Triodos Groenfonds Jaarverslag 2015 TLIM

Triodos Groenfonds Jaarverslag 2015 TLIM

Duurzame voeding en landbouw Duurzame landbouw erkent de relatie tussen het milieu, onze gezondheid en het voedsel dat wij eten. Duurzame boeren vermijden het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest, en hanteren strenge normen voor het welzijn van dieren.

Triodos Groenfonds Jaarverslag 2015

Kerncijfers (bedragen in duizenden euro’s)

2015

2014

2013

2012

2011

Intrinsieke waarde ultimo 674.078 Aantal uitstaande aandelen ultimo (in duizenden) 11.799 Baten 16.556 Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen -247 Lasten -5.491 Bedrijfsresultaat 10.818 Ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen -4.447 Resultaat 6.371 Lopende kosten ratio 0,91% Ratio illiquide beleggingen ultimo 77,1% Ratio groen belegd vermogen ultimo 73,0% Modified duration ultimo 3,3

617.242 10.859 16.424 -7.795 -5.404 3.225 16.164 19.389 0,89% 79,1% 70,4% 2,9

650.025 11.644 15.759 -187 -7.116 8.456 -7.415 1.041 1,28% 77,5% 74,1% 2,5

495.317 8.733 13.880 -6.121 -5.771 1.988 -2.032 -44 1,22% 71,6% 68,4% 2,5

492.524 8.525 14.686 157 -6.410 8.433 3.764 12.197 1,27% 75,5% 71,6% 2,7

Per aandeel (bedragen in euro’s)

2015

2014

2013

2012

2011

Intrinsieke waarde ultimo Resultaat

57,13 0,60

56,84 1,80

55,82 0,10

56,72 0,00

57,78 1,41

Rendement Triodos Groenfonds op basis van intrinsieke waarde (inclusief herbelegging van dividend)

Exclusief maximaal fiscaal voordeel Inclusief maximaal fiscaal voordeel *

1 jaar

3 jaar gem.

5 jaar gem.

10 jaar gem.

Sinds oprichting gem.

1,2% 3,1%

1,5% 3,4%

1,4% 3,4%

1,6% 3,8%

2,5% 4,8%

2014

2013

2012

2011

2010

0,5%

1,4%

1,7%

1,8%

2,0%

Dividendrendement Triodos Groenfonds

Dividendrendement **

* Dit fiscaal voordeel is maximaal 1,9% per jaar van de waarde van de aandelen op 1 januari tot een maximum van EUR 56.928 (2015) per belastingplichtige. Meer informatie is beschikbaar op pagina 35. ** Het dividendrendement over het afgelopen boekjaar kan worden berekend na uitkering van het dividend.

Inhoud

Pagina

Algemene gegevens

6

Verslag van het bestuur

7

Bericht van de Raad van Commissarissen

23

Jaarrekening 2015 Triodos Groenfonds

24

Overige gegevens

48

Personalia 54 Adres en colofon

56

5

Algemene gegevens De leden van DUFAS hebben afgesproken om in overeenstemming met deze principes te handelen. U vindt de code op www.triodos.nl.

Triodos Groenfonds NV (Triodos Groenfonds) is een beleggings­maatschappij met veranderlijk kapitaal met een open-end structuur. Het fonds is genoteerd aan Euronext Fund Services. Triodos Groenfonds is een beleggingsinstelling in de zin van de Wet op het financieel toezicht (Wft) en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Het bestuur van Triodos Investment Management bestaat uit: Marilou van Golstein Brouwers (voorzitter) Dick van Ommeren (directeur sinds 1 februari 2016) Laura Pool (directeur Risk & Finance)

Triodos Groenfonds is in 1990 door Triodos Bank opgericht als Biogrond Beleggingsfonds. In juli 1998 is het fonds met de andere groene fondsen van Triodos Bank samengevoegd tot Triodos Groenfonds. Triodos Groenfonds belegt voornamelijk in door de Nederlandse overheid erkende groene projecten die duurzame ontwikkeling bevorderen. De belangrijkste sectoren waarin het fonds belegt, zijn duurzame energie, biologische landbouw, natuur- en landschapsontwikkeling en duurzaam bouwen.

Fondsmanager Triodos Investment Management heeft een fondsmanager aangesteld. Itske Lulof is sinds 2010 fondsmanager van Triodos Groenfonds.

Bewaarder

Triodos Groenfonds belegt direct in groene projecten, hoofdzakelijk in leningen op basis van hypothecaire zekerheid, bankgarantie en/of verpanding van vorderingen en opbrengsten uit contracten. Daarnaast wordt een deel van de liquide middelen die het fonds aanhoudt, belegd in duurzame obligaties. Rente-inkomsten, afsluit­ provisies en andere gerealiseerde inkomsten van het fonds worden na aftrek van kosten in de vorm van dividend aan de aandeelhouder uitgekeerd. Triodos Groenfonds is statutair gevestigd in Zeist.

Met de inwerkingtreding van de AIFMD op 22 juli 2014 is Triodos Groenfonds verplicht om een onafhanke­ ­lijke bewaarder te hebben. BNP Paribas Securities Services S.C.A. is aangesteld als onafhankelijke bewaarder voor de Nederlandse beleggingsfondsen die Triodos Investment Management onder beheer heeft. De taak van de bewaarder is het bewaren van de activa en het houden van een zeker toezicht op het Fonds. Zo houdt de bewaarder toezicht op de beleggingen; de wijze waarop zij worden verkregen en vervreemd, de boeking van het vermogen van het fonds en de kasstromen.

Bestuur

Raad van Commissarissen

Triodos Investment Management BV (Triodos Investment Management) is het bestuur en de beheerder van Triodos Groenfonds en 100% dochter van Triodos Bank NV. Triodos Investment Management beschikt over een vergunning om op te treden als beheerder van beleggingsinstellingen in de zin van artikel 2:65 Wft. De AFM is de vergunningverlenende toezichthouder en voert het gedragstoezicht uit. De Nederlandsche Bank (DNB) oefent het prudentiële toezicht uit. Triodos Investment Management is aangesloten bij de Dutch Fund and Asset Management Association (DUFAS). DUFAS heeft de Code Vermogens­beheerders opgesteld waarin een aantal principes is opgenomen.

Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeel­ houders op 21 mei 2015 zijn Marjolein Elings-van Hooidonk en Jules Kortenhorst afgetreden. Aukje Hassoldt en Jacqueline Rijsdijk zijn door de Algemene Vergadering van Aandeel­houders benoemd tot commissaris. De samenstelling van de Raad van Commissarissen is hiermee als volgt: Jacqueline Rijsdijk (voorzitter) Aukje Hassoldt Henk Raué Annemiek Rijckenberg Sylvia van Waveren 6

Verslag van het bestuur van gevarieerde eigendomsstructuren zoals energiecoöperaties voor duurzame energie.

Duurzame energie, biologische landbouw en duurzaam bouwen zijn de belangrijkste sectoren waar het fonds zich op richt. In deze sectoren is in 2015 de volgende impact bereikt. Hieronder staat welke impact het fonds heeft bereikt. Op de website van Triodos Bank wordt de berekeningsmethodiek toegelicht.

Triodos Groenfonds financiert onder andere ondernemingen die duurzame-energieprojecten ontwikkelen en exploiteren. Daarnaast richt het fonds zich op projecten op het gebied van energie­ besparing. In 2015 werd er in Nederland een recordaantal van 535 MW aan windenergie gebouwd, waarvan 129 MW wind op zee. Van de 406 MW wind op land heeft Triodos Groenfonds ca. 20% mede gefinancierd.

Duurzame energie Triodos Groenfonds beschouwt energie als een primaire levensbehoefte die duurzaam moet worden opgewekt en gebruikt voor toekomstige generaties. Door het grootschalig financieren van bewezen technologieën zoals wind- en zonne-energie levert Triodos Groenfonds een belangrijke bijdrage aan de noodzakelijke transitie van ons energiesysteem. Doordat het fonds al sinds de oprichting duurzameenergieprojecten financiert, heeft het een schat aan ervaring en expertise opgebouwd. Dit wordt gewaardeerd door de ontwikkelaars en exploitanten van duurzame-energieprojecten.

Eind 2015 financierde Triodos Groenfonds 69 duurzame-energieprojecten in Nederland (2014: 66). De gezamenlijke opwekkingscapaciteit van deze projecten was 453 MW (2014: 497 MW). Dit was voldoende om 324.500 Nederlandse huishoudens een jaar lang van energie te voorzien (2014: 245.000). Per 37 aandelen Triodos Groenfonds voorzien deze projecten zo in de energiebehoefte van één Nederlands huishouden.

Biologische landbouw

Triodos Groenfonds financiert ook projecten, waarbij vooral de financieringsstructuur vernieuwend is. Voorbeelden zijn energiebesparings­projecten binnen de gebouwde omgeving en het financieren

Onze relatie met de bodem en de aarde vereist een holistisch perspectief. We kunnen ons niet langer een wereldbeeld permitteren dat landbouwgrond

CO2-besparing en investeringen in duurzame energie door Triodos Groenfonds 300.000

450.000 400.000

250.000

350.000

200.000

300.000 250.000

150.000

200.000

100.000

150.000 100.000

50.000

50.000 0 2011

2012

2013

2014

CO2 -besparing (in kilogram, linkeras) Investeringen in duurzame energie (in duizenden EUR, rechteras)

7

2015

0

gecertificeerd of zich in de overgangsfase naar biologische productie bevinden.

ziet als het beginpunt van een grenzeloos winningsproces. In plaats daarvan moet landbouw worden gezien binnen de context van een natuurlijk systeem van voedingsstoffen, water, biodiversiteit, dierenwelzijn en sociale omstandigheden. We

Triodos Groenfonds financiert boeren met circa 8.484 hectare biologische landbouwgrond in Nederland. Dit staat gelijk aan 7,2m2 per aandeel Triodos Groenfonds. Alle biologische landbouw­ bedrijven die door Triodos Groenfonds worden gefinancierd, produceerden in 2015 het equivalent van 6,8 miljoen maaltijden.

2 7,2m

Binnen de sector biologische landbouw financiert Triodos Groenfonds ook projecten die gezamenlijk 3.403 hectares natuur beheren. Dat is circa 2,9 m2 aan natuurgebied per aandeel.

biologische landbouwgrond per aandeel

Duurzaam bouwen Gebouwen verbruiken op dit moment 35% van alle energie in Nederland en leveren eenzelfde aandeel aan de CO2-uitstoot. Indien we willen overgaan op een daadwerkelijk duurzame economie moeten we nagaan hoe we gebouwen volledig duurzaam kunnen bouwen en vooral hoe we de bestaande gebouwde omgeving grootschalig kunnen verduurzamen. Nieuwbouw dient minstens te voldoen aan de vereisten van het Bouwbesluit en liefst energieneutraal te zijn. Ook door renovatie kan de duurzaamheid van gebouwen sterk verbeteren, onder meer door isolatie­maatregelen, het gebruik van duurzame materialen, energiezuinige verlichting en verwarming, geavanceerde beheerssystemen en energiezuinige apparatuur. Hiermee kan een grote impact gerealiseerd worden.

hebben boeren nodig die natuurlijke bronnen conserveren en recyclen. Triodos Groenfonds ondersteunt boeren die laten zien wat de voordelen van duurzame en biologische landbouwprincipes zijn. Bij biologische landbouw worden geen kunstmatige meststoffen en pesticiden gebruikt. Men onderkent het belang van biodiversiteit en hanteert de hoogste standaarden van dierenwelzijn. Triodos Groenfonds beoogt vooral meer duurzame bodem te behouden door kredieten te verlenen voor het uitbreiden van het areaal aan biologisch bewerkte grond. Daarnaast focust het fonds zich op het financieren van melkveebedrijven. Het fonds verstrekt uitsluitend landbouwkredieten aan landbouwbedrijven die biologisch zijn

Triodos Groenfonds richt zich vooral op de volgende sectoren: de renovatie van monumenten, zeer duurzame nieuwbouw, de renovatie van maatschappelijk vastgoed en de transformatie van kantoren naar huurwoningen.

Biologische landbouw en natuurbeheer, naar oppervlakte Natuur 28,7% Melkvee 28,7% Arable 14,1% Gemengde bedrijven 12,5% Vlees 11,6% Fruit 0,7% Pluimvee 0,5% Tuinbouw 0,2% Overig 3,0%

Triodos Groenfonds financiert de bouw en/of de renovatie van ongeveer 141.000 m2 duurzaam vastgoed – met name woningen, studenten­ huisvesting, monumenten en kantoren. Daarnaast faciliteert Triodos Groenfonds de nieuwbouw of

8

De kapitaalmarktrente in Nederland bleef in 2015 historisch laag. De opbrengst uit nieuwe leningen waarin Triodos Groenfonds belegt, bestaat uit de kapitaalmarktrente voor de rentevastperiode en een opslag voor het debiteurenrisico. Deze opbrengst is door de lage rentestand relatief laag in vergelijking met voorgaande jaren.

renovatie van instellingen die zorg bieden aan meer dan 2.200 ouderen.

Marktontwikkelingen Marktontwikkelingen algemeen De Nederlandse economie vertoont in 2015 lichte tekenen van herstel. Hoewel de economie voor het tweede jaar op rij groeide, blijft het herstel in enkele sectoren van de economie nog broos. De sectoren waarin Triodos Groenfonds belegt, zijn de afgelopen jaren ondanks de crisis blijven groeien en groeiden ook in 2015. De duurzame sector is volop in beweging en het draagvlak in de samenleving groeit. De urgentie om maatregelen in deze sectoren te nemen om klimaatverandering en uitputting van de bodem tegen te gaan, lijkt na het bereiken van het Klimaatakkoord in Parijs sterker dan ooit.

Het jaar 2015 heeft zich gekenmerkt door onrust en volatiliteit op de wereldwijde rentemarkt. Dit is terug te zien in de ontwikkeling van de rente in Nederland. Het eerste kwartaal van 2015 kende een daling van de rente, het tweede kwartaal een stijging. De tweede helft van het jaar kende een daling van de rente, vooral van de kortlopende rentes. De invloed hiervan op de koers van het aandeel Triodos Groenfonds hangt mede af van het profiel van de bestaande portefeuille en het moment van aflossingen en het uitzetten van nieuwe leningen.

De economische ontwikkelingen in opkomende landen waren in 2015 nog niet van invloed op Triodos Groenfonds. Het aandeel uitgekeerde leningen aan projecten in opkomende markten in de portefeuille was namelijk nog zeer gering.

Marktontwikkelingen per sector Duurzame energie Nederland probeert de doelen uit het SER Energie­ akkoord te behalen: 14 procent hernieuwbare energie in 2020 en 100 petajoule extra energiebesparing in 2020. Tot nu toe loopt Nederland met 5,6% sterk achter. In december 2015 zijn daarom aanvullende maatregelen afgesproken.

