AARTSBISDOM
MECHELEN-BRUSSEL
Vicariaat Onderwijs 2800 Mechelen, Fr. de Merodestraat 18 tel. 015 29 84 02 fax 015 29 84 03 Inspectie – begeleiding godsdienst
Mededelingen Godsdienst oktober 2010 “Met haast iedere hartslag wordt het me duidelijker: dat Jij ons niet kunt helpen en dat we de woning in ons, waar Jij huist, tot het laatste moeten verdedigen. Er zijn mensen, het is heus waar, die nog op het laatste ogenblik stofzuigers in veiligheid willen brengen en zilveren vorken en lepels, in plaats van Jou, mijn God. Er zijn mensen die hun lichamen in veiligheid willen brengen, die alleen nog maar behuizingen zijn voor duizend angsten en verbitteringen. En ze zeggen: mij zullen ze niet in hun klauwen krijgen. En ze vergeten dat men in niemands klauwen is, als men in Jouw armen is.” “Ik begin alweer wat rustiger te worden, mijn God, door dit gesprek met jou. Ik zal in de naaste toekomst nog veel gesprekken met je houden en je op die manier verhinderen van me weg te vluchten. Je zult ook nog wel eens schrale tijden in mij beleven, mijn God, niet zo krachtig gevoed door mijn vertrouwen, maar geloof me, ik zal voor Je blijven werken en ik zal Je trouw blijven en Je niet verjagen van mijn terrein.” [K.A.D. Smelik (red.), Etty. De nagelaten geschriften van Etty Hillesum 1941-1943, Amsterdam, 1986, p. 517.]
De kast In het halfduister klim ik de molmige trap boven de kerk op naar één van de zeven zolders die een eeuw volgestouwd werd met rommel van mijn voorgangers. Overmorgen komen ze alles opruimen in een zoveelste poging om klaarheid te scheppen in het dossier van dit gammele kerkgebouw. Nooit voorheen was ik hier. Achteraan tegen de wand zie ik de contouren van een geweldige linnenkast. Ze moet haast vier meter op drie zijn. Ik baan me doorheen ontvleugelde engelen, onthoofde heiligen en processietabernakels tot bij de kast en open langzaam de onwijs grote deur. De kast is alleen maar gevuld met schimmeldamp. De achterwand volkomen weggerot. Ik kijk pal doorheen een schietgat waar de kast tegen aan geschoven staat. Omdat het glas eruit gedonderd is, zie ik recht op een naakte boom die glimt van natte regen. De vroege herfst geeft hem een winters gezicht. Toen ik kind was, heb ik eindeloos over deze kast gedroomd. Mijn vader gaf me, toen we in Engeland woonden, het kinderboek van C.S. Lewis “The lion, the witch and the wardrobe”, over het betoverde land achter de kleerkast. Een verhaal over vier kinderen die tijdens de oorlog voor de bombardementen weggestoken worden op het platteland in het huis van een professor en tijdens het verkennen van het huis op zolder een kast ontdekken. Wanneer ze door de deur stappen, komen ze in magisch Narnia, in een donker besneeuwd woud. Het wintert er altijd omdat de boze witte heks, die kerstmis verbiedt en kinderen lokt, er regeert. Met de hulp van de leeuw Aslan, de bevers, eenhoorns, faunen en adelaars slagen de kinderen er in de heks te doen verstenen en zet de dooi in. Lewis schreef in de tijd van Tolkien en werd door hem bekeerd tot het christendom. De leeuw in zijn sprookje is een metafoor voor de Leeuw van Juda, Christus, die de witte heks, het kwaad, overwint en de lente terughaalt. Al zijn spannende boeken gaan over hetzelfde: er is een andere werkelijkheid heel dichtbij. De kerk is vandaag één groot winterlandschap waarin talrijke heksen kinderen hebben gelokt. Hoe zullen leerkrachten die godsdienst geven aan jongeren nog iets vertellen over een
1
dynamische kerk die veilig is en klopt met wat ze zegt? Om dat voor elkaar te krijgen hebben ze drie dingen nodig: evenveel verbeelding als Lewis, de stellige overtuiging dat ze zelf die werkelijkheid zijn heel dicht bij jongeren en een groot vertrouwen op de Leeuw die de lente terughaalt. Ronald Sledsens
In het oog van de storm…. ?!
