Aartsbisdom Mechelen-Brussel – Vicariaat Onderwijs
Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Mededelingen Natuurwetenschappen mei 2010 Aan de leraren Natuurwetenschappen
Inhoud 1 Vroegere maandberichten Natuurwetenschappen 2 Leerplannen Natuurwetenschappen in september 2010 - NIEUW 3 Stapvoetsmarkt - herhaling 4 Leerboeken Natuurwetenschappen 1ste graad - herhaling 5 Voortzetting voorscholingsproject Natuurwet. 1ste graad – herhaling 6 Vormingsaanbod Natuur- en Milieueducatiecentrum De Helix - herhaling 7 Nascholing in bisdom Mechelen-Brussel – NIEUW 8 Nascholing in bisdom Gent - herhaling 9 Xperilab - herhaling 10 Lesmateriaal rond kunststoffen - herhaling 11 Vakcommunity stw - herhaling 12 In het kielzog van de Beagle - herhaling 13 Jaarplanning Natuurwetenschappen tweede graad tso - herhaling 14 Integratie van metrologie in de tweede graad NW - herhaling 15 Aantal lestijden practicum in het vak natuurwetenschappen – herhaling 16 Practica en integrale opdrachten in stw – toelichting - herhaling 17 Natuurwetenschappen derde graad aso - herhaling 18 Natuurwetenschappen en GSM-proef - herhaling 19 Leertraject 4de jaar NW-biologie: samenlevingsvormen - herhaling 20 Interactief en oefenmateriaal voor biologie - herhaling 21 Amai mijn (H)oren! - Doekoffer over de impact van geluid en lawaai herhaling 22 Brochure Chemicaliën op School - herhaling 23 Websites - herhaling
1 Vroegere maandberichten Natuurwetenschappen De vroegere maandberichten vindt u steeds terug op de website van de pedagogische begeleiding: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb/index.htm. Kies in het menu achtereenvolgens: Vicariaat Mechelen-Brussel Diocesane Pedagogische Begeleiding SO en dan bovenaan in het menu: vakdocumenten - vademecum of maandberichten. 2 Leerplannen Natuurwetenschappen in september 2010 - NIEUW Onderstaande tabel geeft een overzicht van de leerplannen Natuurwetenschappen in de eerste graad, alsook in tso en kso van de tweede en derde graad. Bestaande leerplannen zijn in het zwart weergegeven, nieuwe leerplannen en/of nieuwe leerplannummers in het rood. De blauwe gegevens verwijzen naar toekomstig leerplanwerk.
DPB, F. de Merodestraat 18, 2800 Mechelen, tel.: 015 29 84 86 - fax: 015 29 84 03 - e-mail:
[email protected] Website: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb/home.htm Maandberichten
Vademecum
- 1 -
Vakdocumenten
Richting
Aantal uur
In voege vanaf
Leerplannummer
3 graaduren
D/2010/01
Moderne
Sept. 2010 2011 Sept. 2011
Techniek
Sept. 2011
I° graad A-stroom Natuurwetenschappen Basisoptie wetenschappen Basisoptie wetenschappen
Actualisatie op basis van nieuw leerplan NW Ia Actualisatie op basis van nieuw leerplan NW Ia
I° graad B-stroom Natuurwetenschappen
4 graaduren
Sept.2010 2011
3-4
Sept. 2008
2
Sept. 2006
3
Sept. 2006
2
Sept. 2006
2-3
Sept. 2009 2010
2-3
1
Sept. 2008 Sept. 2008 Sept. 2008 Sept.
