Vakblad voor bedrijfsvoering het onderwijs. magazine. nummer 4 april 2013 maandelijkse uitgave van Dyade Dienstverlening Onderwijs

Vakblad voor bedrijfsvoering in het onderwijs

magazine nummer 4 | april 2013 | maandelijkse uitgave van Dyade Dienstverlening Onderwijs

> Beloning bestuurders: CAO bestuurders PO/VO of reguliere cao? > Ondernemen: jong geleerd, oud gedaan > “Vind balans tussen wat energie kost en wat energie oplevert”

C

Dy Dy elf

VERSTERK HET IMAGO VAN UW SCHOOL DOOR SNEL EN EENVOUDIG EEN PRODUCT NAAR KEUZE TE PERSONALISEREN ! WWW.LYRECO.NL

Re W Fr Cl M Jo Ri He Aa M

M Bi Ro

Re Po 34 re

Ab Kl ex pe pl ex m bt en op

Ad He Te

Ho Dy be iet De aa de on ge

Vo de

Ei Te

Fo M

Ill M

D Ni

Bezoek www.lyreco.nl om het zelf te ervaren. Voor meer informatie kunt u terecht op www.dyade.nl -> Voordeelservice -> Lyreco

C

O

L

O

F

O

N

Dyademagazine is een uitgave van Dyade. Dyademagazine verschijnt elf maal per jaar. Redactie Wilma Antonisse Frank Cannegieter Clemens Geenen Marianne Groen Joop de Jager Rinus Welleman Herman de Wild (hoofdredacteur) Aad van der Wilt Mieke van den Berg Met medewerking van Bianca Brouwer, Ylva Piqué en Ronald te Loo

Redactie-adres Postbus 611 3430 AP Nieuwegein [email protected] Abonnementen Klanten van Dyade ontvangen een exemplaar van het Dyademagazine per bevoegd gezag plus een exemplaar per school. Voor niet-klanten en extra abonnementen kost het Dyademagazine € 39,95 per jaar, exclusief btw. Voor opgave van abonnementen en adreswijzigingen kunt u contact opnemen met uw Dyadevestiging. Advertentie-informatie Herman de Wild Tel. (030) 630 56 26 Hoewel aan de productie van Dyademagazine veel zorg wordt besteed, kan het voorkomen dat iets aan onze aandacht ontsnapt. De Stichting Dyade Dienstverlening aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de eventuele gevolgen van drukfouten, onjuistheden of onvolledigheden in de gepubliceerde informatie.

4

13

22

In dit nummer: 4

Beloning bestuurder s: C AO bestuurder s PO/VO of reguliere cao?

8

Pesten: de verantwoordelijkheid van scholen?

10

Ondernemen: jong geleerd, oud gedaan

13

“ Vind balans tussen wat energie kost en wat energie oplever t”

16

Onder wijstrends in Beeld: deel 3

C o l u m n 20

i n 22

c

Molkenboer

t h e

s p o t l i g h t

s

Inspirerende voorbeelden van arrangementen passend onder wijs: deel 1

D y a d e

A c a d e m y

a

26

Dyade Academy

29

Voordeelser vice van de zaak

30

Waar vindt u ons? / Volg Dyade via...

31

K alender

Vormgeving designGenerator, Arnhem Eindredactie TextArt, Heerhugowaard Fotografie Marco van Hal Illustraties Mieke de Haan, Gouda Drukkerij Nivo, Delfgauw

Dyademagazine | nummer 4 | april 2013

3

Beloning bestuurders: CAO bestuurders PO/VO of reguliere cao? In oktober 2011 (en in december 2012) hebben wij in Dyademagazine gemeld dat de minister voornemens was sectorale beloningsmaxima voor bestuurders in het onderwijs vast te leggen. Inmiddels is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de (semi)publieke sector (WNT) en de Regeling bezoldiging topfunctionarissen OCW-sectoren vastgesteld. door Wilma Rijndorp-Kreft

Het voortgezet onderwijs kent sinds het najaar van 2011 een cao voor bestuurders. Ook het primair onderwijs heeft onlangs de cao voor bestuurders gepubliceerd. Hiermee lijkt een einde te komen aan een lange tijd van onduidelijkheid over de wijze van het belonen van bestuurders in het primair en voortgezet onderwijs. Maar, we zijn er nog niet. In dit artikel gaan we in op de afzonderlijke wetten en regelingen, de samenhang daartussen, en de stand van zaken ten aanzien van de CAO bestuurders PO en CAO bestuurders PO. Ook de gevolgen hiervan voor bestuurders in het PO en VO komen aan bod.

Wet normering topinkomens (WNT) Het doel van de WNT is het voorkomen van ongewenst hoge beloningen in de publieke sector. Omdat sprake is van publieke middelen, zijn te hoge beloningen maatschappelijk onaanvaardbaar. De WNT komt in de plaats van de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT). De kern van de WNT betreft: > het vastleggen van het algemene bezoldigingsmaximum voor de publieke sector (€ 228.599,-, bestaande uit € 187.340,- bruto beloning, € 8.069,- onkostenvergoeding en € 33.190,- pensioenbijdrage); > een publicatieplicht voor alle inkomens die het maximum overschrijden; > een maximale vergoeding bij ontslag van € 75.000,-; > de mogelijkheid het betaalde bedrag boven de norm terug te vorderen bij de topfunctionaris; > een wettelijke overgangstermijn voor bestuurders in de publieke sector waarvan de beloning het maximum te boven gaat om deze terug te brengen binnen het maximum; > de mogelijkheid onder het algemeen maximum een verlaagd maximum vast te stellen. In het onderwijs is dit laatste gebeurd. De verlaagde maxima zijn vastgelegd in de Regeling bezoldiging topfunctionarissen OCW-sectoren die op 1 januari 2013 in werking is getreden.

Regeling bezoldiging topfunctionarissen OCW-sectoren In deze regeling zijn de maxima vastgelegd voor topfunctionarissen in het primair en voortgezet onderwijs, de sector beroepsonderwijs en educatie en de hogescholen.

4


Tabel 1: beloningsmaxima onderwijssectoren 2013

Sector PO VO BVE Hogescholen

Maxima 2013 in € 164.551 182.948 198.279 198.279

De verschillen in maxima voor onderwijssectoren en overige publieke sectoren kan verklaard worden door de regeldichtheid die in het onderwijs de ruimte voor bestuurders beperkt. Met name het primair onderwijs is stevig ingekaderd. Daarbij is er veelal sprake van één onderwijssoort en is de formatieve omvang van een schoolbestuur in het primair onderwijs beperkt (veelal leerkrachten, weinig staf).

Via de Elektronisch Financiële Jaarrekening of een separaat meldingsformulier dient een schoolbestuur jaarlijks verslag te doen van de beloning voor de bestuurder(s). Bij de controle op de jaarrekening controleert uw accountant of bovengenoemde normen niet worden overschreden. Is hiervan wel sprake, dan zal uw accountant dit moeten melden bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het toezicht op de regeling bezoldiging topfunctionarissen OCW-sectoren is neergelegd bij de Inspectie van het onderwijs.

CAO bestuurders Omdat het niet logisch is als bestuurders als werkgever onderhandelen over dezelfde cao waaraan zij als werknemer gebonden zijn, is in de Wet ‘Goed onderwijs, goed bestuur’ vastgelegd dat het primair en voortgezet onderwijs een eigen cao voor bestuurders dienen af te spreken. Wanneer een schoolbestuur zowel primair als voortgezet onderwijs aanbiedt, gelden verschillende bezoldigingsmaxima. De richtlijn die hierbij geldt, is dat de bestuurder bezoldigd kan worden via het hoogste maximum indien minimaal een derde (33 procent) van het totale leerlingenaantal uit deze onderwijscategorie afkomstig is.

CAO Bestuurders Voortgezet Onderwijs 2011-2013 De CAO Bestuurders Voortgezet Onderwijs is in oktober 2011 vastgesteld door de Onderwijsbestuurdersvereniging en de VTOI (Vereniging van Toezichthouders in het onderwijs). Deze cao kent een versie voor het bijzonder en voor het openbaar onderwijs. Opnieuw aangeboden Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft de cao nog niet algemeen toepasbaar verklaard. De verwachting was dat dit begin 2012 zou plaatsvinden. Toen bleek echter dat de tekst van de cao toegespitst was op het bijzonder onderwijs en geen rekening hield met de specifieke arbeidsrechtelijke kenmerken van het openbaar onderwijs. Daarbij heeft het ministerie van SZW gemeld dat de cao zoals deze er nu ligt niet algemeen verbindend verklaard kan worden. Inmiddels zijn de noodzakelijke tekstuele wijzigingen doorgevoerd en is de CAO bestuurders VO opnieuw aangeboden aan SZW. Alleen voor leden Indien deze cao algemeen verbindend verklaard wordt, gaan de afspraken voor het bijzonder onderwijs gelden. De werkgevers van bestuurders in het openbaar onderwijs kunnen de algemeen verbindend verklaarde cao pas toepassen, als die als rechtspositiereglement op de bestuurder van toepassing is verklaard door de eigen Raad van Toezicht. De CAO Bestuurders VO geldt vooralsnog alleen voor leden. Alleen indien de Raad van

>>


5

Tabel 2: inschaling bestuurders VO naar leerlingenaantallen

Aantal leerlingen =< 500 501-2.000 2.001- 4.000 4.001-12.500 => 12.501

>>

Schaal B1 (14) B2 (15) B3 (16) B4 (17) B5 (18)

Geadviseerd aantal bestuurders en inschaling 2e lid 1 1 2, voorzitter en lid. Het lid wordt maximaal een schaal lager ingeschaald dan de voorzitter. 2, voorzitter en lid. Het lid wordt maximaal een schaal lager ingeschaald dan de voorzitter. 2, voorzitter en lid. Het lid wordt maximaal een schaal lager ingeschaald dan de voorzitter.