Een mijmering bij de actualiteit
Woede, onbegrip, ongeloof, verwarring, … Het is ons in deze dagen niet vreemd. Wij worden aangesproken op onze kerkbetrokkenheid. De gevoelens die in mails en contacten met leraren worden geuit, geven aan dat deze zeker nog aanwezig is. De communicatie van de institutionele kerk is deze dagen – en we drukken ons eufemistisch uit – eerder ongelukkig te noemen. Vlaanderen kreeg een soap - een nerveus spelletje zwarte piet doorgeven - voorgeschoteld, waar Kerkcritici (waaronder ook collega’s en leerlingen) van konden smullen. Mensen met moreel gezag werden in snelheid genomen en de ‘woordvoerders’ kregen de kramp in de tong, om toch maar zichzelf te ontwarren in het kluwen dat was aangericht. En wat met de uitspraak van de paus –van hoog in de lucht, in zijn vliegtuig nog wel – dat pedofilie een ziekte is ? Van hem had ik eindelijk in dit debat de term ‘zonde’ willen horen vallen, nl. dat voor christenen een fout tegenover de kwetsbare, kleine mens een fout is voor God. Onze Kerk is in crisis. Het doet me pijn, het ontmoedigt me, want ik wil tot die Kerk behoren. Ik sta niet aan de kant: Door mijn doopsel ben ik er lid van, als godsdienstleraar / inspecteur ben ik gemandateerd door die kerk om Rooms Katholieke Godsdienst te geven / te begeleiden. Hoe kan ik dat een plaats geven? Oh ja, Kerk is natuurlijk meer dan het instituut. Het is Gods volk onderweg, de gemeenschap van mensen die naar het voorbeeld van Jezus willen leven en Hem willen eren als Zoon van God. Onze Katholieke Kerk is een levende gemeenschap waar christenen elkaar doorheen het leven vinden, bemoedigen en verder blijven uitdagen … Hierin worden we best ondersteund en geleid door een hiërarchie die ons rijk Verhaal telkens weer weet te plaatsen in de veranderende culturele en maatschappelijke omstandigheden. Het is duidelijk dat het instituut nog steeds in het reine moet komen met een historische gestalte van de Kerk: de Kerk als machtige instelling van het einde 19° eeuw tot de jaren zestig van de vorige eeuw: een kerk met een overschot aan priesterroepingen, een kerk met leken (en vrouwen) als tweederangschristenen, een kerk die medespeler was op staatsvlak, een kerk praktisch zonder mede- of tegenspelers, een kerk met alle onderwijs, verzorging en verpleging in handen… Waar naartoe…. Als Lierse-supporter hanteert mijn broer sinds enkele jaren de uitspraak: ‘bestuur, spelers en
trainers zijn passanten, de club en de supporters een constante’ (al heeft ook dat aan een zijden draadje gehangen). Wel, als Kerk – supporter hoop ik dat het bestuur en de spelers mij redenen geven om te supporteren.
2
Als Kerk – speler hoop ik op aanmoedigingen van het bestuur, de inspiratie én de kritische stem als het nodig is. Als Kerk – trainer hoop ik dat mijn spelers plezier vinden / behouden in het spel, dat zij het doel weten te vinden én doorheen contacten met supporters uiteindelijk gaan/blijven houden van de Club.
