan meerwaarde bieden door diensten te koppelen via een COllaboration INfrastructure (COIN). Door de SURFfederatie bijvoorbeeld kun je met je eigen instellingswachtwoord inloggen bij diensten van derden. En met SURFteams kun je samenwerkingsrelaties in een team vastleggen. Zo’n team is dan automatisch bekend bij alle op COIN aangesloten applicaties.’

‘We verwachten veel interesse van onderzoekers en instellingen, bijvoorbeeld om databases en eLearning systemen te delen’ Niels van Dijk: ‘Via COIN kunnen de instellingen optimaal gebruik maken van wat de markt te bieden heeft. Maar ook hun eigen diensten kunnen er een plek vinden, zoals eLearning-systemen. We verwachten veel interesse van onderzoekers, bijvoorbeeld voor het delen van databases. Veel instellingen hebben aangegeven diensten te willen aanbieden. Dat zien we graag, want daarvoor is COIN bedoeld.’

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

18

19 SURFACADEMY

source deskundige Karl Fogel. Deze verta-

kunnen met behulp van de SURFnet DNS-

ges die een overzicht geven van de kwali-

De bijeenkomsten van SURFacademy –

ling werd financieel mogelijk gemaakt door

resolvers deze verbetering van de beveili-

teit van SURFnet-diensten is ook self-ser-

schools, masterclasses, expertiseseminars en

SURF en Kennisnet. De uitgevoerde Tech-

ging op internet gebruiken. Samen met

vice functionaliteit toegevoegd, zodat

workshops – werden in 2009 goed bezocht

nologieverkenning COllaboration INfra-

de Stichting Internet Domeinregistratie

instellingen zelf makkelijker hun (contact-)

en gewaardeerd. SURFnet organiseerde on-

structure en Federated Collaboratories

Nederland (SIDN) en een aantal andere

gegevens kunnen wijzigen en zich online

der meer expertiseseminars over Unified

leidde tot een rapport over dit onderwerp.

prominente organisaties heeft SURFnet

kunnen aanmelden voor nieuwe diensten.

Communications (de integratie van e-mail,

De publicatie ‘GigaPort Next Generation

het platform DNSSEC.nl opgericht. Doel

SURFnet opereert als expertisecentrum voor de doel-

instant messaging, documenten delen, calen-

Network, Lichtend voorbeeld van visie,

van het platform is om oplossingen te

EVENEMENTEN/CAMPAGNES

groep en doet dat zowel door bij de instellingen aanwe-

daring, telefonie en videoconferencingoplos-

durf en samenwerking’ geeft een overzicht

vinden voor de laatste hobbels op de weg

In samenwerking met 34 hoger onderwijs-

singen), de mogelijkheden van SURFfederatie

van de opzet, werkwijze en resultaten van

naar invoering van DNSSEC voor het .nl-

instellingen is de campagne ‘Cybersave

zige kennis te bundelen als door zelf opgedane kennis

voor service providers, de toekomst van

dit succesvolle project. Het white paper

domein. Mede dankzij de inspanningen van

Yourself’ uitgevoerd. Met verschillende

te verspreiden. Een van de middelen die daarvoor ter

datacentra, het veilig gebruik van mobiele

‘Hardening the Internet’ tenslotte geeft op-

het platform heeft SIDN in december aan-

communicatiemiddelen, die de instellingen

devices en weblectures (het opnemen en

lossingen om kwetsbaarheden te verhel-

gekondigd in de zomer van 2010 DNSSEC

naar eigen wens kunnen aanpassen, willen

uitzenden van hoorcolleges).

pen in het Domain Name System (DNS)

te gaan invoeren.

SURFnet en de instellingen het bewustzijn

KENNISDELING

beschikking staan is SURFacademy, een scholings- en professionaliseringsprogramma dat SURFnet en SURFfoundation sinds 2009 gezamenlijk aanbieden.