De ontwikkeling van de rente De ontwikkeling van de rente op de Nederlandse kapitaalmarkt is een macro-economische ontwikkeling die van invloed is op het Fonds. Ontwikkeling van de rente op de kapitaalmarkt

0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 01-01-15

01-03-15

01-05-15

4-jaars IRS basispunten, links) vs.

01-07-15

01-09-15

01-11-15

01-01-16

Waardeontwikkeling TGF (geïndexeerd, rechts) 9

101,4 101,2 101,0 100,8 100,6 100,4 100,2 100,0 99,8 99,6 99,4 99,2

10

VANDEBRON ENERGIE BV

Vandebron is een vernieuwend bedrijf met een concept waarbij Nederlandse huishoudens duurzame energie rechtstreeks van een producent kopen, zoals een boer met een windmolen of zonnepanelen, zonder tussenkomst van een traditioneel energiebedrijf. Consumenten kiezen daarbij zelf hun producent, zodat ze weten waar hun geld naartoe gaat en waar hun energie vandaan komt. Hiermee is Vandebron een transparante energiedienst. Triodos Groenfonds heeft sinds 2013 een klein aandelenbelang in Vandebron. Het fonds beoogt hiermee meer opwekking van decentrale duurzame energie te stimuleren.

11

van consumenten naar biologische producten. Deze vraag overstijgt nog steeds het aanbod, met name als het gaat om biologische zuivel. In tegenstelling tot gangbare melk, stijgt de prijs van biologische melk. Wat de akkerbouw betreft spelen de grotere Nederlandse biologische bedrijven een steeds belangrijkere rol op Europees niveau. Kleine en middelgrote telers zetten daarnaast in op lokale verkoop. In de Nederlandse markt is ruimte voor uitbreiding en omschakeling.

Zo is er binnen de Stimuleringsregeling Duurzame Energie (SDE) extra budget beschikbaar gesteld. Desondanks worden er steeds meer duurzameenergieprojecten en energiebesparingsprojecten gerealiseerd. Qua aantal en volume heeft Triodos Groenfonds in 2015 dan ook een record aan nieuwe duurzame energieprojecten kunnen financieren. De marktprijs voor elektriciteit in Nederland daalde in 2015 zeer sterk. De prijs van een MWh elektriciteit op de APX daalde van EUR 45,91 gemiddeld in december 2014 naar EUR 33,73 per MWh gemiddeld in december 2015.

Duurzaam bouwen In de vastgoedsector beginnen duurzaam bouwen en renovatie een steeds belangrijke plaats in te nemen. Eind 2015 is er weer meer financiering voor vastgoed in het algemeen en duurzaam bouwen in het bijzonder beschikbaar gekomen. De utiliteits­­bouw blijft echter achter in de verduurzaming: de Nationale Energieverkenning 2015 toont aan dat de achterstand qua energiesbesparing hier groot is. Dat biedt volop kansen voor Triodos Groenfonds, dat zich daar specifiek op richt. Kansrijke speerpunten zijn monumenten, maatschappelijk vastgoed en de transformatie van kantoren naar huurwoningen.

De productie van duurzame energie is door deze lage elektriciteitsprijs momenteel vanuit een financieel oogpunt minder attractief. Voor de middellange termijn zijn de vooruitzichten dat de elektriciteits­ ­prijs vooralsnog laag blijft. De fondsmanager is uiteraard alert op deze ontwikkelingen en anticipeert hierop in de kredietverlening. De monitoring van de portefeuille aan bestaande duurzame-energieprojecten is op dit punt geïntensiveerd. Energiebesparingsprojecten en projecten gericht op duurzame productie van warmte en koude zijn meer gerelateerd aan de gasprijs, die ook sterk daalde in 2015.

Regeling groenprojecten In 2015 is de Regeling groenprojecten geactualiseerd. Deze regeling is opgesteld door de Ministeries Infrastructuur & Milieu, Economische Zaken en Binnenlandse Zaken en was in 2010 voor het laatst aangepast.

Duurzame energie in opkomende markten Klimaatproblematiek houdt niet op bij grenzen en een stabiele energievoorziening is van groot belang, juist ook voor de economieën van opkomende markten. Hoewel in deze landen natuurlijke bronnen als wind, zon en water ruim voorhanden zijn, is het aandeel wind- en zonne-energie voor de productie van elektriciteit in deze markten nog gering. In het Klimaatakkoord van Parijs is onderkend dat juist extra middelen beschikbaar dienen te worden gesteld om in deze markten in duurzame energie te investeren. Triodos Groenfonds ziet dat er steeds meer kansen voor duurzame energieprojecten in opkomende markten zijn en dat biedt mogelijkheden voor het Fonds.

Veel van de mogelijkheden in de regeling blijven ongewijzigd. Zo blijven de natuurcategorieën in stand, komen alle vormen van duurzame energie nog steeds in aanmerking voor groenverklaring en blijft de circulaire economie een kernpunt van de regeling. Ook blijft de gehele biologische landbouw kwalificeren voor een groenverklaring. Op diverse terreinen zijn de mogelijkheden uitgebreid, met name op het gebied van verduurzaming van de gebouwde omgeving. Zo wordt het eenvoudiger om een groenverklaring te verkrijgen voor de herbestemming van utiliteitsgebouwen (zoals kantoren) tot woningen. Voor rijks- of gemeente­ monumenten zijn de eisen nog iets verder versoepeld. Bij utiliteitsnieuwbouw en renovatie is

Biologische landbouw De marktontwikkelingen voor de sector biologische landbouw blijven positief door de groeiende vraag

12

een extra hoge groene lening mogelijk als deze energieneutraal is. Voor gerenoveerde utiliteitsgebouwen die een rijks- of gemeente­ monument zijn, is het groen te lenen bedrag nog hoger. De rentekorting stimuleert vastgoedeige­ ­naren om net die extra stap te zetten om (extra) energie­besparingsmaatregelen door te voeren. Daarmee wordt de energierekening voor de langere termijn bovendien verlaagd. De update van de Regeling is in april 2016 van kracht geworden.

Per 31 december 2015 was 73,0% van het fondsvolume van Triodos Groenfonds belegd in door de overheid erkende groene projecten (ultimo 2014: 70,4%). Daarnaast was 6,1% van het fondsvolume belegd in leningen zonder groenverklaring. Dit zijn leningen waarvoor de groenverklaring (nog) niet is verkregen. Daarmee bedroeg de totale financierings­portefeuille 79,1% (eind 2014: 75,7%).

De Regeling Groenprojecten Buitenland blijft onveranderd. Alle buitenlandse projecten waaraan Triodos Groenfonds tot nu toe een lening heeft gecommitteerd, hebben een groenverklaring verkregen.

De totale waarde van de uitstaande financieringen in duurzame-energieprojecten steeg naar EUR 275,5 miljoen (2014: EUR 230,6 miljoen). Dit kwam vooral door een groot volume aan nieuwe leningen en uitkeringen. Procentueel steeg het aandeel duurzame energie van 37,4% naar 40,9% van het fondsvermogen, met het grootste belang in windenergie (33,0%). Het aandeel van andere vormen van duurzame energie daalde van 9,1% naar 7,9%.

Duurzame energie

Beleggingen Het fondsvermogen van Triodos Groenfonds steeg in 2015 naar EUR 674,1 miljoen (EUR 617,2 miljoen per ultimo 2014). De waarde van de financierings­ portefeuille nam ook sterk toe en bedraagt per ultimo 2015 EUR 533,2 miljoen (ultimo 2014: EUR 467,4 miljoen). In 2015 werd voor EUR 58,7 miljoen afgelost (2014: EUR 123,8 miljoen) en voor EUR 128,0 miljoen aan nieuwe leningen uitgekeerd, vooral in de sectoren duurzame energie en biologische landbouw. Dit is EUR 49,3 miljoen meer dan het jaar daarvoor (2014: EUR 78,7 miljoen). Daarnaast werd er in 2015 voor EUR 62,1 miljoen aan nieuwe leningen gecommitteerd die nog niet (geheel of gedeeltelijk) in 2015 uitgekeerd konden worden.

Om de doelstellingen uit het Energieakkoord te behalen, moet er veel geïnvesteerd worden in duurzame energie in Nederland. Triodos Groenfonds draagt hieraan bij door de financiering van windenergie, zonne-energie, WKO-projecten en projecten gericht op energiebesparing. Duurzame energie in opkomende markten Er is in 2015 een nieuw project in opkomende markten goedgekeurd: Cohessa, een 70 megawatt zonneenergiecentrale in Honduras. Voor Cohessa

EUR 674 miljoen fondsvermogen ultimo 2015

13

Financieringen per 31 december 2015* (bedragen in duizenden euro’s)

Aantal projecten

Nominale waarde

Reële waarde

Windenergie Zonne-energie Bio-energie Overig

42 13 7 7

207.831 9.998 9.662 36.393

221.979 10.936 3.739 38.834

Totaal duurzame energie

69

263.884

275.488

54 23 17 22 13 9 10 14

33.862 27.029 14.116 10.803 15.358 9.520 3.322 6.708

35.394 27.806 8.240 9.009 16.000 9.634 2.737 6.723

162

120.718

115.543

Handel biologische producten Slagerijen/slachterijen Groothandel Overig

2 1 1

57 198 173

61 205 174

Totaal handel biologische producten

4

428

440

Biologische voedingverwerkende bedrijven

6

2.389

2.454

172

123.535

118.437

Duurzame kantoren Duurzame woningen

3 24

9.009 77.867

10.822 81.660

Totaal duurzaam bouwen

27

86.876

92.482

3

44.897

46.821

271

519.192

533.228

Duurzame energie (40,9%)

Biologische landbouw (17,6%) Biologische landbouwbedrijven Melkveebedrijven Akkerbouw Tuinbouw Veeteelt Gemengd bedrijf Zorgboerderijen Fruitboomteelt Overig Totaal biologische landbouwbedrijven

Totaal biologische landbouw

Duurzaam bouwen (13,7%)

Natuur en landschap (6,9%) Projecten gericht op de instandhouding van natuur- en landschappelijke waarden

Activa min kortlopende schulden (20,9%)

140.850

Fondsvermogen (100%)

674.078

* Het totaal van de financieringen plus de portefeuille duurzame obligaties is gelijk aan het totaal van de beleggingen volgens de balans.

aangehouden. Gemiddeld (ongewogen) bedroeg het percentage liquiditeiten in 2015 18,4%.

wordt samengewerkt met de International Finance Corporation (IFC, onderdeel van de Wereldbank). Deze lening is in februari 2016 uitgekeerd. De totale waarde van de gecommitteerde financieringen in duurzame-energieprojecten in opkomende markten steeg naar EUR 16,6 miljoen (2014: EUR 10,1 miljoen).

Daarnaast kan Triodos Groenfonds een deel van haar liquide middelen beleggen in deposito’s, die worden aangehouden bij financiële instellingen. Per 1 januari 2015 was dit 2,8% van het fondsvermogen; per ultimo december was dit 0,0%.

Biologische landbouw

Kwaliteit van de financieringsportefeuille

De marktwaarde van de financieringen die Triodos Groenfonds aan ondernemers in de biologische landbouw en voedselverwerkende industrie heeft geleend, steeg in 2015 tot EUR 118,4 miljoen (2014: EUR 93,3 miljoen). Het aandeel van deze sector in het fonds steeg daarmee naar 17,6% (2014: 15,1%). In 2015 zijn er uitkeringen aan nieuwe relaties en aan bestaande klanten gedaan. Zij gebruikten de kredietfaciliteiten om het bedrijf verder uit te breiden, te moderniseren of om bedrijfsovername mogelijk te maken.

Triodos Groenfonds wijst alle debiteuren (leningnemers) op basis van een risicoanalyse een risicocategorie toe. In het staafdiagram hieronder wordt per risicocategorie het volume van de portefeuille als percentage van het totaal weergegeven. Risico 1 staat voor het laagste risico en risico 14 voor het hoogste risico. Ten opzichte van vorig jaar is de kwaliteit van de financieringsportefeuille van Triodos Groenfonds als volgt. Circa 48% van de leningen heeft een zeer laag tot laag risicoprofiel (2014: 59%); 44% een normaal risicoprofiel (2014: 31%); 2% heeft een hoog risico (2014: 4%) en 6% heeft risicoklasse zeer hoog (intensief en bijzonder beheer; 2014: 6%). De verschuiving van zeer laag/laag risicoprofiel naar normaal risicoprofiel wordt veroorzaakt doordat er een groot volume aan nieuwe leningen is uitgekeerd, die grotendeels binnen het normale risicoprofiel vallen. Daarnaast viel een significant deel van de aflossingen op leningen binnen het lage risicoprofiel. Procentueel daalde de exposure op hoog en zeer hoog risico van 10% in 2014 naar 8% per ultimo 2015. Triodos Groenfonds heeft een gemiddelde risicobereidheid tussen 6 en 9. De samenstelling van de portefeuille heeft zich in 2015 naar tevredenheid ontwikkeld.

Duurzaam bouwen Het volume van de financieringen van Triodos Groenfonds in duurzaam bouwen steeg in 2015 naar EUR 92,5 miljoen (2014: EUR 83,7 miljoen). Daarmee maakt deze sector nu 13,7% uit van het fondsvermogen. In 2015 werden zowel nieuwbouwals renovatieprojecten gefinancierd. Liquiditeitenbeheer Triodos Groenfonds is conform het prospectus verplicht om minimaal 10% van het fondsvermogen in liquiditeiten of andere direct opeisbare tegoeden aan te houden of voor voldoende andere waarborgen te zorgen. De liquide middelen worden grotendeels aangehouden op spaarrekeningen onder marktconforme condities. Gezien de huidige lage marktrente zijn de vergoedingen zeer laag tot nihil. Een deel van de liquiditeiten wordt belegd in beursgenoteerde obligaties van (financiële of overheids-) instellingen met een voldoende duurzaam karakter. Het fonds begon het jaar met 20,9% liquiditeiten. Op 31 december 2015 werd 19,6% van het fondsvermogen in liquiditeiten

Voorzieningen dubieuze debiteuren Het percentage getroffen voorzieningen voor dubieuze debiteuren is in 2015 gedaald. Er is een bedrag van EUR 2,1 miljoen aan de voorziening toegevoegd. Daarnaast is een bedrag van EUR 2,0 miljoen aan voorzieningen vrijgevallen en 0,3 miljoen afgeboekt. Hiermee bedragen de totale voorzieningen voor dubieuze debiteuren 2,4% van

15

Risicoclassificatie per 31 december 2015, als percentage van de financieringsportefeuille 25

% ultimo 2015 ultimo 2014

20 15 10 5 0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Resultaat

het fondsvermogen per ultimo december 2015 (eind 2014: 2,7%).

