Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel – Vicariaat Onderwijs

Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Vademecum Studiegebied Handel bso en tso

1 1.1

(2012-2013)

Studieaanbod en profilering Overzicht

In onderstaande tabel krijg je een volledig overzicht van het aanbod voor het studiegebied Handel in het tso: Eerste graad Basisoptie Handel

Tweede graad 1e en 2e leerjaar

 

Handel Handel-talen

Derde graad 1e en 2e leerjaar

   

Boekhouden-informatica Handel Informaticabeheer Secretariaat-talen

S-en-Se

       

Administratie vrije beroepen Commercieel webverkeer Immobiliënbeheer Internationaal transport en goederenverzending KMO-administratie KMO-ondernemerschap Medico-sociale administratie Verkoop en distributie

De handelsopleidingen richten zich rechtstreeks tot de bedrijfsrealiteit in kleine en middelgrote KMO’s en dienen dan ook toepassingsgericht te zijn. Naargelang de gekozen studierichting zijn er andere accenten.

DPB, F. de Merodestraat 18, 2800 Mechelen, tel.: 015 29 84 86 - fax: 015 29 84 03 - e-mail: [email protected] Website: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb Maandberichten Vademecum Vakdocumenten

-2 In onderstaande tabel krijg je een volledig overzicht van het aanbod voor het studiegebied Handel in het bso:

Tweede graad 1e en 2e leerjaar

 

Kantoor Verkoop

Derde graad 1e en 2e leerjaar

 

Kantoor Verkoop

Specialisatiejaar

   

Kantooradministratie en gegevensbeheer Logistiek Verkoop en vertegenwoordiging Winkelbeheer en etalage

Leerlingen die kiezen voor deze studierichtingen willen vooral leren door te doen. De leraren die hun lessen ervarings- en praktijkgericht opvatten, zullen de leerlingen kunnen motiveren en daardoor ook gemakkelijker de vooropgestelde doelen bereiken. Met het oog op de beroepsprofielen moet veel belang gehecht worden aan het correct en stipt uitvoeren van een opdracht. Leerlingen moeten ook aangezet worden tot het nemen van verantwoordelijkheid voor hun eigen werk. Deze opleidingen richten zich op onmiddellijke tewerkstelling. Een uitgebreid overzicht van de verschillende studierichtingsprofielen vind je op www.vvkso.be onder Studierichtingsprofielen. 1.2

Neveninstromers in de derde graad tso

Instromen in de tweede graad tso kan probleemloos zonder de Basisoptie Handel in de tweede graad te volgen. Moeilijker ligt de overstap vanuit aso of vanuit een studierichting tso buiten het handelsgebied naar de studierichtingen Handel tso en BoekhoudenInformatica tso in de derde graad. De boekhoudkundige kennis van de instromers is beperkt en een overstap is niet zomaar vanzelfsprekend. Vooral voor de richting Boekhouden-Informatica tso ligt het moeilijk. Het nieuwe leerplan Bedrijfseconomie in Handel laat nog meer ruimte voor een geleidelijk inwerken in de boekhouding. De school kan verschillende scenario’s hanteren voor het bijwerken van de leerlingen die uit een niet-handelsrichting komen:  sommige scholen houden een soort projectweek gedurende de eerste week van het schooljaar waarin een stoomcursus boekhouden en klaviervaardigheid wordt gegeven;  andere scholen voorzien enkele bijwerkdagen gedurende de laatste dagen van de vakantie. Rond deze problematiek hebben enkele uitgeverijen een stoomcursus Boekhouden uitgegeven: Fundamenten van Boekhouden F. Van Caer, D. Brawers, L. Fastré, H. Peeters Uitgeverij De Boeck (http://www.uitgeverijdeboeck.be) DPB, F. de Merodestraat 18, 2800 Mechelen, tel.: 015 29 84 86 - fax: 015 29 84 03 - e-mail: [email protected] Website: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb Maandberichten Vademecum Vakdocumenten

-3 In Balans. Boekhouden in stappen. J. Debels, P. Dhuyvetter, L. Van de Cruys Uitgeverij Pelckmans (http://www.pelckmans.be) Flitsend Boekhouden L. Vaningelgem Uitgeverij Wolters-Plantyn (http://www.woltersplantyn.be) Bij deze uitgaven zit een cd waarmee de leerling op eigen tempo oefeningen kunnen maken en deze ook zelf verbeteren. 2 2.1

