Aartsbisdom Mechelen-Brussel – Vicariaat Onderwijs
Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Mededelingen Natuurwetenschappen januari 2011 Aan de leraren Natuurwetenschappen Aan alle collega’s wensen wij het allerbeste toe in 2011!!! Inhoud 1 2 3 4 5
Herziening leerplannen STW - NIEUW Biodiversiteit in de klas 1- NIEUW Biodiversiteit in de klas 2- NIEUW Tentoonstelling ‘BiodiverCITY’- NIEUW Nascholing: Voorstelling van het nieuwe leerplan WW en van de actualisatie van het leerplan natuurwetenschappen- NIEUW 6 Nascholing PONTOn - NIEUW 7 Nascholing klimaatverandering - NIEUW 8 Start to know - NIEUW 9 Tweede ontmoetingsdag beginnende leerkrachten - NIEUW 10 Herhalingen
1 Herziening leerplannen STW- NIEUW Op 1 september 2011, worden de nieuwe leerplannen voor STW in alle jaren gelijktijdig ingevoerd. Het ontwerp van de leerplannen STW is te vinden op de website Personenzorg (http://personenzorg.vvkso.be). Belangrijk voor NW is wat te lezen staat op pg. 8 bij visie: De leerplandoelstellingen van de vakken sociale wetenschappen en natuurwetenschappen worden binnen de vakken SW en NW bereikt en geëvalueerd. Het bereiken van deze leerplandoelstellingen kunnen binnen de integrale opdrachten worden voorbereid, uitgebreid, verdiept, ingeoefend, … Het verschuiven van leerplandoelstellingen naar IO’s zonder dat ze in de vakken SW en NW aan bod komen, kan dus niet. Dat betekent dat de practica alleszins tijdens de lesuren NW moeten worden georganiseerd maar dat EXTRA en aansluitende onderzoekspractica kunnen tijdens de IO's. 2 Biodiversiteit in de klas- NIEUW Hoe leg je als leerkracht aan leerlingen uit wat biodiversiteit is? Hoe maak je ze duidelijk dat het behoud van de biodiversiteit belangrijk is voor ons en voor de planeet? http://ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be is een website boordevol met gratis te raadplegen educatief materiaal rond het thema biodiversiteit. 3 Biodiversiteit in de klas NIEUW Op dinsdag 19 oktober 2010 en dinsdag 26 oktober2010 kon je op Canvas genieten van de tweedelige uitzending “Biodiversiteit in België”. Dirk Draulans neemt in de eerste uitzending een aantal diersoorten onder de loep. Zo zien we onder andere de teloorgang
DPB, F. de Merodestraat 18, 2800 Mechelen, tel.: 015 29 84 86 - fax: 015 29 84 03 - e-mail:
[email protected] Website: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb/home.htm Maandberichten
Vademecum
- 1 -
Vakdocumenten
van de vlinder- en bijenpopulatie in onze contreien en anderzijds de opgang van de vos en een aantal exoten in het Brussels hoofdstedelijk gewest. In het tweede deel onderzoekt Dirk onder meer de invloed van de landbouw op onze biodiversiteit, en bekijkt hij hoe het met de fauna en flora van onze rivieren en de Noordzee gesteld is. Biodiversiteit in België is een programma van Sylvester Productions voor Canvas, in samenwerking met de Federale Overheid, de Vlaamse Overheid en het Brussels Gewest. Op onze vraag is in samenwerking met de VRT Kyoto coördinator, Hilde Walschaerts heeft de Federale overheid besloten deze uitzending op DVD gratis te verspreiden. U mag dus in de loop van de maand januari-februari deze DVD op school verwachten.