Financieel resultaat

De portefeuille dubieuze debiteuren, in het bijzonder de glastuinbouw, biomassavergistingsinstallaties en varkenshouderijen worden nauwgezet gemonitord en gemanaged. De situatie in de glastuinbouwsector en biomassavergisting blijft lastig. De glastuinbouw­ sector ondervindt veel concurrentie uit Zuid-Europa. In de sector biomassavergisting is geen verbetering in zicht. Triodos Groenfonds financiert geen nieuwe biomassaprojecten meer, tenzij zeer duurzaam en met afdoende aanvullende garanties. In de derde belangrijke sector in bijzonder beheer, de varkenshouderij, lijkt het tij wat te keren. Het is gelukt de positie van een aantal varkenshouderijen door intensief beheer en begeleiding te verbeteren. Door de verbeterende economische situatie lijkt de situatie bij deze debiteuren zich te stabiliseren. Aanvullende of nieuwe voorzieningen en afboekingen (van al of niet reeds voorziene leningen) blijven echter niet uitgesloten.

Het resultaat van Triodos Groenfonds is opgebouwd uit het bedrijfsresultaat en de ongerealiseerde waardeverandering van de beleggingsportefeuille. Het bedrijfsresultaat is op zijn beurt opgebouwd uit de rente- en andere gerealiseerde inkomsten verminderd met de totale kosten. De inkomsten over 2015 bedragen EUR 16,6 miljoen. Deze zijn in lijn met de inkomsten over 2014. Er is in 2015 voor slechts een klein bedrag aan leningen afgeschreven: EUR 0,3 miljoen. De kosten bedroegen EUR 5,5 miljoen. Ook deze zijn in lijn met vorig jaar. Het bedrijfsresultaat over 2015 komt daarmee uit op EUR 10,8 miljoen. De ongerealiseerde waardeverandering van de beleggingsportefeuille bedroeg over 2015 EUR -4,4 miljoen. Deze waardeverandering wordt voornamelijk beïnvloed door de ontwikkeling van de rente op de kapitaalmarkten. De eerste helft van 2015 kende een ongerealiseerde waardedaling (met name door een stijging van de marktrente in juni) en de tweede helft een ongerealiseerde waardestijging (door een geringe daling van de marktrente in november). Het effect van de voorzieningen voor

16

het voldoen aan de rapportageverplichtingen. De totale kosten in 2015 bedroegen EUR 5,5 miljoen (2014: EUR 5,4 miljoen). De lopende kosten ratio van het fonds geeft de verhouding aan tussen het gemiddelde fondsvermogen en de genormaliseerde kosten die het fonds maakt. In 2015 was dit percentage 0,91% (2014: 0,89%). Meer informatie over de kosten staat op pagina 44.

dubieuze debiteuren op de ongerealiseerde herwaardering was in 2015 nagenoeg nihil: er werd ongeveer een gelijk bedrag aan voorzieningen getroffen als er aan voorzieningen vrijviel. Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de winst- en verliesrekening vanaf pagina 26. Het resultaat over 2015 bedroeg hiermee EUR 6,4 miljoen (namelijk EUR 10,8 miljoen minus EUR 4,4 miljoen).

Rendement Het rendement van Triodos Groenfonds wordt berekend op basis van de intrinsieke waarde van het fonds, inclusief de herbelegging van het uitgekeerde dividend. Het rendement voor de beleggers in Triodos Groenfonds over het afgelopen jaar bedraagt 1,2% (2014: 3,2%). Dit is inclusief het in 2015 uitgekeerde dividend van EUR 0,31 per aandeel.

Kosten Triodos Groenfonds betaalt een beheervergoeding van 0,80% aan Triodos Investment Management. Deze beheervergoeding wordt gebruikt voor personele kosten, reiskosten, huisvesting en ICT-lasten. Het grootste deel hiervan betreft de personele kosten voor het verstrekken en beheren van de leningen. Doordat er sprake is van een groot aantal kleinere leningen is het beheer in de sector biologische landbouw relatief bewerkelijk. Het verstrekken van leningen in de sector duurzame energie is relatief bewerkelijk, omdat er sprake is van project­financiering. Dit geldt ook voor de duurzame leningen in opkomende landen. Uit de beheervergoeding worden ook alle inspanningen bekostigd die samenhangen met de administratie en

Beleggers in Triodos Groenfonds kwamen in 2015 in aanmerking voor een fiscaal voordeel van maximaal 1,9% bovenop het fondsrendement. Inclusief het maximale fiscale voordeel was het rendement voor de belegger over 2015: 3,1% (2014: 5,1%). Op pagina 35 staat meer informatie over het fiscaal voordeel.

Waardeontwikkeling Triodos Groenfonds 160 150 140 130 120 110 100 90 jun-98 dec-99

dec-01

dec-03

dec-05

dec-07

dec-09

dec-11

Triodos Groenfonds op basis van intrinsieke waarde exclusief fiscaal voordeel

17

dec-13

dec-15

Risico’s

Triodos Groenfonds kent een zeer beperkte risicobereidheid voor verliezen die zich kunnen voordoen als gevolg van het debiteurenrisico. Eventuele aanpassingen aan deze risicobereidheid worden afgestemd met de Raad van Commissarissen van het fonds. In 2015 hebben zich geen aanpassingen voorgedaan.

Triodos Groenfonds belegt middelen van aandeelhouders voor hun rekening en risico. Om de aandeelhouders zo goed mogelijk te informeren staan alle relevante risico’s waaraan het fondsonderhevig is, beschreven in het prospectus en de essentiële beleggersinformatie van het fonds. Triodos Groenfonds publiceert deze documenten op www.triodos.nl.

Triodos Groenfonds wijst alle debiteuren (leningnemers) op basis van een risicoanalyse een risicocategorie toe.

Om de risico’s te beheersen heeft het bestuur het risicomanagementbeleid op een integrale wijze vastgelegd. Het doel is om de risico’s van de bedrijfsvoering en de financiële positie (op portefeuilleniveau en van iedere individuele belegging) met betrekking tot de doelstellingen van het fondste beheersen. Deze risico’s worden vastgesteld, gemeten, beheerd en bewaakt via passende procedures en rapportages.

Triodos Groenfonds hanteert bij de aanvraag en tussentijdse beoordelingen van leningen een stelsel van beoordelingscriteria om het debiteurenrisico en de daarmee samenhangende risicocategorie te beoordelen, vast te stellen en te monitoren. Voor een beschrijving van de kwaliteit van de financierings­ portefeuille, zie pagina 15. Het fonds beheerst het debiteurenrisico ten aanzien van de leningen vooral door verkregen zekerheden in de vorm van hypotheekrechten en verpande vorderingen. Naast hypothecaire zekerheden bestaat het overgrote deel uit overige zekerheden zoals overheidsgaranties en verpanding van projectcontracten. Triodos Groenfonds tracht het debiteurenrisico bij de leningen ook te beperken door een grote concentratie van investeringen in bepaalde soorten debiteuren of op bepaalde markten te voorkomen. Een verdeling over de verschillende sectoren staat op pagina 14.

Het beleid van het bestuur is gebaseerd op de COSO-aanpak (The Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission). Deze aanpak biedt een uniform en gemeenschappelijk referentiekader voor interne controle dat algemeen geaccepteerd is in de markt. Periodiek voert de beheerder een ’risk & control self assessment’ uit, waarin bepaald wordt welke risico’s er zijn en in hoeverre die beheerst worden. De belangrijkste risico’s en de beheersing daarvan staan ook hieronder kort beschreven.

De verliezen in het fonds die voortvloeien uit het debiteurenrisico komen tot uiting binnen de voorziening debiteurenrisico. Zie hiervoor de toelichting op de voorzieningen op pagina 33.

Belangrijkste risico’s en beheersmaatregelen Bij een belegging in Triodos Groenfonds dient in ieder geval rekening te worden gehouden met de volgende risico’s:

Voor verdere kwantificering van de zekerheden en toelichting over het debiteurenrisico verwijzen wij naar pagina 33.

Debiteurenrisico Het debiteurenrisico (ook wel bekend als kredietrisico) is het risico dat de tegenpartij niet aan haar verplichtingen kan voldoen waardoor verlies kan worden geleden. Het volledige fondsvermogen van EUR 674,1 miljoen is aan dit debiteurenrisico onderworpen en kan hierdoor in een extreem scenario verloren gaan.

Renterisico De investeringsportefeuille van Triodos Groenfonds bestaat voornamelijk uit vastrentende waarden en is daardoor gevoelig voor het renterisico. Afhankelijk van de samenstelling van de portefeuille kan een verandering van de rentevoet op de kapitaalmarkt een positief of een negatief effect hebben op de

18

De gemiddelde effectieve rente van de obligaties bedraagt ultimo 2015 2,75% (ultimo 2014: 2,78%).

waarderingen van deze investeringen. Voor de waarderingsgrondslagen verwijzen wij naar pagina 30.

Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico is het risico dat Triodos Groenfonds niet de mogelijkheid heeft om de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om op een bepaald moment aan haar financiële verplichtingen te kunnen voldoen. De meeste financieringen die Triodos Groenfonds verstrekt, kunnen niet op korte termijn tegen een redelijke prijs liquide gemaakt worden. Financiële verplichtingen van het fonds zijn voornamelijk toegezegde financieringen, uitstroom van aandeelhouders en doorlopende bedrijfslasten. Het fonds houdt minimaal 10% van het fondsvermogen liquide. Dit komt overeen met de verplichting van het fonds om minimaal 10% van het fondsvermogen liquide te houden of voor voldoende andere waarborgen te zorgen. Een tekort aan liquide middelen kan ontstaan als op korte termijn veel aandeelhouders hun aandelen verkopen. Triodos Groenfonds kan dit opvangen door de inkoop van aandelen op te schorten.

De rentegevoeligheid van de beleggingsportefeuille wordt uitgedrukt in de modified duration. De modified duration is voor een groot deel afhankelijk van rentevastperiodes: hoe langer de rentevast­ periode, des te hoger de rentegevoeligheid die in een hogere modified duration tot uiting komt. De beheerder hanteert daarom een mix van rentevast­ periodes. Triodos Groenfonds kent een risicobereidheid voor de modified duration tussen 1 en 5. Een modified duration van 2,5 op een beleggingsportefeuille houdt in dat als de gemiddelde marktrente met 1% stijgt, de beleggingen met 2,5% in waarde afnemen en vice versa. Per ultimo 2015 bedraagt de modified duration van de leningenportefeuille 4,0 (ultimo 2014: 3,5). De modified duration van de obligatieportefeuille bedraagt ultimo 2015 2,8 (ultimo 2014: 3,3). De modified duration van het fonds als geheel bedraagt ultimo 2015 3,3 (ultimo 2014: 2,9). Het fonds kan ten behoeve van het afdekken van het renterisico gebruikmaken van (rente)derivaten, maar heeft hier zowel in 2015 als in 2014 geen gebruik van gemaakt.

Triodos Groenfonds kende per ultimo 2015 een liquiditeitspercentage van 19,6% (EUR 132,4 miljoen) en heeft daarmee een ruime liquiditeitspositie. Het liquiditeitspercentage bestaat enerzijds uit direct opvraagbare spaartegoeden van EUR 90,3 miljoen en anderzijds voor EUR 42,1 miljoen (reële waarde) uit direct verkoopbare obligaties van duurzame en solide overheden en instellingen. Tevens wordt onder normale omstandigheden op het grootste deel van de leningen van Triodos Groenfonds lineair afgelost.

De looptijden van de obligatieportefeuille staan in de toelichting bij noot 3. De gemiddelde effectieve rente van de leningen van Triodos Groenfonds bedraagt ultimo 2015 2,81% (ultimo 2014: 2,95%).

De verdeling van de leningenportefeuille in rentevastperiodes (op basis van de nominale waarde) per 31 december 2015 is als volgt: 2015

2014

Rentevastperiode < 1 jaar Rentevastperiode 1 jaar tot 5 jaar Rentevastperiode > 5 jaar

97.191.677 251.961.411 169.848.962

103.514.205 218.345.498 127.779.390

Stand per 31 december

519.002.050

449.639.093

19

Triodos Groenfonds de status van groenfonds verliezen. De beheerder heeft beheersmaatregelen getroffen om te voorkomen dat er verhoudingsgewijs te veel liquide middelen in het fonds komen. Ten slotte heeft de beheerder de mogelijkheid om tijdelijk geen nieuwe toetreders te accepteren, zoals het geval was tot 5 maart 2015. In 2015 zijn er voldoende nieuwe beleggingen in erkende groenprojecten gedaan, zodat gedurende de rest van het jaar het groenpercentage ruim boven de vereiste 70% lag.

Zo werd er in 2015 in totaal voor EUR 58,7 miljoen afgelost. Het bestuur kan ervoor kiezen deze middelen niet (allemaal) uit te zetten in nieuwe leningen, waardoor additionele liquiditeiten worden gegenereerd. Indien door omstandigheden de situatie zich voordoet dat het fondsvermogen op een natuurlijke wijze zo veel mogelijk liquide gemaakt moet worden, is de verwachte periode van het ongedwongen liquide maken van alle bezittingen tegen de reële waarde per ultimo 2015. Het saldo van de niet direct opeisbare beleggingen bedraagt 77,1% van het fondsvermogen. Het bestuur heeft in 2015 geen gebruik willen en hoeven maken van de optie om leningen te verkopen. De spaartegoeden, obligaties en aflossingen leveren namelijk meer dan voldoende liquiditeiten op. Triodos Groenfonds heeft voor haar projecten bovendien een langetermijn beleggingsstrategie. Het beleggingsbeleid van het fonds is erop gericht om de financiering voor de gehele looptijd van de lening aan te houden en deze alleen te verkopen als dit omwille van het management van het fonds noodzakelijk is.

Risico ten aanzien van wet- en regelgeving Naast het rendement op het fonds hebben aandeelhouders ook een fiscaal voordeel op basis van de huidige wet- en regelgeving. Indien de wetgeving op dit punt wordt gewijzigd kan dit invloed hebben op het uiteindelijke rendement voor de aandeelhouder. De beheerder stelt zich tijdig op de hoogte van iedere relevante wetgeving die van invloed kan zijn op de prestaties van het fonds en het rendement voor de aandeelhouder. Indien door veranderde wetgeving de prestaties van het fonds structureel veranderen dan zal de beheerder een nieuw prospectus uitgeven met daarin vastgelegd een nieuwe beleggingsstrategie en mogelijk aangepast risicoprofiel.

