Volkshuis vestingsverslag en jaarrekening 2012

Volkshuis vestingsverslag en jaarrekening 2012

Volkshuisvestingsverslag en jaarrekening

2012

woningstichting Het Grootslag

woningstichting 2012

woningstichtting ing gH Het e

Grootsllag

woning ngstichting g Het

Grootslag

Woningstichting Het Grootslag Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 36000581 Tekst: woningstichting Het Grootslag Fotografie: Ton Voermans / woningstichting Het Grootslag

kerijij Steenman Ste Omslag: Drukkerij bv, Enkhuizen / Oostwoud

Inhoud Deel I

Voorwoord en bestuursverslag Een woord vooraf Bestuursverslag 2012

Deel II

Volkshuisvestingsverslag Organisatie Klant en participatie Leefbaarheid en maatschappelijke opgaven Vastgoed, onderhoud en projecten Financiële continuïteit

Deel III

42

Jaarrekening Kengetallen

Deel V

17 21 28 30 37

Verslag raad van commissarissen Jaarverslag raad van commissarissen

Deel IV

3 5

46

Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerde winsten verliesrekening Geconsolideerde kasstroomoverzicht Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening a. Algemeen b. Grondslagen consolidatie c. Toelichting op de geconsolideerde balans d. Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening e. Toelichting op de mutaties geconsolideerde bedrijfswaarde

52 52 59 71 77

Enkelvoudige jaarrekening Enkelvoudige balans Enkelvoudige winsten verliesrekening Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening

78 80 81

48 50 51

Controle

Controleverklaring van de accountant

jaarstukken woningstichting Het Grootslag 2012

87

1

DEEL I VOORWOORD EN BESTUURSVERSLAG


2

Een woord vooraf Het jaar 2012 zal ons nog lang bijblijven. Al vanaf 2011 roert de politiek haar staart en laat veel (diepe) wonden achter. In 2012 ging dit proces verder, waarbij veel onrust is ontstaan binnen de sector en daarbuiten. Ondertussen zijn wij als organisatie verder gegaan. Ondanks de donkere wolken hebben we de werkzaamheden voor onze klanten en belanghouders met enthousiasme en grote inzet uitgevoerd. Wij houden onze koers en zien daar langzamerhand de voordelen van terug. Ook in 2012 hebben we datgene gedaan wat we als sociale verhuurder moeten doen. Dat hebben we naar eer en geweten én goed gedaan. Toekomstvisie Onze Toekomstvisie is de rode draad voor de gehele organisatie. Jaarlijks worden hieruit onze werkplannen opgesteld. Ook voor 2012 hebben we een werkplan opgesteld en in ons Volkhuisvestelijk verslag leggen wij verantwoording af over de werkzaamheden die we hebben uitgevoerd in 2012 en over datgene wat we ‘beloofd’ hebben in ons werkplan 2012. ‘Pas toe of leg uit’ is hierbij het basisprincipe. Perspectief voor onze organisatie We zijn in 2012 verder gegaan met de bekwaming van onze organisatie. De uitgavenkant wordt nog kritischer beoordeeld op nut en noodzaak. We zijn koersvast als het om de kwaliteit van dienstverlening en de kwaliteit van ons vastgoedbezit gaat. Dat we onze dienstverlening op een andere wijze moeten inrichten is wel duidelijk. De tijden en de maatschappelijke omgeving veranderen in rap tempo. Aan ons de belangrijke taak om deze processen te managen en als organisatie in te spelen op toekomstige ontwikkelingen. Hierbij is nadrukkelijk het uitgangspunt dat we kritisch blijven op onze uitgaven. Dit geldt ook voor de huurinkomsten. We zijn van mening dat onze huurders, de doelgroep met de laagste inkomens, een onevenredig zware bijdrage moeten leveren aan de staatsschuld. Het lijkt er langzamerhand op dat de politiek in Den Haag de conclusie heeft getrokken dat we alleen nog maar scheefwoners (mensen met een te hoog inkomen) huisvesten. In 2012 hebben we een korte discussie gevoerd om de hogere inkomens extra huur te laten betalen via de inkomensafhankelijk huurverhoging. De overzichten van dat moment, gaven ons inziens echter een totaal verkeerd beeld. De opgave was toen van de gezamenlijke huishoudinkomens, dus ook van de kinderen die nog thuis wonen. We hebben er dus van afgezien. Hoe lang bestaat de sociale huursector nog? De woningmarkt verkeert in zwaar weer, niet alleen de verhuisbewegingen (wooncarrières) zijn bijna stil gevallen, maar ook de taakverdeling tussen de verschillende partijen verandert. Hierbij ging de discussie vooral over wat de corporaties nog wel mogen blijven doen. Deze discussie is alweer gepasseerd, de discussie gaat nu meer over wat corporaties nog kunnen


3

doen. Ondertussen zien we een andere beweging, namelijk de scheiding van wonen en zorg die wordt versneld. Hiermee sluiten op termijn verzorgingshuizen, maar de mensen verdwijnen niet. Deze moeten straks binnen onze voorraad worden gehuisvest. Dat zijn ontwikkelingen die specifieke aandacht vragen. Ook zien we de beweging; ‘fast houses’ (afgeleid van ‘fast food’, ofwel ‘snelle hap’). Mede ingegeven door de onzekerheden, maar ook door de grotere mobiliteit, zien we een groeiende markt voor de huursector. De voorkeur voor huren ten opzichte van eigen woningbezit neemt toe. Terwijl de politiek nog vasthoudt aan haar stokpaardje, de stimulering van het eigen woningbezit. Hierop dienen de institutionele beleggers volgens ons nadrukkelijker dan voorheen in te spelen. Duidelijk is dat we hierbij samen met hen een belangrijke rol gaan spelen. Een mooie onzekere toekomst Met het bovenstaande in ons achterhoofd realiseren we ons terdege dat de toekomst voor organisaties als de onze in snel tempo verandert. Wij zullen de ontwikkelingen kritisch volgen en ons beleid en organisatie waarnodig tijdig aanpassen aan de nieuwe maatschappelijke wensen van onze klanten en belanghouders. We zullen daarbij soms eigenwijs zijn en onze ingezette koers niet zomaar verlaten. We zijn zo chauvinistisch dat we menen dat we al veel stappen in de goede richting hebben gezet en dat ons kompas goed staat. Wij waren al bezig met de bewaking van onze bedrijfslasten, toen het nog geen issue was. We realiseren ons dat we hier nog stappen in moeten zetten, maar dan wel doordachte- en verantwoorde stappen. Wij stuurden intern al op kasstromen, terwijl dat in de sector nog een taboe was. Kortom we zullen onze koers waarnodig iets verleggen, maar onze eindbestemming, een goede verantwoordelijke sociale verhuurder welke zorg draagt voor een goed Thuis voor onze klanten, laten we niet los. Dank Ik wens u verder veel leesplezier en u weet, vragen staat vrij. Ik wil op deze plaats onze bestuurders van de huurdersvereniging, leden van de bewonerscommissies, belanghouders, collega corporaties, gemeentebestuurders, ambtenaren en niet in de laatste plaats onze medewerkers en leden van de raad van commissarissen bedanken voor hun inzet en vertrouwen. Wij kijken ondanks het zware weer terug op een mooi en succesvol 2012 en gaan samen met u in vertrouwen 2013 tegemoet. J. Th. (Hans) Kröger directeur bestuurder Leeswijzer Wij laten per hoofdstuk zien wat we gerealiseerd hebben in 2012, maar besteden ook aandacht aan datgene wat we wilden, maar niet hebben gerealiseerd.


4

Bestuursverslag 2012 De belangrijkste politieke en maatschappelijke ontwikkelingen Het jaar 2012 begon met het minderheidskabinet van de VVD/CDA met als gedoogpartij de PVV. Al in het voorjaar was er veel overleg over de Rijksbegroting, het zogenaamde Catshuis overleg. In het voorjaar diende Minister Spies de herziene Woningwet in. Deze werd met amendementen nog op 5 juli 2012 door de Tweede Kamer goedgekeurd en voorgelegd aan de Eerste Kamer. Inmiddels heeft Minister Blok van Wonen en Rijksdienst het wetsvoorstel ingetrokken met het doel een nieuw voorstel in te dienen. Dit zal dan wederom eerst door de Tweede Kamer goedgekeurd moeten worden. De verwachte ingangsdatum is daardoor verschoven van 1 januari 2013 naar 1 januari 2014. In 2012 is de zogenaamde EU norm verder uitgewerkt. Een uitzondering op de oorspronkelijke toewijzingsregels is gemaakt voor huishoudens met een zorgindicatie. Steeds duidelijker wordt ook dat er een doelgroep is die niet in aanmerking komt voor het huren van een woning, maar ook niet in aanmerking komt voor het kopen van een woning. In het voorjaar was sprake van de invoering van inkomensafhankelijke huurverhogingen per 1 juli 2012. Uiteindelijk is door ingrijpen van de Eerste Kamer geen wetgeving vastgesteld. Met het lenteakkoord is de verhuurderheffing in het leven geroepen. Het huidige kabinet heeft die heffing bij het opvolgende regeerakkoord stevig verhoogd. Het is duidelijk dat onze klanten het kind van de rekening worden. Dat is een trieste en verkeerde ontwikkeling. Vestia In 2012 zijn we naast alle andere (negatieve) ontwikkelingen ook geconfronteerd met het derivatengebruik binnen onze sector. Vestia uit Rotterdam viel bijna om, omdat ze op korte termijn onvoldoende liquide middelen vrij konden maken door de daling van de rente. In 2012 is een akkoord gesloten tussen de banken en Vestia onder toeziend oog van het Ministerie, WSW, CFV en Aedes. Omdat we deel uitmaken van een borgstelsel binnen de sector, heeft dit akkoord direct gevolgen voor onze financiële huishouding. Dit akkoord betekent een extra kostenpost van € 650.000 voor onze organisatie, te voldoen in een periode van 10 jaar. Onzekerheid is er over eventueel aanvullende saneringssteun voor Vestia. Door het borgstelsel leveren we een stuk zekerheid voor de huurders van Vestia. Dat is weliswaar een groot goed, maar we mogen niet vergeten dat deze lasten worden gedragen door de minst draagkrachtigen van onze maatschappij, die geen schuld hebben aan deze misère. Saneringssteun De huidige ontwikkelingen binnen de sector zijn voor het WSW reden geweest om maatregelen te treffen. Mede door de verhuurderheffing ontstaat er op (korte) termijn een probleem voor ongeveer twintig procent van de woningcorporaties omdat ze hun kasstromen niet meer


5

positief kunnen krijgen. Door dezelfde ontwikkelingen en vooruitzichten zien we ook bij onze organisatie een spanningsveld ontstaan. We hebben een positieve kasstroom, maar ook een dalende solvabiliteit. Dat is voor de (financiële) continuïteit een slechte ontwikkeling. Wij betreuren het dat er in Nederland corporatiebestuurders zijn die onbehoorlijke risico’s hebben genomen, waarvan de financiële gevolgen worden afgewenteld op de huursector. Huurbeleid In 2012 is in het regeerakkoord vastgelegd dat het huidige Woningwaarderingstelsel vervalt. Hiervoor in de plaats werd een sterk vereenvoudigd systeem gepresenteerd, dat uitgaat van een plafond voor de maximaal toegestane huurprijs van 4,5 procent van de WOZ waarde. Landelijk stuit dit voorstel op zulke harde bezwaren, dat het voornemen is ingetrokken. Zo’n generieke maatregel past niet bij de huidige huurprijzenopbouw van de woningvoorraad. Beleid van decennia laat zich niet gemakkelijk corrigeren. Het voorgenomen systeem doet ook geen recht aan de enorme marktverschillen. Het maakt nogal uit of de woning in Andijk staat of in Amsterdam. De minister heeft toegezegd dat hij medio 2013 met een nieuw voorstel komt, waarin de WOZ-waarde een minder prominente rol speelt. Begin van het jaar hebben MT, RvC en De Driehoek zich gebogen over het streefhuurbeleid. Op basis van de betaalbaarheid van het wonen en de financiële continuïteit is gekozen voor een gemiddeld streefhuurniveau van 65% van maximaal toegestaan. Dat beleid is in het voorjaar van 2012 vastgesteld, zonder toen al kennis te hebben van de huidige verhuurderheffing en het afschaffen van het woningwaarderingstelsel. Hogere huurinkomsten zijn noodzakelijk om de verhuurderheffing in de toekomst op te kunnen brengen. Op het moment dat we dit schrijven is nog steeds niet helemaal duidelijk wat het kabinetsbeleid voor het huurbeleid betekent. We hebben de mogelijke scenario’s doorgerekend en die vormen nu geen aanleiding om onze keuzes bij te stellen. Dit kabinet heeft vanaf haar aantreden duidelijk gemaakt dat er een eind komt aan een lange periode van inflatievolgende huurverhogingen. Waar de koopprijzen sterk in waarde dalen, nemen de huurlasten sterk toe. Volgens Nibud betekent dit dat veel meer huurders hun hoofd niet meer boven water kunnen houden. In 2012 hebben we samen met huurdersvereniging de Driehoek en de RvC besloten om het gemiddelde streefhuurpercentage van ons woningbezit op 65 procent van maximaal toegestaan vast te stellen. Dat moet een waarborg zijn dat de huurders hun huur kunnen blijven betalen en we onze financiële continuïteit zeker kunnen stellen. De kwaliteit van onze woningvoorraad heeft een dusdanig hoog niveau dat een hoger gemiddelde honderden woningen buiten de DAEB1 tilt, deze daarmee onbetaalbaar worden en de huur daarmee bovendien boven de marktprijzen uitstijgt van vergelijkbare koopwoningen.

1

Diensten van Algemeen Economisch Belang


6

Scheefwoners Speerpunt werkplan: Het actualiseren van het huurbeleid, met aandacht voor de positie van de ‘scheefwoners’ We hebben voor de groep ‘scheefwoners’ een belangrijke keus gemaakt. Een keus die past bij een betrouwbare verhuurder, die systemen niet boven de belangen van mensen plaatst. Ook voor deze bewoners hanteren we de streefhuur. Het streefhuurniveau vertegenwoordigt daarbij een redelijk en marktconform huurprijsniveau, zoals we dat aan al onze huurders vragen, ongeacht het inkomen. Huurders met een hoger inkomen zullen dat zelf moeten opbrengen en huurders met een lager inkomen worden gecompenseerd via de Huurtoeslag. De inkomensafhankelijke huurverhoging is begin 2013 in wetgeving omgezet. Daarmee ontstaat de mogelijkheid om op 1 juli 2013 extra huurverhoging te vragen bij huurders met een middeninkomen. Wij doen hier niet aan mee in 2013, ondermeer vanwege de te verwachten problemen met de invoering en de te sterk stijgende woonlasten voor huurders. 2012 is het eerste jaar van onze ondernemingscyclus ‘Richting, Ruimte en Ruggensteun’. Op welke onderdelen boeken we vooruitgang, waar liggen (nieuwe) opgaven? We constateren dat het ingezette traject goede vooruitzichten biedt. Voor onze organisatie geldt dat de nieuwe structuur zonder problemen ingevoerd is en een belangrijke bijdrage levert aan de beoogde duidelijkheid en evenwicht. Ook het projectmatiger werken en het delen van verantwoordelijkheid voor onze toekomst zijn stappen in de goede richting. In 2012 hebben we ons participatiebeleid onder de loep genomen. Iris van de Gragt heeft daarvoor een rapport geschreven, welke de basis vormt voor de ontwikkeling die we in 2013 met huurdersvereniging De Driehoek inzetten. Dit is de reden waarom we ons in 2013 niet laten hermeten voor het KWH-participatielabel. Eind 2012 hebben we Steven Beugeling in het kader van zijn HBO-studie een onderzoek laten doen naar onze communicatie met individuele klanten. De aanbevelingen van zijn eindscriptie worden in 2013 meegenomen bij de herijking van onze communicatie- en participatiemethoden. Participatiebeleid Speerpunt werkplan: Het actualiseren van ons participatiebeleid In 2012 is vooral werk gemaakt van de oriëntatie. Hoofdvraag was wat het belang en het bereik van participatie is, welke mogelijkheden we inzetten en wat daarvan het effect is. Genoemde onderzoeken hebben een belangrijk aandeel geleverd in de beantwoording van deze vragen. De uitkomsten bevestigen wat we al wisten: er is sprake van geleide participatie waarbij we onze klanten tot participatie moeten aanzetten. Er zijn weinig onderwerpen of momenten waarop onze klanten spontaan willen participeren. Het gaat over het algemeen goed en onze klanten zijn (erg) tevreden. Samengevat: onze klanten willen een goede woning, dito dienstverlening en verder geen gedoe.


7

Voor een deel hebben we de beperkte inspraak aan onszelf te danken. Onze woningen verkeren gemiddeld in prima staat, onze dienstverlening staat op een hoog niveau en als het op participatie aan komt, dan doen we dat met de grootst mogelijke zorgvuldigheid. Daarmee wordt de noodzaak van participatie als het ware in de kiem gesmoord. Laatste aspect speelt huurdersvereniging De Driehoek in de relatie met haar achterban nadrukkelijk parten. Wat ons betreft vraagt dit om verandering. Verandering ook als onderdeel van een bijzondere en turbulente tijd. We staan samen met onze huurders voor een aantal fundamentele keuzes op de woningmarkt. Van woningcorporaties wordt gevraagd om weer terug te gaan naar hun kerntaken. De middelen om nieuwe woningen te ontwikkelen worden beperkter en de doelgroep wordt kleiner. De woningmarkt staat in zijn geheel onder hevige druk. In de veranderende omstandigheden moeten nieuwe keuzes worden gemaakt. We willen graag samen met De Driehoek op zoek naar onze nieuwe rol. Om de juiste keuzes te kunnen maken, hebben we krachtig tegenspel nodig, van De Driehoek en van onze huurders. Het huidige bereik van De Driehoek en bewonerscommissies beantwoordt onvoldoende aan deze wens. Dat is de reden om het huidige participatiebeleid te herijken in een poging nieuwe samenwerkings- en inspraakvormen te ontwikkelen die beter aansluiten bij de wensen en mogelijkheden van onze klanten. Eind 2012 zijn we samen met De Driehoek en De Woonbond met dit traject gestart. Dat moet medio 2013 tot nieuw beleid leiden. Digitale dienstverlening Speerpunt werkplan: Het verbeteren van de digitale dienstverlening aan onze klanten De stap van nieuwe inspraakvormen naar digitale dienstverlening is een kleine. Social media veranderen onze wereld in rap tempo. Iedereen zoekt en vindt zijn weg daarin. Het voordeel van efficiënt gebruik van de nieuwe ICT-mogelijkheden is dat we op termijn 24 uur per dag en 7 dagen per week bereikbaar zijn voor de meest elementaire dienstverlening. De klant is daarmee in staat een deel van de productie te leveren in zijn/haar eigen klanten woondossier. Als klantgedreven organisatie kunnen we daarin niet achterblijven. Onderzoek maakt duidelijk dat we daarin nog een weg te gaan hebben. De hardwarekant is daarbij niet ons grootste probleem, de ontwikkelingen binnen het klantportaal en de cloud verlopen goed. De grootste opgave is de confirmatie door de organisatie via het opnieuw inrichten van denken werkprocessen. Het vereist een ander soort aanpak dan de ‘fysieke’ communicatie die we als participatie-instelling hebben opgebouwd de afgelopen decennia. De positie en rol van onze klanten en belanghouders is van groot belang. Hun inbreng is onontbeerlijk voor het maken van de juiste beleidskeuzes door onze organisatie. Onze toekomstvisie geeft Richting, Ruimte en Ruggensteun. De politiek heeft in 2012 een duidelijke aanzet gegeven voor een andere richting, veel minder ruimte en een andere invulling van ruggensteun. Wat betekent dit? In 2012 heeft dit geen gevolgen gehad voor onze klanten. Zoals aangegeven hebben deze voornemens direct en indirect grote gevolgen voor toekomstige beleidskeuzes. Zorgen bestaan er vooral over de nadere uitwerking van het regeerakkoord voor onze rol op het gebied van


8

leefbaarheid en zorg. De transformatie van het zorgstelsel zorgt voor een toenemende nadruk op de eigen verantwoordelijkheid van de burger. Burgers wordt gevraagd zelf regie te voeren over het eigen leven en een beroep te doen op ondersteuning vanuit het eigen sociaal netwerk als ze beperkingen ondervinden in hun zelfredzaamheid. Het netwerk van de doelgroepen waarvoor wij bestaan is vaak beperkt. De gevolgen laten zich raden. Geschetste transformatie slaagt alleen als er sterke maatschappelijke steun is. Dat betekent dat we momenteel werken aan een betere ketensamenwerking, aan netwerkvorming en het benutten van bestaande en nieuwe sociale verbanden. Dat is de enige manier waarop scheiden van wonen en zorg en het afbouwen van individuele zorgen hulpbehoefte maatschappelijk zonder ernstige problemen kan worden opgevangen. Zorgwekkend is daarom de omgekeerde beweging die in onze sector lijkt te worden ingezet. Er ontstaat afstand tot het taakveld leefbaarheid. Dat lijkt logisch omdat de minister volstrekt duidelijk was in zijn opvatting: “leefbaarheid is niet van woningcorporaties.” Als woningcorporaties financieel alle zeilen moeten bijzetten om de verhuurderheffing op te brengen, dan ontstaat er een natuurlijke neiging van terugtrekken. Als deze transformatie mislukt, is het leed niet te overzien. Daarom houden wij onze koers aan. We investeren bewust in betere ketensamenwerking zoals het Welzijnsplein en het wijknetwerk. We stemmen ons toekomstige beleid nog meer af met dat van de zorgpartijen. Samenwerking is daarbij nadrukkelijk gericht op het overbruggen van verschillen en het versterken van de samenwerking. Deze opstelling is noodzakelijk om met succes te kunnen bouwen aan een betere samenleving en het voorkomen van een nog sterkere tweedeling. Samenwerking zorgen welzijnspartners Speerpunt werkplan: Het structureren van de samenwerking met zorgen welzijnspartners Interne drukte en onzekerheden over de uitwerking van het nieuwe kabinetsbeleid voor bijvoorbeeld het scheiden van wonen en zorg zijn de aanleiding voor het doorschuiven van dit punt naar begin 2013. Co-productie klanten De koers die we hebben ingezet past volgens ons goed bij de geschetste maatschappelijke ontwikkelingen. Op alle terreinen wordt de nadruk gelegd op de eigen verantwoordelijkheid van de burger en diens eigen kracht; de participerende burger. Wij laten onze klanten steeds meer meedoen. Dat beperkt zich niet tot de doelstelling waarbij klanten hun vragen straks zoveel mogelijk zelf digitaal kunnen afhandelen. Onze klanten krijgen ook een steeds belangrijker stem bij woningonderhoud en woningverbetering. Huurders beheren hun eigen huur- en woningdossier voor een steeds groter deel. Hiermee ondersteunen we onze huurder 24 uur per dag, zeven dagen in de week. De huurder bepaalt voor een steeds groter deel zelf wanneer er wat aan de woning gebeurt en hoe dat gebeurt.