Leerplannen Belang van het leerplan

Het leerplan is de basis van waaruit wordt lesgegeven, niet het leerboek. In elk leerboek zitten namelijk persoonlijke accenten en uitbreidingen, aangebracht door de auteur. Sommige ervan zijn verantwoord vanuit didactisch standpunt, andere punten zijn louter uitbreidingen of zijn soms gewoon overbodig. Wanneer leraren naar het einde van het schooljaar toe verzuchten “ik krijg mijn stof niet afgewerkt” kan dit vaak vertaald worden als “ik krijg mijn leerboek niet uit”. Een kritische kijk op het leerplan leert echter dat sommige delen veel te uitgebreid werden behandeld of dat sommige onderdelen helemaal niet dienden bestudeerd te worden, omdat ze als uitbreidingsleerstof staan aangeduid. 2.2 Belang van het jaarplan “Een jaarplan is een document waarin de leraar / het lerarenteam het leerplan9 vertaalt naar de concrete toepassing in een bepaald schooljaar. Het biedt een overzicht van de leerplandoelstellingen, oordeelkundig gespreid over het schooljaar. “ (APR 5, p.4) Mijn collega-begeleider van het bisdom Brugge en ikzelf ontwikkelden een instrument waarin jaarplan-agenda-leerplan (JAL-document) vervat zitten. Het instrument kan je gebruiken om leerplandoelstellingen naast het handboek te leggen, je kan het als jaarplan gebruiken, je kan het als agenda gebruiken, je kan het als jaarplan en agenda gebruiken. Voor elk handelsleerplan van de eerste graad, 2e graad bso en tso, derde graad bso en tso zijn JAL-documenten ontwikkeld. U kan ze downloaden via deze link. Indien je één of meerdere van deze documenten wil gebruiken, ga eerst in overleg met je directeur. In de meeste scholen zijn er vaste afspraken rond het indienen en het formaat van jaarplannen. Aarzel niet mij te contacteren bij het interpreteren van JAL-docs en leerplaninhouden via [email protected] 2.3

Waar vind je de leerplannen?

De school beschikt normaal gezien over de nodige leerplannen. Leerplannen kunnen ten allen tijde in PDF/Word-formaat ook gedownload worden via de website van het VVKSO (voor alle vakken, alle studierichtingen). Raadpleeg hiervoor www.vvkso.be en kies voor Leerplannen.


-4 2.4

Handboek of eigen cursus?

Voor heel wat handelsvakken zijn er handboeken op de markt. Het handboek is ondergeschikt aan de leerplandoelstellingen en niet omgekeerd! Leg dus de leerplandoelstellingen naast het handboek en zorg ervoor dat je eerst de leerplandoelstellingen realiseert. Indien er nog tijd overblijft, kan je interessante items uit het handboek als leerstofverdieping verder realiseren. Werk je met een eigen cursus? Geen probleem! Hou wel rekening met volgende aanbevelingen:

2.5



de cursus moet aansluiten bij het leerplan;



de cursus heeft een duidelijke opbouw met een duidelijke afbakening van de onderdelen en de hoofdstukken, leesteksten, opdrachten en oefeningen, kernbegrippen;



nummer de bladzijden;



zorg dat de cursus taalkundig correct is;



vermeld datum van de cursus en de namen van de samenstellers;



indien je materiaal overneemt uit bestaande publicaties, krantenartikels, … moet je duidelijk de bron vermelden. Je kan problemen krijgen met de wet op de auteursrechten indien je er inbreuken op pleegt. Hou daar ook rekening mee bij het kopiëren uit handboeken.