Risico met betrekking tot status als Groenfonds Triodos Groenfonds heeft de verplichting minimaal 70% van haar vermogen in erkende groenprojecten te beleggen. Indien het fonds minder belegt, kan

Verwachte periode van het ongedwongen liquide maken van alle bezittingen tegen de reële waarde per ultimo 2015 (bedragen in euro’s) Periode

Direct Tussen 0 - 3 maanden Tussen 3 - 6 maanden Tussen 6 - 12 maanden Langer dan 1 jaar of onbekend

Soort investering Liquide middelen, spaartegoeden, overige vorderingen Leningen, middels aflossingen Leningen, middels aflossingen Leningen, middels aflossingen Leningen (middels aflossingen) Overige financiële activa door verkopen Totaal

20

Bedrag

Percentage van fondsvermogen

143.387.924 26.920.353 14.833.106 13.752.839

21,3% 4,0% 2,2% 2,0%

475.183.979

70,5%

674.078.201

100,0%

In control statement

Vooruitzichten

Triodos Investment Management heeft gedurende het afgelopen boekjaar verschillende aspecten van de bedrijfsvoering beoordeeld. Op grond hiervan verklaart Triodos Investment Management als beheerder voor Triodos Groenfonds te beschikken over een beschrijving van de inrichting van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 115y, lid 5 Bgfo die voldoet aan de vereisten als bepaald in de artikelen 3:17, tweede lid, onderdeel c, en 4:14, eerste lid, van de Wft.

Het bestuur beoogt het fondsvermogen in 2016 te laten groeien. Een groeiend fondsvermogen is voor Triodos Groenfonds een kans om de markt nog beter te bedienen. Het fonds wil langetermijnrelaties aangaan met klanten en met hen meegroeien in de financieringsbehoefte om zo meer impact te genereren. Gezien het grote volume aan reeds gecommitteerde aanvragen die nog uitgekeerd zullen worden en de toenemende vraag aan nieuwe financieringen, verwacht het fonds een belangrijk aantal interessante nieuwe projecten te financieren en uit te keren. Dit is in het bijzonder het geval op het gebied van duurzame energie, biologische (dynamische) landbouw en duurzaam bouwen. Er zijn veel ontwikkelingen in deze sectoren en de pijplijn met nieuwe projecten is goed gevuld. De nieuwe Regeling Groenprojecten die begin 2016 van kracht is geworden, biedt goede nieuwe mogelijkheden voor met name renovatie in de gebouwde omgeving en voor duurzame energie.

Bij haar werkzaamheden heeft Triodos Investment Management niet geconstateerd dat de bedrijfs­ voering niet effectief en niet overeenkomstig de beschrijving functioneert. Derhalve verklaart Triodos Investment Management met een redelijke mate van zekerheid dat de bedrijfsvoering gedurende het verslagjaar 2015 effectief en overeenkomstig de beschrijving heeft gefunctioneerd. Operationeel risico Operationeel risico is het risico op financiële verliezen als gevolg van tekortschietende of falende interne processen, mensen en systemen of externe gebeurtenissen. Triodos Investment Management identificeert, monitort en mitigeert de operationele risico’s door middel van een risk management programma. Periodieke ‘risico- en control self assessments’ maken daar onder meer deel van uit. In 2015 zijn er geen risico’s met materiële gevolgen voor Triodos Groenfonds gemeld. Triodos Investment Management is als beheerder van het fonds toegewijd aan de continue verbetering van de effectiviteit en de beheersbaarheid van de processen. In 2016 is gestart met een ISAE3402project. Een ISAE3402-rapport is een tastbaar bewijs van van effectiviteit en beheersbaarheid van de kernprocessen van de beheerder.

Triodos Groenfonds blijft zich inzetten voor duurzame-energieprojecten in opkomende landen. Het team werkt momenteel aan meerdere nieuwe projecten in deze markten en verwacht er in 2016 ook meerdere te committeren en uit te keren. Triodos Groenfonds richt zich op duurzame sectoren die het over het algemeen goed doen, zelfs in tijden van economische crises. Triodos Groenfonds wordt als een belangrijke financier in deze sectoren gezien. Daarbij blijft zij alert op ontwikkelingen in de markt (zoals de dalende stroomprijzen) en op ontwikkelingen in de vastgoedsector. Het fonds neemt deze marktomstandigheden expliciet mee in het proces van de structurering van de lening, bijvoorbeeld door additionele zekerheden te vereisen. De portefeuille van Triodos Groenfonds bestaat uit leningen waarop rente en aflossingen worden gerealiseerd. Het resultaat uit bedrijfsuitoefening van Triodos Groenfonds ontwikkelt zich naar verwachting stabiel. Het totale fondsrendement is daarnaast afhankelijk van eventuele voorzieningen voor dubieuze debiteuren en vooral van de

Voor meer informatie inclusief een verdere onderverdeling van de operationele risico’s binnen het bestuur, verwijzen we naar het jaarverslag van Triodos Investment Management.

21

ontwikkeling van de rente op de kapitaalmarkt. De rente op de kapitaalmarkt bevindt zich op een laag niveau. Een stijging van de marktrente heeft een drukkend effect op het rendement van het fonds. Zeist, 5 april 2016 Fondsmanager Triodos Groenfonds Itske Lulof Bestuur Triodos Investment Management Marilou van Golstein Brouwers (voorzitter) Dick van Ommeren Laura Pool

22

Bericht van de Raad van Commissarissen afgetreden, in verband met zijn verhuizing naar de Verenigde Staten. De overige leden spreken hun waardering uit voor de grote betrokkenheid van mevrouw Elings en de heer Kortenhorst bij het fonds.

De Raad van Commissarissen van Triodos Groenfonds heeft deze jaarrekening conform de regelgeving en de statuten van het Fonds ondertekend. Het boekjaar 2015 is afgesloten met een nettoresultaat van EUR 6.371.000. De Raad van Commissarissen stelt aan de algemene vergadering van aandeelhouders voor decharge te verlenen aan het bestuur en aan de Raad van Commissarissen voor de vervulling van hun taken in het afgelopen boekjaar en de jaarrekening over 2015 vast te stellen.

De Raad is tevreden over het beleid dat het bestuur voert en de wijze waarop zij gedurende het jaar met het bestuur van gedachten heeft gewisseld. Zeist, 5 april 2016 Jacqueline Rijsdijk (voorzitter) Aukje Hassoldt Henk Raué Annemiek Rijckenberg Sylvia van Waveren

De Raad van Commissarissen is in de verslagperiode vier keer bijeen geweest. De Raad heeft zich beziggehouden met de ontwikkeling en de beleggingsresultaten van het fonds. Er is bijzondere aandacht geweest voor de strategie van het fonds, met name voor wat betreft de investeringen in de opkomende markten. Bovenal de wijze waarop een investering in dit soort markten tot stand komt en de risico’s die daarmee gepaard kunnen gaan, hebben de Raad en het bestuur uitvoerig behandeld. De Raad heeft ook actief toezicht gehouden op het beleid van het fonds met betrekking tot instroom, distributeurs en de groenstatus. Zo is constructief met het bestuur van gedachten gewisseld over de mogelijkheden om de gebruikelijke instroom aan het einde van het jaar zo goed mogelijk te beheersen en het groenpercentage op het gewenste niveau te houden. De Raad heeft zich bovendien meerdere malen laten informeren over wijzigingen in wet- en regelgeving en de risicobeheersing van het Fonds. Ook is er aandacht geweest voor de educatie van de leden van de Raad. Tot slot heeft de Raad gesproken over de verslaglegging van het fonds en de rapportages die het fonds opstelt. Tijdens de algemene vergadering van aandeel­ houders op 20 mei 2015 zijn Jacqueline Rijsdijk en Aukje Hassoldt benoemd als lid van de Raad van Commissarissen. Beiden zijn benoemd voor een termijn van vier jaar. Volgens het rooster van aftreden trad voorzitter Marjolein Elings in 2015 af als lid van de Raad van Commissarissen. Zij kon niet herbenoemd worden na het maximum van drie termijnen van vier jaar zitting te hebben gehad in de Raad van Commissarissen. Ook is Jules Kortenhorst

23

Jaarrekening 2015 Triodos Groenfonds

Pagina

Balans per 31 december 2015

25

Winst- en verliesrekening over 2015

26

Kasstroomoverzicht over 2015

27

Toelichting op de balans en winst- en verliesrekening

28

24

Balans per 31 december 2015 Voor winstverdeling (in duizenden euro’s) Beleggingen Landbouwgrond Overige financiële beleggingen Obligaties Leningen

Noot*

31.12.2015

31.12.2014

1 2 3 4

– 190 42.106 533.038

– 190 44.594 467.197

575.334

511.981

Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa

5

10.987

23.530

Overige activa Liquide middelen

6

90.294

84.565

Kortlopende schulden

7

-2.537

-2.834

98.744

105.261

674.078

617.242

58.994 594.092 25.900 -11.279 6.371

54.297 545.062 29.338 -30.844 19.389

674.078

617.242

Uitkomst van vorderingen en overige activa minus kortlopende schulden Uitkomst van activa minus kortlopende schulden

Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agio Herwaarderingsreserve Overige reserve Onverdeeld resultaat

8 9 10 11 12

* Zie de toelichting op de balans en winst- en verliesrekening.

25

Winst- en verliesrekening over 2015 (in duizenden euro’s)

Noot*

2015

2014

13 14 15

– 1.158 15.282

22 1.176 15.029

16.440

16.227

– 58 -305

465 -8.260

-247

-7.795

– -947 -3.500

-515 371 16.308

-4.447

16.164

116

197

11.862

24.793

– -5.063 -428

– -4.975 -429

-5.491

-5.404

6.371

19.389

Direct resultaat uit beleggingen Opbrengsten uit beleggingen in landbouwgrond in obligaties in leningen

Indirect resultaat uit beleggingen Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen in landbouwgrond in obligaties in leningen

Ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen in landbouwgrond in obligaties in leningen

16

17

Overige resultaten Overige bedrijfsopbrengsten Interest liquide middelen Som der bedrijfsopbrengsten

Bedrijfslasten Lasten in verband met het beheer van beleggingen Beheerkosten Overige kosten

18 19

Som der bedrijfslasten Resultaat * Zie de toelichting op de balans en winst- en verliesrekening.

26

Kasstroomoverzicht over 2015 (in duizenden euro’s) Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Ontvangen opbrengsten uit beleggingen Beleggingen in terreinen en gebouwen Beleggingen in overige financiële beleggingen Beleggingen in obligaties Beleggingen in leningen Beheerkosten en overige kosten Overige ontvangsten

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Uitgifte van aandelen Terugkoop van aandelen Betaald dividend Opgenomen lening

Mutatie geldmiddelen

Liquide middelen begin verslagperiode Mutatie geldmiddelen

27

2015

2014

16.877 – 16.569 1.541 -69.213 -5.805 157

12.528 900 -17.065 -13.203 43.609 -5.549 321

-39.874

21.541

110.561 -61.696 -3.262 –

34.375 -63.998 -8.363 –

45.603

-37.986

5.729

-16.445

84.565 5.729

101.010 -16.445

90.294

84.565

Toelichting op de balans en winst- en verliesrekening Algemeen Triodos Groenfonds is een beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal in de zin van artikel 2:76a van het Burgerlijk Wetboek (BW). Aandelen kunnen via Triodos Bank of door tussenkomst van een bank of distributeur die is aangesloten bij Euronext Fund Service, worden gekocht en verkocht. Als open-end beleggingsinstelling is de vennootschap onder normale omstandigheden bereid tot in- en verkoop van aandelen. Er kunnen zich omstandigheden voordoen waarin het bestuur kan besluiten tijdelijk geen aandelen uit te geven en/of in te kopen. Triodos Groenfonds belegt minimaal 10% van haar vermogen in direct opeisbare rentedragende tegoeden of zorgt voor voldoende andere waarborgen. Zo kan het fonds tot op zekere hoogte voldoen aan verzoeken tot terugkoop van aandelen. De meeste beleggingen van Triodos Groenfonds hebben een illiquide karakter. In de kerncijfers van dit verslag worden de ratio’s van illiquide beleggingen ten opzichte van het eigen vermogen gepresenteerd. Alle bijzondere regelingen met betrekking tot deze categorie beleggingen worden indien van toepassing in dit verslag toegelicht. Laura Pool is per 1 mei 2015 toegetreden tot de directie van Triodos Investment Management en Dick van Ommeren per 1 februari 2016. Sinds 1 september 2015 maakt Michael Jongeneel geen onderdeel meer uit van de directie. AIFMD De beheerder van Triodos Groenfonds is Triodos Investment Management. Op 22 juli 2014 is de Alternative Investment Fund Managers Directive (AIFMD), een Europese richtlijn, geïmplementeerd in de Wet op het financieel toezicht (Wft). De AIFMD richt zich vrijwel uitsluitend tot de beheerder van Triodos Groenfonds. Triodos Investment Management beschikte op 21 juli 2013 over een Wft-vergunning voor het beheren van beleggingsinstellingen. Daarom is deze vergunning op 22 juli 2014 van rechtswege omgezet in een AIFMDvergunning. Als onderdeel van de AIFMD heeft Triodos Groenfonds een bewaarder aangesteld, te weten BNP Paribas Securities Services. De bewaarder heeft als taak de beleggingen te bewaren en heeft daarnaast een aantal toezichthoudende taken. Zo moet de bewaarder toezicht houden op de manier waarop het vermogen verkregen en geboekt wordt. Ook ziet de bewaarder toe op de kasstromen. In het prospectus van Triodos Groenfonds staat hoe de aansprakelijkheid met betrekking tot de uitbesteding van de bewaring van de activa van de beleggingsentiteit is geregeld. Beloningsbeleid Op grond van artikel 22(2) van de Alternative Investment Fund Managers Directive (“AIFMD”) en sectie XIII (Guidelines on disclosure) van ‘ESMA Guidelines on sound remuneration policies under the AIFMD’, moeten beheerders minimaal hun beloningsbeleid voor medewerkers wier beroepswerkzaamheden haar risicoprofiel materieel beïnvloeden (zogenaamde “identified staff”), aangeven. Alle medewerkers van Triodos Investment Management zijn in dienst van Triodos Bank. Triodos Bank hecht veel waarde aan een goede en passende beloning voor alle medewerkers. De kernelementen van het internationale beloningsbeleid van Triodos Bank zijn te vinden in de Principles of Fund Governance, via www.triodos.nl. Het salarissysteem van Triodos Bank bevat geen bonussen of optieregelingen aangezien financiële prikkels niet als een passende manier worden beschouwd om de medewerkers te motiveren en te belonen. Het beloningsbeleid en de identified staff worden jaarlijks door de directie van de beheerder beoordeeld en waar nodig aangepast. Identified staff is een definitie uit de AIFM richtlijnen en betreft de