1
Sept. 2010
D/2010/021 nummer) D/2010/021 nummer) D/2010/021 nummer) D/2010/021 nummer) D/2010/021
1
Sept. 2010
D/2010/021
4-5
Sept. 2007
D/2007/0279/014(voor alle
D/2010/03
TSO II Sociale en technische wetenschappen Studiegebied Handel (handel + handel-talen) Grafische communicatie (2 scholen) Grafische media (9 scholen) Fotografie (2 scholen)
D/2008/7841/047 (voor alle scholen!) D/2010/021 (nieuw lplnummer) D/2010/021 (nieuw lplnummer) D/2010/021 (nieuw lplnummer) D/2010/021 (nieuw lplnummer)
KSO II Beeldende en architecturale vorming (9 scholen) Beeldende en architecturale kunsten (16 scholen) Audiovisuele vorming (2 scholen) Artistieke opleiding (4 scholen) Woordkunst-drama (4 scholen) Muziek (3 scholen)
1-2 2-3
2007 2007 2007 2008
(nieuw
lpl-
(nieuw
lpl-
(nieuw
lpl-
(nieuw
lpl-
TSO III Sociale en technische wetenschappen (pilootscholen) Studiegebied Handel Multimedia (grafische) (5 scholen) Printmedia (grafische) (9 scholen) Grafische communicatie (grafische) (2 scholen) Fotografie (2 scholen) Industriële wetenschappen (TV toegepaste chemie) Industriële wetenschappen (TV toegepaste fysica)
scholen in sept. 2010)
1 1-2 1-2 2-3 1-2 2-2 2-2
Sept. Sept. 2009 Sept. 2009 Sept. 2009 Sept. Sept. 2010 Sept. 2010
- 2 -
2008 2008
D/2008/7841/002 D/2008/7841/043
2008
D/2008/7841/043
2008
D/2008/7841/042
2011 2009
1998/037 2009/035
2009
1998/037 2009/034
KSO III Architecturale en binnenhuiskunst (fysica!) (10 scholen) Vrije beeldende kunst (11 scholen) Toegepaste beeldende kunst (9 scholen) Beeldende vorming (9 scholen) Architecturale vorming (8 scholen) Audiovisuele vorming (2 scholen) Zevende jaar Chemische procestechnieken
0-1
Sept. 2009
2009/007 (complementair vak)
0-1
Sept. 2009
0-1
Sept.2009
2
Sept. 2009
2009/007 (complementair vak) 2009/007 (complementair vak) 1992/074 2009/008
2-3
Sept. 2009 2010 Sept. 2009 2010
2-3
1992/074 2009/008 1992/074 2009/008
Herziening leerplannen op basis visie SenSe 3 Stapvoetsmarkt - herhaling Op 1 september 2010 worden de nieuwe vakoverschrijdende eindtermen ingevoerd (VOET). Ter voorbereiding van scholen loopt momenteel het prioritair nascholingsproject Stap-voet(s). In het kader van dit nascholingsproject wordt een infomarkt georganiseerd waar externe organisaties, vanuit een visie die aansluit bij de VOET, concrete lestips en methodieken aanreiken. Er worden workshops georganiseerd en een beurs, waarop diverse organisaties hun aanbod voorstellen. De infomarkt is bedoeld voor directies, coördinatoren en leerkrachten van alle secundaire scholen van alle netten. De infomarkt vindt plaats in Antwerpen op 5 mei 2010, in Hasselt op 6 mei, in Mechelen op 19 mei, in Brugge op 25 mei 2010 en in Gent op 27 mei 2010. Meer informatie bij de directeur van de school. 4 Leerboeken Natuurwetenschappen 1ste graad - herhaling Leraren kunnen kennismaken met de nieuwe leerboeken Natuurwetenschappen 1ste graad (a- en b-stroom) op woensdag 19 mei 2010. De uitgeverijen De Boeck, Pelckmans, Plantyn en Van In stellen hun leerboeken voor in de lokalen van DiNAC, Tulpinstraat 75 te Hasselt. De aanwezige leraren ontvangen een presentexemplaar. Inschrijven ten laatste op 10 mei 2010. Voor meer informatie: zie http://www.diohasselt.be/dinac/page3/page5/files/10.168-SNB%20.pdf Op eloV in de vakcommunity Biologie vind je bij Pedagogisch didactische thema’s informatie naslagwerken, een kijkwijzer die een hulp kan zijn bij de keuze van een nieuw leerboek. 5 Voortzetting voorscholingsproject Natuurwet. 1ste graad – herhaling Het voorscholingsproject Natuurwetenschappen eerste graad A- en B-stroom kent een groot succes. Op dit moment volgen zo’n 750 leraars de voorscholing met een praktisch 95% aanwezigheidsgraad! Mede daarom wordt het project volgend schooljaar verlengd. Concreet betekent dit voor de A-stroom vier sessies op dertig verschillende locaties, voor de B-stroom vier sessies op tien verschillende locaties. In de loop van de maand mei worden de concrete locaties en data bekend gemaakt en kunnen scholen starten met de inschrijvingen van de leraren.
