JAARVERSLAG I 2012
AZV-jaarverslag 2012 I 1
Kennis geneest! Deze twee simpele woorden vatten de kernopdracht van Artsen Zonder Vakantie perfect samen: de capaciteit van ziekenhuizen in Afrika versterken om integrale en kwaliteitsvolle zorg te verstrekken. En dat is hard nodig, want de toestand in de landen waar we actief zijn, is vaak dramatisch. Artsen hebben daar vaak alleen een basisopleiding gekregen, maar worden wél geconfronteerd met zware medische problemen die in Europa enkel door specialisten worden behandeld. Artsen Zonder Vakantie voerde het voorbije jaar 166 missies uit bij 53 partnerziekenhuizen en zorgde zo voor een betere ondersteuning van vele honderden lokale artsen en paramedici in zeven van de armste Afrikaanse landen. Wat Artsen Zonder Vakantie écht uniek maakt is dat alle missies worden uitgevoerd door vrijwilligers! Onze artsen en verpleegkundigen offeren echter niet alleen een flink deel van hun schaarse vrije tijd op, maar bovendien werken ze daar vaak in extreem moeilijke omstandigheden. Net die combinatie maakt het engagement van onze terreinvrijwilligers zo bewonderenswaardig. Enkele uitgekiende PR-initiatieven in Afrika en België trokken de aandacht van de pers en hebben Artsen Zonder Vakantie in eigen land beter op de kaart gezet. Dat vertaalde zich in 2012 alvast in een mooi financieel resultaat. Artsen Zonder Vakantie heeft het voorbije jaar getoond dat het een gezonde en degelijke organisatie is. Bovendien is het een organisatie in volle groei! In 2013 zullen we een nieuw strategisch meerjarenplan opstellen dat ons moet helpen om de enorm grote noden in Sub-Saharaans Afrika nog daadkrachtiger aan te pakken. Van één ding zijn we nu al rotsvast overtuigd: de genereuze bijdrage van onze schenkers en de tomeloze inzet van onze vrijwilligers blijven een uitstekend recept voor een duurzame en stabiele vooruitgang van de gezondheidszorg in onze Afrikaanse partnerziekenhuizen. We wensen u veel leesgenot en danken u van harte voor uw onmisbare steun.
VOORWOORD: kennis geneest!
Terreinvrijwilligers aan het woord
Artsen Zonder Vakantie in het kort Visie & missie
Communicatie Fondsenwerving
ARTSEN ZONDER VAKANTIE IN CIJFERS DOELSTELLINGEN & FOCUS Capaciteitsversterking Moeder- en kindzorg verbeteren Psychische & fysische revalidatie verbeteren Specialiseren van het medisch aanbod Regionale vormingsprojecten uitbreiden
Jaarrekeningen 2012 Toelichting balans- & resultatenrekening PROGRAMMA & BUDGET VOOR 2013 ALGEMEEN BEHEER
Inge Weber Directeur
Dr. Patrick Peeters Voorzitter
Artsen Zonder Vakantie kiest voor een duurzame overdracht van kennis. Want met die kennis kunnen Afrikaanse artsen en paramedici later zelfstandig aan de slag. De evolutie van elk partnerziekenhuis wordt jarenlang van nabij opgevolgd. Het mooiste moment is wanneer Artsen Zonder Vakantie ergens niet meer nodig is: wanneer kennis echt geneest. Artsen Zonder Vakantie was in 2012 actief in Benin, Burkina Faso, Burundi, Congo, Kameroen, Rwanda en Tanzania.
Medische teams uitzenden op vraag van lokale partners Teams zijn samengesteld uit o.a. artsenspecialisten, verpleegkundigen, vroedvrouwen, kinesitherapeuten, laboranten, specialisten in ziekenhuisbeheer en technici. Artsen Zonder Vakantie werkt alleen op vraag van Afrikaanse ziekenhuizen. De partnerziekenhuizen moeten wel voldoen aan een aantal voorwaarden om zinvolle capaciteitsversterking te garanderen. Sterke, duurzame samenwerkingen en resultaten staan immers voorop.
Artsen Zonder Vakantie in het kort Artsen Zonder Vakantie, dat zijn honderden Belgische artsen en paramedici die zich tijdens hun vakantie belangeloos inzetten in de armste gebieden van Afrika. Daar engageren zij zich om op vrijwillige basis Afrikaanse collega’s bij te staan en op te leiden aan de operatietafel, in het labo of in de ziekenzaal. Het gaat echter niet alleen om (para)medische capaciteitsversterking. Artsen Zonder Vakantie besteedt ook aandacht aan ziekenhuismanagement en aan de technische ondersteuning van de partnerziekenhuizen en ze versterkt hun infrastructuur met extra materiaal.
Korte zendingen die regelmatig herhaald worden en passen in een langere ondersteuning van de partner Artsen Zonder Vakantie werkt doorgaans via een opeenvolging van korte missies door multidisciplinaire medische teams. Partnerovereenkomsten worden afgesloten voor periodes van drie jaar of meer. Door voldoende lang samen te werken met de partners krijgen ze genoeg tijd om te groeien en kunnen ze hun verantwoordelijkheden steeds beter opnemen. Overdragen van (para)medische kennis aan lokale artsen en paramedici Een zending is een uitwisseling van kennis, ervaring en expertise. Elk team behandelt patiënten maar versterkt de capaciteit van de lokale partner vooral door het aanleren van nieuwe technieken en methoden. Dit gebeurt door bedside teaching, on the job training en praktische workshops. Artsen Zonder
AZV-jaarverslag 2012 I 5
Vakantie zorgt ook voor aangepaste referentiewerken en medische tijdschriften. Sterke samenwerkingen aangaan die het gezondheidssysteem verbeteren De medische teams van Artsen Zonder Vakantie voeren zendingen uit die passen binnen de krijtlijnen van de nationale gezondheidspolitiek in de partnerlanden. Door lokale overheden en gezondheidsinstanties te betrekken bij de sturing van, en samenwerking met de partnerziekenhuizen hoopt Artsen Zonder Vakantie in de toekomst zijn impact op het terrein te vergroten. Zenden van medisch materiaal Het materiaal is aangepast aan de noden en de omstandigheden op het terrein. Een technische ploeg geeft vorming ter plaatse om het onderhoud van het materiaal te verzekeren. Artsen Zonder Vakantie streeft naar een duurzaam materiaalbeleid waarbij medisch materiaal in de mate van het mogelijke lokaal wordt aangekocht. Zo wordt de lokale economie maximaal ondersteund en kan de partner autonoom verder werken, ook tussen missies in. Sensibiliseren van de Belgische bevolking Door communicatie en activiteiten in eigen land informeert Artsen Zonder Vakantie over het werk van de organisatie en over de situatie in de Afrikaanse partnerziekenhuizen.
