Triodos Groenfonds Halfjaarverslag juni 2014 TLIM
Duurzame voeding en landbouw Duurzame landbouw erkent de relatie tussen het milieu, onze gezondheid en het voedsel dat wij eten. Duurzame boeren vermijden het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest, en hanteren strenge normen voor het welzijn van dieren.
Triodos Groenfonds NV Halfjaarverslag juni 2014
Triodos Investment Management is een 100% dochter van Triodos Bank en is de beheerder van Triodos Groenfonds.
Kerncijfers 1e halfjaar 1e halfjaar 2014 2013
(bedragen in duizenden euro’s) Intrinsieke waarde ultimo Aantal uitstaande aandelen (in duizenden) Baten Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Lasten Bedrijfsresultaat Resultaat Lopende kosten ratio* Ratio illiquide beleggingen ultimo** Groen belegd vermogen ultimo
2013
2012
2011
600.107 10.692 8.308
622.335 11.221 7.064
650.025 11.644 15.572
495.317 8.733 7.759
492.524 8.525 14.843
-5.032
–
-187
-6.121
157
11.312 -2.808 468 11.780 1,08% 85,2% 73,4%
-6.538 -3.348 3.716 -2.822 1,25% 84,8% 82,1%
-7.415 -7.116 8.456 1.041 1,28% 77,5% 74,1%
2.032 -5.771 1.988 -44 1,22% 71,6% 68,4%
3.764 -6.410 8.433 12.197 1,27% 75,5% 71,6%
1e halfjaar 1e halfjaar 2014 2013
2013
2012
2011
55,82 0,10
56,72 0,00
57,78 1,41
Per aandeel
(bedragen in euro’s) Intrinsieke waarde ultimo Resultaat ***
56,13 1,08
55,46 -0,31
Rendement Triodos Groenfonds (inclusief herbelegging van dividend) per ultimo juni 2014
Op basis van intrinsieke waarde excl. fiscaal voordeel Op basis van intrinsieke waarde incl. fiscaal voordeel****
5 jaar gem.
10 jaar gem.
sinds oprichting gem.
6 maanden
1 jaar
3 jaar gem.
2,0%
2,6%
1,6%
1,3%
2,0%
2,6%
3,9%
4,5%
3,5%
3,4%
4,3%
5,0%
* De lopende kosten ratio (LKR) betreft de totale kosten gedurende de afgelopen 12 maanden, exclusief de kosten van beleggingstransacties en de interestkosten gerelateerd aan de gemiddelde intrinsieke waarde gedurende de desbetreffende periode. Meer informatie is beschikbaar op pagina’s 9 en 10. ** Som van illiquide beleggingen gedeeld door fondsvermogen per ultimo verslagperiode. *** Het resultaat per aandeel wordt bepaald op basis van het gedurende de verslagperiode gemiddeld aantal geplaatste aandelen. **** Dit fiscaal voordeel is maximaal 1,9% per jaar van de waarde van de aandelen op 1 januari tot een maximum van EUR 56.420 (2014) per belastingplichtige. Meer informatie is beschikbaar op pagina 13.
4
Verslag van de Directie Inleiding
anticiperen in de kredietverlening. Zo is bijvoorbeeld de Nederlandse markt voor zonne-energie mede door het SER Energieakkoord sterk veranderd en complexer geworden. Tegelijkertijd ontstaan vele nieuwe kleinere (burger)initiatieven; een ontwikkeling die we terugzien in een zeer sterke toename van het aantal aanvragen voor een groenverklaring voor zonprojecten. Gelet op haar missie, neemt Triodos Groenfonds deze initiatieven serieus in overweging voor financiering. Dit vereist echter veel werk voor relatief kleine projecten met hogere risico’s.
Triodos Groenfonds belegt voornamelijk in leningen aan door de Nederlandse overheid erkende groene projecten die duurzame ontwikkeling bevorderen. De belangrijkste sectoren waarin het fonds belegt, zijn duurzame energie, biologische landbouw, natuur- en landschapsontwikkeling en duurzaam bouwen. Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeel houders op 25 april 2014 is de jaarrekening over 2013 goedgekeurd en een dividend vastgesteld van EUR 0,78 per aandeel. Het dividend van in totaal EUR 8,4 miljoen is op 7 mei 2014 uitgekeerd. In het eerste halfjaar van 2014 daalde het fonds vermogen met 7,7% tot EUR 600 miljoen. Deze daling is met name veroorzaakt door een afname van het aantal uitstaande aandelen. Het resultaat van Triodos Groenfonds is opgebouwd uit het bedrijfsresultaat en de ongerealiseerde waardeverandering van de beleggingsportefeuille. Het resultaat over de eerste zes maanden van 2014 is EUR 11,8 miljoen. Dit is het saldo van het bedrijfs resultaat van EUR 0,5 miljoen, vermeerderd met de ongerealiseerde waardestijging van de beleggingen van EUR 11,3 miljoen. Het rendement op basis van de intrinsieke waarde is exclusief fiscaal voordeel 2,0%. Inclusief fiscaal voordeel van 1,9% bedraagt het maximale rendement over het eerste halfjaar van 2014 voor de belegger 3,9%.
Het fonds heeft in het eerste halfjaar haar eerste duurzame-energiefinanciering in een opkomende markt goedgekeurd. Dit is conform het nieuwe mandaat dat bepaalt dat tot maximaal 10% van het fondsvermogen in opkomende markten belegd kan worden (zie paragraaf: beleggingen).
