Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer Utfieringsprogramma Ferkear en Ferfier
2012
April 2012
Inhoudsopgave
deel I
Inleiding
deel IV Meerjarenprogramma Infrastructuur
Beleidskaders verkeer en vervoer
Inleiding
■ Coalitieakkoord 2011-2015 ‘Nije enerzjy foar Fryslân’
Wegen
■ Uitvoeringsprogramma 2011-2015 ‘Koersfest mei nij realisme’
Fryslân noard
■ PVVP 2006 en Nota van Wijzigingen PVVP ■ Bestuurlijke afspraken
deel II
Monitor Verkeer en Vervoer ■ Monitoringsresultaten ■ Betekenis van de monitor voor de DBA
deel III Dynamische Beleidsagenda
Reguliere en Kleine Projecten ■ N393 Brug Vrouwbuurtstermolen ■ N361 Rhaladyk ■ N356 Veiligheid Holwerd ■ N357 Stiens-Holwerd ■ N393 Opwaardering fietsroute ■ Stiens – St. Jacobiparochie ■ N910 Stroobossertrekweg fase 2 ■ N910 Stroobossertrekweg ■ fietspad fase 2b ■ N355 Twijzel
■ Dynamische Beleidsagenda ■ Planvorming, programmering, bestuurlijke
Groot Onderhoud Deklagen
samenwerking ■ Verbetering Infrastructuur ■ Instandhouding provinciale infrastructuur ■ Openbaar Vervoer (OV) ■ Verkeerseducatie & Mobiliteitsbeïnvloeding ■ Bijlagen bij deel III
Bijlage A: Meerjareninzet Verkeer en Vervoer 2011-2012 Bijlage B: Afsprakenlijst Bestuurlijke Overleg MIRT november 2011 Bijlage C: Bestedingsplan BDU 2012
2 Uitvoeringsprogramma 2012
Majeure Provinciale Projecten ■ N384 Rondweg Franeker ■ N398 Noordwesttangent Leeuwarden ■ N356 N913 Centrale As ■ N356 Onderdoorgang De Tike: onderdeel van Centrale As
Fryslân east
Fryslân west
Reguliere en Kleine Projecten ■ OV infrastructuur; aanpak haltes ■ N392 Terwispel – Komgrens Gorredijk ■ Carpoolprogramma 2010 – 2012 ■ N358 Lutkepost – Augustinusga 2e fase ■ N358 Opwaardering Skieding – Uterwei ■ N369 Kootstermolen – Kootstertille ■ N392 Rondweg Gorredijk ■ N369 Aansluiting N31 Drachten Noard
Reguliere en Kleine Projecten ■ N359 Tjerkwerd – Parrega ■ N359 Kruispunt Workum ■ N354 Dearsum – Scharnegoutum 2e fase ■ N354 Afslag IJlst ■ N928 Woudsend – Balk ■ N359 Rondweg Lemmer ■ N354 Fietsroute Sneek – Woudsend ■ N359 Bolsward – Leeuwarden
Groot Onderhoud Deklagen 2012-2015
Groot Onderhoud Deklagen 2012-2015
Majeure Provinciale Projecten ■ N355 Rondweg Buitenpost ■ N381 Drachten – Drentse grens (2014) RSP project Bereikbaarheid Leeuwarden: ■ onderdeel Drachtsterweg/ Drachtsterplein met aquaduct Van Harinxmakanaal ■ RSP project Bereikbaarheid Heerenveen
Majeure Provinciale Projecten ■ Rondweg Woudsend ■ 3e Trein Sneek ■ project Bereikbaarheid Leeuwarden ■ RSP onderdeel Westelijke Invalsweg ■ met aquaduct Van Harinxmakanaal ■ Spoortunnel Wolvega (spoorwegoverwegveiligheid baanvak Leeuwarden – Zwolle) ■ Extra sneltrein Leeuwarden - Groningen ■ Station Leeuwarden Werpsterhoek ■ Spoorlijn Leeuwarden - Harlingen Rijksprojecten ■ A7 Sneek ■ A6/A7 Knooppunt Joure ■ N31 Haak om Leeuwarden ■ N31 Traverse Harlingen
Fryslân Feilich Foarût 3
Inhoudsopgave
deel IV Meerjarenprogramma Infrastructuur (vervolg) Vaarwegen
Fryslân noard
Fryslân east
Meerjaren Programma Kunstwerken ■ Brug Hallumervaart te Hallum ■ Brug Tzummarumervaart
Meerjaren Programma Kunstwerken ■ Brug Rogsloot te Warten ■ Sluis II nabij Jubbega-Schurega ■ Warrebrug nabij Tijnje
Baggerwerken ■ Onderhoudsbaggerwerk Dokkumer Ie ■ Onderhoudsbaggerwerk Dokkumer Grutdjip Friese Meren Project ■ Revitalisering watersportvoorzieningen Lauwersmeer ■ Noordelijke Elfsteden Vaarroute ■ Brug- en sluisbediening gemeentelijke bruggen
Baggerwerken ■ Quick win Baggerwerk Wide Greons ■ Onderhoudsbaggerwerk Vaarweg naar Drachten ■ Onderhoudsbaggerwerk De Lits Friese Meren Project ■ Turfroute realisatie toeristische overstapplaatsen (TROPs) ■ Watersportvoorzieningen Leeuwarden ■ Heropening Polderhoofdkanaal ■ Brug en sluisbedienig gemeentelijke bruggen Majeure Provinciale Projecten ■ Vaarweg Lemmer-Delfzijl
4 Uitvoeringsprogramma 2012
Provinciale jaarlasten voor de kleine en reguliere projecten
Fryslân west Meerjaren Programma Kunstwerken ■ Brug Warns te Warns ■ Kerkslootbrug te IJlst ■ Viaduct Meamert te Winsum ■ Stationsbrug te Franeker ■ Brug Stroomkanaal in de N359 te Lemmer ■ De Ruijtenschildtbrug in de N924 te Vierhuis ■ Van Panhuysbrug te Tjerkwerd ■ Brug te Baard ■ Brug Welsrijp te Wjelsryp Baggerwerken ■ Quick win vaarweg Houkesleat + havens Sneek ■ Quick win It Soal (Workum) ■ Onderhoudsbaggerwerk Engelenfeart Friese Meren Project ■ Drempelverlaging Sluis Makkum ■ Drempelverlaging Sluis Workum ■ Afronding Middelseeroute (Fietspad langs de Swette) ■ Uitbreiding sluiscapaciteit Stavoren ■ Sylsbrêge Jirnsum ■ Verdieping Langwarder Wielen ■ Opwaardering Lutscomplex “varen in het bos” ■ Brug- en sluisbediening gemeentelijke bruggen Majeure Provinciale Projecten ■ Verruiming Van Harinxmakanaal Rijksprojecten ■ Drempelverwijdering Boontjes
Inleiding
Voor u ligt het jaarlijkse Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer 2012. Hiermee geven wij uitvoering aan een verzoek van Provinciale Staten uit 2002 om jaarlijks een overzicht te geven van de inzet van de provincie Fryslân op het gebied van verkeer en vervoer (programma 2 van de Begroting). Daarbij gaat het om het realiseren en onderhouden van droge en natte infrastructuur, het bieden van adequaat openbaar vervoer, het bevorderen van verkeersveiligheid en het verduurzamen van mobiliteit. Daarnaast is er aandacht voor beleidsvorming en samenwerking met anderen. Het Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer is een sturingsmiddel voor het verkeer- en vervoerbeleid; het is de basis van de provinciale planning en voortgangsbewaking en een adequaat middel om helder te maken waar de provinciale inzet op is gericht.
In dit uitvoeringsprogramma is nog niet de bezuinigingsopgave van circa € 14 mln verwerkt.
Nieuw bestuur, nieuwe accenten In het voorjaar 2011 kreeg Fryslân een nieuw provinciaal bestuur. De hoofddoelen van dit bestuur zijn vastgelegd in het Coalitieakkoord 2011-2015 ‘Nije enerzjy foar Fryslân’ en het onderliggend Uitvoeringsprogramma ‘Koersfêst mei nij realisme’. Daarnaast werd op 26 oktober 2011. de Nota van wijzigingen PVVP door Provinciale Staten vastgesteld. Na de evaluatie van het Provinciaal Verkeer en Vervoerplan 2006 zijn hierin de beleidswijzigingen vastgelegd. Dit Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer 2012 geeft uitvoering aan dit nieuw beleid. In deel II worden de genoemde (beleids)kaders verder toegelicht.
6 Uitvoeringsprogramma 2012
Opbouw van het Uitvoeringsprogramma Het Uitvoeringsprogramma 2012 is opgebouwd uit vier delen. ■ Deel I is een verkorte weergave van de beleidskaders van waaruit dit uitvoeringsprogramma is opgesteld. ■ Deel II is de Monitor Verkeer en Vervoer. In dit deel wordt verslag gedaan van de
realisatie van een aantal doelen welke in de beleidskaders zijn gesteld, en van relevante externe ontwikkelingen. Beschouwing van beide kan leiden tot aanpassingen in het beleid die vervolgens in de Dynamische Beleidsagenda kunnen worden opgenomen. ■ Deel III is de Dynamische Beleidsagenda (DBA). De beschreven inzet geldt vanaf het moment van vaststelling. De inzet kan in de loop van het jaar wijzigen, bijvoorbeeld door actuele ontwikkelingen. Wanneer dit een essentiële wijziging betreft, zullen wij Provinciale Staten hierover informeren. In aanvulling op de DBA is een meerjarenschema toegevoegd met alle activiteiten op het gebied van Verkeer en Vervoer (bijlage A). ■ Deel IV is het Meerjarenprogramma Infrastructuur 2012 – 2015, het MPI. Het bestaat uit de onderdelen: Wegen (kleine en reguliere projecten, Groot Onderhoud Deklagen, Majeure Provinciale Projecten en Rijksprojecten) en Vaarwegen (Meerjaren Programma Kunstwerken, Baggerwerken, Friese Meren Projecten, Majeure Provinciale Projecten en Rijksprojecten).
Brede Doeluitkering Een deel van de uitvoering van het verkeer en vervoerbeleid wordt gefinancierd uit de Brede Doeluitkering (BDU). Voor 2012 ontvangt de provincie Fryslân van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu een bijdrage van ruim € 53 miljoen ten behoeve van de voorbereiding en uitvoering van het regionaal verkeer- en vervoerbeleid. Jaarlijks wordt in het voorjaar hiervoor een definitief bestedingsplan vastgesteld door GS. In bijlage B is het Bestedingsplan BDU 2012 opgenomen.
Fryslân Feilich Foarût 7
DEEL I
Beleidskaders verkeer en vervoer
Beleidskaders verkeer en vervoer
Coalitieakkoord 2011-2015 en Uitvoeringsprogramma 2011-2015 Het Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer 2012 is gebaseerd op nieuwe (beleids)kaders, te weten: het Coalitieakkoord 2011-2015 (inclusief het onderliggend Uitvoeringsprogramma ‘Koersfêst mei nij realisme’) en de Nota van wijzigingen PVVP. De hoofdpunten uit het Coalitieakkoord en het Uitvoeringsprogramma zijn:
Het Friese hoofdwegennet In de afgelopen jaren zijn besluiten genomen over projecten om de Friese hoofdinfrastructuur te completeren. Het gaat dan onder andere om de Haak om Leeuwarden, verdubbeling van de N31 door Harlingen, de rotonde bij Joure, de N381 (Drachten – Drentse grens) en de Centrale As. Als deze projecten zijn afgerond is de Friese hoofdwegenstructuur op orde. Daarom richten wij ons de komende jaren niet meer op nieuwe grootschalige wegenprojecten, maar op verkeersveiligheid, duurzaamheid, landschappelijke inpassing van infrastructuur, openbaar vervoer en een extra impuls voor het fietsbeleid. Daarbij zullen we speciale aandacht geven aan het stimuleren van fietsgebruik in het woon-werkverkeer. Bij de inpassing van infrastructuur besteden we aandacht aan gevolgen voor ecologie en dierenwelzijn. Fryslân neemt zijn verantwoordelijkheid voor het 100.000 voertuigen plan.
10 Uitvoeringsprogramma 2012
Het Rijk wil de aanpak van knooppunt Joure combineren met de vervanging van de brug Skarster Rien door een aquaduct, mits wij hierin voorfinancieren. Wij zullen hierover met het Rijk onderhandelen. Op het algemene punt dat de Friese hoofdwegenstructuur op orde is, zien we slechts één uitzondering. De enige grote investering in vernieuwing van het provinciale wegennet die wij nog als noodzakelijk beschouwen is de Traverse Lemmer. De verminderde doorstroming en daardoor overlast voor de omgeving op deze belangrijke route richting Zuidwest Fryslân maken dat wij de Sylroedebrêge vervangen door een aquaduct, de kruispunten vervangen door rotondes ongelijkvloerse fietsverbindingen aanleggen en waar nodig compenserende maatregelen treffen.
Gebiedsontwikkeling Er zijn drie belangrijke gebiedsontwikkelingsplannen gemaakt, te weten Centrale As, N381 en Franekeradeel-Harlingen. Samen met de streek is gekeken hoe er een ‘plus’ te zetten is op de diverse plannen. Tijdens de planvorming is er vanuit gegaan dat er middelen uit ILG en een eventuele opvolger van ILG hiervoor te gebruiken zijn. Daarover is nu onduidelijkheid ontstaan. Een en ander betekent dat wij mogelijk op zoek zullen moeten gaan naar alternatieve financiering voor deze plannen.
Resultaat in 2015: De gebiedsontwikkeling rond de Centrale As en de N381 heeft geleid tot een goede inpassing van deze wegen in hun omgeving.
Openbaar vervoer De Brede Doeluitkering (BDU) van het Rijk zal de komende jaren afnemen. Deze uitkering besteden we grotendeels aan openbaar vervoer. Tegelijkertijd verwachten wij een kostenstijging in het openbaar vervoer. Dit dwingt ons om ook de komende jaren te zoeken naar nieuwe en betaalbare concepten van openbaar vervoer. Om de dienstverlening voor de komende concessieperiode op peil te houden investeren wij de komende jaren extra in het openbaar vervoer, waarbij bijzondere aandacht is voor het platteland. Voor betaalbaar openbaar vervoer kan combinatievervoer op met name het platteland wellicht uitkomst bieden: leerlingenvervoer combineren met de uitgifte van medicijnen, zieken- en gehandicaptenvervoer, bezorging van bibliotheekboeken, pakketten enzovoort. Wij onderzoeken de mogelijkheden hiertoe, samen met gemeenten. Ook willen we kijken of busverbindingen parallel aan spoorverbindingen noodzakelijk zijn, of dat die bussen elders wellicht beter dienst kunnen doen. We willen onderzoeken of ‘lightrail’ verbindingen onze spoorverbindingen kunnen versterken. In algemene zin streven we naar het verder optimaliseren van (de verbindingen op) het huidige spoorwegnet.
Fryslân Feilich Foarût 11
We onderzoeken of we door het samenvoegen van concessiegebieden tot een beter samenhangend vervoersnetwerk kunnen komen. Afspraken over duurzaamheid, bijvoorbeeld over brandstofgebruik, maken onderdeel uit van de nieuwe concessies. Met betrekking tot het treinverkeer zetten we voor de lange termijn in op vier treinen per uur tussen Leeuwarden en Zwolle. Nog deze collegeperiode willen wij groeien naar drie treinen per uur. Omdat wij geen mogelijkheid zien voor structurele exploitatiebijdragen, is het essentieel dat het Rijk of een vervoerder de exploitatie voor haar rekening neemt. Voor het traject Leeuwarden-Groningen willen we deze coalitieperiode de voorbereidingen voor een vierde trein per uur afronden. December 2012 gaat de nieuwe openbaar vervoer concessie voor het grootste deel van Fryslân in.
Resultaat in 2015: Met nieuwe concepten voor openbaar vervoer en het gebruik van de fiets is de bereikbaarheid van Fryslân verbeterd.
Fiets We investeren in de bereikbaarheid voor fietsers, Dit doen we door onder andere goede fietsenstallingen en fietsvoorzieningen aan te leggen bij de overstap van fietsers naar bijvoorbeeld trein of bus. Ook willen we de belangrijkste ontbrekende hoofdschakels in het Friese fietsnetwerk aanleggen en daarbij landbouwverkeer te scheiden van fietsverkeer.
Spoorlijn Heerenveen-Groningen Wij zetten in, conform eerdere besluitvorming, op aanleg van de spoorlijn Heerenveen-Groningen. De marktconsultatie voor het spoor Heerenveen-Groningen bevindt zich in de eindfase. Onze besluitvorming over verdere voortgang baseren wij op de resultaten van de marktconsultatie, de mate waarin een besluit een beroep doet op onze beheerslasten en de mate waarin een positief marktsignaal gepaard gaat met een maatschappelijke acceptabele uitvoering en inpassing van het spoor.
Resultaat in 2015: Een besluit over aanleg van de spoorlijn is gevallen.
Transport over water Transport over water is een duurzame aanvulling op of vervanging van transport over de weg. Daarom stimuleren en ondersteunen wij het transport over water. Natuurlijk passend bij de Friese schaal en aard. We willen ook bestaande vaarwegen beter benutten.
12 Uitvoeringsprogramma 2012
Verkeersveiligheid De verkeersveiligheid in Fryslân is de afgelopen jaren gestaag verbeterd. Wij blijven ernaar streven die veiligheid verder te verbeteren. Daarvoor blijven we verkeersveiligheid in beleid en geld stimuleren en ondersteunen. We geven blijvende aandacht aan verkeerseducatie en gedragsbeïnvloeding. De komende periode zetten we met name in op de verkeersveiligheid voor fietsers. Door hun grote kwetsbaarheid vormen fietsers een risicogroep in het verkeer. We maken daarom de fietsoversteken over de intensief bereden provinciale wegen veilig en fietsvriendelijk. We vragen in onze regierol andere wegbeheerders om fietsknelpunten op te lossen. Ook lichten we fietsers voor over onder andere het gebruik van fietshelmen.
Resultaat in 2015: De verkeersveiligheid is verder verbeterd.
PVVP 2006 en Nota van wijzigingen PVVP De belangrijkste wijzigingen op het PVVP2006 zijn ■ De prioriteiten in de BDU, gegeven de mogelijke terugloop in middelen en de
kostenontwikkeling in het openbaar vervoer. Deze zijn gelegd bij het openbaar vervoer en bij verkeersveiligheid. ■ Een samenhangende aanpak voor het voorzieningenniveau van het openbaar vervoer. ■ In plaats van de kleine projecten fase B en C zijn nieuwe programmalijnen geformuleerd, zoals voor verkeersveiligheid, fietsverkeer, ketenmobiliteit en vaarverkeer. ■ Voor de vormgeving van wegen worden nieuwe ontwerprichtlijnen geformuleerd, die meer ruimte laten voor maatwerk en daarmee voor meer kosteneffectieve oplossingen.
Middelen voor uitvoering De voorgestelde nieuwe programmalijnen zijn niet op voorhand financieel gedekt. Datzelfde gold overigens ook voor de nog niet gerealiseerde of gestarte kleine infra-structuurprojecten uit de PVVP-fasen B en C, die door de nieuwe programmalijnen worden vervangen. De nieuwe programmlijnen zijn in het PVVP opgenomen om daarmee de wenselijke richting aan te geven. De realisatie is afhankelijk van de beschikbaarheid van middelen en de afwegingen daarbinnen.
Ontwikkeling Rijksbeleid Een relevante ontwikkeling vormt de vervanging van de Nota Mobiliteit, de Nota Ruimte en de Mobiliteitsaanpak door de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte. Op 14 juni 2011 heeft het Kabinet een ontwerp in de openbaarheid gebracht. Volgens de Planwet verkeer en vervoer dient dit rijksplan essentiële onderdelen te bevatten die moeten doorwerken in het PVVP. De essentiële onderdelen die nu zijn opgenomen in een bijlage bij het ontwerp, komen in hoofdzaak overeen met hetgeen reeds in de Nota Mobiliteit was opgenomen. Andere onderdelen, zoals de wijziging van het verkeersveiligheidsdoel, waren reeds eerder bekend en zijn betrokken bij de evaluatie van het PVVP.
Fryslân Feilich Foarût 13
DEEL II
Monitor Verkeer en Vervoerbeleid 2011
Monitor Verkeer en Vervoerbeleid 2011 Inleiding Ook dit jaar heeft de monitoring van het verkeer- en vervoerbeleid zoals beschreven in het Provinciaal Verkeer en Vervoerplan 2006 (hierna PVVP 2006) plaatsgevonden. Monitoring is het verzamelen van informatie over vooraf bepaalde aspecten van beleid en levert beschrijvende informatie op. Door jaarlijkse uitvoering kunnen veranderingen/ ontwikkelingen in kaart gebracht worden. Monitoring is bedoeld als “vinger aan de pols” van het beleidsproces. Deze monitor richt zich op het hoofddoel van het PVVP 20061. Dit hoofddoel is: “Het realiseren van een duurzaam verkeer- en vervoersysteem in Fryslân, dat: ■ Voldoet aan de verplaatsingsbehoefte van inwoners en bezoekers van Fryslân ■ Voldoet aan de behoefte om goederen te verplaatsen ■ Bijdraagt aan de versterking van de economie ■ Veilig is ■ De schade aan natuur, landschap en milieu weet te beperken”
1
16 Uitvoeringsprogramma 2012
D.w.z. de niet-herziene versie, omdat vaststelling herziening pas eind 2011 heeft plaatsgevonden.
De monitor bevat dit jaar voor het eerst ook de activiteiten die in deel III Dynamische Beleidsagenda van het Uitvoeringsprogramma 2011 vermeld staan. Waar het PVVP 2006 de beleidsvisie tot 2020 bevat, staan in de Dynamische Beleidsagenda de activiteiten die in één jaar, in dit geval in de periode september 2010 – september 2011, worden uitgevoerd. De resultaten van de monitor staan hieronder vermeld. Zij staan gerangschikt naar de drie beleidsdoelen zoals deze in 2.4 van het PVVP 2006 vermeld staan, te weten: Bereikbaarheid, Veiligheid en Natuur, milieu en landschap. Aansluitend worden intensiteit ontwikkelingen van het wegverkeer, beroepsvaart en fietsverkeer gepresenteerd. Waar mogelijk vergelijkt de monitor het jaar 2010 met 2009.
Monitoringsresultaten per beleidsdoel: Bereikbaarheid De eerste drie punten van het hoofddoel die in het PVVP 2006 genoemd worden, vormen samen het beleidsdoel “Bereikbaarheid”. Het betreft: ■ Het voldoen aan de verplaatsingsbehoefte van inwoners en bezoekers van Fryslân ■ Het voldoen aan de behoefte om goederen te verplaatsen ■ Bijdragen aan de versterking van de economie Hieronder staan de in het PVVP onder dit beleidsdoel geformuleerde doelen (cursief en paars) met de indicator en het monitoringsresultaat (kaart, tabel, grafiek of tekst).
1.De stedelijke en regionale centra zijn vanuit het omliggende gebied bereikbaar met goede en hoogwaardige fietsverbindingen. Indicator 1.1: Bestedingen/ uitgevoerde werken aan het hoofdfietsroute netwerk in 2010 Aanleg fietspaden hoofdfietsroutenetwerk en verbetering kruispunt situaties: 8.000.000 BDU Verhoging fietspaden Trynwâlden: 3.000.000 MPI
2.Voor alle kernen in Fryslân is een vorm van Openbaar Vervoer beschikbaar Indicator 2.1: Netwerk Openbaar Vervoer 2.2: Aanbod Openbaar Vervoer
Fryslân Feilich Foarût 17
2.1. Netwerk Openbaar Vervoer Het geheel van Openbaar Vervoer bestaat uit (Attractief) Collectief OV, Individueel OV, Doelgroeplijnen en Buurtbus.
18 Uitvoeringsprogramma 2012
2.2.Aanbod Openbaar Vervoer Aantal gereden dienstregelinguren bus en trein Bus
2009
2010
Noord-en Zuidwest Fryslan
401.600
404.100
Zuidoost Fryslan
176.400
179.700
Waddeneilanden
17.900
17.9001
73.600
75.900
15.4002
15.400
Stadsvervoer Leeuwarden Q-liner 315 Lelystad-Groningen; (Friese deel) Trein
1excl.
meerwerk Terschelling
2incl.
lijn 325, 345
zaterdagtrein
2009
2010
Leeuwarden-Sneek/Stavoren &Leeuwarden-Harlingen
23.300
23.300
Leeuwarden-Groningen
11.600
12.3003
3incl.
719.800
728.600
Stijging van 8.800 uren = 1,2%
Totaal: Bus en Trein Bron: Vervoerders
3.
De vaarwegklasse is afgestemd op de omvang van het vervoer Indicator 3.1: Uitgevoerde baggerwerkzaamheden ter verbetering vaarwegnetwerk in 2010
3.1 Uitgevoerde baggerwerkzaamheden ter verbetering vaarwegnetwerk in 2010 Projectnaam
Inhoud
PMK Koufurd-Grutte Brekken
Baggeren
Km 3,6
Bedrag in mln € 2,1
PMK Oudeschouw Terherne
Baggeren
3,0
0,7
PMK Uitwellingerga Koufurd
Baggeren; gereed eind 2011
4,7
1,8 (incl. sanering)
Heerenveen tot PMK
Baggeren
3,3
0,2
Dongjumervaart en Menaldumervaart
Baggeren; gereed voorjaar 2011
10,0
0,4
Geul Terkaplester- en Terhernster Puollen
Baggeren; gereed voorjaar 2011
2,0
0,06
Geul Goaiingarypster Puollen
Baggeren; idem
3,0
0,1
29,6
5,36
Totaal
4.
Voor personenverplaatsingen zijn voorwaarden geschapen voor een betrouwbare rijtijd en een redelijke verplaatsingstijd van deur tot deur Indicator 4.1: Punctualiteit Openbaar Vervoer (treinritten (a) en busritten (b)) 4.2: Optreden van vertraging op belangrijke autoroute tijdens spits 4.3. Afstand tot stroomwegen < 10 km dan wel 15 minuten
4.1 a. Punctualiteit treinritten Een treinrit wordt hier als punctueel beschouwd als de vertrektijd niet meer dan maximaal 3 minuten later is dan de geplande vertrektijd. Idem voor aankomsttijd. Percentage punctuele treinritten Jaar
2009
2010
Vertrek
97,5%
97,7%
Aankomst
97,3%
97,1%
Bron: Prorail
Fryslân Feilich Foarût 19
4.1.b Punctualiteit busritten Een busrit wordt hier als punctueel beschouwd als de vertrektijd binnen bepaalde marges overeenkomt met de geplande vertrektijd. Deze marges zijn: vertrek niet meer dan 1 minuut vroeger en niet meer dan 3 minuten later. Idem voor aankomsttijd. Percentage punctuele busritten Concessie
Noord- en Zuidwest Fryslân
Zuidoost Fryslân
StadsvervoerLeeuwarden
Jaar
2009
2010
2009
2010
2009
2010
Vertrek
76,3%
74,0%
79,3%
78,0%
87,7%
88,0%
Aankomst
91,3%
90,5%
90,3%
88,5%
94,7%
93,0%
Bron: Probit
4.2 Optreden van knelpunten op belangrijke autoroutes Definitie: er is sprake van een knelpunt als de rijtijd op de autoroute in de spitsperiode gelijk of hoger is dan anderhalf keer de rijtijd zoals gemeten in de daluren. Autoroute waar knelpunt geconstateerd is * 2009 Ochtendspits Stiens -> Leeuwarden (N393)
Avondspits
-
2010 Drachten -> Heerenveen (A7) Drachten -> Leeuwarden (N31) Heerenveen -> Leeuwarden (A32) Heerenveen -> Joure (A7)
(* op basis van 4 kwartaalmetingen op 10 autoroutes, uitgevoerd door Datacount)
4. 3. Afstand tot stroomwegen < 10 km dan wel 15 minuten De stroomwegen vormen het landelijke- en regionale hoofdwegennet.
20 Uitvoeringsprogramma 2012
Bereikbaarheid in de Dynamische BeleidsAgenda (DBA) In deel III Dynamische Beleidsagenda van het Uitvoeringsprogramma 2011 is de inzet van de provincie voor de periode september 2010 - september 2011 geformuleerd. In onderstaande tabel staat de monitoring van deze inzet voor zover het valt onder het beleidsdoel Bereikbaarheid. Inzet DBA
Monitoringsresultaat
Gebiedsstudie Heerenveen: Een robuust maatregelenpakket om het verkeerssysteem in
Er is een studie uitgevoerd en er is een visie op de gewenste
en rondom Heerenveen draaiende te houden.
verkeerstructuur. Dit wordt vertaald naar een project
Agenda Lemmer: Een agenda 2040-2050 met alle ontwikkelingen in en rond-
Er is een agenda die ter besluitvorming bij de gemeente
om Lemmer, welke de basis vormt voor onderhandelingen
ligt.
met de betrokken partijen en te komen tot bestuurlijke afspraken met het Rijk. Agenda verkeersmanagement: Een advies over de rol van de provincie in verkeersmanage-
Er is nog geen agenda, deze is naar verwachting derde
ment en mogelijk een uitvoeringsagenda
kwartaal 2011 gereed
Potentie Transport Harlingen Groningen, kosten baten: Er is een kosten- en batenanalyse opgesteld, waarmee dui-
Uit de studie is gebleken dat de verwachte vervoerbehoefte
delijk is geworden of goederenvervoer tussen Leeuwarden
niet groter zal zijn dan de huidige vervoercapaciteit over
en Groningen per spoor gewenst is (project Partiële verdub-
spoor. Daarbij is een verschuiving van vervoer over water
beling Leeuwarden-Groningen). In het Dryportproject is dit
gesignaleerd
aspect ook belicht vanuit de relatie Harlingen-Oldenburg. . Regelen van afwikkeling kruisend verkeer: spoor-weg-water: Een regelstrategie en afspraken over het bedienen van
De regelstrategie is in het derde kwartaal 2011 gereed.
bruggen, waarbij inzichtelijk is gemaakt welke vervoerswijze op het bepaalde punt het grootste belang heeft. Projecten vaarweg Drachten en vaarweg Heerenveen: Een visie op de mogelijkheden om de vaarweg op te
Er is een visie voor vaarweg Drachten en er is een visie voor
waarderen
vaarweg Heerenveen. Er is een beeld van de gewenste/ benodigde aanpassingen. Uitwerking en realisatie vindt plaats afhankelijk van de beschikbaarheid van middelen.
Dryports: Een Actieprogramma om containervervoer, met Harlingen
Er is nog geen actieprogramma.
als spil, te realiseren.
Fryslân Feilich Foarût 21
Bundeling OV en doelgroepenvervoer: Door middel van onderzoek nagaan of één collectief ver-
MuConsult uit Amersfoort heeft in 2010 in opdracht van de
voersysteem voor gebruikers van zowel het Individueel
provincie onderzoek gedaan naar de vervoerbehoefte in het
Openbaar Vervoer, de Voordeurservice als het
landelijk gebied van Fryslân. Geconstateerd is dat het
Doelgroepenvervoer haalbaar is.
gebruik van het huidige vervoersysteem voor het landelijk gebied, de Opstapper, in de toekomst fors zal toenemen als vaste buslijnen minder gaan rijden of worden opgeheven als gevolg van bezuinigingen op het Openbaar Vervoer. Eén van de aanbevelingen van MuConsult is om de combinatiegraad van ritten van de Opstapper te verhogen door het bundelen met doelgroepenvervoer, maar zij geeft ook aan dat dit aanpassingen vraagt van het doelgroepenvervoer
Eigendomsituatie busstations: In het PVVP wordt aangegeven, dat het ongewenst is dat
Er zijn 5 busstations overgenomen.
bussstations in eigendom zijn van de vervoerder, omdat dit invloed kan hebben op de concurrentiepositie en bij wisseling van vervoerders in een concessiegebied. Onderzocht wordt wat de mogelijkheden zijn om het eigendom van een busstation bij een partij, niet zijnde een vervoerder of concessiehouder, te positioneren en welke oplossing tot het beste resultaat leidt. Verbeteren kwaliteit haltevoorzieningen: In de tweede helft van 2010 is een visie gereed gekomen
De scope van het project is in het uitvoeringsakkoord vast-
voor het verbeteren van de kwaliteit van de haltevoorzie-
gelegd. De visie zal eind 2011 worden afgerond en vastge-
ningen. Op basis hiervan kan na overname de halte beoor-
steld. Daarna start een aanbestedingsprocedure voor ver-
deeld worden en de aanpak (en kosten) ter verbetering van
vanging van de provinciale haltevoorzieningen.
de kwaliteit bepaald. In 2011 wordt de visie vertaald in aanbestedingsdocumenten die moeten leiden tot het realiseren van de gewenste verbetering van de kwaliteit van de haltevoorzieningen. Busstation Heerenveen: Een aantal busstations worden overgenomen van Arriva , waaronder die in Heerenveen. Wanneer dit officieel rond is, kan beheer en onderhoud worden geregeld. Dit leidt tot een (nieuw) busstation, dat naar de mening van (potentiële) reizigers er aantrekkelijk uitziet, sociaal veilig en schoon is. Daarnaast is het station gemakkelijk toegankelijk voor minder validen, heeft het station goede overstapvoorzieningen en passende wachtgelegenheid.
22 Uitvoeringsprogramma 2012
Het busstation Heerenveen is overgenomen.
Stationsgebied/voorplein Leeuwarden: Het busstation in Leeuwarden wordt overgenomen.
Het busstation Leeuwarden is nog niet door de Gemeente
Wanneer dit officieel rond is, kan beheer en onderhoud
Leeuwarden overgenomen.
worden geregeld. Dit leidt tot een (nieuw) busstation, dat naar de mening van (potentiële) reizigers er aantrekkelijk uitziet, sociaal veilig en schoon is. Daarnaast is het station gemakkelijk toegankelijk voor minder validen, heeft het station goede overstapvoorzieningen en passende wachtgelegenheid. Het stationsgebied is tevens goed ontsloten en bereikbaar per Openbaar Vervoer, heeft goede ontsluiting voor voetgangers en fietsers en er zijn voldoende fietsenstallingen aanwezig Protocol stremmingen en OV:
Er is een concept protocol, waarin de gevolgen van een
Het protocol stremmingen en Openbaar Vervoer is in con-
stremming integraal worden meegenomen bij afwegingen
cept af. De conceptversie wordt intern besproken, vervol-
over de wijze, duur en kosten van stremmen.
gens zal dit samen met vervoerder(s) naar de gemeenten gecommuniceerd worden. In het protocol staat beschreven, hoe intern bij stremmingen als gevolg van werkzaamheden, keuzes worden gemaakt over de bij stremming gewenste vervoersvoorziening en de kosten. In het protocol is in ieder geval gewaarborgd, dat de gevolgen van een stremming integraal worden meegenomen bij afwegingen over de wijze van stremmen, de duur van de stremming en de betaling van de kosten. Aanbesteden Waddenveren:
In 2010 is door het ministerie van Verkeer en Waterstaat
Het ministerie van Verkeer en Waterstaat wil de concessies
een ontwerp-Programma van Eisen voor de Waddenveren
voor de Waddenveren eind 2010 onderhands gunnen aan
uitgebracht. GS hebben hierop eind juni 2010 een reactie
de huidige rederijen. De provincie levert commentaar op
gestuurd. Begin 2011 is het definitieve Programma van
het Programma van Eisen en de concessie. Het ligt in de
Eisen verschenen. De opmerkingen van de provincie zijn
planning van het ministerie van Infrastructuur en Milieu om
hierin verwerkt.
in het tweede kwartaal van 2011 de concessies voor de Waddenveren te verlenen Actualiseren Ontwerprichtlijnen wegen, vaarwegen en fiets:
De uitgangspunten van de Ontwerprichtlijnen worden in
Een actualisatie van de geldende ontwerprichtlijnen voor
het herziene PVVP gezet. Ze worden sober en doelmatig
wegen, vaarwegen als van fietspaden. Eerst blups; dan uit-
uitgewerkt.
werking. Dit naar aanleiding van de verschuiving van bereikbaarheid naar leefbaarheid (wegen), streefbeelden van de vaarwegen en de gestelde eisen aan fietsvoorzieningen.
Fryslân Feilich Foarût 23
Monitoringsresultaten per beleidsdoel: Veiligheid Het hoofddoel van het PVVP 2006 formuleert het beleidsdoel Veiligheid als volgt: “het realiseren van een duurzaam verkeer- en vervoersysteem in Fryslân, dat: Veilig is”
1.
Mensen moeten zich veilig kunnen voelen op straat en in het Openbaar Vervoer Indicator 1.1: Ervaren sociale veiligheid in het Openbaar Vervoer. 1.2 Ervaren veiligheid rijstijl van de chauffeur/ machinist
1.1 Ervaren sociale veiligheid in het Openbaar Vervoer Sinds 2008 hanteert de provincie het streefcijfer voor sociale veiligheid uit de Nota Mobiliteit. Dit streefcijfer is een 7,5.2 Klantoordeel sociale veiligheid (gemiddeld schoolcijfer)
2009
2010
Ontwikkeling
Bus Noord- en Zuidwest Fryslân
8
7,8
-0,2
Zuidoost Fryslân
8
7,8
-0,2
Waddeneilanden
8,4
8,3
-0,1
Q-liner 315 Lelystad- Groningen (Friese deel)
7,9
7,7
-0,2
Stadsvervoer Leeuwarden
7,7
7,7
0
Leeuwarden - Sneek/Stavoren en Leeuwarden - Harlingen
7,9
7,8
-0,1
Leeuwarden - Groningen
7,9
7,7
-0,2
Trein
Bron: KPVV
1.2 Ervaren veiligheid van de rijstijl van de chauffeur/ machinist Klantoordeel ervaren veiligheid rijstijl chauffeur/ machinist (gemiddeld schoolcijfer)
2009
2010
Ontwikkeling
Noord- en Zuidwest Fryslân
7,2
7,3
Zuidoost Fryslân
7,4
7,4
0
Waddeneilanden
8,2
8,0
-0,2
Q-liner 315 Lelystad- Groningen (Friese deel)
7,4
7,5
+0,1
Stadsvervoer Leeuwarden
6,9
6,8
-0,1
Leeuwarden - Sneek/Stavoren en Leeuwarden - Harlingen
7,7
7,4
-0,3
Leeuwarden - Groningen
7,3
7,3
0
Bus +0,1
Trein
Bron: KPVV
2.
Het aantal doden en gewonden in het Friese wegverkeer moet verminderd. Indicator 2.2 Incidentie ongevallen en slachtoffers 2.2 Veilig verkeersgedrag
2.1. Incidentie ongevallen en slachtoffers Doordat de registratiemethode van ongevallen en slachtoffers door de politie als gevolg van de nieuwe “Aanwijzing verkeersongevallen” veranderd is, is er sprake van een trendbreuk in 2010 in het totaal aantal ongevallen en slachtoffers. Op dit moment is het in vergelijken van 2010 met voorgaande jaren niet zinvol. Het Ministerie en het SWOV zijn bezig gedetailleerd in beeld brengen op welke manier de ongevallendatabase het beste gebruikt kan worden.
2
24 Uitvoeringsprogramma 2012
Per bestek zijn streefwaarden opgenomen die hier mogelijk van afwijken
2.2. Veilig verkeersgedrag Verkeerseducatie vormt de voornaamste pijler om het bewustzijn en het gedrag van verkeersdeelnemers te beïnvloeden. Het ondersteunen, informeren en motiveren van alle betrokkenen bij de Permanente Verkeerseducatie is een continu proces en moet leiden tot veilig verkeersgedrag bij de deelnemers. Voor de belangrijkste onderwerpen wordt het doelbereik in onderstaande tabel weergegeven. Onderwerp van Permanente
Gesteld doel
Aantal
% deelnemers/acties
Verkeerseducatie
(= doelbereik)
Aandacht voor jongeren
130 scholen met verkeersveiligheidslabel
102
78,5%
Aandacht voor jonge automobilisten
400 deelnemers aan Trail
296
74,2%
Aandacht voor jonge automobilisten
80 deelnemers aan Alcohol vrij op weg
77
96,2%
18 acties Responisble Young Drivers
18
100%
140
29,5%
en alcohol Aandacht voor jonge automobilisten en alcohol en drugs Ouderen
475 deelnemers aan Rijvaardigheidsdag Senioren
Veiligheid in de Dynamische BeleidsAgenda (DBA) In deel III Dynamische Beleidsagenda van het Uitvoeringsprogramma 2011 is de inzet van de provincie voor de periode september 2010 - september 2011 geformuleerd. In onderstaande tabel staat de monitoring van deze inzet voor zover het valt onder het beleidsdoel Veiligheid. Inzet DBA
Monitoringsresultaat
Opstellen netwerken logistieke landbouwroutes:
Een logistiek netwerk voor landbouwverkeer, waarbinnen zoveel mogelijk scheiding plaatsvindt van fietsen landbouwverkeer.
Kaart in concept ter beoordeling gereed
Implementeren waterwet:
Met het vaststellen van de Waterwet en de Implementatiewet door de Tweede Kamer, ontstaat per 1-1-2013 de wettelijke verplichting voor het organiseren en eventueel aanwijzen van het vaarwegbeheer door de provincie.
Er is een beeld bij het aanwijzing, dit komt in najaar in PS
Bestuurlijke inbedding Strategie verkeerveiligheid 2010-2025:
De Friese colleges van Burgemeester en Wethouders wordt een besluit tot deelname gevraagd aan de “Actie -50% ernstige verkeersslachtoffers in 2025. Onderdeel van dit besluit is, dat gemeenten zich door middel van een jaarlijks op te stellen Actieplan Verkeersveiligheid binden om uitvoering te geven aan de Friese Strategie Verkeersveiligheid 2010-2025
Inmiddels hebben 21 van de 27 gemeenten (stand d.d. 09-06-2011) het Manifest Verkeersveiligheid Fryslân 2011-2025 getekend. De overige 6 gemeenten waren verhinderd om aanwezig te zijn, maar hebben wel toegezegd te ondertekenen
Fryslân Feilich Foarût 25
Actieplannen:
Door het tekenen van het Manifest Verkeersveiligheid Fryslân 2011-2025 gaan de gemeente de verplichting aan jaarlijks een Actieplan Verkeersveiligheid op te stellen. De uitvoering van de actieplannen moet gezamenlijk leiden tot een daling van de verkeersonveiligheid, gemeten in ernstige verkeerslachtoffers.
Inmiddels hebben wij van 24 gemeenten het Actieplan 2011 mogen ontvangen. (stand d.d. 06-07-2011). De voorgenomen PVE-projecten hebben de nadruk liggen op het praktisch verkeersexamen, middelbare scholieren, landbouwvoertuigen, bijscholing van ouderen en projecten die gericht zijn op jongeren en alcohol & drugs in het verkeer
Ondersteuning gemeente bij opstellen van een Verkeersveiligheid hoofdstuk voor gemeentelijke IVZ plannen:
Er wordt energie gestoken in het ontwikkelen van een netwerk van GVVC-ers en IVZ-ambtenaren (Integrale Veiligheid Zorg) om het gemeentelijk aandeel in de uitvoering van de verkeersonveiligheidaanpak te versterken. Conform de Koöperaasjegedachte wordt aan die versterking vorm en inhoud gegeven
Er is een presentatie geweest van het Manifest in een van de overleggen van het IVZ platform en het ROF heeft een plaats gekregen op de agenda van het Platform. Tevens is er contact gelegd tussen de GVVC-ers en de IVZ-ambtenaren om te komen tot de invulling van het Verkeersveiligheidshoofdstuk in IVZ-plannen.
Herstart Atlas Verkeersveiligheid:
Met deze internetapplicatie wordt inzichtelijk gemaakt wie welke activiteit onderneemt en wie de contactpersonen zijn, waardoor kennis wordt gedeeld en de stand van zaken wordt ontsloten.
Eind 2011 is de atlas online.
Campagne verkeersveiligheid binnen de bebouwde kom:
Door middel van de campagne met actieplannen zo snel mogelijk komen tot een daling van het aantal ernstig gewonden als gevolg van snelheidsongevallen binnen de bebouwde kom van de vier grote Friese steden.
De beschikbare gegevensdatabase kent vanwege veranderde registratie een trendbreuk in de gegevens van 2010 t.o.v. voorgaande jaren.
Innovatie verkeersveiligheidsaanpak:
De Innovatie Verkeersveiligheidsaanpak biedt wegbeheerders een handreiking, waarbij zowel het ontwerp als het gebruik van de weg op elkaar worden afgestemd. Verder geeft deze aanpak een concrete, Friese invulling van het gedachtegoed “Door met Duurzaam Veilig
26 Uitvoeringsprogramma 2012
De provincie in samenwerking met het Ministerie uitvoering gegeven aan het project “alcoholslot voor alcoholafhankelijken”.
Monitoringsresultaten per beleidsdoel: Natuur, milieu en landschap Het hoofddoel van het PVVP 2006 formuleert het beleidsdoel “Natuur, milieu en landschap”als volgt: “Het realiseren van een duurzaam verkeer- en vervoersysteem in Fryslân, dat: De schade aan natuur, landschap en milieu weet te beperken” Hieronder staan de in het PVVP onder dit beleidsdoel geformuleerde doelen (cursief en paars) met de indicator en het monitoringsresultaat (kaart, tabel, grafiek of tekst).
1.
Het ondersteunen van wijzen van verplaatsen die zo weinig mogelijk milieubelasting met zich meebrengen Indicator
1.1 Fietsgebruik 1.2. Bezettingsgraad fiets- en carpoolvoorzieningen 1.3 Bezit voertuigen op alternatieve energie
1.1 . Fietsgebruik
Deze verdeling is vergelijkbaar met die zoals gemeten in 2005.
1.2. Bezettingsgraad fietsvoorzieningen en carpoolplaatsen Fietsvoorzieningen
Carpoolplaatsen
2009
2010
2009
2010
(= aantal bezette plaatsen/ totaal aantal plaatsen)
49%
47%
61%
60%
Aantal locaties* met bezettingsgraad > 100%
2
1
5
1
Aantal locaties* met bezettingsgraad > 80%
4
4
14
8
Gemiddelde bezettingsgraad in %
* in 4de kwartaal 2010
1.3 Bezit voertuigen op alternatieve energie binnen Fryslân Elektriciteit
Alcohol (Benzine)
Compressed Natural
Benzine / Elektriciteit
Gas (CNG) Personenauto
9
Bedrijfsauto
5
Bromfiets
539
62
82
828
129
St. v. zk 24-01-2011. Bron: RDW
Fryslân Feilich Foarût 27
2.
Het ombuigen van de afname van het gebruik van het Openbaar Vervoer naar een groei van 1% per jaar Indicator 2.1: Gebruik Openbaar Vervoer
2.1 Gebruik Openbaar Vervoer Aantal reizigers
2009
2010
Noord- en Zuidwest Fryslân
8.407.900
8.224.400
Zuidoost Fryslân
4.316.200
4.404.500
2,0
298.500
299.100
0,2
3.335.500
3.110.500
-6,7
Q-liner 315 Lelystad – Groningen (Friese deel) Stadsvervoer Leeuwarden Wadden Totaal Busreizigers Treinreizigers hele regionale spoorvervoer
Groei t.o.v. voorgaand jaar in% -2,2
1.080.700
1.075.900
-0,4
17.438.800
17.259.900
-1,0
6.409.800
6.760.100
5,5
23.848.600
24.019.500
0,7
(incl. lijn naar Groningen) Totaal OV (Bus + trein) reizigers Bron: Vervoerders
3.
Het realiseren van een duurzaam verkeer en vervoersysteem in Fryslân Indicator: 3.1 Weggenomen knelpunten in EHS structuur
3.1 Aantal weggenomen knelpunten in EHS structuur Voor de provinciale infrastructuur bestaat een lijst van 50 knelpunten in doorsnijdingen van de EHS met wegen. In de afgelopen periode is in de Rondweg Woudsend een faunaduiker geplaatst. Daarmee komt het aantal knelpunten dat door middel van een voorziening is verbeterd op 22. Om in 2013 alle knelpunten opgeheven te hebben, zou door de afdeling landelijk gebied in samenwerking met de afdeling PPLG en V&V een uitvoeringsagenda opgesteld worden. Hierbij zou ook aandacht worden gegeven aan doorsnijdingen van de EHS met vaarwegen. Vanwege de herijking van de EHS in oktober 2010 en de (aankondiging van) bezuinigingen vanuit het Rijk is de opstelling van deze uitvoeringsagenda uitgesteldIndicator 3.1 Opgeloste knelpunten EHS
28 Uitvoeringsprogramma 2012
Natuur, milieu en landschap de Dynamische BeleidsAgenda (DBA) In het Uitvoeringsprogramma 2010 is in het deel DBA de inzet van de provincie weergegeven. Hieronder staat de monitoring van deze inzet voor zover het het beleidsdoel Natuur, milieu en landschap betreft. Inzet DBA
Monitoringsresultaat
Programma Fiets: Er is een programma Fiets ontwikkeld, waarin belangrijke investeringen in fietsprojecten zijn opgenomen. Dit naar aanleiding van de fietspadmonitor, het onderzoek naar de inrichtingseisen en de resultaten van de fietsenquête 2010 Verduurzamen OV: Het bevorderen van het gebruik van duurzame brandstoffen en efficiënter OV door middel van het bundelen van vervoerstromen.