MISSIE & VISIE Iedereen heeft recht op gezondheid en kwaliteitsvolle gezondheidszorg In België hebben we ongeveer 1 arts per 330 inwoners. In Burundi is dat amper 1 arts per 30.000 inwoners. Volwaardige specialisten zijn er in Afrika nauwelijks, vooral niet in de landelijke gebieden buiten de grote steden. Artsen Zonder Vakantie is ervan overtuigd dat toegang tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg meer is dan een essentieel mensenrecht. Het is immers ook een ideaal recept tegen armoede en ongelijkheid. Daarom zet Artsen Zonder Vakantie sterk in op capaciteitsversterking.
WERKING IN AFRIKA 2012 Artsen Zonder Vakantie in cijfers
381
Congo 52% Kameroen 5% Rwanda 14% Tanzania 7%
Burkina Faso 7% Burundi 9%
166
missies
Burkina Faso (12) Rwanda (23)
Benin (10) Kameroen (9)
Burundi (15)
7
Samen presteerden ze 6.356 mandagen of meer dan 42.000 uur in Afrika.
Benin 6%
vrijwilligers
gingen ter plaatse werken en de gezondheidszorg verbeteren. Al deze terreinvrijwilligers zijn experts in hun vak. Hun voornaamste opdracht luidt: lokale collega’s vormen, ingrepen en onderzoeken uitvoeren en nieuwe protocollen introduceren. Dat doen ze door bedside teaching en on-the-job training.
42.000 uren 46% zijn artsen-specialisten voornamelijk met een chirurgische discipline (gynaecologen, algemene chirurgen, orthopedisten…) maar verder ook pediaters, radiologen en anesthesisten.
53
54% 23 ton van de vrijwilligers zijn paramedici (verpleegkundigen, vroedvrouwen, laboranten, kinesisten, ergotherapeuten…) en technici.
In totaal werd er voor 694.349 euro aan medisch materiaal (inclusief transportkosten) naar Afrika verzonden. Het ging om meer dan 23 ton materiaal.
Er wordt samengewerkt met 53 partnerziekenhuizen en -gehandicaptencentra in Afrika.
3,4 miljoen euro Alle vrijwilligers verdienen 0,0 euro aan hun werk voor Artsen Zonder Vakantie. Mochten alle artsen en verpleegkundigen hun (ere)loon doorrekenen voor alle werkuren bij Artsen Zonder Vakantie, dan zou dit neerkomen op zo’n 3,4 miljoen euro.
Congo (86)
Afrikaanse landen
Tanzania (11)
36 kantoorvrijwilligers In 2012 werkten 36 kantoorvrijwilligers in totaal 6.500 uur. Samen vertegenwoordigen zij een goede 5 full-time-equivalenten. Hun totale virtuele loonkost bedraagt meer dan 219.000 euro.
AZV-jaarverslag 2012 I 7
ZUIDWERKING, WAT WAREN DE DOELSTELLINGEN? Artsen Zonder Vakantie werkte aan vijf doelstellingen. • Capaciteitsversterking • Verbeteren van de moeder- en kindzorg • Psychische & fysische revalidatie • Specialiseren van het medisch aanbod • Uitbreiden van regionale vormingsprojecten
Capaciteitsversterking door medische missies in onze partnerlanden Artsen Zonder Vakantie wil de gezondheidszorg structureel verbeteren in de armste regio’s van Afrika. Overdracht van kennis en het versterken van de medische teams ter plekke vormen hierbij de kernactiviteiten. Specialisten zoals wij die in België kennen, zijn bijna onbestaande in Afrika.
Praktisch: multidisciplinaire teams en materiaal uitzenden Afrikaanse artsen zijn vaak generalisten, maar in de praktijk wordt wel verondersteld dat ze operaties uitvoeren en moeilijke aandoeningen behandelen. Daarom zendt Artsen Zonder Vakantie Belgische specialisten uit om de lokale artsen daar aan de operatietafel, het ziekbed of in het labo bij te scholen. Zo worden er meer operaties uitgevoerd maar wordt vooral ook de theoretische en praktische deskundigheid verhoogd. Naast de kennis ontbreekt meestal ook het nodige materiaal. Daarom investeert Artsen Zonder Vakantie in goed werkende medische apparatuur om mee de uitrusting van de partnerziekenhuizen - en daardoor ook de werking van de lokale staf – te verbeteren. Voor de patiënten betekent dit o.a. lagere risico’s, doeltreffender onderzoek en een verhoogd comfort. Op die manier wordt de algemene medische zorg verbeterd. In 2012 organiseerde Artsen Zonder Vakantie in totaal 166 missies, waarbij 381 vrijwilligers ter plaatse gingen werken om de gezondheidszorg te verbeteren. Al deze terreinvrijwilligers zijn experts. Hun voornaamste opdracht is lokale collega’s vormen, opleidingen geven, ingrepen en onderzoeken uitvoeren en nieuwe protocollen
introduceren waarvoor de lokale competentie momenteel onvoldoende is. 54% van de vrijwilligers zijn paramedici (verpleegkundigen, vroedvrouwen, laboranten, kinesisten, ergotherapeuten…) en technici. 46% zijn artsen-specialisten voornamelijk met een chirurgische discipline (gynaecologen, algemene chirurgen, orthopedisten…) maar verder ook pediaters, radiologen en anesthesisten. Op de cijferpagina’s kunt u lezen hoeveel uren en dagen zij werkten en wat de financiële waarde is van deze vrijwillige inzet. Naast gespecialiseerde medici en paramedici voorziet Artsen Zonder Vakantie ook in heel wat medisch materiaal. In 2012 was dit in totaal goed voor zo’n 23 ton. Hiervoor werkt Artsen Zonder Vakantie vooral met luchttransport maar ook met maritieme containers. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met Wereld Missie Hulp en andere organisaties die voor lokaal transport zorgen. Oost-Congo: Nyantende en Ciriri Een mooi voorbeeld van die multidisciplinaire aanpak is de werking in het ziekenhuis van Nyantende in Oost-Congo. Dr. Gisèle Fatuma is daar een lokale algemene arts die nu op haar 37ste ook medisch directeur van het ziekenhuis is. Zij wordt op eigen vraag en omdat de nood zich opdringt in het ziekenhuis bijgeschoold door Artsen Zonder Vakantie. Daarvoor worden diverse missies gynaecologie georganiseerd,
maar ook ‘bredere’ missies in het teken van ziekenhuishygiëne en ziekenhuismanagement. Ook missies techniek gaan naar Nyantende om ervoor te zorgen dat de apparatuur in de meest optimale staat blijft om ingrepen uit te voeren. Net door het multidisciplinaire denken en de integrale aanpak, kan alles vlot verlopen. Ook Ciriri heeft een lange weg afgelegd. Artsen Zonder Vakantie werkt al vijf jaar intensief samen met dit ziekenhuis. Ondertussen werden er al meer dan twintig missies uitgevoerd: zeven rond gynaecologie, vier rond materniteit, acht rond ziekenhuishygiëne, twee rond ziekenhuisbeheer en twee rond techniek. Dat verklaart waarom het er hygiënischer is dan op veel andere plaatsen en waarom het ziekenhuis goed draait. Beide voorbeelden tonen aan dat Artsen Zonder Vakantie niet enkel aan de chirurgische ingrepen denkt, maar ook aan de omkadering en het goed functioneren van het hele ziekenhuis. De vraag naar samenwerking komt hierbij steeds van het partnerziekenhuis zelf en er wordt rekening gehouden met de mogelijkheid om samen te werken met andere actoren ter plekke. Een meerwaarde bieden binnen het multidisciplinaire werken is immers cruciaal. Artsen Zonder Vakantie gaat daarbij steeds langdurige samenwerkingen aan. Op die manier kan de organisatie onder het motto ‘Kennis geneest’ de gezondheidszorg structureel verbeteren.