73% van het fondsvermogen is belegd in groenprojecten
Marktontwikkelingen
Wat de Regeling groenprojecten betreft, is het aantal aanvragen voor groenverklaringen weer verder gegroeid. Verwacht wordt dat deze trend zich in de tweede helft van 2014 doorzet, als ook de aanvragen voor SDE-subsidies (Subsidie Duurzame Energieproductie) voor duurzame-energieprojecten worden toegekend. Verder is door de ministeries Infrastructuur & Milieu, Economische Zaken en Binnenlandse Zaken besloten om de Regeling groenprojecten te actualiseren naar de huidige tijd en beleidsprioriteiten. De laatste update dateert van 2010. Triodos Groenfonds verwacht dat
Het eerste halfjaar van 2014 was dynamisch. Triodos Groenfonds moest zich voortdurend aanpassen aan nieuwe omstandigheden, zowel qua beleggingen als qua beheer van het fonds. De duurzame sector is volop in ontwikkeling. Dit biedt veel nieuwe mogelijkheden voor Triodos Groenfonds. Tegelijkertijd neemt de aandacht voor risico’s toe. Dat komt door de economische situatie en maatschappelijke ontwikkelingen in Nederland, Europa en wereldwijd. Daardoor moet het beleggingsteam continue alert zijn en hierop
5
Beleggingen
met de update nieuwe kansen op het gebied van circulaire economie, opslag van elektriciteit en vereenvoudiging van duurzame bouw en renovatie voor het fonds ontstaan. Het doel is om deze update eind 2015 te publiceren.
Per 30 juni 2014 is 73,4% van het fondsvermogen van Triodos Groenfonds in groene projecten belegd (74,1% ultimo 2013). Daarmee voldoet Triodos Groenfonds aan de eis van de Regeling groenprojecten dat minimaal 70% van het fondsvermogen belegd moet zijn in projecten met een groenverklaring. Daarnaast is een deel van het fondsvermogen belegd in projecten waarvan de groenverklaring nog in aanvraag was of nog niet (volledig) kon worden verkregen. Daarmee bedroeg het totale percentage belegd vermogen per 30 juni 2014 79,9%. Een deel hiervan is begin juli 2014 groenverklaard en daarmee bevindt het groenpercentage zich op het streefniveau (75-85%). In het eerste halfjaar van 2014 werd er EUR 58,8 miljoen nominaal aan leningen afgelost. In diezelfde periode is EUR 29,4 miljoen aan nieuwe leningen
Triodos Investment Management heeft zich in het eerste halfjaar van 2014 ingespannen om te voldoen aan de eisen die nieuwe Europese regelgeving, gevat in de AIFM-richtlijn (AIFMD), aan haar stelt. Zo zijn de statuten en het prospectus van Triodos Groenfonds aangepast en is een bewaarder voor het fonds aangesteld. Deze bewaarder, BNP Paribas Securities Services S.C.A., houdt onder andere toezicht op de beleggingen en de cashflows van het fonds. Ook zijn verscheidene vormen van intern beleid, zoals risicobeheersing, waarderingsbeleid en liquiditeitenbeheer, afgestemd op de vereisten van de AIFMD. Hierdoor opereert Triodos Groenfonds in lijn met deze nieuwe regels.
6
SJAAK TWISK Sjaak Twisk is een agrariër en heeft een biologische boerderij met fruit en vleesvee. Samen met zijn vrouw Aga Twisk heeft hij zich gespecialiseerd in het lang bewaren van groentes en plantgoed, waarbij het een uitdaging is om de producten gezond te houden. Daarvoor hebben zij een innovatieve hete lucht ontsmettingstechniek ontwikkeld waar geen chemicaliën bij komen kijken en waarmee ze een voorbeeld zijn voor de sector. Triodos Groenfonds financiert graag dergelijke koplopers in de sector.
7
uitgezet en EUR 46,2 miljoen aan leningen gecommitteerd maar nog niet uitgekeerd. Bovendien is er hard gewerkt aan enkele grotere financieringen, die naar verwachting in het derde kwartaal getekend en deels uitgekeerd worden. Er werden voornamelijk nieuwe leningen verstrekt in de sectoren duurzame energie en biologische landbouw. Het fonds heeft een nieuwe lening uitgekeerd aan het biologische akkerbouwbedrijf van Sjaak Twisk. Met de financiering van Triodos Groenfonds heeft hij de opslagcapaciteit uitgebreid, waardoor hij zijn biologische productaanbod nog beter kan afstemmen op de Europese markt. Ook investeerde hij in een innovatieve methode om zaaigoed verantwoord te ontsmetten. Daarnaast heeft Triodos Groenfonds een lening verstrekt aan het Lake Turkana Wind Park in Kenia, de eerste lening van het fonds in een opkomende markt. Het gebied nabij Lake Turkana, in het noorden van Kenia, biedt een zeer goed en constant windklimaat. Zodra het windpark is gerealiseerd, zal het circa 17% van het totale opgestelde vermogen in Kenia vertegenwoordigen, waarmee het een significante bijdrage aan de energieproductie in het land levert. Met het windpark wordt bovendien jaarlijks naar schatting EUR 120 miljoen aan import van (fossiele) brandstoffen bespaard. Daarnaast draagt Lake Turkana Wind Park bij aan het verbeteren van de leefomstandigheden van de lokale bevolking in de nabijheid van het windpark via diverse initiatieven op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (waaronder verbetering van infrastructuur, verbeterde toegang tot onderwijs, educatie en gezondheidszorg).
In overeenstemming met de doelstellingen van het fonds heeft de portefeuille een goede spreiding over de vier sectoren. Vergeleken met ultimo 2013 is het aandeel biologische landbouw gestegen, zowel procentueel als in absolute zin. Het aandeel duurzame energie daalde procentueel licht. Het aandeel duurzaam bouwen en natuur en landschap namen af door forse aflossingen in deze sectoren. Verwacht wordt dat het aandeel duurzame energie de komende periode stijgt. Omdat het afzonderlijke projecten zijn die niet tot nauwelijks afhankelijk zijn van elkaar en minder gevoelig voor algemene economische omstandigheden, is een verhoging van dit aandeel acceptabel. Het aandeel biologische landbouw blijft naar verwachting groeien. De doelstelling is om duurzaam bouwen weer te laten groeien. Beleggingen in natuur en landschap zullen naar verwachting licht afnemen.