PUBLICATIES

ty Extensions (DNSSEC). In dat licht kon-

DASHBOARD

over veilig omgaan met informatie, compu-

Diverse publicaties van SURFnet zagen het

digde SURFnet in september aan, dat alle

Om inzicht in en toegang te geven tot het

ters en netwerken verhogen. SURFnet lan-

licht, al dan niet in samenwerking met andere

SURFnet DNS-resolvers DNSSEC onder-

dienstenportfolio van SURFnet beschikken

ceerde tevens een speciale security aware-

organisaties. Zo verscheen de Nederlandse

steunen. Die verbinden domeinnamen aan

instellingen over de webbased applicatie

ness website (www.cybersaveyourself.nl).

vertaling van ‘Producing Open Source Soft-

IP-adressen en zorgen zo voor de beweg-

Dashboard. In 2009 is hiervan een nieuwe

Onderdeel van de campagne was een onli-

ware’, het boek van de Amerikaanse open

wijzering op internet. SURFnet-gebruikers

release ontwikkeld. Naast nieuwe rapporta-

ne peiling, een nulmeting om het beveili-

De Nederlandse vertaling van ‘Producing Open Source Software’ werd financieel mogelijk gemaakt door SURF en Kennisnet.

SURFACADEMY Sinds 2009 bieden SURFnet en SURFfoundation gezamenlijk een scholingsen professionaliseringsprogramma aan onder de naam SURFacademy.

The Dutch translation of ‘Producing Open Source Software’ was made possible financially by SURF and Kennisnet.

SURFACADEMY SURFnet and SURFfoundation jointly offer a training and professionalisation programme under the name of SURFacademy since 2009.

DÉ ONDERWIJSDAGEN Een virtuele minister Plasterk opende Dé Onderwijsdagen en nam de jubileumfilm over vijf jaar vernieuwing in het onderwijs in ontvangst. THE EDUCATION DAYS A virtual Minister Plasterk opened the Education Days and received the jubilee film about five years of innovation in education.

KNOWLEDGE DISSEMINATION

SURFnet acts as a knowledge centre for the target group, both by gathering the knowledge that is present at the institutions and by disseminating its own expertise. One of the means available is SURFacademy, a training and professionalisation programme offered jointly by SURFnet and SURFfoundation since 2009.

van docenten, medewerkers en studenten

met behulp van zogenoemde DNS Securi-

SURFACADEMY The SURFacademy events – schools, master classes, expert seminars and workshops – were well attended and highly rated in 2009. Among other activities SURFnet organised expert seminars on Unified Communications (the integration of e-mail, instant messaging, sharing documents, calendaring, telephony and videoconferencing solutions), on the opportunities provided by SURFfederatie to service providers, the future of data centres, secure use of mobile devices and web lectures. PUBLICATIONS SURFnet produced various publications, some in collaboration with other organisations. Among

these was the Dutch translation of ‘Producing Open Source Software’, the book by the American open source expert Karl Fogel. This translation was made possible financially by SURF and Kennisnet. Technology scouting for the COllaboration INfrastructure and Federated Collaboratories resulted in a report on the subject. The publication ‘GigaPort Next Generation Network, Shining example of vision, courage and collaboration’ gives an overview of the approach, methods and results of this successful project. Finally, the white paper ‘Hardening the Internet’ provides solutions to resolve vulnerabilities in the Domain Name System (DNS) with the help of so-called DNS Security Extensions

(DNSSEC). In that light SURFnet announced in September that all SURFnet DNS resolvers support DNSSEC. DNS resolvers link domain names to IP addresses and act as signposts on the internet. SURFnet users can deploy the SURFnet DNS resolvers to take advantage of this improvement of the security on the internet. SURFnet founded the platform DNSSEC.nl together with SIDN (the organisation in charge of the management of internet domain names .nl) and a number of other prominent organisations. The aim of the platform is to find solutions to clear the last obstacles on the road to introducing DNSSEC for the .nl domain. In part due to the efforts of the platform, SIDN announced in

December that they will implement DNSSEC in the summer of 2010. DASHBOARD The institutions can use the web based Dashboard application to gain access and insight into the SURFnet services portfolio. A new release of Dashboard was developed in 2009. This includes new reporting functionality that provides an overview of the quality of SURFnet services as well as self-service functions that allow institutions to change their (contact) information more easily and to subscribe to new services online. EVENTS/CAMPAIGNS The ‘Cybersave Yourself’ campaign

was held in collaboration with 34 institutions of higher education. Using various means of communication, adaptable by the institutions to their own demands, SURFnet and the institutions aim to increase the security awareness of lecturers, staff, and students when handling information, computers and networks. SURFnet also launched a dedicated security awareness website (www.cybersaveyourself.nl). Part of the campaign was an online survey as a baseline measurement to map the security awareness of staff and students. A debate on security was held at the Education Days in November. Four professionals in this field exchanged views on secure and insecure internet use in higher