MOEDER- EN KINDZORG VERBETEREN Door middel van gynaecologische missies en pediatrische opleidingen wil Artsen Zonder Vakantie de moeder- en kindzorg verbeteren. Op die manier wil Artsen Zonder Vakantie het sterftecijfer bij vrouwen en baby’s drastisch verminderen.
Praktisch: de kangoeroemethode In veel Afrikaanse ziekenhuizen zijn couveuses een zeldzaamheid. Ook monitorsystemen voor hartslag, ademhaling en zuurstofsaturatie zijn niet altijd aanwezig. Daarom kiest Artsen Zonder Vakantie tijdens missies materniteit en pediatrie voor de zogeheten kangoeroemethode. Het gaat om een universeel beschikbare en biologisch gezonde methode waardoor de sterfte van te vroeg geboren baby’s doeltreffend kan worden teruggedrongen. De kangoeroemethode berust op een huid-op-huidcontact tussen de moeder en de baby. Het kindje wordt naakt op de buik tussen de borsten van de moeder gelegd waarbij er contact is tussen beide
AZV-jaarverslag 2012 I 11
lichamen. Daarna worden het kindje en de moeder goed ingeduffeld en wordt het baby’tje van een mutsje en eventueel ‘handschoentjes’ voorzien. Het grote voordeel is dat deze methode niet alleen overal kan worden toegepast, maar ook beschikbaar is zolang het nodig is. Bij prematuren is het goed om dit de klok rond, dus 24 uur op 24, toe te passen. Als de moeder het kindje even niet kan dragen, bijvoorbeeld om een douche te nemen, dan is het goed dat een zus of haar moeder de baby ondertussen op dezelfde manier overneemt. Ook mannen kunnen hierbij ingeschakeld worden (al blijft dit in de Afrikaanse cultuur nog een uitzondering).
De kangoeroemethode is helemaal gratis en zeer doeltreffend. Deze kinderen verliezen minder warmte en energie en komen dus sneller bij. Nog meer voordelen zijn: minder sterfte, betere lichaamstemperatuur, beter hartritme, diepere (rustigere) ademhaling, sterkere groei van lichaam en hoofd, hechtere moeder-kindrelatie, minder emotionele stress bij moeder en kind en een meer zelfzekere moeder. Ook voor vaders geeft dit een veel betere band met het kind en genereert dit meer begrip voor de vrouw. Net om al deze redenen wordt deze methode zo positief ervaren in Afrika.
Psychische & fysische revalidatie verbeteren
Specialiseren van het medisch aanbod
Door het uitbreiden van het aantal missies die in het teken staan van fysisch herstel, hoogstaande hersteloperaties en behandelingen voor personen met een lichamelijke handicap draagt Artsen Zonder Vakantie bij aan het verbeteren van de gezondheidszorg voor deze doelgroep. Maar naast fysische revalidatie wordt er ook hoog ingezet op psychische revalidatie en het verbeteren van de geestelijke gezondheidszorg in Afrika.
Naast missies algemene chirurgie verbindt Artsen Zonder Vakantie er zich toe om specifieke programma’s rond vaak verwaarloosde aandoeningen aan te bieden. Daarom organiseert Artsen Zonder Vakantie o.a. gespecialiseerde missies plastische chirurgie (om bijvoorbeeld de gevolgen van zware brandwonden aan te pakken), maar ook neus-, keel- en oorchirurgie om gevaarlijke (chronische) ontstekingen te verhelpen en zo desastreuse gevolgen te vermijden.
Praktisch: verbeteren van de geestelijke gezondheidszorg
Praktisch: gespecialiseerde neus-, keel- en oormissies (NKO)
Oorlog, hongersnood, armoede en andere grote rampen hebben een grote invloed op de geestelijke gezondheid en het psychosociaal welzijn. Het aantal mensen met een geestelijke stoornis kan zelfs verdubbelen na een noodsituatie. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de situatie in Afrika daardoor vaak schrijnend is. Daarbovenop worden mensen met een psychische afwijking vaak verstoten en soms zelfs als een dier behandeld. Dat zijn ernstige schendingen van de mensenrechten. Weinig Afrikaanse landen hebben een wettelijk kader dat de rechten van mensen met psychische stoornissen voldoende beschermt.
Burundi zouden 120.000 mensen kampen met psychische problemen, maar er is veel te weinig opgeleid personeel om hen te helpen. Toch erkent de overheid van Burundi de noodzaak om te investeren in geestelijke gezondheidszorg. Op bepaalde plaatsen in het land werd geestelijke gezondheidszorg zelfs opgenomen in het minimumpakket van de activiteiten van de gezondheidscentra. De minister van Volksgezondheid bezocht het centrum voor neuropsychiatrische patiënten in Kamenge waar Artsen Zonder Vakantie actief is en riep zijn land op om met de stigmatisering en discriminatie van geesteszieken te breken.