Er zijn twee deel programma’s geformuleerd: Fietsoversteken en Fietsvoorzieningen.
Sinds 2010 rijden 7 aardgasbussen in Zuidoost Fryslân en 4 aardgasbussen op Ameland. In 2011 wordt een pilot gehouden met een elektrische bus op Vlieland en er wordt gesproken over een pilot met drie elektrische (inductie)bussen bij de stadsdienst Leeuwarden.
Overige ontwikkelingen 1. Gemiddelde werkdag etmaalintensiteit motorvoertuigen
De gemiddelde werkdagetmaalintensiteit op provinciale wegen is 7022. Dit is eentoename van 0,8% ten opzichte van 2009. De hoogste gemiddelde werkdagetmaalintensiteiten zijn gemeten op ■ de N381 tussen Donkerbroek en Drachten (13.595), ■ de N356 tussen Burgum en Veenwouden (14.012) ■ de N357 tussen Leeuwarden en Stiens (15.239)
Fryslân Feilich Foarût 29
De hoogste gemiddelde werkdagetmaalintensiteiten komen voor op de A7 tussen Drachten en Heerenveen (ca. 53.200)
2. Intensiteit beroepsvaart
De totale getelde intensiteit is 35.750. Dit is een afname van 6,2% ten opzichte van 2009.
3. Intensiteit Fiets De telpunten zijn in september 2010 gerealiseerd. Er zijn daarom nog geen jaarcijfers. In onderstaande kaart worden het totaal geteld aantal fietsers in het 4de kwartaal van 2010 weergegeven.
30 Uitvoeringsprogramma 2012
Samenvatting
Indicator
Ontwikkeling
1.1 Bestedingen/ uitgevoerde werken aan hoofdfietsroutenetwerk
Er is 11 miljoen (BDU + MPI geld) besteed aan het oplossen van knelpunten
2. Voor alle kernen in Fryslân is een vorm van Openbaar Vervoer beschikbaar.
2.1 Netwerk OV 2.2 Aanbod OV
Het netwerk bedient alle kernen Het aantal gereden dienstregelingsuren is gestegen met 1,2%
3. De vaarwegklasse is afgestemd op de omvang van het vervoer
3.1 Uitgevoerde projecten verbetering vaarwegnetwerk in 2010
Er is 5,35 miljoen euro. besteed aan baggerwerkzaamheden en er is 29,6 km gebaggerd
4. Voor personenverplaatsingen zijn voorwaarden geschapen voor een betrouwbare rijtijd en een redelijke verplaatsingstijd van deur tot deur.
4.1: Punctualiteit Openbaar Vervoer
Trein: vertrekpunctualiteit iets toegenomen/ aankomstpunctualiteit iets afgenomen Bus: vertrek- en aankomstpunctualiteit iets afgenomen Toename tot vier gesignaleerde knelpunten. Geen verandering t.o.v. 2009
Beleidsdoel uit PVVP
Bereikbaarheid 1. De stedelijke en regionale centra zijn vanuit het omliggende gebied bereikbaar met goede en hoogwaardige fietsverbindingen.
4.2: Optreden van knelpunten op belangrijke autoroutes 4.3. Afstand tot stroomwegen < 10 km dan wel 15 minuten
Veiligheid 1. Mensen moeten zich veilig kunnen voelen op straat en in het Openbaar Vervoer. 2. Het aantal doden en gewonden in het Friese wegverkeer moet verminderd.
1.1: Ervaren sociale veiligheid in het Openbaar Vervoer 1.2 Ervaren veiligheid rijstijl van de chauffeur/ machinist 2.1 Incidentie ongevallen en slachtoffers 2.2 Veilig verkeersgedrag
Iets afgenomen Iets afgenomen Niet te zeggen: cijfers 2010 niet vergelijkbaar met 2009 Bij 4 v/d 5 PVE plannen deelname min. 74%
Natuur, milieu en landschap 1.1 Fietsgebruik 1.2. Bezettingsgraad fiets- en carpoolvoorzieningen 1.3 Bezit voertuigen op alternatieve energie
Gelijk gebleven Iets afgenomen
2. Het ombuigen van de afname van het gebruik van het Openbaar Vervoer naar een groei van 1% per jaar
2.1: Gebruik Openbaar Vervoer
Busreizigers afgenomen, Treinreizigers fors toegenomen
3. Het realiseren van een duurzaam
3.1 Weggenomen knelpunten in
Eén knelpunt weggenomen
1. Het ondersteunen van wijzen van verplaatsen die zo weinig mogelijk milieubelasting met zich meebrengen.
verkeer en vervoersysteem in Fryslân
Nulmeting
EHS structuur
Fryslân Feilich Foarût 31
Betekenis monitor verkeer en vervoerbeleid voor de DBA Planvorming, programmering, bestuurlijke samenwerking Op grond van een uitgebreide evaluatie van het PVVP 2006 hebben Provinciale Staten op 15 december 2010 geconcludeerd dat het PVVP 2006 nog steeds een goed beleidskader is, maar op onderdelen aangepast moet worden. Deze aanpassingen, opgenomen in de Nota van Wijzingen PVVP 2006, zijn op 26 oktober 2011 vastgesteld door Provinciale Staten.
Verbetering Infrastructuur In de monitor worden een aantal bereikbaarheidsknelpunten op belangrijke routes geconstateerd: Stiens-Leeuwarden, Drachten-Leeuwarden, Heerenveen-Leeuwarden en Heerenveen-Joure. Oplossingen voor deze knelpunten zijn in het Meerjarenprogramma Infrastructuur opgenomen. Met de aanpak van de Noordwesttangent, het knooppunt Joure en diverse projecten in en rond Leeuwarden (Leeuwarden Vrij-Baan), worden deze knelpunten opgelost. Naast bovengenoemde projecten worden de komende jaren nog tal van andere werken opgeleverd. Hiermee ligt de realisatie van de hoofdinfrastructuur in Fryslân, inclusief de fase A projecten uit het PVVP 2006, goed op koers. De aandacht wordt nu verlegd naar kleinschalige infrastructuurprojecten ten behoeve van fietsen, openbaar vervoer, ketenmobiliteit en verkeersveiligheid. Daartoe zijn programma’s opgesteld die zijn opgenomen in de Nota van Wijzigingen PVVP 2006. Met de uitvoering van deze programma’s wordt een oplossing geboden voor tekortkomingen aan de infrastructuur zoals te weinig fietsenstallingen, smalle fietspaden, onveilige fietsoversteken, slechte wachtvoorzieningen, etc. Met de uitvoering van deze projecten worden vooral duurzame vormen van vervoer gefaciliteerd en gestimuleerd.
Openbaar Vervoer Het aantal treinreizigers groeit verder door. Op de 3 regionale spoorverbindingen (Leeuwarden-Groningen, Leeuwarden-Stavoren en Leeuwarden-Harlingen, groeide het aantal reizigers van 6,4 miljoen in 2009 naar ruim 6,7 miljoen in 2010 (+5,5%). Deze groei onderstreept het belang van onze inspanningen voor uitbreiding van de dienstregeling op sommige trajecten. Het gebruik van streekvervoer blijft min of meer constant, terwijl het aantal reizigers in het stadvervoer Leeuwaren met 6,7% kromp. Deze informatie is gebruikt bij de aanbesteding van de nieuwe concessies.
32 Uitvoeringsprogramma 2012
Verkeerseducatie en Mobiliteitsbeïnvloeding Verkeersveiligheid Door een verandering in de landelijke registratie van verkeersongevallen is niet met zekerheid te zeggen of de verkeersveiligheid is verbeterd. De uitvoering van de strategie Verkeersveiligheid wordt voortgezet op basis van het meerjaren uitvoeringsprogramma strategie verkeersveiligheid en het jaarplan 2012.
Mobiliteitsmanagment De nulmeting van het convenant mobiliteitsmangement Leeuwarden (Slim werken slim reizen), laat zien dat een substantieel deel (circa 25.000) van de werknemers in Leeuwarden open staan voor nieuwe manieren van werken en andere vormen van reizen. In 2012 worden aan deze werknemers verschillende maatregelen aangeboden om hun werk en reisgedrag aan te passen (buiten de spits en/of met fiets/openbaar vervoer). Bij enkele convenantpartners hebben inmiddels significante verschuivingen op dit gebied plaatsgevonden waardoor het reizen met de auto tijdens spitstijden met meer dan 10% is verminderd.
Fryslân Feilich Foarût 33
DEEL III Dynamische Beleidsagenda
Inleiding PVVP/POP Gebiedsagenda Noord Nederland 2e generatie Uitvoeringsprogramma V&V Dynamische BeleidsAgenda Gemeentelijke Vervoers- en Verkeersplannen Samenwerkingsagenda’s en gebiedsgerichte aanpak verkeer en vervoer Verduurzamen infrastructuur Beleid en beheer Brede Doeluitkering verkeer en vervoer (BDU)
Bijlagen bij deel III Bijlage A: Meerjarenschema activiteiten Verkeer en Vervoer Bijlage B: Afsprakenlijst Bestuurlijke Overleg MIRT voorjaar 2010 Bijlage C: Bestedingsplan BDU 2011
36 Uitvoeringsprogramma 2012
Dynamische Beleidsagenda
Inleiding De Dynamische Beleidsagenda Verkeer en Vervoer laat zien welke inzet in 2012 wordt gepleegd om het vigerend provinciaal verkeer en vervoerbeleid en wettelijke taken uit te voeren. Leidraad daarbij zijn het PVVP 2006 inclusief de herziening in 2011, het Coalitieakkoord ‘Nije enerzjy foar Fryslân’ en het Uitvoeringsprogramma ‘Koersfest mei nij realisme’. De DBA is een dynamisch instrument dat jaarlijks wordt geactualiseerd. De thema’s in de DBA verkeer en vervoer zijn hetzelfde als de thema’s in programma 2 van de provinciale begroting: 2.1 Planvorming, programmering, bestuurlijke samenwerking 2.2 Verbetering infrastructuur 2.3 Instandhouding provinciale infrastructuur 2.4 Openbaar Vervoer 2.5 Verkeerseducatie en Mobiliteitsbeïnvloeding Dit hoofdstuk kent drie bijlagen. De eerste is een meerjarenschema waarin de inzet op verkeer is uitgezet voor de periode 2011 tot 2015.; De tweede bijlage betreft een overzicht van de meest recente afspraken uit het BO-MIRT. Bijlage C is het bestedingsplan BDU 2012.
Fryslân Feilich Foarût 37
Planvorming, programmering, bestuurlijke samenwerking PVVP/POP Op het gebied van planvorming gaan we een nieuwe fase in. Op dit moment hebben we nog aparte beleidskaders voor Ruimte, Water, Verkeer en Vervoer en Milieu. We hebben een vrij recent Waterhuishoudingsplan en Milieubeleidsplan. Het Streekplan (2005) wordt nu geëvalueerd en op 26 oktober jl. is de Nota van Wijzingen PVVP door Provinciale Staten vastgesteld. De herziening van het PVVP 2006 betreft alleen de meest noodzakelijke aanpassingen. Dit heeft te maken met de mogelijkheid voor een provinciaal omgevingsplan (POP) . Gezien de looptijd van andere provinciale plannen zou het opstellen van een POP aan de orde kunnen zijn in 2015. Bij de evaluatie van het Streekplan worden hier verdere voorstellen voor gedaan.
38 Uitvoeringsprogramma 2012
Gebiedsagenda Noord Nederland 2e generatie Op dit moment werken de Noordelijke provincies samen met het Rijk aan de hand van een gebiedsagenda. Het Rijk wil deze laten vervangen door een agenda van de 2e generatie, met aangescherpte prioriteiten. Dit moet leiden tot een nieuwe gebiedsagenda, bestuurlijk committment hierover binnen SNN en met het Rijk. De Noordelijke belangen, waar onder de Friese belangen, moeten hierin goed zijn geborgd. Mogelijk kan de gebiedsagenda ook een rol vervullen als eigen Noordelijke visie. In 2012 gaan wij deelnemen in het proces van het opstellen van de Gebiedsagenda dat in SNN-verband wordt georganiseerd. Wij zullen bijdragen leveren en zorg dragen voor bestuurlijke besluitvorming. In volgende jaren wordt de Gebiedsagenda actueel gehouden. Eigenaar: Bert Scheper en Menno Keulen
Uitvoeringsprogramma V&V Dynamische BeleidsAgenda Sinds 2002 verschijnt op verzoek van Provinciale Staten jaarlijks een Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer. Ook in 2012 zullen we weer een dergelijk programma samenstellen. Op basis van het Coalitieakkoord 2011-2015 en het onderliggend Uitvoeringsprogramma 2011-2015 is een Dynamische BeleidsAgenda (DBA) samengesteld. Dit DBA betreft de afspraken tussen Gedeputeerde Staten en de directie op welke wijze uitvoering wordt gegeven aan de doelen in het Coalitieakkoord, het Uitvoeringsprogramma en de vastgestelde beleidskaders. Eigenaar: Jan Nieuwland
Gemeentelijke Vervoers- en Verkeersplannen Het Rijksbeleid inzake verkeer en vervoer, opgenomen in de Nota Mobiliteit uit 2005, is op provinciaal niveau uitgewerkt in het PVVP 2006. De gemeenten dienen middels GVVP’s hun verkeers- en vervoersbeleid in overeenstemming te brengen met dit beleid. De meeste gemeenten beschikken inmiddels over een actueel GVVP. Met gemeenten die nog niet hebben voldaan aan de voorwaarden wordt in goed overleg gezocht naar mogelijkheden hieraan alsnog zo snel mogelijk te voldoen. Met het OVVF wordt overleg gevoerd op welke wijze het gemeentelijke beleid kan worden aangepast aan de Nota van wijzigingen PVVP. Eigenaar: Pieter Bakker
Fryslân Feilich Foarût 39
Samenwerkingsagenda’s en gebiedsgerichte aanpak verkeer en vervoer. In 2001 zijn met de gemeenten samenwerkingsagenda’s opgesteld inzake verkeer- en vervoer- onderwerpen en projecten waarin provincie en gemeente een gezamenlijk belang c.q. verantwoordelijkheid hebben. In de periode 2007-2009 zijn deze agenda’s geactualiseerd. De samenwerkingsagenda’s leiden tot het gezamenlijk en/of tegelijkertijd uitvoeren van projecten, waardoor op verschillende terreinen voordelen worden geboekt (minder overlast, efficiëntere/goedkopere uitvoering, etc.) De toekomstige actualisering van de samenwerkingsagenda wordt georganiseerd in zogenaamde Streekagenda’s. Daarbij wordt voor een meer integrale benadering gekozen, breder dan verkeer en vervoer. Deze Streekagenda’s zullen in 2012 worden opgezet. Eigenaar: Gosse Schriemer
Verduurzamen infrastructuur De komende jaren gaan veel infrastructuur projecten in voorbereiding en uitvoering. Wij willen dat deze werken op een duurzame wijze worden aangelegd. Dat wil zeggen dat rekening wordt gehouden met flora en fauna, materiaalgebruik en energiegebruik. Eind 2011 worden twee workshops georganiseerd om alle provinciale doelen die betrekking hebben op duurzaamheid en infrastructuur te vertalen naar concrete maatregelen. Medio 2012 volgen daaruit twee lijsten van maatregelen: één lijst van maatregelen die toegepast moeten worden en één lijst van maatregelen die toegepast kunnen worden bij de realisatie van infrastructuurprojecten. De wijze van financiering van de duurzaamheidsmaatregelen is onderdeel van dit traject. Eigenaar: Martijn Iping (Kennis en Innovaasje) en Gosse Schriemer (Stêd en Plattelân)
Beleid en beheer Brede Doeluitkering verkeer en vervoer (BDU) Deze regeling wordt door GS uitgevoerd. Het beleid en beheer van de BDU regeling is erop gericht te voldoen aan de betreffende wettelijke regelgeving inzake het opstellen van het bestedingsplan en de verantwoording via Sisa procedure. Op de BDU wordt een bezuiniging door het Rijk doorgevoerd. In de periode 2011-2018 betekent dit een vermindering van € 4 miljoen structureel. Hiertegenover staan o.a. hogere kosten voor de OV concessies. PS hebben aangegeven bij de besteding van de BDU middelen OV en verkeersveiligheid prioriteit te geven. Zoals nu bekend is zal de BDU als specifieke regeling per 2013 worden beëindigd en opgaan in het Provinciefonds.
40 Uitvoeringsprogramma 2012
De provincie tracht door een aantal lobby-dossiers o.a. de bezuinigingen zo veel mogelijk tegen te gaan en een extra bijdrage voor de gebruikersvergoeding spoor t.b.v. de uitbreiding van de treindiensten te verkrijgen. Het bestedingsplan wordt voordat het wordt vastgesteld door GS ter advisering voorgelegd aan het OVVF Eigenaar: Pieter Bakker
Fryslân Feilich Foarût 41
Verbetering Infrastructuur
Inleiding De strategie van de provincie voor de infrastructuurnetwerken is gericht op het completeren van de hoofdstructuren. Deze netwerkingrepen zijn nodig om in de basis een goed stelsel van wegen te hebben waar verkeer zich goed af kan wikkelen en de belangrijkste economische steden en gebieden goed ontsloten zijn. Denk bij deze ingrepen aan projecten Haak om Leeuwarden, de ombouw van de N381 Drachten – Drentse grens, de Centrale As en de rondweg Lemmer.
Daarnaast past een goede basisstructuur in de filosofie van Duurzaam Veilig: kwaliteit op verkeeraders (taak provincie en rijk) om daarna verkeer uit verblijfsgebieden te kunnen weren (taak gemeenten). De provincie heeft gekozen voor de strategie om eerst het basisnet op orde te maken en daarna te investeren in de zogenaamde verblijfsgebieden. Voor vaarwegen wordt een vergelijkbare strategie gevolgd en geldt voor zowel het verladen van goederen via het water als voor de watersport (project Friese Meren). De ruggengraat langs het Prinses Margriet kanaal is grotendeels op orde gebracht. Nu is inzet nodig op de aftakkingen naar de belangrijkste economische kernen (Sneek, Heerenveen, Drachten en Leeuwarden). In de watersport is via het Friese Meren project vooral geïnvesteerd in het grenzeloos kunnen varen over de Friese meren. Denk hierbij aan de investeringen in de aquaducten in de zuidwesthoek, het verhogen van diverse bruggen en het uitdiepen van de vaarwegen. In de komende periode is het zaak de puntjes op de i te zetten v.w.b. dit beleid.
42 Uitvoeringsprogramma 2012
De lopende infrastructuurprojecten uit dit Uitvoeringsprogramma (deel IV) komen in feite voort uit deze PVVP filosofie en moeten daarbij zo goed mogelijk en blijvend worden ondersteund en gefaciliteerd.
Zwaar verkeer in verblijfsgebieden Het PVVP besteedt aandacht aan langzaam zwaar verkeer, vooral in relatie tot fietsroutes in het buitengebied. Mede door het project voor het kwaliteitsnetwerk landbouwverkeer, blijkt dat aandacht nodig is voor zwaar verkeer in de bebouwde omgeving. Vaak rijdt zwaar verkeer door dorpen en is geen alternatief beschikbaar. Tot dit verkeer behoort ook het openbaar vervoer en de naar verwachting groeiende groep lange zware vrachtwagens (LZV’s). Dit zware verkeer conflicteert vaak met verblijven. Sommige herinrichtingen van bebouwde kommen conflicteren weer met een goede afwikkeling van het zware verkeer. We gaan onderzoeken hoe we die overlast van vrachtauto, landbouwvoertuigen en bussen tot een tot een minimum kunnen beperken. Het doel is het verbeteren van de veiligheid en leefbaarheid in de bebouwde omgeving, met wederzijds respect tussen de verschillende gebruikers. Eigenaar: Henk Veenstra
Visie op wegontwerp (Richtlijnen voor wegontwerp) We zetten de lijn van sober en doelmatig ontwerpen door zoals we in de Nota van wijzigingen PVVP hebben aangekondigd. We willen hierbij nog meer dat het gewenste gedrag op een weg zich ‘beter laat aflezen’. We vertalen de Essentiele Herkenbaarheidskenmerken daarom beter in de nieuwe richtlijnen. Hierbij past ook dat we de ‘kijk’ op verkeer en wegen verbreden met de omgeving waarin een weg zich bevindt (onder meer Fryske Diken yn it Grien). Naast een actualisatie van verkeerstechnische aard worden daarom ook de belangen vanuit landschap, stedenbouw en cultuurhistorie meegenomen in de richtlijnen voor wegontwerp. Eigenaar: Gosse Schriemer
Invoering Waterwet – vaarwegbeheer Op 21 maart hebben de Staten aangegeven dat zij vinden dat de provincie vanuit het economisch en maatschappelijk belang een sterke positie moet blijven innemen op het gebied het vaarwegbeheer. Besloten is dat Wetterskip Fryslân de kleinere recreatieve vaarwegen gaat beheren en de provincie het kernnet van vaarwegen met daarin de belangrijke toeristische vaarwegen en het verladersnetwerk. We werken deze principekeuze voor een taakverdeling tussen het waterschap en de provincie uit. We doen dit samen met het waterschap en de diverse gemeenten. De uitwerking van deze principekeuze wordt vertaald in een verordening en vervolgens opnieuw voorgelegd aan de Staten. Eigenaar: Sytse Kroes
Fryslân Feilich Foarût 43
Instandhouding provinciale infrastructuur
Actualisatie Onderhoudsbeleidskaders In 2005 is er een slag gemaakt door het vaststellen en werken met de onderhoudsbeleids-kaders. Deze slag wordt verder geprofessionaliseerd (in samenhang met stroomlijnen FRO). Het gaat vooralsnog om een drietal gedachten die verder uitgewerkt worden: van inputgericht —> outputgericht; van budget gestuurd en elk jaar geld opmaken, via programmeringen/planningen naar resultaat gestuurd werken; meer transparantie in kosten en budgetten; meer inzicht in de opbouw van de kosten van het technisch in standhouden van de objecten en assets; relateer de budgetten aan de benodigde kosten. Doel: openheid en begrip voor de omvang van de jaarlijkse budgetten die we als beheerder nodig hebben en verstouwen; consequenties van nieuw beleid: naast het technisch onderhouden van objecten en assets; voegen we incidenteel ook beleid aan de mix toe, voor zover uitvoerbaar binnen de bestaande onderhoudsbudgetten, denk aan: duurzaamheid, haltevoorzieningen e.d.; we kunnen de transparantie vergroten door dit inzichtelijk te maken. O.a. ook door meer integraal te werken.
44 Uitvoeringsprogramma 2012
Fryslân Feilich Foarût 45
Openbaar Vervoer (OV)
PS hebben besloten het OV binnen de BDU de hoogste financiële prioriteit te geven om het voorzieningenniveau zoveel mogelijk overeind te houden ondanks duurder wordende concessies. Ook zijn er nog drie andere sporen vastgesteld om het voorzieningenniveau overeind te houden.
Daarnaast hebben PS €15 mln. beschikbaar gesteld voor een nieuw en duurzaam OV systeem, met name in het landelijk gebied. Hiertoe zijn een Visie Duurzaam Openbaar Vervoer en een Programmaplan Duurzaam Openbaar Vervoer vastgesteld. Dit plan bevat projecten op het gebied van nieuwe vormen van openbaar vervoer in het landelijk gebied, openbaar vervoer op de dikke lijnen, openbaar vervoer infrastructuur, Rijden op duurzame brandstoffen en ICT toepassingen t.b.v. OV. Afgezien van de reguliere taken op het gebied van concessie beheer en monitoring, zijn nagenoeg alle werkzaamheden van het taakveld openbaar vervoer komende jaren gericht op het uitvoeren van het programmaplan.
46 Uitvoeringsprogramma 2012
Duurzaam OV: spoor “dik OV” Het “dik OV” is een van de sporen die beschreven staan in de visie duurzaam openbaar ver-voer. In het programmaplan is deze visie uitgewerkt in projecten. Het doel van het spoor “Dik” is om de regulier concessies zodanig aan te besteden en te blijven ontwikkelen dat er een OV systeem omstaat dat enerzijds efficiënt en snel is en voorziet in een verplaatsing behoefte en anderzijds duurzaam en toekomst bestendig is en aansluit bij de overige sporen van de visise duurzaam OV. Naast de visie duurzaam openbaar vervoer biedt ook paragraaf 5.1 van het PVVP het kader voor het te realiseren OV-systeem. Voor de komende tijd levert het de volgende resultaten op: ■ Gunningsbesluit: ter afronding van de aanbesteding van de concessie Noord en Zuidwest Fryslân, de stadsdienst Leeuwarden en Schiermonnikoog dient concessie gegund te worden. ■ Implementatie van de concessie inclusief opzetten beheerplan voor deze concessie en datawarehouse ■ Goed functionerend ontwikkelteam ■ Voortzetten en doorontwikkelingen beheer overige concessies Eigenaar: Coen Dijkman
Duurzaam OV: spoor “dun OV” (alternatieve vervoersvormen in het landelijk gebied) Het dunne OV of de nieuwe vervoersvormen in het landelijk gebied is een van de sporen die beschreven staan in de visie duurzaam openbaar vervoer. In het programmaplan is deze visie uitgewerkt in projecten. Het doel is om de bereikbaarheid en verplaatsingmogelijkheden van inwoners van het landelijk gebied ook op de lange termijn te kunnen blijven waarborgen. Hiervoor worden nieuwe vervoersvormen ontwikkeld. Dit hoeft geen openbaar vervoer te zijn. Kenmerkend voor deze nieuwe vervoersvormen zal zijn dat deze geworteld zijn in de Friese samenleving en een bijdrage vragen van zowel overheden, bewoners als marktpartijen. Naast de visie duurzaam openbaar vervoer biedt ook paragraaf 5.1 van het PVVP een kader voor het toekomstige OV in het landelijk gebied In 2012 zullen wij het volgende realiseren of opstarten: ■ Een pilot kleinschalig vervoer in Ferwerderadiel ■ Indien tot overeenstemming gekomen wordt met de gemeente Súdwest Fryslân worden het IOV en het WMO/leerlingen vervoer samengevoegd. ■ Idem met de NOFA gemeenten en de gemeenten in Noordoost Fryslân ■ Andere pilots op het gebied van kleinschalig vervoer, bijvoorbeeld een (dorps)deelauto ■ Digitale systemen die samen reizen makkelijker maken (zie ook aspect ICT). Eigenaar: Coen Dijkman
Fryslân Feilich Foarût 47
Duurzaam OV: openbaar vervoer infrastructuur Openbaar vervoer infrastructuur is een van de sporen die beschreven staan in de visie duurzaam openbaar vervoer. In het programmaplan is deze visie uitgewerkt in projecten. Het doel is om de openbaar vervoer infrastructuur (busstations, knooppunten en haltes) dusdanig te verbeteren dat deze duurzaam zijn en meerwaarde opleveren voor de reizigers en de omgeving waarin ze gesitueerd zijn. Naast de visie duurzaam openbaar vervoer biedt ook paragraaf 5.3 van het PVVP een kader voor de te realiseren kwaliteit van openbaar vervoer infrastructuur. In 2012: ■ is er een besluit over renoveren of vernieuwen van het busstation Heerenveen en is gestart met de planvormning. ■ is er een Programma van Eisen voor het busstation van Leeuwarden en worden stappen voor het vervolg gezet. ■ is er een Programma van Eisen en bestek voor de aanbesteding van de vervanging van de provinciale abri’s en fietsenstallingen ■ is er een plan voor de realisatie van het busstation Joure (i.h.k.v. knooppunt Joure) ■ is er een beheermaatschappij opgericht en gestart, ■ zal duidelijk worden wat de locatie van het nieuwe busstation in Bolsward wordt
en wat de rol is die de provincie daarin zal zijn. Eigenaar: Coen Dijkman
Duurzaam OV: duurzame brandstoffen Het openbaar vervoer in Fryslân dient geheel of gedeeltelijk te rijden op duurzame brandstoffen. Bij de aanbesteding van nieuwe concessies wordt gevraagd naar het gebruik van duurzame brandstoffen. Voor de staddienst Leeuwarden en Schiermonnikoog worden elektrische bussen gevraagd. De kosten van het (groen)gas vulpuntennetwerk worden geraamd op €8 mln. De kosten voor de inzet van elektrische bussen in de stadsdienst Leeuwarden en op Schiermonnikoog zullen voortkomen uit de offertes bij de aanbesteding. Decentralisatie zal plaatsvinden door marktpartijen, zowel wat betreft het vulpuntennetwerk als de aanschaf van elektrische bussen. Gemeenten spelen een rol bij de vergunning verlening. Eigenaar: Coen Dijkman
48 Uitvoeringsprogramma 2012
Duurzaam OV: ICT ICT is een van de aspecten van die beschreven staan in de visie duurzaam openbaar vervoer. In het programmaplan is deze visie uitgewerkt in projecten. ICT is als aspect benoemd binnen de visie omdat het andere ontwikkelingen kan faciliteren. Nieuwe vervoersvormen in het landelijk gebied zullen bijvoorbeeld passende reservering- en betalingsystemen nodig hebben. Voor het dikke OV kan ICT ervoor zorgen dat er ‘realtime’ reisinformatie beschikbaar is. Naast de visie duurzaam openbaar vervoer biedt ook paragraaf 5.1 van het PVVP een kader voor het toekomstige OV en daarmee voor de gewenste ICT ontwikkelingen in het OV. Er is aanvullend beleid op het gebeid van reisinformatie nodig. Dit zal in 2012 worden opgesteld. Verder zullen wij in 2012 het volgende realiseren of opstarten: ■ er is een plan van aanpak om te komen tot actuele en tijd en plaats onafhankelijke reisinformatie bijvoorbeeld via smartfones en andere toepassingen. (“tripapp”) ■ er is een plan van aanpak om te komen tot een systeem om lege voertuigplaatsen te koppelen aan reigersbehoeftes. ■ er is een start gemaakt met de realisatie van DRIS in Fryslân Eigenaar: Coen Dijkman
Ontwikkelfunctie Openbaar Vervoer Een ontwikkelteam moet de ontwikkelfunctie van het openbaar vervoer, die bij de vervoerder ligt, versterken (zie paragraaf 5.5 van het PVVP). Het ontwikkelteam moet ervoor zorgen dat ontwikkelingen die het OV verbeteren en bij de tijd houden gerealiseerd worden. In het bestek dat in 2012 op de markt komt is helder uitgewerkt wat het ontwikkelteam doet en hoe het tot stand komt. De provincie stelt geld beschikbaar om het ontwikkelteam te bemensen en ontwikkelingen mee te betalen. Het initiatief voor ontwikkelingen ligt met name bij de vervoerder. Het jaarlijkse marketingplan van de vervoerder biedt hiervoor de basis. Vanaf de start van de concessie ( december 2012) tot en met het eind van de concessie (december 2020) moet het ontwikkelteam operationeel zijn. Eigenaar: Coen Dijkman
Fryslân Feilich Foarût 49
Verkeerseducatie & Mobiliteitsbeïnvloeding
Implementatie Strategie Verkeersveiligheid 2010-2025 Door ondertekening van het Manifest Verkeersveiligheid 2011-2025 hebben bestuurlijke actoren en het maatschappelijk middenveld zich verbonden in de uitvoering van de Strategie Verkeersveiligheid 2010-2025. Actoren vinden elkaar in het opstellen en uitvoeren van jaarlijkse Activiteitenplannen Verkeersveiligheid waardoor vraag en aanbod van projecten bijeen gebracht wordt. Deze gemeentelijke plannen kunnen uitstekend in het kader van de Streek/Samenwerkingsagenda ingepast worden vooral vanwege de gemeentegrens overstijgende problematiek/aanpak. Het betreft nagenoeg alle Friese gemeenten, Provincie en Rijkswaterstaat, OM en politie Fryslân, VVN, ANWB, Fietsersbond, Friese rijschoolhouders, Vereniging Verkeersslachtoffers, Verslavingszorg Noord Nederland etc. Deze aanpak zou een reductie van 10% ernstig gewonden in de komende vijf jaar op moeten leveren (2015 tov 2010). Voor deze aanpak is afgesproken de komende vijf jaar tenminste € 1,3mln. per jaar uit te trekken. Het jaarlijkse ROF Werkplan beloopt een bedrag van € 1,6 mln. per jaar, te dekken uit de BDU. Eigenaar: Sipke van der Meulen
50 Uitvoeringsprogramma 2012
Fase 2 Verkeers Educatie Centrum te Drachten Met de huisvesting van een aantal verkeersveiligheidsorganisaties in het VEC te Drachten wordt een effectieve en efficiënte uitvoering van projecten beoogd. Wederzijdse uitwisseling van deskundigheid is aan de orde, alsmede het op basis van cross-selling promoten van elkaar projecten bij potentiële afnemers (gemeenten, scholen basis en voortgezet onderwijs etc). Het VEC is een in (Noord)Nederland uniek concept waar Publiek Private Samenwerking in de praktijk gebracht wordt. Het teambuildingsaspect krijgt in 2012 (nu de definitieve huisvesting bereikt is) meer nadruk dan voorheen. Er is in de gezamenlijke aanpak “winst” te halen. Omdat deze aanpak gekoppeld wordt aan een inhoudelijk project (dat gefinancierd wordt uit het ROF-Werkplan), zijn er geen meerkosten aan de orde. Betrokken partijen zijn Veilig Verkeer Nederland (regio Noord), Fietsersbond afdeling Fryslân, Responsible Young Drivers Nederland, Verslavingszorg Noord Nederland, Vereniging Verkeersslachtoffers Noord en de Friese rijschoolwereld verenigd in de Stichting Bevordering Verkeerseducatie. Eigenaar: Jan van der Zwaag
Fryslân Feilich Foarût 51
52 Uitvoeringsprogramma 2012
Bijlage A: Meerjareninzet Verkeer en Vervoer Bijlage B: Afsprakenlijst Bestuurlijke Overleg MIRT november 2011 Bijlage C: Bestedingsplan BDU 2012
Bijlagen Fryslân Feilich Foarût 53
BIJLAGE
A
Meerjarenschema activiteiten Verkeer en Vervoer
2.1 Planvorming, programmering en bestuurlijke samenwerking
Beoogd resultaat
jaarplanning 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Activiteiten DBA Evaluatie PVVP 2006
Advies over de actualiteit van het PVVP 2006
x
en of beleidskaders moeten worden bijgesteld. Evaluatie en bijstelling PVVP 2006
Afhankelijk van de resultaten van de evaluatie is
x
x
x
x
wel of geen aanpassing van het PVVP 2006 nodig. Gebiedsagenda Heerenveen
Een agenda met alle ontwikkkelingen in en rondom Heerenveen, welke de basis vormt voor onderhandelingen met de betrokken partijen en te komen tot bestuurlijke afspraken met het Rijk.
Gebiedsagenda Lemmer
Een agenda 2040-2050 met alle ontwikkkelingen
x
in en rondom Lemmer, welke de basis vormt voor onderhandelingen met de betrokken partijen en te komen tot bestuurlijke afspraken met het Rijk. Bereikbaarheid Leeuwarden,
De bereikbaarheid van Leeuwarden is verbeterd
inclusief Mobiliteitsfonds
door de uitvoering van een samenhangend
Verduurzaming Infrastructuur
Er worden maatregelen ontwikkeld voor een duurzame
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
maatregelenpakket. aanleg van Provinciale Infrastructuur. Programma Ketenmobiliteit
De ontbrekende onderdelen in ketenvoorzieningen zijn in beeld gebracht en leiden tot een totaal programma ketenmobiliteit.
Verkenning gevolgen korte en
In beeld hebben welke ontwikkelingen op korte
lange-termijn ontwikkelingen
en lange-termijn mogelijk invloed hebben op
x
de provinciale opgave op het gebied van verkeer en vervoer. Publicaties
Publicaties door medewerkers inzake mobiliteit en infrastructuur in Fryslân.
54 Uitvoeringsprogramma 2012
x
x
x
Reguliere activiteiten Monitoring verkeersdoelen
Beoogd resultaat Aan de hand van de gestelde doelen en indicatoren
continu
wordt in beeld gebracht of de beleidsuitvoering wel of niet effectief is. Publiceren Verkeersgegevens
Relevante verkeersgegevens zijn ontsloten voor
(verkeersmonitor)
zowel bestuurders, burgers als ambtenaren.
Dynamische Beleidsagenda (DBA)
Is onderdeel van het Uitvoeringsprogramma.
continu continu
Een flexibele jaaragenda van actuele beleidsvraagstukken met daaraan gekoppeld de wijze waarop de vraagstukken worden uitgevoerd. Meerjarenprogramma Infrastructuur Is onderdeel van het Uitvoeringsprogramma. (MPI)
continu
Een voortschrijdend meerjarenprogramma met infrastructurele projecten, dat jaarlijks wordt bijgesteld aan de hand van de actuele stand van zaken van de projecten. De projecten zijn opgenomen op basis van de in het PVVP aangegeven prioriteit, rekening houdend met de financiële en personele mogelijkheden en de te doorlopen procedures.
Gebiedsagenda Noord Nederland
Een Gebiedsagenda met alle relevante fysieke
(op initiatief van het Rijk)/
investeringen voor Noord Nederland en is
Samenwerken met het Rijk
voorbereid in SNN verband. De agenda is de
continu
basis voor het Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT - 2x per jaar). De Gebiedsagenda biedt een ruimtelijk ontwikkelingsperspectief per landsdeel/gebied, waarbij de agenda’s voor verkeer en vervoer en voor ruimtelijke ordening en economie, geïntegreerd zijn tot een agenda die gericht is op een samenhangende uitvoering van projecten per landsdeel/gebied (regio). Beoordelen GVVP’s door de provincie
Het gemeentelijke beleid is in overeenstemming
continu
gebracht met het PVVP (binnen twee jaar na vaststelling van het PVVP), waarmee een samenhangend verkeer-en vervoersysteem wordt gerealiseerd. Samenwerking Interprovinciaal
Alle nederlandse provincies werken samen in het
continu
overleg (IPO), Samenwerkingsverband IPO. Een onderdeel hiervan is de IPO-adviescommissie Noord Nederland (SNN), Overleg Verkeer en Vervoer Fryslân (OVVF)
Mobiliteit. Met de provincies Groningen en Drenthe en met de vier grote Noordelijke gemeenten wordt in SNN-verband samen gewerkt. In SNNverband worden afspraken gemaakt met het Rijk, o.a. twee keer per jaar in het BO MIRT, de Gebiedsagenda Noord Nederland. Met de Friese gemeenten wordt samengewerkt in het OVVF (4x per jaar).
Bestedingsplan Brede Doel Uitkering Een jaarlijks vastgesteld Bestedingsplan door (BDU)
continu
Gedeputeerde Staten. Jaarlijks ontvangt de provincie van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat een bijdrage ten behoeve van de voorbereiding en uitvoering van het regionaal verkeer-en vervoerbeleid (PVVP).
Samenwerkingsagenda gemeenten
Een jaarlijkse agenda met een lijst van onder-
continu
werpen, met daarbij aangeduid de intentie van de samenwerking en de stand van zaken voor de betreffende gemeente. Een bijdrage uit de BDU is mogelijk wanneer de besteding past binnen het in het PVVP 2006 vastgestelde beleid inzake de besteding van de BDU.
Fryslân Feilich Foarût 55
2.2. Verbetering Infrastructuur Beoogd resultaat
jaarplanning 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Activiteiten DBA Actueel ontwerpbeleid/Provinciale
De nieuwste inzichten zijn vertaald in provinciale
Richtlijn Wegontwerp
ontwerprichtlijnen, waarbij een duurzame benadering
x
x
x
x
x
x
x
x
in het planproces (inpassing) en ontwerpproces (energie) een belangrijke rol spelen. Def. bepalen functie wegennetwerk Een functionele kaart is ontwikkeld. Aan de hand
x
van het definitief vaststellen van de functie, die de wegverbindingen hebben als onderdeel van het totale systeem, is de wegcategorie definitief vast gelegd. De functie is uitgangspunt voor de te nemen maatregel. Opstellen netwerken logistieke
Een logistiek netwerk voor landbouwverkeer,
landbouwroutes
waarbinnen zoveel mogelijk scheiding plaatsvindt van fiets- en landbouwverkeer.
Aanscherpen Visie Vaarwegen en
Met de Visie zijn alle inspanningen, die als
Scheepvaart
provincie worden gepleegd om het vaaarwegennet op orde te houden/brengen, in lijn met elkaar gebracht. De scheepvaart wordt hiermee zo goed mogeliljk geaccommodeerd (zowel beroeps- als recreatievaart).
Potentie Transport spoor Harlingen
Er is een kosten- en batenanalyse opgesteld, waar-
- Groningen; Kosten (K)/Baten (B)
mee duidelijk is geworden of goederenvervoer
x
tussen Leeuwarden en Groningen per spoor gewenst is (project Partiële verdubbeling Leeuwarden-Groningen). In het Dryportproject is dit aspect ook belicht vanuit de relatie Harlingen-Oldenburg. Projecten vaarweg Drachten en
Een visie op de mogelijkheden om de vaarweg
vaarweg Heerenveen
op te waarderen.
Gebiedsstudie Heerenveen
Een robuust maatregelenpakket om het verkeers-
x
x
x
x
systeem in en rondom Heerenveen draaiende te houden. Samen met de gemeente en het Rijk zijn afspraken gemaakt. Vaarverbod/ijsbrekers
Een leidraad is opgesteld met betrekking tot het
x
doen besluiten van een vaarverbod in de winterperiode. Flexibel Peilbeheer
De consequenties van het invoeren van flexibel
x
x
x
x
x
x
x
x
peil zijn in kaart gebracht. Aan de hand hiervan is een advies opgesteld. Dryports: mobiliteitsbeïnvloeding/
Een Actieprogramma om containervervoer, met
transport
Harlingen als spil, te realiseren.
Agenda verkeersmanagement
Een advies over de rol van de provincie in verkeersmanagement en mogelijk een uitvoeringsagenda.
Herijken maatregelenprogramma
Een programma met maatregelen voor de lange
PVVP lange termijn
termijn wat aansluit op de doelen: veiligheid, leefbaarheid en duurzaamheid.
56 Uitvoeringsprogramma 2012
x
Beoogd resultaat
jaarplanning 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Programma Fiets
Er is een programma Fiets ontwikkeld, waarin
x
x
belangrijke investeringen in fietsprojecten zijn opgenomen. Dit naar aanleiding van de fietspadmonitor, het onderzoek naar de inrichtingseisen en de resultaten van de fietsenquête 2010. Actualiseren Ontwerprichtlijnen -
Een actualisatie van de geldende ontwerpricht-
wegen, vaarwegen en fiets
lijnen voor wegen, vaarwegen als van fietspaden.
x
Dit naar aanleiding van de verschuiving van bereikbaarheid naar leefbaarheid (wegen), streefbeelden van de vaarwegen en de gestelde eisen aan fietsvoorzieningen. Regelen van afwikkelen kruisend
Een regelstrategie en afspraken over het bedienen
verkeer: spoor-weg-water
van bruggen, waarbij inzichtelijk is gemaakt welke
x
x
x
x
x
vervoerswijze op het bepaalde punt het grootste belang heeft. Pilot overdracht N393-St. Annaparochie Door middel van deze pilot kunnen de consequenties van eventuele overdracht van wegen worden bepaald. Op grond van deze consequenties is een programma opgesteld voor daadwerkelijk overdracht van wegen.
Reguliere activiteiten Evalueren van projecten en beleid
Het is inzichtelijk in hoeverre de doelen zijn
continu
bereikt en wat de effecten van de maatregelen zijn. Verkeerskundig advies aan gemeenten Samen met gemeenten werken aan verkeers-
continu
kundige problematiek en doelen. Actueel houden beheerbeleid
Als beheerder en eigenaar van wegen en vaar-
continu
wegen de infrastructuur adequaat in stand houden. Planvoorbereiding (hoofd)vaarwegen Om het provinciale vaarwegennet optimaal te laten
continu
funcioneren zijn verbeteringen nodig, welke beleidsmatig moeten worden voorbereid. De maatregelen zijn in het PVVP benoemd. Planvoorbereiding provinciale
Om het wegennet optimaal te laten functioneren
wegenprojecten
zijn verbeteringen op het eigen wegennet nodig.
continu
De maatregelen zijn in het PVVP benoemd. Naast de verkeerskundige invalshoek, wordt nadrukkelijk de landschappelijke c.q. de ruimtelijke invalshoek en die van duurzaamheid betrokken.
Fryslân Feilich Foarût 57
2.3. Instandhouding provinciale infrastructuur Beoogd resultaat
jaarplanning 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Activiteiten DBA Implementeren Waterwet
Met het vaststellen van de Waterwet en de
x
x
x
Implementatiewet door de Tweede Kamer, onstaat in 2011 de wettelijke verplichting voor het organiseren en eventueel aanwijzen van het vaarwegbeheer door de provincie. Hierbij zijn de belangen met betrekking tot de watersport en de veiligheid van de scheepvaart geborgd. Visie overdracht erftoegangswegen
De consequenties van een eventuele overdracht
en wegen in verblijfsgebieden
qua beheer en eigendorm zijn in beeld gebracht.
x
Op grond hiervan wordt een programma opgesteld voor de daadwerkellijke overdracht van wegen. De provincie streeft er naar alleen wegen met een regionaal belang te beheren: wegen die in het PVVP als gebiedsontsluitingsweg zijn aangemerkt en wegen die op een andere manier belangrijk zijn voor de provincie. Haalbaarheidsonderzoek Vermarkten De voor- en nadelen van het anders vermarktsen Beheer en Bediening
x
van het beheer en de bediening van bruggen en sluizen zijn in een haalbaarheidsonderzoek beschreven.
Notitie werkelijke toestand wegen
In 2012 wordt een notitie opgesteld over de
x
werkelijke toestand van de wegen gerelateerd aan de vastgestelde beleidskaders.
Reguliere activiteiten Toezichtsplan Scheepvaart
Het plan ”Zomerwatertoezicht” is geactualiseerd,
continu
waarbij samenwerking is gezocht met andere diensten en overheden. Het plan leidt tot meer veiligheid op het water. Juridisch beheer
Door het hanteren van kwalitatieve hoogwaardige
continu
beleidsregelen als afwegingskader, kunnen bezwaaren beroepsprocedures worden voorkomen. Onderhoud
Het plannen en uitvoeren van jaarlijks terugkerend
continu
onderhoud aan provinciale eigendommen en kunstwerken, wegen, oevervoorzieningen, bermen, betonning, bebakening en overige voorzieningen voor de scheepvaart en het wegverkeer. Het plannen en uitvoeren van onderhoudsbaggerwerken, peilingen en kwaliteitsonderzoeken van baggerspecie. Groot Onderhoud
Het plannen en uitvoeren van niet jaarlijks terugkerend onderhoud van provinciale eigendommen en kunstwerken, wegen en oevervoorzieningen. Plannen en uitvoeren van grootschalige onderhoudsbaggerwerken in het kader van het Fries Merenproject en het inrichten van baggerdepots. Het groot onderhoud deklagen en onderhoudsbaggerwerken zijn opgenomen in het MPI.
58 Uitvoeringsprogramma 2012
continu
x
Beoogd resultaat Beheerstaken
Reglementering en vergunningverlening op grond
continu
van de Wegenverkeerswet, Scheepvaartverkeerswet en de Provinciale (vaar)wegverordening. Beheersplannen worden opgesteld en inspecties worden uitgevoerd. Er wordt daadwerkelijk toezicht gehouden op en acties worden uitgevoerd mbt een veilig gebruik van de (vaar)wegen en kunstwerken, het beheer van baggerdepots, het uitvoeren van gladheidbestrijding en het breken van ijs op doorgaande provinciale (vaar)wegen, het uitvoeren van scheepvaarregistratie. Het beheren van provinciale eigendommen door beheerscontrachten en verzekering van onaanvaardbare risico’s. Bediening bruggen en sluizen
Het bedienen van de provinciale bruggen en sluizen
continu
(ten behoeve van de scheepvaart), volgens de Provinciale (vaar)wegverordening en beleidskaders en bediening van kunstwerken van derden volgens opgestelde overeenkomsten.