Toezicht-leden lid zijn van de VTOI en de bestuurder lid is van de Onderwijsbestuurdersvereniging dan moet de CAO bestuurders worden toegepast. In alle andere gevallen is er ruimte om te kiezen voor de CAO bestuurders VO, of de reguliere CAO VO. De CAO Bestuurders VO is een stuk beperkter dan de reguliere CAO VO. De belangrijkste onderdelen zijn: > Naast een benoeming voor bepaalde of onbepaalde tijd kan ook een functiecontract voor de duur van maximaal vijf jaar worden aangegaan. Dit contract kan telkens met maximaal vijf jaar worden verlengd zonder dat een contract voor onbepaalde tijd ontstaat. > Er geldt een veertig-urige werkweek en men heeft dertig vakantiedagen per jaar. ADV, bapo en dergelijke zijn niet aan de orde. > De bezoldiging bestaat uit een vast bedrag en een bedrag voor pensioenopbouw. De beloning bestaat uit een vaste en eventueel een variabele beloning. Onkostenvergoedingen maken geen deel uit van de bezoldiging. > Voor de pensioenopbouw is aangesloten bij het ABP. > Bij ziekte ontvangt de bestuurder het eerste jaar honderd procent en het tweede jaar zeventig procent van de bezoldiging. > Voorts zijn de nodige bepalingen opgenomen: beëindiging (opzegtermijnen, ontslagvergoeding), rechten en plichten omtrent geheimhouding en nevenwerkzaamheden en een Commissie van Geschillen. Variabele beloningscomponent Bovenstaande betekent dat een bestuurder die wordt bezoldigd onder de CAO bestuurders VO, afstand doet van in de reguliere CAO VO geregelde secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals arbeidsduurverkortende afspraken, bapo, bovenwettelijke werkgeversbijdrage, zestig vakantiedagen, kinderopvang, ouderschapsverlof, overlijdensuitkering en dergelijke. Deze arbeidsvoorwaarden worden gecompenseerd bij het dienstverband voor (on)bepaalde tijd door over het bruto jaarsalaris, inclusief vakantiegeld en een eindejaarsuitkering, een opslagpercentage van vijftien procent te berekenen. Bij werknemers met een functiecontract wordt vijf procent extra opslag berekend ter compensatie van de begrenzing van de

6


benoemingstermijn. Het is mogelijk een variabele beloningscomponent op te nemen, te weten vijf procent bij een dienstverband voor (on)bepaalde tijd en tien procent bij een functiecontract. Inschaling De complexiteit van de bestuursfunctie wordt bepaald door factoren als leerlingenaantal, complexiteit en aantal onderwijstypen. Omdat het leerlingenaantal het meest discriminerende gegeven is bevonden, is dit het vertrekpunt voor inschaling van bestuurders. Zie tabel 2 voor de gehanteerde indeling.

CAO bestuurders Primair Onderwijs 2013 Onlangs heeft de VTOI een onderhandelaarakkoord bereikt met de PO-Raad voor een eerste CAO Bestuurders Primair Onderwijs. Dit is onder voorbehoud van overleg met het ministerie van OCW dat nog moest plaatsvinden. Geen automatisme De minister van OCW is verantwoordelijk voor de primaire arbeidsvoorwaarden (salarisontwikkeling, arbeidsduur en bovenwettelijke sociale zekerheid). Dit betekent dat het voor partijen (nog) niet mogelijk is in een cao afspraken te maken over het formeel afzien van arbeidsvoorwaarden die zijn opgenomen in het geldende Kaderbesluit Rechtspositie PO en de regelingen omtrent ziekte en arbeidsongeschiktheid en werkeloosheid. Het ministerie heeft aangekondigd het Kaderbesluit Rechtspositie PO aan te passen. Daarbij heeft OCW aangegeven niet akkoord te gaan met de indeling in salarisklassen op basis van het criterium ‘structurele jaarlijkse inkomsten’, omdat controle op dit criterium te complex zou zijn. Er wordt een alternatief ontwikkeld, waarbij aansluiting wordt gezocht bij de schaalbedragen in het Kaderbesluit Rechtspositie. Voorts heeft de CAO bestuurders PO een opdrijvend effect. Het is volgens OCW geen automatisme dat een algemeen directeur de status van bezoldigd bestuurder krijgt. In de cao-tekst wordt benadrukt dat de CAO bestuurders alleen geldt voor statutair bestuurders. De belangrijkste onderdelen uit de CAO Bestuurders PO zijn: > Naast een benoeming voor bepaalde of onbepaalde tijd kan ook een dienstverband worden aangegaan voor bepaalde tijd voor een periode van maximaal

> >

>

>

vier jaar. Dit contract kan telkens met maximaal vier jaar worden verlengd zonder dat een contract voor onbepaalde tijd ontstaat. Het contract kan worden omgezet in een vast dienstverband. Er geldt een onkostenvergoeding (werkelijke kosten) en een mobiliteitsregeling (reiskosten). De bezoldiging bestaat uit een vast bedrag en een bedrag voor pensioenopbouw. De beloning bestaat uit een vaste en eventueel een variabele beloning. De beloning van de bestuurder, bestaande uit de vaste jaarlijkse beloning, een pensioenbijdrage, een kostenvergoeding en een mobiliteitsregeling, mag niet meer zijn dan het door de minister vastgestelde beloningsmaximum. Bij de inschaling wordt gebruikgemaakt van de indeling in grootte van de schoolbesturen naar de omvang van het gewogen leerlingenaantal. Hierbij tellen leerlingen in het speciaal basisonderwijs en leerlingen in het voortgezet onderwijs voor een factor 2 en leerlingen uit het voortgezet speciaal onderwijs voor een factor 4. De complexiteit van de organisatie (zoals diverse soorten onderwijs, combinatie kinderopvang en/of peuterspeelzaalwerk, aantal scholen of locaties, aantal samenwerkingsverbanden) weegt mee bij de bepaling van de inschaling van de bestuurder door de toezichthouder. Voorts zijn de nodige bepalingen opgenomen: beëindiging (opzegtermijnen, maximale ontslagvergoeding), rechten en plichten omtrent geheimhouding en een Commissie van Geschillen.

Beloningsmaxima Bovenstaande betekent dat een bestuurder die wordt bezoldigd onder de CAO bestuurders PO afstand doet van in de reguliere CAO PO geregelde secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals arbeidsduurverkortende afspraken, 120-procentregeling, bapo, vakantiedagen, kinderopvang, ouderschapsverlof, overlijdensuitkering en dergelijke. Ten aanzien van bapo is overigens een regeling voor lopende gevallen afgesproken. Bestuurders die op 1 januari 2013 al gebruikmaakten van de baporegeling kunnen hier aanspraak op blijven maken. Zoals aangegeven, blijft het kaderbesluit rechts-

positie nog wel van kracht. Hierin is onder andere de arbeidsduur opgenomen. De VTOI heeft aangekondigd dat een normjaartaak van 1.659 uur een bestuurder niet past. De verwachting is dat hierin wijzigingen zullen plaatsvinden, zoals in de CAO bestuurders VO is gebeurd (een werkweek van 40 uur, 30 dagen vakantie). Een en ander in overleg met het ministerie. Bij het vaststellen van het salarisniveau is rekening gehouden met de beloningsmaxima voor de sector. Zie tabel 3 voor de gehanteerde indeling. De bestuurder heeft op het moment van inwerkingtreding van de CAO bestuurders PO een keuze het bestaand dienstverband voort te zetten, of een dienstverband aan te gaan op grond van de CAO bestuurders PO. De bestuurder mag nog vier jaar de bezoldiging behouden conform het bestaande contract, waarna in drie jaar het contract wordt aangepast naar de CAO bestuurders PO.

En nu? Er is een wet die de normering van topinkomens regelt, er is een regeling voor beloningsmaxima voor bestuurders in het onderwijs. Het is nu nog wachten op de CAO voor bestuurders PO en VO. Helaas duurt de totstandkoming van deze cao’s langer dan verwacht. Dyade Advies adviseert u bij beloningsvraagstukken op dit moment te anticiperen op bovenstaande ontwikkelingen. Dyade Advies heeft de kennis en kunde in huis om een beloningsadvies op te stellen. Dit kan binnen of buiten de reguliere cao. Binnen de reguliere cao vindt inschaling plaats op basis van een functiebeschrijving en -waardering. Dyade heeft SPO-gecertificeerde functiebeschrijvers en -waardeerders in huis die uw vragen op dit vlak kunnen beantwoorden. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de mevrouw drs. W. Rijndorp-Kreft, manager Dyade P&O Advies ([email protected] of bel naar 06-25490300). In een volgend nummer van Dyademagazine zullen we aandacht besteden aan de werkgeversrol van de Raad van Toezicht.

•

Tabel 3: inschaling bestuurders PO naar gewogen leerlingenaantallen

Aantal gewogen leerlingen > 500 500-1.000 1.000-2.000 2.000-5.000 > 5.000 4.000

Schaal B1 B2 B3 B4 B5

Aantal bestuurders en inschaling 2e lid

Maximaal 1 1 of 2, waarbij in de beloning de eindverantwoordelijke de maximumschaal ontvangt en het lid minimaal een schaal lager 1 of 2, waarbij in de beloning de eindverantwoordelijke de maximumschaal ontvangt en het lid minimaal een schaal lager


7

Pesten: de verantwoordelijkheid van scholen? Pesten is iets van jaar en dag. Sinds afgelopen jaar staat het onderwerp pesten weer volop in de aandacht van de media. Dit heeft helaas alles te maken met de twee gevallen van zelfmoord die het directe gevolg waren van pesten. door Bianca Brouwer en Ylva Piqué

zorgplicht van de school betreft. In deze zaak ging het om een jongen die gedurende een periode van vijf jaar – met tussenpozen – zowel fysiek als mentaal werd gepest door medeleerlingen. De ouders van die jongen stelden zich vervolgens op het standpunt dat de school daartegen onvoldoende had opgetreden. De school zou niet de veiligheid hebben geboden die verwacht mocht worden. De ouders vorderden in dat verband schadevergoeding.

Pestbeleid in de schoolgids Scholen dienen In november 2012 maakte Tim Ribberink een eind aan zijn leven, omdat hij het pesten en treiteren op school niet meer aan kon. Nog geen maand later was het Fleur die niet verder wilde leven om precies dezelfde reden. Deze dramatische voorbeelden laten zien dat kinderen die worden gepest, naast fysieke klachten, kunnen worden geconfronteerd met psychische stress die in het uiterste geval tot zelfdoding leidt.

Rol van de school Hoe ontzettend triest dit voorgaande ook is, pestincidenten hoeven niet op een dergelijke wijze te eindigen. Voor scholen is hier een speciale rol weggelegd, namelijk het creëren van een veilige leeromgeving voor leerlingen. Dit is de basisvoorwaarde voor leerlingen om onderwijs te kunnen volgen. De veilige leeromgeving omvat tevens sociale veiligheid. Met andere woorden, de bescherming tegen (dreiging van) gevaar door menselijk handelen, zoals geweld en/of pesten. Het is aan de ouders op te komen voor de belangen van hun kinderen. Wanneer ouders merken dat hun kind wordt gepest, dienen zij dat aan te kaarten bij de desbetreffende school. Het is dan aan de school om verdere stappen te ondernemen. Helaas zijn ouders het niet altijd eens met de school, waarna ze naar de rechter stappen met als argument dat de school niet aan haar zorgplicht heeft voldaan. In veel gevallen vorderen ze een schadevergoeding.

