Triodos SICAV I Jaarverslag 2012 TLIM

Triodos SICAV I Jaarverslag 2012 TLIM

Maatschappelijk verantwoord beleggen maatschappelijk verantwoord beleggen is rechtstreeks investeren in duurzame ondernemingen, en daarnaast beleggen in beursgenoteerde bedrijven die voldoen aan strikte criteria op het gebied van milieu, samenleving en de manier waarop zij worden bestuurd.

Triodos SICAV I Jaarverslag 2012 Beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal georganiseerd volgens de wetten van het Groothertogdom Luxemburg. Triodos Investment Management is een 100% dochter van Triodos Bank. Triodos Investment Management is de adviseur van Triodos SICAV I over alle onderwerpen gerelateerd aan het beheer van de subfondsen. Delta Lloyd Asset Management is de investment manager van de subfondsen. De waarde van beleggingen kan fluctueren. Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Inschrijvingen die zijn gebaseerd op financiële verslagen kunnen niet worden geaccepteerd. Inschrijvingen zijn slechts geldig indien deze plaatsvinden op basis van het actuele prospectus in combinatie met het meest recente jaarverslag en het meest recente halfjaarbericht indien dit van recentere datum is. Het (Engelstalige) prospectus en de Essentiële Beleggersinformatie zijn kosteloos opvraagbaar bij uw bank of bij Triodos Bank: www. triodos.nl. Alleen de Engelse versie van het jaarverslag van Triodos SICAV I is gecontroleerd door de Réviseur d’Entreprises agréé (KPMG Luxembourg S.à rl). Bijgevolg is de Nederlandse versie het resultaat van een nauwkeurige vertaling onder de verantwoordelijkheid van de directie. In geval van verschillen tussen de Engelse versie en de Nederlandse vertaling, heeft de Engelse versie voorrang.

Kerncijfers (bedragen in euro's)

2012

2011

2010

193.224.746

143.302.940

140.663.824

148.870 28.650 653.000 5.412.405

100.000 n.v.t. 474.255 4.304.520

100.000 n.v.t. 444.960 4.395.701

32,85 25,48 32,41 30,75

30,41 n.v.t. 30,10 29,27

29,02 n.v.t. 28,79 28,43

0,88% 0,67% 1,18%

n.v.t. n.v.t. n.v.t.

n.v.t. n.v.t. n.v.t.

1,18%

n.v.t.

n.v.t.

0,88% 0,67% 1,18% 1,19%

0,95% n.v.t. 1,20% 1,20%

0,95% n.v.t. 1,21% 1,22%

191.489.866

167.054.499

180.911.397

513.362 1.071.665 6.774.886 1

375.442 1.009.490 6.918.446 n.v.t.

378.135 1.003.023 7.164.717 n.v.t.

22,55 22,08 23,06 24,92

19,61 19,28 20,27 n.v.t.

20,55 20,28 21,33 n.v.t.

1,01% 1,48% 1,48% n.v.t.

n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.

n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.

1,01% 1,48% 1,47% n.v.t.

1,15% 1,55% 1,55% n.v.t.

1,15% 1,65% 1,57% n.v.t.

Triodos Sustainable Bond Fund Intrinsieke waarde ultimo Aantal uitstaande aandelen ultimo I-Cap I-Dis R-Cap R-Dis* Intrinsieke waarde per aandeel ultimo I-Cap I-Dis R-Cap R-Dis* Lopende kosten** I-Cap I-Dis R-Cap R-Dis* Total expense ratio** I-Cap I-Dis R-Cap R-Dis*

Triodos Sustainable Equity Fund Intrinsieke waarde ultimo Aantal uitstaande aandelen ultimo I-Cap R-Cap R-Dis* Z-Cap Intrinsieke waarde per aandeel ultimo I-Cap R-Cap R-Dis* Z-Cap Lopende kosten** I-Cap R-Cap R-Dis* Z-Cap Total expense ratio** I-Cap R-Cap R-Dis* Z-Cap 4

(bedragen in euro's)

2012

2011

2010

77.572.970

62.191.172

60.155.838

12.000 276.483 2.384.191

n.v.t. 90.703 2.217.912

n.v.t. 5.964 2.245.448

26,57 28,27 29,12

n.v.t. 25,73 26,99

n.v.t. 25,35 26,72

0,94% 1,27% 1,26%

n.v.t. n.v.t. n.v.t.

n.v.t. n.v.t. n.v.t.

0,94% 1,25% 1,27%

n.v.t. 1,24% 1,25%

n.v.t. 1,03% 1,26%

40.836.424

37.319.525

46.373.592

2.044.955

1.975.356

1.957.100

19,97

18,89

23,70

1,99%

n.v.t.

n.v.t.

1,99%

1,99%

1,98%

Triodos Sustainable Mixed Fund Intrinsieke waarde ultimo* Aantal uitstaande aandelen ultimo I-Cap R-Cap R-Dis* Intrinsieke waarde per aandeel ultimo I-Cap R-Cap R-Dis* Lopende kosten** I-Cap R-Cap R-Dis* Total expense ratio** I-Cap R-Cap R-Dis*

Triodos Sustainable Pioneer Fund Intrinsieke waarde ultimo Aantal uitstaande aandelen ultimo R-Cap Intrinsieke waarde per aandeel ultimo R-Cap Lopende kosten** R-Cap Total expense ratio** R-Cap

* Deze cijfers bevatten historische gegevens van het voormalige Triodos Meerwaardefonds NV, dat op 28 juni 2010 is samengevoegd met Triodos SICAV I. **In navolging van Europese wetgeving wordt per 1 juli 2012 een nieuwe Europese kostenberekeningsratio toegepast. Als gevolg hiervan zal op termijn de term Total Expense Ratio (TER) worden vervangen door lopende kosten. De lopende kosten betreffen de totale kosten (exclusief de kosten van de beleggingstransacties en interestkosten) gerelateerd aan de gemiddelde intrinsieke waarde gedurende de desbetreffende periode. Bij deze berekening wordt iedere calculatie en publicatie van de intrinsieke waarde in beschouwing genomen. De Total Expense Ratio (TER) geeft ook weer wat de kosten zijn van een beleggingsfonds als percentage van het gemiddelde eigen vermogen over de verslagperiode. Het verschil met de lopende kosten is dat hierbij de gemiddelde intrinsieke waarde is gebaseerd op de intrinsieke waarde aan het eind van de kwartalen. n.v.t: niet van toepassing

5

Inhoud

Pagina

Hoe wij beleggen in beursgenoteerde ondernemingen en staatsobligaties

7

Verslag van de directie

8

Algemene gegevens

29

Jaarrekening 2012 Triodos SICAV I

31

Bijlage A - Portefeuille: ontwikkelingen gedurende 2012

75

Bijlage B - Duurzaamheidscriteria en research

112

Bestuur en administratie

118

Colofon

119

6

Hoe wij beleggen in beursgenoteerde ondernemingen en staatsobligaties die in aanmerking komen voor belegging leveren een bijdrage aan een betere wereld dankzij de aard van hun bedrijfsactiviteiten of leveren een duidelijk betere duurzaamheidprestatie dan soortgelijke bedrijven, waardoor ze bijdragen aan de verbetering van de duurzaamheid binnen een specifieke sector. Deze duurzaamheidbeoordeling vindt plaats door Triodos Sustainability Research, een onderdeel van Triodos Investment Management. Op grond van de uitkomsten van deze analyses wordt het duurzame beleggingsuniversum samengesteld. De tweede stap bestaat uit een financiële analyse, die wordt uitgevoerd door Delta Lloyd Asset Management. Delta Lloyd Asset Management heeft als taak vast te stellen welke ondernemingen binnen het universum naar verwachting het hoogste financiële rendement zullen opleveren. Op grond van deze analyse wordt de beleggingsportefeuille samengesteld.

De meest succesvolle bedrijven op de lange termijn zijn hen die de beste balans weten tussen hun prestaties in financieel, maatschappelijk en milieu opzicht. Triodos Investment Management is aangesteld als adviseur van Triodos SICAV I, waarbij het de Board of Directors van aanbevelingen en advies voorziet met betrekking tot het management van Triodos Sustainable Bond Fund, Triodos Sustainable Equity Fund, Triodos Sustainable Mixed Fund en Triodos Sustainable Pioneer Fund, met inbegrip van het beleggingsbeleid. Triodos Investment Management heeft meer dan vijftien jaar ervaring in het beheren van beleggingsfondsen die investeren in beursgenoteerde bedrijven die actief bijdragen aan een in milieuopzicht duurzame, sociaal rechtvaardige, en economisch degelijke toekomst. Deze bedrijven zijn de voorlopers in hun sector; zij leiden de sector in de richting van sterkere milieu-, sociale en financiële prestaties. Het zijn grote en invloedrijke multinationale bedrijven die een wereldwijde impact hebben op veranderingen ten goede van het milieu en de maatschappij.

Triodos SICAV I hanteert een lange termijn beleggingsstrategie en houdt zodoende geconcentreerde beleggingsportefeuilles. Triodos SICAV I is van mening dat zij haar invloed als (potentiële) belegger in deze ondernemingen moet aanwenden om een verbetering van de duurzaamheidprestaties te stimuleren. Daar waar mogelijk zal Triodos SICAV I ernaar streven belangrijke en relevante onderwerpen op het gebied van maatschappelijke, milieu- en bestuurlijke prestaties te bespreken met de betreffende ondernemingen. Wij zijn van mening dat een dialoog een middel kan zijn om de bedrijfsprestaties van ondernemingen te verbeteren. Bij het aanwenden van onze invloed richten wij ons met name op de langetermijnstrategie en -planning van bedrijven. De dialoog versterkt het bewustzijn, beïnvloedt het management van de onderneming en zet aan tot het toepassen van duurzaam ondernemerschap.

Triodos Investment Management biedt tevens de mogelijkheid om te beleggen in euro-obligaties van West-Europese landen die voldoen aan de minimumeisen die worden gesteld met betrekking tot democratie en de erkenning van internationaal overeengekomen conventies en afspraken op het gebied van duurzaamheid, mensenrechten en sociale aspecten. Triodos SICAV I behoort tot de strengste partijen als het gaat om duurzaamheid, ethisch gedrag, en “good governance”. Investeerders in Triodos SICAV I hebben toegang tot een portefeuille van aandelen en obligaties dat recht doet aan hun persoonlijk ethisch normkader en bijdraagt aan een wereldwijde duurzame ontwikkeling.

Zeist, maart 2013 Directie Triodos Investment Management BV

De beoordeling van bedrijven vindt plaats in twee stappen. Als eerste wordt de duurzaamheid beoordeeld. Het doel hierbij is te bepalen of ondernemingen voldoen aan de strenge duurzaamheidcriteria van Triodos SICAV I. Bedrijven

Marilou van Golstein Brouwers Michael Jongeneel

7

Verslag van de directie de koersen op de wereldwijde aandelenmarkten (een groei van 12,2% in 2012) en doordat het aantal uitstaande aandelen is toegenomen (een stijging van 10,6% in 2012).

Triodos SICAV I belegt wereldwijd in ondernemingen die goede financiële resultaten combineren met uitstekende prestaties op milieu- en sociaal gebied. Triodos is overtuigd dat deze bedrijven nu en op de lange termijn het best gepositioneerd zijn om de grote uitdagingen in onze maatschappij het hoofd te bieden. Triodos SICAV I is gestructureerd als een paraplufonds, waaronder de volgende vier subfondsen vallen: Triodos Sustainable Bond Fund, Triodos Sustainable Equity Fund, Triodos Sustainable Mixed Fund en Triodos Sustainable Pioneer Fund. De meer dan 15 jaar ervaring in het beheren van dit soort beleggingsfondsen van Triodos Investment Management vertaalt zich naar een goede performance, in vergelijking met haar ‘peers’. In 2012 steeg het totale netto vermogen van het fonds met 22,8% naar EUR 503,1 miljoen. Deze stijging werd deels veroorzaakt door een stijging van

Het fonds wordt naast Nederland ook aangeboden in Duitsland, België, Frankrijk, Luxemburg en Denemarken; in deze landen was een sterke groei van het aantal uitstaande aandelen. Het ligt in het voornemen vanaf 2013 het fonds ook aan te bieden in het Verenigd Koninkrijk. In de directie van het fonds heeft Bas Rüter plaats gemaakt voor Michael Jongeneel als nieuwe directeur van Triodos Investment Management. Marjolein Elings-Van Hooidonk is tevens afgetreden; haar rol als voorzitter van de directie van het fonds is overgenomen door Pierre Aeby.

Rendementen gebaseerd op intrinsieke waarde, per 31 december 2012 (inclusief herbelegging van dividenden, inclusief kosten)

Morningstar rating Triodos Sustainable Bond Fund I – Cap Triodos Sustainable Bond Fund R - Cap Triodos Sustainable Bond Fund R - Dis¹ Triodos Sustainable Bond Index² Triodos Sustainable Equity Fund I – Cap Triodos Sustainable Equity Fund R – Cap Triodos Sustainable Equity Fund R - Dis¹ Triodos Sustainable Equities Index² Triodos Sustainable Mixed Fund R – Cap Triodos Sustainable Mixed Fund R - Dis¹ Triodos Sustainable Mixed Index² Triodos Sustainable Pioneer Fund R - Cap Triodos Sustainable Pioneers Index²

  

n.v.t.   

n.v.t.  

n.v.t. 

n.v.t.

1 jaar

3 jaar gem.

5 jaar gem.

10 jaar gem.

Sinds oprichting gem.

8,0% 7,7% 7,7% 8,5% 15,0% 14,5% 14,5% 16,1% 9,9% 9,8% 11,6% 5,7% 15,4%

5,5% 5,2% 5,3% 5,7% 8,7% 8,2% 8,2% 7,9% n.v.t. 6,8% 6,7% -2,8% 2,9%

5,5% 5,2% 5,0% 4,6% -1,9% -2,3% -2,0% -0,5% n.v.t. 3,0% 2,9% -6,8% -0,3%

n.v.t. n.v.t. 3,8% 4,5% n.v.t. n.v.t. 4,0% 4,9% n.v.t. 4,2% 4,9% n.v.t. n.v.t.

5,1% 4,9% 4,8% 5,4% -1,9% -2,2% 0,3% -0,3% 5,8% 3,3% 3,3% -3,8% 2,1%

Bron: vwd group and Delta Lloyd Asset Management ¹ Dit zijn de historische gegevens van het voormalige Triodos Meerwaardefonds NV, dat op 28 juni 2010 is samengevoegd met Triodos SICAV I. ² Exclusief kosten n.v.t.: niet van toepassing 8

Triodos Duurzaam Beleggingsuniversum

omzet halen uit de winning van niet-conventioneel gas uit te sluiten.

Aan het eind van 2012 omvatte het duurzame beleggingsuniversum van Triodos SICAV I 353 ondernemingen, waarvan 132 pioniers. Dit is per saldo 33 ondernemingen minder dan eind 2011. In totaal werden 31 ondernemingen opgenomen in het Triodos Duurzaam Beleggingsuniversum en werden hier 64 ondernemingen uit verwijderd. 20 hiervan werden verwijderd vanwege duurzaamheidsredenen en 44 vanwege andere redenen, zoals overname of omdat de onderneming van de beurs werd gehaald. Verder bood het Triodos Duurzaam Beleggingsuniversum eind 2012 de mogelijkheid om te beleggen in staatsleningen van 25 landen. Triodos SICAV I onderzoekt continu de mogelijkheden om zijn processen en procedures verder te verbeteren. In 2012 ging de aandacht naar het nog effectiever maken van engagement en het onderzoeksproces.

In 2012 is de positie van het fonds met betrekking tot de inkoop van columbiet-tantaliet herzien. Dit zeer warmtebestendige mineraal kan grote elektrische ladingen vasthouden en wordt daarom toegepast in elektronische apparatuur, zoals mobiele telefoons en laptop computers. Veel coltan is afkomstig uit het oostelijke deel van de Democratische Republiek Congo (DRC). De inkomsten uit de winning van coltan in dat gebied worden gebruikt voor het financieren van het extreem gewelddadige conflict dat sinds eind 1990 miljoenen levens heeft geëist. Om deze reden zijn producenten van elektronica die gebruikmaken van coltan uit de DRC uitgesloten van opname in het beleggingsuniversum. In de afgelopen jaren hebben de zogenaamde conflictmineralen (naast coltan vallen hieronder ook tin, wolfram en goud) steeds meer aandacht gekregen van bedrijven, maar ook van beleggers en toezichthouders. De elektronica-industrie is het veelbelovende Conflict Free Smelter Programme (CFS) gestart. Omdat dit programma meer mineralen betreft dan alleen coltan kan hier een meer algemene positieve invloed van uitgaan. Bedrijven die deelnemen aan het CFS en coltan uit conflictvrije delen van de DRC halen kunnen worden goedgekeurd voor opname in het Triodos Duurzame Beleggingsuniversum.

Een volledig overzicht van ondernemingen die zijn toegevoegd aan c.q. zijn verwijderd uit het Triodos Duurzaam Beleggingsuniversum is te vinden in Bijlage A. Per eind 2012 waren er geen ondernemingen die werden onderzocht. Duurzaamheidscriteria Triodos SICAV I is ervan overtuigd dat bedrijven en landen die het beste reageren op de grootste duurzaamheidsuitdagingen van tegenwoordig nu en in de toekomst het best zullen presteren en wil daarom zo streng mogelijke eisen stellen. Daarom herziet Triodos de gestelde eisen zorgvuldig, zodat hierin de laatste denkwijzen over duurzaamheid die spelen binnen het bankwezen en in de samenleving tot uiting komen. Triodos neemt hiermee volledig deel aan het publieke debat rond duurzaamheid.

Het fonds hanteert strenge drempelwaarden voor financiële betrokkenheid bij de wapenindustrie. Deze indirecte betrokkenheid is voornamelijk van toepassing op financiële instellingen. Financiële betrokkenheid kan betrekking hebben op leningen, obligaties en aandelenbelangen. In het verleden werden financiële ondernemingen uitgesloten als de obligatiebelangen in of leningen aan de wapenindustrie een waarde van EUR 100 miljoen of een belang van 2,5% te boven gingen. Deze drempelwaarde vereiste gedetailleerde informatie van financiële instellingen, waarvan velen niet in staat bleken de informatie aan te kunnen leveren. Het fonds heeft ook ontdekt dat de andere vereisten met betrekking tot deelnemingen in wapenbedrijven met een maximum van EUR 100 miljoen en

In 2012 heeft het fonds de eisen voor ondernemingen die zich bezighouden met de winning van niet-conventioneel gas, zoals schaliegas, aangescherpt. Bij het winningsproces voor dit soort gas bestaat het risico van meer CO2-uitstoot dan bij de winning van conventioneel gas, vooral door lekkage van methaangas, dat relatief sterk bijdraagt aan klimaatverandering. Als voorzorgsmaatregel heeft het fonds besloten ondernemingen die enige

9

nultolerantie voor antipersoonsmijnen, clustermunitie en biologische en chemische wapens, in de praktijk onderscheidend zijn en gemakkelijker toe te passen. Het fonds heeft daarom de drempels voor leningen en obligaties laten vervallen en concentreert zijn onderzoek en engagement inspanningen alleen op aandelenbelangen en de bovengenoemde controversiële wapens.

Schneider leverde al diensten aan de nucleaire industrie, maar deze werden niet beschouwd als maatwerk of als essentieel voor de productie van kernenergie. Door de overname van het Spaanse ICT-bedrijf Telvent is Schneider onlangs echter wel actief geworden op het terrein van maatwerk- en essentiële diensten voor de kernenergiesector, wat een reden is voor uitsluiting.

In 2012 is het fonds ook doorgegaan met: - het vernieuwen van de lijst van controversiële wapenproducenten; - het heroverwegen van de positie ten aanzien van bont, alcohol, gokken, genetisch gemodificeerde organismen, tabak, milieuschade en nanotechnologie. Deze heroverweging zal in 2013 worden afgerond. Een volledig overzicht van de duurzaamheidscriteria van het fonds is te vinden op www.triodos.com.

Standard Chartered is uit het duurzame beleggingsuniversum verwijderd op grond van een wetsovertreding. De autoriteiten in de VS hebben de laatste tijd onderzoeken gedaan bij een groot aantal banken omdat deze werden verdacht van onwettige dienstverlening aan klanten in landen waarvoor de VS sancties heeft ingesteld, zoals Cuba, Iran en Syrië. In 2012 heeft Standard Chartered een eerste schikking van EUR 275 miljoen getroffen met de Amerikaanse autoriteiten, onder meer voor het witwassen van Iraanse olie-inkomsten. Het fonds maakt zich vooral zorgen over de hoogte van de schikking, de defensieve opstelling van de onderneming voorafgaand aan de schikking, de aanhoudende onderzoeken door andere instanties in de VS en het feit dat eerder door de onderneming genomen corrigerende maatregelen niet effectief lijken. De zorgen van het fonds zijn uitvoerig met de onderneming besproken maar hebben helaas niet geleid tot een andere conclusie.

Engagement Een onderdeel van de missie van Triodos SICAV I is proberen bedrijven te stimuleren hun duurzaamheid te verbeteren. Door vanaf het eerste onderzoeks­ proces tot aan de verdere controleprocessen een dialoog te onderhouden met bij bedrijven en deze een schriftelijke analyse van de duurzaamheid van hun activiteiten aan te bieden, vergroot het fonds de bewustwording over duurzaamheidsvraagstukken.

Het fonds heeft ook de selectiestatus van de Spaanse energiemaatschappij Repsol herzien in verband met mogelijke betrokkenheid bij niet-conventionele olie- en gaswinning. Na contact met de onderneming kwam Triodos Sustainability Research tot de conclusie dat de onderneming boven de drempelwaarde voor betrokkenheid bij niet-conventionele oliewinning komt. Repsol is daarom uitgesloten voor duurzame belegging.

Het fonds houdt actief toezicht op bedrijven die deel uitmaken van het beleggingsuniversum. Het fonds wordt door Sustainalytics attent gemaakt op kwesties die spelen met betrekking tot een onderneming door krantenberichten, campagnes van niet-gouvernementele organisaties en door klanten. Wanneer er een vermoeden bestaat dat mogelijk niet wordt voldaan aan de minimumeisen, gaat het fonds met het bedrijf in gesprek. In 2012 leidden dergelijke signalen tot een verandering in de selectiestatus van drie bedrijven in het beleggingsuniversum: Schneider uit Frankrijk, Repsol uit Spanje en Standard Chartered uit het Verenigd Koninkrijk werden uit het beleggingsuniversum verwijderd.

Stemmen Om veranderingen te stimuleren bij bedrijven in de portefeuille van het fonds, maakt het fonds gebruik van het stemrecht tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergaderingen van die bedrijven. Stemadvies wordt verkregen van PIRC Services.

10

PIRC doet onderzoek dat speciaal gericht is op het bestuur van bedrijven vanuit het perspectief van de stakeholders en heeft een netwerk van internationale partners die adviezen leveren over lokale best practices. Triodos SICAV I hanteert daarna zijn eigen stemrichtlijnen en controleert elke aanbeveling vóór het stemmen. In 2012 maakte het fonds bij 119 aandeelhouders­ vergaderingen gebruik van zijn stemrecht. Het stemde voor 65% van de agendapunten mee met het management van de onderneming. Het fonds stuurde vóór de jaarlijkse algemene aandeel­ houders­­­vergadering een brief naar de betreffende ondernemingen om onze algemene stemprincipes toe te lichten en de onderneming te informeren dat het fonds vooral aandacht zal schenken aan de transparantie ten aanzien van prestatie-indicatoren binnen het beloningsbeleid, geïntegreerde financiële en duurzaamheidsrapportages, externe controle van dergelijke verslagen en kwesties met betrekking tot belastingontduiking. Het fonds vraagt ondernemingen om een beleid te ontwikkelingen voor fiscale transparantie, om over te gaan tot rapportages per land en om te rapporteren over het gebruik van zogenaamde belastingparadijzen.

353 bedrijven in het duurzame beleggingsuniversum

langetermijn-bonusregeling, de boycot door de academische wereld, de bekendmaking van de ratio's voor de bankconvenanten, de koppeling tussen de beloning en de duurzaamheidstargets, geïntegreerde rapportage en het supply chain management. Via Eumedion heeft Triodos Sustainability Research een uitnodiging gekregen van de voorzitter van het beloningscomité om begin 2013 het voorstel voor een beloningsplan dat tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van 2013 zal worden gepresenteerd te bespreken.

Verder heeft het fonds de aandeelhouders­ vergadering van uitgeversconcern Reed Elsevier bijgewoond. Ook namens andere beleggers heeft het fonds de onderneming gevraagd meer informatie te verschaffen over de bankconvenanten en om het beloningsverslag in stemming te brengen tijdens de Nederlandse jaarlijkse aandeelhoudersvergadering, zoals ook gebeurt voor aandeelhouders in het Verenigd Koninkrijk (Reed Elsevier heeft een notering in beide landen). Bovendien heeft het fonds zijn bezorgdheid geuit over een boycot van de wetenschappelijke tijdschriften van Reed Elsevier door academici in verband met de hoge prijs hiervan. In september 2012 heeft een persoonlijk vervolggesprek met de onderneming plaatsgehad. De onderwerpen die tijdens dit gesprek aan de orde kwamen waren onder meer een jaarlijkse adviserende stemming door Nederlandse aandeelhouders over het beloningsverslag, de beoordeling van het beloningsbeleid, met name de

Tijdens de aandeelhoudersvergaderingen van Ahold, ING en DSM hebben andere institutionele beleggers vragen gesteld, ook namens het fonds, over de transparantie van de beloningen en de uitdagendheid van de targets (Ahold), de relatie tussen de beloning van het senior management en duurzaamheidstargets (ING) en de onafhankelijkheid van accountants (DSM). Verder zijn voor het tweede jaar op rij gesprekken gevoerd met Ahold over de relatie met de Amerikaanse vakbonden. Deze relatie lijkt nog steeds gespannen. Wat voor invloed heeft Triodos SICAV I? Triodos realiseert zich dat het voor beleggers in Triodos SICAV I niet alleen belangrijk is om te beleggen in ondernemingen die voldoen aan onze minimumeisen. Beleggers zijn ook geïnteresseerd in het bewerkstelligen van blijvende veranderingen in de samenleving met betrekking tot het milieu, de

11

bepaald thema. Een interessant voorbeeld is de studie over telecommunicatiebedrijven. Triodos Sustainability Research heeft geconstateerd dat de onderzochte ondernemingen, sinds de laatste keer dat de studie is uitgevoerd, veel vooruitgang hebben geboekt met betrekking tot de bescherming van minderjarigen bij het gebruik van Internet en mobiele telefoons en met hun inspanningen om kinderporno en andere illegale uitingen op het Internet tegen te gaan. De meeste bedrijven hebben inmiddels een uitgebreid beleid dat wordt ondersteund met beheerssystemen. Het verband met onze inspanningen kan niet worden bewezen, maar het fonds is ervan overtuigd dat de kritische vragen die in het verleden zijn gesteld en de discussies die met

samenleving als geheel en de manier waarop bedrijven worden bestuurd. Via onze uitsluitingscriteria en door engagement wil Triodos wereldwijd processen die een dergelijke verandering tot stand brengen stimuleren. Één manier waarop verandering kan worden gemeten is door te kijken naar de duurzaamheidstrends en het gedrag van de onderneming op lange termijn. Een door Triodos Sustainability Research uitgevoerd duurzaamheidsonderzoek heeft een geldigheid van drie jaar. Na drie jaar wordt een nieuwe studie uitgevoerd. Het is interessant om te bekijken hoeveel voortgang een onderneming in de loop van die drie jaar heeft geboekt met betrekking tot een

Fotografie: DSM 12

DSM DSM heeft de afgelopen decennia een omschakeling gemaakt van mijnbouwbedrijf en producent van basisgrondstoffen naar producent van fijne chemicaliën, farmaceutische producten, plastics, voedingsmiddelen en industriële chemicaliën. Het bedrijf stelt ambitieuze milieudoelen en levert goede prestaties op dit gebied. Bovendien hanteert DSM buitengewoon solide en uitvoerige sociale criteria en een uitgebreid controlesysteem bij de beheersing van de toeleveringsketen. Ten aanzien van dierproeven en genetische modificatie heeft het bedrijf heldere standpunten. Zo past DSM alleen dierproeven toe als dit wettelijk vereist is en vindt genetische modificatie alleen beperkt plaats bij micro-organismen en onder beheerste omstandigheden.

13

Voorts heeft Triodos Investment Management andere Nederlandse beleggers gevraagd om het verzoek van UN-PRI aan VN-lidstaten om een sterk, wettelijk verplicht wapenhandelverdrag te tekenen ter vervanging van de huidige lappendeken van nationale en regionale regels die de proliferatie van wapenlevering aan onderdrukkende regimes mogelijk maken. De definitieve verklaring van beleggers ten aanzien van wapenhandel is getekend door 39 beleggers die gezamenlijk USD 3 biljoen aan beheerd vermogen vertegenwoordigen. De verklaring van beleggers is op woensdag 27 juni, voorafgaand aan de start van de Arms Trade Treaty conferentie op 2 juli, gestuurd naar alle permanente vertegenwoordigingen van de VN-lidstaten in New York. Helaas slaagden de onderhandelaars er niet in overeenstemming te bereiken over de definitieve tekst en staat er een nieuwe vergadering gepland voor 18-28 maart 2013. In Nederland heeft Triodos Investment Management advies uitgebracht over een voorstel voor het verbieden van beleggingen in producenten van clustermunitie. Per 1 januari 2013 zijn beleggingen in clustermunitie in Nederland verboden.

bedrijven over dit onderwerp zijn gevoerd hebben bijgedragen aan deze positieve trend. Doordat Triodos Sustainability Research de ontwikkelingen bij Ahold kritisch volgt heeft er ook een vervolggesprek plaatsgevonden met Ahold. Hierbij werd onder meer gesproken over de inkoop van landbouwproducten uit de Westelijke Sahara, de verkoop van batterijkip door Ahold en het aanhoudende conflict met de Amerikaanse vakbonden over de vrijheid van vereniging. Het grootste punt van zorg voor het fonds was de inkoop van producten uit de Westelijke Sahara. Het fonds is evenals de Verenigde Naties van mening dat de inkoop van producten uit de Westelijke Sahara alleen aanvaardbaar is als dit bijdraagt aan het welzijn van de lokale bevolking. Volgens de Western Sahara Resource Watch (WSRW) is dit niet het geval voor alle agrarische locaties waar Ahold haar producten betrekt. Ahold voert een dialoog met verschillende partijen, waaronder de Stichting Zelfbeschikking West Sahara. In een formele brief heeft het fonds Ahold geïnformeerd over aanvullende aanbevelingen van Triodos Sustainability Research. Deze brief bevat ook aanbevelingen met betrekking tot de twee andere punten die werden besproken. Triodos Sustainability Research zal medio 2013 de voortgang met betrekking tot deze onderwerpen beoordelen.

In november 2012 heeft Triodos Investment Management een brief aan de Securities and Exchange Commission in de US mede-ondertekend. In deze brief werd bezwaar gemaakt tegen het proces dat de Amerikaanse Kamer van Koophandel, de National Association of Manufacturers en de Business Roundtable hebben aangespannen bij het D.C. Court of Appeals om de onlangs door de SEC uitgevaardigde Rule on Conflict Minerals geheel of gedeeltelijk ongedaan te maken.

Triodos SICAV I voert niet alleen individueel dialogen met ondernemingen maar neemt ook regelmatig deel aan gezamenlijke initiatieven die worden georganiseerd door leden van de United Principles for Responsible Investment (UN-PRI). In 2011 was het fonds mede-ondertekenaar van een brief die werd gezonden aan voedingsproducenten en – detailhandelaren over de herkomst van door deze bedrijven ingekochte vis. In 2012 zijn de engagement-activiteiten voortgezet en uit recente bevindingen blijkt dat toonaangevende bedrijven op concernniveau beleid hebben geïmplementeerd ten aanzien van de inkoop van vis en dat ongeveer eenderde van de ondernemingen duidelijk streeft naar de invoering van standaarden en richtlijnen voor gekweekte vis zodra deze beschikbaar komen voor commerciële vissoorten.

Andere gezamenlijke initiatieven betreffen onder meer het Carbon Disclosure Project, CDP Water Disclosure, Forest Footprint Disclosure en Carbon Action. Deze initiatieven zijn gericht op vergroting van het bewustzijn en de transparantie ten aanzien van de blootstelling van ondernemingen aan risico’s in verband met CO2-uitstoot, watergebruik en ontbossing. Carbon Action wil stimuleren dat bedrijven kostenefficiënte maatregelen nemen ter verbetering van de energie-efficiency en vermindering van de CO2-uitstoot.

14

De kernlanden in de eurozone kregen een terugslag te verwerken vanwege terugvallende uitvoer naar de overige eurolidstaten. De zwakkere landen zagen zich gesteld voor de verzwaarde besparings­ opdrachten van de hulpgevers welke in eerste instantie de groei drukten. Hoewel de Europese Centrale Bank (ECB) een aantal innovatieve maatregelen inzette en wist te bereiken dat renteniveaus daalden, kwam de kredietgroei nog niet op gang. Vooraf bestond de vrees dat een aantal evenementen een stokje voor de oplossing van de euro-problemen zou steken. Echter, in de loop van het jaar werden hindernissen als de Griekse en Nederlandse verkiezingen, een uitspraak van het grondwettelijke hof in Karlsruhe en de goedkeuring van een nieuwe hulptranche voor Griekenland genomen. Bovendien werden plannen voor een bankenunie gesmeed en kreeg Spanje hulp voor de herkapitalisatie van haar banken.

Meer informatie Een volledig overzicht van alle activiteiten van Triodos Sustainability Research op het gebied van engagement is opgenomen in het jaarlijkse Engagement Report. Het meest recente rapport is te vinden op de website van Triodos: www.triodos.com. Op deze website is ook informatie over onze stemadviezen voor elk bedrijf.

Marktontwikkelingen In 2012 vertraagde de wereldwijde groei voor het tweede jaar op rij. De groei bedroeg het afgelopen jaar 3,0% en kwam daarmee uit onder het dertigjarige gemiddelde van 3,5%. De wereldeconomie toonde zich vooral in het eerste halfjaar zwak met een op jaarbasis teruggerekende stijging van 2,7%. In het tweede halfjaar trad een kleine versnelling op, waardoor de totale groei enigszins hoger uitkwam.

De wereldwijde conjunctuur zwakte vanaf april af. Nadien, en tot aan november, bewoog de wereldwijde inkoopmanagersindex onder 50, hetgeen normaal gezien krimp voor de nijverheids­ industrie indiceert. In het tweede halfjaar verbeterde de economische groei in zowel China als Brazilië, daarbij geholpen door een meer stimulerend monetair beleid. In de Verenigde Staten drukte de onzekerheid over de uitslag van de verkiezingen de economische activiteit, omdat die bepalend werd geacht voor de te voeren begrotings­ politiek. Amerikaanse bedrijven verminderden hun orders voor duurzame kapitaalgoederen in het derde kwartaal met meer dan 7% ten opzichte van het

In China, India en de Verenigde Staten vertraagde de economische activiteit in het eerste halfjaar vrij sterk, terwijl de groei in Brazilië en de eurozone rond 0% bleef steken. In een drietal landen viel de economische activiteit juist mee: Japan had baat bij het opstarten van infrastructurele werken na de aardbeving in 2011, Thailand herstelde zich van de overstroming eind 2011 en in Australië investeerde de mijnbouw uitbundig.

Economische kerncijfers 2011-2013 (projectie van 2012 en 2013) Groei nationaal product (jaar-op-jaar)

Verenigde Staten Eurozone Japan

Inflatie (jaargemiddelde)

2011

2012*

2013*

2011

2012*

2013*

1,7% 1,5% -0,7%

2,1% -0,4% 1,7%

1,9% -0,1% 0,7%

3,1% 2,7% -0,3%

2,2% 2,5% -0,1%

1,9% 1,8% 0,0%

Bron: Research, Delta Lloyd Asset Management * verwachte cijfers

15

naar de zomer toe versterkt door de verkiezingen in Griekenland en Frankrijk. De dreiging van een politieke overwinning van de meer extreme partijen in Griekenland werd niet bewaarheid. Na een korte aarzeling reageerden de markten gunstig op de verkiezing van de nieuwe president in Frankrijk.

tweede kwartaal. In het laatste kwartaal herstelde de investeringstrend. Getuige de consumptieve bestedingen - de groei van autoverkopen met 13% voorop - boden de stijging van de huizenprijzen, de groei van het arbeidsinkomen en de daling van de netto-schuldquote voldoende weerstand tegen het sterke gevoel van onzekerheid over de toekomstige belastingmaatregelen in de VS.

De grote omslag kwam in Europa van de kant van de voorzitter van de ECB. Mario Draghi beloofde namelijk alles te zullen doen om de euro te ondersteunen. De Europese aandelenmarkten reageerden positief op de nieuwe initiatieven. Het positieve sentiment op de beurzen werd in september opnieuw aangejaagd door meer kwantitatieve monetaire maatregelen van de Federal Reserve (Fed, stelsel van Amerikaanse centrale banken) en de ECB. Voor de financiële markten was dit het signaal dat het grote faillissementsrisico van een Europese staat was weggenomen. De risicobereidheid van beleggers herstelde in belangrijke mate in de derde fase van het jaar, mede ingegeven door het herstel van belangrijke macro-economische data in vrijwel alle regio’s. De risicovolle beleggingscategorieën wisten hiervan te profiteren.

De Japanse economie viel in het tweede halfjaar erg tegen met een krimp van 2% op jaarbasis. Bovenop een einde van de subsidiering van groene auto’s en de normalisatie van herstelwerken, stapelde zich een terugval van de uitvoer naar China als gevolg van politieke spanningen rond een aantal betwiste eilanden. De parlementsverkiezingen, die gewonnen werden door Shinzo Abe, brachten in december enige hoop terug, omdat hij een sterk stimulerend beleid voorstaat. Het algemene prijspeil steeg in 2012 wereldwijd minder sterk dan in 2011. De daling van de voedselprijzen op de wereldmarkt liet zich vertraagd gelden, terwijl olieprijzen zich stabiliseerden. In de eurozone daalde de jaarinflatie per saldo van 2,8% tot 2,2%, waarbij nog een belangrijke bijdrage uit BTW verhogingen kwam. In de Verenigde Staten daalde de inflatie van 3,0% naar 2,0%; hier waren het gestegen huren die een flink deel van de prijsstijging verklaarden.

De beurs in China reageerde in de laatste maand van het jaar uitbundig op de betere macro data en de selectie van de nieuwe leden van het Centraal Comité. De Japanse economie gaf in 2012 weinig aanleiding voor veel optimisme. Pas in aanloop naar de verkiezingen in december wist de Japanse beurs een goede performance neer te zetten. Belangrijkste reden hiervoor was de waardedaling van de yen in reactie op een belofte van een ruimere monetaire politiek in combinatie met een specifieke inflatiedoelstelling.

Aandelenmarkten De ontwikkeling op de financiële markten in het afgelopen jaar bestond uit drie fases. In de eerste fase zijn de beurzen het jaar sterk begonnen, onder invloed van een meer stabiele macro-economische omgeving. Geholpen door liquiditeitsverruimende maatregelen van de ECB wisten de financiële markten te stabiliseren. De opluchting bij beleggers was groot, waardoor de risicobereidheid herstelde. Dit uitte zich in een sterk herstel van de aandelen­ koersen in de eerste paar maanden van het jaar. In de tweede fase van het jaar was er sprake van oplopende spanningen in de eurozone en een tegelijkertijd afzwakkende internationale conjunctuur. De onzekerheid werd in de periode

De Europese aandelenmarkt liet per saldo gedurende heel 2012 een stijging zien van ruim 17%. In tegenstelling tot het voorgaande jaar presteerde Europa dit jaar beter dan de Verenigde Staten. De MSCI US index steeg met 13,2% (in euro’s gemeten). Het rendement in de Verenigde Staten werd ondanks alle crisisverschijnselen in Europa gedrukt door een waardedaling van de dollar versus de euro. De Japanse beurs wist in 2012 slechts een rendement

16

risicoperceptie. Een verder economisch herstel dat de omzet van het bedrijfsleven stimuleert zal het stokje nu moeten overnemen.

van 6,5% (in euro’s) te behalen. De opkomende markten wisten te profiteren van de ruimere liquiditeiten in de rest van de wereld. In de zoektocht naar rendement werden de prijzen van activa in opkomende markten opgedreven.

Waren het in 2011 nog de defensieve sectoren die de performance van de index droegen, in 2012 kwam de bijdrage meer van de risicovolle sectoren. De grootste koersstijging werd gezien in financiële instellingen; de sector herstelde met 27%. De maatregelen van de monetaire autoriteiten resulteerden in een forse daling van de risicopremie in de sector. Het herstel van de onroerend goedmarkt en het daaraan gerelateerde consumentenvertrouwen hielpen de duurzame consumptiegoederen sector een goede performance (22%) neer te zetten. De lagere gas- en olieprijzen drukten de resultaten van de energie sector. De sectorperformance was over het jaar onveranderd. Ook nutsbedrijven stelden teleur met een vlakke koersontwikkeling. De small en mid caps in Europa wisten een goede performance neer te zetten. De risicoperceptie van beleggers weerhield de nog kleiner gekapitaliseerde bedrijven om een even goed rendement te behalen.