2.4. Openbaar Vervoer
Beoogd resultaat
Activiteiten DBA OV-Chipkaart
Per december 2010 is een goedwerkend OV-chipkaart
jaarplanning 2010 2011 2012 2013 2014 2015 x
systeem ingevoerd, dat het reizen per OV makkelijker maakt. Dit betekent, dat de strippenkaart is afgeschaft en de OV-chipkaart het enige juiste vervoerbewijs in Fryslân is. Bundeling openbaar vervoer en
Door middel van onderzoek nagaan of één collectief
doelgroepenvervoer.
vervoersysteem voor gebruikers van zowel het
x
Individueel Openbaar Vervoer, de Voordeurservice als het Doelgroepenvervoer haalbaar is. Mogelijkheden inpassen nieuwe
Een rapportage, waarin de mogelijkheden van
systemen voor monitoring.
het opzetten van een data-analysesysteem worden
x
beschreven en waarin een advies wordt gegeven over het wel of niet aanschaffen van een systeem. Protocol stremmingen en OV
Een protocol waarin staat beschreven, hoe intern
x
bij stremmingen als gevolg van werkzaamheden, keuzes worden gemaakt over de bij stremming gewenste vervoersvoorziening en de kosten. In het protocol is in ieder geval gewaarborgd, dat de gevolgen van een stremming integraal worden meegenomen bij afwegingen over de wijze van stremmen, de duur van de stremming en de betaling van de kosten.
Fryslân Feilich Foarût 59
Beoogd resultaat
jaarplanning 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Aanbesteden Waddenveren
Het ministerie van Verkeer en Waterstaat wil de
x
concessies voor de Waddenveren eind 2010 onderhands gunnen aan de huidige rederijen. De provincie levert commentaar op het Programma van Eisen en de concessie met een tweeledig doel: 1. het bevorderen van de verbetering van de ketenmobiliteit en klantvriendelijkheid van het personeel van de rederijen. 2. het bijdragen aan duidelijke teksten ten behoeve van het mogelijke toekomstige beheer van de veerbootconcessies door de provincie. Verbeteren kwaliteit halte-
In de tweede helft van 2010 is een visie gereed
voorzieningen
voor het verbeteren van de kwaliteit van de halte-
x
x
voorzieningen. In 2011 wordt de visie vertaald in aanbestedingsdocumenten die moeten leiden tot het realiseren van de gewenste verbetering van de kwaliteit van de haltevoorzieningen. Busstation Heerenveen
Een (nieuw) busstation, dat naar de mening van
x
(potentiële) reizigers er aantrekkelijk uitziet, sociaal veilig en schoon is. Daarnaast is het station gemakkelijk toegankelijk voor minder validen, heeft het station goede overstapvoorzieningen en passende wachtgelegenheid. Stationsgebied/voorplein Leeuwarden Een (nieuw) busstation, dat naar de mening van
Planning is afhankelijk van de
(potentiële) reizigers er aantrekkelijk uitziet, sociaal
prioriteitstelling van de gemeente
veilig en schoon is. Daarnaast is het station
Leeuwarden.
gemakkelijk toegankelijk voor minder validen, heeft het station goede overstapvoorzieningen en passende wachtgelegenheid. Het stationsgebied is tevens goed ontsloten en bereikbaar per openbaar vervoer, heeft goede ontsluiting voor voetgangers en fietsers en er zijn voldoende fietsenstallingen aanwezig. Evaluatie OV-Beleid
De volgende aspecten worden geëvalueerd:
x
invulling van de vraag naar vervoer in het landelijk gebied; het optimale netwerk in relatie met de beschikbare financiën; een uitwerking van het tarievenbeleid; de toekomst van de Qliners als vorm van Hoogwaardig Openbaar Vervoer, de indeling van de concessiesgebieden. De input wordt gebruikt bij de evaluatie van het PVVP en de voorbereidingen van nieuwe aanbestedingen van het OV. Verduurzamen OV
Het bevorderen van het gebruik van duurzame brand-
x
stoffen en efficiënter OV door middel van het bundelen van vervoerstromen. Voorbereiding aanbesteding Noord en Zuidwest Fryslân
60 Uitvoeringsprogramma 2012
Gunning nieuwe concessies medio 2012.
x
Beoogd resultaat
jaarplanning 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Omzetten gegevens OV-chipkaart
De gegevens uit de OV-chipkaartsystemen zijn
in informatie
verzameld en vertaald naar bruikbare management-
x
informatie (in- en uitstappers, vervoersopbrengsten). Dit heeft geresulteerd in het opzetten van een data-analysesysteem (datawarehouse), waardoor de analyse van de cijfers uit het MIPOV eenvoudiger wordt en meer diepgaande analyses mogelijk zijn. (MIPOV: Model Informatie Profiel Openbaar Vervoer). Een betere monitoring van de uitvoeringskwaliteit Eigendomsituatie busstations
In het PVVP wordt aangegeven, dat het ongewenst is dat bussstations in eigendom zijn van de vervoerder, omdat dit invloed kan hebben op de concurrentiepositie en bij wisseling van vervoerders in een concessiegebied. Onderzocht wordt wat de mogelijkheden zijn om het eigendom van een busstations bij een partij, niet zijnde een vervoerder of concessiehouder, te positioneren en welke oplossing tot het beste resultaat leidt.
Fiets mee in de bus
x x
Ontwikkeling OV-portal
x x
Reguliere activiteiten Evaluatie bestekken OV
De huidige bestekken worden gekendmerkt door
continu
een gebrek aan uniformiteit. Bovendien kan het zijn dat met minder uitgebreide bestekken dezelfde dienstverlening door de vervoerder kan worden gerealiseerd. Door de uitkomsten van de evaluaties wordt gestreefd naar een uniform bestek, met niet meer bepalingen dan strikt noodzakelijk, met een balans tussen vrijheid voor de vervoerder en grip op de gevraagde dienstverlening. Monitoren en beheer concessies
Bij de openbare aanbesteding van het OV zijn
continu
afspraken gemaakt over de kwantiteit en de kwaliteit van het OV, dat binnen een concessie wordt aangeboden. Er wordt getoets op de naleving van deze afspraken.
Fryslân Feilich Foarût 61
2.5 Verkeerseducatie en Mobiliteitsbeïnvloeding Beoogd resultaat
jaarplanning 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Activiteiten DBA Strategie Verkeersveiligheid
Een eerste Meerjaren (5 jaren) Uitvoerings-
2010-2025
programma is opgesteld. Samen met de verkeers-
x
veiligheidspartners zijn afspraken gemaakt over de werkwijze voor de toekomst. Innovatie Verkeersveiligheidaanpak
“De Innovatie Verkeersveiligheidaanpak VSGS (Veilige
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Snelheden Geloofwaardige Snelheidslimieten) biedt wegbeheerders een handreiking, waarbij zowel het ontwerp als het gebruik van de weg op elkaar worden afgestemd. Verder geeft deze aanpak een concrete, Friese invulling van het gedachtengoed ”Door met Duurzaam Veilig”. Realiseren Verkeers Educatie
Het VEC voorziet in de huisvesting van de Friese
Centrum Fase II
verkeersveiligheidpartners, uitgebreid met beroepskrachten van deze partners. Daarnaast biedt het VEC II ruimte aan vergaderingen en symposia en is het een geschikte uitvalbasis voor excursies.
Implementatie Strategie Verkeersveiligheid 2010-2025 1. Bestuurlijke inbedding Strategie
“ De Friese gemeenteraden wordt een besluit tot
Verkeersveiligheid 2010-2025.
deelname gevraagd aan de “”Actie -50% ernstige verkeersslachtoffers in 2025. Onderdeel van dit besluit is, dat gemeenten zich door middel van een jaarlijks op te stellen Actieplan Verkeerveiligheid binden om uitvoering te geven aan de Friese Strategie Verkeersveiligheid 2010-2025.“
2. Actieplannen.
De uitvoering van de 27 actieplannen moet gezamenlijk leiden tot een daling van de verkeersonveiligheid, gemeten in ernstige verkeerslachtoffers.
3. Ondersteuning gemeenten bij
Er wordt energie gestoken in het ontwikkelen van
het opstellen van een Verkeers-
een netwerk van GVVC-ers en IVZ-ambtenaren
veilig heidhoofdstuk voor
(Integrale Veiligheid Zorg) om het gemeentelijk
gemeentelijke IVZ-plannen
aandeel in de uitvoering van de verkeersonveiligheidaanpak te versterken. Conform de Koöperaasjegedachte wordt aan die versterking vorm en inhoud gegeven.
Herstart Atlas Verkeersveiligheid
Met deze internetapplicatie wordt inzichtelijk
x
gemaakt wie welke activiteit onderneemt en wie de contactpersonen zijn, waardoor kennis wordt gedeeld en de stand van zaken wordt ontsloten. Campagne snelheden binnen de
Door middel van de campagne met actieplannen
bebouwde kom
zo snel mogelijk komen tot een daling van het aantal ernstig gewonden.
Herinrichting Verkeers Educatie Centrum Fase II
Met de herinrichting wordt het VEC fase II geschikt gemaakt voor huisvesting van de ROF-partners. Hierdoor wordt een bundeling van kennis en creativiteit tussen de partners gerealiseerd. Daarnaast staan de ontstane korte lijnen borg voor een uitstekende onderlinge informatie uitwisseling en samenwerking.
62 Uitvoeringsprogramma 2012
x
Beoogd resultaat
jaarplanning 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Reguliere activiteiten Regionaal Informatie- en onder-
“Door middel van dit instrument kan kennis en
steuningspunt Duurzaam Veilig
informatie tussen partners uit het ROF en de
continu
Friese gemeenten worden uitgewisseld, waardoor de actoren in het regionale verkeersveiligheidveld qua kennis en kunde ”met de klok gelijk“ aan de slag gaan. Implementatie Permanente
Bij de implementatie van de PVE is het van belang
Verkeerseducatie in Fryslân (PVE)
alle partijen, die bij het implementatieproces zijn
continu
betrokken te ondersteunen, te informeren en te motiveren. Hiervoor wordt zes keer per jaar een digitale nieuwsbrief PVE uitgebracht. Verder zijn er voldoende communicatie- en promotiemiddelen beschikbaar.
Fryslân Feilich Foarût 63
BIJLAGE
B
Bestuurlijke afspraken in het kader van het MIRT
Jaarlijks vindt tweemaal overleg plaats tussen de minister van Infrastructuur & Milieu en vertegenwoordigers van het SNN in het bestuurlijk overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (het BO MIRT). Hierin worden afspraken gemaakt tussen de noordelijke provincies en het Rijk over de financiering van investeringen en/of exploitaties waarmee naast het regionaal belang ook een rijksbelang is gemoeid. Op 7 november vond het najaarsoverleg plaats. Heeft u vragen of opmerkingen? Neem dan contact op met Menno Keulen van de provincie Fryslân. Telefoonnummer: 058-2925344 of e-mail:
[email protected]. De brief aan de Tweede Kamer en de bijbehorende bijlage 1a kunt u downloaden via www.fryslan.nl/bomirt of www.rijksoverheid.nl .
64 Uitvoeringsprogramma 2012
Afspraken in noordelijk verband in relatie tot de provincie Fryslân Energyport
■ In de geactualiseerde gebiedsagenda Noord-Nederland wordt Energyport nader uitgewerkt als basis voor gebiedsgerichte afspraken. De ministeries van EL&I en IenM zullen gezamenlijk optrekken bij dit dossier.
RegioSpecifiek Pakket Zuiderzeelijn: ■
De in het RSP-convenant vastgelegde rijksbijdrage voor 2012 ten behoeve van het regionale
financiën
deel van het Ruimtelijk-Economisch Programma en ten behoeve van de concrete bereikbaarheidsprojecten waarvoor de betreffende decentrale overheid de contracterende partij is, wordt in 2012 naar rato uitgekeerd via het Provinciefonds aan de provincies Groningen, Fryslân, Drenthe en Flevoland en via het Gemeentefonds aan de gemeente Assen. ■ Een eventueel toekomstig tekort aan kasritme als gevolg van de verschuiving in de rijksbegroting 2012 wordt binnen het ministerie van IenM opgelost zonder dat de projecten getemporiseerd worden en zonder dat een beroep gedaan wordt op de regio om voor te financieren. ■ In het RSP-convenant is overeengekomen dat de bijdragen worden geïndexeerd met het toegekende percentage van het indexcijfer bruto overheidsinvesteringen (IBOI). De prijscompensatie over de middelen op de EL&I-begroting voor het Ruimtelijk-Economisch Programma 2011 is uitgekeerd en toegevoegd aan de ZZL-middelen. Het indexeren van dit budget voor de resterende convenantperiode wordt aan de minister van EL&I voorgelegd.
RegioSpecifiek Pakket Zuiderzeelijn: ■ Voor de boogaanpassing Hoogeveen wordt € 33 mln gereserveerd. maatregelen kernnet spoor
■ Voor de viersporigheid Groningen - Groningen-Losplaats (inclusief uitbreiding station Europapark) wordt € 32 mln gereserveerd. De planuitwerking en het budget zijn onderdeel van het project Knoop Groningen. ■ IenM verstrekt ProRail de opdracht om de planuitwerking „seinoptimalisatie Zwolle – Meppel te starten. Voor deze maatregel wordt € 12 mln gereserveerd. ■ IenM verstrekt ProRail de opdracht om te onderzoeken of de reistijdwinst voor de stoptreinen bij zes overwegen te realiseren is en tegen welke investering. Voor deze maatregelen wordt € 3,5 mln gereserveerd. ■ De verdere planuitwerking van het goederenwachtspoor te Meppel wordt gestopt. Het goederenwachtspoor is niet langer nodig doordat ProRail in de Netverklaring 2012 de snelheid van het standaard goederenpad heeft verhoogd naar 95 km/uur. ■ De verdere planuitwerking van de boog bij Herfte wordt gestopt. SNN, de provincie Overijssel en de vervoerders NS en Arriva onderzoeken gezamenlijk de mogelijke dienstregeling ten noorden van Zwolle. ProRail zal daarbij adviseren.
Partiële uitbreiding spoorlijn Groningen - Leeuwarden
■ De provincies Groningen en Fryslân worden voor ProRail de formele opdrachtgever voor de voorbereiding en realisatie van de capaciteitsuitbreiding die nodig is voor het rijden van een extra sneltrein op het baanvak Groningen - Leeuwarden. ■ Het budget van € 120 mln (prijspeil 2007) wordt onder aftrek van de kosten voor de reeds door IenM aan ProRail verleende opdrachten overgedragen aan de provincies Groningen en Fryslân. Provincie Fryslân wordt penvoerder. ■ De kosten voor het Beheer en Onderhoud blijven voor rekening van het ministerie van IenM.
Beheer en onderhoud vaarwegen
■ De provincies Fryslân en Groningen hebben met het ministerie van IenM een voorstel uitgewerkt voor de afkoop van het convenant tussen het Rijk en de provincies. Alle partijen kunnen hiermee instemmen. ■ Het Rijk wordt beheerder van de hoofdvaarweg en de provincies worden beheerder van de zijtakken. Hiermee is een afkoopsom gemoeid van € 186 mln en aanvullende afspraken over achterstallig onderhoud van een deel van de Friese vaarwegen en de vervanging van de Tjerk Hidde sluis. ■ De regeling is conform de landelijke overdrachtsnormen en wordt binnen de begroting van het ministerie van IenM opgelost. Over de details wordt de TK nog nader geïnformeerd.
Fryslân Feilich Foarût 65
Afspraken die specifiek voor de provincie Fryslân zijn gemaakt Knooppunt Joure / aquaduct Skarster Rien
■ Het Rijk heeft ruim € 4 mln extra beschikbaar gesteld voor de gewijzigde scope van het Knooppunt Joure. Het OTB en MER kunnen op basis van het bijgestelde ontwerp worden voorbereid. Het OTB zal naar verwachting in het derde kwartaal van 2012 worden genomen. ■ Rijk en regio streven er naar uiterlijk eind 2011 een realisatieovereenkomst op te stellen voor knooppunt Joure en de Traverse Harlingen. Hierin wordt ook de wijze van risicobeheersing geregeld. ■ In de Investeringsbrief van 14 juni 2011 heeft de minister van IenM toegezegd te willen investeren in het realiseren van een aquaduct ter hoogte van de Scharsterrijnbrug op de A6 voor de periode na 2020. Eerdere realisering is bespreekbaar indien de provincie Fryslân schriftelijk bevestigt het gehele project voor te willen financieren en de kosten van de voorfinanciering op zich neemt. ■ In dat geval is het Rijk bereid mee te denken over een pragmatische oplossing binnen de geldende spelregels en kaders. Met name wordt hierbij gedacht aan storting van de rijksbijdrage in het Mobiliteitsfonds RSP.
Quick wins Netwerkanalyse Leeuwarden, Westergozone, A7-zone
■ De Quick Wins 1e en 2e tranche zijn gerealiseerd, met uitzondering van de quick win fietstunnel onder stadsring (2e tranche). De termijn voor realisatie van deze quick win is met 1 jaar verlengd naar uiterlijk 31 december 2012.
66 Uitvoeringsprogramma 2012
Fryslân Feilich Foarût 67
BIJLAGE
C
Bestedingsplan BDU 2012
Inleiding Zoals het er nu uitziet is dit het laatste BDU bestedingsplan zoals dat op basis van de in 2005 ingestelde BDU regeling tot stand komt. Per 1 januari 2013 zal de BDU waarschijnlijk worden overgeheveld naar het provinciefonds. Op welke wijze en onder welke condities dit zal gebeuren is op dit moment nog niet bekend. Waarvan wij wel zeker zijn is de mate waarin de regering op het huidige beschikbare BDU budget bezuinigt. Bij haar aantreden maakte de nieuwe regering een omvangrijk pakket aan bezuinigingen bekend tot een bedrag van 29 miljard structureel. Eén van de consequenties hiervan is dat € 200 miljoen op de BDU wordt bezuinigd. Hiermee is in 2011 een start is gemaakt. Met in eerste instantie stappen van jaarlijks € 30 miljoen realiseert het Rijk de komende jaren deze bezuiniging. Voor de provincie Fryslân betekent dit als er verder niets gebeurd een stapsgewijze terugloop van middelen tot ongeveer 4 miljoen structureel in 2018. Provinciale Staten hebben naar aanleiding van de bezuinigingen eind 2010 op basis van de evaluatie PVVP een nieuw afwegingskader vastgesteld. Voor een deel is dit ook van invloed op de prioritering binnen het BDU. De Staten hebben op 26 oktober 2011 bij de besluitvorming over het aangepaste PVVP 2006 besloten de BDU middelen primair te besteden aan het openbaar vervoer en verkeersgedrag. Zoals in de memo aan GS op 20 december j.l. is uitgelegd is er geen voorlopig BDU bestedingsplan 2012 aan GS voorgelegd. Derhalve zijn in dit definitieve bestedingsplan naast de verwachte bestedingen 2012 een aantal aanvullingen en/of correcties op de jaarschijf 2011 opgenomen. Tevens zijn de uitkomsten van de zojuist aangehaalde evaluatie PVVP 2006 verwerkt.
Administratie BDU conform begrotingssystematiek provinciebegroting Het is gebleken dat de gehanteerde systematiek van de BDU administratie problemen opleverde in combinatie met de systematiek van de provinciale begroting. Met name de methode om vrijval van middelen over voorgaande jaren uit oogpunt van inzichtelijkheid als “inkomst” in de nieuwe BDU jaarbegroting op te voeren strookt
68 Uitvoeringsprogramma 2012
niet met de voorschriften van de provinciebegroting. Dit gaf o.a. problemen bij het opstellen van begrotingswijzigingen. Hierin is nu een slag gemaakt. De exploitatie en de voorziening zijn nu conform de systematiek van de provinciebegroting verwerkt. De voorziening is opgebouwd uit een deel gereserveerde middelen en een deel vrije ruimte. Een eventueel overschot op de actuele jaarschijf wordt in de voorziening gestort (vrij besteedbare ruimte neemt toe), een eventueel tekort wordt gedekt uit de voorziening (vrij besteedbare ruimte neemt af). Wijzigingen worden verwerkt in de bij het betreffende GS stuk gevoegde begrotingswijziging. Het bestedingsplan 2011 kent de volgende opbouw: Hoofdstuk 1: Bestedingsplan 2012, financieel overzicht en bestedingskader; Hoofdstuk 2: Budgettaire ontwikkelingen; Hoofdstuk 3: Prioritering en verplichtingen; Hoofdstuk 4: Opgaaf 2012 e.v.; Hoofdstuk 5: Doorwerking opgaven voor de BDU. Hoofdstuk 6: Toelichting op mutaties en aanvullende bestedingsvoorstellen; Bijlagen
Bestedingsplan 2012, financieel overzicht en bestedingskader Op basis van de rijksbijdrage BDU 2012 van 53,6 miljoen en een rentetoevoeging van € 250.000,— is voor 2012 een bedrag van € 53.8 miljoen BDU beschikbaar. Met betrekking tot de uitgaven voor het openbaar vervoer, infrastructuur, verkeersgedrag en coördinatie is voor het bestedingsplan 2012 de onderstaande verdeling gemaakt in meerjarenperspectief. Tevens zijn middelen vrij gemaakt voor nieuw beleid (opgaaf). In bijlage 1. worden de bestedingen gespecificeerd. (*) Totaal Totaal Totaal Totaal
OV verkeersgedrag infrastructuur coördinatie
2012 44.197.765 1.620.500 8.901.346 225.500
2013 38.030.489 1.600.500 6.147.800 225.500
2014 38.211.489 1.600.500 6.047.800 225.500
2015 38.211.489 1.600.500 4.597.800 225.500
2016 38.211.489 1.600.500 4.007.800 225.500
Besteding BDU in jaar Beschikbare middelen in jaar
52.603.110 53.837.722
48.504.289 47.712.469
46.085.289 47.140.195
44.635.289 46.794.020
44.045.289 47.102.261
Saldo (toevoeging c.q. ontrekking aan voorziening)
1.234.612
-791.820
1.054.906
2.158.731
3.056.972
stand van voorziening 1 jan. stand van voorziening 31 dec.
6.089.706 7.324.318
7.324.318 6.532.498
6.532.498 7.287.404
7.287.404 9.146.136
9.146.136 12.203.108
nieuwe voorstellen t.l.v. voorz. stand voorziening na nieuwe voorstellen
2.700.000 4.624.318
0 3.832.498
300.000 4.287.404
300.000 5.846.136
0 8.903.108
(*) 2013 e.v. zijn niet geïndexeerd t.o.v. 2012
Fryslân Feilich Foarût 69
De hogere uitgaven die op het OV te zien zijn in 2011 en 2012 worden o.a. veroorzaakt door extra BDU bijdragen/uitgaven ten behoeve van de Quick Wins spoor en het actieprogramma Groei op het Spoor ten behoeve van investeringen in de uitbreiding van de treindiensten. Bij verkeersgedrag waren in 2011 middelen toegevoegd voor vervoersmanagement en de startbijdrage voor gemeenten van € 1 per inwoner. Op de post infrastructuur vindt conform het besluit van de Staten een afbouw van middelen plaats om de begroting sluitend te maken. De jaarschijf 2013 sluit met een tekort. Dit komt omdat in 2013 nog een bijdrage van ruim € 3 miljoen (kasritmetechnisch) aan het MPI is voorzien.
Opbouw BDU uitkering 2012 In totaal wordt over 2012 vanuit het Rijk aan de provincie Fryslân een BDU uitkering van een kleine € 53.6 miljoen verstrekt. De uitkering bestaat uit een relatief deel en een absoluut deel. Via de verdeelsleutel krijgt iedere provincie of WGR regio een deel uit het vaste deel van de BDU, het absolute deel bestaat uit incidentele bijdragen. De opbouw voor 2012 is in de volgende tabel weergegeven.
Relatieve uitkering
48.449.342
Absolute uitkering Groei op het spoor sneltreinen zaterdag L’w-Gr Groei op het spoor extra opvullen dienstregeling L’w-Gr Groei op het spoor bijdrage 3e trein Sneek Quickscan bijdragen L’w Harlingen Haven en Sneek Bijdrage P&R terreinen Totaal BDU 2012
240.111 791.869 255.425 3.660.930 190.046
48.449.342 5.138.381
53.587.723
Bestedingskader Bij het opstellen van het bestedingsplan 2012 zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd. ■ De jaarschijf 2011 is geactualiseerd op werkelijke kosten en eventuele mutaties; ■ Conform het door de Staten vastgestelde beleid is prioriteit gegeven aan openbaar vervoer en het beleid inzake verkeersgedrag. Reeds bestaande afspraken inzake infrastructuur worden uitgevoerd; ■ Voor 2012 e.v. wordt m.b.t. het OV in basis vooralsnog uitgegaan van de huidige beschikbare middelen aangevuld met € 3,6 miljoen; ■ Verkeerseducatie en –handhaving 2010-2015 blijft een belangrijk onderdeel van het beleid. De € 1,6 miljoen blijft jaarlijks vooralsnog beschikbaar. Binnen dit bedrag is voorlopig 5 jaar lang € 1,2 miljoen beschikbaar waarbinnen voor die periode verplichtingen met derden aangegaan kunnen worden. De overige € 400.000 kan eventueel onderwerp van herprioritering zijn. Eén en ander is vastgelegd in het GS besluit van 29 juni 2010; ■ Voor BDU beheerstaken en activiteiten OVVF is € 225.500 beschikbaar; ■ Bestaande verplichtingen m.b.t. infrastructuurprojecten worden nagekomen; ■ Binnen het Verenfonds is ruimte ontstaan door meevallers bij de afrekening. Het restant blijft vooralsnog beschikbaar voor dit doel
70 Uitvoeringsprogramma 2012
Afronden vertraagde gemeentelijke projecten met een BDU bijdrage Gebleken is dat een aantal gemeentelijke projecten waarvoor een BDU bijdrage is verleend vertraging oplopen. Behalve de kleine vertragingen veelal veroorzaakt door weersomstandigheden, spelen in een aantal gevallen ook procedurele aspecten een rol. Die nemen meer tijd in beslag dan voorzien. De provincie is de afgelopen jaren altijd ruimhartig geweest met het verlenen van uitstel. Voorgesteld wordt dan ook de nog lopende gemeentelijke projecten voor zover dit binnen redelijke termijnen mogelijk is, zoveel mogelijk alsnog met behoud van de toegewezen bijdragen uit de BDU te laten afronden.
Budgettaire ontwikkelingen BDU per 2013 naar provinciefonds Voor zover bekend is zal de BDU per 2013 in het provinciefonds opgaan exclusief de middelen voor de vervoersregio’s Noordvleugel en Zuidvleugel in de Randstad. Daarbij zal zoals het er nu uitziet het huidige beleid inzake de uitkering (voorlopig) gehandhaafd blijven. De BDU zal dan in eerste instantie het karakter van een decentralisatie uitkering binnen het provinciefonds hebben. Op termijn zal de BDU component in principe conform de systematiek van het provinciefonds worden verdeeld. De huidige verdeelsleutel van de uitkering is gerelateerd is aan de dichtheid van bebouwing en het aantal woningen. Omdat deze indicatoren in de dichtbevolkte delen van Nederland sterker stijgen dan in de meer perifeer gelegen regio’s wordt het beschikbare deel voor de perifeer gelegen regio’s steeds kleiner terwijl de opgaaf gelijk blijft of zelfs toeneemt, bijvoorbeeld door de toename van regionale treindiensten. Onze wens is om een meer aan de bevolkingsomvang en het oppervlakte gerelateerd uitkeringspercentage te bewerkstelligen. Daartoe is door de provincie Fryslân een lobby gestart onder de provincies die in een vergelijkbare positie verkeren waaronder Groningen, Drenthe en Zeeland om te bevorderen dat bij de overgang van de BDU naar het provinciefonds een betere op de omgevingsfactoren afgestemde verdeelsleutel wordt geïntroduceerd.
Rijksbezuinigingen Het kabinet voert in de periode 2011-2018, vooreerst met stappen van jaarlijks € 30 miljoen, structureel een bezuiniging van € 200 miljoen op de BDU door. Daarnaast is het een reëel scenario voor Fryslân te verwachten dat bij ongewijzigd beleid de daling van de verdeelsleutel zoals die vanaf 2011 is ingezet zal doorzetten (2010; 2,61, 2011; 2,59 en 2012; 2,58). Dit omdat in plattelandsgebieden in relatie tot de meer dichtbevolkte gebieden minder huizen worden gebouwd. De verdeelsleutel is namelijk voor een belangrijk deel gekoppeld aan de woningvoorraad en adresdichtheid van de bebouwing. Dit is tevens een belangrijk kritiekpunt op dit systeem bij achterblijvende volume aanpassingen. Immers bij een gelijkblijvende woningvoorraad en bevolking in een landsdeel met een dito gelijkblijvende opgaaf wordt toch minder ontvangen als andere regio’s groeien.
Verloop BDU provincie Fryslân 2012-2020 na correctie index 2011 en sleutel 2012 X 1 miljoen (2011) 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 (48,8) 47,6 47,0 46,2 45,9 45,4 45,0 44,6
Fryslân Feilich Foarût 71
Aanpassingen op de prognose 2012 Voor 2012 zijn een tweetal correcties m.b.t. de in 2011 gemaakte prognose aan de orde. Enerzijds is de reële index 2011 (wordt achteraf bepaald) slechts 1,3659% in plaats van de 1,8% zoals in de beschikking 2011 opgenomen is. Wel geldt over 2011 de 1,8% bij de feitelijke uitkering maar in de doorwerking naar 2012 en verder wordt met een index van 1,3659% in 2011 gerekend. Het nadeel is structureel ongeveer € 200.000,—. Anderzijds zakt onze sleutel van 2,59% naar 2,58%. Dit geeft een nadeel van ongeveer €180.000,— structureel. Verloop BDU provincie Fryslân 2012-2018 na correctie Rijk, index 2011 en sleutel 2012 X 1 miljoen (2011) 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 (48,8) 48,4 47,7 47,1 46,8 47,1 46,8 46,3 Verloop is gewijzigd t.o.v. prognose 2011 omdat Rijk taakstelling bezuiniging OV heeft afgezwakt met in 2003/2014 € 60 miljoen en 2015/2016 € 120 miljoen. Voor 2017/2018 geen gegevens Rijk gekregen en bedragen betreffen schatting op basis actuele niveau 2012 / mutatieverloop 2011
Hogere kosten OV Een complicerende factor bij de teruggang in middelen is dat nieuwe OV concessies bij gelijkblijvend aanbod meer zullen gaan kosten. De concessies Noord en Zuidwest Fryslân (inclusief Q liner 315 in nieuwe opzet Groningen-Emmeloord, Q liner 350 Alkmaar-Leeuwarden, Schiermonnikoog en de Stadsdienst Leeuwarden) wordt in 2012 opnieuw aanbesteed. Beschikbaar is een bedrag van ruim € 23 miljoen. Hierin zijn begrepen de bijdragen vanuit Noord Holland, Flevoland, Groningen en een bijdrage vanuit de algemene middelen van € 2,6 miljoen. Bij het opstellen van het bestek is rekening gehouden met het feit dat er minder aanbod van busvervoer zal zijn op met name de dunnere lijnen. Hiervoor wordt naar alternatieve vervoersvormen gezocht. Ook het spoor heeft te maken met een toename van kosten, met name veroorzaakt door het uitbreiden van de dienstregeling. Op dit moment is niet duidelijk of en zo ja in welke mate een beroep op extra middelen gedaan zal worden. Arriva rijdt op dit moment een proefbedrijf sneltreinen Leeuwarden-Groningen. Voor de sneltreinen op zaterdag overdag heeft Arriva voor de jaren 2010-2012 een startbijdrage van ruim € 7 ton ontvangen. Daarbij heeft ze zich verplicht deze na 2012 zonder verdere bijdrage te blijven rijden. Voor de aanvullende sneltreinen in de avonduren en op zondag is voor de proefperiode in 2011-2012 aan de provincies Fryslân en Groningen € 2,5 miljoen extra door het Rijk beschikbaar gesteld. Arriva heeft zich voor deze extra treinen niet vastgelegd. In principe zullen de provincies Fryslân en Groningen hiervoor na deze periode geen aanvullende bijdrage leveren en zal Arriva moeten bepalen welke slagen van de aanvullende treinendienst eventueel blijven rijden. Een ander aandachtspunt vormt de discussie over de gebruikersheffing. Voor elke trein dient een gebruikersvergoeding aan ProRail te worden betaald. De in de BDU opgenomen vergoedingscomponent is gebaseerd op de situatie zoals die in 2005 was. Toen reden er nog geen sneltreinen. Met de sterke uitbreiding van het aantal ritten door de inzet van de sneltreinen (nu nog deels gedekt door de extra bijdragen) en de derde trein Sneek, zijn meer middelen nodig. Daarnaast is er de komst
72 Uitvoeringsprogramma 2012
van de 4e trein (sneltrein) naar Groningen. Deze problematiek wordt meegenomen in de discussie over de verdeling BDU en overheveling naar het provinciefonds (zie hiervoor). Overigens kan het exploitatietekort bij de start van de extra sneltrein Leeuwarden Groningen, gepland dienstregeling 2018, voor de rest van de huidige concessieperiode tot 2020 waarschijnlijk (deels) worden opgevangen met de mogelijke vrijval van gereserveerde middelen ten behoeve van de spoorverbeteringen Leeuwarden Sneek-Staveren en Harlingen. Met betrekking tot de uitbreiding van de dienstregeling richting Zwolle naar 3- en op termijn 4 slagen per uur kan inmiddels worden gemeld dat het Ministerie van I&M waarschijnlijk vanaf de dienstregeling 2015 een derde trein Leeuwarden-Zwolle (eventueel Meppelvariant) opneemt in de nieuwe concessie hoofdrailnet. Wellicht wordt wel een bijdrage van ons verlangd als de provincie wenst dat de 3e trein reeds voor 2015 gaat rijden.
Prioritering en verplichtingen In het licht van het zojuist geschetste perspectief ontkomt de provincie Frylân binnen de BDU niet aan prioritering. Anticiperend op een terugloop van de BDU is door Provinciale Staten op 15 december 2010 bij de behandeling van de evaluatie PVVP 2006 besloten dat het openbaar vervoer en het beleid inzake verkeerseducatie en –handhaving 2010-2015 zoveel mogelijk buiten schot moeten blijven. Reeds toegezegde bijdragen aan gemeentelijke- en provinciale infrastructuurprojecten worden nog gestand gedaan (voor gemeenten zie bijlage 4) . Daarnaast hebben GS vooruitlopend op de nieuwe programmalijnen voor 2012-2015 een bedrag van € 1 miljoen uitgetrokken t.b.v. het oplossen van knelpunten op carpoolterreinen. Tot slot is in het Uitvoeringsprogramma 2012 vastgelegd dat in meerjarenperspectief € 3,6 miljoen extra beschikbaar wordt gesteld voor OV waarvan € 2,6 miljoen ten laste van de algemene dienst en €1 miljoen binnen de BDU gevonden moet worden. Een en ander betekent dat voor infrastructuur, naast het afronden van de bestaande verplichtingen, (nagenoeg) geen nieuwe middelen uit de BDU meer beschikbaar zijn. Provinciale Staten hebben tevens uitgesproken dat er op basis van deze uitkomst geen nieuwe regeling voor bijdragen in gemeentelijke infrastructuur komt. Wel wordt voorgesteld een overgangsregeling te treffen voor gemeenten die ervan uitgingen dat een BDU bijdrage verkregen zou kunnen worden voor een reeds bekend knelpunt op basis van een nieuwe regeling gemeentelijke infrastructuur. Resten nog een tweetal verplichtingen. De provincie draagt uit de BDU € 5 miljoen bij aan het convenant bereikbaarheid Leeuwarden. In de bestedingsplannen 2007 en 2009 is reeds € 3,2 miljoen gereserveerd. In de periode 2011-2015 wordt in vijf trances van € 360.000,— nogmaals €1,8 miljoen voor dit doel vrij gemaakt Als onderdeel van de doorlichting van programma 2 is door Provinciale Staten op 10 februari 2010 besloten dat uit de BDU een bijdrage wordt vrijgemaakt van € 29 miljoen in de periode 2010 t/m 2017 t.b.v. het realiseren van de RSP projecten. (x € 1 miljoen) BDU bijdrage
2010 1,5
2011 3,9
2012 2,6
2013 4,6
2014 4,4
2015 4,2
2016 4,0
2017 3,8
Fryslân Feilich Foarût 73
Opgaven BDU 2012 e.v. Gezien de terugloop van beschikbare provinciale middelen en de noodzaak te bezuinigen zal de BDU, vanaf 2013 via het provinciefonds, een bijdrage kunnen leveren aan de opgaven op het gebied van het verkeers- en vervoersbeleid waarvoor de provincie zich gesteld ziet. Op dit moment betreft het dan de bezuinigingstaakstelling, de in het coalitieakkoord opgenomen programmalijnen, opgaven in het OV en de afbouw van de BDU gemeentelijke infrastructuur.
a
Een bijdrage aan de bezuinigingstaakstelling. Op het gehele programma 2; Verkeer en Vervoer, rust een structurele taakstelling van € 14,5 miljoen. In het kader van het Uitvoeringsprogramma 2011-2015 is € 13 miljoen opgenomen en op basis van eerdere besluitvorming rest € 1,5 miljoen. In het Uitvoeringsprogramma is de structurele bezuiniging deels via de BDU ingevuld door de noodzakelijke ophoging voor het openbaar vervoer met € 3,6 miljoen voor € 1 miljoen te laten drukken op de BDU. Bij de aanbesteding van de busconcessie voor Noord- en Zuidwest Fryslân begin 2012 is in eerste instantie uitgegaan van een beschikbare ruimte van € 2,6 miljoen. Er is dus (op termijn) binnen het BDU budget nog de opdracht additioneel € 1 miljoen vrij te maken t.b.v. het OV. Daarnaast rest voor de realisering van de volledige structurele invulling van de bezuinigingstaakstelling 2011-2015 voor de jaren 2014/2015 nog een eenmalig tekort van € 600.000. Vooruitlopend op de volledige invulling van de bezuiniging wordt gerekend op een bijdrage uit de BDU van in totaal € 600.000. Opgemerkt dient hierbij te worden dat alle middelen die via de BDU aan de provincie beschikbaar gesteld zijn, dus in ieder geval t/m 2012, conform de Wet BDU aangewend dienen te worden voor verkeers- en vervoersdoelen. Een bijdrage aan een bezuinig kan daarom alleen maar door een nog nader aan te wijzen investering op het gebied van verkeer en vervoer additioneel (eventueel deels) voor dit bedrag ten laste van de BDU te brengen.
b
Programmalijnen In het Collegeprogramma 2011-2015 zijn ambities opgenomen inzake een aantal programmalijnen. Het betreft naast de hiervoor reeds vermelde hogere exploitatielasten OV, de optimalisatie van het spoorwegnet en de treindiensten, de aanleg van de traverse Lemmer en het stimuleren van het fietsgebruik. Hiervoor zijn op dit moment nog geen nieuwe middelen beschikbaar
c
Openbaar vervoer Voor het openbaar vervoer bestaan er vanwege in hoofdstuk 2 reeds uiteen gezette redenen financiële onzekerheden. In de toekomst zullen meer middelen nodig zijn om de huidige ambities te kunnen realiseren. Het betreft specifiek bijdragen in de exploitatie OV en het opknappen van busstations ■ Exploitatie OV Er bestaat onzekerheid m.b.t. de provinciale bijdrage aan de toekomstige uitbreiding van de treindiensten Leeuwarden-Zwolle en Leeuwarden-Groningen.
74 Uitvoeringsprogramma 2012
Tevens starten in 2017 de nieuwe concessies Zuidoost Fryslân, Terschelling, Vlieland en Ameland. Ook hier mag uitgegaan worden van een kostenstijging van rond de € 2 miljoen. ■ Investeringen groot onderhoud busstations Op 22 december 2011 is de provincie eigenaar geworden van de busstations Leeuwarden, Heerenveen, Sneek, Dokkum en Oosterwolde. Samen met de belanghebbenden, gemeenten en vervoerders, zal de provincie de noodzakelijke verbeteringen, het beheer en onderhoud van deze stations oppakken. Vanuit Programma Duurzaam Vervoer zijn in beperkte mate middelen beschikbaar voor klein onderhoud zoals schoonmaak, schilderwerk en verlichting e.d. Voor het meer beoogde eindbeeld zijn grotere aanpassingen en/of vernieuwingen nodig. Dit geldt op korte termijn met name voor Heerenveen en Sneek. De provincie zal dan samen met de gemeenten, ProRail, NS Poort en eventuele exploitanten voorstellen uitwerken voor deze stations. Voor wat betreft de overige stations wordt Leeuwarden op termijn meegenomen in een totale revisie van het stationskwartier. In Dokkum en Oosterwolde kan voorlopig worden volstaan met klein onderhoud.
d
Knelpunten afbouw BDU gemeentelijke infrastructuur Als gevolg van de prioriteit voor openbaar vervoer en verkeersgedrag zijn er afgezien van reeds vastgelegde verplichtingen feitelijk geen middelen beschikbaar voor weginfrastructuur. Hiermee vervallen dus ook de subsidiemogelijkheden uit de BDU voor gemeentelijke infrastructuurprojecten. Door de gemeenten kon niet worden voorzien dat de provincie dit beleid per 2011 abrupt zou stop zetten. Enkele gemeenten geven aan hierdoor in de problemen te komen. Er zijn door gemeenten projecten voorbereid in de veronderstelling dat er na de regeling 2007-2010 een nieuwe regeling gemeentelijke infrastructuur zou komen. Gezien de moeilijke financiële positie waarin ook de gemeenten zich inmiddels bevinden is het voor hen een moeilijke opgaaf de verwachte provinciale bijdrage, in principe 40%, nu zelf te dragen. Deze projecten kunnen nu stil komen te liggen. Voor deze projecten is de provincie overigens, anders dan de in bijlage 4 genoemde projecten, geen verplichtingen aangegaan. Wel kan worden overwogen om bij wijze van overgangsmaatregel voor dit soort bestuurlijke knelpunten een oplossing te zoeken. Dit zou kunnen door hiervoor een bedrag uit te trekken en op basis van een inventarisatie hiervoor bijdragen beschikbaar te stellen. Wanneer de aanvragen het beschikbare bedrag overtreffen, wordt aan het bedrag van de subsidie een maximum gesteld. De criteria voor de projecten zijn dan: ■ Het betreft projecten die in de periode 2007-2011 reeds bekend waren, een urgentie kennen maar niet tot uitvoering zijn gekomen vaak mede om reden dat geanticipeerd werd op een vervolgregeling; ■ Het project is in vergaande mate voorbereid. Er zijn geen stappen meer nodig die het project nog kunnen vertragen of ter discussie stellen. Realisatie dient bij voorkeur uiterlijk 2014 plaats te hebben; ■ Het project voldoet volledig aan de criteria die gelden voor BDU-subsidies. Daarbij worden de BDU criteria uit het oorspronkelijke PVVP 2006 gehanteerd betreffende investeringen in gebiedsontsluitingswegen, het hoofdfietsroutenetwerk, ketenmobiliteit en openbaar vervoer;
Fryslân Feilich Foarût 75
Doorwerking opgaven voor de BDU Uit het overzicht in hoofdstuk 1 en bijlage 1 blijkt dat de exploitatie over 2012 sluit met een overschot van ruim €1 miljoen en verwacht wordt dat 2013 meteen tekort van € 8 ton zal sluiten. Dit komt omdat in 2013 nog een bijdrage van ruim € 3 miljoen (kasritmetechnisch) aan het MPI is voorzien. Voor wat betreft de voorziening is aan het begin van 2012 de stand € 6 miljoen. De vraag is nu in welke mate en op welke wijze de nog beschikbare ruimte een bijdrage kan leveren aan de opgaaf met betrekking van de in hoofdstuk 4 opgenomen bezuinigingsopgaaf, programmalijnen, investeringen t.b.v. het openbaar vervoer en de knelpunten gemeentelijke infrastructuur. De opbouw van de voorziening t/m 2016 tot € 12 miljoen kan op dit moment niet zondermeer geheel voor de opgaaf worden ingezet. De voorziene ruimte zal deels beschikbaar moeten blijven voor de opvang van tegenvallers in de uitkering (terugloop sleutel, tegenvallende index), toename treindiensten, kostenstijgingen OV en incidentele uitgaven zoals knelpunten/ tegenvallers in de infrastructuur. In de komende jaren zal per jaar worden afgewogen hoeveel middelen voor een bepaald doel ingezet kunnen worden. Daarvoor zullen in de Kadernota 2014 voorstellen worden ontwikkeld. Eén en ander afwegende voor 2012 ontstaat de volgende keuze. De bijdrage aan de bezuinigingsvoorstellen speelt in 2014-2015 terwijl niet helemaal zeker is of de € 600.000 ook daadwerkelijk nodig zal zijn. Voorgesteld wordt er op het moment dat dit speelt in te voorzien en dus in de jaren 2014 en 2015 2x € 300.000,— te dekken uit het saldo. Met betrekking tot de programmalijnen dient opgemerkt te worden dat de Staten prioriteit geven aan investeringen in het OV. Derhalve liggen bijdragen aan de traverse Lemmer en het fietsverkeer dan minder voor de hand. Daarnaast speelt dat in de Kadernota 2014 voorstellen worden ontwikkeld om in de programmalijnen te voorzien. Terugkomend op het openbaar vervoer speelt dan een eventuele bijdrage aan de exploitatie Leeuwarden-Groningen en/of Leeuwarden- Zwolle. LeeuwardenGroningen speelt pas na 2017. De vraag of er voor 2013-2014 een bijdrage voor de dienstregeling Leeuwarden-Zwolle nodig is is op dit moment nog prematuur, mede ook omdat hiervoor middelen in de algemene dienst zijn gereserveerd in samenhang met de overeenkomst Bereikbaarheid Leeuwarden. Resten nog de bijdragen ten behoeve van de verbetering van busstations en de knelpunten afbouw BDU gemeentelijke infrastructuur. Op basis van de hiervoor geformuleerde overwegingen wordt nu voorgesteld € 2,7 miljoen te bestemmen voor het opknappen van de busstations Heerenveen en Sneek en de overgangsregeling BDU gemeentelijke infrastructuur. Daarbij wordt gedacht aan een budget van € 1 miljoen ten behoeve van de gemeentelijke projecten en is in de kadernota rekening gehouden met een bijdrage van € 1,7 miljoen aan het upgraden van de beide busstations.
76 Uitvoeringsprogramma 2012
Toelichting op mutaties en aanvullende bestedingsvoorstellen Voor 2011 en 2012 zijn nog een aantal bestedingsvoorstellen gedaan. De projecten 2011 zijn reeds uitgevoerd c.q. operationeel. Hieronder worden deze nog even gememoreerd. Voor 2012 wordt alleen op die posten ingegaan die een toelichting behoeven. Niet toegelicht zijn de reguliere prijscorrecties op de exploitatiebijdragen t.b.v. het OV. Het totale financiële overzicht is opgenomen in bijlage 1.
Mutaties 2011 Aanvulling verkeerskundige ondersteuning Vanwege het specialistische karaker van een aantal werkzaamheden is tijdelijk verkeerskundige expertise ingehuurd. Het betreft expertise inzake landbouwverkeer en de herijking van de richtlijn wegontwerp (inrichtingseisen verschillende wegtypen). Voor 2010/2011 was voor deze inhuur € 60.000 (2010) begroot. Er blijkt iets meer tijd nodig om deze projecten af te ronden. Voorgesteld wordt het beschikbare budget voor 2011 te verhogen met € 20.000,Bijdragen aan de P&R terreinen Grou-Jirnsum en Sneek Noord Voor de aanleg van de P&R terreinen bij Grou-Jirnsum en Sneek Noord zou conform eerder gemaakte afspraken vanuit de BDU € 140.000 respectievelijk € 63.700 worden bijgedragen. Tevens ontvangen wij van het Rijk (BDU absoluut deel)) hiervoor aanvullend bijdragen van € 133.000,— respectievelijk € 52.500,—. Omdat het budget ketenmobiliteit in 2011 wegens planvorming nog niet aangewend wordt zal het gemeentelijke deel van bovenstaande investering ten laste van het budget ketenmobiliteit worden gebracht. Hiervoor is in 2011 € 250.000 beschikbaar. Verkeershinder info via internet Op aandringen van het OVVF wordt onder regie van de provincie een informatiesite m.b.t. wegwerkzaamheden en evenementen aangeboden waarop ook de info van gemeenten en het rijk zijn opgenomen. Dit systeem is ook door burgers te raadplegen. Deze site is te benaderen via www.fryslân.nl/ actueel/verkeershinder. Op deze manier kunnen wegwerkzaamheden en/of verkeersmaatregelen i.v.m. grote evenementen goed op elkaar worden afgestemd. Het bureau VIA informatica bv verzorgt deze site. De kosten voor de provincie Fryslân bedragen € 7.800 per jaar ingaande 2011.
Mutaties en aanvullend beleid 2012 Concessiebeheer De afgelopen jaren is gewerkt aan het definitief vorm geven van de organisatie van het beheer van de OV concessies vanuit de provincie. Inmiddels bestaat het beheersteam uit vijf teamleden verdeeld over 4 fte. Tot en met 2011 was er € 362.000,— beschikbaar voor het beheer vanuit de BDU. Nu het beheersplan volledig operationeel is zal daarvoor € 550.000,— nodig zijn. Het betreft € 230.000,— aan personele lasten en € 320.000,— aan uitvoerings-kosten.