Voorbeeldcase Er is een aantal uitspraken waarbij de rechter zich hierover heeft uitgelaten. Aan de hand van de uitspraak van 14 februari 20071 bespreken we kort waarop de rechter let, waar het de 1 Rechtbank ’s-Hertogenbosch, 14 februari 2007, LJN: BA1541

8


zich bewust te zijn van hun bijzondere zorgplicht ten aanzien van de gezondheid en veiligheid van leerlingen die aan haar zorg zijn toevertrouwd. Hierbij geldt wel dat scholen een inspanningsverplichting hebben, maar geen resultaatverplichting. Van scholen kan immers niet worden verlangd dat zij ervoor zorgen dat zich helemaal geen pesterijen of andere vervelende situaties voordoen. Om te beoordelen of een school aan haar inspanningsverplichting heeft voldaan, wordt eerst gekeken naar het algemene beleid dat zij in de praktijk voert. Beschikt een school bijvoorbeeld over een schoolgids als bedoeld in artikel 13 van de Wet op het primair onderwijs of artikel 24a van de Wet op het voortgezet onderwijs? Van belang hierbij is dat in het artikel neergelegde onderwerpen terug te vinden zijn in de schoolgids. In het kader van pesten verdient het beleid met betrekking tot veiligheid als bedoeld in artikel 13, lid 1 sub i, Wet op het primair onderwijs en artikel 24a, lid 1 sub g, van de Wet op het voortgezet onderwijs, de meeste aandacht. Wat dit onderdeel betreft zou een school kunnen verwijzen naar een door de school opgesteld Pestprotocol. Indien het beleid, zoals in de schoolgids is opgeschreven, in de praktijk op dezelfde manier wordt uitgevoerd, kan geconcludeerd worden dat een school volgens het algemene beleid niet tekort is geschoten in het bieden van een veilig schoolklimaat. Het enkele feit dat een school niet over een Pestprotocol beschikt, betekent nog niet dat een school tekort is geschoten in het bieden van een veilig schoolklimaat. In dat geval dient slechts te worden aangetoond dat een actief antipestbeleid wordt gevoerd.

Communiceer met ouders Om als school het pesten tegen te gaan, is communicatie erg belang-

rijk. Zorg daarom dat met enige regelmaat gesprekken met de ouders van de gepeste leerling en eventueel met de ouders van de vermeende pester plaatsvinden. Daarvan dient in voldoende mate verslag te worden gedaan. Uitgangspunt van het beleid van een school dient te zijn dat alle leerlingen van een school zich veilig voelen. Wanneer de school constateert dat een kind dusdanig in de put zit dat er een deskundige aan te pas dient te komen, schroom niet en adviseer de ouders hun kind met een deskundige te laten praten. In de zaak van 14 februari 2007 kwamen de bovenstaande elementen tevens naar voren. De rechtbank oordeelde uiteindelijk dat uit het algemene beleid van de school en het specifieke optreden van de school ten aanzien van de leerling en zijn ouders, onvoldoende is gebleken dat de school tekort is geschoten in het bieden van veiligheid aan de kinderen die haar zijn toevertrouwd. De school in casu heeft onderbouwd gesteld dat het beleid zoals dat in de schoolgids is opgeschreven, ook daadwerkelijk in de praktijk wordt gebracht. Hoewel de school niet over een pestprotocol beschikte, beschikte ze wel over een actief antipestbeleid. Daarnaast bleek uit de stukken dat de school in voldoende mate verslag had gedaan van de ontwikkelingen van en rond de gepeste leerling. De communicatie tussen de ouders en de

school was tevens op maat. Naar aanleiding van de situatie rond de leerling heeft de school een onderzoek laten doen naar het pedagogisch klimaat in de groep waarin de gepeste leerling zat. Hiermee heeft de school aan haar inspanningsverplichting jegens de leerling voldaan.

Ook cyberpesten beïnvloedt schoolklimaat Ten slotte mag niet uit het oog worden verloren dat pesten niet alleen tijdens school of schooltijd, maar ook daarbuiten plaatsvindt. Als dit pesten digitaal, via internet, gebeurt, dan spreken we van cyberpesten. Het pesten zelf is meestal niet anders dan traditioneel pesten: het gaat vaak om uitschelden, belachelijk maken en buitensluiten. De impact en aanpak zijn wel anders. De effecten van cyberpesten kunnen namelijk veel erger zijn dan van traditioneel pesten. Gegevens die eenmaal op internet staan, zijn soms namelijk niet meer te verwijderen. Ondanks het feit dat het pesten zich vooral buiten de schoolmuren afspeelt, kan het toch van grote invloed zijn op het schoolklimaat. Daders en slachtoffers treffen elkaar immers vaak weer op school. De Landelijke Klachten Commissie is van mening dat scholen verplicht zijn adequaat op te treden bij cyberpesten, ongeacht of het zich buiten of tijdens school/schooltijd plaatsvindt. Hierover zijn nog geen rechterlijke uitspraken bekend.

•


9

Ondernemen… jong geleerd, oud gedaan Zowel beleidsmakers als economen beschouwen ondernemerschap als een van de drijvende krachten achter de (Nederlandse) economie. Opvallend is dan ook dat in Nederland slechts in beperkte mate aandacht wordt besteed aan ondernemerschap binnen het onderwijs. Stichting Jong Ondernemen zet zich door middel van ondernemerschapprogramma’s in om jongeren ondernemerschap te laten ervaren. In gesprek met Dyademagazine licht de directeur van deze stichting, Arko Veefkind, het integratiebelang van ondernemerschap binnen het onderwijs toe. door Frank Cannegieter

Arko Veefkind

aan de hand van de kostprijs. Kinderen en jongeren worden heel creatief als zij zelf een product moeten bedenken en verkopen. Er ontstaan elk jaar heel leuke en creatieve productideeën. Jaarlijks zijn er zo’n 1.400 studentcompanies actief. Ongeveer 3.000 bevlogen vrijwilligers ondersteunen deze jongeren.”

Kennismaken met ondernemerschap BizWorld is het basisschoolprogramma van Jong Ondernemen. Arko legt uit hoe dat werkt: “In het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen, of gewoon vanuit betrokkenheid, ‘adopteert’ een bedrijf een klas voor € 1.000,-. Bedrijven vinden het belangrijk in jongeren te investeren, omdat de jongeren die het programma volgen in de toekomst medewerkers, concurrenten, leveranciers of klanten kunnen worden. Stichting Jong Ondernemen zoekt een school en een begeleider vanuit de sponsor die met de kinderen gaat ondernemen. Wij bieden hiervoor praktische programma’s aan. In het primair onderwijs is dat het BizWorld-programma dat voor een deel simulatie (Biz Euro’s) en voor een deel echt is (echte producten). In een soort spelvorm laten we de kinderen kennismaken met ondernemerschap. Zij gaan in vier dagdelen aan de slag met een eigen onderneming en maken net als studenten in andere onderwijssectoren een ondernemingsplan. Vervolgens gaan ze op zoek naar financiële middelen en bedenken ze een product of dienst. Door het ruime netwerk binnen de stichting Jong Ondernemen worden de ondernemersprogramma’s in de klas begeleid door echte ondernemers uit het bedrijfsleven.”

Out of the box denken Arko weet uit eigen

“Onze stichting wil ondernemerschap in het onderwijs bevorderen”, begint Arko zijn verhaal. “Vanaf het voortgezet onderwijs runnen leerlingen/studenten die meedoen aan onze projecten met echt geld een ‘studentenbedrijf’. De financiële middelen moeten zij zelf binnenhalen door aandelen uit te geven. Daarnaast moeten ze zelf de verkoopprijs berekenen

10


ervaring hoe leuk het is om jongeren te begeleiden. “Afgelopen jaar heb ik zelf op een school voor speciaal onderwijs het ondernemerschapsprogramma verzorgd. Enorm leuk om te zien hoe kinderen op die leeftijd al rollen (algemeen directeur, financieel directeur, directeur verkoop, directeur marketing, directeur productie, directeur ontwerp) verdelen. Ieder kind heeft zijn of haar kwaliteiten, maar in de groep zie je meteen de ondernemers bovendrijven. Maar ook van stille en verlegen kinderen worden de kwaliteiten snel zichtbaar. De kinderen stellen elkaar vragen als: wat gaan we verkopen, waar

Nieuwsgierig? Heeft dit leuke, leerzame en spannende project waarbij de leerlingen spelenderwijs inzien waarom taal, rekenen en creativiteit belangrijk zijn uw interesse gewekt? Kijk op www.jongondernemen.nl of op www.bizworld.nl voor een ‘volwassen’ uitdaging voor uw leerlingen.

halen we geld vandaan om die producten in te kopen, hoe kunnen we hier aan verdienen? Kinderen leren binnen het programma creatief te zijn, risico te nemen en out of the box te denken, maar ook samenwerken, taken verdelen, afspraken maken en elkaar aanspreken. Na vier dagdelen eindigt het programma voor deze groep kinderen. Afgelopen jaar hebben we het programma (zowel Jong Ondernemen als BizWorld) voor circa 700 klassen in het primair onderwijs verzorgd. Scholen in het primair onderwijs kunnen, in tegenstelling tot de andere onderwijssectoren, kosteloos meedoen aan de ondernemersprogramma’s.”

Betere verbinding met bedrijfsleven “Tijdens onze projecten zie je jonge ondernemers opbloeien. Maar ook zien we jongeren erachter

komen dat ondernemen juist niets voor hem of haar is. Kinderen leren zichzelf ontdekken. Ook blijkt uit onderzoek van onder andere prof. dr. Mirjam van Praag, hoogleraar Ondernemerschap en Organisatie aan de Universiteit van Amsterdam, dat ondernemerschap en ondernemende competenties ontzettend belangrijk zijn in de ontwikkeling van basisschoolkinderen. Het onderzoek laat zien dat het ontwikkelen van ondernemerschapcompetenties een positief effect heeft op onder meer het zelfvertrouwen, de prestatiegerichtheid en de risicobereidheid van kinderen. De basisschool is een vruchtbare bodem voor het ontwikkelen van deze vaardigheden”, stelt Arko. “Het secundaire doel dat wij nastreven is ondernemerschap verankeren binnen onderwijsorganisaties. Zo creëren we een betere verbinding tussen het onderwijs en het bedrijfsleven.”