9

Professionalisering organisatie De laatste jaren werken we hard aan het verder bekwamen van onze organisatie. Ons risicomanagement is verbeterd, de aanbesteding van onderhoud en projecten is verbeterd en er is een begin gemaakt met een verbeteringsslag van de interne rapportages. Daarbij passen elementen als budgetverantwoordelijkheid, intern ondernemerschap en competentiegericht managen. Belangrijke redenen voor deze professionaliseringslag zijn dat wij huurders diensten van hoog niveau kunnen blijven aanbieden, dat we risico’s beperken en dat we ons werk zo efficiënt mogelijk uitvoeren. Het is goed om te zien dat er een situatie groeit waarbij de verschillende elementen elkaar beginnen te versterken. Wij stimuleren medewerkers om zich te blijven ontwikkelen. Niet alleen voor onze organisatie maar ook voor een mogelijke loopbaan buiten Het Grootslag of zelfs buiten de sector. Door te investeren in de kwaliteit van onze dienstverlening, onze bedrijfsvoering en onze medewerkers blijven we ons ontwikkelen op een manier die aansluit bij de verwachting van onze klanten en overige stakeholders. Speerpunt werkplan: Het werken aan de kwaliteit van onze organisatie aan de hand van specifieke programma’s voor management en medewerkers We zijn gestart met het stellen van jaardoelen uit de toekomstvisie. Hieruit leiden we de afdelingsdoelstellingen af, welke we vertalen in individuele resultaat- en competentieafspraken. Deze afspraken vormen inmiddels een kader voor de voortgangs- en beoordelingsgesprekken. We constateren met grote tevredenheid dat de vraag naar persoonlijke ontwikkeling, in alle mogelijke vormen, toeneemt. Kwaliteit “Als je stuurt op kosten, gaat de kwaliteit omlaag. Als je stuurt op kwaliteit, gaan de kosten omlaag”, aldus een citaat uit onze toekomstvisie. Het beeld over 2012 bevestigt deze theorie. De kosten nemen af en de klanttevredenheid is hoger dan ooit. We weten echter dat één zwaluw nog geen zomer maakt en het is onduidelijk in hoeverre incidentele zaken, zoals bijvoorbeeld onderhoudscycli, dit beeld kleuren. Wat wel volstrekt duidelijk is, is dat we op een andere manier naar ons werk en de omstandigheden kijken. Producten en diensten waarnaar niet expliciet wordt gevraagd, verzinnen we niet meer. We zijn kritischer op onderhoudcycli en -methoden. We ontwikkelen een nieuw 24/7 klantportaal en we ontwikkelen eigentijdser communicatie- en participatiemethoden. Door te investeren in de kwaliteit van onze dienstverlening en onze bedrijfsvoering, houden we onze bedrijfslasten binnen de perken. Dat betekent het kunnen continueren van relatief gunstige huurprijzen en goede service. Lidmaatschap van Aedes en de bedrijfstakcode In 2012 waren we niet aangesloten bij Aedes. Eind 2012 hebben bestuur en RvC de wens uitgesproken om aangesloten te zijn bij een brancheorganisatie. Het bestuur en de RvC stellen vast dat met name de belangen van de Midden- en Kleine Woningcorporaties (MKW) in Den Haag niet goed worden behartigd. Het heeft onze voorkeur dat deze groep corporaties, die


10

tezamen 68 procent van de corporaties in Nederland vormen, op termijn zelf als brancheorganisatie vertegenwoordigd is in Den Haag. Het Grootslag onderschrijft de bedrijfstakcode en heeft op haar website de punten opgenomen, waar we als organisatie van afwijken. Jaarlijks is er een apart overleg tussen bestuur en RvC over de governance bij Het Grootslag en bovengenoemde aspecten. Huurders hebben er belang bij dat hun belangen goed worden vertegenwoordigd, bij Het Grootslag en in Den Haag. Ook hebben ze belang bij goed bestuur en continuïteit. Integriteit Binnen Het Grootslag is integriteit van groot belang. Binnen de afdelingen, het MT en de RvC staat dit onderwerp met enige regelmaat op de agenda. Bij twijfels worden collega’s geraadpleegd of wordt de kwestie voorgelegd aan het bestuur. We hebben formeel nog geen klokkenluiderreglement, maar hierover zijn in 2012 wel concrete afspraken met de OR gemaakt. Dit reglement wordt in 2013 opgesteld. Wel hebben we een externe vertrouwenspersoon die bij twijfel geraadpleegd kan worden door de medewerkers. Van deze mogelijkheid is geen gebruik gemaakt. Huurders, aannemers en overige stakeholders van onze organisatie moeten erop kunnen vertrouwen dat we integer werken en handelen. Samenwerking Met de gemeente Medemblik hebben we in 2012 meerdere keren overleg gehad over het actualiseren van de prestatieovereenkomst. Begin 2013 wordt de nieuwe overeenkomst tussen gemeente Medemblik, de Woonschakel, Het Grootslag en Wooncompagnie afgesloten. Het regeerakkoord komt met een nieuw fenomeen, namelijk het ‘directe toezicht’ van gemeenten. Om welke rol en welke bevoegdheden het hierbij gaat is in dit stadium (helaas) nog onduidelijk. Voorlopig nemen we een afwachtende houding aan. De samenwerking met beide gemeente is zowel ambtelijk als bestuurlijk goed te noemen. De lijnen zijn over het algemeen kort en we weten wat we aan elkaar hebben. Met de collega-corporaties werken we op bestuurlijk niveau samen in het Platform Woningcorporaties West-Friesland op het gebied van woonruimteverdeling, de woonvisie en andere regionale aangelegenheden. In 2012 waren er zes bijeenkomsten. Ambtelijk is er op deelterreinen met enige regelmaat overleg. Boven het Noordhollands kanaal hebben de corporaties twee keer per jaar overleg over onderwerpen die de regio overstijgen. In 2013 wordt dit overleg geformaliseerd. Verder hebben we contact over landelijke ontwikkelingen via Aedes, MKW en het directeurencontact. We zijn lid van KWH en wonen daar met enige regelmaat kennissessies bij. Op ambtelijk en bestuurlijk niveau nemen we deel aan verschillende netwerken met het oog op actualiteiten en kennisuitwisseling. Samenwerking en netwerken met regiopartijen en kenniscentra zijn noodzakelijk om ons kennis- en dienstenniveau aan te laten sluiten op actuele klantvragen.


11

Verhuur en verkoop In 2012 hebben we 258 woningen2 verhuurd, waarvan veertien woningen ofwel zes procent, boven de inkomensnorm. De mutatiegraad bedraagt daarmee ongeveer tien procent. Daarmee scoren we fors hoger dan het landelijk en regionaal gemiddelde. Dat heeft voor een deel te maken met de samenstelling van onze woningvoorraad, waarvan een relatief groot deel uit seniorenwoningen, zorgwoningen of jongerenwoningen bestaat. De verhuisgraad ligt in deze segmenten hoger dan bijvoorbeeld bij eengezinswoningen. Dat de klant kieskeuriger wordt leiden we af aan het toenemende aantal weigeringen. Dat is al een aantal jaren het geval. De toenemende marktdruk in de meeste segmenten vormt geen garantie voor directe acceptatie. Een uitzondering op de sterk stijgende vraag naar huurwoningen vormen 55+ woningen. Met name appartementen in een aantal woongebouwen zijn lastig te verhuren. De afnemende doorstroming vanuit de koopmarkt en de invoering van de inkomensnorm beperken de vraag naar deze woningen. Daarmee wordt nog maar weer eens aangetoond dat de inkomensnorm doorstroming op de koopmarkt in de weg staat. Als de reguliere verhuur niet lukt, dan gaan we op zoek naar maatwerk. Dat kan bestaan uit verhuur aan huurders met een inkomen boven de EU-norm. Leegstand kost immers veel geld en op verkoop van appartementen zitten we niet te wachten door de bijkomende administratieve en organisatorische rompslomp van VVE’s. We hebben in 2012 vijf woningen teruggekocht door de terugkoopverplichting bij Koopzeker. Op aanwijzing van de belastingsdienst hebben we dit product in 2012 moeten stoppen. Voor de bestaande Koopzekercontracten is een keurige overgangsregeling afgesproken. Betreffende bewoners merken daar verder niets van. Samen met onze projectnotaris en de makelaars hebben we in 2012 gezocht naar een vervangend product. Dat is Slimmer Kopen® geworden. We hebben overwogen om geen verkoopproduct meer in te zetten, maar daar hebben we uiteindelijk van afgezien. We zijn van mening dat het binnen de huidige marktomstandigheden nog steeds belangrijk is om verkoop op deze manier te stimuleren, voor de lage middeninkomens en om überhaupt woningen te kunnen verkopen. De eerste woningen zijn inmiddels onder Slimmer Kopen® voorwaarden verkocht. In 2012 hebben we twee terugkoopwoningen teruggenomen in de huur (waarvan één in 2011 is teruggekocht), de overige drie terugkoopwoningen zullen in 2013 doorverkocht worden. Reden daarvan is de buitengewoon lastige verkoopmarkt. Als woningen te lang leegstaan, dan verhuren we ze weer. We hebben acht woningen verkocht uit onze bestaande woningvoorraad, waarvan twee aan de zittende bewoners. Vijf van deze woningen zijn zonder (terug)koopvoorwaarden verkocht. Twee van de Koopzekerwoningen die we volgens contractverplichting terugkochten zijn weer in verhuur genomen omdat verkoop uitbleef (Bernhardstraat Andijk) of om gebruikt te worden als wisselwoning voor een sloopurgent (Van Maaselandstraat Wervershoof). Ook is in 2012 een Koopvastwoning teruggekocht en in verhuur genomen. We hebben daarnaast nog een vijftal voor verkoop geoormerkte woningen in Wervershoof ingezet als wisselwoning. Nieuwbouwwoningen onder voorwaarden als Koopzeker of Slimmer Kopen® realiseren wij niet meer, dat is geen DAEB-activiteit. 2

Dit is inclusief zes opgeleverde nieuwbouw passiefwoningen in Westwoud en drie teruggekochte Koopzekerwoningen die we terug in de verhuur hebben genomen.


12

We laten woningen niet onverantwoord lang leeg staan. Als verkoopwoningen niet binnen een redelijke termijn en tegen een redelijke verkoopprijs kunnen worden verkocht, dan nemen we deze weer terug in de huur. Slimmer Kopen® zetten we met name in als woonalternatief voor de doelgroep lage middeninkomens en starters. Nieuwbouw Door de economische crisis en de vastzittende woningmarkt liggen tal van bestemmingsplannen stil. Dat leverde in 2012 een diepterecord op voor het aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen. In 2012 hebben we slechts zes passiefwoningen opgeleverd in Westwoud. We zijn in bestemmingsplan Schuitvaerder in Onderdijk gestart met de bouw van zes huurwoningen. De flexibilisering van de maatschappij en de veranderende arbeidsmarkt (flex- of tijdelijke contracten en de stijgende werkloosheid) betekenen dat de stap naar een koopwoning lastiger of minder aantrekkelijk wordt. We zien dat starters moeilijker aan een passende woning kunnen komen. Dat betekent een grotere druk op de huurmarkt. Herstructurering In 2012 zijn er geen woningen gesloopt. Wel zijn de plannen voorbereid om begin 2013 veertien huurwoningen aan de Simon Koopmanstraat in Wervershoof te slopen. Op deze locatie worden veertien levensloopbestendige nieuwbouwwoningen teruggebouwd . Dit project komt in nauwe samenwerking met de bewoners van de te slopen woningen tot stand. Voor de sloop hebben zij hun toestemming gegeven en ze hebben met ons meegedacht over het kwaliteitsniveau van de te bouwen woningen. Negen van de veertien huishoudens komen straks terug op deze locatie. Twee huishoudens verhuizen op eigen wens naar een andere locatie binnen deze nieuwbouw. Vijf bewoners hebben een andere verhuiswens kunnen realiseren op grond van het Sociaal Plan. We zijn er trots op dat we dit ingrijpende proces samen met bewoners en bewonerscommissie kunnen realiseren. De bewonerscommissie is daarbij een geduchte sparringpartner gebleken. Duurzaamheid woningbezit Speerpunt werkplan: Het uitwerken van ons beleid van energetische verbeteringen in de bestaande woningvoorraad, de betaalbaarheid daarvan en het uitbreiden van keuzemogelijkheden voor onze klanten. In de loop van het jaar hebben we keuzes gemaakt voor de uitwerking van onze duurzaamheidambitie en de doorberekening van investeringen aan huurders. Ons ambitieniveau is hoog. Onze toekomstige woningvoorraad moet bestaan uit woningen met een A-label, doch tenminste een B-label. Dat is noodzakelijk op grond van sterk stijgende woonlasten door energiegebruik. We laten huurders meebetalen aan een deel van de maatregelen. Huurders kunnen zelf kiezen voor individuele duurzaamheidinvesteringen. Uitgangspunt is dat de energiebesparing hen meer oplevert dan het bedrag van de huuraanpassing. In combinatie


13

met de comfortverbetering en de sterk stijgende energielasten kunnen we onze klanten daarmee een gunstig aanbod doen. De realisatie van dit beleid is eind 2012 in de wacht gezet omdat we eerst zekerheid willen hebben wat de financiële gevolgen van de verhuurderheffing zijn. Verbindingen Als toegelaten instelling zijn we actief binnen de kaders van het BBSH3.Daarnaast hebben we een 100 procent dochtermaatschappij voor commerciële activiteiten opgericht: Olympia Vastgoed Beheer BV. Deze onderneming is voor 50 procent eigenaar van Delphia Vastgoed BV. Een BV waarvan 50 procent van de aandelen in het bezit zijn van USP Vastgoed BV uit Hem. De directievoering van deze BV is in handen van de beide directies, bij gelijke stemming is de stem van de voorzitter beslissend. Olympia Vastgoed Beheer BV levert de voorzitter. In 2013 wordt dit geformaliseerd. Door deze maatregelen is Delphia Vastgoed BV volledig geconsolideerd in onze jaarstukken. Besteding van de middelen In 2012 heeft Het Grootslag haar middelen uitsluitend besteed in het belang van de volkshuisvesting, leefbaarheid, wonen en zorg binnen ons werkgebied. Onze gezonde financiële positie en gedegen beleid stelt ons in staat om de juiste dingen te doen voor de maatschappij. We zien de toekomst met vertrouwen tegemoet. We hebben voldoende plannen en initiatieven om een belangrijke maatschappelijke bijdrage te kunnen leveren. De huidige maatschappelijke ontwikkelingen vormen een behoorlijke uitdaging, die we niet uit de weg gaan. Risicobeheersing en financiële instrumenten De primaire doelstelling van Het Grootslag is het werkzaam zijn op het gebied van sociale volkshuisvesting. Het treasurybeleid is ondergeschikt aan de primaire doelstelling en heeft als belangrijkste doelen: het verlagen van de financieringskosten en het beschikbaar hebben en houden van financiële middelen waarbij een zo laag mogelijk risico gelopen wordt. Marktrisico Het Grootslag maakt geen gebruik van rentederivaten, behoudens 2 basisrenteleningen. Dit betekent dat wij geen risico lopen ten aanzien van de marktwaardeontwikkelingen van dergelijke instrumenten. Valutarisico Het Grootslag is alleen werkzaam in Nederland en loopt geen valutarisico. Renterisico Het Grootslag loopt renterisico over de rentedragende langlopende en kortlopende schulden. Voor schulden met variabele renteafspraken loopt Het Grootslag risico ten aanzien van toekomstige kasstromen. Voor vastrentende vorderingen en schulden loopt Het Grootslag risico over de marktwaarde.

3

Besluit Beheer Sociale Huurwoningen


14

Kredietrisico Het Grootslag kent geen specifiek kredietrisico. We maken gebruik van één kredietfaciliteit bij onze huisbankier, waarvoor geen aanvullende zekerheden zijn gesteld. Liquiditeitsrisico Het Grootslag voldoet ruimschoots aan de basiseisen voor borgstelling door het WSW. Dit houdt een positieve interestdekkkingsratio voor de komende 5 jaar in, rekening houdend met een aflossingsfictie van 2%. Het WSW geeft het faciliteringsvolume op dit moment nog maar voor 1 jaar vrij. Om toekomstige liquiditeitsrisico’s te voorkomen, zijn wij hierdoor genoodzaakt de kasstromen kritisch te volgen en zo nodig bij het aangaan van verplichtingen een voorbehoud te maken ten aanzien van de financieringsmogelijkheden. Het Grootslag heeft de beschikking over een kredietfaciliteit van € 1 miljoen. Deze is in 2012 nagenoeg niet aangewend. Beschikbaarheidsrisico Voor de beschikbaarheid van financiering is de organisatie sterk afhankelijk van het blijvend functioneren van het borgingsstelsel via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Voorstel resultaatbestemming Het resultaat over 2012 bedraagt € 1.172.000 negatief. Conform de statuten wordt voorgesteld het resultaat ten laste te laten komen van de algemene reserve van woningstichting Het Grootslag. De resultaatbestemming is vooruitlopend op en onder voorbehoud van de goedkeuring van de raad van commissarissen reeds verwerkt in de jaarrekening 2012.

J. Th. (Hans) Kröger directeur bestuurder


15

DEEL II VOLKSHUISVESTINGSVERSLAG

Kijkdag toekomstige bewoners passiefwoning Westwoud


16

ORGANISATIE Inleiding Als we ons laten leiden door de waan van de dag, en dat is momenteel gemakkelijk binnen onze sector, dan zouden we bijna vergeten dat onze organisatie in 2012 werkelijk iets bijzonders heeft gepresteerd. We hebben de structuur van onze organisatie ingrijpend gewijzigd en we werken aan een cultuurverandering. Op beide fronten gaat het goed! We zijn er trots op dat de organisatieontwikkeling die we met elkaar vorm en inhoud geven zo goed en positief is geland. Naast deze elementen is veel aandacht besteed aan de optimalisatie van onze bedrijfsvoering in termen van beheersing en automatisering. Onze klant heeft onder al deze ontwikkelingen niet geleden. Integendeel de klanttevredenheid is verder toegenomen. Ambities werkplan We werken aan de kwaliteit van onze organisatie via een ontwikkelprogramma voor management en medewerkers. Daarmee beweegt onze organisatie mee met de veranderende rol van corporaties. Er ligt een sterke focus op actieve samenwerking, zowel intern als extern. De modernisering van kennis- en informatiesystemen levert daaraan essentiële ondersteuning. We zetten bewust en zwaar in op nieuwe mogelijkheden binnen ICT en de cloud. Co-creatie van onze klanten en 24/7 dienstverlening levert zowel voor onze klant als voor onze organisatie voordelen op. Tenslotte zorgen we ervoor dat deze veranderingen voor onze medewerkers in een goede en veilige werkomgeving plaatsvinden. Het verbeteren van onze bedrijfsvoering krijgt extra aandacht. Dat begint met de noodzaak om voornemens werkelijk te realiseren. De toenemende noodzaak om de effectiviteit en efficiency verder aan te scherpen vraagt om optimalisatie van processen en de informatievoorziening. Organisatie in cijfers ultimo 2012 Omschrijving Aantal medewerkers Gemiddelde leeftijd Ziekteverzuim Verzuimfrequentie Kwaliteit bedrijfsvoering volgens KWH-Huurlabel Scores after sales

Aantal medewerkers uit dienst Aantal medewerkers in dienst Aantal medewerkers dat een meerjarige studie volgt Personeelskosten per woning (excl. BOG) Overige bedrijfslasten per woning (excl BOG) Ontwikkeling bedrijfslasten Aantal zaken onafhankelijke klachtencommissie Aantal bezwaarprocedures Woonruimteverdeling


Uitkomst 24,8 fte ( excl. uitvoerend onderhoud) 45,6 jaar 3,81 procent (2010: 2,83 – 2011: 2,55) 1,6 (landelijk 1,5) 8,3 (gemiddelde score over alle labelonderdelen) - verhuurproces: 8,27 (195 interviews) - badkamerrenovatie: 8,22 (27 interviews) - keukenrenovatie: 8,24 (47 interviews) 2 2 10 (6 HBO-niveau en 4 MBO-niveau) € 767 € 800 € 800 (2010: € 935 – 2011: € 865) 0 0

17

Hoe ontwikkelt onze organisatie zich? Structuur Begin 2012 hebben we de structuur van onze organisatie ingrijpend gewijzigd. De afdeling Vastgoed & Projecten is opgesplitst waarbij het team Vastgoed (planmatig onderhoud) als onderdeel van de nieuwe afdeling Klant & Wonen verdergaat en Projecten als stafafdeling. Klant & Wonen bestaat verder uit de teams Klant (verhuur, verkoop en bewonerszaken) en Wonen (dagelijks onderhoud). Daarnaast is het aantal staffuncties uitgebreid. Dit zijn de vakgebieden ICT, P&O, PR, Control en strategie en beleid. Secretariaat en het team financieel economische zaken (FEZ) completeren het geheel. Zie verder het organogram. Hiermee is een duidelijker front office / back office structuur ontstaan. Het voordeel daar-van is dat alle klantprocessen op één afdeling zijn gecentreerd wat de eenheid en afstemming van werk bevordert. Het leidt tot de scheiding van klanten ondersteunende processen wat op termijn moet leiden tot een betere planning en betere beheersing van ons werk. Cultuur Voor de verdere professionalisering van onze organisatie hebben we gekozen voor een onderscheid tussen bestuurlijke- en operationele verantwoordelijkheid. Het bestuur en MT staan op grotere afstand en nemen verantwoordelijkheid voor de koers van de organisatie. De teams dragen de verantwoordelijkheid voor de planning en de manier waarop het werk wordt uitgevoerd. De huidige praktijk leert dat we daarmee belangrijke stappen zetten bij de gewenste organisatieontwikkeling. Het biedt belangrijke organisatieonderdelen als P&O, ICT, Control en FEZ ook meer gelegenheid om zich tot volwaardige ondersteunende (staf)functies te ontwikkelen. We zijn in 2012 met twee proefjaren gestart van de nieuwe beoordelingssystematiek met als doel resultaatgericht werken en competentiegericht managen. In 2012 hebben we ons strategische ontwikkelbeleid vastgesteld. De uitwerking daarvan in individuele ontwikkelafspraken volgt in 2013. ICT Er is in 2012 gekozen om Sharepoint in te zetten als ICT platform. De eerste onderdelen die op Sharepoint draaien zijn intranet en het digitale archief. Eind 2012 is intranet live gegaan en is gestart met de implementatie van het digitale archief. Bedrijfsvoering De interim-controle door Ernst & Young heeft aangetoond dat we de administratieve organisatie en de interne beheersing van processen goed op orde hebben. Externe ontwikkelingen zorgen voor extra druk. We moeten onze risico’s nog beter onderkennen en beheersen. Processen moeten efficiënter uitgevoerd worden. Hiervoor introduceren we begin 2013 een nieuw Business Proces Management instrument om processen te kunnen beschrijven. Tijdens dat traject worden de risico’s en de daarbij behorende beheersmaatregelen vastgelegd. De procesinformatie komt via intranet voor iedereen beschikbaar.


18

Ook is een begin gemaakt met het herzien van de huidige rapportagevormen en -momenten. De nadruk ligt daarbij op het Plan-Do-Check-Act principe. Door bovenstaande ontwikkelingen zijn we nog beter in control. Kwaliteit De kwaliteit van onze primaire dienstverlening staat op een hoog niveau. Daar zijn we trots op! We hebben ons ambitieniveau voor het KWH-Huurlabel (8,0) gemakkelijk gehaald met een gemiddelde eindscore van 8,3. Deze score komt overeen met de interviews van onze eigen after sales, waarbij de waarderingen tussen de 8,2 en 8,3 liggen. De continue meting van KWH en after sales bij onze klanten levert voortdurend interessante informatie op over de kwaliteit van onze dienstverlening. Daarmee zitten we nog dichter op de processen en het functioneren van onze organisatie en derden. De eindscore van het Huurlabel levert ons een derde plek op van de 169 corporaties die meedoen en een eerste plaats binnen onze grootteklasse.


