1
VERSLAG VERGADERING Bespreking op
: :
statencommissie Ruimte en Groen woensdag 10 december 2003, voortgezet op 17 december 2003.
Voorzitter: de heer H.Haan Secretariaat: de heer A.E.W. Boukes Aanwezig: . M.G.J. Beldsnijder(SP), mw. M.A. van der Bent-van den Hout(ChristenUnie), mw. R. Broeze-van der Kolk(CDA), de heer B.J. Bussink(VVD), de heer T. van Dalfsen(PvdA), mw. N.C.F. Eijsvogel(LPF), de heer J.E.F. Harmelink(PvdA), de heer W.B.A. Jaegers(PvdA), de heer A. Karssen(D66), de heer G.J. Kok(VVD), de heer T.J.J. Morskate(CDA), de heer C.J. Netjes(CDA), de heer H.J. Slijkhuis(CDA), mw. A. Tunc(PvdA), de heer J.J. Visscher(VVD), de heer S.E. baron van Voorst tot Voorst(CDA), de heer W. Vruggink(GroenLinks) Afwezig: de heer J.G.H. Evering(CDA). Namens GS: Gedeputeerde Jansen, Gedeputeerde Rietkerk Voortgezet op 17 december 2003 !! Voorzitter: de heer H.Haan Secretariaat: de heer A.E.W. Boukes Aanwezig: mw. M.A. van der Bent-van den Hout(ChristenUnie), mw. R. Broeze-van der Kolk(CDA), de heer B.J. Bussink(VVD), de heer T. van Dalfsen(PvdA), mw. N.C.F. Eijsvogel(LPF), de heer J.E.F. Harmelink(PvdA), de heer W.B.A. Jaegers(PvdA), de heer A. Karssen(D66), de heer G.J. Kok(VVD), de heer T.J.J. Morskate(CDA), de heer C.J. Netjes(CDA), mw. M. van Ommen (SP-plv. lid), de heer H.J. Slijkhuis(CDA), mw. A. Tunc(PvdA), de heer J.J. Visscher(VVD), de heer S.E. baron van Voorst tot Voorst(CDA), de heer W. Vruggink(GroenLinks) Afwezig:. mw. M.G.J. Beldsnijder(SP), de heer J. Slagman(SGP), de heer J.G.H. Evering(CDA) en J.J.Visscher (VVD) Namens GS: Gedeputeerde Jansen, Gedeputeerde Rietkerk (ged.) 1. Opening vergadering en vaststelling agenda. De voorzitter opent de vergadering om 9.30 uur en heet iedereen van harte welkom. Afmelding heeft hij mogen ontvangen van de heer Evering.. Hij geeft een korte toelichting op de wijze waarop de commissie qua zitplaats is ingedeeld. Het is de bedoeling, dat de commissievoorzitters in januari 2004 een definitief besluit zullen nemen over de wijze waarop de fracties hun plaatsen innemen op de kamers 4 en 11.De agenda wordt vastgesteld. Hij deelt mede, dat het GLTO heeft verzocht om te mogen inspreken bij agendapunt 8 (Startnotitie Rood voor Rood etc.) 2. Inspreekrecht (artikel 15 RvO Statencommissies). Geen aanmeldingen. 3a. Ontwerp-verslag vergadering d.d. 12 november 2003 De CDA-fractie en de VVD-fractie missen de door GS gedane toezegging omtrent een evaluatie van de brief van GS over de knelpuntenpot woningbouw. De fractie is benieuwd naar claims van gemeenten, alsmede hetgeen nog in portefeuille zit en de criteria. Gedeputeerde Rietkerk antwoordt, dat kan worden gedacht aan een evaluatie met de stand van zaken inzake het aantal aanvragen en een evaluatie aan het eind van het proces. Nadat de betreffende fracties hebben aangegeven beide op prijs te stellen, zegt de gedeputeerde dit toe. De VVD-fractie heeft aandacht gevraagd voor de verdeling van de 700 miljoen Euro die beschikbaar is in relatie tot de verdeling 60% natuur en 40% structuurversterking. Wanneer de stop op de aankoopplicht wordt opgeheven, worden eerst de in de pijplijn zittende contracten afgehandeld.
2 De LPF-fractie mist een passage over de door haar gevraagde brief inzake aangemelde en nog aan te melden gebieden in het kader van de Vogel-en Habitatrichtlijn. Is bekend tegen welke Overijsselse gebieden bedenkingen zijn ingebracht? Voorts is zij benieuwd naar die gebieden, waar geen bedenkingen tegen bestaan. De EU spreekt over 3 km-zonering. Zijn de gevolgen hiervan bekend? Wat zijn de door GS ingebrachte bedenkingen ? (N.B.: tijdens verg. van 12-11 is een brief uitgereikt). Gedeputeerde Jansen zal een en ander nagaan. De D66-fractie zal n.a.v. agendapunt 8 (streekplanafwijking) bij gelegenheid terugkomen op het aantal gevallen, dat gelijkenis vertoont met het toen voorliggende geval. 3b. Lijst ingekomen stukken. De SGP-fractie vraagt n.a.v. nr. 2 (RBT) of ook gekeken wordt naar in die omgeving leegkomende NAVO-ruimten. De fractie van ChristenUnie vraagt n.a.v. hetzelfde nummer naar een stappenplan + tijdschema. Hoe worden de staten geïnformeerd, m.n. wanneer keuzemomenten aan de orde zijn. Gedeputeerde Rietkerk antwoordt, dat het RO-spoor loopt. Nut-en noodzaakdiscussie is gevoerd en moet niet worden herhaald. Hij zal zich nog verstaan met mw. Abbenhues. De SGP-fractie is het er slechts om te doen de vrijkomende NAVO-gebouwen weer te vullen. M.b.t. nr. 4 (Sallandse Heuvelrug) wil de CDA-fractie enige zorgpunten onder de aandacht van het Overlegorgaan, dat op 22-12 bijeenkomt,brengen. Naar het oordeel van deze fractie dreigt de balans tussen economie en ecologie verstoord te raken. Fauna hoeft niet onder recreatie te lijden. De staten zijn nauwelijks betrokken geweest bij deze aangelegenheid. De VVD-fractie steunt de CDA-fractie. Gedeputeerde Jansen antwoordt, dat het gaat om een procedurele brief, welke valt binnen de door PS gestelde kaders. Bovendien zijn PS niet bevoegd over resultaten van het Overlegorgaan te besluiten. Hij wil het proces niet frustreren. De staten zouden hun gevoelens via GS mee kunnen geven aan de provinciale vertegenwoordiger in dit Overlegorgaan. Daarop wordt besloten hedenavond PS te vragen de commissie mandaat te geven om op 17-12 tijdens de voortgezette vergadering van de cie. Ruimte en Groen gevoelens te uiten in de richting van GS, welke zij kan inbrengen bij het Overlegorgaan op 22 december a.s. 4. Lijst nog niet afgedane toezeggingen van de statencommissie Ruimte en Groen. Onder toevoeging van een suggestie van de VVD-fractie over de 60%-40% aangelegenheid(natuurstructuurversterking) wordt de lijst nagelopen en vastgesteld. 5. Mededelingen vanuit het college van Gedeputeerde Staten. Gedeputeerde Rietkerk geeft een toelichting op de laatste stand van zaken m.b.t. de Nota Ruimte. Hij reikt terzake een notitie uit. Op 19 december a.s. is deze nota onderwerp van kabinetsberaad. Vervolgens geeft hij de laatste stand van zaken m.b.t. de herziening van de Wet Ruimtelijke Ordening. Bij de provincies, maar ook bij de Tweede Kamer bestaan bezwaren tegen het voornemen van de minister om in de wet te voorzien in niet bindende R.O.-plannen op rijks-en provinciaal niveau. 6. Rondvraag. Hiervan wordt geen gebruik gemaakt. 7. Startnotitie wonen, nr. PS/2003/880, jrg. 2003-70 Gedeputeerde Rietkerk leidt het agendapunt kort in. Hij verwijst naar het Onderhandelingsakkoord. Over deze nota is met deskundigen overleg gevoerd. Er is ook overleg met de Regio Twente. Hij is m.n. benieuwd naar de visie van de staten op de 3 kaderstellingen. Na vaststelling door de staten wordt een uitvoeringsprogramma gemaakt. Tevens wordt een streekplanherziening voorbereid. De CDA-fractie pleit voor het in voldoende mate aandacht besteden aan het element water. Wat de indirecte sturing betreft is de ondersteuning van gemeenten van belang. Hij vraagt een toelichting op het in te stellen provinciaal beraad bouwen en wonen.Is dit een soort denktank? Bij het element proceskwaliteit zou dan snelheid en slagvaardigheid moeten worden toegevoegd. Is de afstemming met buurgemeenten wel gewaarborgd, gelet op de looptijd. Hierbij dient ook acht te worden geslagen op de GSB en ISV-periodes. De fractie wil zicht houden op de resultaten in de vorm van bij voorkeur bondige rapportages. Met de 3 kaderstellingen stemt de fractie in. De PvdA-fractie mist een 0-meting, alsmede een knelputenverslag/probleemanalyse. De hoeveel-vraag mag nog steeds worden gesteld. Wat stelt de aangekondigde deregulering voor? Aan de beoordelingskaders zou moeten worden toegevoegd: koop-of huurwoningen; betaalbare woningen.