28

medewerkers die het risicoprofiel van het fonds kunnen beïnvloeden. Dit zijn naast directieleden onder meer ook de fondsmanagers en leidinggevenden van de ondersteunende afdelingen. De onderstaande tabel bevat de totale beloning, onderverdeeld in vaste en variabele beloning, van alle medewerkers werkzaam voor Triodos Investment Management en is tevens uitgesplitst naar senior management en overige identified staff. Voor de toewijzing van medewerkers naar Triodos Groenfonds is het kostenallocatiemodel van de beheerder gebruikt. Omdat deze tabel als doel heeft om de vergoedingen naar de medewerkers inzichtelijk te maken, zijn alle overige kosten (zoals huisvestings-en werkplekkosten, reiskosten, kosten voor uitbestede werkzaamheden, externe consultants en externe medewerkers) van de beheerder buiten beschouwing gelaten. Medewerkers direct betrokken bij werkzaamheden Triodos Groenfonds

‘Identified staff’ in senior management functies

Overige ‘Identified staff’

2,0 0,7

5,0 1,8

8,0 15,0

Totale vaste beloning over 2015 Totale variabele beloning over 2015

122.067 15.323

224.375 1.303

1.279.024 24.885

Totale beloning

137.390

225.678

1.303.908

(bedragen in euro’s) Aantal medewerkers Gemiddelde inzet obv FTE

De bovengenoemde beloningen bevatten alle vergoedingen ten gunste van de medewerkers, inclusief loonheffingen, sociale lasten, pensioenpremies en eventuele gratificaties. In de tabel valt onder variabele beloning tevens eventuele ontslagvergoedingen. In 2015 bestond het grootste gedeelte van de variabele beloning uit een dergelijke ontslagvergoeding. Triodos Bank kan medewerkers een extra individuele beloning toekennen van maximaal één maandsalaris. Deze zogenaamde “Tokens of Appreciation” zijn bedoeld voor buitengewone prestaties. Dit is ter beoordeling aan het management in overleg met Human Resources. De Tokens of Appreciation zijn niet gebaseerd op vooraf vastgestelde doelstellingen (zoals bij conventionele bonussen), maar worden uitsluitend achteraf aangeboden. Eens per jaar kan ook een collectieve Token of Appreciation worden toegekend voor de gezamenlijke prestaties en bijdragen van alle medewerkers. Dit bescheiden bedrag is voor alle medewerkers gelijk en bedraagt maximaal EUR 500 per medewerker. In 2015 is de collectieve Token of Appreciation vastgesteld op EUR 300. Medewerkers hebben de mogelijkheid om in plaats van een geldbedrag te kiezen voor een equivalent in certificaten van aandelen Triodos Bank.

Overeenstemmingsverklaring De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de bepalingen in Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Daarbij zijn de aanvullende eisen volgens de Wft in acht genomen. Deze jaarrekening is de 18e verslagperiode van Triodos Groenfonds.

29

Grondslagen voor de waardering De beleggingen worden gewaardeerd op basis van de reële waarde. Aankoopkosten van beleggingen worden geactiveerd. Verkoopkosten inzake gedesinvesteerde beleggingen gaan ten laste van het transactieresultaat in de winst- en verliesrekening. Alle wijzigingen op de reële waarde van de beleggingen worden via de winsten verliesrekening verantwoord. De reële waarde wordt als volgt bepaald: Landbouwgronden De in eigendom verworven landbouwgronden werden elke drie jaar getaxeerd door een externe taxateur. De landbouwgronden werden gewaardeerd op de getaxeerde waarde en vermeerderd met de aankoopkosten die nog moeten worden afgeschreven. Financiële beleggingen Als ze genoteerd zijn aan een effectenbeurs worden de financiële beleggingen in investerings- en beleggingsfondsen gewaardeerd tegen de laatst bekende beurskoers. Beleggingen in niet-beursgenoteerde ondernemingen worden gewaardeerd op basis van de contante waarde van de toekomstige kasstromen. De gehanteerde rekenrente is gelijk aan het marktconforme rendement. Dat rendement is opgebouwd uit een risicovrije rentevoet en verhoogd met diverse risicopremies. De overige financiële beleggingen worden jaarlijks gewaardeerd tegen de contante waarde van toekomstige kasstromen. Deze kasstromen zijn gebaseerd op meerjarige prognoses. De gehanteerde rekenrente is de marktrente voor financieringen met een looptijd die overeenkomt met de oorspronkelijke verwachte looptijd van de belegging. Deze rekenrente wordt eventueel verhoogd met een risico-opslag. Financiële beleggingen die in vreemde valuta zijn genoteerd, worden opgenomen in euro’s. Daarbij worden de laatst bekende wisselkoersen van het betreffende boekjaar gehanteerd. Obligaties Obligaties worden gewaardeerd tegen de laatst bekende beurskoers. Leningen Leningen in West-Europese OESO-landen worden dagelijks intern gewaardeerd tegen de reële waarde. Deze wordt bepaald op basis van de contante waarde van de toekomstige kasstromen. Daarbij worden de resterende looptijd en rentevastperiode in acht genomen. De gehanteerde rekenrente is de IRS en Euriborrente voor vergelijkbare financieringen met een looptijd overeenkomstig de resterende rentevast­periode van de lening. De rekenrente wordt verhoogd met marktconforme risico-opslagen voor debiteurenrisico’s, fiscale faciliteiten, kosten, valuta, projectfase of eventuele andere variabelen die aan de lening gerelateerd zijn. De gebruikte risico-opslagen worden zoveel mogelijk door een onafhankelijke partij aangeleverd. Deze partij is Bloomberg Valuation Services. Hogere rentevoeten of risico-opslagen hebben een negatief effect op de waardering van leningen. Dat is ook zo als bepaalde fiscale faciliteiten verlaagd worden. Als het nodig is, wordt op de waardering van een lening een voorziening voor oninbaarheid in mindering gebracht. Leningen in opkomende landen worden ook gewaardeerd op basis van de reële waarde. Over het algemeen bestaat voor deze leningen geen actieve markt. Het renterisico heeft een beperkte invloed op de waardering. Dit komt door de aard van de leningen en door het feit dat er geen actieve markt is. Ook de subjectieve aannames ten aanzien van de rentebepaling en de relatief korte rentevastperioden spelen een rol. De reële

30

waarde zal daardoor nagenoeg gelijk zijn aan de nominale waarde. Dit is na aftrek van eventuele voorzieningen, waarbij ook rekening wordt gehouden met valutakoersen. Als de Beheerder meent dat de marktrente tijdens de verslagperiode significant wijzigt, wordt de reële waarde opnieuw berekend. Dit gebeurt op basis van de methode die hierboven staat beschreven. Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen doet. Deze bepalen mede hoe de grondslagen worden toegepast en hoe de waarde van de activa en verplichtingen wordt gerapporteerd. Hetzelfde geldt voor de rapportage van de baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van de schattingen die het management maakt. Die schattingen en aannames worden daarom steeds weer opnieuw beoordeeld. Als een schatting wordt herzien, dan wordt dat in de betreffende periode opgenomen. Voor de volgende onderwerpen is het volgens het management nodig om schattingen en aannames te doen: • Het vormen van voorzieningen; • De classificatie van leningen naar risicocategorieën en projectgerelateerde variabelen; • Het waarderen van overige financiële beleggingen. De Beheerder maakt gebruik van multidisciplinaire krediet- en waarderingscommissies die onafhankelijk van de operationele zaken opereren. Zij monitoren de waarderingsmethodieken en maken de managementinschattingen zo bedachtzaam mogelijk. Criteria opname in de balans Als het fonds onherroepelijk partij wordt in de contractuele bepalingen van een financieel instrument, dan neemt zij dat financiële instrument in de balans op. De reële waarde van de financiële instrumenten bij de eerste opname is gelijk aan de kostprijs. Als een financieel instrument na een transactie aan een derde wordt overgedragen, wordt het niet meer in de balans opgenomen. (Nagenoeg) alle rechten op economische voordelen en (nagenoeg) alle risico’s met betrekking tot het financiële instrument behoren dan aan de derde partij toe. Waarderingen overige activa en passiva De overige activa worden gewaardeerd op te verwachten ontvangsten. Voor vorderingen wordt daarbij rekening gehouden met een eventuele voorziening voor oninbaarheid. Overige passiva worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Herwaarderingen Mutaties als gevolg van (on)gerealiseerde herwaarderingen van beleggingen worden via de winst- en verliesrekening verwerkt. Het deel van de winst dat betrekking heeft op een positieve ongerealiseerde herwaardering wordt niet uitgekeerd aan de aandeelhouders, maar toegevoegd aan de herwaarderings­ reserve. Negatieve herwaarderingen, waaronder voorzieningen, gaan nadat de jaarrekening is vastgesteld, via de winstverdeling ten laste van de overige reserves.

31

Grondslagen voor de resultaatbepaling Opbrengsten uit rente en andere opbrengsten werden ten gunste van het boekjaar gebracht waarop zij betrekking hebben. Baten uit hoofde van winstuitkeringen op overige financiële beleggingen worden in het jaar van betaalbaarstelling verantwoord. Als de kosten bepaald worden, wordt ook rekening gehouden met nog te betalen en vooruitbetaalde kosten. Afschrijvingen gebeuren volgens de methoden die in de ‘Grondslagen voor de waardering’ staan. Om de gerealiseerde resultaten bij deelverkopen van beleggingen te bepalen, worden samengestelde historische kostprijzen gebruikt.

Grondslagen voor de omrekening van vreemde valuta’s De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro’s, de functionele valuta van de onderneming. Transacties in vreemde valuta’s worden omgerekend tegen de geldende wisselkoers op de transactiedatum. Monetaire activa en verplichtingen in vreemde valuta’s worden per balansdatum in de functionele valuta omgerekend. Daarbij wordt de wisselkoers gebruikt die op die datum geldt. Er kunnen valutakoersverschillen ontstaan. Als deze voortkomen uit de afwikkeling van monetaire posten of uit de omrekening van monetaire posten in vreemde valuta’s, dan worden ze verwerkt in de winst- en verliesrekening in de betreffende periode. Niet-monetaire activa en passiva in vreemde valuta’s die tegen historische kostprijs worden opgenomen, worden naar euro’s omgerekend. Dat gebeurt tegen de wisselkoersen die op de transactiedatum gelden. Niet-monetaire activa en passiva in vreemde valuta’s die tegen de actuele waarde worden opgenomen, worden naar euro’s omgerekend. Daarbij wordt de wisselkoers gebruikt op het moment waarop de actuele waarde werd bepaald.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode.

Beheersing van de financiële risico’s Het gebruik van (afgeleide) financiële instrumenten brengt diverse financiële risico’s met zich mee. Het door Triodos Groenfonds gevoerde beleid ten aanzien van deze risico’s staat hieronder. Marktrisico Het marktrisico is het risico dat de waarde van een investering fluctueert als gevolg van schommelingen van de volgende externe factoren: I. valutakoers (valutarisico) II. rentestand (renterisico) III. marktprijs (marktprijsrisico) Ad I: In de investeringsportefeuille is nog geen sprake van een valutarisico omdat Triodos Groenfonds alleen transacties in euro’s heeft verricht.

32

Ad II: De investeringsportefeuille van Triodos Groenfonds is gevoelig voor renterisico. Als de rentevoet op de kapitaalmarkt verandert, dan kan dat een positief of een negatief effect hebben op de waarderingen van de investeringen. Hoe het effect is, hangt af van de samenstelling van de portefeuille. Een uitgebreide toelichting op het renterisico staat op bladzijde 19. Ad III: Bij investeringen in obligaties, overige financiële beleggingen en landbouwgronden is er sprake van een marktprijsrisico. De waarde van deze investeringen wordt beïnvloed door externe factoren, zoals de vooruitzichten met betrekking tot de economische groei en inflatie. Hoe meer fluctuatie, hoe groter het marktrisico. Het fonds kan zich niet verweren tegen macro-economische factoren die het waardeverloop van landbouwgronden en overige financiële beleggingen beïnvloeden. Debiteurenrisico Triodos Groenfonds beheerst het debiteurenrisico van de leningen (totale nominale waarde per ultimo 2015: EUR 519,0 miljoen) met name door verkregen zekerheden, zoals een hypothecaire zekerheid of verpanding van vorderingen. De totale waarde van de zekerheden per ultimo 2015 bedraagt EUR 390,4 miljoen. Daarvan bestaat EUR 126,3 miljoen uit hypothecaire zekerheden. Het overgrote deel bestaat uit overige zekerheden zoals overheidsgaranties en verpanding van vorderingen en projectcontracten met een dekkingswaarde van 264,1 miljoen. Het restant (17%) van de portefeuille is wel gedekt door overige zekerheden, maar hieraan wordt ultimo 2015 nog geen of slechts gedeeltelijk waarde aan ontleend. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door nieuwe regels inzake zekerheden, waarbij voor projecten in aanbouw de waarde van de zekerheden voorzichtigheidshalve op nihil worden gesteld. De zekerheden zijn voor deze leningen wel gevestigd. Na start exploitatie wordt hieraan waarde ontleend. Het ongedekte deel van de portefeuille bedraagt EUR 40,6 miljoen (7,8%). Omschrijving

2015

%

Totale nominale waarde leningen

519,0

100

Zekerheden Hypothecaire zekerheden Overige zekerheden (overheidsgaranties en verpanding van vorderingen)

390,4 126,3 264,1

75,2 24,3 50,9

40,6

7,8

Ongedekte deel leningportefeuille

Voorzieningen dubieuze debiteuren De voorziening voor het kredietrisico bedroeg ultimo 2015 EUR 16,5 miljoen (2014: EUR 16,7 miljoen). Dit is 3,2% (2014: 3,7%) van het totale uitstaande nominale krediet en 2,4% (2014:2,7%) van de intrinsieke waarde van het fonds. Daarmee is het niveau vrijwel onveranderd ten opzichte van vorig jaar. De mutaties in de voorzieningen gedurende 2015 bestaan uit een dotatie van EUR 2,1 miljoen, afboekingen ter hoogte van EUR 0,3 miljoen en de vrijval van een aantal voorzieningen ter waarde van EUR 2,0 miljoen.

