Ouderavond Bataafs Lyceum 4H/V Executieve functies Welkom! Nancy Lussing
Even voorstellen • Ondersteuning algemeen, coördinator masterclass • Leer- & gedragsspecialist
Stelling • Een hoog IQ is bepalend voor succes op school!
Executieve functies.. sturen en remmen
Eerst je vinger opsteken…, dan pas iets zeggen! Waarom staat er niets in je agenda?
Plan het dan in!
Waar heb ik die sleutels ook weer neergelegd?
Heb je nu nog je kamer niet opgeruimd? Zit nu eens stil!
Stel het niet voortdurend uit
Wat heb jij een kort lontje zeg!
Ik wilde die reep bewaren tot het weekend, maar hij is nu al op.
Waarom schrijf je je huiswerk dan ook niet op?
Alweer de tas met gymspullen vergeten? Wacht nou eens op je beurt!
Je hoeft niet meteen zo boos te reageren!
Waarom stel je het dan ook tot het laatste moment uit?
Het puberbrein…. • In ontwikkeling tot ca. 23 jaar • De prefrontale cortex is betrokken bij cognitieve en emotionele functies als beslissingen nemen, plannen, sociaal gedrag en impulsbeheersing= TOMTOM • Ontwikkelingsstoornissen als Ad(H)d, ass, dyslexie, enz. • Plasticiteit • Use it or loose it
Executieve vaardigheden
Responsinhibitie Taakinitiatie Doelgericht gedrag
Werkgeheugen EF Planning / organisatie
Volgehouden aandacht Metacognitie
Flexibiliteit
Emotieregulatie Timemanagement
Vragenlijst Executieve functies • En ….hoe zit dat bij U?
Scoren en optellen • Geef elke vraag een waardering: • • • • • • •
1= 2= 3= 4= 5= 6= 7=
helemaal mee oneens mee oneens enigszins mee oneens neutraal enigszins mee eens mee eens helemaal mee eens
• Tel de punten op • Welke 3 EF scoren het hoogst (sterk)? • Welke 3 EF (laagste score) kun je nog sterker maken?
Een aantal belangrijke executieve vaardigheden • 1-3
Responsinhibitie/zelfbeheersing
• 4-6 • 7-9 • 10-12
Taakinitiatie Planning/prioritering Timemanagement
• 13-15 • 16-18
Doelgericht doorzettingsvermogen Metacognitie/zelfbewustzijn
1. Responsinhibitie/zelfbeheersing Het vermogen om na te denken voor je iets doet en de vaardigheid om een reactie uit te stellen en/of tegen te houden. Wanneer? Hoe kun je het versterken?
1. Responsinhibitie/zelfbeheersing
Wanneer? • Vinger opsteken, een vraag stellen op het juiste moment • Omgaan met uitgestelde aandacht (van de docent) • Negatieve opmerkingen negeren
1. Responsinhibitie/zelfbeheersing
Hoe kun je het versterken? • Regels bespreken • Negeren van de oorspronkelijke reactie en belonen van positief gedrag • Situaties bespreken (5 G-model) • Stop-denk-doe-plan
8. Planning en organisatie De vaardigheid om een plan te maken om een doel te bereiken of een taak te voltooien. Het gaat er hierbij ook om of de leerling in staat is onderscheid te maken tussen hoofd- en bijzaken. Wanneer? Hoe kun je het versterken?
8. Planning en organisatie Wanneer? • Deelstappen nemen om tot een goed eindresultaat te komen • Huiswerk noteren, plannen en uitvoeren • Praktische opdrachten maken; begin, midden en einde • Plannen van pauzes in lange termijntaken
8. Planning en organisatie
Hoe kun je het versterken? • Overzicht creëren • Leren in stappen, huiswerk plannen, agenda bijhouden • Oefenen door (begeleid) te doen! • E-faqt (online leeromgeving)
10. Metacognitie/zelfbewustzijn Het vermogen om een stapje terug te doen om jezelf en de situatie te overzien, om te bekijken hoe je een probleem aanpakt. Het gaat daarbij om zelfmonitoring, zelfreflectie en zelfevaluatie door je bijvoorbeeld af te vragen ‘Hoe heb ik het gedaan?’ ‘Wat gaat er goed, wat kan er beter?’ Wanneer? Hoe kun je het versterken?
10. Metacognitie/zelfbewustzijn Wanneer? • • • •
Beseffen dat andere mensen dingen anders ervaren Kunnen reflecteren op een taak Kunnen reflecteren na een gebeurtenis: ‘Hoe kwam dat nou?’ Kunnen reflecteren op een project: ‘Wat ging goed, wat kon beter?’ ‘Wie ben ik, wat kan ik wel, niet?’
10. Metacognitie/zelfbewustzijn
Hoe kun je het versterken? • Positieve feedback geven op proces (wat ging er goed… eerste stap naar succes) • Laten beschrijven/zien hoe een voltooide opdracht eruit ziet • Analytische vragen leren stellen over de situatie • Leren reflecteren, leerhouding/groeimindset ontwikkelen, oplossingsgericht
De weg naar succes begint bij een eerste stap… falen is onderdeel van succes-> groeimindset
Wat kunt u doen? • Ken uw kind… wat heeft hij/zij nodig? (stimulans/begeleiding/duidelijkheid/ruimte/vrijheid) • Relatie, rol als ouder • Luisterhouding, wees een OEN (Open En Nieuwsgierig) • Positieve feedback geven op leerproces (wat ging er goed… eerste stap) • Groeimindset bevorderen • Ruimte geven en eigen talenten laten ontdekken, stimuleren van bijbaantje, hobby's, ervaring opdoen
De praktijk • Beeld van kwaliteiten • Eisen studie • Omstandigheden studie (leven en leren)
Beschik jij over de volgende eigenschappen? • • • • •
goede sociale vaardigheden stressbestendig gericht op samenwerken een goede motoriek een gezonde dosis doorzettingsvermogen
Dan beschik je over een goede basis om fysiotherapeut te kunnen worden!
• Studiekeuzecheck
Afsluiting • Ja, executieve vaardigheden spelen een belangrijke rol bij het leer- en studiekeuzeproces! • Als je mensen aanspreekt op hun talenten… dan gaan zij die ook ontwikkelen…
• Dank voor uw aandacht en succes met de studiekeuze!
Verder lezen? • “Gedrag in uitvoering” Smidts & Huizinga • “Slim maar …” Dawson & Guare • “Breinlink voor ouders” Dirksen & Moller