Fryslân Feilich Foarût 77
Aanleg nieuw busstation Bolsward Op basis van het nieuwe verkeersplan Bolsward is het oude busstation in het centrum van Bolsward komen te vervallen. Na een uitvoerige studie omtrent de optimale routing van de buslijnen is besloten een nieuw busstation aan te leggen ter hoogte van de kruising A7/N359 aan de Twibaksdyk. De totale kosten worden geraamd op ongeveer € 9 ton. Vanuit de BDU is een bijdrage voorzien van € 360.000,— Verkeersgeleiding lijnbussen bij VRI’s (KAR) Om de doorstroming van het lijnbussen op kruisingen met VRI’s te bevorderen bestaan signaleringssystemen die de bussen bij voorrang groen licht geven. Tot voor kort betrof dit het systeem VETAG (verkeersregel installatie). Deze werkt met inductielussen in het wegdek. Inmiddels wordt landelijk overgestapt op een nieuw systeem KAR (kort afstand radio) dat via radio signaal de verkeerslichten beïnvloed. Voorgesteld wordt voor het aanpassen van de betreffende verkeerslichtinstallaties (provincie en gemeenten) eenmalig € 300.000,— uit de BDU beschikbaar te stellen. Aankoop haltepalen Op dit moment zijn de haltepalen bij de bushalten in eigendom bij de vervoerder. Te doen gebruikelijk is dat een eventuele nieuwe vervoerder de buspalen koopt van de oude vervoerder. Bij de inschrijving op de nieuwe concessie verrekenen de vervoerders de palen in de gevraagde exploitatie bijdrage. Derhalve betaalt de provincie zonder daar goed de vinger op te kunnen leggen bij iedere nieuwe aanbesteding via de exploitatiebijdrage wederom dezelfde palen. Dit geeft elke keer een discussie. Om dit patroon te doorbreken en de geoffreerde aanbiedingen vanuit de vervoerders meer transparant te maken wordt voorgesteld dat de provincie de haltepalen eenmalig opkoopt en deze vervolgens om niet ter beschikking stelt van de vervoerders. De vervoerders blijven conform de huidige praktijk verantwoordelijk voor het beheer onderhoud en vervanging. Het betreft 2500 buspalen waarvoor een prijs van € 150,— per stuk geldt. Voorgesteld wordt voor het kopen van deze haltepalen eenmalig € 380.000,— beschikbaar te stellen vanuit de BDU. Busbuffer Drachten Naar aanleiding van het sluiten van het oude busstation aan de Stationsweg in Drachten verviel ook de mogelijkheid tot het tussentijds parkeren van bussen die wachten tot hun rit aanvangt. Op het busstation Knobbeldorfsplein zijn ter vervanging hiervan nieuwe wachtplaatsen aangelegd (busbuffer). Ten behoeve van de aanleg van deze busbuffer is aan de gemeente Smallingerland een bijdrage van 90% in de investering toegezegd van maximaal € 13.500,- exclusief BTW. Internet in de trein In 2009 lanceerde Arriva samen met provider KPN als eerste vervoerder in Nederland de beschikbaarheid van een internetverbinding in de trein op de verbinding Leeuwarden - Groningen. Het betrof hier een korte proef waarbij de nadruk lag op het testen van veiligheidssystemen, zoals het bij calamiteiten doorsturen van live videobeelden naar de verkeersleiding. De proef resulteerde niet in een blijvend aanbod. Nu wil Arriva opnieuw internet aanbieden in alle treinen in het Noorden. De totale kosten om dit tot de einde van de concessie in 2020 mogelijk te maken bedragen ongeveer € 2.440.000,—. Het Rijk draagt € 700.000,— bij met als voor-
78 Uitvoeringsprogramma 2012
waarde dat de besteding in 2012 plaats vindt. Arriva draagt € 820.000,— bij plus eventuele meerkosten. Van het resterende bedrag van € 920.000,— draagt Groningen € 580.000,— bij. Voor Fryslân resteert een bijdrage van € 340.000,—.l Aanvullende bijdrage afwaarderen/herinrichten oude tracé N392 in Gorredijk Volgens een bestuurlijke afspraak van 15 april 2003 (brief GS, kenmerk 518504) is een bijdrage uit de GDU (nu BDU) toegezegd van € 420.000,— ten behoeve van de afwaardering/herinrichting van het oude tracé van de N392 binnen de bebouwde kom van Gorredijk. Deze bijdrage wordt alsnog beschikbaar gesteld. Project Watervlo, voorlichting varende jeugd Het project Watervlo richt zich op het feit dat jeugdige schippers vaak een te buitenboordmotor gebruiken hangen met teveel pk’s. Zodra de combinatie boot en motor sneller kan varen dan 20 km per uur, is dit een snelle motorboot. Om met zo’n boot te mogen varen moet je 18 jaar zijn en in het bezit zijn van een vaarbewijs. Het blijkt dat m.n. jongere schippers en hun ouders er vaak geen idee van hebben welke kwalificaties de gekochte motor(boot) heeft. In 2011 is een voorlichtingsfilm en een flyer gemaakt en is een aanzet gemaakt m.b.t. de voorlichting. Daarnaast wordt extra voorlichting gegeven over de verkeersregels op het water. De actie is succesvol gebleken. Voor 2012 wil Scheepvaartbeheer de actie in z’n geheel uitrollen. Voor de aanwezigheid op Boot Holland en het laten vervaardigen van het overig infomateriaal is € 40.000 nodig. Hiervan kan € 20.000 ten laste van de post vaarwegen algemeen worden gebracht. Voorgesteld wordt ook voor 2012 eenmalig € 20.000,— uit de BDU beschikbaar te stellen.
Ten laste van de gereserveerde middelen voorziening BDU Deze voorstellen staan niet in het bijgevoegde financiële overzicht bijlage 1 maar komen ten laste van de voorziening BDU (reserveringen uit eerdere BDU jaarschijven).
Eenmalige middelen duurzaam OV en OV innovatiefonds Op 10 februari 2010 hebben PS € 15 miljoen beschikbaar gesteld voor het verduurzamen van het OV. Dit bedrag kan alleen worden aangewend voor te activeren investeringen. De overname en verbetering van de busstations is geactiveerd en ten laste van dit bedrag gebracht. Het OV kent daarnaast een aantal eenmalige uitgaven die zich minder lenen voor activering. Voorgesteld wordt nu de € 550.000 die gereserveerd was voor verbetering van halten en busstations (is Halteplan t.b.v. toegankelijk maken halten voor in de plaats gekomen) alsmede € 640.000 uit het OV innovatiefonds, als dekking aan te merken voor bedoelde eenmalige uitgaven. In bijlage 3 is een totaal overzicht opgenomen van de betreffende eenmalig te dekken investeringen voor een bedrag van in totaal €1.190.000,— . In bijlage 3 is tevens de stand van het OV innovatiefonds opgenomen per 01-012012 en zijn de projecten opgenomen die ten laste van dit fonds zijn/worden gebracht in de periode 2010-2012.
Fryslân Feilich Foarût 79
80 Uitvoeringsprogramma 2012
■
Traverse Twijzel De provincie heeft in haar MPI planning voor 2013/2014 de herinrichting kom Twijzel (N355) staan. Onderdeel van deze herinrichting is dat de gemeente Achtkarspelen de parallelweg in de kom van Twijzel gaat opknappen, waarbij de nodige aandacht zal zijn voor de functie van de parallelweg als fietsroute. Het gemeentelijke aandeel vergt een investering van € 500.000 waarvoor op basis van de BDU gemeentelijke infra een bijdrage van € 200.000 is toegezegd (= 40% conform de regeling).
■
Bijdragen uit Verenfonds pont Warten - Earnewâld Door een aantal meevallers bij de afrekeningen van de verschillende veerpontprojecten is de stand van het Verenfonds op dit moment nog € 40.000,—. Voor het groot onderhoud aan een elektrisch aangedreven pontje tussen Warten en Earnewâld is een bedrag van € 11.800 nodig. Voorgesteld wordt de gemeente Boarnsterhim een bijdrage van € 5.900 te verlenen (= 50% conform de regeling).
Fryslân Feilich Foarût 81
BIJLAGE C1
Bestedingsplan BDU 2012
Beschikbare middelen 2012 BDU uitkering Rijk relatief deel BDU uitkering Rijk absoluut deel Bijdrage extra sneltreinen L’w-Gr Groei op het spoor P&R terreinen Groei op het spoor extra treinen L’w-Gr+Sn quickscan spoor L’w Har H en L’w Sn mobiliteitsprojecten Rente aan BDU Totaal beschikbare middelen in jaar
48.449.342
2013
2014
2015
2016
47.712.469 47.140.195
46.794.020
47.102.261
47.712.469 47.140.195
46.794.020
47.102.261
2014
2015
2016
15.346.729 15.346.729 9.049.646 9.049.646 2.276.954 2.276.954 917.406 917.406 3.302.575 3.302.575 21.600 21.600 200.000 200.000 31.114.910 31.114.910
15.346.729 9.049.646 2.276.954 917.406 3.302.575 21.600 200.000 31.114.910
15.346.729 9.049.646 2.276.954 917.406 3.302.575 21.600 200.000 31.114.910
240.111 190.046 1.047.294 3.660.930 250.000 53.837.722
Bestedingen Openbaar Vervoer Busconcessies Noord ZuidWest Connexxion ZO Q buzz Waddeneilanden Arriva 315 Connexxion Stadsdienst Leeuwarden Buurtbusprojecten Bijdrage in huurkosten busstations totaal busvervoer
Trein Exploitatie treindiensten (*) Sociale Veiligheid treindiensten Bijdrage sneltrein zaterdag L’w Gr Groei op het spoor extra L’w Gr Gebruikersvergoeding spoor Bijdrage treindiensten Leeuwarden-Wolvega 3e trein Sneek Kaartintegratie L’w - HH en St Totaal trein
82 Uitvoeringsprogramma 2012
2012
15.346.729 9.049.646 2.276.954 917.406 3.302.575 21.600 200.000 31.114.910
2.101.963 111.100 73.552 791.869 2.233.564 191.816 1.478.346 705.000 7.687.210
2013
1.946.753 111.100
1.946.753 111.100
1.946.753 111.100
1.946.753 111.100
2.233.564 191.816 1.478.346
2.233.564 191.816 1.478.346
2.233.564 191.816 1.478.346
2.233.564 191.816 1.478.346
5.961.579
5.961.579
5.961.579
5.961.579
Overig Ov Concessiebeheer Implementatie en beheer OV monitor Onderzoek, aanbesteding, rechtzaken Onafhankelijk klachtenmeldpunt OV Fryslân Teruggaaf aardgasbussen uit ERT Groei o/h spoor L’w Sn, wissels stoomtrein Quickscan bijdr. spoor L’w H H en L’w Sn Internet in de trein Totaal overig OV Totaal OV (beleidsveld 2.4)
Verkeersgedrag Permanente verkeerseducatie Aanpak probleemgebieden Stimuleren innovaties Voorlichting en campagnes (*) Beleidsontwikkeling Facilitering Mobiliteitsmangement Mobiliteitsmangement Leeuwarden Start actie -50% verkeerslachtoffers Totaal verkeersgedrag (beleidsveld 2.5)
Infrastructuur Bijdrage mobiliteitsfonds L’w t/m 2016 Bijdrage aan het Uitvoeringsprogram. (MPI) Intensivering ketenmobiliteit Gem. deel P&R Grou-Jirnsum en Sneek Noord Voordeel aanbestedingen provinciale infra (*) Fietsplan, overnemen bijdragen uit begroting Onderzoeksbudget rijtijden Actieplan Fiets, Snelheid en Voorrang Bibeko Actieplan veilige bermen en wegbelijning Bijdrage in bezuiniging t.b.v. RSP Onderzoek landbouverkeer Fietspad Boazum-Scharnegoutum Afwaarderen oude tracé N392 Gorredijk Bijdrage aanleg busstation Bolsward Aankoop haltepalen Busbuffer Drachten Planvorming KAR Site t.b.v. werkzaamheden en evenementen Totaal infrastructuur (beleidsveld 2.2)
Coördinatie Beheerskosten BDU Coördinatie OVVF Totaal coördinatie (beleidsveld 2.1)
2012
2013
2014
2015
2016
550.000 70.000 500.000 15.000
550.000 70.000 500.000 15.000 -181.000
550.000 70.000 500.000 15.000
550.000 70.000 500.000 15.000
550.000 70.000 500.000 15.000
954.000
1.135.000
1.135.000
1.135.000
38.030.489 38.211.489
38.211.489
38.211.489
259.715 3.660.930 340.000 5.395.645 44.197.765
672.500 200.000 200.000 170.500 160.000 157.500 60.000
672.500 200.000 200.000 150.500 160.000 157.500 60.000
672.500 200.000 200.000 150.500 160.000 157.500 60.000
672.500 200.000 200.000 150.500 160.000 157.500 60.000
672.500 200.000 200.000 150.500 160.000 157.500 60.000
1.620.500
1.600.500
1.600.500
1.600.500
1.600.500
360.000 808.000 250.000 190.046 -400.000 480.000 30.000 250.000 800.000 2.600.000
360.000 3.100.000 250.000
360.000 1.000.000 250.000
360.000
30.000
30.000
30.000
4.600.000
4.400.000
4.200.000
4.000.000
420.000 360.000 380.000 13.500 10.000 7.800 6.559.346
300.000 7.800 8.647.800
7.800 6.047.800
7.800 4.597.800
7.800 4.007.800
215.000 10.500 225.500
215.000 10.500 225.500
215.000 10.500 225.500
215.000 10.500 225.500
215.000 10.500 225.500
Fryslân Feilich Foarût 83
Uitkomsten 2012 Besteding BDU in jaar Beschikbare middelen in jaar Saldo (toevoeging cq onttrekking aan voorziening)
52.603.110 53.837.722 1.234.612
stand van voorziening 1 januari stand van de voorziening 31 december
6.089.706 7.324.318
nieuwe voorstellen t.l.v. voorziening eenmalige bijdrage oude knelpunten gemeenten bijdrage aan bezuiniging 14,5 miljoen bijdrage aan upgrading busstations totaal nieuwe voorstellen (tlv voorziening)
stand van de voorziening op 31 december na uitvoeren voorstellen
84 Uitvoeringsprogramma 2012
2013
2014
2015
2016
48.504.289 46.085.289 47.712.469 47.140.195 -791.820 1.054.906
44.635.289 46.794.020 2.158.731
44.045.289 47.102.261 3.056.972
6.532.498 7.287.404
7.287.404 9.146.136
9.146.136 12.203.108
300.000
300.000
7.324.318 6.532.498
1.000.000
1.700.000 2.700.000
0
300.000
300.000
0
4.624.318
3.832.498
4.287.404
5.846.136
8.903.108
BIJLAGE C2
Bestedingsplan BDU 2012
Via jaarschijven 2010-2014 naar weginfrastructuur (projecten in MPI) Deze bijdragen zijn in het aangegeven jaar vanuit de betreffende jaarschijf BDU beschikbaar.
Dekking via eerdere jaarschijven N357 Stiens Holwerd (omgeving Doniaweg) Rotonde Drylts N358 Lutkepost-Augustinusga 2e fase Rondweg Gorredijk
2012 (*)
2013
2014
500.000
500.000 400.000 600.000
400.000
2016
-
-
2.048.926
Dekking via de voorziening (zijn als agv vastgelegd) N354 Dearsum Scharnegoutum fase 2 (*) 384.264 Knooppunt Joure Totaal gedekt uit voorziening 2.933.190
Dekking via bestedingsplan 2012 N928 Balk Woudsend (*) N354 Fietsroute Sneek-Woudsend N393 Fietssnelweg Stiens-St. Jacobiparochie N359 Bolsward-Leeuwarden N358 Lutkepost-Augustinusga 2e fase Fietsbrug Sneek Totaal via exploitatie bestedingsplan 2012
2015 (**)
1.500.000
1.000.000 1.400.000
808.000 1.650.000 250.000 1.000.000
808.000
600.000 600.000 3.100.000
1.000.000
(*) Voor N354 en N928 zijn reeds betalingen van € 616.000 en € 192.000 gedaan (**) Voor 2015 e.v. zijn nog geen BDU bijdragen in het MPI voorzien
Fryslân Feilich Foarût 85
BIJLAGE C3
Bestedingsplan BDU 2012
Eenmalig te dekken acties Programma Duurzaam OV en acties OV Innovatiepot 2011-2012 Eenmalig te dekken acties Programma Duurzaam OV Pilots comb WMO/OV Dialoogbijeenkomsten met regio Opzetten experimentenregeling Pilot buurtbus comb met zorginstelling Ferwerderadiel Experimentenregeling OV op platteland Ontwikkelen visie kleine knooppunten Onderzoek/aanbesteding groen gas vulpunten of oplaadpunten OV Inventarisatie onderzoek Experimentenregeling ICT Opstellen beleidsplan reisinformatie Salaris/inhuur Totaal uitgaven
150.000 20.000 25.000 50.000 350.000 50.000 50.000 25.000 100.000 50.000 320.000 1.190.000
Bijdrage uit BDU Nog te dekken vanuit innovatiepot Totaal inkomsten
550.000 640.000 1.190.000
Acties OV Innovatiepot 2011-2012 klein leed pot ROVER dynamische reisinformatie eerste quick opknapbeurt aantal stations (o.a. L’w en Oosterwolde) flexibel ov bij evenementen vanaf 2012 2e en 3e beveiligingscamera in bussen Qbuzz toeristische ov metrokaart Fryslân 2011 toeristische ov metrokaart Fryslân 2012 ov-educatie basisscholen gratis fiets in de trein Stavoren en Harlingen Haven zomer 2011 jongerenplatform ov 2011 “mijn ideale bus” proef wifi in 14 bussen Informatiebus met o.a. info over IOV, OV chipkaart etc magazine promotie innovatief ov (4x in 2012) actie 3e trein Sneek-Leeuwarden proefkaartje+kortingsvouchers 2011 narrowcasting 26 bussen, display info locale activiteiten QR tags (blokjesherkenning mobile telefoon ov reisinfo) vergroten sociale veiligheid ov 2012, inzet servants vergroten sociale veiligheid ov 2012 reclamecampagne monitoring en evaluatie innovatieprojecten projectkosten, coördinatie beleid innovatief en duurzaam ov
75.000 45.000 50.000 25.000 55.000 50.000 40.000 100.000 40.000 50.000 30.000 290.000 60.000 170.000 135.000 55.000 100.000 30.000 70.000 50.000
eenmalige dekking acties Programma Duurzaam OV totaal
640.000 2.160.000
Beschikbaar 1-1-2012 Nog beschikbaar in innovatiefonds 1-1-2012 (zie overzicht hierna)
2.800.000 640.000
86 Uitvoeringsprogramma 2012
BIJLAGE C4
Bestedingsplan BDU 2012 Uitwerking en toezeggingen aan gemeenten Van een toezegging aan een gemeente is uitgegaan in de volgende vier gevallen:
1 Er is een beschikking aan de gemeente gestuurd of er is sprake van een schriftelijke overeenkomst, het betreft een harde verplichting; 2 Er is in het voorlopig bestedingsplan 2011 (of eerder) een besluit genomen dat rechtstreeks gevolgen heeft voor een project maar dit besluit is nog niet in een beschikking vastgelegd, het betreft een zachte verplichting; 3 Er is sprake van een mondelinge toezegging gedaan tijdens een bestuurlijk overleg, het betreft een bestuurlijke toezegging; 4 Het betreffende project is opgenomen in de meerjarenraming van het (voorlopig) bestedingsplan 2011, er heeft op ambtelijk niveau afstemming plaats gevonden over de realisatie van het project en de gemeente is gestart met de voorbereiding, het betreft een ambtelijke toezegging.
ad 1)
Voor 2011 bestaan richting gemeenten reeds de volgende (uitvoerings)beschikkingen. ■ Halteplan, toegankelijk maken bushalten; ■ Fietsplan 2009-2012 jaarschijven 2009 en 2010; ■ Realisatie beschikte projecten Verenfonds; ■ Mobiliteitsfonds Leeuwarden (overeenkomst);. ■ De projecten die gehonoreerd zijn op basis van de extra uitvraag BDU gemeente-
lijke infrastructuur 2007-2010. Als voorwaarde gold dat de projecten in 2011 zouden worden afgerond. In voorkomende gevallen kan indien dit wordt verzocht uitstel verleend worden naar 2012; ■ Gelabelde bijdragen aan P&R voorzieningen en fietsenstallingen bij stations; ■ Aanvullende bijdrage fietsenstallingen stations worden uit de BDU betaald conform besluit OVVF december 2009; ■ Bijdragen aan de parallel voorziening provinciale weg t.b.v. traverse Trynwâlden, Hommerts-Jutryp en Twijzel
ad 2)
Genomen besluit met gevolgen voor project waarvoor nog geen beschikking is afgegeven. ■ Voor de periode 2007-2010 was voor de gemeenten een budget BDU gemeente-
lijke infrastructuur beschikbaar. De eis was gesteld dat deze projecten in 2010 daadwerkelijk zouden zijn afgerond. In het voorlopig bestedingsplan 2011 is bepaald dat voor projecten die in 2010 daadwerkelijk zijn gestart deze in 2011 nog mogen worden afgemaakt;
Fryslân Feilich Foarût 87
■ Gelabelde BDU uitkeringen, o.a. voor P&R en fietsenstallingen bij stations zijn
nog niet allemaal beschikt maar er zijn wel afspraken gemaakt met de betrokken gemeenten; ■ Fietsplan 2009-2012 jaarschijven 2011 en 2012. Overigens wordt hierbij in goed overleg met de betrokken gemeenten bekeken welke projecten reeds vergaand zijn voorbereid en in hoeverre projecten eventueel kunnen vervallen; ■ Uitvoering Verenfonds
ad 3)
Bestuurlijke afspraken. Voor 2011 e.v. zijn de volgende bestuurlijke afspraken gemaakt. ■ Bijdrage van € 420.000 ten behoeve van het afwaarderen/herinrichten oude tracé N392 in Gorredijk ■ Toezegging € 1 miljoen voor de spoortunnel Franeker; ■ Toezegging € 750.000 ontsluiting voor voetgangers en fietsers station Wolvega; ■ Toezegging € 600.000 t.b.v. aanleg fietspad Warten-Grou. Het grootste deel van de herschikking van de middelen conform het Statenbesluit vindt plaats binnen de € 3 miljoen t.b.v. gemeentelijke infrastructuur zoals die in het meerjarenperspectief oorspronkelijk voor de gemeenten was bestemd. Hiervan is voor de jaren 2011 en 2012 nog 2x € 600.000 toegezegd t.b.v. de aanleg van fietspaden en is voor de periode 2011-2016 reeds € 350.000 op jaarbasis vastgelegd t.b.v. het Mobiliteitsfonds Leeuwarden.
88 Uitvoeringsprogramma 2012
Fryslân Feilich Foarût 89
DEEL IV Meerjaren Programma Infrastructuur
Inleiding Wegen Fryslân noard Fryslân east Fryslân west
Vaarwegen Fryslân noard Fryslân east Fryslân west
Provinciale jaarlasten voor de reguliere en kleine wegenprojecten
Inleiding Jaarlijks wordt als onderdeel van het Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer het MPI opgesteld. Het MPI geeft inzicht in de uitvoering van de provinciale infrastructurele werken. Het bestaat uit de delen Wegen (Kleine en Reguliere Projecten, Groot Onderhoud Deklagen, Majeure Provinciale Projecten en Rijksprojecten) en Vaarwegen (Meerjaren Programma Kunstwerken, Baggerwerken, Fries Meren Projecten, Majeure Provinciale Projecten en Rijksprojecten).
Indeling van het programma Om het zoeken en vinden van projecten in het programma te vergemakkelijken is het MPI ingedeeld naar drie regio’s: Fryslân Noard, Fryslân East en Fryslân West. De grenzen van deze regio’s worden grofweg als volgt gehanteerd. ■ Fryslân Noard is het gebied boven de lijn Rijksweg 31 Harlingen – Leeuwarden en de provinciale weg N355 Leeuwarden – Buitenpost. ■ Fryslân East is het gebied oostelijk van Rijksweg 32: Leeuwarden - Heerenveen Wolvega. ■ Fryslân West is het gebied westelijk van Rijksweg 32: Leeuwarden - Heerenveen -
Wolvega.
Nieuw: Meerjaren Programma Kunstwerken Dit jaar is voor het eerst het Meerjaren Programma Kunstwerken opgesteld. Het programma en de daarbij behorende financiële middelen zijn op 20 december 2011 door het college van Gedeputeerde Staten vastgesteld. De eerste tranche van het programma (de jaren 2012 tot en met 2016) is hier opgenomen.
Kleine en Reguliere wegenprojecten De besluitvorming over de kleine en reguliere wegenprojecten is gemandateerd aan het college van Gedeputeerde Staten. De programmering en het financiële kader van deze wegenprojecten is in eerste instantie op 6 september 2011 door het college vastgesteld. Een actualisatie is vervolgens op 24 januari 2012 vastgesteld. Deze actualisatie is in het programma verwerkt. Meest in het oog springende aanpassing
92 Uitvoeringsprogramma 2011
is het opnieuw opnemen in het programma van het project N369 Aansluiting N31 Drachten noord. Vorig jaar is dit project geschrapt omdat de randvoorwaardelijke bijdrage van het Rijk niet door kon gaan. Onlangs heeft het Rijk te kennen gegeven de noodzakelijke middelen toch beschikbaar te kunnen stellen. Daarop hebben de provincie en de gemeente Smallingerland besloten het project opnieuw in hun programmering op te nemen. Het meerjarenprogramma voor de kleine en reguliere wegenprojecten is een zogenaamd voortschrijdend meerjarenprogramma. Ieder jaar wordt een nieuwe jaarschijf aan het programma toegevoegd. Normaal gesproken zouden in het nu voorliggende programma nieuwe projecten aan jaarschijf 2015 worden toegevoegd. Voor deze nieuwe projecten zou worden geput uit de programmalijnen Verkeer en Vervoer die recentelijk zijn ontwikkeld in het kader van de evaluatie van het PVVP 2006. Omdat er op dit moment geen enkele zekerheid is over de financiering van deze programmalijnen, zijn er geen nieuwe projecten opgenomen. Dit meerjarenprogramma van de kleine en reguliere wegenprojecten staat daarom ‘sec’ in het teken van de afronding van de projecten uit de eerste periode van het PVVP 2006 (i.c. de PVVP fase A projecten).
Majeure provinciale projecten De majeure provinciale projecten die een groot bestuurlijk belang kunnen hebben, worden afzonderlijk ter besluitvorming voorgelegd aan Provinciale Staten. De kredieten worden eveneens per project via Provinciale Staten geregeld. Deze kredieten worden ook afzonderlijk in de Begroting opgenomen. Tot nu toe zijn de volgende majeure projecten onderscheiden: ■ N356 Centrale As ■ N381 Drachten – Drentse grens ■ N398 Noordwesttangent Leeuwarden ■ N355 Rondweg Buitenpost ■ N384 Rondweg Franeker ■ Rondweg Woudsend ■ Vaarweg Lemmer – Delfzijl fase 1 en fase 2 ■ Verruiming Van Harinxmakanaal ■ RSP project Bereikbaarheid Leeuwarden:
- onderdeel Drachtsterweg/Drachtsterplein met aquaduct Van Harinxmakanaal - onderdeel Westelijke Invalsweg met aquaduct Van Harinxmakanaal. ■ RSP project Heerenveen
Fryslân Feilich Foarût 93
Onder deze noemer zijn dit jaar ook voor het eerst opgenomen de projecten aan het spoor: ■ 3e trein Sneek ■ Spoortunnel Wolvega ■ Extra sneltrein Leeuwarden – Groningen ■ Station Leeuwarden Werpsterhoek ■ Spoorlijn Leeuwarden - Harlingen
Rijksprojecten De opgenomen Rijksprojecten: A7 Sneek, N31 Haak om Leeuwarden, A6/A7 knooppunt Joure, N31 Traverse Harlingen en drempelverwijdering Boontjes kennen ieder een eigen traject. Dit geldt ook voor de provinciale financiële inspanningen voor deze Rijksprojecten. De kredieten worden net als bij de majeure provinciale projecten per project via Provinciale Staten geregeld.
Groot Onderhoud Deklagen Voor het Groot Onderhoud Deklagen is jaarlijks een vast budget beschikbaar. De in het onderhoudsplan voor de deklagen per jaar opgenomen werken passen binnen het beschikbare budget. De kostenramingen van deze werken zijn bepaald op basis van normbedragen. De definitieve raming wordt echter op besteksniveau bepaald. Er kunnen daarom verschuivingen tussen de jaarschijven optreden om binnen het beschikbare budget te blijven. Verschuivingen in het onderhoudsprogramma kunnen overigens ook optreden als gevolg van een inhoudelijke afstemming met nieuwe wegenprojecten en het benutten van efficiencyvoordelen door ‘werk met werk’ uitvoering. In 2012 wordt een notitie opgesteld over de werkelijke toestand van de wegen gerelateerd aan de vastgestelde beleidskaders. Omdat met de Wet herverdeling wegenbeheer gemeentelijke wegen zijn overgenomen, die optisch in redelijke staat zijn, bestaat de kans dat bij nader onderzoek toch groot onderhoud nodig is. Uit het onderzoek zal blijken welke kosten werkelijk te verwachten zijn.
94 Uitvoeringsprogramma 2011
Baggerwerken De opgenomen werken passen binnen het beschikbare budget. Streven is om de werkzaamheden integraal uit te voeren en hiervoor wordt in een vroegtijdig stadium contact opgenomen met andere partners zoals gemeenten en het Wetterskip Fryslân. Ook worden mogelijke combinaties gezocht met bodemsaneringwerken.
Friese Meren Projecten Niet alle maatregelen die in het kader van het Friese Merenproject worden uitgevoerd worden hier opgenomen. In het hier voorliggende programma gaat het specifiek om die projecten die zijn opgenomen in het Provinciaal Verkeer- en Vervoer Plan (PVVP) en waarvan de financiering rond is, dan wel waarvan duidelijk zicht is op de financiering. Voor een totaal overzicht van alle Friese meren projecten wordt verwezen naar: ‘Het Friese Merenproject – Uitvoeringsprogramma 2011 – 2015’ en naar de website ‘www. friesemeren.nl’.
Tenslotte De planning en de raming van de opgenomen infrastructurele projecten zijn een momentopname en kunnen tijdens de voorbereiding veranderen. De hier opgenomen planning en ramingen dateren van eind 2011.
96 Uitvoeringsprogramma 2012
Fryslân noard Fryslân east Fryslân west
Wegen Fryslân Feilich Foarût 97
98 Uitvoeringsprogramma 2012
Reguliere en Kleine projecten Groot Onderhoud Deklagen Majeure Provinciale Projecten
Fryslân noard
100 Uitvoeringsprogramma 2012
N393 Brug Vrouwbuurtstermolen (2011) ■ N361 Rhaladyk (2011) ■ N356 Veiligheid Holwerd (2012) ■ N357 Stiens-Holwerd (2012) ■ N393 Opwaardering fietsroute ■ Stiens – St. Jacobiparochie (2012) N910 Stroobossertrekweg fase 2 ■ N910 Stroobossertrekweg ■ fietspad fase 2b (2012) N355 Twijzel (2013) ■
Fryslân noard
Reguliere en Kleine Projecten
2011
Brug Vrouwbuurtstermolen (N393)
Planv. + voorbereiding 2008
2009
Uitv. 2010
2011
Probleem De provinciale brug Vrouwbuurtstermolen ligt in de Noordelijke Elfstedenvaarroute. Deze vaarroute wordt opgewaardeerd. De doorvaarthoogte van de brug voldoet niet aan de vereisten. Voorgestelde maatregelen Gelet op de draagkracht van de fundering, kan de brug niet eenvoudigweg worden opgevijzeld. De brug zal worden vervangen. Beoogd effect De brug voldoet aan de gestelde eisen van de vaarrouteopwaardering. Ruimtelijke kwaliteit Voor het ontwerp is een architectenbureau geselecteerd. Aan de hand van een beeldkwaliteitplan heeft dit bureau een ontwerp gemaakt dat in het landschap past. Afspraken met derden Afstemming met de gemeenten Het Bildt en Leeuwarderadeel, omwonenden en vervoerbedrijf heeft plaatsgevonden Financiering Provincie
€ 2.040.000, -
Tijdschema/mijlpalen Begin 2010 aanbesteding Begin 2011 oplevering Historie van het project In 2009 is op basis van een nieuwe raming de globale kostenraming aangepast.
102 Uitvoeringsprogramma 2012
2011
Rhaladyk (N361) Uitv.
Planv. + voorbereiding 2008
2009
2010
2011
Ruimtelijke kwaliteit De aanpassingen ten behoeve van de fietsoversteek vinden plaats binnen het huidige wegprofiel. Duurzaamheid De maatregel wordt op de huidige weg aangebracht (geplakt) en kan eenvoudig worden verwijderd na definitieve afwaardering van deze weg. Financiering € 270.000,Tijdschema/mijlpalen Begin 2011 opgeleverd
Probleem Al sinds jaren hebben de inwoners van Aldtsjerk de oversteekproblematiek ter hoogte van de Rhaladyk aan de orde gesteld. Het kruispunt bevindt zich in de overgang van 80 naar 100 km/u. Het kruispunt is door de ligging in een bocht en de helling in de weg moeilijk en gevaarlijk voor overstekend fietsverkeer. De rijsnelheid ligt hier meer rond 100 dan 80 km/u.
Historie van het project Diverse kruispunten in de N361 zijn eind 2009 en in 2010 aangepast (rotondes bij Steenendam en Rinsumageest, herinrichting Trynwâlden). Ter hoogte van de Rhaladyk was echter niets gepland. Om toch de totale route in de Trynwâlden op orde te maken, is ook dit kruispunt aangepakt. Het project is in 2009 voor het eerst in het programma opgenomen. Na de realisatie van de Centrale As kan de N361 tussen Dokkum en N355 verder worden afgewaardeerd.
Voorgestelde maatregelen Een adequate oplossing is een middengeleider waardoor in twee fasen kan worden overgestoken. De werkzaamheden zijn kosteneffectief te combineren met de stremmingen voor de aanpalende projecten op de N361. Beoogd effect De oversteekbaarheid van de N361 is verbeterd.
Fryslân Feilich Foarût 103
2012
Veiligheid Holwerd (N356) Planv. + voorbereiding
Uitv.
Rotonde 2009
2010
Planvorming + voorbereiding
2011 Uitv.
Traverse 2009
2010
2011
2012
Beoogd effect Het vergroten van de verkeersveiligheid en leefbaarheid. Ruimtelijke kwaliteit Bij de aanleg van de rotonde op het kruispunt van zeedijken is landschappelijk advies aangevraagd. Samen met het dorpsbelang Holwerd en de gemeente Dongeradeel zal worden bekeken wat de provincie op haar terreinen kan betekenen om de entree van de bebouwde kom te verfraaien. Afspraken met derden Worden te zijner tijd gemaakt. Financiering Provincie
€ 1.216.000,-
Tijdschema/mijlpalen De rotonde is voorjaar 2011 vanwege het toeristisch belang van de veerdam Holwerd in 15 dagen gerealiseerd en opgeleverd. De heringerichte bebouwde kom wordt eind 2012 opgeleverd. Probleem Onder Holwerd zijn in de provinciale weg N356 twee oversteekpunten voor fietsers als veiligheidsknelpunt aangemerkt. Voor de buslijnen is er een overstappunt ter hoogte van het kruispunt tussen N356/N357. Het kruispunt is onveilig. Een klein gedeelte van de weg N356 richting Dokkum gaat door de bebouwde kom van Holwerd, met aan weerszijden woon- en bedrijfsbestemmingen. De leefbaarheid laat te wensen over; hoge snelheden en slecht oversteekbaar. Voorgestelde maatregelen De aanleg van een rotonde op het kruispunt N357/N356. Maatregelen ter verbetering van de leefbaarheid van de korte traverse door/langs Holwerd. Aan de hand van de ervaringen met de bebouwde kom van Brantgum is met dorpsbelang bekeken wat mogelijk is bij de herinrichting van het weggedeelte binnen de kom. Dit in combinatie met de maatregelen bij de zuidelijke fietsoversteek.
104 Uitvoeringsprogramma 2012
Planning in 2012 Oplevering bebouwde kom 2012 Historie van het project Oorspronkelijk was er een budget geraamd voor een fietstunnel. Na overleg met gemeente en bevolking is deze niet inpasbaar en gewenst geacht. In het kader van de bezuinigingsdoelstellingen is het budget voor dit project daarom met 1 miljoen verlaagd.
2012 e.v. Planv + voorber.
Stiens-Holwerd Uitv.
(N357)
Fase 1 2008
2011
Planvorming + voorbereiding
2012 Uitv.
Fase 2 2008
2011
2012 Uitv.
Planvorming + voorbereiding Fase 3 2008
2011
2012
2013
2014
Holwerd aangepakt in combinatie met groot onderhoud en het pilotproject ‘Vergevingsgezinde bermen’. Hier wordt gekeken naar voorzieningen voor het landbouwverkeer, verstevigde brede bermen met veilige sloottaluds (anti-kantel), en veiliger fietsoversteken bij kruispunten. Ruimtelijke kwaliteit De ligging van de weg op een kwelderrug met aan weerszijden veel archeologisch kwetsbare terreinen (gedeelte Hallum-Holwerd) en de diverse grondposities maakt dat uitbreidingen van het wegprofiel planologisch moeten worden geregeld. Hier zijn afspraken met gemeenten over gemaakt. Beoogd effect Verbeteren van de verkeersveiligheid
Probleem Door het slingerende wegverloop op de oude kwelderrug en het grote aantal uitwisseling- en oversteekpunten gebeuren er veel (ernstige) ongevallen op dit traject. Het vele landbouwverkeer, de zachte bermen en de smalle rijbaan zorgen eveneens voor problemen. Bij de afweging van de maatregelen is er aandacht voor de doorstroming en bereikbaarheid van het gebied ten noorden van Leeuwarden. Voorgestelde maatregelen Het weggedeelte Stiens-Hallum is in combinatie met groot onderhoud in 2011 opgewaardeerd naar het faseprofiel (breedte 6,80 m. en aangepaste belijning). Kruispunten worden voorzien van een middengeleider met een fietsoversteek. De parallelweg Stiens-Hallum wordt uitgebouwd tot hoofdfietsroute. Ten zuiden van Hallum wordt in 2012 een rotonde aangelegd. Ten derde (2012-2013) wordt het weggedeelte Hallum-
Duurzaamheid Tegelijk met de opwaardering van de N357 wordt het nu met de rotonde bij Hallum mogelijk enkele sluiproutes in het buitengebied te ontmoedigen. De gemeente Ferwerderadiel pakt hiermee twee van haar meest belastende sluiproutes effectief aan. Afspraken met derden De gemeenten Dongeradeel, Ferwerderadiel en Leeuwarderadeel en overige belanghebbenden zijn bij het planproces betrokken. Financiering Provincie
€ 5.596.000,-
Bijdrage derden Totaal
€ 4.000.000,€ 9.596.000,-
Tijdschema/Mijlpalen De aanbesteding van 1e deel Stiens-Hallum in 2011, Hallum traverse in 2012, Hallum-Holwerd 2013 Planning in 2012 Start realisatie Hallum-Holwerd
Fryslân Feilich Foarût 105
2012
Opwaardering fietsroute Stiens – St. Jacobiparochie (N393) Uitv.
Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
2011
2012
Probleem Deze fietsroute is grotendeels aangemerkt als fietssnelweg, maar de inrichting en uitvoering van het fietspad voldoet hier op dit moment niet aan. Voorgestelde maatregelen Op het gehele traject Stiens - Vrouwenparochie – St. Annaparochie - St. Jacobiparochie wordt de voorrang omgedraaid, in combinatie met een aanpassing van de kruisingen en het verbeteren van het fietscomfort. Over het gehele traject wordt het fietspad verbreed. In de kom van Vrouwenparochie is maatwerk noodzakelijk gezien de beschikbare ruimte. Beoogd effect Het gebruik van de fiets op dit traject is gestimuleerd. Duurzaamheid Het is de bedoeling om dit werk in combinatie met het groot onderhoud in dit gebied uit te voeren (“werk-metwerk-maken”) Afspraken met derden Worden te zijner tijd gemaakt. Financiering Provincie derden totaal
€ 509.000,€ 250.000,€ 759.000,-
Planning in 2012 Besteksvoorbereiding: uitvoering medio 2012 Historie van het project Op basis van de ontwerpeisen van het PVVP was het uitgangspunt het landbouwverkeer te scheiden van het fietsverkeer door de aanleg van een landbouwpad. Na aanpassing van het beleid ten aanzien van het landbouwverkeer is aanleg van een landbouwpad niet meer noodzakelijk en wordt het landbouwverkeer via de hoofdweg afgewikkeld. De versobering van het project is benut voor de realisatie van de taakstellende bezuinigingen.
106 Uitvoeringsprogramma 2012
2012
Stroobossertrekweg fase 2 (N910)
Planvorming + voorbereiding 2003
2009
2010
Uitv. 2011
2012
Trekweg neemt op het tracé telkens een vorm aan die past bij het landschapstype dat zij doorsnijdt. Het ontwerp is tot stand gekomen zonder de landelijk unieke en ongerepte kwaliteit van de combinatie trekweg-trekvaart geweld aan te doen en zelfs op delen in oude luister te herstellen. Duurzaamheid In het project is gebruik gemaakt van natuurlijke materialen en is in het bijzonder gekeken naar verlichtingstypen die de landelijke omgeving zo weinig mogelijk lichtvervuiling geeft. Afspraken met derden Er is sprake van een open planproces waarbij meerdere gemeenten zijn betrokken. Financiering Provincie BDU Derden Totaal Probleem Er is hier sprake van verkeersveiligheidsproblemen door te hoge rijsnelheden op een smalle weg met gemengd verkeer. Een opwaardering naar een gebiedsontsluitingsweg is binnen het huidige profiel niet realiseerbaar. Voorgestelde maatregelen Herinrichting tot verblijfsgebied van het traject Kettingwier tot de N358 met gemengd verkeer. Aanleg van een fietspad Dokkum - Dinzerbrug langs de Trekvaart. Beoogd effect De verkeersveiligheid is verbeterd. Ruimtelijke kwaliteit De ruimtelijke kwaliteit is gewaarborgd door een visie en ontwerpschets van een aantal landschapsarchitecten. De
€ € € €
3.709.000,1.343.000,75.000,5.127.000,-
Tijdschema/mijlpalen Na enkele aanpassingen en toevoegingen aan de bestaande herinrichting resteert nog de voorbereiding en uitvoering van de knip en het fietspad DokkumDinzerbrug Planning in 2012 Evaluatie verkeersstromen en voorbereiding knip in kader Rondweg Buitenpost, uitvoeringstijdstip afhankelijk van verkeeersmonitor. Historie van het project In een multidisciplinair planproces is gekomen tot een historisch-landschappelijk verantwoorde en verkeersveilige situatie die het verkeer in de streek naar behoren kan faciliteren. Het project heeft als één van de 7 partners deelgenomen aan het Europese Interreg IIIB Shared Space project.
Fryslân Feilich Foarût 107
2012
Stroobossertrekweg fietspad fase 2b (N910) Planvorming + voorbereiding 2003
2009
2010
Uitvoering 2011
2012
die past bij het landschapstype dat zij doorsnijdt. Het ontwerp is tot stand gekomen zonder de landelijk unieke en ongerepte kwaliteit van de combinatie trekweg-trekvaart geweld aan te doen en zelfs op delen in oude luister te herstellen. Duurzaamheid In het project is gebruik gemaakt van natuurlijke materialen en is in het bijzonder gekeken naar verlichtingstypen die de landelijke omgeving zo weinig mogelijk lichtvervuiling geeft. Afspraken met derden Er is sprake van een open planproces waarbij meerdere gemeenten zijn betrokken. Financiering Provincie
€ 2.300.000,-
Tijdschema/mijlpalen Oplevering belangrijkste herinrichting in 2009
Probleem Er is hier sprake van verkeersveiligheidsproblemen door te hoge rijsnelheden op een smalle weg met gemengd verkeer. Een opwaardering naar een gebiedsontsluitingsweg is binnen het huidige profiel niet realiseerbaar. Voorgestelde maatregelen Aanleg van een fietspad Dokkum - Dinzerbrug langs de Trekvaart. Beoogd effect De verkeersveiligheid is verbeterd. Ruimtelijke kwaliteit De ruimtelijke kwaliteit is gewaarborgd door een visie en ontwerpschets van een aantal landschapsarchitecten. De Trekweg neemt op het tracé telkens een vorm aan
108 Uitvoeringsprogramma 2012
Planning in 2012 Nadat aanvankelijk een fietspad op vlonders de enig betaalbare optie leek, wordt nu een traditionel uitvoering (op de oever) onderzocht. Het streven is om nog in 2012 met de uitvoering te starten. Historie van het project In een multidisciplinair planproces is gekomen tot een historisch-landschappelijk verantwoorde en verkeersveilige situatie die het verkeer in de streek naar behoren kan faciliteren. Het project heeft als één van de 7 partners deelgenomen aan het Europese Interreg IIIB Shared
2013
Twijzel (N355)
Uitvoering
Planvorming + voorbereiding 2007
2010
2012
2011
2013
Beoogd effect Verbeteren van de verkeersveiligheid, oversteekbaarheid en leefbaarheid (geluid). Ruimtelijke kwaliteit Het betreft hier een lint dat dateert uit twee eeuwen terug. Een oude rijksweg (Napoleonsweg) die rechtlijnig door het coulisselandschap is gesneden. Gezocht wordt naar een profiel met onder andere het terugbrengen van de opgaande bomenlanen. Rotondes en andere onderbrekingen van deze lijn worden vermeden. Duurzaamheid In het huidige stenige karakter van de weg en de omgeving wordt meer groen en waterberging opgenomen. De nieuwe materialen zullen het verkeersgeluid verlagen.
Probleem De hoge verkeersintensiteit op de N355 binnen de bebouwde kom van Twijzel brengt problemen op het gebied van bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid met zich mee. Nu de Centrale As redelijk ver in het besluitvormingstraject is gekomen, worden de traversen van de oude Rijksweg aangepakt. Voorgestelde maatregelen Een herinrichting van de traverse Twijzel, waarbij de rijloper van de hoofdrijbaan is voorzien van stil asfalt. De problemen ten aanzien van de verkeersveiligheid en de oversteekbaarheid voor langzaam verkeer moeten worden opgelost. De fysieke ruimte in het centrumdeel is zeer beperkt en vraagt om het maken van belangrijke keuzen. Hier wordt met vormgevingselementen volgens de Shared Space principes gewerkt, in plaats van verkeerskundig georiënteerde oplossingen zoals rotondes en drempels.
Afspraken met derden Dorpsbelang Twijzel en gemeente Achtkarspelen zijn bij het open planproces betrokken. Er wordt deels gewerkt in de openbare ruimte die in beheer is bij de gemeente. Er worden met de gemeente afspraken gemaakt over rolverdeling en financiering, welke nog invloed kunnen hebben op de invulling van het plan. Financiering Provincie
€ 2.338.000,-
Bijdrage derden Totaal
€ 500.000,€ 2.838.000,-
Planning in 2012 In 2011 definitieve afspraken met de gemeente Achtkarspelen. In 2012 uitwerking ontwerp en verdere onderzoeken en voorbereidingen Historie van het project De planning van de uitvoering is in 2009 een jaar naar voren gehaald, van 2013 naar 2012, maar is ondertussen naar het oorspronkelijke uitvoeringsjaar teruggezet vanwege de te maken afspraken met de gemeente.
Fryslân Feilich Foarût 109
110 Uitvoeringsprogramma 2012
Fryslân noard
Groot onderhoud deklagen
2012-2013 2014-2015
Groot Onderhoud Deklagen Uitvoering
Uitvoering
Uitvoering
Uitvoering
2012
2013
2014
2015
Groot onderhoud deklagen 2012 ■ N357, hoofdrijbaan van de weg Hallum Hectometer 10.6 – 12.2 ■ N356, hoofdrijbaan bebouwde kom Damwoude Hectometer 37.70 – 39.00 Groot onderhoud deklagen 2013 ■ N357, hoofdrijbaan Hallum – Holwerd Hectometer 12.00 – 22.50 ■ N357, fietspad Hallum – Holwerd Hectometer 12.00 – 22.50 ■ N355, hoofdrijbaan zuid + noord Leeuwarden – brug Ouddeel Hectometer 2.30 – 3.80 Groot onderhoud deklagen 2014 ■ N357, hoofdrijbaan Leeuwarden – Stiens Hectometer 1.130 – 6.40 Groot onderhoud deklagen 2015. ■ N358, hoofdrijbaan Holwerd – Ternaard Hectometer 0.60 – 13.90 ■ N358, hoofdrijbaan Metslawier – Ee Hectometer 13.860 17.74 ■ N358, hoofdrijbaan Engwierum – kruising Dokkumer Nieuwe Zijlen Hectometer 20.54 – 21.17
Voorgestelde maatregelen Werkzaamheden zoals herstraten, het aanbrengen van slijt- en deklagen.
knelpunten. Vrijkomende materialen die voor hergebruik in aanmerking komen, worden of in het bestaande werk of in andere werken toegepast (bijvoorbeeld freesasfalt). De nieuw aan te brengen markeringen zullen bestaan uit duurzame materialen (agglomeraat) volgens de ‘DEHKnormering’ (essentiële herkenbaarheidkenmerken).