>>


11

Over Stichting Jong Ondernemen Stichting Jong Ondernemen is een ondernemende non-profitorganisatie die vindt dat je ondernemerschap vooral leert door het te doen. Middels een doorlopende leerlijn - van lagere school tot en met de universiteit - en de nauwe betrokkenheid vanuit het bedrijfsleven, ontwikkelen leerlingen en studenten van alle leeftijden ondernemersvaardigheden door ‘learning by

>>

doing’. Jong Ondernemen is opgericht in 1990 op initiatief van ABN AMRO, VNO-NCW en MKB-Nederland in samenwerking met het ministerie van Economische zaken, de Kamer van Koophandel en de NBA. Naast een kleine kern van vaste medewerkers, bestaat de stichting uit circa 4.000 vrijwilligers die de maatschappelijke doelstelling ondersteunen. Jong

Verantwoordelijkheid stimuleren Ondernemerschap is een actueel thema. Stichting Jong Ondernemen is in gesprek met het ministerie van Economische Zaken en het ministerie van OCW om ondernemerschap een plek te geven binnen het onderwijs (het curriculum). Niet alleen door middel van een ondernemerschapprogramma, maar juist door gehele integratie binnen het onderwijs. Arko: “Laatst was ik te gast bij een schooldirecteur in het primair onderwijs met een visie op ondernemerschap. In iedere klas zijn projecten opgezet om het ondernemerschap onder de kinderen te bevorderen. Daarnaast waren de kinderen verantwoordelijk voor het runnen van de bibliotheek en zetten ze eigen winkeltjes op binnen school. Doordat ondernemerschap wordt gestimuleerd, komen kinderen uit zichzelf met ideeën. ‘Meester, mogen wij een schaatsbaan maken op het schoolplein? Natuurlijk jongens, ga maar aan de slag.’ Vervolgens gaan ze nadenken: wat

12


Ondernemen ontleent haar bestaansrecht niet alleen aan vrijwilligers, maar ook aan sponsoren. Aan mensen die hun kennis en ervaring graag delen en het belang inzien om jongeren kennis te laten maken met ondernemerschap. In 2012 is Jong Ondernemen gefuseerd met BizWorld, de stichting die ondernemersprogramma’s aanbiedt in het basisonderwijs.

heb ik nodig om te kunnen schaatsen? Water, want dat vriest op. Wat kunnen we verzinnen zodat het water niet wegloopt? Een afrastering. Hoe kunnen we aan de schaatsbaan verdienen? We gaan warme chocolademelk verkopen. Enzovoorts, enzovoorts. Kinderen leren op deze manier echt ondernemen en ontwikkelen hierdoor veel vaardigheden.”

Onderscheiden met ondernemerschap Als bijkomend voordeel noemt Arko dat niet alleen de kinderen, maar ook de schoolorganisatie ondernemender wordt door dit soort projecten te omarmen. In een krimpende onderwijsmarkt probeert de organisatie zich te onderscheiden van concurrerende scholen. Tegenwoordig verwachten ouders meer dan alleen goede onderwijsresultaten. Door als onderwijsorganisatie een duidelijk thema te kiezen, kun je jezelf onderscheiden van andere scholen. “Ondernemerschap kan zo’n thema zijn”, besluit hij.

•

Margriet Speklé volgde de leergang Bevlogen in het Onder wijs

“Vind balans tussen wat energie kost en wat energie oplevert” Op een zonovergoten winterdag in februari is Dyademagazine te gast bij de Otterkolken in Heemskerk, een basisschool met ruim 300 leerlingen. Bij binnenkomst klinkt rustgevende muziek in de gemeenschapsruimte. Even rustig bereiden de kinderen in de klaslokalen zich voor op hun toekomst. We gaan in gesprek met de bevlogen schooldirecteur Margriet Speklé. We zijn vooral nieuwsgierig naar de bevlogenheid binnen haar onderwijsteam en naar praktische tips voor het creëren van een bevlogen klimaat op school. door Frank Cannegieter

Margriet Speklé heeft jarenlange (internationale) ervaring in het onderwijs. Aan het begin van haar onderwijsloopbaan stond Margriet voor de klas. Toen haar partner werk kreeg aangeboden in Noorwegen, emigreerden ze naar Scandinavië. Naast de taalbarrière moest Margriet wennen aan de onderwijsstructuur in Noorwegen. “In Nederland is het onderwijs erg methodisch en gestructureerd. De Noorse onderwijswereld is vrijer en geeft leerkrachten meer ruimte. Zeker in het begin vraag je je af of dit de juiste manier is van onderwijzen. Na enige tijd zie je dat er wel degelijk structuur is, maar dat leerkrachten de kans krijgen zich binnen bepaalde kaders te bewegen. >>

‘Een fusie heeft veel impact op de betrokken leerkrachten. Mensen moeten aan elkaar wennen en water bij de wijn doen. Dat kost tijd en energie, veel energie.’

Margriet Speklé, waarnemend directeur basisschool de Otterkolken te Heemskerk


13

>>

Opvallend is dat men in Noorwegen meer openstaat voor de vrijheden binnen het onderwijs. In Nederland zijn de opbrengsten en resultaten zo belangrijk gemaakt, dat er weinig ruimte is voor de autonomie van leerkrachten.”

Vooruitgang in bevlogenheid Na acht jaar verhuisde het stel, inmiddels met twee kinderen, terug naar Nederland. Door een tekort aan leerkrachten op de basisschool van de kinderen, besloot Margriet haar onderwijsleven weer op te pakken. Na enige tijd ontstond bij haar de vraag of voor de klas staan haar leidinggevende ambitie belemmerde. Binnen Stichting Tabijn bekleedde ze op dat moment functies in het bestuur van de personeelsraad en de (G) MR. Stichting Tabijn staat voor professionalisering van medewerkers en startte een kweekvijver om mensen met een ambitie voor een leidinggevende functie op te leiden. Samen met enkele collega’s gaf Margriet zich hiervoor op. In 2010 studeerde zij af als schoolleider en nog datzelfde jaar werd werd ze adjunct-directeur op de Otterkolken. Vanaf april 2012 is zij waarnemend directeur. Inmiddels is Margriet bezig met een uitdagende klus: het creëren van een bevlogen klimaat op de fusieschool.

‘Leraren hebben in het verleden bewust gekozen voor het onderwijs. Ergens in hun hart hebben ze passie en energie om in de onderwijswereld werkzaam te zijn.’

“Ruim vier jaar geleden fuseerde basisschool de Otterkolken met de basisschool aan de overkant van de straat”, begint ze haar verhaal. “Vanwege het krimpende aantal leerlingen fuseerden beide scholen van Stichting Tabijn. Een fusie heeft veel impact op de betrokken leerkrachten. Mensen moeten aan elkaar wennen en water bij de wijn doen. Dat kost tijd en energie, veel energie. Dat gaat soms ten koste van de bevlogenheid van de mensen. Omdat ik geloof in het succes en de opbrengsten van een bevlogen onderwijsteam, hebben we hier afgelopen jaar stap voor stap vooruitgang in geboekt. Leraren zijn het kloppende hart van de school. Zij moeten het doen, met elkaar. Als schoolleider probeer je dat zo goed mogelijk te faciliteren door te sturen, een duidelijke visie uit te dragen en door het creëren van een bevlogen werkklimaat.”

14


Eigenaarschap stimuleert betrokkenheid “Het creëren van een bevlogen onderwijsteam begint bij de schoolleider zelf. Je moet geloven in de kracht van bevlogenheid, het zelf uitstralen en het personeel vertrouwen geven. Door met hen in gesprek te gaan, ruimte te bieden voor eigen initiatieven en verantwoordelijkheid te geven, creëer je eigenaarschap. Laat personeel zelf nadenken en keuzes maken. Een team weet zelf heel goed waar ze met elkaar heen willen. Pas wanneer mensen aangeven dat ze er zelf niet uit komen, schiet je als schoolleider te hulp. Autonomie is belangrijk. Men moet durven vertrouwen op de eigen kwaliteiten en geloven in zichzelf. Dit maken wij intern bespreekbaar. Het is niet erg dat de ene leerkracht op een bepaald gebied meer kennis heeft dan de ander. Dan kan je juist van elkaar leren. Je moet wel geloven in waar je voor staat en dat verbaal, maar ook non-verbaal uitstralen. Daarnaast heeft de hoge werkdruk zijn weerslag op de bevlogenheid van leerkrachten. Als schoolleiding erkennen wij dat de werkdruk hoog is en we faciliteren daardoor in tijd. Zo maken de leerkrachten bij ons op school gezamenlijk de groepsplannen, waarbij men elkaar kan helpen, met ondersteuning van de IB’er. Bovendien stimuleren wij leerkrachten van parallelgroepen regelmatig samen te komen om probleemsituaties te bespreken en lesprogramma’s af te stemmen. Als je als leerkracht een lesprogramma in elkaar moet zetten terwijl je collega dat in een eerder stadium al gedaan heeft, waarom zou je daar dan geen gebruik van maken? Door werk anders in te delen, te prioriteren en beter te organiseren heb je meer invloed op de tijdverdeling en werkdruk dan je denkt. Ik ben ervan overtuigd dat het verlagen van de werkdruk aan de ene kant, het effect, een bevlogen werkklimaat aan de andere kant, positief beïnvloedt”, stelt Margriet. “Als schoolleider ben je regelmatig op zoek naar situaties waarin je leerkrachten kunt betrekken en hen ‘eigenaar’ kunt maken. Leerkrachten vinden het belangrijk betrokken te worden bij zaken rond het schoolbeleid. Zo krijgen zij het gevoel dat het ook echt ‘hun’ school is. Aan de andere kant probeer je hen weer niet te veel te belasten met randzaken. Hier moet je een goede balans in kunnen vinden.”

Veel verwachtingen Margriet wil geen schoolleider zijn die alleen intuïtief en op gevoel leiding geeft. “Mijn gevoel zegt me dat ik op de goede weg ben, maar dit zie ik graag ook onderbouwd met feiten. Ik besloot daarom deel te nemen aan de leergang Bevlogen in het Onderwijs. Tijdens de leergang kreeg ik vanuit bevlogenheidsonderzoeken deze bevestiging. Door mensen tot bloei te laten komen in een (school)organisatie en hen met plezier voor de klas te kunnen laten staan, creëer je een bevlogen klimaat. Naar mijn mening is het onderwijs succesvol op het moment dat de leerkrachten professioneel, gedreven, gelukkig en geïnspireerd zijn. Dat

levert resultaten op. Ik merk dat de regels vanuit de overheid en de Inspectie dit proces bemoeilijken. Er wordt veel van leraren gevraagd en verwacht. Zo moeten leraren naast lesgeven onder andere veel registreren, plannen maken, zich blijven professionaliseren en op de hoogte zijn van bijvoorbeeld de laatste ICT-ontwikkelingen (iPads, smartboards, etc.). Daarnaast wordt ook steeds meer een beroep gedaan op allerlei opvoedkundige taken. Dan ontstaat de vraag: hoe houd je een team bevlogen?”