3 Wat de sociale kwaliteit betreft moet worden voorkomen, dat dak-en thuislozen/statushouders allemaal in de grote steden terecht komen. Het plegen van nieuwbouw moet niet alleen een trek van de grote stad naar de dorpen teweeg brengen. De fractie staat kritisch tegenover het toevoegen van marktpartijen aan de samenwerking. De VVD-fractie spreekt zich uit voor het invoeren van zo weinig mogelijk kwaliteitscriteria. Hij pleit voor een proces van onder af. PS moeten bij de partijen die inbreng leveren niet worden vergeten. Hoewel de kaders de instemming hebben van de fractie, zouden deze hier en daar nog wat kunnen worden aangescherpt. Gewezen wordt op de afstemming met Rood voor Rood en de Nota Ruimte. Contingenten waren voor die koppeling wel handig. Hoe is een en ander af te dwingen? Regio’s kunnen immers afspraken maken met het Rijk. Communiceer de knelpunten met deze commissie. De suggestie wordt gedaan experts eens iets te laten vertellen in deze commissie. De D66-fractie stemt in met de kaders. Dit geldt ook voor de omslag in denken.Bij de uitwerking zou het punt afrekenbare doelstellingen aandacht verdienen. Er is een grote behoefte tegenover een afname van de bouwproductie.Het grondbeleid verdient de nodige aandacht. Houd de snelheid er in. Wat de indirecte sturing betreft: er wordt niet altijd gebouwd wat we nodig hebben. De LPF-fractie pleit voor het aanbrengen van meetbare punten en voor het geven van aandacht aan het element water. Met de aangegeven kaders stemt de fractie in. De SGP-fractie stemt in met de kaders. Er is veel afstemming nodig. Hoe is het toch mogelijk, dat van de 9000 geplande woningen er maar 3800 gebouwd zijn. Aandacht wordt gevraagd voor het aspect werkgelegenheid. De fractie van ChristenUnie is het eens met de omschakeling van sturing op contingenten naar sturing op kwaliteit. Is het mogelijk als PS gemeenten nog wat meer te sturen; bijv. op de gebieden van huisvesting voor ouderen en gehandicapten ? Verwezen wordt naar pag. 10 van de achtergrondnotitie. Wat de gemeentelijke woonplannen betreft, wordt gevraagd of spreiding over grotere en kleinere kernen mogelijk is. Wat is de zin van het noemen van de effecten van de rode contouren? Wanneer keuzemomenten aan de orde zijn, moeten die in deze commissie ter sprake komen. Wat is de nieuwsbrief Bouwen en Wonen? De SP-fractie vraagt of er ook grenzen aan de groei zijn. De fractie geeft de voorkeur aan inbreiding. Pas wanneer dat niet kan, moet worden gekeken naar uitbreiding in natuur-en milieugebieden. Het gestelde in kader 3 is te slap geformuleerd. De provincie moet controle uitoefenen. Voorts geeft deze fractie de voorkeur aan herstructurering boven sloop. De fractie van Groenlinks : de nota ademt de sfeer: de rem is er af. De gemeenten vonden de contingenten te strak.Hetzelfde geldt voor de rode contouren. Criteria waren er nu ook. Als gemeenten konden aantonen, dat ze meer nodig hadden, kon dat. Ondanks de contingenten is de zaak toch uit de hand gelopen. Balans stad/platteland raakt zoek. Regelgeving dient ook om de kwaliteit te bewaken.Er is kwalitatieve woningnood. Afstemming met andere beleidsterreinen, zoals het natuurbeleid wordt gemist. Wat gebeurt er met de rode contouren? Gedeputeerde Rietkerk antwoordt, dat bij deze startnotitie vooral de rolverdeling tussen PS en GS van belang is. GS willen toe naar een vraaggestuurde woningmarkt. Marktpartijen spelen daarbij een grote rol. In de praktijk blijkt, dat daar waar projectontwikkelaars de zaak in handen hebben, de woningmarkt stil ligt. Woningbouw vereist een anti-cyclische denkwijze. Het element water krijgt een prominente positie. Het Besluit op de Ruimtelijke Ordening kent reeds een watertoets. Verbetering is evenwel nog gewenst. Hij wijst op de Stroomgebiedvisie, welke een vertaling krijgt in het streekplan. Een bijzonder project in dit verband is de water/landstudie in de gemeente Steenwijkerland. Er is daar sprake van een drassig gebied. Directe sturing geschiedt via het streekplan. Wat de indirecte sturing betreft, wordt niet gedacht aan louter afwachten. Op de achtergrond meesturen op kwaliteit. Meedenken zorgt er voor, dat de toetsing sneller verloopt. Bij proceskwaliteit dient het element snelheid te worden toegevoegd. In het provinciaal bouwberaad zou hij graag “sleutelfiguren” opgenomen willen zien. Afstemming met buurgemeenten is een lastig punt. Het onderhandelingsakkoord geeft GS de opdracht om individuele prestatieafspraken met gemeenten te maken, welke doelgroepgericht zijn. Aantallen spelen wel een rol, contingenten niet. Hij denkt aan een jaarlijkse monitoring richting PS. De vorm waarin moet nog worden uitgewerkt. In het voorjaar van 2004 denkt hij een uitvoeringsprogramma gereed te hebben. Wachten op de streekplanwijziging is daarvoor niet nodig. De 0-meting is vervat in de achtergrondinformatie. Daarnaar zij via dit verslag uitdrukkelijk verwezen. Dat er maar 3800 woningen zijn gebouwd, heeft ook te maken met factoren als ambtelijke deskundigheid.