De positieve ontwikkelingen op de beurzen werden het afgelopen jaar vooral gedreven door een stijging van de koers/winstverhouding en niet zozeer door winststijging. De winst per aandeel in de Verenigde Staten klom in 2012 met ongeveer 2,6%, de consensus verwachting is dat in Europa een daling van de winst per aandeel over 2012 zal worden gerapporteerd. Per saldo was er, vooral in Europa, sprake van een significante herwaardering. Deze kon tot stand komen door een verbeterde Sectorrendementen wereldwijd in EUR Sector Financieel Consumentengoederen Gezondheidszorg Industrieel Consumptiegoederen Informatietechnologie Basismaterialen Telefonie Energie Nutsbedrijven

% 27,0 22,1 15,4 13,9 11,3 10,3 9,3 4,5 0,0 0,0

Vastrentende markten Het jaar 2012 kan worden gekenmerkt als een goed jaar voor beleggers in obligaties. Over de gehele linie daalden kapitaalmarktrentes en werden risicovergoedingen fors kleiner. Daarnaast was het een jaar waarin monetaire autoriteiten een nadrukkelijk stempel drukten op de gang van zaken en het algemene niveau van de rente. De tienjaars Duitse staatsrente daalde per saldo van 1,8% naar 1,3% en kwam structureel onder de inflatie uit. Dit is kenmerkend in een periode van financiële repressie, een fase waar de economie na de financiële crisis inmiddels is aanbeland. Ook voor bedrijfsleningen was 2012 een uitzonderlijk goed jaar. Kredietopslagen daalden sterk over de hele linie, waarbij achtergestelde leningen van financiële instellingen en bedrijven met een lage kredietwaardigheid het meest profiteerden.

Bron: MSCI, Bloomberg

Regionale aandelenrendementen in EUR Regio Wereld Noord-Amerika Europa Eurozone Japan Pacific uitgezonderd Japan Opkomende markten

% 14,0 13,0 17,3 19,3 6,5 22,7 16,4

Na een langdurige periode van onzekerheid begon 2012 met een kortstondige opleving. Redenen

Bron: MSCI, Bloomberg

17

de invoering van strengere kapitaaleisen onder Basel III laat nog tot 2019 op zich wachten. De vereiste pijnlijke overgang binnen het bankwezen zal zich echter dit jaar onvermijdelijk voortzetten.

hiervoor waren beter dan verwachte economische groeicijfers, een einde aan het hoofdstuk ‘faillissement van Griekenland’ en een enorme liquiditeitsinjectie van de ECB in de financiële sector. Een deel van dit geld werd door de banken aangewend om kortlopende staatsobligaties in Zuid-Europa te kopen. Hierdoor daalden de risicovergoedingen van deze staatsobligaties in de eerste maanden van 2012 fors. De euforie was echter van korte duur. De onrust kwam terug door onder andere de achteruitgang van de kredietwaardigheid van Spanje, verkiezingen in Griekenland en Frankrijk, het Ierse referendum over het ‘fiscal compact’ en de toenemende angst voor een bankrun in Zuid-Europa. Voorts moest Spanje om geld vragen voor haar financiële sector. Hierdoor liepen risicovergoedingen voor diverse zwakkere eurolanden in de zomer weer fors op.

Valutamarkten De euro apprecieerde tegenover de meeste valuta. De versterking had vooral in de tweede jaarhelft plaats; tegelijkertijd met het verminderen van de angst voor het uiteenvallen van de muntunie. De Fed kondigde aan zolang obligaties op te blijven kopen totdat de werkloosheid onder 6,5% zou zijn gezakt. Ook in Japan werd een verder verruimend monetair beleid gevoerd. De Amerikaanse dollar verzwakte per saldo met bijna 2% ten opzichte van de euro. Vóór de belangrijke uitspraken van ECB voorzitter Draghi eind juli stond de dollar nog op winst van meer dan 5%. De Japanse yen zakte over het jaar met meer dan 10% tegenover de euro. Ook de valuta van de belangrijkste opkomende markten waren relatief zwak.

Eind juli verlaagde de ECB naar aanleiding van economische groei en inflatieverwachtingen haar tarief met 0,25% naar 0,75%. Ook legde ECB voorzitter Draghi de basis voor een derde operatie (na de Securities Markets Programme en Long Term Refinancing Operation) om de relatief hoge rente voor probleemlanden omlaag te brengen. Begin september kwam het plan waarbij de ECB bereid is tot het opkopen van kortlopend staatspapier, Outright Monetary Transactions (OMT), met als voorwaarde dat alleen landen die een formeel beroep doen of hebben gedaan op steunfaciliteiten in aanmerking komen voor dit programma. In de tweede helft van het jaar kwam de kapitaalmarkt in rustiger vaarwater. De rente op de kapitaalmarkt daalde door verdere economische verslechtering (recessie). Risicovergoedingen voor Zuid-Europese staatsleningen daalden als gevolg van het aanwezige vangnet (ECB) en een zoektocht naar rendement van de diverse marktparticipanten.

Vooruitzichten 2013 lijkt nog een moeilijk jaar te worden voor de wereldeconomie. Op de laatste dag van 2012 heeft de Amerikaanse Senaat bijna 1,5% aan tijdelijke stimulering van de economie teruggedraaid. Mogelijk dat in de loop van het eerste kwartaal verdere besparingsmaatregelen genomen zullen worden. In de eurozone blijft het fiscale beleid onveranderd krap. Het effect van de terugtredende overheden is in het huidige tijdsgewricht groter dan voorheen gedacht, zo is in de afgelopen jaren gebleken. Met deze maatregelen, een sputterende Japanse economie en omschakelingen in het groeimodel van de grote opkomende landen, zal de economische groei in 2013 naar verwachting niet veel afwijken van de benedengemiddelde 3,0% van 2012. Met de onderbezetting van productiefactoren en de gebruikelijke vertraagde impact op het algemene prijsniveau is de verwachting dat wereldwijd de inflatie laag blijft.

Naarmate het jaareinde naderde nam de volatiliteit echter wat toe. De uitblijvende overeenstemming over de broodnodige bezuinigingen in de Verenigde Staten en de daardoor dreigende fiscal cliff zorgden voor onrust onder beleggers. Hoewel plannen voor een Europese bankenunie in 2013 verder vorm zullen krijgen, blijft de implementatie nog achterwege. Ook

De combinatie van liquiditeitssteun van centrale banken en de verbetering van economische

18

De intrinsieke waarde van Triodos Sustainable Bond Fund nam met EUR 49,9 miljoen toe tot EUR 193,2 miljoen.

indicatoren heeft het sentiment onder bedrijven en consumenten doen verbeteren. De zeer forse daling van de rente in zogenaamde risicolanden geeft aan dat het vertrouwen in de getroffen maatregelen groot is. De positieve aandelenkoersbeweging is de afgelopen periode meer gedreven door herwaardering dan door hogere bedrijfswinsten. Een verdere koersstijging op de beurzen zal ondersteund moeten worden door betere macro-economische data.

Beleggingsbeleid In het licht van de ontwikkelingen in de wereldeconomie en de Europese schuldencrisis, heeft het fonds gedurende 2012 een defensief oftewel ‘risk off’ beleggingsbeleid gevoerd. Het beleid ten aanzien van de aan- en verkoop van staatsobligaties is een gevolg van de tendensen die worden gezien in de economie zoals beschreven in de paragraaf macro-economie en vastrentende markten. Het fonds voerde in de eerste maanden in Duits, Nederlands en Oostenrijks staatspapier een actief durationbeleid, waardoor de duration (de mate van rentegevoeligheid van de portefeuille) van het fonds neutraal was ten opzichte van de duurzame index. Verschillende namen uit vooral Zuid-Europa werden na hernieuwde onderzoeken uit het Triodos Duurzame Beleggingsuniversum verwijderd en werden zodoende gedurende het jaar verkocht. In de loop van het jaar werden er door aanhoudende instroom liquide middelen in staats- en bedrijfsobligaties uit voornamelijk Noord-Europa geïnvesteerd. In staatsobligaties lag vooral de nadruk op Nederlandse, Oostenrijkse en Duitse staatsobligaties. Nieuwe bedrijfsobligaties bestonden onder andere uit DNB, Telenor, Compass, Rentokil en Dong Energy. Posities in Compagnie de Financement Foncier en Nationwide Building Society werden in looptijd verlengd.

De schuldenlast van de diverse eurolanden zal verder toenemen de komende jaren. Als gevolg hiervan verwachten we een voortgaande verslechtering van de kredietwaardigheid van diverse Europese landen. Wellicht heeft geen enkel euroland een AAA-rating meer aan het eind van 2013. Er wordt door de politiek achter de schermen hard gewerkt aan het oplossen van de problemen. Echter, vooralsnog zijn dit tijdelijke maatregelen die het daadwerkelijke schuldenprobleem niet oplossen. De verwachting is dat de ECB haar tarief verder zal verlagen richting 0% als gevolg van de verslechterende economische situatie in Europa. Verder wordt de kans hoog geacht dat in ieder geval Spanje een beroep gaat doen op het nieuwe opkoopprogramma van de ECB (OMT); op termijn zal Italië wellicht ook volgen. Gezien de inflatie, fiscale maatregelen, bezuinigingen, werkloosheid en het proces van het verder verminderen van schulden is de verwachting dat de rente nog enige tijd op een laag niveau zal bewegen. Buiten de eurozone is meer ruimte voor economische groei.

Resultaat Het defensieve beleid van het fonds, ingegeven door de structurele onzekerheden die zich nog in de wereldeconomie bevinden, heeft geleid tot een onderweging in obligaties van periferielanden in Europa en een overweging in solide staats- en bedrijfsobligaties. Hoewel in voorgaande jaren dit risk off beleid een goed rendement ten opzichte van de benchmark opleverde, bleef de performance van het fonds over 2012 achter bij de Triodos Sustainable Bond Index.

Beleggingen Triodos Sustainable Bond Fund Triodos Sustainable Bond Fund (R-dis) behaalde in 2012 op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van dividenden een rendement van 7,7%. De Triodos Sustainable Bond Index steeg met 8,5% en de referentie-index voor het fonds (60% iBoxx non-sovereigns en 40% iBoxx sovereigns) sloot het jaar 11,3% hoger af.

19

Verdeling naar risicocategorie, 31 december 2012

Verdeling naar duration, 31 december 2012

0-2 jaar 13,8%

AAA 62,1%

2-5 jaar 25,1%

AA 9,9%

5-10 jaar 48,6%

A 17,4%

10-15 jaar 10,1%

BBB 10.6%

> 15 jaar 2,4%

Bron: RBC Investor Services Bank

Bron: RBC Investor Services Bank

Top 5 bedrijfsobligaties, 31 december 2012

Top 5 staatsobligaties, 31 december 2012

Naam 

Naam

% van netto activa

2,250% Compagnie de Financement Foncier 2012 - 2015 4,375% Rabobank NV 2006 - 2021 3,625% UBI Banca SCRL 2009 - 2016 4,875% Svenska Handelsbanken 2009 - 2014 4,674% Telefonica 2007 - 2014

% van netto activa

3,400% Oostenrijkse staatsobligaties 2012-2022 4,300% Oostenrijkse staatsobligaties 2003-2014 3,500% Nederlandse staatsobligaties 2010-2020 4,850% Oostenrijkse staatsobligaties 2003-2026 4,000% Nederlandse staatsobligaties 2009-2019

3,4 2,5 2,2 1,8 1,8

Bron: RBC Investor Services Bank

6,5 4,1 3,7 3,7 3,5

Bron: RBC Investor Services Bank

Waardeontwikkeling Triodos Sustainable Bond Fund 190 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 dec-00

dec-02

dec-04

dec-06

dec-08

dec-10

dec-12

Bron: vwd group Triodos Sustainable Bond Fund (R-dis), inclusief kosten Benchmark: Triodos Sustainable Bond Index, exclusief kosten Referentie index: 60% iBoxx € Non-Sovereigns, 40% iBoxx € Sovereigns, exclusief kosten

20

omzet van een nieuwe innovatieve hartklep­ technologie achterbleef bij de verwachtingen. In de tweede helft van het jaar steeg de koers weer zodat het aandeel uiteindelijk het jaar positief afsloot. De sector kapitaalgoederen droeg in de verslagperiode positief bij. Gesteund door goede resultaten en signalen van toenemende investeringen in waterinfrastructuur resulteerde dit in interessante koersstijgingen van wateraandelen. Ook de sector grondstoffen, met daarin aandelen zoals DSM, droeg positief bij aan het resultaat.

Vooruitzichten Ondanks alle noodgrepen in 2012, zoals het ongelimiteerd opkopen van staatsleningen door de ECB (OMT), verandert er fundamenteel weinig in de EU met betrekking tot de aanpak van de Europese schuldencrisis. Er wordt stevig bezuinigd in Zuid-Europa, maar dat geeft de broodnodige fundamentele veranderingen nog geen vorm. Ook Noord-Europese landen als Nederland stellen fundamentele hervormingen uit zoals de aanpak van de woningmarkt. Het fonds gaat nog steeds uit van een lange periode met een lage rente en kiest daarom voor een defensieve positionering. Triodos Sustainable Bond Fund blijft ook in 2013 selectief in haar investeringsbeslissingen in deze onzekere tijden.

In de financiële sector lagen de Zuid-Europese banken aanvankelijk onder vuur. Na de acties van de ECB veerden de koersen weer op. Verder werd Standard Chartered beschuldigd van illegale transacties met Iran en dreigde daardoor haar banklicentie in de Verenigde Staten te verliezen. Echter door de onderwogen positie en het snelle koersherstel bleef de schade beperkt. Het aandeel is inmiddels verkocht en behoort ook niet meer tot het beleggingsuniversum.

Triodos Sustainable Equity Fund Triodos Sustainable Equity Fund (R-dis) behaalde in 2012 op basis van intrinsieke waarde en inclusief herbelegging van dividenden een rendement van 14,5%. De Triodos Sustainable Equities Index steeg met 16,1% en de MSCI World Index (inclusief herbelegging van bruto dividenden) boekte een winst van 14,8%.

De sectoren telecom en energie waren per saldo de hekkensluiters. In de telecomsector verslechterden de vooruitzichten en stond het hoge dividend onder druk. In de energie sector was de belangrijkste verklaring voor het achterblijven van het rendement te vinden. Traditionele energiemaatschappijen zoals Repsol en BG Group presteerden teleurstellend als gevolg van de zwakkere energievraag en daarmee gepaard gaande lage gasprijs. Deze aandelen werden verkocht omdat ze niet langer tot het beleggingsuniversum behoorden. Verder verbeterde in de laatste maand van het jaar het sentiment voor producenten van zonnecellen scherp. Gezien de eerder slechte financiële vooruitzichten van aandelen in deze industrie, werd in de portefeuille slechts een bescheiden positie in deze sector aangehouden. Door de felheid van het koersherstel leidde dit echter tot het achterblijven van het rendement. In de portefeuille hebben vooral in de tweede helft van het jaar aanzienlijke verschuivingen plaatsgevonden. Zo werden de middelen die vrij zijn gekomen uit de verkoop van banken- en energieaandelen herbelegd. Aandelen die nieuw

De intrinsieke waarde van Triodos Sustainable Equity Fund nam met EUR 24,4 miljoen toe tot EUR 191,5 miljoen. Beleggingsbeleid In het licht van de gematigde economische ontwikkeling bleven consumentgerelateerde sectoren opvallend sterk presteren en leverden daarmee de belangrijkste positieve bijdrage aan het resultaat. Vooral aandelen van ondernemingen die gespecialiseerd zijn in natuurlijke en biologische voeding en luxe consumptiegoederen zoals Hain Celestial en Inditex presteerden bovengemiddeld. Daarnaast stegen de koersen van Volkswagen en BMW op basis van de eerste positieve signalen over de Chinese economie. De sector gezondheidszorg bleef achter bij het gemiddelde, vooral als gevolg van het achterblijven van het aandeel Edwards Lifesciences. De koers daalde nadat bleek dat de

21

Resultaat

opgenomen werden, zijn National Bank of Canada en Canadian National Railway, Atlas Copco (compressoren), Sonova (gehoortoestellen) en WPP Group (advertising), Itron en Deutsche Telekom. Het belang in het aandeel First Solar werd fors uitgebreid. Verder werd er herbelegd in de sectoren kapitaalgoederen en financiële dienstverlening. Per saldo resteerde een saldo kasmiddelen van ongeveer 1,5%.

Het resultaat van het fonds bleef achter bij de Triodos Sustainable Equities Index. De grootste negatieve bijdrage aan het resultaat was afkomstig van de aandelenselectie in de energiesector. Het overwogen belang van de telecomsector had eveneens een nadelig effect op het resultaat. Dit werd grotendeels gecompenseerd door het overwogen belang in de sectoren consumenten­

Top 10 beleggingen, 31 december 2012 Naam

Land

Sector 

Google Diageo Vodafone Group Whole Foods Market Novo-Nordisk Simon Property Inditex Hain Celestial Group Ebay First Solar

Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Denemarken Verenigde Staten Spanje Verenigde Staten Verenigde Staten Verenigde Staten

Informatietechnologie Voedingsmiddelen Telecommunicatie Voedingsmiddelen Gezondheidszorg Financiële dienstverlening Consumptiegoederen Voedingsmiddelen Informatietechnologie Energie

% van netto activa 3,8 3,2 3,1 2,6 2,3 2,3 2,2 2,0 2,0 1,9

Bron: RBC Investor Services Bank

Waardeontwikkeling Triodos Sustainable Equity Fund 130 120 110 100 90 80 70 60 50 dec-00

dec-02

dec-04

dec-06

dec-08

Triodos Sustainable Equity Fund (R-dis), inclusief kosten Benchmark: Triodos Sustainable Equities Index, exclusief kosten Referentie index: MSCI World Index, exclusief kosten

22

dec-10

dec-12 Bron: vwd group

Verdeling naar sector, 31 december 2012 Sector 

bezuinigingen die hiermee naar verwachting gepaard gaan, kunnen leiden tot een economische groeiteruggang. Ook de groeiverwachtingen van China en de eurozone zullen een belangrijke rol spelen. In de portefeuille van het fonds wordt de voorkeur gegeven aan sterk gepositioneerde bedrijven met een solide financiële positie.

% van netto activa

Consumptiegoederen Informatietechnologie Gezondheidszorg Industrie Financiële dienstverlening Voedingsmiddelen Telecommunicatie Grondstoffen Nutsbedrijven Energie Luxegoederen en diensten Liquiditeiten

14,6 14,4 14,0 13,6 11,4 11,1 7,6 4,5 3,0 2,4 2,1 1,3

Triodos Sustainable Mixed Fund Inclusief het herbelegde dividend bedroeg het rendement van het Triodos Sustainable Mixed Fund (R-dis) in 2012 9,8%. De duurzame benchmark van het fonds behaalde in het verslagjaar een rendement van 11,6%. De benchmark bestaat voor 60% uit de Triodos Sustainable Bond Index, die met 8,5% toenam en voor 40% uit de Triodos Sustainable Equities Index, die met 16,1% steeg. De referentie index van het fonds steeg 12,7% in 2012. Het fondsvermogen van Triodos Sustainable Mixed Fund steeg in het verslagjaar met EUR 15,4 miljoen naar EUR 77,6 miljoen. Per 31 december 2012 had de portefeuille de volgende verdeling: aandelen 34,9%, obligaties 61,5% en liquiditeiten 3,6%.

Bron: RBC Investor Services Bank

Verdeling naar land, 31 december 2012 Land  Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk Overige Duitsland Nederland Zwitserland Zweden Frankrijk Spanje Denemarken

% van netto activa 40,9 14,8 11,9 7,7 5,6 4,5 4,1 3,8 3,7 3,0

Beleggingsbeleid Gedurende het jaar is de fundamentele visie geweest dat de wereldwijde economische groei zou vertragen vanwege de overheersende wens van schuldenafbouw bij zowel huishoudens, banken en bedrijven als in toenemende mate ook bij overheden. De resulterende wereldwijde economische groei onder het historische gemiddelde, gevoegd bij een al bestaande onderbenutting van productiefactoren, zou tegenvallende winstgroei veroorzaken. Beleid zou geen blijvend effect sorteren, terwijl zich op de agenda een groot aantal belangrijke hordes aandiende dat voor extra risico en risicoafkeer zou zorgen. Gegeven de visie is het beleggingsbeleid het gehele jaar defensief oftewel ‘risk off’ geweest met een onderwogen positie in aandelen ten opzichte van de benchmark van gemiddeld 5%. Vanwege het positieve momentum in aandelenmarkten in het eerste kwartaal is terughoudend met herbalancering omgegaan, waardoor de

Bron: RBC Investor Services Bank

goederen en gezondheidszorg. De aandelenselectie in sectoren als industrie, informatietechnologie en niet-duurzame consumptiegoederen had een positieve invloed op de performance. Vooruitzichten Het beurssentiment zal op korte termijn vooral bepaald worden door politieke onzekerheden, zoals die rondom de Amerikaanse fiscal cliff. De belastingmaatregelen en gedwongen overheids­

23

keuze voor een defensieve weging over de beleggingscategorieën. Gemiddeld genomen over het hele jaar heeft de onderweging van aandelen negatief bijgedragen aan het resultaat in vergelijking met de benchmark, hoewel zowel met aandelen als met obligaties over het jaar goede rendementen geboekt werden. De timing van de herbalancering in de aandelenweging beperkte de negatieve bijdrage licht. Ook door de aangehouden liquiditeiten bleef het resultaat van het verdelingsbeleid voor beleggingscategorieën achter. De bijdrage van de aandelen- en de obligatieselectie was over het jaar per saldo neutraal.

aandelenweging toenam. Begin april is de opgelopen aandelenweging omlaag gebracht; ons oordeel was immers dat financiële markten de economische vooruitzichten op dat moment te positief beoordeelden. Na een koerscorrectie werd in de zomer het aandelendeel weer opgehoogd tot de beoogde 5% onderweging. In de loop van het tweede halfjaar bleek steeds duidelijker wat de impact van de reddingsacties en monetaire stimulansen van de centrale banken was. Hoewel de economie met de genomen maatregelen niet blijvend geholpen was, vormde ze wel de belangrijkste drijfveer achter koersstijgingen van meer en minder risicovolle beleggingscategorieën. In de verwachting van een continuering van ruim monetair beleid is daarom besloten de liquiditeiten­ positie te halveren en om te zetten in obligatie­ beleggingen.

Vooruitzichten De portefeuille zal in 2013 van start gaan met een overweging in vastrentende waarden en een onderweging in aandelen. De westerse wereld wordt sinds de financiële crisis van 2008 gedomineerd door de wens van schuldenafbouw, lage economische groei en lage inflatie. Centrale banken voeren een verruimend monetair beleid, maar hogere economische groei lijkt nog ver weg. De

Resultaat Het rendement van Triodos Sustainable Mixed Fund bleef achter bij de benchmark. De underperformance kan verklaard worden uit de Waardeontwikkeling Triodos Sustainable Mixed Fund 160 150 140 130 120 110 100 90 80 dec-00

dec-02

dec-04

dec-06

dec-08

dec-10

dec-12

Bron: vwd group Triodos Sustainable Mixed Fund (R-dis), inclusief kosten Benchmark: 60% Triodos Sustainable Bond Index, 40% Triodos Sustainable Equities Index, exclusief kosten Referentie index: 36% iBoxx € Non-Sovereigns, 24% iBoxx € Sovereigns, 40% MSCI World Index, exclusief kosten

24

Verdeling naar beleggingen, 31 december 2012

eurozone en het financiële systeem verkeren in een onzekere periode waarin kapitaalbehoud bij veel beleggers het uitgangspunt is. Als gevolg hiervan zijn de beleggingscategorieën die geassocieerd kunnen worden met kapitaalbehoud (liquiditeiten en vastrentende waarden) historisch duur. Ondanks deze hoge waardering wordt met het oog op de korte termijn onzekerheden en fragiele economische groei de overwogen positie in vastrentende waarden bij aanvang van 2013 gehandhaafd.

Obligaties 61,5% Aandelen 34,9% Liquiditeiten 3,6%

Bron: RBC Investor Services Bank

Triodos Sustainable Pioneer Fund In de verslagperiode steeg de intrinsieke waarde van Triodos Sustainable Pioneer Fund (R-cap) met 5,7%. De Triodos Sustainable Pioneers Index behaalde een rendement van 15,4%. De referentie index steeg met 8,3%. Het fondsvermogen van Triodos Sustainable Pioneer Fund steeg met EUR 3,5 miljoen naar EUR 40,8 miljoen.

Top 5 aandelenbeleggingen, 31 december 2012 Naam

Land

% van netto activa

Google Verenigde Staten Diageo Verenigd Koninkrijk Vodafone Group Verenigd Koninkrijk Whole Foods Market Verenigde Staten Simon Property Verenigde Staten

1,3 1,1 1,1 0,9 0,8

Beleggingsbeleid Gedurende een groot deel van 2012 is een overwogen positie aangehouden van de thema’s Gezond Leven en Schone Aarde, dit vooral op grond van risicoprofiel en economische gevoeligheid. Door verbreding van het universum werd in het tweede halfjaar geleidelijk de onderweging van het thema Klimaatbescherming verkleind. Door de selectie van interessante duurzame ondernemingen werd de positie in MVO Koplopers naar een overweging gebracht.

Bron: RBC Investor Services Bank

Top 5 bedrijfsobligaties, 31 december 2012 Naam 

% van netto activa

2.250% Compagnie de Financement Foncier 2012 – 2015 4.375% Rabobank NV 2006 – 2021 3.000% Teliasonera 2012 – 2027 3.625% UBI Banca 2009 – 2016 2.750% Hammerson 2012 – 2019

2,8 1,8 1,5 1,4 1,3

Aandelen in het thema Schone Aarde leverden de hoogste bijdrage aan het resultaat. Beleggers toonden vooral interesse in wateraandelen. Goede bedrijfsresultaten, een aantrekkende (Amerikaanse) onroerend goedmarkt en signalen van toenemende investeringen in waterinfrastructuur resulteerden in interessante koersstijgingen. Ook aandelen van gespecialiseerde recyclingbedrijven stegen. Metaalrecycler Sims Metal Management had last van dalende grondstofprijzen en daalde in koers. Aanvullend werd belegd in waterbedrijf Xylem, luchtzuiveraar Ceco Environmental en Tomra Systems (inname-apparatuur voor emballage). Het

Bron: RBC Investor Services Bank

Top 5 staatsobligaties, 31 december 2012 Naam 

% van netto activa

4.000% Oostenrijkse staatsobligaties 2006-2016 4.000% Nederlandse staatsobligaties 2009-2019 3.750% Nederlandse staatsobligaties 2006-2023 3.750% Duitse staatsobligaties 2006-2017 3.500% Nederlandse staatsobligaties 2010-2020

7,4 3,5 3,3 3,1 2,3

Bron: RBC Investor Services Bank 25

hartkleppen. In deze groep werd aanvullend belegd in Zimmer Holding, Smith & Nephew en Gettinge. Aandelen in healthcare services en consumer care stonden onder druk als gevolg van de zwakke macro-economische ontwikkeling en bezuiniging op overheidsbudgetten.

belang in Waste Management werd verkocht. Binnen het thema Klimaatbescherming was sprake van een gemengd beeld. Het koersverloop van bedrijven gericht op energie-opwekking was tegenvallend. Vooral aandelen van producenten van windturbines en machines voor de fabricage van zonnecellen daalden fors. De weging van beide sectoren werd verkleind. Door de bestaande overcapaciteit daalden ook aandelenkoersen van fabrikanten van zonnepanelen. Het koersverloop van aandelen gericht op energiebesparing, zoals ledproducent Cree en ‘smart meter’ producent Itron, was duidelijk beter. Het belang in deze sector werd uitgebreid met bedrijven als Dialight en Veeco Instruments. Het Duitse Elster, producent van gasen elektriciteitsmeters, werd overgenomen door Melrose Plc.

De meeste aandelen in het thema MVO Koplopers realiseerden forse koersstijgingen. Bij de makers van natuurlijke schoonheidsproducten was dit het gevolg van de sterke executie van het management in combinatie met de opwaartse trend in natuurlijke verzorgingsproducten. De positie in koffiebrander Green Mountain Coffee Roasters werd, op grond van toegenomen concurrentiedruk, verkocht. Belegd werd in Kingspan Group (duurzame bouwproducten) en Tesla Motors (elektrische auto’s). Resultaat

In het thema Gezond Leven profiteerden bedrijven als Hain Celestial en Sunopta van de toenemende consumentenvraag naar gezonde en biologische producten. Na forse koersstijgingen werd het belang in deze bedrijven verkleind. De groep medische apparatuur droeg eveneens bij aan de goede resultaten, vooral door de positieve ontwikkeling van Edwards Lifesciences, marktleider in kunstmatige

Het beleggingsresultaat van het fonds bleef achter bij de benchmark en de referentie index. Het resultaat ten opzichte van de referentie index bleef vooral achter door de tegenvallende koersontwikkeling van aandelen binnen het thema Klimaatbescherming. De keuze voor onderweging van dit thema woog onvoldoende op tegen de relatief

Waardeontwikkeling Triodos Sustainable Pioneer Fund 120 110 100 90 80 70 60 50 40 mrt-07

dec-07

dec-08

dec-09

dec-10

dec-11

dec-12

Bron: vwd group Triodos Sustainable Pioneer Fund (R-cap), inclusief kosten Benchmark: Triodos Sustainable Pioneers Index, exclusief kosten Referentie index: 30% FTSE Environmental Opportunities All-Share Index, 30% Wilderhill New Energy Global Innovation Index, 30% MSCI World Healthcare Equipment & Services Index, 10% MSCI Small Cap World Index, exclusief kosten

26

hoge weging van aandelen gericht op energieopwekking. Deze aandelen daalden fors. Aandelen in de thema’s Schone Aarde en MVO Koplopers presteerden bovengemiddeld, terwijl het resultaat van het thema Gezond Leven licht achterbleef.

Verdeling naar thema, 31 december 2012 Thema 

% van netto activa

Gezond Leven Schone Aarde Klimaatbescherming MVO Koplopers Liquiditeiten

33,4 28,5 22,1 13,2 2,8

Vooruitzichten Politieke onzekerheden, zoals die rondom de Amerikaanse fiscal cliff, zullen in de komende maanden het beurssentiment belangrijk bepalen. Ook de economische groeiverwachtingen van China en de eurozone zullen hierbij een rol spelen. Door de herverkiezing van president Obama zijn de vooruitzichten voor aandelen binnen het thema Klimaatbescherming verbeterd. Hierop is geanticipeerd door aanvullende belegging in bedrijven gericht op energiebesparing en – efficiency. De voorkeur zal vooral uit blijven gaan naar financieel gezonde ondernemingen met een houdbaar concurrentievoordeel. Het fonds heeft een sterke basis hiervan in de thema’s Gezond Leven en Schone Aarde, de economisch minst gevoelige thema’s.

Bron: RBC Investor Services Bank

Verdeling naar land, 31 december 2012 Land 

% van netto activa

Verenigde Staten Overige Zwitserland Duitsland Verenigd Koninkrijk Zweden Japan Canada Brazilië Frankrijk

49,3 18,2 7,6 6,2 4,0 3,6 3,0 3,0 2,7 2,4

Bron: RBC Investor Services Bank

Top 10 beleggingen, 31 december 2012 Naam

Land

Thema

Fresenius Medical Care Pentair Getinge Stericycle LKQ Edwards Lifesciences Xylem Natura Cosmeticos Varian Medical Systems Itron

Duitsland Zwitserland Zweden Verenigde Staten Verenigde Staten Verenigde Staten Verenigde Staten Brazilië Verenigde Staten Verenigde Staten

Gezond Leven Klimaatbescherming Gezond Leven Schone Aarde Schone Aarde Gezond Leven Schone Aarde MVO Koplopers Gezond Leven Schone Aarde

Bron: RBC Investor Services Bank

27

% van netto activa 5,0 3,7 3,6 2,9 2,9 2,8 2,8 2,7 2,6 2,5

Risico

- Triodos Sustainable Mixed Fund belegt hoofdzakelijk in aandelen van grote beursgenoteerde ondernemingen en in bedrijfs- en staatsobligaties. - Triodos Sustainable Pioneer Fund belegt hoofdzakelijk in aandelen van kleine en middelgrote beursgenoteerde ondernemingen.

Triodos SICAV I streeft naar vermogensgroei op de langere termijn. Uitgangspunt van het beleggingsbeleid van elk subfonds is dat bij de selectie van beleggingen de factoren “People, Planet en Profit” worden beoordeeld. Hierbij staat “Profit” voor een verantwoord rendement en risico. “People” staat voor menswaardigheid, voor verantwoord omgaan met medewerkers, klanten, leveranciers en de sociale omgeving waarin wordt geopereerd. “Planet” staat voor aandacht voor duurzaamheid, voor verantwoord omgaan met natuurlijke hulpbronnen, afval en de omgeving. Het beleggingsuniversum wordt bepaald door de factoren People en Planet. Binnen het beleggingsuniversum worden de uiteindelijke beleggingskeuzes gemaakt op basis van de factor Profit.

De subfondsen zijn onderhevig aan marktrisico, oftewel het risico uit hoofde van prijswijzigingen van de beleggingen. De omvang van dit risico neemt toe naarmate de beweeglijkheid van de koersen groter is. Door middel van een zorgvuldige selectie en spreiding van de beleggingen van de fondsen wordt het marktrisico gemitigeerd. Ondanks dit beleid kan niet worden uitgesloten dat een belegging een tegenvallende ontwikkeling te zien geeft. Het door Triodos SICAV I gehanteerde beleggingsuniversum is geen afspiegeling van de diverse landenindices. Het resultaat van de subfondsen kan van deze indices dan ook tijdelijk zowel in positieve als in negatieve zin afwijken. Triodos SICAV I belegt niet in derivaten. Beleggingen kunnen zowel in euro als in vreemde valuta luiden. De aan deze beleggingen verbonden valutarisico’s worden in principe niet afgedekt. Indien daar echter naar de mening van de directie aanleiding toe bestaat, zal Triodos SICAV I maatregelen treffen om deze risico’s te beperken. Voor een nadere uiteenzetting van de risico’s wordt verwezen naar het prospectus.

De subfondsen hebben geen specifieke sectorfocus. De subfondsen beleggen hoofdzakelijk in de landen van de Europese Unie, de Verenigde Staten en Japan. De aard van de vermogenswaarden waarin wordt belegd, en daarmee het risico- en rendementsprofiel, is verschillend per subfonds. - Triodos Sustainable Bond Fund belegt hoofdzakelijk in bedrijfs- en staatsobligaties. - Triodos Sustainable Equity Fund belegt hoofdzakelijk in aandelen van grote beursgenoteerde ondernemingen.

86%

Luxemburg, maart 2013 De directie van Triodos SICAV I Pierre Aeby (voorzitter) Patrick Goodman Odilon de Groote Michael Jongeneel (vanaf 1 februari 2012) Olivier Marquet Emiel Roozen Albert van Zadelhoff

van de bedrijven in het universum werd een dialoog mee gevoerd

28

Algemene gegevens Triodos SICAV I is een beleggingsmaatschappij waarop het recht van het Groothertogdom Luxemburg van toepassing is en valt onder Deel I van de Wet van 17 december 2010 betreffende instellingen voor collectieve belegging.

Triodos SICAV I en bij Triodos Bank: www.triodos.com, www.triodos.nl, www.triodos.be of www.triodos.de.

Triodos SICAV I is gestructureerd als een paraplufonds, waardoor beleggers toegang kunnen krijgen tot diverse subfondsen. Tot dusver heeft Triodos SICAV I de volgende subfondsen geïntroduceerd: - Triodos Sustainable Bond Fund (geïntroduceerd op 16 juli 2007) - Triodos Sustainable Equity Fund (geïntroduceerd op 16 juli 2007) - Triodos Sustainable Mixed Fund (geïntroduceerd op 25 juni 2010) - Triodos Sustainable Pioneer Fund (geïntroduceerd op 12 maart 2007)

Met de wet van 21 juni 2005 (de Wet) is de Europese richtlijn 2003/48/EC betreffende belastingheffing op inkomsten uit spaartegoeden in de vorm van rente (de ‘Spaarrichtlijn’) verankerd in de Luxemburgse wet.

Spaarrichtlijn

De Spaarrichtlijn heeft betrekking op betalingen in de vorm van rente-uitkeringen uit hoofde van de schuldvorderingen (belastbaar inkomen) die in een lidstaat van de Europese Unie (een Lidstaat) worden gedaan aan personen (Begunstigden) die woonachtig zijn in een andere Lidstaat. Volgens de Spaarrichtlijn moeten Lidstaten aan de belastingautoriteiten van de Lidstaat van de Begunstigde informatie verschaffen over de uitkering van Belastbare Inkomsten die heeft plaatsgevonden en over de identiteit van de betreffende Begunstigden (Uitwisseling van Informatie). Oostenrijk, België en Luxemburg hebben besloten om in plaats hiervan gedurende een overgangsperiode bronbelasting in te houden op Belastbare Inkomsten die worden uitgekeerd. Andere landen, waaronder de Zwitserse Confederatie, afhankelijke of geassocieerde gebieden van de Lidstaten, het prinsdom Monaco, het prinsdom Liechtenstein, het prinsdom Andorra en de republiek San Marino, hebben eveneens maatregelen genomen die vergelijkbaar zijn met de Uitwisseling van Informatie of de heffing van bronbelasting.

Het boekjaar van Triodos SICAV I begint elk jaar op 1 januari en eindigt op 31 december van datzelfde jaar. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt elk jaar op de derde woensdag van de maand april gehouden in de stad Luxemburg, op een plaats die wordt vermeld in de oproeping voor de vergadering. Als die derde woensdag geen werkdag is wordt de vergadering gehouden op de eerstvolgende werkdag. Een oproeping voor de algemene vergadering van aandeelhouders zal ten minste acht dagen voor de vergadering worden gezonden aan elke geregistreerde aandeelhouder en zal voor zover vereist volgens de Luxemburgse wet worden gepubliceerd in de Mémorial.

Op grond van de nationale wetgeving was voor de periode van 1 juli 2008 tot en met 30 juni 2011 het tarief voor de bronbelasting in Luxemburg vastgesteld op 20%. Per 1 juli 2011 is het tarief verhoogd naar 35%.

Triodos SICAV I publiceert jaarlijks een uitvoerig gecontroleerd verslag. Triodos SICAV I publiceert tevens halfjaarberichten. Jaarverslagen zullen binnen vier maanden en halfjaarberichten binnen twee maanden vanaf de publicatiedatum worden toegezonden aan geregistreerde aandeelhouders. Verslagen en halfjaarberichten zijn tevens voor iedereen kosteloos verkrijgbaar bij de statutaire zetel van

Volgens artikel 9 van de Wet zal echter geen bronbelasting worden ingehouden als de Begunstigde het betaalkantoor expliciet schriftelijk toestemming geeft om over te gaan tot de Uitwisseling van Informatie.

29

Naam van het subfonds

Fiscale status m.b.t. inkoop

Fiscale status m.b.t. uitkeringen

I O I O

I O I O

Triodos Sustainable BondFund Triodos Sustainable Equity Fund Triodos Sustainable Mixed Fund Triodos Sustainable Pioneer Fund

Toegepaste methode voor het bepalen van de status

Status geldig sinds

Prospectus Prospectus Prospectus Prospectus

16 juli 2007 16 juli 2007 31 december 2011 12 maart 2007

I = binnen toepassingsgebied van de Wet O = buiten toepassingsgebied van de Wet

verslag van 2012 maakt Triodos Bank gebruik van de derde generatie richtlijnen die in oktober 2006 zijn gepubliceerd door GRI en de nieuwe versie van de Financial Services Sector Supplement van de GRI uit 2008. Meer informatie over GRI en de richtlijnen staat op www.globalreporting.org. Verdere gegevens over de maatschappelijke en milieu prestaties van Triodos Bank en haar beleggingsfondsen zijn te vinden in het jaarverslag van Triodos Bank.

Dividenden die worden uitgekeerd door Triodos SICAV I zullen vallen onder de Spaarrichtlijn als meer dan 15% van de activa van de betreffende portefeuille zijn belegd in schuldvorderingen (zoals gedefinieerd in de wet). Aflossingsopbrengsten die door aandeelhouders worden gerealiseerd bij de verkoop van aandelen vallen binnen het toepassingsgebied van de Spaarrichtlijn als meer dan 25% van de activa van het betreffende subfonds zijn belegd in schuldvorderingen.

Triodos Investment Management BV is aangesloten bij de Stichting Klachteninstituut Financiële Dienstverlening.

Triodos SICAV I mag een aanvraag voor aandelen weigeren als de belegger die de aanvraag doet de Triodos SICAV I niet alle volgens de Wet vereiste informatie naar tevredenheid verschaft.

