12 september 2013 Workshop
Executieve functies Leermogelijkheden afstemmen met leerling, leraar en ouders Lucie Spreij en Geke Klapwijk Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Programma
Executieve functies: toelichting concept en EF’s via SFI instrument invullen
Oplossingsgericht gesprek: toelichting theorie en gespreksoefeningen SFI instrument
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Wat is nodig om in de 21e eeuw succesvol te zijn?
Creativiteit
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Wat is nodig om in de 21e eeuw succesvol te zijn?
Creativiteit Flexibiliteit
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Wat is nodig om in de 21e eeuw succesvol te zijn?
Creativiteit Flexibiliteit Zelfcontrole
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Wat is nodig om in de 21e eeuw succesvol te zijn?
Creativiteit Flexibiliteit Zelfcontrole Discipline
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Vier eigenschappen of executieve functies nodig voor cognitieve sociale psychologische ontwikkeling én voor succes op school en in maatschappij
Creativiteit Flexibiliteit Zelfcontrole Discipline Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Executieve functies (Adele Diamond)
Neuropsychologisch concept Hoogontwikkelde cognitieve functies 3 hoofd EF’s 1. Cognitieve flexibiliteit 2. Inhibitiecontrole 3. Werkgeheugen In prefrontale cortex en andere neurologische gebieden Vaardigheden die helpen beslissen op welke activiteiten of taken we onze aandacht richten en welke we kiezen om uit te voeren. Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Executieve functies 1(Diamond, 2006) Hoofd EF: 1. Cognitieve flexibiliteit 2. Inhibitie controle: - aandacht selectief en gefocust - discipline: taakgerichtheid en taak afmaken ook als je niet gemotiveerd bent - zelfcontrole 3. Werkgeheugen
1-2-3
3
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU zwakte, krachteloosheid ongeremdheid
2 2-3
Executieve functies 2 (Diamond, 2006)
EF van hogere orde: 4. Probleem oplossen 5. Redeneren: is niet mogelijk zonder werkgeheugen (EF 3) 6. Plannen
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
4-5-6
1-2-3
Executieve functies
Neuropsychologisch concept Hoogontwikkelde cognitieve functies Vaardigheden die helpen om te beslissen op welke activiteiten of taken we onze aandacht richten en welke we kiezen om uit te voeren. Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Executieve functies 1 (Dawson & Guare)
Denkvaardigheden: 1. Planning 2. Organisatie 3. Timemanagement 4. Werkgeheugen 5. Metacognitie
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Executieve functies 2 (Dawson & Guare)
Functies om gedrag te sturen of aan te passen: 1. Reactie-inhibitie 2. Emotieregulatie/zelfregulatie van affect 3. Volgehouden aandacht 4. Taakinitiatie 5. Flexibiliteit 6. Doelgericht doorzettingsvermogen Marshmellow temptation Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Instrument executieve functies hele een vol goed hele 1. Executieve functies:maal zelfbeoordelingsschalen beetje doen maal niet de su per Ik kan een opdracht waarbij ik 1 2 3 4 5 verschillende dingen moet doen onthouden.
Werkgeheugen
1
2
3
4
5
1 Ik weet waar ik mijn spullen heb neergelegd, bijvoorbeeld mijn jas, fietssleutel of schooltas.
2
3
4
5
Ik onthoud speciale huiswerkopdrachten en ik neem brieven van school altijd mee naar huis.
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Instrument executieve functies hele een vol goed hele 1. Executieve functies:maal zelfbeoordelingsschalen beetje doen maal niet de su per Ik houd mij aan mijn werkschema 1 2 3 4 5 en stel lastige klussen niet uit.
Taakinitiatie
1
2
3
4
5
Ik hoef niet aan klussen herinnerd 1 te worden, maar begin er zelf aan.
2
3
4
5
Ik vind het eenvoudig om thuis leuke activiteiten uit te stellen en mijn werk voor te laten gaan.