4 In antwoord op een vraag van de fractie van ChristenUnie antwoordt hij, dat per categorie prestatieafspraken zullen worden gemaakt; derhalve ook zorgwoningen. Een en ander staat bij gemeenten hoog op de agenda. PS gaan over de ruimtevraag. De nieuwe Wet RO heeft een hoog dereguleringsgehalte. Zo wordt het aantal beroepsmogelijkheden beperkt. De vraag koop of huur wordt in hoge mate door de markt bepaald. Het GSB-beleid zal wat betreft het onderwerp dak-en thuislozen/statushouders worden aangescherpt. De steden ontvangen geld voor de huisvesting van deze groepen. Voor statushouders hebben gemeenten een verantwoordelijkheid. Mocht het zo zijn, dat de provincie de opgelegde taakstelling niet haalt doordat gemeenten in West-Overijssel achterblijven op dit punt, zal hij niet aarzelen de rekening hiervoor naar de betreffende gemeenten te sturen. De regio Twente is toezichthouder in Twente. Er komen veel verantwoordelijkheden bij marktpartijen, gemeenten en woningbouwcorporaties te liggen. Alle remmen gaan niet los. PS hebben hier invloed op via de komende wijziging van het streekplan. De voorliggende startnotitie is mede ingegeven door de wens Rood voor Rood tot een succes te maken. Het hanteren van sociaal- en economisch gebondenen als criterium hangt af van de Huisvestingswet, welke nog in de Tweede en Eerste Kamer moet worden behandeld. Wat de bodemsanering betreft : met gemeenten worden hierover afspraken gemaakt. Spreiding over de kernen is een zaak van gemeenten zelf. De vraag herstructurering of sloop wil hij meenemen bij de rapportage. Van de PEHS wordt geen afstand genomen. De rode contouren/belemmeringslijnen staan vandaag niet ter discussie. De PvdA-fractie wil nog fractieberaad over de aspecten: trek van stad naar platteland en de sociale component, m.n. het punt bouwen voor doelgroepen in meer landelijke gemeenten. De D66-fractie: meer aandacht voor afrekenbare doelstellingen.Vertrouwen in de markt is goed, maar wel binnen aangegeven kaders. De VVD-fractie : aandacht voor totale samenhang in het beleid. Jaarlijkse monitoring: akkoord. Bij de afdwingbaarheid zet de fractie nog wel een vraagteken. Herhaling van het pleidooi om doelgroepen te horen, voordat tot vaststelling van de notitie wordt overgegaan. Nadat de CDA-fractie twijfels over dit voorstel kenbaar heeft gemaakt- hiervoor kan toch de denktank worden gebruikt- wordt van dit pleidooi afgezien. De fractie van ChristenUnie : maakt een voorbehoud t.a.v. zorgwoningen voor ouderen en gehandicapten. Hierover dient een zin in de notitie te worden opgenomen. De SP-fractie maakt eveneens voorbehoud, m.n. op het punt van betaalbare woningen voor doelgroepen in woonplannen. De fractie van GroenLinks maakt eveneens een voorbehoud. Gedeputeerde Rietkerk wijst voor de trek van stad naar platteland op het GSB-beleid. Hij is bezig om met 6 gemeenten het woningbouwprogramma te versnellen. Het kan zijn, dat er in de toekomst wat meer elastiek komt in de rode contouren. Deze contouren knellen en verhinderen, dat kleinere gemeenten kunnen bouwen voor doelgroepen. Met het maken van prestatieafspraken wordt een begin gemaakt. Bij het bouwen voor statushouders is sprake van afdwingbaarheid. Voor het overige ligt dat anders. De door de fractie van ChristenUnie gereleveerde Nieuwsbrief is er nog niet. Deze moet nog komen. Tot slot wijst hij nog op een symposium in maart 2005. Dit is een afronding van discussies in kleinere verbanden. De voorzitter trekt de conclusie, dat deze startnotitie als bespreekstuk kan worden geagendeerd voor de PS-verg. van 4-2-2004. 8. Startnotitie Rood voor Rood etc., nr. PS/2003/870-jrg. 2003-71 Mw. Lambers (GLTO) maakt gebruik van het inspreekrecht. Er is een inspreeknotitie verspreid, welke zij toelicht. Zij pleit er onder meer voor de sloopregeling eerder dan eind 2005 open te stellen. -
De CDA-fractie:Het gaat om belangrijk instrumentarium dat we met veel overtuiging moeten inzetten. Het instrumentarium is gericht op twee doelstellingen: o Behoud en versterking van de kwaliteit van het landschap; o Mogelijkheden om de vitaliteit en de leefbaarheid van het landelijk gebied te versterken.
5 -
-
-
-
-
Rood voor Rood is geen subsidie-instrument voor de agrarische sector, maar een belangrijk instrument voor de doelstellingen van de reconstructie. Aan Rood voor Rood met financiële compensatie zitten haken en ogen door afschaffing van de contingenten, maar het instrument is niet bij voorbaat kansloos. Het gaat er om ruimte te bieden voor wonen en economische activiteiten (bijvoorbeeld niet bij voorbaat nee zeggen tegen een conferentiecentrum) dat er normaal niet is, met het oog voor kwaliteit. Bij financiering van sloopkosten is het zoeken naar maatwerk. Slopen met gesloten beurzen kan rekenen op grote steun van het CDA. Snel met alle belangstellenden in gesprek gaan. Het kan snel; de sloper betaalt immers zelf. Rood voor Rood veroorzaakt geen verstoring van de woonmarkt. In de reconstructie wordt uitgegaan van 250.000 – 500.000m2 vrijkomende agrarische bebouwing. Er wordt voor gepleit niet alleen uit te gaan van agrariërs die stoppen, maar ook van die al gestopt zijn. Voor de hele provincie kan dan gedacht worden aan 700.000 – 800.000 m2. Dat zijn bij het bouwen van 1 woning per 1000m2 sloop maximaal 800 woningen, 40 per gemeente, zo’n 5 per jaar (NB in de reconstructie geldt 1 woning per 800 m2 sloop; daar van uit gaan?). (NB het maximum van 800.000 m2 omvat zowel VAB als Rood voor Rood). Van de vrijkomende agrarische bebouwing zal een gedeelte gesloopt worden met financiële vergoeding. Daarvoor moeten 200 tot 400 woningen komen met een financiële bijdrage om de sloop te financieren. Ten behoeve hiervan moet er ruimte zijn voor wat royalere bebouwing. De bouw van woningen (750 m3, 150 m2) beslaat qua grondoppervlak (bebouwing, de kavels zijn wel groter) ongeveer ¼ van de grondoppervlak die was gemoeid met de agrarische bebouwing. Oftewel ¾ verdwijnt. Dat is de winst. (NB. De winst zit ook in de locatie waar je bouwt, herbouw gebeurt op een plek waar het goed ingepast wordt.) Landelijk gebied blijft agrarisch gebied. Hier moet met wonen bij agrarische bebouwing rekening mee worden gehouden. De komende tijd moeten we ons niet beperken tot pilots. Snel aan de slag. Met Rood voor Rood met financiële vergoeding moet voor 2005 worden gestart. De provincie moet niet jaarlijks een miljoen in het sloopfonds storten. De regeling moet zich zelf financieren. De PvdA-fractie : Behoud en verbetering van de Ruimtelijke kwaliteit staat centraal. De startnotitie kenmerkt zich door een hoge mate van kwaliteit. Rood voor Rood met financiële vergoeding mag niet ten koste van de onderkant van de woningmarkt gaan; met andere woorden geen generieke heffing. De gemeenten moeten het sloopfonds vullen. De provincie financiert hooguit voor. De vraag wat landschapontsierend is moet niet aan de vrije markt worden overgelaten. Hierbij moet objectiverend te werk worden gegaan. Niet landschapsontsierende bebouwing kan een rol spelen bij versterking van de economische vitaliteit. De fractie vraagt aandacht voor de eigen verantwoordelijkheid van de beroepsgroep. De landschappelijke inpassing bij Rood voor Rood met gesloten beurs moet niet uitsluitend aan de gemeenten worden overgelaten. Ook hier is objectiviteit vereist. Wat op kavelniveau kan en wat op streekplanniveau moet worden geregeld moet worden ingekaderd. De PvdA vraagt om terughoudendheid voor wat betreft terugbouwen op de kavel. Voor Rood voor Groen zijn nauwelijks generieke regels op te stellen. Dit vereist maatwerk. Ten aanzien van VAB kun je met een generieke lijst niet uit de voeten. De vraag is hoe dit met maatwerk in te steken. Pilots zijn in dit kader prima, maar deze mogen andere ontwikkelingen niet frustreren. Aandacht voor agrarische monumenten. 250.000 Euro voor externe expertise lijkt wat ruimhartig. Enige onderbouwing wellicht gewenst. Aantal uitgangspunten bij verdere uitwerking: voorkom toename bungalowbouw, wat is ruimtelijke kwaliteit, beeldkwaliteit, verhouding maatwerk – streekplan, waar is Rood voor Groen versterkend, waar is VAB acceptabel in zijn omgeving; niet geheel overlaten aan gemeenten. De VVD-fractie is verheugd met beide startnotities. De startnotitie Rood voor Rood gaat uit van schattingen. Liever uitgaan van harde gegevens (via bijv. GLTO).