Beoogd effect Herstel schade conform uitgangspunten onderhoudsbeleidsplan.
Afspraken met derden In verband met omleidingroutes vindt overleg plaats met gemeenten, openbaar vervoer, bedrijven en politie.
Duurzaamheid De uitvoering van de werkzaamheden wordt gecombineerd met overige projecten (bijvoorbeeld de haltevoorzieningen), kleine reconstructies en kleine infrastructurele
Financiering Per jaar is voor de gehele provincie een budget van afgerond € 2.100.000, - beschikbaar
Probleem Schade aan oppervlak verharding.
112 Uitvoeringsprogramma 2012
N384 Rondweg Franeker (2011) ■ N398 Noordwesttangent Leeuwarden (2013) ■ N356 N913 Centrale As (2015) ■ N356 Onderdoorgang De Tike: ■ onderdeel van Centrale As (2015) ■
Fryslân noard
Majeure Projecten
2011
Rondweg Franeker Planvorming + voorbereiding
Uitvoering
Totaal 2005
2008
2009
2010
2011 Plan. + voor.
2012 Uitvoering
Fase 3 2010
Probleem Het nieuwe industrieterrein De Kie ten zuidwesten van Franeker is door de 1e fase van de rondweg Franeker via de Frisiabrêge over het Van Harinxmakanaal alleen in noordelijke richting ontsloten. De 2e fase van de rondweg, die een ontsluiting in zuidelijke richting op de N384 moet bieden, ontbreekt nog. Doorgaand verkeer belast de leefbaarheid in het centrum van Franeker. Voorgestelde maatregelen Aanleg van een nieuwe weg, op bedrijventerrein De Kie aansluitend op de 1e fase van de rondweg Franeker, en bij Lutjelollum aantakkend op de N384. Deze weg kruist de spoorlijn Leeuwarden - Harlingen. In het PVVP 1999 is de rondweg Franeker opgenomen als gemeentelijk project. De eerste fase van de rondweg
114 Uitvoeringsprogramma 2012
2011
2012
Franeker is door de gemeente Franekeradeel gerealiseerd, inclusief een brug over het van Harinxmakanaal. Met de gemeente Franekeradeel is afgesproken dat de weg na realisatie een provinciale weg zal worden, waarbij de gemeente als compensatie onder andere het deel Lutjelollum - Franeker van de huidige N384 zal overnemen. Ook is afgesproken dat de provincie de feitelijke werkzaamheden voor de realisatie zal verrichten. In het PVVP 2006 is de rondweg Franeker als een provinciale weg opgenomen. In financiële zin vormt de realisatie van de tweede fase een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de gemeente Franekeradeel en de provincie. Beoogd effect De leefbaarheid van het centrum van Franeker en de ontsluiting van bedrijventerrein De Kie zijn verbeterd.
Ruimtelijke kwaliteit De rondweg wordt zo anoniem mogelijk aangelegd. Markeringspunten in de rondweg zijn de spoorkruising, de fietstuibrug in het Hitzumer Binnenpad en de brug over de Tsjommerfeart. Deze kunstwerken hebben allen dezelfde uiterlijke kenmerken: gebogen randliggers in een donkere betonkleur en een aantal andere onderdelen in de rode kleur van de onderkant van de Frisiabrêge. De rondweg wordt door een redelijk vlak gebied, zonder bomen aangelegd. Een markering in het landschap is de voormalige trambaan: het Hitzumer Binnenpad. In de huidige situatie is het een fietspad met aan weerszijden begroeiing. Door de begroeiing door te zetten op de taluds van de fietstuibrug wordt de rechte lijn zo min mogelijk onderbroken. Afspraken met derden Met burgemeester en wethouders van Franekeradeel is afgesproken dat in beginsel de kosten van de tweede fase op 50/50-basis worden gedeeld tussen gemeente en provincie. In deze afspraak worden ook de kosten meegenomen van de reeds door de gemeente verworven gronden en de rentelasten daarvan. Deze principeafspraken zijn in een overeenkomst vastgelegd. Financiering Totale kostenraming Provincie Gemeente Rijk BDU Overig
€ 16,4 mln € 6,1 mln € 6,1 mln € 2,8 mln € 0,8 mln € 0,6 mln
De kosten van de 2e fase zijn globaal geraamd op afgerond € 16 miljoen, waarvan 2,77 miljoen uit de regeling eenmalige uitkering spoorse doorsnijding van het ministerie van V&W. Hierbij wordt uitgegaan van een spoorkruising in de vorm van een autoviaduct plus fietstunnel en inclusief de kosten van eerdere grondverwerving door de gemeente en exclusief BTW. De gemeente zal hierin 50% bijdragen. Het moment van betaling wordt in een overeenkomst geregeld, rekening houdend met de financiële positie van de gemeente. De rijksbijdrage van € 0,4 miljoen voor de fietstunnel is als onderdeel van de BDU 2005 aan de provincie overgemaakt.
Het beheer van de tweede fase van de rondweg Franeker en van de Frisiabrêge zal voor de provincie leiden tot een verhoging van de lasten voor onderhoud. Deze lasten worden deels gecompenseerd door de overdracht van het weggedeelte noordelijk van Lutjelollum aan de gemeente en door een bijdrage van de gemeente in de extra onderhoudslasten. Tijdschema/mijlpalen Voorbereiding ontbrekende deel in 2010. Planning in 2012 Uitvoering van het laatste gedeelte van de weg. Historie van het project Het grootste gedeelte van de weg is volgens planning medio 2009 opgeleverd. Tijdens de aanleg van de 2e fase van de rondweg in 2009 is de onteigening van percelen van één eigenaar echter mislukt. De procedure is opnieuw doorlopen en onteigening lukt nu wel. De verwachting is dat de aanleg van dit laatste gedeelte in 2012 afgerond kan worden en dat de totale kosten van de rondweg binnen het beschikbare budget zullen blijven.
Fryslân Feilich Foarût 115
2013
Noordwesttangent Leeuwarden (N398)
Probleem In de huidige situatie is Noord-Fryslân niet op een goede manier aangesloten op de regionale en landelijke hoofdwegen. Het verkeer vanaf de N357 in Noord-Fryslân moet via de stadsrondweg van Leeuwarden rijden om bijvoorbeeld op de A31 en A32 te komen. Dit leidt tot grote doorstromingsproblemen, in Leeuwarden zelf én op de wegen naar de stad toe, zoals de N357. Om congestie te vermijden, gaan steeds meer automobilisten op zoek naar alternatieve routes door het landelijk gebied. Deze routes zijn echter niet berekend op veel extra verkeer. Er ontstaan daardoor steeds meer onveilige situaties en overlast voor omwonenden. Voorgestelde maatregelen De oplossing is een nieuwe, veilige verbinding tussen de N357 en de N383 te realiseren, waar het verkeer vlot kan doorstromen: de Noordwesttangent. De N383 biedt een directe aansluiting op de A31 en via de ‘Haak om Leeuwarden’ wordt ook de A32 eenvoudig bereikt. De Noordwesttangent zal worden uitgevoerd als gebiedsontsluitingsweg. Daarnaast worden twee rotondes in de N357 bij de kruispunten Cornjum en Jelsum aangelegd. Het werk zal gefaseerd worden uitgevoerd. Beoogd effect De Noordwesttangent bundelt het verkeer. Door het
116 Uitvoeringsprogramma 2012
bundelen van het verkeer is er geen sluipverkeer meer op het onderliggende wegennet in het gebied Leeuwarden, Hallum, St. Annaparochie en Berltsum. De verkeersveiligheid in het gebied en op de provinciale weg N357 gedeelte Leeuwarden – Stiens neemt toe. Ook de bereikbaarheid van Noordfryslân neemt toe waardoor naar verwachting de huidige bedrijvigheid in stand blijft of zelfs weer toe neemt. Ruimtelijke kwaliteit De weg wordt grotendeels aangelegd in het gebied van de voormalige Middelsé. Dit gebied wordt gekenmerkt door een open structuur. Bij de aanleg wordt hier rekening meegehouden. De oude dijklichamen worden zoveel mogelijk haaks gekruist door middel van een autotunnel. Hierdoor blijft deze oude voormalige zeewering van de Middelsé intact. De weg zelf wordt in het open gebied zo veel mogelijk op maaiveld aangelegd. Hierdoor valt de weg zo weinig mogelijk op. Langs de weg komt geen beplanting om de openheid in stand te houden. Duurzaamheid Bij de aanleg van de weg hergebruik van verontreinigd baggerslib aan de orde. Deze baggerslib wordt gebruikt voor fundatiemateriaal. Hiervoor is een receptuur ontwikkeld waardoor het baggerslib wordt gebonden en daardoor niet meer uitloogt. Deze receptuur voldoet
aan de Wet Bodembesluit. De Noordwesttangent fungeert in die zin als een pilot project. Ook bij het toepassen van het soort verlichting wordt ingestoken op duurzaamheid. Nagedacht wordt over het toepassen van led-verlichting, toepassen van lichtmasten voorzien van zonnepanelen en verkeersafhankelijke verlichting. Afspraken met derden Met de gemeente Leeuwarden, Leeuwarderadeel en Ferwerderadiel zijn afspraken gemaakt over cofinanciering. Financiering Voor het totale project is 29 miljoen euro beschikbaar. Bij de behandeling van de herprioritering van Programma 2 op 10 februari 2010 in Provinciale Staten is 7,1 miljoen extra beschikbaar gesteld, omdat in de oorspronkelijke planopzet vertraging en overschrijding van het budget is ontstaan. De kostenverdeling is nu als volgt: Provincie Grondverkoop Gemeente Leeuwarden Gemeente Leeuwarderadeel Gemeente Ferwerderadeel Wetterskip Fryslân
€ € € € € €
24,7 1 2 0,5 0,5 0,3
mln mln mln mln mln mln
Hiervan is tot nu toe is ruim 11 miljoen euro besteed. Het grootste deel hiervan is besteed voor aankoop gronden en realisatie van een gedeelte van de Noordwesttangent bij Stiens Tijdschema/mijlpalen Op 31 januari 2011 is het werk gegund aan de combinatie KWS Infra BV en Van Hattum en Blankevoort BV. Het werk is in twee delen opgedeeld. Het tracé van de
Noordwesttangent moet uiterlijk op 15 november 2013 zijn opgeleverd en de kruispuntreconstructie van de aansluiting Koarnjum en Jelsum in de provinciale weg N357 Leeuwarden Stiens uiterlijk op 1 juli 2014. Planning in 2012 Diverse werkzaamheden ten behoeve van de realisatie zullen worden uitgevoerd. De aanbesteding van het werk is via een geïntegreerd contract verlopen. Dit betekent dat de opdrachtnemer verantwoordelijk is voor de planning. Historie van het project Op 20 april 2009 is Provinciale Staten geïnformeerd over de kostenoverschrijding van € 18 miljoen. In de zomer van 2009 is onderzoek verricht naar mogelijke kostenreductie door versobering en/of scopewijziging van het project. De versobering bestaat uit optimalisatie van de autotunnels en het toepassen van kanteldijken in het ontwerp. Optimalisatie van het ontwerp van de fietstunnel ter hoogte van Dyksterhuzen en optimalisatie van het ontwerp van de brug over de Bitgumerfeart in combinatie met een recreatief fietspad. De kostenoverschrijding is het gevolg geweest door onjuiste aannames in het verleden bij de calculatie van de autotunnels. De hoeveelheid grond die vrijkomt en de mate van het zoutgehalte hiervan en de combinatie van de lange looptijd van het project en het niet toepassen van indexering. Realisatie was eerst gedacht in 2012 en dit is 2013 geworden. Hiervoor is gekozen omdat werd verwacht dat bij een ruimere planning een goedkopere aanbesteding te verwezenlijken was en dat is geslaagd.
Fryslân Feilich Foarût 117
2015
De Centrale as (N356; N913)
Probleem Aan dit project ligt een aantal problemen ten grondslag. Zo is er sprake van een relatief hoge verkeersonveiligheid. Het ontbreken van een duidelijke verkeersstructuur in Noordoost Fryslân is hier mede debet aan. Daarnaast speelt in een aantal kernen een leefbaarheidprobleem doordat de hoofdverbinding dwars door de kernen gaat. De hoge verkeersintensiteiten zorgen voor een splitsing in de kernen. Tot slot heeft het gebied een economische achterstand ten opzichte van de rest van de provincie. Door het inrichten van de N356 en de N913 als hoofdontsluiting van Noordoost Fryslân worden niet alleen verkeersveiligheid en leefbaarheid vergroot, maar krijgt ook de sociaaleconomische ontwikkeling een impuls als gevolg van een sterk verbeterde bereikbaarheid. Voorgestelde maatregelen Het aanleggen van De Centrale As (inclusief de rondwegen Garyp en Hurdegaryp) als stroomweg. Beoogd effect Bundeling van het verkeer op wegen die daarvoor bestemd zijn; hierdoor een vermindering van de verkeersonveiligheid in het gebied. Het scheppen van de goede randvoorwaarden voor het verbeteren van de sociaaleconomische positie van Noordoost Fryslan. Ruimtelijke kwaliteit De inpassing van de Centrale As in het landschap van Noordoost Fryslân is van bijzonder belang, omdat ze het Nationaal Landschap ‘de Noordelijke Wouden’ passeert. Om de historische karakteristieken van het landschap en de toekomstige functie in één ontwerp te vatten, zijn er inpassingafwegingen gemaakt. De volgende onderwerpen zijn daarbij aan bod geweest: landschap, cultuurhistorie en ‘gebieds-DNA’, ecologie (gebieden en soorten). De integrale ontwikkelingskansen op het gebied van wonen, werken en voorzieningen. De integrale ontwikkelingskansen als het gaat om de knopen, kunstwerken en lokale entrees en consequenties voor bestaande wegtracé’s (kansen in de kernen). Het landschapsplan
118 Uitvoeringsprogramma 2012
waarin al deze zaken zijn benoemd is de basis geweest voor het provinciaal inpassingsplan. Duurzaamheid De provincie Fryslân en betrokken gemeenten hebben de ambitie Duurzaamheid / Duorsumens zowel beleidsmatig als uitvoeringgericht centraal gesteld. De Duurzame Centrale As streeft naar een optimale Duurzame Ontwikkeling binnen de reikwijdte van het project. In het gehele proces wordt rekening gehouden met de gevolgen van maatregelen (ontwerp, aanleg of beheer) op de sociale (Minsken), economische (Wurk) en natuurlijke omgeving (Omjouwing). Er wordt momenteel gewerkt aan de vertaling en uitwerking van die ambities naar vier werkthema’s voor de Duurzame Centrale As: ■ Klimaat en Energie; ■ Duurzame Mobiliteit; ■ Duurzame Materialen; ■ Duurzame Leefomgeving.
Afspraken met derden De gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel en Tytsjerksteradiel onderschrijven de keuze voor het tracé. Met deze gemeenten zijn tevens afspraken gemaakt voor co-financiering. Dit is vastgelegd in een overeenkomst tussen de provincie en de drie eerdere genoemde gemeenten. Financiering Investeringskrediet vastgesteld tracé De Centrale As € 235 mln. Exclusief btw, prijspeil 2006 (taakstellend) Provincie Gemeenten
€ 200 mln. € 35 mln.
Tijdens de besluitvorming omtrent het Provinciaal Inpassingsplan is € 17 mln. extra financiering toegevoegd voor een aantal scopewijzigingen.
Tijdschema/mijlpalen Start uitvoering najaar 2011/voorjaar 2012, oplevering eind 2015. Om te komen tot een afgewogen en integraal maatregelenpakket is een MER/tracé-studie uitgevoerd. Op 17 mei 2006 hebben Provinciale Staten de tracékeuze bepaald. Op 13 december 2006 is het realisatiebesluit genomen door de Provinciale Staten. De gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel en Tytsjerksteradiel hebben dit besluit genomen in maart 2007. In 2009 is de eerste stap gezet om een definitief Provinciaal Inpassingplan op te stellen. In haar vergadering van 23 juni 2010 heeft Provinciale Staten het Provinciaal Inpassingsplan vastgesteld. Planning in 2012 Aanbesteding Projectonderdelen Noord en Zuid. Start uitvoering Zuid (rondweg Garyp) Historie van het project Tijdens de vaststelling van het Provinciaal Inpassingsplan zijn een aantal scopewijzigingen doorgevoerd die met name betrekking hebben op ruimtelijke kwaliteit en een betere functionaliteit. Hiervoor is extra budget beschikbaar gesteld door PS.
Fryslân Feilich Foarût 119
2015
Onderdoorgang De Tike onderdeel van de Centrale As
Probleem De kruising van de N356 met de Polderdyk en de Susterwei wordt door de groei van het verkeersaanbod op de N356 als onveilig ervaren. Dat is het geval over het gehele wegvak Sumar – Nijega dat onderdeel uitmaakt van De Centrale As, de aanleg van de nieuwe weg van Dokkum naar de N31 inclusief beide rondwegen Hurdegaryp en Garyp. Voor De Centrale As is het Provinciaal Inpassingsplan (PIP, bestemmingsplan voor de weg) op 23 juni 2010 door PS vastgesteld. Voorgestelde maatregelen De maatregel is het realiseren van een onderdoorgang voor alle autoverkeer met een gescheiden fietspad. Uitwisseling van verkeer van de Polderdyk en Susterwei naar de N356, De Centrale As is dan niet meer mogelijk. Deze maatregel is in 2006 integraal onderdeel geworden van het project De Centrale As, deelgebied Zuid (Zuid 2). Beoogd effect Een duurzame verkeersveilige oplossing in het perspectief van de integrale verkeersveiligheid welke ten grondslag ligt aan het concept De Centrale As.
Afspraken met derden Met de omgeving is al geruime tijd, in eerste instantie als zelfstandig project, en na 2006 integraal met De Centrale As ruim en breed overleg gevoerd met dorpsbelangen en de beide gemeenten. Over diverse thema’s zijn afspraken gemaakt en voor zover van toepassing en gehonoreerd verwerkt in het definitief ontwerp dat nu voorligt voor nadere uitwerking ten behoeve van de uitvoeringscontracten. Financiering Na het Realisatiebesluit (door Provinciale Staten) eind 2006 van De Centrale As is het resterende budget van dit project overgeheveld naar het budget van De Centrale As. Tevens komt dit onderdeel nog voor een BDU subsidie in aanmerking. Tijdschema/mijlpalen De maatregel bij De Tike wordt integraal met onderdeel Zuid 2 (wegvak Sumar – Nijega) uitgevoerd en is volgens planning van febr. 2014 – sept. 2015. De benodigde besluitvormingen zijn inmiddels gepasseerd.
Ruimtelijke kwaliteit De oplossing is integraal meegenomen in het landschapsplan De Centrale As en daarmee ruimtelijk landschappelijk adequaat ingepast. Verwezen wordt naar het landschapsplan welke onderdeel uitmaakt van het PIP.
Planning in 2012 In 2012 zal vooral de voorbereiding van het uitvoeringscontract (E&C) aan de orde zijn van Zuid 2, maar daarnaast ook alvast voorbereidingen voor verleggingswerkzaamheden kabels en leidingen, grondaankopen (integraal De Centrale As), etc.
Duurzaamheid In het project De Centrale As staat duurzaamheid hoog in het vaandel niet alleen qua verkeersveiligheid maar ook op andere thema’s binnen duurzaamheid, zoals materiaalkeuzes, energieverbruik, verlichting, grondstromenplan, etc.
Historie van het project Er is al geruime tijd aandacht gevraagd voor de relatieve verkeersonveiligheid op dit kruispunt. De oplossing is uiteindelijk onderdeel geworden van De Centrale As en de voorbereiding en uitvoering vindt ook in dat kader plaats.
120 Uitvoeringsprogramma 2012
Reguliere en Kleine projecten Groot Onderhoud Deklagen Majeure Provinciale Projecten
Fryslân east
122 Uitvoeringsprogramma 2012
OV infrastructuur; aanpak haltes (2011) ■ N392 Terwispel – Komgrens Gorredijk (2011) ■ Carpoolprogramma 2010 – 2012 (2012) ■ N358 Lutkepost – Augustinusga 2e fase (2012) ■ N358 Opwaardering Skieding – Uterwei (2013) ■ N369 Kootstermolen – Kootstertille (2014) ■ N392 Rondweg Gorredijk (2014) ■ N369 Aansluiting N31 Drachten Noard (2014) ■
Fryslân east
Reguliere en Kleine Projecten
2011
OV Infrastructuur; aanpak haltes
(N356)
Planv. + voorbereiding 2006
2007
Uitvoering 2008
2009
2010
2011
Verkeer & Waterstaat vastgestelde inrichtingseisen voor verbetering van de toegankelijkheid. Beoogd effect In Fryslân is nu ruim 44% van de bushaltes aangepast. Deze verplichting rust op alle wegbeheerders in Fryslân. Voor de provincie gaat het dan om ruim 175 bushaltes. Ruimtelijke kwaliteit Er wordt gewerkt met standaardoplossingen voor de ophogingen, maar er wordt wel gekeken of de haltes en de gebruikte materialen in de omgeving passen. Duurzaamheid Het openbaar vervoernet wordt op de langere termijn steeds flexibeler. De plaats of überhaupt de aanwezigheid van een halte ligt niet meer bij alle provinciale wegen buiten de kom voor jaren vast. De gekozen oplossingen zijn zoveel mogelijk prefab, zodat ze relatief eenvoudig te (ver)plaatsen of te verwijderen zijn.
Probleem 2011 zullen op grond van de wet ‘Gelijke behandeling Gehandicapten en Chronisch Zieken’ minimaal 44% van de openbaar vervoervoorzieningen toegankelijk moeten zijn voor mensen met een fysieke beperking. Door de eisen voor bushaltes aan te scherpen wordt de bus als vervoermiddel toegankelijk voor een steeds groter wordende groep minder mobiele mensen (rolstoelen, rollators, kinderwagens etcetera). Voorgestelde maatregelen De aanpak van de provinciale haltes is gespreid over de jaren 2008 tot en met 2011. De eerste twee tranches 2008 en 2009 (ca. 135 st.) zijn uitgevoerd op de belangrijkste haltes/routes en de haltes die in ‘werk-met-werk’ situaties worden aangepast. De bushaltes voldoen aan de door het Ministerie van
124 Uitvoeringsprogramma 2012
Afspraken met derden Alle wegbeheerders dragen zorg voor de haltes die bij hun in beheer zijn. Het totale maatregelenpakket is als Implementatieplan aangeboden aan het Rijk. Het Rijk stelt op basis daarvan een totale bijdrage beschikbaar van ongeveer 40% van de projectkosten. Voor Fryslân is dit een subsidie van € 5.200 per halte. Financiering Provincie
€
Bijdrage Rijk Totaal:
€ 920.000,€ 1.839.000,-
939.000,-
Tijdschema/mijlpalen 2011 Uitvoering en oplevering laatste haltes.
2011
Terwispel – Komgrens Gorredijk (N392)
Planvorming + voorbereiding 2004
2008
2009
Uitvoering 2010
2011
2012
Voorgestelde maatregelen Verbreding tot 7,2 meter en de aanleg van een landbouwpad met fietspad. Beoogd effect De weg is ingericht als gebiedsontsluitingsweg. Ruimtelijke kwaliteit De populieren langs de kant van de weg waren in slechte staat en worden vervangen door landschapseigen beplanting (Essen). Bedoeling was het landbouwpad een landelijke uitstraling te geven. Hiertoe iseen pilot met verschillende verhardingsconstructies uitgevoerd. Afspraken met derden Het project maakt onderdeel uit van een pakket bestuurlijke afspraken, gemaakt met de gemeente Opsterland in het kader van de rondweg Gorredijk. Plaatselijk Belang Terwispel en aanwonenden zijn betrokken bij de voorbereiding. Financiering Provincie Derden Totaal
€ 2.182.500,€ 750.000, € 2.932.500,-
Planning in 2012 In voorjaar 2012 wordt beplanting aangebracht en in 2012 wordt landbouwpad geëvalueerd en zonodig verharding aangepakt al resultaten tegenvallen.
Probleem De weginrichting was niet in overeenstemming met de verkeersfunctie. De verkeersintensiteit is dusdanig hoog dat conflicten ontstaan met het landbouwverkeer. De weg was gezien haar functie en hoeveelheid verkeer veel te smal.
Historie van het project De bestemmingsplanprocedure voor de weg is onderdeel is van een groter geheel (aanpassing bestemmingsplan buitengebied). Deze procedure heeft ongeveer één jaar vertraging opgelopen. In overleg met de gemeente Opsterland is besloten om het wegonderdeel er uit te lichten en voor het wegendeel is een verkorte WRO procedure gevolgd.
Fryslân Feilich Foarût 125
2012
Carpoolprogramma 2010-2012 (div)
Planv. + voorbereiding 2010
2011
Uitvoering 2012
Beoogd effect Een geactualiseerd carpoolprogramma. Duurzaamheid Het carpoolbeleid is er op gericht om gedeeld autogebruik te stimuleren en daarmee onnodig autogebruik te voorkomen. Afspraken met derden Vooralsnog is Oudeschoot het project waar nu concreet aan wordt gewerkt. Er wordt in samenwerking met diverse betrokken partijen (Dienst Landelijk Gebied en gemeente Heerenveen) een integraal plan voor het gebied bij Oudeschoot ontwikkeld. In het globale plan zijn naast de realisatie van een definitief carpoolterrein ook nog een aantal andere wensen meegenomen voor het inrichten van een natuurgebied aan de oostkant van de A32, voor het versterken van toeristische fietsroutes nabij Heerenveen Zuid. Uit de plancontouren is de locatie van de carpoolplaats bepaald.
Probleem Om het carpoolen ook in de toekomst verder te bevorderen, is het noodzakelijk om te bekijken waar nieuwe voorzieningen nodig zijn en welke bestaande locaties uitgebreid en/of verbeterd moeten worden. Voorgestelde maatregelen Het carpoolbeleid is in 2011 geactualiseerd en op basis daarvan wordt een nieuw carpoolprogramma voor de komende jaren opgesteld. Daarnaast wordt studie verricht naar mogelijke locaties en inrichtingsvormen nabij de A7-de Skieding/Frieschepalen en Veenwouden Quatrebras (wordt straks meegenomen bij Centrale As). Als concrete projecten zijn opgenomen de uitbreiding van de locatie N355 Opperkoaten (gereed) en de aanleg van twee nieuwe carpoolplaatsen A32/N380 Oudeschoot en A31/N390 Midlum (wordt straks meegenomen bij traverse Harlingen).
126 Uitvoeringsprogramma 2012
Financiering Provincie
€ 300.000,-
Tijdschema/Mijlpalen Afhankelijk van voortgang planproces uitvoering Oudeschoot in 2012. Planning in 2012 Actualisatie carpoolprogramma en voorbereiding projecten.
2013
Lutkepost-Augustinusga 2e fase (N358)
Planvorming + voorbereiding 2003
2009
2010
Uitvoering 2011
2012
2013
Beoogd effect Een verhoging van de verkeersveiligheid in bochten en op de kruispunten, en vermindering hinder op hoofdrijbaan ten gevolge van langzaam rijdend landbouwverkeer Ruimtelijke kwaliteit Er is zorg geweest voor de inpassing van de weg die door de EHS (Ecologische Hoofd Structuur) loopt. De weg en de taluds naar de brug toe zijn nu in principe al opgelegd en redelijk dominant in het landschap. Duurzaamheid Bestaande materialen en funderingen worden zoveel mogelijk hergebruikt. Het zand dat als voorbelasting wordt aangebracht wordt in tweede instantie elders in de weg verwerkt. Afspraken met derden De gemeente heeft een bijdrage van € 350.000,- toegezegd.
Probleem De vormgeving van de weg komt niet overeen met de functie van de weg. Het landbouwverkeer moet gebruik maken van de hoofdrijbaan. Hierdoor ontstaan vaak onveilige inhaalacties vooral in de spitsperioden. Voorgestelde maatregelen Er wordt een gevaarlijke bocht verruimd, twee kruispunten worden veiliger gemaakt, een stuk landbouwpad met fietspad aangebracht, het fietspad wordt verbreed, een groot aantal uitritten en een ondergeschikte zijweg op de hoofdrijbaan wordt opgeheven en omgeleid via nieuwe ontsluitingspaden. Eerst was het de bedoeling een landbouwpad met fietspad over de volle lengte aan te leggen, exclusief de brug. Dit gedeelte vervalt, er worden nu twee passeerplaatsen langs de hoofdrijbaan aangebracht.
Financiering 2e fase Provincie € 2.106.500,Derden Totaal
€ 1.950.000,€ 4.056.500,-
Tijdschema/mijlpalen Maken van nieuw ontwerp en bestek Planning in 2012 Aanbesteding eind 2012, begin 2013. Historie van het project Er is gekeken naar de samenhang met project SkiedingUterwei. Ook hier zal zonder grootschalige sloop van woningen niet een doorgaande parallelstructuur kunnen worden gerealiseerd, dit heeft geleid tot heroverweging van de projectuitgangspunten. Deze ontwikkeling vormde een pas op de plaats voor het project Lutkepost – Augustinusga.2010
Fryslân Feilich Foarût 127
2013 e.v. Opwaardering Skieding - Uterwei (N358)
Planvorming + voorbereiding 2009
2010
2012
Uitvoering 2013
2014
mogelijkheden blijft bieden voor verdere uitbreiding. Met behulp van camera’s en metingen wordt het effect van de passeerstroken op het landbouwverkeer en het overige verkeer onderzocht. Beoogd effect Doel van dit project is de verkeersveiligheid en doorstroming te verbeteren door de inrichting van de weg meer in overeenstemming te brengen met de functie. Ruimtelijke kwaliteit Vanaf het begin is een provinciale landschapsarchitect betrokken bij het project en waar mogelijk worden in het schetsstadium al landschappelijke voorwaarden meegenomen. Afspraken met derden Overleg met gemeente en aanwonenden zal in een open planproces plaatsvinden. Financiering Provincie € 8.667.000, Probleem Op de wegen in Noordoost Fryslân komen relatief veel verkeersongevallen voor en is regelmatig sprake van vertraging en sluipverkeer. Ook is de ontsluiting op het landelijke hoofdwegennet onvoldoende. De inrichting van de N358 tussen Buitenpost en de A7 kent doorstromingen verkeersveiligheidsproblemen. Oorzaak zijn onder andere het landbouwverkeer op de hoofdrijbaan en de vele inritten op de N358. Naast het doorstromingsprobleem (bereikbaarheid) speelt het verkeersveiligheidsprobleem op de afslag Folgersterloane en de aansluiting met de A7 een (beperkte) rol. Voorgestelde maatregelen In combinatie met groot onderhoud wordt de N358 tussen de afslag Augustinusga en de aansluiting met de A7 verbeterd (breedte 6.80 m en aangepaste belijning). Verdere verbreding is niet kostenefficiënt. Er wordt in dit project gezocht naar “een oplossing op maat” die aan de grootste knelpunten tegemoet komt en tegelijk
128 Uitvoeringsprogramma 2012
Tijdschema/mijlpalen Er zijn in overleg met de gemeenten in de regio bestuurlijke afspraken gemaakt over de uit te werken detailvariant. Uitvoering zal naar alle waarschijnlijkheid in 2013 en 2014 plaatsvinden. Planning in 2012 Uitwerkingen ontwerp tot bestek Historie van het project Er is gekeken naar de samenhang met project LutkepostAugustinusga. Er zal zonder grootschalige sloop van woningen niet een doorgaande parallelstructuur kunnen worden gerealiseerd. Dit heeft geleid tot heroverweging van de projectuitgangspunten. Deze ontwikkeling maakt dat nu relatief gelijktijdig een plan wordt uitgewerkt met het daardoor vertraagde project Lutkepost – Augustinusga.
2014
Kootstermolen – Kootstertille (N369)
Planvorming + voorbereiding 2009
2011
Uitvoering 2013
2012
2014
weinig mogelijk om een adequate structuur te realiseren. Samen met aanwonenden wordt gezocht naar een veiliger manier om met name fietsers en voetgangers te ontsluiten. De weg wordt met het groot onderhoud opgewaardeerd en dan worden ook de nieuwe maatregelen uitgevoerd. Beoogd effect Verbeteren veiligheid en oversteekbaarheid, leefbaarheid (verkeersgeluid) Ruimtelijke kwaliteit Handhaving bestaande laankarakter, elzensingels en kenmerkende bebouwingsstructuren Duurzaamheid Hergebruik bestaande funderingen Financiering Provincie € 1.720.000,- (dit is exclusief € 300.000,- uit de provinciale onderhoudsmiddelen). Probleem Het wegvak Kootstermolen – Kootstertille heeft een wegomgeving die op gespannen voet staat met de gebiedsontsluitingsfunctie van de weg. Door de vele bebouwing aan weerzijden van de weg zijn er relatief veel perceelaansluitingen rechtstreeks op de weg. De combinatie van deze bebouwing en de hoge verkeersdruk leidt tot een afnemende leefbaarheid en een hoge geluidsbelasting. Doordat de rest van de route (Betonwei, rondweg Drogeham, rondweg Rottevalle) het afgelopen decennium aanzienlijk is opgewaardeerd is de verkeersintensiteit sterk toegenomen. Dit geeft vooral leefbaarheid- en oversteekbaarheidsproblemen op dit wegvak. Voorgestelde maatregelen Het wegvak N369 Kootstermolen - Kootstertille is de laatste schakel van de N369 die nog moet worden opgewaardeerd. Aan weerzijden staan woningen en bedrijven dicht op de weg. Zonder grootschalige sloop is er
Tijdschema/mijlpalen In verband met de versobering van het project lift uitvoering mee met het in 2014 geplande groot onderhoud, in plaats van andersom. Planning in 2012 Uitwerking ontwerp samen met bevolking Historie van het project Het projectbudget is ten gevolge van de geringe mogelijkheden in het ruimtelijke profiel en de bezuinigingstaakstellingen in 2010 met € 4,6 miljoen verlaagd. Het project stond gepland voor 2012, maar wordt nu gecombineerd met groot onderhoud in 2014. Bij de verdere voorbereiding bleek dat van het resterende budget geen maatregelen van voldoende kwaliteit konden worden geleverd. Na gesprekken met aanwonenden is toegezegd een plan te presenteren dat tegemoet zal komen aan de problemen. Begin 2012 zijn hiervoor de benodigde middelen beschikbaar gesteld.
Fryslân Feilich Foarût 129
2014
Rondweg Gorredijk (N392)
Planvorming + voorbereiding 2003
2011
Uitvoering 2012
2013
2014
Afspraken met derden Het project maakt onderdeel uit van een pakket bestuurlijke afspraken met de gemeente Opsterland in het kader van de wegenstructuur rondom Gorredijk. Herinrichting van de “oude” provinciale route door het centrum wordt door de gemeente Opsterland bekostigd en uitgevoerd. Financiering Provincie Derden Totaal
€ 5.195.000,€ 5.959.000,€ 11.154.000,-
Planning in 2012 Start uitvoering rondweg
Probleem Het gaat hier om veiligheids- en leefbaarheidproblemen in de bebouwde kom door de grote hoeveelheid doorgaand verkeer. De brede doorgaande route mist het verblijfskarakter. Dit karakter kan pas versterkt worden wanneer het doorgaande verkeer om het dorp heen wordt geleid. Zo ontstaat een heldere verkeersstructuur en een betere ontsluiting van Gorredijk en het achterland. Voorgestelde maatregelen Aanleg van een rondweg (gebiedsontsluitingsweg) en herinrichting van het centrum tot 30 km/u gebied. Beoogd effect De verkeersveiligheid en leefbaarheid is vergroot.
130 Uitvoeringsprogramma 2012
Historie van het project Het bestemmingsplan is in juli 2007 door de Raad van State gedeeltelijk goedgekeurd. Op basis van deze uitspraak is het plan door de gemeente herzien. De grondverwerving verliep moeizaam. De provincie is daarom gestart met de onteigeningsprocedure, wat een positief effect heeft gehad op de onderhandelingen. Inmiddels is de aankoop van de grond daardoor toch via “normale” weg geregeld. Omdat deze procedures en onderhandelingen zoveel extra tijd hebben gekost (4 jaar) is dit traject het project sterk vertraagd.
2014
Aansluiting N31 Drachten Noord (N369)
Planvorming + voorbereiding 2009
2011
2012
Uitvoering 2013
2014
Ruimtelijke kwaliteit Voorzieningen worden binnen de grenzen van het bestaande bestemmingsplan en conform de daarvoor geldende verkeersnormen aangelegd. Rottevalle
Duurzaamheid. Voor zover mogelijk wordt hergebruik van vrijkomende materialen toegepast.
N369 Opeinde
Afspraken met derden Er zijn afspraken gemaakt met gemeente en Rijkswaterstaat.
Financiering Provincie: Derden: Totaal:
€ 1.140.000,€ 1.000.000,€ 2.140.000,-
Tijdschema/mijlpalen Het project moet uiterlijk in 2014 zijn afgerond i.v.m. de rijksbijdrage. Probleem Rond de aansluiting zijn de volgende problemen geïnventariseerd: ■ Op- afrit N31 noord: bereikbaarheidsknelpunt ■ Op- afrit N31 zuid: bereikbaarheidsknelpunt ■ Op- afrit N31 zuid: verkeersveiligheidknelpunt ■ Onvoldoende voorzieningen voor carpoolers ■ Onvoldoende voorzieningen voor het openbaar vervoer ■ Veiligheid afwikkeling fietsverkeer, alsmede de kwaliteit voor dit fietsverkeer Voorgestelde maatregelen ■ Een rotonde op de noordelijke en een rotonde op de
zuidelijke aansluiting. ■ Een carpoolvoorziening met voldoende capaciteit Beoogd effect Verbetering verkeersveiligheid en doorstroming
Planning in 2012 De verdere voorbereiding wordt weer opgepakt. Historie van het project Het project is in 2010 uit het programma geschrapt omdat de randvoorwaardelijke bijdrage van het Rijk niet door kon gaan. Medio 2011 heeft Rijkswaterstaat meegedeeld haar bijdrage alsnog beschikbaar te kunnen stellen. De gemeente en de provincie hebben het project begin 2012 daarom weer in de programmering opgenomen.
132 Uitvoeringsprogramma 2012
Fryslân east
Groot onderhoud deklagen
Fryslân Feilich Foarût 133
2012-20132014-2015
Groot Onderhoud Deklagen Uitvoering
Uitvoering
Uitvoering
Uitvoering
2012
2013
2014
2015
Groot onderhoud deklagen 2012 Groot onderhoud deklagen 2013 ■ N355, hoofdrijbaan Twijzel – Buitenpost Hectometer 19.50 – 23.75 Groot onderhoud deklagen 2014 ■ N358, hoofdrijbaan Surhuisterveen – rijksweg A7 Hectometer 39.70 – 41.20 en 41.26 – 46.10 ■ N358, fietspad De Scheiding Hectometer 41.26 – 47.14 ■ N380, fietspad Oudeschoot – Jubbega Hectometer 0.00 – 11.50 Groot onderhoud deklagen 2015 ■ N369, hoofdrijbaan Kootstertille – Twijzel Hectometer 10.18 – 12.54 ■ N369, fietspad Kootstertille – Twijzel Hectometer 10.08 – 12.53
Probleem Schade aan oppervlak verharding. Voorgestelde maatregelen Werkzaamheden zoals herstraten, het aanbrengen van slijt- en deklagen. Beoogd effect Herstel schade conform uitgangspunten onderhoudsbeleidsplan. Duurzaamheid De uitvoering van de werkzaamheden wordt gecombineerd met overige projecten (bijvoorbeeld de haltevoorzieningen), kleine reconstructies en kleine infrastructure-
134 Uitvoeringsprogramma 2012
le knelpunten. Vrijkomende materialen die voor hergebruik in aanmerking komen, worden of in het bestaande werk of in andere werken toegepast (bijvoorbeeld freesasfalt). De nieuw aan te brengen markeringen zullen bestaan uit duurzame materialen (agglomeraat) volgens de ‘DEHK-normering’ (essentiële herkenbaarheidkenmerken). Afspraken met derden In verband met omleidingroutes vindt overleg plaats met gemeenten, openbaar vervoer, bedrijven en politie. Financiering Per jaar is voor de gehele provincie een budget van afgerond € 2.100.000,- beschikbaar.
N355 Rondweg Buitenpost (2012) ■ N381 Drachten – Drentse grens (2014) ■ RSP project Bereikbaarheid Leeuwarden: ■ onderdeel Drachtsterweg/ Drachtsterplein met aquaduct Van Harinxmakanaal (2014) RSP project Bereikbaarheid Heerenveen: (2018) ■
Fryslân east
Majeure Projecten
2012
Rondweg Buitenpost (N355)
Planvorming + voorbereiding
@Wout Weterings
2005
2009
Uitvoering 2010
2011
2012
keuze voor het type landhoofden en boombeplanting is rekening gehouden met het continueren van deze route. Ook wordt rekening gehouden met tijdelijke maatregelen hiervoor. Duurzaamheid Bekeken wordt in hoeverre hergebruik kan worden gemaakt van zand en/of bagger uit andere naburige wegen- en waterprojecten.
Probleem Het doorgaande verkeer van de N355 gaat nu nog door de dorpskom van Buitenpost, dit zorgt voor een groot aantal knelpunten. Deze knelpunten worden opgelost door de aanleg van een rondweg om Buitenpost. De rondweg past binnen de regionale visie op de wegenstructuur in Noordoost Fryslân bestaande uit de Centrale As door het centrum van het gebied en op de flanken 80 km/uur verbindingen. Voorgestelde maatregelen Aanleg van een zuidoostelijke rondweg, inclusief een viaduct ter hoogte van de kruising met het spoor Leeuwarden - Groningen en aanleg van een noordelijke ontsluitingsweg voor het bedrijventerrein. Ook wordt de aansluiting van de Trekweg verlegd. Beoogd effect Vergroten verkeersveiligheid, leefbaarheid en doorstroming. Ruimtelijke kwaliteit Er is een positief welstandsadvies gegeven voor het spoorwegviaduct. Langs het spoor en de laanbeplanting bevindt zich een vliegroute voor vleermuizen. In de
136 Uitvoeringsprogramma 2012
Afspraken met derden De gemeente Achtkarspelen trekt het project waarbij de provincie in overleg met de gemeente een programma van eisen formuleert waaraan de voorbereiding en de uitvoering dient te voldoen. De provincie heeft daarbij een toetsende rol. Er is een overeenkomst afgesloten waarin de nadere afspraken zijn vastgelegd. Financiering Totale kostenraming Derden Provincie
€ 13,90 mln € 9,52 mln € 4,38 mln
Tijdschema/mijlpalen Start uitvoering winter 2009/2010 en gereed halverwege 2012 Planning in 2012 Project is in uitvoering, in 2011 realisatie spoorwegviaduct Historie van het project Vanwege het grote belang voor de gemeente Achtkarspelen is in 2001 afgesproken dat de gemeente haar aandeel voor een groot deel in natura bijdraagt, door de voorbereidingen en realisatie “als ondernemer” voor haar rekening te nemen
Fryslân Feilich Foarût 137
2014
Drachten – Drentse grens (N381)
Beoogd effect ■ Verbeteren bereikbaarheid richting Drenthe en Duitsland; ■ Betere verbinding tussen economische kernzones; ■ Realiseren van een Duurzaam Veilig wegennetwerk in
Zuidoost Fryslân; ■ Verbeteren van de verkeersveiligheid op en om de N381; ■ Verbeteren van de leefbaarheid in het gebied rond de
N381.
Probleem De functie, de vormgeving en het gebruik van de N381 Drachten - Drentse grens zijn niet op elkaar afgestemd. Daarnaast doen zich, zowel op de N381 als in het omliggende gebied, problemen voor op het gebied van verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid. Vanuit het oogpunt van ‘Duurzaam Veilig’ is het wenselijk dat functie, vormgeving en gebruik met elkaar in overeenstemming worden gebracht. De N381 vormt een verbinding tussen de economische kernzones in Noord Nederland en vervult een belangrijke functie in het wegennet. Dit kenmerkt zich door het hoge percentage vrachtverkeer op het Friese deel van de N381 (20% ten opzichte van gemiddeld 12,5% op Friese provinciale wegen). Voorgestelde maatregelen De provinciale weg N381 Drachten – Drentse grens zal worden opgewaardeerd tot een stroomweg (100 km/uur) met ongelijkvloerse kruisingen. Op 10 februari 2010 hebben Provinciale Staten ingestemd met het Realisatiebesluit N381 Drachten – Drentse grens. De Staten hebben besloten om het noordelijk deel (Drachten – Donkerbroek) dubbelbaans uit te voeren. De gemeenten in Zuidoost Fryslân leveren hieraan een financiële bijdrage. Tijdens het Realisatiebesluit van de N381 hebben de Staten ingestemd met onder meer een verdiepte ligging van de N381 ter plaatse van de kruisingen met de Weinterp (Wijnjewoude) en ’t West (Donkerbroek).
138 Uitvoeringsprogramma 2012
Ruimtelijke kwaliteit Vanuit het project N381 Drachten – Drentse grens wordt veel aandacht besteed aan een verantwoorde landschappelijke en ecologische inpassing van de N381. Bij de planvorming en uitwerking van maatregelen zijn leden van het ‘ruimtelijk kwaliteitsteam’ van de provincie nauw betrokken. De scopevraagstukken, waarmee de Staten bij het Realisatiebesluit hebben ingestemd, vloeien voort uit de Landschappelijke Inpassingsvisie voor de N381 en zijn daarom gewenst om de ‘ruimtelijke kwaliteit’ nog verder te verbeteren. De Landschappelijke Inpassingsvisie is leidend voor zowel de essentiële ‘groene’ maatregelen uit het Provinciaal Inpassingsplan als voor de plannen vanuit de gebiedsontwikkeling. Duurzaamheid Voor het project N381 Drachten – Drentse grens is in 2009 een duurzaamheidsanalyse uitgevoerd. In deze analyse zijn duurzaamheidsopties onderzocht, die kunnen bijdragen aan een zo duurzaam mogelijke N381. De Staten hebben bij het Realisatiebesluit van de N381 budget beschikbaar gesteld om een aantal kansrijke duurzaamheidsopties verder uit te werken. Bovendien is in het kader van de gebiedsontwikkeling N381 een werkgroep samengesteld, die zich zal richten op het thema duurzaamheid. In 2011 zijn de duurzaamheidsopties voor zowel het wegtracé als de gebiedsontwikkeling verder uitgewerkt in concrete maatregelen. Afspraken met derden In de bestuursovereenkomst van 18-2-2011 is vastgelegd dat de gemeenten Smallingerland, Opsterland en Ooststellingwerf in totaal € 3 miljoen zullen bijdragen
aan de dubbelbaans uitvoering van de N381 van Drachten tot Donkerbroek. Aanvankelijk was berekend dat 20 tot 22 miljoen euro nodig was voor deze dubbelbaans uitvoering. Nu de plannen nog meer zijn uitgewerkt en versoberd, is 18 miljoen euro genoeg. Er wordt niet bezuinigd op de landschappelijke en ecologische inpassing van de weg. Een belangrijke afspraak in de bestuursovereenkomst is dat wanneer de gemeentelijke bijdrage niet of niet helemaal nodig is voor de verdubbeling, dat dit geld dan wordt geïnvesteerd in de gebiedsontwikkeling. Die kans ontstaat wanneer het project afsluit met een positief saldo, maar ook wanneer het Rijk alsnog besluit om mee te betalen. Financiering Provinciale Staten hebben € 146,3 miljoen (inclusief bouwrente en prijsindexatie) beschikbaar gesteld voor het realiseren van een enkelbaans tracé van de N381 Drachten – Drentse grens. Provinciale Staten hebben aanvullend € 15 miljoen beschikbaar gesteld voor het realiseren van een dubbelbaans tracé tussen Drachten en Donkerbroek. In de bestuursovereenkomst van 18 februari 2011 is vastgelegd dat de gemeenten Smallingerland, Opsterland en Ooststellingwerf in totaal € 3 miljoen zullen bijdragen aan de dubbelbaans uitvoering van de N381 van Drachten tot Donkerbroek. Het project N381 Drachten – Drentse grens is hiermee volledig financieel gedekt.