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

20

21 gingsbewustzijn van medewerkers en

PERSONEEL EN ORGANISATIE

studenten te achterhalen. Tijdens Dé Onderwijsdagen in november vond een beveiligingsdebat plaats. Vier professionals op

Het Jong Talent Programma ging in 2007 van start vanuit de behoefte zelf jonge professionals op te leiden. In het programma krijgen startende HBO’ers en WO’ers de kans twee

dit gebied discussieerden over (on)veilig

jaar op een breed gebied werkervaring op te

internetgebruik in het hoger onderwijs. De

doen binnen diverse afdelingen en projecten. In 2009 stroomden vier jonge talenten door

campagne ‘Cybersave Yourself’ kwam tot stand in samenwerking met informatiebe-

SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma

De personele bezetting is afgelopen jaar volgens plan

naar een vaste aanstelling. Het is de bedoeling

veiligingsfunctionarissen bij de instellingen.

SURFnet en Stichting Kennisnet werken sinds 2004

gestegen van 70 naar 79 medewerkers. SURFnet slaag-

jaarlijks drie jonge talenten aan te trekken.

de erin ook de lang openstaande vacatures in te vullen

Op het gebied van ontwikkeling en evaluatie

samen in het SURFnet/Kennisnet InnovatieprogramEveneens tijdens Dé Onderwijsdagen vier-

ma. Samen met voorlopers bij onderwijsinstellingen

den SURFnet en Kennisnet het vijfjarig

onderzoekt het programma nieuwe technologieën en

jubileum van hun samenwerking in het

realiseert innovatieve ICT-toepassingen voor het on-

SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma.

derwijs. Voorbeelden van projecten zijn MediaMosa,

Dat gebeurde tijdens de opening, toen

pilots mobiel leren en de wedstrijd Make-it-Mobile.

de virtuele minister Plasterk een film in

Kennisdeling vindt plaats via rapporten, artikelen,

ontvangst nam over vijf jaar innovatie in

seminars, workshops, presentaties en de ambassa-

het onderwijs. Plasterks avatar was

deursnetwerken van SURFnet en Kennisnet. Het

dewerkers. Resultaatgebieden en competen-

speciaal voor deze gelegenheid gecreëerd

SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma wordt

ties worden zowel kwalitatief als kwantitatief

door Fontys Hogescholen.

gefinancierd door het ministerie van OCW.

op een vijfpuntschaal beoordeeld. Bestaande

met dertien nieuwe medewerkers. Vier mensen hebben SURFnet verlaten. Het in 2007 gestarte Jong Talent Programma blijkt succesvol met de doorstroom van vier jonge talenten naar een vaste aanstelling.

van medewerkers is in 2009 gestart met een nieuwe gesprekkencyclus, de Resultaat & Ontwikkel (R&O) cyclus. Jaarlijks vinden drie gesprekken plaats waarin naast de bedrijfsen persoonlijke resultaten ook aandacht wordt besteed aan de ontwikkeling van me-

functiebeschrijvingen en competenties zijn

5WUO>]`b<Sfb5S\S`ObW]\<Sbe]`Y

:716B3<2D==@033:2 D/<D7A732C@43< A/;3<E3@97<5

NIEUWJAARSBORREL NEW YEAR’S RECEPTION

GIGAPORT NEXT GENERATION NETWORK Ter gelegenheid van de feestelijke afsluiting verscheen de publicatie ‘GigaPort Next Generation Network, Lichtend voorbeeld van visie, durf en samenwerking’. GIGAPORT NEXT GENERATION NETWORK The publication ‘GigaPort Next Generation Network, Shining example of vision, courage and collaboration’ was produced to mark the occasion of the project’s festive conclusion.

