magazine Vakblad voor bedrijfsvoering in het onderwijs
nummer 9 | september 2013 | maandelijkse uitgave van Dyade Dienstverlening Onderwijs
Laatste kans!
Schrijf nu in voor leergang Controlling of in het Onderwijs leergang Controlling in het Onderwijs Executive. De onderwijsw ereld is conti heeft regel nu geving en matig te maken met in beweging, nieuwe Controllerkent verschillende stakeholdewetbreed gekws in het onderwijs rs. met uitee alificeerd zijn en moeten dan ook nlopende rekening houd posities en belangen. en
Leergang Controlling het Onderw in ijs
Dyade Acade praktische my biedt u een leergang met zelfstandig handvatten, zodat verantwoordfinanciële en niet-fiu in de toekomst nanciële dynamische elijkheid kunt dragen eindorganisatie. in een Met de kennis matig denke van de leerga ng en begrot n en bent u beter kunt u bedrijfsingen inzich in staat financ telijk te maken iën Start 13 . septe
mber
Wat kunt
u
verwachten > Speciaal ? ontwik lers en profes keld voor onderw ijscontrolhet onders sionals die betrok ken teunen en ontwikkelen zijn bij gisch financ ieel beleid van strateinstellingen in onderw ijs> Interessante sprekers (deels) uit de onderw ijssector > Gastsp rekers uit de praktij > Bij deelna k me ontvan gt u de Apple interactief deel te nemen iPad > Literatuur aan de leerganom in digital g e vorm > De mogel ijkheid andere het onderw controllers ijs te ontmo uit > Caterin eten g voor de gehele dag > U ontvan gt na deelnamecer afloop een tificaat
Leergang Controlling het Onderw ijs Executi in ve
In de Execu ontwikkelingtive leergang worde n en vertaa ld naar de de toekomstige Daarnaast huidige situati ontwikkelt e. ontwikkelpla u n. Tijden tijdens deze leerga naast de benodigde s de leergang Execut ng uw eigen behandeld theoretische ive worde de inhou om een directe koppe verdieping casuss n d van de en ling te leergang nemers. en de prakti maken tussen jk van de Start 22 deel-
november
Klantwaa
Meest waard rdering in het Onde evol aan leerga ngen Contr rwijs volgen
> ‘Voorbeelden olling s deelne uit de prakti mers: de impact jk. Je merkt en toegevoegde control door Klantwaardering waarde van > ‘Besef welke de verhalen.’ > ‘Dynamisch rol je vervult’ geheel door praktijkvoor Prijs beelden’
8,6
De kosten van deelna me zijn € 3.450,- per Combinatie persoon/per leergang. Met de leergankorting g Contro benodigde lling in wijs Execut kennis om deel te het Onder wijs beschi nemen aan ive. U ontvan u zich voor Controlling kt u over de beide leergangt € 1.000,- korting in het gen inschri op de totaalp Onderjft. rijs indien Inschrijven of meer inform www.dyade.nl atie? (Executive) > Dyade Academ y > Leerga ng Contro lling in het Onderwijs
De leergange versterken n Controlling in het uw rol aan de bestuursOnderwijs tafel
Laatste kans om in te schrijven voor de leergang Controlling in het Onderwijs > 10 tips voor het opstellen van een (meerjaren)begroting > Belang van visualisatie, draagkracht en betrokkenheid bij opstellen strategisch beleidsplan > Daltonschool Culemborg: ‘Leerlingen 12 uur per dag welkom’
BESPAAR BESPAAR OP OP uw uw BESPAAR BESPAAR OP OP uw uw BESPAAR BESPAAR OP OP uw uw KOPIEERPAPIER KOPIEERPAPIER VIA VIA HET HET KOPIEERPAPIER KOPIEERPAPIER VIA VIA HET HET KOPIEERPAPIER KOPIEERPAPIER VIA VIA HET HET DYADE DYADE COLLECTIEF! COLLECTIEF! DYADE DYADE COLLECTIEF! COLLECTIEF! DYADE DYADE COLLECTIEF! COLLECTIEF!
• Levering • Leveringdedevolgende volgendewerkdag werkdag • Levering • Leveringdedevolgende volgende werkdag werkdag • Levering • Leveringdedevolgende volgendewerkdag werkdag • Persoonlijk • Persoonlijkenendirect directcontact contact • Persoonlijk • Persoonlijkenendirect direct contact contact • Persoonlijk • Persoonlijkenendirect directcontact contact • Online • Onlinebestellen bestellen • Online • Onlinebestellen bestellen • Online • Onlinebestellen bestellen • ISO • ISOgecertificeerd gecertificeerd • ISO • ISOgecertificeerd gecertificeerd • ISO • ISOgecertificeerd gecertificeerd • uitgebreid • uitgebreidassortiment assortiment • uitgebreid • uitgebreidassortiment assortiment • uitgebreid • uitgebreid assortiment assortiment van vanmilieuvriendelijke milieuvriendelijke
van vanmilieuvriendelijke milieuvriendelijke van van milieuvriendelijke milieuvriendelijke producten producten producten producten producten producten
www.lyreco.nl www.lyreco.nl www.lyreco.nl www.lyreco.nl www.lyreco.nl www.lyreco.nl Telefoon Telefoon 088 088 60 60 32 32 001 001 Telefoon Telefoon 088 088 60 60 32 32 001 001 Telefoon Telefoon 088 08860603232001 001
Online Online bestellen bestellen Online Online bestellen bestellen Online Online bestellen bestellen
,, ,, n n e e l l l l e e t t s s e e b b g g n n a e e l l a a l l aaaannnnddddaaaggbbbbeeeessttsseettueeluislleisl!en!n, , V V V V !! !! anmndoodooarrggrraggeeageenngnniinniinnhhhhuuuuis is VVam is is h h m m mmoorgrgeenninin
C
O
L
O
F
O
N
Dyademagazine is een uitgave van Dyade. Dyademagazine verschijnt elf maal per jaar. Redactie Wilma Antonisse Mieke van den Berg Frank Cannegieter Clemens Geenen Marianne Groen Joop de Jager Rinus Welleman Herman de Wild (hoofdredacteur) Aad van der Wilt Met medewerking van Ronald te Loo Jolanda Joore Nico Ruitenbeek Redactie-adres Postbus 611 3430 AP Nieuwegein
[email protected] Abonnementen Klanten van Dyade ontvangen een exemplaar van het Dyademagazine per bevoegd gezag plus een exemplaar per school. Voor niet-klanten en extra abonnementen kost het Dyademagazine E 39,95 per jaar, exclusief btw. Voor opgave van abonnementen en adreswijzigingen kunt u contact opnemen met uw Dyadevestiging. Advertentie-informatie Herman de Wild Tel. (030) 630 56 26 Hoewel aan de productie van Dyademagazine veel zorg wordt besteed, kan het voorkomen dat iets aan onze aandacht ontsnapt. De Stichting Dyade Dienstverlening aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de eventuele gevolgen van drukfouten, onjuistheden of onvolledigheden in de gepubliceerde informatie.
4
7
In dit nummer:
4
Begr oting én meerjarenbegroting
24
7 IMC Weekendschool: De zondagsschool, terug van weggeweest? 10
Kozijnbehoud Groen van Prinsterer school in Barendrecht
12
Kennisnet : Vier in balans
14
Visualisatie, draagkracht en betrokkenheid
C o l u m n
c
19 Onder wijsdoping 20 Even voor stellen: Jolanda Joore 21
Dyade en SEPA
22
Daltonschool in Culemborg
i n
t h e
s p o t l i g h t
Vormgeving designGenerator, Arnhem
24
Eindredactie TextArt, Heerhugowaard
29 Voordeelser vice van de zaak
Illustraties Mieke de Haan, Gouda
30 Waar vindt u ons? / Nieuwe huisvesting Dyade
Drukkerij Nivo, Delfgauw
31 K alender
s
Samenwerkingsverband Koer s VO
Foto voorpagina: Koers VO Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
3
PO/VO/MBO
Begroting én meerjarenbegroting Inclusief 10 tips voor het opstellen van een begroting
Een jaarlijks terugkerend ritueel is het opstellen van de onderwijsbegroting. Begroten is het vertalen van doelstellingen en activiteiten in geld. Goed financieel beleid bestaat uit drie onderdelen: zicht krijgen in de financiële ruimte op korte termijn, zicht krijgen op lange termijn en het managen van risico’s. Het zo nauwkeurig mogelijk opstellen van een exploitatiebegroting en een meerjarenbegroting helpt de onderwijsorganisatie bij het behalen van de doelstellingen. Dit artikel geeft inzicht in de waarde van een meerjarenbegroting, gaat in op het managen van risico’s en geeft tien tips voor het opstellen van een begroting. door Frank Cannegieter
Zicht krijgen in de financiële ruimte op korte termijn In een exploitatiebegroting wordt onderscheid gemaakt tussen baten en lasten. Baten zijn de opbrengsten die aan de begrote periode worden toegerekend. Bij de baten dient onderscheid te worden gemaakt tussen structurele en incidentele baten. De toegekende rijksmiddelen aan de school worden geschaald onder de structurele baten tegenover de incidentele baten, bijvoorbeeld (project- of gemeentelijke) subsidies. Belangrijk bij het opstellen van een begroting is dat de structurele baten voor de structurele lasten worden gebruikt en incidentele baten voor incidentele lasten. Zo voorkomt u dat u voor structurele lasten op zoek moet naar incidentele baten. De uitgaven die tegenover de baten in de begroting staan noemen we lasten. Hieronder verstaan we de personele lasten, afschrijvingskosten, huisvestingslasten, leermiddelen en overige lasten. Het kan voorkomen dat op bovenschools niveau gekozen wordt bepaalde lasten gezamenlijk te dragen, omdat ze voor de afzonderlijke schooldirecteuren niet beïnvloedbaar zijn. Belangrijk is dat de schooldirecteur weet voor welke lasten hij of zij budgetverantwoordelijkheid draagt en welke zaken op bovenschools niveau worden betaald. Als alle lasten van de baten zijn afgetrokken, komt onder aan de streep het eindresultaat in beeld. Hieruit valt op te maken of er over blijft of dat
4
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
er een tekort optreedt. Duidelijke afspraken met bovenschools bestuurders is hier van belang. De verwachtingen in de begroting sporen niet altijd met de realiteit. Bij het opstellen van de exploitatiebegroting dient rekening gehouden te worden met niet-begrote kosten. Wellicht heeft de school overschotten uit voorliggende periode(s), waarmee eventuele tegenvallers opgevangen kunnen worden, of kan een post ‘onvoorziene kosten’ worden opgenomen. Zicht krijgen in de financiële ruimte op lange termijn Bovengenoemde begroting voor de korte termijn richt zich specifiek op één jaar. Deze begroting heeft veel waarde voor een meerjarenexploitatiebegroting over enkele jaren genomen. In een meerjarenbegroting kunnen de effecten van beleidskeuzes, de prognoses van het leerlingenaantal, de toekomstige afschrijvingskosten van investeringsplannen, de effecten van het formatiebeleid en de invoering van de functiemix inzichtelijk worden
‘Belangrijk is dat de schooldirecteur weet voor welke lasten hij of zij budgetverantwoordelijkheid draagt en welke zaken op bovenschools niveau worden betaald.’
gemaakt. Deze begroting geeft een duidelijk beeld van de wensen en de mogelijkheden op langere termijn. Voor het maken van een meerjarenbegroting is het verstandig de baten en lasten te splitsen in categorieën en deze voor meerdere jaren te berekenen. Hierdoor wordt op de lange termijn inzichtelijk wat de resterende beleidsruimte is. Een goede leerlingenprognose is hierbij van belang, gezien het feit dat de structurele baten grotendeels bepaald worden door het aantal leerlingen. Het managen van risico’s Verantwoord risicomanagement vereist dat niet meer geld aan het primaire proces wordt onttrokken dan strikt noodzakelijk is. De personele lasten, in veel onderwijsorganisaties zo’n tachtig procent, vormen het grootste deel van de lasten. In een krimpsituatie waar de organisatie met bezuinigingen wordt geconfronteerd, heeft een formatie-ingreep het meeste effect. Nadeel hierbij is dat arbeidsovereenkomsten in de
sector op korte termijn weinig flexibel zijn. De kostenflexibiliteit op korte termijn is dan laag, maar binnen de meerjarenbegroting gaat dit op termijn doorwerken. De knelpunten die zichtbaar worden in de meerjarenbegroting kunnen worden aangepakt met bijvoorbeeld het aantrekken van tijdelijke werknemers op uitzendbasis of via payrollconstructies ter verhoging van de kostenflexibiliteit. Op basis van de huidige meerjarenbegroting kunnen keuzes gemaakt worden die verstrekkende gevolgen hebben. Een goede onderbouwing van de keuzes zal het draagvlak in de organisatie doen toenemen.
>>
Via Dyade kunt u profiteren van de payrolloplossingen van Randstad. Voor meer informatie: www.dyade.nl > Voordeelservice > Randstad Payroll Solutions
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
5
‘Op basis van de huidige meerjarenbegroting kunnen keuzes gemaakt worden die verstrekkende gevolgen hebben. Een goede onderbouwing van de keuzes zal het draagvlak in de organisatie doen toenemen.’