6 -
-
-
-
-
De link met de gemeentelijke woonplannen moet worden gelegd. Kunnen straks nog extra bouwkavels worden uitgegeven? Nu bieden de contingenten nog soelaas. De VVD is tegen een generieke heffing t.b.v. het Rood voor Rood fonds. Financiering door kavels in het kader van Rood voor Rood. Hierover vooraf afspraken maken. Cultuurhistorische en landschappelijk waardevolle bebouwing moet worden behouden. De VVD is voor een vergoeding van de feitelijke sloopkosten (ook ondergronds). Wenselijk om de datum van 2005 naar voren te halen. Vanwege juridische aspecten lastig, maar er is veel jurisprudentie (het gaat niet om bedrijfssteun). De VVD ziet goede mogelijkheden voor Rood voor Rood met gesloten beurs. Hiervoor moet herbouw van woningen mogelijk worden gemaakt en het aantal te slopen m2 naar beneden worden bijgesteld. Afstemmen met de landhuizenregeling. Met deze regeling zijn we op de goede weg. Toepassen dus. Maatwerk is nodig, zeker met het oog op (niet belemmeren van) blijvende agrariërs. Pilots lijken leuk, maar er is al voorbeeldmateriaal genoeg. Bestaande informatie en bestaande expertise. Bijvoorbeeld in de Hof van Twente (nieuwe activiteiten binnen bestaande contouren). Dan ook minder geld nodig voor inhuren van externe expertise. Liever nu aan de slag gaan (pilots naar de achtergrond). “Voor 4 februari de eerste honoreren”. De D66-fractie Gevraagd wordt of de 3 voorstellen afzonderlijk behandeld kunnen worden in de Staten. Duidelijk wordt dat de reacties op de afzonderlijke onderdelen gegeven kunnen worden. De voorzitter: De vraag of de onderdelen afzonderlijk in stemming gebracht kunnen worden, zal aan de voorzitter van de Staten voorgelegd moeten worden. D66-In alle gevallen moeten de landschappelijke criteria leidend zijn. Er moeten meetbare criteria komen: hoeveel slopen, hoeveel bouwen, anders bestemmen, etc. D66 heeft moeite met Rood voor Rood met financiële compensatie. Met name omdat een heffing, middels een fonds, voor een andere toepassing aangewend wordt. Waarom wel voor sloop en niet voor iets anders? Zoals bijvoorbeeld herstructurering. D66 vindt een eigen bijdrage essentieel (‘anders goedkeuring onthouden’). Ook vraagt D66 of GS bereid zijn de regeling ook toe te passen voor niet-agrarische bebouwing (b.v. van loonwerkers, toeleveranciers, etc.). Tot slot vraagt de fractie zich t.a.v. dit onderdeel af of een en ander juridisch waterdicht is. Rood voor Rood met gesloten beurs vindt de D66 fractie een sympathieker instrument. De (versterking van de) kwaliteit van het landschap dient voorop te staan. Bij Rood voor Groen dienen de versterking van de ruimtelijke kwaliteit en de kwaliteit van de natuur leidend te zijn. Het onderdeel VAB vindt de D66 fractie een prima instrument. Wel bepleit de fractie terughoudendheid waar het gaat om de daaraan gekoppelde functies. Hiervoor moeten criteria (bijvoorbeeld gerelateerd aan effect op het verkeer) uitgewerkt worden: welke functies wel / welke niet. Verder maatwerk.
De LPF-fractie: - Rood voor Rood, Rood voor Groen en VAB mogen geen belemmering zijn voor de agrarische sector. Dit moet juridisch uitgezocht worden. - De planning is niet in alle gevallen uitgebreid uitgewerkt in het stuk. Bijvoorbeeld ten aanzien van Rood voor Rood met gesloten beurs is dit wat summier geschied. Betrokkenheid van de Staten staat er niet in alle gevallen in; bijvoorbeeld ten aanzien van de bedrijvigheidplannen. - De LPF fractie wil leegloop van (delen van) het landelijk gebied voorkomen. Kan GS de begrenzing aangeven van uit te geven kavels? - Naar aanleiding van de bijdrage van de CDA-fractie pleit de LPF er voor kritisch te kijken naar eventuele vergoedingen voor de sloop van al eerder vrijgekomen agrarische bebouwing; dit omdat er in het verleden al regelingen voor bedrijfsbeëindiging zijn geweest. Naar de mening van de LPF-fractie moet het nu gaan om de agrariërs die nu stoppen. - Naar aanleiding hiervan merkt de CDA-fractie op, dat het deze fractie ging om terugbouwen, niet om financiële vergoeding. - Naar aaleiding van een opmerking van de VVD-fractie pleit de LPF-fractie voor opschoning van het hele bouwblok; dus ook vergoeden van sloop onder de grond. - Tot slot stelt de LPF-fractie eerder te willen beginnen dan 2005. De 250.000 euro voor externe expertise vindt deze fractie te veel.
7 De SGP-fractie: - Deze fractie vraagt zich af of het alleen gaat om kavels in uitbreidingsplannen, of dat ook gedacht kan worden aan inbreidingsplannen. Ook vraagt deze fractie zich af waarom GS zich niet ook richten op de grote steden. - Is de landhuizenregeling, waarbij wordt uitgegaan van sloop van 800 m2, niet in strijd met de sloop van minimaal 100 m2 volgens de startnotitie? - De SGP is voor natuur- en landschapsbeheer door boeren. - Cultuurhistorisch en landschappelijk waardevolle bebouwing moet behouden blijven. Maar wat is de norm? - Het platteland moet primair voor de agrariër blijven. - Is het mogelijk om ook niet-agrarische landschapsontsierende gebouwen bij de instrumenten uit de startnotitie te betrekken? - Wanneer er meer verzoeken om sloopsubsidie binnen komen, maakt dit dan de spoeling dunner? - De SGP-fractie constateert dat wanneer er meer van ervaring van elders gebruik gemaakt wordt, er minder geld nodig is voor de inhuur van externe expertise. De fractie van ChristenUnie: - ChristenUnie is voor Rood voor Rood. Zowel met financiële vergoeding als met gesloten beurs. Het gaat niet om een bedrijfsbeëindiging-subsidie. Het gaat om een maatschappelijke bijdrage in de sloop. Binnen de reconstructie dienen bedrijven ‘die geen sterretje hebben gekregen’ prioriteit te krijgen. - Bij nieuw rood voor bestaand groen pleit de ChristenUnie voor het hierbij óók ontwikkelen van nieuw groen. - Voor VAB’s zijn naar de mening van ChristenUnie geen pilots nodig. - Eerder dan 2005 beginnen. De SP-fractie: - SP wil niet overal landhuizen en villa’s. Wie zit daar op te wachten? - SP wil het accent leggen op nieuwe kleinschalige bedrijfsmatige activiteiten. - SP wil het betalen voor landschapsonderhoud stimuleren. - SP verzoekt GS bij de verdere uitwerking te waken voor het ontstaan van bureaucratie. De fractie van GroenLinks, - GL staat kritisch tegenover Rood voor Rood. GL ziet de analogie met Ruimte voor Ruimte. Het regelen van Rood voor Rood is moeilijk. Dit wordt versterkt door het afschaffen van de contingenten. Zoeken naar aantrekkelijke locaties. Waar het nu niet mag en waar je het liever niet wilt. - GL staat positief tegenover Rood voor Groen (extra groen). - Voor VAB’s zijn toetsingscriteria nodig (bijvoorbeeld gerelateerd aan verkeer), maar een goede economische invulling is prima. - Pilots kan; de vraag is of je niet moet formaliseren wat al een feit is. - 250.000 euro voor externe expertise is te veel. Tijdpad moet sneller. De voorzitter stelt voor, in verband met de beschikbare tijd, volgende week (17 december, 9.30 uur) verder te gaan met de beantwoording in eerste termijn door de gedeputeerde. Dit voorstel wordt geaccepteerd. Vervolgens wordt de vergadering geschorst tot woensdag 17 december 9.30 uur. De voorzitter heropent de vergadering en geeft het woord aan gedeputeerde Jansen Hij is blij met de brede waardering voor de startnotitie. Veel vragen hebben betrekking op de eigenlijke uitwerking. Bij die uitwerking zal gezocht worden naar passende antwoorden. Het gaat nu om de hoofdlijnen. De beantwoording is gebaseerd op de indeling in thema’s in de startnotitie: na een aantal algemeen geldende punten wordt ingegaan op Rood voor Rood met financiële vergoeding, Rood voor Rood met gesloten beurs en VAB. Toelichting op centrale onderliggende thema: versterking ruimtelijke kwaliteit en vitaliteit. Landschappelijke criteria moeten leidend zijn.