BEVEILIGINGSCAMPAGNE CYBERSAVE YOURSELF SECURITY AWARENESS CAMPAIGN CYBERSAVE YOURSELF

education. The ‘Cybersave Yourself’ campaign was run in collaboration with the information security officers at the institutions. The Education Days were also the occasion of the fifth anniversary of the collaborative SURFnet/Kennisnet Innovation Programme. This was celebrated at the opening of the Education Days, when a virtual Minister Plasterk received a film about five years of innovation in education. Plasterk’s avatar was created especially for this occasion by Fontys University of Professional Education.

FEESTJE JUBILARISSEN CELEBRATING THE JUBILEE

PERSONNEL AND ORGANISATION The SURFnet staff grew over the past year from 70 to 79. SURFnet succeeded in attracting thirteen new employees to fill long-standing vacancies. Four people SURFNET/KENNISNET INNOVATION PROGRAMME SURFnet and Stichting Kennisnet have collaborated in the SURFnet/ Kennisnet Innovation Programme since 2004. Together with trailblazers at educational institutions the programme investigates new technologies and implements innovative ICT applications for education. Projects include MediaMosa, mobile learning pilots and the Make-it-Mobile contest. Knowledge is disseminated through reports, articles, seminars, workshops, presentations and the SURFnet and Kennisnet ambassador networks. The SURFnet/Kennisnet Innovation Programme is financed by the Dutch Ministry of Education, Culture and Science.

left SURFnet. The Young Talent Programme that was launched in 2007 is proving to be a success, with four young talents accepting a permanent contract.

The Young Talent Programme was launched in 2007 to address our need to train young professionals by ourselves. The Programme offers a two-year opportunity to starters with a completed advanced vocational education or holding a university degree to gain work experience in a broad area within several departments and projects. In the field of development and evaluation of staff SURFnet initiated a new cycle of appraisals, the Performance & Development cycle, in 2009. Three times each year the manager and employee discuss the company’s and the employee’s performance as well as the employee’s development.

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

22

23 door een afvaardiging van de medewerkers,

SURFnet-directeuren Kees Neggers en

en personeelszaken. Karen de Bruijn rap-

mee de instellingen invulling kunnen geven

onder begeleiding van Hay Group, herzien.

Erwin Bleumink de Computable-prijs van

porteert aan Erwin Bleumink.

aan hun aanbestedingsplicht. Op sommige

Waar nodig zijn nieuwe functiebeschrijvin-

Best Business Case in ontvangst. Uit 43

gen opgesteld.

projecten werd GigaPort door een vakjury

Het verzet van SURFnet tegen registratie

houdingen tussen aangesloten instelling en

als winnaar gekozen vanwege het innova-

door OPTA als openbare aanbieder van

SURF nodig. Deze zijn door het Algemeen

In de Computable-lijst met de 100 meest

tieve karakter, de maatschappelijke waarde

een telecommunicatienetwerk en -diensten

Bestuur van Stichting SURF vastgesteld en

krachtige ICT-bedrijven van Nederland is

en het proactieve stakeholdermanagement.

leidde in 2009 tot een voor SURFnet posi-

door de individuele instellingen bekrach-

tieve uitspraak. Daartegen ging OPTA in

tigd met een aansluitovereenkomst. Daar-

SURFnet in 2009 flink gestegen, van de

punten was een formalisering van de ver-

76ste naar de 21ste plaats. Dat gebeurde

Met ingang van 1 januari 2010 is Erik-Jan

2009 in beroep bij het CBb, het College

mee is inbesteding met ingang van 2010

op basis van de criteria imago als zaken-

Bos benoemd tot Chief Technology Officer.

van Beroep voor het bedrijfsleven.

een feit.

partner (27ste), financiële score (36ste),

In deze functie, die nieuw is binnen de

SURFnet heeft hiertegen een verweer-

innovatief (18de) en imago als werkgever

SURFnet-organisatie, is hij verantwoorde-

schrift opgesteld.