33

Verloop overzicht voorziening debiteurenrisico (in EUR miljoen) 2015 Stand 1 januari Dotaties Afboekingen Vrijval

16,7 2,1 -0,3 -2,0

Stand 31 december

16,5

%

2014

%

17,5 7,2 -7,1 -0,9 3,2

16,7

3,7

Afgezien van de sectoren glastuinbouw en biomassavergisting zijn de voorzieningen voor het kredietrisico relatief beperkt en in lijn met de verwachtingen van de beheerder en de directie. Kasstroomrisico Kasstroomrisico is het risico dat de toekomstige kasstromen die aan een financieel instrument verbonden zijn, in omvang fluctueren. Het fonds heeft slechts enkele kleine leningen in instrumenten waarbij sprake is van een variabele rente. Daardoor is het fonds niet blootgesteld aan een significant kasstroomrisico. De toekomstige rentebaten van de leningen zijn wel afhankelijk van renteherzieningen bij het einde van de rentevastperiodes. De verdeling van de rentevastperiodes van de leningen staan bij de toelichting op het renterisico, op pagina 19. Investeringen in overige financiële beleggingen zijn blootgesteld aan het kasstroomrisico waarbij dit risico niet wordt gemitigeerd. Liquiditeitsrisico Zie pagina’s 19 en 20 voor een toelichting op het liquiditeitsrisico.

Leverageratio Leverageratio’s geven inzicht in de mate waarin het fonds gebruikmaakt van vreemd vermogen afgezet tegen de intrinsieke waarde. De leverageratio wordt berekend op grond van de zogenaamde ‘commitment method of calculation’. Deze is onder normale omstandigheden 105% en bedraagt in uitzonderlijke gevallen maximaal 120%. Een percentage van 100% betekent dat er geen leverage is. De leverageratio op basis van de ‘commitment method of calculation’ bedraagt per ultimo 2015: 98,7% (2014: 93,6%).

Inkoop van aandelen Triodos Groenfonds is als open-end beleggingsinstelling onder normale omstandigheden bereid om aandelen tegen de intrinsieke waarde in te kopen. Er zijn voldoende waarborgen aanwezig om aan de verplichting om in te kopen en terug te betalen te voldoen. Dit is behoudens wettelijke bepalingen en de hieronder vermelde omstandigheden, die ter beoordeling van de beheerder zijn. Er kunnen situaties ontstaan waarbij de beheerder besluit dat Triodos Groenfonds in het geheel geen aandelen zal inkopen. Voor zover nu kan worden overzien is dat het geval als de liquide middelen van Triodos Groenfonds hiervoor ontbreken. Dit geldt ook als het fonds verplichtingen is aangegaan waardoor al beslag

34

op deze middelen is gelegd. Onder die aangegane verplichtingen vallen ook de liquiditeiten die nodig zijn om het resultaat uit te keren. Dat voorkomt dat de fiscale status van beleggingsinstelling wordt aangetast. Ook als de beheerder in andere gevallen vindt dat de belangen van Triodos Groenfonds of de aandeelhouders door inkoop worden aangetast, kan besloten worden geen aandelen in te kopen.

Fiscale status Vennootschapsbelasting Triodos Groenfonds is een fiscale beleggingsinstelling in de zin van artikel 28 van de Wet op de Vennootschaps­belasting 1969. Dit betekent dat het fonds in beginsel is onderworpen aan vennootschaps­ belasting tegen een tarief van 0%, mits aan alle voorwaarden wordt voldaan die daarbij gelden. Een voorwaarde is dat de fiscale winst die beschikbaar is om uit te keren, binnen acht maanden na het einde van het betreffende boekjaar volledig wordt uitgekeerd. Dit wordt ook wel de ‘doorstootverplichting’ genoemd. Dividendbelasting Triodos Groenfonds kan dividend uitkeren. Hierop wordt ingevolge artikel 4 lid 2 Wet op de Dividendbelasting 1965 geen dividendbelasting ingehouden. BTW Triodos Groenfonds wordt vanuit de Wet op de Omzetbelasting 1968 als ondernemer beschouwd. Btw die aan het fonds wordt gefactureerd, kan in principe niet worden teruggevorderd. Collectief vermogensbeheer is in principe vrijgesteld van btw. Daarom is de beheervergoeding die Triodos Investment Management aan het fonds in rekening brengt, vrijgesteld van btw.

Regeling Groenprojecten Met ingang van 1 januari 1997 is Triodos Groenfonds erkend als groene beleggingsinstelling in de zin van artikel 5.14 van de Wet op de Inkomstenbelasting 2001. Beleggingen in een groene beleggingsinstelling komen in aanmerking voor een vrijstelling van 1,2% belastingheffing in box 3. in de zin van de Wet op de Inkomsten­belasting 2001. De vrijstelling kent een maximum van EUR 56.928 (voor 2015) per belasting­ plichtige en EUR 113.856 (voor 2015) voor fiscale partners gezamenlijk. Daarnaast is voor 2015 een heffingskorting van 0,7% van toepassing over de waarde van de beleggingen die in box 3 zijn vrijgesteld. De exacte fiscale gevolgen zijn afhankelijk van de persoonlijke situatie van de belegger. Raadpleeg daarvoor een belastingadviseur. De peildatum om in aanmerking te komen voor de vrijstelling en de heffingskorting is 1 januari. Beleggen in Triodos Groenfonds kan voor natuurlijke personen het volgende maximale belastingvoordeel opleveren: Fiscaal voordeel Vrijstelling vermogensrendementsheffing Heffingskorting

1,2% 0,7%

Maximaal fiscaal voordeel

1,9%

35

Toelichting op de balans per 31 december 2015 (bedragen in duizenden euro’s) Activa 1. Landbouwgrond 2015

2014

Stand per 1 januari Verkopen Gerealiseerde waardeverandering Ongerealiseerde waardeverandering

– – – –

950 -900 465 -515

Stand per 31 december

–

0

2015

2014

Stand per 1 januari Aandelen in Vandebron Energie BV

190 –

190 –

Stand per 31 december

190

190

De gronden waren in erfpacht uitgegeven. 2. Overige financiële beleggingen

Triodos Groenfonds heeft in 2013 4,12% van de aandelen verworven in Vandebron Energie BV. Dit is een startend bedrijf met een vernieuwend concept dat producenten van duurzame energie in staat stelt om rechtstreeks aan de consument zijn energie te verkopen. Vandebron Energie BV opereert onder de naam ‘Vandebron’. 3. Obligaties 2015

2014

Stand per 1 januari Aankopen Verkopen Gerealiseerde waardeverandering Ongerealiseerde waardeverandering

44.594 – -1.600 59 -947

31.021 18.202 -5.000 0 371

Stand per 31 december

42.106

44.594

36

Specificatie van de post obligaties per ultimo 2015: Nominale waarde

Aanschaf waarde

Reële waarde

2.000 3.755 1.900 2.735 4.825 3.400 2.000 1.750 8.900 3.340 2.500 2.100

2.008 3.542 2.187 2.710 5.348 3.978 2.400 1.934 9.025 3.141 2.596 2.443

2.042 3.938 2.178 2.791 5.516 3.885 2.395 1.905 9.219 3.345 2.596 2.296

39.205

41.312

42.106

2015

2014

Stand per 1 januari In het boekjaar verstrekte leningen Disagio Afgelost in het boekjaar Gerealiseerde waardeverandering Ongerealiseerde waardeverandering

483.867 128.019 1 -58.656 -305 -3.428

520.175 78.655 1 -123.825 -8.260 17.121

Stand per 31 december (exclusief voorzieningen)

549.498

483.867

De mutatie van de voorzieningen is als volgt Stand per 1 januari Dotatie Definitieve afboeking Vrijval

-16.670 -2.134 282 2.062

-17.483 -7.156 7.057 912

Stand per 31 december van de voorzieningen

-16.460

-16.670

Netto waarderingen van leningen 31 december (inclusief voorzieningen)

533.038

467.197

0,750% Bank Nederlandse Gemeenten 13/18 2,500% Bank Nederlandse Gemeenten 10/17 3,875% Bank Nederlandse Gemeenten 09/19 4,125% Bank Nederlandse Gemeenten 06/16 2,750% Europese Investerings Bank 11/21 4,250% Europese Investerings Bank 04/20 4,625% Europese Investerings Bank 04/20 4,750% Europese Investerings Bank 07/17 1,125% Nederlandse Waterschapsbank 14/19 3,375% Nederlandse Waterschapsbank 06/16 3,375% Nederlandse Waterschapsbank 10/17 4,375% Nederlandse Waterschapsbank 08/18

4. Leningen

De nominale waarde van de leningen bedraagt ultimo 2015 EUR 519.002.050 (2014: EUR 449.639.093).

37

Het nominale rentepercentage op de leningen is ultimo 2015 gemiddeld 2,74% (2014: 2,95%) per jaar. De discontovoet waarmee de contante waarde van de toekomstige kasstromen is bepaald, bedraagt ultimo 2015 gemiddeld 0,94% (2014: 0,60%) per jaar. De gewogen gemiddelde resterende looptijd bedraagt ultimo 2015 6,0 jaar (2014: 5,6 jaar). De gewogen gemiddelde resterende rentevaste periode bedraagt ultimo 2015 4,1 jaar (2014: 3,4 jaar). Het disagio heeft betrekking op één lening die in 2008 is verstrekt. Het disagio valt vrij ten gunste van de winst- en verliesrekening gedurende de resterende looptijd van de lening. Dat is ultimo 2015 nog 13 jaar. Ultimo 2015 bedraagt de voorziening voor oninbaarheid EUR 16.460.024 (2014: EUR 16.669.974). De dotatie in 2015 bedraagt per saldo EUR 71.792 (2014: dotatie, EUR 6.244.163). Onttrokken in 2015 is EUR 281.742 (2014: EUR 7.056.703). 5. Overige vorderingen en overlopende activa 31-12-2015

31-12-2014

5.038 2.998 1.998 693 234 21 – 5

– 3.704 1.562 726 469 62 17.000 7

10.987

23.530

Te ontvangen inzake uitgegeven aandelen aan toonder Te ontvangen rente vorderingen uit leningen Debiteuren, nog te ontvangen rente en aflossingen Te ontvangen rente obligaties Te ontvangen inzake uitwinning debiteur Te ontvangen rente liquide middelen Deposito Rabobank Overige

De looptijd van overige vorderingen en overlopende activa is korter dan één jaar. 6. Liquide middelen De post liquide middelen omvat de direct opvraagbare saldi op rekeningen-courant en spaarrekeningen aangehouden bij Triodos Bank, Rabobank, KAS BANK, ABN AMRO MeesPierson en BPN Paribas. Ultimo 2015 bedraagt het direct opvraagbare uitstaande saldo EUR 90.294.465 (2014: EUR 84.565.061) tegen een gewogen gemiddeld rentepercentage van 0,08% (2014: 0,12%). Op de rekening-courant bij Triodos Bank wordt geen rente vergoed. De rentevergoeding op de spaarrekeningen bij Triodos Bank bedroeg per ultimo 2015: 0,15% over de eerste € 1.000.000. Over het meerdere wordt geen rente ontvangen. Op de spaarrekeningen bij Rabobank en BNP Paribas wordt gemiddeld 0% vergoed, en op de spaarrekening bij ABN AMRO MeesPierson 0,7%. Op de rekening-courant bij KAS BANK bedraagt de rentevergoeding -0,300% (2014: -0,100%) over het positieve saldo en de rentekosten Eonia + 0,500% (2014: Eonia +0,500%) over het negatieve saldo.

38

Passiva 7. Kortlopende schulden

Vooruit ontvangen rente en aflossingen Vooruit ontvangen inzake uit te geven aandelen op naam Te betalen beheervergoeding Vooruit ontvangen afsluitprovisies Te betalen marketingkosten Te betalen inzake terugkoop aandelen aan toonder Te betalen publiciteitskosten Te betalen kosten AFM Crediteuren Te betalen accountantskosten Te betalen kosten BNP Paribas Security Services Te betalen bestandsprovisie Te betalen loonheffing Diversen

31-12-2015

31-12-2014

1.116 337 442 238 214 – 48 36 52 21 11 11 – 11

1.258 – 797 253 203 160 53 25 24 21 18 11 1 10

2.537

2.834

8. Geplaatst en gestort kapitaal Gewone aandelen 2015

Prioriteitsaandelen 2015

Gewone aandelen 2014

Prioriteitsaandelen 2014

Geplaatst en gestort primo Geplaatst in het verslagjaar Ingekocht in het verslagjaar

54.297.037 10.112.460 -5.415.364

25 – –

58.221.739 1.753.296 -5.677.998

25 – –

Geplaatst en gestort ultimo

58.994.133

25

54.297.037

25

(bedragen in euro’s)

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt per balansdatum EUR 75.000.025 verdeeld in 15.000.000 gewone aandelen en vijf prioriteitsaandelen van elk nominaal groot EUR 5. De prioriteitsaandelen geven recht op 4% dividend van het kapitaal dat op die aandelen is gestort. De prioriteitsaandelen zijn in het bezit van Stichting Triodos Holding. Van de gewone aandelen zijn ultimo 2015 5.543.251 stuks geplaatst via Euronext Fund Service (2014: 4.893.493) en 6.255.576 stuks ingeschreven in het aandeelhoudersregister (2014 5.965.915).

39

Mutaties in het aantal geplaatste en gestorte aandelen in stuks: (x 1.000)

2015

2014

Stand per 1 januari Uitgegeven aandelen in het boekjaar Ingekochte aandelen in het boekjaar

10.859 2.023 -1.083

11.644 351 -1.136

Stand per 31 december

11.799

10.859

Het totale aantal geplaatste aandelen bedraagt 11.798.832 ultimo 2015 (ultimo 2014 10.926.507). Dit is het hoogst aantal aandelen dat tijdens het bestaan van het fonds is uitgegeven aan aandeelhouders. 9. Agio 2015

2014

Stand per 1 januari Geplaatste aandelen Ingekochte aandelen

545.062 105.218 -56.188

584.946 17.980 -57.864

Stand per 31 december

594.092

545.062

Het volledige bedrag van het agio is fiscaal erkend. 10. Herwaarderingsreserve De herwaarderingsreserve betreft de positieve ongerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen per balansdatum. 2015

2014

Stand per 1 januari

29.338

15.110

Toevoeging/onttrekking: inzake landbouwgrond inzake leningen

– -3.438

-516 14.744

Stand per 31 december

25.900

29.338

40

Specificatie van de post herwaarderingsreserve:

Herwaardering leningen

2015

2014

25.900

29.338

25.900

29.338

11. Overige reserves Onder deze post zijn de algemene reserve en de fiscale afrondingsreserve opgenomen. Het verloop van de algemene reserve is als volgt: 2015

2014

Stand per 1 januari Mutatie herwaarderingsreserve Resultaat vorig boekjaar Dividend Mutatie afrondingsreserve

-30.937 3.438 19.389 -3.262 36

-9.294 -14.228 1.041 -8.363 -93

Stand per 31 december

-11.336

-30.937

2015

2014

93 -36

– 93

57

93

-11.279

-30.844

Het verloop van de afrondingsreserve is als volgt:

Stand per 1 januari Mutatie in verband met dividenduitkering Stand per 31 december

Totaal

41

12. Onverdeeld resultaat Dit is het nog niet uitgekeerde resultaat over het boekjaar. 2015

2014

19.389

1.041

93

–

19.482

1.041

-3.262 -16.163 -57

-8.363 7.415 -93

Onverdeeld resultaat boekjaar

6.371

19.389

Stand per 31 december

6.371

19.389

Stand per 1 januari Toevoeging/onttrekking: Bij: Stand afrondingsreserve primo

Uitgekeerd dividend Mutatie herwaarderingsreserve / overige reserve Mutatie afrondingsreserve

Niet in de balans opgenomen verplichtingen, activa en regelingen Triodos Groenfonds heeft in 2011 haar belang in Triodos Venture Capital Fund BV aan Triodos Ventures BV verkocht. Hierbij behoudt Triodos Groenfonds het recht op een deel van de mogelijke opbrengst bij een eventuele liquidatie van deze voormalige deelneming. Per ultimo 2015 is er voor EUR 62,1 miljoen aan leningen gecommitteerd, maar nog niet uitgekeerd. Als aan alle leningvoorwaarden is voldaan, vinden de uitkeringen in 2016 plaats.