Duck-momentjes Voor het bevlogen houden van het onderwijsteam moet je volgens Margriet dan ook terug naar de basis. “Leraren hebben in het verleden bewust gekozen voor het onderwijs. Ergens in hun hart hebben ze passie en energie om in de onderwijswereld werkzaam te zijn. Als schoolleider wil je die passie en energie graag weer naar boven halen. Positiviteit binnen het team is daarvoor belangrijk. Ooit hoorde ik van de ‘duck-methode’. Een duck-momentje refereert aan een moment dat jou gelukkig maakt, bijvoorbeeld de eendjes voeren. Alle leerkrachten hebben de opdracht meegekregen iedere dag minimaal één duck-moment te achterhalen en die voor zichzelf te benoemen. Dit kan van alles zijn. Een grappig moment in de klas, een compliment van een ouder of collega, een meisje dat tegen je zegt: ‘Juf, ik vind je lief’, het mag van alles zijn.” Zelf wordt Margriet heel gelukkig als ze de kinderen door het nieuwe atrium ziet dansen en enorme pret ziet hebben met elkaar. “Als herinnering aan de duck-momentjes hebben we een grote badeend in de koffiekamer staan en hebben alle leerkrachten een mini badeendje gekregen. Onderwijs is namelijk leuk! Kinderen zorgen dat het werken op school bruisend blijft. Dat mogen we niet uit het oog verliezen.”

een (privé)gebeurtenis in het verleden, waardoor de bevlogenheid verminderd is. Het blijven benoemen en herhalen welke invloed een leerkracht zelf heeft op het bevlogenheidsproces, is erg belangrijk. Zij moeten het ervaren, het zelf leuk maken, maar wel binnen de afgesproken richtlijnen. Als leerkrachten zelf initiatief nemen en daarop durven vertrouwen, houd ik de grote lijnen in de gaten. Dit vraagt een andere manier van aansturing en vertrouwen in de mensen waarmee je werkt. Daarin probeer ik zo transparant mogelijk te zijn.”

Balans is de sleutel Margriet: ‘Wat ik met name heb geleerd tijdens de leergang is dat je goed in de gaten moet houden of iets je energie kost, of dat het energie oplevert. Duck-momentjes leveren veel energie op. En zo zijn er nog veel meer energiebronnen binnen het onderwijs. Benut ze! Ook schoolleiders ervaren een hoge mate van werkdruk in het onderwijs. Van resultaten en opbrengsten, bezuinigingen, huisvesting, beoordelingsgesprekken, opzetten van een BSO en marketing tot het binnenhalen van leerlingen, je bent met van alles bezig. Dat kost veel energie. Ik kom ’s avonds ook wel eens gebroken thuis en lig dan languit voor de televisie. Maar de keerzijde is dat ik op andere dagen veel energie haal uit het werk dat ik doe. Het vinden van een goede balans hierin is de sleutel.”

•

Locatie: Erasmus Universiteit Rotterdam

Blijven benoemen en herhalen De schoolleiding kan veel faciliteren voor de leerkrachten, hen steunen en bevestiging geven. Maar uiteindelijk moet de passie en energie uit de leerkrachten zelf komen, vindt Margriet. “Intrinsieke motivatie is belangrijk. Natuurlijk is de ene leerkracht meer bevlogen dan de ander. Dit kan diverse redenen hebben. Het kan een karaktereigenschap zijn, of een leraar kan bijvoorbeeld beschadigd zijn door

>

Dag dinsdag dinsdag dinsdag

Ook meer bevlogenheid in uw team? Volg de leergang! Margriet Speklé volgde in het najaar van 2012 de leergang Bevlogen in het Onderwijs van de Dyade Academy. In mei wordt deze succesvolle leergang herhaald. Tevens verzorgt Dyade in het najaar van 2013 wederom tweemaal deze leergang. Voor meer informatie of direct inschrijven, kijkt u op: www.dyade.nl > Dyade Academy > Leergang Bevlogen in het Onderwijs

Leergang: Bevlogen in het Onderwijs, vanuit passie en energie naar prestatie (6 dagdelen) Klantwaardering:

>

Datum 14 mei 2013 28 mei 2013 4 juni 2013

Plaats Erasmus Universiteit R’dam Erasmus Universiteit R’dam Erasmus Universiteit R’dam

Leergang: Bevlogen in het Onderwijs, vanuit passie en energie naar prestatie (6 dagdelen) Klantwaardering: Dag dinsdag dinsdag donderdag

9,0

Datum 12 november 2013 19 november 2013 28 november 2013

9,0



15

Onderwijstrends deel 3 Het voormalig demissionair kabinet heeft afgelopen jaar de ambitie omarmd om tot de top 5 van ‘s werelds beste kenniseconomieën te behoren. Een goed opgeleide bevolking is immers essentieel voor het groeivermogen van de economie én voor de sociale samenhang in de maatschappij. In dat kader monitort het ministerie van OCW

Leven lang leren In het werkprogramma Onder-

de Nederlandse onderwijsprestaties in internationaal perspectief.

wijs en Training 2020 wordt als doel gesteld dat 15 procent van de Europese volwassen bevolking (25-64 jaar) in 2020 een opleiding of cursus dient te hebben gevolgd. Ook op dit gebied hanteert Nederland een scherpere nationale doelstelling, namelijk 20 procent. Nederland is met 16,5 procent in 2011 een van de best presterende landen van Europa op dat gebied. Kanttekening daarbij is dat het percentage de laatste tijd nauwelijks toeneemt. Ten opzichte van 2009 is het aandeel zelfs licht gedaald.

door Frank Cannegieter

In 2009 zijn binnen Europa doelstellingen geformuleerd tot en met 2020. Een van de vijf hoofddoelstellingen heeft betrekking op het onderwijs. Binnen deze doelstelling zijn in het Europese werkprogramma Onderwijs en Trainingen (ET2020) tevens vijf benchmarks specifiek op het gebied van onderwijs benoemd. In Europees perspectief wordt Nederland vergeleken op de gebieden: > > > > >

voortijdige schoolverlaters een leven lang leren basisvaardigheden aandeel hoger opgeleiden vroegschoolse educatie

Het Nederlandse onderwijsstelsel presteert in internationaal perspectief ruim bovengemiddeld. Het percentage vroegtijdig schoolverlaters daalt, de basisvaardigheden van 15-jarigen op het gebied van lezen, wiskunde en natuurkunde verbeteren, het aandeel hoger opgeleiden stijgt, het percentage volwassenen dat zich blijft ontwikkelen door middel van een opleiding of cursus stijgt en het percentage leerplichtige kinderen dat onderwijs volgt, nadert de 100 procent.

Voortijdige schoolverlaters Het aandeel voortijdige schoolverlaters binnen de EU moet in 2020 minder dan 10 procent bedragen. Nederland heeft zichzelf een scherpere nationale doelstelling opgelegd van 8 procent. De afgelopen jaren heeft Nederland op dit gebied een flinke vooruitgang geboekt. Uit de meest recente cijfers (2011) blijkt dat het aandeel vroegtijdig schoolverlaters in Nederland

16

10,1 procent is. Het Europese gemiddelde bedraagt 13,5 procent. Uit figuur 1 en 2 blijkt wel een daling van het Europese gemiddelde sinds 2007 van 15,1 naar 13,5 procent in 2011.


Basisvaardigheden lezen, wiskunde en natuurkunde In ET2020 is de ambitie om het aandeel 15-jarige leerlingen met lage vaardigheden op het gebied van lezen, wiskunde en natuurkunde te verminderen opgetekend. Binnen Europa moet op deze drie terreinen het aandeel in 2020 zijn teruggebracht tot minder dan 15 procent. Nederland heeft zichzelf de doelstelling opgelegd in 2020 het aandeel 15-jarigen met een lage vaardigheid op de gebieden lezen (11,5 procent), wiskunde (10,9 procent) en natuurkunde (13,0 procent) terug te brengen naar 8 procent.

Aandeel hoger opgeleiden In deel 2 van Onderwijstrends in Beeld (Dyademagazine februari 2013) hebben we de stroming in het Nederlandse onderwijs in kaart gebracht. Dit overzicht laat zien welke opleidingsroute leerlingen van 12-19 jaar kiezen. De trend dat leerlingen met een vmbo- of mbo-opleiding vaker doorstromen naar het hbo dan voorheen, is een positieve ontwikkeling gezien de doelstelling in ET2020. In dit werkprogramma wordt ten doel gesteld dat in 2020 minimaal 40 procent van de 30-34 jarigen binnen Europa een opleiding op ho-niveau of hoger heeft afgerond. In 2011 lag het Nederlandse aandeel al op 41,1 procent ten opzichte van het Europees gemiddelde van 34,6 procent. Opmerkelijk is dat het Nederlandse percentage een jaar eerder 41,4 procent bedroeg. Figuur 3 geeft weer hoe de Europese

landen op koers zijn om de doelstellingen voor 2020 te behalen. Blauwe regio’s hebben de doelstelling inmiddels behaald, rode regio’s (nog) niet.

Canarias

Vroegschoolse educatie Ten slotte wordt Ne-

Guyane

derland op het gebied van vroegschoolse educatie vergeleken met de Europese landen. Als doel is gesteld dat in 2020 ten minste 95 procent van de Europese kinderen (van 4 jaar tot de leerplichtige leeftijd) deelnemen aan vroegschoolse educatie. Het betreft in Nederland de kinderen die in groep 1 en 2 van het basisonderwijs zitten, momenteel is dat al bijna 100 procent.

Guadeloupe Martinique

Réunion

Açores

Madeira

Inspectie-oordeel Nederlandse onderwijskwaliteit Waar de Nederlandse onderwijssector op diverse terreinen internationaal wordt gespiegeld, bewaakt en beoordeelt binnen de landsgrenzen de Onderwijsinspectie of in het (speciaal) basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs wordt voldaan aan de normen voor basiskwaliteit. De kwaliteit van het onderwijs laat door de tijd weinig verandering zien. Eindopbrengsten, leerstofaanbod dat de kerndoelen dekt en de kwaliteit van instructie zijn steeds op meer dan 90 procent van de scholen voldoende. Voor de eindopbrengsten bekijkt de Inspectie hoe de eindresultaten voor taal en rekenen zich verhouden tot het verwachte niveau, op basis van de kenmerken van de leerlingpopulatie. Net als voorgaande jaren daalde in 2011 het aantal zwakke en zeer zwakke scholen en opleidingen. Steeds meer scholen voldoen aan de inspectienormen voor voldoende kwaliteit. Het percentage scholen met basistoezicht fluctueert; in september 2011 was bijna 20 procent van de scholen voor speciaal onderwijs zwak of zeer zwak, tegenover ruim 15 procent een jaar eerder. Het aantal zeer zwakke basisscholen daalde van 96 naar 69. Daarnaast daalde het aantal zeer zwakke basisscholen voor speciaal onderwijs van 6 naar 5. Voortgezet onderwijs Het overgrote deel van de scholen in het voortgezet onderwijs heeft basistoezicht. Het percentage zwakke scholen (9,4 procent) en zeer zwakke scholen (iets onder de 1 procent), is afgenomen. De toename van het percentage scholen in het voorgezet onderwijs met basistoezicht geldt voor

REGIOgis

Early school leavers, (aged 18-24), 2009/11 - Distance to National 2020 target Percentage points difference < -3

9 - 12

-3 - 0

> 12

0-3

no national target

Blue regions have reached the target. Red regions haven't reached the target.