4 Tentoonstelling ‘BiodiverCITY’ NIEUW Op 10 december werd een nieuwe PERMANENTE tentoonstelling rond “Biodiversiteit in België” geopend in het museum voor Natuurwetenschappen, KBIN ,het beruchte DINOmuseum, De bedoeling is om de tentoonstelling in 2015 uit te breiden naar ‘biodiversiteit’ in de wereld. Gegidste rondleidingen lopen vanaf januari. Inschrijvingen kunnen via de website. http://www.natuurwetenschappen.be/museum/biodivercity Het didactisch pakket is vanaf december te downloaden via de site van het museum. Dit is een aanrader voor de collega’s eerste graad, waar biodiversiteit nu in het tweede jaar als ‘nieuw item’ gegeven wordt. De bedoeling is om de tentoonstelling in 2015 uit te breiden naar ‘biodiversiteit’ in de wereld. 5 Nascholing: Voorstelling van het nieuwe leerplan WW en van de actualisatie van het leerplan natuurwetenschappen- NIEUW Vanaf 1 september 2011 geldt een nieuw leerplan natuurwetenschappen voor de basisoptie Techniek-Wetenschappen in de eerste graad van de A-stroom. Het gaat om een actualisering van het vorige leerplan waarbij rekening wordt gehouden met de nieuwe situatie als gevolg van de invoering van het vak Natuurwetenschappen in de basisvorming. Daarnaast wordt ook het geactualiseerde leerplan WW voorgesteld. MFY-3 Het nieuwe leerplan WW Inhoud: - Voorstelling van het nieuwe leerplan Natuurwetenschappen door Emile Claeys, voorzitter van de leerplancommissie en stafmedewerker van het vvkso. - Voorstelling van het geactualiseerde leerplan WW door Wim Peeters, pedagogisch begeleider fysica en WW. - Overleg i.v.m. de verdere samenwerking en uitwisseling van lesmateriaal. Datum: dinsdag, 22 februari 2011 Van 14:00 tot 16:30 Plaats: Diocesaan Pastoraal Centrum Varkensstraat 6 2800 Mechelen Inschrijving: Inschrijven voor deze activiteit kan met de schoolcode via de website: www.nascholing.be. Kies onderaan voor DPB-OND Mechelen-Brussel. Kies vervolgens links bij DPB-OND voor Aanbod, Secundair, Wetenschappen, module MFY-3.
- 2 -
6 Nascholing PONTOn - NIEUW De vzw PONTOn is gespecialiseerd in nascholingen met eenvoudige experimenten over de niet levende materie. PONTOn organiseert een aantal nascholingen die passen in de leerplannnen Natuurwetenschappen van de eerste graad. Data en plaatsen: woensdag 19 januari 2011 (13.30 u. - 16.30 u.) te Zaventem, zaterdag 29 januari 2011 (9 u. - 12 u.) te Zaventem, woensdag 9 februari 2011 (13.30 u. - 16.30 u.) te Aalter, woensdag 16 maart 2011 (13.30 u. - 16.30 u.) te Borsbeek, zaterdag 30 april 2011 (9 u. - 12 u.) te Zaventem. Contact, meer informatie en inschrijven via www.pontonvzw.eu. 7 Nascholing klimaatverandering- NIEUW IPF (International Polar Foundation)geeft een navormingssessie rond klimaatverandering. Hoe pak je als leerkracht aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica en natuurwetenschappen 'klimaatverandering' als vakoverschrijdend thema aan? Hoe kan je daarbij de specifieke eindtermen i.v.m. onderzoekscompetentie realiseren? Tijdens deze nascholing leer je hoe kennis (theorie) en vaardigheden (experimenten) over klimaatverandering in een beperkt aantal lessen aan leerlingen kunnen overgebracht worden. Praktische informatie: - Wanneer: Woensdag 2 februari 2011 van14u tot 16u30 - Uiterste inschrijvingsdatum: 26 januari 2011 - Bestemd voor: leerkrachten secundair onderwijs - 3e graad, lerarenopleiding - Vakken: aardrijkskunde, fysica, biologie, chemie & natuurwetenschappen - Prijs: gratis - Contactpersoon: Isabelle Du Four -
[email protected] - Inschrijving: http://www.educapoles.org/nl/documents/inschrijvingsformulier_leerkrachtendag/ - Waar: Klas Zero Emissie, International Polar Foundation (IPF) Tweestationsstraat 124A - 1070 Brussel
8 Start to know - NIEUW Hoe ontstaan nieuwe soorten? Is het heelal eindig of oneindig? Wat maakt ons uniek? De antwoorden vind je in de drie boekjes ‘Start to know – Evolutie’, ‘Start to know – Kosmos’ en ‘Start to know – Genetica’. Acco Uitgeverij bundelt de EOS-boekjes over evolutie, genetica en kosmos in een mooie box die bijna de helft goedkoper is dan de drie afzonderlijke boekjes samen (19,95 i.p.v. 38,85 euro). ‘Start to Know’ is een concept van EOS, maandblad over wetenschap. Vertrekkend van de basisbegrippen word je wegwijs gemaakt in belangrijke wetenschapsdomeinen. Bestellen kan via www.acco.be 9 Tweede ontmoetingsdag beginnende leerkrachten - NIEUW Op woensdag 26 januari van 14u. tot 16u.30 hebben we in Leuven onze tweede ontmoetingsdag met de nieuwe leraren. Zie uitnodiging bij ‘algemeen’. Het centrale thema is: “Zinvol evalueren, hoe doe je dat?” Na een korte gemeenschappelijke inleiding start onmiddellijk het contactmoment met de vakbegeleider. Naast intervisie over de eerste ervaringen met evaluatie worden er eveneens tips en suggesties van goede evaluatie voor je vak gegeven. Denk zeker al eens na over concrete vragen. Breng een recente toets/examen, eventuele richtlijnen/afspraken van de vakgroep, … mee. Inschrijven kan met de schoolcode op www.nascholing.be. Kies onderaan voor DPBOND Mechelen-Brussel, vervolgens binnen het Aanbod van DPB-OND voor Secundair, Vakoverschrijdend. De code van deze activiteit is MBL-2. Beantwoord ook de vraag met welke vakbegeleider je een ontmoeting wenst. Inschrijven kan tot 21 januari.