Het neuropsychiatrisch centrum Kamenge in Burundi is een goed voorbeeld van een partner die de visie van Artsen Zonder Vakantie rond de zorg van psychiatrisch zieke mensen deelt. In
Berichten uit de psychiatrie In het psychiatrisch centrum van Kamenge geeft Artsen Zonder Vakantie opleidingen op vraag van de lokale partner. Psychiater Amalia Eckelschot
ging al meermaals mee op missie en vertelt: “Vanuit het Ministerie Santé Publique werden eerdere beloftes waargemaakt en daar zijn we heel blij om. Zo komt er een drie jaar durende verpleegkundige specialisatie in de psychiatrie. Deze staat op gelijk niveau als vrouwengeneeskunde, radiologie en openbare gezondheidszorg. Het programma ziet er goed uit en het is een belangrijk signaal dat de overheid hiermee de psychiatrie erkent als een relevant specialisme. Aan Artsen Zonder Vakantie werd gevraagd om bij te dragen aan onderdelen van deze specialisatieopleiding. Verder worden er wetten over patiëntenrechten in de psychiatrie voorbereid. Artsen Zonder Vakantie zal de inhoudelijke kennisoverdracht aan de artsen alle voorrang geven. Praktijklessen zijn immers hoognodig omdat de diagnostiek bij minder ervaren artsen anders te oppervlakkig blijft en er dan teveel medicatie wordt voorgeschreven. Het evenwicht tussen kalmeermiddelen en psychologische interventies kan het best worden aangeleerd in de praktijk, al blijft het een uitdaging. Gelukkig is de taal van de intrapsychische mens universeel; dat maakt het werk heel wat gemakkelijker. Herbelevingen van oude trauma’s komen ook vaak voor. We komen hier eigenlijk handen tekort maar we doen ons best en zijn bijzonder verheugd dat er naast de reguliere werkzaamheden een therapeutische cultuur is opgezet voor de geestelijke gezondheidszorg.”
Er wordt vlot samengewerkt met de partnerziekenhuizen. Artsen Zonder Vakantie trekt bijvoorbeeld regelmatig naar Bukavu om daar o.a. Dr. Balungwe op te leiden. Ook jonge assistenten worden betrokken bij de opleidingen. Zij ervaren die medewerking bij ingrepen en opleidingen als zeer positief, wat blijkt uit hun leergierigheid en motivatie. Dankzij Artsen Zonder Vakantie wordt er erg veel vooruitgang geboekt. Getuigenis van een NKO-arts NKO-chirurg Hugo Dierckxsens vertelt: “Wist je dat er in heel Congo maar drie ziekenhuizen zijn waar ze ooroperaties uitvoeren? Drie ziekenhuizen voor ongeveer zeventig miljoen mensen! In heel Congo zijn er in totaal ongeveer 25 NKO-artsen en 24 van hen werken in Kinshasa. Slechts één van hen in Bukavu. Artsen Zonder Vakantie koos ervoor om de missies in Kinshasa verder
AZV-jaarverslag 2012 I 13
te zetten maar ook het ziekenhuis in Bukavu mee te ondersteunen. Dr. Patrick Balungwe levert daar erg mooi werk. Het is bewonderenswaardig dat hij ervoor gekozen heeft zich in zijn eigen geboortestreek te vestigen en daar de specialiteit neus, keel- en oor uit te bouwen. Op die manier helpt hij zijn eigen mensen in het oosten van Congo, ook al is het leven en het werk in een ziekenhuis in Kinshasa ‘gemakkelijker’. Artsen Zonder Vakantie levert zeer nuttig werk door in Oost-Congo ondersteuning te bieden bij operaties en vooral ook bij opleidingen. Chronische oorontstekingen en de gevolgen hiervan zijn in Congo een belangrijk probleem. Wanneer die kinderen niet of slecht worden behandeld, is er een ernstig risico op beschadiging van het middenoor. Bijvoorbeeld letsels aan het trommelvlies en de gehoorbeentjes met zwaar gehoorverlies als gevolg. Wanneer we consultaties
doen, is het niet uitzonderlijk dat we ontstekingen met een etterend oor zien, die reeds vele jaren aanslepen, soms meer dan 10 jaar! Zulke ontstekingen kunnen enkel met een aangepaste heelkundige behandeling verholpen worden. Door serieuze, chronische ontstekingen kan ook doofheid optreden. Daarnaast zien we vaak zwaar gehoorverlies en doofheid als gevolg van medicatie die schadelijk is voor het gehoor. Denk maar aan het intraveneuze gebruik van kinine bij aanvallen van malaria. Eenmaal onomkeerbare doofheid is vastgesteld, verliezen kinderen en ook volwassenen in Congo veel van hun mogelijkheden. Een doof kind zal vaak niet kunnen spreken en geraakt volledig geïsoleerd. Daarom is het zo noodzakelijk om zoveel mogelijk preventief te werken en om een beroep te doen op de kennis van Artsen Zonder Vakantie!”
Regionale vormingsprojecten Artsen Zonder Vakantie streeft naar een kwalitatieve verbetering van de ziekenhuiszorg. Dat betekent niet alleen een verbreding van het zorgaanbod, maar ook het scheppen van de noodzakelijke randvoorwaarden daarvoor. Daarom organiseert Artsen Zonder Vakantie onder het motto ‘Kennis geneest!‘ ook regionale vormingen.
Praktisch: vormingen rond ziekenhuishygiëne Een goede ziekenhuishygiëne is de basis van alles en dat verdient uitgebreide aandacht op elke missie. In sommige partnerziekenhuizen organiseert Artsen Zonder Vakantie dan ook algemene vormingen ziekenhuishygiëne. Want wat is een ziekenhuis met gespecialiseerde missies chirurgie wanneer er onvoldoende hygiëne is in het operatiekwartier of in de nazorg? De lokale partner BDOM in Zuid-Kivu biedt een mooi voorbeeld van het engagement qua regionale vormingen. In 2012 werden in de regio 31 workshops i.v.m. ziekenhuishygiëne georganiseerd tijdens diverse missies van Artsen Zonder Vakantie en twee specifieke missies die volledig in het teken van
ziekenhuishygiëne stonden. Daarbij werden de problemen omtrent hygiëne in de diverse ziekenhuizen in kaart gebracht. Voorts werd ingegaan op het belang van goede hygiëne en op de gevolgen van slechte hygiëne (ook bij technisch goed uitgevoerde operaties). Belangrijkste thema’s: isolement, cholera, handhygiëne (wassen en schrobben) en afvalbeheer in Afrika versus België. Tevens werden duidelijke protocollen uitgewerkt omtrent ziekenhuis- en gemeenschapshygiëne, specifieke maatregelen bij geboortes, katheterisatie en blootstelling aan bloed en lichaamsvloeistoffen bij ongevallen, het klaarmaken van de patiënt voor de operatie en
wondverzorging. Het theoretische luik werd telkens gevolgd door praktische oefeningen in groep. Tijdens deze opleidingen wordt er erg op gehamerd dat hygiëne de basis is van alles. Tevens worden ook aanbevelingen gedaan voor een betere monitoring van de ziekenhuishygiëne. Artsen Zonder Vakantie probeert hiervoor zo veel mogelijk samen te werken met experts uit verschillende hoeken zoals Memisa, het Instituut voor Tropische Geneeskunde, universitaire ziekenhuizen enzovoort. Een goede ziekenhuishygiëne is immers belangrijk voor de bescherming van iedereen: individuele patiënten, artsen, verpleegkundigen en de hele ziekenhuisgemeenschap.