Jos Van Rompay
Nascholing Diocesaan navormingsaanbod 1. regionale ontmoetingen rond evaluatie Dit ontmoetingsmoment is eerst en vooral bedoeld om het nieuwe instrument: 'kijkwijzer evaluatie' voor te stellen. We willen deze kijkwijzer even aan de eigen evaluatie-ervaringen
toetsen. Het is belangrijk dat de deelnemers vragen, opdrachten ifv evaluatie en het jaar- of vorderingsplan meebrengen. Verder staat het ontmoeten centraal : te dikwijls horen we op studiedagen dat de kans hiertoe te klein was... Met onze steeds kleiner wordende groep is het belangrijk ideeën met elkaar te delen en aan te sterken. Wat hebben we elkaar te vertellen over het omgaan met de recente ontwikkelingen in de Kerk? Wat zindert er nog na over de meningen over het vak in de pers (uitspraken aartsbisschop, … ,minister ...) Wij hopen dat vele leraren zich aangesproken weten om deze ontmoetingen mee te maken. Inschrijven via de school op www.nascholing.be. Kies onderaan voor DPB-OND Mechelen-Brussel en vervolgens links binnen DPB-OND voor Aanbod, Secundair, Godsdienst. Kies voor de juiste locatie en datum! Leuven 1°graad 67 (SG Leuven) - 68 (SG Tienen) Di 5/10 17.00 - 19.00 uur H. Hartinstituut Heverlee Naamsesteenweg Aarschot 1° graad 69 (SG Aarschot) - 74 (Diest) - 70 (Haacht) Ma 4/10 17.00 - 19.00 uur Sancta Maria instituut Aarschot Aarschot 2° en 3° graad Di 12/10 17.00 - 19.00 uur Sancta Maria instituut Aarschot Leuven 2° en 3° graad 67 (SG Leuven) - 68 (SG Tienen) Wo 13/10 13.00 - 15.00 uur H. Hartinstituut Heverlee Naamsesteenweg Zaventem 1° graad 65 (Drieklank) – 66 (Vilvoorde) – (64 Halle) Di 19/10 17.00 – 19.00 uur Zavo Open leercentrum van de Groenstraat 13 te 1930 Zaventem. Brussel 1° graad 60 (Brussel) – 61 (Dilbeek – Ternat) – 64 Wo 20/10 13.00 - 15.00 uur (Halle) Voormalig H.Hartcollege Ganshoren Landsroemlaan 126 Zaventem 2° en 3° 65 (Drieklank) – 66 (Vilvoorde) – (64 Halle) Di 26/10 17.00 – 19.00 uur graad Zavo Zaventem Open leercentrum van de Groenstraat 13 te 1930 Zaventem. Brussel 2° en 3° graad 60 (Brussel) – 61 (Dilbeek – Ternat) – 64 Wo 27/10 13.00 - 15.00 uur (Halle) Voormalig H.Hartcollege Ganshoren Landsroemlaan 126
3
Opwijk 1° graad
62 (AMO) – 63 (NW Brabant) – 72 (PuursBornem) -73 (Liedekerke)
VKO Opwijk Karenveldstraat Opwijk 2° en 3° 62 (AMO) – 63 (NW Brabant) – 72 (Puursgraad Bornem) -73 (Liedekerke)
Di 23/11 17.00 – 19.00 uur
Wo 24/11 13.00 - 15.00 uur
VKO Opwijk Karenveldstraat Mechelen 1° graad 71 Mechelen Ursulinen Hoogstraat Mechelen Mechelen 2° graad 71 Mechelen Ursulinen Hoogstraat Mechelen Mechelen 3° 71 Mechelen graad Ursulinen Hoogstraat Mechelen
Di 14/12 09.00 – 12.00 uur Wo 15/12 09.00 - 12.00 uur Do 16/12 09.00 – 12.00 uur
Toelichting i.v.m. gebruik nascholingswebsite voor individuele leerkrachten in het vorige maandbericht van augustus/september. Zie http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb/ in de marge DPBSO - maandberichten
Andere nascholingen Ucsia – godsdienstonderwijscongres : De Ontmoeting in Veelheid Op maandag 8 november organiseert UCSIA haar jaarlijkse godsdienstonderwijscongres in het provinciehuis in Antwerpen. Het is de bedoeling om een tweespraak te ontwikkelen tussen leraren Islam en katholieke godsdienst. De voormiddag wordt iets theoretischer i.v.m. de specifieke eigenheden en de mogelijkheid tot interreligieus gesprek. In de namiddag zullen enkele werkwinkels opgezet worden i.v.m. de eigen invalshoek van de godsdienst bij enkele geloofswaarheden of verhalen / figuren uit de koran en de bijbel. Voor alle informatie: http://www.ucsia.org/main.aspx?c=*UCSIA2&n=89834&ct=81452 Gelieve bij interesse de berichtgeving hierover op te volgen: Er zijn slechts 140 RKG-leraren RKG die deze studiedag kunnen meemaken.