19


20

KLANT EN PARTICIPATIE Inleiding Onze huurders zijn de reden waarom we bestaan en daarop richten we ons werk en onze organisatie. In de discussies die het laatste jaar over tafel gaan in de sector, gaat het meestal over geld en over het voortbestaan van onze sector. Zaken die vooral onszelf aangaan. Het gaat te weinig over onze klanten. Klanten die het water nu vaak al aan de lippen staat en die het nog zwaarder zullen krijgen. Ambities werkplan De basis van ons werk is de beschikbaarheid van voldoende betaalbare woningen. We zijn klantgedreven en we bieden onze klanten keuzemogelijkheden. Dit sluit goed aan bij onze wens om de digitale dienstverlening voor onze klanten te verbeteren. Het participatiebeleid wordt geactualiseerd en belanghouders krijgen een nadrukkelijke plaats bij de koersbepaling, de uitwerking daarvan in ons beleid en de evaluatie. Klant en wonen in cijfers ultimo 2012 Omschrijving Aantal verhuringen bestaande woningvoorraad Aantal woningen aansluitend verhuurd Aantal verhuringen nieuwbouw Aantal verhuringen aan statushouders Herhuisvesting door sloop / vervangende nieuwbouw Aantal verkochte woningen Huurderving in een percentage van de jaarhuur wegens leegstand Huurderving in een percentage van de jaarhuur wegens oninbaar Verhuringen binnen de EU-norm Huurachterstand actieve contracten woningen Aantal huurincassodossiers deurwaarder Gemiddelde doorlooptijd deurwaarderdossiers Ontruimingsaanzeggingen Aantal ontruimingen After sales gesprekken verhuurproces Score after sales verhuurproces Aantal actieve woningzoekenden werkgebied Aantal aangevraagde urgentieverklaringen Vertegenwoordiging huurders Bewonerscommissie woongebouwen (BC) Bewonerscommissie herstructurering


Uitkomst 258 (10,3 procent) 55 procent 6 woningen Drechterland 4 personen in 3 woningen Medemblik 2 personen in 1 woning 14 huishoudens in Wervershoof 8 woningen 0,50 procent (waarvan 0,21 procent door sloop en verkoop) 0,24 procent 93,9 procent 0,51 procent 27 (waarvan 9 na woningopzegging) 4 maanden 28 woningen 4 woningen 80 procent 8,3 1.123 (totale regio: 12.922) 26 huishoudens (totale regio: 302) HV de Driehoek (1.283 leden = 51,3 procent) 7 bewonerscommissies commissie 14 woningen S. Koopmanstraat

21

Verhuur Het verloop binnen onze woningvoorraad is met meer dan tien procent (erg) hoog. De landelijke tendens is dat iedereen blijft zitten waar die zit en daarmee blijft de gemiddelde mutatiegraad landelijk onder de acht procent. De specifieke samenstelling van onze woningvoorraad zorgt voor een groter verloop. Het aandeel eengezinswoningen, waarin het verloop minder is dan in de andere categorieën, ligt inmiddels onder de 50 procent (48,5 procent). De crisis op de woningmarkt en de flexibilisering van de maatschappij leidt gemiddeld tot een oplopende respons op vrijkomende huurwoningen. Het komt regelmatig voor dat er meer dan 200 reacties volgen op een geadverteerde woning. Het aantal weigeringen en niet-reageren op woningaanbiedingen loopt echter sterk op. Het nadeel van een gemeenschappelijk en transparant systeem is dat kandidaten met de hoogste inschrijvingsduur kunnen kiezen en dat doen ze ook. Dit beïnvloedt het no-show gehalte. Inmiddels bieden we de meeste woningen daarom 3-voudig aan. Sommige collega-corporaties in de regio bieden zelfs al 10-voudig aan. Samenstelling doelgroep Duidelijk merkbaar is dat de samenstelling van de doelgroep die we huisvesten wijzigt. Mede door de EU-norm en het scheiden van wonen en zorg, verhuren we steeds meer woningen aan mensen met psychische of andere problematiek. Ook de verhuur aan arbeidsmigranten neemt zienderogen toe. Deze factoren leveren extra werk op bij de controle en woningtoewijzing en bij het dagelijks beheer. Met name in zwakkere vraaggebieden (Andijk) geldt dat mensen met een probleem relatief snel aan de beurt zijn. De kans dat dit op termijn (ernstige) leefbaarheidproblemen oplevert is aanwezig. “Gelukkig is de minister van mening dat we daar geen taak in hebben.” In de gemeente Medemblik zijn ontwikkelingen gestart waarmee maatschappelijke organisaties op het terrein van handhaving, wonen, zorg en welzijn op korte termijn streven naar een integrale aanpak van problemen en ondersteuningsvragen. In Andijk start daarvoor in 2013 een pilot onder de titel ‘wijknetwerk’. De vragen worden door de verschillende partijen integraal benaderd, uitgaande van de eigen kracht van de burger met behoud van de eigen regie. Dit aanbod is een antwoord op de huidige en komende maatschappelijke ontwikkelingen op het terrein van zorg en welzijn. In de gemeente Drechterland werken we met andere partners aan de uitwerking van het principe ‘één gezin, één plan’. Huurincasso Er zijn meer storno’s en het lukt steeds meer mensen met lagere inkomens of uitkeringen niet meer om op de eerste van de maand te betalen. Door intensivering van de aandacht en een persoonlijker benadering bij betalingsherinneringen, is het achterstandpercentage van actieve huurcontracten toch afgenomen. We roeien daarmee feitelijk tegen de stoom in; een prima prestatie! Desondanks hadden we te maken met vier woningontruimingen. Het aantal aanzeggingen was veel groter, maar door gerichte inspanningen hebben we een aantal ontruimingen kunnen vermijden. In alle situaties ging het om een alleenstaande waarbij sprake was van verslaving, huurachterstand of een hennepplantage. In het voorjaar heeft Cannock Chase een benchmark huurincasso uitgevoerd. Dit hulpmiddel vergelijkt de kwaliteit van woningcorporaties in termen van effectiviteit, efficiëntie, kwaliteit en competenties. Zowel de eigen organisatie als het deurwaardersproces is daarbij gedetail-


22

leerd beoordeeld op vier onderdelen: organisatie en besturing, tools en IT-systeem, processen en mensen en cultuur. De uitkomst is dat we qua resultaten ruim voldoende presteren en dat er mogelijkheden zijn om te groeien naar een excellent huurincassoproces. De aanbevelingen uit de benchmark zijn inmiddels voor een deel geïmplementeerd. In 2013 voeren we ook nog een aantal verbeteringen door. Herstructurering Nadat we in 2011 het Sociaal Plan met bewoners van 14 eengezinswoningen aan de Simon Koopmanstraat in Wervershoof ondertekenden, volgde in 2012 de verhuizing. Dankzij de goede aandacht vanuit het team Klant zijn de laatste bewoners rondom de jaarwisseling 2012 2013 verhuist naar een permanente nieuwe woning of een wisselwoning. De woningen zijn begin 2013 gesloopt.

Digitale dienstverlening Het huurderportaal (Mijn Grootslag) vervult een steeds belangrijker functie. De basis draait en wordt de komende jaren met verschillende functies uitgebreid. Eerstvolgende functies zijn het indienen van reparatieverzoeken via het huurderportaal, welke direct worden ingeschoten in de reparatiecloud van het NCCW. In de toekomst is het voor de klant mogelijk om zelf afspraken in te plannen. Verschillende documenten die in het klanten woningdossier zijn opgeslagen, zijn in de toekomst voor de bewoner zichtbaar. Het delen van informatie verloopt meer en meer via internet en de e-mail. Betrekken bewoners bij beleid en beheer Huurders betrekken bij beleid en beheer is niet alleen een wettelijke verplichting, het is dé manier om goede producten en service te kunnen bieden en draagvlak te creëren voor beleid. Dit vereist een sterke positie van huurders en huurdersvertegenwoordiging. We hebben dat vastgelegd in beleid en samenwerkingsovereenkomsten met huurdersvereniging De Driehoek


23

en bewonerscommissies. We gaan in de uitvoering van participatie verder dan de wettelijke verplichtingen. Dat past bij onze opvatting van een klantgedreven organisatie en bij de huidige tijd, waarin mensen invloed willen hebben op hun eigen leef- en woonsituatie. Waar mogelijk bieden we maatwerk aan onze klanten. Nuancering is wel dat we in tegenstelling tot vroeger uit onszelf geen beleid meer ontwikkelen als daar geen expliciete vraag naar is. In onze toekomstvisie hebben we onze visie verwoord: “Woningstichting Het Grootslag is een lokaal verankerde, klantgerichte onderneming die investeert in Wonen, Welzijn en Zorg en daarin haar maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt.” Deze verantwoordelijkheid kunnen we alleen nemen als we weten wat de omgeving van ons verwacht. Dat is de reden waarom onze deuren wagenwijd open staan en we een sterke maatschappelijke oriëntatie hebben. Huurdersvereniging De Driehoek We hebben één overkoepelende huurdersvertegenwoordiging: De Driehoek. Zij vertegenwoordigen al onze klanten voor zaken op ondernemingsniveau. De lijnen zijn kort en de verstandhouding is erg goed. We spraken regelmatig en over uiteenlopende zaken, zoals: - jaarstukken 2011 - huurbeleid - duurzaamheidbeleid - woningrenovatie en herstructurering - nieuwbouwontwikkelingen - bewonersparticipatie - respons contactavonden de Driehoek - algemene huurvoorwaarden - werkplan en begroting 2013. Begin 2012 spraken we met de Driehoek, de RvC en het MT over ons toekomstige huurbeleid. We hebben keuzes gemaakt over het gemiddelde streefhuurniveau en de toepassing van inkomensafhankelijke huurverhogingen die onze huurwoningen betaalbaar houden.

Op 26 februari 2013 overleed Rien Bouwer plotseling. Rien was bestuurslid van huurdersvereniging De Driehoek en de bewonerscommissie van De Keizerskroon in Andijk. Daarnaast was Rien de grote animator achter ’t Trefpunt, de gemeenschappelijke ontmoetingsruimte in de Keizerskroon.


24

Bewonerscommissies Met alle bewonerscommissies spreken we in principe tenminste tweemaal per jaar. Zorg bestaat er over de toekomst van de bewonerscommissies, gezien de hoge leeftijd van de deelnemers. Alle bewonerscommissies vertegenwoordigen wooncomplexen voor senioren. Die situatie nemen we mee bij de ontwikkeling van het nieuwe participatiebeleid. In 2012 heeft de Keizerskroon in Andijk weer een bewonerscommissie opgericht. In het najaar is voor het eerst een bewonerscommissiedag gehouden. Doel was om leden van de bewonerscommissies bij te praten over diverse ontwikkelingen zoals duurzaamheid, participatie en nieuwe algemene huurvoorwaarden. Ook bestond de mogelijkheid om te speeddaten met verschillende werknemers zoals de directeur, een onderhoudsmedewerker, een medewerker die overlast behandelt en iemand van het bestuur van HV De Driehoek. Evaluatie leert dat deze dag als zeer nuttig werd ervaren.


25

Irene Lagerwey, manager Klant en Wonen sinds 1 april 2012 ‘Niet alles wat de klant doet is automatisch goed’ Als manager Klant en Wonen geeft Irene Lagerwey leiding aan de teams Klant, Wonen en Vastgoed. Een hele verandering vergeleken met haar werk bij de politie en de sociale werkvoorziening. ,,Het Grootslag staat nooit stil, is altijd bezig met vooruitgang.” Irene Lagerwey houdt van verandering en uitdaging. Wat dat betreft zit ze bij woningstichting Het Grootslag op haar plek. Ze is sinds april 2012 manager Klant en Wonen en had voor die tijd geen werkervaring in de branche. Ze werkte bij de politie, was teamleider bij de reiniging in Amsterdam en de laatste vijf jaar bedrijfsleider in de sociale werkvoorziening. ,,De woningsector heeft wat overeenkomsten met mijn voorgaande banen, maar er is vooral veel nieuw’’ vertelt Lagerwey. ,,Toch voelde ik me hier heel snel thuis. Ik ben in het diepe gegooid, heb in het begin veel moeten vragen. Maar daar houd ik van. Alles zelf uitzoeken, vragen stellen en me vastbijten in de materie. Zo maak je het snel eigen.’’ Lagerwey moest zich vooral verdiepen in de regelgeving en de cultuur bij Het Grootslag. ,,De cultuur is heel anders. Het Grootslag heeft een helder doel voor ogen. De stappen die gezet worden leiden naar dat doel. Na elke stap gaan we voor de volgende. Stilzitten en genieten van wat je hebt bereikt is er niet bij. Nee, de volgende stap wordt genomen. Dat is goed. Stilstand is achteruitgang en Het Grootslag wil en gaat duidelijk vooruit. Er is veel vernieuwing zowel intern als extern. Behoorlijk uniek als ik dat vergelijk met vorige banen.’’ De cultuur zorgt ook wel voor vragen bij de manager. ,,Sommige dingen zijn cultuurgebonden. Zo krijgen woningcomplexen voor ouderen ieder jaar een kerstboom van ons. Dat vind ik apart. Waarom zij wel en andere huurders niet? Het kost zo’n 900 euro, dus daar stel ik ook wel vragen over’’, aldus Lagerwey. ,,Het is niet zo dat ik iets direct afschaf of een verandering doorvoer. Daar is soms de tijd nog niet rijp voor. Maar ik zet het wel op de agenda. In de toekomstvisie staat dat Het Grootslag zakelijker moet worden, dat ben ik aan het invoeren. Het is belangrijk dat de huurder tevreden is, maar niet alles wat de klant doet en wil is automatisch goed. We geven nu wat meer tegengas.’’ Lagerwey werkte voorheen bij grote bedrijven, had 50 tot 200 man onder zich. Ze vindt het prettig om bij een kleinere organisatie zoals Het Grootslag te werken. ,,De lijnen zijn korter. Bij grote bedrijven gaat alles over veel schijven, hier worden sneller beslissingen genomen. Op andere plekken is het ook vaak zo dat de directie iets besluit en dat het in de maanden daarna bij het personeel doorsijpelt. Hier weet iedereen wat er speelt. Iedereen kent de toekomstvisie en daar wordt samen naartoe gewerkt. Elke afdeling gaat aan de slag met zijn doelstelling, die onderdeel uitmaakt van de jaardoelstelling. Tussentijds zijn er voortgangsgesprekken en aan het eind is er een evaluatie. Tijdens lunchbijeenkomsten eten leidinggevenden en mewerkers met elkaar een broodje. Dan wordt besproken hoe we ervoor staan, waar gaan we naartoe en hoe komen we daar. In alle openheid. Dat heb ik nooit eerder gezien. Heel bijzonder.’’


26

Er zijn verschillende punten die Lagerwey op de agenda zet. Digitaliseren, bewonersparticipatie en social media en het mutatieproces. ,,Op dit moment moeten huurders de woning in oude staat brengen, de toekomst zou kunnen zijn dat we met nieuwe bewoners door de woning lopen om te bekijken wat zij wel of niet willen veranderen of overnemen.’’ Dit jaar bij het Grootslag heeft Lagerwey veel geleerd en als positief ervaren. ,,We staan er financieel goed voor. Dat moet natuurlijk zo blijven. Al zijn er veel heftige ontwikkelingen in de branche, het valt mij op dat iedereen soepel met veranderingen omgaat. Dat is prettig. Ik heb me positief verbaasd dat er zoveel geld gaat naar maatschappelijke doeleinden. Er is een potje voor mensen met weinig geld voor bijvoorbeeld nieuw behang en het beste buurt idee. Maar niet alleen naar huurders, ook voor het personeel wordt goed gezorgd. Wij krijgen een stoelmassage en er zijn hier wel zo’n zes smaken thee verkrijgbaar, terwijl ik gewend was mijn eigen thee mee te nemen’’, lacht ze. ,,Het Grootslag is sociaal aan de buitenkant en de binnenkant.’’


27

LEEFBAARHEID EN MAATSCHAPPELIJKE OPGAVEN Inleiding In onze toekomstvisie die we in 2011 schreven staan de volgende citaten: “Waar nodig en mogelijk verbeteren we de kwaliteit van de woon en leefomgeving in ons werkgebied.” en “De kwaliteit van de woon en leefomgeving wordt sterk bepaald door de mate waarin burgers, daarin ondersteund door lokale partijen, verantwoordelijk kunnen zijn voor hun eigen wijk of buurt.” Het eerste citaat staat op gespannen voet met de opvatting van het huidige kabinet over onze rol en taken, zie verder het bestuursverslag. Het tweede citaat past helemaal bij de huidige maatschappelijke tendens ‘meer burger, minder overheid’. Het past goed bij de huidige initiatieven waarin we samen met andere maatschappelijke instellingen werken aan een nieuw maatschappelijk vangnet voor allerlei ontwikkelingen op het terrein van Wonen, Welzijn en Zorg. Ambities werkplan Met maatschappelijke belanghouders leveren we een bijdrage aan leefbaarheid en goede woonkwaliteit en werken we samen aan een gestructureerde en integrale aanpak van wonen, welzijn en zorg. Leefbaarheid en maatschappelijke opgaven in cijfers ultimo 2012 Omschrijving Uitkomst Beste Buurt Idee (BBI) € 14.984 Grootslag ondersteuningsbudget (GOB) € 6.056 Leefbaarheidsfonds € 57.283

Hiervan is ondermeer € 25.000 gebruikt voor de herinrichting van de Schakelstraat en omliggende straten in Westwoud en € 18.270 voor Pancratius (€ 10.000 bijdrage en een bijdrage van € 8.270 via lagere rentelasten van een lening). Sponsoring Maatschappelijk vastgoed

€ 19.043 GOED Hoogkarspel GOED Wervershoof Sociaal restaurant de Oude Dame Wervershoof Buurtsuper Onderdijk Dorpshuis Onderdijk Multifunctionele accommodatie Zwaagdijk-oost In aanbouw: Sociaal Cultureel Centrum de Schoof Wervershoof

Leefbaarheid We leveren een substantiële bijdrage aan leefbaarheid, op bewoners-, buurt-, wijk- of dorpsniveau. Op bewonersniveau gebeurt dat via de ondersteuning en de begeleiding van bewoners die extra aandacht nodig hebben. Dat varieert van aandacht voor de woning en/of tuin, tot ongewenst bewoners- of leefgedrag, of problemen rondom de huurbetaling. Waar dat


28

eenvoudig kan, lossen we de problemen zelf op, waar nodig schakelen we derden in voor gespecialiseerde hulp. Zoals eerder aangegeven zorgt de verschraling van de doelgroep voor serieuze problemen. Zelfs op het dorpsniveau met een gering aandeel huurwoningen zoals dat bij ons het geval is (22 tot 23 procent), is de toenemende (leefbaarheids)problematiek goed merkbaar. Op buurt- en wijkniveau leveren we een bijdrage door initiatieven als het Beste Buurt Idee, buurtbeheerprojecten en initiatieven die bekostigd worden uit het leefbaarheidsfonds. In 2012 zijn uit dit fonds verbeteringen aan groen, grijs en een speelplaats in Westwoud bekostigd. Voor de uitvoering in 2013 heeft alvast een oriëntatie en overleg plaatsgevonden in Oosterblokker. Op dorpsniveau leveren we een bijdrage door sponsoring van belangrijke evenementen en bijzondere initiatieven, zoals het project ‘De buurt op’ voor het 200-jarig bestaan van Andijk. Maar ook door overleg en samenwerking met bijvoorbeeld dorpsraden, ouderenbonden, WonenPlus en andere maatschappelijke instellingen. Met de gemeente Medemblik en dorpsraden is afgesproken dat we eenmaal per jaar een gezamenlijke wijkschouw houden. Een andere belangrijke maatschappelijk activiteit is het beheer van belangrijke voorzieningen, zoals GOED, een dorpshuis, een multifunctionele accommodatie, zorgvastgoed of anderszins. Wonen, Zorg en welzijn Nog nooit kwamen er zoveel veranderingen af op het gezamenlijke speelveld van corporaties, zorgpartijen en gemeenten. De afname van de intramurale woon-/zorgcapaciteit staat haaks op de sterk toenemende zorgvraag en de demografische ontwikkelingen. In 2012 zijn we het overleg gestart met zorgpartners over de effecten van het scheiden van wonen en zorg. Doelstelling van dat overleg is het ontwikkelen van: • beleidskaders voor investeringen in intramuraal zorgvastgoed (zowel voor de bestaande bouw als nieuwbouw) • beleid voor investeringen in ons overige vastgoed voor extramuraal verblijf • een visie op het langer zelfstandig wonen van ouderen en mensen met een beperking • een koers voor onze toekomstige samenwerking met zorgen welzijnspartijen. Met de gemeente Medemblik en regionaal en lokaal werkende maatschappelijke instellingen is een pilot gestart voor integrale zorg en samenwerking tussen professionals en vrijwilligers in de buurt van de zorgvragers. Dat moet onnodig beroep op zorg of te zware vormen van toekomstige zorg reduceren. De wijknetwerken die hiermee worden gebouwd moeten tot betere dienstverlening leiden en eerdere signalering van problemen bij zorgvragers opleveren.


29

VASTGOED, ONDERHOUD EN PROJECTEN Inleiding De huidige vastgoedcrisis is een van de diepste van de afgelopen honderd jaar. De Nederlandse huizenmarkt hoort zelfs bij de slechtst presterende landen van de EU. Dat heeft veel te maken met de opgepompte woningprijzen door decennia van onbeperkte fiscale aftrek. Door de combinatie met de economische malaise is de koopmarkt vrijwel stilgevallen. Het afgelopen jaar was voor ontwikkelaars en woningbouwers het slechtste jaar sinds 1950, met nauwelijks 14.000 verkochte nieuwbouwwoningen. Het is niet vreemd dat nieuwbouwplannen bijna overal stil liggen. Pas als de markt weer aantrekt, kunnen we in een aantal bestemmingsplannen verder met de bouw van huurwoningen. Een kwart van de koophuizen in Nederland is inmiddels minder waard dan de hypotheek die erop ligt. De huizenprijzen liggen nu ongeveer op het prijsniveau van medio 2003. Ten opzichte van de piek in 2008 bedraagt de prijsdaling inmiddels meer dan 18 procent. In de tussentijd gaat het woningonderhoud gewoon door. Door de toegenomen efficiencynood zaak passen we onderhoudscycli en onderhoudsystemen aan waar dat mogelijk en gewenst is. De uitvoering van onze duurzaamheidambitie loopt vertraging op. We willen eerst weten wat de omvang van de verhuurderheffing is voordat we de uitvoeringsscenario’s kunnen bepalen. Ambities werkplan We werken de komende jaren aan de optimalisatie van de vastgoedwaarde van ons bezit. De combinatie van marktpositie, huurprijs en kwaliteit wordt bepalend voor onze investeringen. Verbetering van de energetische kwaliteit van ons vastgoed is daarbij essentieel. Duurzaamheidinvesteringen mogen niet op de woonlasten drukken, maar moeten daaraan juist ten goede komen. De uitkomsten worden vastgelegd in complexbeheersplannen.