Klimaatneutraal ondernemen

Duurzaamheidverslaglegging

Triodos Bank is volledig CO2-neutraal. Het beleid van de bank is gericht op het verminderen van broeikasgassen. Daarbij worden drie stappen onderscheiden. Ten eerste streeftde bank ernaar zoveel mogelijk energiebesparende maatregelen te nemen. Ten tweede wordt het resterende noodzakelijke energieverbruik, waar mogelijk, betrokken uit duurzame bronnen. Ten derde wordt het restant aan CO2-emissie gecompenseerd door CO2-credits te kopen. 50% van de CO2 emissie is gecompenseerd in Gold Standard emissie reductie projecten en de andere 50% in Verified Carbon Standard (VCS) duurzame bosprojecten. Binnen Triodos Bank wordt het gebruik van vluchtige organische stoffen en stoffen die de ozonlaag afbreken zoveel mogelijk vermeden.

Alle beleggingsfondsen rapporteren afzonderlijk over hun resultaten in een jaar verslag. De medewerkers die betrokken zijn bij het beheer van de fondsen zijn in dienst bij Triodos Bank. Alle aspecten van sociaal beleid, waaronder ook het beloningsbeleid, worden verantwoord in het jaar verslag 2012 van Triodos Bank. Het jaar verslag van Triodos Bank is een integraal duurzaamheidverslag. Bij het opstellen van dit verslag wordt gebruik gemaakt van de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI). Deze richtlijnen bieden een internationaal consistent verslagleggingsraamwerk voor informatie over de resultaten van een onderneming, in het bijzonder op het gebied van maatschappelijke en milieuaspecten. Voor het

30

Jaarrekening 2012 Triodos SICAV I

Pagina

Balans geconsolideerd Triodos Sustainable Bond Fund Triodos Sustainable Equity Fund Triodos Sustainable Mixed Fund Triodos Sustainable Pioneer Fund

32 33 34 35 36

Resultatenoverzicht en overzicht van vermogensmutaties geconsolideerd Triodos Sustainable Bond Fund Triodos Sustainable Equity Fund Triodos Sustainable Mixed Fund Triodos Sustainable Pioneer Fund

37 38 39 40 41

Triodos Sustainable Bond Fund Mutaties in het aantal uitstaande aandelen 42 Kerncijfers 42 Overzicht beleggingen 43 Geografische en sector verdeling portefeuille 46 Triodos Sustainable Equity Fund Mutaties in het aantal uitstaande aandelen 47 Kerncijfers 47 Overzicht beleggingen 48 Geografische en sector verdeling portefeuille 52 Triodos Sustainable Mixed Fund Mutaties in het aantal uitstaande aandelen 53 Kerncijfers 53 Overzicht beleggingen 54 Geografische en sector verdeling portefeuille 60 Triodos Sustainable Pioneer Fund Mutaties in het aantal uitstaande aandelen 61 Kerncijfers 61 Overzicht beleggingen 62 Geografische en sector verdeling portefeuille 65 Toelichting op de jaarrekening

66

31

Balans per 31 december 2012 Geconsolideerd

(bedragen in EUR)

Toelichting

Activa Effectenportefeuille tegen marktwaarde Banktegoeden Vorderingen uit hoofde van verkoop van beleggingen Vorderingen uit hoofde van verkoop van aandelen Te ontvangen rente en dividenden Oprichtingskosten Overige activa

(2a)

(2d)

Totaal activa Passiva Debetstand bij bank Verschuldigd uit hoofde van aankoop van beleggingen Verschuldigd uit hoofde van inkoop van aandelen Verschuldigde beheervergoeding en service fee Verschuldigde belastingen en kosten Overige passiva Totaal passiva Totale netto activa

(4) (6)

31 december 2012

31 december 2011

31 december 2010

488.486.226 8.922.276 – 3.974.423 4.616.550 – 114.266

397.623.192 10.082.470 787.889 601.316 3.835.306 6.411 70.498

420.031.121 7.994.999 1.151.117 1.812.361 4.182.920 21.395 24.627

506.113.741

413.007.082

435.218.540

– – 685.437 1.072.080 1.231.961 257

– – 953.200 1.279.834 895.936 9.976

17 1.138.395 3.005.895 2.636.435 323.245 9.902

2.989.735

3.138.946

7.113.889

503.124.006

409.868.136

428.104.651

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

32

Balans per 31 december 2012 Triodos Sustainable Bond Fund 31 december 2012

31 december 2011

31 december 2010

Activa Effectenportefeuille tegen marktwaarde (2a) Banktegoeden Vorderingen uit hoofde van verkoop van beleggingen Vorderingen uit hoofde van verkoop van aandelen Te ontvangen rente en dividenden Overige activa

185.481.111 2.986.034 – 2.348.254 3.426.884 –

139.016.770 2.564.361 – 317.336 2.711.018 –

136.153.295 1.609.483 1.151.117 591.777 3.204.572 –

Totaal activa

194.242.283

144.609.485

142.710.244

– 251.289 260.158 506.090

– 633.203 371.552 301.790

1.138.395 144.222 647.937 115.866

1.017.537

1.306.545

2.046.420

193.224.746

143.302.940

140.663.824

148.870,000 28.650,000 653.000,338 5.412.404,668

100.000,000 – 474.255,327 4.304.520,294

100.000,000 – 444.960,477 4.395.701,230

32,85 25,48 32,41 30,75

30,41 – 30,10 29,27

29,02 – 28,79 28,43

(bedragen in EUR)

Toelichting

Passiva Verschuldigd uit hoofde van aankoop van beleggingen Verschuldigd uit hoofde van inkoop van aandelen Verschuldigde beheervergoeding en service fee Verschuldigde belastingen en kosten

(4) (6)

Totaal passiva Totale netto activa

Aantal uitstaande aandelen Categorie I - Kapitalisatie Categorie I - Distributie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie Intrinsieke waarde per aandeel Categorie I - Kapitalisatie Categorie I - Distributie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening,

33

Balans per 31 december 2012 Triodos Sustainable Equity Fund

(bedragen in EUR)

Toelichting

Activa Effectenportefeuille tegen marktwaarde Banktegoeden Vorderingen uit hoofde van verkoop van aandelen Te ontvangen rente en dividenden Overige activa

(2a)

Totaal activa Passiva Debetstand bij bank Verschuldigd uit hoofde van inkoop van aandelen Verschuldigde beheervergoeding en service fee Verschuldigde belastingen en kosten Overige passiva

(4) (6)

Totaal passiva Totale netto activa

Aantal uitstaande aandelen Categorie I - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie Categorie Z - Kapitalisatie Intrinsieke waarde per aandeel Categorie I - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie Categorie Z - Kapitalisatie

31 december 2012

31 december 2011

31 december 2010

188.901.216 2.485.404 1.102.194 233.981 89.034

164.390.170 3.280.405 213.969 389.730 60.336

179.157.103 4.795.116 767.884 189.911 19.864

192.811.829

168.334.610

184.929.878

– 262.822 394.702 664.214 225

– 239.920 563.275 466.949 9.967

15 2.698.757 1.137.539 172.268 9.902

1.321.963

1.280.111

4.018.481

191.489.866

167.054.499

180.911.397

513.362,061 1.071.665,428 6.774.886,299 1,040

375.441,627 1.009.490,450 6.918.445,882 –

378.135,463 1.003.023,208 7.164.717,305 –

22,55 22,08 23,06 24,92

19,61 19,28 20,27 –

20,55 20,28 21,33 –

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

34

Balans per 31 december 2012 Triodos Sustainable Mixed Fund*

(bedragen in EUR)

Toelichting

Activa Effectenportefeuille tegen marktwaarde Banktegoeden Vorderingen uit hoofde van verkoop van aandelen Te ontvangen rente en dividenden Overige activa

(2a)

Totaal activa Passiva Debetstand bij bank Verschuldigd uit hoofde van inkoop van aandelen Verschuldigde beheervergoeding en service fee Verschuldigde belastingen en kosten Overige passiva

(4) (6)

Totaal passiva Totale netto activa

Aantal uitstaande aandelen Categorie I - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie Intrinsieke waarde per aandeel Categorie I - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie

31 december 2012

31 december 2011

31 december 2010

74.715.927 1.976.084 325.015 941.170 20.401

57.936.020 3.793.791 28.879 719.750 7.681

59.597.304 111.707 36.382 777.647 2.172

77.978.597

62.486.121

60.525.212

– 146.189 232.794 26.612 32

– 23.111 149.276 122.553 9

2 59.237 280.887 29.248 –

405.627

294.949

369.374

77.572.970

62.191.172

60.155.838

12.000,000 276.482,691 2.384.191,155

– 90.702,841 2.217.912,356

– 5.963,717 2.245.447,760

26,57 28,27 29,12

– 25,73 26,99

– 25,35 26,72

* Geïntroduceerd op 25 juni 2010. De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

35

Balans per 31 december 2012 Triodos Sustainable Pioneer Fund 31 december 2012

31 december 2011

31 december 2010

Activa Effectenportefeuille tegen marktwaarde (2a) Banktegoeden Vorderingen uit hoofde van verkoop van beleggingen Vorderingen uit hoofde van verkoop van aandelen Te ontvangen rente en dividenden Oprichtingskosten (2d) Overige activa

39.387.972 1.474.754 198.960 14.515 4.831

36.280.232 443.913 787.889 41.132 14.808 6.411 2.481

45.123.419 1.478.693 – 416.318 10.790 21.395 2.591

Totaal activa

41.081.032

37.576.866

47.053.206

25.137 184.426 35.045

56.966 195.731 4.644

103.679 570.072 5.863

244.608

257.341

679.614

40.836.424

37.319.525

46.373.592

1,000 2.044.955,251

1,000 1.975.355,500

1,000 1.957.099,812

21,90 19,97

20,36 18,89

24,96 23,70

(bedragen in EUR)

Toelichting

Passiva Verschuldigd uit hoofde van inkoop van aandelen Verschuldigde beheervergoeding en service fee Verschuldigde belastingen en kosten

(4) (6)

Totaal passiva Totale netto activa

Aantal uitstaande aandelen Categorie P - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie Intrinsieke waarde per aandeel Categorie P - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

36

Resultatenoverzicht en overzicht van vermogensmutaties voor het boekjaar tot en met 31 december 2012 Geconsolideerd jan. 1, 2012 dec. 31, 2012

jan. 1, 2011 dec. 31, 2011

jan. 1, 2010 dec. 31, 2010

409.868.136

428.104.651

69.324.195

4.247.343 7.330.170 – 5.955

5.653.317 6.655.242 22.415 22.078

1.932.088 3.790.101 863 11.679

11.583.468

12.353.052

5.734.731

Kosten Beheervergoeding (4.1) Service fees (4.2) Inschrijvingsbelasting (6) Bankkosten en vergoedingen aan correspondenten Bankrente Afschrijving oprichtingskosten (2d) Overige kosten

5.398.539 659.121 229.283 55 1.193 6.411 –

5.018.218 743.166 204.513 120 – 14.983 144

3.099.122 452.231 161.224 30 801 14.983 12.068

Totale kosten

6.294.602

5.981.144

3.740.459

Netto inkomsten/(verlies) uit beleggingen

5.288.866

6.371.908

1.994.272

(4.006.352) (266.571)

(1.732.150) (242.289)

110.393 (240.086)

1.015.943

4.397.469

1.864.579

Mutatie in netto ongerealiseerde waarde­ vermeerdering/ (-vermindering) van beleggingen

44.090.223

(16.721.707)

19.476.935

Netto toename/(vermindering) netto activa als gevolg van beleggingsactiviteiten

45.106.166

(12.324.238)

21.341.514

Ontwikkeling van het kapitaal Inschrijving op aandelen Inkoop van eigen aandelen Betaald dividend

108.711.025 (55.082.474) (5.478.847)

47.317.234 (51.091.759) (2.137.752)

366.157.110 (28.718.168) –

Netto activa ultimo jaar

503.124.006

409.868.136

428.104.651

(bedragen in EUR)

Toelichting

Netto activa aan het begin van het jaar Inkomsten Dividenden Rente op obligaties Bankrente Overige inkomsten

(2e) (2e)

Totale inkomsten

Netto gerealiseerde winst/(verlies) op verkoop van beleggingen Netto gerealiseerd (verlies) op valutatransacties Netto gerealiseerde winst

(2b)

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening. 37

Resultatenoverzicht en overzicht van vermogensmutaties voor het boekjaar tot en met 31 december 2012 Triodos Sustainable Bond Fund jan. 1, 2012 dec. 31, 2012

jan. 1, 2011 dec. 31, 2011

jan. 1, 2010 dec. 31, 2010

143.302.940

140.663.824

12.006.664

5.910.011 – –

5.278.056 3.819 16.827

3.120.612 347 2.685

5.910.011

5.298.702

3.123.644

1.668.400 222.539 85.120 1.181

1.395.073 211.540 69.127 –

791.522 120.978 53.589 131

Totale kosten

1.977.240

1.675.740

966.220

Netto inkomsten/(verlies) uit beleggingen

3.932.771

3.622.962

2.157.424

204.653 (3)

(90.340) (2)

284.060 –

Netto gerealiseerde winst

4.137.421

3.532.620

2.441.484

Mutatie in netto ongerealiseerde waarde­ vermeerdering/ (-vermindering) van beleggingen

8.309.167

2.679.893

(3.064.446)

12.446.588

6.212.513

(622.962)

Ontwikkeling van het kapitaal Inschrijving op aandelen Inkoop van eigen aandelen Betaald dividend

55.016.464 (14.124.015) (3.417.231)

15.251.470 (16.999.582) (1.825.285)

138.043.022 (8.762.900) –

Netto activa ultimo jaar

193.224.746

143.302.940

140.663.824

(bedragen in EUR)

Toelichting

Netto activa aan het begin van het jaar Inkomsten Rente op obligaties Bankrente Overige inkomsten

(2e)

Totale inkomsten Kosten Beheervergoeding Service fees Inschrijvingsbelasting Bankrente

Netto gerealiseerde winst/(verlies) op verkoop van beleggingen Netto gerealiseerd (verlies) op valutatransacties

(4.1) (4.2) (6)

(2b)

Netto toename/(vermindering) netto activa als gevolg van beleggingsactiviteiten

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

38

Resultatenoverzicht en overzicht van vermogensmutaties voor het boekjaar tot en met 31 december 2012 Triodos Sustainable Equity Fund jan. 1, 2012 dec. 31, 2012

jan. 1, 2011 dec. 31, 2011

jan. 1, 2010 dec. 31, 2010

167.054.499

180.911.397

22.065.147

3.415.435 – 5.955

3.982.590 13.323 750

1.463.036 331 8.205

Totale inkomsten

3.421.390

3.996.663

1.471.572

Kosten Beheervergoeding (4.1) Service fees (4.2) Inschrijvingsbelasting (6) Bankkosten en vergoedingen aan correspondenten Overige kosten

2.333.219 234.461 88.959 – –

2.253.491 354.254 83.737 120 118

1.284.104 202.339 64.411 30 4.748

Totale kosten

2.656.639

2.691.720

1.555.632

764.751

1.304.943

(84.060)

(1.965.257) (175.002)

(1.745.931) (130.113)

154.958 (89.821)

Net realised loss

(1.375.508)

(571.101)

(18.923)

Mutatie in netto ongerealiseerde waarde­ vermeerdering/ (-vermindering) van beleggingen

25.530.678

(9.283.507)

16.853.135

24.155.170

(9.854.608)

16.834.212

Ontwikkeling van het kapitaal Inschrijving op aandelen Inkoop van eigen aandelen Betaald dividend

31.277.526 (30.049.171) (948.158)

20.225.506 (24.227.796) –

153.178.851 (11.166.813) –

Netto activa ultimo jaar

191.489.866

167.054.499

180.911.397

(bedragen in EUR)

Toelichting

Netto activa aan het begin van het jaar Inkomsten Dividenden Bankrente Overige inkomsten

(2e)

Netto inkomsten/(verlies) uit beleggingen

Netto gerealiseerde winst/(verlies) op verkoop van beleggingen Netto gerealiseerd (verlies) op valutatransacties

(2b)

Netto toename/(vermindering) netto activa als gevolg van beleggingsactiviteiten

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening. 39

Resultatenoverzicht en overzicht van vermogensmutaties voor het boekjaar tot en met 31 december 2012 Triodos Sustainable Mixed Fund * jan. 1, 2012 dec. 31, 2012

jan. 1, 2011 dec. 31, 2011

jan. 1, 2010 dec. 31, 2010

62.191.172

60.155.838

–

464.253 1.420.159 – –

549.556 1.377.186 3.294 4.501

173.292 669.489 76 696

1.884.412

1.934.537

843.553

Kosten Beheervergoeding (4.1) Service fees (4.2) Inschrijvingsbelasting (6) Bankkosten en vergoedingen aan correspondenten Bankrente Overige kosten

723.584 112.857 35.256 55 – –

644.049 92.007 30.731 – – 26

314.546 44.935 21.839 – 670 855

Totale kosten

871.752

766.813

382.845

1.012.660

1.167.724

460.708

(178.157) (31.795)

540.415 (36.038)

(145.803) (15.676)

802.708

1.672.101

299.229

Mutatie in netto ongerealiseerde waarde­ vermeerdering/ (-vermindering) van beleggingen

5.554.156

(746.642)

1.523.673

Netto toename netto activa als gevolg van beleggingsactiviteiten

6.356.864

925.459

1.822.902

Ontwikkeling van het kapitaal Inschrijving op aandelen Inkoop van eigen aandelen Betaald dividend

14.815.639 (4.677.247) (1.113.458)

6.105.536 (4.683.194) (312.467)

60.635.438 (2.302.502) –

Netto activa ultimo jaar

77.572.970

62.191.172

60.155.838

(bedragen in EUR)

Toelichting

Netto activa aan het begin van het jaar Inkomsten Dividenden Rente op obligaties Bankrente Overige inkomsten

(2e) (2e)

Totale inkomsten

Netto inkomsten uit beleggingen Netto gerealiseerde winst/(verlies) op verkoop van beleggingen Netto gerealiseerd (verlies) op valutatransacties Netto gerealiseerde winst

(2b)

* Geïntroduceerd op 25 juni 2010. De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening. 40

Resultatenoverzicht en overzicht van vermogensmutaties voor het boekjaar tot en met 31 december 2012 Triodos Sustainable Pioneer Fund jan. 1, 2012 dec. 31, 2012

jan. 1, 2011 dec. 31, 2011

jan. 1, 2010 dec. 31, 2010

37.319.525

46.373.592

35.252.384

367.655 -

1.121.171 1.979 –

295.760 109 93

367.655

1.123.150

295.962

673.336 89.264 19.948 12 6.411 -

725.605 85.365 20.918 – 14.983 –

708.950 83.979 21.385 – 14.983 6.465

788.971

846.871

835.762

(421.316)

276.279

(539.800)

(2.067.591) (59.771)

(436.294) (76.136)

(182.822) (134.589)

(2.548.678)

(236.151)

(857.211)

Mutatie in netto ongerealiseerde waarde­ vermeerdering/ (-vermindering) van beleggingen

4.696.222

(9.371.451)

4.164.573

Netto toename/(vermindering) netto activa als gevolg van beleggingsactiviteiten

2.147.544

(9.607.602)

3.307.362

Ontwikkeling van het kapitaal Inschrijving op aandelen Inkoop van eigen aandelen

7.601.396 (6.232.041)

5.734.722 (5.181.187)

14.299.799 (6.485.953)

Netto activa ultimo jaar

40.836.424

37.319.525

46.373.592

(bedragen in EUR)

Toelichting

Netto activa aan het begin van het jaar Inkomsten Dividenden Bankrente Overige inkomsten

(2e)

Totale inkomsten Kosten Beheervergoeding Service fees Inschrijvingsbelasting Bankrente Afschrijving oprichtingskosten Overige kosten

(4.1) (4.2) (6) (2d)

Totale kosten Netto inkomsten/(verlies) uit beleggingen Netto gerealiseerd (verlies) op verkoop van beleggingen Netto gerealiseerd (verlies) op valutatransacties

(2b)

Netto gerealiseerd verlies

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

41

Triodos Sustainable Bond Fund Mutaties in het aantal aandelen in het boekjaar tot en met 31 december 2012 1 januari 2012 31 december 2012

1 januari 2011 31 december 2011

1 januari 2010 31 december 2010

Categorie I - Kapitalisatie Aantal uitstaande aandelen aan het begin van het jaar Aantal uitgegeven aandelen Aantal ingekochte eigen aandelen

100.000,000 48.870,000 -

100.000,000 – –

100.000,000 – –

Aantal uitstaande aandelen per ultimo jaar

148.870,000

100.000,000

100.000,000

Categorie I - Distributie Aantal uitstaande aandelen aan het begin van het jaar Aantal uitgegeven aandelen Aantal ingekochte eigen aandelen

– 28.650,000 –

– – –

– – –

Aantal uitstaande aandelen per ultimo jaar

28.650,000

Categorie R - Kapitalisatie Aantal uitstaande aandelen aan het begin van het jaar Aantal uitgegeven aandelen Aantal ingekochte eigen aandelen

474.255,327 204.833,855 (26.088,844)

444.960,477 64.652,614 (35.357,764)

330.757,556 124.202,466 (9.999,545)

Aantal uitstaande aandelen per ultimo jaar

653.000,338

474.255,327

444.960,477

Categorie R - Distributie Aantal uitstaande aandelen aan het begin van het jaar Aantal uitgegeven aandelen Aantal ingekochte eigen aandelen

4.304.520,294 1.551.408,081 (443.523,707)

4.395.701,230 449.161,422 (540.342,358)

– 4.688.184,250 (292.483,020)

Aantal uitstaande aandelen per ultimo jaar

5.412.404,668

4.304.520,294

4.395.701,230

31 december 2012

31 december 2011

31 december 2010

193.224.746

143.302.940

140.663.824

32,85 25,48 32,41 30,75

30,41 – 30,10 29,27

29,02 – 28,79 28,43

Kerncijfers (bedragen in EUR) Totale intrinsieke waarde Intrinsieke waarde per aandeel per ultimo jaar Categorie I - Kapitalisatie Categorie I - Distributie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

42

Overzicht beleggingen per 31 december 2012 (bedragen in EUR)

Omschrijving

Hoeveelheid / Nominale waarde

Valuta

Kostprijs

Waardering

% netto

11.000.000 5.500.000 7.500.000 5.400.000 2.750.000

EUR EUR EUR EUR EUR

12.069.930 5.892.970 8.121.750 6.220.746 3.544.145

12.640.100 6.515.850 7.986.750 7.119.360 4.145.900

6,54 3,37 4,13 3,68 2,15

35.849.541

38.407.960

19,87

836.850

834.600

0,43

836.850

834.600

0,43

6.227.072 719.282 807.440 717.850 2.099.000 1.233.744

6.479.823 793.325 849.040 738.850 2.140.400 1.316.160

3,35 0,41 0,44 0,38 1,11 0,68

11.804.388

12.317.598

6,37

3.036.120 3.472.620 2.897.750 4.097.170 2.755.370 1.517.253 825.000 2.599.650

3.282.240 3.569.250 2.949.825 4.226.075 2.674.440 1.477.251 801.900 2.775.610

1,70 1,85 1,53 2,19 1,38 0,77 0,42 1,44

21.200.933

21.756.591

11,28

2.241.760

2.275.560

1,18

Overdraagbare effecten toegelaten tot de notering op een officiële effectenbeurs Obligaties Oostenrijk Oostenrijkse staatsobligaties 3,400% 12-22.11.22 Oostenrijkse staatsobligaties 3, 900% 04-15.07.20 Oostenrijkse staatsobligaties 4, 300% 03-15.7.14 Oostenrijkse staatsobligaties 4,850% 09-15.03.26 Oostenrijkse staatsobligaties 6,250% 97-15.07.27

Denemarken Dong Energy 4,000% 09-16.12.16

Frankrijk Compagnie de Financement Foncier 2,250% 12-21.08.15 Compagnie de Financement Foncier 4,875% 09-25.05.21 PPR 3,750% 10-08.04.15 RCI Banque 4,375% 10-27.01.15 Unibail Rodamco 3,000% 12-22.03.19 Vivendi 4,250% 1.12.16

Duitsland Duitse staatsobligaties 2,250% 11-04.09.21 Duitse staatsobligaties 3,750% 08-4.1.19 Duitse staatsobligaties 4,250% 07-04.07.17 Duitse staatsobligaties 4,250% 08-04.07.18 Henkel 4,625% 09-19.03.14 Hypothekenbank Essen 3,875% 06-21.11.13 Metro 5,750% 09-14.7.14 VW Leasing 2,750% 11-13.7.15

750.000

6.230.000 650.000 800.000 700.000 2.000.000 1.200.000

3.000.000 3.000.000 2.500.000 3.500.000 2.550.000 1.432.000 750.000 2.650.000

Verenigd Koninkrijk Compass Group 3,125% 12-13.2.19

2.100.000

43

EUR

EUR EUR EUR EUR EUR EUR

EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR

EUR

Overzicht beleggingen per 31 december 2012

Diageo 6,625% 08-5.12.14 Hammerson 2,750% 12-26.9.19 Nationwide 4,375% 07-22 Nationwide 6,750% 10-22.07.20 Rentokil 3,375% 12-24.9.19 Vodafone Group 6,875% 08-4.12.13 Yorkshire Building Society 3,250% 10-22.09.15

Italië Atlantia 5,625% 09-06.05.16 MPS 3,125% 10-30.06.15 UBI Banca 3,625% 09-23.09.16

Luxemburg Holcim Finance 9,000% 09-26.3.14

Nederland Adecco 4,750% 11-13.04.18 BMW Finance 3,625% 11-29.1.18 Coca Cola Finance 4,250% 09-16.11.16 DSM 5,250% 07-17.10.17 Nederlandse staatsobligaties 2,250% 12-15.07.22 Nederlandse staatsobligaties 2,500%11-15.01.17 Nederlandse staatsobligaties 3,250% 11-15.07.21 Nederlandse staatsobligaties 3,500% 10-15.07.20 Nederlandse staatsobligaties 3,750% 06-15.01.23 Nederlandse staatsobligaties 4,000% 09-15.07.19 Nederlandse staatsobligaties 4,500% 07-15.07.17 Nederlandse staatsobligaties 5,500% 98-15.01.28 ING Bank 5,250% 08-5.6.18 Nederlandse Gasunie 5,125% 09-31.3.17 Nederlandse Waterschapsbank 3,500% 11-14.01.21 Rabobank Nederland 4,125% 10-14.1.20 Rabobank Nederland 4,375% 06-7.06.21 Rabobank Nederland 4,375% 09-05.5.16 Rabobank Nederland 4,750% 08-15.1.18 Rabobank Nederland 5,875% 09-20.05.19 TNT 5,375% 07-14.11.17

1.600.000 2.000.000 1.450.000 1.500.000 2.000.000 2.310.000 3.000.000

2.750.000 1.925.000 4.000.000

1.650.000

2.000.000 2.000.000 770.000 2.450.000 5.850.000 3.000.000 4.000.000 6.135.000 4.500.000 5.610.000 2.500.000 3.000.000 2.000.000 2.000.000 2.500.000 160.000 4.080.000 500.000 450.000 400.000 902.000

44

EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR

EUR EUR EUR

EUR

EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR

1.870.490 2.012.200 1.584.125 1.440.600 2.024.600 2.633.212 3.186.549

1.780.000 2.063.400 1.772.480 1.747.800 2.073.600 2.443.980 3.181.800

0,92 1,07 0,92 0,90 1,07 1,26 1,65

16.993.536

17.338.620

8,97

3.037.500 1.843.996 3.826.240

3.056.900 1.917.300 4.148.000

1,58 0,99 2,15

8.707.736

9.122.200

4,72

1.987.005

1.810.710

0,94

1.987.005

1.810.710

0,94

2.170.400 2.010.000 796.211 2.747.458 6.140.150 3.237.810 4.280.020 6.895.127 5.362.065 6.482.216 2.752.605 4.027.500 2.289.120 2.183.000 2.388.250 162.597 4.261.283 543.560 485.770 456.224 987.421

2.221.800 2.231.200 825.055 2.930.935 6.241.950 3.260.640 4.620.720 7.181.018 5.414.085 6.707.484 2.956.200 4.372.500 2.433.400 2.347.800 2.856.750 183.728 4.760.952 554.700 524.070 480.960 1.023.950

1,15 1,15 0,43 1,52 3,23 1,69 2,39 3,72 2,80 3,47 1,53 2,26 1,26 1,22 1,48 0,10 2,46 0,29 0,27 0,25 0,53

60.658.787

64.129.897

33,20

Overzicht beleggingen per 31 december 2012

Noorwegen DNB 2,375% 10-31.8.17 DNB 2,750% 12-21.3.22 DNB 3,875% 10-29.06.20 Telenor 2,625% 12-06.12.24

1.437.435 2.668.113 2.199.500 1.978.000

1.603.950 2.925.720 2.282.200 2.000.400

0,83 1,51 1,18 1,04

8.283.048

8.812.270

4,56

3.458.130

3.406.590

1,76

3.458.130

3.406.590

1,76

1.012.800 3.550.650 1.165.600

1.054.500 3.478.530 1.338.480

0,55 1,80 0,69

5.729.050

5.871.510

3,04

872.800

879.440

0,46

872.800

879.440

0,46

Totaal obligaties

176.381.804

184.687.986

95,60

Totaal overdraagbare effecten toegelaten tot de notering op een officiële effectenbeurs

176.381.804

184.687.986

95,60

766.875

793.125

0,41

766.875

793.125

0,41

Totaal obligaties

766.875

793.125

0,41

Totaal overdraagbare effecten verhandeld op een andere gereglementeerde markt

766.875

793.125

0,41

177.148.679

185.481.111

96,01

Spanje Telefónica 4,674% 07-7.2.14

Zweden Stadshypotek 2,750% 10-30.4.15 Svenska Handelsbanken 4,875% 09-25.3.14 Teliasonera 4,750% 09-16.11.21

1.500.000 2.700.000 2.000.000 2.000.000

3.300.000

1.000.000 3.300.000 1.100.000

Verenigde Staten van Amerika BMW US 5,000% 08-28.05.15

800.000

EUR EUR EUR EUR

EUR

EUR EUR EUR

EUR

Overdraagbare effecten verhandeld op een andere gereglementeerde markt Obligaties Spanje Abertis 4,625% 09-14.10.16

750.000

EUR

Totale beleggingsportefeuille De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

45

Geografische en sectorverdeling portefeuille per 31 december 2012 (als % van het netto vermogen) Geografische verdeling Nederland Oostenrijk Duitsland Verenigd Koninkrijk Frankrijk Italië Noorwegen Zweden Spanje Luxemburg Verenigde Staten van Amerika Denemarken

% netto

Sectorverdeling

33,20 19,87 11,28 8,97 6,37 4,72 4,56 3,04 2,17 0,94 0,46 0,43

Nationale en lokale overheden Banken en financiële instellingen Holdings en financieringsmaatschappijen Vastgoedmaatschappijen Nieuwsdiensten Transport Diversen Benzine Chemie Consumentengoederen Vrije tijd Overige dienstverlening Detailhandel Grafisch ontwerp, Uitgeverijen

96,01

% netto 48,23 21,30 6,87 4,00 2,99 2,52 1,77 1,64 1,52 1,38 1,18 1,07 0,86 0,68 96,01

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

46

Triodos Sustainable Equity Fund Mutaties in het aantal aandelen in het boekjaar tot en met 31 december 2012 1 januari 2012 31 december 2012

1 januari 2011 31 december 2011

1 januari 2010 31 december 2010

Categorie I - Kapitalisatie Aantal uitstaande aandelen aan het begin van het jaar Aantal uitgegeven aandelen Aantal ingekochte eigen aandelen

375.441,627 167.079,277 (29.158,843)

378.135,463 4.111,286 (6.805,122)

384.884,204 3.569,545 (10.318,286)

Aantal uitstaande aandelen per ultimo jaar

513.362,061

375.441,627

378.135,463

Categorie R - Kapitalisatie Aantal uitstaande aandelen aan het begin van het jaar Aantal uitgegeven aandelen Aantal ingekochte eigen aandelen

1.009.490,450 120.963,285 (58.788,307)

1.003.023,208 76.879,409 (70.412,167)

878.006,053 169.837,002 (44.819,847)

Aantal uitstaande aandelen per ultimo jaar

1.071.665,428

1.009.490,450

1.003.023,208

6.918.445,882 1.127.752,936 (1.271.312,519)

7.164.717,305 904.826,190 (1.151.097,613)

– 7.656.679,998 (491.962,693)

6.774.886,299

6.918.445,882

7.164.717,305

Categorie Z - Kapitalisatie Aantal uitstaande aandelen aan het begin van het jaar Aantal uitgegeven aandelen Aantal ingekochte eigen aandelen

– 1,040 –

– – –

– – –

Aantal uitstaande aandelen per ultimo jaar

1,040

31 december 2012

31 december 2011

31 december 2010

191.489,866

167.054,499

180.911,397

22,55 22,08 23,06 24,92

19,61 19,28 20,27 –

20,55 20,28 21,33 –

Categorie R - Distributie Aantal uitstaande aandelen aan het begin van het jaar Aantal uitgegeven aandelen Aantal ingekochte eigen aandelen Aantal uitstaande aandelen per ultimo jaar

Kerncijfers (bedragen in EUR) Totale intrinsieke waarde Intrinsieke waarde per aandeel per ultimo jaar Categorie I - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie Categorie Z - Kapitalisatie

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

47

Overzicht beleggingen per 31 december 2012 (bedragen in EUR)

Omschrijving

Hoeveelheid / Nominale waarde

Valuta

Kostprijs

Waardering

% netto

116.700

AUD

1.166.985

1.412.569

0,74

1.166.985

1.412.569

0,74

2.813.133 2.466.233

2.685.973 2.473.412

1,40 1,29

5.279.366

5.159.385

2,69

2.338.257 1.310.444

4.422.561 1.375.088

2,31 0,72

3.648.701

5.797.649

3,03

948.061 1.641.458 1.437.157 1.475.169

1.777.650 1.060.532 1.971.900 2.365.350

0,93 0,55 1,03 1,24

5.501.845

7.175.432

3,75

1.326.776 1.346.709 1.915.563 2.765.589 2.046.159 988.153 1.888.389

2.215.157 1.823.250 1.922.048 3.363.533 3.265.500 220.516 1.979.725

1,16 0,95 1,00 1,76 1,71 0,12 1,03

12.277.338

14.789.729

7,73

1.195.823 1.418.081

1.473.598 2.336.709

0,77 1,22

Overdraagbare effecten toegelaten tot de notering op een officiële effectenbeurs Aandelen Australië AGL Energy

Canada Canadian National Railway National Bank of Canada

39.000 42.000

Denemarken Novo Nordisk William Demant Holding

36.000 21.200

Frankrijk Bureau Veritas Carrefour PPR Unibail-Rodamco

21.000 54.822 14.000 13.000

Duitsland Adidas BMW Deutsche Telekom Fresenius Medical Care Henkel SMA Solar Technology Volkswagen

32.900 25.000 223.624 64.300 52.500 11.600 11.500

Verenigd Koninkrijk British Land BT Group

213.966 825.100

48

CAD CAD

DKK DKK

EUR EUR EUR EUR

EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR

GBP GBP

Overzicht beleggingen per 31 december 2012 Bunzl Diageo Great Portland Estates Hammerson Intertek Group Johnson Matthey Smith & Nephew United Utilities Group Vodafone Group

97.000 279.237 243.400 324.500 81.700 71.018 233.400 90.199 3.121.400

Italië Atlantia

64.248

Japan Asahi Holdings Denso Shimano

87.500 35.000 35.000

Jersey WPP

182.000

Nederland ING Groep Koninklijke Ahold Koninklijke DSM Philips Electronics Reed Elsevier

333.400 192.600 70.060 70.027 151.548

Noorwegen DNB Yara International

304.300 56.000

Spanje EDP Renovaveis Inditex

175.100 40.700

49

GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP

EUR

JPY JPY JPY

GBP

EUR EUR EUR EUR EUR

NOK NOK

EUR EUR

827.756 3.728.561 853.410 1.634.799 1.427.096 1.428.648 1.811.500 599.275 5.567.530

1.199.392 6.114.988 1.458.869 1.941.778 3.102.714 2.067.821 1.943.517 744.453 5.907.931

0,63 3,19 0,76 1,01 1,62 1,08 1,01 0,39 3,09

20.492.479

28.291.770

14,77

855.380

878.270

0,46

855.380

878.270

0,46

1.604.676 819.210 1.172.720

1.120.125 916.130 1.700.988

0,58 0,48 0,89

3.596.606

3.737.242

1,95

1.822.649

1.980.535

1,03

1.822.649

1.980.535

1,03

2.438.775 1.960.185 2.360.711 1.648.156 1.443.023

2.354.137 1.952.001 3.208.047 1.393.187 1.695.064

1,23 1,02 1,68 0,73 0,89

9.850.851

10.602.437

5,55

2.504.590 2.164.608

2.908.754 2.081.871

1,52 1,09

4.669.198

4.990.625

2,61

942.203 1.884.358

699.349 4.293.850

0,37 2,24

Overzicht beleggingen per 31 december 2012

Telefónica

205.400

Zweden Atlas Copco Ericsson Getinge Svenska Handelsbanken

125.000 180.000 84.000 65.000

Zwitserland Adecco Pentair Sonova Holding Swisscom

35.000 78.700 23.500 6.880

Taiwan Taiwan Semiconductor

181.700

Verenigde Staten van Amerika Adobe Systems Aegion Aetna Broadcom Corporation Calgon Carbon CME Group Dentsply International Donaldson Ebay Edwards Lifesciences EMC EnerNOC First Solar Fuel Tech Google Hain Celestial Group Interface Intuit Itron Medtronic

72.000 96.850 37.700 50.000 117.000 18.500 70.000 95.600 97.500 43.400 149.000 73.400 158.500 58.400 13.360 93.400 116.700 45.000 46.000 70.000

50

EUR

SEK SEK SEK SEK

CHF USD CHF CHF

USD

USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD

3.374.471

2.093.026

1,09

6.201.032

7.086.225

3,70

2.425.699 1.729.948 1.925.550 1.642.908

2.593.670 1.363.662 2.150.578 1.757.935

1,35 0,71 1,12 0,92

7.724.105

7.865.845

4,10

1.366.983 2.181.771 1.948.030 1.925.023

1.392.611 2.932.382 1.973.625 2.244.001

0,73 1,53 1,03 1,17

7.421.807

8.542.619

4,46

1.478.294

2.363.712

1,23

1.478.294

2.363.712

1,23

1.657.915 1.613.098 1.000.145 1.427.655 1.269.575 865.419 1.758.452 1.617.471 1.687.883 1.727.184 2.876.597 1.752.116 5.919.404 365.407 5.233.777 1.590.136 1.091.402 1.560.733 1.571.479 2.084.841

2.056.675 1.629.218 1.323.258 1.258.813 1.257.721 711.193 2.101.963 2.380.035 3.771.094 2.966.703 2.857.782 653.817 3.710.469 185.945 7.184.583 3.839.093 1.422.588 2.029.793 1.553.559 2.176.787

1,07 0,85 0,69 0,66 0,66 0,37 1,10 1,24 1,97 1,55 1,49 0,34 1,94 0,10 3,75 2,00 0,74 1,06 0,81 1,14

Overzicht beleggingen per 31 december 2012

Nike

44.000

USD

1.337.128

1.721.174

0,90

Ormat Technologies Priceline Com Red Hat Simon Property Starbucks Stericycle Symantec VF Corporation

40.800 6.000 51.000 36.000 90.000 35.300 80.000 16.000

USD USD USD USD USD USD USD USD

988.298 3.063.751 1.723.062 2.360.132 2.000.015 1.783.498 1.091.720 1.458.440

596.334 2.825.563 2.047.578 4.314.487 3.658.404 2.495.968 1.140.778 1.831.188

0,31 1,48 1,07 2,25 1,91 1,30 0,60 0,96

Walt Disney

87.500

USD

2.296.692

3.302.725

1,72

Waste Management

48.000

USD

1.258.722

1.227.746

0,64

Waters Corporation

22.800

USD

1.514.058

1.505.827

0,79

Wellpoint

33.300

USD

1.611.985

1.537.894

0,80

Whole Foods Market

71.500

USD

3.006.214

4.950.417

2,59

64.164.404

78.227.172

40,85

Totaal aandelen

156.151.040

188.901.216

98,65

Totaal overdraagbare effecten toegelaten tot de notering op een officiële effectenbeurs

156.151.040

188.901.216

98,65

Totale beleggingsportefeuille

156.151.040

188.901.216

98,65

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

51

Geografische en sectorverdeling portefeuille per 31 december 2012 (als % van het netto vermogen) Geografische verdeling

% net

Sectorverdeling

Verenigde Staten van Amerika Verenigd Koninkrijk Duitsland Nederland Zwitserland Zweden Frankrijk Spanje Denemarken Canada Noorwegen Japan Taiwan Jersey Australië Italië

40,85 14,77 7,73 5,55 4,46 4,10 3,75 3,70 3,03 2,69 2,61 1,95 1,23 1,03 0,74 0,46

Farmacie en cosmetica Detailhandel Internet software Nieuwsdiensten Vastgoedmaatschappijen Holdings en financieringsmaatschappijen Banken en financiële instellingen Mechanica, machinebouw Elektronica, halfgeleiders Overige dienstverlening Auto’s Tabak en sterke drank Textiel Gezondheidsvoorlichting en maatschappelijke dienstverlening Chemie Milieudiensten en recycling Voeding en destilleerderijen Vrije tijd Transport Openbare dienstverlening Consumentengoederen Kantoorapparatuur, computers Landbouw en visserij Edele metalen Luchtvaarttechnologie