Attest Bedrijfsbeheer en het studiegebied Handel

De omzendbrief van het Departement Onderwijs over het attest bedrijfsbeheer kan je raadplegen via volgende hyperlink: http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13955 De regelgeving werd vertaald in een leerplan van het VVKSO. Het behalen van het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer hangt af van de studierichting die de leerling volgt, en van de wijze waarop de school die studierichting invult. We onderscheiden drie situaties:  studierichtingen waar het programma bedrijfsbeheer integraal in het specifiek gedeelte wordt opgenomen;  studierichtingen waar een deel van de items van het programma bedrijfsbeheer in verschillende vakken van het specifiek gedeelte wordt opgenomen;  studierichtingen waar geen items van bedrijfsbeheer in het specifiek gedeelte worden opgenomen. De studierichtingen in het studiegebied Handel zitten onder de eerste en tweede situatie. In de studierichting derde graad Informaticabeheer tso is Bedrijfsbeheer vanaf dit schooljaar in het vijfde jaar als apart vak opgenomen – ze valt dus onder situatie 1. Let wel: in het zesde jaar blijft het vak Bedrijfseconomie nog voor dit schooljaar lopen en dienen er complementair nog een aantal doelstellingen van het leerplan Bedrijfsbeheer bereikt te worden indien de school de leerlingen het attest Bedrijfsbeheer wil uitreiken!! De overige studierichtingen in bso en tso vallen onder de tweede situatie. Voor deze studierichtingen ontwikkelde het VVKSO ingevulde checklists. Hierin kan je aflezen welke doelstellingen bereikt zijn via de leerplannen (F) en nog behaald dienen te worden (C). Op basis van de checklist kun je voor elke studierichting zien hoeveel uren complemenDPB, F. de Merodestraat 18, 2800 Mechelen, tel.: 015 29 84 86 - fax: 015 29 84 03 - e-mail: [email protected] Website: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb Maandberichten Vademecum Vakdocumenten

-5 tair moeten ingericht worden om het attest nog te kunnen behalen. Je vindt die berekening terug onderaan de checklist. Je kan de checklists downloaden via de website van de begeleiding. Er is een apart document voor bso en tso: klik hier – klik op ‘vakdocumenten’ – klik op ‘studiegebied Handel’. Je dient per leerling een individuele checklist bij te houden om aan te tonen of de leerling de verschillende doelstellingen bedrijfsbeheer bereikt heeft. 2.5.1

Gebruik van de checklists



Je moet de checklist per leerling afvinken. Het is belangrijk dat je rekening houdt met de leerlingeninstroom. Wie van een andere school of uit een andere studierichting komt, moet zijn individuele checklist voorleggen. Slechts als op het einde van de rit alle doelstellingen aangevinkt zijn, mag de leerling het attest Bedrijfsbeheer ontvangen. De doorlichting zal dit opvolgen;



Een aantal scholen met bijvoorbeeld oefenfirma, minionderneming, … zegt dat een aantal doelstellingen die op de checklist staan aangegeven als C bij hen wel degelijk aan bod komen. Zij kunnen dan voor de geziene items de C wijzigen in F. Onderaan wordt automatisch herberekend hoeveel lestijden nog complementair nodig zijn. 25 lestijden komt overeen met 1 lesuur op jaarbasis. Zorg dat je kunt bewijzen dat die doelstellingen door de leerlingen individueel bereikt zijn en waar.



Met betrekking tot de deliberatie van het programma Bedrijfsbeheer verwijs ik graag naar punt 4.1.4 van de Mededeling van 30 april 2004 betreffende “Het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer” (M-VVKSO-2004-048). Daaruit blijkt dat de klassenraad steeds afzonderlijk dient te delibereren over het al dan niet voldaan hebben voor het programma bedrijfsbeheer. Dit betekent dat het niet nodig is om het leerjaar in zijn totaliteit met vrucht te beëindigen om het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer te behalen en omgekeerd.

3 3.1

Handelsonderwijs met de vinger aan de pols … Projecten in tso

Voor de tweede graad Handel en Handel-Talen is het aangewezen om de leerlingen al te laten kennismaken met projecten. De opgedane kennis, de geoefende vaardigheden en attitudes zullen ze nodig hebben in de tso-studierichtingen van de derde graad van het studiegebied Handel. In de leerplannen Bedrijfseconomie is expliciet ruimte voorzien voor projectwerk. De bedoeling is om hier eerder met kortlopende projecten te werken. Even een overzicht van de mogelijkheden in alfabetische volgorde:  JIEHA! (Jong Initiatief voor Ethische Handel): www.vlajo.org  Documentenstroom in de handelsonderneming: FVISEM: www.fvisem.nl en DocuPlusSoft (www.uitgeverijdeboeck.be) De school kan uiteraard ook zelf projecten opzetten door bijvoorbeeld vakoverschrijdend samen te werken. Voor de derde graad Handel tso en Boekhouden-Informatica tso kan je binnen de leerplannen Bedrijfseconomie ook aan de slag met projecten. Door projectwerk te doen, moeten leerlingen naast kennis toepassen ook vaardigheden en attitudes inzetten om de opdrachten tot een goed einde te brengen. In functie van doorstroom naar hoger onderwijs is dit zeer belangrijk.