Godsdienstleraren en Islamleraren ontmoeten elkaar in Brussel De Brusselse godsdienstleraren worden uitgenodigd deel te nemen aan een dialoog tussen leerkrachten Islam en Rooms-Katholieke Godsdienst op 22 november 2010 . Programma: Vanaf 12.30 Onthaal en broodjesmaaltijd 13.30 Verwelkoming door Jan Van Eycken 13.40 Inleiding door Claude Hermans en Myriam Haelvoet, leraren van Regina Pacis Instituut te Laken De grote feesten in Islam en Katholieke godsdienst: De geboorte van Mohammed, het Suikerfeest, het Offerfeest / Kerstmis, Pasen, Pinksteren. Accenten van deze feesten en in de klas (met focus op eerste graad) ter sprake brengen Aansluitend gedachtewisseling tussen de deelnemers onder leiding van Jos Van Rompay 15.30 Einde en mogelijkheid tot informeel napraten en formuleren van wensen en verwachtingen bij mogelijke verdere ontmoetingen.
4
Plaats: Derde verdieping van het H-Hartcollege, Landsroemlaan 126 1083 Ganshoren Deelname: gratis Gelieve in te schrijven via mail te sturen naar
[email protected] vóór 8 november of per post naar Scholengemeenschap Sint-Gorik, Landsroemlaan 126, 1083 Ganshoren.
Leraren in het buitengewoon onderwijs
GEWELDIGE GODSDIENSTLESSEN MET GEDRAGSMOEILIJKE JONGEREN Het vak r.‐k. godsdienst bij gedragsmoeilijke jongeren in BuSO Een studiedag ingericht door inspectie‐begeleiding r.‐k. godsdienst en VVKBuO op dinsdag 30 november 2010 in de lokalen van het VSKO, Guimardstraat 1 – Brussel Wie r.‐k. godsdienst geeft aan jongeren met gedragsproblemen staat in vele spanningsvelden: dader – slachtoffer, barmhartig – rechtvaardig, belofte – vergeving, schuld – eindigheid. Moraliseren is uit den boze. Thematiseren van problemen ook. Kunnen inzichten en objectiviteit ons ondersteunen? Kunnen passende godsbeelden, levensechte Bijbelverhalen en symbolische handelingen onze nieuwe werkinstrumenten worden? Doelgroep Leerkrachten rooms‐katholieke godsdienst die les geven aan jongeren met gedragsmoeilijkheden met rand‐normale begaafdheid. De studiedag is niet gericht op de ASS‐problematiek noch op leerlingen met weinig verbale mogelijkheden. Doelstelling Uitgedaagd worden tot nadenken over het vak godsdienst aan deze jongeren. Aan de hand van een stevige en op de praktijk geënte theologische insteek, denken we na over wat ons vak voor deze jongeren kan betekenen. Hierbij worden we geholpen door panelleden die reageren vanuit hun dagelijkse klaspraktijk of vanuit hun psychiatrische of pedagogisch‐didactische expertise. Werkvormen Plenum vergadering met mini‐referaten, panelgesprek en vraagstelling vanuit de zaal. Programma 09u00 onthaal 09u30 verwelkoming, bezinningsmoment en duiding van de dag 09u45 Inhoudelijke aanzetten, panelgesprek en tijd voor reflectie en vertaling naar de praktijk 13u00 Broodjeslunch en uitwisseling tot 15u Sprekers Roger Burggraeve professor emeritus moraaltheologie van de faculteit theologie (KU Leuven), salesiaan van Don Bosco en mede‐oprichter van het Centrum voor Vredesethiek. Op de studiedag geeft hij belangrijke theologische aanzetten van waaruit we in de lessen kunnen werken. xxx deskundige uit de psychiatrie en de kinderpsychologie Willy Claes pedagogisch coördinator van het VVKBuO Marianne Lootens leerkracht godsdienst Vibso Leieland BVL Ghislaine Marechal leerkracht godsdienst BuSO Sint‐Ferdinand BVL Ingrid Vandeputte leerkracht godsdienst BuSO Kristus‐Koning BVL