2,51 2,34 2,31 2,00 1,91 1,86 1,78 1,71 1,49 1,09 1,08 0,93

Grafisch ontwerp, Uitgeverijen Bouwondernemingen, bouwmateriaal Diverse kapitaalgoederen Bosbouwproducten en papierindustrie Biotechnologie

0,88 0,85 0,74 0,63 0,10

98,65

% net 9,70 9,40 9,14 8,28 6,03 5,23 4,96 4,54 4,22 3,38 3,35 3,19 3,02

98,65 De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

52

Triodos Sustainable Mixed Fund* Mutaties in het aantal aandelen in het boekjaar tot en met 31 december 2012 1 januari 2012 31 december 2012

1 januari 2011 31 december 2011

1 januari 2010 31 december 2010

Categorie I - Kapitalisatie Aantal uitstaande aandelen aan het begin van het jaar Aantal uitgegeven aandelen Aantal ingekochte eigen aandelen

– 12.000,000 –

– – –

– – –

Aantal uitstaande aandelen per ultimo jaar

12.000,000

Categorie R - Kapitalisatie Aantal uitstaande aandelen aan het begin van het jaar Aantal uitgegeven aandelen Aantal ingekochte eigen aandelen

90.702,841 191.323,940 (5.544,090)

5.963,717 86.886,983 (2.147,859)

– 5.963,717 –

Aantal uitstaande aandelen per ultimo jaar

276.482,691

90.702,841

5.963,717

Categorie R - Distributie Aantal uitstaande aandelen aan het begin van het jaar Aantal uitgegeven aandelen Aantal ingekochte eigen aandelen

2.217.912,356 325.889,564 (159.610,765)

2.245.447,760 142.633,648 (170.169,052)

– 2.333.429,440 (87.981,680)

Aantal uitstaande aandelen per ultimo jaar

2.384.191,155

2.217.912,356

2.245.447,760

31 december 2012

31 december 2011

31 december 2010

77.572.970

62.191.172

60.155.838

26,57 28,27 29,12

– 25,73 26,99

– 25,35 26,72

Kerncijfers (bedragen in EUR) Totale intrinsieke waarde Intrinsieke waarde per aandeel per ultimo jaar Categorie I - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie

* Geïntroduceerd op 25 juni 2010. De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

53

Overzicht beleggingen per 31 december 2012 (bedragen in EUR)

Omschrijving

Hoeveelheid / Nominale waarde

Valuta

Kostprijs

Waardering

% netto

1.000.000 5.050.000 1.150.000 1.150.000

EUR EUR EUR EUR

1.047.609 5.720.778 1.324.788 1.588.725

1.171.950 5.728.215 1.516.160 1.733.740

1,51 7,38 1,95 2,23

9.681.900

10.150.065

13,07

223.160

222.560

0,29

223.160

222.560

0,29

2.069.027 201.860 205.100 308.436

2.153.007 212.260 211.100 329.040

2,78 0,27 0,27 0,42

2.784.423

2.905.407

3,74

2.383.908 578.770 877.965 674.969 606.846 220.000 784.800

2.401.665 594.875 905.587 650.256 585.949 213.840 837.920

3,10 0,77 1,17 0,84 0,76 0,28 1,08

6.127.258

6.190.092

8,00

233.992 1.007.000 600.875 480.200

222.500 1.031.700 672.320 582.600

0,29 1,33 0,87 0,75

Overdraagbare effecten toegelaten tot de notering op een officiële effectenbeurs Obligaties Oostenrijk Oostenrijkse staatsobligaties 3,650% 11-20.4.22 144A Oostenrijkse staatsobligaties 4,000% 06-15.9.16 Oostenrijkse staatsobligaties 4,850% 09-15.03.26 Oostenrijkse staatsobligaties 6,250% 97-15.07.27

Denemarken Dong Energy 4,000% 09-16.12.16

Frankrijk Compagnie de Financement Foncier 2,250% 12-21.08.15 PPR 3,750% 10-08.04.15 RCI Banque 4,375% 10-27.01.15 Vivendi 4,250% 1.12.16

200.000

2.070.000 200.000 200.000 300.000

Duitsland Duitse staatsobligaties 3,750% 06-04.01.17 Duitse staatsobligaties 3,750% 08-4.1.19 Duitse staatsobligaties 4,250% 08-04.07.18 Henkel 4,625% 09-19.03.14 Hypothekenbank Essen 3,875% 06-21.11.13 Metro 5,750% 09-14.7.14 VW Leasing 2,750% 11-13.7.15

Verenigd Koninkrijk Diageo 6,625% 08-5.12.14 Hammerson 2,750% 12-26.9.19 Nationwide 4,375% 07-22 Nationwide 6,750% 10-22.07.20

2.100.000 500.000 750.000 620.000 568.000 200.000 800.000

200.000 1.000.000 550.000 500.000

54

EUR

EUR EUR EUR EUR

EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR

EUR EUR EUR EUR

Overzicht beleggingen per 31 december 2012

Rentokil 3,375% 12-24.9.19

500.000

EUR

509.450

518.400

0,67

Vodafone Group 6,875% 08-4.12.13

600.000

EUR

686.298

634.800

0,82

3.517.815

3.662.320

4,73

724.035 478.960 1.004.388

722.540 498.000 1.088.850

0,93 0,64 1,40

2.207.383

2.309.390

2,97

422.048

384.090

0,50

422.048

384.090

0,50

399.360 904.500 495.338 207.022 1.310.895 1.062.100 1.626.370 2.515.225 2.602.895 268.717 612.010 572.280 545.750 477.650 1.271.896 54.356 141.878 114.056 296.408

444.360 1.004.040 496.743 214.300 1.333.750 1.155.180 1.755.750 2.586.730 2.690.167 295.620 728.750 608.350 586.950 571.350 1.400.280 55.470 151.398 120.240 304.234

0,57 1,29 0,64 0,28 1,72 1,49 2,26 3,33 3,47 0,38 0,94 0,78 0,76 0,74 1,81 0,07 0,20 0,16 0,39

15.478.706

16.503.662

21,28

287.850 296.457 495.495

320.790 325.080 500.100

0,41 0,42 0,64

1.079.802

1.145.970

1,47

Italië Atlantia 5,625% 09-06.05.16 MPS 3,125% 10-30.06.15 UBI Banca 3,625% 09-23.09.16

650.000 500.000 1.050.000

Luxemburg Holcim Finance 9,000% 09-26.3.14

Nederland Adecco 4,750% 11-13.04.18 BMW Finance 3,625% 11-29.1.18 BMW Finance 4,000% 09-17.09.14 Coca Cola Finance 4,250% 09-16.11.16 Nederlandse staatsobligaties 2,250% 12-15.07.22 Nederlandse staatsobligaties 3,250% 11-15.07.21 Nederlandse staatsobligaties 3,500% 10-15.07.20 Nederlandse staatsobligaties 3,750% 06-15.01.23 Nederlandse staatsobligaties 4,000% 09-15.07.19 Nederlandse staatsobligaties 4,500% 07-15.07.17 Nederlandse staatsobligaties 5,500% 98-15.01.28 ING Bank 5,250% 08-5.6.18 Nederlandse Gasunie 5,125% 09-31.3.17 Nederlandse Waterschapsbank 3,500% 11-14.01.21 Rabobank Nederland 4,375% 06-7.06.21 Rabobank Nederland 4,375% 09-05.5.16 Rabobank Nederland 4,750% 08-15.1.18 Rabobank Nederland 5,875% 09-20.05.19 TNT 5,375% 07-14.11.17

350.000

400.000 900.000 470.000 200.000 1.250.000 1.000.000 1.500.000 2.150.000 2.250.000 250.000 500.000 500.000 500.000 500.000 1.200.000 50.000 130.000 100.000 268.000

Noorwegen DNB 2,375% 10-31.8.17 DNB 2,750% 12-21.3.22 Telenor 2,625% 12-06.12.24

300.000 300.000 500.000

55

EUR EUR EUR

EUR

EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR

EUR EUR EUR

Overzicht beleggingen per 31 december 2012

Spanje Telefónica 4,674% 07-7.2.14

800.000

Zweden Akzo Nobel 2,625% 12-27.07.22 Stadshypotek 2,750% 10-30.4.15 Svenska Handelsbanken 4,875% 09-25.3.14 Teliasonera 3,000% 12-07.09.27 Teliasonera 4,750% 09-16.11.21

600.000 250.000 800.000 1.100.000 250.000

EUR

EUR EUR EUR EUR EUR

Totaal obligaties

840.792

825.840

1,06

840.792

825.840

1,06

596.400 253.500 865.488 1.092.740 265.800

602.400 263.625 843.280 1.130.030 304.200

0,78 0,34 1,09 1,46 0,39

3.073.928

3.143.535

4,06

45.437.215

47.442.931

61,17

182.228

209.234

0,27

182.228

209.234

0,27

382.941 328.076

366.050 328.846

0,47 0,42

711.017

694.896

0,89

375.844 188.453

635.006 197.183

0,82 0,25

564.297

832.189

1,07

151.836 233.748 218.832 232.471

263.346 156.482 288.320 340.974

0,34 0,20 0,37 0,44

836.887

1.049.122

1,35

210.369 216.666 268.270

325.945 273.487 269.178

0,42 0,35 0,35

Aandelen Australië AGL Energy

17.286

Canada Canadian National Railway National Bank of Canada

5.315 5.584

Denemarken Novo Nordisk William Demant Holding

5.169 3.040

Frankrijk Bureau Veritas Carrefour PPR Unibail-Rodamco

3.111 8.089 2.047 1.874

Duitsland Adidas BMW Deutsche Telekom

4.841 3.750 31.318

56

AUD

CAD CAD

DKK DKK

EUR EUR EUR EUR

EUR EUR EUR

Overzicht beleggingen per 31 december 2012

Fresenius Medical Care Henkel SMA Solar Technology Volkswagen

9.042 7.806 1.570 1.551

Verenigd Koninkrijk British Land BT Group Bunzl Diageo Great Portland Estates Hammerson Intertek Group Johnson Matthey Smith & Nephew United Utilities Group Vodafone Group

31.703 116.091 14.365 39.453 36.042 48.086 12.063 10.547 34.472 13.382 433.238

Italië Atlantia

9.494

Japan Asahi Holdings Denso Corporation Shimano

12.916 5.046 5.133

Jersey WPP

25.025

Nederland ING Groep Koninklijke Ahold Koninklijke DSM Philips Electronics Reed Elsevier

49.275 28.489 10.341 10.360 22.477

57

EUR EUR EUR EUR

GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP GBP

EUR

JPY JPY JPY

GBP

EUR EUR EUR EUR EUR

407.659 326.625 124.975 255.060

472.987 485.533 29.846 267.005

0,61 0,63 0,04 0,34

1.809.624

2.123.981

2,74

173.996 198.828 127.085 546.036 134.983 246.919 240.591 221.222 263.348 88.180 791.197

218.341 328.773 177.621 863.978 216.025 287.742 458.115 307.096 287.048 110.448 819.998

0,28 0,42 0,23 1,11 0,28 0,37 0,59 0,40 0,37 0,14 1,06

3.032.385

4.075.185

5,25

124.101

129.783

0,17

124.101

129.783

0,17

230.465 117.383 187.124

165.343 132.080 249.462

0,21 0,17 0,32

534.972

546.885

0,70

251.233

272.323

0,35

251.233

272.323

0,35

327.241 289.332 363.855 246.050 207.093

347.931 288.736 473.515 206.112 251.405

0,44 0,37 0,61 0,27 0,32

1.433.571

1.567.699

2,01

Overzicht beleggingen per 31 december 2012

Noorwegen DNB Yara International

45.218 8.313

Spanje EDP Renovaveis Inditex Telefónica

25.853 5.950 26.816

Zweden Atlas Copco Ericsson Getinge Svenska Handelsbanken

17.300 25.245 11.375 9.166

Zwitserland Adecco Pentair Sonova Holding Swisscom

5.169 10.875 3.102 1.012

Taiwan Taiwan Semiconductor

25.324

Verenigde Staten van Amerika Adobe Systems Aegion Aetna Broadcom Corporation Calgon Carbon CME Group Dentsply International Donaldson Ebay Edwards Lifesciences EMC EnerNOC

9.927 13.704 5.462 6.876 16.809 2.885 10.239 13.331 13.631 6.211 20.371 10.898

58

NOK NOK

EUR EUR EUR

SEK SEK SEK SEK

CHF USD CHF CHF

USD

USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD

389.336 316.297

432.232 309.046

0,56 0,40

705.633

741.278

0,96

123.605 310.164 425.715

103.257 627.725 273.255

0,13 0,81 0,35

859.484

1.004.237

1,29

328.877 235.199 261.550 231.234

358.964 191.253 291.224 247.896

0,46 0,25 0,38 0,32

1.056.860

1.089.337

1,41

202.748 315.604 257.537 294.422

205.669 405.205 260.518 330.077

0,27 0,52 0,34 0,43

1.070.311

1.201.469

1,56

206.601

329.437

0,42

206.601

329.437

0,42

254.856 234.612 147.799 195.516 183.429 130.604 257.552 241.914 256.132 283.751 389.842 243.492

283.564 230.530 191.714 173.112 180.693 110.908 307.457 331.885 527.218 424.567 390.710 97.075

0,37 0,30 0,25 0,22 0,23 0,14 0,40 0,43 0,68 0,55 0,50 0,13

Overzicht beleggingen per 31 december 2012

First Solar Fuel Tech Google Hain Celestial Group Interface Intuit Itron Medtronic Nike Ormat Technologies Priceline Com Red Hat Simon Property Starbucks Stericycle Symantec VF Corporation Walt Disney Waste Management Waters Corporation Wellpoint Whole Foods Market

22.744 8.718 1.925 13.788 16.660 6.558 6.365 10.396 6.446 5.565 791 7.389 5.338 12.926 5.031 12.622 2.068 12.967 7.146 3.040 4.765 10.290

USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD

830.521 43.345 771.912 265.319 161.496 229.845 217.443 301.001 205.307 124.755 403.734 253.382 388.385 310.195 270.673 169.813 191.099 355.791 184.130 199.274 231.070 436.116

532.435 27.758 1.035.204 566.739 203.088 295.808 214.965 323.284 252.152 81.338 372.503 296.658 639.743 525.428 355.728 179.986 236.681 489.445 182.781 200.777 220.062 712.445

0,69 0,04 1,33 0,73 0,26 0,38 0,28 0,42 0,33 0,10 0,48 0,38 0,82 0,68 0,46 0,23 0,31 0,63 0,24 0,26 0,28 0,92

9.364.105

11.194.441

14,45

Totaal aandelen

22.743.309

27.061.496

34,89

Totaal overdraagbare effecten toegelaten tot de notering op een officiële effectenbeurs

68.180.524

74.504.427

96,06

204.216

211.500

0.27

204.216

211.500

0.27

Totaal obligaties

204.216

211.500

0.27

Totaal overdraagbare effecten verhandeld op een andere gereglementeerde markt

204.216

211.500

0.27

68.384.740

74.715.927

96.33

Overdraagbare effecten verhandeld op een andere gereglementeerde markt Obligaties Spanje Abertis 4,625% 09-14.10.16

200.000

EUR

Totale beleggingsportefeuille De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening. 59

Geografische en sectorverdeling portefeuille per 31 december 2012 (als % van het netto vermogen) Geografische verdeling

% net

Sectorverdeling

% net

Nederland Verenigde Staten van Amerika Oostenrijk Duitsland Verenigd Koninkrijk Zweden Frankrijk Italië Spanje Noorwegen Zwitserland Denemarken Canada Japan Luxemburg Taiwan Jersey Australië

23,29 14,45 13,07 10,74 9,98 5,47 5,09 3,14 2,62 2,43 1,56 1,36 0,89 0,70 0,50 0,42 0,35 0,27

Nationale en lokale overheden Banken en financiële instellingen Holdings en financieringsmaatschappijen Nieuwsdiensten Vastgoedmaatschappijen Detailhandel Farmacie en cosmetica Internet software Transport Overige dienstverlening Mechanica, machinebouw Consumentengoederen Elektronica, halfgeleiders Auto’s Tabak en sterke drank Benzine Textiel Gezondheidsvoorlichting en maatschappelijke dienstverlening Chemie Milieudiensten en recycling Grafisch ontwerp, Uitgeverijen Hypotheekverstrekkers en financieringsinstellingen Voeding en destilleerderijen Vrije tijd Openbare dienstverlening Kantoorapparatuur, computers Landbouw en visserij Edele metalen

31,71 12,59 7,54 7,24 5,13 3,89 3,42 3,21 2,23 1,87 1,58 1,47 1,46 1,18 1,11 1,05 1,04

96,33

Luchtvaarttechnologie Bouwondernemingen, bouwmateriaal Diverse kapitaalgoederen Bosbouwproducten en papierindustrie Biotechnologie

0,90 0,85 0,83 0,75 0,75 0,73 0,69 0,64 0,50 0,40 0,40 0,34 0,30 0,26 0,23 0,04 96,33

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

60

Triodos Sustainable Pioneer Fund Mutaties in het aantal aandelen in het boekjaar tot en met 31 december 2012 1 januari 2012 31 december 2012

1 januari 2011 31 december 2011

1 januari 2010 31 december 2010

Categorie P - Kapitalisatie Aantal uitstaande aandelen aan het begin van het jaar Aantal uitgegeven aandelen Aantal ingekochte eigen aandelen

1,000 – –

1,000 – –

1,000 – –

Aantal uitstaande aandelen per ultimo jaar

1,000

1,000

1,000

Categorie R - Kapitalisatie Aantal uitstaande aandelen aan het begin van het jaar Aantal uitgegeven aandelen Aantal ingekochte eigen aandelen

1.975.355,500 383.530,363 (313.930,612)

1.957.099,812 259.243,386 (240.987,698)

1.619.850,808 496.750,800 (159.501,796)

Aantal uitstaande aandelen per ultimo jaar

2.044.955,251

1.975.355,500

1.957.099,812

31 december 2012

31 december 2011

31 december 2010

40.836.424

37.319.525

46.373.592

21,90 19,97

20,36 18,89

24,96 23,70

Kerncijfers (bedragen in EUR) Totale intrinsieke waarde Intrinsieke waarde per aandeel per ultimo jaar Categorie P - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

61

Overzicht beleggingen per 31 december 2012 (bedragen in EUR)

Omschrijving

Hoeveelheid / Nominale waarde

Valuta

Kostprijs

Waardering

% netto

50.000 90.000

AUD AUD

606.254 192.315

363.994 208.952

0,89 0,51

798.569

572.946

1,40

582.551

1.107.104

2,71

582.551

1.107.104

2,71

717.929 586.453

791.670 436.267

1,94 1,07

1.304.382

1.227.937

3,01

1.063.419

333.947

0,82

1.063.419

333.947

0,82

350.539

414.472

1,01

350.539

414.472

1,01

476.649

552.150

1,35

476.649

552.150

1,35

880.504

975.441

2,39

880.504

975.441

2,39

1.934.930

2.021.782

4,95

Overdraagbare effecten toegelaten tot de notering op een officiële effectenbeurs Aandelen Australië Sims Metal Management Tox Free Solutions

Brazilië Natura Cosmeticos

51.000

Canada Sunopta Waterfurnace Renewable Energy

185.487 39.626

Kaaimaneilanden Trina Solar

101.500

Denemarken William Demant Holding

6.390

Finland Huhtamaki

45.000

Frankrijk Naturex

17.113

Duitsland Fresenius Medical Care

38.650

62

BRL

USD CAD

USD

DKK

EUR

EUR

EUR

Overzicht beleggingen per 31 december 2012

Hess Form Und Licht SMA Solar Technology

20.000 10.000

Verenigd Koninkrijk Dialight Shanks Group Smith & Nephew

30.000 520.000 84.000

Ierland Kingspan Group

61.000

Italië Enel Green Power

600.000

Japan Asahi Holdings Shimano

25.000 19.000

Luxembourg L’Occitane International

365.156

Nieuw-Zeeland Contact Energy

120.000

Noorwegen Tomra Systems

100.000

Spanje EDP Renovaveis

200.000

63

EUR EUR

GBP GBP GBP

EUR

EUR

JPY JPY

HKD

NZD

NOK

EUR

310.000 603.739

302.000 190.100

0,74 0,47

2.848.669

2.513.882

6,16

439.703 642.652 597.950

390.798 555.990 699.467

0,96 1,36 1,71

1.680.305

1.646.255

4,03

400.796

507.947

1,24

400.796

507.947

1,24

1.008.476

843.000

2,06

1.008.476

843.000

2,06

460.814 658.584

320.036 923.393

0,78 2,26

1.119.398

1.243.429

3,04

694.341

876.756

2,15

694.341

876.756

2,15

381.334

388.776

0,95

381.334

388.776

0,95

597.168

682.289

1,67

597.168

682.289

1,67

833.309

798.800

1,96

833.309

798.800

1,96

Overzicht beleggingen per 31 december 2012

Zweden Getinge

57.150

Zwitserland Meyer Burger Nobel Biocare Holding Pentair Sonova Holding

20.000 77.000 40.000 12.000

Verenigde Staten van Amerika Active Power Aegion Ameresco Annie's Badger Meter Calgon Carbon Capstone Turbine Ceco Environmental Donaldson Edwards Lifesciences EnerNOC First Solar Fuelcell Energy GT Advanced Technologies Hain Celestial Group Itron Kadant LKQ Medtronic

SEK

CHF CHF USD CHF

954.113

1.463.161

3,58

954.113

1.463.161

3,58

572.167 644.758 1.105.996 990.511

111.979 494.893 1.490.410 1.007.808

0,27 1,21 3,65 2,47

3.313.432

3.105.090

7,60

330.159 790.356 436.001 378.021 368.409 292.490 432.344 390.757 622.257 676.426 360.012 2.104.609 474.971 310.140 222.625 1.173.240 633.368 603.323 863.420

134.599 841.104 371.844 354.803 754.765 483.739 303.616 392.237 970.935 1.141.565 356.304 725.707 139.034 171.708 421.643 1.013.191 653.154 1.167.690 936.018

0,33 2,06 0,91 0,87 1,85 1,18 0,74 0,96 2,38 2,80 0,87 1,78 0,34 0,42 1,03 2,48 1,60 2,86 2,29 1,81

53.000 50.000 50.000 14.000 21.000 45.000 450.000 52.000 39.000 16.700 40.000 31.000 200.000 75.000 10.258 30.000 32.500 73.000 30.100

USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD

Nxstage Medical

86.500

USD

794.002

737.719

Ocean Power Technologies

42.930

USD

440.369

70.297

0,18

Power Integrations

25.000

USD

664.797

636.987

1,56

Red Hat

20.700

USD

735.066

831.076

2,04

Stericycle

17.000

USD

640.802

1.202.024

2,94

Sun Power

125.000

USD

738.824

532.560

1,30

Tesla Mtrs Varian Medical Systems

22.200 19.690

USD USD

553.536 812.518

570.020 1.048.462

1,40 2,57

Veeco Instruments

18.000

USD

474.031

402.820

0,99

Whole Foods Market

10.900

USD

435.762

754.679

1,85

64

Xylem

55.000

USD

1.144.507

1.129.937

2,77

Zimmer Holdings

17.500

USD

772.612

884.353

2,17

19.669.754

20.134.590

49,33

Totaal aandelen

38.957.708

39.387.972

96,46

Totaal overdraagbare effecten toegelaten tot de notering op een officiële effectenbeurs

38.957.708

39.387.972

96,46

Totale beleggingsportefeuille

38.957.708

39.387.972

96,46

De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

Geografische en sectorverdeling portefeuille per 31 december 2012 (als % van het netto vermogen) Geografische verdeling

% net

Sectorverdeling

% net

Verenigde Staten van Amerika Zwitserland Duitsland Verenigd Koninkrijk Zweden Japan Canada Brazilië Frankrijk Luxemburg Italië Spanje Noorwegen Australië Finland Ierland Denemarken Nieuw-Zeeland Kaaimaneilanden

49,33 7,60 6,16 4,03 3,58 3,04 3,01 2,71 2,39 2,15 2,06 1,96 1,67 1,40 1,35 1,24 1,01 0,95 0,82

Farmacie en cosmetica Holdings en financieringsmaatschappijen Mechanica, machinebouw Milieudiensten en recycling Openbare dienstverlening Elektronica, halfgeleiders Auto’s Bouwondernemingen, bouwmateriaal Elektronica en elektrische apparatuur Internet software Landbouw en visserij Voeding en destilleerderijen Detailhandel Gezondheidsvoorlichting en maatschappelijke dienstverlening Consumentengoederen Chemie

25,09 11,28 9,70 8,62 7,90 7,46 6,52 4,37 2,64 2,51 2,39 1,90 1,85 1,70 1,35 1,18 96,46

96,46 De bijbehorende toelichting vormt een integraal onderdeel van deze jaarrekening.

65

Toelichting op de jaarrekening per 31 december 2012 Toelichting 1 - Algemeen Triodos SICAV I is een zelf beheerde beleggingsmaatschappij met veranderlijk kapitaal, opgericht naar het recht van het Groothertogdom Luxemburg als een “société d’investissement à capital variable” (SICAV) in de vorm van een “société anonyme”. Triodos SICAV I valt onder de wet van het Groothertogdom Luxemburg van 10 augustus 1915 aangaande commerciële ondernemingen, zoals laatstelijk gewijzigd, en onder deel I van de Wet van 17 december 2010. De vennootschap is voor onbeperkte duur opgericht onder de naam Triodos SICAV I. De statutaire zetel van Triodos SICAV I (de “Statutaire Zetel”) is gevestigd te Route d’Esch 69, L–1470 Luxemburg. De statuten van Triodos SICAV I (de “Statuten”) zijn gedeponeerd bij de griffie van de arrondissementsrechtbank van Luxemburg en zijn op 4 oktober 2006 gepubliceerd in de Mémorial C, Recueil des Sociétés et Associations (de “Mémorial”). De hiermee overeenkomstig uit te geven aandelen zullen worden uitgegeven in verschillende afzonderlijke subfondsen van Triodos SICAV I. Voor elk subfonds wordt een afzonderlijke vermogensportefeuille aangehouden, welke wordt belegd in overeenstemming met de beleggingsdoelstelling. Bijgevolg wordt Triodos SICAV I meestal aangeduid als een “paraplufonds”, dat beleggers de mogelijk biedt te kiezen tussen één of meer beleggingsdoelstellingen door te beleggen in één of meer subfondsen. Beleggers kunnen kiezen welk subfonds of welke subfondsen het beste beantwoordt c.q. beantwoorden aan hun specifieke risico- en rendementverwachtingen en aan hun spreidingsbehoeften. Er zullen geen aandelen in een subfonds worden uitgegeven gedurende periodes waarin de berekening van de intrinsieke waarde per aandeel in dat subfonds is opgeschort door Triodos SICAV I op grond van de volgens de statuten aan haar verleende bevoegdheden. In het geval van opschorting van de handel in aandelen zal de inschrijving worden behandeld op de eerstvolgende waarderingsdag na het einde van een dergelijke opschortingsperiode. Triodos SICAV I heeft het voornemen haar vermogen te beleggen in beursgenoteerde ondernemingen die (i) goede financiële resultaten laten zien, (ii) niet actief zijn in sectoren die de maatschappij en/of het milieu schade toebrengen en (iii) in overeenstemming zijn met de hieronder beschreven beleggingsstrategie. De doelstelling van Triodos SICAV I is om haar vermogen geheel of grotendeels op zodanige wijze te beleggen in aandelen, obligaties en andere effecten dat de daarmee verbonden risico's gespreid worden. Triodos SICAV I streeft naar nettovermogensgroei op lange termijn. Het beleggingsbeleid van Triodos SICAV I is gebaseerd op de beoordeling van de factoren “People”, “Planet” and “Profit’’. Daarbij betekent “Profit” verantwoord rendement en risico, “People” fatsoen en verantwoordelijke relaties en contacten met werknemers, klanten, leveranciers en de maatschappelijke omgeving waarin een organisatie actief is, en “Planet” aandacht voor duurzaamheid en verantwoordelijk gedrag met betrekking tot het verbruik van natuurlijke hulpbronnen, afval en ecologie. Triodos SICAV I heeft op 31 december 2012 vier subfondsen die toegankelijk zijn voor beleggers: - Triodos Sustainable Bond Fund (geïntroduceerd op 16 juli 2007) - Triodos Sustainable Equity Fund (geïntroduceerd op 16 juli 2007) - Triodos Sustainable Mixed Fund (geïntroduceerd op 25 juni 2010) - Triodos Sustainable Pioneer Fund (geïntroduceerd op 12 maart 2007) De waarde van de subfondsen wordt uitgedrukt in euro.

66

De subfondsen kunnen aandelen aanbieden in de volgende categorieën: - Categorie R – Kapitalisatie (EUR) - Categorie R – Distributie (EUR) - Categorie P – Kapitalisatie (EUR) - Categorie K – Institutioneel-Kapitalisatie (GBP) - Categorie K – Institutioneel-Distributie (GBP) - Categorie K – Retail-Kapitalisatie (GBP) - Categorie K – Retail-Distributie (GBP)

- Categorie I – Kapitalisatie (EUR) - Categorie I – Distributie (EUR) - Categorie S – Kapitalisatie (EUR) - Categorie S – Distributie (EUR) - Categorie Z – Kapitalisatie (EUR) - Categorie Z – Distributie (EUR)

Inschrijving op categorie R-aandelen is mogelijk voor alle beleggers. Op categorie R-aandelen moet een inschrijvingsbelasting worden betaald die jaarlijks 0,05% van de intrinsieke waarde bedraagt en die per kwartaal en aan het einde van het betreffende kwartaal wordt berekend en verschuldigd is. Inschrijving op categorie P-aandelen is mogelijk voor entiteiten van de Triodos Bank-groep die in aanmerking komen als institutionele belegger. Op categorie P-aandelen moet een inschrijvingsbelasting worden betaald die jaarlijks 0,01% van de intrinsieke waarde bedraagt en die per kwartaal en aan het einde van het betreffende kwartaal wordt berekend en verschuldigd is. Inschrijving op categorie I-aandelen is mogelijk voor institutionele beleggers. Op categorie I-aandelen moet een inschrijvingsbelasting worden betaald die jaarlijks 0,01% van de intrinsieke waarde bedraagt en die per kwartaal en aan het einde van het betreffende kwartaal wordt berekend en verschuldigd is. Inschrijving op categorie S-aandelen is alleen mogelijk voor beleggers die woonachtig zijn in Spanje. Op categorie S-aandelen moet een inschrijvingsbelasting worden betaald die jaarlijks 0,05% van de intrinsieke waarde bedraagt en die per kwartaal en aan het einde van het betreffende kwartaal wordt berekend en verschuldigd is. Inschrijving op categorie “K – Institutionele” aandelen is alleen mogelijk voor institutionele beleggers die woonachtig zijn in het Verenigd Koninkrijk. Op categorie “K – Institutionele” aandelen moet een inschrijvingsbelasting worden betaald die jaarlijks 0,01% van de intrinsieke waarde bedraagt en die per kwartaal en aan het einde van het betreffende kwartaal wordt berekend en verschuldigd is. Inschrijving op categorie “K – Retail” aandelen is alleen mogelijk voor retail beleggers die woonachtig zijn in het Verenigd Koninkrijk. Op categorie “K-Retail” aandelen moet een inschrijvingsbelasting worden betaald die jaarlijks 0,05% van de intrinsieke waarde bedraagt en die per kwartaal en aan het einde van het betreffende kwartaal wordt berekend en verschuldigd is. Inschrijving op categorie Z-aandelen is mogelijk voor alle beleggers. Op categorie Z-aandelen moet een inschrijvingsbelasting worden betaald die jaarlijks 0,05% van de intrinsieke waarde bedraagt en die per kwartaal en aan het einde van het betreffende kwartaal wordt berekend en verschuldigd is.

Toelichting 2 - Overzicht van belangrijke grondslagen voor verslaglegging De jaarrekening wordt opgesteld in overeenstemming met de Luxemburgse bepalingen met betrekking tot beleggingsfondsen, waarbij de volgende belangrijke grondslagen voor de verslaglegging worden toegepast.

67

a) Waardering van beleggingen De waarde van dergelijke activa wordt als volgt vastgesteld: De waarden van kassaldi of depositogelden, wissels en direct opeisbare vorderingen, vooruitbetaalde kosten, contante dividenden en vastgestelde of opgelopen maar nog niet ontvangen rente zoals voornoemd worden geacht het volledige bedrag daarvan te zijn, tenzij dit bedrag waarschijnlijk niet volledig betaald of ontvangen zal worden. In dat geval zal de waarde daarvan worden berekend na aftrek van een bedrag dat in dergelijke gevallen passend wordt geacht om de werkelijke waarde daarvan aan te geven. De waarde van overdraagbare effecten, geldmarktinstrumenten en alle andere financiële activa die zijn genoteerd of worden verhandeld op een gereglementeerde markt, een effectenbeurs in een ander land of enige andere gereglementeerde markt wordt berekend tegen de laatst bekende koers die tot stand is gekomen op de betreffende markt die normaal de belangrijkste markt is voor dergelijke beleggingen. Als beleggingen niet zijn genoteerd of worden verhandeld op een gereglementeerde markt, een effectenbeurs in een ander land of op een andere gereglementeerde markt of als met betrekking tot beleggingen die worden genoteerd of verhandeld op een dergelijke markt de op hierboven beschreven wijze bepaalde prijs niet representatief wordt geacht voor de reële marktwaarde van de betreffende beleggingen, wordt de waarde van deze belegging bepaald op basis van redelijkerwijs voorzienbare verkoopprijs die op zorgvuldige wijze en te goeder trouw is bepaald door de directie. b) Netto gerealiseerde winst/(verlies) op verkoop van beleggingen De netto gerealiseerde winst/(verlies) op verkoop van beleggingen wordt berekend op basis van de gemiddelde kostprijs van de verkochte beleggingen. c) Valutaomrekening De financiële administratie van Triodos SICAV I wordt gevoerd in de euro en de jaarrekening wordt gepubliceerd in deze valuta. De waarden van activa en passiva die niet luiden in de euro wordt omgerekend naar de euro tegen de valutakoers die in Luxemburg geldt op de laatste dag van de verslagperiode. Inkomsten en kosten in andere valuta’s dan de euro worden omgerekend naar de euro tegen de desbetreffende wisselkoersen die gelden op de transactiedatum. Uit de omrekening voortvloeiende gerealiseerde en niet-gerealiseerde valutawinsten of –verliezen worden verantwoord in het overzicht van vermogensmutaties. Per 31 december 2012 zijn de volgende wisselkoersen gehanteerd: 1 EUR = 1,270626 AUD 1 EUR = 2,701319 BRL 1 EUR = 1,311581 CAD 1 EUR = 1,207372 CHF 1 EUR = 7,460382 DKK 1 EUR = 0,816022 GBP 1 EUR = 10,224710 HKD 1 EUR = 113,581080 JPY

68

1 EUR = 7,364912 NOK 1 EUR = 1,605037 NZD 1 EUR = 8,593037 SEK 1 EUR = 1,319100 USD d) Oprichtingskosten Oprichtingskosten worden lineair afgeschreven over een periode van vijf jaar. e) Inkomsten uit beleggingen Rente op vastrentende effecten wordt tijdsevenredig in aanmerking genomen bij elke berekening van de intrinsieke waarde. Dividend wordt in aanmerking genomen op ex-dividend basis. f) Toerekening van kosten Aan elk subfonds worden de kosten die daaraan direct toerekenbaar zijn doorberekend. Kosten die niet toerekenbaar zijn aan een bepaald subfonds worden over het algemeen aan het subfonds toegekend naar evenredigheid van de intrinsieke waarde van elk subfonds.

Toelichting 3 - Bepaling van de intrinsieke waarde van aandelen De intrinsieke waarde per aandeel wordt voor elk subfonds uitgedrukt in de referentievaluta van het betreffende subfonds en wordt voor elk subfonds berekend door de activa van dat subfonds minus de passiva te delen door het aantal uitstaande aandelen voor dat subfonds.

Toelichting 4 - Vergoedingen 4.1 Beheervergoeding De jaarlijkse beheervergoeding voor elk subfonds (de "Beheervergoeding") wordt gebruikt om kosten en uitgaven van de subfondsen te dekken die verschuldigd zijn aan de Investment Manager, de Bewaarder, het Betaalkantoor, de Transferagent, de Administratief Agent, de Distributeurs en de adviseur van elk subfonds. De jaarlijkse beheervergoeding wordt op dagbasis berekend. Beheervergoeding

Subfonds

Maximale vergoeding

Vergoeding Categorie R en Categorie P

Vergoeding Categorie I en Categorie Z*

Triodos Sustainable Bond Fund Triodos Sustainable Equity Fund Triodos Sustainable Mixed Fund Triodos Sustainable Pioneer Fund

2,00%/jaar 2,00%/jaar 1,50%/jaar 2,10%/jaar

1,00%/jaar 1,30%/jaar 1,05%/jaar 1,70%/jaar

0,60%/jaar 0,75%/jaar 0,60%/jaar 0,95%/jaar

* Vergoeding van Categorie I en Categorie Z per 24 augustus 2012. 69

Vergoedingen voor de Investment Manager De Investment Manager is gerechtigd om ten laste van de beheervergoeding uit elke bestaande categorie aandelen binnen elk subfonds een jaarlijkse en per kwartaal uitbetaalde beleggingsbeheervergoeding te ontvangen. Deze vergoeding wordt betaald uit de activa die aan de betreffende Aandelencategorie of het betreffende subfonds kunnen worden toegerekend en wordt berekend als percentage van de intrinsieke waarde. Vergoeding Investment Management Subfonds

Maximale vergoeding

Triodos Sustainable Bond Fund Triodos Sustainable Equity Fund Triodos Sustainable Mixed Fund Triodos Sustainable Pioneer Fund

0,175%/jaar 0,25%/jaar 0,225%/jaar 0,35%/jaar

Behalve op de vergoeding die deel uitmaakt van de beheervergoeding hebben de Bewaarder, de Administratief Agent, het Betaalkantoor en de Registerhouder, afhankelijk van de omstandigheden, recht op een vergoeding per transactie, een vaste vergoeding voor bepaalde diensten of producten, vergoeding door de Vennootschap van directe contante uitgaven en aflossingen en vergoedingen die zijn betaald aan eventuele correspondentbanken. Deze vergoedingen maken alle deel uit van de Service Fee. 4.2 Service Fee Uit de jaarlijkse service fee van het subfonds (de "Service fee") worden alle kosten en uitgaven van het subfonds voldaan met uitzondering van de vergoedingen aan de Investment Manager, de Bewaarder, het Betaalkantoor, de Transferagent, de Administratief Agent, de Distributeurs en de Adviseur. Deze kosten en uitgaven omvatten voornamelijk accountantskosten, juridische kosten, overige kosten, kosten van drukwerk en publicatiekosten. Service Fee Subfonds

Maximale vergoeding

Triodos Sustainable Bond Fund Triodos Sustainable Equity Fund Triodos Sustainable Mixed Fund Triodos Sustainable Pioneer Fund

0,20%/jaar 0,25%/jaar 0,20%/jaar 0,30%/jaar

4.3 Maximale total expense ratio De totale expense ratio voor elk subfonds wordt onder verdeeld in een beheer vergoeding en een service fee. Hiervoor wordt een maximum vastgesteld, zoals hieronder aangegeven.

70

Subfonds

Maximale vergoeding

Triodos Sustainable Bond Fund Triodos Sustainable Equity Fund Triodos Sustainable Mixed Fund Triodos Sustainable Pioneer Fund

2,20%/jaar 2,25%/jaar 1,70%/jaar 2,40%/jaar

Toelichting 5 - Uitkeringen In elke aandelencategorie binnen elk subfonds kan de directie kapitalisatieaandelen en distributieaandelen uitgeven. Distributieaandelen kunnen hun houders een dividend uitbetalen, terwijl kapitalisatieaandelen hun volledige opbrengsten kapitaliseren. De jaarlijkse algemene vergadering bepaalt, op aanbeveling van de directie, welk deel van de winst van Triodos SICAV I uit elke aandelencategorie zal worden uitgekeerd. Dientengevolge kan de jaarlijkse algemene jaarvergadering, voor elk subfonds of elke Aandelencategorie, de uitkering goedkeuren van de nettoinkomsten en de gerealiseerde of ongerealiseerde vermogenswinsten, na aftrek van de gerealiseerde of ongerealiseerde vermogensverliezen. De bedragen die overeenkomen met de inkomsten die toerekenbaar zijn aan de aandelen van een categorie die besloten heeft geen dividend uit te keren, zullen worden gekapitaliseerd in de activa van de betreffende categorie. Dividenduitkeringen in 2012:

Subfonds Triodos Sustainable Bond Fund Triodos Sustainable Mixed Fund Triodos Sustainable Equity Fund

Aandelencategorie

Ex-dividend datum

Betaaldatum

Bedrag per aandeel

Categorie R-Dis Categorie R-Dis Categorie R-Dis

19 april 2012 19 april 2012 19 april 2012

25 april 2012 25 april 2012 25 april 2012

0,730000 0,500000 0,140000

Toelichting 6 - Inschrijvingsbelasting Triodos SICAV I is op dit moment in Luxemburg geen belasting verschuldigd over winst of inkomsten. Evenmin wordt op de uitkering van dividenden door Triodos SICAV I in Luxemburg bronbelasting ingehouden. Triodos SICAV I is in Luxemburg echter wel een jaarlijkse inschrijvingsbelasting verschuldigd van in principe 0,05% per jaar van de intrinsieke waarde. Deze belasting is elk kwartaal verschuldigd op basis van de waarde van de totale netto activa van de subfondsen aan het einde van het desbetreffende kalenderkwartaal. Dit tarief kan echter worden verlaagd naar 0,01% per jaar van de intrinsieke waarde voor de specifieke aandelencategorieën of subfondsen die zijn voorbehouden aan institutionele beleggers (categorie I- en categorie P-aandelen). Als bepaalde subfondsen beleggen in andere Luxemburgse UCI’s die vervolgens de jaarlijkse inschrijvingsbelasting verschuldigd zijn, is Triodos SICAV I bovendien geen jaarlijkse inschrijvingsbelasting verschuldigd over het gedeelte van het vermogen dat daarin is belegd.