8 De centrale ambitie is behoud en waar mogelijk versterking van de ruimtelijke kwaliteit. Dit sluit aan bij de ‘geloofsbelijdenis’ van de PvdA-fractie en spoort tevens met het centrale kader uit de startnotitie. Daarnaast ook ruimte bieden aan ontwikkelingen die bijdragen aan de economische vitaliteit van het landelijk gebied. Dit geldt voor sloop, bouw en hergebruik. Bij bouw gaat het niet om plekken waar anders niet gebouwd mag worden, wel om andere bouw, andere kavels. Ook bij bouw op de kavel zijn landschappelijke criteria leidend. Plannen zullen worden getoetst op hun bijdrage aan de ruimtelijke kwaliteit (vormgeving en inpassing in de omgeving). Gemeenten zijn hiervoor eerstverantwoordelijke (dat is in overeenstemming met de algemene lijn (vergelijk ook ‘wonen’). Wel van begin af aan samen in optrekken. Actieve rol provincie is belangrijk. Relatie met wonen (van sturen op kwantiteit, naar sturen op kwaliteiten; afschaffen contingenten). Link leggen met gemeentelijke woonplannen. Met de vraag die gesteld is wordt bedoeld of het nog wel mogelijk is een bijdrage te heffen op kavels wanneer het oude contingentenbeleid wordt losgelaten. Duidelijk moet zijn dat zoals collega Rietkerk onlangs zei ‘de beer echt niet los wordt gelaten’. Op basis van gemeentelijke woonplannen worden met de gemeenten afspraken gemaakt over de eigen woningbehoefte. In het kader van Rood voor Rood kunnen afspraken gemaakt worden voor andere marktsegmenten. Niet op plekken waar anders niet gebouwd mag worden.; wel bijv. andere (grotere) kavels. Overigens gaat het om kleine aantallen (zoals ook de CDA-fractie aangaf in haar bijdrage). Het gaat dus ook niet om een generieke heffing, waar door sommigen over werd gesproken. Het zal waarschijnlijk niet mogelijk zijn om per gemeente afspraken te maken. Dit zal wel zoveel mogelijk geprobeerd worden. Gedeputeerde Rietkerk vult aan, dat in het kader van het woonbeleid afspraken worden gemaakt over bouwprestaties ten aanzien van doelgroepen. Het relatief kleine aantal huizen in het kader van Rood voor Rood komt daar bovenop. Relatie met de reconstructie. Ervaringen tot nu toe binnen de reconstructie zullen bij de verdere uitwerking betrokken worden. De startnotitie richt zich op de gehele provincie. Binnen het reconstructiegebied speelt de materie natuurlijk wel heel nadrukkelijk; alleen al door de daar aanwezige hoeveelheid varkensstallen. Nieuwe ontwikkelingen mogen geen belemmering zijn voor de aanwezige agrarische sector. Daar is hij het mee eens. Dit staat overigens ook in de notitie. Vraag over het uitgaan van harde gegevens (geen schattingen): Volgens startdocument beginnen met inventarisatie om tot ‘harde inschatting’ te komen. Blijft altijd in bepaalde mate onzeker. Hangt bijvoorbeeld af van economische ontwikkeling. Meetbare doelstellingen. Bijvoorbeeld vierkante meters slopen en vierkante meters hergebruik. Kan het tijdpad worden versneld ? Doen we alles aan. Generieke regeling moet echter waterdicht zijn. Sneller kan wel: actieve rol gemeenten, geld beschikbaar stellen. Vooruitlopend op een regeling kunnen bijvoorbeeld, wanneer daar aanleiding toe is, met een gemeente afzonderlijke afspraken gemaakt worden (contract). Maatwerk kan altijd. Alles wordt parallel geschakeld. Financiële aspecten. a. Uitgangspunt is dat de gemeenten financieren. GS zijn bereid 1 miljoen euro in te zetten als voorfinanciering. Deze voorfinanciering is verschillend aan te wenden. ‘Echt’ voorfinancieren of bijvoorbeeld rentekosten financieren. Dat laatste kan alleen als hard gegarandeerd is (door gemeenten), dat het geld terugkomt. b. Maken veel verzoeken de (financiële) spoeling dun? Ja. Minder geld betekent minder slopen => prioriteren. Er is sprake van communicerende vaten. In principe wordt geen eigen bijdrage verlangd, aangezien het om een maatschappelijk belang gaat (behoud en versterking van het landschap). Het gaat niet om bedrijfsbeëindigingsteun. De kosten voor de boer hangen echter af van de systematiek die uiteindelijk in de regeling wordt gekozen. Kiezen we voor een vergoeding van de feitelijke sloopkosten? Nemen we daar ook de sloop onder de grond (opschonen van het bouwblok) in mee? Vergoeden we ook zogenaamde vervangingswaarde? Afhankelijk van de te maken keuzen zal een boer meer of minder zelf moeten bijdragen. Eerder vrijgekomen stallen (2e tranche Ruimte voor Ruimte) doen mee. Algemener gesteld: wanneer men nog niet eerder voor een sloopkosten vergoeding in aanmerking is gekomen, komt men in principe in aanmerking voor Rood voor Rood; uiteraard met inachtneming van de criteria. Wanneer er sprake zal zijn van meer financiële opbrengst dan nodig voor de sloop (in het bijzonder bij gesloten beurs), zal het meerdere ingezet worden voor het bereiken van groter maatschappelijk nut (bijv. landschap). Hier zal dan over onderhandeld worden (maatwerk).
9 Mag je een heffing op kavels gebruiken voor een doelstelling als sloop vab’s. Verondersteld wordt dat er geen relatie is tussen de heffing op kavels en de sloop van stallen. Er is echter een duidelijk verband tussen de heffing en de sloop van vab’s (ontstening). Deze is ook in het onderhandelingsakkoord aangegeven. Bij de uitvoering van Ruimte voor Ruimte is bovendien al veel jurisprudentie ontstaan. Kan GS sturen op de (begrenzing van de) uit te geven kavels. Inbreiding i.p.v. uitbreiding. Het antwoord is ja; we kunnen sturen op de (locatie van de) uit te geven extra kavels, maar met Rood voor Rood wordt niet het woonbeleid geregeld. Wel gaat het om ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid. Inbreiding kan wel. Probleem daarbij is dat inbreidingslocaties vaak (al) geen vierkante meter prijs (meer) hebben tegen agrarische waarde. Bij ‘gesloten beurs’ gaat het aantal m2 naar beneden. GS gaan uit van 1000 m2. Uitgaan van 850 m2 zou wel kunnen, maar dat zou betekenen dat een verwijdering van de doelstellingen plaatsvindt. De gedachte om ook niet agrarische landschapontsierende gebouwen er bij te betrekken, is sympathiek. De kansen hiervoor worden verder uitgewerkt bij het uitvoeringskader. Uitgangspunt is en blijft versterking ruimtelijke kwaliteit (en vitaliteit). Als het gaat om prioriteiten, staat VAB voorop. Kan het bij Rood voor Rood naast wonen ook om bedrijfsmatige activiteiten gaan ? De startnotitie voorziet hier niet in. Dit moet worden bekeken in relatie met hergebruik voor economische activiteiten. Soms is sloop en nieuwbouw misschien een betere oplossing. In voorkomende gevallen moet dit worden bekeken. Er is sprake van maatwerk. Het moet bijdragen aan de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit. Wat cultuurhistorisch en landschappelijk waardevol is, moet in ieder geval niet worden gesloopt. Dit is goed vast te stellen. Hierbij is ook bijvoorbeeld een rol voor het Oversticht denkbaar. Voor een deel zal ook vast te stellen zijn wat in ieder geval in aanmerking komt voor sloop. Wat landschapontsierende gebouwen betreft: Een groep gebouwen zal tussen deze twee uitersten in zitten. Gebouwen die niet direct landschapontsierend zijn. De vraag is dan hoe deze gebouwen op een goede (landschappelijk verantwoorde) wijze een bredere (duurzame) economische basis kunnen krijgen. In het ene geval (locatie) zal dit wel lukken, en op een andere wellicht niet. Hier gaat het dus weer om maatwerk en inpassing in de omgeving. Dit komt verder bij VAB aan de orde. Hoe om te gaan met maatwerk. Bepaalde basisuitgangspunten zijn nodig (gerelateerd aan behoud en versterking ruimtelijke kwaliteit en versterking vitaliteit). Dit is nodig om keuzes uit te kunnen leggen. Dit moet eenvoudig worden gehouden. Maatwerk is primair verantwoordelijkheid voor de gemeente. Dit is een kwestie van vertrouwen. Hoe dit moet gaan werken is in detail nog niet bekend. Pilots gebruiken voor verdere uitwerking. Samen met de gemeenten optrekken. Streekplan aanpassen waar tegen grenzen aan wordt gelopen (bouwen op de kavel). Hoe om te gaan met (economische) functies in VAB. Van sommige functies zal duidelijk zijn dat ze in VAB kunnen. Van andere zal duidelijk zijn, dat ze niet. passend zijn. Verder zo ruim mogelijk benaderen: maatwerk, proberen in te passen in de omgeving. In pilots ervaring mee op doen. De vraag is gesteld of pilots nodig zijn. Er is al veel (voorbeeld)materiaal. Andere ontwikkelingen niet frustreren. Bij pilots wordt niet naar incidenten gekeken. Met alle partijen samen aan criteria werken. Wat moet je minimaal regelen om kwaliteit te garanderen. Waar moet ruimte voor maatwerk en creativiteit worden gelaten om oplossingen niet te frustreren. Hoe houd je het eenvoudig, werkbaar en controleerbaar. Ook kunnen in dit soort pilots ervaringen opgedaan worden met inventariseren van aanbod, omgaan met keuzes. Naast de pilots met een aantal gemeenten willen we gewoon aan de slag gaan met experimenten, die zich parallel in de hele provincie aandienen. Achtergrond 250.000 euro externe expertise. Het gaat niet alleen om externe expertise. Er is sprake van een nieuwe klus, waar nog veel voor moet gebeuren. Aan de orde zijn: Inhoudelijke vormgeving Rood voor Rood regeling. Juridische kader. Afspraken met gemeenten. Instellen sloopfonds. Opzetten uitvoeringsorganisatie. Verankering in streekplan. Wat niet nodig is, wordt niet opgemaakt. Er is geen relatie met de eerder genoemde 1 miljoen euro. GS doen er alles aan om snel tot uitvoering te komen. Maatwerk kan altijd. De activiteiten worden parallel geschakeld.