-6 Een overzicht van mogelijke projecten in alfabetische volgorde:        

Bedrijfssimulatie Actief Ondernemen: www.actiefondernemen.be; Bedrijfssimulatie Bizzkidz: www.bizzkidz.be; Bedrijfssimulatie Ecoman: www.ecoman.be (meer geschikt voor Boekhoudeninformatica); Bedrijfssimulatie Top Team: www.topteambusinessgames.be; Leeronderneming UNIZO: www.ondernemendeschool.be; Mini-onderneming: www.vlajo.org; Oefenfirma: COFEP: www.cofep.be; Stages organiseren: stages zijn onderworpen aan specifieke criteria (zie omzendbrief van de overheid): http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13301 ).

Voor meer informatie kun je terecht op de vermelde websites. 3.2

Projecten – werkvormen in bso

Bepaalde werkvormen geven leerlingen een goed beeld van de bedrijfsactiviteiten. In deze werkvormen wordt ook veel aandacht besteed aan communicatieve en sociale vaardigheden en vaak ook aan presentatievaardigheden. Leerlingen voelen zich meestal erg betrokken bij deze werkvormen. Hieronder een overzicht van de – ons bekende – werkvormen:  Kantoorsimulatie: WEB (derde graad bso Kantoor en het specialisatiejaar bso Kantooradministratie en gegevensbeheer). De leerlingen runnen administratief een eigen bedrijfje met een fictieve goederenstroom. De leerlingen krijgen wekelijks de commerciele transacties aangeleverd via WEB. Ze handelen deze administratief af in de virtuele kantoorklas. Voor meer info en voorwaarden: www.kantoorsimulatie.be ; 

VIK@ (7 Kantooradministratie en gegevensbeheer bso): twee leraars uit het OnzeLieve-Vrouwe instituut van Poperinge ontwikkelden een variante op WEB. De leerlingen runnen ook administratief een bedrijfje met een fictieve goederenstroom. De leerlingen krijgen wekelijks de transacties aangeleverd via één van beide leraars. De kostprijs bedraagt één BPT-uur – dit wil zeggen dat de school één lesuur ‘betaalt’ aan het Onze-Lieve-Vrouwe instituut. Hiermee kunnen beide leraars u een gans jaar ondersteunen in de werking van het virtueel kantoor. Meer info bij [email protected] of [email protected]

Leeronderneming (vooral 7de specialisatiejaar bso Winkelbeheer): de leerlingen baten een zaak uit in een winkelpand binnen de school of in de directe schoolomgeving. Ze stellen zich op als zelfstandige ondernemers: dit betekent zelf beslissen, problemen oplossen en werken met eigen kapitaal. Voor meer info en voorwaarden: www.ondernemendeschool.be;  Minionderneming (derde graad bso en het 7de specialisatiejaar) is een ‘oefenfirma’ maar dan met een echte goederenstroom. De leerlingen richten hun eigen bedrijfje op, kiezen een bedrijfsnaam, kiezen/maken (een) te verkopen product(en), schrijven een eigen businessplan, verdelen de verschillende bestuursmandaten onder elkaar, verkopen hun product(en) en werken de bijbehorende administratie af. Voor meer info en voorwaarden: www.vlajo.org;  Oefenfirma: COFEP (derde graad bso Kantoor en het specialisatiejaar bso Kantooradministratie en gegevensbeheer). De leerlingen runnen commercieel en administratief een eigen bedrijfje met een fictieve goederenstroom. Ze staan zelf in voor de commerciële transacties die ze dan verder administratief afhandelen. Via Europen, de Europese organisatie die COFEP ondersteunt, krijgen de leerlingen toegang tot meer dan 4 600 oefenfirma’s verspreid over gans Europa, waarmee commerciële transacties kunnen ontwikkeld worden. Voor meer info en voorwaarden : www.cofep.be; 


-7 Semi-virtueel kantoor: FVISEM (bso Kantoor vanaf het tweede leerjaar van de tweede graad). Er is een introductieversie en een simulatieversie beschikbaar. Via deze werkvorm krijgen de leerlingen een goed inzicht te krijgen in de documentenstroom van een bedrijf. Voor meer info en voorwaarden : www.fvisem.nl.  DocuPlusSoft: een variante op FVISEM om de documentenstroom in een onderneming goed te leren kennen (www.uitgeverijdeboeck.be)  Stages organiseren: stages zijn onderworpen aan specifieke criteria (zie omzendbrief van de overheid): 

http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13301 ).