71

Toelichting 7 - Overige informatie Op 31 december 2012, of op enig moment sinds het begin van het jaar, hadden een aantal leden van de directie van Triodos SICAV I indirect aandelen in een of meer van de subfondsen van Triodos SICAV I. Bovendien hadden een of meer leden van de directie van Triodos SICAV I een persoonlijk belang in een belegging van de Triodos SICAV I - subfondsen.

Toelichting 8 - Transactievergoeding Per 31 december 2012 waren de transactiekosten van de SICAV wat betreft aan aankoop of verkoop van overdraagbare effecten, geldmarktinstrumenten, derivaten of andere in aanmerking komende activa als volgt: Subfonds

2012 EUR

2011 EUR

Triodos Sustainable Bond Fund Triodos Sustainable Equity Fund Triodos Sustainable Mixed Fund Triodos Sustainable Pioneer Fund

0 131.797 23.333 64.648

0 150.538 31.414 80.881

Totaal

219.778

262.833

Toelichting 9 - Global exposure Zoals vereist volgens Circulaire 11/512 van de CSSF moet de directie de risicobeheermethode van het fonds vaststellen op basis van de aangegane verplichtingen (commitments approach) of de Value-at-Risk. De directie van Triodos SICAV I heeft besloten om voor het bepalen van het totale risico uit te gaan van de aangegane verplichtingen.

72

Toelichting 10 - Total Expense Ratio (TER), lopende kosten en omloopfactor (PTR) Subfonds

TER

Triodos Sustainable Bond Fund Categorie I - Kapitalisatie Categorie I - Distributie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie

0,88% 0,67% 1,18% 1,19%

Triodos Sustainable Equity Fund Categorie I - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie

1,01% 1,48% 1,47%

Triodos Sustainable Mixed Fund Categorie I - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie

0,94% 1,25% 1,27%

Triodos Sustainable Pioneer Fund Categorie P - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie

0,14% 1,99%

De gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingsinstelling is de som van de intrinsieke waarden gedeeld door het aantal waarnemingen. Hierbij wordt de som van de intrinsieke waarden gebaseerd op de cijfers per 31 december van het voorafgaande boekjaar en 31 maart, 30 juni, 30 september en 31 december van het onderhavige boekjaar of vergelijkbare gegevens bij een afwijkend boekjaar. Het aantal waarnemingen is altijd vijf, tenzij sprake is van een verkort of een verlengd boekjaar. De waarnemingen worden beschouwd als gewogen gemiddelde, waarbij de bovengenoemde gegevens worden gewogen in de verhouding 0,5:1:1:1:0,5 (in geval van vijf waarnemingen). De totale kosten omvatten alle kosten die in de verslagperiode ten laste van het resultaat alsmede ten laste van het eigen vermogen worden gebracht. De kosten van effectentransacties en rentelasten worden buiten beschouwing gelaten. De TER is gelijk aan de totale kosten gedeeld door de gemiddelde intrinsieke waarde. De TER wordt berekend vanaf de eerste dag van de verslagperiode of vanaf het moment van lancering van een aandelenklasse tot het einde van de verslagperiode. De TER van nieuw gelanceerde aandelenklassen wordt geannualiseerd (252 dagen netto intrinsieke waarde basis).

73

Subfonds

Jaarlijks doorlopende kosten

Triodos Sustainable Bond Fund Categorie I - Kapitalisatie Categorie I - Distributie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie

0,88% 0,67% 1,18% 1,18%

Triodos Sustainable Equity Fund Categorie I - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie

1,01% 1,48% 1,48%

Triodos Sustainable Mixed Fund Categorie I - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie Categorie R - Distributie

0,94% 1,27% 1,26%

Triodos Sustainable Pioneer Fund Categorie P - Kapitalisatie Categorie R - Kapitalisatie

0,14% 1,99%

Conform de Europese wetgeving wordt sinds juli 2012 een nieuwe universele kostenberekeningsratio toegepast. Hierdoor wordt de term Total Expense Ratio (TER) vervangen door de term ‘doorlopende kosten’. De doorlopende kosten, die vrijwel identiek zijn aan de TER, geven de totale kosten weer die ten laste worden gebracht van het resultaat, exclusief kosten van effectentransacties en rentelasten, gedeeld door de gemiddelde intrinsieke waarde. De lopende kosten van nieuw gelanceerde aandelenklassen wordt geannualiseerd (252 dagen netto intrinsieke waarde basis).

Subfonds

Jaarlijkse omloopfactor

Triodos Sustainable Bond Fund Triodos Sustainable Equity Fund Triodos Sustainable Mixed Fund Triodos Sustainable Pioneer Fund

112,21% 2,47% 108,44% 49,20%

De omloopfactor wordt berekend door de totale waarden van de effectentransacties (effectenaankopen + effectenverkopen = Totaal 1) minus de totale waarde van de transacties (uitgiften + inkopen = totaal 2) in euro te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingsinstelling (X) volgens de volgende formule: ((Totaal 1 – Totaal 2) / x) * 100. De gemiddelde intrinsieke waarde wordt zoals hierboven beschreven berekend.

74

Bijlage A Portefeuille: ontwikkelingen gedurende 2012 Landen

‘footprint’ maar ook die van leveranciers te verminderden. Zo past het bedrijf bijvoorbeeld op vrij grote schaal zonne-energie toe. Bovendien heeft het bedrijf een sterk personeelsbeleid waarmee arbeids- en mensenrechten expliciet worden gewaarborgd. Abertis onderhoudt bovendien een continue dialoog met de gemeenschap over de impact van haar activiteiten.

Oostenrijk Best in class - land Oostenrijk is een land met een goed functionerende democratie en een overheid die zorg draagt voor het welzijn van haar burgers. Er lopen geen internatio­ ­­nale sancties tegen het land en Oostenrijk heeft belangrijke internationale verdragen ondertekend en bekrachtigd.

Active Power Pionier – Klimaatbescherming, Verenigde Staten Active Power ontwerpt, produceert en distribueert efficiënte, betrouwbare en groene kritische elektriciteitsoplossingen die de bedrijfscontinuïteit waarborgen in het geval van stroomuitval. De CleanSource en Cool Air backup-elektriciteitssystemen zijn ontworpen ter vervanging van conventionele systemen waar voor gebruik wordt gemaakt van loodzuur-accu’s en met als doel de energie-efficiëncy te verbeteren. De producten van Active Power dragen bij aan het verminderen van de milieu-impact in diverse sectoren door het terugdringen van het energieverbruik, van de toepassing van loodzuur-accu’s en van de totale CO2-uitstoot. De producten van het bedrijf dragen bij aan de wereldwijde strijd tegen het broeikaseffect.

Duitsland Best in class - land Duitsland is een land met een goed functionerende democratie en een overheid die zorg draagt voor het welzijn van haar burgers. Er lopen geen internatio­ ­­nale sancties tegen het land en Duitsland heeft belangrijke internationale verdragen ondertekend en bekrachtigd. Nederland Best in class - land Nederland is een land met een goed functionerende democratie en een overheid die zorg draagt voor het welzijn van haar burgers. Er lopen geen internatio­ ­­nale sancties tegen het land en het land heeft belangrijke internationale verdragen ondertekend en bekrachtigd.

Adecco Best in class – Zakelijke en professionele dienstverlening, Zwitserland Adecco is de grootste uitzendorganisatie ter wereld en biedt diensten op het gebied van de werving van tijdelijk en vast personeel, projectondersteuning, loopbaanadvisering, outplacement, outsourcing en overige HR-gerelateerde diensten. Opmerkelijk voor een dienstverlenend bedrijf is dat de prestaties van Adecco op sociaal gebied achterblijven bij die van sectorgenoten. De achterblijvende sociale prestaties van de onderneming worden gecompenseerd door een uitstekende performance op het gebied van corporate governance en milieu. Het bedrijf hanteert een sterk ethisch beleid en past krachtige ethische programma’s toe.

Bedrijven Abertis Infraestructuras Best in class – Vervoer, Spanje Abertis Infraestructuras houdt zich bezig met het beheer van infrastructuren voor mobiliteit en telecommunicatie. Het bedrijf is vooral bekend vanwege de activiteiten op het gebied van tolwegen, vliegvelden en parkeergarages. Abertis levert zeer positieve inspanningen op het gebied van het milieu, wat zeer relevant is gezien de aard van de activiteiten. Er zijn een groot aantal programma’s geïmplementeerd om de eigen ecologische

75

Aegion Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten

Adidas Best in class - Duurzame consumptiegoederen en kleding, Duitsland

Aegion (het vroegere Insituform Technologies) is een innovatief bedrijf dat zich toelegt op de renovatie van pijpleidingen. Daarnaast ontwikkelt het bedrijf technologie voor het beschermen van industriële pijpleidingen tegen corrosie. De renovatie van rioleringen en leidingsystemen voor drinkwater en de energiesector zorgt voor een efficiënter materiaalgebruik en vermindert de milieuschade door lekkage. Aegion beschikt over uitgebreide veiligheidsprocedures en verzorgt onder meer trainingen voor medewerkers met betrekking tot veiligheidsregels en de voorkoming van gevaarlijke situaties. Aegion maakt gebruik van buizen die voor 98% bestaan uit gerecyclede plastic vezels om de milieuschade te beperken zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit. De producten van het bedrijf leveren een bijdrage aan een schonere aarde.

Adidas, producent van sportkleding en sportartikelen, blijftgoede duurzaamheidprestaties leveren door voor zichzelf uitdagende doelen te formuleren. Belangrijke aandachtspunten bij dit bedrijf zijn arbeidsomstandigheden en milieu­ kwesties binnen de toeleveringsketen. Adidas besteedt veel aandacht aan sociale aspecten bij de beoordeling van de toeleveringsketen, vooral omdat het bedrijf vaak doelwit is van kritiek van NGO’s op arbeidsomstandigheden in de fabrieken van leveranciers. Anderzijds wordt Adidas geprezen om haar inspanningen om deze problemen de wereld uit te helpen en gaat het bedrijf verder dan sectorgenoten in haar streven naar het verbeteren van arbeidsomstandigheden. In 2010 maakte Adidas bekend een partnership te zullen aangaan met de Grameen Group voor de productie van betaalbare schoenen voor het arme deel van de wereldbevolking. Het bedrijf heeft verklaard zich te zullen inzetten voor de arbeidsrechten van de mensen die deze uiterst goedkope schoenen gaan produceren. Adidas heeft een groene/eco-kledinglijn gelanceerd.

Aetna Best in class – Apparatuur en diensten voor de gezondheidszorg, Verenigde Staten Aetna is een gediversificeerde ziektekosten­ verzekeraar met ruim 35 miljoen klanten in de VS. De onderneming biedt een pakket traditionele en op de consument gerichte ziektekostenverzekeringen en daaraan gerelateerde diensten. Aetna levert betere prestaties dan andere bedrijven binnen de managed healthcare sector. De onderneming valt op door haar streven naar het verbeteren van de kwaliteit en betaalbaarheid van gezondheidszorg in de VS en haar steun voor de hervorming van de Amerikaanse gezondheidszorg.

Adobe Systems Best in class – Software en dienstverlening, Verenigde Staten Adobe System levert wereldwijd desktop publishing software. Enkele van de bekendste producten van het bedrijf zijn Acrobat Reader, een programma voor het lezen van PDF-bestanden, en het fotobewerkingsprogramma Adobe Photoshop. Het bedrijf houdt aan de richtlijnen van de ILO door toepassing van de gedragscode van de Electronic Industr y Citizenship Coalition, die betrekking heeft op de maatschappelijke criteria voor de toeleveringsketen. De criteria voor de toeleveringsketen behoren tot de strengste binnen de sector. Sommige van de gebouwen zijn LEED-gecertificeerd (Leadership in Energy and Environmental Design). Adobe heeft een groen inkoopbeleid en een sterk milieubeleid en past een milieubeheersysteem toe.

AGL Energy Best in class – Nutsbedrijven, Australië AGL (Australian Gas Light) Energy richt zich op de inkoop en herdistributie van gas en elektriciteit. De kernactiviteiten bestaan uit het ontwikkelen van nieuwe centrales en netwerken voor het opwekken van basis-, piek- en middenlastelektriciteit, waarbij gebruik wordt gemaakt van onder andere

76

te brengen en de follow-up maatregelen om die uitstoot sterk terug te dringen. Akzo Nobel heeft een solide beleid ten aanzien van dierproeven en werkt mee aan sectorinitiatieven om de noodzaak voor dierproeven te verminderen en alternatieven te ontwikkelen. De onderneming houdt zich niet bezig met genetische manipulatie. Akzo Nobel heeft voort deelgenomen aan een onderzoek naar mensenrechtenbeleid binnen multinationals en hanteert voor leveranciers een beleid dat de eerbiediging van mensenrechten stimuleert.

thermische en hernieuwbare energiebronnen. Voor bedrijven in de nutssector is de CO2-intensiteit van de energiemix een belangrijke indicator. AGL koopt ook duurzame energie in en hecht veel belang aan de vermindering van de uitstoot en intensiteit van broeikasgassen binnen de toeleveringsketen. AGL heeft een solide gedragscode waarin een expliciete beschrijving van acceptabel ondernemingsgedrag is opgenomen en die geldt voor de totale toeleveringsketen. Het bedrijf maakt gebruik van uitgebreide programma's die zijn gericht op gezondheid, veiligheid en het milieu.

Ameresco Pionier – Klimaatbescherming, Verenigde Staten

Ahold Best in class - Detailhandel in voeding en niet-duurzame consumptiegoederen, Nederland

Ameresco levert bouwproducten en richt zich daarbij sterk op energie-efficiënte oplossingen. De onderneming levert energie-efficiënte oplossingen voor faciliteiten in heel Noord-Amerika waardoor klanten hun energie-verbruik kunnen verminderen, wat kostenbesparingen en milieuvoordelen oplevert. Op basis van een zogenaamd energie-prestatiecontract betaalt Ameresco alle kosten van de implementatie van energie-efficiënte installaties bij klanten. Deze energie-upgrades worden betaald met een deel van de kostenbesparing die gedurende een vastgestelde periode wordt gerealiseerd door deze verbeteringen. Aan het eind van de contractperiode is de klant volledig eigenaar van de verbeterde installaties en zijn alle verdere besparingen voor hem. Ameresco levert tevens systemen voor het opwekken van hernieuwbare energie, zoals zonneenergie, om optimaal aan te sluiten bij de duurzaamheidsbehoeften van de klant.

Koninklijke Ahold heeft verkoopt voedingsmiddelen en heeft supermarkten en gespecialiseerde winkels in Europa en de VS. Doordat Ahold veel eigen-merk producten heeft zijn ontbossing, biodiversiteit, intensieve veehouderij, genetische modificatie en fundamentele arbeidsrechten belangrijke onderwerpen. Ahold streeftnaar verantwoorde inkoop van grondstoffen en is lid van de internationale ronde tafels voor palmolie en soja. Ahold verkoopt een uitgebreid assortiment fair trade en biologische producten en geeftgeen opdracht voor dierproeven met gezondsheids- en schoonheidsproducten van het eigen merk. Ahold verkoopt wel voedingsmiddelen met genetisch gemodificeerde ingrediënten maar geeftdit in Europa duidelijk aan op de producten. Ahold wordt gezien als pro-actief met betrekking tot de beheersing van de leveranciersketen, waarbij relevant beleid en effectieve evaluatie- en monitoringprogramma’s worden toegepast.

Annie’s Pionier – Gezond Leven, Verenigde Staten

Akzo Nobel Best in class – Basisindustrie, Nederland

Annie’s levert natuurlijke en biologische maaltijden, snacks, dressings, specerijen en andere producten. De onderneming stelt zich ten doel ingrediënten van lokale leveranciers te gebruiken en de meeste gebruikte grondstoffen zijn afkomstig uit NoordAmerika. Annie’s maakt geen gebruik van dierproeven of genetisch gemodificeerde ingrediënten. De onderneming hanteert een

Akzo Nobel is een wereldwijd opererend chemieconcern met een sterke nadruk op verf en coatings. De onderneming hecht veel belang aan duurzaamheid, zoals blijkt uit het streven om de totale uitstoot van broeikasgassen door haar coatings gedurende de totale levenscyclus in kaart

77

wagenpark, groene gebouwen, lichtgekleurde verf om de energiebesparing in tunnels te maximaliseren en de toepassing van zonne-energie. Ook geluids­ vermindering en de veiligheid van weggebruikers zijn aandachtspunten voor de onderneming.

gedragscode voor leveranciers om ervoor te zorgen dat leveranciers voldoen aan minimumeisen op het gebied van arbeids- en mensenrechten, gezondheid en veiligheid, milieubescherming en ethische kwesties. Deze eisen zijn gebaseerd op de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie.

Atlas Copco Best in class – Kapitaalgoederen, Zweden Atlas Copco is een Zweedse producent van industriële machines. De onderneming levert compressors, generatoren, bouw- en mijnbouw­ apparatuur en een breed scala van industriële gereedschappen aan onder meer de auto-industrie, de bouw en de mijnbouwsector. Een van de belangrijkste doelstellingen voor Atlas Copco op het gebied van productontwikkeling is verbetering van de energie-efficiency. Dit geldt vooral voor pers­­ luchtapparatuur, waarbij een sterke vermindering van zowel de kosten als de CO2-uitstoot kan worden bereikt. De onderneming is een strategische samenwerking aangegaan met ITT Corporation voor het leveren van energiebesparingsoplossingen voor gemeentelijke waterzuiveringsinstallaties. Atlas besteedt aandacht aan sociale kwesties en heeft een krachtig mensenrechtenbeleid.

Asahi Holdings Pioneer – Schone Aarde, Japan Asahi Holdings is gevestigd in het Japanse Kobe en heeft twee kernactiviteiten: recycling van zeldzame en edele metalen uit afval van de elektronica-, tandheelkundige, sierraden- en auto-industrie en diensten op het gebied van de behandeling en ontsmetting van diverse soorten industrieel afval. Alle bedrijfsactiviteiten van de onderneming leveren milieuvoordelen op. In het kader van de behandeling van edele en zeldzame metalen beschikt het bedrijf over een beleid ten aanzien van conflictmetalen. Het bedrijf past voor het eigen operationele proces een gedegen milieubeheer toe, met goede rapportages en ISO14001-certificering voor de belangrijkste operationele locaties. De producten en diensten van het bedrijf dragen bij aan een schonere aarde.

Badger Meter Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten

Atlantia Best in class - Vervoer, Italië

Badger Meter maakt kleppen, buizen en meet­­ instrumenten voor het meten van water verbruik voor zowel particulieren als bedrijven. Met de producten van Badger Meter kunnen klanten hun waterverbruik meten en terugdringen. Een efficiënt gebruik en besparing van water worden bevorderd en verspilling en lekkage van water worden voorkomen. Badger optimaliseert de duurzaamheid van haar activiteiten door gerecycled metaalschroot en FSC-gecertificeerd papier te gebruiken. De producten van het bedrijf leveren een bijdrage aan een schonere aarde.

Atlantia (voorheen Autostrade) houdt zich bezig met de aanleg en het beheer van tolwegen. Daarnaast biedt het bedrijf gerelateerde diensten op het gebied van transport, zoals planning, wegenonderhoud, billboardreclame en havendiensten. Het bedrijf heeft activiteiten in Azië en Zuid-Amerika, maar realiseert het grootste deel van de omzet in Italië. De sector waartoe Atlantia behoort heeft een grote impact op klimaatverandering. De belangrijkste aandachtspunten bij de beoordeling van de duurzaamheid van het bedrijf houden dan ook verband met de milieuprestaties. Atlantia heeft programma’s en doelstellingen voor de vermindering van de CO2-uitstoot. Om deze te realiseren zijn verschillende initiatieven genomen, zoals: brandstofbesparende banden, upgrading van het

78

Broadcom Corporation Best in class – Halfgeleiders & halfgeleiderapparatuur, Verenigde Staten

BMW Best in class - Auto's en auto-onderdelen, Duitsland BMW is een vooraanstaande producent van auto's en motorfietsen en voert de merken BMW, MINI en Rolls Royce. BMW beschikt over een sterk sociaal beleid en stelt onder meer hoge eisen aan de toeleveringsketen. De naleving hiervan wordt streng bewaakt. Ook heeft de onderneming een krachtig milieubeleid, met programma’s en doelstellingen voor het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. In de komende jaren zal BMW het brandstof verbruik verder terugdringen door het toepassen van elektrische, waterstof- en hybridetechnologie. De variabele beloning van de bestuurders van BMW is deel gekoppeld aan de prestaties op het gebied van duurzaamheid. Informatie over dit beleid wordt openbaar gemaakt.

Broadcom Corporation ontwerpt, ontwikkeld en levert halfgeleiders voor vaste en draadloze communicatie-apparatuur. Broadcom presteert goed op het gebied van sociale aspecten. Binnen de halfgeleiderindustrie zijn mensenrechten op het geibed van duurzaamheid een belangrijk aandachtspunt, vooral in verband met het gebruik van coltan. Broadcom houdt zich aan de EICC-gedragscode en beschikt over verklaringen van haar leveranciers dat metalen die gebruikt worden bij de fabricage van producten van Broadcom niet afkomstig zijn uit mineralen die zijn gewonnen of verwerkt in de Democratische Republiek Congo en daardoor kunnen bijdragen aan de financiering van de burgeroorlog in dat land.

British Land Best in class – Vastgoed, Verenigd Koninkrijk

BT Group Best in class - Telecommunicatie, Verenigd Koninkrijk

British Land Company (BLC) is een grote Britse vastgoedontwikkelings en -beleggingsmaatschappij. Het hoofdkantoor bevindt zich in Londen. De portefeuille bestaat voornamelijk uit winkels (warenhuizen, supermarkten, winkelcentra) en kantoorpanden. De meeste objecten bevinden zich in centraal Londen. Binnen deze sector wordt het onderwerp “groene" gebouwen als het meest relevant beschouwd. BLC levert de beste milieuprestaties binnen de sector en heeft een uitgebreid beleid voor milieugerelateerde onderwerpen zoals duurzame consumptie en productie, klimaatverandering en energie. De onderneming past een inkoopbeleid toe waarbij voorrang wordt gegeven aan leveranciers met de beste performance op sociaal en milieugebied en streeftnaar verbetering van de gezondheids- en veiligheidsstandaard voor medewerkers van aannemers.

BT Group (British Telecom) verzorgt IT- en telefoondiensten en levert breedband- en internetproducten en –diensten. Klanttevredenheid en mensenrechten zijn belangrijke aandachtspunten bij dit bedrijf gegeven het risico van samenwerking met onderdrukkende regimes. BT Group is toonaangevend op het gebied van kwaliteits­ certificering en rapporteert over haar beleid ten aanzien van klanttevredenheid en verantwoorde marketing. BT Group baseert haar sociale en arbeidsstandaarden op de standaarden van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie. Zoals de meeste bedrijven binnen deze sector is BT betrokken bij de distributie van gokken en pornografie. BT heeft echter maatregelen genomen om misbruik van internet te voorkomen en negatieve aspecten van deze activiteiten te bestrijden. Ook relevant is dat een deel van de variabele beloning van leden van de Raad van Bestuur is gekoppeld aan duurzaamheidsdoelstellingen.

79

Calgon Carbon Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten

Bunzl Best in class – Kapitaalgoederen, Verenigd Koninkrijk

Calgon Carbon Corporation is de grootste producent van actieve koolstof ter wereld en een toonaangevende aanbieder van koolstof technologie. Het belangrijkste product van Calgon Carbon is actieve koolstof, dat wordt gebruikt in filter- en zuiverings­ systemen. Deze systemen bieden veel milieuvoor­ ­delen en worden toegepast voor bijvoorbeeld drinkwaterzuivering, terugwinning van oplosmiddelen, zuivering van afval- en rioolwater, grondwaterherstel en luchtzuivering. Calgon De technologieën van Calgon Carbon zijn vooral bedoeld om andere industrieën en ondernemingen te helpen hun milieu-impact te verminderen. De producten van het bedrijf leveren een bijdrage aan een schonere aarde.

Bunzl is een gespecialiseerde groothandel in non-food verbruiksgoederen voor diverse bedrijfstakken en levert onder meer verpakkingen, display- en etiketteringsmateriaal en schoonmaaken veiligheidsproducten. Bij de evaluatie van de duurzaamheid van handelsbedrijven zijn het welzijn van medewerkers en de selectie van leveranciers en producten van leveranciers relevante aspecten. Bunzl besteedt veel aandacht aan de verbetering van de gezondheid en veiligheid van medewerkers. Het gezondheids- en veiligheidsprogramma van het bedrijf is gedecentraliseerd, waardoor elk bedrijfs­ onderdeel verantwoordelijk is voor de verbetering van de eigen prestaties. Het bedrijf maakt gebruik van programma's voor het verminderen van de eigen brandstofconsumptie en die van leveranciers. Ook is een recyclingprogramma geïmplementeerd.

Canadian National Railway Pionier – Schone Aarde, Canada Canadian National Railway is de grootste spoorweg­ onderneming van Canada met een netwerk dat zich uitstrekt tot het midden van de VS. De onderneming beschikt over een uitvoerig beleid ten aanzien van bedrijfsethiek, arbeidsrechten en gezondheid en veiligheid. Het gezondheids- en veiligheidsbeleid van Canadian National Railway is gericht op de veiligheid van het treinvervoer. De onderneming heeft een systeem ontwikkeld voor het registreren van de CO2-footprint, evenals uitvoerige strategieën voor het beperken van de klimaatrisico’s. Er zijn specifieke doelstellingen bepaald voor de verminde­ ringen van de uitstoot van broeikasgassen als gevolg van het energieverbruik door locomotieven. Door het aanbieden van openbaar vervoer draagt Canadian National Railway bij aan een schonere aarde.

Bureau Veritas Best in class – Zakelijke en professionele dienstverlening, Frankrijk Bureau Veritas verzorgt toetsingen en certificeringen op het gebied van kwaliteit, gezondheid en veiligheid, milieu en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bij een dienstverlenend bedrijf is de kwaliteit van de dienstverlening een belangrijke bepalende factor voor de duurzaamheid. Alle activiteiten van de onderneming zijn ISO 9001 gecertificeerd. ISO 9001 is de ISO-standaard voor kwaliteit. Ook van belang zijn de milieuprestaties van de onderneming. Het milieu-, gezondheids- en veiligheidsbeleid van Bureau Veritas is onder meer gebaseerd op een preventieve benadering en het stimuleren van het milieubewustzijn onder medewerkers. . Bureau Veritas richt zich op het zoveel mogelijk verminderen van het gebruik van hulpbronnen en de productie van afval. Verder wordt er gebruik gemaakt van een milieubeheer­systeem om de implementatie van het beleid te bewaken en is er een CO2-meetinstrument geïmplementeerd om de CO2-footprint van het bedrijf te reduceren.

Capstone Turbine Pionier – Klimaatbescherming, Verenigde Staten Capstone Turbine maakt, verkoopt en onderhoudt microturbines voor het op milieuvriendelijke wijze opwekken van elektriciteit en genereren van warmte. De microturbines van Capstone kunnen worden aangedreven met verschillende soorten brandstof

80

en hebben een zeer geringe uitstoot van schadelijke stoffen, waardoor ze een schone, groene en betrouwbare energiebron vormen. Ze kunnen worden toegepast om de energie-efficiency van warmte-krachtkoppelingsinstallaties te verbeteren, voor het benutten van biogassen die vrijkomen bij de productie van olie en gas en voor het sterk terugdringen van het brandstofverbruik door hybride voertuigen. In de microturbines van Capstone worden luchtlagers toegepast waardoor geen smeermiddelen op petroleumbasis gebruikt hoeven te worden en potentiële vervuiling met smeer­ middelen zoals gebruikt in conventionele turbines wordt vermeden. Bovendien zijn de microturbine­ systemen luchtgekoeld en worden geen giftige vloeibare koelvloeistoffen gebruikt. Capstone stelt zich ten doel elektriciteit te genereren tegen lagere kosten en met minder brandstof, minder afval en minder uitstoot van voor het milieu schadelijke stoffen.

CECO Environmental Corporation Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten CECO Environmental Corporation levert apparatuur en diensten voor het verminderen van lucht­ vervuiling, zoals industriële luchtfilters, systemen voor de verbetering van de luchtkwaliteit en milieubewakingssystemen. CECO levert producten en diensten aan groot aantal verschillende sectoren, waaronder de elektriciteitssector, olieraffinaderijen, de staalindustrie, de auto-industrie en de petro­ chemische industrie. Met haar producten stelt CECO klanten binnen een groot aantal sectoren in staat hun milieu-impact te verminderen. Op deze manier draagt de onderneming bij aan een schonere aarde. CME Best in class - Gediversifieerde financiële instellingen, Verenigde Staten Chicago Mercantile Exchange Group (CME Group) is actief op de derivatenmarkt en biedt een grote diversiteit aan benchmark futures en opties aan op basis van rentevoeten, aandelenindices, vreemde valuta’s, energie, landbouwproducten, metalen, weersvoorspellingen en vastgoed. CME Group heeft een solide beleid ten aanzien van corruptie en een goede klokkenluidersregeling. Beide zijn van toepassing voor zowel de binnenlandse als de buitenlandse activiteiten. Daarnaast spant CME zich sterk in om discriminatie binnen de onderneming uit te bannen. Wat betrefthet milieuaspect: CME exploiteert tevens de nieuwe Green Exchange, waar aan duurzaamheid gerelateerde financiële instrumenten, zoals CO2- en emissierechten, kunnen worden verhandeld.

Carrefour Best in class - Detailhandel in voeding en niet-duurzame consumptiegoederen, Frankrijk Carrefour exploiteert hypermarkten, supermarkten, gemakswinkels, discountwinkels en zelfbedienings­ groothandels. Doordat Carrefour veel eigen-merk producten heeft zijn ontbossing, biodiversiteit, intensieve veehouderij, genetische modificatie en fundamentele arbeidsrechten belangrijke onderwerpen. Carrefour heeft duidelijke doelstellingen en deadlines voor het gebruik van duurzame palmolie en rapporteert jaarlijks over de vorderingen. Het productenpakket van Carrefour omvat biologische voedingsmiddelen en het bedrijf heeft een duidelijk beleid voor het gebruik van genetisch gemodificeerde producten. Het arbeidsbeleid en het beleid voor de selectie van leveranciers omvatten doelstellingen en voorzien in monitoring en corrigerende maatregelen. De CO2-intensiteit ligt onder het sectorgemiddelde en het bedrijf heeft diverse programma's geïmplemen­ ­teerd om de uitstoot van broeikasgassen door logistieke activiteiten, transport en energiegebruik in winkels te verminderen.

Coca-Cola Hellenic Bottling Best in class – Voeding, drank en tabak, Griekenland Coca-Cola Hellenic Bottling (CCHBC) is één van de grootste bottelaars van frisdrank in Europa. Het bedrijf bottelt niet alleen Coca-Cola, maar ook allerlei frisdranken van andere fabrikanten. CCHBC hanteert het uitgebreide kwaliteitssysteem van Coca-Cola (TCCQS), dat gecertificeerd is volgens de

81

Crédit Foncier Best in class – Financiële instellingen, Frankrijk

sociale, hygiëne- en milieustandaarden ISO 9001, ISO 14001, HACCP en OSHAS 18001. CCHBC is ook begonnen met het introduceren van de nieuwe ISO 22000 standaard voor voedselveiligheid. CCHBC besteedt verder veel aandacht aan gezondheids­ aspecten van haar producten en promoot de frisdranken op een verantwoordelijke manier.

Vastgoedfinancier Crédit Foncier de France (CFF) is eigendom van de Caisses d’Épargne Participations, dat is gelieerd aan de Franse bank Groupe BPCE. Belangrijke aandachtspunten bij de beoordeling van de duurzaamheid van CFF houden verband met de aard van de investeringen. Het bedrijf onderschrijft het sociale- en milieubeleid van Groupe Caisse d’Épargne, Bénéfices Futur, dat vier belangrijke programma’s omvat: strijd tegen klimaatverandering, voorkeur voor maatschappelijk verantwoord investeren, bevorderen van verantwoorde marketing en modernisering van de rol als bank op basis van solidariteit. CFF financiert projecten waarbij wordt gebouwd volgens strenge milieueisen en stimuleert investeringen in hernieuwe energietechnologie.

Compass Group Best in class – Consumentendiensten, Verenigd Koninkrijk Compass Group levert food services op contractbasis voor bedrijfsrestaurants. Daarnaast verzorgt de onderneming ondersteunende diensten, zoals schoonmaak, receptieservice en onderhoud van gebouwen. Compass laat een uitstekende performance zien op het gebied van corporate governance en heeft op bestuursniveau een comité dat zich specifiek bezighoudt met duurzaamheids­ kwesties. Voorts hanteert Compass Group strenge maatschappelijke criteria voor de toeleveringsketen, die zijn gebaseerd op het Ethical Trading Initiative. De onderneming biedt haar klanten fair trade en biologische producten aan.

Denso Best in class - Auto's en auto-onderdelen, Japan Denso levert wereldwijd automotive technologie en systemen en auto-onderdelen aan alle grote autofabrikanten. Binnen de raad van bestuur zijn commissies verantwoordelijk voor duurzaamheid. Denso hecht als industrieel bedrijf veel belang aan de gezondheid en veiligheid van haar personeel. In de contracten met leveranciers wordt hieraan ook aandacht besteed. Het bedrijf beschikt voorts over een uitgebreid milieubeleid en een programma voor de beheersing van de milieu-impact. Denso streeft naar vermindering van de uitstoot van broeikas­ gassen en het tegengaan van klimaatverandering en hanteert duidelijke doelstellingen voor de vermindering van de uitstoot.

Contact Energy Pionier – Klimaatbescherming, Nieuw-Zeeland Contact Energy houdt zich bezig met het opwekken en leveren van elektriciteit en aardgas en het aanbieden van daaraan gerelateerde diensten in Nieuw-Zeeland en Australië. De onderneming wekt elektriciteit op met waterkracht, aardwarmte, thermische en windenergie. Contact Energy haalt het grootste deel van de geproduceerde elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen en levert daarmee een bijdrage aan de strijd tegen klimaatverandering. Daarnaast zijn de uitstoot van broeikasgassen en de milieu-footprint in verband met de opwekking van thermische energie relatief gering, doordat in de thermische energiecentrales van Contact geen steenkool wordt gebruikt. De onderneming is transparant over de beheersing van de milieuimpact van geothermische, waterkracht- en windenergiecentrales.

Dentsply Pionier - Gezond Leven, Verenigde Staten Dentsply International maakt producten en materialen voor tandheelkundige laboratoria en tandartspraktijken. Daarnaast ondersteunt Dentsply tandheelkundige en maatschappelijke organisaties met financiële middelen. De onderneming probeert de hoeveelheid afval zoveel mogelijk te beperken en kiest voor productie­

82

processen die zo weinig mogelijk gevolgen hebben voor het milieu. Dentsply maakt gebruik van dierproeven maar probeert zoveel mogelijk alterna­ ­tieve methodes te gebruiken en streeftdaarbij naar realisatie van de drie V’s (verminderen, verfijnen, ver vangen). De producten van het bedrijf dragen bij aan de gezondheid van mensen.

Dialight Pionier – Klimaatbescherming, Verenigd Koninkrijk Dialight maakt elektronische apparatuur en instrumenten, waarbij de nadruk ligt op LED-verlichting. De onderneming levert LED-verlichting voor onder andere gebouwen, productiefaciliteiten, infrastructuur, verkeers­ systemen en voertuigen. De missie van Dialight is om de voordelen van solid-state licht beschikbaar te maken voor klanten in allerlei verschillende sectoren en markten. De solid-state verlichtingsproducten van Dialight vereisen veel minder onderhoud, verbeteren de veiligheid, zijn gemakkelijk te verwijderen en dragen bij aan een vermindering van de CO2-uitstoot. De onderneming heeft samen met Veolia Environmental Solutions een productrecyclingpro­ gramma opgezet. Voorts stimuleert de onder­neming een gelijke behandeling van medewerkers en een veilige en gezonde werkomgeving.

Deutsche Telekom Best in class - Telecommunicatie, Duitsland Deutsche Telekom biedt vaste en mobieletelefoondiensten, dataservices, internet, TV en IT-producten en -diensten. De belangrijkste merknamen zijn T-Home, T-Mobile en T-Systems. Deutsche Telekom laat goede prestaties zien met betrekking tot het milieu, sociale aspecten en corporate governance en heeft een beleid en programma’s ontwikkeld voor de meeste relevante onderwerpen. Deutsche Telekom geeft aan dat zij geen gebruik maakt van belastingparadijzen. De beloning van bestuurders is onder meer gekoppeld aan de tevredenheid van medewerkers. Deutsche Telekom beschikt over een uitgebreid milieubeheer­ systeem en streeft naar volledige ISO14001certificering voor al haar activiteiten. In Duitsland en Nederland is 100% van de door het bedrijf gebruikte energie afkomstig uit hernieuwbare bronnen.

DNB Best in class – Banken, Noorwegen DNB is de grootste financiële dienstverlener van Noorwegen en biedt een uitgebreid pakket financiële diensten aan particuliere en zakelijke klanten. Belangrijke aandachtspunten bij de beoordeling van de duurzaamheid van DNB houden verband met de aard van de investeringen. DNB neemt bij kredietbeoordelingen duurzaamheids­ aspecten in aanmerking en gaat met bedrijven in gesprek over duurzaamheidskwesties. De bank heeft tevens programma’s voor het verbeteren van de toegankelijkheid van financiële diensten voor minderbedeelden en verschaft speciale financiële diensten, zoals financiering van hernieuwbare energie en voordelige financieringsvoorwaarden voor hybride auto’s. DNB streeft naar beperking van het energiegebruiken vermindering van de uitstoot van broeikasgassen bij de eigen activiteiten.

Diageo Best in class – Voeding, drank en tabak, Verenigd Koninkrijk Diageo is een van de grootste producenten van alcoholische dranken ter wereld. Diageo produceert en distribueert sterke drank, bier en wijn onder merknamen als Johnnie Walker, Smirnoff, Baileys, Captain Morgan, J&B, Tanqueray en Guinness. Het bedrijf neemt deel aan een groot aantal programma’s die zijn gericht op voorlichting over verantwoord alcoholgebruik. Diageo neemt ook de sociale eisen die worden gesteld aan de toeleveringsketen serieus en beschermt medewerkers van onderaannemers en leveranciers. Bovendien wil de onderneming het gebruik van genetisch gemodificeerde grondstoffen vermijden, tenzij er binnen een markt geen realistisch alternatief beschikbaar is.

Donaldson Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten Donaldson maakt filters voor motoren en industriële producten. Inlaat- en vloeistoffilters houden

83

bedrijf heldere standpunten. Zo past DSM alleen dierproeven toe als dit wettelijk vereist is en vindt genetische modificatie alleen beperkt plaats bij micro-organismen en onder beheerste omstandigheden.

motoren schoner en laten ze efficiënter werken, terwijl uitlaatsystemen de uitstoot van schadelijke stoffen verminderen. Het bedrijf produceert ook katalysatoren, die de uitstoot van schadelijke stoffen verminderen, en producten voor het opvangen van bij industriële processen vrijkomend stof, dampen en andere schadelijke substanties. Het gebruik van deze producten draagt wezenlijk bij aan het terugdringen van de uitstoot van schadelijke stoffen door machines en voertuigen. Donaldson draagt hierdoor bij aan een schonere aarde.

eBay Best in class – Software en dienstverlening, Verenigde Staten eBay is een wereldwijd online handelsplatform waar goederen kunnen worden geveild of tegen een vaste prijs worden aangeboden. eBay biedt ook online betalings- en communicatiediensten. Het bedrijf onderscheidt zich door het sterke ethische beleid. Als gevolg van de vele producten en diensten die eBay aanbiedt bestaat er een risico dat het bedrijf betrokken raakt bij kwesties waar voor Triodos Bank minimumcriteria toepast, zoals de verkoop van producten met bont en producten die zijn getest op dieren. Deze kanttekeningen hebben echter alle betrekking op producten die klanten via eBay aanbieden en het bedrijf heeft afdoende maatregelen genomen om verkoop van controversiële of illegale producten te voorkomen.