5
Inschrijvingen Info en inschrijving voor deze studiedag[1]: ‐ zonder boek 15 EURO ‐ met boek 25 EURO
[1]
Je kunt bij de inschrijving het boek bestellen met uitleg over de Bijbelverhalen die prof. Burggraeve gebruikt: Burggraeve‐Vanhalst, Gedreven tussen goed en kwaad. Inspiratie om recht in het leven te staan., Lannoo, 2010. Gesignaleerd: 1. TENTOONSTELLING ACTUELE KUNST - Psychiatrisch Centrum Duffel
‘disturbed SILENCE’ – STILTE gestoord’ is een ambitieuze tentoonstelling van actuele kunst op de campus van het Psychiatrisch Centrum te Duffel. We willen hiermee de taboes rond psychiatrie en psychiatrische patiënten doorbreken. Het thema van de tentoonstelling past zeer goed in maatschappelijke en kunstvakken, lessen zedenleer en godsdienst Stilte is een bijzonder complex begrip, dat niet zomaar op een eenduidige manier kan vertaald worden. Net omwille van die complexiteit en omwille van de verwevenheid met de geestelijke gezondheidszorg staat dit thema centraal in deze tentoonstelling. De tentoonstelling ‘disturbed SILENCE – STILTE gestoord’ wil stilte onderzoeken aan de hand van actuele kunst in de specifieke context van de ‘healing environment’ van het Psychiatrisch Centrum te Duffel. Het thema stilte wordt uitgediept vanuit drie invalshoeken, namelijk de stilte van de ruimte, de stilte van het lichaam (en geest) en de stilte van het sacrale. Een twintigtal binnen- en buitenlandse kunstenaars geven hun interpretatie op dit complexe thema. ‘disturbed SILENCE – STILTE gestoord’ wil ook over de (virtuele) muren van het Psychiatrisch Centrum kijken. Het tentoonstellingsparcours loopt van de kerk van het dorp over de campus tot het station. Het traject deint uit tot in het gewone leven. Het Psychiatrisch Centrum wil hiermee symbolisch een standpunt innemen m.b.t. haar maatschappelijke positie en functie. Omdat we deze maatschappelijke positie ook tav leerlingen en studenten derde graad en hoger onderwijs duidelijk willen aankaarten stellen we digitale leermappen voor de leerkrachten en de leerlingen ter beschikking waardoor leerlingen didactisch aan de slag kunnen tijdens de tentoonstelling. Gidsbeurt (met of zonder digitale mappen) kan ook, mits reservatie, € 75. Informatie hierover:
[email protected] of 015 30 40 04 Praktische informatie tentoonstelling Campus Psychiatrisch Centrum Sint-Norbertushuis Duffel, Stationsstraat 22 c, 2570 Duffel De tentoonstelling is open van woensdag t.e.m. zondag telkens van 13.00 u tot 17.00 u. en is vrij te bezoeken. Geleide bezoeken met gids zijn mogelijk mits reservatie: € 75 Wandelgids en catalogus zijn te verkrijgen aan de balie van het Psychiatrisch Centrum, Stationsstraat 22c, 2570 Duffel.