- 3 -
6 Vormingsaanbod Natuur- en Milieueducatiecentrum De Helix - herhaling Voor praktijkgerichte vormingen i.v.m. natuur- en milieueducatie kan je als leraar beroep doen op de expertise van het educatieteam van De Helix. Deze opleidingen worden op vraag ofwel in De Helix te Grimminge of in de school gratis georganiseerd. Verplaatsingskosten van de lesgever en de syllabus worden wel aangerekend. Een minimum van 10 deelnemers is vereist. Op vraag kan een vorming naar maat worden uitgewerkt. Speciaal aan te bevelen en recent in het aanbod is de EDO-wandeling: ‘Milieu en Gezondheid op straat’. Deze vorming met methodieken, materialen en stof ter discussie helpt je om op een actieve manier aan de slag te gaan rond duurzame ontwikkeling. Voor meer informatie kan je terecht op de website www.dehelix.be en bij Kristine Timmermans (tel.054 31 79 52). 7 Nascholing in bisdom Mechelen-Brussel – NIEUW - Bouwstenen voor actueel chemieonderwijs 2010 Kleur in voeding, verzorging, kleding, interieur, tuin, kunst … chemie is er onlosmakelijk mee verbonden. Kleur in het dagelijkse leven verwijst vaak naar de chemische samenstelling van kleurstoffen en gekleurde stoffen. Chemische reacties liggen aan de basis van heel wat kleurveranderingen. Smaak worden beïnvloed door kleur. Kleur speelt ook een belangrijke rol in de didactische aanbreng van chemische concepten. Tijdens deze nascholing spreekt Geertrui Vlaemynck onder meer over kleur in de voeding. Verder kunnen leraren chemie en stagementoren kennismaken met didactische aspecten en werkstukken in verband met ‘Kleurrijke chemie’. Leuke experimenten voor demonstraties en leerlingenproeven ontwikkeld aan of in samenwerking met de Specifieke lerarenopleiding Natuurwetenschappen – optie Chemie - van de K.U.Leuven komen eveneens aan bod, deels om zelf ter plaatse uit te testen. Hierbij ligt het accent op supermarktproducten en eenvoudige materialen. Gelijktijdig gaat er aandacht naar de verdere ontwikkeling van de onderzoekscompetentie van de leerlingen. Voor bijdragen uit het veld wordt tevens ruimte voorzien. Een cd-rom met bruikbaar materiaal wordt aangeboden. Datum: Dinsdag 24 augustus 2010 van 10.00 uur - 16.00 uur Plaats: SLOChemie, Celestijnenlaan 200G, 3001 Leuven-Heverlee Inschrijven: http://www.kuleuven.be/vsc/ (code SC46) of telefonisch via 016 32 94 09. Cursusgeld: 50,00 euro inclusief broodmaaltijd Rekeningnummer: 734-0066603-70 van de K.U.Leuven (Vliebergh). Gelieve bij de betaling duidelijk het gestructureerd nummer 400/0003/44791 te vermelden. 8 Nascholing in bisdom Gent - herhaling - Wetenschappen - wiskunde dag Op woensdagnamiddag 26 mei 2010 organiseert de diocesane begeleidingsdienst van het bisdom Gent in samenwerking met Pedic de tweejaarlijkse wetenschappen – wiskundedag (‘wewidag’) in de KAHO Aalst. Noteer alvast deze datum in je agenda! Op de wewidag is er van 13.00 uur tot 17.00 uur doorlopend een didactische beurs waarop o.a. educatieve uitgeverijen en leraren hun didactisch materiaal en projecten voorstellen. Daarnaast worden workshops aangeboden over didactische onderwerpen. Meer concrete info daarover volgt in het tweede semester. 9 Xperilab - herhaling XperiLAB is een nieuw project bij het Museum voor Natuurwetenschappen met de steun van de Stichting Onderneming-Instituut en de firma Solvay. Een wetenschapstruck zal vanaf volgend schooljaar heel België doorkruisen om jongeren van 10 tot 14 jaar op een positieve manier te laten kennismaken met wetenschap en technologie. De leerlingen kunnen in de truck 9 experimenten rond biologie, fysica, chemie en technologie uitvoeren, waarbij ze beschikken over degelijk labomateriaal. Voor de leraren wordt een