Toelichting op de winst- en verliesrekening over 2015 (bedragen in duizenden euro’s, behoudens in tekst) Bedrijfsopbrengsten 13. Opbrengsten uit beleggingen in landbouwgrond

Canon-opbrengsten Vrijval van de vergoeding voor waardevermindering van in erfpacht uitgegeven grond

42

2015

2014

–

6

–

16

–

22

14. Opbrengsten uit beleggingen in obligaties Het betreft rente inzake obligaties. 15. Opbrengsten uit beleggingen in leningen Het betreft rente inzake leningen, vergoedingen voor administratiekosten en beschikbaarheidprovisies. 16. Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen De volgende resultaten zijn gedurende het boekjaar gerealiseerd:

Gerealiseerde winsten landbouwgronden Gerealiseerde winsten obligaties Gerealiseerde winsten leningen Gerealiseerde verliezen landbouwgronden Gerealiseerde verliezen obligaties Gerealiseerde verliezen leningen*

2015

2014

– 58 – – – -305

465 8 – – -8 -8.260

-247

-7.795

* In 2015 is EUR 281.741 afgeboekt op drie projecten. Ook is er EUR 23.390 afgeschreven op het agio van de in 2013 aangekochte leningen. De gerealiseerde resultaten worden berekend op basis van de daadwerkelijke verkooptransactie in vergelijking met de waarde op het moment van de aankooptransactie (kostprijs).

17. Ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen De ongerealiseerde waardeverandering van leningen was in 2015 negatief. Dit is het gevolg van een combinatie van verschillende factoren. Zo waren de renteontwikkelingen negatief en nam de voorziening oninbaarheid af (positief).

Ongerealiseerde winsten landbouwgronden Ongerealiseerde winsten obligaties Ongerealiseerde winsten leningen Ongerealiseerde verliezen landbouwgronden Ongerealiseerde verliezen obligaties Ongerealiseerde verliezen leningen

2015

2014

– – 9.075 – -947 -12.575

– 562 23.453 -515 -191 -7.145

-4.447

16.164

De ongerealiseerde resultaten worden berekend als het verschil tussen de waarde per einde boekjaar en de waarde per begin van het boekjaar, verhoogd of verlaagd met de uitkeringen gedurende het boekjaar. Bij een verkooptransactie worden de cumulatieve ongerealiseerde resultaten gecorrigeerd in de winst- en verliesrekening. 43

Bedrijfslasten 18. Beheerkosten

Beheervergoeding Accountantskosten* Kosten beursnotering Publiciteitskosten Kosten toezichthouder Commissarissenbeloning Kosten bewaarder Advieskosten** Provisiekosten obligaties Rentelasten Kosten beleggersgiro Kosten bankgaranties Overige lasten

2015

2014

4.796 48 42 25 50 20 42 9 7 4 2 – 18

4.757 54 42 27 24 20 14 14 13 4 3 -10 13

5.063

4.975

* De accountantskosten hebben betrekking op de controle van de jaarrekening. De accountant heeft geen adviserende werkzaamheden verricht. ** Dit zijn advieskosten voor enkele specifieke projecten.

19. Overige bedrijfskosten

Marketingkosten

2015

2014

428

429

Kostenstructuur Beheervergoeding Triodos Groenfonds heeft geen medewerkers of bestuursleden in dienst. Het fonds wordt tegen een jaarlijkse vergoeding van 0,8% van het eigen vermogen, exclusief het onverdeelde resultaat met uitzondering van de ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen, beheerd door Triodos Investment Management. Uit deze vergoeding worden alle kosten van het management van Triodos Groenfonds betaald. Dat zijn onder meer de kosten van het beheer van de beleggingen, de kosten van de administratie en de kosten van automatisering. De beheervergoeding bedraagt in 2015 EUR 4.795.525 (2014: EUR 4.756.830).

44

Bestandsprovisie Vanaf 1 januari 2014 geldt er een provisieverbod voor beleggingsondernemingen (distributeurs). Als gevolg hiervan mogen financiële dienstverleners geen bestandsprovisie meer ontvangen van een beleggingsfonds. Daarom is door Triodos Groenfonds met ingang van 1 januari 2014 geen bestandsprovisie meer verstrekt. Bezoldigingsbeleid Raad van Commissarissen De vergoeding voor commissarissen wordt door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vastgesteld. Daarbij wordt geen rekening gehouden met marktconformiteit. Aan commissarissen zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. Er is uit principiële overwegingen geen aandelenoptieregeling voor commissarissen. De bezoldiging van de Raad van Commissarissen is als volgt: bedragen in euro’s

2015

2014

Jacqueline Rijsdijk Aukje Hassoldt Annemiek Rijckenberg Henk Raué Sylvia van Waveren Marjolein Elings-van Hooidonk* Jules Kortenhorst*

3.000 2.000 3.000 3.000 3.000 1.500 750

– – 3.000 3.000 3.000 4.500 3.000

16.250

16.500

347 2.983

225 3.465

19.580

20.190

Werkgeverslasten Niet-aftrekbare btw

* Heeft geen zitting meer in de Raad van Commissarissen.

Transactiekosten Transactiekosten van overige financiële beleggingen en leningen komen ten laste van de beheerder, Triodos Investment Management. Kosten van uitgifte en terugkoop van aandelen Aan het plaatsen of terugkopen van eigen aandelen door Triodos Groenfonds zijn voor het fonds geen kosten verbonden. Er wordt daarom geen op- of afslag op de intrinsieke waarde gehanteerd. Totale bedrijfslasten De totale bedrijfslasten van het fonds bedragen over 2015 EUR 5.490.845 (2014: EUR 5.404.222).

45

Kostenvergelijking bedragen in euro’s Beheervergoeding (0,8%) Kosten voor bewaring Kosten externe accountant Kosten toezichthouder Marketingkosten* Kosten van het verlenen van opdrachten aan derden Vergoeding leden Raad van Commissarissen Overige fondskosten**

Kosten 2015

Kosten prospectus

4.795.525 54.468 47.862 50.364 428.644 40.505 19.580 53.897

4.795.525 54.468 47.862 50.364 1.498.602 40.505 19.580 549.085

* De in het prospectus genoemde marketingkosten bedragen maximaal 0,25% van het eigen vermogen. ** De in het prospectus genoemde overige fondskosten bedragen maximaal 10% van de totale kosten.

De kosten liggen binnen de kaders van het prospectus. Kostenratio’s De lopende kosten ratio betreft de totale kosten gedurende de afgelopen 12 maanden. Dat is exclusief de kosten van de beleggingstransacties en interestkosten. De kosten die verband houden met het toe- en uittreden van deelnemers zijn hier evenmin in meegenomen. Dit is het geval als de toe- en uittreding niet vergoed wordt uit de op- of afslag die aan de gemiddelde intrinsieke waarde gerelateerd is. Bij deze berekening wordt iedere calculatie en publicatie van de intrinsieke waarde in beschouwing genomen. De lopende kosten ratio over 2015 bedraagt 0,91% (2014: 0,89%). Omloopfactor De omloopfactor bedraagt 1,88% in 2015 (2014: 11,34%). De omloopfactor is het totaalbedrag van alle beleggingstransacties minus het totaalbedrag aan transacties in het geplaatste kapitaal, gerelateerd aan de gemiddelde intrinsieke waarde. Door het specifieke karakter van Triodos Groenfonds (beleggingen in de vorm van langlopende leningen) kan de omloopfactor niet zonder meer worden vergeleken met andere beleggings­ fondsen (bijvoorbeeld met beleggingen in aandelen en obligaties).

Gelieerde partijen Triodos Groenfonds heeft relaties met de volgende rechtspersonen: 1 Stichting Triodos Holding Stichting Triodos Holding is de houder van vijf prioriteitsaandelen en heeft het recht om de leden voor de Raad van Commissarissen niet-bindend voor te dragen. Stichting Triodos Holding heeft eveneens het recht op 4% dividend over de nominale waarde van vijf prioriteitsaandelen à EUR 5. 2 BNP Paribas Securities Services BNP Paribas Securities Services is als bewaarder aangesteld. De bewaarder heeft als taak de beleggingen te bewaren en heeft daarnaast een aantal toezichthoudende taken. De beleggingen die bij BNP onder

46

toezicht zijn vertegenwoordigen per ultimo 2015 een waarde van EUR 676.615.734 (2014: EUR 620.076.258). Ook is er voor EUR 42.106.092 aan obligaties in bewaring gesteld. De vergoeding die BNP hiervoor van het fonds ontvangt, bedroeg EUR 48.810 over 2015 (2014: EUR 13.55). De vergoeding is gebaseerd op een basisvergoeding van EUR 20.000 per jaar, vermeerderd met een variabele vergoeding van 1 basispunt over het fondsvermogen. Het bewaarloon voor de obligaties bedraagt 1,5 basispunt van de obligatieportefeuille. 3 Triodos Bank N.V. Triodos Groenfonds NV houdt 59,4% van haar liquide middelen aan bij Triodos Bank NV tegen marktconforme tarieven. Triodos Bank NV beheert het aandeelhoudersregister waar 70% van haar uitstaande aandelen uitstaan en ontvangt hiervoor EUR 2.200. Triodos Bank NV beheert de volledige beleggingsportefeuille van Triodos Groenfonds NV. Triodos Bank NV is distributeur voor de aandelen Triodos Groenfonds NV en heeft 53% van de aandelen gedistribueerd en krijgt hiervoor geen vergoeding vanuit het Fonds. 4 Triodos Investment Management BV Triodos Investment Management BV voert de directie over Triodos Groenfonds NV waarvoor zij een jaarlijkse vergoeding van 0,8% van het eigen vermogen ontvangt. Dat is exclusief het resultaat over het lopende boekjaar, met uitzondering van de ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. Triodos Investment Management heeft hiervoor over 2015 een vergoeding van EUR 4.795.525 (2014: EUR 4.756.830) ontvangen. 5 Triodos Vastgoedfonds NV Triodos Vastgoedfonds NV is een entiteit die ook door Triodos Investment Management BV wordt beheerd. Tevens heeft Triodos Vastgoedfonds in 2006, 2010, 2011 en 2012 op basis van groenverklaringen leningen vanuit Triodos Groenfonds NV verkregen tegen marktconforme voorwaarden (tot 1/1/2016, 1/7/2019, 1/7/2020 en tot 1/4/2022).

Uitbesteding van kerntaken De volgende kerntaken zijn door Triodos Groenfonds uitbesteed: 1 Het beheren van het aandeelhoudersregister aan Triodos Bank NV. 2 Het beheren van de financieringsportefeuille aan Triodos Bank NV. 3 Het onderhouden van de markt via Euronext Fund Service aan KAS BANK NV. 4 Het uitoefenen van de functie van hoofdbetaalkantoor aan KAS BANK NV. Zeist, 5 april 2016 Fondsmanager Triodos Groenfonds N.V. Itske Lulof Directie Triodos Investment Management Marilou van Golstein Brouwers (voorzitter) Dick van Ommeren Laura Pool

47

Overige gegevens Winstbestemming De statutaire regeling omtrent de bestemming van de winst conform artikel 30 van de statuten luidt: 1 Van de uit de vastgestelde jaarrekening blijkende winst kan door de Algemene Vergadering op voorstel van het bestuur en na goedkeuring van dit voorstel door de raad van commissarissen eerst een bedrag worden bestemd tot het vormen of verstrekken van reserves. 2 Ten laste van het overblijvende bedrag van de winst wordt aan houders van prioriteitsaandelen een dividend uitgekeerd ten bedrage van vier procent (4%) van het op de aandelen gestorte kapitaal, dan wel de wettelijke rente indien deze lager mocht zijn. Het overblijvende bedrag van de winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering met dien verstande dat op de prioriteitsaandelen niet meer dan het in de eerste volzin bepaalde bedrag wordt uitgekeerd. 3 De Vennootschap kan aan de aandeelhouders en andere gerechtigden tot voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen, voor zover haar eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal, vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. 4 Op voorstel van het bestuur en na goedkeuring van dit voorstel door de raad van commissarissen kan de Algemene Vergadering besluiten, dat uitkeringen aan aandeelhouders geheel of gedeeltelijk door uitreiking van aandelen in het kapitaal der Vennootschap zullen geschieden. 5 Voor zover mogelijk en rechtens geoorloofd, is het bestuur onder goedkeuring van de raad van commissarissen bevoegd tot uitkering van één of meer interim-dividenden op rekening van het te verwachten dividend en/of andere interim uitkeringen te besluiten, mits aan het vereiste van lid 3 is ogensopstelling als bedoeld in artikel 2:105 lid 4 BW. 6 Bij de berekening van het op de aandelen uit te keren bedrag tellen de aandelen die de Vennootschap in haar kapitaal houdt niet mee. Het bestuur stelt voor aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders de gehele fiscale winst uit te keren aan de aandeelhouders, na uitdeling van 4% aan de houders van prioriteitsaandelen. De voor uitkering beschikbare fiscale winst bedraagt: Resultaat volgens de winst- en verliesrekening over 2015

6.371

Bij: Ongerealiseerde waardeverandering van beleggingen

4.447

Fiscale winst over 2015

10.818

Fiscale afrondingsreserve

57 10.875

Per saldo voor uitkering beschikbaar

48

Prioriteitsaandelen Er zijn vijf prioriteitsaandelen uitgegeven aan Stichting Triodos Holding. De leden van het bestuur van de stichting zijn de heer Pierre Aeby en de heer Peter Blom. Aan de houders van prioriteitsaandelen zijn volgens de statuten op hoofdlijnen de volgende bijzondere rechten verleend: - Het recht tot het doen van een niet-bindende voordracht aan de Algemene Vergadering voor elke te vervullen plaats in de Raad van Commissarissen; - Het recht tot voorafgaande goedkeuring van besluiten van de Algemene Vergadering tot wijziging van de Statuten of tot ontbinding van Triodos Groenfonds; - Het recht op een preferent dividend ten bedrage van vier procent (4%) van het op de Prioriteitsaandelen gestorte kapitaal, dan wel de wettelijke rente indien deze lager mocht zijn, ten laste van het bedrag dat overblijft van de uit de vastgesteld e jaarrekening blijkende winst, na eventuele reservering van een bedrag bestemd tot het vormen of verstrekken van reserves; - Het recht op uitkering van de nominale waarde van de Prioriteitsaandelen bij liquidatie, alvorens het daarna resterende aan de Aandeelhouders wordt uitgekeerd.