3.3

Elektronische leeromgeving

De elektronische leeromgeving is in vele scholen intussen ingeburgerd. Het gebruik ervan is zeker en vast een meerwaarde voor leerlingen en leraren. Het is een internetplatform dat:  toelaat om cursusmateriaal op een gestructureerde manier aan te bieden: aangezien diverse media in het leerplatform geïntegreerd kunnen worden, biedt dit de leraar de kans om schema’s, demonstraties, en simulaties die betrekking hebben op de cursusonderdelen permanent ter beschikking te stellen van de leerling;  leerlingen extra informatie kan aanbieden zoals berichten, afspraken, leerdoelstellingen, oefeningen, …;  communicatie mogelijk maakt tussen leerlingen onderling en tussen leerlingen en leraren en dit zowel synchroon als asynchroon;  opvolging van de activiteiten van de leerlingen toelaat. Vaak gebruiken we nog te weinig mogelijkheden van zo’n leerplatform. Het is een uitdaging om de verschillende mogelijkheden verder te exploreren. De meest gekende leerplatformen zijn: EloV, Smartschool en als vrije software: Moodle. 3.4

Breder evalueren

De nieuwe leerplannen nodigen uit tot het hanteren van veel verschillende werkvormen. Meer werkvormen hanteren, weerspiegelt zich ook in de evaluatie. We kunnen breder evalueren: naast kennis gaan we liefst ook vaardigheden en (vak)attitudes beoordelen. Als je opdrachten in de klas laat uitvoeren, beoordeel dan niet enkel het product maar ook het proces. De gip is ook een uitgelezen kans om leerlingen breder te evalueren. Competenties worden door de arbeidsmarkt als heel belangrijk ervaren. In de gip werken leerlingen regelmatig samen in groep. Leerlingen vinden het jammer als ze daarbij geconfronteerd worden met ‘profiteurs’. Via peerevaluatie, co-evaluatie, zelfevaluatie kunnen alle leerlingen naar waarde gevaloriseerd worden. Er bestaat al heel wat materiaal om je daarbij te helpen, bijvoorbeeld op de website van het Steunpunt GOK: (http://www.steunpuntgok.be/secundair_onderwijs/materiaal/observatie_en_evaluatie/in dex.aspx ) VKW ontwikkelde, in samenwerking met VVKSO, de SAM-schaal. Je kan ze downloaden via http://www.o-twee.be/o2/downloads/nieuwe_SAM_2005_defi.doc Maak liefst binnen de vakwerkgroep afspraken over evalueren, ook verticaal over de graden heen. DPB, F. de Merodestraat 18, 2800 Mechelen, tel.: 015 29 84 86 - fax: 015 29 84 03 - e-mail: [email protected] Website: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb Maandberichten Vademecum Vakdocumenten

-8 3.5

Evaluatie van leerlingenstages

DEAL (Digitale Evaluatie en Administratie van Leerlingenstages) is een programma, ontwikkeld binnen het VVKSO, bedoeld voor de administratieve verwerking en opvolging van leerlingenstages. Sinds 1 september 2011 wordt dit programma niet meer ondersteund en verder ontwikkeld. Concreet wil dit zeggen dat bijvoorbeeld nieuwe juridische ontwikkelingen niet meer bijgewerkt worden in bijvoorbeeld een standaardformulier als het stagecontract. Je kan als alternatief terecht bij het administratief softwarepakket van de school (Informat, Wisa, …) Een beperking hierbij is dat dit ‘standaardpakketten’ zijn waar je weinig tot geen eigen accenten kan leggen in bijvoorbeeld het evaluatieluik. Sinds kort is er een nieuwe speler op de markt die zich enkel en alleen toelegt op de administratie en evaluatie van leerlingenstages: het programma Quickstage. Alle info vind je via http://www.quickstage.be/over-quickstage.html 3.6