- 3 -
10 Herhalingen 10.1 ‘Geniaal Chemicaal’: chemieshow in Technopolis (secundair, Mechelen) Hoe ageren bepaalde stoffen met elkaar? Op dinsdag 1 en woensdag 2 maart 2011 experimenteert een edutainer van Technopolis samen met leerlingen van de eerste graad secundair. Op donderdag 3 maart 2011 trakteert professor Shakhashiri leerlingen van de tweede en derde graad secundair op een spectaculaire chemieshow. Wil je met je klas deelnemen aan ‘Geniaal Chemicaal’ (eerste graad) of de chemieshow van professor Shahashiri (tweede en derde graad)? Bel Technopolis op 015 34 20 00 – www.iyc2011.be - Technopolis – Technologielaan – 2800 Mechelen – www.technopolis.be 10.2 Thematentoonstelling ‘Plantastisch!’ in Technopolis ‘Plantastisch!’ is de nieuwe interactieve thematentoonstelling van Technopolis. Deze wonderbaarlijke tentoonstelling loodst jou en je leerlingen doorheen de verrassende wereld van de planten. Hoe voeden ze zich? Hoe planten ze zich voort? ... De thematentoonstelling behandelt vijf thema’s: bewegen, eten, voortplanten, overleven en maken. De tentoonstelling wil het belang van planten voor het overleven van de mens en de wereld onderstrepen en is een coproductie tussen de science centra Le Vaisseau in Frankrijk, het Museon in Nederland, de Nationale Musea Liverpool in het Verenigd Koninkrijk en Technopolis. Vanaf 24 september 2010 kun je Plantastisch! bezoeken in Technopolis. Voor meer info: www.technopolis.be 10.3 Eurekas-Awards (secundair, aso, tso, bso) Hoe reageert een bal op verschillende ondergronden? Welke types hangbruggen bestaan er? Probeer er een aantal te bouwen en te belasten. Ontwerp een nieuwe auto of bouw het klaslokaal van de toekomst. Verdeel de klas in groepjes en voer een proef uit of realiseer een ontwerp. ‘Eurekas’ is een wedstrijd wetenschap en technologie. Rapporteer de resultaten van je project op www.eurekas.be en maak kans op mooie prijzen tijdens de finaleshow, de Eurekas-Awards. Leraren bestellen gratis didactische pakketten rond het jaarthema. Voor 2010-2011 is dat ‘Gezondheid, wetenschap en technologie’. De wedstrijd loopt tot 27 maart. Op 27 en 30 april vinden er regionale voorronden plaats. De winnaars van die dag stromen door naar de finale, de Eurekas-Awards op 28 mei in Technopolis. 10.4 Natuur en wetenschap (secundair, aso, tso, bso) Wetenschap moet je doen. 'Natuur en Wetenschap' houdt een wedstrijd voor wetenschappelijke uiteenzettingen. Maak een geschreven wetenschappelijk werk over een onderwerp naar keuze. De uiteenzetting dient levendig en begrijpelijk te zijn voor jongeren uit het secundair onderwijs. Zowel onderwerpen uit de biologie, chemie, fysica, technologie, geologie als archeologie kunnen aan bod komen. De voorkeur wordt gegeven aan opzoekwerk. De deelnemers worden onderverdeeld in twee groepen: de eerste graad secundair en de tweede en derde graad. Voor de wedstrijd eerste graad secundair schrijf je in tot 25 januari. De tweede en derde graad kunnen inschrijven tot 1 maart. Alle praktische info en inschrijvingsmodaliteiten op www.natuurenwetenschap.be 10.5 Tag girls/tag boys: gratis voorlichtingsmagazine voor jongeren Jongeren tussen 11 en 15 jaar zitten met een pak vragen rond de veranderingen die ze plots letterlijk aan den lijve ondervinden. Om hen een antwoord te geven en hen gerust
- 4 -