2. KBS – Vlaanderen : Bijbelreeksen de twee volgende maanden
Samenwerking tussen KBS Vlaanderen en Katholieke en Protestantse Kerken Mechelen In het Oude Testament nemen de profeten een grote plaats in. Velen onder hen hebben er zelfs een boek op hun eigen naam. In deze bijbelreeks stellen we vier profeten aan je voor Hosea, Nahum, Sefanja en Obadja. Dit doen we aan de hand van inleiding, lectuur en gesprek. Rode draad doorheen het geheel: worden er vandaag nog profeten geroepen die luid genoeg over God en wereld spreken? Plaats: Zaal De Posthoorn, Brusselsesteenweg 49, Mechelen Data: dinsdagen 12 en 19 oktober 2010 (20:00-22:15) Deelnameprijs: € 5,00 per avond (drankje en syllabus inbegrepen) Inleiders: Avond1 HOSEA: ds. Jelle Brouwer, Keizerstraat Mechelen NAHUM: ds. Gerrit Buunk, Zandpoortkerk Mechelen Avond 2 SEFANJA: ds. Karel Denteneer, Adventkerk Mechelen OBADJA: Luc Devisscher, KBS Vlaanderen
6
Het eeuwig leven? Amen! Over doodgaan en weer levend worden
De Bijbel vertelt ons dat er er leven na de dood is dat eeuwig duurt. Leven dat niet kan sterven en uitstijgt boven elke menselijke ervaring: goddelijk en hemels. De hoop op dit eeuwig leven is verbonden met geloof in God. Mensen geloven in God en hopen daardoor voor altijd te zullen leven. De verrijzenis van Jezus heeft de voorwaarde geschapen dat ook zijn volgelingen uit de dood zullen opstaan. Zoals bij Jezus zal de dood ook over hen geen vat hebben. In deze reeks lezen we de evangeliegeschriften. Plaats: Diocesaan Pastoraal Centrum, Varkensstraat 6, 2800 Mechelen Data: Dinsdagen 16 en 30 november 2010 en 15 februari, 1 maart, 3 en 17 mei 2011 (20:00-22:15) Deelnameprijs: € 7,00 per avond (drankje en syllabus inbegrepen) Begeleiding: Luc Devisscher, KBS Vlaanderen
3. De Wereldjongerendagen augustus Madrid De jeugddienst van Vlaams Brabant wil graag op jullie school een animatie verzorgen rond de wereldjongerendagen die in 2011 in Madrid zullen plaatsvinden. Door middel van een kort filmpje, en getuigenissen (met in de rand een rodeo-stier) kunnen zij mogelijk jongeren enthousiasmeren om dit evenement mee te maken. Iets om eens samen met de werkgroep schoolpastoraal kan bekeken worden. http://www.madrid2011.be/verslag/rodeostier 4. Werelddag van verzet tegen armoede – 17 oktober 2010 Ontsnappen uit armoede is een zaak van iedereen. Op 17 oktober wil men hier meer aandacht aangeven door een ‘geknoopte lakenactie’ en een betoging in het centrum van Brussel. Meer informatie vindt U op www.17oktober.be 5. De bijbel van Anjou Tentoonstelling in Leuven over dit bijzonder middeleeuws kunstwerk : http://www.bijbelvananjou.be
De diocesane inspectie – begeleiding Rony Timmermans - Jos Van Rompay – Renilde Vos - Marleen Willems
7