VRIJWILLIGERS, HELDEN OP HET TERREIN Ontwikkelingssamenwerking is mensenwerk. Wat doe je als Belgische arts als je vaststelt dat een patiënt een mysterieuze exotische aandoening heeft en je hebt geen laboratorium om een wetenschappelijk gefundeerde diagnose te stellen? Of stel je voor dat je als pas afgestudeerde Afrikaanse arts, met niet meer dan een pak boekenwijsheid op zak, plots geconfronteerd wordt met het slachtoffer van een zwaar verkeersongeluk? Maak kennis met de helden op het terrein.
De vrijwilligers van Artsen Zonder Vakantie Alle artsen en paramedici van Artsen Zonder Vakantie werken op vrijwillige basis en zijn stuk voor stuk specialisten binnen hun vakgebied. Vaak zijn ze in eigen land nog professioneel actief en engageren ze zich om tijdens hun vakantie Afrikaanse collega’s op te leiden.
AZV-jaarverslag 2012 I 15
Ter plekke werken ze in moeilijke omstandigheden door een chronisch gebrek aan middelen. Dat vereist dat ze creatief omspringen met het schaarse materiaal en flexibel omgaan met de lokale cultuur.
mannenwereld. Sindsdien kende ze een rijk gevulde carrière en verwierf ze wereldfaam als voetspecialist. Ze werkte onder meer in het universitair ziekenhuis van de KULeuven en het UZ in Antwerpen.
Prof. dr. Greta Dereymaecker wereldvermaard voetchirurg voor de allerarmsten Prof. dr. Greta Dereymaecker is één van die terreinvrijwilligers waar Artsen Zonder Vakantie terecht trots op mag zijn. Ze was één van de eerste vrouwen in ons land die het schopte tot orthopedisch chirurg, destijds een echte
Ondertussen bleef ze aandacht schenken aan de allerarmsten. In totaal voerde dr. Dereymaecker al 20 missies uit in Congo, Rwanda en Benin. Ook in 2013 vertrekt ze opnieuw voor een orthopedische zending.
Verdeling specialisatie terreinvrijwilligers
Artsen op het terrein De toestand van de gezondheidszorg in Afrika is vaak schrijnend. In België is er 1 arts voor 330 inwoners, maar in veel Afrikaanse landen is er slechts 1 arts voor 50.000 inwoners. Dat is zorgwekkend. Afrikaanse artsen hebben een basisopleiding gekregen, maar worden wél geconfronteerd met zware medische problemen die in Europa enkel door specialisten worden behandeld. Hun patiënten kunnen vaak niet geholpen worden omdat de nodige uitrusting en kennis ontbreekt.
7% Medisch 39% Chirurgisch 54% Paramedisch
Dr. Valentin Kazadi, orthopedisch chirurg Dr. Valentin Kazadi is een van die mensen die tonen dat de aanpak van Artsen Zonder Vakantie z’n vruchten afwerpt. De jonge arts werkte al verschillende keren samen met prof. dr. Greta Dereymaeker in het ziekenhuis van Kalembe Lembe (Kinshasa, DR Congo). Dankzij die samenwerking vergaarde dr. Kazadi een enorme kennis over klompvoeten. Deze pediatrisch chirurg weet ondertussen meer van klompvoeten dan de gemiddelde Belgische orthopedist. Klompvoeten komen immers veel vaker voor in Afrika dan in ons land. Logisch dus dat dr. Kazadi in 2012 werd uitgenodigd op een symposium over klompvoeten om zijn ervaringen te delen met de orthopedische terreinvrijwilligers van Artsen Zonder Vakantie.
Meer dan artsen alleen! Meer dan 30 jaar geleden begon het verhaal van Artsen Zonder Vakantie in Kameroen uitsluitend met artsen. Vandaag stuurt Artsen Zonder Vakantie multidisciplinaire medische teams uit die steunen op een evenwichtige combinatie van artsen en paramedici. In 2012 waren meer dan de helft van alle terreinvrijwilligers paramedici. Om de capaciteit van een Afrikaans ziekenhuis structureel te versterken is immers meer nodig dan enkel chirurgische vaardigheden. De rol van paramedici als assistent tijdens chirurgische ingrepen, voor postoperatieve zorg en revalidatie is net zo essentieel.. Verpleegkundigen en vroedvrouwen zijn het best vertegenwoordigd bij de paramedici. Daarnaast stuurde Artsen
AZV-jaarverslag 2012 I 17
Zonder Vakantie onder meer ook kinesisten, laboranten, technici en specialisten in ziekenhuismanagement uit. In 2012 volbrachten in totaal 205 paramedici een missie. 176 terreinvrijwilligers waren arts. 28 van hen behoorden tot een niet-snijdende discipline zoals pediaters, psychiaters en internisten. De overige 148 waren chirurgen (algemeen, gynaecologen, orthopedisten, enz.).
COMMUNICATIE Tot voor enkele jaren leek het nog alsof Artsen Zonder Vakantie bekender was in haar partnerlanden dan in eigen land. Een reeks opmerkelijke communicatie-initiatieven hebben daar de voorbije periode verandering in gebracht. Bij het versterken van de naamsbekendheid kwam vaak de nodige creativiteit kijken.
Te gast op het Vakantiesalon Op het Vakantiesalon Vlaanderen in de Antwerp Expo werd de stand van Artsen Zonder Vakantie het voorbije jaar bevolkt door een enthousiaste ploeg van terreinvrijwilligers en vaste medewerkers. Van het communicatieteam hadden ze de opdracht gekregen om de vele honderden salonbezoekers die voorbij de talloze verleidelijke vakantiebestemmingen flaneerden een eenvoudig vraagje te stellen: “Weet u waar de naam Artsen Zonder Vakantie vandaan komt?”
ludieke actie ook de regionale en nationale pers en kon de organisatie op extra financiële stortingen rekenen. Clipcup 2 rondt af in schoonheid De tweede editie van de Clipcup werd al eind 2011 gelanceerd. Na een eerste succesvolle oproep in 2010 had Artsen Zonder Vakantie het gevoel dat het nóg straffer en beter kon. Daarom werden scholen uitgedaagd om opnieuw een promofilmpje in elkaar te boksen dat Artsen Zonder Vakantie beter op de kaart zou zetten.
Sommige bezoekers maakten er zich vanaf met een schamper lachje, anderen dachten lang en diep na, maar slechts enkelen kenden het juiste antwoord. De organisatie Artsen Zonder Vakantie kreeg haar naam van de kinderen in Kameroen waar dertig jaar geleden de eerste artsen-vrijwilligers aan de slag gingen.