30

Vastgoed, onderhoud en projecten in cijfers ultimo 2012 Activiteit Uitkomst Vastgoedportefeuille 2.424 woningen 162 zorgwoningen 1 garage 28 overige verhuureenheden Aantal woningen per prijsklasse 356 goedkoop < € 366,37 2.007 betaalbaar € 366,37 <> € 561,98 126 duur DAEB € 561,98 <> € 664,66 13 duur niet-DAEB > € 664,66 Aandeel huurwoningen in percentage woningmarkt 23,2% (Drechterland 20,0 procent en Medemblik 25,6 procent) Gemiddelde WOZ-waarde woningen € 142.306 Gemiddelde lening per woning € 16.548 Gemiddelde huurprijs € 458,00 (gemiddeld Nederland: € 482) Gemiddelde WWS-score, exclusief EPA-effect 148 punten ( < 142 punten: 969 VHE, > 142 punten: 1.533 VHE / landelijk gemiddelde 2011: 137 punten) Gemiddelde WWS-score, inclusief EPA-effect 156 punten Gemiddeld percentage van maximaal toegestaan, 64,6 procent (ca. 60% op basis van volledig doorgeexclusief EPA-effect voerde EPA-labels / Nederland 2011: 70 procent) Gemiddeld percentage van maximaal toegestaan, 61,1 procent inclusief EPA-effect Gemiddelde puntprijs huurwoningen € 3,09 Huurverhoging 1 juli 2,3 procent Effect huurharmonisatie 221 woningen (gemiddeld € 52,45 per mnd) Uitgave planmatig onderhoud begroting 81 procent Uitgave planmatig onderhoud per woning € 443 (HG; 2009: € 974 / 2010: € 746 / 2011: € 345 (exclusief geactiveerde investeringsdeel) landelijk: 2009: € 915 / 2010: € 821 / 2011: € 832) Uitgave dagelijks onderhoud begroting 111,4 procent Gemiddelde uitgaven dagelijks onderhoud (niet € 448 (HG; 2009: € 423 / 2010: € 422 / 2011: € 470 gecorrigeerd door activering individuele landelijk: 2009: € 530 / 2010: € 501 / 2011: € 511) woningver-betering en vergoedingen glasfonds) Dit bestaat uit de volgende onderdelen en kosten: mutatieonderhoud € 1.511 per mutatiewoning preventief ohd € 151 per uitgevoerde woning klachten- en serviceohd € 238 per woning overig dagelijks onderhoud € 41 per woning Preventief onderhoud uitgevoerd 612 Opgeleverd nieuwbouw 6 passiefwoningen Westwoud Stichtingskosten nieuwbouw per woning € 203.277

Dagelijks onderhoud We hanteren een hoog serviceniveau binnen onze bedrijfsvoering. Marktomstandigheden, harmonisatie van beleid bij de fusie in 1995 en woonlastenbeleid zijn daarvan de voornaamste redenen. Elementen als preventief onderhoud en gratis huurderonderhoud (bij andere corporaties meestal een serviceabonnement), zijn bij ons al vele jaren standaard dienstverlening. Het is niet gezegd dat dit zo blijft. Veranderende omstandigheden binnen de sector betekenen voor ons dat we dit beleid in 2013 kritisch herbeoordelen en dat gemaakte keuzes kunnen veranderen.


31

Voor mutatieonderhoud boekten we een forse overschrijding, namelijk 28 procent. Dat wordt voornamelijk veroorzaakt door 15 procent meer mutatiewoningen dan begroot (200) en extra onderhoud als vloervervanging. We gebruiken het verhuismoment om houten vloeren te vervangen door geïsoleerde betonvloeren. Daarmee voorkomen we toekomstig onderhoud en het risico van vervanging in bewoonde staat en verbeteren bovendien de energetische prestatie van deze woningen. Vervanging bij mutatie betekent dat we de huurprijs meteen kunnen aanpassen op het nieuwe kwaliteitsniveau. Organisatorisch valt op hoezeer ICT het coördinatie-aspect van het onderhoudswerk verandert. Door cloud wordt de communicatie met aannemers sneller en overzichtelijker. Ze halen hun opdrachten direct uit onze database en zorgen daarin voor de gereedmeldingen. Het bewonersdeel daarvan is een volgende stap. Een andere organisatorische verbetering is de directe samenwerking tussen de teams dagelijks- en planmatig onderhoud binnen de afdeling Klant & Wonen. Omvangrijke dagelijkse onderhoudsklussen, bijvoorbeeld een ingrijpende mutatiewoning, worden nu door het team Vastgoed (planmatig onderhoud) opgepakt. Zo profiteren we meer van de kwaliteiten die we in onze organisatie herbergen.

Planmatig onderhoud De basiskwaliteit van onze woningen ligt op een hoog niveau. Voor steeds minder activiteiten kiezen we een generieke aanpak. Een bewonersgerichte aanpak, waarop we het moment en het uitvoeringsniveau afstemmen op de wensen van onze individuele klanten levert veel goodwill op. Met goede schriftelijke en mondelinge communicatie leidt dit tot een hoge klanttevredenheid. De klantgestuurde keuken- en badkamerrenovatie kost door de individuele benadering wel meer tijd, maar levert lagere kosten op (we doen iets wanneer de klant daarom vraagt) en dit leidt zoals gesteld tot een hogere tevredenheid. De samenwerking met een keukenbedrijf levert daarin een duidelijke meerwaarde op. Evaluatie van deze dienst leert dat onze interne organisatie minder tijd aan dit proces kwijt is en onze klant een beter product krijgt. Het inmiddels standaard toepassen van kunststof keukenbladen voorziet in een belangrijke klantwens.


32

Organisatorisch is vermeldenswaardig dat we onze eerste ervaringen hebben met de aanbesteding van projectonderhoud via een bouwteam. De recente evaluatie van dat project leert dat deze werkmethode partijen aanzet tot hogere productkwaliteit en procesoptimalisatie. Het voordeel voor onze klant zit hem in een kortere doorlooptijd, omdat processen beter op elkaar aansluiten en de overlast daardoor wordt verminderd. Onze winst zit in de vermindering van faalkosten en het leerproces. Door de toepassing van een hoogwaardig verfproduct is de schildercyclus verlengd van 6 naar 8 jaar met inbegrip van een tussentijdse controle. Ook zijn planmatige werkzaamheden die op de begroting stonden voor 2012 na een laatste voorbereidingsinspectie doorgeschoven naar latere jaren. Daarmee voorkomen we onnodige uitgaven en houden we de kosten in de hand.

Projecten We hebben in 2012 maar zes woningen opgeleverd. Dat is een ongekend laagterecord dat volledig te wijten is aan de huidige vastgoedcrisis. • Opgeleverd: zes Passiefwoningen Westwoud Begin december zijn de zes Passiefwoningen aan de bewoners opgeleverd. Na een bouwperiode van 9 maanden hebben we in Noord-Holland een uniek project gerealiseerd in de huursector. De eerste reacties van de bewoners leren dat het energieverbruik en comfort voldoen aan de hoge verwachtingen. We volgen de ontwikkeling hiervan nauwlettend. We hebben een groot aantal projecten in voorbereiding of uitvoeringsgereed. Het moment van uitvoering wacht vooral op het aantrekken van de markt.


33

Oplevering passiefwoningen Westwoud aan bewoners

•

Molenweg Andijk, sloop voormalig gemeentelijk woningbezit en realisatie van 6 levensloopbestendige woningen De uitvoering is vertraagd door de vaststelling van een nieuw bestemmingsplan, mede door een onderzoek naar de habitat van vleermuizen. We verwachten dat het onherroepelijk bestemmingsplan medio 2013 beschikbaar is. • 3e fase Fruittuinen Andijk, realisatie 12 woningen De realisatie wacht op kopers (marktsituatie) van de laatste woningen en kavels in fase II. Daarna wordt fase III opgepakt. • Mantelhof Andijk, realisatie woningen Plan Mantelhof van USP ligt al een aantal jaren stil. Er wordt momenteel gewerkt aan een herverkaveling van dit plan. Er ligt voor ons geen uitgewerkt en definitief plan, maar we denken wel aan de realisatie van een aantal huurwoningen. • Plan Westrand Wervershoof Ook hier is door de marktsituatie een herverkaveling van het oorspronkelijke plan doorgevoerd, inclusief een gewijzigde bouwrouting. Bouwfonds Ontwikkeling wil in 2013 starten met de realisatie van 17 rijwoningen in het betaalbare koopsegment. We hebben overeenstemming over de overname van deze eengezinswoningen. Doel is deze te verhuren met de optie van koop. Daarmee leveren we een bijdrage aan de nijpende situatie in de bouw en een beetje aanbod voor de bestaande woningvraag. In aansluiting daarop kunnen we wellicht onze eerste vier levensloopbestendige woningen in dit plandeel bouwen. In een later plandeel liggen nog zestien levensloopbestendige woningen te wachten op bouwactiviteiten.


34

• Sloop- en vervangende nieuwbouw 14 woningen Simon Koopmanstraat Wervershoof Deze woningen zijn begin 2013 gesloopt. De verwachting is dat we in augustus 2013 starten met de nieuwbouwactiviteiten. • Schuitvaerder Onderdijk In het voorjaar is gestart met de bouw van zes woningen voor de verhuur. De bouw van deze huurwoningen vordert gestaag en worden mei 2013 opgeleverd. • Woon/zorgcluster in de voormalige Pastorie in Westwoud We hebben op verzoek van een initiatiefgroep uit Westwoud geschetst en gerekend aan de ontwikkeling van een plan voor een woongroep voor dementerende ouderen in de voormalige pastorie in Westwoud. Onze RvC heeft definitieve uitwerking van de plannen tegengehouden. Redenen daarvoor zijn onvoldoende duidelijkheid over de achtervang van de noodzakelijke zorg, risico’s van de zorgfinanciering en mogelijke verhuurproblematiek bij een eventuele herbestemming van het pand. De realisatie van dit plan is na onze bemiddeling overgenomen door De Woonschakel. • Uitbreidingsplan Reigersborg-Noord Hoogkarspel In 2012 zou al gestart zijn met de bouw van de eerste fase, van de in totaal 4 fases, van dit uitbreidingsplan. De voorbereiding is vertraagd. Gelet op de marktsituatie zal de feitelijke bouwstart vermoedelijk niet zo’n vaart lopen. Medio 2012 heeft de King Arthur groep bij ons geïnformeerd om op deze locatie een woon-/zorgcluster voor dementen te realiseren. Hierover is nog overleg gaande op verschillende niveaus. • Centrumplan Hoogkarspel In samenspraak met de gemeente en Deen Vastgoed zijn de mogelijkheden verkend voor de realisatie van circa 20 tot 30 zorgappartementen in het centrum van Hoogkarspel. Vooralsnog heeft de verkenning nog niet tot concrete plannen geleid. • ‘Tango’ terrein centrum Hoogkarspel Op initiatief van een ontwikkelaar zijn plannen ontwikkeld voor de realisatie van negen huurwoningen op een terrein achter het Tango tankstation. De onderhandelingen over de plannen en de financiële paragraaf zijn eind 2012 afgerond. Begin 2013 is een samenwerkingsovereenkomst ondertekend voor verdere uitwerking in 2013. • Nieuwbouw Sociaal Cultureel Centrum De Schoof 2012 heeft voor een belangrijk deel in het teken gestaan van voorbereidingen voor de realisatie van de nieuwbouw van De Schoof. Het ging voornamelijk over de bestemmingsplanprocedure, de aanbesteding, het budgettekort na de aanbesteding en rumoer in de politiek of het gebouw wel nodig is. Eind november is de opdracht aan de aannemer verstrekt. De bouw is eind januari 2013 gestart en we verwachten de oplevering in februari 2014.


35

Overige ontwikkelingen projecten en onderhoud Bij de ontwikkeling van nieuwbouwprojecten bestaat een sterkere focus op onderhoudskosten van de in beheer te nemen nieuwbouwprojecten. Doelstelling is dat een mooi gebouw met goede detailleringen en een goede maatvoering langer meegaat en dus duurzamer is. Een en ander uit zich in de toepassing van aansprekende architectuur en de toepassing van zoveel mogelijk onderhoudsarme materialen, bijvoorbeeld de toepassing van kunststof kozijnen. Door aanscherping van de energieprestatie bij nieuwbouw zal er sprake zijn van technische installaties in woningen die extra aandacht vragen. Hetzelfde principe geldt voor de aanscherping van de energieprestatie van nieuwbouwwoningen en de opwaardering van de energieprestatie van bestaande woningen. Leveranciers spelen hier op in door aanbod van nieuwe bouwproducten en installatieconcepten. We volgen deze ontwikkelingen kritisch en passen deze waar dat mogelijk, gewenst en betaalbaar is, toe.


36

FINANCIËLE CONTINUÏTEIT Inleiding De financiële continuïteit van woningcorporaties lijkt een boeiend spel van ‘loven en bieden’ te zijn geworden. Aan de ene kant de minister en aan de andere kant corporaties, de Woonbond, bouwpartijen en een aantal oppositiepartijen. Het is duidelijk dat het voorgenomen kabinets beleid de sector, ergo huurders zwaar zal treffen. Daarmee ligt er een zware claim op het financiële beleid en de bedrijfskosten van corporaties. Alle onzekerheden waarmee deze ontwikkelingen zijn omgeven zorgen voor veel extra werkdruk binnen de organisatie. Er zijn inmiddels vier financiële begrotingsversies voor het jaar 2013 verschenen.“Een onnodige belasting van ons werkapparaat!” Ambities werkplan Sturen op een gezonde balans tussen activiteiten en vermogenspositie. Beheersen van de risico’s. Verbeteren balans tussen huurprijs, vastgoedwaarde en de kwaliteit van de voorraad. Sturen we op een gezonde balans in activiteiten en vermogenspositie. Beheersen we, door een verantwoord risicobeleid, onze risico’s en maken deze inzichtelijk. Werken we de komende jaren binnen de wettelijke kaders aan het verbeteren van de balans tussen huurprijs, vastgoedwaarde en de kwaliteit van de voorraad.

Financiële continuïteit in cijfers ultimo 2012 Omschrijving Jaarresultaat (in € 1000) Solvabiliteit Operationele kasstroom per vhe (in €) Langlopende schuld per vhe (in €)

2012 -1.172 31,7 1.456 31.153

2011 1.991 32,1 1.648 30.941

2010 28.440 31,1 1.054 30.772

Ontwikkeling kasstroom (in € 1000) Operationele kasstroom* Aflossingsfictie (2% van leningportefeuille) Operationele kasstroom -/- aflossingsfictie

2012 3.808 1.629 2.179

2011 4.308 1.618 2.690

2010 2.719 1.588 1.131

*enkelvoudige operationele kasstroom volgens definitie DPI

Ontwikkeling financiële positie Het Grootslag Onze financiële positie is in vergelijking met de afgelopen jaren ongeveer gelijk gebleven. Als gevolg van de maatregelen uit het regeerakkoord, verslechtert onze financiële positie. Omdat nog niet exact duidelijk is wat de omvang van de maatregelen zijn, is nog niet te zeggen wat de impact op ons beleid is. De financiële continuïteit komt daar echter niet door in gevaar. Ondanks een lichte daling van de solvabiliteit naar 31,7 zitten wij op een gezond niveau voor de uitdagende jaren die komen. Ondanks de licht stijgende schuld per vhe blijven wij een positieve operationele kasstroom houden na aftrek van de aflossingsfictie van 2 procent van de totale leningportefeuille.


37

Doorrekening van diverse scenario’s van de door de overheid voorgestelde plannen toont aan dat bovenstaande cijfers negatief beïnvloed zullen worden, maar nog altijd positief zullen blijven. Onze financiële continuïteit blijft gewaarborgd. Dit betekent niet dat we niet op onze financiën hoeven te letten. Integendeel: wij zullen hier in de toekomst nog scherper de aandacht op vestigen. De eerste maatregelen die we genomen hebben zijn het voorlopig uitstellen van de uitvoering van duurzaamheidmaatregelen en besparing op de bedrijfskosten en personeelslasten. We ontkomen ook niet aan een kritischer beoordeling van de investeringsmogelijkheden in nieuwbouw. Iedere toekomstige investering zal nauwkeurig beoordeeld worden om de financiële continuïteit te blijven waarborgen. Het uitgangspunt uit de Toekomstvisie, niet bezuinigen op de kwaliteit houden we overeind. Treasury In 2012 hebben twee renteherzieningen plaatsgevonden. De herzieningen betekenen een daling van het rentepercentage met circa 2 procent over een resterende hoofdsom van ongeveer € 1,1 miljoen. In augustus is een lening gestort van € 5 miljoen met een rentevoet van 4,06 procent. Deze lening is in 2011 afgesloten. Verder is de reeds bestaande lening met variabele hoofdsom volgestort naar € 2 miljoen (2011 was € 1,5 miljoen). Omdat de ontwikkelingen op het gebied van regelgeving in de sector pas in de tweede helft van 2012 hun beslag kregen, is het actualiseren van het Treasurystatuut pas in december aan de orde geweest. De noodzakelijke vervolgstappen worden in 2013 uitgewerkt. Naar aanleiding van de Vestia-affaire en liquiditeitstekorten door bijstortingsverplichtingen vanuit rentederivaten bij andere corporaties, zijn “beleidsregels gebruik financiële derivaten door toegelaten instellingen volkshuisvesting” opgesteld. Deze beleidsregels zijn per 1 oktober 2012 van kracht geworden. Het Grootslag heeft geen derivaten in haar portefeuille. Intern beheer In 2012 zijn we een traject gestart dat moet leiden tot een betere beheersing van onze bedrijfsvoering. Onderdelen daarvan zijn de beschrijving en actualisatie van processen, de invoering van PDCA-discipline, budgettering en prestatiemeting. Het gaat feitelijk om de verdere professionalisering van onze organisatie. Het einddoel is: van verantwoording achteraf naar sturing vooraf. Jaarresultaat We sluiten 2012 af met een negatief jaarresultaat van € 1.172.000. We hadden € 423.000 negatief begroot. De grootste afwijkingen ten opzichte van de begroting zijn: • Minder verkoopresultaat: € 250.000 minder opbrengsten • Niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de (MGE) vastgoed portefeuille met een bedrag van € 359.000 negatief • Lagere onderhoudslasten: € 159.000 minder kosten • Overige bedrijfslasten: € 170.000 minder kosten • Negatief resultaat van de deelnemingen: € 249.000 Het resultaat voor belasting bedraagt € 254.000 positief. Mede door de vennootschapsbelasting van bijna € 1,2 miljoen is een negatief resultaat behaald.


38

DEEL III VERSLAG RAAD VAN COMMISSARISSEN


39

Jan-Wolter Bloem, voorzitter van de raad van commissarissen ‘Ik denk zeker dat kleine woningcorporaties levensvatbaar zijn’ Jan-Wolter Bloem is sinds begin 2013 voorzitter van de raad van commissarissen. Hij maakt de roerige tijden in de sector als toezichthouder mee. ,,Het is nu vooral de kachel aanhouden en de nieuwe ontwikkelingen zo goed mogelijk doorstaan.’’ De advocaat vindt het een uitdaging om in deze tijd als toezichthouder te fungeren. Hij buigt zich continu over nieuwe ontwikkelingen. ,,De ontwikkelingen in de branche zijn heftig. Inkomensafhankelijke huur, het Vestia-debacle, de Woningwet, de verhuurdersheffing, bouwprojecten die stilliggen en de markt die volledig op slot zit. Het zijn ontwikkelingen waarin soms moeilijk valt te adviseren. Het zijn zaken die per maand veranderen en waarvan je in sommige gevallen weinig zicht hebt op de lange termijn. Toch moet Het Grootslag zich blijven focussen op de kerntaak, namelijk het bouwen van woningen voor mensen met lage inkomens. Dat betekent de organisatie anders inrichten, creatieve oplossingen bedenken en alle opties onderzoeken. Het is interessant om het proces te volgen en de belangen in dit spanningsveld te bewaken.’’ De grootste uitdaging is volgens Bloem hoe Het Grootslag met de veranderingen omgaat en hoe de organisatie er over vijf jaar voorstaat. Hij schetst diverse scenario’s: het blijkt uiteindelijk allemaal mee te vallen, de branche is vooralsnog in staat de problemen zelf op te lossen of het idee van de woningcorporaties in hun huidige vorm blijkt een achterhaald concept te zijn. ,,Dat laatste verwacht ik niet. Ik denk zeker dat kleine woningcorporaties levensvatbaar zijn. Ik sluit niet uit dat er steeds meer wordt samengewerkt met soortgelijke corporaties. Dat gebeurt nu al in de back and frontoffice. Corporaties helpen elkaar, schuiven soms dingen door. Zit een projectontwikkelaar vast en kunnen wij het overnemen, dan doen we dat. Op die manier hebben zich bij ons de laatste tijd een aantal goede mogelijkheden voorgedaan. Dat zijn mooie dingen. Echte samenwerkingsverbanden staan nog in de kinderschoenen en een fusie is niet aan de orde. Maar het kan zijn dat we in de toekomst die kant op geduwd worden. Daarom is het goed dat in de toekomstvisie van Het Grootslag met al deze ontwikkelingen rekening wordt gehouden opdat tijdig en adequaat kan worden gehandeld.’’ Bloem heeft als voorzitter een aantal wijzigingen doorgevoerd zoals het vergadertijdstip en kortere informatievoorziening, daarbij is er een nieuw lid die vooral gespecialiseerd is in volkshuisvesting in de raad. Als voorzitter voelt Bloem zich nog meer verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de woningcorporatie. Hij heeft een aantal zaken die de raad hoog op de agenda heeft staan, zoals de verhuurdersheffing, de inkomensafhankelijke huur en wonen en


40

zorg. ,,We stellen zoveel mogelijk vragen aan de bestuurder. Wat betekenen zaken als inkomensafhankelijke huren? Wat houdt dat financieel en organisatorisch in? Het Grootslag heeft ervoor gekozen om dit vooralsnog niet toe te passen. Het geeft te veel rompslomp, mede omdat gegevens soms niet voorhanden zijn bij de belastingdienst. Maar doen we het goed? Zo niet, is er een ander model, wat zijn de verschillende scenario’s? Met zulke vragen houden we de bestuurder scherp.’’ Een andere ontwikkeling waar Bloem zich druk over maakt is de Wet Normering Topinkomens (WNT). Sinds 1 januari 2013 is er een nieuwe beloningsnorm voor bestuurders van woningcorporaties. Bestuurders mogen niet meer verdienen dan maximaal 130% van een ministersalaris. De beloning is afhankelijk van het aantal woningen van een corporatie. Een maximum beloning van 130% geldt alleen bij corporaties met meer dan 75.000 woningen. Daaronder gelden lagere maxima. ,,Op dit moment wordt hiertegen een landelijke procedure voorbereid. Wij houden dat ook goed in de gaten. Die exorbitante inkomens hoeven niet betaald te worden, maar dit is een slechte maatregel. De kwaliteit van een bestuurder van een kleine corporatie is gelijk aan die van een grotere corporatie, misschien nog wel beter omdat de bestuurder meer zelf moet doen. Stel dat bestuurders opstappen en corporaties op zoek moeten naar nieuwe mensen. Zij moeten dan wel de juiste kwaliteit in huis hebben en dat wordt niet bevorderd door deze maatregel’’, aldus Bloem. ,,Het is spannend hoe dit zich allemaal verder ontwikkelt. Als woningcorporatie moeten we kachel aanhouden, inspelen op de heftige ontwikkelingen en alle scenario’s voor de toekomst open houden, onderzoeken en toetsen aan onze doelstellingen.’’