Vakgroepwerking + vakoverschrijdend samenwerken

Het organiseren van goed functionerende en gestructureerde vakgroepen is een aspect waar de doorlichting zeer veel aandacht aan besteedt. De doorlichting heeft een lijst van vragen gepubliceerd, die de leidraad vormen bij een doorlichting. Deze vragenlijst vind je hier (klik op ‘Vakdocumenten’; klik op ‘Handel’). Gestructureerd overleg tussen de leraren van het tweede tot het zesde jaar (verticaal) als tussen de leraren die lesgeven in dezelfde leerjaren (horizontaal) is ten zeerste aan te moedigen. De inhoud van vakvergaderingen blijft nogal eens steken in het maken van praktische afspraken: handboeken, blokuren, vaklokalen, uitrusting, … De pedagogische begeleiding heeft een kijkwijzer ontwikkeld die je kan gebruiken om de vakwerkgroep te evalueren. Naast praktische afspraken, wordt ook best ook aandacht besteed aan vakdidactische elementen zoals bijvoorbeeld:  voorstelling aan elkaar van nieuwe leerplannen en vakinhouden;  uitwisseling van informatie n.a.v. gevolgde nascholingen;  nadenken over het optimaal gebruik van het leerplatform;  hoe leerlingen begeleiden in het 'leren leren' voor onze specifieke vakken;  hoe leerlingen evalueren (bv. samen doornemen van evaluatievragen);  … Van de vakvergaderingen wordt best een verslag gemaakt. De doorlichting kan de verslagen opvragen. Vanuit de nieuwe leerplannen Bedrijfseconomie in de derde graad Handel tso en Boekhouden-informatica tso en het leerplan Secretariaat in de derde graad Secretariaat-talen tso bestaan er duidelijke linken naar andere vakken. Daarom is het interessant zijn om tot overleg te komen buiten de grenzen van de eigen vakgroep bijvoorbeeld met Nederlands en de moderne vreemde talen.. Wil je de vakgroepwerking evalueren? Dit kan. De pedagogische begeleiding heeft hiervoor een kijkwijzer ontwikkeld. Alle leden van de vakgroep beantwoorden samen een reeks vragen over vakgroepwerking. Deze vragen worden beantwoord in een Exceldocument; er volgt onmiddellijk feedback via een radargrafiek. Hierop kan je de gemiddelde groepsscores aflezen voor de items schoolbeleid, materiële omstandigheden, vergadertechnieken, individuele leerkracht, inhoud en externe ondersteuning. Hieruit leidt de groep conclusies, welke kunnen resulteren in één of meerdere werkpunten. Wil je met de vakgroep de test afnemen? Neem contact met mij.


-9 In het kader van vakgroepwerking ontwikkelde ik het document ‘leren in samenhang’. In dit document heb ik per studierichting een korte samenvatting gemaakt van de leerinhouden van alle vakken van het leertraject 3e jaar tot en met 6e jaar/7e jaar. De vakgroep kan met dit document horizontale/verticale leerlijnen uittekenen, met andere vakgroepen samenwerken, een evaluatiebeleid ontwikkelen, VOET registreren op studierichtingsniveau, een doorlichting voorbereiden … Het document ‘leren in samenhang’ bestaat in vijf versies:     

Leren in samenhang in de studierichting Handel tso: 3-4-5-6 Handel tso Leren in samenhang in de studierichting Boekhouden-informatica tso: 3-4 Handel tso, 5-6 Boekhouden-informatica tso Leren in samenhang in de studierichting Secretariaat-talen tso: 3-4 Handel-talen tso, 5-6 Secretariaat-talen tso Leren in samenhang in de studierichting Kantoor: 3-4-5-6 Kantoor bso en 7 Kantooradministratie en gegevensbeheer bso Leren in samenhang in de studierichting Verkoop bso: 3-4-5-6 Verkoop bso en 7 Winkelbeheer en etalage bso

Je vindt ze hier (klik op ‘Vakdocumenten’; klik op ‘Handel’). 4

De geïntegreerde proef

De tekst van het algemeen kader van de geïntegreerde proef kun je raadplegen via de startpagina van het VVKSO (www.vvkso.be), Pedagogisch-didactisch, e-leren Geïntegreerde proef, Onderwijspraktijk, Geïntegreerde proef. Deze tekst moet de scholen in staat stellen om de opvatting en de organisatie van de gip te vereenvoudigen, de taakbelasting van zowel leraren als leerlingen te beperken en de gip haar rechtmatige plaats in het schoolgebeuren te geven. Je vindt er tevens modellen van gip voor de verschillende studierichtingen. 5