3-6

no data

Source: Eurostat, DG REGIO

EU-27 = 4

6-9

0

500 Km

© EuroGeographics Association for the administrative boundaries

Figuur 1

alle onderwijssoorten, met uitzondering van de kaderberoepsgerichte leerweg van het vmbo, waar het percentage zwakke scholen stijgt. Het vwo blijft procentueel de onderwijssoort met het laagste percentage afdelingen met basistoezicht: ongeveer 1 op de 6 vwo-afdelingen heeft een aangepast arrangement. Dit betreft grotendeels arrangementen ‘zwak’, wat wil zeggen dat er wel problemen met opbrengsten zijn, maar geen grote kwaliteitsproblemen in het onderwijsleerproces.

>>

Figuur 2

Onderwijs 2005

2008

2009

2011

Doel 2020

Vroegtijdig schoolverlaters (% aandeel 18-24 jarige)

15,8

14,4

14,1

13,5

10

Aandeel hoger opgeleiden (% aandeel 30-34 jarige)

28,0

32,2

33,5

34,6

40


17

Figuur 3

Canarias

Guyane

Guadeloupe Martinique

Réunion

Açores

Madeira

REGIOgis

Population aged 30-34 with high educational attainment, 2009/11 - Distance to National 2020 target Percentage points difference < -21

0 - 7

EU-27 = -6.6

-21 - -14

>7

-14 - -7

no national target

Blue regions have reached the target. Red regions haven't reached the target.

-7 - 0

no data

Source: Eurostat, DG REGIO

0

500 Km

© EuroGeographics Association for the administrative boundaries

>>

18

Beroepsonderwijs en universiteiten Eind 2011 is het aantal zeer zwakke mbo-opleidingen gedaald naar 14. Opvallend is dat het percentage (zeer) zwakke mbo-scholen bij de economieopleidingen iets hoger ligt bij andere opleidingsrichtingen. Daarnaast is inmiddels bij 83 procent van de mbo-scholen de kwaliteit van de examens voldoende. In 2009 bedroeg dit percentage 63. Daarnaast doen de Nederlandse universiteiten het goed in vergelijking met andere landen. Uit cijfers uit 2011 blijkt dat de Nederlandse universiteit Utrecht op het gebied van onderzoeksresultaten plaats 48 opeist binnen


’s werelds beste universiteiten. Hoewel dat anno 2013 niet meer het geval is, staan nog altijd 5 Nederlandse universiteiten in de top 100 van de wereld. Dit zijn universiteiten uit Delft, Leiden, Amsterdam, Wageningen en Utrecht. De Verenigde Staten zijn met 43 universiteiten vertegenwoordigd in de lijst, gevolgd door Groot-Brittannië (9), Australië (6), Japan (5), Duitsland (5) en Nederland (5). Bronnen: • Trends in Beeld 2012, Ministerie OCW • Education and Training 2020

•

Zo...dat zit goed!

SCHOOLMEUBELEN

School- of projectinrichting is een kwestie van functionaliteit en van leefbaarheid. Naast het leveren van innovatieve oplossingen en design voor inrichtings mogelijkheden is Presikhaaf Schoolmeubelen altijd bezig met verbetering en vernieuwing van de producten. Presikhaaf Schoolmeubelen biedt een uitgebreid assortiment schoolmeubelen, in vele kleuren, uitvoeringen en materialen.

Voor meer informatie kijk op:

www.schoolmeubelen.com Presikhaaf Schoolmeubelen Bruningweg 10 6827 BM Arnhem Postbus 5457 6802 EL Arnhem

Telefoon: Telefax: E-mail: Internet:

026 - 368 56 85 026 - 368 56 78 [email protected] www.schoolmeubelen.com

c

c o l u m n

Ronald te Loo heeft sinds 2002 ervaring op het gebied van bedrijfsvoering in het onderwijs. Naast zijn werkzaamheden bij Dyade is Ronald al jaren actief als bestuurder en toezichthouder van organisaties op het snijvlak van markt en overheid.

Molkenboer “Wat vindt u ervan, meneer Molkenboer?”, vroeg Kees van Dijk, voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie, over de RSV-zaak in de jaren zeventig. De heer Molkenboer was als regeringscommissaris betrokken geweest bij RSV, een enorm conglomeraat van nietsamenhangende bedrijven met forse betrokkenheid van de overheid in het bestuur. “Dat moet ik even opzoeken”, luidde zijn antwoord. “Meneer Molkenboer, wat u vindt, kunt u niet opzoeken”, zei de voorzitter.

Ik vond het voorval destijds vooral erg grappig. Later begon ik me te realiseren dat de uitspraak van de heer Molkenboer typerend was voor situaties waarin verantwoording faalt. Ik moest daaraan terugdenken toen ik in een jaarverslag van een schoolbestuur de volgende zin las: ‘door de overheidsbezuinigingen was het resultaat over het jaar negatief’. Ik was benieuwd naar de verantwoording en mening van dit bestuur; was bewust gekozen voor een negatief resultaat, of kwam het als verrassing? En wat vond het bestuur ervan? Helaas waren antwoorden op deze vragen niet in het verslag te vinden.

Dan maar zoeken in de jaarrekening. Daarin ontdekte ik dat het resultaat drie ton lager was dan begroot. Ik vroeg me af of er een relatie zou bestaan tussen het financieel resultaat van een schoolbestuur en de afwezigheid van een mening/verantwoording van het bestuur in het verslag. Na het lezen van tien jaarverslagen, had ik daar een aardig beeld bij.

Het resultaat over 2012 kunt u niet meer beïnvloeden. Maar waarschijnlijk legt u binnenkort wel de laatste hand aan het jaarverslag.

•

Staat daar al in wat u vindt? Het kan vast geen kwaad dat nog even te checken.

20


Stop Plagen nu. ISS Pest Control. Plaagdieren zijn nooit prettig, en dat is nog voorzichtig uitgedrukt; ze veroorzaken verschillende ongemakken. De aanblik kan al tot grote onrust leiden, maar belangrijker: plaagdieren verspreiden ziektes en veroorzaken schade. Zowel aan uw imago, als aan uw gebouw. En daarom is ongediertebestrijding zo van belang. ISS Pest Control staat voor ongediertebestrijding. Maar wij attenderen onze klanten telkens weer op het belang van de beheersing van ongedierte. Natuurlijk omdat het beter is te voorkomen dan te genezen. Maar ook omdat ongediertebestrijding aan steeds meer regels onderhevig is.

Wij stellen daarom liever een preventief plan met u op en brengen geplande bezoeken. Zo voorkomen we plagen en vermijden we ongedierte. Wilt u weten wat ISS Pest Control voor u kan betekenen? Bel dan 030 - 24 24 344 of ga naar www.isspestcontrol.nl.

s

i n

t h e

s p o t l i g h t

Nieuw in Dyademagazine

Inspirerende voorbeelden van arrangementen passend onderwijs Deel 1: SWV ‘Leren van elkaar’ in Veenendaal

Veel scholen hebben te maken met leerlingen

Omvangrijk scholingsaanbod Het interzuilair

die specifieke ondersteuning nodig hebben om

samenwerkingsverband Veenendaal e.o. bestaat uit 32 basisscholen en 1 school voor speciaal basisonderwijs die worden bezocht door circa 9.000 leerlingen. Met de invoering van passend onderwijs ontstaat door fusie met 2 andere verbanden een nieuw samenwerkingsverband dat ruim 3 keer zo groot zal worden. Erik Beemer: “In 2003 is ons SWV ontstaan door een fusie van het PC en het interzuilair samenwerkingsverband. Dat moment van fusie hebben we aangegrepen om er een beleidsrijk samenwerkingsverband van te maken en op een verantwoorde wijze het deelnamepercentage te verlagen. We hebben toen ingestoken op 2 belangrijke ontwikkelingen. In de eerste plaats moest de basiszorg en de breedtezorg worden verbeterd. Dat wilden we bereiken door het inzetten van een trajectbemiddelaar en de vorming van een multidisciplinair zorgadviesteam, waarbij ook het CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) werd aangesloten. Op deze wijze werd de zorg voor de leerlingen zo dicht mogelijk bij de school georganiseerd en konden we volstaan met een smalle PCL (permanente commissie leerlingzorg). Een tweede belangrijke ontwikkeling was het professionaliseren van de leerkrachten. In onze visie zijn zij het die de zorg voor de leerling waar moeten maken.

onderwijs te kunnen volgen. In de afgelopen jaren en ook in aanloop naar passend onderwijs, zijn veel scholen en samenwerkingsverbanden op zoek naar (nieuwe) arrangementen om voor alle leerlingen een passend onderwijsprogramma te bieden. De ondersteuningsbehoefte van de leerling staat daarbij centraal. door Aad van der Wilt Met de invoering van passend onderwijs vanaf 1 augustus 2014 vervalt de landelijke indicatiestelling. Scholen en samenwerkingsverbanden kunnen dan zelf bepalen welke ondersteuningsarrangementen zij gaan bieden. Er zijn al veel arrangementen ingericht en er zullen er nog veel meer ontstaan. De komende tijd brengt Dyademagazine een aantal bestaande arrangementen voor het voetlicht. Misschien wordt u op een idee gebracht? De aftrap wordt verricht door Erik Beemer, directeur van samenwerkingsverband ‘Leren van elkaar’ in Veenendaal.

Kort cv Jan van Bilsen Na zes jaar leerkracht te zijn geweest, startte Erik Beemer als schooldirecteur in Veenendaal. Hierop volgde het directeurschap op nog twee basisscholen, waarna hij de rol van algemeen directeur ging vervullen. Vanuit die rol was Erik nauw betrokken bij de opzet van het Federatief Samenwerkingsverband WSNS Veenendaal e.o. als voorzitter van het overlegplatform van het samenwerkingsverband. Toen het bestuur van het samenwerkingsverband (SWV) op zoek ging naar een directeur met de opdracht ‘zet een beleidsrijk in plaats van beleidsarm SVW neer’, zag Erik Beemer een flinke uitdaging. Hij werkt daar dagelijks met veel plezier aan.

22


Definitie ondersteuningsarrangement

Daarom hebben we elk jaar een omvangrijk scholingsaanbod dat aansluit bij de competenties die wij belangrijk vinden. We organiseren ieder jaar rond de 25 verschillende cursussen waaraan 800 mensen deelnemen. De leidinggevenden kunnen daar in het voeren van POP-gesprekken prima op aansluiten. Resultaat van beide ontwikkelingen is nu dat het deelnamepercentage aan het speciaal onderwijs omlaag is gegaan, waardoor meer middelen over blijven om in het basisonderwijs in te kunnen zetten.”