>> Tips voor opstellen begroting Enkele ervaren adviseurs van Dyade Advies hebben een aantal belangrijke tips voor het opstellen van een begroting voor u samengesteld: Baten > 1. S taan de juiste leerlingaantallen per 1 oktober met gewichten in BRON? Uitgangspunt is het laatste bekende leerlingaantal met gewichten (en Nederlands onderwijs en anderstaligen) bij Cfi/DUO. Advies: Vergelijk deze gegevens met het eigen leerlingvolgsysteem. > 2. V ergelijk via de site van Cfi/DUO de gewogen gemiddelde leeftijd die daar is opgenomen met het overzicht uit het salarissysteem (standaard Raet-lijst). Sluit eventueel geconstateerde afwijkingen kort (met het administratiekantoor), zodat een en ander via het formulier van Cfi kan worden gecorrigeerd met de accountantsverklaring. > 3. C ontroleer het aantal geregistreerde ‘leerlinggebonden financiering’-kinderen van uw school. Dit is een continu proces, omdat tussentijds wijzigingen kunnen optreden. Dit kan van belang zijn voor de hoogte van het verwachte subsidiebedrag in het komende jaar dat in de jaarbegroting zal worden opgenomen. > 4. Z ijn er beschikkingen van de gemeente die invloed hebben op de baten (of lasten)? Te denken valt aan IHP (integraal huisvestingsplan), klokuurvergoedingen, doelsubsidies en schoolbegeleidingsmiddelen. > 5. Z ijn er overige baten? Hieronder kunnen vallen: ouderbijdragen, bijdragen samenwerkingsverband, huur- en medegebruik. Lasten > 6. H et grootste deel van de baten wordt besteed aan de salarissen. Reden om de formatie, zoals deze in de aangeleverde loonkostenbegroting wordt weergegeven, goed te controleren, eventuele wijzigingen aan te brengen én deze via mutaties door te geven aan de personeelsen salarisadministratie. De begroting gaat uit van het kalenderjaar. Ook de formatie wordt in de loonkostenbegroting na 31 juli doorgetrokken tot einde kalenderjaar. Uiteraard kunnen op basis van leerlingaantallen en/of mutaties in het per-
6
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
Hulp nodig bij het opstellen van een begroting? Dyade Advies staat u graag bij. Kijk voor meer informatie op www.dyade.nl > Dyade Advies.
soneelsbestand (Flexibel Pensioen en Uittreding, ontslag, vertrek naar andere werkgever, taakverminderingen, taakuitbreiding, Bapo, ouderschapsverlof, et cetera) wijzigingen met ingang van het nieuwe schooljaar intreden. In de Planning & Control applicatie van Dyade kunnen deze verwachte mutaties reeds worden ingebracht. Onder de personele lasten vallen ook de overige personeelskosten, zoals nascholing, bedrijfsgezondheidszorg (BGZ) en arbozorg en kosten uitbesteding derden. Deze kosten worden deels bepaald door het geformuleerde beleid in de schoolplannen. > 7. D e afschrijvingen voor het komende kalenderjaar kunnen voor wat betreft de aanwezige ‘vaste activa’ in de Dyadeapplicatie WebFinancieel worden opgevraagd (menu Activa/ Overzichten/Prognose afschrijvingen). Deze bedragen dienen te worden aangevuld met de afschrijvingen over geplande investeringen in het komende kalenderjaar. > 8. H et is belangrijk de onderhoudsvoorziening jaarlijks te toetsen en hierop de begroting bij te stellen. Om te komen tot een min of meer jaarlijks gelijke dotatie, moeten de cumulatieve uitgaven voor de komende jaren gedeeld worden door het aantal jaren. Let op: mocht in enig jaar extra veel onttrokken worden uit de onderhoudsvoorziening, dan mag de voorziening nooit een negatieve stand hebben ultimo kalenderjaar. Dit zou kunnen leiden tot een hogere dotatie of beter spreiden van de uitgaven. > 9. In principe vallen alle andere kosten onder de overige exploitatiekosten. Dit geldt voor schoonmaak, energie, publiekrechtelijke kosten, maar ook voor verbruiksmateriaal, reprokosten, administratiekosten, enzovoorts. In de overige exploitatiekosten dient rekening te worden gehouden met geformuleerd beleid in het strategisch beleidsplan op het gebied van identiteit, public relations (website, logo, enzovoorts), werving, ICT-beleid, profilering, et cetera.
•
> 10. Bereken voor de financiële exploitatie de verwachte rente-inkomsten voor het komende jaar op basis van de beleggingen/saldi op spaarrekeningen/deposito’s. Bron: Pulseprimair en Dyade Advies
PO/VO/MBO
IMC Weekendschool
De zondagsschool, terug van weggeweest? IMC Weekendschool is in 1998 door psycholoog Heleen Terwijn - in samenwerking met handelshuis IMC - opgericht als school voor aanvullend onderwijs voor gemotiveerde jongeren van 10 tot 14 jaar uit sociaal-economische ‘prachtwijken’. Op de weekendschool kunnen jongeren kennismaken met interessante vakgebieden uit de wereld van kunst en cultuur, wetenschap en het bedrijfsleven. door Aad van der Wilt Gedurende 2,5 jaar krijgen leerlingen van de weekendschool vakken als recht, filosofie, geneeskunde, journalistiek, wiskunde, ondernemen, sterrenkunde en beeldende kunst. Voor elk vak bieden enthousiaste professionals, in samenwerking met de medewerkers van de weekendschool, een boeiende, waarheidsgetrouwe introductie op hun vakgebied. De leerlingen krijgen les in presenteren, informatie zoeken en debatteren. Verder is er aandacht voor actualiteiten en worden de leerlingen gestimuleerd zelf gastcolleges te organiseren over onderwerpen waarnaar zij nieuwsgierig zijn. Hoe dat allemaal in
zijn werk gaat, vragen we aan Yvonne Boot, locatiemanager van de weekendschool in Rotterdam. Wat is het concept van de weekendschool? “Op dit moment zijn er negen IMC Weekendscholen: in Amsterdam (Noord, West en Zuidoost), Den Haag, Groningen, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg en Utrecht”, begint Yvonne. “Elke weekendschool telt 3 jaargroepen van elk ongeveer 40 leerlingen. Zij zijn altijd afkomstig van basisscholen uit geselecteerde wijken. Deze kinderen krijgen 2,5 jaar lang elke zondag van 11.00 tot 14.30 uur aanvullend
>>
‘Onze aanpak is gericht op de in de kinderen aanwezige motivatie dingen te willen weten, uitzoeken en uitproberen.’
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
7
>>
onderwijs van allerlei vakexperts. IMC Weekendschool heeft drie centrale doelstellingen: > 1. ( toekomst)perspectieven van leerlingen helpen verbreden; > 2. hun zelfvertrouwen helpen vergroten; > 3. hun gevoel van verbondenheid met de Nederlandse samenleving versterken. We gaan ervan uit dat kinderen van nature beschikken over een heleboel nieuwsgierigheid. Onze aanpak is gericht op de in de kinderen aanwezige motivatie dingen te willen weten, uitzoeken en uitproberen. We willen ervoor zorgen dat onze leerlingen goed geïnformeerd in het leven staan en weten wat de maatschappij hen te bieden heeft, om later een goede keus te kunnen maken voor een bepaalde opleiding of een beroep.” Hoe is de weekendschool georganiseerd? Yvonne Boot: “Elke vestiging heeft haar eigen sponsors, een netwerk van circa honderdvijftig gastdocenten uit talloze beroepsvelden, vele andere vrijwilligers en tientallen stagiaires van de pabo en andere hbo- of universitaire opleidingen. Velen hebben een pedagogische of andere sociaalwetenschappelijke achtergrond. Het zijn gedreven mensen, die zich inspannen om de doelstellingen van de weekendschool te realiseren. De vaste staf bestaat uit drie medewerkers per vestiging: een locatiemanager, de jaarcoördinator en een klassendocent zijn op iedere school te vinden. Per vestiging is een van de drie jaarcoördinatoren locatiemanager en in die rol verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding van de vestiging. De locatiemanager is teamleider, houdt contact met de lokale overheid, is aanspreekpunt voor bedrijven en is betrokken bij de sponsorwerving. Het team geeft invulling aan het lesprogramma, dat bestaat uit ongeveer vijftien verschillende thema’s. De jaarcoördinator is het aanspreekpunt voor de leerlingen. Hij of zij zoekt bij ieder vak geschikte gastdocenten en begeleidt hen bij het maken van het lesprogramma. De jaarcoördinator blijft in principe drie jaar aan dezelfde groep leerlingen verbonden. Met alle wisselende gastdocenten is het namelijk voor de leerling van groot belang dat zij een vaste juf of meester hebben. De klassendocent assisteert de jaarcoördinator door een deel van de klas onder zijn of haar hoede te nemen. Klassendocenten werken alleen op zondag en zijn vaak pabo-student of student Pedagogiek. De gastdocenten worden geselecteerd op expertise in hun vakgebied. Sommigen van hen worden direct door de kinderen benaderd. Gemiddeld komen circa tweehonderd gastdocenten per vestiging per jaar lesgeven. Zij komen naar de weekendschool om een overzicht van hun vakgebied te geven en zoveel mogelijk samen met de leerlingen aan het werk te gaan.”
8
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
Waar komen de leerlingen vandaan? “De weekendschool is bedoeld voor kinderen uit wat wij ‘prachtwijken’ noemen”, vervolgt Yvonne Boot. “In Rotterdam is dat de wijk Delfshaven. Daar hebben we zeven basisscholen geselecteerd, waarvan onze leerlingen afkomstig zijn. Ieder jaar geven we een korte voorlichting in de groepen zeven en vragen we de kinderen of ze zich willen opgeven. In de praktijk zijn dat meestal zo’n zestig leerlingen. Daarmee voeren we individuele gesprekken om na te gaan of ze voldoende gemotiveerd zijn de weekendschool te gaan bezoeken. Uiteindelijk maken wij een keuze er ongeveer veertig toe te laten. Dat is de limiet per jaar, zo kunnen wij twintig leerlingen in een klas plaatsen en zijn wij er zeker van dat ieder kind voldoende aandacht krijgt. Bij die keuze spelen de cognitieve prestaties geen enkele rol; het gaat vooral om de vraag of ze gemotiveerd zijn.” Hoe ziet een lesdag er meestal uit? “Elk thema duurt drie tot vier zondagen. De leerkrachten zijn al vroeg aanwezig om de lokalen voor de lessen in te richten. Het Erasmus Medisch Centrum stelt deze lokalen als sponsor aan ons ter beschikking en dat betekent ’s morgens klaarzetten en aan het eind van de dag alles weer in de oorspronkelijke staat terugbrengen. We ontvangen de kinderen en de gastdocenten en de lessen gaan beginnen. Met de docenten hebben we van tevoren een planning opgesteld en de doelen bepaald voor die dag. We proberen altijd interactief te werken en aan te sluiten op dat wat de kinderen al weten. Om 12.30 is er een pauze en tegen 14.30 uur evalueren we met de leerlingen en de docenten hoe het is gegaan en hoe we volgende keer verder gaan. Aan het eind van ieder thema is er een presentatie, waarbij de kinderen kunnen vertellen wat ze hebben geleerd. Zo’n presentatie kan ook op locatie worden gegeven. Zo gaan we na afloop van het vak recht altijd naar de rechtbank en spelen daar een rechtszaak uit, waarbij de leerlingen de rol spelen van rechter, advocaat, griffier, politieagent en ga zo maar door. Bij zo’n gebeurtenis staan er van de rechtbank heel veel mensen vrijwillig klaar om de kinderen hun stukje van het vak te laten zien en te laten spelen. We starten het eerste weekend van het schooljaar altijd met het vak journalistiek. De leerlingen komen dan in aanraking met een heel interessant vakgebied (schrijvende pers, radio en televisie), maar ze doen vooral ervaringen op en leren vaardigheden die ze bij alle volgende vakken heel goed kunnen gebruiken. Een van die vaardigheden is het stellen van vragen. Het valt op dat alle gastdocenten de kinderen prijzen omdat ze zulke goede vragen stellen; dat hebben ze in het eerste thema al geleerd. Ook leren ze stukjes schrijven en presentaties maken, we organiseren een persconferentie en geven een eigen krant uit, die nog wordt gedrukt ook.” En na 2,5 jaar is het afgelopen? “Niet helemaal”, gaat Yvonne Boot verder. “Ze krijgen natuurlijk
Yvonne Boot Yvonne Boot deed ruim 25 jaar ervaring op in diverse functies in het (internationale) basisonderwijs. Zij was tevens onderwijsbestuurder en recruiter van onderwijspersoneel voor de Shell-scholen wereldwijd. Daarnaast werkte zij een aantal jaren als zelfstandig publicerend historicus. Sinds oktober 2010 is zij locatiemanager van IMC Weekendschool Rotterdam.
tijdens een formele plechtigheid het diploma van de weekendschool uitgereikt en zo sluiten we de periode af. Maar we hebben gezorgd voor een alumnitraject, dus eigenlijk begint het dan weer. Onder de titel ‘Future for Life Institute’, mogen alle oud-leerlingen terugkomen voor een jaarlijks aanbod van thema’s die we in de vorm van workshopachtige bijeenkomsten aanbieden. Daar wordt veel gebruikt van gemaakt. In Amsterdam, waar de weekendschool al 15 jaar bestaat, zien we ook oud-leerlingen terug als klassendocent, of als gastdocent.” Nog iets over de financiering “Het onderwijs op de weekendschool is vrijwillig (zij het niet vrijblijvend) en kosteloos. De weekendschool krijgt ook geen subsidie van de overheid. Dat betekent dat we helemaal afhankelijk zijn van sponsoring en van de vrijwillige inzet van gastdocenten. Zowel de bedrijven als de gastdocenten en vrijwilligers zetten zich belangeloos in vanuit hun maatschappelijke betrokkenheid. Dat is prachtig om te zien. Een groot aantal sponsors richt zich op de landelijke organisatie, maar er zijn ook veel bedrijven die zich vooral bekommeren om de weekendschool in de eigen woonplaats, zoals in ons geval, bedrijven uit de Rotterdamse haven.” Dus toch weer naar de zondagsschool Veel mensen zullen zich waarschijnlijk nog wel herinneren dat ze zondag uit de kerk naar de zondagsschool ‘moesten’. Het lijkt erop dat de geschiedenis zich aan het herhalen is, maar dan een beetje anders. Neem het vak gezondheid op de weekendschool. Als afsluiting loopt een hele groep kinderen een echte operatiekamer in, een deel wordt verkleed als zuster, chirurg, anesthesist, of patiënt. Dat klinkt toch veel opwindender dan een kleurplaat van de ark van Noach?!
•
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
9
PO/VO/MBO
Dyade Huisvesting & Vastgoed
Kozijnbehoud Groen van Prinstererschool in Barendrecht De Barendrechtse Groen van Prinstererschool, onderdeel van PCPO Barendrecht en Ridderkerk, werd gebouwd in 1994. In 2003 is een deel aangebouwd. De buitenschil bestaat uit vurenhouten kozijnen en ramen en WBP-deuren. De beglazing is geplaatst als binnenbeglazing met een aluminium profiel. Bij eerdere schilderbeurten is een en ander gerepareerd met 2-componentenpasta’s, maar niet op de juiste manier. Hierdoor vertoonden praktisch alle hoekverbindingen bij de aluminium beglazingsprofielen houtrotschade. PCPO Barendrecht en Ridderkerk legde het probleem voor aan Dyade Huisvesting & Vastgoed (HV).