Tijdschema/mijlpalen – 10 februari 2010: Provinciale Staten stemmen in met Realisatiebesluit N381; – 18 februari 2011: Gemeenten en Provincie ondertekenen Bestuursovereenkomst; – 10 mei 2011: Gedeputeerde Staten stellen Ontwerp Provinciaal Inpassingsplan vast; – 30 november 2011: Provinciale Staten stellen het Provinciaal Inpassingsplan (PIP) N381 Drachten – Drentse grens vast. – Eind 2012: Start uitvoering. Planning in 2012 Eventuele beroepsprocedure bij de Raad van State; Verwerven van de gronden/ onteigening; Technische uitwerking (afhankelijk van aanbestedingsvorm). Het project N381 Drachten – Drentse grens ligt op schema. Het is een krappe en daarmee risicovolle planning. Dat geldt in het bijzonder voor de PIP-procedure en de grondverwerving. Vooral de termijn van een eventuele procedure bij de Raad van State is niet beheersbaar. Echter, de planning is niet onhaalbaar. Historie van het project In zowel het huidige (2006) als het voorgaande (1999) Provinciaal Verkeer en Vervoer Plan (PVVP) is opgenomen dat de provinciale weg Drachten - Drentse grens (N381) de functie van stroomweg vervult. De weg moet worden ingericht als autoweg met ongelijkvloerse aansluitingen.
Fryslân Feilich Foarût 139
2014 RSP-project Bereikbaarheid Leeuwarden onderdeel Drachtsterweg/Drachtsterplein, met aquaduct Van Harinxmakanaal
Probleem Congestie op deze invalsweg vormt een bedreiging van de bereikbaarheid van Leeuwarden. De ontwikkeling van Leeuwarden aan de zuidzijde versterkt dit probleem. Daarbij is er een conflict tussen het wegverkeer en het waterverkeer over het Van Harinxmakanaal, waardoor ook lange wachttijden op het water ontstaan. De oplossing ligt in een reconstructie van het Drachtsterplein en het kruispunt Zuiderburen, en in een aquaduct onder het Van Harinxmakanaal. De weg wordt beheerd door de gemeente Leeuwarden; de kanaalkruising is van de provincie Fryslân. De aanpak is gemeenschappelijk. Voorgestelde maatregelen ■ Drachtsterplein: een compact kruispunt met verkeers-
lichten geregeld en half verhoogd aangelegd, met
140 Uitvoeringsprogramma 2011
4 half verdiepte fietstunnels en 2 vrije rechtsafstroken (naar de Hemrik en vanaf het MCL). ■ Kanaalkruising: een 2x2 strooks aquaduct met fietsvoetpad aan de westzijde, te bouwen naast de bestaande brug. De brug wordt daarna gesloopt. ■ Kruising Goutum/Hempens-Teerns/Zuiderburen: een ongelijkvloerse aansluiting waarbij de Drachtsterweg verdiept ligt en blijvend verdiept blijft tot het aquaduct, incl. fietspad ‘Zuiderburen noord - Goutum noord’ en fiets-sloepenroute Wiarda. Hiervan is het aquaduct een provinciaal project. De verdere scope van het project is vastgesteld door de Raad van de gemeente Leeuwarden. Beoogd effect Een betere afwikkeling van de verkeersstromen.
Ruimtelijke kwaliteit De herinrichting van het openbare gebied (met name in de wijk Aldlân) maakt deel uit van de scope van het totale project Drachtsterweg e.o.. Ideeën hierover moeten nog worden uitgewerkt. Ook de beoogde verbindingen tussen Zuiderburen en Goutum voor fietsers en voor sloepen behoren tot deze scope. Deze maatregelen beogen een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit. Voor de inpassing en architectuur van de kunstwerken in zowel Haak als invalswegen, waaronder de Drachtsterweg, is een zogenaamd Ambitiedocument opgesteld. Dit document dient als toetsingskader voor de bouwvergunningen.
Met de gemeente Leeuwarden is afgesproken dat de provincie zorg draagt voor de uitvoering van het aquaduct met toebehoren inclusief het verdiepte deel van het tracé en de gemeente voor de andere onderdelen. De gemeente draagt zorg voor de regionale bijdrage.
Duurzaamheid De keuze voor een aquaduct is een toekomstbestendige maatregel. Conflicten tussen het vaarverkeer en het wegverkeer op deze kruising worden duurzaam opgelost.
Tijdschema/mijlpalen Geplande oplevering: 2014
Financiering De kosten van het totale project bedragen € 86 miljoen (exclusief BTW, prijspeil 2008). Hiervan wordt € 79,35 miljoen gedekt uit het rijksdeel in het RSP en € 6,65 miljoen door de gemeente Leeuwarden. De projectkosten worden opgesplitst naar aquaduct en overige onderdelen.
Planning in 2012 Afronding ruimtelijke procedure Verdere planvoorbereiding (engineering).
Afspraken met derden Het project maakt deel uit van het RSP-project Bereikbaarheid Leeuwarden, dat als concreet project is opgenomen in het in juni 2008 met het Rijk afgesloten convenant over het RSP. De andere onderdelen van dit RSP-project zijn de Westelijke Invalsweg en een bijdrage voor de Haak om Leeuwarden. Het project maakt voorts deel uit van de Overeenkomst programma bereikbaarheid Leeuwarden van 1 maart 2010.
Fryslân Feilich Foarût 141
2018
RSP-project Bereikbaarheid Heerenveen
Probleem In en rondom Heerenveen spelen verschillende verkeersproblemen. Veel van deze problemen zijn nu al dagelijks waarneembaar. Ook zullen er de komende jaren nieuwe problemen bijkomen als er geen maatregelen worden getroffen. Als er niet wordt ingegrepen neemt de verliestijd in de spitsperioden op het wegennet in en rondom Heerenveen dagelijks met bijna 75% toe. De groei van de verliestijd is veel groter dan de verwachte toename van verkeersbewegingen. Dit betekent dat het wegennet geen (rest)capaciteit heeft om de groei van het verkeer adequaat op te vangen. De belangrijkste problemen in Heerenveen concentreren zich rondom: ■ de doorstroming op het klaverblad Heerenveen; ■ toegankelijkheid van de stad bij de stedelijke aansluitingen op het hoofdwegennet; ■ op onderdelen van de gemeentelijke verdeelring ■ verkeershinder tijdens evenementen Voorgestelde maatregelen In 2009 zijn tussen Rijk en regio afspraken gemaakt om de verkeersproblematiek in en rond Heerenveen aan te pakken. Daarnaast zijn in RSP verband afspraken gemaakt om de gebiedsontwikkeling van Heerenveen en de ontwikkeling van het concept Stad van Sport te faciliteren. Hiervoor is een visie ontwikkeld op de verkeerstructuur voor de lange termijn. Voor het klaverblad Heerenveen moet de oplossing worden gezocht in het bieden van meer capaciteit. Hierover moeten afspraken met het Rijk worden gemaakt. Ten aanzien van de stedelijke ontsluiting wordt verkeer meer gespreid over de aansluitingen van de A32 als de A7. Om de ‘toegangscapaciteit’ van de stad te vergroten wordt langs de A32 een parallelstructuur aangelegd en wordt van de twee hele aansluitingen twee halve gemaakt. Op de gemeentelijke verdeelring is het voorstel om een aantal kruispunten te reconstrueren. En voor voetbalwedstrijden en andere evenementen wordt ver-
142 Uitvoeringsprogramma 2011
keer vanuit de verschillende windrichtingen naar bepaalde parkeerterreinen gestuurd. Dit, om opstoppingen en parkeeroverlast in woonwijken te verminderen. Ruimtelijke kwaliteit Het pakket aan infrastructuur maatregelen is bepaald nadat de stedelijke-ruimtelijke structuur voor het gebied is ontwikkeld. Duurzaamheid Het plan is toekomstvast. Elementen uit duurzaamheid worden in de planuitwerkingsfase ingebracht. Afspraken met derden Over deze oplossing en aanpak is een principeakkoord afgesloten tussen de gemeente Heerenveen en de wegbeheerder RWS. Het plan kan nu worden vertaald in een concreet project.
Financiering Binnen het RSP is €36 miljoen gereserveerd voor het infrastructuurpakket. De kosten voor een betere ontsluiting van de stad zijn ingeschat op circa €30mln. Het resterende budget kan worden aangewend voor de stedelijke verdeelring, maatregelen voor de aansluitingen op de A7 en voor de evenementensituatie. In de planuitwerking wordt de financiering nog uitgewerkt en nader bepaald. Planning in 2012 In 2012 wordt het plan verder uitontwikkeld. Conform de RSP afspraken moeten de maatregelen voor 2018 zijn uitgevoerd.
Fryslân Feilich Foarût 143
144 Uitvoeringsprogramma 2012
Reguliere en Kleine projecten Groot Onderhoud Deklagen Majeure Provinciale Projecten Rijksprojecten
Fryslân west
146 Uitvoeringsprogramma 2012
N359 Tjerkwerd – Parrega (2011 ■ N359 Kruispunt Workum (2011) ■ N354 Dearsum – Scharnegoutum 2e fase (2012) ■ N354 Afslag IJlst (2012) ■ N928 Woudsend – Balk (2012) ■ N359 Rondweg Lemmer (2012) ■ N354 Fietsroute Sneek – Woudsend (2013) ■ N359 Bolsward – Leeuwarden (2014) ■
Fryslân west
Reguliere en Kleine Projecten
2011
Tjerkwerd/Parrega (N359)
Planvorming + voorbereiding 2005
2008
Uitvoering 2009
2010
2011
waardoor Rytseterp is ontsloten voor fietsers/voetgangers naar de tunnel bij Tjerkwerd. Beoogd effect Verhogen van de verkeersveiligheid en opwaardering van de kruispunten passend binnen de aanpak van het totale gedeelte N359 Bolsward – Leeuwarden . Ruimtelijke kwaliteit Voor de ontwerpeisen van de fietstunnels is een beeldkwaliteitplan opgesteld zodat de te realiseren fietstunnels goed in het landschap passen. Duurzaamheid De fietspaden worden uitgevoerd in beton. Dit vergt minder onderhoud. Afspraken met derden Overleg is gevoerd met de gemeente, de betreffende dorpsbelangen en per dorp is een informatieavond gehouden. Met de gemeente zijn afspraken gemaakt over beheer, onderhoud en eigendom van diverse zaken. Probleem De kruispunten ter hoogte van Tjerkwerd, Parreganoord en Parrega-kern worden als onveilig ervaren. Het autoverkeer op de N359, een stroomweg, heeft hier een toegestane maximumsnelheid van 70 of 100 km/uur. Voor het verkeer is het steeds moeilijker de weg op te rijden c.q. te kruisen. Vooral voor fietsers is het gevaarlijk de weg over te steken op de plaatsen waar automobilisten 100 km/uur rijden. Voorgestelde maatregelen Het project voorziet in de aanleg van drie fietstunnels bij afslag Tjerkwerd, afslag Gaast en ter hoogte van de kern van Parrega. De twee bushaltes in Parrega worden vervangen door één centrale halte bij de geprojecteerde fietstunnel. Voor Ferwoude is een verbindend fietspad opgenomen dat aansluit op de fietstunnels bij Parrega. Het project bestaat verder uit een ontsluitend landbouwpad en voor de fietsers van Rytseterp is een voorziening aan de westzijde van de brug gerealiseerd,
148 Uitvoeringsprogramma 2011
Financiering Provincie
€ 4.175.000,-
BDU-bijdrage Totaal
€ 1.530.000,€ 5.705.000,-
Tijdschema/mijlpalen 2008 aanbesteding fietstunnels en fietspaden 2009 aanbesteding fietsbrug en ontsluiting Rytseterp 2010 oplevering fietsbrug en ontsluiting Rytseterp Planning in 2011 Uitvoering en oplevering van de fietstunnels. Historie van het project De fietstunnels en fietspaden zijn in 2008 ‘innovatief’ als D&C contract (design & construct) aanbesteed. De fietsbrug en ontsluiting Rytseterp zijn medio 2009 traditioneel aanbesteed.
2011
Kruispunt Workum (N359)
Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
Uitvoering 2011
Beoogd effect De veiligheid en doorstroming is verbeterd. Duurzaamheid Tegelijkertijd met de realisatie van de T-aansluiting zal het groot onderhoud wegen tussen de kruispunten worden uitgevoerd. Het groot onderhoud behelst het aanbrengen van een deklaag van ‘stil asfalt’. Door deze combinatie ontstaat een werk met werk situatie. Afspraken met derden Over de aanpak van het project zijn bestuurlijke afspraken gemaakt. In nauw overleg met de gemeente Nijefurd is de planinvulling tot stand gekomen. Financiering voor T-aansluiting Nijhuizen Provincie € 746.000,BDU € 350.000,Gemeente Totaal
Probleem Op de kruispunten N359 – afslag Workum noord/Nijhuizen en N359 – Workum centrum/NS station hebben in het verleden 19 ongevallen plaatsgevonden, waarvan 6 met letsel. Ondanks de stroomwegfunctie van de N359 is het landbouwverkeer ter hoogte van Workum toegestaan tijdelijk gebruik te maken van de N359. Uit verkeerskundig oogpunt dient het landbouwverkeer van de weg te worden gehaald.
€ 130.000,€ 1.226.000,-
Historie van het project Door de gecompliceerde eigendomsverhoudingen is het niet mogelijk de benodigde gronden in de minne te verwerven. Gezien de lange doorlooptijd is dit project opnieuw bekeken. Uit verkeerskundig oogpunt blijkt het op basis van de huidige inzichten mogelijk om de ontsluiting van Workum op de bestaande locatie te optimaliseren. Bij deze oplossing is het mogelijk om direct een doorstart te maken met het project, omdat voor deze oplossing geen gronden van particulieren nodig zijn.
Voorgestelde maatregelen In 2006/2007 is een rotonde aangelegd bij het kruispunt N359 – Workum centrum/NS-station. Er wordt een T-aansluiting gerealiseerd bij de kruising N359 – Workum noord/Nijhuizum. De afslag naar Nijhuizum zal worden omgeleid via een nieuw aan te leggen parallelweg over de brug tussen de afslagen Nijhuizum en Workum – NSstation.
Fryslân Feilich Foarût 149
2012 Dearsum - Scharnegoutum 2e fase (N354) Planvorming + voorbereiding 2004
2008
2009
Uitvoering 2010
2011
2012
Voorjaar 2012 zal worden gestart met herinrichting van de bebouwde kom van Dearsum tot een plein met een door verkeerslichten geregelde oversteek voor fietsers en voetgangers. Hierbij hoort ook de aanleg van de resterende landbouwopvangwegen en sanering van doorsteken en uitritten. Beoogd effect De verkeersveiligheid en doorstroming is verbeterd. Ruimtelijke kwaliteit Bij de planvorming en realisatie wordt rekening gehouden met de archeologische waarden van deze oude Middelseedyk en de vroegere dorpsterp van Dearsum Afspraken met derden Overleg met gemeente en aanwonenden in een open planproces. Toezegging van gemeente Boarnsterhim van 230.000 t.b.v. ontlasting dorpsstraat Dearsum van landbouwverkeer
Probleem De grote hoeveelheid uitritten en doorsteken naar de parallelweg zorgen voor onveilige verkeerssituaties op deze steeds drukker wordende weg. Het saneren van de vele aansluitingen vraagt om een uitgekiende parallelstructuur die niet als sluiproute mag worden gebruikt. Voorgestelde maatregelen Een snelle opwaardering naar de gewenste functie past vooreerst niet in het ruimtelijke en financiële plaatje. De ontwerpuitdaging was om binnen het bestaande profiel een sterke gebiedsontsluitingsweg te maken die veel verkeer kan verwerken. Na de zomer van 2009 is al gestart met de aanleg van een ovonde bij de afslag Nij Kleaster/Spearsterdyk. Hierbij hoort ook de aanleg van landbouwopvangpaden en sanering van doorsteken en uitritten.
150 Uitvoeringsprogramma 2011
Financiering Provincie Bijdrage gemeente
€ €
BDU Totaal
€ 500.000,€ 1.461.000,-
731.000,230.000,-
Tijdschema/mijlpalen 1e fase (ovonde) opgeleverd eind 2009, aanbesteding fase 2 eind 2011 Planning in 2012 Uitvoering en oplevering bebouwde kom Dearsum Historie van het project Door de ruimtelijke procedures en moeizame grondaankoop heeft het project vertraging opgelopen. Vanaf begin 2011 is weer vertraging ontstaan door moeizaam overleg met en tussen enkele telecom(nuts)bedrijven.
2012
Afslag IJlst (N354)
Planvorming + voorbereiding 2009
2010
Uitvoering 2011
2012
de grote hoeveelheid verkeer op de N354 leidt dit tot een moeilijkere oprijdbaarheid en daarmee gepaard gaande verkeersonveiligheid, vooral in de spitsperiode. Om die reden is de aanpak van afslag IJlst naar voren gehaald van 2014 naar 2012. Door moeizame grondaankoop is het project licht vertraagd. Voorgestelde maatregelen De huidige aansluiting IJlst wordt gewijzigd in een ovonde. Beoogd effect De toegankelijkheid van de N354 is verbeterd en de verkeersveiligheid is vergroot. Duurzaamheid Het werk wordt waar mogelijk gecombineerd met de aanpak van het aanpalende gedeelte van de fietsroute Sneek – Woudsend over een lengte van ca. 1.000 meter (“werk met werk maken”). Afspraken met derden In samenwerking met de gemeente Wymbritseradiel en Plaatselijk Belang Jutrijp – Hommerts is een visie opgesteld voor de fietsroute N354 tussen Sneek en Woudsend. In deze visie wordt een aantal projecten voor wat betreft het ontwerp en de uitvoering op elkaar afgestemd. De afslag IJlst maakt hier ook onderdeel van uit. Financiering Provincie Derden Probleem Tot voor kort had het dorp IJlst een eigen, directe aansluiting op de A7. Met de herinrichting van de A7 rondom Sneek is deze aansluiting komen te vervallen. Het verkeer van en naar IJlst maakt hierdoor in de nieuwe situatie veel meer gebruik van de Sudergowei en de N354. De aansluiting van de Sudergowei op de N354 (afslag IJlst) wordt hierdoor drukker. In combinatie met
€ 1.000.000,€ 400.000,-
Planning in 2012 Uitvoering en oplevering van het project. Historie van het project Door de recente structuurwijziging bij IJlst als gevolg van de ombouw van de stadsrondweg A7 Sneek werd het noodzakelijk het project eerder uit te voeren dan 2014. Hiertoe is in 2009 besloten.
Fryslân Feilich Foarût 151
2012
Woudsend – Balk (N928)
Planvorming + voorbereiding 2007
2008
2009
Uitvoering 2010
2011
2012
Afspraken met derden Zie onder ‘historie van het project’ Financiering Provincie Derden Totaal
€ 1.503.500,€ 1.200.000,€ 2.703.500,-
Tijdschema/mijlpalen 2012 Uitvoering en oplevering. Planning in 2012 Uitvoering en oplevering. Historie van het project Het project zou in twee fasen uitgevoerd worden in verband met de ontsluiting van Paques op het traject Harich – Balk. Er is hiervoor een oplossing gevonden en het werk wordt nu in één bestek aanbesteed. Uitvoering van het gehele werk zal in 2012 plaatsvinden.
Probleem De weg vormt de verbindende schakel tussen Sneek en de Zuidwesthoek van Fryslân. De inrichting van de huidige weg komt niet overeen met de functie van gebiedsontsluitingsweg. Voorgestelde maatregelen Herinrichting van de weg tot een gebiedsontsluitingsweg. Tevens worden kruispunten en aansluitingen veiliger gemaakt. Beoogd effect Door de weg op te waarderen wordt de bereikbaarheid verbeterd. Deze weg is van belang voor de bereikbaarheid vanuit economisch en toeristisch perspectief.
152 Uitvoeringsprogramma 2011
2012-2103
Rondweg Lemmer (N359)
Planvorming + voorbereiding 2007
2009
2010
Uitvoering 2011
2012
Voorgestelde maatregelen In samenwerking met de gemeente Lemsterland en Rijkswaterstaat wordt in 2010 een verkeerskundig onderzoek uitgevoerd naar de oorzaak van de problemen, evenals naar mogelijke oplossingen. In het onderzoek wordt meegenomen dat de Zijlroedebrug vervangen zal worden door een aquaduct. Voor deze vervanging is een voorlopig bedrag van € 15 miljoen in de begroting opgenomen. Dit zal uiteindelijk leiden tot een voorkeursvariant die in 2010 bestuurlijk behandeld wordt. Daarna dient dit ontwerp in 2010 en 2011 nader uitgewerkt te worden. De start van een gefaseerde uitvoering (de hier verantwoorde korte termijn maatregelen) wordt nu in 2012 verwacht. Beoogd effect Een gekozen voorkeursvariant en realisatie kleinschalige maatregelen die ervoor zorgen dat de doorstroming van het wegverkeer op korte termijn wordt verbeterd. Afspraken met derden De gemeente Lemsterland betaalt mee aan het verkeerskundig onderzoek (50% van de totale kosten). Financiering Provincie € 2.068.000,Tijdschema/mijlpalen 2010 Afronding verkeerskundig onderzoek 2010 Bestuurlijke keuze voorkeursvariant Probleem Op de Rondweg (N359) in Lemmer ondervindt het wegverkeer in toenemende mate problemen met de doorstroming. Deze problemen worden enerzijds veroorzaakt door de aanwezigheid van landbouwverkeer op de hoofdrijbaan en overstekend (langzaam) verkeer vanaf de zijwegen. Daarnaast ontstaan problemen in de zomermaanden door druk vaarverkeer, waardoor de Zijlroedebrug vaak wordt bediend.
Planning in 2012 Uitwerking van de gekozen voorkeursvariant. Historie van het project Voordat de benodigde korte termijn maatregel(en) kan worden bepaald en uitgevoerd, moet eerst het onderzoek zijn afgerond. Dit onderzoek vergt meer tijd dan geraamd. De uitvoering wordt nu verwacht in 2012 in plaats van de geplande 2011.
Fryslân Feilich Foarût 153
2013
Fietsroute Sneek – Woudsend (N354) Planv. + voorbereiding
Uitvoering
Parallelweg Jutryp-Hommerts 2009
2008
2010 Planvorming + voorbereiding
Uitvoering
Landbouwweg Jutryp-afsl. IJlst 2008
2009
2010
2011
2012
2013
de fietser. In het kader van de fietssnelweg is het noodzakelijk om de traverse Jutrijp te herinrichten. Beoogd effect Een toenemend en veilig fietsgebruik is gestimuleerd. Ruimtelijke kwaliteit In de gezamenlijke visie (zie ‘afspraken met derden’) is inhoudelijk afstemming gezocht en gevonden tussen de diverse gemeentelijke en provinciale projecten die langs de fietsroute zijn gepland. Duurzaamheid De werkzaamheden worden gefaseerd uitgevoerd. De realisatie van de verschillende projectonderdelen geschiedt gelijktijdig met de provinciale en gemeentelijke infrastructurele projecten in de nabije omgeving (“werk met werk maken”).
Probleem De fietsroute tussen Sneek en Woudsend is deels aangemerkt als fietssnelweg en deels als hoofdfietsroute. De huidige inrichting voldoet niet aan de inrichtingseisen die aan een fietssnelweg en hoofdfietsroute worden gesteld. Voorgestelde maatregelen Het aanleggen van een gescheiden fietspad naast de bestaande parallelweg (buiten de bebouwde kom) en het realiseren van voorrangsmaatregelen ter hoogte van de zijwegen ten gunste van het fietsverkeer. Aandacht wordt besteed aan het verbeteren van het comfort voor 154 Uitvoeringsprogramma 2011
Afspraken met derden In samenwerking met de gemeente Wymbritseradiel en Plaatselijk Belang Jutrijp – Hommerts is een visie opgesteld voor de fietsroute N354 tussen Sneek en Woudsend. In deze visie zijn de projecten voor wat betreft het ontwerp en de uitvoering op elkaar afgestemd. Onderdeel van deze visie is dat de gemeente Wymbritseradiel de parallelweg in de kom van Jutrijp en Hommerts gaat opknappen (2010), waarbij de nodige aandacht zal zijn voor de functie van de parallelweg als fietsroute. Gezien de samenhang met andere gemeentelijke en provinciale infrastructurele werken op dit traject zal het project gefaseerd worden uitgevoerd. Een combinatie wordt gezocht met groot onderhoud, reconstructie aansluiting IJlst en rondweg Woudsend. Financiering Provincie
€ 1.836.000,-
Derden Totaal
€ 1.657.000,€ 3.493.000,-
Planning in 2012 Uitvoering van het traject Jeltesleat akwadukt tot aan Rondweg Woudsend en deels de kom Jutrijp.
2014
Bolsward-Leeuwarden (N359)
Planvorming + voorbereiding 2007
2011
Uitvoering 2013
2012
2014
ligheid is de intentie dat kruispunten en oversteken ongelijkvloers worden gemaakt of dat ondergeschikte zijwegen worden omgeleid en gecombineerd (ideaalbeeld). De aansluitingen van de N359 met de Haak om Leeuwarden en bij Bolsward-noord zijn aparte projecten. Ruimtelijke kwaliteit en Duurzaamheid De provinciale weg N359 loopt van Leeuwarden tot Lemmer door karakteristieke Friese landschappen. De maatregelen die worden beoogd kunnen grote impact hebben. Bij de integrale aanpak die wordt toegepast heeft Atelier Fryslân haar visie en ideeën gegeven over de weg en de beoogde ongelijkvloerse kruisingsvormen. De aanbevelingen zullen worden meegenomen bij het ontwerpen op het gedeelte Bolsward-Leeuwarden. Afspraken met derden Gebiedsgewijze aanpak, planproces voor de hele N359 met de zeven betrokken gemeenten en de dorpsbelangen in de regio. Er wordt vooraf een visie opgesteld over het eindbeeld, welke nog invloed heeft op de nadere invulling van het plan. Probleem De N359 kent op dit gedeelte een weids en rechtlijnig karakter wat zorgt voor een gering attentieniveau. Er wordt hard gereden en gevaarlijk ingehaald. Het hele traject kampt met een bovengemiddeld hoge verkeersonveiligheid. Op de grootschalige gelijkvloerse kruispunten zijn er soms hoge naderingssnelheden die moeilijk zijn in te schatten voor fietsers en auto’s vanaf de zijwegen. De N359 is een belangrijke drager van de verkeersstromen in het hele gebied van West en Zuidwest Fryslân. Er zijn geen geschikte alternatieven. De weg is afgelopen jaren al op breedte gemaakt tijdens groot onderhoud. Dit project richt zich nu op het veilig maken van de kruispunten en oversteken. Voorgestelde maatregelen Voor alle kruispunten wordt op basis van visievorming een doorkijk gegeven voor het doorgroeien naar ideaalprofiel. Gezien het belang van de doorstroming en vei-
Financiering Provincie Bijdrage derden Totaal:
€ 12.400.000,€ 1.000.000,€ 13.400.000,-
Tijdschema/mijlpalen In juli 2010 zijn per aansluiting voorkeursvarianten vastgesteld met de bevolking Planning in 2012 Technisch ontwerp en uitwerking Historie van het project Op het traject Bolsward-Leeuwarden zou een volledige opwaardering tot ideaalbeeld naar verwachting ruim € 24 miljoen vergen. In onderhavig project zullen daarom alleen de meest urgente kruispunten bij Winsum, Hùns/Leons en Hilaard worden aangepakt. Begin 2012 zijn daarvoor de benodigde middelen beschikbaar gesteld.
Fryslân Feilich Foarût 155
156 Uitvoeringsprogramma 2012
Fryslân west
Groot onderhoud deklagen
2012-20132014-2015
Groot Onderhoud Deklagen Uitvoering
Uitvoering
Uitvoering
Uitvoering
2012
2013
2014
2015
Groot onderhoud deklagen 2012 ■ N928, hoofdrijbaan Woudsend – Balk Hectometer 0.00 – 7.50 ■ N928, fietspad Woudsend – Ypecolsga Hectometer 0.00 – 4.76 ■ N354, parallelweg Snekerhoek-Sneek Hectometer 10.80 – 20.15 Groot onderhoud deklagen 2014 ■ N354, hoofdrijbaan Sneek – Woudsend Hectometer 25.75 – 29.34 Groot onderhoud deklagen 2015 ■ N354, hoofdrijbaan Reduzum – Scharnegoutum Hectometer 11.00 – 20.00
Probleem Schade aan oppervlak verharding. Voorgestelde maatregelen Werkzaamheden zoals herstraten, het aanbrengen van slijt- en deklagen.
knelpunten. Vrijkomende materialen die voor hergebruik in aanmerking komen, worden of in het bestaande werk of in andere werken toegepast (bijvoorbeeld freesasfalt). De nieuw aan te brengen markeringen zullen bestaan uit duurzame materialen (agglomeraat) volgens de ‘DEHKnormering’ (essentiële herkenbaarheidkenmerken).
Beoogd effect Herstel schade conform uitgangspunten onderhoudsbeleidsplan.
Afspraken met derden In verband met omleidingroutes vindt overleg plaats met gemeenten, openbaar vervoer, bedrijven en politie.
Duurzaamheid De uitvoering van de werkzaamheden wordt gecombineerd met overige projecten (bijvoorbeeld de haltevoorzieningen), kleine reconstructies en kleine infrastructurele
Financiering Per jaar is voor de gehele provincie een budget van afgerond € 2.100.000,- beschikbaar.
158 Uitvoeringsprogramma 2011
Rondweg Woudsend (2012) ■ 3e Trein Sneek (2012) ■ project Bereikbaarheid Leeuwarden (2014) ■ RSP onderdeel Westelijke Invalsweg met aquaduct Van Harinxmakanaal Spoortunnel Wolvega (2014) ■ (spoorwegoverwegveiligheid baanvak Leeuwarden – Zwolle) Extra sneltrein Leeuwarden - Groningen (2017) ■ Station Leeuwarden Werpsterhoek (2013-2020) ■ Spoorlijn Leeuwarden - Harlingen ■
Fryslân west
Majeure Projecten
2012
Rondweg Woudsend Planvorming + voorbereiding 2008
2009
Uitvoering 2010
2011
2012
Ruimtelijke kwaliteit Met het team Landelijk Gebied is afgesproken dat langs het gehele tracé van de rondweg geen beplanting wordt aangebracht. Dit past goed bij het bomenloze landschap van het merengebied waar Woudsend in ligt. Daarnaast zal bij de aansluiting Koufurderrige een EHS-zone (Ecologische Hoofdverbinding) worden aangelegd. Duurzaamheid Er wordt een pilot met Solar-LED verlichting uitgevoerd bij de rotonde Ypecolsgea. Afspraken met derden Met de gemeente Súdwest Fryslân is afgesproken dat de nieuwe ontsluitingsweg van het bedrijventerrein door de provincie zal worden aangelegd. Probleem De regionale wegverbinding Sneek-Balk loopt door de bebouwde kom van Woudsend. Dit leidt in het dorp tot leefbaarheids- en verkeersveiligheidsproblemen. De huidige brug veroorzaakt hinder voor het verkeer op de weg en het water. Voorgestelde maatregelen Realisatie nieuwe rondweg (gebiedsontsluiter) met aquaduct in de Ee. Beoogd effect Verbeteren van de verkeersveiligheid en leefbaarheid in Woudsend.
160 Uitvoeringsprogramma 2012
Financiering De rondweg Woudsend wordt gefinancierd vanuit de begrotingspost “Reserve projecten”. Totale kostenraming Provincie Bijdragen
€ € €
12,79 mln 12,28 mln 0,51 mln
Planning in 2012 De totale openstelling van de Rondweg Woudsend is in het voorjaar van 2012 voorzien. Historie van het project De rondweg Woudsend is gefaseerd in uitvoering genomen in verband met de verschillende tijdpaden voor de bestemmingsplanprocedure aan de west- en oostzijde.
Fryslân Feilich Foarût 161
2012
3e Trein Sneek
Ruimtelijke kwaliteit Op het nieuw aangelegde perron in Sneek-Noord is extra aandacht besteed aan de inpassing door de aanplant van extra groen. Afspraken met derden Project wordt afgestemd met gemeente Sudwest Fryslân en het Projectbureau Friese Meren (i.v.m. de aanleg van een fietspad langs de Swette). Met betrekking to de afsluiting van de spoorwegovergangen ‘De Flearen’ bij Boazum en het Tsjerkepaad te Bears zijn afspraken gemaakt voor de ontsluiting van de betreffende percelen. Financiering Financiering gebeurt uit de rijksmiddelen Regionale Maatregelen Capaciteitsanalyse (Quick Wins) en Brede Doeluitkering (BDU).
Probleem Er is onvoldoende infrastructuur voor uitbreiding van de dienstregeling. Voorgestelde maatregelen Aanleggen extra infrastructuur voor het laten rijden van een derde trein per uur per richting. Een extra passeerspoor en perron te Sneek-Noord. Vanuit het oogpunt van de spoorwegveiligheid het afsluiten van de overweg ‘De Flearen’ en het aanleggen van een ontsluitingsweg De Flearen – Boazum. Afsluiten van de overweg in het Tsjerkepaad te Bears met een op afstand bedienbaar landbouwhek. Beoogd effect Kwaliteitsverbetering van de spoorlijn om een bijdrage te leveren aan het verbeteren van het openbaar vervoer in de provincie. Het laten rijden van een derde trein per uur per richting tussen Sneek – Leeuwarden. De spoorwegveiligheid op peil houden.
162 Uitvoeringsprogramma 2012
Tijdschema/mijlpalen December 2010: inhaalspoor gereed 2012: afronden project met aanpassen overwegveiligheid. Planning in 2012 Fietspad/ontsluitingsweg Boazum – Scharnegoutum wordt opgeleverd in het kader van het afsluiten van de overweg ‘De Flearen’. Realisatie afsluiting overweg Tsjerkepaad te Bears met een elektrisch beweegbaar “landbouwhek”. Historie van het project Er is bij de aanbesteding van de exploitatieconcessie voor het noordelijk spoor een uitvraag gedaan naar een derde trein tussen Sneek en Leeuwarden. Achtergrond was de wens om de kwaliteit en het comfort te verbeteren door frequentieverhoging. De infrastructurele maatregelen zijn hiervoor noodzakelijk.
Fryslân Feilich Foarût 163
2014 project Bereikbaarheid Leeuwarden RSP onderdeel Westelijke Invalsweg met aquaduct Van Harinxmakanaal
De kanaalkruising bestaat uit een 2 x 2 strooks aquaduct met een langzaam verkeerroute aan de westzijde, te bouwen naast de bestaande brug. De brug wordt daarna gesloopt. Beoogd effect Een betere afwikkeling van de verkeersstromen. Ruimtelijke kwaliteit De realisatie van de Westelijke invalsweg biedt kansen voor de herontwikkeling van het bedrijventerrein langs de Westelijke Invalsweg. Deze herontwikkeling maakt geen deel uit van de scope van het project. Voor de vormgeving en architectuur van de kunstwerken in zowel Haak als invalswegen, waaronder de Westelijke Invalsweg, is een zogenaamd Ambitiedocument opgesteld. Dit document dient als toetsingskader voor de bouwvergunningen.
Probleem De bereikbaarheid van Leeuwarden staat onder druk als gevolg van congestie op de zuidelijke invalswegen. De aanleg van de Haak in combinatie met de Westelijke Invalsweg zorgt er voor dat het verkeer zich beter kan verdelen over de invalswegen. Conflicten tussen het wegverkeer en het vaarverkeer over het Van Harinxmakanaal worden opgelost door de keuze voor een aquaduct. De weg wordt beheerd door de gemeente Leeuwarden; de kanaalkruising is van de provincie Fryslân. Voorgestelde maatregelen Aansluitend op de Haak om Leeuwarden wordt een nieuwe hoogwaardige invalsweg gerealiseerd aan de westzijde van de stad. Deze verbindt de Haak met de stadsring en met het westelijk gedeelte van de binnenstad.
164 Uitvoeringsprogramma 2012
Duurzaamheid De keuze voor een aquaduct is een toekomstbestendige maatregel. Conflicten tussen het vaarverkeer en het wegverkeer op deze kruising worden daarmee duurzaam opgelost. Afspraken met derden Het project maakt deel uit van het RSP-project Bereikbaarheid Leeuwarden, dat als concreet project is opgenomen in het in juni 2008 met het Rijk afgesloten convenant over het RSP. De andere onderdelen van dit RSP-project zijn de Drachtersterweg e.o. en een bijdrage voor de Haak om Leeuwarden. Het project maakt voorts deel uit van de Overeenkomst programma bereikbaarheid Leeuwarden van 1 maart 2010. Met de gemeente Leeuwarden is afgesproken dat de provincie zorg draagt voor de uitvoering van het aqua-
duct met toebehoren en de gemeente voor de andere onderdelen van de 1e fase alsmede de gehele 2e fase. De gemeente draagt zorg voor de regionale bijdrage.
joen door de gemeente Leeuwarden. De projectkosten worden nog opgesplitst naar het aquaduct en de overige onderdelen.
Financiering De eerste fase van de Westelijke Invalsweg kost (exclusief de overlap met de Haak) € 69 miljoen (excl. BTW, prijspeil 2008). Hiervan wordt € 63,7 miljoen gedekt uit het rijksdeel in het RSP en € 5,3 miljoen door de gemeente Leeuwarden. Voor de tweede fase zijn de kosten geraamd op € 16 miljoen (excl. BTW, prijspeil 2008). Hiervan wordt € 14,75 miljoen gedekt uit het rijksdeel in het RSP en € 1,25 mil-
Tijdschema/mijlpalen - Start uitvoering (afhankelijk van planning aannemer): - aquaduct 2e kwartaal 2012 - aansluiting op de Haak om Leeuwarden Het beoogd jaar van oplevering van de voorgestelde maatregelen is 2014 (1e fase) Planning in 2012 Verdere planvoorbereiding
Fryslân Feilich Foarût 165
2014
Spoortunnel Wolvega (spoorwegoverwegveiligheid baanvak Leeuwarden – Zwolle)
Ruimtelijke kwaliteit Project voorziet in een goede inpassing in de stedelijke omgeving. Afspraken met derden De gemeente Weststellingwerf co-financiert €1,5 miljoen aan de onderdoorgang en €500.000,- aan de toeleidende wegen. Financiering Project wordt gefinancierd uit RSP-middelen voor spoorwegveiligheid. Tijdschema/mijlpalen Het huidige tijdschema gaat uit van een in gebruik stelling van de onderdoorgang eind 2014.
Probleem De overwegveiligheid op de spoorlijn Leeuwarden – Zwolle moet worden verbeterd. Een van de projecten is het ongelijkvloers maken van de spoorwegkruising in ‘Om den Noort’ te Wolvega. Voorgestelde maatregelen De spoorwegovergang in ‘Om den Noort’ te Wolvega vervangen door een onderdoorgang voor snel- en langzaamverkeer. Beoogd effect Verbeterde spoorwegveiligheid. Bijkomend effect is een toename van de leefbaarheid.
166 Uitvoeringsprogramma 2012
Planning in 2012 Begin 2012 moet er besluitvorming plaatsvinden met betrekking tot het ontwerp van de onderdoorgang en kan er overleg plaatsvinden met grondeigenaren. Tevens wordt dan de planologische procedure gestart en worden de benodigde vergunningen aangevraagd. De aanbesteding van de spoortunnel vindt plaats in 2012 en de start van de bouw is voorzien in 2013. Historie van het project Om het spoor tussen Leeuwarden en Zwolle geschikt te maken voor de uitbreiding van het aantal treinen is in het kader van het RSP-convenant afgesproken dat er geïnvesteerd zal worden in spoorwegveiligheid op het baanvak. Een van de projecten is het ongelijkvloers maken van de spoorwegovergang in ‘Om den Noort’ te Wolvega.
2015 – 2017
Extra sneltrein Leeuwarden - Groningen
Ruimtelijke kwaliteit Eventueel te nemen geluidswerende maatregelen worden zo goed mogelijk ingepast in de omgeving. Afspraken met derden Project wordt uitgevoerd in samenwerking met Provincie Groningen en alle gemeenten aan het traject Leeuwarden - Groningen. Met het Rijk is afgesproken dat de provincies Groningen en Fryslân opdrachtgever worden, waarbij de provincie Fryslân als penvoerder optreedt. Financiering Voor Groningen en Fryslân gezamenlijk is er als taakstellend budget €120 miljoen (pp 2007) beschikbaar vanuit de RSP-middelen, concrete projecten.
Probleem Er is onvoldoende infrastructuur voor uitbreiding van de dienstregeling op het traject Leeuwarden-Groningen. Voorgestelde maatregelen Aanleggen extra infrastructuur voor het laten rijden van een extra sneltrein per uur per richting (uiteindelijk rijden er dan 2 sneltreinen en 2 stoptreinen per uur per richting). Aanpassing en uitbreiding perrons in Leeuwarden, snelheidsverhoging Leeuwarden – Veenwouden en Grijpskerk - Hoogkerk (rijtijdverkorting), dubbelspoor tussen Hoogkerk en Zuidhorn, aanpassing overwegen en zonodig geluidswerende maatregelen.
Tijdschema/mijlpalen Er is een indicatieve planning opgesteld die uitgaat van een mogelijke realisatie eind 2017. Dit kan alleen worden gehaald door samen te werken met risicomanagement. Dit houdt in dat de risico’s gezamenlijk in beeld worden gebracht en vervolgens opgepakt door de projectpartner die ze het beste kan beheersen. Planning in 2012 Tot medio 2013 is de planuitwerkingsfase voorzien. Aan het einde van deze fase wordt een uitvoeringsbeslissing genomen. Historie van het project De oorspronkelijke wens is om het traject geheel te verdubbelen. Met de vorige partiële verdubbeling is de mogelijkheid gecreëerd om drie treinen per uur te laten rijden. Deze extra infrastructurele maatregelen passen in de oorspronkelijke wens.
Beoogd effect Het mogelijk maken dat er een extra sneltrein kan rijden tussen Leeuwarden en Groningen. Door deze kwaliteitsverbetering van de spoorlijn wordt een bijdrage geleverd aan het verbeteren van het openbaar vervoer in de provincie.
Fryslân Feilich Foarût 167
2013-2020
Station Leeuwarden Werpsterhoek
Probleem Het ontbeken van een ontsluiting per spoor van de te ontwikkelen wijken in Leeuwarden-Zuid (Techum, Zuidlanden, Nieuw Stroomland. Voorgestelde maatregelen Station met onderdoorgang. Beoogd effect Goede ontsluiting van de woonwijk per trein, alsmede het creëren van een P+R voor het noordelijk deel van Fryslân Ruimtelijke kwaliteit In stedenbouwkundige schetsen wordt uitgegaan van een royale, lichte onderdoorgang met een hoog afwerkingsniveau. Speciale aandacht voor de inpassing van de hoofdfietsroute vanuit Leeuwarden naar het zuiden, vanwege de onderdoorgang. Afspraken met derden Project wordt afgestemd met het ministerie van I&M, ProRail en gemeente Leeuwarden. De realisatie van station Werpsterhoek maakt ondeerdeel uit van de ‘Overeenkomst inzake Programma Bereikbaarheid Leeuwarden’ van maart 2010. Financiering Project wordt gefinancierd uit de RSP-middelen voor concrete projecten. Taakstellend budget is €28 miljoen. Cofinanciering vanuit de gemeente gebeurt op pakketniveau. Tijdschema/mijlpalen De realisatie van de onderdoorgangen bij het toekomstig station Werpsterhoek zijn voorzien in 2013. De realisering en ingebruikneming van het station vooralsnog rond 2018/2020 Planning in 2012 De planning gaat uit dat medio 2012 de onderdoorgangen bij station Werpsterhoek worden aanbesteed.
168 Uitvoeringsprogramma 2012
Spoorlijn Leeuwarden - Harlingen
Probleem Er ontstaat vertraging op de lijn door het enkelsporige baanvak. Hierdoor is het moeilijk om de dienstregeling te halen. Voorgestelde maatregelen Ter verbetering worden de wissels in Franeker en Dronrijp aangepast, zodat hier sneller overheen gereden kan worden. In Leeuwarden wordt gedacht aan een extra wissel, zodat treinen naar en uit Harlingen onafhankelijk van andere treinen kunnen rijden. Voor deze maatregel wordt nog financiële dekking gezocht. Beoogd effect De dienstregeling wordt ‘robuuster’, er ontstaat meer marge in de dienstregeling om op tijd te rijden. Afspraken met derden Project wordt afgestemd met het ministerie van IenM, Arriva, en NS (m.b.t. emplacement Leeuwarden). Financiering Financiering gebeurt uit de rijksmiddelen Regionale Maatregelen Capaciteitsanalyse (Quick Wins) en Brede Doeluitkering (BDU). De kosten voor de wissels bij Dronrijp en Franeker worden door ProRail geschat op ca. € 2,1 miljoen.. De kosten van een extra wissel op het spooremplacement te Leeuwarden wordt door ProRail geschat op ca. € 2 miljoen. Planning in 2012 Voorbereiden aanbesteding (design & construct) van de realisering van de wissels bij Dronrijp en Franeker. Voor de wissel bij Leeuwarden wordt in 2012 samen met ProRail en het Rijk gezocht naar financiering van de maatregel. Historie van het project Uit de landelijke studie RMCA kwam naar voren dat op deze lijn de punctualiteit onder de norm was. Hieruit is het project gedefinieerd
Fryslân Feilich Foarût 169
170 Uitvoeringsprogramma 2012
A7 Sneek (2012) ■ A6/A7 Knooppunt Joure (2014) ■ N31 Haak om Leeuwarden (2015) ■ N31 Traverse Harlingen (2017) ■
Fryslân west
Rijksprojecten
2012
Sneek (rijksweg 7)
Probleem De rijksweg 7 door Sneek maakt onderdeel uit van het landelijke hoofdwegennet en vormt de westelijke invalspoort van de A7-zone. In de voormalige situatie kende de weg zeven gelijkvloerse met verkeerslichten geregelde kruispunten, een gelijkvloerse spoorwegkruising en een beweegbare brug. Dit leidde in toenemende mate tot filevorming en verkeersonveiligheid. Ook leidde dit tot grote stromen sluipverkeer door stedelijk en landelijk gebied, met alle problemen die dit veroorzaakte ten aanzien van de verkeersleefbaarheid en -veiligheid. Aangezien het meeste verkeer aan Sneek gebonden is, had het verbeteren van de bestaande weg de voorkeur boven een omlegging van de weg. Doordat er aan de westzijde echter te weinig ruimte was voor een overzichtelijk knooppunt, is hier de weg om het huidige bedrijventerrein gelegd. Voorgestelde maatregelen Ombouwen van de huidige zuidelijk rondweg tot een 80 km/uur weg met ongelijkvloerse kruispunten en een
172 Uitvoeringsprogramma 2012
aquaduct in de Geeuw. Daarbij wordt een nieuwe zuidelijke omleiding van het bedrijventerrein de Hemmen gerealiseerd alsmede een nieuwe ontsluitingsweg voor de westkant van Sneek. Dit alles gecombineerd met stedelijke herinrichting van de gebieden langs de weg en ontwikkeling en uitbreiding van het bedrijventerrein. De huidige stand van zaken van de uitvoering ziet er als volgt uit: ■ Het westelijk deel is in de eerste helft van 2008 opgeleverd. ■ Het aquaduct Geeuw is in september 2008 opgeleverd. ■ De houten brug Akkerwinde is in april 2009 geopend. ■ Kruispunt Lemmerweg-rijksweg 7 is opgeleverd in juli 2010. ■ Het oostelijke deel is in juli 2010 opgeleverd. ■ De houten brug Molenkrite is opgeleverd d.d. 1 augustus 2011. ■ De definitieve deklaag over deeltraject Midden (Molenkrite-Woudvaart) is in september 2010 aangebracht. Het tweede deel is in juni 2011 aangebracht. ■ Het veegbestek met daarin alle kleine nog aan te pakken werkzaamheden, komt najaar 2011 op de markt. ■ Fietsbrug Woudvaart komt wellicht 2012 op de markt. ■ Bebording gedaan in 2010 en 2011 aangebracht. ■ Groenplan ligt bij gemeente Súdwest Fryslân. Een deel is uitgevoerd en de rest volgt in najaar 2011. Beoogd effect Door de reconstructie van de rijksweg 7 zal het verkeer op deze weg beter door kunnen stromen en stiller zijn. Hierdoor wordt de leefbaarheid in de omgeving van de weg verbeterd en de verkeersveiligheid neemt toe. Door de bijkomende gebiedsontwikkeling wordt de weg goed ingepast in zijn omgeving, waardoor de leefbaarheid in de omgeving van de weg ook aantrekkelijker wordt.