Resultaat Financieel resultaat Het resultaat van Triodos Groenfonds is opgebouwd uit het bedrijfsresultaat en de ongerealiseerde waardeverandering van de beleggingsportefeuille. Over de eerste zes maanden van 2014 bedraagt het resultaat van het fonds afgerond EUR 11,8 miljoen. Dit is het saldo van het bedrijfsresultaat van EUR 0,5 miljoen vermeerderd met de ongereali seerde waardeverandering van de beleggingen van EUR 11,3 miljoen. Dit is EUR 14,6 miljoen meer dan het resultaat over het eerste halfjaar van 2013 (EUR -2,8 miljoen). Een fors verschil, dat vooral het gevolg is van de ongerealiseerde waardestijging van de beleggingen.
Sectorverdeling per 30 juni 2014
Het bedrijfsresultaat bestaat uit de rente- en andere gerealiseerde inkomsten verminderd met de totale fondskosten. De inkomsten over het eerste halfjaar van 2014 bedragen EUR 8,3 miljoen (eerste halfjaar 2013: EUR 7,1 miljoen). De inkomsten uit leningen namen toe door de overname van de groenleningen van het BNP Paribas Groenfonds in 2013. Deze toename werd helaas gedeeltelijk tenietgedaan door de gedaalde rentevergoeding op liquide middelen in
Duurzame energie 46,9% Biologische landbouw 20,9% Duurzaam bouwen 13,0% Natuur en landschap 13,6% Overig 5,6%
8
verliesrekening zoals opgenomen in dit verslag. In de eerste helft van 2014 resulteerde dit gezamenlijk in een ongerealiseerde waardestijging van EUR 11,3 miljoen (ter vergelijking: het eerste halfjaar van 2013 kende een ongerealiseerde waardedaling van EUR 6,5 miljoen).
de gehele eerste helft van 2014. Afgezet tegen het gemiddelde fondsvermogen zijn de inkomsten in de eerste helft van 2014 toch licht gestegen. De kosten bedroegen in de eerste helft van 2014 afgerond EUR 2,8 miljoen. Dit is een daling van EUR 0,5 miljoen ten opzichte van het kostenniveau over de eerste helft van 2013 (afgerond EUR 3,3 miljoen). De voornaamste reden van de kostendaling is de afschaffing van de distributievergoeding. Ten opzichte van de eerste helft van 2013 levert dit een besparing op van EUR 0,9 miljoen. Tegenover deze kostenbesparing staat een hogere beheer vergoeding van EUR 0,3 miljoen als gevolg van het toegenomen fondsvermogen in 2013. Ook de marketingkosten van het fonds waren hoger (0,1 miljoen) dan in het eerste halfjaar van 2013.
De voorziening voor dubieuze debiteuren is in het eerste halfjaar van 2014 met EUR 4,5 miljoen afgenomen tot EUR 13,0 miljoen. Dit is het resultaat van een aantal ontwikkelingen. Gedurende het eerste halfjaar 2014 is een bedrag van EUR 1,6 miljoen aan de voorziening gedoteerd. Deze dotatie is nagenoeg gelijk aan de eerste helft van 2013 (EUR 1,7 miljoen) en betreft enkele kleinere voorzieningen verdeeld over meerdere posten. Tevens is een bedrag van EUR 0,6 miljoen van de voorziening vrijgevallen. Daarnaast is een bedrag van EUR 5,5 miljoen van de voorziening gerealiseerd, doordat een lening in de sector biomassavergisting definitief werd afgeboekt. Dit bedrag was reeds voorzien per 31 december 2013 en valt daarmee vrij in de voorzieningen. Daarmee bedragen de totale voorzieningen voor dubieuze debiteuren ultimo juni 2014 2,8% van de financieringsportefeuille (eind 2013: 3,5%). Grote additionele voorzieningen in de sector biomassavergisting worden niet meer verwacht. De nog resterende leningen in deze sector zijn (zo goed als) geheel voorzien. Wat betreft de overige sectoren zijn, gezien het moeilijke huidige ecomisch klimaat in Nederland en Europa, aanvullende of nieuwe voorzieningen niet uitgesloten.
267
totaal aantal gefinancierde projecten ultimo juni 2014
De intrinsieke waarde per aandeel van Triodos Groenfonds bedraagt op 30 juni 2014 EUR 56,13. Het resultaat per aandeel over de eerste zes maanden van 2014 is EUR 1,08.
De ongerealiseerde waardestijging van de beleggingsportefeuille over de eerste helft van 2014 wordt beïnvloed door de ontwikkeling van de rente op de kapitaalmarkten(EUR 7,3 miljoen), de mutatie als gevolg van de verkoop van de landbouwgronden (EUR -0,5 miljoen) en door mutaties in de voorzieningen voor dubieuze debiteuren (EUR 4,5 miljoen, zie hieronder). De mutatie als gevolg van de landbouwgronden is een verschuiving van een ongerealiseerde waardeverandering naar een gerealiseerde waardeverandering. Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de winst- en
Kosten Triodos Groenfonds betaalt een beheervergoeding aan Triodos Investment Management, de beheerder van het fonds. Deze beheervergoeding is de grootste kostenpost en wordt vooral gebruikt voor personele kosten die bij het verstrekken van nieuwe financieringen en het beheer van de bestaande
9
Triodos Groenfonds 1,08%. Over dezelfde periode in 2012-2013 bedroegen de lopende kosten van het fonds 1,25%. Verwacht wordt dat deze kosten over heel 2014 verder dalen, aangezien deze dan betrekking hebben op een geheel jaar zonder distributievergoeding.
financieringen gemaakt worden. In de sector biologische landbouw is dit beheer over het algemeen vrij intensief, doordat er sprake is van een groot aantal kleinere leningen. Uit de beheer vergoeding worden ook alle inspanningen die samenhangen met de administratie en de rapportageverplichtingen bekostigd.