Professionalisering

Niemand ontsnapt aan het “levenslang leren”, en dat principe geldt zeker voor leraren in het vakdomein Handel. Op nascholing.vvkso.be kun je de specifieke informatie van het nascholingsaanbod 20122013 van het VVKSO raadplegen, gerangschikt per studiegebied en per thema. Ik vermeldde hierbij reeds drie nascholingsprojecten. Daarnaast zijn er nog een reeks andere interessante nascholingen: klik op Aanbod kiezen – klik op Secundair onderwijs – klik in ‘Studiegebieden, vakken’ op ‘Handel’. Onder verschillende items vind je hier een scala aan nascholingsonderwerpen. Onze eigen begeleidingsdienst heeft met DPB-OND als ondersteunings- en nascholingscel een ruim aanbod voor het schooljaar 2012-2013. U vindt het bij www.nascholing.be. Kies voor DPB-OND Mechelen-Brussel. Bekijk ook het aanbod van de andere erkende nascholingscentra:  KH Leuven: Pedagogisch Didactisch Centrum Leuven: http://www.pdcl.be  Lucon: http://www.kuleuven.be/vsc/ Ook buiten ons bisdom zijn er nascholingscentra met een interessante programmering :  Universiteit Antwerpen: http://www.ua.ac.be/cno  Eekhoutcentrum Kortrijk: http://www.kuleuven-kortrijk.be/eekhoutcentrum  Pedic Gent: www.pedic.be DPB, F. de Merodestraat 18, 2800 Mechelen, tel.: 015 29 84 86 - fax: 015 29 84 03 - e-mail: [email protected] Website: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb Maandberichten Vademecum Vakdocumenten

- 10

6 6.1

Leermiddelen Uitgeverijen

Volgende uitgeverijen publiceren handboeken voor het studiegebied Handel: Uitgeverij De Boeck Lamorinièrestraat 31-37 2018 Antwerpen Tel.: 03 200 45 00 Fax: 03 200 45 99 E-mail: [email protected] Website: www.uitgeverijdeboeck.be Uitgeverij Pelckmans Kapelsestraat 222 2950 Kapellen Tel.: 03 660 27 20 Fax: 03 660 27 01 E-mail: [email protected] Website: www.pelckmans.be Wolters Plantyn Educatieve Uitgevers Motstraat 32 2800 Mechelen Tel.: 015 36 36 36 Fax: 015 36 36 37 E-mail: [email protected] Website: www.woltersplantyn.be Het VVKSO tenslotte biedt tal van edities aan die bedoeld zijn voor specifieke vakken in specifieke studierichtingen waarvoor het commercieel belang voor de educatieve uitgeverijen te klein is. Ervaren leraren-nascholers werken deze uitgaven uit en houden ze upto-date. De nieuwe uitgaven worden bij hun verschijnen aangekondigd op volgende website: http://leerboek.vvkso.be/. De modaliteiten, het aanbod per project, hoe je een bestelformulier kunt downloaden en welke de contactgegevens zijn kun je eveneens nalezen op deze site. 6.2

De NBN-normen

Elke handelsleraar heeft te maken met de NBN-normen, voorgeschreven door het Belgisch Instituut voor Normalisatie. Meer bepaald de voorschriften in verband met de schriftelijke communicatie zijn al jaren de leidraad bij het opstellen van handelsbrieven en –documenten. Het is duidelijk dat de voorgeschreven norm geldt als basis voor de zakelijke communicatie, en dat ons onderwijs zich daarop baseert, ongeacht het feit of het bedrijfsleven deze voorschriften al dan niet volledig volgt. De norm is er en moet worden toegepast, zonder hierbij echter te vervallen in een ongezond fanatisme. Laat ons toch proberen onze leerlingen te wijzen op het belang van het correct toepassen van deze NBN-normen o.m. in hun eindwerk.


- 11 De normen zijn gebundeld in twee edities, opgesteld door het VVKSO onder de volgende titels.  

NBN-NORMEN, Efficiënte communicatie RAPPORTEREN, voorschriften en nuttige wenken

uitgegeven bij: LICAP – www.licap.be. De levering gebeurt via Uitgeverij Pelckmans, met wie Licap sinds november 2011 is gefusioneerd. Daarenboven is er door de VVKSO-medewerker Guy Willems een PowerPointpresentatie opgesteld die de voorschriften op een duidelijke manier voorstelt en dus geschikt materiaal is om in klasverband of op een studiedag rond dit thema ingezet te worden. Deze presentatie stelt hij kosteloos en vrij ter beschikking (waarvoor hierbij dank) en kan gedownload worden op het adres: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb/SO/Vakdocs/Informatica/BIN.pps. Wel verzoekt de auteur om de inhoud, inclusief zijn naam en de organisatie (VVKSO) te willen behouden als erkenning voor het geleverde werk. Er is ook een folder "BIN-normen beknopt" in PDF-formaat beschikbaar, eveneens vanaf deze webstek te downloaden, in kleur of zwart/wit. Alhoewel we nu over NBN-normen spreken ipv BIN-normen, blijft de inhoud correct. 7