41

JAARVERSLAG RAAD VAN COMMISSARISSEN 2012 De raad van commissarissen (RvC) heeft als primaire taak toezicht uitoefenen op het functioneren van het bestuur. De RvC is van mening dat Het Grootslag haar rol als sociale verhuurder, financieel en maatschappelijk, verantwoord uitvoert en dat de positie van de klant en belanghouders geborgd is binnen de organisatie. Werkwijze De RvC is de werkgever van de bestuurder, staat de bestuurder met raad terzijde en fungeert als zijn klankbord. De raad oefent ondermeer toezicht uit op: - de uitvoering van de strategie - de risico’s - de realisatie van de doelstellingen uit de toekomstvisie 2012 – 2015 en het werkplan 2012 - en op de naleving van weten regelgeving. Zij doet dat door middel van beoordelen en het stellen van specifieke vragen over onderwerpen zoals volkshuisvesting, regio, beleid, organisatie en financiën om een goed oordeel te kunnen vormen over bestuursbesluiten en onderliggende stukken. De raad toetst ondermeer: - de balans tussen maatschappelijke en financiële doelstellingen - de vertaling naar concrete volkshuisvestelijke- en financiële doelen in samenhang met de beleidsdoelstellingen, organisatiestructuur, planning en control en de interne processen en door de beoordeling van externen zoals de accountant. Belangenverstrengeling Er deden zich in 2012 geen transacties voor waarbij tegenstrijdige belangen van bestuurder, commissarissen en/of externe accountant speelden of spelen die van materiële betekenis zijn voor de woningstichting en/of de betreffende bestuurder, commissarissen en/of externe accountant. Controlerende en uitvoerende taak De RvC toont een grote betrokkenheid bij de vele taken die woningstichting Het Grootslag uitvoert. Een overzicht van de bijeenkomsten in 2012: - 5 reguliere vergaderingen - overleg met bestuur van huurdersvereniging De Driehoek en het managementteam van Het Grootslag - overleg van de voorzitter en vicevoorzitter RvC met de OR leden; - twee themabijeenkomsten - een vergadering in afwezigheid van de bestuurder met als doel een zelfevaluatie en het bespreken van de beoordeling van de bestuurder - de RvC was met 2 leden vertegenwoordigd in de auditcommissie (naast de bestuurder en de controller) - en door twee leden in de renumeratiecommissie (naast een lid van het bestuur van de huurdersvereniging).


42

De landelijke ontwikkelingen hebben veel invloed op de te maken interne keuzes. Daarom waren deze ontwikkelingen regelmatig onderwerp van gesprek, zeker bij de goedkeuring van bestuursbesluiten. Vanuit de planning en controlecyclus bespreekt de raad met de bestuurder de activiteiten, ontwikkelingen en resultaten van de eigen organisatie en die van de verbindingen. Besluiten en goedkeuring 2012 In 2012 zijn ondermeer de volgende besluiten goedgekeurd: - jaarverslag 2011 - treasury jaarplan 2012 - risicoparagraaf 2013 - investeringsbegroting 2013 – 2017 - en het werkplan 2013. De raad besprak met de bestuurder de governancecode en de afwijkingen ten opzichte van de code (deze zijn gepubliceerd op de website), de integriteitscode, landelijke en regionale ontwikkelingen en het interne veranderproces binnen de organisatie. In 2012 onthield de raad aan één bestuursbesluit haar goedkeuring. Het bestuur trok daarop het bestuursbesluit in. Het betrof de realisatie van een project voor kleinschalig wonen van ouderen in Westwoud. De belangrijkste besluiten waren: - het na een aanbesteding benoemen van een nieuwe accountant te weten Ernst & Young. De organisatie nam afscheid van Deloitte die vanaf 1995 als accountant optrad. - de herbenoeming van de directeur bestuurder. De rol van de commissaris binnen het lokale maatschappelijk veld In 2012 sprak de raad over haar rol binnen het overleg met de belanghouders. Vanuit dit thema nam de raad deel aan het VTW/SEV onderzoek ‘De aanspreekbare commissaris’. Hieruit vloeiden werkafspraken tussen de raad en de bestuurder voort. Op hoofdlijnen is afgesproken dat de raad een belang heeft binnen en is vertegenwoordigd bij belanghoudersoverleg. De organisatie en uitvoering is een taak voor de bestuurder. Ook inventariseerde de raad tijdens een themabijeenkomst, onder leiding van Winkhausen en samen met de bestuurder, de risico’s van samenwerkingsverbanden met belanghouders. De afspraak is dat de bestuurder de raad tussentijds informeert van en over de samenwerkingsverbanden, met als doel tijdig een strategie te ontwikkelen, aan te passen en uit te (laten) voeren. Samenstelling en functie van de raad van commissarissen De wijze van werken is vastgelegd in een reglement voor bestuur en toezicht van woningstichting Het Grootslag. De RvC wordt gevormd door leden die op basis van een actuele profielschets aantoonbaar voldoen aan de in het reglement gestelde eisen. De heer R.C.T. Jong volgde per 1 januari 2012 de heer J.H. Mels op als lid van de raad. Tijdens een zelfevaluatie besprak de raad haar rol, kwaliteit van haar functioneren en zelfgekozen onderwerpen. De voorzitter van de raad voerde een beoordelings- en functioneringsgesprek met de bestuurder.


43

Naam lid

Dhr. G.M.J. Korse

Functie

Voorzitter

Jaar (van herbenoeming)4 2008

Jaar (van beëindiging) 20135

Dhr. J.W. Bloem Dhr. J.F.M. Pennock

Lid Lid

2010 2011

2015 20156

Dhr. R.C.T Jong

Lid

2012

2016

Vice voorzitter

2008

2013

Mw. M.M.A. von Bönninghausen tot Herinkhave - Visser

Beroep

Vergoeding 2012

Agrariër / directeur Advocaat P&O functionaris Financieel adviseur Directeur bestuurder RIBW

€ 4.656,€ 3.014,€ 3.014,€ 3.014,€ 3.014,-

Vergoeding bestuurder De RvC stelt het salaris vast van de bestuurder. Het salaris is gebaseerd op maximaal 94,5% van de oude schaal “D”van Izeboudt. Dit bedrag staat gelijk aan de maximale schaal ‘O’ van de CAO Woondiensten die als kader wordt gebruikt. Het salaris is in 2012 niet aangepast. Vanaf 2012 wordt geen bonus meer uitgekeerd. De directeur bestuurder heeft geen auto van de zaak. Tot slot De RvC dankt de bestuurder en medewerkers voor haar kwalitatief hoogwaardige inzet voor en betrokkenheid met Het Grootslag.

J.W. Bloem Voorzitter

Mw. M.M.A. von Bönninghausen tot Herinkhave - Visser vicevoorzitter

J.F.M. Pennock Lid

R. C.T. Jong lid

4 5 6

A.J.H. Smets lid

Zowel bij de aanstelling als voor de beëindiging wordt uitgegaan van 1 januari Geen herbenoeming meer mogelijk is al actief in de 2e termijn. Geen herbenoeming meer mogelijk is al actief in de 2e termijn.


44

DEEL IV JAARREKENING


45

Kengetallen over de afgelopen vijf jaar (ultimo boekjaar) 2012

2011

2010

2009

2008

Gegevens woningbezit: 1. Woningen en woongebouwen 2. Verzorgingseenheden 3. Garages 4. Bedrijfsruimten 5. Overige verhuureenheden

2.502 84 1 26 2

2.501 84 1 26 2

2.491 64 1 22 2

2.471 64 1 22 8

2.440 6 1 6 6

Totaal

2.615

2.614

2.580

2.566

2.459

Gemiddelde boekwaarde per woning Gemiddelde bedrijfswaarde per woning Gemiddelde waarde WOZ per woning

€ 44.481 € 64.575 € 142.306

Mutaties in het woningbezit: 1. Aantal opgeleverd nieuwbouw 2. Aantal opgeleverde verzorgingseenheden 3. Aantal overgenomen 4. Aantal verkocht/teruggekocht 5. Aantal verminderd door sloop of samenvoeging Mutatie aantal per saldo

Kwaliteit (per woning): 1. Aantal reparatie-opdrachten 2. Kosten niet planmatig onderhoud 3. Kosten planmatig onderhoud Prijs-kwaliteitverhouding: 1. Gemiddeld aantal punten WWS 2. Gemiddelde nettohuurprijs woningen 3. Gemiddelde huuraanpassing Het verhuren van woningen: 1. Mutatiegraad (in %) aantal mutaties 2. Gemiddeld aantal aanbiedingen 3. Totaal aantal huurders met HT per 1.000 woningen (1) 4. Huurachterstand in % jaarhuur 5. Huurderving als gevolg van leegstand in % jaarhuur 6. Huurderving als gevolg van oninbaarheid in % jaarhuur

€ €

€

€ 45.190 € 57.414 € 146.502

€ 45.859 € 54.866 € 147.771

€ 34.290 € 39.093 € 148.126

€ 32.054 € 39.176 € 139.462

6 0 0 -5 0

14 0 0 -4 0

38 0 0 -5 -13

32 58 5 -6 0

32 0 3 -5 0

1

10

20

89

30

2,35 448 € 443 €

2,42 470 € 345 €

2,24 422 € 746 €

2,03 423 € 974 €

2,37 573 978

148 458 € 2,30%

147 441 € 1,30%

146 430 € 1,20%

142 411 € 2,29%

142 400 1,39%

10,31 258 3,55

7,92 198 4,62

8,19 204 2,97

7,73 191 2,14

9,18 224 1,82

182 0,68 0,51 0,24

207 0,79 0,40 0,28

218 0,65 0,54 0,20

228 0,88 0,49 0,07

175 0,56 0,47 0,09

(1) Betreft alleen de huurders die voor huurmatiging hebben gekozen (huurtoeslag via de woningstichting in mindering op de huur). Aangezien de volledige informatie van de Belastingdienst over het aantal huurtoeslag aanvragen ontbreekt, is dit cijfer niet geheel juist.


46

Kengetallen over de afgelopen vijf jaar (ultimo boekjaar) 2012 Financiële continuïteit: 1. Solvabiliteit 2. Liquiditeit 3. Rentabiliteit eigen vermogen 4. Rentabiliteit vreemd vermogen 5. Rentabiliteit totaal vermogen 6. Interne financiering per woning 7. Cash-flow per woning 8. Gemiddelde rentekostenvoet

Balans en winsten verliesrekening: 1. Eigen vermogen per woning 2. Totaal opbrengsten per woning 3. Rentelasten per woning 4. Lonen/sociale lasten per woning 5. Overige bedrijfslasten per woning 6. Jaarresultaat per woning

Personeelsbezetting: 1. Aantal personeelsleden 2. Aantal formatieplaatsen waarvan uitvoerend technisch personeel 3. Ziekteverzuim (in procenten)


€ €

€ € € € € €

2011

2010

2009

2008

31,66 0,44 -0,03 4,51 1,95 16.548 € 1.362 € 4,48%

32,19 0,35 0,04 4,45 4,35 17.528 € 2.714 € 4,47%

31,22 0,12 0,62 4,45 25,58 17.309 € 1.335 € 4,56%

15,24 0,00 -0,16 4,88 0,73 9.197 € 850 € 4,97%

21,96 0,01 -0,09 5,18 1,70 9.693 844 5,16%

18.691 6.444 1.468 767 800 469-

19.034 6.061 1.452 722 865 796

18.311 5.823 1.431 696 935 11.417

6.950 5.747 1.341 652 848 1.100-

8.158 5.462 1.282 635 780 724-

38 30,4 4 3,81

€ € € € € €

38 29,17 4 2,55

€ € € € € €

36 27,53 4 2,83

€ € € € € €

36 27,17 4 2,88

€ € € € € €

37 27,8 4 2,72

47

Geconsolideerde balans per 31 december 2012 (na bestemming resultaat)

ACTIVA

31-dec-12

31-dec-11

x € 1.000

x € 1.000

118.604 913 1.893

120.539 455 1.923

121.410

122.917

3.349 14.560

3.724 15.724

17.909

19.448

737 267 13 500

811 276 28 500

1.517

1.615

140.836

143.980

387 2.851 70

60

3.308

60

-

1.973

98 1.262 63

109 419 72

1.423

600

Liquide middelen

2.144

1.278

Som der vlottende activa

6.875

3.911

147.711

147.891

Vaste activa Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Latente belastingvordering(en) Leningen u/g Te vorderen BWS-subsidies Overige vorderingen

Som der vaste activa Vlottende activa Voorraden Vastgoed bestemd voor verkoop Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop Overige voorraden

Onderhanden projecten

Vorderingen Huurdebiteuren Overige vorderingen Overlopende activa

Totaal activa


48

PASSIVA

31-dec-12

31-dec-11

x € 1.000

x € 1.000

Groepsvermogen Aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen Resultaat boekjaar Aandeel van derden in het groepsvermogen

47.937 -1.172 -111

45.613 1.991 135

Totaal groepsvermogen

46.654

47.739

Egalisatierekeningen

10

15

Voorzieningen Latente belastingvoorzieningen Overige voorzieningen

33 64

82

Totaal voorzieningen

97

82

3.449 78.015 14.274

3.540 77.340 14.945

625

597

96.363

96.422

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Onderhanden projecten Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Overlopende passiva

123 806 433 1.073 34 2.118

385 796 35 2.417

Totaal kortlopende schulden

4.587

3.633

147.711

147.891

Langlopende schulden Schulden/leningen overheid Schulden/leningen kredietinstellingen Verplichtingen uit hoofde van Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Overige schulden Totaal langlopende schulden

Totaal passiva


49

Geconsolideerde winsten verliesrekening over het boekjaar 2012

2012

2011

x € 1.000

x € 1.000

Huuropbrengsten Opbrengsten servicecontracten Overheidsbijdragen Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Opbrengsten onderhanden projecten Geactiveerde productie eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten

14.322 244 6 426 1.006 96 24

13.693 241 19 602 446 119 39

Som der Bedrijfsopbrengsten

16.124

15.159

4.580 1.546 1.422 197 301 2.228 57 226 2.003

4.798 1.312 204 290 2.038 67 251 2.163

12.560

11.123

359

200

Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten

200 -3.673

194 -3.598

Saldo financiële baten en lasten

-3.473

-3.404

-268

432

-1.150

1.724

-

-

246

-165

-1.172

1.991

Bedrijfsopbrengsten

Bedrijfslasten Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille Kosten onderhanden projecten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Leefbaarheid Lasten servicecontracten Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten

Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat deelnemingen Aandeel van derden in het resultaat

Resultaat na belastingen


50

Geconsolideerd kasstroomoverzicht volgens de indirecte methode

2012

2011

x € 1.000

x € 1.000

3.205

3.836

4.580 359 -426 15 -5 7.728

4.798 200 -602 -42 -11 8.179

178 -397 -445 -608 -1.272

-299 -14 -1.422 679 -1.056

6.456

7.123

199 -3.743 -

182 -3.609 -325

Kasstroom uit operationele activiteiten

2.912

3.371

investeringen in materiële vaste activa desinvesteringen in materiële vaste activa investeringen in vastgoedbeleggingen desinvesteringen in vastgoedbeleggingen desinvesteringen in financiële vaste activa

-2.958 973 -51 231 24

-6.907 614 1.253

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-1.781

-5.040

ontvangsten uit langlopende schulden aflossingen van langlopende schulden mutaties kortlopende leningen

5.528 -4.916 -1.000

11.493 -10.012 1.000

-388

2.481

743

812

Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: afschrijvingen overige waardeveranderingen vastgoedbeleggingen netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille voorzieningen overheidsbijdragen Mutaties in het werkkapitaal mutatie vorderingen mutatie voorraden mutatie onderhanden projecten mutatie kortlopende schulden

Kasstroom uit bedrijfsoperaties ontvangen interest betaalde interest winstbelastingen

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto kasstroom Saldo liquide middelen Mutatie liquide middelen


1-1 31-12

1.278 2.021 743

51

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 2012 Algemeen Activiteiten De activiteiten van woningstichting Het Grootslag, statutair gevestigd te Wervershoof, en haar groepsmaatschappij bestaan voornamelijk uit: - het stichten, verwerven, in stand houden, verhuren en verkopen van woningen - het onderhouden en verbeteren van woningen - het voeren van een sociaal rechtvaardig verhuur- en toewijzingsbeleid - het betrekken van huurders bij onderwerpen van beleid en beheer - het zich openstellen voor nieuwe woonvormen - het (mede) ontwikkelen van projecten buiten de sfeer van de sociale huursector, voorzover dit dienstig is aan de realisering van de doelstelling Groepsverhoudingen Woningstichting Het Grootslag staat aan het hoofd van een groep. De volgende maatschappijen zijn meegeconsolideerd: Naam Statutaire zetel Aandeel in het geplaatst kapitaal Olympia Vastgoedbeheer B.V. Wervershoof 100% Delphia Vastgoed B.V. Hoorn 50% Olympia Vastgoedbeheer B.V. heeft een deelneming van 50% in Delphia Vastgoed B.V. Vanaf boekjaar 2011 oefent Olympia Vastgoedbeheer B.V. de beslissende zeggenschap uit. Grondslagen voor consolidatie In de consolidatie worden de financiële gegevens opgenomen van woningstichting Het Grootslag en haar groepsmaatschapijen. Dit betreft de maatschappijen waarmee zij een organisatorische en economische eenheid vormt. Integraal in de consolidatie wordt opgenomen de deelneming Olympia Vastgoedbeheer B.V. waarin beslissende zeggenschap op het beleid kan worden uitgeoefend en waarin het belang 100% bedraagt. Vanaf boekjaar 2011 wordt Delphia Vastgoed B.V. integraal geconsolideerd in Olympia Vastgoed B.V.. Vanaf de oprichtingsdatum (28 december 2005) worden de resultaten en de identificeerbare activa en passiva van Olympia Vastgoedbeheer B.V. opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. De oprichtingsdatum is het moment dat beslissende zeggenschap kan worden uitgeoefend in de betreffende groepsmaatschappij. Groepsmaatschappijen blijven in de consolidatie opgenomen tot het moment dat zij worden verkocht; deconsolidatie vindt plaats op het moment dat de beslissende zeggenschap wordt overgedragen. De activiteiten van Olympia Vastgoedbeheer B.V. bestaan voornamelijk uit: - het verwerven, beheren, exploiteren, huren en verhuren en vervreemden van onroerende zaken - het verlenen van diensten in het verlengde van de hiervoor genoemde omschreven exploitatie en het verlenen van diensten op het gebied van wonen en aan wonen gerelateerde activiteiten - het oprichten van, het deelnemen in, het zich interesseren bij, alsmede het besturen, beheren en adviseren van en het samenwerken met andere vennootschappen en ondernemingen - het (doen) financieren, al dan niet onder hypothecair verband, van andere vennootschappen en ondernemingen Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen worden geëlimineerd. Ongerealiseerde verliezen op intercompany-transacties worden ook geëlimineerd, tenzij er sprake is van een bijzondere waardevermindering. Resultaten op intercompany-transacties tussen in de consolidatie opgenomen groepsmaatschappijen worden volledig uit zowel de balanswaardering als het groepsresultaat geëlimineerd voorzover deze resultaten nog niet door een overdracht van het verkregen actief of passief aan derden buiten de groep zijn gerealiseerd. Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening De jaarverslaggeving door toegelaten instellingen volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit beheer sociale huursector. In dit besluit wordt BW2 Titel 9 voorgeschreven behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Voor verslagjaren vanaf 2004 is door de Raad voor de Jaarverslaggeving de definitieve Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting uitgegeven. In deze richtlijn zijn onder meer specifieke modellen voor de balans en de winst-en-verliesrekening opgenomen en zijn voor de sector specifieke presentatie, waarderings- en verslaggevingsvoorschriften geformuleerd. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving.


52

De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. In de toelichting op de onderscheiden posten van de balans wordt de reële waarde van het betreffende instrument toegelicht als die afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de balans is opgenomen wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting op de „Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen‟. Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Er is geen sprake van financiële derivaten. Alle bedragen in de cijferopstellingen van deze jaarrekening zijn in duizenden euro's, tenzij anders vermeld. Als gevolg hiervan kunnen kleine afrondingsverschillen ontstaan. Oordelen en schattingen Bij de toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt het bestuur van de groep zich diverse oordelen en schattingen. De belangrijkste oordelen en schattingen hebben betrekking op de activa in exploitatie (zowel het sociaal als het commercieel vastgoed), de voorzieningen, de waardeverminderingen en de acute en latente belastingen. De heirbij behorende veronderstellingen zijn vermeld in de de toelichting bij de hiervoor genoemde jaarrekening posten. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Materiële vaste activa en Vastgoedbeleggingen Keuze kasstroomgenererende eenheid De classificatie van de kasstroomgenererende eenheden ten behoeve van de berekening van de bedrijfswaarde is gebaseerd op de product-marktcombinatie naar gemeente. Op niveau van product-marktcombinatie per gemeente wordt de boekwaarde getoetst aan de bedrijfswaarde. Sociaal en commercieel vastgoed in exploitatie De niet aan economische slijtage onderhevige grondkosten zijn gewaardeerd tegen de historische kostprijs. De woningen met de daarbij behorende installaties en aanpassingen en de garages zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs, verminderd met de daarop toegepaste afschrijvingen, bepaald op basis van de verwachte economische levensduur van het betreffende component, dan wel tegen de lagere bedrijfswaarde. De afschrijvingen zijn per component berekend volgens de lineaire methode waarbij op de grond niet wordt afgeschreven. De investeringen in woningverbetering zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs verminderd met afschrijvingen, danwel lagere bedrijfswaarde. De onderhoudskosten worden verantwoord als last in de winsten verliesrekening, voor zover geen sprake is van een woningverbetering. Dit geldt voor de onderhoudskosten met betrekking tot het 'Sociaal vastgoed in exploitatie', 'Onroerende zaken ten dienste van exploitatie' indien van toepassing en het 'Commercieel vastgoed in exploitatie'. Onderscheid sociaal vastgoed en commercieel vastgoed Voor het onderscheid tussen sociaal vastgoed en commercieel vastgoed wordt aangesloten bij de uitgangspunten zoals opgenomen in de beschikking van de Europese Commissie d.d. 15 december 2009. Het vastgoed dat volgens deze beschikking gezien wordt als DAEB-vastgoed (waaronder ook het maatschappelijk vastgoed), is opgenomen onder sociaal vastgoed. Het overige vastgoed is opgenomen onder commercieel vastgoed. Op grond van het beleid van Woningstichting Het Grootslag wordt het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel gekwalificeerd. Bedrijfswaarde De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende levensduur van de complexen. De bedrijfswaarde is gebaseerd op doorexploitatie van het sociaal vastgoed totdat het vastgoed door sloop teniet gaat. Hierbij wordt een restwaarde voor de grond ingerekend afgeleid van de huidige bestemming van het sociaal vastgoed. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting van het bestuur weergeven van zijn beleid en de economische omstandigheden die van toepassing zijn gedurende de resterende economische levensduur van het complex. Deze veronderstellingen zijn nader geconcretiseerd in de onderstaande uiteenzetting van de gehanteerde uitgangspunten. De kasstroomprognoses zijn voor de eerste vijf jaar gebaseerd op de intern geformaliseerde meerjarenbegroting waarbij voor de verwachte kosten van contractueel aangegane onderhoudsverplichtingen en overige contracten met een werkingsduur van meer dan vijf jaar de contractperiode is ingerekend. De kosten van planmatig en groot onderhoud worden gebaseerd op de in de meerjarenonderhoudsbegroting onderkende cycli per component. Voor latere jaren worden kasstroomprognoses geschat door extrapolatie van de meerjarenbegroting gebruikmaken van een vast groeipercentage voor inflatie en huurstijging.