Rendement
De lopende kosten zijn de totale kosten gedurende twaalf maanden, exclusief de kosten van beleggingstransacties en de interestkosten, gerelateerd aan de gemiddelde intrinsieke waarde van het fonds gedurende de desbetreffende periode. Vanaf 1 januari 2014 geldt er een provisieverbod voor advies- en bemiddelingswerkzaamheden van beleggingsproducten door adviseurs, bemiddelaars en aanbieders in Nederland. Sindsdien mogen distributeurs geen provisie ontvangen van een beleggingsfonds. Daarom wordt door Triodos Groenfonds met ingang van 1 januari 2014 geen provisie meer verstrekt. De jaarlijkse bestands provisie van maximaal 0,4% van de waarde van de aandelen die door distributeurs zijn geplaatst, is daarmee vervallen. De bestandsprovisie was geen onderdeel van de beheervergoeding; deze blijft dan ook gelijk. Door de afschaffing van de provisie zijn de lopende kosten van het fonds lager. Afhankelijk van de distributeur worden de kosten rechtstreeks bij de beleggers in rekening gebracht. Over de afgelopen twaalf maanden, de periode van 1 juli 2013 tot en met 30 juni 2014, bedroegen de lopende kosten van
Op basis van de intrinsieke waarde bedroeg het rendement van Triodos Groenfonds over de afgelopen zes maanden 2,0%. Dit is het totale beleggingsresultaat inclusief de ongerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen, maar exclusief fiscaal voordeel. Ten behoeve van de berekening wordt ervan uitgegaan dat de uitgekeerde dividenden in het fonds worden herbelegd. Inclusief het maximaal fiscale voordeel was het rendement voor de belegger over de afgelopen zes maanden 3,9%. Conclusie De halfjaarcijfers tonen aan dat het bedrijfs resultaat onder dat van voorgaande jaren ligt. De voornaamste oorzaak is de over het eerste halfjaar van 2014 gerealiseerde waardeverandering van de beleggingen door de definitieve afboeking van een lening. Met de groei van de leningenportefeuille door de overname van de groenleningen van BNP Paribas Groenfonds in 2013 en de uitkering van nieuwe leningen zien we echter dat op dit moment het
Rendement Triodos Groenfonds (inclusief herbelegging van dividend) per ultimo juni 2014
5 jaar gem.
10 jaar gem.
sinds oprichting gem.
6 maanden
1 jaar
3 jaar gem.
2,0%
2,6%
1,6%
1,3%
2,0%
2,6%
3,9%
4,5%
3,5%
3,4%
4,3%
5,0%
Intrinsieke waarde exclusief fiscaal voordeel Intrinsieke waarde inclusief fiscaal voordeel* Bron: Triodos Investment Management
* Dit fiscaal voordeel is maximaal 1,9% per jaar van de waarde van de aandelen op 1 januari tot een maximum van EUR 56.420 (2014) per belastingplichtige. Meer informatie is beschikbaar op pagina 13.
10
Waardeontwikkeling (grafiek per ultimo juni 2014) 140 130 120 110 100 90 juni-04
juni-05
juni-06
juni-07
juni-08
juni-09
juni-10
juni-11
juni-12
juni-13
juni-14
Triodos Groenfonds op basis van intrinsieke waarde plus fiscaal voordeel einde van de economische crisis in Nederland, Europa en wereldwijd nog niet in zicht lijkt. Dit maakt kredietverlening aan MKB-bedrijven in het algemeen niet eenvoudiger.
reguliere bedrijfsresultaat weer in lijn is met dat van voorgaande jaren. Het fondsresultaat wordt sterk beïnvloed door de ongerealiseerde waardeveranderingen. Deze was in de afgelopen periode, door de dalende rente op de kapitaalmarkt en in mindere mate door de afnemende dotatie aan de voorziening dubieuze debiteuren, de belangrijkste veroorzaker van het positieve rendement.
Triodos Groenfonds richt zich op duurzame sectoren die het over het algemeen goed blijven doen: de consumentenbestedingen in de biologische voedingssector bijvoorbeeld namen in 2013 wederom toe en wel met 5,4%. Ook komen in 2014 weer meer financierbare projecten op het gebied van duurzame energie en duurzaam bouwen op de markt. Projecten die Triodos Groenfonds graag financiert. Daarbij blijft zij alert op ontwikkelingen in de energiesector in het algemeen, zoals de dalende stroomprijzen door goedkope steenkool en op ontwikkelingen in de vastgoedsector. Het fonds neemt deze marktomstandigheden expliciet mee in het proces van de structurering van de lening, bijvoorbeeld door het vereisen van additionele zekerheden. Ook werkt het fonds aan één tot twee volgende financieringen in opkomende markten.
Vooruitzichten De directie verwacht dat het fondsvermogen in het begin van de tweede helft van 2014 stabiliseert en beoogt het fondsvermogen te laten groeien. Een groeiend fondsvermogen is voor Triodos Groenfonds een kans om de markt nog beter te bedienen. Het fonds wil langetermijnrelaties aangaan met klanten en samen met hen in de financiering groeien om zo meer impact te genereren. Gezien de blijvende vraag naar groenfinancieringen verwacht het fonds een belangrijk aantal interessante nieuwe projecten te financieren en uit te keren, in het bijzonder op het gebied van duurzame energie, biologische (dynamische) landbouw en duurzaam bouwen. Daarbij realiseert de directie zich terdege dat het
Triodos Groenfonds levert ook een actieve bijdrage aan de update van de Regeling groenprojecten, om hiermee nieuwe kansen te creëren voor de regeling als geheel en Triodos Groenfonds in het bijzonder.