te stellen brengt Sensoa de brochure 'Tag Boys!/Tag Girls!' uit. Die ziet er uit als een magazine zodat jongeren het kunnen doorbladeren. Alle teksten zijn geschreven in de vorm van getuigenissen, verhalen, chatgesprekken, kwisjes, stellingen enz. Thema's zoals lichaamsveranderingen, zaadlozing, menstruatie, masturbatie, verliefdheid, jaloezie worden op een taboedoorbrekende, geruststellende en herkenbare manier behandeld. Je kan de brochure omdraaien: aan de ene kant vind je het gedeelte op maat, qua vorm en inhoud, voor meisjes, aan de andere kant hetzelfde voor jongens. Zo kan iedereen beide delen lezen.'Tag Girls!/Tag Boys!' is gratis. Doelpubliek zijn jongeren van de laatste graad basisonderwijs en de eerste graad secundair onderwijs. Leraren vragen de brochure gratis aan via onderstaande link. http://www.sensoa.be/shop_produktenreeks.php?categorieNaam=Jongeren&hoofdCateg orie=Informatie&categorieId=2 10.6 Inzoomen op water Wil je bewust omgaan met water in jouw school? Samen met jouw leerlingen kennis opdoen over de waterproblematiek en een druppel bijdragen? Of focus je liever op energie? Schrijf je dan in voor het educatieve watertraject 'Inzoomen Op Water' van Milieuzorg Op School (MOS) en PROTOS of het energietraject voor secundaire scholen van MOS. Eens ingeschreven krijg je stap voor stap zes opdrachten via de trajectblog. Via deze blog breng je verslag uit over de verschillende acties op jouw school. Meer info via http://inzoomenopwater.blogspot.com/ 10.7 Vakgebonden nascholingen Nascholing CNO - Antwerpen Practica voor natuurwetenschappen op 2/2/2011.Wegens de grote interesse voor de nascholing “ Practica voor natuurwetenschappen 3de graad aso en 4de/5de/6de jaar tso” wordt deze nascholing opnieuw gepland op 2 februari 2011. Meer info via
[email protected]. Nascholing PEDIC - Gent Leuke, leerrijke en spectaculaire chemie-experimenten die voor leerlingenpractica en voor demonstratieproeven bruikbaar zijn op woensdag 23 februari 2011 van 14 tot 17 uur in Instituut Mariagaard, Oosterzelesteenweg 80, 9230 Wetteren (PN139/10-11). Inschrijven kan via www.pedic.be. Deze experimenten worden gedemonstreerd. Je krijgt bij elk experiment een overzicht van de benodigdheden, het recept voor uitvoering en tips i.v.m. de veiligheid en de uitvoering. 10.8 Vakoverschrijdende nascholing (zie bijlage 1 in MB 12/2010) In bijlage 1 vind je twee kwaliteitsvolle, vakoverschrijdende nascholingen terug i.v.m. het aanreiken van strategieën en middelen die helpen om een efficiëntere ict-integratie te bereiken in de 1° graad m.b.t. het realiseren van de eindtermen ICT en twee halve dagen over het actief werken met activerende werkvormen. 10.9 Wetenschapskoffer NW 1a - MB 11/2010 10.10 Realisatie van de nieuwe leerplannen NW1a - MB 11/2010 10.11 Leerplannen NW1a in Excel - MB 11/2010 10.12 'De Jonge Baekeland’ jongerenprijs 2011 - MB 11/2010 10.13 Minds for youth (lespakket 2de - 3de graad secundair) - MB 11/2010 10.14 Vakoverschrijdende nascholing - MB 11/2010
- 5 -
Met vriendelijke groeten De pedagogische begeleiders natuurwetenschappen Voor de eerste graad – aspecten levende natuur Marijke Covens, J. Mehaudensstraat 25, 1600 Sint-Pieters-Leeuw 02 377 19 29 –
[email protected] Voor de eerste graad – aspecten niet-levende natuur Marie-Josée Janssens, Bogaardenstraat 32, 3050 Oud-Heverlee 016 47 23 44 (thuis) of 016 327 327 (KULeuven)
[email protected] Voor de tweede en derde graad tso en derde graad aso Stefaan Lamonte, Wijngaardstraat 123, 1703 Schepdaal – 02 377 03 41
[email protected]
- 6 -
–