Ontwikkelingsambitie “Gelukkig hebben we in de afgelopen jaren al prima samengewerkt met het speciaal onderwijs”, gaat Erik Beemer verder. “Uit de clusters 2, 3 en 4 werken vertegenwoordigers met ons samen. We hebben ervaring met co-teaching, krijgen ondersteuning bij observaties van leerlingen en bij het signaleren van problemen. We beschikken bovendien over schoolprofielen van alle deelnemende basisscholen. In dat profiel wordt op basis van een door betrokkenen ingevuld computerprogramma aangegeven of de school een A-, B-, C-, of D-school is. Naast die stand van zaken geven de scholen meteen hun ontwikkelingsambitie aan. Op die manier geven scholen bottom-up aan dat ze betrokken zijn bij de ontwikkelingen en

Het geheel aan pedagogische, didactische en specialistische handelingen die de school, binnen een bepaalde organisatorische context en in samenwerking met derden, uitvoert met het doel de ontwikkeling van de leerling te optimaliseren. Voor inhoudelijk en organisatorisch goed doordachte arrangementen is een sterke interne zorgstructuur en een visie op de zorgcapaciteit van de school noodzakelijk. Voor een breed continuüm van passende arrangementen is een sterke interne én externe zorgstructuur en visie op regionaal niveau nodig.

bereid zijn te investeren in verbeteringen van het onderwijs. Wat dat betreft zien we de ontwikkelingen binnen passend onderwijs met vertrouwen tegemoet.”

Arrangementen “In sommige gevallen geven scholen aan een leerling met een bepaalde ondersteuningsbehoefte wel te kunnen helpen, maar dat daarvoor iets extra’s nodig is. Dat kan gaan om de inzet van deskundigen uit een van de REC’s, om tijdelijke of gedeeltelijke plaatsing in het speciaal (basis)onderwijs, of om ondersteuning als aanvulling op de basiszorg. Scholen leggen dat vast in een plan, waarin wordt aangegeven wat ze al hebben gedaan, wat er nodig is in de volgende fase en hoe duur dat is. Op basis daarvan wijzen wij al dan niet middelen toe.”

>>


23

>>

Voorbeelden van ondersteuningsarrangementen Doel: plaatsing in het speciaal onderwijs voorkomen en mogelijk maken dat de basisschool werkelijk in staat is een passend aanbod te realiseren voor het kind met een speciale ondersteuningsbehoefte. > bieden van diverse vormen ambulante begeleiding > hulp bij maken van HP/groepsplannen > hulp bij invullen leerlijnen > hulp bij opstellen ontwikkelingsperspectief > aanbieden schrijftherapie > aanbieden ergotherapie > voorlichting schrijfonderwijs > adviseren binnen de school > hulp bij afstemmen op gedragsproblemen > hulp bij afstemmen op leer-/ontwikkelingsproblemen > hulp bij optimaliseren leesproces > ondersteuning/begeleiding IB’ers > ondersteuning/begeleiding ouders > concrete hulp/advies bij het leren afstemmen op alle onderwijsbehoeften in de groep > begeleiding pedagogisch klimaat in de groep > bekostiging inzet extra uren RT > bekostiging inzet extra uren klassenassistent > bekostiging extra begeleiding rekenen/technisch lezen > deelname aan ‘de Familieklas’

24


De Familieklas De Familieklas is een arrangement dat zich richt op kinderen met gedragsproblemen in de groep. In de Familieklas worden de leerling, zijn thuis en zijn school bij elkaar gebracht (zie kader). Gedurende twaalf weken is de Familieklas gedurende een ochtend in de week in bedrijf. Alle betrokkenen worden uitgedaagd met de vraag: wat kan ik anders doen? Iedereen krijgt de ruimte om nieuw gedrag te ontwikkelen en te oefenen. Samen worden doelen bepaald en beschreven op een doelenkaart, die meegaat naar school en naar huis en waarop de ontwikkelingen worden bijgehouden. Om de twee weken krijgen alle ouders de gelegenheid een uur met elkaar te spreken over de vorderingen. Op die manier helpen alle betrokken elkaar verder. De Familieklas is afkomstig uit Denemarken, waar dit concept al jaren goede resultaten oplevert. Gebleken is dat de contacten tussen de school en thuis sterk verbeteren en dat de leerlingen blijvend verbeterd gedrag vertonen in hun eigen groep.

“In sommige gevallen geven scholen aan een leerling met een bepaalde ondersteuningsbehoefte wel te kunnen helpen, maar dat daarvoor iets extra’s nodig is.”

Leren van elkaar Het motto van het samenwerkingsverband Veenendaal e.o. is goed gekozen. Dat geldt overigens voor alle samenwerkingsverbanden die op dit moment druk bezig zijn hun ondersteuningsplan vorm te geven. Hopelijk kunnen de ideeen die wij verzamelen daar een bescheiden bijdrage aan leveren. Mail voor meer informatie naar: [email protected]. Heeft u bestaande praktijkvoorbeelden van ondersteuningsarrangementen? Laat het ons weten en misschien komen we dan ook bij u langs. Mail uw voorbeelden naar: [email protected]

•

Familieklas Voor wie?

Duidelijke rollen

De doelgroep bestaat uit kinderen in groep vier tot en met acht met zodanige gedragsproblemen in de klas, dat die de eigen leerprestaties en/of die van hun klasgenoten in de weg staan. Soms is de relatiedriehoek kind-ouder-school verstoord.

In de Familieklas worden ouders en kinderen gestimuleerd uit te gaan van de basisgedachte: wat kan ík doen?; kan ik veranderen, zodat de situatie verandert? De Familieklas biedt ruimte aan ouders om te oefenen met dit nieuwe gedrag naar hun kind. Het kind werkt aan zijn doelen en put vertrouwen uit het behalen van kleine successen. De leerkracht krijgt steun vanuit de Familieklas om meer afstand te nemen van de problemen en het kind met een andere insteek te benaderen. Het kind krijgt eenduidiger reacties van ouders en leerkracht en dat verheldert ieders rol in het geheel. De resultaten zijn betere communicatie met ouders en beter gedrag en betere begeleidbaarheid en leerprestaties van het kind. Dat komt de werksituatie ten goede.

Opzet van de Familieklas > De Familieklas is één ochtend in de week, twaalf weken lang. > De Familieklas-leerkracht stelt samen met het kind, zijn ouder(s) en zijn eigen leerkracht leerdoelen op. > Het kind werkt aan die doelen in de Familieklas én in de eigen klas. De eigen leerkracht beoordeelt in de klas hoe het kind scoort op de gestelde doelen en vult de resultaten in op de doelenkaart. In de Familieklas scoort de ouder het gedrag van het kind op de doelenkaart. > In de Familieklas wordt gewerkt aan het gewone schoolwerk, zodat het kind geen achterstand oploopt. > De ouders helpen de kinderen en elkaar. > De Familieklas-leerkrachten helpen iedereen bij hun eigen taak en ze leren iedereen zo goed mogelijk samen te werken.

Kosten deelname € 2.200,- per kind voor de periode van 12 weken.


25

Dyade Academy

>

Dyade Academy ontwikkelt en verzorgt trainingen

relations en communicatie. De trainingen van Dyade

voor schoolbesturen, scholen en onderwijsorganisaties.

Academy zijn praktisch, compact, resultaatgericht en

Deze trainingen zijn veelal gericht op alles wat met

worden gegeven door trainers met kennis van de onder-

de bedrijfsvoering te maken heeft: financiën, personele

wijsomgeving. Daarnaast kunnen de meeste trainingen

zaken, huisvesting, management en bestuur, public

ook bij u op locatie gegeven worden.

(G)MR: Basiscursus Medezeggenschap Dag maandag

>

Datum 15 april 2013

Plaats Amersfoort

>

(G)MR: Passend Onderwijs Dag woensdag donderdag

Datum 10 april 2013 6 juni 2013

Plaats Bergen op Zoom Ede

(G)MR: Krimp Dag maandag

Datum 25 april 2013

Plaats Ede

Wilt u meer informatie of uzelf inschrijven, ga dan naar www.dyade.nl en klik in het linkermenu op Dyade Academy.

De meeste trainingen binnen de Dyade Academy kunnen ook bij u op locatie gegeven worden!

Uitgelicht: Masterclass Marketing Omgaan met de Pers in Crisis Voor een offerte op maat kunt u contact opnemen met: [email protected]

26


Dyade Academy Leergangen in 2013 In 2013 biedt de Dyade Academy wederom verschillende leergangen aan, waaronder de succesvolle leergangen Controlling in het Onderwijs, Meer doen! met minder in het Onderwijs en Bevlogen in het Onderwijs, maar ook de nieuwe leergang Strategisch HR beleid.

>

Leergang: Duurzaam en strategisch personeelsmanagement in het NIEUW Onderwijs (6 dagdelen) Dag dinsdag donderdag woensdag

>


Leergang: Controlling in het Onderwijs Klantwaardering: (Executive) donderdag donderdag donderdag donderdag donderdag

>

Datum 17 september 2013 26 september 2013 9 oktober 2013

16 mei 2013 30 mei 2013 13 juni 2013 27 juni 2013 12 september 2013

>

8,6

Vrije Universiteit Amsterdam Vrije Universiteit Amsterdam Vrije Universiteit Amsterdam Vrije Universiteit Amsterdam Vrije Universiteit Amsterdam

Leergang: Meer Doen! met minder in het Onderwijs (6 dagdelen) Klantwaardering:

Leergang: Bevlogen in het Onderwijs, vanuit passie en energie naar prestatie (6 dagdelen) Klantwaardering: Dag dinsdag dinsdag dinsdag

>

Datum 14 mei 2013 28 mei 2013 4 juni 2013

Leergang: Bevlogen in het Onderwijs, vanuit passie en energie naar prestatie (6 dagdelen) Klantwaardering: Dag dinsdag dinsdag donderdag

Datum 12 november 2013 19 november 2013 28 november 2013

9,0


9,0


8,9

Dag dinsdag

Datum Plaats 17 september 2013 Nyenrode Business Universiteit Breukelen donderdag 3 oktober 2013 Nyenrode Business Universiteit Breukelen dinsdag 10 oktober 2013 Nyenrode Business Universiteit Breukelen

Voordelen: > Interessante gastsprekers (uit de onderwijssector) > Bij deelname ontvangt u de nieuwste iPad om interactief deel te nemen aan de leergang.

Locatie: Vrije Universiteit Amsterdam

Locatie: Erasmus Universiteit Rotterdam

Locatie: Nyenrode Business Universiteit


27

Konica Minolta:

een slimme keuze voor een wereld aan documentoplossingen Wereldwijd vertrouwen honderdduizenden organisaties hun documenten en documentstromen toe aan de producten en oplossingen van Konica Minolta. En niet ten onrechte: met een voorsprong op verschillende terreinen ligt een keuze voor het toonaangevende A-merk in imaging voor de hand. Een complete keuze: bij Konica Minolta kiest u nooit voor het systeem alleen. Naast geavanceerde hardware en software bieden we u ook Optimized Print Services (OPS). Met dit totaalconcept aan ontzorgingsdiensten bent u verzekerd van een optimale, efficiënte en beheersbare inzet van uw documentoplossing.