11
Het resultaat uit bedrijfsuitoefening van Triodos Groenfonds over heel 2014 ontwikkelt zich naar verwachting conform voorgaande jaren. Het totaalrendement is voor een groot deel afhankelijk van de ontwikkeling van de rente op de kapitaalmarkt. Gezien het feit dat de rente op de kapitaalmarkt zich op een historisch laag niveau bevindt, kan een eventuele stijging van de marktrente een significant drukkend effect hebben op het rendement van Triodos Groenfonds. Het fonds sorteert hierop voor, door de duration van de financieringsportefeuille relatief kort te houden. Het belastingvoordeel van maximaal 1,9% blijft een aantrekkelijke aanvulling op het fondsrendement. Zeist, 29 augustus 2014 Fondsmanager Triodos Groenfonds Itske Lulof Directie Triodos Investment Management BV Marilou van Golstein Brouwers Michael Jongeneel
12
Algemene gegevens 2005 tot en met 2007 was ze fondsmanager van Triodos Renewables Europe Fund. Itske is een veelgevraagd spreker over financiering van duurzame energie. Daarnaast is ze voorzitter van het Beraad Groenfondsen; een samenwerkings verband van alle Nederlandse groenfondsen en groenbanken.
Triodos Groenfonds NV is een open-end beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal. Het fonds is genoteerd aan Euronext Fund Service. Triodos Groenfonds is in 1990 door Triodos Bank opgericht als Biogrond Beleggingsfonds. In juli 1998 is het fonds samengevoegd met de andere groene fondsen van Triodos Bank tot Triodos Groenfonds. Het fonds heeft de officiële status van maatschappelijke beleggingsinstelling en valt daarmee onder de Regeling groenprojecten 2010. Aandelen Triodos Groenfonds worden aangemerkt als maatschappelijke beleggingen. Beleggers in deze specifieke categorie ontvangen een vrijstelling van 1,2% in box 3 in de zin van de Wet op de Inkomstenbelasting 2001, tot een maximum van EUR 56.420 (voor 2014) per belastingplichtige en EUR 112.840 (voor 2014) voor fiscale partners gezamenlijk. Daarnaast geldt voor 2014 een jaarlijkse heffingskorting van 0,7% over de waarde van de beleggingen die in box 3 zijn vrijgesteld. %. De peildatum om voor de vrijstelling en de heffingskorting in aanmerking te komen, is 1 januari.
Bewaarder Met de inwerkingtreding van de AIFMD op 22 juli 2014 geldt de verplichting voor het fonds om een onafhankelijke bewaarder te hebben. Voor de Nederlandse beleggingsfondsen onder beheer van Triodos Investment Management is BNP Paribas Securities Services S.C.A. aangesteld als onafhankelijke bewaarder. De bewaarder heeft als taak het bewaren van de activa en het houden van een zeker toezicht op het fonds. Zo houdt de bewaarder toezicht op de beleggingen; de wijze waarop zij worden verkregen en vervreemd, de boeking van het vermogen van het fonds en de cashflows.
Directie
Raad van Commissarissen
Triodos Groenfonds wordt beheerd door Triodos Investment Management BV. Triodos Investment Management heeft een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten. De directie van Triodos Investment Management wordt gevormd door: Marilou van Golstein Brouwers Michael Jongeneel
Na de gangbare twee zittingstermijnen is de heer Peter Blom afgetreden. Hiermee is de samenstelling van de Raad van Commissarissen per heden als volgt: Marjolein Elings-van Hooidonk (voorzitter) Jules Kortenhorst Henk Raué Annemiek Rijckenberg Sylvia van Waveren
Fondsmanager Mevrouw I.D. Lulof (1968)
Beleggingsbeleid
Itske Lulof is fondsmanager van Triodos Groenfonds. Ze heeft een brede achtergrond op het gebied van financieren van Natuur & Milieu en Duurzame Energie. Itske Lulof heeft eerder gewerkt als Programma/Investment Manager Natuur & Milieu en Microfinance bij Stichting DOEN en als Business Development Manager en Country Director bij een ontwikkelaar van duurzame energie projecten. Van
Ten minste 70% van het fondsvermogen wordt in projecten belegd die door de overheid zijn erkend als groene belegging en die tevens voldoen aan de duurzame beleggingscriteria van Triodos Bank. De overige middelen worden gedeeltelijk belegd in groene projecten die nog niet de officiële status
13
hebben, maar wel passen bij de doelstelling van het fonds. Het fonds is wettelijk verplicht minimaal 10% van het fondsvermogen liquide te houden. Triodos Groenfonds kan deze liquide middelen aanhouden op deposito’s of spaarrekeningen of beleggen in duurzame obligaties met een goede liquiditeit die passen bij de criteria van het fonds.
Halfjaarverslag De cijfers opgenomen in dit halfjaarverslag zijn niet gecontroleerd door een externe accountant. Het prospectus en de essentiële beleggers informatie van Triodos Groenfonds NV zijn kosteloos verkrijgbaar bij Triodos Bank, telefoon 030 693 65 11 of kijk op www.triodos.nl.
14
Balans per 30 juni 2014 voor winstverdeling (bedragen in duizenden euro’s)
30.06.2014
31.12.2013
30.06.2013
– 190 46.612 32.000 479.106
950 190 31.021 – 502.692
950 – 30.621 – 526.497
557.908
534.853
558.068
Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa
6.261
20.476
8.114
Overige activa Liquide middelen
37.119
101.010
59.055
Kortlopende schulden
-1.181
-6.298
-2.883
Uitkomst van vorderingen en overige activa minus kortlopende schulden
42.199
115.188
64.286
Uitkomst van activa minus kortlopende schulden
600.107
650.041
622.354
–
-16
-19
Uitkomst van activa minus kort- en langlopende schulden
600.107
650.025
622.335
Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agio Herwaarderingsreserve Overige reserve Onverdeeld resultaat
53.458 536.374 27.381 -28.886 11.780
58.222 584.946 15.110 -9.294 -1.041
56.106 563.234 22.027 -16.210 -2.822
600.107
650.025
622.335
Beleggingen Landbouwgrond Overige financiële beleggingen Obligaties Deposito’s Leningen
Langlopende schulden
De cijfers opgenomen in het halfjaarverslag zijn niet gecontroleerd door de externe accountant.