Belangen van commissarissen en bestuurders bij beleggingen van het fonds De leden van de Raad van Commissarissen van Triodos Groenfonds en de leden van het bestuur van Triodos Investment Management hebben of hadden tijdens het boekjaar 2015 geen persoonlijk belang bij een belegging van Triodos Groenfonds.

Gebeurtenissen na balansdatum Na balansdatum hebben zich geen gebeurtenissen voorgedaan die invloed hebben op het inzicht en de interpretatie van de jaarrekening 2015.

Aandelenbezit Mevrouw J.P Rijsdijk, voorzitter van de Raad van Commissarissen, had op 31 december 2015 258,428 aandelen Triodos Groenfonds in bezit. De overige leden van de Raad van Commissarissen, de leden van het bestuur en de fondsmanager hadden op 31 december geen aandelen Triodos Groenfonds in bezit.

49

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en de Raad van Commissarissen van Triodos Groenfonds N.V.

Verklaring over de jaarrekening Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Triodos Groenfonds N.V. op 31 december 2015 en van het resultaat over 2015, in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW) en de Wet op het financieel toezicht (Wft). Wat we gecontroleerd hebben Wij hebben de jaarrekening 2015 van Triodos Groenfonds N.V. (de vennootschap) te Zeist gecontroleerd. De jaarrekening bestaat uit: 1 de balans per 31 december 2015; 2 de winst-en-verliesrekening over 2015; en 3 de toelichting met een overzicht van de belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’. Wij zijn onafhankelijk van Triodos Groenfonds N.V. zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

50

Controleaanpak Samenvatting Goedgekeurde verklaring Materialiteit • Materialiteit van EUR 6.700.000 • 1% van het eigen vermogen van 674.078.000 Kernpunten van onze controle • Reële waardebepaling van leningen Materialiteit Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Op basis van onze professionele oordeelsvorming hebben wij de materialiteit voor de jaarrekening als geheel bepaald op EUR 6.700.000 (2014: EUR 6.000.000 ). Voor de bepaling van de materialiteit wordt uitgegaan van het eigen vermogen (ca. 1%). Het door beleggers geïnvesteerde (eigen) vermogen achten wij voor een beleggingsfonds het meest relevante uitgangspunt voor de berekening van de materialiteit. Vanwege de waardeveranderingen in de beleggingen is het resultaat inherent volatiel en daardoor geen geschikte benchmark voor de materialiteit. Wij houden ook rekening met afwijkingen en/of mogelijke afwijkingen die naar onze mening voor de gebruikers van de jaarrekening om kwalitatieve redenen materieel zijn. Wij hebben met de Raad van Commissarissen afgesproken dat wij aan de raad tijdens onze controle geconstateerde afwijkingen boven de EUR 300.000 rapporteren aan hen alsmede kleinere afwijkingen die naar onze mening om kwalitatieve redenen relevant zijn. De kernpunten van onze controle In de kernpunten van onze controle beschrijven wij zaken die naar ons professionele oordeel het meest belangrijk waren tijdens onze controle van de jaarrekening. De kernpunten van onze controle hebben wij met de Raad van Commissarissen gecommuniceerd, maar vormen geen volledige weergave van alles wat is besproken. Wij hebben onze controlewerkzaamheden met betrekking tot deze kernpunten bepaald in het kader van de jaarrekeningcontrole als geheel. Onze bevindingen ten aanzien van de individuele kernpunten moeten in dat kader worden bezien en niet als afzonderlijke oordelen over deze kernpunten.

51

Reële waardebepaling van leningen Omschrijving De (groen)leningen van Triodos Groenfonds N.V. worden gewaardeerd op reële waarde. Deze waarde wordt bepaald op basis van de contante waarde van de toekomstige kasstromen. De gehanteerde disconteringsvoet houdt rekening met de actuele rente en de een marktconforme risico-opslag. Tevens wordt, indien noodzakelijk, een voorziening voor oninbaarheid in acht genomen bij de reële waarde bepaling. Leningen maken circa 79% van de balans uit. De bepaling van de marktconforme opslag en de bepaling van een eventuele voorziening voor oninbaarheid worden beïnvloed door subjectieve factoren en inschattingen. Gezien deze subjectiviteit en het materiële belang van de post leningen in de balans beschouwen wij de controle van de reële waarde van de leningen een kernpunt van onze controle. Onze aanpak Triodos Groenfonds N.V. hanteert voor het debiteurenrisico risico-opslagen per risicoklasse en looptijdscategorie. Als onderdeel van onze controle stellen wij vast dat de risico-opslagen correct zijn afgeleid uit de beschikbare marktinformatie (Bloomberg). Wij rekenen ook na of de risico-opslagen per risicoklasse en looptijdscategorie juist zijn bepaald. Tevens gaan wij jaarlijks na of de (geprogrammeerde) contante waardeberekening, waarin de risico-opslagen zijn verwerkt, nog steeds correct werkt. Dit doen we door te testen of de relevante geprogrammeerde controles die de rekenkundige juistheid van deze berekening moeten waarborgen, nog steeds effectief werken. Leningen worden bij Triodos Groenfonds N.V. jaarlijks gereviseerd en beoordeeld door een kredietcommissie. Indien een lening mogelijk een voorziening voor oninbaarheid zou moeten krijgen, wordt dit beoordeeld door een waarderingscommissie. Wij evalueren of het revisiesysteem en de krediet- en waarderingscommissies effectief functioneren. Mede in dat kader evalueren wij ook de hoogte van de voorzieningen door middel van inspectie van een aantal geselecteerde individuele kredietdossiers, waarbij wij met name aandacht geven aan de financiële kengetallen van de leningnemer en de waarde van de gestelde zekerheden. Onze observatie Wij hebben vastgesteld dat de reële waardebepaling van de lening op gebalanceerde wijze in overeenstemming met de toelichting op de leningen op pagina 36 plaatsvindt en vinden deze toelichting toereikend.

Verantwoordelijkheden van de directie en de Raad van Commissarissen voor de jaarrekening De directie is verantwoordelijk voor het opmaken en het getrouw weergeven van de jaarrekening en voor het opstellen van het verslag van het bestuur, beide in overeenstemming met met Titel 9 Boek 2 BW en de Wft. In dit kader is de directie verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.

52

Bij het opmaken van de jaarrekening moet de directie afwegen of de onderneming in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsels moet de directie de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij de directie het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. De directie moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening. De Raad van Commissarrissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de vennootschap. Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle fouten en fraude ontdekken. Voor een nadere beschrijving van onze verantwoordelijkheid ten aanzien van een controle van de jaarrekening verwijzen wij naar de website van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). www.nba.nl/standaardteksten-controleverklaring.

Verklaring betreffende overige door wet- of regelgeving gestelde vereisten Verklaring betreffende het verslag van het bestuur en de overige gegevens Wij vermelden op basis van de wettelijke verplichtingen onder Titel 9 Boek 2 BW (betreffende onze verantwoordelijkheid om te rapporteren over het verslag van het bestuur en de overige gegevens): • dat wij geen tekortkomingen hebben geconstateerd naar aanleiding van het onderzoek of het verslag van het bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de door Titel 9 Boek 2 BW vereiste overige gegevens zijn toegevoegd; • dat het verslag van het bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening Benoeming Wij zijn vóór het boekjaar 2003 voor de eerste keer benoemd als accountant van Triodos Groenfonds N.V. en zijn sindsdien de externe accountant. Met ingang van 2016 is een nieuwe externe accountant benoemd. Wij zijn voor het laatst benoemd in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 21 mei 2015. Amstelveen, 5 april 2016 KPMG Accountants N.V. M. Frikkee RA

53

Personalia Raad van Commissarissen

Den Haag. Ze is lid van de Raden van Toezicht van de Stichting Waarborgfonds Kinderopvang en de Stichting voor Ruimte Onderwijs en Kinderopvang en lid van de Raad van Commissarissen van Woonstad Rotterdam. Annemiek Rijckenberg is voor het eerst benoemd in 2007. Volgens het rooster van aftreden loopt haar derde zittingstermijn af in 2019. Annemiek Rijckenberg heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen aandelen in Triodos Groenfonds.

Mevrouw J.P. Rijsdijk (1956) Jacqueline Rijsdijk is voorzitter van de Raad van Commissarissen van Triodos Groenfonds. Daarnaast vervult Jacqueline Rijsdijk verschillende toezichthoudende functies bij onder andere het VU MC, Royal COSUN en Deloitte Nederland. Ook is zij lid van de Raad van Advies van Airbus Defence and Space Netherlands en extern lid van het auditcomité van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Jacqueline Rijsdijk is voor het eerst benoemd in 2015. Volgens het rooster van aftreden loopt haar eerste zittingstermijn af in 2019. Jacqueline Rijsdijk heeft de Nederlandse nationaliteit en had op 31 december 2015 258,428 aandelen in Triodos Groenfonds in bezit.

Mevrouw S. van Waveren (1965) Sylvia van Waveren is Senior Engagement Manager bij Robeco Groep. Zij is voor het eerst benoemd in 2013. Volgens het rooster van aftreden loopt haar eerste zittingstermijn af in 2017. Sylvia van Waveren heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen aandelen in Triodos Groenfonds.

Mevrouw A.S. Hassoldt (1970) Aukje Hassoldt is hoofd van het Centrum Veiligheid bij het RIVM. Daarvoor was zij Director of Research bij TNO, met de portefeuille Earth & Environment. Zij is voor het eerst benoemd in 2015. Volgens het rooster van aftreden loopt haar eerste zittingstermijn af in 2019. Aukje Hassoldt heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen aandelen in Triodos Groenfonds.

Fondsmanager Mevrouw I.D. Lulof (1968) Itske Lulof is fondsmanager van Triodos Groenfonds. Ze heeft een brede achtergrond op het gebied van financieren van Natuur & Milieu en Duurzame Energie. Itske Lulof heeft eerder gewerkt als Programma/Investment Manager Natuur & Milieu en Microfinance bij Stichting DOEN en als Business Development Manager en Country Director bij een ontwikkelaar van duurzame-energieprojecten. Van 2005 tot en met 2007 was ze fondsmanager van Triodos Renewables Europe Fund. Itske is een veelgevraagd spreker over financiering van duurzame energie. Daarnaast is ze voorzitter van het Beraad Groenfondsen; een samenwerkings­ verband van alle Nederlandse groenfondsen en groenbanken. Itske Lulof heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen aandelen Triodos Groenfonds.

De heer H.H. Raué (1951) Henk Raué is gepensioneerd bestuurder van Delta Lloyd Groep. Hij vervult commissariaten bij Yarden Holding / Yarden Verzekeringen, CZ Zorgverzekeringen, Stichting Vestia (tot 1 maart 2016), Verzekeringsbedrijf Groot Amsterdam, Q-Park en Stichting Woonvast. Henk Raué is voor het eerst benoemd in 2013. Volgens het rooster van aftreden loopt zijn eerste zittingstermijn af in 2017. Henk Raué heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen aandelen in Triodos Groenfonds. Mevrouw A. Rijckenberg (1953) Annemiek Rijckenberg is zelfstandig adviseur stedelijke ontwikkeling. Haar hoofdfunctie is het voorzitterschap van het architectenregister te

54

Bestuur Het bestuur van Triodos Groenfonds wordt gevoerd door Triodos Investment Management. Het bestuur van Triodos Investment Management bestaat uit: Mevrouw M.H.G.E. van Golstein Brouwers (1958) Marilou van Golstein Brouwers is directievoorzitter van Triodos Investment Management en van Triodos Investment Advisory & Services. Daarnaast is zij lid van de Board of Directors van Triodos SICAV II, van Stichting Triodos Sustainable Trade Fund en Stichting Triodos Renewable Energy for Development Fund. Tevens is Marilou van Golstein Brouwers lid van de Board of Directors van de Global Impact Investing Network (GIIN), lid van de Raad van Advies van het ‘Fund for Rural Prosperity’ van de Mastercard Foundation, voorzitter van de Raad van Advies van Women in Financial Services in Nederland (WIFS) en lid van de Commissie Ontwikkelingssamenwerking van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV/COS). Marilou van Golstein Brouwers heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen aandelen in Triodos Groenfonds. De heer D.J. van Ommeren (1967) Dick van Ommeren is directeur (sinds 1 februari 2016) van Triodos Investment Management en van Triodos Investment Advisory & Services. Dick van Ommeren heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen aandelen in Triodos Groenfonds. Mevrouw L.L. Pool (1968) Laura Pool is directeur Risk & Finance van Triodos Investment Management en van Triodos Investment Advisory & Services. Daarnaast is zij lid van de Raad van Toezicht van Energieonderzoek Centrum Nederland en bestuurslid van de Nederlandse Vereniging van Financial Executives. Laura Pool heeft de Nederlandse nationaliteit en bezit geen aandelen in Triodos Groenfonds.

55

Adres Triodos Groenfonds Nieuweroordweg 1 Postbus 55, 3700 AB Zeist Telefoon 030 693 6511 (klantcontact) Telefoon 030 693 6500 (algemeen) www.triodos.nl

Colofon Triodos Groenfonds NV Jaarverslag 2015 Oplage 250 exemplaren Verschijning April 2016 Tekst Triodos Bank, Zeist Grafisch ontwerp Michael Nash Associates, Londen Lay out Via Bertha, Utrecht Fotografie Pieter van den Boogert, Amsterdam Michiel Wijnbergh, Driebergen Drukwerk Drukkerij Libertas Pascal, Utrecht Voor reacties of vragen over dit verslag kunt u contact opnemen met Triodos Bank. Dit verslag is ook beschikbaar en te downloaden via: www.triodos.nl

56