Tientallen scholen namen de handschoen op en lieten zich van hun creatiefste kant zien. Het resultaat? Soms grappige, dan weer ontroerende filmpjes waarvan de beste opnieuw opgenomen werden met bekende Vlamingen zoals Chris Willemsen, Clara Cleymans, Bert Gabriëls en Roel Vanderstukken.
Een leuk weetje dat de vakantiegangers voortaan overal mee naartoe nemen. En dus een geslaagde sensibiliseringsactie. Als kers op de taart bereikte Artsen Zonder Vakantie met deze
De winnende scholen werden deze keer getrakteerd op een uniek, nooit eerder vertoond optreden van het gelegenheidsduo Bart Peeters en Philippe Geubels.
Evi & Geena in Benin In 2012 besloten de ‘bekende televisiegezichten’ Evi Hanssen en Geena Lisa dat ze het werk van de vrijwilligers van Artsen Zonder Vakantie wel eens met eigen ogen wilden aanschouwen. In het zog van één van onze vrijwilligersteams trokken ze mee naar Benin. Samen met een ploeg journalisten en persmedewerkers van onder meer Radio 2 (met Anja Daems van ‘De Madammen’), Telefacts, Het Nieuwsblad en Story kregen ze daar een unieke, onvergetelijke blik achter de schermen van een orthopedisch project waaraan onze vrijwilligers meewerken. Het enthousiasme van Evi en Geena was eigenlijk gewekt door de verhalen van Bart Peeters die in 2011 met zijn gezin op bezoek ging bij onze partnerziekenhuizen in Rwanda. De zanger/presentator/duivel-doet-al kwam zo begeesterd terug van wat hij daar zag dat hij het meteen aan de grote klok wilde hangen. Als zelfverklaard fan van Artsen Zonder Vakantie vertelde hij toen aan iedereen die het horen wilde over de vrijwillige artsen en verpleegkundigen die zich tijdens hun vakantie engageren om hun Afrikaanse collega’s op te leiden. Een aanstekelijk initiatief dat blijkbaar bleef nazinderen.
AZV-jaarverslag 2012 I 19
Persaandacht in stijgende lijn Door een proactieve persaanpak probeert Artsen Zonder Vakantie haar bekendheid bij het grote publiek op te schroeven. Onbekend is immers onbemind. De media pikten daar net zoals in 2011 vrij gretig op in. Zo kwam Artsen Zonder Vakantie vrij nadrukkelijk in beeld in een zevendaagse reportage in Gazet Van Antwerpen en in een opiniestuk in De Standaard naar aanleiding van een bezoek van minister Reynders aan Congo. In totaal kwamen we in 2012 aan 110 artikels en reportages over het werk van Artsen Zonder Vakantie.
Fondsenwerving Om meer impact te hebben op een écht duurzame verbetering van de gezondheidszorg in Sub-Saharaans Afrika moet Artsen Zonder Vakantie haar acties nog verder uitbreiden. Dat betekent meer missies en dus ook de noodzaak aan meer middelen.
Aantal schenkers stijgt In 2012 zag Artsen Zonder Vakantie weer een groei van het aantal schenkers. Meer dan 20.000 mensen droegen het afgelopen jaar bij aan een historisch sterk resultaat. Er werden 19.830 fiscale attesten uitgereikt, 2.200 meer dan het jaar daarvoor. Bovendien zijn er heel wat schenkers die de grens voor fiscale aftrekbaarheid van € 40 niet haalden. De voorbije drie jaar werden er verschillende technieken toegepast om nieuwe schenkers aan te trekken. De ene al succesvoller dan de andere. In de jaren 2010-11 lag de klemtoon nog op straatwerving van permanente opdrachten. Die activiteit werd omwille van tegenvallende resultaten stopgezet in 2012.
Daarom investeerde Artsen Zonder Vakantie de voorbije jaren in het aantrekken van nieuwe schenkers. Dankzij die inspanningen kan Artsen Zonder Vakantie vandaag rekenen op meer mensen die samen willen bouwen aan een gezondere Afrikaanse toekomst.
Uit de eerste tests die we deden in 2011 bleek dat werving via direct mailing toch nog in de lift zat, wat in tegenstelling staat tot de ervaringen van collega-organisaties in België en in de ons omringende landen. Daarom zette Artsen Zonder Vakantie het voorbije jaar toch weer meer in op het aanschrijven van mensen die nog nooit eerder een gift schonken aan de organisatie. Op die manier wisten we meer dan 6.000 nieuwe schenkers te engageren.
1% Diverse opbrengsten 4% Financiële inkomsten 46% Direct mailings 12% Direct dialogue 19% Overige giften 18% Subsidies
Met dank aan jullie vrijgevigheid Ondanks de wereldwijde economische crisis waren er het voorbije jaar niet alleen méér mensen die hun steentje bijdroegen, ze waren ook guller dan ooit tevoren. De totale inkomsten van Artsen Zonder Vakantie stegen in 2012 tot meer dan 3,4 miljoen euro. Netto vertaalde zich dat in een groei van meer dan 20%. Een mooie vooruitgang die we in de eerste plaats te danken hebben aan duizenden private schenkers. Zonder hun hulp zouden deze resultaten nooit mogelijk zijn. Vier belangrijke pijlers Artsen Zonder Vakantie streeft naar een zeker evenwicht in de manieren waarop schenkers missies kunnen ondersteunen. Dat lukt steeds beter. Tien jaar geleden konden mensen enkel reageren op brieven en ontving Artsen Zonder Vakantie een kwart van zijn inkomsten uit subsidies. Vandaag ziet die verdeling er helemaal anders uit. Direct mailing blijft met voorsprong de belangrijkste bron van inkomsten. Het voorbije jaar was die goed voor een nettoopbrengst van € 917.873. Een stijging van net geen 10% tegenover het vorige jaar.