Sandra van Ekeren, voormalig stagiaire bij Dyade Huisvesting & Vastgoed, was nauw betrokken bij dit project. “Dyade HV, in de persoon van Marcel Geerards (Verftechnisch-/Kleurenadviseur), bedacht een oplossing. De haalbaarheid hiervan is vervolgens in samenwerking met Lindhout schildervastgoedonderhoud onderzocht. We hebben hen advies gevraagd met als uitgangspunt het behoud van de kozijnen voor de komende 10 jaar. Lindhout heeft een inspectie en inventarisatie gedaan. Hierbij maakten ze een plan van aanpak volgens de BRL 50261, waarbij Lindhout de houtrotschades herstelt en tevens de oorzaken van deze schades wegneemt. Om een goed inzicht te krijgen, hebben we een aantal proefkozijnen laten maken. Enerzijds om de houtrotschade in kaart te brengen, anderzijds om te beoordelen hoe het bekleden van de onderafbeelding 1
afbeelding 2
dorpels c.q. volledig bekleden van het kozijn met Ventistone® eruit zou gaan zien. Het resultaat heeft de gemeente overtuigd dat dit de juiste oplossing was. Het vervangen van alle kozijnen is namelijk veel duurder.” De proefkozijnen voldeden aan alle wensen van de gemeente, waarna werd besloten het Ventistone® systeem toe te passen. De gemeente betaalde hiervoor de bouwkundige werkzaamheden en PCPO Barendrecht en Ridderkerk het schilderwerk. Tien jaar garantie “Op afbeelding 1 is zichtbaar dat door de grote hoeveelheid houtrot een mesje door het kozijn naar binnen is te duwen. Bij vrijwel ieder kozijn waren de verbindingen rot. Samen met projectleider Marco Bos van Lindhout heb ik het project wekelijks bezocht om te zien hoe de kozijnen van de Groen van Prinstererschool werden gerepareerd met behulp van het Ventistone® systeem”, legt Sandra uit. Het Ventistone® systeem is een bekledingssysteem voor houten gevelelementen. Marco Bos: “De toegepaste profielen zijn op basis van steenvezel-technologie. Het systeem bestaat uit optimale ontluchting en waterwering aan de buitenzijde van gevels, ter voorkoming van houtrotschades en/of verfgebreken. Dit wordt bereikt door het geheel of gedeeltelijk ventilerend aanbrengen van Ventistone® profielen, dorpelafdekkers en/of neuslatten met behulp van Tremco Illbruck Tack met ingebouwde afstandhouders (‘bolletjes’). Dit technologisch hoogstaande systeem zorgt voor blijvend droge houtconstructies, zodat duurzaam onderhoud in de toekomst mogelijk is, tegen lage kosten en zonder risico. 1) KOMO-procescertificaat BRL 5026 ‘Instandhouden van houten gevelelementen’, opgesteld door het College van Deskundigen Hout van Kiwa.
10
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
Het systeem is aangeboden inclusief tien jaar garantie. Om de twee jaar zal inspectie plaatsvinden en worden eventuele gebreken hersteld. Een overschilderbeurt zal pas na zeven of acht jaar noodzakelijk zijn.” Strak en glad resultaat “Tijdens het project zijn allereerst de verflagen weggeschuurd, zodat het hout kon drogen”, vervolgt Sandra van Dyade HV. “Het vochtgehalte in het hout was namelijk te hoog (20-28 procent) en dan hebben reparaties geen nut. Terwijl het hout werd geschuurd, zijn ook de verbindingen opengefreesd, waarbij het houtrot uit de kozijnen is verwijderd. Dat is goed te zien op afbeelding 2. Hierna konden de reparatiewerken beginnen. Het glas werd verwijderd om ook de binnenkanten van het kozijn goed te repareren. Er werd een laag fixeer aangebracht in iedere opengefreesde verbinding. Nadat deze fixeer goed was ingetrokken werd een 2-componentenpasta aangebracht. De pastaresten werden vervolgens verwijderd. Zo ontstond een nieuwe verbinding. Bij sommige kozijnen bevond het houtrot zich niet alleen in de verbindingen, maar ook op andere plaatsen. Bij deze grote stukken houtrot werd een stukje hout gebruikt om het te repareren. Tevens zijn deels nieuwe onderdorpels en/of nieuwe hoekverbindingen geplaatst. Tijdens de reparaties aan de buitenkant van de kozijnen werd ook het glas vervangen. Nadat alle verbindingen aan de buitenkant weer netjes gerepareerd waren, was het tijd voor het schilderwerk. Dit schilderwerk werd aan de binnen- en de buitenkant aangebracht. Na het schilderen zag het geheel er strak en glad uit.”
•
Dyade Huisvesting & Vastgoed kan ook u helpen bij het realiseren van onder andere onderhoudsprojecten en begeleidt u bij financieringsgesprekken met de gemeente. Voor meer informatie kijkt u op www.dyade.nl > Onderwijshuisvesting.
Feiten en cijfers Bedrijf Dyade Huisvesting & Vastgoed Datum 5 februari 2013 Locatie Groen van Prinstererschool Stellingmolen 10, 2992 DN Barendrecht Bouwjaar 1994 en 2003 Opdrachtgever PCPO Barendrecht en Ridderkerk Bekostiging Gemeente Barendrecht (€ 100.000,-), bestuur (€ 31.131,-) Uitvoering Lindhout schilder- vastgoedonderhoud Projectleiding Dyade Huisvesting & Vastgoed
De uitvoering De volgende werkzaamheden vonden plaats volgens de BRL 5026: > houtsaneringswerkzaamheden curatief; > houtsaneringswerkzaamheden preventief; > vervangen beglazing met behoud van bestaande roosters; > vervangen deuren (in WBP) aan de speelplaatszijde (overige deuren behouden); > vervangen volkernbeplating naast deuren die kapot zijn (gedeeltelijk vervangen door een contrasterende kleur); > bekleden liggend werk met Ventistone® (voorzijde a-profiel, bovenop zijde NL) alle kozijnen; > volledig bekleden van de kozijnen met Ventistone® ter plaatse van de lerarenkamer; > demonteren, inkorten en monteren van de zonweringen aan de speelplaatszijde; > buitenschilderwerkzaamheden kozijnen, ramen en deuren; > binnenschilderwerkzaamheden kozijnen, ramen en deuren in verband met nieuwe beglazing.
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
11
PO/VO/MBO
Kennisnet
Vier in balans Om alles uit leerlingen te halen, hebben ze recht op uitstekend onderwijs. Dat staat of valt met een optimaal gebruik van alle middelen die de maatschappij ter beschikking heeft. En daar ontstaat een probleem: de maatschappij verandert zodanig snel en levert daardoor zoveel middelen aan het onderwijs, dat het maar de vraag is op welke wijze al die middelen zo kunnen worden ingezet dat ze een optimale bijdrage leveren aan de ontwikkeling van onze kinderen. door Aad van der Wilt
In gesprek met Frans Schouwenburg van Kennisnet, focussen we op informatietechnologie en bespreken we de vraag hoe onderwijskundige en technische ontwikkelingen in balans kunnen worden gebracht. Een eerste kennismaking met Kennisnet aan de hand van het Vier in balans model. 1. Visie “De eerste vraag die een school zich zou moeten stellen is: wat vinden wij goed onderwijs?”, stelt Frans Schouwenburg. “Hoe willen we dat realiseren en welke rol speelt ICT daarbij? Bij het antwoord op die vraag komen een heleboel aspecten aan de orde, zoals de rol die de leerkracht speelt, wat de leerlingen en hun ouders doen en aan welke randvoorwaarden moet worden voldaan.
Kennisnet heeft hulpmiddelen ontwikkeld om die vraag zo goed mogelijk te beantwoorden met het eigen schoolteam. Een studiedag geeft bijvoorbeeld richting aan het hele proces en is daarmee praktisch onmisbaar als eerste stap.” 2. Deskundigheid “Maar daarmee zijn we er nog niet”, vervolgt Frans. “De volgende vraag is minstens zo belangrijk: over welke competenties moeten de mensen beschikken om ICT echt te laten werken voor het onderwijs? Dat geldt in de eerste plaats natuurlijk voor de leerkrachten. Wat betekent ICT voor hun pedagogisch en didactisch handelen, maar ook: wat betekent ICT ook voor hun eigen professionele ontwikkeling? Daarnaast vraagt ICT-inzet ook bepaalde deskundigheid van managers en zelfs van bestuurders. Voor hen is de vraag belangrijk hoe zij de medewerkers kunnen faciliteren de ontwikkelde visie daadwerkelijk in de praktijk tot stand te brengen. En we mogen zeker niet voorbijgaan aan de rol van het ondersteunend personeel. Ook zij dienen over competenties te beschikken om ICT te laten werken voor de leerlingen, maar ook voor de leerkrachten en de managers. Het is een misverstand te denken dat ICT kan worden ingevoerd door een doos tablets op het bureau van een leerkracht te zetten. Daar komt echt meer bij kijken.”
ICT is vervlochten in alle aspecten van de samenleving. Ook in
ICT is duur Veel besturen hebben te maken met krimp, of de gevolgen van bezuinigingen. Het eerste onderwerp dat dan wordt onderzocht is hoeveel op ICT kan worden bespaard. Dat gebeurt vanuit het idee dat ICT altijd veel geld kost en als het ware de slagroom op de taart is; een luxe die in tijden van krapte het eerst sneuvelt. Samen met Kennisnet heeft Dyade een workshop ontwikkeld die ook de andere kant zichtbaar maakt: hoe kun je in deze economisch moeilijke tijden tóch investeren in ICT om daarmee je onderwijs te verbeteren en het onderwijs efficiënter te organiseren?
12
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
het onderwijs is ICT inmiddels een vanzelfsprekendheid. Het is niet meer de vraag óf ICT wordt ingezet, maar op welke manier.
3. Inhoud en toepassingen Volgens Frans bestaat een derde belangrijk element uit inhoud en de toepassingen. “Het gaat hier om de informatie, de educatieve content en de software die wordt gebruikt. Niet alleen om allerlei algemene kennisbronnen, maar ook over het digitale lesmateriaal dat hoort bij de gebruikte methoden.”
‘Veel besturen hebben te maken met krimp, of de gevolgen van bezuinigingen. Het e erste onderwerp dat dan wordt onderzocht is h oeveel op ICT kan worden bespaard.’
Kennisnet 4. Infrastructuur In de vierde plaats is het netwerk binnen de school enorm belangrijk, samen met de beschikbaarheid en de kwaliteit van de gekozen hardware. Afhankelijk van de keuzes die zijn gemaakt vanuit de onderwijsvisie, bepaalt de school of vaste en draadloze netwerkverbindingen, digitale schoolborden, computers, laptops, tablets en mobiele telefoon gewenst zijn, maar ook welke servers, internetverbindingen en clouddiensten. En laten we daarbij niet vergeten dat de infrastructuur ook het beheer ervan omvat.” Balans door leiderschap “Daarmee zijn de bouwstenen van het Vier in balans model geschetst,” aldus Frans Schouwenburg. “Zij vormen samen het startpunt voor succesvolle implementatie van ICT in de school. Zij beïnvloeden elkaar en zijn van elkaar afhankelijk. Om de vier bouwstenen goed op elkaar af te stemmen, is leiderschap nodig. Leiderschap moet de verbinding leggen tussen de vier bouwstenen en brengt ze in balans door de juiste keuzes te maken en te overzien welke veranderingen het gevolg zullen zijn van gemaakte keuzes. Ook helpt het model de leidinggevenden bij het afleggen van verantwoording voor de gemaakte keuzes. Pas als de vier elementen van het model in balans zijn, kan de inzet van ICT in het onderwijs meerwaarde hebben.” Verdieping Met de lift gaan we naar de derde etage van het gebouw in Zoetermeer. We belanden in een futuristische omgeving, waar werkelijk alle ICT-snufjes beschikbaar zijn. Vaak komen hier groepen onder leiding van medewerkers van Kennisnet met elkaar nadenken over ICT en hoe ze daar in hun onderwijs zo goed mogelijk gebruik van kunnen maken. Wij van Dyademagazine komen zeker nog een keer terug.
•
ICT is vervlochten in alle aspecten van de samenleving. Ook in het onderwijs is ICT inmiddels een vanzelfsprekendheid. Het is niet meer de vraag óf ICT wordt ingezet, maar op welke manier. Hierbij is een integrale benadering essentieel en onderscheidt het onderwijs drie domeinen. Naast de focus op ICT in het leren, krijgt de komende jaren het gebruik van ICT om de doelmatigheid van de organisatie te vergroten en om zich transparant te verantwoorden een zwaarder accent. Kennisnet volgt deze ontwikkeling en positioneert zich binnen deze drie domeinen als ICT-partner voor álle instellingen in het PO, VO en mbo bij het maximaal benutten van de kracht van ICT. Dit doet Kennisnet vanuit drie rollen: 1. Expertise Kennisnet maakt inzichtelijk wat de kenmerken zijn van succesvolle ICT-toepassingen en zorgt ervoor dat deze kennis, ervaringen en goede voorbeelden worden gedeeld met het onderwijs. 2. Voorzieningen Kennisnet realiseert en beheert de landelijke ICT-infrastructuur die instellingen keuzevrijheid geeft en marktpartijen in positie brengt eigen dienstverlening te realiseren. 3. Innovatie Kennisnet inspireert en biedt een blik naar de toekomst door met nieuwe combinaties van onderwijs en ICT te experimenteren en deze inzichten te delen. Door de beschikbare middelen in het PO, VO en mbo te bundelen en deze gecoördineerd en gericht in te zetten, kan de ruim € 1 miljard aan ICT-investeringen van instellingen doelmatiger worden ingezet. Op basis van gedegen onderzoek wordt elk jaar de Vier in balans monitor ontwikkeld, waarin de stand van zaken in het land in beeld wordt gebracht. De monitor 2013 is onlangs verschenen. U kunt het bestand gratis downloaden, of bestellen op: www.kennisnet.nl/vierinbalans Kennisnet wordt volledig gesubsidieerd, en levert dus gratis diensten aan scholen.
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
13
PO/VO/MBO
Belangrijk bij opstellen strategisch beleidsplan:
Visualisatie, draagkracht en betrokkenheid In het onderwijs is het opstellen van een strategisch beleidsplan
Draagkracht en verbondenheid “Wij hadden
niet nieuw. De strategische doelen die worden gesteld moeten
onszelf de ambitie gesteld het strategisch beleidsplan op één pagina te krijgen. Dat lukte. Het nadeel ervan is dat de gestelde doelen voornamelijk op hoofdlijnen worden beschreven. Hiermee loop je het risico dat betrokkenen het beeld bij de doelen niet scherp krijgen. Om dit te voorkomen ga je de doelen automatisch beschrijven in tekst, waardoor je binnen de kortste keren weer uitkomt op tien pagina’s. De beschrijving van het strategisch beleidsplan is voor ons een belangrijk proces geweest. Doordat het proces is doorlopen met zowel personeel, ouders, bestuurs- en directieleden is draagkracht en verbondenheid gecreëerd. Tijdens het proces is gesproken over waar we sterk in zijn, wat we hebben bereikt, wat onze toekomstdoelen zijn en hoe het onderwijs er de komende jaren uit gaat zien. Dit heeft zich uiteindelijk vertaald van tien tekstpagina’s naar een poster op A3-formaat”, legt Martin uit.
richting geven aan de activiteiten van de schoolorganisatie voor de komende 3 à 4 jaar. Stichting PCO Gelderse Vallei in Nijkerk heeft ook een strategisch beleidsplan opgesteld voor de komende 4 jaar, maar heeft daarnaast de strategische doelen in een fraai vormgegeven poster laten visualiseren. Hiermee is in een overzicht voor alle betrokkenen bij de school duidelijk welke koers wordt gevaren. Directeur-bestuurder Martin van den Brink licht het strategisch beleidsplan 2013-2016 en het belang van visualisatie toe. door Frank Cannegieter
Bij stichting PCO Gelderse Vallei zijn 14 scholen aangesloten uit de gemeenten Nijkerk, Barneveld en Woudenberg. Circa 3.400 leerlingen krijgen onderwijs en ondersteuning van zo’n 300 medewerkers. Binnen deze 14 scholen wordt gewerkt aan doelen en opbrengsten. Deze zijn in kaart gebracht in het strategisch beleidsplan. Promotietour Bij een strategisch beleidsplan wordt snel gedacht aan tekst, weergegeven in boekvorm. Martin van den Brink: “Ook wij hebben zo’n exemplaar, maar wilden het document daarnaast in één overzicht visualiseren, zodat het strategisch beleidsplan bij alle betrokkenen helder op het netvlies komt te staan. Diverse betrokkenen hebben ook aan de basis gestaan van het strategisch beleidsplan. Beleidsplannen die top down worden bepaald, maar niet gedragen worden door de mensen op de werkvloer, zijn gedoemd te mislukken. Andersom trouwens ook. Als bottum up een plan wordt voorgesteld waar het management niet achter staat, heeft het plan ook weinig kans van slagen. Binnen ons beleidsplan is veel ruimte geweest om mee te denken, waarmee de betrokkenheid, draagkracht en het commitment groeit. Als management hebben wij een promotietour langs alle scholen gedaan om input te vragen voor het strategisch beleidsplan. In het strategisch beleidsplan staan vier hoofdthema’s centraal: schoolontwikkeling, organisatieprocessen, educatief partnerschap en professionalisering van de medewerker.”