- 4 -
didactisch dossier ontworpen. Opdat de leraren in Vlaanderen dit werkmiddel optimaal zouden gebruiken wordt er verder advies gevraagd. Leraren die hierover in overleg willen gaan nemen contact op met
[email protected]. Meer algemene informatie is te vinden op de (voorlopige) website www.xperilab.be. 10 Lesmateriaal rond kunststoffen - herhaling Ben je op zoek naar lesmateriaal over kunststoffen? Surf dan eens naar de website www.WVOK.be. Je moet je wel eerst registreren. Daar vind je ook didactische pakketten rond kunststoffen. In de koffer ‘Wie het schoentje past …’ zitten verschillende types kunststoffen elk met hun specifieke eigenschappen. De leerlingen kunnen door middel van proefjes die eigenschappen ontdekken. De koffer bevat tevens een cd-rom met lesmateriaal voor de leerlingen en de leerkrachten. Ook kunnen werknemers van een kunststofverwerkend bedrijf worden uitgenodigd om een presentatie rond kunststoffen te komen geven in de klas. Er zijn geen kosten verbonden aan dit project. Voor meer informatie kan je terecht op de website www.WVOK.be. 11 Vakcommunity stw - herhaling De community stw op eloV staat op gasttoegang. Je kan ernaar toe via http://elov.vvkso.be , dan rechts het tabblad 'Info' aanklikken, daarna in het linkermenu naar ‘Voorbeelden’ en in het volgend venster naar 'Vakcommunity STW' scrollen. Deze community is bedoeld voor een vlotte uitwisseling van lesmateriaal en uitgewerkte Integrale Opdrachten voor stw tweede en derde graad. Tevens vindt men er het doelenboek, powerpointpresentaties in verband met voeding, voedingstechnologie, suikers, eiwitten, vetten en een link naar de website www.etenschappen.be. De presentatie ‘Processen in de voedingsindustrie’, gebracht door Geertrui Vlaemynck tijdens de nascholingssessies in het bisdom Antwerpen in oktober 2009, is daar eveneens te vinden, met inbegrip van de digitale versie van een viertal toepasselijke experimenten. Alles werd bereidwillig ter beschikking gesteld door Geertrui, uiteraard enkel voor intern gebruik en mits bronvermelding. Recent werd de rubriek ‘Lesmateriaal’ aangevuld met een determinatiespel ‘Wie is het?’ en een aanverwant LOCO-spel, beide ontwikkeld door Iris Engelborghs. Op dezelfde plaats vindt men ‘Kwartetten voor biologie’, ontwikkeld door een lerarenopleiding in Nederland. De inhoud ervan wordt door de ontwerpers aan collega's ter beschikking gesteld. Een digitale versie van het PSE, een overzichtstabel van de leerplandoelstellingen en leerplaninhouden Natuurwetenschappen stw tweede graad, een document als leidraad voor het gebruik van beduidende cijfers zijn te vinden in de community bij ‘Vak Natuurwetenschappen’ en dan bij ‘NW Tweede graad tso’. Wenst ook u ontwikkeld materiaal of informatie te delen met uw collega's in andere scholen, dan kan u dat ofwel uploaden in het forum ofwel het bij de documenten laten plaatsen door te mailen naar
