Toelichting afwegingskader buitengevelisolatie Lieve Custers Stad Antwerpen
Overzicht ¬ Inleiding ¬ Afwegingskader ¬ Communicatie
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Inleiding ¬ Aanpak: • eerste versie juni 2012 • jurisprudentie • studie energetische performantie • verfijnde versie december 2014
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Afwegingskader buitengevelisolatie Nood aan gedragen stedelijke visie vanwege: ¬ Stijgende bewustzijn omtrent energiezuinigheid ¬ Architecturale vervlakking ¬ Verschillende stedelijke diensten die betrokken zijn.
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Afwegingskader buitengevelisolatie Achtergrond: ¬ Aanpassing rooilijndecreet -> versoepeling aanvraagprocedure ¬ Klimaatambities (2020 -> 20% en 2050-> CO₂neutraal)
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Afwegingskader buitengevelisolatie ¬ ¬ ¬ ¬
Geen generiek advies Standpunt over wederkerige aspecten Stedelijke context -> rijwoning / halfopen bebouwing Gevels zichtbaar van op openbaar domein
3 aspecten: ¬ Inpalming openbaar domein ¬ Beeldbepalend karakter ¬ Energetische performantie
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Inpalming openbaar domein ¬ Besluit Vlaamse regering 29 april 1997 • voetpadbreedte > 2m => 1m50 vrijhouden • 1m50 – 2m voetpadbreedte => 0m50 mag ingenomen worden door obstakels • < 1m50 voetpadbreedte => enkel in wegen < 9m rooilijnbreedte ¬ Vlaams Vademecum Voetgangersvoorzieningen -> definitie obstakelvrij: • Loopzone = obstakelvrij en min 1m50 breed
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Inpalming openbaar domein ¬ Draaiboek openbaar domein stad Antwerpen – gedeelte stappers Fiche 1: Dimensionering van voetpaden: De dimensionering van de voetpaden wordt steeds afgestemd op de intensiteiten van de voetgangersstromen, het programma (vb. winkel-, woonstraat,...) en de gewenste functies (circulatie, uitstalruimte voor winkels, terrasoppervlakte,...).
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Inpalming openbaar domein
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Fiche 2: plaatselijke vernauwingen in een voetpad: Het plaatselijk afwijken van het basisprofiel is steeds in de situatie te bekijken en niet gewenst bij voetpaden met hoge voetgangersintensiteiten
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Inpalming openbaar domein ¬ 1m80 (draaiboek openbaar domein) is het streefdoel ¬ 1m50 is absoluut minimum 1m64 minimaal nodig van gevel tot voetpadrand (exclusief boordsteen) ¬ Als voetpad niet voldoet Contact opnemen met technisch consulent O&U Eventueel ter advies op ontwerpatelier
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Beeldbepalend karakter 2 aspecten worden bekeken - Context - Object
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Beeldbepalend karakter Context: ¬ Juridisch beschermde gebieden
Advies aan Onroerend Erfgoed (Vlaanderen) Werkzaamheden zijn machtigingsplichtig
¬ CHE-gebied
Advies stedelijke diensten monumentenzorg
¬ Overige
harmonieregel
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Beeldbepalend karakter Object: ¬ Juridisch beschermde gebouwen 1) Voorlopigs of definitief vastgestelde monumenten Advies aan Onroerend Erfgoed (Vlaanderen) Werkzaamheden zijn machtigingsplichtig 2) Opgenomen in de vastgestelde ‘Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed’ Advies stedelijke diensten monumentenzorg
¬ Gebouwen die aan criteria welstand voldoen Advies welstandscommissie
¬ Specifieke architecturale gevelelementen Artikel bouwcode Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Beeldbepalend karakter CONCLUSIE: ¬ Context en/of gebouw is niet beeldbepalend ¬ Gebouw kan beeldbepalend karakter behouden na uitvoering van werken Gunstig advies voor het toepassen van buitengevelisolatie
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Energetische performantie - Toepassen bij twijfelgevallen - Afweging obv studie energetische performantie
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Energetische performantie studie: ¬ Uitgevoerd voor rijwoning en appartementsgebouw ¬ Beoordeling ahv PHPP energiekengetal voor ruimteverwarming: geeft een goed beeld van de energiebehoefte (itt E-peil: houdt met meer parameters rekening).