10 De LPF-fractie: Vraagt aandacht voor de juridische aspecten bij het niet beperken van aanwezige agrarische functies. De fractie van Christen Unie: Vraagt bij het prioriteren aandacht voor de reconstructie, in het bijzonder de extensiveringgebieden en de verwevingsgebieden. De PvdA-fractie is verwachtingsvol over de verdere uitwerking, met name waar het gaat om ruimtelijke kwaliteit. Wel wordt opgemerkt dat ook zaken geregeld moeten worden die betrekking hebben op het uitvoeringskader. Wat wordt overgelaten aan de gemeenten? Welke eisen stellen we daar aan. De D66-fractie: Deze fractie pleit er voor niet-agrarische wel vrijkomende bebouwing wel mee te nemen in de aanpak. Het gaat niet om grote aantallen, maar kan wel veel betekenen voor de ruimtelijke kwaliteit. Bij VAB’s dienen duidelijke eisen en criteria gesteld te worden. Voor slopen dient volgens D66 hetzelfde kader (welstand) te gelden als voor bouwen. De VVD-fractie: Neemt er naar tevredenheid kennis van dat het sloopfonds gefinancierd moet worden uit Rood-voorRood-kavels. Wel vraagt deze fractie zich af of het afdwingbaar is wanneer een gemeente niet mee zou willen doen. Naar de mening van deze fractie zouden in het kader van de reconstructie sterlocaties niet in de prioritering opgenomen moeten worden. Zo ja, dan zou aldus een ‘ruilverkaveling’ van agrarische bebouwing worden bevorderd. De VVD hecht aan een verlaging van de voorwaarde van 1000 m2 te slopen bebouwing. Dit komt naar de mening van de fractie de kwaliteit van de regeling en daarmee de haalbaarheid van de doelstellingen ten goede. De fractie benadrukt om bij de uitwerking van het uitvoeringskader gebruik te maken van materiaal wat al beschikbaar is. De CDA-fractie: Ook deze fractie is van mening, dat het hanteren van 850 m2 leidt tot kwaliteitswinst. Naar de mening van deze fractie gaat het in Overijssel om veel bebouwing in deze orde van grootte. Wanneer er te weinig vierkante meters zijn om een woning te kunnen terugbouwen, kan een gebouw van bijvoorbeeld de buurman er bij betrokken worden. Om Rood voor Rood te kunnen realiseren, moet het mogelijk worden iets te kunnen realiseren wat nu niet mogelijk is. Het nieuwe moet waardevoller zijn dan hetgeen wordt opgeruimd. Beeldkwaliteit is belangrijker dan vierkante meters en kubieke meters. De SP-fractie: De SP heeft met name waardering voor het onderdeel VAB. Ten aanzien van Rood voor Rood vraagt de fractie zich af voor welke doelgroepen gebouwd zal worden. In het bijzonder of het zal gaan om behoeften uit de kernen of om behoeften van mensen van elders. De fractie van GroenLinks: Deze fractie constateert een tegenstrijdigheid in de doelstelling om de ruimtelijke kwaliteit te verbeteren en de aantasting van het groen, die naar de mening van deze fractie het gevolg zal zijn van de uitgifte van extra kavels in het kader van Rood voor Rood. De kans is groot, vreest Groen Links, dat toch gebouwd zal gaan worden op locaties waar dat nu niet mag. Voor Rood voor Rood voelt Groen Links dan ook niet; voor Rood voor Groen wel. VAB zal per geval moeten worden bekeken. Naar aanleiding van een vraag van gedeputeerde Jansen ten aanzien van alternatieven voor Rood voor Rood, merkt deze fractie op momenteel geen andere oplossing voor de financiering te zien. De fractie concludeert dat landschapontsiering wat dat betreft voor Groen Links lagere politieke prioriteit heeft dan andere thema’s. Gedeputeerde Jansen benadrukt het belang van het samen met de gemeenten optrekken. De kaders voor de uitvoering moeten werkendeweg ontwikkeld worden. De juridische kant en het organisatorische kader zijn hierbij van meet af aan belangrijke aandachtspunten. Van belang is om snel aan de slag te gaan. Pilots kunnen hiervoor een belangrijk instrument zijn. Vooral voor VAB. Rood voor Rood met gesloten beurs lijkt sowieso een interessant instrument voor gemeenten. Wat betreft Rood voor Rood met financiële compensatie zal goed gekeken worden naar de mogelijkheden in de verschillende gemeenten. De verwachting is dat deze mogelijkheden verleidelijk genoeg zijn voor de gemeenten om mee te doen.
11 Het standpunt van GS is dat, gezien het maatschappelijk belang van behoud en versterking van het landschap, geen eigen bijdrage wordt gevraagd. De opmerking van de VVD-fractie met betrekking tot sterlocaties zal bij de verder uitwerking worden betrokken. De 250.000 euro wordt ingezet voor de vele activiteiten die moeten gebeuren ten behoeve van deze omvangrijke nieuwe klus. Of het getal van 1000m2 te slopen gebouwen moet worden aangepast zal in de Statenvergadering duidelijk worden. Tot slot benadrukt gedeputeerde Jansen nogmaals dat de doelstelling van Rood voor Rood niet gericht is op het bouwen van woningen (en daarmee op het bouwen voor doelgroepen), maar primair op het slopen van bebouwing ten behoeve van het landschap. 9. Reconstructie De voorzitter stelt voor het plan thans in oriënterende zin te bespreken. Het innemen van politieke standpunten is nu nog niet aan de orde. De termijn, gedurende welke bezwaren kunnen worden ingebracht, moet nog beginnen. De D66-fractie zegt toch ook vandaag meningen over dit plan te willen ventileren. De PvdA-fractie is m.n. benieuwd naar de rol van GS bij dit plan. Is het plan door hen nu vastgesteld. Gedeputeerde Jansen antwoordt, dat GS het plan voorlopig hebben vastgesteld. Een aantal zaken verdient nog nadere uitwerking. Commissiebreed wordt waardering uitgesproken voor het vele werk, dat ter voorbereiding van dit plan zowel binnen als ook buiten het provinciehuis is verricht. De CDA-fractie heeft de volgende vragen: 1. spelen reconstructiecommissie en streekcommissies nog een rol in het verdere proces? 2. wat is verhouding tussen landinrichtingsproject en dit reconstructieplan? 3. wat zijn de signalen van VROM en LNV over dit ontwerp-plan ? 4. aandacht wordt gevraagd voor rundveehouderij 5. voorlichting + terinzagelegging; aandacht voor de kaart. 6. Wet Ammoniak Veehouderij (WAV) + Vogel-en Habitatrichtlijn; plan wordt aangepast als er op landelijk niveau duidelijkheid komt. 7. blz. 51: wet geuremissie. Plan nog aanpassen i.r.t. landbouwontwikkelingsgebieden of is dit al gebeurd? 8. blz. 61: omvang(1 ha.) bouwblok in verwevingsgebieden. Geldt dit alleen voor intensieve veehouderij? Hoe is dat voor het gemengd bedrijf ? De PvdA-fractie heeft de volgende vragen en opmerkingen 1. veel expertise is in het provinciehuis terecht gekomen; 2. verheugd, dat plan thans weer onderwerp van discussie is binnen het provinciehuis 3. plan is niet bedoeld als “grijs”compromis. Reactie NMO is anders getoonzet; 4. EHS krijgt positieve impuls 5. toch wel veel ruimte voor intensieve veehouderij; analyse LNV is anders. Sector is in verandering; desondanks toch veel ruimte in verwevingsgebieden en landbouwontwikkelingsgebieden; 6. waarom blijft pluimveesector buiten schot ? 7. keuze voor sterlocaties als landbouwontwikkelingsgebieden of sterlocaties in verwevingsgebieden De VVD-fractie (bij interruptie) landbouwontwikkelingsgebieden centraal stellen en de rest op slot zetten is niet acceptabel; zeker niet voor die bedrijven, die in verwevingsgebieden zitten en hebben geïnvesteerd in zaken als diervriendelijke huisvesting en voldoen aan Brusselse regelgeving. De PvdA-fractie 1. tegenstander van grootschalige intensieve veehouderij in extensiveringsgebieden 2. in verwevingsgebieden zijn nog mogelijkheden op verschillende plekken. Wijs die plekken aan als sterlocatie. Niet meer ruimte scheppen in landbouwontwikklingsgebieden. Cluster zo veel als mogelijk. 3. fractie is niet voor sterlocaties in grondwaterbeschermingsgebieden 4. het loslaten van de 1 km-zone wordt betreurd 5. twijfel bij instemming minister(s), mede gelet op aspect stikstofdepositie