14
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
Poster op zakformaat Martin van den Brink: “Mijn voorganger heeft het vorige strategisch beleidsplan ook gevisualiseerd. Dit komt voort uit de onderwijsfilosofie ‘meervoudige intelligentie’, waarbij men leerstof niet alleen bijbrengt met taal, maar juist ook met beelden. Deze lijn trekken wij door voor het strategisch beleidsplan 2013-2016. Het visualiseren van het beleidsplan bleek minder eenvoudig dan het gezamenlijk verwoorden van de inhoud. De visualisatie moet aansprekend, overzichtelijk, duidelijk en compact zijn. Daarnaast moet het een periode van vier jaar weergeven. Qua vormgeving ontstond het idee er een vouwbare poster van te maken, die van A3-formaat naar zakformaat en andersom kan transformeren. Door het ontwerp op zakformaat uit te klappen, ontvouwt zich een poster met het strategisch beleidsplan voor de komende jaren. Symbolisch is gekozen voor bouwstenen om de weg omhoog te visualiseren. Daarin is rekening gehouden met onvoorziene ontwikkelingen de komende jaren, door in het bouwwerk ook ‘bouwruimte’ te laten.” Intern wordt heel positief gereageerd op de visualisatie van het strategisch beleidsplan, weet Martin. “De poster is een ideaal hulpmiddel om regelmatig stil te staan bij de waarden en doelen die wij voor de komende jaren hebben vastgesteld. De waarden geven aan wie wij (willen) zijn en waar we voor
‘Binnen het onderwijs zijn ontzettend veel factoren en actoren die het strategisch beleidsplan kunnen beïnvloeden. Daardoor is het monitoren van het beleidsplan erg belangrijk.’
Martin van den Brink Martin van den Brink heeft een kleine 40 jaar onderwijservaring als leraar, schooldirecteur en bestuurder. Sinds 2010 is hij directeurbestuurder van stichting Protestants Christelijk Onderwijs te Gelderse Vallei (Barneveld, Nijkerk en Woudenberg).
staan. Deze waarden vormen het fundament van ons denken en handelen. Daarnaast staan onze doelen vast. Deze geven richting aan alles wat we ondernemen. Een greep uit onze doelen: > het bieden van een krachtige en veilige leeromgeving; > het versterken van partnerschap met ouders en externe organisaties; > het inzetten van mensen en middelen voor een duurzame organisatie vanuit professioneel leiderschap. Deze doelen komen terug in het strategisch beleidsplan, waarbinnen ook de zeven C-begrippen van innoveren centraal staan: concentratie, coherentie, commitment, community, consistentie, continuïteit en contextmanagement.” Met de tijd meegaan “De maatschappij is de laatste decennia enorm veranderd. Waar wij vroeger een leefomgeving hadden van honderd kilometer omtrek, hebben de leerlingen van tegenwoordig enorme mogelijkheden. Zo ook op onderwijsgebied. Er is ontzettend veel veranderd qua technologie, waar we ons in het onderwijs minder snel ontwikkelen dan de maatschappij vraagt. Met toegang tot alle mogelijke informatie via internet en televisie en alle nieuwe communicatiemiddelen, zoals tablets en smartphones, is het geheel veel dynamischer geworden. Het onderwijs moet hierin mee. Wij willen de jeugd voldoende perspectief bieden in de maatschappij van de toekomst. Dit is ook onderdeel in ons strategisch beleidsplan. Vandaar de term: ‘Bouw mee aan de school van de toekomst’. Het meeveranderen met de maatschappij is voor beleidsbepalers in het (basis)onderwijs niet eenvoudig. Het toekomstperspectief is diffuus. Enkele jaren geleden waren wij trots als we een bepaalde computerdichtheid hadden. Tegenwoordig gaat de digitale wereld met sprongen vooruit en dreigen onderwijsorganisaties de boot te missen als zij hier niet op inspelen. Onze rol binnen het basison-
derwijs is kinderen zoveel mogelijk bagage mee te geven richting het voortgezet onderwijs en de beroepsopleidingen, waarna zij voldoende geschoold moeten zijn om mee te draaien in de maatschappij. Omdat er een flinke periode zit tussen het verlaten van de basisschool en het moment van afstuderen binnen het beroepsonderwijs, is het voor basisscholen een hele opgave in te schatten hoe de toekomst er over enkele jaren uitziet. Hierin geeft ons strategisch beleidsplan richting.” Monitoren “Binnen het onderwijs zijn ontzettend veel factoren en actoren die het strategisch beleidsplan kunnen beïnvloeden”, stelt Martin. “Daardoor is het monitoren van het beleidsplan erg belangrijk. We hebben dan ook een stuurgroep ‘strategisch beleidsplan’ aangesteld, die per kwartaal monitort en rapporteert hoe het staat met de opbrengsten. Als bestuurder analyseer je deze rapportage en bekijk je aan het eind van het jaar door middel van de Plan Do Check Act-cyclus of alle doelstellingen voor de betreffende periode zijn gerealiseerd. Als doelstellingen niet gehaald worden of bewust wordt afgeweken door schooldirecteuren, worden de oorzaken en het vervolg besproken. Als er een goede uitleg is, die creatiever kan zijn, dan hebben wij hier als bestuur geen problemen mee. Ook voor bestuurders is de toekomst niet honderd procent zeker. Hierin kunnen we elkaar helpen. Voor ons is het belangrijk dat we bouwen aan een kwalitatief goede organisatie die meebeweegt met de maatschappelijke ontwikkelingen. In 2016 vergelijken we de situatie met die van 2013. Dan moeten er fundamentele verschillen zichtbaar zijn in de vormgeving en inhoud van ons onderwijs.”
PCO
Stichting
elderse Vallei
PCO Gelders
e Vallei ontdek
Bouw mee
Wat staat
t, ontmoe
De kwaliteit
t, ontwikkelt
aan de sch
er in het Strategisch
In het strategisch BeleidsPla n vier jaar aangepaktbeleidsplan staat moeten worden welke punten de komende onder het bestuur van op Stichting PCO de 14 scholen die vallen Gelderse Vallei. Op deze poster Samen vormen zijn alle acties uitgebeeld ze een hoog fundament. gebouw dat als bouwstenen. De Stichting lijnen uit waarbinnen treedt op als steunt op een stevig de verschillende de architect: ze zet De medewerkers de scholen van de scholen het verschil zijn de bouwers:aan de slag gaan. maken, die maken, zoals van de mensen die een digitaal het papierwerk een allemaal om tastbaar product dossier de opdrachtgevers van ieder kind. in dit geval Dit gebeurt tevreden te de kinderen. stellen. En dat zijn De ontwikkeling van de kinderen bij alles wat staat centraal we doen!
ool van de
2012–201
6?
schoolontwikk eling
De kwaliteit
van onze
partnerschapp en
Zorgen dat de aansluit bij school van vandaag de wereld van morgen.
Zorgen dat de en met andere school samenwerkt met ouders organisaties voor en na waarmee schooltijd te maken heeft.het kind
2016
De kwaliteit
h plan
Schoolplan
We werken systematisch, en cyclisch integraal aan Daarom maakt schoolontwikkeling. waarin staat elke school een plan welke doelen stelt en welke de school onderneemt activiteiten zij om te blijven ontwikkelen.
Professionele cultuur
Opbrengstgericht leiderschap
Tevredenhe
Pedagogisch plan
Personeelsbeleid
2014
Plan-Do-Check-Act-cyclus Ouderbeleid
ersteuning
Passend onderwijs is belangrijk. sprofiel In het schoolondersteun beschrijft ingsprofiel elke niet mogelijk school wat er wel en individuele is op het gebied van begeleiding Gezamenlijk van leerlingen. zorgen we voor een zo mogelijk aanbod groot van onderwijsonderst euning.
Zelfevaluatie en audit
Waardering
skader
Kwaliteitsb
Belanghebbendenbeleid
eleid We werken bewust, planmatig aan de kwaliteit en op grond van data kwaliteitsgegevenvan ons onderwijs. We om prioriteiten s die bovenschools verzamelen worden gebruikt en doelen te stellen.
Tevredenheidspeilingen
D P A C
Plan-Do-Check-Act-cyclus ICT-beleidsplan
Plan-Do-Ch
eck-Act-cy clus
De schoolontwikkelin g is systematisch, Elke school houdt zich integraal bezig met en verbeteren het plannen, en cyclisch. van de schoolontwikkelin uitvoeren, analyseren g én maakt resultaten zichtbaar.
Jaarverslag
Elke school maakt een jaarverslag verslag doet waarin het van het ontwikkelingspro Wat is er het afgelopen Voldoen de jaar bereikt? ces. prestaties aan de normen? Zijn alle doelen gehaald?
Schoolondersteuningsprofiel
Plan-Do-Ch
eck-Act-cy De schoolontwikkelin clus g is systematisch, Elke school houdt zich integraal bezig met en verbeteren het plannen, en cyclisch. van de schoolontwikkelin uitvoeren, analyseren g én maakt resultaten zichtbaar.
Plan-Do-Check-Act-cyclus Brochure over professionalisering
Brochure professionover
Welke kwaliteiten alisering hebben we en hoe kunnen in huis we kennis delen? Dit en ervaring zijn vragen die worden in een brochure beantwoord professionaliserin over g. Vraag en worden hierin samengebracht aanbod de Bestuursacademie door .
Waarderingskader
idspeilinge
>>
Zelfevalua
tie en audit Op school leren ontmoetingen we van anderen en van elkaar te plannen door structureel intervisie, maatjes leren voor bijvoorbeeld collegiale maar ook door of als critical consultatie, friend. Dit de inzet van kan in leerkringen audits.
Kwaliteitsbeleid
Jaarverslag
Om te bepalen school is en wat een goede wat goede resultaten zijn, is een meetmethode Dit is het waarderingskadernodig. Hierin staan . normen meetbare resultaten voor en prestatieindicatoren voor activiteiten minder goed meetbaar zijn. die
Visie
Plan-Do-Ch
eck-Act-cy De schoolontwikkelin clus g is systematisch, integraal en cyclisch. Elke houdt zich school bezig met het plannen, uitvoeren, D analyseren en verbeteren van de schoolontwikkelin P maakt resultaten g én zichtbaar. A C
Elke school maakt een jaarverslag het ontwikkelingspro waarin het ces. Wat is verslag doet Voldoen de er het van prestaties aan de normen? afgelopen jaar bereikt? Zijn alle doelen gehaald?
Jaarverslag
Belangheb bendenbel
De school staat eid Daarom zoeken midden in de samenleving. bovenschools we op elke school en zoals ouders, naar manieren om partners speelzalen, kinderopvang, peuterzorgpartners, gemeente en bedrijven te betrekken bij belangrijke beleidsbeslissinge en bij de dagelijksen gang van zaken.
Schoolond
ICT-beleid
splan Hoe gaan we ICT in het leerproces?gebruiken Dat is een vraag die beantwoord in het ICT-beleidsplan.wordt De nadruk ligt ondersteunendeop de rol van ICT verwerven bij het en bij leerlingen overdragen van kennis én medewerkers.
Missie
cessen
Jaarverslag
Elke school maakt een jaarverslag het verslag waarin doet van het Wat is er het ontwikkelingspro afgelopen ces. Voldoen de jaar bereikt? prestaties aan de normen? Zijn alle doelen gehaald?
Jaarverslag
n
2013
Tevredenhe
van onze
Personeels
Leraren bepalen beleid onderwijsprestatieen groot deel van de es. Daarom we aan een werken integraal personeelsbeleid dat gericht is ontwikkeling op de competentievan alle medewerkers. Dit beleid wordt in deelgebieden uitgewerkt en ontwikkeling. ingezet bij de school-
Brede School of Integrale Kind Centra Schoolplan
idspeilinge
Elke school verzamelt en analyseert kwaliteitsgegeven via kinderen, s ouders en personeel.
Elke school verzamelt en analyseert kwaliteitsgegeven s via kinderen, ouders en personeel.
De kwaliteit
organisatiepro
Zorgen voor duidelijke communicatie: nog beter informeren, afstemmen, verantwoorden en leren.
Opbrengst
gericht leiderscha Directeuren zijn verantwoordelijk p kwaliteit van voor de hun school en Zij –en andere de resultaten. leidinggevendenbewaken, ontwikkelen, stimuleren en ondersteunen de medewerkers. leerprocessen van Dankzij de die zij maken kan ieder kind keuzes optimaal ontwikkelen. zich
Digitaal portfolio
2015 Ouderbele
van onze
Profession
ele cultuur Op de scholen en bovenschools heerst een professionele Dit uit zich cultuur. in een aanspreekcultuur op verantwoordelijkh eden en een waarin iedere werkcultuur medewerker vraagt op feedback geeft het eigen functioneren. en
Jaarverslag
Brede School of Integrale
Kind Centra Alle scholen zijn Integrale Kind Brede Scholen of Centra. Er jaar van 7.30–18.30 zijn het hele voor alle kinderen uur arrangementen van 0–14 Elke school werkt doelgerichtjaar. partners in samen met en te realiseren. om het onderwijs om dit
id Ouders zijn belangrijke partners scholen. Daarom stelt elke schoolvoor onze op, waarin een staat wat de ouders; tot verwachtingen ouderbeleid welke zijn van communicatiekan keuzes dit leidt; alen we kiezen voor welke bijsturen als en hoe we dat nodig is.
Doelen
Onze doelen staan vast. alles wat we Ze ondernemen geven richting aan bouwtekening net zoals een helpt bij de gedetailleerde constructie van een huis. 1 Volgen van de van kinderen continue en brede ontwikkeling 2 Bieden van een krachtige en veilige 3 Versterken leeromgeving van organisaties partnerschap met ouders en externe 4 Leren van medewerkers in professionele leergemeenschap pen vanuit houding een onderzoekende 5 Inzetten van mensen en middelen duurzame organisatie voor een vanuit professioneel leiderschap
medewerkers
Zorgen voor sterke scholen met sterke directeuren en een team dat zich steeds ontwikkelt.