Ruimtelijke kwaliteit De weg wordt middels Waterstad in de omgeving ingepast. Waterstad is water dat aan de noordzijde van de rijksweg wordt aangelegd om de weg in zijn omgeving te laten passen. Door het aanleggen van Waterstad kan men met de boot vanaf de Geeuw langs de rijksweg
naar de Woudvaart varen. De doorvaarhoogte zal hier 2,5m zijn. De aanleg van Waterstad wordt voor het merendeel meegenomen in de reconstructie van de weg, maar niet alles is in 2010 gereed gekomen. De gemeente zal het deel Waterstad tussen Geeuw en Lemmerweg in de periode na 2010 oppakken. Duurzaamheid Materialen die in het project vrijkomen (o.a. grond, zand, verkeerslichten, oud staal dat vrijgekomen is bij de sloop van de brug) worden hergebruikt of gerecycled. Voor de bruggen over de rijksweg in het middendeel (tussen de Geeuw en de Woudvaart) is in 2004 een prijsvraag uitgeschreven. De prijswinnaar kwam met het ontwerp van een houten brug. Naast esthetische punten (o.a. de dragende houtenconstructie) heeft dit ontwerp ook gewonnen door het duurzame en milieuvriendelijke karakter van de brug. Beide bruggen staan inmiddels op hun plek (“Krúsrak” in de Akkerwinde en “Duvelsrak” in de Molenkrite). Deze bruggen zijn gemaakt van hout met het FSC-keurmerk en zullen 80 jaar meegaan (net als alle kunstwerken gemaakt van reguliere materialen). Het gebruikte hout is Accoya hout. Dit is radiata pine (dat geleverd wordt door een type snel groeiende bomen) dat vervolgens middels een azijnzuursoort door acetyleren verduurzaamd wordt. In het aquaduct is ZOAB (zeer open asfalt beton, een vorm van stil asfalt) toegepast. Verder zal in het middendeel (van Geeuw tot Woudvaart) tweelaags ZOAB worden gelegd. Er is gekozen voor stil asfalt om de leefbaarheid te verbeteren (geluidbelasting laag te houden). Afspraken met derden Gemeente Sneek, Rijkswaterstaat, ProRail en provincie Fryslân hebben op 15 december 2005 de uitvoeringsovereenkomst ondertekend. De uitvoering loopt op zijn eind. De laatste puntjes worden op de i gezet, waarna het project in 2012 zal worden afgerond. Planning in 2012 Eind 2012 wordt het project afgerond. Er vinden nog de laatste afwerkingen plaats. Zo wordt de komende tijd het veegbestek op de markt gebracht net als het bestek voor de fietsburg Woudvaart. De uitvoering vindt dan plaats vanaf winter 2011 t/m zomer 2012.
Fryslân Feilich Foarût 173
2014
Knooppunt Joure (A6/A7)
Probleem Veel oponthoud voor de rotonde Joure en verkeersonveiligheid op de rotonde Joure. Als gevolg van deze problemen is er veel overlast van sluipverkeer en bijbehorende verkeersonveiligheid op de onderliggende gemeentelijke wegen.
Beoogd effect Door het verkeer op de rijkswegen een goede doorstroming te bieden, zullen de files op deze rijkswegen verdwijnen. Hierdoor is er ook geen reden meer voor het verkeer om sluiproutes over gemeentelijke wegen te gebruiken.
Voorgestelde maatregelen Het realiseren van een definitieve oplossing voor het knooppunt Joure. Een volwaardige aansluiting van de autosnelwegen A6 en A7 en een nieuwe aansluiting voor Joure.
Ruimtelijke kwaliteit Voor de uitwerking van deze plannen is een team ruimtelijke kwaliteit opgesteld waarin mensen van zowel gemeente, provincie en het Rijk zitting hebben. Aangevuld met het Atelier Fryslân zijn de ruimtelijke kaders gesteld voor het totale plangebied. Deze dienen als uitgangspunt voor de verdere uitwerking van de plannen.
174 Uitvoeringsprogramma 2012
Duurzaamheid Concreet heeft dit in de huidige fase nog geen vorm gekregen. In aanloop naar en tijdens de realisatie zal dit in toenemende mate onderdeel van de verdere uitwerking uitmaken. Afspraken met derden Dit project is een samenwerking tussen Rijkswaterstaat, de gemeente Skarsterlân en de provincie Fryslân. Hierover zijn de nodige afspraken gemaakt welke in een ondertekende samenwerkingsovereenkomst met het rijk zijn vastgelegd. Voor de realisatiefase zal met de drie partijen een realisatieovereenkomst worden opgesteld. Financiering De financiering is voor een deel het restant (circa € 15 mln) van het budget dat beschikbaar was voor een tijdelijk maatregelenpakket. Het overige deel wordt gefinancierd vanuit het RSP (circa € 50 mln).
Tijdschema/mijlpalen Aangezien het een rijksproject betreft, wordt een rijksprocedure gevolgd. Het rijk is daarom bevoegd gezag. 2013 Eind 2015
Tracébesluit / Start realisatie oplevering
Planning in 2012 In 2012 zal de Tracéwetprocedure (M.E.R./OTB) voor dit project worden doorlopen. En de realisatie worden voorbereidt. Historie van het project Met de komst van het RSP is de aanbesteding voor een tijdelijk maatregelenpakket stopgezet en een doorstart gemaakt naar een definitieve oplossing. Nadat met het rijk nadere afspraken over financiën, organisatie en procedures zijn gemaakt, is een start met de vervolgwerkzaamheden gemaakt. Tijdens de planstudie voor de definitieve oplossing op basis van een door alle partijen gedragen voorkeursalternatief, heeft de minister besloten dat het wegtracé A6- A7 geschikt moet zijn voor 130 km/uur. Dit heeft gevolgen voor het ontwerp en de te doorlopen procedure. Er moeten nieuwe onderzoeken naar met name de effecten van geluid worden uitgevoerd. Dit leidt naar verwachting tot een vertraging van een jaar.
Fryslân Feilich Foarût 175
2015
Haak om Leeuwarden (N31)
Planvorming + voorbereiding 2009
Probleem De wegenstructuur in en rond Leeuwarden is ontoereikend om de bestaande verkeersstromen adequaat af te wikkelen. Filevorming, verkeersonveiligheid en sluipverkeer zijn hiervan de directe gevolgen. Extra ruimtelijke ontwikkelingen (m.n. zuidelijk van het Van Harinxmakanaal) zullen deze situatie nog verder verslechteren. Willen genoemde ontwikkelingen gestalte krijgen dan is realisatie van de ‘Haak om Leeuwarden (een 2*2 strooks autoweg die de N31, A31 en de A32 aan de zuidkant van Leeuwarden, tussen Marsum en Wirdum / Hemriksein volwaardig verbindt) noodzakelijk. Daarbij vormt de genoemde verbinding een ontbrekende schakel in het landelijke hoofdwegennet. Deze ontbrekende schakel wordt ingevuld om de Westergozone en Leeuwarden op een volwaardige wijze te ontsluiten. Aangezien het om een verbinding in het Rijkshoofdwegennet gaat, wordt het project conform de Tracéwet uitgevoerd. Voorgestelde maatregelen Aanleg van een nieuwe wegverbinding tussen de N31 (Wâldwei) en de A32 bij Leeuwarden en de N31/A31 (weg naar Harlingen), inclusief verbindende wegen naar het stedelijk wegennet van Leeuwarden. Beoogd effect Een goed ingepaste, veilige doorgaande wegverbinding aan de zuidwestkant van Leeuwarden, met ongelijkvloerse kruisingen van wegen, vaarwegen en spoorlijnen, die niet alleen de bereikbaarheid van Leeuwarden verbeterd, maar ook zorgt voor een vlottere doorstroming van het doorgaande verkeer in de bredere regio rondom Leeuwarden. Daarnaast worden nieuwe uitbreidingslocaties voor wonen en werken goed ontsloten. Ruimtelijke kwaliteit In het kader van het (Ontwerp)-Tracébesluit is een inpassingvisie opgesteld. Hierin zijn de uitgangspunten qua vormgeving en inpassing in het open landschap vastgelegd. Dit betreft niet alleen de Haak om Leeuwarden (inclusief kunstwerken) maar ook de nieuw aan te leggen invalswegen naar het stedelijk wegennet.
176 Uitvoeringsprogramma 2012
2010
Uitvoering 2011
2012
2015
De uitgangspunten uit de inpassingvisie zijn vertaald in een Ambitiedocument voor de inpassing en architectuur van de Haak en de invalswegen. Dit plan dient als toetsingskader voor verlening van bouwvergunningen voor de kunstwerken in de Haak en de invalswegen. Duurzaamheid In samenwerking met gebiedsontwikkelingsproject ‘Nieuw Stroomland’ wordt onderzocht of de nieuwe infrastructuur op een duurzame wijze kan worden aangelegd en in stand gehouden. Daarbij wordt bijvoorbeeld gekeken naar zaken als verlichting, warmte-/koudeopslag, duurzaam materiaalgebruik, etc. Bij de uitwerking van de uitvoeringscontracten wordt hier specifiek aandacht aan besteed. Afspraken met derden Gemeente Leeuwarden, de Provincie en het Rijk hebben op 29 mei 2010 een uitvoeringsovereenkomst gesloten voor de aanleg van de Haak. De realisatie van de Haak om Leeuwarden maakt onderdeel uit van het Bereikbaarheidsprogramma Leeuwarden (“Vrij Baan”). Over de uitvoering van de Vrij Baan projecten zijn afspraken vastgelegd in een overeenkomst met de gemeente Leeuwarden. Tijdens het bestuursoverleg ‘BO MIRT’ d.d. 18 mei 2009 is de afspraak gemaakt met de minister dat voor de ‘over all’ uitvoering van de werkzaamheden in het programma de regie ligt bij de provincie Fryslân. De provincie zal ook trekker zijn voor de realisatie van het noordelijk deel van de Haak. Dit betreft het gedeelte tussen Marsum en de Hendrik Algraweg (N31), inclusief de Noordwestelijke en Westelijke invalsweg. Ter hoogte van de aansluiting van de Haak op de Westelijke Invalsweg worden de spoorlijnen Leeuwarden-Harlingen en Leeuwarden-Stavoren gekruist. Voor werken aan het spoor is ProRail aanbestedende dienst. De verschillende spoorkuisingen (5), inclusief weginfrastructuur zijn gebundeld in één uitvoerings-
contract, waarvan ProRail gedelegeerd opdrachtgever is. Afspraken hierover zijn vastgelegd in een separate overeenkomst tussen provincie en ProRail. Rijkswaterstaat is trekker van de realisatie van de het zuidelijk deel van de Haak; tussen de Hendrik Algraweg en Hemriksein/Wirdum. Financiering De projectkosten zijn aangepast naar de nieuwe bekostigingssystematiek van RWS. Hierdoor is het taakstellende budget gecorrigeerd voor de generieke BLD-bijdrage (€ 19 mln). De kosten van de voorkeursvariant worden gedekt uit het beschikbare budget voor de Haak ad € 243 miljoen (inclusief VAT). Financiering is als volgt opgebouwd: Bron
Bijdrage Opmerking
Infrastructuurfonds
€ 179 mln Inclusief voorbereidingskosten
Provincie
€ 18 mln
Gemeente Leeuwarden € 18 mln RSP
€ 27 mln Onderdeel Bereikbaar-
Totaal
€ 243 mln
geresulteerd in de afspraak dat de gemeente de Trajectnota/MER fase voor zijn rekening zou nemen (inclusief inspraak/informatieavonden/etc.) Deze fase is in 2006 afgerond met de vaststelling van voorkeurstracé middels het zogenaamde Standpunt van de ministers van Verkeer en Waterstaat en VROM (d.d. 13 november 2006). Met de vaststelling van het Standpunt is de fase van het (Ontwerp)-Tracébesluit aangebroken (Trekker: provincie). Na het uitwerken van het in het Standpunt aangewezen tracé (incl. informatieavonden) heeft de minister van Verkeer en Waterstaat, in samenspraak met de minister van VROM het Ontwerp-Tracébesluit op 14 april 2009 vastgesteld en vrijgegeven voor formele inspraak. Na verwerking van de inspraak en aanpassing van het ontwerp (knooppunt Werpsterhoek) hebben de ministers van Verkeer en Waterstaat op 26 februari 2010 het Tracébesluit vastgesteld. Op 17 november 2010 heeft de Raad van State uitspraak gedaan in de beroepsprocedure tegen het Tracébesluit. Alle bezwaren zijn ongegrond verklaard en daarmee is het Tracébesluit onherroepelijk vastgesteld.
heidspakket Leeuwarden
De BLD-bijdrage (Baten-Lasten Dienst; voorbereidings- cq begeleidingskosten) van € 35 mln wordt als volgt verdeeld: – € 8,75 mln apparaatskosten RWS (= 25%) – € 26,25 mln pondspondsgewijs over Noordelijk en Zuidelijk deel. (Afspraak BO-Mirt voorjaar 2010)
De (voorbereiding van de) uitvoering is gestart en conform het MIRT worden de Haak om Leeuwarden en de invalswegen eind 2014 opengesteld voor verkeer.
Tijdschema/mijlpalen – 26 februari 2010: vaststelling Tracébesluit – 17 november 2010: Uitspraak Raad van State: Tracébesluit onherroepelijk vastgesteld. – 3e kwartaal 2011: start voorbereidende werkzaamheden – voorbereiding aanbesteding uitvoeringscontracten – 2012 e.v.: start uitvoering – Eind 2014: openstelling voor verkeer. – 2012 e.v.: start uitvoering Planning in 2012 – Afronding grondverwerving/onteigeningsprocedure – Aanbesteding uitvoeringscontracten – Start uitvoering Historie van het project Het project de Haak om Leeuwarden kent reeds een lange historie. Voorafgaand aan de planstudiefase is een lange periode van overleg tussen Rijkswaterstaat, provincie en gemeente Leeuwarden voorafgegaan. Dit heeft
Fryslân Feilich Foarût 177
2017
Gebiedsontwikkeling N31 Traverse Harlingen
Probleem De Traverse heeft een negatieve invloed op de leefbaarheid in Harlingen. Dit uit zich in ruimtelijke zin. De stad wordt door de weg in tweeën gedeeld, met als gevolg een rommelige, verpauperde en inefficiënte inrichting van de stedelijke ruimte. Maar het is vooral ook de uitstraling van het huidige tracé en de negatieve invloed die de weg heeft op de economische bereikbaarheid van Fryslân, en in het bijzonder de Westego-zone met de steden Harlingen, Franeker en Leeuwarden, die maakt dat de aanpak van deze flessenhals hoog op de prioriteitenlijst staat. Uit prognoses is gebleken dat de N31 traverse Harlingen naar verwachting rond het jaar 2020 te weinig capaciteit heeft om het autoverkeer goed te kunnen verwerken. Daarnaast is het smalle enkelbaans tracé een belangrijk aandachtspunt uit oogpunt van verkeersveiligheid, omdat er sprake is van een discontinuïteit in het wegbeeld. Er zijn teveel en te korte op- en afritten en de Koningsbrug moet regelmatig worden geopend voor passerend scheepvaartverkeer. Door het verdiept aanleggen van de N31 als 2x2 autoweg door Harlingen wordt niet alleen de verkeersveiligheid en leefbaarheid vergroot, maar krijgt ook de sociaaleconomische ontwikkeling een impuls als gevolg van de verbeterde bereikbaarheid en ruimtelijke kwaliteit. De aanpak van de traverse Harlingen moet dan ook de aanjager worden van een bredere gebiedsontwikkeling.
178 Uitvoeringsprogramma 2012
Voorgestelde maatregelen ■ Wegvakken: Het enkelbaans tracé van de N31 door Harlingen (ca. 3km) verdubbelen tot autoweg met 2*2 rijstroken. Gedeeltelijk wordt deze weg, over een lengte van ca. 2 km, verdiept aangelegd. ■ Aquaduct: Aanleg van een aquaduct in het Van Harinxmakanaal. Het aquaduct wordt gedimensioneerd voor een 2x2 autoweg en de vaarweg geschikt voor volwaardig klasse IV schepen en Klasse V schepen met beperking. ■ Aansluitingen: Saneren van de huidige toe- en afritten tot één centrale aansluiting in Harlingen. ■ Onderliggend wegennet: Duurzame veilige aansluitingen van het lokale wegennet op het hoofdwegennet. ■ Gebiedsontwikkeling: Sanering/herinrichting van verschillende percelen direct grenzend aan het tracé van de traverse Harlingen. Beoogd effect ■ Versterking van de economische structuur van Harlingen en de Westergozone ■ Verbetering van het leefklimaat in Harlingen ■ Verhoging van de wegcapaciteit op de N31 door Harlingen ■ Verbetering van de verkeersveiligheid op de ‘flessenhals’ N31 Harlingen
Ruimtelijke kwaliteit De aanpassing van de N31 Traverse Harlingen is vooral ingezet om de ruimtelijke kwaliteit van Harlingen te verbeteren. Het project moet zorgen voor: ■ Verbetering van de leefbaarheid in Harlingen ■ Reduceren geluidsbeleving; de aanpak van de N31Traverse Harlingen leidt niet tot meer verkeersbewegingen en in die zin dus niet tot meer geluidsoverlast. Streven is de bestaande geluidsproductie van de N31 Traverse Harlingen te reduceren ■ Visueel; de N31 Traverse Harlingen is minder zichtbaar in het stedelijk netwerk verpaupering langs het tracé is verdwenen ■ Barrièrevorming; de N31Traverse Harlingen vormt in de beleving van de inwoner een grote barrière tussen het oostelijk en westelijk gelegen stadsdeel. ■ Efficiënte herstructurering van bedrijventerrein Spaansen/Perseverantia; de aanleg van de N31 vergroot de kansen voor herstructurering/transformatie van het huidige bedrijventerrein en zorgt door middel van functionele sanering voor een terugdringing van de transformatiekosten.
Financiering Taakstellend budget á € 140.000.000,- (prijspeil 2009, jaarlijks geïndexeerd volgens IBOI, exclusief budget gebiedsontwikkeling aangrenzende percelen) Rijk: € 80.000.000,Provincie: € 46.000.000,Gemeente: € 14.000.000,Tijdschema/mijlpalen Kennisgeving m.e.r. : Ontwerp Tracébesluit : Tracébesluit : Uitvoeringsbeslissing : Start realisatie : Project gerealiseerd :
2010 2011 2012 2012 2013 2017
Planning in eind 2011/2012 Q4 2011: definitief OTB/MER Q1 2012: Inspraak OTB/MER Q3 2012: Tracébesluit Samenwerkingsovereenkomst Uitvoeringsfase Aanbesteding N31 Traverse Harlingen
■ Kansen voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in
Harlingen; de N31 Traverse Harlingen zorgt voor een kwaliteitsimpuls ten behoeve van de ontwikkeling van wonen en werken op het gebied Spaansen. Duurzaamheid De aanpak van de N31 Traverse Harlingen moet bijdragen aan de vorming van een duurzaam veilige wegenstructuur. De structuur wordt gevormd door stroomwegen (primair het hoofdwegennet) in combinatie met regionale (gebieds-) ontsluitingswegen en erfontsluitingswegen. Duurzaam veilig is het concept waarin verkeer wordt geconcentreerd op veilige hoofdwegen en gebiedsontsluitingswegen. Daarbuiten ontstaan verkeersluwe, veilige en leefbare verblijfsgebieden. Afspraken met derden Het project N31Traverse Harlingen is een gezamenlijk project van de provincie Fryslân, gemeente Harlingen en Rijkswaterstaat Noord Nederland. Uitgangspunt van de nauwe samenwerking is dat iedere partij zijn eigen verantwoordelijkheid behoudt. De samenwerking dient erop gericht te zijn dat er veel te winnen valt en dat ieder daarin zijn eigen successen zal vieren. Op 29 mei 2010 is de samenwerkingsovereenkomst voor de ombouw van de N31 ondertekend door de samenwerkende partijen.
Historie van het project Eind 2008 is gestart met de verkenning t.b.v. het project Gebiedsontwikkeling N31 Traverse Harlingen. Op basis van deze verkenning is op 26 februari 2009 bestuurlijk overeenstemming bereikt over het voorkeursalternatief en de financiering. Op 21 augustus 2009 heeft de minister van Verkeer en Waterstaat de aanvangsbeslissing genomen voor de planstudie. In de periode van augustus 2009 tot juni 2010 is het ontwerp van het voorkeursalternatief verder geoptimaliseerd. Op 29 mei 2010 is de samenwerkingsovereenkomst voor de ombouw van de N31 ondertekend door de samenwerkende partijen en is de geoptimaliseerde bestuurlijke voorkeursoplossing vastgelegd. Begin september 2010 zal de kennisgeving van het voornemen tot het opstellen van een project-m.e.r. voor de N31 Traverse Harlingen worden gepubliceerd. Dit is de formele start van de planstudie. Oktober 2010 is de OTB/MER-studie gegund aan Royal Haskoning. In 2011 is een stedenbouwkundige visie opgesteld, het technisch ontwerp vastgesteld en de OTB/MER-rapportage afgerond.
Fryslân Feilich Foarût 179
180 Uitvoeringsprogramma 2012
Fryslân noard Fryslân east Fryslân west
Vaarwegen Fryslân Feilich Foarût 181
182 Uitvoeringsprogramma 2012
Meerjaren Programma Kunstwerken Baggerwerken Friese Meren Project Majeure Provinciale Projecten
Fryslân noard Fryslân Feilich Foarût 183
184 Uitvoeringsprogramma 2012
Brug Hallumervaart te Hallum (2016) ■ Brug Tzummarumervaart (2016) ■
Fryslân noard
Meerjaren Programma Kunstwerken
Fryslân Feilich Foarût 185
2016
Brug Hallumervaart te Hallum Planvorming + voorbereiding 2008
2013
2014
Uitvoering 2015
2016
Probleem De provinciale brug over de Hallumerfeart te Hallum is 55 jaar oud en vertoont op enkele plaatsen aantasting door Alkali Silica Reactie (ASR) en Sulfaataantasting (ettringiet). Voorgestelde maatregelen De reactie ontstaat door de toegepaste materialen in beton. Renovatie is een optie, maar de reactie blijft dan vertraagd doorgaan. De bestaande brug vervangen door een nieuwe brug is de enige optie om dit probleem op te lossen. Beoogd effect De brug vervangen door een nieuwe brug die voldoet aan de huidige veiligheidseisen, beleid, normen en richtlijnen. Financiering De kosten voor de renovatie worden geraamd op € 3,5 miljoen en komen geheel ten laste van het Meerjaren Programma Kunstwerken. Provincie Fryslân € 3.500.000,Planning Voorbereiding start 4e kwartaal 2015 en de oplevering wordt verwacht eind 4e kwartaal 2016.
186 Uitvoeringsprogramma 2012
2016
Brug Tzummarumervaart nabij Tzummarum
Planvorming + voorbereiding 2007
2013
2014
Uitvoering 2015
2016
Probleem De provinciale brug over de Tsjummearumerfeart in de N384 is 58 jaar oud. Uit de beschikbare gegevens blijkt dat de brug een te lichte belastingsklasse heeft die niet geschikt is voor provinciale wegen. Daarnaast is de brug door zoutwinning verzakt en heeft niet meer de benodigde doorvaarthoogte. Voorgestelde maatregelen Door de constructiewijze van de brug kunnen de geschetste problemen niet met een renovatie worden opgelost. Vervangen van de brug is dan ook de beste oplossing. Beoogd effect De brug vervangen door een nieuwe brug. De nieuwe brug zo bouwen dat de voorspelde zetting door zoutwinning opgevangen kan worden en deze voldoet aan het huidige beleid, veiligheidseisen, normen en richtlijnen. Financiering De kosten voor de renovatie worden geraamd op € 3,6 miljoen en komen geheel ten laste van het Meerjaren Programma Kunstwerken. Provincie Fryslân € 3.600.000,Planning Voorbereiding start 2e kwartaal 2015 en de oplevering wordt eind 4e kwartaal 2016 verwacht.
Fryslân Feilich Foarût 187
188 Uitvoeringsprogramma 2012
Onderhoudsbaggerwerk Dokkumer Ie (2012) ■ Onderhoudsbaggerwerk Dokkumer Grutdjip (2013) ■
Fryslân noard
Baggerwerken
Fryslân Feilich Foarût 189
2012
Onderhoudsbaggerwerk Dokkumer Ie Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
Uitvoering 2011
2012
Probleem Als gevolg van de aanwas van baggerspecie wordt de waterdiepte van de vaarweg geringer. Op termijn levert dit belemmeringen op ten aanzien van de toegelaten diepgang voor zowel de beroeps- en recreatieve scheepvaart. Voorgestelde maatregelen Het verwijderen van de aanwezige baggerspecie vanaf de zgn. ingrijpdiepte tot de geadviseerde baggerdiepte. (diepte is afhankelijk van de classificatie van de vaarweg) Beoogd effect Een vaarweg die voldoet aan de maatvoering welke in het PVVP is vastgesteld en waar zonder problemen met de toegelaten scheepsafmeting gevaren kan worden. Duurzaamheid Tijdens de uitvoering van het onderhoudsbaggerwerk zal onderzocht worden op welke wijze de vrijkomende baggerspecie hergebruikt kan worden. Dit hergebruik kan in zowel provinciale werken als werken van derden. Centraal hierin staat het project “Grip op Grond”. Afspraken met derden Streven is om de onderhoudsbaggerwerkzaamheden integraal uit te voeren. Hiervoor zal in een vroegtijdig stadium contact worden opgenomen met gemeentes, Wetterskip Fryslan, en eventuele jachthaven beheerders. Financiering Provincie € 1.600.000,= Planning Uitvoering in 2012
190 Uitvoeringsprogramma 2012
2013
Onderhoudsbaggerwerk Dokkumer Grutdjip Planvorming + voorbereiding 2007
2010
2011
Uitvoering 2012
2013
Probleem Als gevolg van de aanwas van baggerspecie wordt de waterdiepte van de vaarweg geringer. Op termijn levert dit belemmeringen op ten aanzien van de toegelaten diepgang voor zowel de beroeps- en recreatieve scheepvaart. Voorgestelde maatregelen Het verwijderen van de aanwezige baggerspecie vanaf de zgn. ingrijpdiepte tot de geadviseerde baggerdiepte. (diepte is afhankelijk van de classificatie van de vaarweg) Beoogd effect Een vaarweg die voldoet aan de maatvoering welke in het PVVP is vastgesteld en waar zonder problemen met de toegelaten scheepsafmeting gevaren kan worden. Duurzaamheid Tijdens de uitvoering van het onderhoudsbaggerwerk zal onderzocht worden op welke wijze de vrijkomende baggerspecie hergebruikt kan worden. Dit hergebruik kan in zowel provinciale werken als werken van derden. Centraal hierin staat het project “Grip op Grond”. Afspraken met derden Streven is om de onderhoudsbaggerwerkzaamheden integraal uit te voeren. Hiervoor zal in een vroegtijdig stadium contact worden opgenomen met gemeentes, Wetterskip Fryslan, en eventuele jachthaven beheerders. Financiering Provincie € 400.000,= Planning Uitvoering in 2013
Fryslân Feilich Foarût 191
192 Uitvoeringsprogramma 2012
Revitalisering watersportvoorzieningen Lauwersmeer (2012) ■ Noordelijke Elfsteden Vaarroute ■ Brug- en sluisbediening gemeentelijke bruggen ■
Fryslân noard
Friese Meren Project
Fryslân Feilich Foarût 193
2012
Revitalisering watersportvoorzieningen Lauwersmeer Planvorming + voorbereiding 2008
2009
Uitvoering 2011
2010
2012
Ruimtelijke kwaliteit De uitstraling van het gebied verbetert, de ruimtelijke structuur verandert niet, het is het herstellen en opknappen van de bestaande voorzieningen. Duurzaamheid Vrijkomende materialen worden zo veel mogelijk hergebruikt Afspraken met derden Het project is een samenwerkingsverband tussen twee provincies (Groningen en Fryslân), drie gemeentes (De Marne, Dongeradeel en Kollumerland), Staatsbosbeheer en Nationaal park Lauwersmeer
Probleem De steigers en aanlegplaatsen in het Lauwersmeer zijn in slechte staat van onderhoud en slecht bereikbaar door verondieping door aanslibbing. De voorhavens van de sluis te Lauwersoog bieden onvoldoende aanleggelegenheid. Voorgestelde maatregelen Baggeren van de hoofd- en nevengeulen, herstel van de steigers in het gebied aanpassen van de voorhavens van de sluis Beoogd effect Aanlegvoorzieningen weer goed bruikbaar en bereikbaar.
194 Uitvoeringsprogramma 2012
Financiering Provincie Groningen Provincie Fryslân Gemeente De Marne Gemeente Kollumerland Gemeente Dongeradeel Staatsbosbeheer Nationaal Park Lauwersmeer Totaal
€ € € € € € € €
276.400 276.400 100.000 100.000 100.000 70.000 40.000 962.800
Tijdschema/mijlpalen Baggerwerk en herstel steigers is gereed, aanpassing voorhavens schutsluis in 2012 Planning in 2012 Aanpassing voorhavens schutsluis Lauwersoog Historie van het project Voorbereiding 2008-2010 Baggeren hoofdgeul door Rijkswaterstaat 2010 Herstel steigers en baggerwerk nevengeulen 2011 Aanpassen voorhavens schutsluis 2012
Noordelijke Elfsteden Vaarroute Planvorming + voorbereiding 2007
2009
Uitvoering 2011
2010
2012
Duurzaamheid Oevers worden zo veel mogelijk natuurvriendelijk ingericht. Gestreefd wordt naar zo veel mogelijk hergebruik van baggerspecie Afspraken met derden Gemeente Leeuwarderadeel is projectverantwoordelijk namens vijf initiatiefnemende gemeenten. Provincie Fryslân draagt bij Financiering Gemeenten Provincie Fryslân Waddenfonds Leader ILG
€ € € € €
4,2 8,4 11,1 0,8 0,8
Wetterskip Fryslân Totaal
€ €
3,0 mln 28,3 mln
mln mln mln mln mln
Tijdschema/mijlpalen Kanaalvakken zijn in uitvoering Probleem Het Friese Merenproject streeft naar het bevaarbaar maken van de gehele Elfsteden schaatsroute. De route is niet toegankelijk voor motorboten tussen Wier en Alde Leie. Voorgestelde maatregelen Toegankelijk maken van de route door het bouwen van sluizen, aanpassen van bruggen en verruimen van het kanaalprofiel
Planning in 2012 Uitvoering tweede kanaalvak aanbesteding derde kanaalvak Historie van het project Bruggen en sluizen zijn klaar
Beoogd effect Meer toeristisch vaarverkeer in Noord Fryslân, hetgeen tot een economische impuls leidt Ruimtelijke kwaliteit Bij de vormgeving van d kunstwerken wordt rekenig gehouden met inpassing in de omgeving
Fryslân Feilich Foarût 195
2013-2015
Brug- en sluisbediening gemeentelijke bruggen
Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
Uitvoering 2011
2012
2013
2014
Probleem Veel beweegbare bruggen op het provinciale netwerk worden twee keer per dag een uur niet gedraaid en er wordt door de gemeenten nog tolgeld gevraagd. Dat belemmert de vrije toegang tot het watersportgebied.
Afspraken met derden Er zijn nog geen afspraken gemaakt
Voorgestelde maatregelen Afschaffen van pauzes en bruggeld door aan te sluiten op het afstandsbedieningsproject van de provincie
Tijdschema/mijlpalen Voorbereiding tot 2011, Planuitwerking 2011-2012, uitvoering 2013-2015
Financiering Provincie Fryslân
2015
€ 12,2 mln
Beoogd effect Betere toegankelijkheid van het vaargebied en betere serviceverlening
Planning in 2012 Afronden planuitwerking, start uitvoering
Ruimtelijke kwaliteit De maatregelen hebben geen invloed op de ruimtelijke kwaliteit
Historie van het project Eerdere pilotprojecten zijn financieel niet rond gekomen.
Duurzaamheid De voorzieningen worden zo duurzaam mogelijk gerealiseerd met nadruk op beperking energieverbruik
196 Uitvoeringsprogramma 2012
Meerjaren Programma Kunstwerken Baggerwerken Friese Meren Project Majeure Provinciale Projecten
Fryslân east Fryslân Feilich Foarût 197
198 Uitvoeringsprogramma 2012
Brug Rogsloot te Warten (2013) ■ Sluis II nabij Jubbega-Schurega (2015) ■ Warrebrug nabij Tijnje (2015) ■
Fryslân east
Meerjaren Programma Kunstwerken
Fryslân Feilich Foarût 199
2013
Brug Rogsloot te Warten Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
Uitvoering 2011
2012
2013
Probleem De provinciale brug over de Rochsleat te Warten is 56 jaar oud en is aan renovatie toe. Belangrijke onderdelen hebben hun technische levensduur bereikt of voldoen niet meer aan de veiligheidseisen. Voorgestelde maatregelen Het vervangen van belangrijke onderdelen en installatie die hun technische levensduur hebben gehad of niet meer aan de veiligheidseisen voldoen. Beoogd effect Doel van de renovatie is de technische levensduur van de brug weer met 50 jaar te verlengen en te laten voldoen aan de huidige veiligheidseisen. Kosten De kosten voor de renovatie worden geraamd op € 4,0 miljoen en komen geheel ten laste van het Meerjaren Programma Kunstwerken. Provincie Fryslân € 4.000.000,Planning Voorbereiding start 3e kwartaal 2011 en de oplevering wordt verwacht 2e kwartaal 2013
200 Uitvoeringsprogramma 2012
2015
Sluis II nabij Jubbega-Schurega Planvorming + voorbereiding 2007
2012
2013
Uitvoering 2014
2015
Probleem De provinciale Sluis II nabij Jubbega-Schurega ligt in de Tjonger en is ruim 116 jaar oud. De wanden van de kolk buigen iets uit. In 2007 zijn er reeds herstel maatregelen genomen deze zijn echter niet voldoende gebleken. Voorgestelde maatregelen De wanden van de kolk vervangen door nieuwe wanden met fundering waarbij de uiterlijke verschijningsvorm gelijk wordt gehouden. Gelijktijdig met deze werkzaamheden wordt de rest van de sluis gerenoveerd. Beoogd effect De sluis kan weer 50 jaar vooruit zonder grootschalige renovatie. Financiering De kosten voor de renovatie worden geraamd op € 1,5 miljoen en komen geheel ten laste van het Meerjaren Programma Kunstwerken. Provincie Fryslân € 1.500.000,Planning Voorbereiding start 2e kwartaal 2014 en de oplevering wordt eind 4e kwartaal 2015 verwacht.
Fryslân Feilich Foarût 201
2015
Warrebrug nabij Tijnje Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
Uitvoering 2011
2015
Probleem De Warrebrug over de Heasleat in de N392 nabij Tijnje is 51 jaar oud en is aan renovatie toe. Enkele onderdelen hebben hun technische levensduur bereikt en voldoen niet meer aan de benodigde veiligheid. Voorgestelde maatregelen Het vervangen van belangrijke onderdelen en de installatie die hun technische levensduur hebben gehad of niet meer voldoen aan de vereiste veiligheid. Beoogd effect Doel van de renovatie is de technische levensduur van de brug weer met 50 jaar te verlengen en te laten voldoen aan de vereiste veiligheidseisen. Financiering De kosten voor de renovatie worden geraamd op € 1,5 ton en komen geheel ten laste van het Meerjaren Programma Kunstwerken. Provincie Fryslân € 150.000,Planning Voorbereiding start 1e kwartaal 2014 en de oplevering wordt eind 3e kwartaal 2015 verwacht.
202 Uitvoeringsprogramma 2012
Quick win Baggerwerk Wide Greons (2012) ■ Onderhoudsbaggerwerk Vaarweg naar Drachten (2013) ■ Onderhoudsbaggerwerk De Lits (2014) ■
Fryslân east
Baggerwerken
2012
Quick win Baggerwerk Wide Greons Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
Uitvoering 2011
2012
Beoogd effect Ruimere bevaarbaarheid voor geladen binnenvaartschepen en recreatievaart en een betere bereikbaarheid van de bedrijven in Leeuwarden-Oost. Ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid Een gedeelte van de ontgraven verontreinigde grond wordt hergebruikt bij de aanleg van de Noordwesttangent, de nieuwe weg ten noorden van Leeuwarden. De baggerspecie wordt eerst opgeslagen en ingedroogd. Vervolgens wordt het met een speciale behandeling omgezet in beton dat geschikt is voor de wegfundering. Door deze behandeling kan er geen verontreiniging in het milieu terechtkomen. Financiering Financiering vindt voor 50% plaats vanuit het rijksproject quick wins binnenvaart (€ 965.000) en voor 50% uit provinciale (bodem)middelen.
Probleem De (slechte) bereikbaarheid van binnenhavens voor de beroepsvaart is een probleem waarvoor het rijk een programma quick wins heeft opgesteld. In dit geval gaat het om de vaargeul, die van het Van Harinxmakanaal tot de Tweede Kanaalsbrug in Leeuwarden loopt. Bijkomend probleem is de ernstige verontreiniging van dit vaarwegegedeelte. Voorgestelde maatregelen De bestaande vaarweg wordt over een breedte van 9,5 m verdiept tot een diepte van 3,60 m. Daarnaast wordt de waterbodem van de (vaarweggedeelten) Wide Greons, de Tynje en het Nieuwe Kanaal gesaneerd. Derhalve wordt al het slib uit de vaarwegen verwijderd.
204 Uitvoeringsprogramma 2012
Tijdschema/mijlpalen De uitvoering start najaar 2011 en moet in mei 2012 zijn afgerond. Planning in 2011 Voorbereiding en start baggerwerkzaamheden. Historie van het project Begin jaren 2000 werd geconstateerd dat er sprake is van een ernstige bodemverontreiniging. Door gezamenlijke aanpak van bevaarbaarheid en verontreiniging is er sprake van een win-winsituatie.
2013
Onderhoudsbaggerwerk Vaarweg naar Drachten Planvorming + voorbereiding 2007
2010
2011
Uitvoering 2012
2013
Duurzaamheid Tijdens de uitvoering van het onderhoudsbaggerwerk zal onderzocht worden op welke wijze de vrijkomende baggerspecie hergebruikt kan worden. Dit hergebruik kan in zowel provinciale werken als werken van derden. Centraal hierin staat het project “Grip op Grond”. Afspraken met derden Streven is om de onderhoudsbaggerwerkzaamheden integraal uit te voeren. Hiervoor zal in een vroegtijdig stadium contact worden opgenomen met gemeentes, Wetterskip Fryslan, en eventuele jachthaven beheerders. Financiering Provincie € 160.000,= Planning Uitvoering in 2013
Probleem Als gevolg van de aanwas van baggerspecie wordt de waterdiepte van de vaarweg geringer. Op termijn levert dit belemmeringen op ten aanzien van de toegelaten diepgang voor zowel de beroeps- en recreatieve scheepvaart. Voorgestelde maatregelen Het verwijderen van de aanwezige baggerspecie vanaf de zgn. ingrijpdiepte tot de geadviseerde baggerdiepte. (diepte is afhankelijk van de classificatie van de vaarweg) Beoogd effect Een vaarweg die voldoet aan de maatvoering welke in het PVVP is vastgesteld en waar zonder problemen met de toegelaten scheepsafmeting gevaren kan worden.
Fryslân Feilich Foarût 205
2014
Onderhoudsbaggerwerk De Lits Planvorming + voorbereiding 2008
2011
2012
Uitvoering 2013
2014
Probleem Als gevolg van de aanwas van baggerspecie wordt de waterdiepte van de vaarweg geringer. Op termijn levert dit belemmeringen op ten aanzien van de toegelaten diepgang voor zowel de beroeps- en recreatieve scheepvaart. Voorgestelde maatregelen Het verwijderen van de aanwezige baggerspecie vanaf de zgn. ingrijpdiepte tot de geadviseerde baggerdiepte. (diepte is afhankelijk van de classificatie van de vaarweg) Beoogd effect Een vaarweg die voldoet aan de maatvoering welke in het PVVP is vastgesteld en waar zonder problemen met de toegelaten scheepsafmeting gevaren kan worden. Duurzaamheid Tijdens de uitvoering van het onderhoudsbaggerwerk zal onderzocht worden op welke wijze de vrijkomende baggerspecie hergebruikt kan worden. Dit hergebruik kan in zowel provinciale werken als werken van derden. Centraal hierin staat het project “Grip op Grond”. Afspraken met derden Streven is om de onderhoudsbaggerwerkzaamheden integraal uit te voeren. Hiervoor zal in een vroegtijdig stadium contact worden opgenomen met gemeentes, Wetterskip Fryslan, en eventuele jachthaven beheerders. Financiering Provincie € 1.425.000,= Planning Uitvoering in 2014
206 Uitvoeringsprogramma 2012
Turfroute realisatie toeristische overstapplaatsen (TROPs) ■ (2012 e.v.) ■ Watersportvoorzieningen Leeuwarden (2012) ■ Heropening Polderhoofdkanaal (2015) ■ Brug en sluisbedienig gemeentelijke bruggen ■
Fryslân east
Friese Meren Project
Fryslân Feilich Foarût 207
2012 e.v. Turfroute realisatie toeristische overstapplaatsen (TROPs) Planvorming + voorbereiding 2008
2009
Uitvoering 2011
2010
2012
Ruimtelijke kwaliteit De ruimtelijke kwaliteit van de te realiseren voorzieningen krijgt aandacht Duurzaamheid Er wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van milieuvriendelijke materialen Afspraken met derden Gemeenten Opsterland en Ooststellingwerf zijn projectverantwoordelijk voor de voorzieningen in hun gebied. Provincie Fryslân draagt bij. Financiering Gemeente Opsterland Gemeente Ooststellingwerf VVV-organisatie Provincie Fryslân Totaal
Probleem Er zijn langs de Turfroute te weinig overstapplaatsen voor watersporters om de kwaliteit van het achterliggende gebied te kunnen beleven. Bovendien is de kwaliteit van de voorzieningen bij veel overnachtingplaatsen onvoldoende. Voorgestelde maatregelen Realisatie van nieuwe en opwaarderen van bestaande aanleg- en overnachtingplaatsen (steigers, sanitair, verlichting, stroomvoorziening, oplaadpunten) Beoogd effect Meer bezoekers van de Turfroute, die meer activiteit in het achterland ondernemen
208 Uitvoeringsprogramma 2012
€ € € € €
294.000 177.660 33.600 337.000 842.200
Tijdschema/mijlpalen Voorbereiding inhoudelijk en financieel 2010-2012 Uitvoering gemeente Opsterland vanaf 2012 Uitvoering gemeente Ooststellingwerf nog onzeker Planning in 2012 Realisatie eerste voorzieningen in Opsterland Overleg met Ooststellingwerf over financiering Historie van het project Oktober 2011 overeenstemming over realisatie voorzieningen in Opsterland
2012
Watersportvoorzieningen Leeuwarden Planvorming + voorbereiding 2007
2009
2010
Uitvoering 2011
2012
Beoogd effect Betere bereikbaarheid van de zuidelijke stadswijken en het gebied tussen de Haak en Wirdum voor sloepen. Recreatievaarders met staande masten worden beter geïnformeerd en begeleid, opdat ze zich welkom voelen in Leeuwarden. Ruimtelijke kwaliteit De plannen hebben nauwelijks ruimtelijke gevolgen Duurzaamheid De oevers van de Wurdumerfeart worden natuurvriendelijk aangelegd. Het baggerwerk wordt gecombineerd met een oever- en kadeproject van het Wetterskip Afspraken met derden Gemeente Leeuwarden is projectverantwoordelijk Provincie Fryslân draagt bij
Probleem De Wurdumerfeart is nauwelijks toegankelijk voor recreatievaart (allen kano’s) Schepen hoger dan 5,5 meter hebben veel moeite de binnenstad van Leeuwarden te bereiken vanwege de beperkte openingstijden van de spoorbruggen op het Van Harinxmakanaal Voorgestelde maatregelen Verruimen van de Wurdumerfeart en verhogen van de bruggen naar een doorvaarthoogte van 1,50 meter. Betere informatievoorziening en coördinatie brugopeningstijden op de zuidelijke toegang naar de stad (Blauwe Golf)
Financiering Gemeente Leeuwarden Provincie Fryslân Totaal
€ 781.000,€ 300.000,€1.081.000,-
Tijdschema/mijlpalen Uitvoering in 2012 en 2013 Planning in 2012 Uitvoering blauwe golf 2012, uitvoering Wurdumerfeart gedeeltelijk in 2012 Historie van het project Bestuursovereenkomst is gesloten op 3 februari 2011
Fryslân Feilich Foarût 209
2015
Heropening Polderhoofdkanaal Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
Uitvoering 2011
2012
2013
2014
2015
Ruimtelijke kwaliteit Het karakter van de veenkoloniale vaarweg wordt weer enigszins hersteld Duurzaamheid Er is een uitgebreid Natuurcompensatieprogramma gekoppeld aan de openstelling van het kanaal Afspraken met derden Gemeente Opsterland is projecttrekker van de openstelling. Provincie voert de natuurcompensatie uit Financiering Samenwerkingsverband Noord Nederland Stichting Recreatietoervaart Nederland Gemeente Smallingerland Gemeente Opsterland Provincie Fryslân
Probleem Het Polderhoofdkanaal ontbreekt als schakel in het recreatief vaarnetwerk in Oost Fryslân. Heropening zal een economische stimulans betekenen voor het gebied Nij Beets – Veenhoop. Voorgestelde maatregelen Heropening van het Polderhoofdkanaal door het weer gangbaar maken van de gedempte sluizen, het verhogen en beweegbaar maken van bruggen en het verruimen van het vaarprofiel. Beoogd effect Herstel van de scheepvaart in het Polderhoofdkanaal, met als afgeleid effect groei van de toeristische werkgelegenheid.
210 Uitvoeringsprogramma 2012
€ € € € €
5,325 1,20 2,275 2,80 5,35
mln. mln. mln. mln. mln.
Tijdschema/mijlpalen 2011/ 2012 procedures doorlopen 2013-2015 uitvoering Planning in 2012 Doorlopen procedures ruimtelijke ordening en natuurwetgeving Historie van het project Project was al in uitvoering maar is in 2008 door schorsing van de ontheffing Flora- Faunawet stilgelegd. Na uitbreiding van de natuurcompensatie is een nieuwe ontheffing aangevraagd.
2013-2015
Brug- en sluisbediening gemeentelijke bruggen
Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
Uitvoering 2011
2012
2013
2014
Probleem Veel beweegbare bruggen op het provinciale netwerk worden twee keer per dag een uur niet gedraaid en er wordt door de gemeenten nog tolgeld gevraagd. Dat belemmert de vrije toegang tot het watersportgebied.
Afspraken met derden Er zijn nog geen afspraken gemaakt
Voorgestelde maatregelen Afschaffen van pauzes en bruggeld door aan te sluiten op het afstandsbedieningsproject van de provincie
Tijdschema/mijlpalen Voorbereiding tot 2011, Planuitwerking 2011-2012, uitvoering 2013-2015
Beoogd effect Betere toegankelijkheid van het vaargebied en betere serviceverlening Ruimtelijke kwaliteit De maatregelen hebben geen invloed op de ruimtelijke kwaliteit
Financiering Provincie Fryslân
2015
€ 12,2 mln
Planning in 2012 Afronden planuitwerking, start uitvoering Historie van het project Eerdere pilotprojecten zijn financieel niet rond gekomen.
Duurzaamheid De voorzieningen worden zo duurzaam mogelijk gerealiseerd met nadruk op beperking energieverbruik
Fryslân Feilich Foarût 211
212 Uitvoeringsprogramma 2012
Vaarweg Lemmer-Delfzijl (2012 e.v.) ■
Fryslân east
Majeure Provinciale Projecten
Fryslân Feilich Foarût 213
2012 e.v.
Vaarweg Lemmer-Delfzijl Planvorming + voorbereiding 2009
2010
Uitvoering 2011
2012
2015
Fase 2 ■ Vervanging resterende zes bruggen; - 2012-2015 Brug Burgumerdaam - 2013-2020 Skûlenboarch en Kootstertille - 2017-2025 Spannenburg, Uitwellingerga en Aldskou Beoogd effect Realisatie van een klasse Va- vaarweg, waarmee zowel de industriegebieden in Fryslân bereikbaar worden voor grotere schepen en ook de corridor Randstad – Noord Duitsland voor die schepen bevaarbaar wordt.
Probleem Als onderdeel van het hoofdvaarwegennet Amsterdam – Delfzijl moet de vaarweg geschikt worden gemaakt voor schepen van de CEMT-klasse Va (schepen tot 3000 ton), verlaagcontainervaart en beperkt tweebaksduwvaart. Voorgestelde maatregelen De vaarweg moet worden verdiept en op diverse locaties worden verbreed en bruggen worden vervangen. Fase 1 ■ Vervangen brug Stroobos (gereed ) ■ Baggerwerkzaamheden en oevers Stroobos – Lemmer
(gereed); ■ gedeelte Stroobos – Krúswetters (Warten) (gereed); ■ gedeelte Krúswetters (Warten) – Lemmer (gereed in 2011.)