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Energetische performantie rijwoning
Plat dak
hellend dak
uitbouw
Energetische performantie Rijwoning
Basissituatie enkel glas, niet geïsoleerd enkel glas, alleen voorgevel Rc 3, overig geen iso HR++, dak Rc 3,5 achtergevel Rc 3, voorgevel geen iso HR++, dak Rc 3,5 achtergevel Rc 3, voorgevel Rc 3 Invloed Rc bouwdelen (variaties tov. basissituatie) achtergevel spouw Rc 1,25 achtergevel Rc 2 achtergevel Rc 3 plat dak Rc 1,5 plat dak Rc 2,5 plat dak Rc 3,5 dubbel glas HR++ vloer gelijkvloers Rc 2 begrenzing onder grond ipv kelder voorgevel spouwisolatie Rc 1,25 voorgevel Rc 2
Energiekengetal ruimteverwarming behoefte besparing besparing [kWh/m² [kWh/m² GO.jr] GO.jr] relatief 316,2 0,0 0% 286,2 30,0 9% 159,3 156,9 50% 130,1 186,1 59% 301,5 295,8 292,4 268,8 258,8 254,1 266,3 244,7 288,1 307,5 297,8 290,6
14,7 20,4 23,8 47,4 57,3 62,1 49,8 71,5 28,0 8,6 18,3 25,6
5% 6% 8% 15% 18% 20% 16% 23% 9% 3% 6% 8%
Energetische performantie HR++ beglazing + dakisolatie + alle geveldelen isoleren = energiebesparing max.circa 60%. => HR++ beglazing en dakisolatie leveren belangrijkste bijdrage (elks +/- 20% besparing)
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Referentie rijwoning
Is er een niet geïsoleerd schuin dak aanwezig? (besparing bij verwarmde zolder) ↓ nee ↓ Is er enkel glas aanwezig? ↓ nee ↓ Is er een niet geïsoleerd plat dak aanwezig? ↓ nee ↓ Is er een niet geïsoleerde zijgevel of wachtgevel aanwezig? ↓ nee ↓ Is er een niet geïsoleerde vloer boven een kelder of kruipruimte? ↓ nee ↓ Is er een niet geïsoleerde voorgevel aanwezig? ↓ nee ↓ Is er een niet geïsoleerde achtergevel aanwezig? ↓ nee ↓ Is er dubbel glas aanwezig?