Pedagogisc
Elke school heeft een pedagogisch plan waarin het ontwikkelingslijnde doorgaande voor 0–12 vastlegt. In een Integraal jarigen Centrum of Brede School Kind samengewerkt wordt pedagogisch op basis van één didactisch er is één centraal plan en aanspreekpunt voor ouders.
Digitaal portfolio
Het digitaal portfolio maakt de ontwikkeling zichtbaar voor van een kind In het portfolioalle betrokkenen. zitten producten van de leerling aangevuld met gegevens uit relevante het leerlingvolgsystee m.
toekomst
Waarden
Waarden geven aan wie we voor staan. (willen) zijn Ze en handelen vormen het fundament en waar we en de bouwstenen. zijn als het ware het van ons denken cement tussen Onze vijf waarden zijn: 1 We leven uit liefde en bezieling en door de wereld laten ons inspireren van God 2 We hebben respect voor die anders anderen denken, geloven, leven 3 We geven en ontvangen en verantwoordelijkh vertrouwen, geborgenheid eid 4 We zorgen voor elkaar 5 We werken aan groei, ontwikkeling en nieuwe inzichten
van onze
Jaarverslag
n
Bestuursacademie
Bestuursac
Tevredenheidspeilingen Wij willen een zijn voor ouder vertrouwde en betrouwbare en kind in partner Dit bereiken we door te opvoeding en ontwikkeling. en ontwikkelen. blijven ontdekken, ontmoeten staan centraal Onze waarden en de gestelde bij alles wat doelen we doen. Vanuit onze Christelijke onderwijs dat is gericht overtuiging geven we begeleiden op van kinderen. het volgen, stimuleren ontwikkelen Hierdoor kunnen en ze zich mensen die tot zelfstandig denkende besef hebben en handelende van normen en waarden.
Plan-Do-Check-Act-cyclus
ademie De Bestuursacademie gaat over kennis delen, Leerkrachten opleiden en coachen. leren van elkaar en ondersteunen elkaar. De Bestuursacademie
zorgt voor een structuur waarin dit mogelijk is.
Ontdekken
We willen de wezenlijke in talenten verschillen van kinderen medewerkers en ontdekken waarderen. en We bieden passend onderwijs voor is gericht op iedereen. Het aanbod de onderwijsbehoeft en talenten en van elk kind. hierin samen We werken met ouders partners. en andere
Plan-Do-Ch
eck-Act-cy De schoolontwikkelin clus g is systematisch, integraal en cyclisch. Elke houdt zich school bezig met het plannen, uitvoeren, D analyseren en verbeteren van de schoolontwikkelin P maakt resultaten g én zichtbaar. A C
Ontmoeten
Onze medewerkers Ontwikkel zijn professionals die kinderen en inspireren, We streven volgen en naar zelfwaardering, begeleiden. uitdagen, zelfrespect In de leergemeenschap en plezier in leren voor de kinderen waarin we ontmoeten elkaar en voor onszelf. is Dit doen we en het delen plaats voor onderzoek door aan te van kennis. wat kinderen, sluiten bij om anderen Er is tijd ouders en te kunnen. Kinderen medewerkers geïnspireerd inspireren en om en medewerkers te zijn medeverantwoord ons open voor worden. We stellen de wensen elijk hun eigen meningen en ontwikkeling. voor van anderen werkgeverschap Door goed binnen en buiten stimuleren de school. verdere ontwikkeling we de van alle medewerkers.
voor poster zie volgende pagina
•
Benieuwd naar de poster (zie ook pagina 16-17) en/of het strategisch beleidsplan van stichting PCO Gelderse Vallei? Kijk op www.pcogeldersevallei.nl > Strategisch beleidsplan.
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
D P A C
Jaarverslag
Elke school maakt een jaarverslag het verslag waarin doet van het Wat is er het ontwikkelingspro afgelopen ces. Voldoen de jaar bereikt? prestaties aan de normen? Zijn alle doelen gehaald?
15
Elke school verzamelt en analyseert kwaliteitsgegevens via kinderen, ouders en personeel.
Tevredenheidspeilingen
2014 ICT-beleidsplan Hoe gaan we ICT gebruiken in het leerproces? Dat is een vraag die beantwoord wordt in het ICT-beleidsplan. De nadruk ligt op de ondersteunende rol van ICT bij het verwerven en overdragen van kennis bij leerlingen én medewerkers.
2013 Waarderingskader Om te bepalen wat een goede school is en wat goede resultaten zijn, is een meetmethode nodig. Dit is het waarderingskader. Hierin staan normen voor meetbare resultaten en prestatieindicatoren voor activiteiten die minder goed meetbaar zijn.
Tevredenheidspeilingen Elke school verzamelt en analyseert kwaliteitsgegevens via kinderen, ouders en personeel.
Visie Missie
Ouderbeleid Ouders zijn belangrijke partners voor onze scholen. Daarom stelt elke school een ouderbeleid op, waarin staat wat de verwachtingen zijn van ouders; tot welke keuzes dit leidt; voor welke communicatiekanalen we kiezen en hoe we bijsturen als dat nodig is.
Belanghebbendenbeleid De school staat midden in de samenleving. Daarom zoeken we op elke school en bovenschools naar manieren om partners zoals ouders, kinderopvang, peuterspeelzalen, zorgpartners, gemeente en bedrijven te betrekken bij belangrijke beleidsbeslissingen en bij de dagelijkse gang van zaken.
Schoolondersteuningsprofiel Passend onderwijs is belangrijk. In het schoolondersteuningsprofiel beschrijft elke school wat er wel en niet mogelijk is op het gebied van individuele begeleiding van leerlingen. Gezamenlijk zorgen we voor een zo groot mogelijk aanbod van onderwijsondersteuning.
Wij willen een vertrouwde en betrouwbare partner zijn voor ouder en kind in opvoeding en ontwikkeling. Dit bereiken we door te blijven ontdekken, ontmoeten en ontwikkelen. Onze waarden en de gestelde doelen staan centraal bij alles wat we doen. Vanuit onze Christelijke overtuiging geven we onderwijs dat is gericht op het volgen, stimuleren en begeleiden van kinderen. Hierdoor kunnen ze zich ontwikkelen tot zelfstandig denkende en handelende mensen die besef hebben van normen en waarden.
Plan-D id
Ouderbele g
Jaarversla e en audit
ti Zelfevalua
speilingen
leid
e Kwaliteitsb leid
bendenbe Belangheb eid Tevredenh
yclus heck-Act-c Plan-Do-C splan
ICT-beleid
g Jaarversla
rsteuningse Schoolond profiel
yclus heck-Act-c Plan-Do-C
ver Brochure o alisering profession gskader Waarderin g Jaarversla
cademie Bestuursa
speilingen eid Tevredenh yclus heck-Act-c Plan-Do-C
Ontdekken
P
Jaarverslag
Elke school maakt een jaarverslag waarin het verslag doet van het ontwikkelingsproces. Wat is er het afgelopen jaar bereikt? Voldoen de prestaties aan de normen? Zijn alle doelen gehaald?
Zelfevaluatie en audit
Op school leren we van anderen en van elkaar door structureel ontmoetingen te plannen voor bijvoorbeeld collegiale consultatie, intervisie, maatjes leren of als critical friend. Dit kan in leerkringen maar ook door de inzet van audits.
Kwaliteitsbeleid
C
D
A
D
A
C
C
De schoolontwikkeling is systematisch, integraal en cyclisch. Elke school houdt zich bezig met het plannen, uitvoeren, analyseren en verbeteren van de schoolontwikkeling én maakt resultaten zichtbaar.
Plan-Do-Check-Act-cyclus
We werken bewust, planmatig en op grond van data aan de kwaliteit van ons onderwijs. We verzamelen kwaliteitsgegevens die bovenschools worden gebruikt om prioriteiten en doelen te stellen.
D
A
Jaarverslag
P
Elke school maakt een jaarverslag waarin het verslag doet van het ontwikkelingsproces. Wat is er het afgelopen jaar bereikt? Voldoen de prestaties aan de normen? Zijn alle doelen gehaald?
Plan-Do-Check-Act-cyclus
Plan-Do-Check-Act-cyclus
P
We streven naar zelfwaardering, zelfrespect en plezier in leren voor de kinderen en voor onszelf. Dit doen we door aan te sluiten bij wat kinderen, ouders en medewerkers kunnen. Kinderen en medewerkers zijn medeverantwoordelijk voor hun eigen ontwikkeling. Door goed werkgeverschap stimuleren we de verdere ontwikkeling van alle medewerkers.
Ontwikkelen
De schoolontwikkeling is systematisch, integraal en cyclisch. Elke school houdt zich bezig met het plannen, uitvoeren, analyseren en verbeteren van de schoolontwikkeling én maakt resultaten zichtbaar.
Elke school maakt een jaarverslag waarin het verslag doet van het ontwikkelingsproces. Wat is er het afgelopen jaar bereikt? Voldoen de prestaties aan de normen? Zijn alle doelen gehaald?
Jaarverslag
De schoolontwikkeling is systematisch, integraal en cyclisch. Elke school houdt zich bezig met het plannen, uitvoeren, analyseren en verbeteren van de schoolontwikkeling én maakt resultaten zichtbaar.
Brochure over professionalisering
Welke kwaliteiten hebben we in huis en hoe kunnen we kennis en ervaring delen? Dit zijn vragen die beantwoord worden in een brochure over professionalisering. Vraag en aanbod worden hierin samengebracht door de Bestuursacademie.
Bestuursacademie
Ontmoeten
De Bestuursacademie gaat over kennis delen, opleiden en coachen. Leerkrachten leren van elkaar en ondersteunen elkaar. De Bestuursacademie zorgt voor een structuur waarin dit mogelijk is.
We willen de wezenlijke verschillen in talenten van kinderen en medewerkers ontdekken en waarderen. We bieden passend onderwijs voor iedereen. Het aanbod is gericht op de onderwijsbehoeften en talenten van elk kind. We werken hierin samen met ouders en andere partners.
Onze medewerkers zijn professionals die kinderen inspireren, uitdagen, volgen en begeleiden. In de leergemeenschap waarin we elkaar ontmoeten is plaats voor onderzoek en het delen van kennis. Er is tijd om anderen te inspireren en om geïnspireerd te worden. We stellen ons open voor de wensen en meningen van anderen binnen en buiten de school.
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
16
PCO
elderse Vallei
Waarden
Stichting PCO Gelderse Vallei ontdekt, ontmoet, ontwikkelt
Wat staat er in het Strategisch BeleidsPlan 2012–2016?
Op de scholen en bovenschools heerst een professionele cultuur. Dit uit zich in een aanspreekcultuur op verantwoordelijkheden en een werkcultuur waarin iedere medewerker feedback geeft en vraagt op het eigen functioneren.
Opbrengstgericht leiderschap
Directeuren zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun school en de resultaten. Zij –en andere leidinggevendenbewaken, ontwikkelen, stimuleren en ondersteunen leerprocessen van de medewerkers. Dankzij de keuzes die zij maken kan ieder kind zich optimaal ontwikkelen.
Personeelsbeleid
Leraren bepalen een groot deel van de onderwijsprestaties. Daarom werken we aan een integraal personeelsbeleid dat gericht is op de competentieontwikkeling van alle medewerkers. Dit beleid wordt in deelgebieden uitgewerkt en ingezet bij de schoolontwikkeling.
4 Leren van medewerkers in professionele leergemeenschappen vanuit een onderzoekende houding
5 Inzetten van mensen en middelen voor een duurzame organisatie vanuit professioneel leiderschap
A
D
Elke school maakt een jaarverslag waarin het verslag doet van het ontwikkelingsproces. Wat is er het afgelopen jaar bereikt? Voldoen de prestaties aan de normen? Zijn alle doelen gehaald?
P
Plan-Do-Check-Act-cyclus
De schoolontwikkeling is systematisch, integraal en cyclisch. Elke school houdt zich bezig met het plannen, uitvoeren, analyseren en verbeteren van de schoolontwikkeling én maakt resultaten zichtbaar.
C
3 Versterken van partnerschap met ouders en externe organisaties
2 Bieden van een krachtige en veilige leeromgeving
1 Volgen van de continue en brede ontwikkeling van kinderen
Onze doelen staan vast. Ze geven richting aan alles wat we ondernemen net zoals een gedetailleerde bouwtekening helpt bij de constructie van een huis.
Doelen
Bouw mee aan de school van de toekomst
In het strategisch beleidsplan staat welke punten de komende vier jaar aangepakt moeten worden op de 14 scholen die vallen onder het bestuur van Stichting PCO Gelderse Vallei.
5 We werken aan groei, ontwikkeling en nieuwe inzichten
4 We zorgen voor elkaar
3 We geven en ontvangen vertrouwen, geborgenheid en verantwoordelijkheid
2 We hebben respect voor anderen die anders denken, geloven, leven
1 We leven uit liefde en bezieling en laten ons inspireren door de wereld van God
Onze vijf waarden zijn:
Waarden geven aan wie we (willen) zijn en waar we voor staan. Ze vormen het fundament van ons denken en handelen en zijn als het ware het cement tussen de bouwstenen.
Op deze poster zijn alle acties uitgebeeld als bouwstenen. Samen vormen ze een hoog gebouw dat steunt op een stevig fundament. De Stichting treedt op als de architect: ze zet de lijnen uit waarbinnen de verschillende scholen aan de slag gaan. De medewerkers van de scholen zijn de bouwers: de mensen die het verschil maken, die van het papierwerk een tastbaar product maken, zoals een digitaal dossier van ieder kind. Dit gebeurt allemaal om de opdrachtgevers tevreden te stellen. En dat zijn in dit geval de kinderen. De ontwikkeling van de kinderen staat centraal bij alles wat we doen!
De kwaliteit van onze
organisatieprocessen
De kwaliteit van onze
medewerkers
De kwaliteit van onze
partnerschappen
De kwaliteit van onze
schoolontwikkeling
plan ortfolio
Professionele cultuur
Zorgen voor duidelijke communicatie: nog beter informeren, afstemmen, verantwoorden en leren.
g
Zorgen voor sterke scholen met sterke directeuren en een team dat zich steeds ontwikkelt.
r ele cultuu Profession
eleid ool of Brede Sch a Kind Centr Integrale
b Personeels
Digitaal p
ch Pedagogis
gericht Opbrengst p leiderscha
Jaarversla
Zorgen dat de school samenwerkt met ouders en met andere organisaties waarmee het kind voor en na schooltijd te maken heeft.
Pedagogisch plan
Elke school heeft een pedagogisch plan waarin het de doorgaande ontwikkelingslijn voor 0–12 jarigen vastlegt. In een Integraal Kind Centrum of Brede School wordt samengewerkt op basis van één pedagogisch didactisch plan en er is één centraal aanspreekpunt voor ouders.