Beginnende leraren

Binnen de begeleiding gaat in belangrijke mate aandacht uit naar de beginnende leraren. Ook de overheid wil met het ‘mentorschap’ werken aan een adequate opvang van beginnende leraren. Het ‘peterschap’ of ‘meterschap’ is in heel wat scholen werkzaam. Van een leraar, maar zeker ook van een beginnend leraar worden heel wat kennis, attitudes en vaardigheden verwacht. Om vanaf het begin vlot en zeker te kunnen functioneren is een goed onthaal binnen de school en een goede opvang en integratie binnen de vakgroep van het grootste belang. Op administratief vlak zijn er heel wat zaken te bespreken. Het doornemen van de leerplannen, jaarplan, documenten in verband met het lesgebeuren, pedagogische aanbevelingen, de praktische en organisatorische informatie bepaalt de graad van collegialiteit bij de opvang van nieuwe leraren. Alle beginnende leraren willen wij een succesvolle onderwijsloopbaan toewensen. De Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Aartsbisdom Mechelen-Brussel zet eveneens een aantal sessies op voor beginnende leraren. De eerste bijeenkomst gaat door op woensdagnamiddag 3 oktober 2012 in de lokalen van de Diocesane Pedagogische begeleiding, Varkensstraat 6 te 2800 Mechelen. Beginnende leraren ontvangen hiervoor nog een uitnodiging via de directeur. 8

Een bedrijfsbezoek voorbereiden en evalueren

Onder de titel ‘Een bedrijfsbezoek? Hoe beginnen we hieraan!?’ ontwikkelde VOKALimburg een overzichtelijk draaiboek over alle aspecten van een bedrijfsbezoek: voorbereiding, het bezoek zelf, afsluiting en een reeks bijlagen – waaronder een vragenlijst. U kan dit draaiboek hier downloaden – klik op ‘vakdocumenten’ – klik op ‘studiegebied Handel’.


- 12 9 9.1

Ondersteuning door de pedagogische begeleiding Websites

Op het adres: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb/ kun je de website van het vicariaat onderwijs Mechelen-Brussel terugvinden. Daarin staan diverse rubrieken die alle met het onderwijsgebeuren te maken hebben. Een belangrijke rubriek in het onderdeel secundair onderwijs is de “Informatie van de begeleiding”, waarin maandelijks per vakgebied de laatste berichtgeving van de diverse begeleidingsdiensten wordt verstrekt. Ook Handel heeft daarin een maandelijkse rubriek. Binnen het onderdeel secundair onderwijs werd tevens een extra optie toegevoegd onder de titel "Vakdocumenten". Zoals deze titel laat vermoeden is het de bedoeling om langs deze weg nuttige informatie voor het vak aan te bieden. 9.2

Pedagogisch-didactische helpdesk

De begeleiding Handel is ook bereikbaar via een pedagogisch-didactische helpdesk. Dit behelst het volgende: wanneer je een vraag, een probleem, een suggestie,... hebt, dan kun je die doormailen naar het adres: [email protected]. Binnen de week krijg je zeker een reactie.

9.3

Nieuwsbrief

Ik bezorg je graag ‘handelsinformatie’ heet van de naald. Maandelijks ontvang je via je directeur een bericht met allerlei nieuwtjes over het studiegebied Handel. Krijg je het maandbericht niet? Hetzelfde bericht kan ik je rechtstreeks in je mailbox bezorgen. Abonneer je dan op de nieuwsbrief via http://ls.kuleuven.be/cgi-bin/wa?SUBED1=teachinf&A=1 Of heb je liever dat wij dat voor jou doen? Bezorg me dan gewoon je naam en emailadres. Leraren die al geabonneerd zijn hoeven dat niet opnieuw te doen! 9.4

Regionaal netwerk

De begeleiding zet – vooral rond nieuwe leerplannen – regionale vakvergaderingen op touw. Daar kunnen vakleraren uit de verschillende scholen van de regio met elkaar in overleg gaan, informatie uitwisselen. Dit schooljaar staan er vooral veel vormingen op het agenda rond de implementatie van de nieuwe leerplannen in de 2e graad/3e graad Kantoor bso en Verkoop bso. Raadpleeg steeds de maandberichten hieromtrent. Ik wens je een geslaagd schooljaar 2012-2013 toe! Johan Fouquaert Pedagogisch begeleider studiegebied Handel bso/tso Borgersteinlei 90 2860 Sint-Katelijne-Waver 0486 63 80 49 [email protected]


Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Recommend Documents