12 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
Kaderrichtlijn water bij dit onderwerp betrekken houd kernwaarden landelijk gebied in het oog korte herijking van uitgangspunten van destijds noodzakelijk? destijds toevoeging versterking economische structuur gesteund (de sociaal-economische pijler) reconstructiecommissie komt daar niet echt goed uit is samenstelling streekcommissies gelet op het gestelde in nrs. 9 en 10 wel evenwichtig genoeg geweest? is er ook inspraak op concept-uitvoeringsprogramma’s? landbouw is niet de enige economische drager in de groene ruimte steden en dorpen niet opgenomen in zones middelen uit reconstructie daar dus ook niet inzetbaar waar zit de factor sociale cohesie op het platteland ? verandering bevolkingssamenstelling op het platteland. Niet iedereen heeft binding meer met de landbouw. Er zijn veel “taakcombineerders”. kleinschalige bedrijvigheid bij dorpen afremmen of stimuleren? betrokkenheid bewoners kwam tot uitdrukking via 1 zetel voor sociaal-economische pijler in streekcommissie; was geregeld via de gemeenten. Inzet was toch vooral op landbouw gericht. is het niet zinvol een bestuurlijk gebiedenoverleg in het leven te roepen ? leefbaarheid op platteland is belangrijk punt voor uitvoeringsprogramma.
De VVD-fractie 1. plan wordt van onderop gedragen. Dat is positief. 2. de gemaakte opmerkingen tijdens inloopavonden meenemen in inspraakreactie 3. constateert, dat sommige instanties reeds afstand nemen ven het compromis, dat in dit plan is bereikt 4. na totstandkoming koepelplan zijn er nog wel elementen bij de planvoorbereiding betrokken. Dit vraagt veel in de uitwerking. 5. Rol streekcommissies in vervolgtraject? 6. werk met integraal kaartmateriaal 7. mogelijkheid van standaard-bezwaarformulieren onderzoeken ? De D66-fractie 1. Intensieve veehouderij is toch wel hoofdmoot in het plan 2. elementen als water, landschap en cultuurhistorie zijn nauwelijks uitgewerkt in het plan; deelrapportages + toelichting geven op dit punt meer inzicht. 3. is het plan voldoende flexibel t.a.v. toekomstige ontwikkelingen? 4. wat is nu de exacte achtergrond van sterlocaties? Om hoeveel gaat het? Is een grotere concentratie wenselijk? 5. in het MER wordt motivering waarom voor voorkeursalternatief is gekozen, gemist. Meest milieuvriendelijke alternatief is beter, ook voor de landbouw. 6. wijst op belang van provinciale grondpolitiek. 7. belang van jaarlijkse monitoring 8. aanpak van dit reconstructieplan was te grootschalig; het maken van 3 reconstructieplannen was beter geweest 9. bepleit uitvoering in kleinere gebieden. Dit bevordert een betere betrokkenheid van de bevolking in kleiner verband. De fractie van ChristenUnie 1. zoneringen, aangegeven op basis van reconstructiewet : varkensvrije zone en zonering intensieve veehouderij 2. doelstelling reconstructie is (te veel) verbreed; ook PEHS is er bij betrokken 3. zoneringskaart is nieuw + een streefbeeldkaart. Wat is maatgevend voor de agrariër en wat voor de streekplankaart ? 4. waarom zijn de landbouwontwikkelingsgebieden relatief klein geworden 5. zijn sterlocaties overdraagbaar? 6. betrek meer mensen uit het gebied 7. wat doen de reconstructiecommissie en de streekcommissies nog ? 8. inspraaktermijn is kort. 9. waarom worden de hoorzittingen van 28 en 30 januari a.s. niet in gebieden zelf gehouden? 10. er zijn gemeenten, die geen landbouwontwikkelingsgebieden hebben. Zijn die gemeenten het daarmee eens?
13 11. M.b.t. MER-geur: er is geld uitgetrokken op basis van een onderzoek uit 1995. Is dat wel adequaat? Bepleit wordt een beperking aan te brengen van permanente stanksituaties. 12. hoe zit het met technische maatregelen om ammoniakemissies te beperken? 13. verplaatsing van bedrijven naar landbouwontwikkelingsgebieden biedt niet in alle gevallen soulaas. De LPF-fractie 1. mist een passende begroting bij het plan, mede in het licht van de huidige recessie 2. mist een prioritering 3. grenzen op de kaart zijn vaag 4. wat betreft MER: milieu krijgt nergens een negatieve beoordeling 5. benieuwd naar de reacties van de hoorzittingen 6. voor de rest: in hoofdlijn aansluiting bij de D66-fractie 7. financiële paragraaf roept vragen op. Hoe staat het met de rijksinzet? Is gedachte efficiencywinst realiseerbaar? Kan voor de hele uitvoeringsperiode een sluitende begroting worden gemaakt? De fractie van Groenlinks 1. op hoofdlijn aansluiting bij PvdA en D66. 2. plan is sterk gericht op intensieve veehouderij 3. landbouwlobby heeft stempel gedrukt 4. belang landbouwsector neemt af 5. waarom niets gedaan met toekomstvisie op intensieve veehouderij, zoals bijv. verwoord in rapport Wijffels 6. Groenlinks is geen voorstander van schaalvergroting 7. worden met dit plan milieudoelen gehaald? 8. Is Meest Milieuvriendelijke Alternatief geloofwaardig ? De CDA-fractie Intensieve veehouderij gaat naar vernieuwing. Kwaliteitsslag wordt nu gemaakt; vereist een zekere schaalgrootte. Daarnaast gaat het ook om het halen van milieudoelen. De SP-fractie 1. Integrale aanpak had nog beter gekund 2. te veel nadruk op intensieve veehouderij 3. Wateraspecten zijn onderbelicht 4. meer toelichting op het onderdeel sterlocaties 5. pleit voor voldoende aandacht voor sociale opvang 6. passages over milieuvriendelijke landbouw (pag. 36/37) worden van harte onderschreven. Afschaffen van subsidie daarvoor wordt betreurd. Gedeputeerde Jansen herinnert de commissie aan de oorspronkelijke aanleiding voor het reconstructieproces. Die was gelegen in een hervorming van de intensieve veehouderij. In het plan is ruimschoots aandacht voor de sociale aspecten. Desgevraagd antwoordt hij, dat ook op zo veel mogelijk integrale wijze is gewerkt. De streekcommissies zijn opgeheven. De reconstructiecommissie functioneert nog wel.Die wordt ook tijdens het nu komende inspraak- en besluitvormingsproces nog betrokken. De sociale pijler was betrokken via de gemeentelijke vertegenwoordigers in de reconstructiecommissie en via directe vertegenwoordigers in de streekcommissies. De vraag van de PvdA-fractie over een vertegenwoordiging van de sociale pijler in de reconstructiecommissie neemt hij mee. Uitvoering van het plan geschiedt via bestuurlijke gebiedscommissies, bestaande uit vertegenwoordigers van gemeenten, provincie en waterschappen. Voor belangengroepen wordt geen plek ingeruimd in deze commissies. De streekcommissies hebben dit ook niet bepleit. Er komt wel klankbordgroep met belanghebbenden. De tot dusver vernomen signalen van VROM en LNV m.b.t. het ontwerp-plan maken hem niet ongerust. In het vroege voorjaar is hier wellicht meer over bekend.