Dong Energy Best in class – Energie, Denemarken De belangrijkste activiteit van Dong Energy is de winning en levering van olie en gas, maar daarnaast is elektriciteitsproductie goed voor ongeveer een derde van de omzet. De onderneming gebruikt voor een groot deel van de elektriciteitsproductie nog steeds steenkool maar heeft een zeer ambitieuze strategie voor het verminderen van de CO2-uitstoot bij de elektriciteitsproductie. Om deze ambitie waar te maken vinden grote investeringen plaats in windenergie, biomassa en aardgascapaciteit. Dong werkt nauw samen met relevante milieuorganisaties om te bepalen wat de duurzaamste vormen van biomassa zijn. De onderneming heeft aandacht voor vakbondsvrijheid en de voorkoming van discriminatie op het werk en heeft een gezondheids- en veiligheidsbeleid dat resulteert in een laag percentage ongevallen.

EDP Renováveis Pionier – Klimaatbescherming, Portugal EDP Renováveis produceert duurzame energie en is een van de grootste windenergieproducenten ter wereld. Het bedrijf heeft windparken in Spanje, Portugal, Frankrijk en de Verenigde Staten. Ook zijn windenergieprojecten in ontwikkeling in België, Polen en Brazilië en is EDP Renováveis betrokken bij de productie van energie uit biomassa en met waterkrachtcentrales. De activiteiten van het bedrijf dragen bij aan de strijd tegen klimaatverandering.

DSM Best in class – Basisindustrie, Nederland DSM heeft de afgelopen decennia een omschakeling gemaakt van mijnbouwbedrijf en producent van basisgrondstoffen naar producent van fijne chemicaliën, farmaceutische producten, plastics, voedingsmiddelen en industriële chemicaliën. Het bedrijf stelt ambitieuze milieudoelen en levert goede prestaties op dit gebied. Bovendien hanteert DSM buitengewoon solide en uitvoerige sociale criteria en een uitgebreid controlesysteem bij de beheersing van de toeleveringsketen. Ten aanzien van dierproeven en genetische modificatie heeft het

Edwards Lifesciences Pionier - Gezond Leven, Verenigde Staten Edwards Lifesciences is wereldwijd marktleider op het gebied van hartkleppen en hemodynamische monitoring. Het bedrijf ontwikkelt in samenwerking met artsen vernieuwende technologieën op het gebied van structurele hartafwijkingen en intensive

84

Vergeleken met andere op duurzame energie gerichte dochterondernemingen van grote Europese nutsbedrijven zijn de productiefacileiten van Enel Green Power meer gediversifieerd. Het bedrijf heeft grote belangen in waterkracht en windenergie en een middelgroot belang in geothermische energie, terwijl een klein deel van de omzet wordt gerealiseerd met opwekken van elektriciteit uit zonne-energie en biomassa. Doordat de kernactiviteit bestaat uit de productie van hernieuwbare energie levert de onderneming een bijdrage aan een economie met een lage CO2-uitstoot.

care bewaking waardoor levens kunnen worden gered en de kwaliteit van leven kan worden verbeterd. Edwards Lifesciences werkt samen met artsen aan de vernieuwing van producten om patiënten te helpen een langer, gezonder en productiever leven te leiden. De activiteiten van de onderneming zijn onder verdeeld in vier bedrijfsonderdelen: hartkleppen, kritische zorg, systemen voor hartchirurgie en vaatziekten. Met de producten die deze vier bedrijfsonderdelen leveren helpt Edwards Lifesciences mensen om een goede gezondheid te behouden. EMC Best in class - Computeropslag en randapparatuur, Verenigde Staten

EnerNOC Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten

EMC ontwikkelt, levert en ondersteunt technologieën en oplossingen voor informatie- en virtuele infrastructuren. EMC is lid van de Electronics Industr y Citizenship Coalition (EICC) en hanteert voor leveranciers een gedragscode die is gebaseerd op de gedragscode van de EICC. Het bedrijf beschikt over een goed milieubeleid en een milieubeheersysteem dat is gecertificeerd volgens ISO 14001. EMC heeft krachtige programma's geïmplementeerd voor het verminderen van de productie van gevaarlijk afval, het verbruik van water en de uitstoot van broeikasgassen en is door het Carbon Disclosure Project erkend als Carbon Disclosure Leader. EMC beschikt over een gedegen ethisch beleid en de raad van bestuur ziet toe op MVO- en duurzaamheidskwesties. Daarnaast past het bedrijf een uitgebreid sociaal beleid toe dat is gebaseerd op internationaal erkende standaarden en wordt een progressieve benadering toegepast ten aanzien van de gezondheid en veiligheid van medewerkers.

EnerNOC ontwikkelt en levert schone en slimme energieoplossingen voor zakelijke, institutionele en industriële gebruikers, exploitanten van elektriciteitsnetwerken en nutsbedrijven. Het belangrijkste product is software voor energiemanagement waarmee consumenten op vrijwillige basis hun energiegebruik tijdens de piekuren kunnen verminderen. Daarnaast biedt EnerNOC een reeks van diensten voor energiemanagement aan, zoals analyse van het energiegebruik, energie-inkoop, emissiebewaking en emissiehandel. EnerNOC zelf is CO2-neutraal. De producten en diensten van het bedrijf leveren een bijdrage aan een schonere aarde. Ericsson Best in class – Hardware en IT-apparatuur, Zweden Ericsson is een van de wereldleider op het gebied van telecommunicatie-apparatuur en gerelateerde diensten voor exploitanten van mobiele en vaste netwerken. Ericsson heeft een solide beleid ten aanzien van bedrijfsethiek en een comité voor het beheer van duurzaamheidskwesties dat rechtstreeks rapporteert aan de CEO. De arbeidsstandaarden van het bedrijf, die ook gelden voor leveranciers, zijn solide en voldoen aan de internationale best practice standaarden. De naleving door leveranciers wordt bewaakt en leveranciers krijgen een training over arbeids- en

Enel Green Power Pionier – Schone Aarde, Italië Enel Green Power is actief op het gebied van hernieuwbare energie. Sinds de beursintroductie in 2010 heeft het bedrijf een eigen notering maar is de meerderheid van de aandelen nog steeds in handen van het Italiaanse elektriciteitsbedrijf Enel Spa.

85

Fuel Tech Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten

milieuaangelegenheden. Het milieubeleid van Ericsson richt zich op verbetering van het milieu, voorkomen van vervuiling, de toepassing van life-cycle ontwerptechnieken en inname- en recycling programma's.

Fuel Tech ontwikkelt en verkoopt producten die zorgen voor een vermindering van de uitstoot als gevolg van verbrandingsprocessen. Het belangrijkste product van het bedrijf reduceert de productie van stikstofoxide, een broeikasgas, wat bedrijven helpt om de vervuiling te verminderen en te voldoen aan de wettelijke eisen die worden opgelegd door de overheid. Verder levert het bedrijf producten waarmee de vorming van aanslag en corrosie in verbrandingsinstallaties wordt teruggedrongen, wat het verbrandingsproces efficiënter maakt. De producten van het bedrijf leveren een bijdrage aan een schonere aarde.

First Solar Pionier – Klimaatbescherming, Verenigde Staten First Solar maakt modules die worden toegepast in grootschalige op het elektriciteitsnet aangesloten zonne-energiecentrales. De zonnepanelen van First Solar zijn niet zoals veel panelen gemaakt van silicium, maar bestaan uit glasplaten met daarop een dunne laag materiaal op basis van halfgeleidertechnologie. Door deze afwijkende productiemethode is het bedrijf minder gevoelig voor de toenemende vraag naar en stijgende prijs van silicium. In het productieproces stelt het bedrijf de gezondheid en veiligheid van de werknemers voorop.

FuelCell Energy Pionier – Klimaatbescherming, Verenigde Staten FuelCell Energy uit Danbur y in Connecticut maakt systemen voor het opwekken van elektriciteit met weinig of geen uitstoot van CO2. Als brandstof voor de elektriciteitsgeneratoren op basis van brandstofcellen die de onderneming produceert kan zowel aardgas als biogas worden gebruikt. De toegepaste technologie levert een zeer hoge energie-efficiency op wanneer aardgas wordt gebruikt, terwijl bij gebruik van biogas de uitstoot van CO2 nihil is. Daarnaast onderscheiden generatoren zich door een langere levensduur, laag geluidsniveau en uitstekende prestaties bij koud weer. Doordat met de producten van de onderneming elektriciteit kan worden gegenereerd met een geringe of geen CO2-uitstoot levert de FuelCell Energy een bijdrage aan de strijd tegen klimaatverandering.

Fresenius Medical Care Pionier – Gezond Leven, Duitsland Fresenius Medical Care is de grootste leverancier ter wereld van producten en diensten voor mensen die nierdialyse moeten ondergaan in verband met chronisch nierfalen. Daarnaast is het bedrijf bezig met het ontwikkelen van thuisbehandelingen, wat als innovatief wordt gezien. De onderneming is transparant over corporate governance en heeft een uitgebreid anti-corruptiebeleid. Daarnaast besteedt Fresenius aandacht aan het voorkomen van discriminatie en past het sociale criteria toe met betrekking tot de toeleveringsketen. Fresenius Medical Care verwacht ook van leveranciers dat ze zich houden aan milieueisen en het bedrijf beschikt over een milieuprogramma dat ondermeer activiteiten omvat ter verbetering van de energieefficiency, vermindering van het grondstoffen- en water verbruik en het terugdringen van de hoeveelheid afval en de uitstoot van schadelijke stoffen. Fresenius voert wel dierproeven uit, maar alleen wanneer dit wettelijk vereist is en heeft een uitvoerig beleid ten aanzien van het welzijn van dieren.

Gasunie Best in class – Nutsbedrijven, Nederland Gasunie is een gasinfrastructuur- en transportbedrijf dat voornamelijk actief is in Nederland, maar ook in Noord-Duitsland. Het bedrijf kenmerkt zich door een goede milieurapportage en formuleert duidelijke doelen voor de vermindering van de uitstoot van CO2. Een ander belangrijk aspect is gezondheid en veiligheid en Gasunie

86

meningsuiting beschermen. Vergeleken met andere bedrijven binnen de sector levert Google veruit de beste prestatie wat betreft de verschaffing van informatie en de bescherming van de vrijheid van meningsuiting.

streeftduidelijk naar vermindering van het aantal arbeidsongevallen. Voorts koppelt Gasunie de beloning van bestuurders aan duurzaamheids­ doelstellingen. Getinge Pionier – Gezond Leven, Zweden

Great Portland Pionier – MVO Koplopers, Verenigd Koninkrijk

Getinge maakt medische apparatuur. De activiteiten zijn opgesplitst in drie divisies: Infection Control, Extended Care en Medical Systems. Via de laatste twee divisies draagt Getinge bij aan een verbetering van de gezondheidszorg. Op basis van haar milieubeleid streeft Getinge naar optimaal gebruik van energie en natuurlijke hulpbronnen, het zo ver mogelijk terugdringen van de uitstoot van stoffen in de lucht en vermindering van de milieu-impact van afvalverwerking. Zoals de meeste producenten van medische apparatuur test Getinge producten op proefdieren. Het bedrijf laat dierproeven uitvoeren door andere instellingen, maar alleen wanneer er geen alternatief is. Getinge werkt pro-actief aan de introductie van nieuwe methodes waardoor de toepassing van dierproeven kan worden verminderd of ver vangen.

Great Portland Estates (GPE) is een Londense vastgoed investerings- en ontwikkelings­ maatschappij. Het bedrijf houdt zich voornamelijk bezig met het investeren in en ontwikkelen van commercieel vastgoed, met name op basis van vrije eigendom of erfpacht. Het bedrijf wordt beschouwd als een van de leiders binnen de sector vanwege de aanzienlijke en goed gestructureerde inspanningen om de gebouwen in de portefeuille te “vergroenen”, de tevredenheid van huurders te verbeteren en de banden met de gemeenschap te versterken. GPE publiceert jaarlijks haar duurzaamheidsdoel­ stellingen, waarbij de nadruk ligt op maatschappelijke en milieu-aspecten. Great Portland betrekt huurders actief bij de ontwikkeling en renovatie van panden en ook bij de monitoring en vermindering van het energiegebruik.

Google Best in class – Software en dienstverlening, Verenigde Staten

GT Advanced Technologies Pionier – Klimaatbescherming, Verenigde Staten GT Advanced Technologies Inc is een Amerikaanse producent van halfgeleiders, met name voor de LEDen zonne-energiesector. De onderneming levert producten aan verschillende van de grootste zonneenergieondernemingen ter wereld, evenals aan bedrijven die actief zijn op het gebied van fotonica en LED’s. Het milieu- en kwaliteitsbeheer voor de activiteiten van de onderneming is gecertificeerd en het bedrijf hanteert screeningcriteria voor leveranciers, onder meer om ervoor te zorgen dat er geen conflictmineralen worden gebruikt.

Google is bekend vanwege de succesvolle internetzoekmachine, die zoekresultaten genereert uit miljarden webpagina’s. Het bedrijf heeft een goed doortimmerd beleid ten aanzien van bedrijfsethiek, kwaliteit en klanttevredenheid. Liefdadigheids­ activiteiten lopen via de Google Foundation en zijn erop gericht armoede te verminderen door het aanbieden van oplossingen op basis van ondernemerschap. Om innovatie door medewerkers te stimuleren mogen technici bij Google 20% van hun werktijd besteden aan projecten die hen interesseren. Google heeft maatregelen genomen om het verbruik van water en de emissies door de datacentra te verminderen en heeft geïnvesteerd in technologieën voor hernieuwbare energie. Google is actief in landen met een niet-democratisch regime en moet vaak de rechten van mensen op vrije

Hain Celestial Pionier - Gezond Leven, Verenigde Staten Hain Celestial produceert en distribueert natuurlijke en biologische voedingsmiddelen, specialistische

87

huishoudelijke producten sector en heeft ambitieuze milieudoelstellingen die gericht zijn op verkleining van de CO2-footprint en vermindering van het water- en energieverbruik.

producten en producten voor persoonlijke verzorging. Het bedrijf verkoopt voornamelijk biologische producten en de natuurlijke producten bevatten geen kunstmatige kleur- of smaakstoffen, geharde olie of transvetten. Door de nadruk op biologische producten draagt Hain Celestial bij aan de gezondheid van mensen en wordt de biodiver­ siteit bevorderd. Het bedrijf wil tevens de impact op ontbossing verminderen. Hain Celestial test geen producten op dieren en heeft een sterk beleid tegen het gebruik van genetisch gemodificeerde ingrediënten.

Hess Pionier – Klimaatbescherming, Duitsland Hess AG maakt elektrische apparatuur en is gespecialiseerd in buiten- en architectonische verlichting. De onderneming richt zich sterk op energie-efficiënte LED- en OLED-verlichtings­ oplossingen. De onderneming wil met haar verlichtingsproducten een duurzame bijdrage leveren aan de bescherming van het milieu en het behoud van natuurlijke hulpbronnen. Energieefficiency, verminderde CO2-uitstoot en een lange levensduur zijn de doelen die Hess nastreeft met haar innovatie en productontwerp.

Hammerson Best in class – Vastgoed, Verenigd Koninkrijk Hammerson is een vastgoedonderneming die hoofdzakelijk actief is in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. De belangrijkste aandachtspunten bij de beoordeling van de duurzaamheid betreffen de milieu-impact van de gebouwen in de portefeuille. Hammerson beschikt over een milieubeleid en een groen inkoopbeleid. De onderneming streeft naar het genereren van hernieuwbare energie bij alle nieuwe ontwikkelingsprojecten, zorgt er voor dat alle nieuwe winkelcentra beschikken over een groen vervoersplan en onderzoekt actief de haalbaarheid van het gebruik van regenwater, recycling van 'grijs’ water en het toepassen van groene daken bij nieuwe projecten. Ook meet het bedrijf de tevredenheid van huurders.

Holcim Best in class – Basisindustrie, Zwitserland Holcim is na Lafarge de grootste cementproducent ter wereld. Het concern is actief in ruim 70 landen en richt zich op de productie van cement, klinker, aggregaten, vulstoffen en ongebluste kalk. Holcim hergebruikt een aantal nevenproducten van andere industriële processen om de eigenschappen van cement aan te passen. De onderneming houdt zich tevens bezig met constructie-, handels- en consultancyactiviteiten. Holcim heeft een uitvoerig beleid en uitgebreide programma’s voor het terugdringen van de CO2-uitstoot en maakt bij het overgrote deel van haar activiteiten impactanalyses en rehabilitatieplannen voor steengroeven. De onderneming is één van de initiatiefnemers voor het Cement Sustainability Initiative van de World Business Council for Sustainable Development.

Henkel Best in class – Huishoudelijke en persoonlijke verzorgingsproducten, Duitsland Henkel maakt wasmiddelen, reinigingsproducten, cosmetica, persoonlijke verzorgingsproducten, kleefstoffen, dichtstoffen en opper vlaktebehandelingen. Bekende merken zijn onder andere Persil, Schwarzkopf, Diadermine, Fa en Pritt. Henkel heeft in de afgelopen 20 jaar een uitgebreid duurzaam kader opgebouwd en wil op het gebied van duurzaamheid dan ook tot de voorhoede blijven behoren. Henkel is heel transparant over haar beleid ten aanzien van veel corporate governance thema’s. Henkel is een toonaangevende producent van

Huhtamäki Pionier – MVO Koplopers, Finland Huhtamäki legt zich toe op de productie van verpakkingen van papier, plastic, folie en geperste vezel. Ruim 50% van de door de onderneming verwerkte vezels is gerecycled. De overige gebruikte

88

doelstellingen, regelmatige evaluaties en corrigerende maatregelen. Inditex brengt tevens verslag uit over verschillende programma’s die gericht zijn op het verbeteren van haar milieu­ prestaties en verstrekt informatie over de CO2-uitstoot.

nieuwe vezels zijn over het algemeen PEFC-gecertificeerd. Huhtamäki maakt gebruik van levenscyclusanalyses om de milieu-impact van haar producten te verbeteren en streeftnaar de ontwikkeling van biologisch afbreekbare producten, zoals de Bioware-folies en wegwerpservies. In Noorwegen maakt het bedrijf gebruik van met waterkracht opgewekte elektriciteit. Het bedrijf wordt binnen de verpakkingssector gezien als een echte MVO koploper.

ING Best in class - Gediversifieerde financiële instellingen, Nederland ING Group is één van de grootste financiële dienstverleners ter wereld en biedt bankdiensten, verzekeringen en vermogensbeheer aan. Bij de beoordeling van deze onderneming is met name de duurzaamheid van de producten en diensten relevant. ING Group spreekt zich uit voor het verbeteren van de economische kansen van minderbedeelden en steunt de ontwikkeling van microkredieten. Het bedrijf biedt diverse duurzame beleggingsmogelijkheden en gaat bij de kredietverlening onder meer uit van milieu- en sociale criteria. Als één van de weinige bedrijven in de sector spreekt het ook leveranciers aan op duurzaamheid. ING Group opereert sinds 2007 klimaatneutraal.

Hypothekenbank Frankfurt Best in class – Financiële instellingen, Duitsland Hypothekenbank Frankfurt (voorheen Eurohypo) houdt zich bezig met de financiering van vastgoed en van de openbare sector in Europa en de VS. Belangrijke aandachtspunten bij de beoordeling van de duurzaamheid van dit bedrijf zijn de bedrijfsethiek en de geleverde producten en diensten. Het bedrijf heeft een beleid ten aanzien van omkoping en corruptie geïmplementeerd en past sterke en uitvoerige maatregelen toe om witwassen te voorkomen in overeenstemming met de Duitse wet tegen witwassen. Onderdeel van deze maatregelen is onder meer de training van medewerkers. Sommige door Hypothekenbank Frankfurt gefinancierde gebouwen zijn gebouwd volgens strenge milieu-eisen. Het bedrijf heeft een actieve charitatieve stichting.

Interface Pionier – MVO Koplopers, Verenigde Staten Interface is de grootste producent van vloerbedekking ter wereld. De nadruk van de onderneming op milieuvriendelijke productie is uitzonderlijk. Het bedrijf tracht het gebruik van hernieuwbare en bio-materialen te vergroten en onderzoekt de mogelijkheden voor het gebruik van vezels die gemaakt zijn van polylactisch zuur (PL A), vlas, hennep en wol. In de producten van het bedrijf wordt veel gerecycled materiaal toegepast. Omdat uit levenscyclusanalyses is gebleken dat 90% van de CO2-uitstoot tijdens de levensduur van vloerbedekking zich voordoet buiten het productieproces heeft Interface de Cool Carpet optie geïntroduceerd. Dit houdt in dat klanten de CO2-uitstoot tijdens de levenscyclus van hun vloerbedekking kunnen compenseren door het kopen van emissiereductiecertificaten. Interface wil

Inditex Best in class – Detailhandel, Spanje Inditex verkoopt kleding, schoeisel en modeaccessoires onder eigen merk. De belangrijkste en bekendste merknaam van het bedrijf is Zara. Inditex heeft de productie uitbesteed en is, evenals veel van haar concurrenten, betrokken geweest bij controverses met betrekking tot de schending van fundamentele arbeidsrechten. Het bedrijf heeft echter maatregelen genomen om werknemers schadeloos te stellen of heeft haar invloed aangewend om de situatie te verbeteren. Inditex maakt gebruik van een krachtig “Tested to wear” programma om te bewaken of leveranciers haar beleid naleven. Dit programma omvat rapportages,

89

in 2020 CO2-neutraal zijn en wordt binnen de sector beschouwd als een MVO-pionier.

economische ‘empowerment’. Intuit meet de eigen CO2-footprint en heeft een groen inkoopbeleid.

Intertek Best in class – Zakelijke en professionele dienstverlening, Verenigd Koninkrijk

Itron Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten Itron is gespecialiseerd in het meten en registreren van energie- en waterverbruik. Met de producten van Itron kunnen klanten hun water verbruik meten en terugdringen. Door een vermindering van het water verbruik te bevorderen en verspilling en lekkage te voorkomen dragen de producten van het bedrijf bij aan een schonere aarde.

Intertek verzorgt test- en inspectiediensten voor met name klanten binnen de petroleum- en petrochemische industrie en analyseert consumenten-, farmaceutische en voedingsproducten voor derden. Daarnaast toetst Intertek de conformiteit met de regelgeving en de veiligheid van consumentenproducten en houdt het bedrijf zich bezig met prestatietesten van elektronische apparaten en invoerinspecties en inspecties vóór levering in opdracht van overheidsdiensten. Gezien de aard van de dienstverlening is het niet verrassend dat het bedrijf veel aandacht besteedt aan het eigen beleid en de eigen programma’s op het gebied van gezondheid en veiligheid. Op milieugebied past Intertek een preventief beleid toe, met als doel de eigen milieufootprint te verkleinen en de eigen expertise op het gebied van milieurisico's bij het publiek onder de aandacht te brengen.

Johnson Matthey Best in class – Basisindustrie, Verenigd Koninkrijk Johnson Matthey is een gespecialiseerd chemiebedrijf en maakt componenten voor brandstofcellen, farmaceutische verbindingen, proceskatalysatoren en fijnchemicaliën en kleurstoffen en coatings voor de glas- en keramiekindustrie. Bij een chemiebedrijf zijn met name milieu-aspecten van belang. Johnson Matthey heeft een uitgebreid milieubeleid, dat diverse gekwantificeerde doelstellingen en programma's omvat. Johnson Matthey maakt een aantal producten die een positief effect hebben op het milieu, zoals katalysatoren voor de auto-industrie en zware dieselmotoren.

Intuit Best in class – Software en dienstverlening, Verenigde Staten

Kadant Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten

Intuit levert financiële en business management software en gerelateerde diensten voor kleine en middelgrote bedrijven, consumenten en professionals die zich bezighouden met bedrijfsadministratie. Belangrijke aandachtspunten bij de beoordeling van de duurzaamheid van het bedrijf zijn de toegepaste sociale criteria. Intuit streeft naar diversiteit binnen het personeels­ bestand en heeft zeven personeelsnetwerken voor minderheden opgezet. Het bedrijf heeft een programma geïmplementeerd dat is gericht op het verminderen van de wereldwijde ‘digitale kloof’ en stimuleert de financiële ontwikkeling van mensen door haar producten gratis ter beschikking te stellen. De filantropische activiteiten van Intuit concentreren zich op onderwijs als basisbehoef te en op

Kadant houdt zich bezig met een groot aantal verschillende activiteiten op het gebied van papierrecycling, waaronder de recycling van papier zelf en de levering van machines, software en waterbeheertechnieken ten behoeve van de recycling van papier. De belangrijkste producten van het bedrijf zijn machines voor het maken van grondstoffen voor de papierproductie, zoals pulpmachines en systemen voor het verwijderen van verontreinigingen. Kadant maakt ook op vezels gebaseerde samengestelde bouwmaterialen uit restproducten van de papierindustrie, zoals gerecycled plastic. Daarnaast ontwerpt, bouwt en

90

bijvoorbeeld etiketten in braille. Het bedrijf maakt geen gebruik van dierproeven. L’ Occitane wordt binnen de sector gezien als een MVO-pionier.

exploiteert Kadant pulp- en papierfabrieken met een gesloten circuit voor water en vaste stoffen, waardoor het water verbruik aanzienlijk wordt verminderd. De producten en diensten van het bedrijf dragen bij aan een schonere aarde.

Medtronic Pionier - Gezond Leven, Verenigde Staten

Kingspan Group Pionier – MVO Koplopers, Ierland

Medtronic is een vooraanstaand bedrijf op het gebied van medische technologie en biedt oplossingen voor mensen met chronische ziekten zoals diabetes, hartproblemen, neurologische aandoeningen en vaatziekten. De belangrijkste activiteiten bestaan uit het maken, produceren en verkopen van medische technologie en apparaten zoals defibrillators en pacemakers. De belangrijkste producten van het bedrijf zijn pacemakers, defibrillators, stents, insulinepompen, glucosemeters en systemen die tijdens hartoperaties het zuurstofgehalte in het bloed van patiënten op peil houden en het bloed rondpompen. De producten van Medtronic dragen bij aan de gezondheid van mensen.

Kingspan Group is een vooraanstaande leverancier van energie-efficiënte bouwproducten, zoals verhoogde vloeren, bouwskeletten, isolatie­ materiaal, geïsoleerde gevelbekleding, milieucontainers en zonne-energieproducten. Kingspan onderscheidt zich als producent van duurzame bouwproducten van sectorgenoten en wordt binnen de sector gezien als pionier op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. LKQ Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten LKQ levert gerecyclede systemen en onderdelen voor de reparatie van auto’s. Het grootste deel van de materialen en stoffen die overblijven bij de sloop van auto’s is onschadelijk en wordt meestal hergebruikt. Afvalolie wordt gerecycled of wordt door LKQ als energiebron gebruikt in de eigen vestigingen. Ook benzine uit auto’s wordt hergebruikt. De resterende metalen delen worden samengeperst en verkocht aan bedrijven die ze gebruiken voor het maken van nieuwe metalen producten. De activiteiten van de onderneming dragen bij aan een schone aarde.

Metro Best in class - Detailhandel in voeding en niet-duurzame consumptiegoederen, Duitsland Metro is het grootste detailhandelsconcern van Duitsland en bezit en exploiteert zelfbedieningsgroothandels, supermarkten, hypermarkten, warenhuizen en Mediamarkt- en Saturn-winkels in consumentenelektronica. Doordat Metro veel eigen-merk producten heeft zijn ontbossing, biodiversiteit, intensieve veehouderij, genetische modificatie en fundamentele arbeidsrechten belangrijke aandachtspunten. De rapportage van Metro over onderwerpen op het gebied van milieu, maatschappij en corporate governance is uitstekend en het bedrijf is relatief transparant. Metro past solide en uitgebreide sociale en milieucriteria toe bij de selectie van leveranciers en heeft daarnaast diverse maatregelen geïmplementeerd om de eigen milieuprestaties te verbeteren. Metro verkoopt diverse fair trade en biologische producten en laat geen dierproeven uitvoeren met eigen-merk producten.

l' Occitane Pionier – MVO Koplopers, Luxemburg L’ Occitane exploiteert cosmetica- en ‘wellness’ winkels en maakt een breed assortiment lichaamsen huidverzorgingsproducten. De filosofie van het bedrijf is gebaseerd op het gebruik van natuurlijke ingrediënten voor alle cosmetica. Er worden geen genetisch gemodificeerde ingrediënten gebruikt. Ook ‘sociale inclusiviteit’ is een aandachtspunt voor het bedrijf. De meeste producten hebben

91

heeft programma’s ter voorkoming van discriminatie en versterking van de diversiteit van medewerkers. De CO2-intensiteit van National Bank of Canada ligt onder het sectorgemiddelde. De onderneming biedt duurzaamheid-gerelateerde producten en maat­­ schappelijk verantwoorde beleggingsproducten.

Meyer Burger Pionier – Klimaatbescherming, Duitsland Meyer Burger neemt op technologisch gebied een leidende positie in binnen de gehele waardeketen voor fotovoltaïsche cellen. De groep levert geavanceerde technologieën en kostengevoelige oplossingen voor schone energie aan de zonneenergiesector en aan consumenten. Met de producten voor het genereren van zonne-energie draagt Meyer Burger bij aan de levering van duurzame energie dat een positief effect heeft op de strijd tegen klimaatverandering. Het bedrijf wil een sleutelrol spelen bij het verder tot ontwikkeling brengen van de markt en van de noodzakelijke technologieën.

Nationwide Building Society Best in class - Financiële instellingen, Verenigd Koninkrijk Nationwide verschaft hypotheken en andere financiële diensten aan particuliere en zakelijke klanten in het Verenigd Koninkrijk. De MVO-programma's van Nationwide zijn gericht op het creëren van een sterke synergie tussen de activiteiten als verantwoordelijke hypotheek­ verstrekker en de maatschappelijke en liefdadige activiteiten van het bedrijf, die voornamelijk betrekking hebben op betaalbaar wonen, de toegankelijkheid van financiële diensten voor minderbedeelden en financiële educatie. Nationwide schenkt ruim 1% van de winst voor belastingen aan goede doelen. Het bedrijf bewaakt de uitstoot van broeikasgassen en stimuleert duurzame architectuur via haar Sustainable Housing Awards. De interne drukkerij en distributie-afdeling is na implementatie van een milieubeheersysteem ISO 14001 gecertificeerd. Het bedrijf streeft naar het helpen van klanten met financiële problemen en steunt overheidsinitiatieven om het kopen van een eigen huis door mensen met een laag inkomen mogelijk te maken.

MPS Best in class – Financiële instellingen, Italië Banca Monte dei Paschi di Siena S.p.A. (MPS) levert diverse bancaire en financiële diensten, hoofd­ zakelijk in Italië. De bank levert particuliere, zakelijke en andere bankdiensten. Het producten­ pakket omvat deposito's, particuliere kredieten, zakelijke leningen en onderhandse leningen. In vergelijking met sectorgenoten presteert MPS bovengemiddeld op het gebied van governance en sociale en milieu-aspecten. Het bedrijf beschikt over een uitvoerig beleid ten aanzien van belangrijke onderwerpen zoals energie en het klimaat, gezondheid en veiligheid en duurzaamheid binnen de toeleveringsketen. De bank houdt zich ook bezig met diverse activiteiten die tot doel hebben bankdiensten, waaronder microkredieten, te verschaffen aan minder vermogende en kwetsbare groepen.

Natura Cosmeticos Pionier – MVO Koplopers, Brazilië Natura Cosmeticos heeft een vooraanstaande positie binnen de markt voor cosmetica, persoonlijke-hygiëneproducten en parfumerieproducten. Het bedrijf onderhoudt een sterke ethische en transparante relatie met het publiek en met stakeholders en laat op veerbeeldige wijze zien hoe een bedrijf kan omgaan met inheemse gemeenschappen, certificering en het verminderen van de milieu-impact. Alle productiefaciliteiten van het bedrijf zijn gecertificeerd op basis van ISO- en

National Bank of Canada Best in class – Banken, Canada National Bank of Canada biedt financiële diensten aan particuliere, zakelijke en institutionele klanten en is een van de weinige Noord-Amerikaanse banken die de Principles for Responsible Investment van de VN hebben ondertekend. De onderneming beschikt voorts over een afdoende klokkenluiderssysteem en

92

toeleveringsketen en maakt gebruik van krachtige beheersingsprogramma's die doelstellingen, solide monitoring tools en corrigerende maatregelen omvatten. Het bedrijf publiceert de resultaten van fabrieksaudits, rapporteert per regio over belangrijke kwesties die daar spelen en informeert het personeel van leveranciers over hun rechten. Nike stelt voorts strenge eisen aan het milieubeheer bij leveranciers en onderaannemers en houdt rekening met de milieuaspecten van haar producten en diensten.

milieustandaarden en de meeste plantaardige grondstoffen zijn FSC-gecertificeerd. Bovendien betrekt de onderneming de lokale gemeenschappen bij het vaststellen van prijzen en wordt gemiddeld een prijs betaald die 15% boven de marktprijs ligt. In 2007 besloot Natura Cosmeticos om voor de gehele productieketen het uitvoeren van dierproeven te verbieden. De onderneming wordt binnen de sector gezien als een MVO-pionier. Naturex Pionier – MVO Koplopers, Frankrijk

Nobel Biocare Pionier – Gezond Leven, Zwitserland

Naturex produceert zuivere plantenextracten die worden gebruikt als smaak- of kleurstof, als antioxidant (conser veringsmiddel) en/of als nutraceutical in voedingsproducten en voedingssupplementen. De belangrijkste afnemers zijn producenten van voedingsmiddelen, smaakstoffen, nutraceuticals, farmaceutische producten en cosmetica. Naturex is toonaangevend op gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen en produceert biologische producten die vrij zijn van genetisch gemodificeerde grondstoffen, die niet worden getest op dieren en die vaak ook BSE-vrij, koosjer en Halal-gecertificeerd zijn. Naturex heeft het Global Compact van de Verenigde Naties ondertekend en heeft de Naturex Foundation opgezet. Deze stichting levert onderwijs en medicijnen aan en voorziet in de basisbehoeften van gemeenschappen die plantmateriaal leveren.

Nobel Biocare maakt gebitsimplantaten, kronen en bruggen voor de tandheelkundige sector. Met de producten van Nobel kunnen tandheelkundigen alle vormen van tandverlies bij patiënten behandelen. De onderneming verzorgt tevens trainingen, opleidingen en ondersteuning voor tandheelkundigen. Zoals de meeste bedrijven die actief zijn op het gebied van medische apparatuur moet Nobel Biocare volgens de wet haar producten testen op dieren. Deze dierproeven worden echter altijd beoordeeld door een ethische commissie en indien mogelijk worden alternatieven voor dierproeven gebruikt. Novo Nordisk Best in class - Farmacie, Biotechnologie en Life Sciences, Denemarken Novo Nordisk behaalt qua duurzaamheid de hoogste score binnen de Europese farmaciesector en heeft Triodos ertoe bewogen het strenge beleid met betrekking tot de levering van medicijnen aan Myanmar te herzien. De onderneming is wereldwijd toonaangevend op het gebied van de zorg voor diabetici en heeft een zeer brede productporte­ feuille. Voor klinisch onderzoek heeft Novo Nordisk een duidelijk ethisch beleid en houdt het zich aan de internationale richtlijnen. Het pakket eisen waaraan leveranciers moeten voldoen is zeer breed en betreft onder meer milieuaspecten en arbeidsomstan­ digheden. Het bedrijf heeft programma's voor het verbeteren van de beschikbaarheid van medicijnen. In de milieuprogramma's zijn doelstellingen

Nike Best in class - Duurzame consumptiegoederen en kleding, Verenigde Staten Nike is de grootste leverancier van sportschoenen en -kleding ter wereld. Belangrijke aandachtspunten bij de beoordeling van dit bedrijf zijn arbeidsomstan­ digheden en milieukwesties binnen de toeleveringsketen. Ondanks verschillende controverses op het gebied van fundamentele arbeidsrechten zijn wij van mening dat Nike pro-actief probeert het aantal problemen terug te dringen en de problemen die zich voordoen op afdoende wijze aanpakt. Nike past solide standaarden toe met betrekking tot de

93

een hoog risico worden uitgesloten en waarin uitgebreide restricties ten aanzien van bedrijfsprocessen zijn opgenomen.

opgenomen voor het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen en uitbreiding van het gebruik van hernieuwbare energie. Novo Nordisk voldoet aan de eisen van Triodos met betrekking tot dierproeven en genetische modificatie, zoals specifiek beleid, transparantie en de beoordeling van de research­ activiteiten door een ethische commissie.

Ocean Power Pionier – Klimaatbescherming, Verenigde Staten Ocean Power Technologies is actief binnen de sector hernieuwbare energie en is een specialist op het gebied van milieuvriendelijke golfkrachttechnologie. Met het PowerBuoy® systeem van Ocean Power wordt de beweging van de oceaangolven omgezet in bruikbare duurzame elektrische energie. Het is een “smart” systeem dat zich kan aanpassen aan verschillende golfomstandigheden en een betrouwbare energiebron vormt voor elektriciteitsnetwerken en andere toepassingen. Het systeem is zeer geavanceerd en is in de praktijk op de oceaan getest. De producten en diensten van het bedrijf dragen bij aan de bescherming van het klimaat.

NxStage Medical Pionier - Gezond Leven, Verenigde Staten NxStage Medical ontwikkelt, produceert en verkoopt dialysemachines voor de behandeling van nierziekten. Het belangrijkste product van het bedrijf is een draagbare dialysemachine. De producten van NxStage leveren een bijdrage aan de verschaffing van gezondheidsdiensten. Daarnaast sponsort NxStage academisch onderzoek naar de behandeling van nierziekten. Zoals de meeste producenten van medische apparatuur test NxStage producten op proefdieren. Het bedrijf laat de dierproeven uitvoeren door externe laboratoria. Omdat deze laboratoria zich houden aan de ISO10993-2 standaard en A A AL AC-gecertificeerd zijn, zijn de drie V’s (verminderen, ver vangen, verfijnen) tijdens dit proces gewaarborgd. De producten en diensten van het bedrijf dragen bij aan de gezondheid van mensen.

Ormat Technologies Pionier – Klimaatbescherming, Verenigde Staten Ormat Technologies is een onafhankelijke elektriciteitsproducent die zich richt op de productie van hernieuwbare energie en daar voor benodigd materieel. De onderneming biedt diverse oplossingen op het gebied van geothermische energie en teruggewonnen energie, maar het grootste deel van de omzet wordt gegenereerd met de bouw en exploitatie van eigen energiecentrales. Ormat is verticaal geïntegreerd en ontwerpt, ontwikkelt en bouwt het grootste deel van het in de eigen energiecentrales gebruikte materieel zelf. Door de geïntegreerde structuur bezit het bedrijf een diepgaand inzicht in de technologie. Dit levert een concurrentievoordeel op, doordat Ormat hierdoor efficiënt onderhoud kan plegen, snel kan reageren op operationele problemen en kan werken aan innovatie op basis van de eigen ervaring en het inzicht in het volledige proces.

NWB Best in class - Financiële instellingen, Nederland Nederlandse Waterschapsbank (NWB Bank) verschaftfinanciële diensten aan de overheidssector. De belangrijkste klanten van NWB Bank zijn de waterschappen en gemeentes en provincies. Als huisbankier van de waterschappen levert NWB Bank diensten op het gebied van betalingsverkeer, electronic banking en consultancy. De bank verstrekt ook langlopende kredieten aan overheidgerelateerde instellingen, zoals woningbouwcorporaties, instellingen voor gezondheidszorg, onderwijsin­ stellingen, waterbedrijven en milieuorganisaties. NWB Bank heeft een stichting opgezet die non-profit projecten op het gebied van waterbeheer financiert. De organisatie heeft voor de kredietverleningsactiviteiten een aantal uitvoerige sociale en milieucriteria vastgesteld, op grond waar van bepaalde sectoren met

Pentair Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten Pentair levert waterzuiveringstechnologie en behuizingen voor gevoelige elektronische apparatuur.

94

worden alleen uitgevoerd wanneer deze wettelijk vereist zijn. Enkele ontwerpers bij de dochteronder­ neming Gucci Group gebruiken bont en speciale leersoorten, maar een andere groep ontwerpers heeft verklaard deze materialen niet te zullen gebruiken. In totaliteit is het gebruik van bont zeer minimaal.

De waterdivisie van het bedrijf realiseert het grootste deel van de omzet en ontwikkelt innovatieve systemen en producten die wereldwijd worden toegepast voor het transport, de zuivering en de opslag van water. De producten en diensten van het bedrijf dragen bij aan een schonere aarde. Philips Electronics Best in class – Kapitaalgoederen, Nederland

Power Integrations Pionier – Klimaatbescherming, Verenigde Staten

Het Nederlandse Koninklijke Philips Electronics N.V heeft drie productdivisies: Healthcare, Lighting en Consumer Lifestyle. Tegenwoordig wordt een groot deel van de inkomsten van het bedrijf gegenereerd door de verkoop van medische systemen. Philips Electronics doet veel om bij te dragen aan het realiseren van de zogeheten Millennium Ontwikke­ lings­­­­doelen. Het bedrijf ontwikkelt duurzame oplossingen en producten voor mensen in ontwikkelingslanden en afgelegen gebieden, bijvoorbeeld verlichtingssystemen op zonneenergie, maar de nadruk ligt op medische systemen. Ook wil Philips producten ontwikkelen die bijdragen aan de strijd tegen klimaatverandering. Een aanzienlijk deel van de inkomsten is al afkomstig van “groene producten”. De CO2-intensiteit van Philips zelf ligt ruim onder het gemiddelde voor de sector.