(20ste). De arbeidsvoorwaarden en het

lijk voor de visievorming op technologie-

Jong Talent Programma maken SURFnet

ontwikkeling, architectuur en het opzetten,

In 2009 is in SURF-verband onderzocht of

volgens Computable aantrekkelijk voor

uitbreiden en onderhouden van internatio-

de bij SURF aangesloten instellingen voor

werknemers.

nale contacten. Erik-Jan Bos rapporteert

hoger onderwijs en onderzoek hun op-

aan Kees Neggers. Eveneens per 1 januari

drachten aan SURFnet Europees moeten

Tijdens het Voorjaarscongres van de be-

2010 is Karen de Bruijn benoemd als Chief

aanbesteden. Als samenwerkingsorganisa-

drijfsvereniging voor IT-(service)manage-

Financial & HR Officer. Zij draagt de interne

tie blijkt SURF te kunnen voldoen aan de

ment en -strategie ITSMF namen de

eindverantwoordelijkheid voor financiën

criteria die gelden voor inbesteden, waar-

DIRECTIE Erwin Bleumink

Floor Jas * Henny Bekker Niels van Dijk Maarten Kremers Frank Pinxt Lizette Roders Michiel Schok Frans Ward Marieke de Wit

Lonneke Walk * Eric van der List Paulien Rinsema Elise Roders Mariëlle Schipper

Roel Rexwinkel * Wim Biemolt Alexander Blanc Petra Boezerooy Harriët Damen Paul van Dijk Peter Hinrich Brunolf Kleve Sandra Passchier Ivo Reints Calluna Tenge Kirsten Veelo

Walter van Dijk * Maurice van den Akker Ida Bezemer Jasper Distelbrink Albert Hankel Eefje van der Harst Arian Ooijevaar Remco Rutten Jacques Schuurman Roland Staring Andres Steijaert

* afdelingshoofd head of department

Performance and competencies are rated quantitatively and qualitatively on a scale of one to five. Existing job descriptions and competencies were revised by a delegation of employees, with support from Hay Group. New job descriptions were formulated where necessary. SURFnet climbed the 2009 Computable list of the 100 most powerful ICT organisations in the Netherlands. SURFnet rose from the 76th to the 21st place, based on the criteria of image as a business partner (27th), financial rating (36th), innovation (18th) and image as an employer (20th). According to Computable the terms of employment

!

# !%  $! #







JONGE TALENTEN François Kooman Michael Rave Jens de Smit Mark Versteegen

ORGANOGRAM Situatie op 31 december 2009



ORGANISATION CHART Situation on 31 December 2009

and the Young Talent Programme make SURFnet attractive to employees. SURFnet directors Kees Neggers and Erwin Bleumink accepted the Computable prize for Best Business Case at the spring congress of the ITSMF, the forum for IT management and strategy. Out of 43 projects an industry jury pronounced GigaPort the winner for its innovative character, its value for the Dutch society and its proactive stakeholder management. Erik-Jan Bos was appointed Chief Technology Officer as from 1 January 2010. In this new position in the SURFnet organisation, he will be

responsible for architecture, for developing SURFnet’s vision on technological developments and for initiating, extending and maintaining international contacts. As CTO, Bos will report directly to Kees Neggers. Also from 1 January 2010 Karen de Bruijn was appointed Chief Financial & HR Officer. She bears the final internal responsibility for finance and personnel. She will report directly to Erwin Bleumink. SURFnet’s opposition to registration by OPTA as a public provider of a telecommunications network and telecommunication services resulted in a positive judgment for SURFnet in 2009. OPTA lodged an appeal against

this decision with the CBb, the Trade and Industry Appeals Tribunal. SURFnet has submitted a written defence. In the wider context of SURF an investigation was carried out in 2009 to establish whether the institutions for higher education and research connected to SURF are obliged to adhere to European procurement regulations for the services that SURFnet provides to them. It turns out that as a collaborative organisation SURF can meet the criteria for the ‘in-house’ exemption, allowing the connected institutions to meet the European requirements in this manner. At some points this

,#

Harold Teunissen * Paul Dekkers Joost van Dijk Xander Jansen Remco Poortinga Roland van Rijswijk Rogier Spoor Hans Zandbelt

"

"$#

Bram Peeters * Wouter Huisman Marijke Kaat Alex Kip Jac Kloots Gerben van Malenstein Richa Malhotra Stavroula Moustaka Paul Noomen Roeland Nuyts Luuk Oostenbrink Niels den Otter Hans Trompert

FINANCIËEN, INFORMATIE EN ORGANISATIE Pia Bos Iris van Breukelen Manon Esmyer Monique van Gaalen Laura Glas Evelijn Jeunink Jacqueline van der Lugt Frédérique Peet Ineke Poortinga Anita Sudré Willem-Jan Verkleij Lida Westbroek Jeff Wever

""#

ACCOUNT ADVISERING

!$"

COMMUNITY SUPPORT

!!#

COMMUNICATIE & MARKETING

#!