53

Bij de bedrijfswaardeberekeningen zijn de volgende parameters gehanteerd: 2012 2011 Huurstijging 2013 Huurstijging 2014 Huurstijging 2015 Huurstijging 2016 Huurstijging 2017 Huurstijging 2018 ev Huurderving Lastenontwikkeling 2014 Lastenontwikkeling 2015 e.v.

Exploitatieperiode

Onderhoud Disconteringsvoet van Groot onderhoud:

Klachten- en mutatie-onderhoud Vogelaarheffing Verhuurdersheffing

Overige lasten

Grondwaarde Huurharmonisatie Kasstroomgenererende eenheid Medio berekening

2,50% * 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 0,70% 0,60% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% *: De huurverhoging 2013 is voorzichtig ingeschat op 2,5%. De werkelijke huurverhoging voor de woningen bedraagt 4%, dit zou een positief effect hebben van ongeveer € 2,5 miljoen. Gelijk aan restant levensduur. Voor complexen waarvan de economische levensduur ultimo boekjaar korter is dan 15 jaar, maar vooralsnog voor onbepaalde tijd worden doorgeëxploiteerd, wordt een restant levensduur van 15 jaar aangehouden. Kosten volgens de 50-jarige meerjarenprognose 5,16% (2011 = 5,16 %) Voor het groot onderhoud is een gemiddeld bedrag per woning aangehouden. Dit is gebaseerd op de meest recente meerjarenbegroting. Voor de eerste 5 jaar is de werkelijke begroting ingerekend. Voor de vervolgjaren is het gemiddelde van € 905 ingerekend. We hanteren een gemiddeld bedrag in de bedrijfswaarde, het werkelijk verloop per jaar kan echter fluctueren en afwijken van het ingerekende bedrag in de bedrijfswaarde. Voor het klachten- en mutatie onderhoud is een gemiddeld bedrag per woning aangehouden. Dit is gebaseerd op de meest recente begrotingscijfers. Per woning is rekening gehouden met een bedrag van € 428 (2011 = € 397). Voor 2012 is er geen heffing in de berekening mee genomen. In de bedrijfswaarde is de verhuurdersheffing alleen voor 2013 ingerekend tegen € 5.000. Als de verhuurdersheffing conform de kabinetsplannen t/m 2017 ingerekend zou worden, heeft dit een negatief effect van ongeveer € 5,8 miljoen. Voor de overige lasten is een gemiddeld bedrag per woning aangehouden. Dit is gebaseerd op de meest recente begrotingscijfers. Per woning is rekening gehouden met een bedrag van € 1.505 (2011 = € 1.596). De restwaarde is op basis van beste inschatting in de bedrijfswaardeberekening opgenomen. Bij mutaties wordt de huur van de woning geharmoniseerd tot maximaal 70% van de maximale huur. Het interne beleid en de bedrijfsvoering is gericht op sturing van de waarde van het vastgoed op basis van productmarktcombinaties op het niveau van de drie voormalige gemeenten. De bedrijfswaardeberekening vindt plaats middels de medioberekening.

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Het vastgoed in ontwikkeling is gewaardeerd tegen de tot de balansdatum bestede bedragen. Deze activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde, onder aftrek van het eventueel (verwachte) onrendabele gedeelte van de investering. Het moment van de afwaardering is het boekjaar waarin het Point-of-no-return is gepasseerd. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Deze activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met de daarop toegepaste afschrijvingen volgens de lineaire methode. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Voor sociaal vastgoed in exploitatie gekwalificeerd als bedrijfsmiddel, dat in het kader van een regeling Verkoop onder Voorwaarden (VOV) door de corporatie wordt overgedragen aan derden waarbij de regeling kwalificeert als financieringstransactie, eindigt het eigen gebruik en wordt het vastgoed geherrubriceerd als vastgoed vekocht onder voorwaarden. Het vastgoed wordt op dat moment gewaardeerd op basis van het actuele waardemodel, zijnde de met koper overeengekomen reële waarde onder aftrek van de contractuele korting. Het verschil tussen de boekwaarde van het (oorspronkelijke) sociaal vastgoed in exploitatie gewaardeerd volgens RJ 212 en de met de koper overeengekomen reële waarde onder aftrek van de


54

contractuele korting wordt op dat moment rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt en toegelicht bij het eigen vermogen als ongerealiseerde waardestijging. Na eerste verwerking vindt waardering plaats tegen de marktwaarde per balansdatum van de in het VOV-contract overeengekomen korting. De regeling kwalificeert als een financieringstransactie indien niet alle belangrijke economische voor- en nadelen zijn overgedragen. Dit is in het kader van een regeling VOV doorgaans het geval indien sprake is van een terugkooplicht dan wel een terugkooprecht tegen een significant lagere terugkoopprijs dan de reële waarde op terugkoopmoment. Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde heeft de corporatie een terugkoopverplichting, die jaarlijks wordt gewaardeerd op de bij overdracht ontstane terugkoopverplichting, rekening houdend met de contractvoorwaarden inzake terugkoop waaronder de deling van de jaarlijkse waardeontwikkeling van de wining in het economische verkeer. De terugkoopverplichting wordt aan de creditzijde van de balans opgenomen en is tegen de nominale waarde gewaardeerd aangezien inschatting van het tijdstip waarop terugkoop in de toekomst zal plaatsvinden, mede gelet opde onbeperkte terugkooptermijn, niet goed mogelijk is. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden wordt de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. De waardeverandering ter zake van de woningen verkocht onder voorwaarden (na herclassificatie) en die ter zake de terugkoopverlichtingen worden in het resultaat verantwoord onder de post Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedbeleggingen. Ultimo boekjaar wordt het verschil tussen de dan geldende marktwaarde na aftrek van contractuele korting en de - gefixeerde boekwaarde op moment van herclassificatie op basis van de oude grondslag als ongerealiseerde waardestijging bij het eigen vermogen geteld. Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies De te vorderen subsidies ingevolge het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) worden jaarlijks verminderd met de ontvangen termijnen en verhoogd met rente over het jaarlijks resterend saldo. Latente belastingvorderingen en -verplichtingen Een voorziening voor latente belastingvorderingen en –verplichtingen wordt getroffen voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen en hun belastinggrondslag, en ook wanneer er sprake is van voorwaartse verrekenbare verliescompensatie. De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven of tegen de in komende jaren geldende tarieven, voorzover reeds bij wet vastgesteld. Latente belastingvorderingen, met inbegrip van die voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie, worden gewaardeerd indien het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut. Belastinglatenties worden gewaardeerd op contante waarde. De waardering tegen contante waarde discontering vindt plaats op basis van de netto rente. Onder nettorente wordt verstaan de voor woningstichting Het Grootslag geldende rente voor langlopende leningen onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief. Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste activa, latente belastingverplichtingen zijn opgenomen onder de voorzieningen. Leningen u/g De leningen u/g zijn gewaardeerd tegen nominale waarde minus aflossingen. Overige vorderingen De overige financiële activa zijn gewaardeerd tegen nominale waarde minus aflossingen. Bijzondere waardeverminderingen van financiële activa Op elke balansdatum wordt beoordeeld of een financieel actief of een groep van financiële activa een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. Voor alle categorieën financiële activa die tegen kostprijs worden gewaardeerd, wordt bij aanwezigheid van objectieve aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen, de omvang van het verlies uit hoofde van de bijzondere waardevermindering bepaald en in de winsten verliesrekening verwerkt. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere opbrengstwaarde. Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop Dit betreft vastgoed in aanbouw voor verkoop dat nog niet verkocht is (onderhanden werk). De waardering is tegen vervaardigingsprijs en daaraan toegerekende directe kosten dan wel lagere opbrengstwaarde. De lagere opbrengstwaarde is gebaseerd op de verwachte verkoopprijs onder aftrek van nog te maken kosten voor voltooiing en verkoop.


55

Onderhanden projecten De onderhanden projecten worden gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. De netto-opbrengstwaarde is gebaseerd op een verwachte verkoopprijs, onder aftrek van nog te maken kosten voor voltooiing en verkoop. De onderhanden projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectkosten vermeerderd met de toegerekende winst en verminderd met verwerkte verliezen en gedeclareerde termijnen. De projectkosten omvatten de grondaankopen, het directe materiaalverbruik, de directe loon- en machinekosten en de overige kosten die rechtstreeks aan het project kunnen worden toegerekend. Projectopbrengsten en projectkosten uit hoofde van de onderhanden projecten worden als opbrengsten en kosten verwerkt in de winst-en-verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties op de balansdatum. De mate waarin de prestaties zijn verricht is bepaald op basis van het totaal van de verwachte opbrengsten van het gehele project. Indien het totaal van alle onderhanden projecten een debetstand vertoont, wordt het totaalsaldo gepresenteerd onder de vlottende activa. Indien het totaal van alle onderhanden projecten een creditsaldo vertoont, wordt het totaalsaldo gepresenteerd onder de kortlopende schulden. In het boekjaar gerealiseerde projectopbrengsten worden als opbrengsten in de winst-en-verliesrekening verwerkt in de post Opbrengsten onderhanden projecten zolang het project nog niet is voltooid. Projectkosten zijn verwerkt in de post Kosten onderhanden projecten. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de inbaarheid van de vorderingen. Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder de kortlopende schulden rekening houdend met rente- en saldocompensatiemogelijkheden. Voorzieningen Voorziening loopbaanontwikkelingsbudget Conform de CAO woondiensten is een budget voor loopbaanontwikkeling gevormd, gewaardeerd tegen nominale waarde. De vorming van het budget komt ten laste van het resultaat en wordt aan de voorziening toegevoegd. Jaarlijks worden de mutaties in de voorziening verwerkt. Ten laste van dit budget komen de bestedingen op verzoek van de individuele medewerker. Medewerkers van 55 jaar en ouder mogen ten laste van het budget extra vakantie-uren “kopen” met een maximum van 28 uur per jaar. Voorziening onrendabele investeringen Verliezen als gevolg van onrendabele investeringen en herstructureringen inzake de materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen in ontwikkeling worden op moment dat sprake is van een feitelijke verplichting (intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd) als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex/productmarktcombinatie waartoe de investeringen en herstructureringen gaan behoren. Indien de voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende complex/productmarktcombinatie overtreffen, wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verliezen wordt in dit verband de nadelige verschillen tussen de uitgaven voor investeringen en herstructurering en de aan deze uitgaven toe te rekenen bedrijfswaarde (betreffende de materiële vaste activa) respectievelijk marktwaarde (betreffende de vastgoedbeleggingen), rekening houdend met de bedrijfswaarde respectievelijk de marktwaarde van het bestaand complex/product-markt combinatie in het geval de investeringenen herstructureringen hiertoe gaan behoren. Daarnaast wordt deze voorziening gevormd voor bijzondere waardeverminderingen inzake nieuwbouwwoningen in ontwikkeling die bij oplevering aan derden worden overgedragen onder een "verkoop onder voorwaarden" regeling. Egalisatierekening De egalisatierekening bevat toekomstige baten waarop aanspraak is verkregen. Deze te egaliseren BWS-subsidie is verhoogd met de subsidierente en verlaagd met het traditionele exploitatietekort. Overige schulden / overlopende passiva Schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen reële waarde verminderd met (in geval van een financiële verplichting die niet tegen reële waarde, met verwerking van waarderveranderingen in de winsten verliesrekening, is opgenomen) de direct daaraan toe te rekenen transactiekosten. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs volgens de effectieve rentemethode. Indien er geen sprake is van agio of disagio of transactiekosten is de gamortiseerde kostprijs gelijk aan de nominale waarde van de schuld. Winst of verlies worden in de winsten verliesrekening opgenomen zodra de verplichtingen niet langer op de balans worden opgenomen, alsmede via het amortisatieproces. Onder de overige schulden zijn van huurders ontvangen waarborgsommen opgenomen, welke bij mutatie van de woning worden terugbetaald verhoogd met rente.


56

Voor de waarderingsgrondslag inzake terugkoopverplichtingen uit hoofde van onroerende zaken in exploitatie die in het kader een regeling Verkoop onder Voorwaarden (VOV) door de corporatie zijn overgedragen aan derden, wordt deze verwezen naar paragraaf "Vastgoed verkocht onder voorwaarden" van dit hoofdstuk. Grondslagen voor de resultaatbepaling Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Winsten worden verantwoord in het jaar dat zij gerealiseerd zijn. Verliezen worden verantwoord in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. Huuropbrengsten Deze opbrengsten betreffen de op het boekjaar betrekking hebbende netto-huren (exclusief de vergoedingen voor leveringen van zaken en diensten) na aftrek van huurderving. Met een aantal huurders is een zgn. Huurvast of Huurzeker contract afgesloten. Met deze huurders is voor een bepaalde periode een vast stijgingspercentage van de huur afgesproken. In sommige gevallen van Huurvast/Huurzeker is een afkoopsom betaald. De ontvangen afkoopsommen worden gelijkelijk in de afgesproken huurperiode aan het resultaat toegevoegd. Nieuwe contracten voor huurvast of huurzeker worden niet meer afgesloten. Opbrengsten servicecontracten Deze opbrengsten bestaan uit de aan het boekjaar toegerekende vergoedingen van huurders (boven de netto-huurprijs) voor leveringen van zaken en diensten na aftrek van gederfde vergoedingen. Overheidsbijdragen Hieronder worden de overheidsbijdragen uit hoofde van subsidieregelingen verantwoord. Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Hieronder valt de boekwinst van de verkochte woningen uit bestaand bezit. De boekwinst is het verschil tussen de overdrachtsprijs en de boekwaarde van de woning per 1 januari van het boekjaar. Opbrengsten onderhanden projecten Deze opbrengsten betreffen de toegerekende verkoopopbrengsten naar rato van de vordering geleverde prestaties van het project. Geactiveerde productie eigen bedrijf De toe te rekenen interne indirecte kosten ten behoeve van onroerende zaken in ontwikkeling en projecten worden hieronder verantwoord. Overige bedrijfsopbrengsten De overige bedrijfsopbrengsten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille De afschrijvingen op de materiële vaste activa (uitgezonderd grond) worden gebaseerd op basis van verkrijgings- of vervaardigingsprijs, dan wel de lagere bedrijfswaarde. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Overige waardeveranderingen immateriële vaste activa en vastgoedportefeuille Hieronder wordt de afboeking en de terugneming ten gevolge van een lagere bedrijfswaarde dan de boekwaarde verantwoord. Lonen en salarissen, sociale lasten en pensioenlasten Hieronder zijn de lonen en salarissen en de sociale lasten en pensioenlasten met betrekking tot de in het boekjaar werkzame werknemers opgenomen. Onderhoudslasten Hieronder vallen de kosten wegens het jaarlijks terugkerend onderhoud (planmatig- en dagelijks - en mutatieonderhoud). Leefbaarheid Dit betreft de uitgaven die gedaan worden zodat mensen prettiger kunnen leven en samenwonen in hun woonomgeving.


57

Lasten servicecontracten Hier worden de kosten verantwoord die bij de huurders als servicekosten in rekening worden gebracht. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Hier worden verantwoord de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden en de mutaties van de hiermee samenhangende terugkoopverplichtingen. Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Deze belasting wordt berekend over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief en aanpassingen van de waardering op contante waarde i.v.m. vrijval en rente-effecten. Kasstroomoverzicht Toepassing indirecte methode Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij het gebruik van de indirecte methode wordt de kasstroom uit operationele activiteiten afgeleid uit het resultaat. Het resultaat waar het kasstroomoverzicht van uitgaat, wordt aangepast aan de volgende posten: - mutaties in voorraden en operationele vorderingen en schulden, waaronder handelsdebiteuren en handelscrediteuren, voorzieningen en overlopende posten maar geen investeringscrediteuren; - resultaatposten die geen kasstroom tot gevolg hebben in dezelfde periode; - resultaatposten waarvan de onvangsten en uitgaven niet classificeren als operationele activiteiten, maar als investerings- of financieringsactiviteiten. Geldmiddelen De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen en de vlottende effecten. De effecten worden beschouwd als zeer liquide beleggingen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en dividend Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Financieringstransacties De ontvangst uit hoofde van een financieringstransactie (woningen verkocht onder voorwaarde) wordt gepresenteerd als een ontvangst uit hoofde van financieringsactiviteiten.


58

Toelichting op de gesconsolideerde balans per 31 december 2012 ACTIVA 31-dec-12

31-dec-11

Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

118.604 913 1.893

120.540 455 1.923

Totaal

121.410

122.918

Materiële vaste activa

Sociaal vastgoed in exploitatie

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie

Onroerende en roerende zaken tdv de exploitatie

Totaal

Verkrijgings-/vervaardigingsprijs Cumulatieve afschrijvingen

142.964 -22.425

455 -

2.963 -1.040

146.382 -23.465

Boekwaarde

120.539

455

1.923

122.917

Investeringen Desinvesteringen verkoop

1.245 -147

1.678 -

149 -

3.072 -147

Overboekingen - stichtingskosten

1.220

-1.220

-

-

-4.316

-

-179

-4.495

Aanpassing cum. afschrijvingen ivm verkoop

63

-

-

63

Aanpassing verkrijgings-/vervaardigingsprijs Aanpassing cumulatieve afschrijvingen

-509 509

-

-4 4

-513 513

-1.935

458

-30

-1.508


144.773 -26.169

913 -

3.108 -1.215

148.794 -27.384

Boekwaarde

118.604

913

1.893

121.410

1-jan-12

Mutatie in de boekwaarde:

Afschrijvingen

31-dec-12


59


Woningen en Woongebouwen

Onroerende goederen niet zijnde woningen

Totaal


135.299 -22.280

7.665 -145

142.964 -22.425

Boekwaarde

113.019

7.520

120.539

Investeringen Desinvesteringen verkoop

1.265 -147

-20 -

1.245 -147

Overboekingen - stichtingskosten

1.220

-

1.220

-4.127

-189

-4.316


63

-

63


-509 509

-

-509 509

-1.726

-209

-1.935


137.128 -25.835

7.645 -334

144.773 -26.169

Boekwaarde

111.293

7.311

118.604

1-jan-12

Mutatie in de boekwaarde:

Afschrijvingen

31-dec-12

Toelichting Materiële vaste activa De afschrijvingstermijnen bedragen respectievelijk voor: -

Grond Casco Installaties Inrichting keukens Inrichting badkamers

Lineair geen afschrijving 50 jaar 25 jaar 20 jaar 25 jaar

Brand- en stormverzekering De woningen zijn verzekerd tegen brand- en stormschade. De woningen behorend tot een VvE zijn conform het reglement verzekerd op uitgebreide voorwaarden. Het bedrijfsonroerend goed is verzekerd tegen uitgebreide voorwaarden. Bedrijfswaarde: De totale bedrijfswaarde van het gehele bezit bedraagt € 161,6 miljoen (2011 = 143,6 miljoen). Voor een nadere toelichting van het verloop verwijzen we naar de toelichting op de mutaties geconsolideerde bedrijfswaarde. Van de totale bedrijfswaarde heeft een bedrag van ruim € 4,1 miljoen betrekking op het commerciële vastgoed. Geactiveerde rente: Bij de projecten in ontwikkeling is de rente op schulden gedurende het tijdvak van vervaardiging aan de stichtingskosten toegevoegd. Het totale bedrag bedraagt € 22.505. Als rentevoet is 4,48% gehanteerd. Te verkopen woningen: Per 31 december 2012 is er sprake van 400 te verkopen woningen. De gemiddelde boekwaarde per woning bedraagt € 15.243. De verwachte verkoopprijs is € 150.000 per woning. Naar verwachting zullen het komende jaar 8 woningen verkocht worden. Herclassificatie In het boekjaar is een aantal financieringstransacties inzake VOV-woningen afgewikkeld op welk moment de woning in het boekjaar als sociaal vastgoed in exploitatie zijn teruggenomen. De verkrijginsprijs van de betreffende woningen bij eerste verwerking is gelijk aan de marktwaarde vande VOV-woningen na aftrek van de contractuele korting op moment van afwikkeling van de terugkoopverplichting. Het effect van deze herclassificatie (van vastgoedbelegging naar sociaal vastgoed in exploitatie) is een toename in de balans van het sociaal vastgoed in exploitatie met een bedrag van € 371.000 inzake de voormalige VOV-woningen gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere bedrijfswaarde (na eerste verwerking), een afname van de balans van de vastgoedbeleggingen inzake de VOV-woningen op basis van de marktwaarde na aftrek van de contractuele korting op moment van afwikkeling van de terugkoopverplichting met een bedrag van € 239.175 en een waardeverminderingsverlies van € 7.000 als gevolg van het nadelige verschil tussen de marktwaarde van de VOV-woningen na aftrek van de contractuele korting op terugkoopmoment en de verkrijgingsprijs of lagere bedrijfswaarde na eerste verwerking.


60

Verstrekte zekerheden Zonder toestemming van het WSW is het de corporatie niet toegestaan om de woningen die met door het WSW geborgde leningen zijn gefinancierd te bezwaren met een beperkt recht (recht van pand/hypotheek, recht van opstal, recht van erfpacht, recht van vruchtgebruik) of de verplichting aan te gaan om deze woningen met een zekerheidsrecht te bezwaren (positieve hypotheekverklaring). Als gevolg hiervan zijn de woningen die met geborgde leningen zijn gefinancierd, niet met hypothecaire zekerheden bezwaard. Daarnaast heeft het WSW recht van eerste hypotheek op de woningen van de corporatie betreffende de door het WSW geborgde financiering. Voor de door het WSW verstrekte borgstelling heeft de corporatie een obligoverplichting gebaseerd op de omvang van de door het WSW geborgde leningen. Deze obligoverplichting is in de toelichting op de geconsolideerde balans vermeld onder de "Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen".


31-dec-12

31-dec-11

C 380 - Passief woningen Witte Dam C 506 - Simon Koopmanstraat C 569 - Westrand, Wervershoof C 571 - Schuitvaerder huur C 752 - Cultureel Centrum De Schoof, Wervershoof

145 118 720 -70

65 113 277

Totaal

913

455

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Kantoor gebouw

Inventaris

Vervoermiddelen

Totaal


2.402 -780

388 -181

173 -79

2.963 -1.040

Boekwaarde

1.622

207

94

1.923

58 -106

91 -48

-26

149 -180

-

-4 4

-

-4 4

-48

43

-26

-31


2.460 -886

474 -225

173 -104

3.107 -1.215

Boekwaarde

1.574

249

69

1.892

1-jan-12

Mutatie in de boekwaarde: Investeringen Afschrijvingen Aanpassing verkrijgings-/vervaardigingsprijs Aanpassing cumulatieve afschrijvingen

31-dec-12

Afschrijvingstermijnen Kantoor Verbouwingskosten Automatiseringsapparatuur Inventaris Vervoermiddelen


Termijnen (in jaren) 10/40 5/10/20 5 5/10 5

Systeem lineair lineair lineair lineair lineair

61

Vastgoedbeleggingen

31-dec-12

31-dec-11

Commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

3.349 14.560

3.724 15.724

Totaal

17.909

19.448

Commercieel vastgoed in exploitatie



Totaal


2.858 -152

1.050 -32

3.908 -184

Boekwaarde

2.706

1.018

3.724

-347

51 -

51 -347

-60

-25

-85

6

-

6

-401

26

-375


2.511 -206

1.101 -57

3.612 -263

Boekwaarde

2.305

1.044

3.349

1-jan-12

Mutatie in de boekwaarde: Investeringen Desinvesteringen

verkoop

Afschrijvingen Aanpassing cum. afschrijvingen ivm verkoop

31-dec-12

31-dec-12

31-dec-11

Stand per 1-1 Waardemutaties reeds verkochte woningen Nieuwe verkopen onder voorwaarden in het boekjaar Effect terug-/doorverkoop in het boekjaar

15.724 -783 371 -752

16.133 -518 116 -7

Stand per 31-12

14.560

15.724

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

Het totaal aantal woningen verkocht onder voorwaarden is 119. In 2012 zijn 5 woningen teruggekocht, waarvan 1 woning terug in exploitatie is genomen en 1 woning regulier is doorverkocht. De overige 3 woningen worden in 2013 doorverkocht. Verder zijn er 3 woningen uit exploitatie verkocht onder voorwaarden.