Brede School of Integrale Kind Centra
Alle scholen zijn Brede Scholen of Integrale Kind Centra. Er zijn het hele jaar van 7.30–18.30 uur arrangementen voor alle kinderen van 0–14 jaar. Elke school werkt doelgericht samen met partners in en om het onderwijs om dit te realiseren.
Schoolplan
ct-cyclus Do-Check-A
Jaarverslag
Zorgen dat de school van vandaag aansluit bij de wereld van morgen.
2016
Digitaal portfolio
Het digitaal portfolio maakt de ontwikkeling van een kind zichtbaar voor alle betrokkenen. In het portfolio zitten producten van de leerling aangevuld met relevante gegevens uit het leerlingvolgsysteem.
Schoolplan
We werken systematisch, integraal en cyclisch aan schoolontwikkeling. Daarom maakt elke school een plan waarin staat welke doelen de school stelt en welke activiteiten zij onderneemt om te blijven ontwikkelen.
2015
17
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
Zo...dat zit goed!
schoolmeubelen
School- of projectinrichting is een kwestie van functionaliteit en van leefbaarheid. Naast het leveren van innovatieve oplossingen en design voor inrichtings mogelijkheden is Presikhaaf Schoolmeubelen altijd bezig met verbetering en vernieuwing van de producten. Presikhaaf Schoolmeubelen biedt een uitgebreid assortiment schoolmeubelen, in vele kleuren, uitvoeringen en materialen.
Voor meer informatie kijk op:
www.schoolmeubelen.com Presikhaaf schoolmeubelen Bruningweg 10 6827 BM Arnhem Postbus 5457 6802 EL Arnhem
Telefoon: Telefax: E-mail: Internet:
026 - 368 56 85 026 - 368 56 78
[email protected] www.schoolmeubelen.com
c
c o l u m n
Onderwijsdoping Toen ik een jaar of 16 was, las ik in de ‘Kijk’ dat je in je slaap kunt leren.
Ronald te Loo heeft sinds 2002 ervaring op het gebied van bedrijfsvoering in het onderwijs. Naast zijn werkzaamheden bij Dyade is Ronald al jaren actief als bestuurder en toezichthouder van organisaties op het snijvlak van markt en overheid.
Daarvoor moet je tijdens je slaap naar teksten luisteren. Het leek me een prachtig idee en om het te testen liet ik ’s nachts een bandje met gesproken tekst (die ik niet kende) afspelen. Ik kon me er ’s morgens helemaal niets van herinneren. Was dat wel zo geweest, had ik dan iets van ‘die leerstrategie’ gebruikt om te leren? En was dat dan eerlijk geweest? Zou ik dan ooit betrapt zijn en ontmaskerd als gebruiker van onderwijsdoping? Had ik zelf dan het gevoel gehad dat ik iets oneerlijks zou doen? Ik moest hieraan denken toen ik tijdens mijn vakantie het boek las van Tyler Hamilton, een ‘bekeerde’ profwielrenner. Zijn verhaal laat zien dat veel voormalige renners in een eigen wereld leefden en het gebruik van doping niet als oneerlijk zagen. Maar het boek laat ook zien dat kennis van het wielrennen én trainen én heel hard werken uiteindelijk altijd de basis vormen om aan de top te komen. Met name die kennis is interessant. Ook bij andere sporten geldt dat kennis van enorm belang is om op topniveau te kunnen meedoen. Je wordt daadwerkelijk veel beter als je meer weet en dat ook toepast. In een uiterst competitieve wereld als die van het wielrennen worden nieuwe inzichten snel toegepast en gedeeld. Tot en over de grens van wat we toelaatbaar vinden. Kunnen we de inzichten uit het wielrennen toepassen in het onderwijs? We weten tenslotte steeds meer van leerprocessen. We zouden kunnen verwachten dat deze kennis een grote invloed heeft op de manier waarop we onze leerprocessen inrichten en op de resultaten van die processen. Toch kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat dit in het onderwijs een stuk langzamer gaat dan in het wielrennen. Dat heeft waarschijnlijk niet zozeer te maken met de beschikbare kennis, maar met de manier waarop deze wordt toegepast; de manier waarop we het organiseren. In een tijd waarin geld schaarser wordt, zal de druk op het beter toepassen
•
van kennis over leren toenemen. Onderwijs kan daarbij denk ik iets leren van de wielerwereld.
Dyademagazine | nummer 7/8 | juli/augustus 2013
19
EVEN VOORSTELLEN
Klankbord voor besturen Mijn naam is Jolanda Joore. Ik heb een achtergrond als registeraccountant. Sinds 2000 ben ik betrokken bij de controle van en advies aan onderwijsinstellingen in de PO- en VO-sector, van heel groot tot klein. Daarbij was ik altijd inhoudelijk eindverantwoordelijk voor de controle van jaarrekeningen en bekostigingsgegevens en advisering. Maar omdat het accountantsvak door alle wet- en regelgeving mij te oppervlakkig was geworden, heb ik de overstap gemaakt naar de functie van adviseur bij Dyade. Daarnaast heb ik ook een bestuursfunctie in het onderwijs bekleed en heb ik in een raad van toezicht van een onderwijsinstelling gefunctioneerd.
Ik spreek dus de taal van de bestuurders en toezichthouders. Daarnaast ben ik iemand die strategisch inzicht en visie pragmatisch weet om te zetten naar de praktijk en weet te vertalen naar operationeel niveau. Ik draag graag mijn visie uit, enthousiasmeer en ben positief-kritisch. Ik ben altijd op zoek naar beweegredenen en achtergronden en heb een hekel aan oppervlakkigheid. Mijn functie bij Dyade bestaat voornamelijk uit het klankborden met bestuurders over onder andere actuele vraagstukken als de krimp van leerlingenaantallen, bezuinigingen en fusies. Daarnaast ondersteun ik besturen bij het bepalen van hun informatiebehoefte en het inrichten van de daarvoor benodigde informatiestromen. Het is heerlijk om betrokken bestuurders te ondersteunen op financieel gebied, zodat zij niet te veel worden afgeleid van de kern van het onderwijs: optimale ontwikkeling van het kind. Met name de onderwijsorganisatie klaarmaken voor de toekomst, is een belangrijk terugkerend onderwerp met bestuurders. Vooruit kijken is geen luxe meer, maar een must. Een uitdaging voor schoolbesturen, maar ook voor ons. Immers, vooruitkijken vereist andere instrumenten en vaardigheden dan vastleggen. Het gaat om denken in scenario’s, het vertalen van ontwikkelingen in de omgeving naar mogelijke consequenties. Het vergt
20
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
Jolanda Joore - adviseur
het verbinden van inhoudelijke keuzes aan financiële gevolgen. Het vergt denken van buiten naar binnen. Belangrijkste doelen van het vooruitkijken voor de bestuurder zijn: > 1. h et neerzetten van kaders voor het financiële en personele beleid; > 2. het geven van sturing aan de uitvoering op schoolniveau; > 3. het verantwoorden (bijvoorbeeld aan de raad van toezicht en personeel) van het financiële en personele beleid. Heeft u behoefte aan een klankbordgesprek, waarin concreet gesproken wordt over bovenstaande onderwerpen? Neem gerust contact met mij op, dan maken we een afspraak. Jolanda Joore Tel: (0164) 237 557 Mob: 06-21808800 Email:
[email protected]
•
PO/VO/MBO
Dyade en SEPA De huidige stand van zaken
Dyade werkt aan de voorbereidingen om uw betalingen volgens
Uw medewerking helpt Indien noodzakelijk, moe-
SEPA (Single Euro Payments Area) te laten verlopen. Uiterlijk
ten machtigingen voor de betaalrekeningen worden aangepast. Om dit te kunnen bewerkstelligen, neemt Dyade contact met u op. Dit is een vrij intensieve klus, aangezien we de nodige handtekeningen moeten bemachtigen. Wij verzoeken u dan ook zo spoedig mogelijk te reageren op een eventueel verzoek, zodat niets de salarisbetaling in oktober 2013 volgens SEPA kan verstoren.
1 februari 2014 moet namelijk iedere betaling via een bankrekening volgens SEPA verlopen. In dit artikel de maandelijkse update.
Ten aanzien van de personele dienstverlening heeft Dyade de eerste pilot voor vijf werkgevers positief doorlopen. Door middel van deze vijf werkgevers is het gewijzigde betaalproces bij de verschillende grote banken getest. In september gaat de gewijzigde salarisbetaling bij dezelfde vijf werkgevers, aangevuld met twee andere werkgevers, plaatsvinden. Ervan uitgaande dat ook hierbij het betaalproces goed wordt doorlopen, zal Dyade in oktober ook bij de resterende werkgevers de betaling volgens SEPA laten verlopen. Hiermee zijn de salarisbetalingen ruim voor 1 februari 2014 SEPA-proof.
Informatiesessies In september organiseert Dyade per vestiging enkele informatiesessies. U bent hiervoor van harte uitgenodigd. De inhoud van deze sessies zal bestaan uit een algemeen SEPA-deel (verzorgd door een grote bank) en een klantspecifiek deel, waarin wij u zullen wijzen op de concrete gevolgen van SEPA voor uw organisatie. Wat Dyade voor u heeft geregeld en wat u zelf eventueel nog moet regelen, is dan het onderwerp van gesprek. Wij zien u graag tijdens een van deze sessies.
•
Informatiesessies Vestiging
Datum Tijdstip Bank
Dyade Amersfoort
9 september
10.00-12.00
ABN-AMRO
Dyade Ede
11 september
15.00-17.00
Rabobank
Dyade Ede
11 september
19.00-21.00
Rabobank
Dyade Hoofddorp
4 september
10.00-12.00
Rabobank
Dyade Rotterdam
18 september
15.00-17.00
ABN-AMRO
Dyade Rotterdam
18 september
19.00-21.00
ABN-AMRO
‘Uiterlijk 1 februari 2014 moet iedere betaling via een bankrekening volgens SEPA verlopen.’
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
21
PO/VO/MBO
Daltonschool in Culemborg:
‘Leerlingen 12 uur per dag welkom’ Vanaf september 2013 zijn leerlingen op de Daltonschool in Culemborg al 3 dagen per week van 08.00 tot 17.00 uur welkom om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Dit zal zo snel mogelijk worden uitgebouwd naar 5 dagen per week, waarbij de school 12 uur per dag open zal zijn. door Frank Cannegieter
Door de terugloop van het aantal leerlingen heeft de schoolleiding besloten een nieuw onderwijsconcept neer te zetten, waarbij De Daltonschool faciliteiten inzet waarbinnen kinderen hun talenten optimaal kunnen ontwikkelen. Het bestuur van OPO Rivierenland is van mening dat de gebruikelijke schooltijd hier onvoldoende gelegenheid toe biedt. Bovendien krijgt de school zo een meer centrale functie in de wijk. In gesprek met Dyademagazine vertelt bestuurder Hans Gerritsen over het project. Behoefte aan begeleiding “OPO Rivierenland bestuurt 11 scholen in de gemeenten Tiel en Culemborg. Een van onze scholen is gevestigd op een heel mooie, prominente plek in een veilige Culemborgse wijk. Alle facetten voor een ‘superschool’ zijn aanwezig. Toch hebben we te maken met een terugloop in het aantal leerlingen. Oorzaak hiervan is dat autochtone gezinnen wegtrekken richting de nieuwbouwwijken van Culemborg. Als gevolg daarvan hebben wij besloten een kwalitatief goede school te realiseren die biedt wat de wijk nodig heeft: meer begeleiding op het gebied van talentontwikkeling dan de school op dit moment kan bieden. Een simpele conclusie is het verlengen van schooldagen om dit te realiseren. Deze extra uren zijn voornamelijk bedoeld om de talenten van kinderen te ontdekken om vervolgens te bedenken wat zij daarmee kunnen”, legt Hans uit. “We merken dat het onderwijs verbetert, maar t egelijkertijd neemt het aantal kinderen dat weet welke richting het op wil na het voortgezet onderwijs af. Dit geeft aan dat in de voorafgaande schoolperioden onvoldoende inzicht wordt gecreëerd in de talenten, waardoor een grote groep kinderen geen specifieke keuze kan en durft te maken. Het is van belang dat een kind zich bewust wordt van zijn of haar talent waardoor het later eenvoudiger wordt een beroeps- of richtingskeuze te maken.” Naschoolse activiteiten Hans vervolgt: “Maar dit probleem speelt niet
Hans Gerritsen Sinds augustus 2009 is Hans Gerritsen directeur van de fusieorganisatie Openbaar Primair Onderwijs Rivierenland. Deze organisatie is verantwoordelijk voor het openbaar primair onderwijs in Tiel en Culemborg. Hans vindt het belangrijk het openbaar onderwijs goed op de kaart te zetten in de regio en gezamenlijk een goed beleid te ontwikkelen.
22
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
alleen in het basisonderwijs. Ook in het voortgezet onderwijs lopen scholen hier tegenaan. Als bestuur hebben wij contact gelegd met voortgezet onderwijsorganisatie O.R.S. Lek en Linge om samenwerkingsmogelijkheden te bespreken in het kader van talentontwikkeling. Uit deze gesprekken kwam naar voren dat anticiperen op talentontwikkeling in de laatste groepen van de basisschool een goede basis legt voor het vervolg binnen het voortgezet onderwijs. Door de terugloop in leerlingenaantal op de Daltonschool in Culemborg zijn enkele lokalen leeg komen te staan die uitermate geschikt zijn voor naschoolse activiteiten. De lokalen zijn uitgerust met ICT-faciliteiten. Behalve de mogelijkheid om te werken aan huiswerkopdrachten kunnen kinderen lezen of onder begeleiding naar informatie zoeken op internet. In deze
‘Door de samenwerking kunnen kinderen hun talenten ontdekken en ontwikkelen op de verschillende keuzegebieden.’