ADVANCED SERVICES

* #

MIDDLEWARE SERVICES

 #

'

NETWERKDIENSTEN

#

&

Karen de Bruijn*

%

CHIEF FINANCIAL & HR OFFICER

Erik-Jan Bos

$

Kees Neggers CHIEF TECHNOLOGY OFFICER

ONTWIKKELING ZIEKTEVERZUIM Het ziekteverzuimcijfer is inclusief zwangerschapsverlof. ABSENTEEISM DUE TO ILLNESS The number for absenteeism due to illness includes maternity leave.

required an adjustment in the way that the relations between the connected institutions and SURF were formalised. These were drawn up by the General Board of Stichting SURF and were validated by the individual institutions through a connection agreement. The ‘in-house’ procurement thus came into force at the start of 2010.

LEEFTIJDSOPBOUW VAN MEDEWERKERS VAN SURFNET AGE DISTRIBUTION OF SURFNET STAFF

MAN-VROUWVERHOUDING BIJ SURFNET MALE/FEMALE RATIO AT SURFNET

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

24

25

FINANCIËN

BALANS

de subsidie, een bedrag van 8 miljoen euro,

goedingen. De totale tariefinkomsten

De operationele kosten kwamen significant

De in het verleden ontvangen subsidies van-

ontvangen. Tevens werd in het kader van

kwamen circa 1 miljoen euro hoger uit

hoger uit dan 2008, maar wel iets lager

uit ontwikkelingsprojecten voor apparatuur

GigaPort3 in 2009 voor in totaal 11,3 mil-

dan begroot en 0,1 miljoen euro hoger dan

dan begroot. De kosten voor onderhoud,

en langjarige gebruiksrechten op glasfiber-

joen euro aan voorschotten ontvangen.

2008. Dit wordt met name veroorzaakt

beheer en internationale netwerkverbindin-

verbindingen zijn op de balans opgenomen

Hiermee is de liquiditeitspositie sterk

door hogere vergoedingen voor overige

gen bleven achter ten opzichte van de be-

als ‘egalisatiereserve projectactiva’. De reser-

verbeterd in 2009.

diensten en een lichte uitbreiding van het

groting.

ve valt vrij naar gelang de afschrijvingen op

aantal aangesloten instellingen, van 159

Het financiële jaar 2009 werd afgesloten met een resul-

deze activa gerealiseerd worden.

Met ingang van 2007 is de wet ‘Werken

taat van 1.396.361 euro voor belastingen. Het begrote

In 2009 werd in totaal voor 3,9 miljoen euro

aan Winst’ van kracht. In deze wet is de

geïnvesteerd in materiële vaste activa.

fiscale afschrijving van roerende goederen

De kosten voor extern personeel kwamen

aansluitingen van geavanceerde research

resultaat was licht negatief. Het verschil ten opzichte

De immateriële vaste activa betreffen de ge-

beperkt tot maximaal 20% per jaar. Dit

1,4 miljoen euro lager uit dan begroot en

bedroeg 680.000 euro.

van de begroting wordt ten dele verklaard door hogere

bruiksrechten op glasfiber. In 2009 werd in

wijkt af van de door SURFnet gebruikte

0,8 miljoen lager dan 2008, vooral veroor-

totaal voor 1,7 miljoen euro in deze gebruiks-

commerciële afschrijvingspercentages. Als

zaakt door het uitstellen van uitgaven

De begroting voor 2010 voorziet in een

rechten geïnvesteerd.

gevolg hiervan ontstaat er een verschil tus-

binnen het innovatieproject GigaPort3.

omzet van 34,7 miljoen euro exclusief de

inkomsten uit overige diensten, door lagere kosten voor extern personeel en internationale connectiviteit en door lagere afschrijvingslasten. De omzet bedroeg 32,7 miljoen euro en bestaat voor 11,7 miljoen euro uit projectsubsidies.

naar 163 instellingen.