Financiële vaste activa Latente belastingvordering(en) Leningen u/g Te vorderen BWS-subsidies Overige vorderingen Totaal

Latente belastingvordering(en) Woningen in exploitatie bestemd voor verkoop Kantoor (afschrijving) Leningen (agio/disagio)


looptijd 5 jr. 20 jr. 31 jr.

nominale waarde 755 128 42

31-dec-12

31-dec-11

737 267 13 500

811 276 28 500

1.517

1.615

31-dec-12

31-dec-11

679 28 30

736 48 27

737

811

62

Bij een aantal jaarrekeningposten is sprake van tijdelijke verschillen tussen de waardering van activa en passiva volgens jaarrekeninggrondslagen en fiscale grondslagen. Verder is sprake van fiscaal compensabele verliezen. De latenties zijn berekend tegen een tarief van 25% en contant gemaakt met een netto rente van 3,36%. De hieruit voortvloeiende latente belastingvorderingen worden hierna toegelicht: Sociaal en commercieel vastgoed in exploitatie met nieuwbouw en verbetering Voor dit bezit is het uitgangspunt blijvend verhuren (waarna sloop). De op het waarderingsverschil van dit bezit betrekking hebbende actieve belastinglatentie, inclusief de investeringen in nieuwbouw en verbetering, leidt niet tot verwerking in de jaarrekening. De reden is dat de fiscale boekwaarde na afloop van de gebruiksduur (sloop) in stand blijft en fiscaal pas wordt afgewikkeld nadat in de toekomst de bouwbestemming op de grond zou komen te vervallen. Gezien de zeer lange looptijd van het waarderingsverschil, tendeert de contante waarde van de hieruit voortvloeiende latente vordering naar nihil. Sociaal en commercieel vastgoed in exploitatie: sloop / verkoop binnen vijf jaar - Belastinglatenties worden in de jaarrekening verwerkt voor zover de corporatie over een beleidshorizon van vijf jaar expliciete uitspraken heeft gedaan over de voorgenomen afwikkeling van de woningen door sloop / verkoop. Bij sloop binnen vijf jaar waarbij de bouwbestemming op de na sloop vrijkomende grond vervalt, wordt voor het waarderingsverschil tussen de fiscale en commerciële boekwaarde van het betreffende vastgoed een actieve latentie tegen de nominale waarde in de jaarrekening opgenomen, voor zover verrekenbaar. - Wordt bij sloop binnen vijf jaar sederom vervangende nieuwbouw gepleegd, dan blijft de fiscale boekwaarde na afloop van de gebruiksduur (sloop) in stand. Derhalve wordt hiervoor geen latentie gevormd. - Bij verkoop van woningen binnen vijf jaar wordt voor het waarderingsverschil een actieve latentie tegen de nominale waarde in de jaarrekening opgenomen. Verkoop woningen onder VOV Hierbij is sprake van een waarderingsverschil tussen commerciële en fiscale boekwaarde. Een gedeelte van de fiscale boekwaarde wordt afgewikkeld en een gedeelte van de boekwaarde in de vorm van een winstrecht wikkelt pas na terugkoop af. Voor dit tijdelijk verschil is sprake van een actieve belastinglatentie. Aangezien het moment van terugkoop en daarmee het moment van afwikkeling van de latentie op voorhand niet vast staat en een lange termijn kan zijn, is een betrouwbare schatiing van deze latentie niet mogelijk en op nihil gewaardeerd. Leningen u/g In de jaarrekening is voor de leningportefeuille een latente belastingvordering tegen de contante waarde verantwoord voor het verschil tussen de waardering die de fiscus toepast (i.c. marktwaarde) en de waardering als toegepast in de jaarrekening (geamortiseerde kostprijs). De latentie loopt af over de resterende looptijd van de leningen. De niet in de balans tot waardering gebrachte tijdelijke waarderingsverschillen zijn in nominale bedragen als volgt te specificeren: 31-dec-12

31-dec-11

Vastgoed in exploitatie (blijvend verhuren) Woningen verkocht onder voorwaarden

38.379 3.640

37.830 3.931

Totaal

42.019

41.761

31-dec-12

31-dec-11

267

276

Leningen u/g Stichting behoud kerk Oosterblokker Pancratius

In de Pancratius Kerk in Oosterblokker is onder andere een cultureel centrum gevestigd. De onderhoudstaat van de kerk maakte het voor het bestuur noodzakelijk om een restauratie plan op te stellen. De gemeente Drechterland en onze woningstichting zijn benaderd voor financiële en bouwtechnische ondersteuning. Onder de voorwaarde dat de kerk als sociaal cultureel centrum gebruikt wordt en gebruikt blijft worden, besloten wij een annuïtaire lening voor 30 jaar van maximaal € 300.000 (tegen 1,5% rente) te verstrekken. Daarnaast dragen wij jaarlijks onder dezelfde voorwaarden € 10.000 bij en de gemeente Drechterland jaarlijks € 20.000. Wij adviseren het bestuur bij de onderhoudsplannen.

Te vorderen BWS-subsidies Stand per 1-1 Aanpassing vordering in verband met rente aanpassing en/of afkoop Rentetoerekening Ontvangen bedragen in verslagjaar Stand per 31-12


31-dec-12

31-dec-11

28 1 -16

51 6 2 -31

13

28

63

Overige vorderingen Wooninvesteringsfonds (WIF)

31-dec-12

31-dec-11

500

500

Ter financiering van het WIF is in 2005 een bedrag van € 500.000 gestort. Het betreft hier een achtergestelde lening aan het WIF, waarvoor jaarlijks een vaste vergoeding van 2,25% en een variabele vergoeding van maximaal 3,25% wordt toegekend. De variabele vergoeding is afhankelijk van de behaalde resultaten van het WIF. Voor genoemd bedrag is een certificaat ontvangen. Het certificaat is niet-overdraagbaar, anders dan aan toegelaten instellingen. Op korte termijn verwachten wij geen rentebate te ontvangen, deze hebben wij daarom niet verwerkt in de jaarrekening. Op langere termijn verwachten wij dat het WIF in staat zal zijn deze lening af te lossen. Daarom waarderen wij de lening op nominale waarde.

Voorraden

31-dec-12

31-dec-11

Vastgoed bestemd voor de verkoop Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop Overige voorraden

387 2.851 70

60

Totaal

3.308

60

31-dec-12

31-dec-11

2.851

-

31-dec-12

31-dec-11

-

1.973

Het vastgoed bestemd voor de verkoop betreft 3 teruggekochte woningen die in 2013 verkocht zullen worden. Vastgoed in otnwikkeling bestemd voor verkoop

Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop Het vastgoed in ontwikkeling betreft één project in Delphia Vastgoed B.V. Onderhanden projecten

Onderhanden projecten betreft verkochte onroerende zaken in aanbouw. Het saldo per 31 december 2012 kan als volgt worden gespecificeerd:

Geactiveerde kosten Toegerekende winsten / verliezen Ontvangen termijnen kopers Totaal

31-dec-12

31-dec-11

2.070 -95 -2.408

1.957 446 -430

-433

1.973

Gezien de onderhanden projecten op totaalniveau een creditsaldo vertonen wordt het nettobedrag verwerkt als een schuld en afzonderlijk in de balans onder de kortlopende schulden gepresenteerd. Onderstaand is inzicht gegeven in de waardering op projectniveau. 31-dec-12

31-dec-11

Projecten met een debetsaldo Projecten met een creditsaldo

-433

2.067 -95

Totaal

-433

1.972

31-dec-12

31-dec-11

Huurdebiteuren Overige vorderingen Overlopende activa

98 1.262 63

109 419 72

Totaal

1.423

600

Vorderingen


64

Huurdebiteuren De huurachterstanden kunnen naar tijdsduur en aantal huurders als volgt worden gespecificeerd: Aantal huurders 31-dec-12 Periode achterstand tot 1 maand 1 tot 2 maanden 2 maanden of meer

31-dec-11

Achterstand 31-dec-12

31-dec-11

Vertrokken huurders

76 25 18 119 16

64 35 31 130 13

24 17 32 73 25

19 25 54 98 11

Totaal

135

143

98

109

31-dec-12

31-dec-11

1.262

419

De achterstand bedroeg 0,68% (2011 = 0,79%) van de brutojaarhuur (actieve contracten = 0,51%, 2011 = 0,71%)

Overige vorderingen

De hieronder opgenomen kasgeldlening van € 1.000.000 aan Woonstichting Lieven de Key is op 3 januari 2013 terug gestort.

Overlopende activa

31-dec-12

31-dec-11

Te ontvangen rente Vooruitbetaalde facturen Diversen

12 45 6

11 61

Totaal

63

72

31-dec-12

31-dec-11

Spaarrekening

337 337 1.807

306 1 307 971

Totaal

2.144

1.278

De te ontvangen rente is in 2013 volledig ontvangen. De vooruitbetaalde facturen betreft de opstalverzekering voor 2013.

Liquide middelen Bank Kas

Het Grootslag beschikt over een kredietfaciliteit van € 1.000.000. Het saldo liquide middelen staat volledig ter vrije beschikking. PASSIVA Groepsvermogen

31-dec-12

31-dec-11

Aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen Resultaat boekjaar Aandeel van derden in het groepsvermogen

47.937 -1.172 -111

45.613 1.991 135

Totaal

46.654

47.739

Voor de toelichting op het aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen verwijzen we naar de toelichting op de enkelvoudige jaarrekening. Het cumulatieve bedrag aan ongerealiseerde waardestijging van de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden bedraagt € 755.000. (in 2011 was dit € 804.000). In 2012 zijn drie woningen verkocht onder voorwaarden uit bestaand bezit met een ongerealiseerde waarde van € 333.000 (in 2011 was dit 1 woning voor een bedrag van € 109.000). Dit is als rechtstreekse vermogensmutatie verwerkt in het groepsvermogen. De overige waardeverandering betreft de waardemutaties van de eerder onder voorwaarden verkochte woningen, deze zijn via de winsten verliesrekening verwerkt.


65

Aandeel van derden in het groepsvermogen

31-dec-12

31-dec-11

Stand per 1-1 - Aandeel van derden in beginvermogen - Aandeel van derden in het resultaat

135 -246

-30 165

Stand per 31-12

-111

135

Het aandeel van derden in het groepsvermogen heeft betrekking op de 50% deelneming van derden in Delphia Vastgoed B.V. Delphia Vastgoed B.V. wordt vanaf boekjaar 2011 integraal geconsolideerd.


31-dec-12

31-dec-11

Egalisatierekening BWS 1992-1994

10

15

Stand per 1-1 Rentetoerekening Toerekening aan het boekjaar

15 1 -6

26 1 -12

Stand per 31-12

10

15

Voorzieningen

31-dec-12

31-dec-11

33 64

82

97

82

Voorzieningen latente belastingverplichtingen Overige voorzieningen

Voorziening latente belastingverplichtingen De voorziening heeft betrekking op de in Delphia Vastgoed B.V. geactiveerde rente in het onderhanden werk. Deze wordt fiscaal ten laste van het resultaat gebracht. Verkoop woningen onder VOV Hierbij is sprake van een waarderingsverschil tussen commerciële en fiscale boekwaarde. Een gedeelte van de fiscale boekwaarde wordt afgewikkeld en een gedeelte van de boekwaarde in de vorm van een winstrecht wikkelt pas na terugkoop af. Voor dit tijdelijk verschil is sprake van een actieve belastinglatentie. Aangezien het moment van terugkoop en daarmee het moment van afwikkeling van de latentie op voorhand niet vast staat en een lange termijn kan zijn, is een betrouwbare schatting van deze latentie niet mogelijk en op nihil gewaardeerd. De niet in de balans tot waardering gebrachte tijdelijke waarderingsverschillen zijn in nominale bedragen als volgt te specificeren: 31-dec-12

31-dec-11

Woningen verkocht onder voorwaarden

3.568

3.736

Totaal

3.568

3.736

De overige voorzieningen betreft de voorziening voor het loopbaanontwikkelingsbudget.

Overige voorzieningen Stand per 1-1 - Toevoeging - Aanwending - Vrijval Stand per 31-12


31-dec-12

31-dec-11 82 8 -19 -7

85 -3

64

82

66

Langlopende schulden

31-dec-12 Totaal

31-dec-12 Waarvan resterende looptijd > 5 jaar

Schulden/leningen overheid Schulden/leningen kredietinstellingen Verplichtingen uit hoofde van Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Overige schulden

3.449 78.015 14.274

Totaal

96.363

31-dec-11 Totaal

3.449 58.039 -

625

31-dec-11 Waarvan resterende looptijd > 5 jaar

3.540 77.340 14.945

3.540 57.327 -

597 61.488

96.422

60.867

31-dec-12

31-dec-11

3.540

3.631

-91

-91

3.449

3.540

31-dec-12

31-dec-11

Stand per 1-1

77.340

75.761

Mutaties in het boekjaar: - nieuwe leningen - aflossingen

5.500 -4.825

11.500 -9.921

Stand per 31-12

78.015

77.340

Schulden/leningen overheid Stand per 1-1 Mutaties in het boekjaar: - nieuwe leningen - aflossingen Stand per 31-12

Schulden/leningen kredietinstellingen

Nieuwe leningen: In 2012 zijn er nieuwe leningen gestort voor totaal € 5.500.000. Dit betreft een basis rentlening van € 5.000.000 en een volstorting van een lening variabale hoofdsom (LVH) van € 500.000. Op balansdatum is van de LVH € 2.000.000 gestort. Het rentepercentage van de LVH is gelijk aan de 1-maands euribor verhoogd met een opslag van 0,39%. Van de LVH dient minimaal € 400.000 opgenomen te worden. De overige ruimte is vrij opneembaar en boetevrij af te lossen. Indien de 1-maands euribor onverwachts zal stijgen met 1% dan zal er een extra rentelast ontstaan van € 20.000 per jaar. Over de LVH loopt Het Grootslag geen kredietrisico. Basisrenteleningen Het Grootslag heeft drie basisrenteleningen van nominaal € 15 miljoen. De basisrenteleningen hebben een tarief dat bestaat uit twee componenten, zijnde een basisrente en een kredietopslag. De basisrente geldt voor de volledige looptijd van de leningen. De kredietopslag geldt voor de overeengekomen periode, waarbij de eerste minimale looptijd vijf jaar bedraagt. Na vijf jaar dient een nieuwe kredietopslag met de bank overeengekomen te worden. De kredietopslag van de huidige basisrenteleningen bedraagt tussen de 19 en 32 basispunten. De reële waarde van de basisrenteleningen bedraagt ongeveer € 5,1 miljoen. Rentevoet en aflossingsysteem: Het gemiddelde rentepercentage van de opgenomen geldleningen, berekend over het nog uitstaande saldo per 31 december, van de leningen overheid en kredietinstellingen bedraagt 4.48% (ultimo 2011 was 4,58%). De lening overheid en de leningen kredietinstellingen worden voor het merendeel op basis van het annuïteiten- of het lineaire systeem afgelost. Ook zijn leningen aangetrokken waarbij de hoofdsom aan het einde van de looptijd in één termijn wordt afgelost (Fixe). Het aflossingsbestandsdeel zal in het komende jaar € 5,9 miljoen bedragen. Er zullen geen vervroegde aflossingen plaatsvinden. Looptijd De gemiddelde looptijd van de leningen bedraagt 16,2 jaar. Zekerheden: Ten behoeve van de leningen van kredietinstellingen zijn geen zekerheden van hypothecaire aard gesteld.


67

Borgstelling: Er is sprake van één niet door het WSW geborgde lening. Deze lening, met als hoofdsom € 2,8 miljoen is door gemeente Wervershoof verstrekt ter financiering van de MFA te Zwaagdijk. Voor alle overige langlopende leningen is een borgstelling van het WSW en/of gemeenten ontvangen.

Verplichtingen uit hoofde van Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

31-dec-12

31-dec-11

Stand per 1-1 Waardemutaties reeds verkochte woningen Nieuwe verkopen onder voorwaarden in het boekjaar Effect terug-/doorverkoop in het boekjaar

14.945 -424 371 -618

15.148 -213 116 -106

Stand per 31-12

14.274

14.945

Op de onder voorwaarden verkochte woningen rust een terugkoopplicht. De getoonde terugkoopverplichting betreft 119 woningen. Overige schulden

31-dec-12

31-dec-11

Waarborgsommen Overige langlopende schulden

283 342

286 311

Totaal

625

597

31-dec-12

31-dec-11

Waarborgsommen (nominaal) Rente

245 38

249 37

Totaal

283

286

Waarborgsommen

De waarborgsommen betreffen de uit hoofde van de huurovereenkomst van huurder ontvangen bedragen, welke dienen als eerste zekerheid voor de voldoening van het bedrag dat bij beëindiging van de huurovereenkomst door de huurder verschuldigd mocht zijn.

Overige langlopende schulden

31-dec-12

31-dec-11

342

311

31-dec-12

31-dec-11

Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Onderhanden projecten Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Overlopende passiva

123 806 433 1.073 34 2.118

385 796 35 2.417

Totaal

4.587

3.633

31-dec-12

31-dec-11

123

-

Betreft de afkoop van de huur voor de complexen Wilgaerden en de vooruitontvangen huur, die over de komende 5 cq. 10 jaar ten gunste van het resultaat zal worden gebracht.

Kortlopende schulden

Schulden aan kredietinstellingen Bank


68

Schulden aan leveranciers Diverse leveranciers Onderhanden projecten

31-dec-12

31-dec-11

806

385

31-dec-12

31-dec-11

433

-

Voor de toelichting op de onderhanden projecten verwijzen we naar de toelichting op onderhanden projecten aan de debetzijde van de balans.

Belastingen en premies sociale verzekeringen

31-dec-12

31-dec-11

276 797

718 78

1.073

796

31-dec-12

31-dec-11

34

35

31-dec-12

31-dec-11

Transitorische rente leningen Vooruitontvangen huur Ministerie VROM, huurtoeslag januari Restant niet opgenomen vakantie-uren Subsidie zonneboilers Vooruitontvangen meerwerkkosten Nog te ontvangen facturen Diversen

1.802 107 78 28 41 62

1.872 80 86 30 30 10 293 16

Totaal

2.118

2.417

31-dec-12

31-dec-11

3.014

2.994

Belastingdienst (BTW en loonheffing) Belastingdienst (VPB) Totaal

Schulden ter zake van pensioenen

Overlopende passiva

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Waarborgverplichtingen Obligo Waarborgfonds Sociale Woningbouw

Het obligo WSW betreft de verplichting om de liquiditeitspositie van het WSW te versterken, zodra het vermogen van het waarborgfonds daalt onder het niveau dat met de rijksoverheid en gemeenten is afgesproken. Zolang het risicovermogen van het WSW voldoende is om eventuele betalingsverplichtingen van WSW-deelnemers over te nemen, wordt geen beroep gedaan op deze obligoverplichting. Nog te ontvangen leningen

31-dec-12

31-dec-11

-

5.000

Totaal

-

5.000

Obligo Waarborgfonds Sociale Woningbouw voor deze lening

-

193

naam geldgever Nederlandse Waterschaps Bank

storting per 1-aug-12

rente percentage 4,06%

Verleende korting Koopzeker koopovereenkomsten In 2003 is de verkoop gestart van woningen op Koopzekervoorwaarden. In deze overeenkomsten wordt aan de koper op de aankoopprijs van de woning een verrekenbare korting verleend. Deze korting dient weer te worden terugbetaald, zodra de woning weer van eigenaar verwisselt. Als zekerheid dat de terugbetaling dan daadwerkelijk zal geschieden, is dit in de notariële akte vermeld en is hiervoor het recht van hypotheek gevestigd. Vanaf mei 2005 wordt deze extra hypotheek, voor nieuwe gevallen, niet meer gevestigd.


69

aantal Verleende korting tot en met vorig boekjaar In verslagjaar verleende korting In verslagjaar verleende korting In verslagjaar verrekende (terugbetaalde) korting Totaal

bestaande bouw nieuwbouw

121 3 0 -5 119

31-dec-12

31-dec-11

4.477 124 -188 4.413

4.465 128 -116 4.477

Per balansdatum zijn 119 woningen onder voorwaarden (met korting) verkocht. Voor al deze woningen geldt een terugkoopverplichting. Aangegane verplichtingen

31-dec-12

31-dec-11

Aangegane verplichtingen inzake nieuwbouw C 506 Simon Koopmanstraat C 569 Westrand C 571 Schuitvaerder C 752 De Schoof C 901 Schuitvaerder koopzeker

36 20 145 1.776 180

3 20 18 -

Totaal

2.156

42

In verband met de Wet Ketenaansprakelijkheid is Woningstichting Het Grootslag hoofdelijk aansprakelijk voor betaling van premies op grond van werknemers- en volksverzekeringen en van loon- en omzetbelasting in verband met het uitbesteden van werk en inlenen van arbeidskrachten. Fiscale eenheid Woningstichting Het Grootslag vormt een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting met Olympia Vastgoed B.V.


70

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening 2012 Bedrijfsopbrengsten Huuropbrengsten Woningen en woongebouwen DAEB

2012

2011

13.649

13.097

Woningen en woongebouwen niet-DAEB

110

133

Onroerende goederen niet zijnde woningen DAEB

642

530

Onroerende goederen niet zijnde woningen niet-DAEB Sub-totaal

28

27

14.429

13.787

Huurderving wegens leegstand

73

56

Huurderving wegens oninbaarheid

34

38

107

94

14.322

13.693

2012

2011

Overige goederen, leveringen en diensten

285

275

Huurders te verrekenen

-40

-33

Sub-totaal

245

242 1

Sub-totaal Totaal De huurverhoging per 1 juli 2012 was 2,30% (2011 = 1,30%) De huurderving bedraagt 0,74% (2011 = 0,68%) van de te ontvangen jaarhuur

Opbrengsten servicecontracten

Vergoedingsderving wegens leegstand

1

Vergoedingsderving wegens oninbaarheid

-

-

Sub-totaal

1

1

244

241

2012

2011

6

19

2012

2011

533

565

Totaal Dit betreffen de bedragen, die de huurder boven de nettohuur betaalt voor servicekosten, verwarming etc. De vergoeding voor leveringen en diensten wordt als voorschot bij de huurders in rekening gebracht en is gebaseerd op de geraamde kosten. Jaarlijks vindt een afrekening plaats en kan het voorschot, indien noodzakelijk, worden aangepast. De vergoedingsderving bedraagt 0,48% (2011 = 0,42%) van de te ontvangen vergoedingen.