[email protected]. 12 In het kielzog van de Beagle - herhaling Op 16 september startte Canvas met de uitzendingenreeks ‘Beagle, in het kielzog van Darwin’. Een aantal wetenschappers (onder andere Dirk Draulans en Sarah Darwin, achterachterkleindochter van Charles Darwin) maken hierin de historische reis van Darwin tussen 1831 en 1836 met het schip de Beagle nog eens over. Binnenkort is er voor eloV gebruikers toegang mogelijk tot een community met exclusief materiaal over dit Beagle project. Onder andere zal exclusief in die community de uitzending telkens kunnen herbekeken worden. Er zal nog bijkomend materiaal door de VRT aangeboden worden en gebruikers van de community zullen ook zelf materiaal kunnen plaatsen. De reeks gaat over allerhande onderwerpen: natuurlijk wetenschappen (niet alleen biologie maar ook aardrijkskunde, chemie ...), maar ook taal, kunst en andere vakken komen aan
- 5 -
bod. Via een speciaal tabblad bovenaan (naast Welkom) zul je toegang krijgen tot die Community. EloV biedt de scholen aldus exclusief materiaal van het Beagle-project aan! 13 Jaarplanning Natuurwetenschappen tweede graad tso - herhaling In het leerplan Natuurwetenschappen stw en Handel is de volgende verdeling van de leerstofinhouden opgesomd. Deze volgorde hoeft niet te worden aangehouden. Deze verdeling is een suggestie en moet geconcretiseerd worden in een jaarplanning die over twee jaar loopt. Leerstofonderdeel - uren Materiemodel: 11 Kracht, arbeid, energie en vermogen: 17 Verfijning materiemodel: atomen en moleculen:6 Classificatie: 15 Zintuigen: 22 Stofklassen: 27 Terreinstudie: 20 Chemische reacties: 14 Druk: 11 Warmteleer: 7 Tijdens de bijeenkomst voor de leraren van de 2de graad stw werd de opmerking gemaakt dat in deze jaarplanning zeer goed rekening dient te worden gehouden met het tijdstip waarop de biotoopstudie wordt gepland. In de maand september (begin van het 1ste of 2de leerjaar van de 2de graad) zijn er nog vele planten en bloemen beschikbaar in hun natuurlijke biotoop. Het terreinwerk is een mooie aanzet tot de classificatie bij organismen. De bodem is nog zacht en in het septemberzonnetje is het vaak nog aangenaam werken buiten. De aantrekkelijkheid van het leerplan verhoogt voor de leerlingen door in elk leerjaar zowel Biologie, Chemie als Fysica aan bod te laten komen. 14 Integratie van metrologie in de tweede graad NW - herhaling De leerplandoelstellingen metrologie staan weliswaar expliciet en afzonderlijk vermeld in het leerplan voor de tweede graad, maar moeten worden geïntegreerd in de verschillende leerstofonderdelen en op die wijze worden gerealiseerd. Metrologie dient vooral functioneel en in realistische contexten te worden aangeboden. Een paar voorbeelden om dit te illustreren: het optellen van km en mm is onrealistisch en niet zinvol (niet beduidend) omdat het hierbij enkel gaat om een weinig betekenisvolle omzetting van eenheden van meetresultaten. Het bepalen van een verhouding tussen twee dezelfde eenheden (vb m/m) is in dit opzicht ook een voorbeeld van een weinig realistische context. 15 Aantal lestijden practicum in het vak natuurwetenschappen – herhaling Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal lestijden practica voorgeschreven in de leerplannen. Indien wordt geopteerd voor kortere opdrachten die minder dan een lestijd duren, dan bestrijken alle opdrachten samen minimum het equivalent van het vermelde aantal lestijden. Er dient over gewaakt te worden dat onderwerpen uit de drie disciplines biologie, chemie en fysica gelijkwaardig aan bod komen.