15
Winst- en verliesrekening 1e halfjaar 2014
2e halfjaar 2013
1e halfjaar 2013
22 551 7.603
12 531 7.971
12 532 6.155
8.176
8.514
6.699
477 – -5.509
– -44 –143
– – –
-5.032
-187
–
-527 255 11.584
– -268 -609
-272 -641 -5.625
11.312
-877
-6.538
132
181
365
14.588
7.631
526
Bedrijfslasten Beheerkosten Overige bedrijfskosten
2.507 301
-3.553 -215
-3.154 -194
Som der bedrijfslasten
-2.808
-3.768
-3.348
Resultaat
11.780
3.863
-2.822
(bedragen in duizenden euro’s) Opbrengsten uit beleggingen • in landbouwgrond • in obligaties • in leningen
Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen • in landbouwgrond • in obligaties • in leningen
Ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen • in landbouwgrond • in obligaties • in leningen
Overige bedrijfsopbrengsten Interest liquide middelen Som der bedrijfsopbrengsten
De cijfers opgenomen in het halfjaarverslag zijn niet gecontroleerd door de externe accountant.
16
Kasstroomoverzicht 1e halfjaar 2014
2e halfjaar 2013
1e halfjaar 2013
3.572 900 – -15.335 29.663 -32.000 – -3.331 250
16.049 – -190 -669 22.086 – – -3.668 193
4.052 – – -484 -178.616 – – -3.170 601
-16.281
33.801
-177.617
-39.248 -8.362 –
8.988 – -834
148.664 -8.082 -833
-47.610
8.154
139.749
Mutatie liquide middelen
-63.891
41.955
-37.868
Liquide middelen begin verslagperiode Mutatie liquide middelen
101.010 -63.891
59.055 41.955
96.923 -37.868
Liquide middelen eind verslagperiode
37.119
101.010
59.055
(bedragen in duizenden euro’s) Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Ontvangen opbrengsten uit beleggingen Beleggingen in landbouwgronden Beleggingen in overige financiële beleggingen Beleggingen in obligaties Beleggingen in leningen Beleggingen in deposito’s Lasten in verband met het beheer van beleggingen Beheerkosten en bedrijfskosten Overige ontvangsten
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Uitgifte en terugkoop van aandelen Betaald dividend Aflossingen opgenomen lening
Onder beleggingsactiviteiten worden de kasstromen uit beheeractiviteiten opgenomen. Kasstromen uit transacties met aandeelhouders worden verantwoord onder financieringsactiviteiten. De cijfers opgenomen in het halfjaarverslag zijn niet gecontroleerd door de externe accountant.
17
Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening (bedragen in duizenden euro’s)
Algemeen De beheerder van Triodos Groenfonds NV is Triodos Investment Management BV. Op 14 juli 2006 is aan Triodos Fonds Management een vergunning verleend op grond van artikel 2:67 van de Wet op het financieel toezicht (Wft). In het belang van de beleggers dienen beleggingsinstellingen te voldoen aan eisen met betrekking tot deskundigheid en betrouwbaarheid van bestuurders, financiële waarborgen, bedrijfsvoering en de informatieverschaffing aan de deelnemers, publiek en toezichthouder. De Autoriteit Financiële Markten treedt op als toezichthouder.
Waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling De waarderingsgrondslagen en de grondslagen voor de resultaatbepaling zijn niet gewijzigd ten opzichte van het voorgaande boekjaar. Vergelijkende cijfers zijn waar nodig aangepast, waarbij het resultaat en vermogen ongewijzigd zijn gebleven.
Fiscale status Triodos Groenfonds is een beleggingsinstelling in de zin van artikel 28 van de Wet op de Vennootschaps belasting 1969. Dit impliceert dat, indien onder meer de fiscale winst nagenoeg volledig wordt uitgekeerd in de vorm van dividend, het fonds in beginsel is onderworpen aan een tarief vennootschapsbelasting van 0%, mits steeds aan alle daarvoor geldende eisen wordt voldaan. Met ingang van 1 januari 1997 is (de rechtsvoorganger van) Triodos Groenfonds fiscaal erkend als ‘groene instelling’ zoals is geregeld in artikel 5.14 van de Wet op de Inkomstenbelasting 2001.