omgeving maken kinderen tevens kennis met het fenomeen huiswerk. Daar hebben ze straks profijt van in het voortgezet onderwijs.” Samenwerking oud-leerlingen De school sluit dus niet om 15.00 uur, maar wordt opengesteld voor kinderen die hieraan behoefte hebben. In eerste instantie alleen voor kinderen van de Daltonschool. Hans: “De kans is groot dat na de evaluatie ieder kind uit de omgeving binnen kan lopen. Zij worden gestimuleerd tijdens de naschoolse activiteiten een speciaal interessegebied te kiezen (sport, cultuur of techniek). De Daltonschool biedt de kinderen gelegenheid het gekozen terrein te ontdekken en zich hierin te ontwikkelen. Door de unieke samenwerking met O.R.S. Lek en Linge wordt de naschoolse begeleiding van het Daltonschoolpersoneel ondersteund door zowel oud-leerlingen van de Daltonschool als overige leerlingen uit het voortgezet onderwijs (klassen 3, 4 en 5 van de havo en 3, 4, 5 en 6 van het vwo). Als tegenprestatie biedt de Daltonschool de VO-leerlingen de faciliteiten om hun profielwerkstuk, of onderzoek te kunnen realiseren. Door de samenwerking kunnen kinderen hun talenten ontdekken en ontwikkelen op de verschillende keuzegebieden.” De nieuwe weg Het idee om VO-leerlingen in te zetten voor het nieuwe onderwijsconcept ontstond volgens Hans na een presentatie van enkele leerlingen uit havo 5 die onderzoek hadden gedaan naar ‘leren door te doen’ op diverse basisscholen. “Geconcludeerd kon worden dat basisschoolleerlingen die praktisch zijn ingesteld, beter leren door te doen. Dit sluit naadloos aan bij de visie die wij hebben voor de talentontwikkeling op de Daltonschool. Met dit idee slaan wij een nieuwe weg in met de school in Culemborg. Het initiatief staat daarom bekend als project ‘De nieuwe weg’. Uiteraard hebben wij onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van het project en alle succesfactoren en risico’s in kaart gebracht. Wij hebben besloten
het project daadwerkelijk uit te gaan voeren en de schooltijden van de Daltonschool te verlengen. Voor het project ‘De nieuwe weg’ dienen we als bestuur te investeren in zowel het gebouw als in ons personeel. Onze personele bezetting moet meekrimpen met het leerlingenaantal. Wij zijn niet in staat de tijdelijke krachten te behouden. Het project biedt wel de mogelijkheid het vaste personeel inzetbaar te houden. Binnen de scholen wordt geïnventariseerd welke personeelsleden geschikt zijn voor de naschoolse activiteiten in Culemborg. Hierdoor hoeven wij, in tegenstelling tot andere besturen in de regio, geen afscheid te nemen van onze vaste personeelsleden. Project slaat aan “Niet alleen het behouden van het vaste personeel is positief nieuws. Aan positieve aandacht voor het nieuwe onderwijsconcept is geen gebrek. Zelfs radio en televisie hebben al geïnformeerd naar de plannen. Ook ouders zijn enthousiast. Wij krijgen regelmatig de vraag: ‘Als ik werk van negen tot vijf, is mijn kind dan onder de pannen tot ik ben uitgewerkt?’ Dat is inderdaad zo. Zo wekt de Daltonschool de interesse van tweeverdieners. Zeker nu wij ervoor gekozen hebben het eerste jaar gratis aan te bieden om te kijken in hoeverre de interesse bij ouders concreet wordt. Na een jaar zullen wij gaan evalueren. Omdat er geïnvesteerd is in dit project voor zowel het gebouw, personeel als materialen zal het project niet na een jaar eindigen. In onze plannen hebben wij vastgelegd de naschoolse activiteiten minimaal drie jaar te continueren op de Daltonschool. Na drie jaar maken wij de balans op. De voortekenen zijn positief. Als bestuurder moet je keuzes maken. Investeren in een project kost geld, maar kan op termijn geld opleveren. Als wij het project niet zouden starten, lopen wij in een krimpende markt het risico dat ook vast personeel niet meer kan blijven. Met ‘De nieuwe weg’ kunnen wij de komende tijd het personeel, maar zeker ook de kinderen uit de omgeving voldoende perspectief bieden”, besluit Hans.
•
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
23
s
VO
i n
t h e
s p o t l i g h t
Samenwerkingsverband Koers VO
‘Passend onderwijs begint op school, de leerling staat centraal’ De school als werkplek en een ondersteuningsstructuur in en om de school, zijn belangrijke uitgangspunten in de plannen van Samenwerkingsverband Koers VO, het samenwerkingsverband passend onderwijs in het voortgezet onderwijs in de regio Rotterdam en omstreken. Om ervoor te zorgen dat schoolbesturen hun ‘zorgplicht’ passend onderwijs aan elke leerling te bieden kunnen waarmaken, gaat het samenwerkingsverband zijn organisatie en werkwijze doelgerichter maken. De ondersteuners moeten als ‘partners’ naast de docent en de zorgcoördinator in de school staan om de juiste oplossing voor de leerling te vinden. Hierdoor zal veel veranderen in de organisatie en werkwijze van het samenwerkingsverband en van de VO-scholen.
Na de wetswijzigingen voor passend onderwijs is de regio-indeling voor samenwerkingsverbanden opnieuw vastgesteld. Maar bij Koers VO is dit bijna geheel volgens de oorspronkelijke gebiedsindeling verlopen. Op 23 april 2013 is het vernieuwde samenwerkingsverband Koers VO officieel van start gegaan als vereniging van 19 VO-besturen en 8 VSO-besturen. Samen vormen deze besturen de Algemene Ledenvergadering (ALV). Het samenwerkingsverband omvat 115 VO- en VSO-schoollocaties in Rotterdam en 13 omliggende gemeenten. Op deze scholen volgen circa 51.000 leerlingen onderwijs. Als organisatie bestaat Koers VO al sinds 1999. Over de ingewikkelde veranderingen die passend onderwijs met zich meebrengt, spreken we met Jaap van der Have, verenigingsdirecteur van werkgebied Koers VO Koers VO.
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
met de V(S)O-scholen uit te werken, maakten we gebruik van een zevental werkgroepen”, begint Jaap. “In de werkgroepen met zorgcoördinatoren en schooldirecties werden uitwerkopdrachten besproken. Door aanvullingen met uitwerkingen van nieuwe deelgebieden en door wijzigingen vanuit de overleggen met de scholen, groeide dit uit tot ons huidige Koersdocument, een steeds vollediger beleidsdocument. Uiteindelijk zal het breed gedragen beleid moeten worden, want passend onderwijs zal niet bij het samenwerkingsverband gebeuren, maar op de scholen. Ondersteuningsplan Jaap verwacht dat het
door Nico Ruitenbeek
24
Hoe heb je het ontwikkelen van nieuw beleid aangepakt? “Om beleid voor passend onderwijs
Koersdocument eind 2013/begin 2014 zal leiden tot het definitieve ondersteuningsplan dat elk samenwerkingsverband op basis van eigen keuzes moet opstellen. “Een belangrijk onderdeel daarvan is het niveau en de kwaliteit van de basisondersteuning op de scholen. Een van de leidende gedachten bij passend onderwijs is dat docenten in de klas goed omgaan met verschillen tussen leerlingen, of dat gaan leren door zich daarin verder te bekwamen. Oog hebben voor verschillen tussen leerlingen en met het lesaanbod differentiëren, is in het primair onderwijs al veel beter ontwikkeld dan in het voortgezet onderwijs. Docenten in het VO kunnen daar nog veel van leren”, betoogt Jaap. “De nadruk die de overheid de laatste jaren legt op het verbeteren van de vakkennis van leraren zou zeker ook verlegd kunnen worden naar het verhogen van de pedagogische en didactische vaardigheden van leerkrachten in het VO. Het zal de mogelijkheden van passend onderwijs voor alle leerlingen vergroten.” Toch noemt Jaap het opleiden en bijscholen van docenten geen verantwoordelijkheid van het samenwerkingsband, maar van de schoolbesturen en van de docenten zelf. “Het samenwerkingsverband legt zich meer toe op het stimuleren van uitwisselingen tussen scholen in verbeteraanpakken. Docenten van verschillende scholen kunnen zo van elkaar leren.”
‘Oog hebben voor verschillen tussen leerlingen en met het lesaanbod differentiëren, is in het primair onderwijs al veel beter ontwikkeld dan in het voortgezet onderwijs.’
Hoe vindt passend onderwijs op VO-scholen plaats? Jaap: “Het beter leren omgaan met verschillen tussen leerlingen zal ertoe moeten leiden dat scholen niet zomaar kunnen zeggen dat ze voor een bepaalde leerling geen aanpak weten. In principe zijn de scholen verantwoordelijk voor hun leerlingen en moeten ze zelf voorzien in de onderwijsbehoeften van hun leerlingen. Dit betreft de basisondersteuning waarvoor geldt: elke VO-school geeft goed onderwijs aan alle leerlingen. Toch moeten we hierbij goed bedenken dat de scholen voor het in stand houden van de basiskwaliteit reguliere middelen van OCW ontvangen en geen middelen van het samenwerkingsverband. Ook zijn er leerlingen die net iets meer ondersteuning nodig hebben. Voor het oplossen van hun onderwijsbehoeften biedt elke VO-school nu al aan groepjes leerlingen of aan een individuele leerling ondersteuning met behulp van de huidige ambulante begeleiding via de rugzakmiddelen.” Welke extra ondersteuning komt er via het samenwerkingsverband beschikbaar? “Soms is voor een leerling tijdelijk of permanent een ondersteuning nodig, waarin de school niet zelf kan voorzien. Daarom is in het ondersteuningsplan ook bovenschoolse ondersteuning opgenomen in de vorm van een Orthopedisch en Didactisch Centrum (OPDC) als een ‘time out’ voorziening. Dergelijke voorzieningen staan nu nog bekend onder de namen ‘Rebound’, ‘Herstart’ en
‘Op de Rails’. Scholen vinden het bestaan van deze voorzieningen van groot belang. Ze kunnen op een of meer plekken in de regio gelegen zijn en worden uit de middelen van het samenwerkingsverband bekostigd. In het centrum kan aan leerlingen een combinatie van zorg en onderwijs geboden worden. Het doel is steeds dat de leerling na een periode weer terugkeert naar zijn eigen school. Maar er gaat nog meer veranderen”, brengt Jaap naar voren. “Als het gaat om extra ondersteuning in het leerwegondersteunend onderwijs binnen het vmbo en in het praktijkonderwijs, dan verloopt over enkele jaren zowel de bekostiging van de extra ondersteuning als de toelaatbaarheid van leerlingen voor het LWOO-PRO via het samenwerkingsverband.” Dit zijn vooral oplossingen buiten de school. Wat bieden scholen zelf aan? Jaap: “In de meeste gevallen zal geen beroep op ondersteuning bij de bovenschoolse voorziening gedaan worden. De uitdaging is juist de extra ondersteuning in de VO-school zelf aan te bieden in de vorm van maatwerk voor de individuele leerling, of in de vorm van groepsarrangementen. Scholen zullen dit aanbod ontwikkelen en vastleggen in hun schoolprofiel. Elke school beschrijft daarin, naast het onderwijs, de ondersteuning die zij biedt. Meestal zal een school een zo breed mogelijke ondersteuning willen bieden, maar specialisatie valt ook te verwachten. Tegelijk mag deze extra
>>
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
25
>>
ondersteuning er weer niet toe leiden dat bij enkele scholen te grote concentraties van leerlingen met een bepaald leerprobleem ontstaan.” Wat gebeurt er als de school geen oplossing kan bieden? “Als het om een aanpak gaat die de school echt niet kan bieden, terwijl een andere school dat juist wel kan, dan zal een overstap naar een andere school mogelijk moeten zijn”, licht Jaap toe. “In de meeste gevallen betreft dit een andere VO-school, maar in specifieke gevallen als de leerproblemen daar aanleiding toe geven, dan betreft dit een VSO-school. Met elkaar zullen de scholen binnen het samenwerkingsverband tot een dekkend aanbod van (extra) voorzieningen moeten komen. Maar van scholen kan niet verwacht worden dat zij zelf in alle extra behoeften kunnen voorzien. Met sommige voorzieningen zijn zoveel extra middelen gemoeid dat deze voorziening maar bij één of bij enkele scholen geboden kan worden. Ook zal het samenwerkingsverband de toelating tot het VSO op basis van criteria en onderzoek reguleren.” Wie bepaalt straks waar de middelen naartoe gaan? Jaap: “De middelen voor passend onderwijs gaan niet rechtstreeks naar de scholen, maar eerst naar het samenwerkingsverband. Nu wordt dit nog verdeeld op basis van het zorgplan, maar straks zal dat plaatsvinden op basis van het ondersteuningsplan. Ook zullen de middelen die nu nog rechtstreeks naar de school gaan voor de uitvoering van het individuele rugzakje van een leerling komen te vervallen. Ook deze middelen worden straks via het samenwerkingsverband ingezet op basis van het ondersteuningsplan.” Op welke manier gaat Koers VO de scholen nog meer ondersteunen? “Vooral door scholen aan elkaar te verbinden en door spelregels te maken”, licht Jaap toe. “Binnen het samenwerkingsverband wordt straks gewerkt in kleinere subregionale netwerken. Door ervoor te zorgen dat scholen in deze netwerken elkaar leren kennen en door het opbouwen van spelregels voor de onderlinge samenwerking tussen scholen, zal het vertrouwen in elkaar toenemen. Dit betreft bijvoorbeeld spelregels op het terrein van de spreiding van de mogelijkheden tot extra ondersteuning over de scholen binnen de regio, of voor het overnemen van leerlingen van elkaar. Maar ook spelregels voor het borgen van de kwaliteit van de basisondersteuning op elke school zijn belangrijk.” Hoe wordt passend onderwijs georganiseerd op school? “Ons uitgangspunt is dat in de school de docent, de mentor van de leerling, de interne ondersteuners en de zorgcoördinator de eersten zijn die een leerling extra ondersteuning aanbieden. Voor incidentele vragen daarbij kunnen scholen aankloppen bij het Onderwijszorgloket van Koers
26
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
‘De middelen voor passend onderwijs gaan VO, dat bestaat uit enkele deskundigen van het samenwerkingsverband. Zij zijn op afroep beschikbaar voor advies. Maar de ondersteuningsvragen betreffen lang niet altijd onderwijs- of leerproblemen, maar kunnen ook de thuissituatie of gezondheidsproblemen van de leerling betreffen.” Jaap wijst daarvoor op de vier partners rond de school: “De zorgcoördinator op elke school vormt samen met leerplicht, jeugdgezondheidszorg, schoolmaatschappelijk werk en het samenwerkingsverband het team om de docent heen om oplossingen aan te reiken en ook daadwerkelijk uit te voeren voor een leerling met een extra ondersteuningsbehoefte. Dit betekent tegelijk dat het huidige aanbod van het samenwerkingsverband van ambulante begeleiders zal worden omgevormd. Het zullen deskundigen van het samenwerkingsverband worden, die vast verbonden zijn aan een groepje VO-scholen in een netwerk.” Het omvormen van de ambulante begeleiding ziet Jaap nog als een flinke onderneming. “Momenteel heeft het samenwerkingsverband nog te maken met dertien organisaties die ambulante begeleiding aanbieden. Dat moeten we efficiënter organiseren met vaste gezichten die hun werkzaamheden binnen de school uitvoeren.” Maar hoe zit het dan met thuiszitters? “Koers VO neemt met enkele andere organisaties en de gemeenten deel aan thuiszitteroverleggen,” legt Jaap uit. “Het samenwerkingsverband heeft de plicht aan alle leerlingen passend onderwijs te bieden en daarom zal het in de toekomst ook op eventuele thuiszitters aangesproken worden. In het ondersteuningsplan zullen de verantwoordelijkheden beschreven moeten worden.” Zorgt het samenwerkingsverband voor afstemming met het PO en het mbo? “De leerlingen in het voortgezet onderwijs komen van het reguliere basisonderwijs en het speciaal basisonderwijs. Dat is nog overzichtelijk. Het verplicht in ieder geval tot het maken van afspraken om de overdracht van leerlingen te regelen. Daar hebben we inmiddels al goede ervaringen mee en die informatie is cruciaal om tot een goede plaatsing met de juiste ondersteuning te komen. De uitstroom van leerlingen uit het VO kent grote verschillen. Dat maakt het maken van afspraken over ondersteuning en nazorg met veel partijen ook ingewikkelder.” Verwacht je dat er minder bureaucratie zal zijn als passend onderwijs is ingevoerd? “Het verminderen ervan hoort bij het opzetten van passend onderwijs, maar of we dat ook werkelijk kunnen realiseren, durf ik niet te zeggen.” In je antwoorden laat je zien dat Koers VO voortgang boekt, maar waar lig je nog wakker van? Hardop vraagt Jaap zich af of hij alle voorbereidingen wel op tijd – en dat is 1 augustus 2014 –
niet rechtstreeks naar de scholen, maar eerst naar het samenwerkingsverband.’
gereed krijgt. “Ook de overgangsregeling voor toegang tot het VSO wordt nog een moeilijk onderwerp. Maar steeds meer zorgen maak ik me over het toenemend gevoel van rechtsongelijkheid dat bij ouders en leerlingen ontstaat als gevolg van passend onderwijs. Het maatwerk waartoe passend onderwijs verplicht leidt tot ondersteuningsoplossingen die per regio en onderwerp verschillend zullen zijn. Via rechtszaken zullen ouders en leerlingen steeds vaker proberen na een afwijzing alsnog toegang te krijgen tot de extra ondersteuning die aan anderen wel geboden is.”