Studierichting
Leerplan
stw
D/2008/7841/047
Handel handel/talen
–
D/2007/0279/024 D/2009/020
Tweede graad 18/graad 4/leerjaar
- 6 -
Leerplan D/2007/0279/014 D/2008/7841/002
Derde graad 20/leerjaar Geen minimum aantal opgenomen
Grafische media
D/2007/0279/024 D/2009/020
4/leerjaar
D/2008/7841/043
Grafische communicatie
D/2007/0279/024 D/2009/020
6/leerjaar
D/2008/7841/042
Niet wetenschappelijke en niet wiskundige studierichtingen in aso
D/2006/012
Geen minimum aantal opgenomen Geen minimum aantal opgenomen
6/graad
16 Practica en integrale opdrachten in stw – toelichting - herhaling In de leerplannen Natuurwetenschappen van de 2de als 3de graad worden het minimum aantal uren voor laboratoriumoefeningen duidelijk aangegeven. • Tweede graad In de loop van de tweede graad moeten minimum 18 uur laboratoriumoefeningen worden voorzien, evenredig verdeeld over de twee leerjaren en verspreid over de verschillende wetenschappelijke disciplines (Biologie, Chemie, Fysica). Concreet komt dit neer op minimum 6 uur practica voor iedere discipline over de twee leerjaren. Worden kleinere laboratoriumopdrachten gegeven die minder dan een lesuur duren, dan voorziet men minimum een equivalent van 18 lesuren over de twee leerjaren. Mogelijke laboratoriumopdrachten staan vermeld bij de verschillende leerplanonderdelen. • Derde graad Het leerplan van de derde graad is geschreven voor minimaal 4 lesuren per week. Elk leerjaar wordt minimum 20 uur voorzien voor laboratoriumoefeningen. De laboratoriumoefeningen moeten gelijkmatig verspreid zijn over het schooljaar en de verschillende wetenschappelijke disciplines (Biologie, Chemie, Fysica) moeten aan bod komen. Worden kleinere laboratoriumopdrachten gegeven die minder dan een lesuur duren, dan voorziet men minimum een equivalent van 20 lesuren op jaarbasis. Mogelijke laboratoriumopdrachten staan bij de didactische wenken vermeld in de rubriek ‘onderzoekend leren’. • Practica en integrale opdrachten Het is noch in de tweede noch in de derde graad de bedoeling om de laboratoriumoefeningen te verschuiven naar de integrale opdrachten en op die manier tijd vrij te maken voor een meer theoretische invulling van het vak Natuurwetenschappen. De integrale opdrachten bieden wel de mogelijkheid om bijkomende verdiepende en uitbreidende laboratoriumoefeningen uit te voeren. 17 Natuurwetenschappen derde graad aso - herhaling De cursus Natuurwetenschappen derde graad aso is gratis te downloaden van http://natuurwetenschappen.vvkso.net/default.aspx . In de menubalk links staan telkens de contextgebieden. Als je op een contextgebied klikt dan worden de verschillende bestanden van dat gebied zichtbaar. Je kunt die bestanden een voor een opslaan op je computer. Als de computer naar een gebruikersnaam en paswoord vraagt in deze website hoef je enkel op cancel te drukken en worden de bestanden leesbaar. Vanaf 1 april 2008 zijn enkel de naakte teksten en voorbeelden van toetsvragen op de website weergegeven. Ingevulde teksten zullen uitsluitend op cd-rom worden bezorgd aan leraren die er expliciet om vragen. Mail uw eventuele vraag met uw schooladres naar
[email protected] . In de meeste scholen is die cd-rom al aanwezig. Vraag dus vooraf even na in de school alvorens te bestellen.