14 Er is wel degelijk aandacht voor de rundveehouderij in het plan. Zo is er beleid voor extensivering van deze sector gemaakt. Er is binnen het beleid voor intensieve veehouderij aandacht voor de zgn eiwitcorridor rond de A1. Ook voor clusters van IV-bedrijven.Landbouwontwikkelingsgebieden zijn relatief klein; vandaar dat binnen verwevingsgebied op een aantal plekken ruimte komt voor sterlocaties. In extensiveringsgebieden mag de sector niet doorgroeien. Daar is sprake van een afwaartse beweging. Daar horen wel middelen bij. Het aanwezige kaartmateriaal zal t.b.v. informatie-en inspraakbijeenkomsten zal worden verduidelijkt. Er zullen verslagen van de plenaire inloopbijeenkomsten gemaakt worden. Hij wijst op het onderscheid info-avonden (presentatie) en hoorzittingen (mondelinge reacties). Deze laatste worden uiteraard ookschriiftelijk vastgelegd.Er worden 2 hoorzittingen gehouden. Geprobeerd wordt één daarvan in Twente te houden. Voor het maken van standaardbezwaarformulieren(een suggestie van de VVDfractie) voelt hij niet; dit gelet op de ervaringen bij de vorige inloopbijeenkomsten. Vogel-en Habitatrichtlijn: Over de landelijke zonering is nog niets bekend. Aanvragen voor sterlocaties buiten een zone van 250 meter zijn volgens het plan mogelijk, maar het honoreren daarvan hangt o.a. af van het kunnen voldoen aan bestaande regelgeving (ook EU-richtlijnen). Zodra landelijke regels bekend worden, zal het plan daarop aangepast worden.Stankwetgeving is volop in beweging. Het ontwerp-plan is geen grijs compromis. Ook Natuur en Milieu is het eens met het ontwerp. Hij leest de brief van NMO zo, dat het plan er anders uit had gezien als NMO het alleen had bepaald. Maar dat geldt in wezen voor alle betrokkenen. Hij spreekt tegen, dat er sprake is van een eenzijdige landbouwlobby. Het bouwblok van maximaal 1 hectare in verwevingsgebied heeft betrekking op de intensieve veehouderij én overige takken (bijv. melkveehouderij). Kan nog nader bezien worden. Op een vraag van de PvdA-fractie hoe de bovengenoemde afwaartse beweging er uit ziet, antwoordt hij, dat er in verwevingsgebieden ca. 1200 bedrijven zitten. Daarvan overleven de grotere bedrijven,die zoveel mogelijk op goede plekken moeten ontwikkelen. Het gaat dan om landbouwontwikkelingsgebieden en sterlocaties. Daar kan verplaatsing aan de orde zijn. Het plan bevat ook beleid voor verbreding van de landbouw. Sterlokaties worden door de gemeente aangewezen. Versterking economische structuur en leefbaarheid komen in de uitwerking terug. GS stellen het Uitvoeringsprogramma reconstructie vast. Er komt geen inspraak op dit programma: de wet vereist dat niet en het programma is met draagvlak in de gebieden gemaakt. De MER is gemaakt tijdens de opstelling van het reconstructieplan. Het meest milieuvriendelijke alternatief bleek te theoretisch en te duur. Het advies van de commissie MER moet worden afgewacht. De grondexploitatie biedt wellicht mogelijkheden om een bescheiden grondbeleid op gang te brengen. Inzet van technische mogelijkheden kan prima in landbouwontwikkelingsgebied en verwevingsgebied, maar niet in extensiveringsgebied waar de intensieve veehouderij geen perspectief kan worden geboden. De zoneringskaart is maatgevend en is juridisch hard. De streefbeeldenkaart geeft een streven voor ontwikkelingsrichtingen aan. Het maken van een begroting bij een plan met een looptijd van 12 jaar is onmogelijk. 700 miljoen Euro (Rijk) voor 4 jaar is vooralsnog voldoende om te starten. Ook de provincie heeft voor 4 jaar geld beschikbaar gesteld. Bij biologische landbouw doen zich problemen voor in de afstemming van afzet op het aanbod. Op een vraag van de PvdA-fractie over de relatie zonering en dorpen en kernen antwoordt hij, dat zonering en de daarbij behorende financiële middelen alleen betrekking hebben op de intensieve veehouderij; op kernen derhalve niet. Kernen maken wel onderdeel uit van reconstructieplan. Er zijn daar dus ook reconstructiemiddelen inzetbaar. Vervolgens sluit de voorzitter de behandeling van dit agendapunt.
15
10. Brief GS inzake Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug De CDA-fractie licht een rondgestuurde E-mail toe. De fractie is ingenomen met de aanstaande instelling van het Nationaal Park en het voorbereidende werk van het door de minister van LNV ingestelde Overlegorgaan. T.a.v. een viertal onderdelen wil deze fractie, dat GS druk uitoefent op het Overlegorgaan om de koers bij te stellen. a. bestaande ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer en openstelling voor wandelaars, fietsers en ruiters moet worden uitgebreid; b. handhaving moet speerpunt worden; c. in balans brengen van ecologie en economie; d. aanvullende maatregelen voor behoud korhoenders. De GroenLinks-fractie is tegen de voorstellen van de CDA-fractie. Wees zuinig op kwetsbare zaken. Er blijft genoeg natuur over, dat toegankelijk is voor het publiek. Er gaat geen hek om het gebied heen. De LPF-fractie en de fractie van ChristenUnie sluiten zich aan bij de CDA-fractie. De D66-fractie pleit voor voorzichtigheid. Deze fractie neigt er naar er thans het zwijgen toe te doen. Loop het Overlegorgaan niet voor de voeten. De VVD-fractie verklaart zich tegen de aankoop van natuur, welke vervolgens wordt afgesloten voor het publiek. Of alle voorstellen van het CDA navolging verdienen, wordt enigszins betwijfeld. Deze fractie doet de suggestie de brief van GS bij het Overlegorgaan neer te leggen. De PvdA-fractie kan zich op onderdelen vinden in de benadering van het CDA, maar ook in die van D66. De Sallandse heuvelrug moet toegankelijk blijven voor de rustzoekende recreant. Er moeten niet meer wegen worden open gesteld voor gemotoriseerd verkeer. De fracties van SP, D66, CDA en VVD kunnen zich vinden in de suggestie van de PvdA, om bij het Overlegorgaan nogmaals in te brengen, dat een goed evenwicht tussen enerzijds rust en natuur en anderzijds toegankelijkheid van groot belang is.. Dit zou mondeling kunnen worden ingebracht tijdens de vergadering van het Overlegorgaan op 22 december a.s. Gedeputeerde Jansen antwoordt, dat de provincie bij dit onderwerp enigszins op afstand staat. Het plan is een compromis waar iedereen achter staat. Hij wil dit plan op wezenlijke punten niet aantasten. De provincie is vertegenwoordigd in het Overlegorgaan. Het plan past binnen de indertijd afgesproken beleidskaders. De rol van het gemotoriseerd verkeer wordt teruggedrongen. Er wordt gehandhaafd. Hij kan zich goed vinden in het voorstel van de PvdA-fractie. Waar afsluitingen plaatsvinden, worden ook weer nieuwe paden open gesteld. De in deze commissie levende gevoelens kunnen mondeling tijdens meergenoemde vergadering van het Overlegorgaan worden ingebracht. De CDA-fractie wil niet afdoen aan de status van Nationaal Park status van de Sallandse Heuvelrug. Bij de uitwerking van een en ander moet wel de maatschappelijke realiteit in het oog worden gehouden. 11. Rondvraag De fractie van ChristenUnie wil het RBT op de agenda van 4 februari a.s. geplaatst hebben, bij voorkeur met de gedeputeerden Rietkerk en Abbenhues. De VVD-fractie vraagt aandacht voor de dienstregeling van Syntus. De aansluiting van bus op trein is niet best geregeld op de trajecten Markelo-Goor en Markelo-Holten. De voorzitter constateert, dat deze vraag thuishoort in de commissie Verkeer, Milieu en Water. Vervolgens wordt de vergadering om 14.15 uur gesloten.
Voorzitter,
Secretaris,
---