Daarnaast kan Artsen Zonder Vakantie rekenen op inkomsten van drie andere pijlers. In volgorde van belang waren dat het voorbije jaar de overige giften, subsidies en inkomsten uit permanente opdrachten. Legaten, sponsoring & fondsen De categorie ‘overige giften’ omvat vooral legaten, sponsoring van bedrijven, inkomsten van serviceclubs en fondsen. Vroeger vormden deze giften onze kleinste bron van inkomsten, maar in de afgelopen jaren zijn ze steeds belangrijker geworden. Vandaag zijn ze de meest diverse en de sterkst groeiende pijler in onze fondsenwerving. De stijging van de netto-opbrengsten uit de pijler ‘overige giften’ was aanzienlijk. In vergelijking met het al goede resultaat van 2011 ging deze pijler er nog eens met ruim € 235.000 op vooruit. Subsidies De inkomsten uit subsidies stegen licht (+3% tegenover 2011). Daarmee is 18% van onze inkomsten afkomstig uit subsidies: goed voor een totaalbedrag van € 613.462. Het gros van de subsidies was afkomstig van de federale overheid. Ze reikte die uit in het kader van het driejarenprogramma 2011-2013. Verschillende Belgische steden en gemeenten deden ook hun duit in het zakje en schonken een totaalbedrag van meer dan € 40.000. Daarnaast ontving Artsen Zonder Vakantie een aanzienlijke som van de Burundese afdeling van de Belgische Technische Coöperatie (BTC) voor een tweejarig chirurgisch project. De Nationale Loterij tenslotte engageerde zich om met € 20.000 de eerste schijf voor moeder- en kindmissies bij onze partnerziekenhuizen in Rwanda en Burundi te subsidiëren. Artsen Zonder Vakantie wil haar engagement ten aanzien van haar partnerziekenhuizen ook de komende jaren verder verdiepen. We hopen dan ook dat de overheid, net als onze schenkers, mee blijft investeren in een betere Afrikaanse gezondheidszorg.
Artsen Zonder Vakantie is lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving en verbindt zich er als dusdanig toe een strikte deontologische code te respecteren. Deze code bepaalt dat alle schenkers, medewerkers en personeelsleden recht op informatie hebben in de vorm van transparante en uitgebreide informatie. Meer informatie hierover vindt u op www.azv.be.
AZV-jaarverslag 2012 I 21
JAARREKENINGEN 2012
ACTIVA
Vaste activa Vlottende activa
TOTAAL ACTIVA PASSIVA
Eigen Vermogen Schulden
TOTAAL PASSIVA
TOELICHTING BALANSEN RESULTATENREKENING
2012
2011
30.580
30.612
2.873.600
2.378.271
2.904.180
2.408.883
2.539.641
2.082.035
364.539
326.848
2.904.180
2.408.883
Hoe efficiënt werkt Artsen Zonder Vakantie? Artsen Zonder Vakantie streeft naar een doeltreffende en kosteneffectieve inzet van haar middelen. De algemene werking zorgt ervoor dat de Zuidwerking haar werking maximaal kan optimaliseren. De algemene werkingskosten bedragen een goede 10% van de totale kosten. Dat is erg redelijk. En dat geldt ook voor de fondsenwerving. Hoewel Artsen Zonder Vakantie daar in 2012 extra in investeerde, bleef de verhouding tussen de kosten en de opbrengsten van de fondsenwerving beperkt tot 25,6%. Elke geïnvesteerde euro bracht met andere woorden bijna € 4 op. Globaal gezien is de fondsenwerving bij Artsen Zonder Vakantie er anno 2012 in geslaagd om netto een resultaat neer te zetten dat bijna vier keer hoger ligt dan tien jaar geleden. Het doelgericht inzetten van algemene middelen zorgt er op dit ogenblik voor dat er viermaal meer middelen beschikbaar zijn dan een decennium geleden.
Balans en resultatenrekening Het boekjaar 2012 werd, in tegenstelling tot de prognose, afgesloten met een positief resultaat. Dat goede resultaat was in de eerste plaats te danken aan een aantal meevallers langs de inkomstenzijde. Met name de categorie ‘overige giften’ steeg spectaculair door enkele grote sponsorbedragen en legaten. Typische eenmalige inkomsten die in de komende jaren niet voorspeld kunnen worden. Ook de verkoop van een aantal stukken uit de portefeuille leverde een financiële meerwaarde op. Aan de kostenzijde bleven alle uitgaven binnen de gebudgetteerde afspraken. Gezien het overschot dat geboekt werd, besliste Artsen Zonder Vakantie om € 113.755 toe te voegen aan haar sociaal passief. Dat sociaal passief is noodzakelijk om de continuïteit van de werking te garanderen in moeilijke dagen. Omwille van de groei van de organisatie in de voorbije jaren was een inhaalbeweging noodzakelijk.
Resultaat 2012
Resultaat 2011
OPBRENGSTEN
3.461.009
2.827.790
Giften
2.679.841
2.162.256
613.462
594.981
43.108
33.442
123.998
37.112
600
0
KOSTEN
3.117.158
3.008.367
2.500.000
Zuidwerking
1.724.904
1.736.550
2.000.000
Algemene Werkingskosten
328.652
302.522
Fondsenwerving
724.852
676.287
Externe communicatie/sensibilisering
194.398
265.834
14.707
15.177
6.166
2.931
Subsidies Diverse opbrengsten Financiële opbrengsten Uitzonderlijke opbrengsten
Afschrijvingen Algemeen Financiële kosten Uitzonderlijke kosten Belastingen en taksen
De voornaamste wijzigingen in de balans zijn een logisch gevolg van de goede resultaten in 2012. Het eigen vermogen steeg daardoor met nagenoeg hetzelfde cijfer als de geboekte winst in het voorgaande jaar.
Evolutie inkomsten versus kosten fondsenwerving 3.000.000
1.500.000 1.000.000 500.000
4.682 9.725
Toevoegingen
113.755
RESULTAAT
343.851
0
4.383 -180.577 AZV-jaarverslag 2012 I 23
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Inkomsten
Kosten (incl. personeelskost)
Netto inkomst fondsenwerving
Lineair (netto inkomst fondsenwerving)
PROGRAMMA & BUDGET VOOR 2013 Toelichting budget 2013 2013 is het laatste jaar van het huidige strategisch kader van Artsen Zonder Vakantie. Dit jaar zullen de laatste zendingen plaatsvinden onder dezelfde vijf specifieke doelstellingen waarmee de capaciteit van tientallen Afrikaanse partnerziekenhuizen de voorbije drie jaar versterkt werd. Na 2013 zal een groot deel van de partnerschappen worden voortgezet. Eenvoudigweg omdat de noden op het vlak van gezondheidszorg in Sub-Saharaans Afrika enorm blijven. Bij de uitwerking van een nieuw plan voor de komende zes jaar zal vooral met een kritische blik worden teruggekeken naar de resultaten van onze inspanningen in de voorbije jaren. Nu al is zeker dat Artsen Zonder Vakantie in haar volgend meerjarenprogramma nog resoluter de kaart wil trekken van de capaciteitsversterking van partnerziekenhuizen. Daarbij sluit de organisatie zich volledig aan bij de nationale gezondheidspolitiek van haar partnerlanden. De voornaamste focus van het nieuwe strategisch plan zal liggen bij het verbeteren van de kwaliteit van de zendingen. Dat moet de impact ervan verhogen. In het verlengde daarvan wordt gewerkt aan het verwerven van een kwaliteitslabel. Dat wordt binnenkort overigens een wettelijke verplichting om in de toekomst nog in aanmerking te komen voor overheidssubsidies. Bovendien moet het kwaliteitslabel de organisatie in zijn globaliteit de kans geven om verder te groeien en te professionaliseren.