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Een studiedag van een Belgische student Leven met ADD Welke executieve functies zijn sterk? A. Denken: 1. Planning 3. Timemanagement 5. Metacognitie
2. Organisatie 4. Werkgeheugen
B. Gedragssturing/aanpassing: 1. Reactie-inhibitie 2. Emotieregulatie 3. Volgehouden aandacht 4. Taakinitiatie 5. Flexibiliteit 6. Doelgericht doorzettingsvermogen Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Uitnodiging: executieve functies in tweetallen Breng in kaart met behulp van de vragenlijsten: - uw eigen executieve functies - de executieve functies van een leerling met problemen Ga in gesprek over overeenkomsten en verschillen
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
SFTinstrument: Lucie Spreij & Geke Klapwijk Gaat uit van Handelingsgericht werken (HGW) en de oplossingsgerichte benadering (OGB)
Een oplossingsgericht instrument voor afstemming tussen leraar, leerling, ouders
Geeft zicht op en invulling aan zelfsturing en selfefficacy vanuit verschillende perspectieven
Maakt het mogelijk kennis te maken met personen, hun kwaliteiten en kwetsbaarheden in balans: interesses, leervoorkeuren, executieve functies Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Context: Educatief partnerschap
Grensgebied waar school en ouders samen komen
Doelen: pedagogisch - omgang met de leerling organisatorisch - activiteiten mogelijk maken democratisch - samen nadenken en beslissen over de school
ouders
leerling school
Complex and tender”, vraagt voortdurend positie bepalen Waar staan we voor als school? Hoe laten we dat zien? Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Educatief partnerschap
“Complex and tender”: vraagt voortdurend positie bepalen
Pedagogisch: omgang met de leerling wat als leerlingen zonder ontbijt op school komen? wat als leerlingen thuis de baas zijn? wat als ‘ze’ op school / thuis niet goed zijn voor mijn kind / leerling?
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
SFT instrument, oplossingsgerichte benadering
Basishouding Gesprekstechnieken Werkrelatie
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Basishouding
Respect Vertrouwen Niet weten Bereid iets ánders te doen Bereid successen te delen en te vieren
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Vertrouwen als basis
Beschikbaar, voorspelbaar, geduldig zijn Duidelijk zijn in verwachtingen Gericht zijn op mogelijkheden en kwaliteiten, op wat er al wel is Nieuw blijven, niet weten (wat goed is voor de ander) Loslaten:
Ben je bereid je te laten verrassen? Ben je bereid iets anders te proberen? ‘Mislukkingen’ horen er bij en leveren informatie op!
Vertrouwen is transactioneel: MODEL staan Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Uitnodiging: taal van vertrouwen Kies twee gesprekspartners en bespreek de preventie van problemen met EF’s in het onderwijs Gebruik zoveel mogelijk de woorden:
moeten, maar, moeilijk en waarom
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Uitnodiging: werksituatie leerling met problemen
Kies een gesprekspartner Persoon 1 Vertel aan persoon 2 over een leerling met problemen uit de afgelopen maand. Noem alles wat er door u als moeilijk in ervaren wordt. Doe dit in twee minuten. Persoon 2 Luister aandachtig naar persoon 1, geef geen oplossingen of adviezen (niet weten), stel alleen verhelderingsvragen zodat u de context goed in beeld krijgt.
Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Werkrelaties OGB Werkrelatie
Interventie
1. Bezoekertypische relatie (vrijblijvend/voorbijganger)
Centraal: de relatie
2. Klaagtypische relatie (zoekend)
Centraal: eigen mogelijkheden en verantwoordelijkheid, autonomie
3. Klanttypische relatie (consulterend/ co-expert)
Centraal: eigen krachtbronnen (opnieuw) weten te gebruiken, competentie
Houd bij afstemming rekening met • basisbehoeften (relatie, autonomie, competentie) • loyaliteiten vanLuciealle betrokkenen Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Keuzes maken, zelfreflectie, doel kiezen
Keuzes leerling: 5 interesses: waar wil ik meer over weten?, 5 leesgenres kiezen: wat lees ik graag? 5 vrije tijdsbestedingen: wat doe ik graag? Leervoorkeuren: kunst afkijken, participeren, oefenen, kennis verwerven, ontdekken Zelfreflectie : positie bepalen op schalen Planning en organisatie van mijn schoolwerk
1
10 Oplossingsgericht gesprek voeren Doelen stellen Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Uitnodiging: schaalvragen invullen
Vlot lezen
1
10
Rekenen: rekenopdrachten begrijpen, aanpakken en oplossen
1
10 Omgaan met mezelf
1
10 Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
Gesprekstechnieken: 7-stappendans
It takes two to tango Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU
wat heeft je geraakt in deze workshop? wat verbindt jou met het SFT instrument? Waarmee ga je verder?
Mastercourse: Samenwerken aan executieve functies
[email protected] Lucie Spreij - Geke Klapwijk - 12-9-2013 - SvO - HU