De jaarlijkse bijdrage van NWO/NCF voor de beschikbaarstelling van hoogwaardige

sen de commerciële- en fiscale belasting-

vrijval uit de egalisatiereserve projectactiva.

De liquiditeitspositie bedraagt ultimo 2009

druk. Hiervoor is een actieve belasting-

De afschrijvingen komen lager uit dan

Per 1 januari 2010 geldt een tariefverlaging

circa 17,1 miljoen euro tegen 4,7 miljoen euro

latentie opgenomen van 1,3 miljoen euro.

in 2008, door een toename van volledig

van de aansluitvergoedingen van 4% en

afgeschreven activa en een uitstel van

groeien de tariefinkomsten door

ultimo 2008. In het tweede kwartaal werd de GigaPort Next Generation Network subsidie-

WINST- EN VERLIESREKENING

investeringen in het kader van het project

SURFlichtpaden, SURFcontact, SURFmail-

vaststellingsaanvraag door SenterNovem

Ten opzichte van 2008 is een tariefverla-

GigaPort3.

filter, SURFcertificaten en SURFfederatie.

gehonoreerd en werd het laatste deel van

ging van 5% doorgevoerd op aansluitver-

;Sc`]

;Sc`]



" !#



! & # $

 #

"



OMZET TURNOVER

FINANCES

At the close of the financial year 2009 the pre tax result was 1,396,362 euros. The budgeted result was slightly negative. The difference with respect to the budget can partly be explained by higher income from other services, by lower costs for external personnel and international connectivity and by lower depreciation burdens. Turnover amounted to 32.7 million euros of which 11.7 million euros are project subsidies.

At the close of 2009 the liquidity position was approximately 17.1 million euros compared to 4.7 million euros at the close of 2008. In the second

'

&

%

$

#

"





BALANCE In the past subsidies from development projects for equipment and long-term user rights to glass fibre connections were included on the balance sheet as ‘project assets equalisation reserve’. The equalisation reserve is released as the assets are depreciated. 3.9 million euros was invested in material fixed assets in 2009. The immaterial fixed assets are the user rights to glass fibre. A total of 1.7 million euros was invested in these user rights in 2009.

'

&

%

$

#

"

 #

quarter the GigaPort Next Generation Network subsidy decision request was honoured by SenterNovem and the final part of the subsidy, a sum of 8 million euros, was received. Also in the context of the GigaPort3 a total sum of 11.3 million euros was received as advances in 2009. These sums greatly strengthened the liquidity position in 2009. In 2007 the ‘Werken aan Winst’ (working on profit) act entered into force. This act restricts the depreciation of moveable goods for tax purposes to 20% a year maximum. This deviates from the commercial depreciation percentages applied by SURFnet. As a result there is a

RESULTAAT NA BELASTING OPERATING RESULT AFTER TAXES

difference between the commercial and fiscal tax burden. With respect to this an active tax deferral of 1.3 million euros was included. PROFIT AND LOSS ACCOUNT A tariff decrease of 5% in respect of 2008 was introduced on connection payments. The total income from tariffs was approximately 1 million more than was budgeted and 0.1 million more than in 2008. This was mainly due to higher payments for other services and a slight increase in the number of connected institutions from 150 to 163 institutions. The costs of external personnel were 1.4 million less than budgeted and 0.8

million less than in 2008, mainly due to the postponement of expenditure in the innovation project GigaPort3. Depreciations are less than in 2008 due to an increase in the number of fully depreciated assets and a postponement of investment in the context of the GigaPort3 project. Operational costs are notably higher than in 2008 but slightly lower than budgeted. The costs of maintenance, management and international network connections were lower than budgeted. The annual contribution of NOW/NCF for the availability of high quality

connections of advanced research amounted to 680,000 euros. The budget for 2010 anticipates a turnover of 34.7 million euros excluding the release from the project assets equalisation reserve. As of 1 January 2010 a tariff decrease of 4% applies to connection payments and the income from tariffs increases through SURFlichtpaden, SURFcontact, SURFmailfilter, SURFcertificaten and SURFfederatie.