Overheidsbijdragen

Dit betreft de toerekening op basis van de egalisatierekening BWS.

Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Verkoop huurwoningen (sociaal vastgoed in exploitatie) Verkoop huurwoningen (commercieel vastgoed in exploitatie) Verkoop teruggekochte woningen VOV Totaal


-110

-

3

37

426

602

71

De specificatie van de verkoopresultaten is als volgt: Verkoop huurwoningen (sociaal vastgoed in exploitatie) Verkoopopbrengst

2012

2011

587

578

Verkoopkosten

-7

-1

Boekwaarde

-47

-12

Totaal

533

565

De verkoopopbrengst betreft 4 verkochte woningen (2011 = 4 woningen). De door verkoop in 2012 gerealiseerde waardestijging ten opzichte van de verkrijgingsprijs, begrepen in het eigen vermogen, bedraagt € 540.000. De verkoopkosten betreft de kosten van mutatieonderhoud dat wordt toegerekend als verkoopkosten in het kader van het verkoop gereedmaken van de voor verkoop gelabelde woningen. 2012

2011

231

-

-

-

Boekwaarde

-341

-

Totaal

-110

-

2012

2011

Verkoopopbrengst

130

410

Verkoopkosten

-21

-

-106

-372

3

38

2012

2011

1.006

446

2012

2011

96

119

Verkoop huurwoningen (commercieel vastgoed in exploitatie) Verkoopopbrengst Verkoopkosten

De verkoopopbrengst betreft 1 verkochte woning (2011 = 0 woningen). De door verkoop in 2012 gerealiseerde waardedaling ten opzichte van de verkrijgingsprijs, begrepen in het eigen vermogen, bedraagt € 110.000. Verkoop teruggekochte woningen VOV

Boekwaarde Totaal Terugkoop woningen en doorverkoop.

In 2012 zijn 5 woningen teruggekocht. Hiervan is 1 woning in verhuur genomen en is 1 woning regulier doorverkocht. De overige 3 woningen worden in 2013 doorverkocht.

Opbrengsten onderhanden projecten

Dit betreft de opbrengsten die verantwoord zijn naar rato van de voortgang van de projecten.

Geactiveerde productie eigen bedrijf


72

Overige bedrijfsopbrengsten

2012

2011

Vergoedingen voor algemeen beheer: - Administratie vergoeding serviceverlening

-

5

- Doorberekende personeelskosten in servicekosten

8

8

- Bemiddeling/toezicht uitvoering WMO

-

3

- Administratiekosten WMO

-

1

- Doorberekening verkoopkosten woningen

5

4

- Diversen

11

18

Totaal

24

39

Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille

2012

2011

Woningen en woongebouwen

Overige:

Bedrijfslasten

4.229

4.510

Onroerende goederen, niet zijnde woningen

172

103

Onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie

179

185

Totaal

4.580

4.798

Kosten onderhanden projecten

2012

2011

Kosten onderhanden projecten

1.546

-

Lonen en salarissen

2012

2011

Salarissen (incl. ziekengeld)

1.609

1.462

Personeel niet in loondienst

-

25

-187

-168

-

-7

1.422

1.312

30,4

29,4

Dit betreft de kosten die verantwoord zijn naar rato van de voortgang van de projecten.

Af:

Doorberekende kosten werkapparaat

Ontvangen ziekengelden Totaal Gemiddeld aantal FTE Bezoldiging bestuurder

Aangezien de bezoldiging tot één natuurlijk persoon herleid kan worden, wordt de bezoldiging van de bestuurder conform artikel 2:383 lid 1 artikel 9 boek 2 BW hier niet opgenomen. Sociale lasten

Pensioenlasten

2012

2011

197

204

2012

2011

301

290

Als toelichting op de pensioenregeling geldt het volgende (RJ 271): - de pensioenregeling van het SPW is een toegezegde-pensioenregeling - in het geval van een tekort bij het SPW heeft de werkgever geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen, anders dan hogere toekomstige premies. De dekkingsgraad van het pensioenfonds per 31 december 2012 is 106 % (per 31 december 2011 = 101 %).


73

Onderhoudslasten

2012

2011

Kosten rechtstreeks t.l.v. exploitatie (dagelijks- en mutatieonderhoud)

1.120

1.176

Kosten groot- en planmatig onderhoud

1.108

862

Totaal

2.228

2.038

2012

2011

57

67

2012

2011

Voor planmatig onderhoud is in 2012 ruim € 1,7 miljoen uitgegeven, hiervan is bijna € 0,6 miljoen geactiveerd.

Leefbaarheid

Lasten servicecontracten Glasschaden Gas/Water/Elektra

16

19

107

132

Schoonmaakkosten

74

71

Overige

29

29

226

251

2012

2011

138

206

Totaal Deze kosten worden als servicekosten bij de huurders in rekening gebracht. Onder de Bedrijfsopbrengsten zijn de doorberekende voorschotten verantwoord als Opbrengsten servicecontracten.

Overige bedrijfslasten Overige personeelskosten Huisvestingskosten

61

92

Kosten Raad van Commissarissen

36

20

Algemene Kosten

706

868

Belastingen

912

714

Premie opstalverzekering

42

43

108

220

Totaal

2.003

2.163

Algemene Kosten

2012

2011

Kosten automatisering

195

205

Overige advieskosten

58

159

Overige algemene kosten

453

504

Totaal

706

868

2012

2011

Overige directe bedrijfskosten

In de Overige algemene kosten zijn de accountantskosten opgenomen. De accountantskosten kunnen als volgt gespecificeerd worden. 0 Afrekening controlewerkzaamheden 2011

31

44

Controlewerkzaamheden 2012

22

24

Fiscale adviezen

40

39

Controlewerkzaamheden Delphia Vastgoed B.V.

10

3

103

110

Totaal


74

Overige directe bedrijfskosten Bijdrage in het huurbeleid/prachtwijken Heffing corporaties voor buffer saneringsfonds

2012

2011

46

87

-

60

Verkoopkosten woningen

33

45

Overige directe bedrijfskosten

29

28

108

220

2012

2011

Totaal


Waardeveranderingen woningen verkocht onder voorwaarden

783

413

-424

-213

359

200

2012

2011

Rente rekening courant Rente beleggingen en deposito Rente uitgezette kasgeldlening Rente leningen u/g Rente toegerekend aan projecten

10 7 13 170

11 18 15 150

Totaal

200

194

Rentelasten en soortgelijke kosten

2012

2011

Rente leningen lang Rente waarborgsommen Rente rekening courant Heffings-/invorderingsrente Belastingdienst Overige rente kort etc.

3.634 2 1 36

3.617 2 1 -34 12

Totaal

3.673

3.598

Waardeveranderingen terugkoopverplichtingen woningen verkocht onder voorwaarden Totaal

Financiële baten en lasten Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten


75

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Vennootschapsbelasting

2012

2011

-1.076

1.951

-74

-227

-1.150

1.724

Opnemen latentie Totaal

Schattingen De acute en latente belastingen in de jaarrekening zijn bepaald in achtneming van de fiscale regels volgens de door de sector met de belastingdienst gemaakte afspraken (Vaststellingsovereenkomst I en II). De toepassing van deze regels is op een aantal onderwerpen niet zonder meer duidelijk en voor discussie vatbaar. Deze onderwerpen zijn onder andere het onderscheid tussen onderhoudskosten en verbeteringen, de toerekenbare kosten inzake projectontwikkeling, het vormen van een herbestedingsreserve en de inschatting van het op basis van een fiscale winstplanning naar verwachting te verrekenen deel van beschikbare fiscale verliezen. Eerst bij de aangifte zal blijken of en in hoeverre de fiscus voor de groep gevolgde standpunten zal overnemen en accorderen. Om die reden kan de in de jaarrekening acute en latente belasting achteraf nog aan veranderingen onderhevig zijn. Acute belastingen boekjaar De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over het boekjaar, rekening houdend met fiscale faciliteiten en de fiscale waarderingsregeles volgens de vaststelingsovereenkomst (VSO), berekend aan de hand van belstingtarieven die zijn vastgesteld op verslagdatum. Bij het opstellen van de aangifte vennootschapsbelasting zal nader worden bekeken of het bedrag aan acute belasingen boekjaar verder kan worden gedrukt. De post "Acute belastingen boekjaar" is als volgt bepaald:

2012 Commercieel resultaat voor belastingen

254

Pemanente verschillen: Vogelaarheffing Gemengde kosten

46 6 52

Tijdelijke verschillen: Afschrijvingen Bijzondere waardeveranderingen Overige tijdelijke verschillen

4.207 359 -354 4.213 4.519

Energieinvesteringsaftrek

-54

Kleinschaligheidsivesteringsaftrek

-12

Fiscaal resultaat

4.453

Acute belastingen boekjaar (20% over € 200.000 / 25% over meerdere)

1.103

Belastingen boekjaar Delphia Vastgoed B.V.

-27

Totaal belastingen boekjaar

1.076

De volgende mutaties zijn in de latentie verwerkt: Mutatie latentie agio/disagio leningen

3

27

-57

25

Afwaardering latentie korting te verkopen koopzekerwoningen nieuwbouw

-

-308

Mutatie latentie BOG

-

39

Mutatie latentie kantoorgebouw

-20

-10

Totaal

-74

-227

Mutatie latentie te verkopen woningen bestaand bezit

Het van toepassing zijnde belastingtarief bedraagt over de eerste € 200.000,- 20% en over het restant 25%. In de fiscale winstberekening zijn aannames gedaan met betrekking tot de activering van verbeteringen en de aftrekbaarheid van onderhoudslasten. In de definitieve aangiften kan van deze aannames worden afgeweken. De latente vordering inzake Koopzekerwoningen nieuwbouw is in 2011 afgewaardeerd in verband met onzekerheid over moment van realisatie.


76

Toelichting op de mutaties geconsolideerde bedrijfswaarde

- Contante waarde kasstromen - Grondwaarde

2012

2011

mutatie

145.523 16.044

127.601 15.991

17.921 53

161.567

143.593

17.974

De mutatie in de bedrijfswaarde laat zich als volgt verklaren:

Bedrijfswaarde ultimo 2011

143.593

a) Effect jaarresultaat (Restant exploitatieduur complexen neemt met een jaar af)

-1.578

b) Effect aanpassing beleidsparameters en uitgangspunten - effect aanpassen huurprijscomponent - effect aanpassen onderhoudslasten - effect aanpassen overige lasten - effect aanpassen disconteringsvoet - effect aanpassen indexaties - effect aanpassen levensduur - effect invoeren mutatiegraad

792 1.016 3.675 1.369 11.549 18.401

c) Effect mutaties in het bezit - effect aangekochte/nieuwbouw MVA - effect verkochte/gesloopte MVA

982 169 1.151

Bedrijfswaarde ultimo 2012


161.567

77

Enkelvoudige balans per 31 december 2012 (na bestemming resultaat)

ACTIVA

31-dec-12

31-dec-11

x € 1.000

x € 1.000

118.604 913 1.893

120.539 455 1.923

121.410

122.917

3.349 14.560

3.724 15.724

17.909

19.448

737 2.744 13 500

59 811 2.128 28 500

3.994

3.526

143.313

145.891

387 70

60

457

60

39

-

98 1.262 122

109 410 73

1.482

592

Liquide middelen

1.807

1.069

Som der vlottende activa

3.785

1.721

147.098

147.612

Vaste activa Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Latente belastingvordering(en) Leningen u/g Te vorderen BWS-subsidies Overige vorderingen

Som der vaste activa Vlottende activa Voorraden Vastgoed bestemd voor de verkoop Overige voorraden


Vorderingen Huurdebiteuren Overige vorderingen Overlopende activa

Totaal activa


78

PASSIVA

31-dec-12

31-dec-11

x € 1.000

x € 1.000

Eigen vermogen Overige reserve Resultaat boekjaar

47.937 -1.172

45.613 1.991

Totaal eigen vermogen

46.765

47.604

10

15

Voozieningen Voorziening deelnemingen Overige voorzieningen

190 64

82

Totaal voorzieningen

254

82

3.449 78.015 14.274

3.540 77.340 14.945

625

597

96.363

96.422

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Overlopende passiva

123 326 1.110 34 2.113

346 696 35 2.412

Totaal kortlopende schulden

3.706

3.489

147.098

147.612


Langlopende schulden Schulden/leningen overheid Schulden/leningen kredietinstellingen Verplichtingen uit hoofde van Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Overige schulden Totaal langlopende schulden

Totaal passiva


79

Enkelvoudige winsten verliesrekening over het boekjaar 2012

2012

2011

x € 1.000

x € 1.000

Huuropbrengsten Opbrengsten servicecontracten Overheidsbijdragen Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille Opbrengsten onderhanden projecten Geactiveerde productie eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten

14.322 244 6 426 219 96 24

13.693 241 19 602 119 39

Som der bedrijfsopbrengsten

15.337

14.713

4.580 252 1.422 197 301 2.228 57 226 1.991

4.798 1.312 204 290 2.038 67 251 2.145

11.254

11.105

359

200

Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten

203 -3.673

197 -3.598

Saldo financiële baten en lasten

-3.470

-3.401

254

7

-1.177

1.822

-249

162

-1.172

1.991

Bedrijfsopbrengsten

Bedrijfslasten Afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille Kosten onderhanden projecten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Leefbaarheid Lasten servicecontracten Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten


Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat uit deelnemingen

Resultaat na belastingen


80

Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat, alsmede voor de toelichting op de onderscheiden activa en passiva en de resultaten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Financiële vaste activa Deelnemingen en resultaat deelnemingen Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening. Voorziening deelnemingen De voorziening deelnemingen is gevormd in verband met de negatieve nettovermogenswaarde van deelnemingen in het geval dat de corporatie zich aansprakelijk heeft gesteld voor de schulden van de deelneming respectievelijk een feitelijke verplichting heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen. De voorziening wordt gevormd ter grootte van de uit de aansprakelijkheidstelling te verwachten verplichtingen en nadat eerst de andere financiële belangen in deze deelnemingen zijn afgewaardeerd. Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2012 ACTIVA Materiële vaste activa

31-dec-12

31-dec-11

Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

118.604 913 1.893

120.539 455 1.923

Totaal

121.410

122.917



Onroerende en roerende zaken tdv de exploitatie

Totaal


142.964 -22.425

455 -

2.963 -1.040

146.382 -23.465

Boekwaarde

120.539

455

1.923

122.917

1.245 -147

1.678 -

149 -

3.072 -147

1.220

-1.220

-

-

-4.316

-

-179

-4.495


63

-

-

63


-509 509

-

-4 4

-513 513

-1.936

458

-30

-1.508


144.773 -26.169

913 -

3.108 -1.215

148.794 -27.384

Boekwaarde

118.604

913

1.893

121.410

1-jan-12


verkoop

Overboekingen - stichtingskosten Afschrijvingen

31-dec-12


81




Totaal


135.299 -22.280

7.665 -145

142.964 -22.425

Boekwaarde

113.019

7.520

120.539

1.265 -147

-20 -

1.245 -147

1.220

-

1.220

-4.127

-189

-4.316


63

-

63


-509 509

-

-509 509

-1.726

-209

-1.935


137.128 -25.835

7.645 -334

144.773 -26.169

Boekwaarde

111.293

7.311

118.604

31-dec-12

31-dec-11

Commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

3.349 14.560

3.724 15.724

Totaal

17.909

19.448

1-jan-12


verkoop

Overboekingen - stichtingskosten Afschrijvingen

31-dec-12

Vastgoedbeleggingen



Totaal


2.858 -152

1.050 -32

3.908 -184

Boekwaarde

2.706

1.018

3.724

-347

51 -

51 -347

-60

-25

-85

6

-

6

-401

26

-375


2.511 -206

1.101 -57

3.612 -263

Boekwaarde

2.305

1.044

3.349

1-jan-12


verkoop

Afschrijvingen Aanpassing cum. afschrijvingen ivm verkoop

31-dec-12


82

Financiële vaste activa

31-dec-12

31-dec-11

Deelnemingen in groepsmaatschappijen Latente belastingvordering(en) Leningen u/g Te vorderen BWS-subsidies Overige vorderingen

737 2.744 13 500

59 811 2.128 28 500

Totaal

3.994

3.526

31-dec-12

31-dec-11

59 190 -249 -

18 -121 162 59

31-dec-12

31-dec-11

679 28 30

735 48 27

737

810

31-dec-12

31-dec-11

Stichting behoud kerk O Blokker Pancratius Delphia Vastgoed B.V. Olympia Vastgoedbeheer B.V.

267 2.400 77

276 1.775 77

Stand per 31 december

2.744

2.128

31-dec-12

31-dec-11

2.400

1.775

Deelnemingen in groepsmaatschappijen Olympia Vastgoedbeheer B.V. Voorziening verliezen Resultaat boekjaar Totaal In verband met het negatieve eigen vermogen van Delphia Vastgoed B.V. is een voorziening gevormd.

Latente belastingvordering(en) Woningen in exploitatie bestemd voor verkoop Kantoor (afschrijving) Leningen (agio/disagio)

looptijd 5 jr. 20 jr. 31 jr.

nominale waarde 755 128 42

Het verschil tussen de commerciele en fiscale waardering leidt tot een actieve en/of passieve belastinglatentie. De latenties zijn berekend tegen een tarief van 25% en contant gemaakt met een netto rente van 3,36%.

Leningen u/g

Leningen u/g Delphia Vastgoed B.V.

Aan Delphia Vastgoed B.V. zijn twee leningen verstrekt. De eerste lening heeft een restant hoofdsom van € 400.000 tegen een vast rentepercentage van 4,75%. De maximale looptijd is gekoppeld aan het project van Delphia Vastgoed B.V. aan de Dirk Bijvoetweg te Onderdijk en bedraagt maximaal 5 jaar. De hoofdsom zal afgelost worden zodra de liquiditeit van Delphia Vastgoed B.V. dit toelaat, uiterlijk 25 augustus 2013. De tweede lening (vanaf augustus 2009) betreft een lening van € 2.000.000. Voor de lening is een hypothecaire zekerheid gevestigd. De rente van deze lening is 4,75% en heeft een looptijd tot uiterlijk 1 september 2015. De hoofdsom kan tussentijds worden afgelost zodra de liquiditeit van Delphia Vastgoed B.V. dit toelaat.

Leningen u/g Olympia Vastgoedbeheer B.V.

31-dec-12

31-dec-11

77

77

Ter financiering van de overname van Nes 116 Onderdijk (SPAR) is er een lening verstrekt aan Olympia Vastgoedbeheer BV van € 340.000. In 2009 is € 262.730 afgelost, zodat de restschuld € 77.270 nominaal bedraagt.


83


31-dec-12

31-dec-11

39

-

Onderhanden projecten betreft verkochte onroerende zaken in aanbouw. Het saldo per 31 december 2012 kan als volgt worden gespecificeerd: 31-dec-12

31-dec-11

325 -33 -253

-

39

-

31-dec-12

31-dec-11

66 45 11

11 62

122

73

31-dec-12

31-dec-11

Overige reserve Resultaat boekjaar

47.937 -1.172

45.613 1.991

Totaal

46.765

47.604

Geactiveerde kosten Toegerekende winsten / verliezen Ontvangen termijnen kopers Totaal

Overlopende activa Te ontvangen rente Vooruitbetaalde facturen Diversen Totaal

De te ontvangen rente is in 2013 volledig ontvangen. De vooruitbetaalde facturen betreft de opstalverzekering voor 2013.

Eigen vermogen

In het geconsolideerde groepsvermogen is, naast het enkelvoudige eigen vermogen, tevens het aandeel van derden in het groepsvermogen opgenomen. Dit betreft het aandeel van derden in het eigen vermogen van Delphia Vastgoed B.V.


84

Overige gegevens Woningstichting Het Grootslag is statutair gevestigd te Wervershoof op Olympiaweg 25. De jaarrekening is opgemaakt d.d. 20 juni 2013. Controleverklaring Hiervoor wordt verwezen naar de hierna opgenomen verklaring. Accountantskosten

Controle werkzaamheden afrekening 2011 controle 2012 Fiscale adviezen Delphia Vastgoed B.V. Totaal

Boekjaar 2012

Boekjaar 2011

31 22 40 10

44 24 39 3

103

110

Toerekening jaarresultaat Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat De stichting kent geen statutaire bepalingen omtrent de winstverdeling. Artikel 70 van de Woningwet bepaalt, dat toegelaten instellingen alleen uitkeringen mogen doen in het belang van de Volkshuisvesting. De directie bepaalt, met goedkeuring van de Raad van Commissarissen, dat het resultaat van een boekjaar aan de reserves wordt toegevoegd. Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich na balansdatum geen gebeurtenissen voor gedaan die van invloed zijn op de jaarrekening. Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2011 De jaarrekening 2011 is vastgesteld in de vergadering van de Raad van Commissarissen. De vergadering van de Raad van Commissarissen heeft de bestemming van het resultaat vastgesteld, conform het gedane voorstel.

Voorstel tot bestemming van het resultaat over het boekjaar 2012 Voorgesteld wordt om het negatieve exploitatiesaldo 2012 ten laste te laten komen van de overige reserve. Dit voorstel is, vooruitlopend op de vaststelling door de Raad van Commissarissen, in de jaarrekening verwerkt. 2012

2011

Overige reserve

-1.172

1.991

Totaal

-1.172

1.991


85

DEEL V CONTROLE

ii! ERNST&YOUNG

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de raad van commissarissen en de bestuurder van woningstichting Het Grootslag

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben dein dit verslag opgenomen jaarrekening 2012 van woningstichting Het Grootslag te Wervershoof gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2012 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de toegelaten instelling is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de bepalingen inzake de jaarrekening en het jaarverslag als opgenomen in artikel 26, eerste lid, van het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh), richtlijn 645 van de Raad voor de jaarverslagqeving. Het bestuur van de toegelaten instelling is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het Controleprotocol in rubriek A van bijlage III bij het Bbsh. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de toegelaten instelling. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de toegelaten instelling gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

87

I””ËiiERNsT&YouNG

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van woningstichting Het Grootslag per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met artikel 26, eerste lid, van het Bbsh, richtlijn 645 van de Raad voor de jaarverslaggeving.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 28, onderdeel b, van het Bbsh, voor wat betreft het in dit artikel genoemde jaarverslag, melden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig de van toepassing zijnde bepalingen van titel 9 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek is opgesteld, en of de in artikel 2: 392 lid 1 onder g, van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek bedoelde gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 391 lid 4 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.

Alkmaar, 20juni2013

Ernst & Voung Accountants LLP

w.g. drs. P.C. van Dijk RA

88

Bezoekadres Olympiaweg 25

woningstichting

1693 EJ Wervershoof T 0228 587 587 F 0228 587 555

Openingstijden maandag t/m donderdag van 8.30 uur tot 16.30 uur vrijdag van 8.00 uur tot 12.00 uur (’s middags gesloten)

woningstichting

Gratis onderhoudslijn T 0800 0 22 24 26 Op werkdagen van 8.00 tot 12.00 uur bereikbaar. Buiten deze tijden alleen voor uw spoedmeldingen.

woningstichting Het

Postadres

Grootslag

Postbus 90 1693 ZH Wervershoof [email protected] www.wst-hetgrootslag.nl

2012

Volkshuis vestingsverslag en jaarrekening 2012

Recommend Documents