18
Toelichting op de balans per 30 juni 2014 Beleggingen
Stand per 01.01.2014 Aankopen/verstrekkingen Verkopen/aflossingen Disagio Herwaardering Gerealiseerde waardeveranderingen Stand 30.06.2014
Stand per 01.01.2013 Aankopen/verstrekkingen Verkopen/aflossingen Disagio Herwaardering Gerealiseerde waardeveranderingen Stand per 30.06.2013
Land bouwgronden
Overige financiële beleg gingen
Obligaties
Deposito’s
Leningen
Totaal
950 – -900 – -527
190 – – – –
31.021 15.336 – – 255
– 32.000 – – –
502.692 29.386 -58.814 1 11.583
534.853 76.722 -59.714 1 11.311
477
–
–
–
-5.742
-5.265
–
190
46.612
32.000
479.106
557.908
1.222 – – – -272
– – – – –
30.778 484 – – -641
– – – – –
353.504 199.260 -20.643 1 -5.625
385.504 199.744 -20.643 1 -6.538
–
–
–
–
–
–
950
–
30.621
–
526.497
558.068
Leningen
Vorderingen uit hypothecaire leningen Vorderingen uit overige leningen
30.06.2014
31.12.2013
30.06.2013
98.974 380.132
91.570 411.122
90.063 436.434
479.106
502.692
526.497
De nominale waarde van de leningen bedraagt per 30 juni 2014 EUR 465.090.996 (30 juni 2013: EUR 522.336.018). Het nominale rentepercentage op de leningen is per 30 juni 2014 gemiddeld 2,97% per jaar (30 juni 2013: 3,03% per jaar). Het rentepercentage waarmee de contante waarde van de toekomstige kasstromen is bepaald bedraagt per 30 juni 2014 gemiddeld 1,03% per jaar (30 juni 2013: 1,55% per jaar). De gewogen gemiddelde resterende looptijd is per 30 juni 2014 4,9 jaar (30 juni 2013: 5,1 jaar). De gewogen gemiddelde resterende rentevaste periode bedraagt per 30 juni 2014 3,1 jaar (30 juni 2013: 3,2 jaar). 19
Liquide middelen De post liquide middelen omvat de direct opvraagbare saldi op rekening-courant en spaarrekeningen aangehouden bij Triodos Bank, Rabobank, ABN AMRO en bij KAS BANK. Eigen vermogen Geplaatst en gestort kapitaal
Agio
Herwaarderingsreserve
Overige reserves
Onverdeeld resultaat
Totaal
Stand 01.01.2014 Uitgifte aandelen Resultaatverdeling 2013 Resultaat 1e halfjaar
58.222 -4.764 – –
584.946 -48.572 – –
15.110 – – 12.271
-9.294 – -7.321 -12.271
1.041 – -1.041 11.780
650.025 -53.336 -8.362 11.780
Stand 30.06.2014
53.458
536.374
27.381
-28.886
11.780
600.107
Niet uit de balans blijkende activa en verplichtingen Per ultimo juni 2014 is er voor EUR 46,2 miljoen aan leningen gecommitteerd, maar nog niet uitgekeerd. De uitkeringen vinden, indien aan alle leningvoorwaarden is voldaan, vanaf de tweede helft van 2014 plaats.
Toelichting op de winst- en verliesrekening Beheerkosten 1e halfjaar 2014
2e halfjaar 2013
1e halfjaar 2013
Beheervergoeding Accountantskosten Kosten toezichthouder Publiciteitskosten Kosten hoofdbetaalkantoor/beursnotering Kosten bankgaranties Bestandsprovisie Commissarissenbeloning Overige advieskosten* Provisiekosten obligaties Rentelasten Overige lasten
2.392 31 12 29 22 – – 9 – 6 – 6
2.422 32 20 3 21 -2 1.012 11 6 11 6 11
2.073 15 12 39 21 2 887 9 62 7 23 4
Totaal
2.507
3.553
3.154
* Dit betreffen advieskosten voor enkele specifieke projecten. 20
Overige bedrijfskosten 1e halfjaar 2014
2e halfjaar 2013
1e halfjaar 2013
301
215
194
Marketingkosten
Kostenstructuur Kosten toe- en uittreden Aan het plaatsen of terugkopen van eigen aandelen door Triodos Groenfonds zijn voor het fonds geen kosten verbonden. Er wordt derhalve geen op- of afslag op de intrinsieke waarde gehanteerd. Totale kosten De totale kosten van het fonds bedragen over het eerste halfjaar 2014 EUR 2.808.306 (eerste halfjaar 2013: EUR 3.348.583). De totale kosten exclusief rentelasten bedragen EUR 2.808.306 (eerste halfjaar 2013: EUR 3.325.844). Lopende kosten Over de periode van 1 juli 2013 tot en met 30 juni 2014 bedroegen de lopende kosten van Triodos Groenfonds 1,08%. In 2013 bedroegen de lopende kosten van het fonds 1,28%. De lopende kosten betreffen de totale kosten gedurende 12 maanden, exclusief de kosten van beleggingstransacties en de interestkosten gerelateerd aan de gemiddelde intrinsieke waarde van het fonds gedurende de desbetreffende periode. In navolging van Europese wetgeving wordt per 1 juli 2012 deze nieuwe Europese kostenberekeningsmethode toegepast. De lopende kosten worden getoond in het document Essentiële beleggersinformatie. Gelieerde partijen Triodos Groenfonds heeft relaties met de volgende gelieerde partijen: 1 Stichting Triodos Holding is de houder van vijf prioriteitsaandelen. 2 Triodos Bank Triodos Groenfonds houdt een deel van de liquide middelen aan bij Triodos Bank tegen marktconforme tarieven. Triodos Bank beheert het aandeelhoudersregister en ontvangt hiervoor een vergoeding van € 2.178 per jaar. Triodos Bank verstrekt bankgaranties aan Triodos Groenfonds tegen marktconforme voorwaarden en tarieven. Triodos Bank kan een stand-by kredietfaciliteit verstrekken aan Triodos Groenfonds tegen marktconforme voorwaarden en tarieven. Triodos Bank heeft een distributieovereenkomst met Triodos Groenfonds. 3 Triodos Mees Pierson beheert de portefeuille duurzame obligaties en ontvangt hiervoor een marktconforme vergoeding van Triodos Investment Management.