Power Integrations maakt halfgeleiders en is gespecialiseerd in analoge geïntegreerde circuits met een hoog voltage. Deze circuits worden toegepast in PC’s, mobiele telefoons, kabel-TV decoders en andere consumenten- en industriële elektronica en kunnen de energie die deze producten in stand-by stand verbruiken met maximaal 97% verminderen. Leveranciers moeten voldoen aan sociale en milieucriteria, onder andere met betrekking tot de uitstoot van broeikasgassen. Ook is het gebruik van conflictmineralen niet toegestaan. De naleving door leveranciers van de eisen die door de onderneming worden gesteld wordt regelmatig gecontroleerd. De energieefficiency verbeterende technologie van Power Integrations draagt bij aan de strijd tegen de opwarming van de aarde.

Pinault Printemps Redoute Best in class – Detailhandel, Frankrijk

Priceline Best in class – Internetwinkels, Verenigde Staten

Het Franse Pinault Printemps Redoute (PPR) is actief in de detailhandel en als producent van luxe goederen. Op het gebied van de detailhandel richt het bedrijf richt zich op elektronische goederen en huishoudelijke apparaten, modeaccessoires en schoonheidsartikelen, meubelen en culturele producten. Voor dit bedrijf zijn kwesties die spelen binnen de toeleveringsketen zeer relevant. PPR heeft een leveranciershandvest dat ingaat op milieugrondslagen en sociale kwesties, zoals gezondheid en veiligheid, vrijheid van vereniging, antidiscriminatie, kinderarbeid en dwangarbeid. Het bedrijf heeft ook een solide beleid met betrekking tot de eigen medewerkers. Het grootste deel van PPR’s cosmetica is dierproef vrij en dierproeven

Priceline is een wereldwijde reisorganisatie die haar klanten diverse diensten aanbiedt, zoals het reserveren van hotelkamers, autohuur, vliegtickets, all-in vakanties, cruises en extra activiteiten op de vakantiebestemming op basis van gepubliceerde prijzen. Priceline.com heeft een afdoende klokkenluidersbeleid en een beleid met betrekking tot omkoping en corruptie en het voorkomen van discriminatie. PostNL Best in class – Vervoer, Nederland PostNL is het Nederlandse postbedrijf dat in mei 2011 is voortgekomen uit het vroegere TNT, na

95

source software is een innovatief en uitdagend alternatief voor standaard ‘closed source’ software systemen. Dit software-ontwikkelmodel is gebaseerd op het gezamenlijk ontwikkelen van de broncode voor software, de voor mensen leesbare code die ten grondslag ligt aan softwareontwikkeling. Gebruikers kunnen deelnemen aan de verdere ontwikkeling van programma’s, commentaar op de open broncode ontvangen en leveren en deze code naar aanleiding hiervan aanpassen. Dit levert interessante sociale ‘toegevoegde waarde’ op via het gezamenlijk ontwikkelen van de software en de gedeelde interesses.

afsplitsing en verzelfstandiging van de expressdiensten als TNT Express. PostNL is het belangrijkste postbedrijf van Nederland. Bij de beoordeling van een vervoersbedrijf als dit zijn de milieu-impact van de activiteiten en de veiligheid van medewerkers belangrijke aandachtspunten. De onderneming hanteert strenge milieueisen en ambitieuze milieudoelen en maakt gebruik van uitgebreide trainingsprogramma's op het gebied van verkeersveiligheid. De filantropische activiteiten van Post NL richten zich op het bestrijden van honger in de wereld. PostNL is daar voor een samenwerkingsverband aangegaan met het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties.

Reed Elsevier Best in class – Media, Verenigd Koninkrijk

Rabobank Best in class - Financiële instellingen, Nederland

Reed Elsevier is een uitgever van zakenbladen en vakbladen voor onder andere medische, juridische en fiscale professionals. Voor een uitgeverij is met name het onderwerp ontbossing relevant. Via de standaarden die worden gehanteerd bij de inkoop van papier kan Reed Elsevier een belangrijke bijdrage leveren aan duurzame bosbouw. Het bedrijf is een van de initiatiefnemers voor het PREPSsysteem. Dit is een systeem voor het classificeren van papier om uitgevers te helpen bij het beoordelen van de herkomst van hun papier. Reed Elsevier wil 100% van het gebruikte papier kunnen traceren tot aan de bron, zodat kan worden gewaarborgd dat het bedrijf niet betrokken is bij illegale ontbossing. Bovendien is het grootste deel van het door de uitgeverij gebruikte papier gecertificeerd.

De wortels van de Rabobank Groep liggen in de agrarische sector. Tegenwoordig is Rabobank eigendom van bijna 300 lokale banken, die financiële diensten en producten leveren aan Nederlandse, maar ook buitenlandse, particuliere en zakelijke klanten. Belangrijke aandachtspunten bij de beoordeling van de duurzaamheid van Rabobank houden verband met de aard van de investeringen. Aan beide aspecten wordt voldoende aandacht besteed. Rabobank past sociale en milieucriteria toe bij de kredietverlening en beleggingen en heeft een groot aantal gedragslijnen ontwikkeld waarin deze criteria zijn vastgelegd. De bank biedt haar klanten ook groene spaar- en kredietproducten en duurzame beleggingsproducten. Bovendien is Rabobank actief op het gebied van microkredieten. Rabobank staat bekend om de sterke aanwezigheid binnen de lokale gemeenschap en de aandacht voor financiële inclusiviteit.

Renault Best in class - Auto's en auto-onderdelen, Frankrijk Renault produceert behalve bedrijfs- en personenauto’s tractoren, landbouwmachines, bouwmaterieel, reserveonderdelen en accessoires. Daarnaast biedt het bedrijffinanciële diensten aan. Renault publiceert uitvoerige informatie over de uitstoot, het energie- en waterverbruik en de afvalproductie – zowel voor de groep als voor de productielocaties. Het bedrijf wordt gerekend tot de ‘Carbon Disclosure Leaders’. De verdere

Red Hat Pionier – MVO Koplopers, Verenigd Staten Red Hat beheerst de markt voor Linux, het open-source operating system voor computers dat de belangrijkste rivaal is van Microsoft Windows. De onderneming levert gratis Linux-software in combinatie met ondersteuning, trainingen en integratie-service op abonnementsbasis. Open

96

Simon Property ontwikkelt en beheert vooral winkelcentra en outlets in Noord-Amerika, Europa en Azië. De duurzaamheidsprestaties zijn gebaseerd op de goede bedrijfsethiek en de maatschappelijke betrokkenheid.

ontwikkeling van auto’s op elektriciteit en alternatieve brandstoffen staat centraal in de strategie van Renault. Rentokil Initial Best in class – Zakelijke en professionele dienstverlening, Verenigd Koninkrijk

Sims Metal Management Pionier – Schone Aarde, Australië

De dienstverlening van Rentokil Initial omvat de reiniging van textiel en sanitair, facilitaire dienstver­ lening, ongediertebestrijding, interieurbeplanting, de levering van kunstwerken en pakketdiensten. De onderneming heeft een goed beleid op het gebied van corporate governance en zet zich in voor vakbondsvrijheid en het tegengaan van discriminatie. Binnen de toeleveringsketen geeft de onderneming de voorkeur aan leveranciers die rekening houden met sociale, milieu- en ethische aspecten.

Sims Metal Management houdt zich voornamelijk bezig met recycling van metaal, maar heeft onlangs de activiteiten uitgebreid naar recycling van andere materialen, zoals plastics, autobanden en elektronische apparatuur. Vrijwel alle bedrijfsactiviteiten houden verband met recycling. De groep heeft een stevig verankerd beleid ten aanzien van uiteenlopende duurzaamheidsonderwerpen, zoals milieu, gezondheid en veiligheid, gelijke kansen, bedrijfsethiek en compliance. Dit beleid is geïmplementeerd via het beheersysteem voor milieu- en andere duurzaamheidskwesties. De onderneming bewaakt de milieuprestaties en rapporteert hierover en over gezondheids- en veiligheidsaspecten. De recyclingactiviteiten van de groep leveren directe milieuvoordelen op voor de samenleving. Daarnaast streeft de groep naar beheersing van de milieu-impact van de eigen bedrijfsprocessen.

Shanks Pionier – Schone aarde, Verenigd Koninkrijk Shanks houdt zich bezig met afvalmanagement. De onderneming richt zich op duurzaam afvalbeheer en het omzetten van afval in hernieuwbare energie. De onderneming was een van de eerste binnen de sector met een milieubeleid en brengt al sinds de jaren '80 van de vorige eeuw verslag uit over gezondheids- en veiligheidsaspecten. De onderneming produceert duurzame energie voor eigen gebruik en verkoopt de elektriciteit die overblijf t. Voorts heeft Shanks energiepellets ontwikkeld als secundaire brandstof uit commerciële afvalstoffen.

SMA Solar Technology Pionier – Klimaatbescherming, Duitsland SMA Solar Technology produceert stroomomvormers en monitoringsystemen voor de zonne-energiesector. De technologie wordt gebruikt voor zowel autonome als op het energienet aangesloten toepassingen, in gebouwen, bij bedrijven en in elektriciteitscentrales. Bovendien geeftSMA blijk van milieubewustzijn met de bouw van de grootste CO2-neutrale fabriek ter wereld. De energievoorziening voor deze fabriek bestaat uit zonne-energie en stroom uit biomassa. De onderneming heeft een due diligence proces ingevoerd voor de toeleveringsketen om ervoor te zorgen dat deze vrij is van conflictmetalen.

Shimano Pionier – Schone Aarde, Japan Shimano produceert en verkoopt fietsonderdelen en visgerei. De fietsdivisie genereert het grootste deel van de omzet. Door het bieden van een alternatieve vorm van vervoer die geen CO2-uitstoot met zich meebrengt draagt het bedrijf bij aan een schonere aarde. Simon Property Best in class – Vastgoed, Verenigde Staten

97

Starbucks Best in class - Restaurants, Verenigde Staten States

Smith & Nephew Pionier - Gezond Leven, Verenigd Koninkrijk Het Britse Smith & Nephew is een koploper op het gebied van de ontwikkeling en productie van medische producten ten behoeve van het herstel van mensen na een ziekte of ongeval. Het bedrijf is gespecialiseerd in hulpmiddelen voor orthopedische reconstructie, de behandeling van orthopedische trauma’s, klinische behandelingen, endoscopie en geavanceerde wondverzorging. Het bedrijf staat bekend om de introductie van innovatieve en kostenefficiënte nieuwe producten. Zoals de meeste producenten van medische apparatuur test Smith & Nephew producten op proefdieren maar het is het beleid van bedrijf om te streven naar het verminderen, ver vangen en verfijnen van dierproeven. Smith & Nephew maakt bij het researchproces ten behoeve van de beoordeling van de veiligheid van nieuwe producten ook gebruik van genetisch gemodificeerde organismen, maar neemt voldoende veiligheidsmaatregelen in acht. Met haar producten en diensten draagt Smith & Nephew bij aan de genezing van mensen na een ziekte of ongeval.

Starbucks is bekend vanwege haar koffieproducten. Overal ter wereld worden in de Starbucks-winkels koffie en andere danken en eetwaren verkocht. Het bedrijfvalt op binnen de sector vanwege het uitgebreide gemeenschapsbeleid, dat formele programma’s voor interactie en overleg met lokale gemeenschappen omvat. Starbucks heeft sterke programma’s voor het verbeteren van de duurzaamheid van haar belangrijkste producten, koffie en cacao. Ook heeft het bedrijf een goed milieuprogramma en zorgt het voor het welzijn van haar medewerkers. Stericycle Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten Stericycle heeft een vooraanstaande positie op het gebied van de verwerking van medisch afval. De dienstverlening van de onderneming omvat onder meer de verwerking van medisch afval, het terughalen van producten en waterbehandelings­ programma’s voor de gezondheidszorg. Stericycle levert diverse diensten die klanten helpen hun impact op het milieu te verminderen. Met de ‘Carbon Footprint Estimator’ van Stericycle kunnen ziekenhuizen bepalen hoeveel plastic en karton ze gebruiken en hoever ze hun CO2-uitstoot kunnen terugdringen door herbruikbare naaldencontainers te gaan gebruiken. Met de Sharps Management Service, waarbij gebruik wordt gemaakt van herbruikbare Bio Systems containers, heeft Stericycle het aantal plastic containers dat op vuilstortplaatsen terechtkomt met 73 miljoen teruggedrongen. De Pharmaceutical Waste Compliance programma’s van Stericycle helpen honderden ziekenhuizen om geneesmiddelen op de juiste wijze op te ruimen en te voorkomen dat deze in meren en rivieren terechtkomen. Met haar afvalbeheeroplossingen draagt Stericycle bij aan een schonere aarde.

Sonova Pionier – Gezond leven, Zwitserland Sonova levert oplossingen voor gehoorproblemen, draadloze communicatiesystemen voor audiologische toepassingen en gehoorbescher­ mingsproducten. Ook ontwikkelt en maakt Sonova geavanceerde cochleaire gehoorimplantaten. Met deze producten levert de onderneming een bijdrage aan de gezondheid van mensen. Bij onze analyse hebben wij extra aandacht geschonken aan de vermeende betrokkenheid van Sonova bij de schending van mensenrechten van niet-werknemers, omdat sommige gehoorbeschermingsproducten en communicatiesystemen misbruikt kunnen worden door politiediensten. Omdat de producten niet kunnen worden gebruikt voor het afluisteren van communicatieactiviteiten van derden kwamen wij tot de conclusie dat de betrokkenheid niet substantieel was.

98

SunOpta Pionier – Gezond Leven, Canada

Swisscom Best in class - Telecommunicatie, Zwitserland

SunOpta produceert en distribueert natuurlijke, biologische en koosjer voedingsmiddelen en verse bessen via de SunOpta Food Group. Daarnaast omvat de groep Opta Mineral (recycling van industrieel afval en schuurmiddelen) en de BioProcess Group (productietechnologie voor biobrandstoffen op basis van cellulose). SunOpta is bijzonder transparant en beschikt over een uitvoerig sociaal en milieubeleid. De productie en distributie van gecertificeerde biologische voedingsmiddelen is goed voor ongeveer de helft van de omzet en het bedrijf verwacht dat dit percentage op korte tot middellange termijn sterk zal groeien. De biologische voedingsmiddelen van SunOpta dragen bij aan de gezondheid van mensen.

Swisscom levert producten en diensten voor mobiele, vaste en IP-telefonie en datacommunicatie Daarnaast levert het bedrijf diensten op het gebied van de uitbesteding van IT-infrastructuur en het beheer van communicatie-infrastructuren. Het bedrijf is niet actief in landen waar sprake is van een hoog risico van schending van mensenrechten en heeft een beleid voor het waarborgen van de klanttevredenheid. De onderneming scoort vooral hoog op milieugebied. Dit is te danken aan het groene inkoopbeleid, dat inhoudt dat de onderneming kiest voor leveranciers met een goed milieubeheer en producten met milieuvoordelen, en aan het hoge niveau van de milieucertificering, zowel binnen de eigen groep als bij (toe)leveranciers.

SunPower Pionier – Klimaatbescherming, Verenigde Staten

Symantec Best in class – Software en dienstverlening, Verenigde Staten

Sunpower ontwikkelt en produceert producten voor de opwekking van zonne-energie (zonnecellen, stroomomvormers en zonnepanelen) en van beelden infrarooddetectoren. De beelddetectoren zijn gebaseerd op de zonne-energietechnologie van Sunpower en worden voornamelijk gebruikt voor medische toepassingen. De producten van het bedrijf dragen bij aan klimaatbescherming.

Symantec levert software voor beveiliging, opslag en systeembeheer aan consumenten en bedrijven. De onderneming heeft het Global Compact van de VS ondertekend, brengt uitvoerig verslag uit over duurzaamheidsaspecten, is uiterst transparant en beschikt over een uitvoerig beleid ten aan van bedrijfsethiek. Symantic heeft een Diversiteits- en Inclusiviteitsraad en programma’s die zijn gericht op het aantrekken en behouden van vrouwelijke werknemers, evenals een solide milieubeheer­ systeem met doelstellingen en deadlines voor het verminderen van de CO2-uitstoot en het opvoeren van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen. Symantec voldoet aan de best practices voor de sector en stuurt haar activiteiten aan met inachtneming van onder meer de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, de basisconventies van de International Labour Organisation, het Climate Leaders Program van het Amerikaanse Environmental Protection Agency en de LEED-criteria voor groene gebouwen.

Svenska Handelsbanken Best in class – Banken, Zweden Svenska Handelsbanken biedt algemene bank­­ diensten, levensverzekeringen, particuliere en zakelijke bankdiensten en hypotheken. Via de geleverde producten en diensten heeft de onderneming een aanzienlijk impact op het milieu en de samenleving. Svenska Handelsbanken past met betrekking tot haar financiële producten milieu­ criteria toe en biedt duurzame beleggingsalterna­ tieven aan. De bank werkt voortdurend aan verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening en de klanttevredenheid, waarbij wordt gestreefd naar transparantie in de interactie met klanten. De bank levert een vrij uitgebreide milieurapportage

99

TV-programma’s. De onderneming biedt breedbandtechnologie aan, met inbegrip van onder meer internationale IP-telefonie (Internet protocol) en interconnectie met andere netwerken. De onderneming beschikt over een solide milieu-, sociaal en corporate governance beleid. De sociale criteria die gelden voor de toeleveringsketen zijn van buitengewoon goede kwaliteit en de onderneming controleert de naleving van deze criteria regelmatig. Telenor heeft voorts ambitieuze doelstellingen geformuleerd voor de vermindering van de CO2-uitstoot binnen het bedrijf.

Taiwan Semiconductor Best in class – Halfgeleiders & halfgeleiderapparatuur, Taiwan Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) is de grootste gespecialiseerde gieterij (voor derden) van halfgeleiders ter wereld. De producten en diensten van TSMC worden toegepast bij de productie van PC’s en randapparatuur, vaste en draadloze communicatiesystemen, auto’s en industriële apparatuur, maar ook in digitale elektronische consumentenproducten zoals TV's, spelcomputers en camera’s. TSMC investeert tevens in de verlichtings- en zonne-energiesector via haar dochterbedrijven TSMC Solid State Lighting en TSMC Solar. De onderneming verwerkt in haar producten tantalum, een zogenaamd conflictmineraal, maar gebruikt alleen tantalum waarvan is bewezen dat deze afkomstig is uit conflictvrije gebieden.

TeliaSonera Best in class - Telecommunicatie, Zweden TeliaSonera biedt vaste en mobieletelefoondiensten, internet en dataservices. Daarnaast verzorgt de onderneming internationaal telefoonverkeer voor grote afnemers. Als gevolg van de landen waar TeliaSonera actief is bestaat er een risico van samenwerking met niet-democratische regimes. Na een grote controverse over samenwerking met niet-democratische landen heeft de onderneming haar verantwoordelijkheid op dit gebied onderkend en effectieve maatregelen genomen. De onderneming werkt samen met andere bedrijven binnen de sector, maakt op transparante wijze informatie openbaar en spant zich in om overheden te informeren over een correct gebruik van haar producten.

Telefónica Best in class – Telecommunicatie, Spanje Telefónica Group is een aanbieder van vaste en mobiele telecommunicatiediensten. Daarnaast biedt het bedrijf internetdiensten, datatoegang en betaal-TV. Een van de belangrijkste merken is O2. Gegeven de landen waar het bedrijf actief is bestaat er een risico van medewerking met ondemocratische regimes. Dit risico wordt ondervangen door een solide mensenrechtenbeleid. Telefónica levert eveneens goede prestaties op het gebied van bedrijfsethiek en maatschappelijke betrokkenheid. Telefónica heeft programma's voor interactie met lokale gemeenschappen en heeft een positieverklaring met betrekking tot het bieden van toegang tot economische kansen gepubliceerd. Pornozenders worden niet geadverteerd en er zijn maatregelen genomen om dergelijke kanalen ontoegankelijk te maken voor kinderen.

Tesla Motors Pionier – MVO Koplopers, Verenigde Staten Tesla Motors is opgericht in 2003 en maakt volledig elektrische auto's en onderdelen voor aandrijfsystemen voor elektrische auto's. De eerste volledig elektrische auto die het bedrijf op commerciële basis produceert is de Tesla Roadster. De energie-efficiency van de Tesla Roadster is bijna drie keer zo groot als van een conventionele auto. Het bedrijf richt zich uitsluitend op elektrische auto’s en elektrische aandrijftechnologie en wordt daarom beschouwd als leider op het gebied van milieu-innovatie en als ‘duurzame nichespeler’ binnen de autosector.

Telenor Best in class - Telecommunicatie, Noorwegen Het dienstenpakket van Telenor omvat vaste en mobiele telecommunicatie en de doorgifte van

100

milieuprogramma is onder meer gericht op vermindering van het water verbruik en van de hoeveelheid vast afval. De belangrijkste markten zijn Spanje, Duitsland en Italië. Zonne-energie biedt een belangrijk alternatief voor energie uit olie en helpt de aarde beschermen tegen het broeikaseffect.

Tomra Systems Pionier – Schone Aarde, Noorwegen Tomra Systems is opgericht in 1972, in het Noorse Asker, en houdt zich bezig met het inzamelen en recyclen van verpakkingsmateriaal. Een voorbeeld is inzamelen en recyclen van glazen en plastic flessen die worden ingeleverd in supermarkten. De belangrijkste productgroepen van Tomra zijn emballageautomaten, recyclingcentra, vervoer en verwerking van materiaal, afvalherkennings- en sorteersystemen voor recycling en compacteer- en baalsystemen. Tomra heeft zich ontwikkeld tot een van de belangrijkste aanbieders van geavanceerde oplossingen voor het inzamelen en recyclen van materiaal. Met deze activiteiten draagt Tomra bij aan een beter milieu.

UBI Banca Best in class – Financiële instellingen, Italië Unione di Banche Italiane Scpa (UBI Banca) is een Italiaanse bank die in 2007 is ontstaan door de fusie van Banche Popolari Unite en Banca Lombarda e Piemontese. UBI Banca is een coöperatieve groep die bankdiensten verleent aan particulieren en bedrijven via negen dochterbedrijven met ongeveer 2.000 kantoren. De groep presteert relatief goed op basis van sociale criteria dankzij de aandacht voor financiële participatie van specifieke groepen mensen, bijvoorbeeld mensen die zwaar zijn getroffen door de financiële crisis. De groep heeft bovendien vier liefdadige stichtingen en heeft het Global Compact van de VN ondertekend.

Tox Free Solutions Pionier – Schone Aarde, Australië Tox Free Solutions is een in West-Australië gevestigd afvalverwerkingsbedrijf. De onderneming verwerkt industrieel afval, behandelt vast en vloeibaar afval, recyclet afval en wint grondstoffen terug uit afval en zamelt gevaarlijk huishoudelijk afval in. Het grootste deel van de omzet van de groep is afkomstig uit de afvalverwerkingsactiviteiten. Dankzij technologieën voor het scheiden van verschillende soorten afval en de inspanningen om de hoeveelheid stortafval zoveel mogelijk te verminderen draagt de onder­ neming bij aan verantwoord afvalbeheer en recycling van grondstoffen, wat zorgt voor een schonere aarde.

Unibail-Rodamco Best in class – Vastgoed, Frankrijk Het Franse Unibail-Rodamco (U-R) exploiteert winkelcentra en kantoren in Europa. UnibailRodamco heeft programma's om gebouwen milieuvriendelijk te maken, energie efficiënter te benutten, de hoeveelheid afval te beperken en de impact van activiteiten op biodiversiteit te beoordelen. Het bedrijf werkt samen met stakeholders om de impact op het milieu te verminderen. Klantgerichtheid is een van de ondernemingswaarden.

Trina Solar Pionier – Klimaatbescherming, China Trina Solar is opgericht in 1997 en maakt zonnepanelen. Het bedrijf produceert en levert wereldwijd zonne-energiesystemen. De onderneming streeft naar het genereren van schone energie op milieuvriendelijke wijze. Trina Solar is door de TÜV gecertificeerd op basis van haar arboen veiligheidsbeheersysteem en heeft in januari 2009 een ISO 14001 certificering voor het managementsysteem ontvangen. Het

United Utilities Best in class – Nutsbedrijven, Verenigd Koninkrijk United Utilities beheert en onderhoudt nutsvoorzieningen op het gebied van onder meer drink- en afvalwater, elektriciteit en gas. Het bedrijf hecht veel belang aan het verkleinen van de milieufootprint en werkt actief aan vermindering van de

101

VF Corp Best in class - Duurzame consumptiegoederen en kleding, Verenigde Staten

hoeveelheid gevaarlijk afval, het waterverbruik en de uitstoot naar de lucht. Het bedrijf brengt voorts verslag uit over programma's en doelstellingen voor het verminderen van de CO2-uitstoot, deels door het opwekken van duurzame energie. United Utilities streeft naar een bruto vermindering van de CO2-uitstoot met ongeveer 26% in 2012. De CO2-intensiteit van het bedrijf ligt ruim onder het sectorgemiddelde.

Het Amerikaanse kledingbedrijf VF Corp, dat vooral bekend is als maker van spijkerbroeken en hoogwaardige outdoorkleding, streeftnaar een significante verbetering van de duurzaamheids­ prestaties, vooral met betrekking tot de milieuimpact in de vorm van onder meer de CO2-footprint, het energieverbruik en de afvalproductie. De meeste producten worden gemaakt in landen met een hoog risico, zoals China, Cambodja en Turkije, maar VF Corp past een streng beleid toe ten aanzien van de toeleveringsketen en heeft programma’s voor het bewaken van de naleving van arbeidsrechten. De rapportage biedt wel ruimte voor verbetering. Bekende merken van VF Corp zijn Lee Jeans en The North Face.

Varian Medical Systems Pionier - Gezond Leven, Verenigde Staten Varian Medical Systems maakt medische apparatuur en software voor de behandeling van kanker en andere medische aandoeningen door middel van radiotherapie, radiochirurgie, protontherapie en brachytherapie. De röntgenproducten van het bedrijf worden niet alleen gebruikt voor medische toepassingen, maar ook voor veiligheidsinspecties en niet-destructief onderzoek en screening van vracht. Varian Medical test geen producten op dieren. De producten van het bedrijf dragen bij aan de gezondheid van mensen.

Vivendi Best in class – Media, Frankrijk Vivendi is een van de wereldleiders op het gebied van communicatie en entertainment. De onderneming streeft naar versterking van haar positie als maker en distributeur van content en aanbieder van mobiele en vaste telefonie en internettoegang. Vivendi heeft een afdeling Duurzame Ontwikkeling die goed is geïntegreerd binnen de organisatie. Deze afdeling coördineert de duurzaamheidsactiviteiten binnen de groep en werkt samen met verschillende bestuurscomités. Bovendien worden de duurzame ontwikkelingsdoel­ stellingen besproken met de Raad van Bestuur. De beloning van de directie en het management is gekoppeld aan duurzaamheidsdoelstellingen. De fundamentele arbeidsrechten zijn vastgelegd in een Fundamental Rights Charter en in het Data & Protection Charter is vastgelegd dat het bedrijf streng zal toezien op de naleving van de wetgeving ter bescherming van consumenten streng.

Veeco Instruments Pionier – Klimaatbescherming, Verenigde Staten Veeco Instruments maakt apparatuur voor de productie van halfgeleiders die worden toegepast in LED’s, zonnepanelen, hard disks en andere apparatuur. De producten van het bedrijf worden met name verkocht aan producenten van extra heldere LED’s en zonnepanelen, evenals aan researchinstellingen. Ook levert Veeco apparatuur voor de productie van gegevensopslagsystemen. Veeco beschikt over beleid voor het waarborgen van de menselijke gezondheid en de bescherming van het milieu. Ook heeft Veeco met betrekking tot de toeleveringsketen maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat de coltan die in producten wordt verwerkt voldoet aan de eisen van het zogenaamde 'conflict free smelter program’. De producten van Veeco dragen bij aan de toepassing van energieefficiënte verlichting en zonne-energie.

102

Walt Disney Best in class – Media, Verenigde Staten

Vodafone Best in class – Telecommunicatie, Verenigd Koninkrijk

The Walt Disney Company is het grootste mediaconglomeraat ter wereld en is actief op het gebied van televisie, radio, (teken)film, muziek, toneel en pretparken en als uitgeverij. Het bedrijf heeft een sterk beleid en krachtige procedures voor het tegengaan van corruptie en heeft een klein strategisch team dat duurzaamheidskwesties rechtstreeks meldt aan de raad van bestuur. De gedragscode voor fabrikanten gaat in op fundamentele arbeidsomstandigheden en leveranciers worden gecontroleerd door middel van het internationale arbeidsstandaardenprogramma van het bedrijf. Deze inspanningen richten zich met name op landen met een hoog risico. Het bedrijf beschikt voorts over een groepsbreed privacybeleid en heeft bovendien een speciaal privacybeleid voor kinderen. Walt Disney heeft zeven langetermijnmilieudoelstellingen en heeft een programma geïmplementeerd om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan en het gebruik van hernieuwbare energie te bevorderen.

Vodafone is de grootste aanbieder van mobiele telecommunicatiediensten ter wereld. Belangrijke aandachtspunten bij dit bedrijf zijn de milieufootprint en mensenrechten, vanwege de toepassing van coltan in producten en het risico van samenwerking met onderdrukkende regimes. Het bedrijf scoort hoog op milieugebied en heeft een verklaring uitgegeven en past een actief beleid toe met betrekking tot de herkomst van coltan. Vodafone’s gedragscode voor ethisch inkopen is gebaseerd op internationale standaarden, waaronder de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de conventies met betrekking tot arbeidsstandaarden van de International Labour Organisation. Daarnaast heeft Vodafone een positieverklaring gepubliceerd aangaande het bieden van economische kansen aan minderbedeelden, waarmee het probleem van de zogenaamde digitale kloof wordt onderkend. Volkswagen Best in class – Auto's en auto-onderdelen, Duitsland

Waste Management Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten Waste Management biedt geïntegreerde afvalverwerkingsdiensten aan in Noord-Amerika. Naast reguliere afvalverwerking, zoals inzameling en overslag, omvat de dienstverlening ook recycling, omzetting van afval in energie en de winning van gas uit afvalstortplaatsen. Het bedrijf levert kosteneffectieve en milieuvriendelijke diensten en de inspanningen om op de stortplaatsen te werken volgens veel hogere eisen dan de veiligheids- en milieustandaarden vereisen zijn erkend door diverse overheids- en niet-overheidsorganisaties. Het bedrijf levert met de verleende diensten een bijdrage aan een schonere aarde.

Het Duitse Volkswagen maakt motoren, personenauto’s, bedrijfsauto’s, vrachtwagens en busjes onder de merknamen Audi, Bentley, Bugatti, Lamborghini, SEAT, Skoda en Volkswagen. Het milieubeleid van Volkswagen is gericht op efficiënte, systematische en voortdurende verbetering van de milieuprestaties van de geproduceerde voertuigen. Dit geldt voor de totale levenscyclus van het product. Ook toeleveranciers, dienstverleners, dealers en recyclingbedrijven moeten aan dit beleid voldoen. Nieuwe modellen moeten een dubbelcijferige vermindering van de CO2-uitstoot opleveren en aan deze verminderingen zijn bonussen gekoppeld. Volkswagen richt zich op het verminderen van de brandstofconsumptie met de BlueMotion modellen, die efficiënte motoren hebben en voorzien zijn van banden met een lage weerstand en een verlengde overbrenging van de versnellingsbak.

WaterFurnace Renewable Energy Pionier – Klimaatbescherming, Canada WaterFurnace Renewable Energy (voorheen WFI Industries) produceert en verkoopt geothermische

103

verwarmings- en koelsystemen. In de bodem opgeslagen warmte wordt gebruikt voor het verwarmen van woningen, bedrijfsgebouwen en instellingen. De koelsystemen werken in omgekeerde volgorde. Hierbij wordt warmte onttrokken aan het interieur van gebouwen. Door gebruik te maken van geothermische verwarming en koeling in woningen, kantoren en openbare gebouwen wordt veel fossiele brandstof bespaard.

aantal initiatieven ondernomen om het aantal onverzekerde personen te verminderen en steunt de onderneming bijvoorbeeld programma's om universele dekking te bieden voor kinderen en bevolkingsgroepen met een laag inkomen. Ook ondersteunt Wellpoint het Healthy Generations programma, dat is gericht op het aanpakken van specifieke problemen op het gebied van de volksge­ zondheid in de staten waar de onderneming actief is.

Waters Best in class - Farmacie, Biotechnologie en Life Sciences, Verenigde Staten

Whole Foods Market Pionier – MVO Koplopers, Verenigde Staten Whole Foods Market is de grootste keten van supermarkten voor natuurlijke en biologische voeding in de VS en verkoopt tevens ecologische schoonmaakproducten en cosmetica. De onderneming biedt een breed assortiment biologische, fair trade en duurzame producten en neemt deel aan relevante sectorinitiatieven, zoals de Marine Stewardship Council, de Organic Trade Association en het Non-GMO initiatief. Whole Foods stelt hoge eisen op het gebied van dierenwelzijn. De onderneming ontwikkelt proactief informatieve etiketten, zodat klanten duidelijk kunnen zien wat ze kopen. Op het beid van arbeidsomstandigheden werkt de onderneming samen met gespecialiseerde organisaties zoals de Rainforest Alliance en Fair Trade US.

Waters maakt instrumenten waarmee stoffen kunnen worden gescheiden en de chemische, fysische en biologische samenstelling daarvan kan worden bepaald. De producten worden verkocht aan onderzoekers, wetenschappers en ingenieurs en worden gebruikt voor het ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen, het bepalen van de voedings­ waarde van levensmiddelen en het onderzoeken van de lucht- en waterkwaliteit. Waters besteedt veel aandacht aan het minimaliseren van de impact op het milieu. Het Milieu-, Gezondheids- en Veiligheidsprogramma voorziet onder meer in controle van de interne compliance. De onderneming zou de duurzaamheidsprestaties verder kunnen verbeteren door het formuleren van duidelijke doelstellingen. Waters streeft naar de vorming van samenwerkings­ verbanden met leveranciers, overheidsinstanties en de gemeenschap ter bescherming en verbetering van zowel de werkomgeving als het milieu.

William Demant Pionier – Gezond Leven, Denemarken De William Demant Holding Group is een gespecialiseerde leverancier van gehoor- en communicatieapparatuur. Het bedrijf ontwikkelt, maakt en verkoopt communicatiehulpmiddelen, voornamelijk voor mensen met gehoorproblemen. De producten van het bedrijf dragen dus bij aan de gezondheid van mensen. Omdat het bedrijf ook activiteiten heeft in China, vormt de toeleveringsketen een potentieel risico. William Demant heeft echter uitgebreide sociale criteria vastgesteld voor toeleveranciers en beschikt over een systeem voor de bewaking van de naleving hiervan.

Wellpoint Best in class – Apparatuur en diensten voor de gezondheidszorg, Verenigde Staten Wellpoint is een in de VS opererende zorgverzekeraar. De onderneming is een onafhankelijke licentiehouder van de Blue Cross and Blue Shield Association, een overkoepelende organisatie van onafhankelijke ziektekostenverzekeraars. Wellpoint levert een goede prestatie op sociaal gebied en heeft een indrukwekkende staat van dienst op het gebied van de diversiteit van haar personeel. Bovendien heeft Wellpoint een

104

toonaangevende positie gaan innemen binnen de sector en is betrokken bij de ontwikkeling van katalysatortechnologie voor het verminderen van de uitstoot van N2O en CO2-sequestratie. De beloning van bestuurders is gekoppeld aan duurzaam­ heidsprestaties, waarbij de nadruk ligt op veiligheid. Het sterke gezondheids- en veiligheidsprogramma is gericht op vermindering van het aantal ongevallen tot nul. Yara’s gezondheids-, milieu-, veiligheids-, kwaliteits- en productbeleid geldt ook voor toeleveranciers. De meeste productiefaciliteiten van Yara zijn certificeerd volgens ISO 9001 (kwaliteit), ISO 14001 (milieu) en OHSAS 18001 (veiligheid). Het bedrijf heeft een sterk ethisch programma.

WPP Group Best in class – Media, Verenigd Koninkrijk WPP is een communicatieconglomeraat met activiteiten op het gebied van reclame, marketing en PR. Met betrekking tot duurzaamheid hoort de onderneming tot de top van de sector. Het MVO-beleid gaat in op verantwoorde marketing en arbeids- en mensenrechten, waarbij met name wordt uitgegaan van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de fundamentele conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie. WPP heeft een comité dat zich specifiek bezighoudt met verantwoord ondernemen en waarin topfunctio­ narissen van de belangrijkste dochterbedrijven zitting hebben. WPP hanteert een wereldwijd groen inkoopbeleid en een lijst van geprefereerde leveranciers. De onderneming brengt uitvoerig verslag uit over de klimaatstrategie en –prestaties en heeft een doelstelling geformuleerd voor de vermindering van de CO2-uitstoot door de groep.

Yorkshire Building Society Best in class – Financiële instellingen, Verenigd Koninkrijk Yorkshire Building Society is een coöperatieve organisatie die hypotheken, spaarproducten, persoonlijke leningen en diensten op het gebied van effectenhandel aanbiedt aan particuliere klanten in het Verenigd Koninkrijk. De onderneming heeft solide milieudoelstellingen geformuleerd en streeft naar vermindering van de milieufootprint. In dit kader wordt onder meer alleen elektriciteit uit hernieuwbare bronnen gebruikt. Yorkshire is sinds 2007 CO2-neutraal. De Charitable Foundation van de onderneming doet schenkingen aan uiteenlopende goede doelen in het Verenigd Koninkrijk en de onderneming stimuleert medewerkers om vrijwilligerswerk te doen.

Xylem Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten Xylem is een specialist op het gebied van watertechnologie en houdt zich bezig met elk onderdeel van de watercyclus, van de distributie en het gebruik van drinkwater tot het verzamelen en zuiveren van afvalwater en de lozing van water in de natuur. Met de producten van Xylem kunnen klanten water transporteren, behandelen en analyseren en op efficiënte wijze gebruiken in nutsvoorzieningen, woningen en bedrijfsgebouwen en voor industriële en landbouwtoepassingen. De producten en diensten van Xylem dragen bij aan een schonere aarde.

Zimmer Pionier - Gezond Leven, Verenigde Staten Zimmer is een specialist op het gebied van kunstgewrichten. De onderneming ontwerpt en verkoopt orthopedische producten, waaronder implantaten voor de reconstructie van knie- en heupgewrichten. Zimmer besteedt veel aandacht aan de productkwaliteit en alle productiefaciliteiten zijn door een externe instantie gecertificeerd. De onderneming voert levenscyclusanalyses uit voor haar producten om de duurzaamheid hier van verder te verbeteren, wat binnen deze sector zeldzaam is.

Yara Best in class – Basisindustrie, Noorwegen Het Noorse Yara is een van de grootste leveranciers van minerale kunstmest ter wereld en produceert daarnaast een groot aantal verschillende industriële chemische producten. Yara houdt zich bezig met klimaatbescherming en heeft doelstellingen geformuleerd voor de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Het bedrijf wil een

105

aan de eisen van Triodos Bank ten aanzien van de verantwoorde inkoop van coltan, die deel uitmaken van de minimumeisen van de bank op het gebied van mensenrechten. Wij hebben Cree daarom verwijderd uit ons duurzame universum.

Zoals bijna alle ondernemingen die actief zijn in de sector gezondheidszorg test Zimmer producten op proefdieren. De onderneming spant zich echter in om het aantal dierproeven te verminderen en alternatieven te ontwikkelen.

Repsol Best in class – Energie, Spanje

Ondernemingen verkocht op grond van duurzaamheidsprestaties

In 2012 heeft het fonds opnieuw beoordeeld of Repsol voldoet aan de selectievoorwaarden in verband met potentiële betrokkenheid bij de winning van niet-conventioneel gas en olie - activiteiten die veel negatieve gevolgen hebben voor het milieu. Op grond van contacten met de onderneming heeft Triodos Sustainability Research geconcludeerd dat de onderneming de drempelwaarde voor betrokkenheid bij niet-conventionele oliewinning overschrijdt. Repsol is daarom verwijderd uit het duurzame beleggingsuniversum.

ARM Holdings Best in class – Halfgeleiders & halfgeleiderapparatuur, Verenigd Koninkrijk Volgens een recent onderzoek behoort de onderneming niet langer tot de best presterende bedrijven binnen de sector. ARM Holdings komt daardoor niet langer in aanmerking voor opname in ons duurzame beleggingsuniversum. BG Group Best in class – Energie, Verenigd Koninkrijk

Schneider Electric Best in class – Kapitaalgoederen, Frankrijk

Tijdens een recent onderzoek werd geconstateerd dat BG Group in belangrijke mate betrokken is bij de winning van niet-conventioneel gas. De winning van niet-conventioneel gas heeft bovengemiddeld schadelijke gevolgen voor het milieu en Triodos heeft daarom een drempel vastgesteld voor betrokkenheid hierbij. Aangezien BG Group meer dan de als drempel vastgestelde 5% van de omzet haalt uit de winning van niet-conventioneel gas komt de onderneming niet langer in aanmerking voor opname in ons duurzame beleggingsuniversum.