•
Jaap van der Have Functie: verenigingsdirecteur SWV / directeur Koers VO Opleiding: Pedagogische Academie, Oegstgeest In zijn functie als verenigingsdirecteur van Samenwerkingsverband Koers VO, is Jaap verantwoordelijk voor de strategische beleidsvorming van de aangesloten schoolbesturen. Daarnaast is hij directeur van de centrale dienst en stuurt hij bureau Koers VO aan. Jaap vindt het belangrijk dat scholen weten dat ze samen het Samenwerkingsverband vormen. Daarom probeert hij de scholen dan ook op een goede manier te betrekken bij de beleidsvorming en de besturen van de juiste informatie te voorzien, zodat ze tot beslissingen kunnen komen. “We zullen met de scholen verder werken aan onderlinge openheid en gezamenlijke verantwoordelijk voor leerlingen in de regio van Koers VO. We stimuleren de scholen tot creatieve oplossingen te komen om alle leerlingen een passende plek te kunnen aanbieden. Doel van de scholen is boeiend onderwijs te geven. Zodra ze merken dat een leerling problemen ondervindt, zullen ze tijdig de hulp van andere partijen, zoals het Onderwijszorgloket, moeten inschakelen. Alles wat je preventief kan doen, is beter dan curatief. Als Samenwerkingsverband streven we naar draagvlak voor onze besluiten, dat scholen zich hierin kunnen herkennen. We houden de leerling in beeld. Het gaat om gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de leerling kunnen en willen dragen.” Indien u vragen over passend onderwijs van Koers VO aan Jaap wilt stellen, kunt u hem mailen:
[email protected]
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
27
ans! k e t s t Laa or u in vo
n g Schrijf Controllin f o ng leerga Onderwijsling in het g Control s n j leerga et Onderwi in h ecutive. Ex De onderwijswereld is continu in beweging, heeft regelmatig te maken met nieuwe wetgeving en kent verschillende stakeholders. Controllers in het onderwijs moeten dan ook breed gekwalificeerd zijn en rekening houden met uiteenlopende posities en belangen.
Leergang Controlling in het Onderwijs
Leergang Controlling in het Onderwijs Executive
Dyade Academy biedt u een leergang met praktische handvatten, zodat u in de toekomst zelfstandig financiële en niet-financiële eindverantwoordelijkheid kunt dragen in een dynamische organisatie.
In de Executive leergang worden de toekomstige ontwikkelingen vertaald naar de huidige situatie.
Met de kennis van de leergang kunt u bedrijfsmatig denken en bent u beter in staat financiën en begrotingen inzichtelijk te maken.
Daarnaast ontwikkelt u tijdens deze leergang uw eigen ontwikkelplan. Tijdens de leergang Executive worden naast de benodigde theoretische verdieping casussen behandeld om een directe koppeling te maken tussen de inhoud van de leergang en de praktijk van de deelnemers.
Start 13 september
Start 22 november
Wat kunt u verwachten? > Speciaal ontwikkeld voor onderwijscontrollers en professionals die betrokken zijn bij het ondersteunen en ontwikkelen van strategisch financieel beleid in onderwijsinstellingen > Interessante sprekers (deels) uit de onderwijssector > Gastsprekers uit de praktijk > Bij deelname ontvangt u de Apple iPad om interactief deel te nemen aan de leergang > Literatuur in digitale vorm > De mogelijkheid andere controllers uit het onderwijs te ontmoeten > Catering voor de gehele dag > U ontvangt na afloop een deelnamecertificaat
Klantwaardering
Meest waardevol aan leergangen Controlling in het Onderwijs volgens deelnemers:
rdering
Klantwaa > ‘Voorbeelden uit de praktijk. Je merkt de impact en toegevoegde waarde van control door de verhalen.’ > ‘Besef welke rol je vervult’ > ‘Dynamisch geheel door praktijkvoorbeelden’
8,6
Prijs
De kosten van deelname zijn € 3.450,- per persoon/per leergang.
Combinatiekorting
Met de leergang Controlling in het Onderwijs beschikt u over de benodigde kennis om deel te nemen aan Controlling in het Onderwijs Executive. U ontvangt € 1.000,- korting op de totaalprijs indien u zich voor beide leergangen inschrijft.
Inschrijven of meer informatie?
www.dyade.nl > Dyade Academy > Leergang Controlling in het Onderwijs (Executive)
De leergangen Controlling in het Onderwijs versterken uw rol aan de bestuurstafel 28
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
www.dyade.nl/voordeelservice Een schoolorganisatie heeft diverse kostenposten. Van arbodienstverlening en schoolmeubilair tot kosten voor de koffiesystemen. Dyade heeft voor haar klanten uitgebreid geanalyseerd welke kosten door scholen worden gemaakt en welke partijen in deze behoeften kunnen voorzien. Met deze partijen heeft Dyade een collectief contract afgesloten. Door de schaalgrootte kunnen wij gunstige condities afspreken, waardoor onze klanten zowel zakelijk als privé profiteren van uiteenlopende voordelen. Daarnaast wordt u het werk van het zoeken naar het juiste inkoopadres bespaard.
Dienst / product
Partner van Dyade
Uw voordeel
Arbodienstverlening
Perspectief
> Tot 33% korting op abonnementen Aanmelden via Peter Wijnholds > Zeer goede resultaten (0341) 43 87 00 of per mail
[email protected] www.perspectief.eu
t
Uitgelich
Hoe kunt u profiteren?
Bankarrangement
Dyade beschikt over bankarrangementen
> Speciale Dyade-tarieven
Informatie bij Henk Schoone (
[email protected])
Brandpreventie
Dry Sprinkler Powder Aerosol (DSPA)
> Speciale Dyade-tarieven
Informatie bij Jorg Aaldering (024) 352 25 73
Elektronische beveiliging
Chubb Varel Security
> Beveiligingsoplossingen op maat
Aanmelden via tel. (020) 651 61 24
Digitale schoolborden
Lyreco
> 10% korting
Inschrijven via www.dyade.nl > Diensten > Dyade Voordeelservice
IP Aanvullingsplan
Loyalis
> 20% korting
Aanmelden via tel. (045) 579 61 11
Koffieconcepten (koffiemachines) voor professioneel gebruik
Overwijk Koffiesystemen
> Kortingen op aanschaf en aantrekkelijke huur- en onderhoudstarieven
Aanmelden / Informatie Peter Verwoert Telefoon (0513) 46 50 50
Liftinstallaties
Lift Intermediair
> 10% korting
Aanmelden via www.bosconsultancy.nl of via tel. (085) 877 94 67
Medewerkertevredenheid en werkplezier
Motivate Management Training & Advies
> Speciale Dyade-tarieven
Informatie Miranda Huijs 06 536 326 21, per mail
[email protected] of www.mmat.nl
Multifunctionals Alles op het gebied van prints, scans & kopieën
Konica Minolta
> Tot 55% korting op apparatuur
Inschrijven via www.dyade.nl > Voordeelservice
Papier print- en kopieerpapier
Lyreco
> Goede kwaliteit papier tegen een bodemprijs
Inschrijven via www.dyade.nl > Dyade Voordeelservice > Lyreco
Payroll oplossingen
Randstad Payroll Solutions
> Speciale Dyade-condities
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jan Kuil via
[email protected] of 06 - 22 73 94 18
(Personeels)advertenties het plaatsen van advertenties in de media
Meyson communicatieadviesbureau
> Korting oplopend tot 35% op reguliere advertentietarieven
Aanmelden via tel. (023) 564 96 90 of per mail
[email protected]
Re-integratie en outplacement
Agens Pro Mobile B.V.
> Speciale Dyade-tarieven
Aanmelden via
[email protected] of via tel. (033) 4698 225.
Schoolmeubilair
Presikhaaf
> Aantrekkelijke (leverings)condities
Aanmelden via tel. (026) 368 56 85 of via
[email protected]
Schoonmaken
ISS Cleaning Services
> Mantelcontract schoonmaken
Aanmelden via Nathalie Falkenburg, tel. 06 - 51 57 12 69 of per mail
[email protected]
Sanitaire voorzieningen Toiletpapier, zeep, handdoeken, etc.
ISS Washroom Services
> Mantelcontract sanitaire voorzieningen
Aanmelden via Nathalie Falkenburg, tel. 06 - 51 57 12 69 of per mail
[email protected]
Speeltoestellen & Sportproducten
Yalp
> Korting bij inspectie, ontwerpen en aanschaf.
Informatie bij: Erik de Munk tel. 06 13958070 of per mail
[email protected]
Verbruiksmateriaal pennen, potloden, stiften, linialen etc.
Lyreco
> Geen verzendkosten bij een laag bestelbedrag > Hoge kortingen (tot 38%)
Inschrijven via www.dyade.nl > Diensten > Dyade Voordeelservice
Verzekeringen (particulier)
Allianz
> Scherpe premies
Inschrijven via www.dyade.nl > Voordeelservice
Website het maken van een eigen site voor bestuur of school
Meyson communicatieadviesbureau
> U kunt gebruikmaken van een pakket dat speciaal voor het onderwijs gemaakt is
Aanmelden via tel. (023) 564 96 90 of per mail
[email protected]
Ziektekostenverzekering
AVITAE/VGZ
> Uitstekende dekking
Aanmelden via www.dyade.nl > Diensten > Dyade Voordeelservice
Agis
> Zeer scherpe premie
Aanmelden via www.agiscollectief.nl/dyade
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
29
Waar vindt u ons? kijk op
Dyade Amersfoort
www.dyade.nl voor een routebeschrijving
Dyade Rotterdam
a Amersfoort
r Rotterdam
Utrechtseweg 371 | Postbus 1402 | 3800 BK Amersfoort tel. (033) 469 82 00 | fax (033) 461 28 49
Scheepmakershaven 64 | Postbus 1080 | 3000 BB Rotterdam tel. (010) 224 50 00 | fax (010) 414 72 27
Dyade Capelle aan den IJssel
Dyade Zuid-West Nederland
e Capelle aan den IJssel
b Bergen op Zoom
Dorpstraat 181 | 2903 LA Capelle a/d IJssel tel. (010) 258 77 22 | fax (010) 258 77 20
Marslaan 1 | Postbus 648 | 4600 AP Bergen op Zoom tel. (0164) 23 75 57 | fax (0164) 24 14 34
Dyade Ede
Dyade
e Ede
c Dyade Centraal Bureau
Horapark 3 | Postbus 8040 | 6710 AA Ede tel. (0318) 67 51 11 | fax (0318) 62 23 63
Fakkelstede 2 | Postbus 611 | 3430 AP Nieuwegein tel. (030) 630 56 00 | fax (030) 630 56 91
Dyade Noord-Holland
h Hoofddorp
s Servicedesk
Wegalaan 14-28 | Postbus 346 | 2130 AH Hoofddorp tel. (023) 564 96 00 | fax (023) 564 96 99
tel. (030) 630 56 99 | mail
[email protected] Openingstijden: 8:00 - 17:00 uur tijdens werkdagen
Nieuwe locatie: Dyade Utrecht (najaar 2013)
30
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
09/10 2013 september
kalender
oktober
Formulier maandopgave geweigerde vacatures toezenden aan CFI als een vacature geweigerd wordt door een eigen wachtgelder. Een kopie van het formulier aan de afdeling Dyade Personeel zenden. Vervangingsmutaties moeten binnen 4 maanden zijn gedeclareerd bij het Vervangingsfonds. In verband met de verwerkingstijd is het van belang vervangingsmutaties binnen 3 maanden in te dienen bij Dyade. Wanneer de termijn wordt overschreden, kunnen de kosten niet meer worden gedeclareerd bij het Vervangingsfonds. Gewerkte invaldagen moeten liefst direct, maar uiterlijk vóór de 5e van de volgende maand voor verwerking worden aangeboden. Toezenden personeelsmutaties aan de afdeling Dyade Personeel.
Wij verzoeken u personeelsmutaties gespreid - bijvoorbeeld wekelijks - aan te bieden via www.dyade.nl > Inloggen > Raet Online.
RAET 10/09
Mutaties die uiterlijk voor 17.00 uur worden ingeleverd, worden verwerkt in het salaris van september.
23/09
Laatste mogelijkheid blokkering (vóór 16.00 uur) salarisbetaling september.
25/09
De geplande betaaldatum van het salaris over de maand september.
10/10
Mutaties die uiterlijk voor 17.00 uur worden ingeleverd, worden verwerkt in het salaris van oktober.
23/10
Laatste mogelijkheid blokkering (vóór 16.00 uur) salarisbetaling oktober.
25/10
De geplande betaaldatum van het salaris over de maand oktober.
Dyademagazine | nummer 9 | september 2013
31
Speciaal voor u: Het Collectief Verzekeringsplan
Bonusgarantie Bescherming van uw no-claim bij schade. Garantie tegen onderverzekering Uw inboedel en woonhuis nooit meer onderverzekerd. Goed verzekerd op reis Overal ter wereld. Zekerheid U en uw gezinsleden goed beschermd.
Het Collectief Verzekeringsplan is speciaal voor u samengesteld door tussenpersoon Mandema & Partners en verzekeringsmaatschappij Allianz Nederland in samenwerking met Dyade. U profiteert hiermee van vele voordelen en scherpe premies voor een groot aantal schadeverzekeringen en een uitstekende service! Voor informatie en een vrijblijvende offerte belt u met de medewerkers van Allianz Nederland: (010) 45 41 777. Of ga naar www.anvp.nl De logincode is: 8350 Wachtwoord: T41400 (denk aan de hoofdletter)