- 7 -
Leraren die materiaal voor dit vak willen delen met collega’s mogen dit digitaal bezorgen aan Emile Claeys (
[email protected]) of aan Marie-Josée Janssens (
[email protected] ). Het zou interessant zijn, mocht deze sharepoint blijven fungeren als een centraal punt wat betreft uitwisseling van lesmateriaal. Beginnende collega’s zullen je zeer dankbaar zijn. 18 Natuurwetenschappen en GSM-proef - herhaling In de cursus Natuurwetenschappen derde graad aso staat een experiment beschreven waarbij een GSM onder een vacuümstolp wordt geplaatst en met een andere GSM naar het nummer van de GSM onder de stolp wordt gebeld. Bedoeling is aan te tonen dat geluidsgolven een medium nodig hebben (men hoort de GSM niet rinkelen), lichtgolven niet (men ziet de GSM wel oplichten tijdens het bellen). Naar aanleiding van een ervaring in een bepaalde school, waarbij een nieuwe GSM van een leerling stuk geraakte, wordt geadviseerd liefst een oude, afgedankte GSM onder de stolp te plaatsen, zeker geen GSM van een leerling, en de lucht niet te sterk weg te zuigen. Voor deze proef adviseert een collega als alternatief een klassieke ouderwetse wekker te gebruiken ofwel een luidspreker. Probleem bij deze laatste is de extra rubberen dichting voor de luidsprekerdraden. Plaats één luidspreker onder de vacuümklok, en één luidspreker onder een identieke klok met lucht. Je hoort wel degelijk een verschil tussen beide. Om aan te tonen dat EM golven geen lucht nodig hebben om zich voort te planten wordt dan verwezen naar de ervaring (ruimtevaart, zonlicht ...). 19 Leertraject 4de jaar NW-biologie: samenlevingsvormen - herhaling Bart Van Bossuyt van het Don Bosco College van Zwijnaarde maakt prachtige interactieve oefeningen op pc. De volgende link verwijst naar een oefening over samenlevingsvormen die perfect aansluit bij de leerstof NW/biologie van de het vierde jaar: http://www.begeleidzelfstandigleren.com/biologie/leertraject_samenlevingsvormen.html Als je naar http://www.begeleidzelfstandigleren.com surft vind je nog tal van zeer goede oefeningen voor chemie en aardrijkskunde. 20 Interactief en oefenmateriaal voor biologie - herhaling BioDesk (http://biodesk.nl) is een project waarbij materiaal (animaties en opdrachten) voor het vak biologie wordt ontwikkeld. Je vindt er materiaal over ademhaling, beweging, bloed, erfelijkheid, planten, practicum, vertering, voortplanting, zintuigen. 21
Amai mijn (H)oren! - Doekoffer over de impact van geluid en lawaai herhaling Het Provinciaal Veiligheidsinstituut (Jezusstraat 28-30 – Antwerpen) ontwikkelde een geluidskoffer. De doekoffer (geschikt voor 12 tot 18 jarigen) bevat verschillende onderdelen om jongeren bewust te maken van het thema lawaai en de gevolgen ervan. Scholen en jeugdverenigingen kunnen de koffer gratis ontlenen. De doekoffer bevat verschillende onderdelen waarmee je aan de slag kunt gaan: * een gehoortest, waarmee de spelers worden geconfronteerd met hun reële gehoorsituatie * 'Laat maar (h)oren!' doeopdrachten, waardoor jongeren zich spelenderwijs informeren over de problematiek van gehoorschade en preventietips krijgen * 'Daisy Bell', een mannequinkop met ingebouwde decibelmeter, waarop jongeren hun mp3-speler kunnen zetten en meten hoe luid hun mp3-speler staat * een quiz 'De slag om de Decibels', een competitief spel waarbij de kennis over het gehoor, geluid & lawaai en preventie van gehoorschade wordt getest * een reeks lestips van verschillende vakleerkrachten voor het gebruik van de koffer binnen het onderwijs
- 8 -