Schneider Electric leverde al diensten aan de nucleaire industrie, maar deze werden niet beschouwd als maatwerk of als essentieel voor de productie van kernenergie. Door de overname van het Spaanse ICT-bedrijf Telvent is Schneider onlangs echter wel actief geworden op het terrein van maatwerk- en essentiële diensten voor de kernenergiesector, wat een reden is voor uitsluiting. Standard Chartered Best in class – Banken, Verenigd Koninkrijk Standard Chartered is uit het duurzame beleggingsuniversum verwijderd op grond van een wetsovertreding. De autoriteiten in de VS hebben de laatste tijd onderzoeken gedaan bij een groot aantal banken omdat deze werden verdacht van onwettige dienstverlening aan klanten in landen waarvoor de VS sancties heeft ingesteld, zoals Cuba, Iran en Syrië. In 2012 heeft Standard Chartered een eerste schikking van EUR 275 miljoen getroffen met de Amerikaanse autoriteiten, onder meer voor het witwassen van Iraanse olie-inkomsten. Er worden

Cree Pionier – Schone Aarde, Verenigde Staten Tijdens een recente studie bleek dat Cree coltan toepast in haar producten en hoewel de onderneming zich bewust is van de controversiële aard van ‘conflictmineralen’ en van de rapportage­ verplichting die wat betreft dit punt ingevoerd zal worden, heeft Cree onvoldoende blijk gegeven van de wil om het gebruik van coltan uit de Democratische Republiek Congo bij de fabricage van haar producten te mijden. Cree voltoet daardoor niet

106

tolsystemen. Het bedrijf onderscheidt zich doordat het zich openlijk sterk maakt voor verbetering van de verkeersveiligheid en daar voor uitgebreide programma’s heeft geïmplementeerd. Daarnaast is de koppeling van de beloning van bestuurders aan de duurzaamheidsprestaties vernieuwend. Op het gebied van het milieu heeft het bedrijf een duidelijk beleid en doelstellingen ten aanzien van vermindering van de CO2-uitstoot, biodiversiteit, afvalbeheer en geluidsoverlast. Brisa wil in haar energiebehoefte in hoofdzaak voorzien door gebruik te maken van zonne-energie.

nog meer schikkingen verwacht. Het fonds maakt zich vooral zorgen over de hoogte van de schikking, de defensieve opstelling van de onderneming voorafgaand aan de schikking, de aanhoudende onderzoeken door andere instanties in de VS en het feit dat eerder door de onderneming genomen corrigerende maatregelen niet effectief lijken. De onderneming is nu in het kader van de schikking opnieuw gedwongen om corrigerende maatregelen en actieplannen te implementeren. De zorgen van het fonds zijn uitvoerig met de onderneming besproken maar hebben helaas niet geleid tot een andere conclusie.

Centrotherm Photovoltaics Pionier – Klimaatbescherming, Duitsland

Ondernemingen verkocht op grond van financiële redenen

Centrotherm Photovoltaics levert technologie en diensten voor de productie van silicium- en zonnecellen. Het bedrijf levert technologie voor zonne-energie en gerelateerde diensten die betrekking hebben op het grootste deel van de waardeketen van de zonne-energiesector. Het bedrijf is gespecialiseerd in technologie waarmee zonnepanelen en de productie daar van efficiënter worden gemaakt. Door middel van een in 2008 geïntroduceerd gas-separatieproces wordt de efficiency verbeterd en hoeven bij de productie minder gassen te worden gebruikt. Daarnaast bespaart Centrotherm water door gerecycled water te gebruiken. Het bedrijf investeert tevens in research naar en ontwikkeling van duurzamere productiemethodes en activiteiten.

Best Water Technology Pioneer – Schone Aarde, Oostenrijk Best Water Technology (BWT) is gevestigd in het Oostenrijkse Mondsee en levert zakelijke en facilitaire diensten. BWT ontwikkelt milieuvriende­ ­lijke en economische waterbehandelingsproducten en -diensten die bijdragen aan een schone aarde. De onderneming levert onder meer filters, technologie tegen kalkaanslag, water verzachters, desinfec­ terende installaties (op basis van UV, ozon, chloordioxide), watermeters, specialistische membranen en hygiënebeheer. BWT speelt een belangrijke rol bij het wereldwijde waterbeheer. Dankzij de deskundigheid van het bedrijf op het gebied van waterbehandeling kan de mensheid 98,5% van de beperkte wereldwijde waterreserves verwerken. Verder past de onderneming de allerhoogste hygiëne-eisen toe en wordt de eigen ecologische footprint zo beperkt mogelijk gehouden.

Chipotle Mexican Grill Pionier – MVO Koplopers, Verenigde Staten Chipotle Mexican Grill ontwikkelt en exploiteert in de meest staten van de Verenigde Staten en Canada zogenaamde ‘fast-casual’ Mexicaanse restaurants waar verse producten worden geserveerd. Chipotle serveert diverse biologische en natuurlijke producten onder de noemer ‘Food with Integrity’. Het bedrijf probeert de consument te informeren over de herkomst van alle gebruikte voedings­ producten. Vrijwel al het door het bedrijf gebruikt rund-, varkens- en kippenvlees is biologisch. Het bedrijf neemt deel aan initiatieven die zijn gericht op

Brisa Auto-Estradas Best in class – Vervoer, Portugal Brisa Auto-Estradas is de grootste Portugese exploitant van snelwegen. Daarnaast biedt Brisa diensten op het gebied van wegverkeer, pechhulp en autokeuringen en produceert het bedrijf

107

de EU staan bij de kredietverleningsactiviteiten van de EIB 6 prioriteiten centraal, waaronder economische en sociale cohesie en convergentie, steun aan kleine en middelgrote bedrijven en bescherming en verbetering van het milieu. De EIB gaat bij haar financieringsactiviteiten uit van een uitgebreide verzameling milieu- en sociale richtlijnen die gericht zijn op een verbetering van de sociale- en milieuomstandigheden binnen de samenleving.

verhoging van de lonen van werknemers in de landbouw, meestal migranten, om zo hun levensomstandigheden te verbeteren. Enagás Best in class – Nutsbedrijven, Spanje Het nutsbedrijf Enagás is eigenaar en exploitant van het Spaanse landelijke gasnet. Het bedrijf realiseert ruim 90% van de omzet door het transport, de opslag en de her vergassing van aardgas. Met de vorming van een duurzaamheidscomité heeft Enagás duurzaamheid verankerd in haar managementsystemen. Het bedrijf beschikt over een gedegen milieubeheersysteem en brengt verslag uit over belangrijke prestatie-indicatoren en doelstellingen voor de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen, de uitstoot in de lucht, de productie van gevaarlijk afval en water verbruik. De gemiddelde intensiteit van de CO2-uitstoot bedraagt 10% van het sectorgemiddelde. Ook van belang is dat de duurzaamheidsprestaties van het bedrijf medebepalend zijn voor de beloning van de bestuurders.

Fielmann Pionier – Gezond Leven, Duitsland Fielmann is een pionier op het gebied van de klantgerichte productie en verkoop van brillen. In 1981 heeft Fielmann de 8 standaard onaantrekkelijk monturen waaruit ziekenfondsklanten konden kiezen uitgebreid naar 90 chique modellen in 640 varianten. Hiermee kwam er een einde aan de sociale discriminatie van dragers van ziekenfondsbrillen in Duitsland. Fielmann wil een bijdrage leveren aan natuurbehoud, de bescherming van het milieu, de restauratie van monumenten en biologische landbouw door zowel research als educatie. Fielmann plant elk jaar een boom voor elke medewerker van het bedrijf. Tot op heden zijn er ruim 900.000 bomen en struiken geplant. Fielmann helpt scholen, gemeenschappen en bejaarden­ tehuizen en stimuleert populaire sporten – ruim 5.000 jeugdteams spelen in Fielmann-shirts. Triodos Bank is van mening dat de producten en diensten van Fielmann duurzaam van aard zijn. De onderneming maakt geen gebruik van dierproeven.

Essilor Pionier – Gezond Leven, Frankrijk Essilor International is een vooraanstaande producent van oogheelkundige producten en met name corrigerende lenzen. De producten van het bedrijf worden gebruikt voor de behandeling van veelvoorkomende gezichtsproblemen. Naast de activiteiten op het gebied van corrigerende lenzen is Essilor een vooraanstaand producent van optische instrumenten. Het bedrijf heeft het Global Compact van de Verenigde Naties ondertekend en heeft duidelijk positie gekomen met betrekking tot dierproeven. Essilor levert met haar producten en diensten een bijdrage aan een verbetering van de kwaliteit van het menselijk leven.

Gamesa Pionier – Klimaatbescherming, Spanje Gamesa Corporación Technológica is een van de grootste producenten en leveranciers van technologie voor windenergie. Het bedrijf maakt onderdelen en complete windmolens en beheert windparken over de hele wereld. Gamesa heeft een uitgebreid milieubeleid en milieubeheersysteem en rapporteert over de uitstoot van broeikasgassen. Gamesa wendt haar invloed aan om fundamentele mensenrechten en vrijheden te bevorderen. Volgens

Europese Investeringsbank Best in class – Financiële instellingen, Luxemburg De Europese Investeringsbank (EIB) is de bank voor langlopende leningen van de Europese Unie. Binnen

108

Nokia Best in class – Hardware en IT-apparatuur, Finland

de inkoopvoorwaarden moeten leveranciers voldoen aan Gamesa’s eisen op het gebied van mensen­ rechten en veiligheid. De producten van het bedrijf dragen bij aan klimaatbescherming.

Gerresheimer levert kwalitatief hoogwaardig laboratorium-glaswerk en plastic geneesmiddelen­ verpakkingen aan de farmaceutische industrie en bedrijven die actief zijn op het gebied van life sciences. De moderne productiefaciliteiten zijn zodanig ingericht dat een maximale productiviteit wordt gerealiseerd met minimaal gebruik van grondstoffen en energie. Gerresheimer vermijdt onnodig verbruik van materiaal en transport door zorgvuldige planning en logistiek en verlaagt daarmee de uitstoot van CO2. De producten van het bedrijf dragen bij aan de gezondheid van mensen.

Nokia is een van de grootste producenten van mobiele telefoons ter wereld. Belangrijke aandachtspunten bij dit bedrijf zijn de milieufootprint, arbeidsrechten binnen de toeleveringsketen en mensenrechten, gegeven het risico van samenwerking met onderdrukkende regimes en de toepassing van coltan in producten. De afval- en CO2-intensiteit van Nokia ligt ruim onder het sectorgemiddelde en het bedrijf hanteert zeer uitgebreide voorwaarden voor leveranciers. Deze gaan in op alle relevante arbeidsvoorwaarden. Daarnaast heeft Nokia een duidelijk en uitgebreid mensenrechtenbeleid en neemt het bedrijf diverse sociale en milieuaspecten in overweging voordat overeenkomsten worden aangegaan met overheden. Nokia hanteert tevens een beleid voor de verantwoorde inkoop van coltan.

Green Mountain Coffee Roasters Pionier – MVO Koplopers, Verenigde Staten

Portugal Telecom Best in class - Telecommunicatie, Portugal

Green Mountain Coffee Roasters (GMCR) is een gespecialiseerde koffieproducent. Het bedrijf levert een breed assortiment aan koffie, cacao en thee aan supermarkten, gemakswinkels, vakantieparken en kantoren. De belangrijkste aandachtspunten bij de beoordeling van de duurzaamheid van het bedrijf houden verband met de producten. GMCR heeft vastgelegd aan welke sociale criteria toeleveranciers moeten voldoen. Zo wordt verwacht dat leveranciers zich inzetten voor het elimineren van kinder- en dwangarbeid. Het bedrijf bewaakt de naleving van deze criteria onder andere door middel van zelfevaluaties, enquêtes en inspecties ter plaatse en door audits van de faciliteiten van leveranciers. Een deel van de koffie van het bedrijf is gecertifi­ceerd en wordt verkocht onder het fair trade logo. CMGR heeft ook milieucriteria vastgesteld waaraan leveranciers moeten voldoen. Het bedrijf biedt koffieverbouwers trainingen op het gebied van milieuvriendelijke landbouw en verkoopt biologische producten.

Portugal Telecom SGPS is een aanbieder van vaste, mobiele, multimedia- en datacommunicatie, informatiesystemen, satellietcommunicatie en telefoongidsen. Klanttevredenheid en mensenrechten zijn belangrijke aandachtspunten bij dit bedrijf gegeven het risico van samenwerking met onderdrukkende regimes. Portugal Telecom neemt deel aan initiatieven ter bevordering van verantwoorde marketingpraktijken en houdt zich met betrekking tot mensenrechten aan de richtlijnen van het Global Compact van de VN. Het bedrijf laat zien dat het zich bewust is van de mogelijke negatieve implicaties van de plaatsing van antennes. Bij het plannen van de plaatsing van nieuwe antennes maakt het bedrijf een zorgvuldige analyse van mogelijke alternatieve locaties, waarbij rekening wordt gehouden met het landschap, veiligheidsrestricties, het behoud van ecologische gebieden en de bescherming van archeologisch en historisch erfgoed. Bovendien heeft het bedrijf programma’s geïmplementeerd ter bescherming van minderjarigen op het internet.

Gerresheimer Pionier – Gezond Leven, Duitsland

109

kwaliteitsborging en inspecties, keuringen en audits verzorgt voor fabrikanten en handelaren. De producten van STR Holdings dragen bij aan het opwekken van duurzame energie en de strijd tegen klimaatverandering.

REC Pionier – Klimaatbescherming, Noorwegen Het Noorse Renewable Energy Corporation (REC) is een geïntegreerde producent van producten voor de zonne-energiesector. De onderneming maakt de grondstoffen die worden gebruikt voor de productie van fotovoltaïsche cellen, zonnecellen en zonnemodules. De divisie REC Silicon produceert polysilicium en silaangas voor de fotovoltaïsche en halfgeleiderindustrie. REC Wafer maakt monokristallijne en multikristallijne wafers. Gezamenlijk bedienen deze divisies de volledige productieketen voor zonnecellen.

Straumann Pionier – Gezond Leven, Zwitserland Het Zwitserse Straumann maakt implantaten en producten voor herstellende tandheelkunde en de regeneratie van mondweefsel. In samenwerking met klinieken, researchinstituten en universiteiten doet Straumann onderzoek naar en ontwikkelt en produceert het bedrijf gebitsimplantaten, instrumenten, protheses en producten voor weefselregeneratie die worden toegepast bij het ver vangen van gebitselementen en gebitsrestauraties of om tandverlies te voorkomen. De producten en diensten van Straumann zijn beschikbaar in ruim 70 landen. De basis van het bedrijf wordt gevormd door research en innovatie; Straumann is een pionier op het gebied van implantologie. Straumann draagt wereldwijd bij aan R&D op haar werkterrein en staat ook bekend om haar bijdrage aan educatie, onder meer door het verzorgen van trainingen voor tandheelkundigen.

Sharp Best in class - Duurzame consumptiegoederen en kleding, Japan Het Japanse Sharp is bekend als producent van consumentenelektronica en is een belangrijke leverancier van elektronische componenten, computerhardware en randapparatuur. Sharp specialiseert zich vooral in LCD-producten en is een belangrijke producent van zonnepanelen. Bij de beoordeling van dit bedrijf worden vooral milieuaspecten en de arbeidsomstandigheden bij toeleveranciers relevant geacht. Op deze punten scoort Sharp hoog in vergelijking met sectorgenoten. Sharp streeftnaar de omvorming van fabrieken tot ‘groene fabrieken’ en het uitgebreide milieubeleid en de milieuprogramma’s omvatten doelstellingen die ook worden bewaakt. Sharp heeft veel gedaan om er voor te zorgen dat de zeldzame delfstof coltan, die wordt toegepast in haar producten, niet afkomstig is uit Congo, waar de inkomsten uit de winning worden gebruikt om de burgeroorlog te financieren.

Suntech Power Pionier – Klimaatbescherming, China Suntech Power is opgericht in 2001 en heeft zich ontwikkeld tot een van de grootste producenten van fotovoltaïsche cellen en modules op basis van productievolume. De afzetmarkt omvat NoordAmerika, Europa, Azië en Australië. Als producent van materieel voor de productie van hernieuwbare energie levert de onderneming een bijdrage aan de strijd tegen klimaatverandering.

STR Holdings Pionier – Klimaatbescherming, Verenigde Staten

Vestas Wind Systems Pionier – Klimaatbescherming, Denemarken

STR Holdings levert technologie voor de zonneenergiesector. Het bedrijf produceert een folie voor het inkapselen van zonnemodules, zodat deze bij elkaar worden gehouden en worden beschermd tegen agressieve omstandigheden. Het bedrijf heeft ook een divisie die zich bezighoudt met

Vestas Wind Systems is een van de grootste producenten van systemen voor het opwekken van windenergie. De onderneming heeft over de hele wereld windturbines geïnstalleerd binnen alle

110

markten en regio’s waar mogelijkheden bestaan voor het opwekken van windenergie. Met haar producten levert Vestas een bijdrage aan de bescherming van het klimaat. Het bedrijf rapporteert uitvoerig over de eigen milieuprestaties. Als u meer wilt weten over onze recente researchresultaten, activiteiten in het kader van actief aandeelhouderschap, de ontwikkelingen met betrekking tot de criteria en onze dilemma’s kunt u zich abonneren op de elektronische Triodos Sustainability Research nieuwsbrief die elk kwartaal verschijnt. Stuur hier voor een e-mail naar [email protected].

111

Bijlage B Duurzaamheidscriteria en research Selectie van bedrijven

klimaatverandering. Ondernemingen die zich richten op dit thema zijn actief in duurzame energiepro­ ductie door gebruikmaking van natuurlijke hulpbronnen, zoals zon, wind, golfslag en aardwarmte. Ook ondernemingen die betrokken zijn bij de opslag van energie en verbetering van de energie- efficiëntie scharen wij onder dit thema.

Het selecteren van beursgenoteerde ondernemingen voor opname in het Triodos Duurzame Beleggings­ universum is een nauwkeurig proces. Triodos SICAV I belegt in ondernemingen die voldoen aan de sociale en milieucriteria van Triodos Investment Management. Ondernemingen worden gescreend op basis van een groot aantal verschillende criteria. Dit proces bestaat uit de volgende stappen:

Gezond leven Triodos SICAV I stelt zich ten doel bedrijven te stimuleren die een positieve bijdrage leveren aan een gezond leven voor iedereen. Ondernemingen die zich richten op dit thema bieden oplossingen voor problemen in de gezondheidszorg, zoals medische technologie, medicijnen voor de behandeling van ziektes in ontwikkelingslanden, schoon drinkwater en innovatieve gezondheidszorg. Andere activiteiten die wij relevant vinden binnen dit thema zijn onder andere geneesmiddelen op basis van natuurlijke ingrediënten en voedingsmiddelen afkomstig uit de biologische landbouw.

Stap 1: Duurzame activiteiten Ondernemingen die meer dan 50% van hun omzet behalen uit duurzame producten of diensten komen in aanmerking voor opname in het Triodos Beleggingsuniversum. Triodos Sustainability Research bepaalt om te beginnen welke bedrijven via de levering van specifieke duurzame producten of diensten actief bijdragen aan een schone aarde, klimaatbescherming of gezond leven. Omdat deze ondernemingen een belangrijke bijdrage leveren aan duurzame ontwikkeling worden ze niet onderworpen aan stap 2 van het selectieproces, de best-in-class analyse.

Naast de bovengenoemde duurzame activiteiten kunnen in specifieke situaties of in het kader van nieuwe ontwikkelingen ook andere duurzame activiteiten in overweging worden genomen. Bijvoorbeeld activiteiten die gericht zijn op producten of diensten die een specifiek belang hebben vanuit milieu- of sociaal oogpunt.

Schone aarde Triodos SICAV I wil bedrijven stimuleren om een positieve bijdrage te leveren aan een schone aarde en de ontwikkeling van duurzame oplossingen voor milieuvervuiling. Dit is urgent omdat onze natuurlijke omgeving steeds zwaarder onder druk komt te staan. Ondernemingen die actief zijn op dit terrein zijn veelal betrokken bij nieuwe ontwikkelingen op het gebied van milieutechnologie die vervuiling voorkomen en helpen de aarde schoon te maken. Ook ondernemingen die betrokken zijn bij het monitoren van milieuvervuiling en energieverbruik scharen wij onder dit thema.

Stap 2: Bepalen van best-in-class ondernemingen Bedrijven die geen typisch duurzame producten of diensten leveren kunnen toch in aanmerking komen voor belegging als ze op het gebied van duurzaamheid worden gerekend tot de ‘best-in-class’ binnen hun sector. De best-in-class selectie wordt alleen uitgevoerd voor middelgrote en grote ondernemingen. Om te bepalen of een onderneming behoort tot de best-in-class van de sector wordt een score toegekend aan het duurzaamheidsbeleid en de duurzaamheids­ prestaties op basis van ten minste 70 generieke en sectorspecifieke duurzaamheidscriteria. Deze criteria zijn onderverdeeld in drie thema’s: milieu, samenleving en corporate governance.

Klimaatbescherming Klimaatverandering vormt een ernstige bedreiging voor het functioneren van de aarde en dus ook van de mens en vraagt om een wereldwijde aanpak door overheden, bedrijven en burgers. Triodos SICAV I stelt zich ten doel ondernemingen te stimuleren die een positieve bijdrage leveren aan de bestrijding van

112

Hierbij wordt gekeken naar de onafhankelijkheid en de beloning van bestuurders (beloningsstructuur), evenals naar de kwaliteit van de administratieve verslaglegging als voorwaarde voor de continuïteit van de onderneming.

Milieu Dit thema omvat een analyse van de inrichting van het bedrijfsproces en de aard van de geleverde producten. Ondernemingen met een inefficiënte bedrijfsvoering of verouderde of verspillende producten dragen onnodig bij aan de uitputting van natuurlijke hulpbronnen en zorgen voor vervuiling. Om hun bestaansrecht op lange termijn te rechtvaardigen is het noodzakelijk dat ondernemingen zich inspannen om de negatieve invloed op de natuurlijke omgeving te minimaliseren.

Nadat deze drie thema’s zijn geanalyseerd wordt de totale duurzaamheidsscore van de onderneming vergeleken met die van andere ondernemingen binnen dezelfde sector. De beste 50% van de ondernemingen binnen een specifieke sector komt in aanmerking voor opname in het Triodos Beleggingsuniversum. Voor Triodos Sustainable Pioneer Fund, dat belegt in kleine en middelgrote ondernemingen, geldt een aanvullende eis voor bedrijven die geen specifiek duurzame producten of diensten leveren. Alleen wanneer een onderneming binnen de sector wordt beschouwd als een echte leider op het gebied van duurzame bedrijfs­ processen kan deze als MVO-koploper in aanmerking komen voor belegging.

Samenleving Binnen dit thema wordt onderzocht op welke wijze bedrijven hun maatschappelijke rol vervullen. Dit thema omvat relaties met de gemeenschap, werknemers, toeleveranciers, klanten en concurrenten. Ondernemingen vervullen een rol in zowel de lokale gemeenschap waarin zij opereren, als in de samenleving als geheel. Een goede omgang met werknemers is een belangrijke voorwaarde voor het succes van een onderneming op lange termijn. Er wordt daarom een analyse gemaakt van de arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en arbeidsverhoudingen. Uitgaande van de tendens om (een deel van) het productieproces uit te besteden, wordt onderzocht in hoeverre ondernemingen hun invloed aanwenden om de belangen van medewerkers binnen de toeleveringsketen te beschermen. Ook wordt onderzocht of ondernemingen onredelijke eisen stellen aan hun leveranciers. Tot slot wordt de relatie van ondernemingen met klanten en concurrenten onderzocht. Dit omvat een analyse van de klanttevredenheid en de kwaliteit en veiligheid van de door de onderneming geleverde producten. Tevens wordt beoordeeld of de onderneming het principe van vrije concurrentie respecteert en een verantwoorde marketing van producten en diensten toepast.

Stap 3: Minimumeisen Na het selecteren van ondernemingen met specifiek duurzame activiteiten (stap 1) en het bepalen van de ‘best-in-class’ ondernemingen (stap 2), worden ondernemingen getoetst op basis van de minimumeisen van Triodos Investment Management. Ondernemingen die zijn geselecteerd voor opname in het beleggingsuniversum van Triodos mogen niet betrokken zijn bij activiteiten die de totstandkoming van een duurzame samenleving op lange termijn wezenlijk belemmeren.

Minimumeisen Triodos SICAV I hanteert drie soorten minimumeisen bij de selectie van te financieren ondernemingen:

Corporate governance Een integere bedrijfsvoering is een belangrijke voorwaarde voor een duurzame relatie tussen een onderneming en haar belanghebbenden. Dit thema omvat een analyse van de ondernemingsstructuur, de bedrijfsethiek en integriteit van het bedrijf.

Productgerelateerd Ondernemingen worden uitgesloten van financiering wanneer ze een van de hieronder beschreven producten maken of verkopen of diensten leveren. Als drempel voor uitsluiting geldt 5% van de

113

tot wat hieronder wordt vermeld, geldt het voorzorgsprincipe voor de volgende producten en activiteiten: alcohol, pornografie, bio-industrie, dierproeven, genetische modificatie, schending van arbeids- en mensenrechten, corruptie en milieuschade. Het kan voorkomen dat producten, diensten of bedrijfsprocessen niet vallen onder een van de bovenstaande criteria maar wel een significante belemmering vormen voor duurzame ontwikkeling. In dergelijke gevallen kan dat ook tot uitsluiting leiden. Indien voor dergelijke producten, diensten of processen een eenduidige minimumeis voorhanden is, zal die worden opgenomen in onder­ staande lijst. Hieronder volgt een opsomming van de producten procesgerelateerde activiteiten die leiden tot uitsluiting van financiering van een onderneming.

bedrijfsomzet of 5% van de wereldmarktomzet van een product. Voor de verkoop van tabak wordt een drempel van 10% gehanteerd. Triodos SICAV I onder­ scheidt daarnaast vijf producten waarin enige omzet direct leidt tot uitsluiting: de productie van ’s werelds meest gevaarlijke stoffen, kernenergie, niet-conven­ tio­­­­nele gaswinning, niet-conventionele oliewinning en wapens. Voor de laatste vier producten geldt bovendien een strikt maximum voor indirecte betrokkenheid. Zie hiervoor de beschrijving van de eisen hieronder. Procesgerelateerd Ondernemingen worden uitgesloten van financiering wanneer ze herhaaldelijk, significant en zonder gedragsverandering betrokken zijn bij controversiële activiteiten. Naast de hieronder genoemde controversiële activiteiten is ook het leveren van een actieve bijdrage aan de totstandkoming van zeer controversiële projecten reden voor uitsluiting, tenzij voldoende garantie aanwezig is dat de invloed van de onderneming wordt aangewend om de mogelijk negatieve gevolgen van het project zoveel mogelijk te beperken. Het betreft met name grote damprojecten, de aanleg van olie- en gaspijp­ leidingen en mijnbouwprojecten. Bij deze projecten gaat het meestal om een optelsom van proces­ gerelateerde uitsluitingscriteria zoals de schending van mensenrechten, milieuschade en corruptie.

Productgerelateerd Bio-industrie Ondernemingen die dierlijke voedingsmiddelen produceren, verwerken of verkopen zonder minimumeisen te stellen aan het veehouderij­ systeem en zonder alternatieven te bieden. Ondernemingen die voedingsmiddelen met dierlijke ingrediënten verkopen wanneer zij geen maat­­ regelen nemen tot het stimuleren en promoten van diervriendelijkere producten. Ondernemingen die specifieke producten of diensten leveren direct aan intensieve veehouderijen of aan dierentransport­ bedrijven en slachthuizen die diensten leveren aan de intensieve veehouderij.

Voorzorgsprincipe Ondernemingen die actief zijn in sectoren met een verhoogd duurzaamheidrisico worden uitgesloten van financiering, tenzij zij een proactief beleid voeren om controverses te voorkomen. Dit geldt bijvoorbeeld voor bedrijven die actief zijn in mijnbouw, olie- en gaswinning, maar ook bedrijven actief in de voedingssector of het fabriceren van consumentengoederen. Het voorzorgsprincipe volgt de ontwikkeling van best practices van bedrijven en richt zich op beleid, programma’s, doelen en prestatiecijfers. Best practices illustreren de betrokkenheid van ondernemingen met deze vraagstukken en laten ruimte voor een continue update van de minimum standaarden. In toevoeging

Bontindustrie Ondernemingen die dieren vangen of houden voor hun huid/pels. Ondernemingen die specifieke diensten verlenen aan de bontindustrie en ondernemingen die bontproducten en speciaalleer verkopen. Dierproeven Ondernemingen die niet-medische producten verkopen die op dieren zijn getest of die proeven toepassen voor niet-medische doeleinden zonder dat deze wettelijk verplicht zijn. Het gebruik van dierproeven voor medische doeleinden wordt

114

Kolen Ondernemingen die elektriciteit opwekken of verkopen afkomstig uit kolencentrales.

toegestaan, mits het dierenleed en het aantal gebruikte dieren zo veel mogelijk wordt beperkt. Genetische modificatie Ondernemingen die producten vervaardigen met behulp van genetische gemodificeerde organismen, tenzij het product duidelijke sociale en ecologische meerwaarde heeft en onder strikt gecontroleerde omstandigheden wordt geproduceerd. Ondernemingen die transgene voedselgewassen ontwikkelen en commercialiseren. Genetisch gemodificeerde dieren mogen alleen gebruikt worden bij behandeling van levensbedreigende ziektes en als er geen alternatieven voorhanden zijn. Ondernemingen die genetisch gemodificeerde organismen verwerken, tenzij zij proactief zijn in het zoveel mogelijk reduceren en/of vermijden van het gebruik van deze organismen. Ondernemingen die producten verkopen waarin genetisch gemodifi­ ceerde ingrediënten en materialen worden verwerkt, tenzij zij een alternatief product zonder genetische modificatie bieden.

Milieugevaarlijke stoffen Ondernemingen die stoffen produceren of verkopen die een bedreiging vormen voor mens en milieu, zoals pesticiden. Daarnaast worden ondernemingen direct uitgesloten van financiering indien ze enige betrokkenheid hebben bij de productie of verkoop van stoffen die internationaal erkend zijn als de meest gevaarlijke stoffen. Niet-conventionele gaswinning Bedrijven die niet-conventioneel gas produceren, zoals schaliegas. Daarnaast worden ondernemingen uitgesloten van financiering indien ze indirect betrokken zijn bij de productie van niet-conven­ tioneel gas via deelnemingen in andere bedrijven met een waarde van meer dan EUR 100 miljoen of 1% van de eigen participaties. Niet-conventionele oliewinning Ondernemingen die niet-conventioneel olie produceren, zoals olie afkomstig uit teerzanden. Daarnaast worden ondernemingen uitgesloten van financiering indien ze indirect betrokken zijn bij de productie van olie uit teerzanden via deelnemingen in andere bedrijven met een waarde van meer dan EUR 100 miljoen of 1% van de eigen participaties.

Kansspelen Ondernemingen die kansspelen ontwerpen, produceren of verkopen. Ondernemingen die financiële diensten leveren die aan kansspelen gerelateerd zijn. Kernenergie Ondernemingen die kernenergie, kernenergiecentrales of specifieke onderdelen voor het opwekken van kernenergie produceren of verkopen. Hiertoe behoren ook ondernemingen die de gebruikte brandstof transporteren of opslaan. Een uitzondering wordt gemaakt voor elektriciteits­ bedrijven met een relatieve lage CO2-uitstoot die voor de levering van elektriciteit gedurende piekmomenten afhankelijk zijn van de inkoop van elektriciteit van een onbekende bron tot een maximum van 5% van de totale verkochte elektriciteit. Daarnaast worden ondernemingen uitgesloten van financiering indien ze indirect betrokken zijn bij kernenergie en kernenergie gerelateerde activiteiten via deelnemingen in andere bedrijven met een waarde van meer dan EUR 100 miljoen of 1% van de eigen participaties.

Pornografie Ondernemingen die pornografische producten produceren of ontwikkelen. Tabak Ondernemingen die tabaksproducten produceren en ondernemingen die dergelijke producten onder eigen merk verkopen. Wapens Ondernemingen die wapens, specifiek ontworpen onderdelen voor wapens en wapengerelateerde diensten produceren en verkopen. Hieronder worden zowel conventionele wapens als niet-conventionele wapens, zoals nucleaire, chemische en biologische wapens en integrale wapensystemen, verstaan. Daarnaast worden ondernemingen uitgesloten van financiering indien ze indirect betrokken zijn bij

115

Corruptie Ondernemingen die frequent veroordeeld zijn voor gevallen van corruptie, omkoping of het witwassen van geld.

wapens en wapengerelateerde activiteiten via deelnemingen in andere bedrijven met een waarde van meer dan EUR 100 miljoen of 1% van de eigen participaties. Bovendien wordt van banken verwacht dat zij een nulbeleid toepassen voor aandelen­ belangen, obligaties en leningen die verband houden met ondernemingen die betrokken zijn bij de productie en verkoop van antipersoons­mijnen, clusterbommen en biologische en chemische wapens. Hierbij geldt een uitzondering voor passief beheerde fondsen die direct zijn gerelateerd aan een index, voor fondsen van derde partijen en voor execution-only bewaaractiviteiten.

Milieuschade Ook zonder het overtreden van wet- en regelgeving kunnen ondernemingen zich schuldig maken aan het toebrengen van schade aan het milieu en aan ecosystemen. Getoetst wordt of een onderneming aandacht heeft voor biodiversiteit en het voorkomen van klimaatverandering en ontbossing. Zo wordt onder meer onderzocht of ondernemingen die gebruik maken van palmolie, visserijproducten of bosbouwproducten zich bewust zijn van de niet-duurzame aspecten van deze producten en maatregelen nemen om betrokkenheid te voorkomen. Ondernemingen die energie van biomassa opwekken met gebruikmaking van controversiële basismaterialen. Ondernemingen die het milieu frequent en in ernstige mate schade toebrengen kunnen ook worden uitgesloten van financiering als zij hiervoor niet gerechtelijk zijn of worden vervolgd (bijvoorbeeld in landen waar weten regelgeving onvoldoende ontwikkeld zijn).

Procesgerelateerd Schending van arbeids- en mensenrechten Ondernemingen die fundamentele arbeidsrechten ernstig en frequent schaden. Ook ondernemingen die, als gevolg van de combinatie van hun activiteiten en de landen waarin zij opereren, waarschijnlijk betrokken zullen zijn bij dergelijke schendingen maar er geen blijk van geven dat zij zich daarvan bewust zijn. Fundamentele arbeidsrechten omvatten rechten ten aanzien van de voorkoming van kinderarbeid, discriminatie, dwangarbeid en vakbondsvrijheid, het recht op collectieve onderhandelingen, een gezonde en veilige werkplek en salaris- en werktijdengerelateerde rechten. Daarbij wordt uitgegaan van de fundamentele conventies van de International Labour Organisation en de OESO-richtlijnen. Ook ondernemingen die rechtstreeks en op significante wijze bijdragen aan of profiteren van structurele en grove schendingen van mensenrechten door de overheid of andere partijen worden uitgesloten.

Overtreding van wetgeving, gedragscodes of conventies Ondernemingen die frequent en in ernstige mate wetten, gedragscodes of conventies hebben geschonden, tenzij er bewijs is van een structurele verandering binnen de onderneming die leidt tot ingrijpende gedragsverandering. De volgende criteria worden afgewogen: Overtreding van internationale voorschriften en conventies: dit betreft schending van onder andere internationale milieuconventies en relevante gedragscodes. In een aantal sectoren wordt van bedrijven verwacht dat ze sectorspecifieke codes naleven. Dit betreft bijvoorbeeld de richtlijnen van de World Commission on Dams; certificaten voor de herkomst van hout (bijvoorbeeld FSC), vis (MSC), palmolie (Roundtable on Sustainable Palm Oil) en diamanten (volgens het Kimberley Proces), de WHO code voor marketing van moedermelkvervangers en meer in het algemeen de richtlijnen van de Wereldbank.

Corporate governance Dit betreft onder andere ondernemingen waarbij ernstige onregelmatigheden in de boekhouding worden vastgesteld. Tevens valt onder dit criterium het beloningsbeleid van bedrijven. Als het beloningsbeleid belangrijke morele bezwaren met zich meebrengt of strijdig is met lokale of internationale standaarden kan dit leiden tot uitsluiting.

116

Overtreding van wetten: dit betreft schending van onder andere regels voor productaansprakelijkheid, nationale milieustandaarden en -voorschriften, arbeidswetgeving, marketingwetgeving en wetten tegen kartelvorming.

Het researchproces bestaat uit de volgende drie stappen:

Selectie van landen

Stap 2: Landen mogen geen onderwerp zijn van een boycot die wordt gesteund door de Verenigde Naties.

Stap 1: Landen moeten behoren tot de 50 best functionerende democratieën binnen de groep van 100 grootste economieën.

Naast aandelenportefeuilles beheert Triodos SICAV I een aantal duurzame obligatieportefeuilles, eventueel in combinatie met aandelen. Voor bedrijfsobligaties wordt dezelfde screeningmethode toegepast als voor aandelenbeleggingen. Als gevolg van de strenge selectieprocedure voor bedrijven is het mogelijk dat er onvoldoende geschikte mogelijkheden zijn om te beleggen in bedrijfsobligaties. Om toch aan onze zorgplicht te kunnen voldoen, kan ook worden belegd in staatsobligaties. Door te beleggen in staatsleningen wordt een goede spreiding en liquiditeit van de obligatieportefeuille gewaarborgd. Extra redenen om dit beleid toe te passen zijn de geringe liquiditeit van bedrijfsobligaties en de volatiliteit van de kapitaalmarkt. Triodos SICAV I acht het niet haalbaar en ook niet wenselijk om als belegger een dialoog aan te gaan met een overheid, ondanks de doelstelling om duurzaam gedrag te stimuleren. Alleen burgers horen via democratische processen toezicht en invloed uit te oefenen op overheden. Staatsleningen worden daarom beschouwd als een neutrale beleggingscategorie, waarvan zowel Triodos SICAV I de omvang zoveel mogelijk wil beperken.

Stap 3: Landen moeten de belangrijkste en breed gedragen conventies van de Verenigde Naties onderschrijven.

117

Bestuur en Administratie Statutaire zetel

Adviseur

69, route d’Esch, L-1470 Luxembourg

Triodos Investment Management B.V. Nieuweroordweg 1 Postbus 55 3700 AB Zeist Nederland

Promoter Triodos Bank N.V. Utrechtseweg 44 Postbus 55 3700 AB Zeist Nederland

Investment Manager Delta Lloyd Asset Management N.V. Amstelplein 6 Postbus 1000 1000 BA Amsterdam Nederland

Directie Voorzitter Pierre Aeby (voorzitter sinds 19 april 2012) Chief Financial Officer, Triodos Bank N.V.

Distributeur Triodos Bank N.V. Utrechtseweg 44 Postbus 55 3700 AB Zeist Nederland 030 693 65 00

Marjolein Elings-Van Hooidonk (tot en met 18 april 2012) Onafhankelijk notaris Leden Patrick Goodman Onafhankelijk, Partner bij Innpact S.à r.l.

Bewaarder, Administratief Agent, Registerhouder, Transferagent en Betaalkantoor

Odilon de Groote Adviseur voor Triodos Bank

RBC Investor Services Bank S.A. (voorheen RBC Dexia Investor Services Bank S.A.) Porte de France 14 L-4360 Esch-sur-Alzette Groothertogdom Luxemburg

Michael Jongeneel (since February 1, 2012) Directeur Triodos Investment Management B.V. Olivier Marquet Directeur Triodos Bank N.V. (Belgische vestiging)

Onafhankelijk Accountant

Emiel Roozen Onafhankelijk, CFO Delta Lloyd Group

KPMG Luxembourg S.à.r.l. Allée Scheffer 9 L–2520 Luxembourg Groothertogdom Luxembourg

Albert van Zadelhoff Directeur Triodos Private Banking Zaakvoering van de vennootschap

Legal Advisors

Patrick Goodman Michael Jongeneel (sinds 19 juni 2012) Olivier Marquet (tot 19 juni 2012)

Arendt & Medernach 14, rue Erasme, B.P. 39 L-2010 Luxembourg Groothertogdom Luxembourg

118

Colofon Triodos SICAV I jaarverslag 2012 Oplage 450 exemplaren Verschijning Maart 2013 Tekst Triodos Bank, Zeist en Delta Lloyd Asset Management, Amsterdam Grafisch ontwerp Michael Nash Associates, Londen Vormgeving Via Bertha, Utrecht Drukwerk Drukkerij Pascal, Utrecht Voor reacties of vragen over dit verslag kunt u contact opnemen met Triodos Bank. Dit verslag is ook beschikbaar en te downloaden via: www.triodos.nl.

119