Zuidwerking In 2013 zijn er 193 zendingen gepland. Die zullen worden uitgevoerd door 438 terreinvrijwilligers bij 53 partners in zeven landen in Sub-Saharaans Afrika. Het leeuwendeel van de zendingen wordt naar goede gewoonte uitgevoerd onder de noemer capaciteitsversterking. In 2013 zullen voor deze doelstelling 83 missies georganiseerd worden. Met een derde van de missies draagt Artsen Zonder Vakantie haar steentje bij aan het realiseren van de ‘Millenniumdoelstellingen vier en vijf’: het drastisch terugdringen van moeder- en kindersterfte. Daarnaast worden nog 31 zendingen georganiseerd die gericht zijn op fysische en psychische revalidatie. Zeven missies
draaien rond het gespecialiseerd medisch aanbod (onder meer neus-, keel- en oor en plastische chirurgie) en negen zendingen ondersteunen verschillende regionale vormingsprojecten rond bijvoorbeeld diabetes en brandwondenzorg. Het budget Zuidwerking stijgt in vergelijking met 2012 en zal dit jaar € 2.018.304 bedragen. Dat betekent dat Artsen Zonder Vakantie in 2013, 11% meer investeert in zijn projecten dan in het afgelopen jaar. Het aantal missies op eigen bijdrage blijft op hetzelfde niveau als vorig jaar. De toename van het totaal aantal missies ten opzichte van 2012 is te danken aan de toename van het aantal gesubsidieerde missies. Subsidies van de federale overheid (Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp/DGD) en het tweejarig moeder-kindproject in Burundi staan in voor een bedrag van € 732.501. Daarnaast schonk Merck for Mothers (een fonds van de farmaceutische firma MSD) een bedrag van 97.303 US$ voor gynaecologische en materniteitsmissies bij de partnerziekenhuizen in Oost-Congo. Ongeveer € 1.211.000 is afkomstig van particulieren.
Fondsenwerving Na het sterke resultaat dat gerealiseerd werd in 2012, verwacht Artsen Zonder Vakantie een daling van de inkomsten in 2013. 2012 was voornamelijk op het vlak van inkomsten uit legaten en sponsoring een uitzonderlijk vruchtbaar jaar. Maar aangezien deze giften niet structureel van aard zijn, kan Artsen Zonder Vakantie er niet op rekenen dat deze ‘overige giften’ dit jaar opnieuw zo sterk zullen eindigen. Er wordt een daling van de netto-inkomsten van meer dan € 250.000 verwacht.
Externe communicatie en sensibilisering
het aantal giften. Het is dan ook logisch dat de huidige aanpak wordt voortgezet in 2013.
De voorbije jaren werd flink geïnvesteerd in de naamsbekendheid van Artsen Zonder Vakantie. En met succes! Door het organiseren van drempelverlagende projecten zoals de Clipcup, het uitsturen van Bekende Vlamingen op inleefmissie en een proactieve persaanpak wist Artsen Zonder Vakantie vaak de nationale pers te halen.
Het hele jaar door zal Artsen Zonder Vakantie momenten uitkiezen om haar activiteiten via de nationale pers in de kijker te zetten. Rond de zomervakantie zal Artsen Zonder Vakantie onder meer oproepen om ‘een dag vakantie weg te schenken’ en in het najaar is het uitkijken naar een nieuwe serie op Vitaya waarin drie teams van Artsen Zonder Vakantie gevolgd zullen worden. De website van Artsen Zonder Vakantie is na een aantal jaren toe aan een nieuwe look en wordt in 2013 in een nieuw kleedje gestopt.
De toegenomen bekendheid heeft haar positieve impact niet gemist en zorgt onrechtstreeks voor een duidelijke toename in
Budget 2013
Resultaat 2012
OPBRENGSTEN
3.367.915
3.461.009
Giften
2.568.151
2.679.841
732.501
613.462
Diverse inkomsten
42.263
43.108
Financiële opbrengsten
25.000
123.998
-
600
KOSTEN
3.434.322
3.117.158
Zuidwerking
2.018.304
1.724.904
372.839
328.652
Fondsenwerving
804.849
724.852
Externe communicatie/sensibilisering
215.897
194.398
14.433
14.707
5.000
6.166
Subsidies
Uitzonderlijke opbrengsten
Algemene Werkingskosten Na enkele jaren succesvol rekruteren via direct mailings zet Artsen Zonder Vakantie deze strategie verder in 2013. Het voornaamste doel dit jaar is evenwel niet het aantrekken van nieuwe donateurs. We willen vooral de bestaande donateurs behouden om zo het schenkersbestand op peil te houden. Daarnaast verwacht Artsen Zonder Vakantie dit jaar nog zo’n € 353.000 netto uit de lopende permanente opdrachten. Globaal genomen ziet het er naar uit dat de netto-inkomsten uit schenkingen ongeveer 10% lager zullen liggen in 2013.
Afschrijvingen Financiële kosten Uitzonderlijke kosten/opbrengsten Belastingen en taksen Toevoegingen RESULTAAT
AZV-jaarverslag 2012 I 25
3.000
9.725
-
113.755
-66.407
343.851
ALGEMEEN BEHEER
Bestuursorganen
Raad van Bestuur Patrick Peeters Corneel Beyers Hilde De Bie Hugo Prims Guy Declercq Krista Vandenborre Directeur Inge Weber Algemene Vergadering Corneel Beyers Jacques Blairon Diederik Blockmans Jean-Victor Blondiau Françoise Castermans Hilde De Bie Frans De Weer Guy Declercq
Thérèse Hauwaert Michel Hoogmartens Yves Kluyskens Aldegonda Martens Werner Mathieu Carole Meersschaert Reginald Moreels Bruno Mortelmans Gustave Nzuzi Theo Peeters Patrick Peeters Stijn Peeters Hugo Prims Jan Rumbaut Clement Selleslagh Frans Theeuwes Tim Tollens Musa Tugilimana Dirk Van Der Roost Nadine Van Puyvelde
Ward Van Rompay Krista Vandenborre Luc Vanderheyden Nele Vangheluwe Nico Verdickt André Vincent Walter Zinzen Erevoorzitter Frans De Weer Commissaris-revisor Dolf De Backer
Artsen Zonder Vakantie Rode Kruisplein 16 2800 Mechelen T: (015) 400 888
[email protected] www.azv.be Storten kan op rekeningnr: BE73 7331 0001 0060 Foto’s: Griet Hendrickx Vormgeving: Studio Gloria
V.U.: Erwin Reynaert – Artsen Zonder Vakantie – Rode Kruisplein 16 – 2800 Mechelen
Meer weten?