De doeopdrachten en de quiz nemen elk ongeveer een uurtje in beslag. Je kan de volledige handleiding van de doekoffer downloaden via handleiding Amai mijn (h)oren [PDF] (pdf - 2006kB). Meer informatie kan je verkrijgen bij Annick Scheynen tel.: 03 203 42 11 e-mail:
[email protected]. 22 Brochure Chemicaliën op School - herhaling De jongste Dag van het chemieonderwijs stond in het teken van ‘Veiligheid en milieuzorg in het schoollaboratorium’. De bijbehorende cd-rom bevat de geactualiseerde database ‘Gevaarlijke stoffen’, de aangepaste brochure Chemicaliën op school (CoS-brochure), informatie over afvalbeheer in het schoollaboratorium … Voor meer informatie raadpleeg http://onderwijs-opleiding.kvcv.be/cos.html. De actuele versie van de CoS-brochure is downloadbaar van http://www.chem.kuleuven.be/aloch/ bij Lesmateriaal. Deze brochure geeft nuttige adviezen in verband met het gebruik, opslag en verwijdering van chemische stoffen. 23 Websites - herhaling - http://phet.colorado.edu/index.php: een bericht van deze meest populaire en kwaliteitsvolle simulatiewebsite voor fysica van het moment: ‘This year has been an exciting year for PhET. Our usage continues to increase; we had over 7 million sims run online this past year and over 50,000 downloads of the entire website! We continue to build new sims and to work to make our sims as widely accessible as possible. Here are some highlights of the past year: * We've changed our license so that now non-commercial or commercial use is allowed at no charge. We are hoping this encourages more textbooks and curriculum developers to incorporate PhET into their projects. * As of April 2009, all sims have an update feature, so that you can make sure you have the latest version. * Translations continue to come in from users across the world, and we now have nearly 1,000 translations of the PhET sims into 39 different languages.’ - http://www.schooltv.nl/beeldbank/vo#: voor een serie filmpjes over onderwerpen fysica, biologie, chemie, natuurwetenschappen … - http://www.compadre.org/: prima materiaal aangereikt door een Amerikaanse groep - Filmpjes over elektromagnetisme kun je vinden als je zoekt op “mosemwp7” in Google. - Ook op YouTube vind je filmpjes die de moeite waard zijn! - Om op de hoogte te blijven van allerlei ontwikkelingen, vooral in de natuurwetenschappen in de brede betekenis, is de website http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_5VNCW6 zeer interessant. Het gaat om de activiteiten van de winnaars van de Spinozaprijzen in Nederland. 2,5 miljoen euro ligt voor hen klaar. Wat zij doen is dus echt baanbrekend! - Op onderstaande link staat heel wat potentieel lesmateriaal; voor NW ASO derde graad, maar ook voor een IO in stw, voor de vrije ruimte, voor een onderzoekscompetentie enz. : http://www.schooltv.nl/index.jsp?infoblok=2159674&project=2084501&template=tem plates%2Fservice%2Finfoblok.jsp
- 9 -
OPGELET! Mededeling i.v.m. nascholingswebsite In het weekend van 1 mei wordt overgeschakeld naar het werkjaar 2010-2011. Op de gebruikelijke website http://www.nascholing.be staat vanaf 3 mei het aanbod 20102011. Voor DPB-OND zal een voorlopig aanbod van begeleidings-en nascholingsactiviteiten voor 2010-2011 vanaf 1 juni 2010 beschikbaar zijn. Het aanbod voor 2009-2010 is vanaf 3 mei raadpleegbaar op http://publiek0910.nascholing.be Met de schoolcode kan via die weg voor activiteiten van DPB-OND voor mei en juni worden ingeschreven.
Met vriendelijke groeten De pedagogisch begeleiders Natuurwetenschappen Marijke Covens –
[email protected] Marie-Josée Janssens -
[email protected] Stefaan Lamonte –
[email protected] Wim Peeters –
[email protected]
- 10 -