Een bekroonde keuze: de hele multifunctionalproductlijn van Konica Minolta is in 2011 bekroond met de BLI Line of the Year Award.

Een duurzame keuze: de documentoplossingen van Konica Minolta springen spaarzaam om met de natuurlijke hulpbronnen. Zo introduceerde Konica Minolta de nieuwe generatie multifunctionals met A-label.

Een modulaire keuze: een documentoplossing van Konica Minolta ontwikkelt zich met u mee. Groeit uw organisatie, dan laat de documentinfrastructuur zich makkelijk aanpassen.

B D

De veilige keuze: werkt u met informatie die niet voor iedereen bestemd is? Konica Minolta kent een keur aan beveiligingsoplossingen.

Meer weten? Wilt u meer weten over de documentoplossingen van Konica Minolta? Wilt u weten hoe u efficiënter, slimmer, veiliger en duurzamer kunt kopiëren, printen, scannen en faxen? Neem vandaag nog contact op met Konica Minolta of kijk op www.konicaminolta.nl.

Konica Minolta Business Solutions Nederland, Postbus 237, 1170 AE Badhoevedorp, telefoon 020 - 658 41 41, fax 020 - 658 41 60, e-mail: info @konicaminolta.nl

A

www.dyade.nl/voordeelservice Dienst / product

Partner van Dyade

Uw voordeel

Arbodienstverlening

Perspectief

> Tot 33% korting op abonnementen Aanmelden via Peter Wijnholds > Zeer goede resultaten (0341) 43 87 00 of per mail [email protected] www.perspectief.eu

Architectuur van de inrichting Inrichtingsadvies

Projectum

> Korting op ontwerpen projectkosten

Aanmelden / Informatie Rien Sandifort, Johan Strating of Dominique Soares (030) 634 62 90.

Bankarrangement

Dyade beschikt over bankarrangementen

> Speciale Dyade-tarieven

Informatie bij Henk Schoone ([email protected])

Brandpreventie

Dry Sprinkler Powder Aerosol (DSPA)


Informatie bij Jorg Aaldering (024) 352 25 73

Elektronische beveiliging

Chubb Varel Security

> Beveiligingsoplossingen op maat

Aanmelden via tel. (020) 651 61 24

Digitale schoolborden

Lyreco

> 10% korting

Inschrijven via www.dyade.nl > Diensten > Dyade Voordeelservice

IP Aanvullingsplan

Loyalis

> 20% korting

Aanmelden via tel. (045) 579 61 11

Koffieconcepten (koffiemachines) voor professioneel gebruik

Overwijk Koffiesystemen

> Kortingen op aanschaf en aantrekkelijke huur- en onderhoudstarieven

Aanmelden / Informatie Peter Verwoert Telefoon (0513) 46 50 50

Liftinstallaties

Lift Intermediair

> 10% korting

Aanmelden via www.bosconsultancy.nl of via tel. (085) 877 94 67

Medewerkertevredenheid en werkplezier

Motivate Management Training & Advies


Informatie Miranda Huijs 06 536 326 21, per mail [email protected] of www.mmat.nl

Multifunctionals Alles op het gebied van prints, scans & kopieën

Konica Minolta

> Tot 55% korting op apparatuur

Inschrijven via www.dyade.nl > Voordeelservice

Papier printen kopieerpapier

Lyreco

> Goede kwaliteit papier tegen een bodemprijs

Inschrijven via www.dyade.nl > Dyade Voordeelservice > Lyreco

Payroll oplossingen

Randstad Payrolling Solutions

> Speciale Dyade-condities

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Marit Lubberink via [email protected] of 06 - 27 13 92 94

(Personeels)advertenties het plaatsen van advertenties in de media

Meyson communicatieadviesbureau

> Korting oplopend tot 35% op reguliere advertentietarieven

Aanmelden via tel. (023) 564 96 90 of per mail [email protected]

Plaagdier beheersing

ISS Pest Control

> 5% korting

Aanmelden via Rutger Markerink Tel. (030) 2652970 of per mail [email protected]

Re-integratie en outplacement

Agens Pro Mobile B.V.


Aanmelden via [email protected] of via tel. (033) 4698 225.

Schoolmeubilair

Presikhaaf

> Aantrekkelijke (leverings)condities

Aanmelden via tel. (026) 368 56 85 of via [email protected]

Schoonmaken

ISS Cleaning Services

> Mantelcontract schoonmaken

Aanmelden via Max Snoeren tel.(030) 242 43 00 of per mail [email protected]

Sanitaire voorzieningen Toiletpapier, zeep, handdoeken, etc.

ISS Washroom Services

> Mantelcontract sanitaire voorzieningen

Aanmelden via Ron Bauhuis tel. (075) 612 71 61 of per mail [email protected]

Speeltoestellen & Sportproducten

Yalp

> Korting bij inspectie, ontwerpen en aanschaf.

Informatie bij: Erik de Munk tel. 06 13958070 of per mail [email protected]

Veiligheid, agressie en BHV, middelen, advies en opleidingen

Octaaf Adviesgroep


Aanmelden via Peter Schut tel. (030) 6022976 of per mail [email protected]

Verbruiksmateriaal pennen, potloden, stiften, linialen etc.

Lyreco

> Geen verzendkosten bij een laag bestelbedrag > Hoge kortingen (tot 38%)

Inschrijven via www.dyade.nl > Diensten > Dyade Voordeelservice

Verzekeringen (particulier)

Allianz

> Scherpe premies

Inschrijven via www.dyade.nl > Voordeelservice

Website het maken van een eigen site voor bestuur of school

Meyson communicatieadviesbureau

> U kunt gebruikmaken van een pakket dat speciaal voor het onderwijs gemaakt is

Aanmelden via tel. (023) 564 96 90 of per mail [email protected]

Ziektekostenverzekering

AVITAE/VGZ

> Uitstekende dekking

Aanmelden via www.dyade.nl > Diensten > Dyade Voordeelservice

Agis

> Zeer scherpe premie

Aanmelden via www.agiscollectief.nl/dyade

t Uitgelich

Hoe kunt u profiteren?


29

Waar vindt u ons? kijk op

Dyade Amersfoort

www.dyade.nl voor een routebeschrijving

Dyade Rotterdam

a Amersfoort

r Rotterdam

Utrechtseweg 371 | Postbus 1402 | 3800 BK Amersfoort tel. (033) 469 82 00 | fax (033) 461 28 49

Scheepmakershaven 64 | Postbus 1080 | 3000 BB Rotterdam tel. (010) 224 50 00 | fax (010) 414 72 27

Dyade Capelle aan den IJssel

Dyade Zuid-West Nederland

e Capelle aan den IJssel

b Bergen op Zoom

Dorpstraat 181 | 2903 LA Capelle a/d IJssel tel. (010) 258 77 22 | fax (010) 258 77 20

Marslaan 1 | Postbus 648 | 4600 AP Bergen op Zoom tel. (0164) 23 75 57 | fax (0164) 24 14 34

Dyade Ede

e Ede

Dr. Hub van Doorneweg 91 | Postbus 4156 | 5004 JD Tilburg tel. (013) 460 99 99 | fax (013) 460 99 90

Horapark 3 | Postbus 8040 | 6710 AA Ede tel. (0318) 67 51 11 | fax (0318) 62 23 63

Dyade

Dyade Noord-Holland

h Hoofddorp

t Tilburg

c Dyade Centraal Bureau Fakkelstede 2 | Postbus 611 | 3430 AP Nieuwegein tel. (030) 630 56 00 | fax (030) 630 56 91

Wegalaan 14-28 | Postbus 346 | 2130 AH Hoofddorp tel. (023) 564 96 00 | fax (023) 564 96 99

s Servicedesk tel. (030) 630 56 99 | mail [email protected] Openingstijden: 8:00 - 17:00 uur tijdens werkdagen

Volg Dyade via: www.dyade.nl > Nieuwsflits: te vinden op de website > Maandbrief: te vinden op de website > Twitter: Dyade_info > LinkedIn: Dyade Dienstverlening Onderwijs

30


04

04/05 april

2013

KALENDER

mei Formulier maandopgave geweigerde vacatures toezenden aan CFI als een vacature geweigerd wordt door een eigen wachtgelder. Een kopie van het formulier aan de afdeling Dyade Personeel zenden. Vervangingsmutaties moeten binnen drie maanden zijn gedeclareerd bij het Vervangingsfonds. In verband met de verwerkingstijd is het van belang vervangingsmutaties binnen twee maanden in te dienen bij Dyade. Wanneer de termijn wordt overschreden, kunnen de kosten niet meer worden gedeclareerd bij het Vervangingsfonds. Gewerkte invaldagen moeten liefst direct, maar uiterlijk vóór de 5e van de volgende maand voor verwerking worden aangeboden. Toezenden personeelsmutaties aan de afdeling Dyade Personeel.

Wij verzoeken u personeelsmutaties gespreid - bijvoorbeeld wekelijks - aan te bieden via www.dyade.nl > Inloggen > Raet Online.

RAET 10/04

Mutaties die uiterlijk voor 17.00 uur worden ingeleverd, worden verwerkt in het salaris van april.

24/04

Laatste mogelijkheid blokkering (vóór 16.00 uur) salarisbetaling april.

25/04

De geplande betaaldatum van het salaris over de maand april.

09/05

Mutaties die uiterlijk voor 17.00 uur worden ingeleverd, worden verwerkt in het salaris van mei.

23/05

Laatste mogelijkheid blokkering (vóór 16.00 uur) salarisbetaling mei.

24/05

De geplande betaaldatum van het salaris over de maand mei.


31

Speciaal voor u: Het Collectief Verzekeringsplan

Bonusgarantie Bescherming van uw no-claim bij schade. Garantie tegen onderverzekering Uw inboedel en woonhuis nooit meer onderverzekerd. Goed verzekerd op reis Overal ter wereld. Zekerheid U en uw gezinsleden goed beschermd.

Het Collectief Verzekeringsplan is speciaal voor u samengesteld door tussenpersoon Mandema & Partners en verzekeringsmaatschappij Allianz Nederland in samenwerking met Dyade. U profiteert hiermee van vele voordelen en scherpe premies voor een groot aantal schadeverzekeringen en een uitstekende service! Voor informatie en een vrijblijvende offerte belt u met de medewerkers van Allianz Nederland: (010) 45 41 777. Of ga naar www.anvp.nl De logincode is: 8350 Wachtwoord: T41400 (denk aan de hoofdletter)

Vakblad voor bedrijfsvoering het onderwijs. magazine. nummer 4 april 2013 maandelijkse uitgave van Dyade Dienstverlening Onderwijs

Recommend Documents