21
4 Triodos Investment Management voert het beheer over Triodos Groenfonds waarvoor zij een jaarlijkse vergoeding van 0,8% van het fondsvermogen exclusief het onverdeelde resultaat met uitzondering van de ongerealiseerde waardeveranderingen over beleggingen, ontvangt. 5 Triodos Vastgoedfonds heeft in 2006, 2009, 2011 en in 2012 leningen opgenomen tegen marktconforme voorwaarden (looptijd tot 1/1/2016, tot 1/7/2019, tot 1/7/2020 en tot 1/4/2022). Uitbesteding van kerntaken De onderstaande kerntaken zijn door Triodos Groenfonds uitbesteed: - Het beheren van het aandeelhoudersregister is uitbesteed aan Triodos Bank NV. - Het beheren van de beleggingsportefeuille is uitbesteed aan Triodos Bank NV. - Het onderhouden van de markt via Euronext Fund Service is uitbesteed aan KAS BANK NV. - Het uitoefenen van de functie van hoofdbetaalkantoor is uitbesteed aan KAS BANK NV. Persoonlijke belangen De leden van de raad van commissarissen van Triodos Groenfonds alsmede de leden van de directie van Triodos Investment Management hebben of hadden op enig moment gedurende de verslagperiode geen persoonlijk belang bij een belegging van Triodos Groenfonds. Zeist, 29 augustus 2014 Fondsmanager Triodos Groenfonds Itske Lulof Directie Triodos Investment Management BV Marilou van Golstein Brouwers Michael Jongeneel
22
Aantal projecten
Historische kostprijs/ nominale waarde
Reële waarde
Windenergie Bio-energie Zonne energie Overige
36 9 9 11
145.457 12.944 5.507 54.172
153.496 5.674 6.099 57.199
Totaal duurzame energie
65
218.080
222.468
51 21 19 22 11 8 13 1 14
23.452 12.550 15.698 12.151 14.710 5.821 5.076 159 5.618
24.304 13.766 14.583 10.379 15.507 6.192 4.626 161 5.951
160
95.235
95.469
Handel biologische producten Slagerijen/slachterijen Groothandel Overige
2 1 1
82 199 185
90 204 185
Totaal handel biologische producten
4
466
479
Biologische voedingverwerkende bedrijven
6
1.769
1.901
170
97.470
97.849
Duurzame kantoren Duurzame woningen
3 19
9.088 51.448
11.073 54.905
Totaal duurzaam bouwen
22
60.536
65.978
Projecten gericht op de instandhouding van natuur- en l andschappelijke waarden
9
63.195
65.964
Overig 5,6% **
1
26.000
27.037
267
465.281
479.296
Sectorverdeling * Financieringen per 30 juni 2014 (bedragen in duizenden euro’s)
Duurzame energie 46,9%
Biologische landbouw 20,9% Melkveebedrijven Akkerbouw Tuinbouw Veeteelt Gemengd bedrijf Zorgboerderijen Fruitboomteelt Bosbouwbedrijven Overige Totaal biologische landbouwbedrijven
Totaal biologische landbouw
Duurzaam bouwen 13,0%
Natuur en landschap 13,6%
* Het totaal van de financieringen plus de portefeuille duurzame obligaties is gelijk aan het totaal van de beleggingen volgens de balans. ** Dit betreft een lening verstrekt aan een financiële instelling, waar groenverklaringen aan ten grondslag liggen, maar die niet specifiek aan één van de sectoren kan worden toegewezen. 23
Groen beleggen vermogen wordt belegd in projecten die door de overheid zijn erkend als groen en die aan de duurzame beleggingscriteria van Triodos Bank voldoen. Het belastingvoordeel voor beleggers bedraagt in 2013 maximaal 1,9% boven op het fondsrendement.
Triodos Groenfonds belegt voornamelijk in door de Nederlandse overheid erkende groene projecten die duurzame ontwikkeling bevorderen. De belangrijkste sectoren waarin het fonds belegt, zijn duurzame energie, biologische landbouw, natuur- en landschapsontwikkeling en duurzaam bouwen. Triodos Groenfonds biedt beleggers die bewust met hun geld willen omgaan, de mogelijkheid rechtstreeks bij te dragen aan een groene en duurzame samenleving.
Triodos Groenfonds is een initiatief van Triodos Bank. Triodos Bank wil menselijke waardigheid, zorg voor de aarde en de kwaliteit van leven in het algemeen bevorderen. Triodos Groenfonds richt zich binnen die missie met name op de zorg voor de aarde. Dat doet het fonds door duurzame initiatieven te financieren voor een schoner milieu, een prettiger leefomgeving en duurzame voedsel- en energiebronnen, voor nu en in de toekomst.
Triodos Groenfonds is in juni 1998 ontstaan uit een fusie van drie groene beleggingsfondsen van Triodos Bank: Biogrond Beleggingsfonds (opgericht in 1990), het Windfonds (1993) en het Groene Beleggingsfonds (1995).
Triodos Groenfonds wordt beheerd door Triodos Investment Management. Triodos Investment Management is in het bezit van een vergunning op grond van de Wet op het financieel toezicht (Wft).
Triodos Groenfonds heeft daarmee aan de wieg gestaan van de Regeling Groenprojecten van de Nederlandse overheid. Deze regeling bestaat sinds 1995 en maakt het particuliere investeerders mogelijk onder aantrekkelijke financierings voorwaarden te investeren in projecten die de ontwikkeling en het behoud van natuur en milieu bevorderen. Triodos Groenfonds was een van de eerste groene beleggingsfondsen met de officiële status van maatschappelijke beleggingsinstelling onder deze regeling. Ten minste 70% van het eigen
1,9% fiscaal voordeel voor beleggers boven op het fondsrendement
24
Adres Triodos Groenfonds NV Nieuweroordweg 1 Postbus 55 3700 AB Zeist Telefoon 030 693 65 11 (Informatie & advies) Telefoon 030 693 65 00 (Algemeen) www.triodos.nl
Colofon Triodos Groenfonds NV halfjaarverslag juni 2014 Verschijning Augustus 2014 Tekst Triodos Investment Management, Zeist Grafisch ontwerp Michael Nash Associates, Londen Lay out Via Bertha, Utrecht Fotografie Michiel Wijnbergh, Driebergen Voor reacties of vragen over dit halfjaarverslag kunt u contact opnemen met Triodos Bank. Dit halfjaarverslag is ook beschikbaar en te downloaden via: www.triodos.nl
TLIM 25