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

26

27

BALANS

ACTIVA

BALANCE SHEET

31.12.2009

31.12.2008

3.155.516

3.400.579

Immateriële vaste activa Langdurige gebruiksrechten glasvezels

Materiële vaste activa Computer apparatuur/programmatuur Inventaris

ASSETS

BEDRIJFSOPBRENGSTEN

Intangible fixed assets

Tariefinkomsten

Long-term user rights on fibre-optic

Ontwikkelprojecten

connections

Vrijval egalisatierekening projectactiva

6.730.703 459.015 7.189.718

Financiële vaste activa

Furniture and fixtures

136.830

136.830

Financial fixed assets

Afschrijvingen

Participations

Exploitatiekosten netwerk Directe kosten projecten

1.308.477

1.409.228

540.182 1.210.258 5.294.397 7.044.837

558.703 748.097 4.449.263 5.756.063

Vlottende activa Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen en overlopende activa

21.014.648 11.486.088 234.318 32.735.054

20.390.660 14.964.988 438.565 35.794.213

BEDRIJFSLASTEN

Externe connectiviteit

Debiteuren

2008

17.081.873

4.697.472

Totaal

35.867.879

22.589.890

PASSIVA

Tax latency

11.119.577 1.674.390 5.927.872 8.035.979 1.875.021 2.771.578 31.404.417

10.926.893 1.895.380 9.160.529 7.491.940 1.519.423 3.318.868 34.313.033

Receivables Debtors

Algemene reserve Onverdeeld resultaat

Egalisatierekening projectactiva

1.330.637

1.481.180

65.724

8.689

1.396.361

1.489.869

343.062

364.792

1.053.299

1.125.077

Bedrijfsresultaat

Other receivables and prepaid expenses

Rentebaten

Belastingen en sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva

Cash and banks

Vennootschapsbelasting

Total

Resultaat ná belastingen

Shareholders’ equity

1.359.000 2.341 2.000.000 9.250.212 1.053.299 13.664.852

1.359.000 2.341 2.000.000 8.125.135 1.125.077 12.611.553

1.910.374

303.446

Vreemd vermogen Kortlopende schulden Crediteuren

Issued and paid up capital Non distributable reserve Share premium reserve Accumulated profit Undistributed result

Equalisation reserve project

Loan capital Current liabilities

4.475.352 305.578 15.511.723 20.292.653

3.296.442 967.126 5.411.323 9.674.891

35.867.879

22.589.890

Creditors Taxes and social security contributions Other debts and accruals

BRON: Jaarrekening 2009. Voorzien van goedkeurende accountantsverklaring.

Totaal

Release of equalisation reserve project assets

Personnel costs General and administrative expenses Depreciation Eperating costs network External connectivity Direct costs projects

Operating result

Taxes and social security contributions

LIABILITIES

Eigen Vermogen

Agioreserve

Development projects

Current assets

Liquide Middelen

Niet-uitkeerbare reserves

Revenues from fees

OPERATING COSTS

Resultaat vóór belastingen

Gestort en geplaatst aandelenkapitaal

GROSS OPERATING INCOME

Computer and communication equipment

Algemene kosten

Belastinglatenties

2009

Tangible fixed assets

6.820.263 320.083 7.140.346

Personeelskosten

Deelnemingen

PROFIT AND LOSS ACCOUNT

WINST-EN-VERLIESREKENING

Total

SOURCE: Financial statements for the year ended 31 December 2009. Furnished with an unqualified auditor’s opinion.

Interest income

Result before taxes

Company taxes

Result after taxes

>> SURFNET JAARVERSLAG 2009

28

COLOFON ABOUT THIS PUBLICATION TEKST TEXT

Daphne Riksen en SURFnet VERTALING TRANSLATION

Alfa & Bèta, Utrecht Wilkens c.s., Leiden FOTOGRAFIE PHOTOGRAPHY

Diederik van der Laan VORMGEVING DESIGN

Vrije Stijl, Utrecht DRUKWERK PRINTING

PlantijnCasparie IJsselstein bv © SURFnet 2010

MEER INFORMATIE/ MORE INFORMATION SURFnet Radboudkwartier 273 PO Box 19035 NL- 3501 DA Utrecht

JAARVERSLAG ANNUAL REPORT

T +31(0)30 2 305 305 www.surfnet.nl

WE MAKE INNOVATION NOVATION WORK