214 Uitvoeringsprogramma 2012
Ruimtelijke kwaliteit Het deelproject ‘Ontwikkeling Skûlenboarch en Westkern’ is een integrale gebiedsstudie voor het gebied rond de bedrijventerreinen Skûlenboarch en Westkern. Provincie en gemeenten werken (ook financieel) samen in deze gebiedsontwikkeling. De ambitie is om in het noordoosten van Fryslân een locatie voor watergebonden (natte) bedrijvigheid te ontwikkelen. Inclusief bijbehorende ontsluiting over de weg, realisatie van recreatieve en toeristische voorzieningen. Ten gevolge van het gewijzigde rijksbeleid zal de oorspronkelijk beoogde brede ecologische verbindingszone, de ‘robuuste natte as’, als onderdeel van de landelijke EHS niet worden gerealiseerd. Binnen het kader van dit project zullen de bruggen Skûlenboarch en Kootstertille worden vervangen zodat ze voldoen aan de nieuwe maatvoering. Duurzaamheid De Ontwikkeling Skûlenboarch en Westkern kent op vele aspecten raakvlakken met de provinciale visie op duurzaamheid. Dit betreft de aspecten die direct betrekking hebben op de weg, zoals materiaalgebruik en mogelijkheden voor energiebesparing. Daarnaast betreft het ook aspecten van sociale en sociaaleconomische duurzaamheid die betrekking hebben op bijvoorbeeld de inpassing van de infrastructuur en mogelijkheden voor economische structuurversterking in de regio. Voorts wordt door de ontwikkeling van watergebonden bedrijventerrein het vervoer over water gestimuleerd.
Afspraken met derden De rijksoverheid financiert fase 1. De provincie draagt bij in de kosten voor voorbereiding en toezicht door inzet van provinciaal personeel. In verband met de beperkte rijksfinanciën is fase 2 opgesplitst in twee deelfasen. De eerste deelfase omvat de objecten brug Burgum, brug Skûlenboarch en Kootstertille. De overige drie bruggen zullen worden gerealiseerd voor 2025. Realisatie van deze drie objecten op een kortere termijn is mogelijk, indien de financiële positie van het rijk dit mogelijk maakt. Voor de eerste deelfase van de 2e fase is medio 2011 een rijksbijdrage beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de planstudie (studie Skulenboarch start in 2012). Inmiddels is begonnen met het opstellen van de planstudie en de bijbehorende objectstudies en daarmee de realisatie van de brug Burgum en de gebiedontwikkeling Skûlenboarch-Westkern. Financiering Fase 1 Verruimingswerken: Totale kosten: Kosten t.l.v. Rijk: VAT-kosten Provincie
€ 32,7 mln. € 30,4 mln. € 2,3 mln.
Financiering Fase 2 1e deelfase Gebiedsontwikkeling Skûlenboarch-Westkern € 72,3 mln.* Burgumerdaam € 21,8 mln. Kanaalverlegging Burgum € 6,3 mln. Nb. In deze ramingen zijn de project/objectrisico’s en onvoorzien opgenomen.
Projectkosten + planstudiekosten 1e deelfase € 2e deelfase Uitwellingerga Spannenburg Aldskou
1,8 mln
€ 13,1 mln € 11,3 mln. € 13,0 mln.
* Voor de diverse projectonderdelen is niet alleen sprake van een rijks- en provinciale bijdrage, ook van gemeentelijke zijde wordt financieel bijgedragen. In dit bedrag zijn ook de kosten van de brug Skûlenboarch en Kootstertille opgenomen. Dit zal lager worden omdat door gewijzigd rijksbeleid de beoogde mate robuuste as zal komen te vervallen.
Tijdschema/mijlpalen Het project loopt tot en met 2025 en kent twee fasen: Fase 1 Voor wat betreft het gedeelte provincie Fryslân, het Prinses Margrietkanaal, ligt fase 1 op schema. In deze fase van het project wordt het kanaalprofiel van het Prinses Margrietkanaal aangepast naar klasse Va. Fase 1 is in 2011 afgerond. Fase 2 Deze fase loopt van 2012 tot 2025. Om financiële redenen is deze opgesplitst in twee deelfasen. Aan het eind van fase 2 voldoet de vaarweg aan de uitgangspunten van het Plan van Aanpak, dit betekent: - het kanaal profiel voldoet aan klasse Va; - het kanaal is onder voorwaarden geschikt voor tweebaksduwvaart (diepgangbeperking tot 3,50 m en een beperkt aantal duwcombinaties per dag); - de kunstwerken zijn geschikt voor klasse V schepen, tweestrooksconcept en vierlaagscontainervaart. Planning in 2012 In 2011 is het laatste deelbestek – tussen Uitwellingerga en de Kûfurd gerealiseerd. Het Friese kanaalgedeelte voldoet daarmee aan de gestelde normering voor klasse Va. De technische en contractuele voorbereiding van de brug Burgum is eind 2011 afgerond en de realisatie van de nieuwe brug loopt mee in de aanbesteding van het middendeel van de Centrale As. Inmiddels is duidelijk welke inrichtingsvariant voor de gebiedsontwikkeling Skûlenboarch/Westkern wordt uitgewerkt. Op basis van de MER is het PIP opgesteld voor het bedrijventerrein. Deze is in procedure Verder loopt het bestemmingsplan voor de ontsluitingsweg voor het bedrijventerrein Skûlenboarch. Er worden de objectstudies uitgevoerd voor de brug Skûlenboarch en de brug Kootstertille. Historie van het project Het project vaarweg Lemmer-Delfzijl is een samenwerkingsverband van Rijk, provincie Groningen en provincie Fryslân. In dit project werken deze partijen gezamenlijk aan de opwaardering van de vaarweg, maar ieder met zijn eigen verantwoordelijkheid. De provincies zorgen voor de voorbereiding en realisering van plannen, met alle daarbij behorende werkzaamheden. In de afgelopen jaren – vanaf 2002 - is de vaarweg grotendeels verbreed en verdiept in het kader van fase 1.
Fryslân Feilich Foarût 215
216 Uitvoeringsprogramma 2012
Meerjaren Programma Kunstwerken Baggerwerken Friese Meren Project Majeure Provinciale Projecten Rijksprojecten
Fryslân west Fryslân Feilich Foarût 217
218 Uitvoeringsprogramma 2012
Brug Warns te Warns (2012) ■ Kerkslootbrug te IJlst (2013) ■ Viaduct Meamert te Winsum (2014) ■ Stationsbrug te Franeker (2014) ■ Brug Stroomkanaal in de N359 te Lemmer(2014) ■ De Ruijtenschildtbrug in de N924 te Vierhuis(2014) ■ Van Panhuysbrug te Tjerkwerd (2015) ■ Brug te Baard (2016) ■ Brug Welsrijp te Wjelsryp (2016) ■
Fryslân west
Meerjaren Programma Kunstwerken
Fryslân Feilich Foarût 219
2012
Brug Warns te Warns Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
Uitvoering 2011
2012
Probleem Bij het vervangen van het val, het beweegbare brugdek van de brug, bleek het oude val zwaarder te zijn dan bekend was in de beschikbare gegevens. Bij doorrekening van de brug met dit gegeven blijkt dat de as van de balans aan het einde is van zijn technische levensduur en niet meer de vereiste veiligheid heeft. Een ander probleem is dat het noordelijk landhoofd funderingsproblemen heeft. Voorgestelde maatregelen De as van de balans vervangen door een nieuwe as. Op een later tijdstip het funderingsprobleem van het noordelijk landhoofd oplossen door het aanbrengen van extra palen. Beoogd effect De brug constructief veilig maken zodat deze zonder renovatie weer 50 jaar mee gaat. Financiering De kosten voor het vervangen van de as en het stabiel maken van het noordelijk landhoofd worden geraamd op € 8 ton en komen geheel ten laste van het Meerjaren Programma Kunstwerken. Provincie Fryslân € 800.000,Planning Voorbereiding start 2e kwartaal 2012 en de oplevering wordt eind 4e kwartaal 2012 verwacht.
220 Uitvoeringsprogramma 2012
2013
Kerkslootbrug te IJlst Planvorming + voorbereiding 2007
20§0
2011
Uitvoering 2012
2013
Probleem De provinciale brug over de Tsjerkesleat in de N354 verkeert in zeer matig staat. Er zijn geen gegevens en tekeningen van de brug bekend. De damwand waar naar alle waarschijnlijkheid het dek in zijn geheel op rust verkeert in slechte staat en heeft nog 40 tot 70% van zijn oorspronkelijke dikte. Daardoor voldoet de brug niet aan de geldende veiligheidseisen en is de constructieve veiligheid niet te bepalen. Voorgestelde maatregelen Gezien de onderhoudstoestand en het gebrek aan gegevens is renoveren geen optie. De brug slopen en vervangen door een grote duiker is de beste oplossing. Beoogd effect De brug vervangen door een nieuwe grote duiker die voldoet aan de huidige beleids- en veiligheidseisen, normen en richtlijnen. Financiering De kosten voor de renovatie worden geraamd op € 5 ton en komen geheel ten laste van het Meerjaren Programma Kunstwerken. Provincie Fryslân € 500.000,Planning Voorbereiding start 1e kwartaal 2013 en de oplevering wordt eind 4e kwartaal 2013 verwacht
Fryslân Feilich Foarût 221
2014
Viaduct Meamert te Winsum Planvorming + voorbereiding 2008
2011
2012
Uitvoering 2013
2014
Probleem Het viaduct Meamert ligt op de kruising van de N359 en de N384. Het viaduct is in 1989 gebouwd. Bij de geplande aanpassing van het kruispunt is het viaduct constructief onderzocht. Hieruit komt naar voren dat het viaduct meer gezakt is dan toentertijd werd voorspeld en dat de beide landhoofden een funderingsprobleem hebben. Hierdoor voldoet het viaduct niet aan de veiligheidseisen. Voorgestelde maatregelen Een verankerde damwand slaan in de teen van het talud. Daarnaast enkele aanpassingen aan het viaduct zelf uitvoeren. Beoogd effect Het viaduct constructief weer veilig maken zodat de resterende levensduur van het viaduct, 60 jaar, gehaald kan worden en deze voldoet aan de geldende veiligheidseisen. Financiering De kosten voor de te nemen maatregelen worden geraamd op € 5,0 ton en komen geheel ten laste van het Meerjaren Programma Kunstwerken. Provincie Fryslân € 500.000,Planning De maatregelen worden gelijktijdig uitgevoerd met het aanpassen van het kruispunt, werk met werk maken. Voorbereiding start 3e kwartaal 2013 en de oplevering wordt verwacht eind 4e kwartaal 2014.
222 Uitvoeringsprogramma 2012
2014
Stationsbrug te Franeker Planvorming + voorbereiding 2007
2011
2012
Uitvoering 2013
2014
Probleem De Stationsbrug te Franeker is ruim 60 jaar oud en verkeert in zeer matig staat. Belangrijke onderdelen hebben hun technische levensduur overschreden. Recent is een totaalgewicht beperking op de brug ingesteld om het zwaar verkeer van de brug te weren. De brug voldoet in z’n geheel niet aan de veiligheidseisen. Voorgestelde maatregelen Na onderzoek blijkt dat de brug goed te renoveren is en dat met een relatief simpele ingreep de draagkracht van de brug verbeterd kan worden zodat deze aan de meest recente normen en richtlijnen kan voldoen. Beoogd effect Doel van de renovatie is de technische levensduur van de brug weer met 40 jaar te verlengen en te laten voldoen aan de huidige veiligheidseisen. Financiering De Stationsbrug valt onder het groot scheepvaartwater waarvan het beheer en onderhoud door het Rijk wordt gefinancierd. Regulier onderhoud is geregeld in een convenant. Het Rijk heeft ambtelijk onderkend dat de brug in zeer slechte staat verkeert maar wil (op dit moment) voor deze brug geen financiering beschikbaar stellen. Het Rijk zou dit in beginsel echter wel moeten doen op basis van het convenant G.S.V.W. Op dit moment is gezien de technische staat en conditie van de brug het niet vertstandig te wachten op Rijksfinanciering. Daarom zijn de kosten renovatie en het opwaarderen van de brug in het programma meegenomen. Derhalve zullen de kosten van de renovatie voorgefinancierd worden uit het MPK. De kosten voor de renovatie worden geraamd op afgerond € 5 miljoen. Planning De voorbereiding is reeds gestart en de oplevering wordt eind 2e kwartaal 2014 verwacht
Fryslân Feilich Foarût 223
2014
Brug Stroomkanaal in de N359 te Lemmer Planvorming + voorbereiding 2008
2011
2012
Uitvoering 2013
2014
Probleem De beweegbare brug over het Streamkanaal in de N359 in Lemmer verkeert in een zeer matige staat. Daarbij voldoet de brug niet meer aan zijn huidige functie en is de rijbaan te smal voor het type weg. De hameitoren en hangstang staan te dicht op de rijbaan met als gevolg een verhoogd risico op aanrijding met mogelijk ernstige gevolgen. De handbediende grote ophaalbrug in de N359 gaat nog maar 4 to 6 keer per jaar open voor de scheepvaart. Voorgestelde maatregelen Technisch gezien is het mogelijk de brug te renoveren, maar voor de veiligheid, vaarweg- en verkeersfunctie van de brug is het niet zinvol om een renovatie uit te voeren. Een renovatie lost deze problemen niet op. De huidige brug vervangen is de beste oplossing. Door de ligging van de brug nabij het Ir. A.F Woudagemaal monument op de Unesco werelderfgoedlijst, wordt rekening gehouden met de inpasing in de omgeving middels vormgeving/architectuur van de nieuwe brug. Beoogd effect De brug vervangen door een nieuwe vaste brug die voldoet aan de huidige vereiste weg- en vaarwegfuncties, normen en richtlijnen. Financiering De kosten voor de renovatie worden geraamd op € 10 miljoen en komen geheel ten laste van het Meerjaren Programma Kunstwerken. Provincie Fryslân € 10.000.000,Planning Voorbereiding start begin 2012 en de oplevering wordt eind 2e kwartaal 2014 verwacht.
224 Uitvoeringsprogramma 2012
2014
De Ruijtenschildtbrug in de N924 te Vierhuis Planvorming + voorbereiding 2007
2012
2013
Uitvoering 2014
2015
Probleem De Ruijtenschildtbrug is in 1960 gebouwd en ligt in de provinciale weg N924 over de Broeresleat of Fjouwerhúster Feart. Uit een gehouden inspectie blijkt dat het brugdek scheuren vertoond die van constructieve aard zijn. Bij de herberekening van de brug blijkt dat deze door constructieve onvolkomenheden diep in de brugconstructie, niet voldoet aan de vereiste veiligheidseisen. Voorgestelde maatregelen Renovatie van de brug lost de constructieve onvolkomenheden niet op. De brug vervangen is de beste oplossing. Beoogd effect De Ruijtenschildtbrug vervangen door een nieuwe brug die voldoet aan de huidige beleid, veiligheidseisen, normen en richtlijnen. Financiering De kosten voor de renovatie worden geraamd op € 4 miljoen en komen geheel ten laste van het Meerjaren Programma Kunstwerken. Provincie Fryslân € 4.000.000,Planning Voorbereiding start 2e kwartaal 2013 en de oplevering wordt verwacht eind 4e kwartaal 2015
Fryslân Feilich Foarût 225
2015
Van Panhuysbrug te Tjerkwerd Planvorming + voorbereiding 2008
2012
2013
Uitvoering 2014
2015
Probleem De provinciale brug over het Van Panhuyskanaal te Tjerkwerd is 42 jaar oud en is aan renovatie toe. Belangrijke onderdelen van het bewegingswerk en de elektrische installatie hebben hun technische levensduur bereikt. Daarnaast zitten er scheuren in het val door overbelasting. Voorgestelde maatregelen Het vervangen van het bewegingswerk, de elektrische installatie en het val. Beoogd effect Doel van de renovatie is de technische levensduur van de brug weer met 50 jaar te verlengen en deze te laten voldoen aan de huidige veiligheidseisen. Financiering De kosten voor de renovatie worden geraamd op € 4 miljoen en komen geheel ten laste van het Meerjaren Programma Kunstwerken. Provincie Fryslân € 4.000.000,Planning Voorbereiding start 1e kwartaal 2013 en de oplevering wordt eind 4e kwartaal 2015 verwacht.
226 Uitvoeringsprogramma 2012
2016
Brug te Baard Planvorming + voorbereiding 2007
2013
2014
Uitvoering 2015
2016
Probleem De provinciale brug over de Boalserter Feart te Baard verkeert in een zeer matige staat. Belangrijke onderdelen hebben hun technische levensduur bereikt of voldoen niet aan de benodigde veiligheidseisen. Voorgestelde maatregelen De te vervangen onderdelen en installatie die hun technische levensduur hebben gehad of niet aan de vereiste veiligheidseisen voldoen is dermate groot dat het vervangen van de brug loont ten opzichte van renovatie. De beste optie is dan ook om de brug te vervangen Beoogd effect De brug vervangen door een nieuwe brug die voldoet aan de huidige veiligheidseisen, beleid, normen en richtlijnen. Financiering De kosten voor de renovatie worden geraamd op € 5 miljoen en komen geheel ten laste van het Meerjaren Programma Kunstwerken. Provincie Fryslân € 5.000.000,Planning Voorbereiding start 2e kwartaal 2015 en de oplevering wordt verwacht eind 4e kwartaal 2016
Fryslân Feilich Foarût 227
2016
Brug Welsrijp te Wjelsryp Planvorming + voorbereiding 2008
2013
2014
Uitvoering 2015
2016
Probleem De provinciale brug over de Frjentsjerter Feart te Wjelsryp is 41 jaar oud en vertoont scheuren in het dek. Voorgestelde maatregelen De gehele brug renoveren en de scheurvorming herstellen. Beoogd effect De brug zo te renoveren dat deze weer 50 jaar mee kan gaan zonder renovatie. Financiering De kosten voor de renovatie worden geraamd op € 4 miljoen en komen geheel ten laste van het Meerjaren Programma Kunstwerken. Provincie Fryslân € 4.000.000,Planning Voorbereiding start 4e kwartaal 2015 en de oplevering wordt 4e kwartaal 2016 verwacht.
228 Uitvoeringsprogramma 2012
Quick win vaarweg Houkesleat + havens Sneek(2011) ■ Quick win It Soal (Workum) (2011) ■ Onderhoudsbaggerwerk Engelenfeart (2015) ■
Fryslân west
Baggerwerken
Fryslân Feilich Foarût 229
2011
Quick win vaarweg Houkesleat + havens Sneek Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
Uitvoering 2011
veiligheid op het water vergroot. Bijkomend voordeel is dat er minder snel slib van de zijkanten van de Houkesleat terugstroomt in de beroepsvaartgeul. Ook het gedeelte vanaf de industriehavens tot aan de Oppenhuizerbrug wordt verdiept tot 2,50 meter. Beoogd effect Ruimere bevaarbaarheid voor geladen binnenvaartschepen en recreatievaart en een betere bereikbaarheid van de bedrijven en de binnenstad van Sneek. Ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid In totaal komt er ruim 170.000 m³ grond vrij uit de havens en de Houkesleat. Het grootste gedeelte daarvan wordt nuttig toegepast en verwerkt in de Houkemar. Dit is de put naast de Houkesleat waaruit eerder zand gehaald is voor het bouwrijp maken van het wooneiland Houkemar. Met het gescheiden houden van beroepsvaart en pleziervaart wordt de veiligheid op het water vergroot.
Probleem De (slechte) bereikbaarheid van binnenhavens voor de beroepsvaart is een probleem waarvoor het rijk een programma quick wins heeft opgesteld. In dit geval gaat het om de vaargeul van het Prinses Margrietkanaal tot de industriehavens te Sneek. Voorgestelde maatregelen De gemeente Súdwest Fryslân wil de industriehavens van Sneek verdiepen en toegankelijk maken voor grotere schepen. De provincie Fryslân verdiept hiertoe de Houkesleat voor de beroepsvaart. Naast de geulen voor de beroepsvaart wil de provincie de Houkesleat ook beter bevaarbaar maken voor de recreatievaart. Daarom wordt er ook naast de beroepsvaartgeul gebaggerd. Hierdoor hoeft de recreatievaart minder gebruik te maken van de geul voor de beroepsvaart en wordt de
230 Uitvoeringsprogramma 2012
Afspraken met derden Afstemming met de gemeente Súdwest Fryslân; gezamenlijke voorbereiding en uitvoering. Financiering Voor dit project is 50% financiering beschikbaar uit het rijksproject quick wins binnenvaart en 50% uit provinciale middelen (FMP en MPI). Tijdschema/mijlpalen De uitvoering vindt plaats in 2011. Planning in 2011 Voorbereiding en uitvoering baggerwerkzaamheden. Historie van het project De Houkesleat is een van de zijtakken van het Prinses Margrietkanaal dat is opgewaardeerd tot een CEMT klasse Va –vaarweg.
2011
Quick win It Soal (Workum) Planvorming + voorbereiding 2007
2008
2009
Uitvoering 2010
2011
Probleem De (slechte) bereikbaarheid van binnenhavens voor de beroepsvaart is een probleem waarvoor het rijk een programma quick wins heeft opgesteld. In dit geval gaat het om de vaargeul van het IJsselmeer tot aan de sluis in Workum. Voorgestelde maatregelen De vaargeul wordt verdiept tot 2,6 meter minus het zomerpeil van het IJsselmeer. Hiermee worden de havens en bedrijven in Workum beter bereikbaar. Ook buiten de vaargeul wordt gebaggerd om te voorkomen dat het slib naast de geul terugstroomt in de geul. Beoogd effect Ruimere bevaarbaarheid voor geladen binnenvaartschepen en recreatievaart en een betere bereikbaarheid van de bedrijven in Workum. Ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid De provincie en It Fryske Gea hergebruiken de vrijgekomen grond grotendeels voor de aanleg van een zandbank voor de kust van Workumerwaard. Deze bank dient als een vooroever om de golven te breken. Financiering Voor dit project is 50% financiering beschikbaar uit het rijksproject quick wins binnenvaart (€ 200.000) en 50% uit provinciale middelen (FMP). Tijdschema/mijlpalen De uitvoering vindt plaats in het najaar van 2011. Planning in 2011 Voorbereiding en uitvoering baggerwerkzaamheden. Historie van het project Het verondiepen van deze vaarweg is een regelmatig terugkerend fenomeen. Dit is mede een gevolg van de ligging ten opzichte van het IJsselmeer.
Fryslân Feilich Foarût 231
2015
Onderhoudsbaggerwerk Engelenfeart Planvorming + voorbereiding 2008
2013
2014
Uitvoering 2015
2016
Probleem Als gevolg van de aanwas van baggerspecie wordt de waterdiepte van de vaarweg geringer. Op termijn levert dit belemmeringen op ten aanzien van de toegelaten diepgang voor zowel de beroeps- en recreatieve scheepvaart. Voorgestelde maatregelen Het verwijderen van de aanwezige baggerspecie vanaf de zgn. ingrijpdiepte tot de geadviseerde baggerdiepte. (diepte is afhankelijk van de classificatie van de vaarweg) Beoogd effect Een vaarweg die voldoet aan de maatvoering welke in het PVVP is vastgesteld en waar zonder problemen met de toegelaten scheepsafmeting gevaren kan worden. Duurzaamheid Tijdens de uitvoering van het onderhoudsbaggerwerk zal onderzocht worden op welke wijze de vrijkomende baggerspecie hergebruikt kan worden. Dit hergebruik kan in zowel provinciale werken als werken van derden. Centraal hierin staat het project “Grip op Grond”. Afspraken met derden Streven is om de onderhoudsbaggerwerkzaamheden integraal uit te voeren. Hiervoor zal in een vroegtijdig stadium contact worden opgenomen met gemeentes, Wetterskip Fryslan, en eventuele jachthaven beheerders. Financiering Provincie € 570.000,= Planning Uitvoering in 2015 wordt 4e kwartaal 2016 verwacht.
232 Uitvoeringsprogramma 2012
Drempelverlaging Sluis Makkum (2013) ■ Drempelverlaging Sluis Workum (2013) ■ Afronding Middelseeroute (Fietspad langs de Swette) (2013) ■ Uitbreiding sluiscapaciteit Stavoren (2013) ■ Sylsbrêge Jirnsum (2013) ■ Verdieping Langwarder Wielen (2014) ■ Opwaardering Lutscomplex “varen in het bos” (2014) ■ Brug- en sluisbediening gemeentelijke bruggen ■
Fryslân west
Friese Meren Project
Fryslân Feilich Foarût 233
2013
Drempelverlaging Sluis Makkum Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
2011
Uitvoering 2012
2013
Probleem De vaarroute door Makkum zou geschikt moeten zijn voor schepen met een diepgang tot 1,90 meter (klasse BZM) maar is dat niet doordat de drempel in de sluis te hoog ligt en de vaarweg in het dorp te ondiep is. Voorgestelde maatregelen Verlagen van de drempel in de sluis en baggeren Van Panhuyskanaal in Makkum Beoogd effect Dat de route door Makkum toegankelijk wordt voor recreatieklasse BZM (diepgang 1,90 meter) Ruimtelijke kwaliteit De ingrepen hebben geen gevolgen voor ruimtelijke kwaliteit. Duurzaamheid Gestreefd wordt naar 80% hergebruik van de baggerspecie Afspraken met derden De plannen vormen een onderdeel van het Masterplan toegangspoort Makkum Financiering 1/3 Friese Meren, 1/3 Gemeente Súdwest-Fryslân, 1/3 derden (Streefbeeld) Totale kosten geraamd op € 610.000,Tijdschema/mijlpalen Voorbereiding 2011-2012 Uitvoering 2012-2013 Planning in 2012 Afronding voorbereiding
234 Uitvoeringsprogramma 2012
2013
Drempelverlaging Sluis Workum Planvorming + voorbereiding 2007
2010
2011
Uitvoering 2012
2013
Probleem De vaarroute door Workum zou geschikt moeten zijn voor schepen met een diepgang tot 1,90 meter (klasse BZM) maar is dat niet doordat de drempel in de sluis te hoog ligt. Voorgestelde maatregelen Verlagen van de drempel in de sluis. Beoogd effect Dat de toegang naar Workum en het achtergelegen gebied toegankelijk wordt voor recreatieklasse BZM (diepgang 1,90 meter) Ruimtelijke kwaliteit De ingrepen hebben geen gevolgen voor ruimtelijke kwaliteit. Duurzaamheid Aan de ingreep zijn nauwelijks duurzaamheidsaspecten verbonden Financiering Provincie Fryslân Friese Merenproject € 660.000,Provincie Fryslân Beheer en onderhoud € 100.000,- (bijdrage vervanging deuren) Tijdschema/mijlpalen Voorbereiding 2011-2012 Uitvoering 2012-2013 Planning in 2012 Afronding voorbereiding, start uitvoering
Fryslân Feilich Foarût 235
2013
Afronding Middelseeroute (Fietspad langs de Swette) Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
2011
Uitv. fase 1 en 3
Uitv. fase 2 en 4
2012
2013
Duurzaamheid Oever wordt gerealiseerd door aanleg van een 5 meter brede natuurstrook Afspraken met derden Fietspad Swette is een samenwerkingsproject van vier gemeenten (Leeuwarden, Boarnsterhim, Littenseradiel en Sudwest-Fryslân) Wetterskip Fryslân en provincie Fryslân. Tevens worden er enkele maatregelen in het kader van de derde trein Sneek meegenomen. Financiering Wetterskip Fryslân Gemeenten Provincie Fryslân Totaal
€ € € €
0,831 1,048 1,409 3,299
mln mln mln mln
Tijdschema/mijlpalen Besteksvoorbereiding 2011 Uitvoering fase 1 en 3 2012 Uitvoering fase 2 en 4 2013 Probleem Onderdeel van de Middelseeroute is een recreatieve fietsroute langs de Swette van Leeuwarden naar Sneek. De ontbrkenede schakels worden in het kader van het Friese Merenproject gerealiseerd Voorgestelde maatregelen Aanleg reccreatief fietspad tussen Mantgum en Boazum en tussen Boazum en Scharnegoutum Beoogd effect Toename van het recreatief gebruik van de fietspaden door watersporters Ruimtelijke kwaliteit Realisatie wordt gecombineerd met aanleg van verhoogde kade door het Wetterskip Fryslân
236 Uitvoeringsprogramma 2012
Planning in 2012 Uitvoering fase 1 en 3 Historie van het project Grondaankoop in kader van ruilverkaveling 2008-2011 Bestuursovereenkomst is gesloten 6 december 2010 2011 besteksvoorbereiding en afrondende grondaankopen
2013 Uitbreiding sluiscapaciteit Stavoren Planvorming + voorbereiding 2007
2010
2011
Uitvoering 2012
2013
Ruimtelijke kwaliteit Ruimtelijke kwaliteit van het sluiscomplex is een belangrijk criterium geweest bij de aanbesteding Duurzaamheid Het sluiscomplex (inclusief de bestaande sluis) wordt energieneutraal Afspraken met derden Er is een bijdrage in de kosten gevraagd aan de gemeenten Súdwest-Fryslân en Gaasterlân-Sleat Financiering Provincie Fryslân € 16,95 mln Stichting Recreatietoervaart Nederland € 0,25 mln Totaal € 17,2 mln exclusief onderhoud 0-20 jaar Tijdschema/mijlpalen Voorbereiding tot 2011, Planuitwerking 2011-2012, uitvoering 2012-2013
Probleem Bij grote drukte treden lange wachttijden op bij de sluis Stavoren en voelen de watersporters zich in de voorhaven IJsselmeerzijde bij zuidwestenwind onveilig door inlopende golven.
Planning in 2012 Afronden planuitwerking, start uitvoering.
Voorgestelde maatregelen Uitbreiding van de sluiscapacieteit door bouw van een tweede recreatiesluis Beoogd effect Meer toeristisch vaarverkeer via sluis Stavoren in plaats van Lemmer of Harlingen.
Fryslân Feilich Foarût 237
2013
Sylsbrêge Jirnsum Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
2011
Uitvoering 2012
2013
Probleem De route vanaf Grou naar Akkrum via de Rjochte en Kromme Grou is geclassificeerd als DM (doorvaarthoogte 2,5 meter) als alternatief voor de route via het Prinses Margrietkanaal. De Sylsbrêge in Jirnsum heeft onvoldoende doorvaarthoogte. Voorgestelde maatregelen Vervangen van de bestaande verkeersbrug en de fietsbrug. Doorvaarthoogte 2,5 meter, doorvaartbreedte 7 meter Beoogd effect Meer vaarverkeer via deze route als alternatief voor de rechtstreekse verbinding via het Prinses Margrietkanaal Ruimtelijke kwaliteit Bij de vormgeving van de brug zal rekening gehouden worden met inpassing in de omgeving. Duurzaamheid Er zal zo veel mogelijk gebruik worden gemaakt van duurzame materialen. Financiering Stichting Recreatie Toervaart Nederland ILG Provincie Fryslân Totaal
€ € € €
0,35 0,45 1,50 2,30
mln. mln. mln mln.
Tijdschema/mijlpalen Voorbereiding 2011-2012 Uitvoering 2012-2013 Planning in 2012 Afronding voorbereiding, start uitvoering Historie van het project Is een afspraak in het kader van de herijking van het traject H+ van het Friese Merenproject
238 Uitvoeringsprogramma 2012
2014
Verdieping Langwarder Wielen Planvorming + voorbereiding 2007
2001
2012
Uitvoering 2013
2014
Probleem Waterdiepte Langwarderwielen voldoet niet aan de benodigde diepte voor de recreatieklasse BZM. Vooral vlak voor Langweer zit een harde ondiepe zandkop Voorgestelde maatregelen Uitbaggeren van de Langwarder Wielen Beoogd effect In 2014 is het meer op diepte Ruimtelijke kwaliteit De verdieping heeft geen gevolgen voor de ruimtelijke kwaliteit van het meer Duurzaamheid Gestreefd wordt naar 100% hergebruik van het vrijkomende materiaal Afspraken met derden De verdieping wordt in samenwerking met de gemeente Skarsterlân uitgevoerd Financiering 50% provincie Fryslân (Friese merenproject) 50% gemeente Skarsterlân Tijdschema/mijlpalen Start in 2010, oplevering 2014 Planning in 2012 Doorlopen ruimtelijke en milieuprocedures Historie van het project Werk was al gestart in 2009, maar is door invallen van de winter en faillissement van de aannemer gestaakt. Herstart met een andere innovatieve werkwijze wordt voorbereid
Fryslân Feilich Foarût 239
2014
Opwaardering Lutscomplex “varen in het bos” Planvorming + voorbereiding 2008
2011
2012
Uitv.
Uitv. 2013
2014
Beoogd effect Herstel van de toegankelijkheid voor de recreatievaart van de Luts en de zijvaarten. Bevorderen van het overstappen van de boot naar het achterliggende gebied Ruimtelijke kwaliteit Herstel van het karakter van de vaarten en zijvaarten als vaarweg voor kleinere schepen. Duurzaamheid Oevers worden natuurvriendelijk hersteld met speciale aandacht voor de kwetsbare natuur rond de Luts. Afspraken met derden Gemeente Gaasterlân-Sleat is projectverantwoordelijk Provincie draagt bij
Probleem De Luts wordt door dichtslibbing steeds moeilijker toegankelijk voor de recreatievaart De zijvaarten van de Luts zijn door de aanwezigheid van dammen en door zeer beperkte waterdiepte in het geheel niet meer toegankelijk voor de recreatievaart Voorgestelde maatregelen Herstel van oevers en uitdiepen van de Luts, de Spoekhoekster Feart en de Rysterfeart Heropenen van de zijvaarten Sminkefeart en Rysterfeart. Realisatie aanlegplaatsen en overstapgelegenheden in de doorgaande vaart en de zijvaarten. Ontwikkelen natuurgebied aansluitend aan de Wytakkersfeart
240 Uitvoeringsprogramma 2012
Financiering Gemeente Gaasterlân-Sleat Provincie Fryslân (Friese Merenproject) Provincie Fryslân (PMJP) Wetterskip Fryslân Overig / Derden Totaal
€ € € € € €
1,08 1,15 0,33 0,15 0,26 2,97
mln. mln. mln. mln. mln. mln
Tijdschema/mijlpalen 2011 – 2012 besteksvoorbereiding Winter 2012/13 en 2013/14 uitvoering Planning in 2012 Besteksvoorbereiding en start uitvoering in de winter van 2012 Historie van het project Bestuursovereenkomst is gesloten eind 2011.
2013-2015
Brug- en sluisbediening gemeentelijke bruggen
Planvorming + voorbereiding 2008
2009
2010
Uitvoering 2011
2012
2013
2014
Probleem Veel beweegbare bruggen op het provinciale netwerk worden twee keer per dag een uur niet gedraaid en er wordt door de gemeenten nog tolgeld gevraagd. Dat belemmert de vrije toegang tot het watersportgebied.
Afspraken met derden Er zijn nog geen afspraken gemaakt
Voorgestelde maatregelen Afschaffen van pauzes en bruggeld door aan te sluiten op het afstandsbedieningsproject van de provincie
Tijdschema/mijlpalen Voorbereiding tot 2011, Planuitwerking 2011-2012, uitvoering 2013-2015
Beoogd effect Betere toegankelijkheid van het vaargebied en betere serviceverlening Ruimtelijke kwaliteit De maatregelen hebben geen invloed op de ruimtelijke kwaliteit
Financiering Provincie Fryslân
2015
€ 12,2 mln
Planning in 2012 Afronden planuitwerking, start uitvoering Historie van het project Eerdere pilotprojecten zijn financieel niet rond gekomen.
Duurzaamheid De voorzieningen worden zo duurzaam mogelijk gerealiseerd met nadruk op beperking energieverbruik
Fryslân Feilich Foarût 241
242 Uitvoeringsprogramma 2012
Verruiming Van Harinxmakanaal (2012) ■
Fryslân west
Majeure Projecten
Fryslân Feilich Foarût 243
2012
Verruiming Van Harinxmakanaal Planvorming + voorbereiding 2009
Probleem Het van Harinxmakanaal loopt van Harlingen naar Fonejacht. Het kanaal is eigendom van en in beheer en onderhoud bij de Provincie. Het kanaal is in het herziene PVVP geclassificeerd als CEMT klasse IV, maar voldoet heden ten dage niet aan de eisen. Het profiel is te smal en te ondiep en de bruggen voldoen net aan klasse III. In de afgelopen jaren heeft het kanaal een forse onderhoudsachterstand opgelopen door een structureel te lage onderhoudsvergoeding van het Rijk. Met als gevolg een slechte staat van de oevers en enkele kunstwerken. Voor de kunstwerken is vervanging vanuit het vaarwegbelang niet echt nodig, muv Franeker. Ondanks de krap-
244 Uitvoeringsprogramma 2012
2010
Uitvoering 2011
2012
2015
pe afmetingen (klasse III) kunnen de schepen (ook klasse IV en V) met gereduceerde snelheid passeren. Gelet op de voortdurende schaalvergroting in de binnenvaart zal de Stationsbrug in combinatie met bocht in de binnenstad te Franeker op termijn een knelpunt gaan vormen. Niet alleen nautisch, maar ook vanwege de veiligheid. De geringe brughoogte betekent wel dat de bruggen meer moeten draaien, waardoor op sommige plaatsen capaciteitsproblemen voor het wegverkeer ontstaan. Voor deze bruggen (Koningsbrug, Deinum, Ritsumazijl, Zwettebrug en Drachtsterbrug) zijn inmiddels plannen voor aquaducten die de verkeerssituatie op deze locaties sterk verbeteren. Voor de beide spoorbruggen en de van Harinxmabruggen moeten op termijn nog oplossingen worden uitgewerkt.
Voorgestelde maatregelen De Staten hebben in januari j.l. ingestemd met overdracht van het beheer van de kanalen, waaronder het Van Harinxmakanaal. Daartoe is een convenant gesloten, waarin een afkoopsom van € 95 miljoen overeengekomen is. Dezer middelen zijn voor het reguliere onderhoud aan oevers en kunstwerken, de vervanging van de kunstwerken en een deel van het achterstallig onderhoud. In het convenant zijn ook afspraken gemaakt om het restant van het achterstallig onderhoud voor het kanaal vast te stellen (geschat op € 33 miljoen). Daartoe zal een inspectie plaats moeten vinden is samenwerking met Rijkswaterstaat. Voor de nieuwe beheersituatie van het Van Harinxmakanaal wordt een Plan van Aanpak c.q, uitvoeringsprogramma opgesteld. Onderdeel van dit Plan is een voorstel over de wijze waarop de totale afkoopsom in de provinciale begroting zal worden verwerkt. Tevens zal een programma voor het wegwerken van het achterstallig onderhoud voor oevers, bodem en kunstwerken moeten worden vastgesteld. Verder speelt mee dat de staten de wens hebben uitgesproken om het kanaal op te waarderen naar een (volwaardig) klasse IV vaarweg en de wens afstandbediening voor het brugbeheer in te voeren.
Afspraken met derden Het uitvoeringsprogramma wordt in samenwerking met Schuttevaer, Wetterskip en andere belanghebbenden opgesteld. Financiering In het afgesloten convenant voor de afkoop van beheer en onderhoud is een afkoopsom van € 95 miljoen overeengekomen en kent de volgende onderverdeling: Beheer & onderhoud (22,22 x 2,6 miljoen) Nota Mobiliteit achterstallig onderhoud Vervangen kunstwerken Totaal Plus extra achterstallig onderhoud
€ 58 mln. € 6 mln. € 31 mln. € 95 mln. ± € 33 mln.
Een inspectie door RWS moet het definitieve bedrag voor dit extra achterstallig onderhoud bepalen. Tijdschema/mijlpalen voor de uitvoering Nog niet bepaald. Planning in 2012 Opstellen scenario’s om te komen tot een gefaseerde uitvoering.
Opwaardering zal binnen de beschikbare financiële kaders moeten worden uitgevoerd. Indien mogelijk wordt voor klasse V schepen het ontheffingenregime verruimd. Ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid De inpassing van het project in de omgeving is van groot belang. Natuurlijke oevers worden zo veel als mogelijk toegepast. Het ruimtegebruik neemt hierdoor mogelijk wel toe en er zal soms grond moeten worden aangekocht. Voordeel is dat er ecologische zones langs het kanaal ontstaan, waar dieren gemakkelijk in en uit het kanaal kunnen. De levensduur van een natuurlijke oever (met stortsteen) is vele malen langer dan die van de huidige houten damwanden en de aanleg- en onderhoudskosten zijn relatief laag. Ook dempen deze oevers de golfslag, wat de veiligheid op het kanaal voor met name de recreatievaart ten goede komt.
Fryslân Feilich Foarût 245
246 Uitvoeringsprogramma 2012
Drempelverwijdering Boontjes (2012) ■
Fryslân west
Rijksprojecten
Fryslân Feilich Foarût 247
2012
Drempelverwijdering Boontjes Planvorming + voorbereiding 2009
2010
Uitvoering 2011
2012
Probleem De vaarweg Boontjes loopt van Harlingen naar Kornwerderzand. In het PVVP is een drempelverwijdering van de Boontjes opgenomen als noodzakelijk voor de ontsluiting van Harlingen. Dit blijkt ook uit de netwerkanalyse LWA7. In februari 2007 hebben Provinciale Staten opnieuw besloten dat ingezet moet worden op zo spoedig mogelijke drempelverwijdering van de Boontjes. Vooral diepgaande binnenvaartschepen in klasse IV en Va ondervinden grote hinder omdat er gebruik gemaakt moet worden van een klein getijdenvenster. Ook de recreatievaart ondervindt hinder. Omdat de geul in een zeer kwetsbaar gebied ligt, is er – mede op uitnodiging van de Staatssecretaris - een zeer uitgebreide voorstudie gedaan. Deze studie is door alle partijen vastgesteld als basis voor een overeenkomst. Het project is op grond van deze studie door LNV beoordeeld als passend binnen de kaders van de PKB Waddenzee.
Afspraken met derden Het project is doorgesproken met Schuttevaer, bedrijfsleven Harlingen en Westergozone, Waddenvereniging, gemeente Harlingen en Rijkswaterstaat. Het ministerie van LNV heeft laten weten in te stemmen met het project.
Voorgestelde maatregelen De vaarweg wordt met ongeveer1 meter verdiept tot een streefdiepte van 3,8 m- NAP met een bodembreedte van 100 meter (bestuurlijke voorkeursvariant uit de Voorstudie effecten drempelverwijdering Boontjes)
Tijdschema/mijlpalen De Provincie laat een planstudie uitvoeren en zal deze voorleggen aan het Rijk. Het Rijk zal vervolgens de maatregelen uitvoeren. De startnotitie is gestart in 2009 en is medio 2010 afgerond. De Planstudie en Passende Beoordeling zullen in 2011 worden uitgevoerd, de uitvoering is gepland eind 2012.
Financiering De Tweede Kamer der Staten-Generaal heeft met het amendement Cramer € 5 miljoen beschikbaar gesteld om de verdieping van de Vaarweg Harlingen – Kornwerderzand mogelijk te maken. In de overeenkomst is afgesproken dat dit inclusief een onderhoudsperiode van vijf jaar is. De voorbereidingskosten die door de Provincie worden gemaakt, zijn declarabel bij Rijkswaterstaat. Na de voorbereiding door de Provincie zal het Rijk de gunning ter hand nemen. Bij een dreigende overschrijding van het bedrag zal het Rijk niet extra bijpassen en zal overleg plaatsvinden of het project dan nog doorgang moet vinden.
Beoogd effect Ruimere bevaarbaarheid voor geladen binnenvaartschepen en recreatievaart en een betere bereikbaarheid van haven Harlingen.
Planning in 2012 Voorbereiding en uitvoering baggerwerkzaamheden door het rijk.
Ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid De inpassing van het project in de omgeving is van groot belang. De Waddenzee is kwetsbare natuur en dient extra beschermd te worden. Uit de Planstudie moet volgen wat de meest geschikte methode is om de geul te verdiepen. Omdat de Waddenzee zandhonger heeft, is het gewenst het vrijkomende materiaal in het systeem te houden. Gedacht wordt aan natuurontwikkeling, zoals kweldervorming of de aanleg van hoogwatervluchtplaatsen of het afdekken van kabels en leidingen. Er zijn in elk geval een Vergunning op grond van de Waterwet en de Natuurbeschermingswet nodig.
Historie van het project In het PVVP is een drempelverwijdering van de vaarweg Boontjes opgenomen als noodzakelijk voor de ontsluiting van Harlingen. Dit blijkt ook uit de netwerkanalyse LWA7. In februari 2007 hebben Provinciale Staten opnieuw besloten dat ingezet moet worden op zo spoedig mogelijke drempelverwijdering van Boontjes. Op 19 juni 2009 is een bestuursovereenkomst met het rijk gesloten. Er wordt al vanaf 1950 gesproken over de wens om deze geul te verdiepen. De huidige beleidskaders worden gevormd door het PVVP, de PKB Waddenzee, het amendement Cramer en de bestuursovereenkomst van 19 juni.
248 Uitvoeringsprogramma 2012
Fryslân Feilich Foarût 249
250 Uitvoeringsprogramma 2012
Provinciale jaarlasten voor de kleine en reguliere wegenprojecten
Fryslân Feilich Foarût 251
bedragen x € 1.000 weg
project
totale investering
bijdragen
provinciale provinciale investering jaarlast
jaar van oplevering/afrekening 2011 (jaarlasten beginnen te lopen in 2012) N393 N361 N359 div N392 N359
Brug Vrouwbuurtstermolen Rhaladyk Tjerkwerd - Parrega OV infrastructuur Terwispel Gorredijk Kruispunt Workum: T-splitsing Quick Win vaarweg Houkesloot (MPI bijdrage)
2.040 270 5.705 1.859 2.932 1.226 256
1.530 920 750 480
2.040 270 4.175 939 2.182 746 256
jaarlast vanaf 2012
41 9 139 31 73 25 9 327
jaar van oplevering/afrekening 2012 (jaarlasten beginnen te lopen in 2013) N354 N356 N357 N393 N910 N910 N354 N928 N359 div
Dearsum – Scharnegoutum 2e fase Veiligheid Holwerd Stiens - Holwerd Fietsroute Stiens - Sint Jacobiparochie Stroobossertrekvaart 2e fase Stroobossertrekvaart fietspad fase 2b Afslag IJlst Woudsend – Balk Rondweg Lemmer Carpoolprogramma 2010 – 2012
1.461 1.216 9.596 759 5.127 2.300 1.400 2.703 2.067 300
730 4.000 250 1.418 400 1.200
731 1.216 5.596 509 3.709 2.300 1.000 1.503 2.067 300
jaarlast vanaf 2013
24 41 187 17 124 77 33 50 69 10 632
jaar van oplevering/afrekening 2013 (jaarlasten beginnen te lopen in 2014) N358 N355 N354 N358
Lutkepost – Augustinusga 2e fase Twijzel Fietsroute Sneek - Woudsend Opwaardering Skieding Uterwei jaarlast vanaf 2014
252 Uitvoeringsprogramma 2012
4.057 2.838 3.493 8.667
1.950 500 1.657
2.107 2.338 1.836 8.667
70 78 61 289 498
bedragen x € 1.000 weg
project
totale investering
bijdragen
provinciale provinciale investering jaarlast
jaar van oplevering/afrekening 2014 (jaarlasten beginnen te lopen in 2015) N369 N359 N369 N392
Aansluiting N31 Drachten Noord Bolsward - Leeuwarden Kootstermolen – Kootstertille Rondweg Gorredijk Kwaliteitsverbetering haltevoorzieningen Afspraken met Dantumadeel
2.140 13.400 1.720 11.154 2.400 910
1.000 1.000 5.959
1.140 12.400 1.720 5.195 2.400 910
jaarlast vanaf 2015
38 414 57 173 80 30 792
jaar van oplevering/afrekening 2015 (jaarlasten beginnen te lopen in 2016) N356
Reconstructie kruispunt De Tike jaarlast vanaf 2016
3.967
3.967
132 132
Fryslân Feilich Foarût 253
Colofon Uitgave Provinsje Fryslân Postbus 20120 8900 HM Leeuwarden e-mail:
[email protected] Foto’s omslagfoto: Klaas Pot fotografie binnenwerk: Jacob van Essen - het Hoge Noorden Annemarie Hoogwoud - Hoogwoud en Co Nico-Wim Pool Vlieland Foto Island House Design, Ameland Provincie Fryslân Rijkswaterstaat dir. Noord-Nederland Vormgeving Provincie Fryslân, Annelies Ruesink Informatie Voor meer informatie kunt u bellen of e-mailen met de heer J. Nieuwland van de afdeling Stêd en Plattelân, telefoon: 058 2925137, e-mail:
[email protected] Oplage: 50 Ook te raadplegen op www.fryslan.nl 0609_PVVP_MPI_2012
254 Uitvoeringsprogramma 2012