besparing energiegebruik verwarming afhankelijk van de afzonderlijke maatregel →
ja
→
→
ja
→
→
ja
→
→
ja
→
Rc 1,5 22%
Rc 2,5 25%
Rc 3,5 26%
dubbel 16%
HR++ 23%
Rc 2,5 18%
Rc 3,5 20%
→
Rc 2 13%
Rc 3 15%
ja
→
Rc 2 9%
→
ja
→
Rc 1,25 6%
Rc 2 8%
Rc 3 9%
→
ja
→
Rc 1,25 5%
Rc 2 6%
Rc 3 8%
→
ja
→
Rc 1,5 15%
HR++ 7%
dakisolatie of HR++ beglazing 5x meer energiebesparing dan isolatie van voor- of achtergevel. voorgevelisolatie als een van de laatste te realiseren maatregelen
70% 60% 50% 40% 30%
20% 10% 0%
enkel glas, alleen voorgevel geïsoleerd Rc 3 HR++, dak+achtergevel geïsoleerd, voorgevel niet HR++, dak+achtergevel geïsoleerd, voorgevel Rc 3
gebouwvarianten geven minimale verschillen. hoger glaspercentage vooral energiebesparing door HR++ beglazing
Energetische performantie appartement
Gelijkvloers niet verwarmd
Gelijkvloers verwarmd
dakuitbouw
Energetische performantie Appartementsgebouw
Basissituatie enkel glas, niet geïsoleerd enkel glas, alleen voorgevel Rc 3, overig geen iso HR++, dak Rc 3,5 achtergevel Rc 3, voorgevel geen iso HR++, dak Rc 3,5 achtergevel Rc 3, voorgevel Rc 3 Appartement - geen isolatie beneden/entreezone enkel glas, voorgevel Rc 3, behalve beneden HR++, dak Rc 3,5 gevel Rc 3 behalve beneden Invloed Rc bouwdelen (variaties tov. basissituatie) achtergevel spouw Rc 1,25 achtergevel Rc 2 achtergevel Rc 3 plat dak Rc 1,5 plat dak Rc 2,5 plat dak Rc 3,5 dubbel glas HR++ vloer gelijkvloers Rc 2 begrenzing onder grond ipv kelder voorgevel spouwisolatie Rc 1,25 voorgevel Rc 2
Energiekengetal ruimteverwarming bespari behoefte besparing ng [kWh/m² [kWh/m² GO.jr] GO.jr] relatief 184,3 0,0 0% 173,5 10,9 6% 65,4 118,9 65% 55,3 129,1 70% 175,2 56,8
9,2 127,5
5% 69%
177,1 174,3 172,6 138,8 134,4 132,3 145,9 128,3 178,9 183,2 177,6 175,0
7,3 10,1 11,8 45,6 50,0 52,1 38,4 56,1 5,4 1,1 6,7 9,3
4% 5% 6% 25% 27% 28% 21% 30% 3% 1% 4% 5%
Energetische performantie HR++ beglazing + dakisolatie + alle geveldelen isoleren = energiebesparing max.circa 70%. => HR++ beglazing en dakisolatie leveren belangrijkste bijdrage (elks +/- 30% besparing)
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Referentie appartementsgebouw
Is er een niet geïsoleerd plat dak aanwezig? ↓ nee ↓ Is er enkel glas aanwezig? ↓ nee ↓ Is er een niet geïsoleerde zijgevel of wachtgevel aanwezig? ↓ nee ↓ Is er dubbel glas aanwezig? ↓ nee ↓ Is er een niet geïsoleerde voorgevel aanwezig? ↓ nee ↓ Is er een niet geïsoleerde achtergevel aanwezig? ↓ nee ↓ Is er een niet geïsoleerde vloer boven een kelder of kruipruimte?
besparing energiegebruik verwarming afhankelijk van de afzonderlijke maatregel →
ja
→
→
ja
→
Rc 1,5 25%
Rc 2,5 27%
Rc 3,5 28%
→
dubbel 21%
HR++ 30%
ja
→
Rc 2 12%
Rc 3 14%
→
ja
→
→
ja
→
Rc 1,25 4%
Rc 2 5%
Rc 3 6%
→
ja
→
Rc 1,25 4%
Rc 2 5%
Rc 3 6%
→
ja
→
HR++ 10%
Rc 2 3%
dakisolatie of HR++ beglazing 5x meer energiebesparing dan isolatie van voor- of achtergevel. voorgevelisolatie als een van de laatste te realiseren maatregelen
80%
enkel glas, alleen voorgevel geïsoleerd Rc 3
70% 60%
50%
HR++, dak+achtergevel geïsoleerd, voorgevel niet HR++, dak+achtergevel geïsoleerd, voorgevel Rc 3
40% 30% 20% 10%
0% Basis
oost ipv zuid
west ipv zuid
minder glas meer glas
uitbouw
gebouwvarianten geven minimale verschillen. hoger glaspercentage vooral energiebesparing door HR++ beglazing
Energetische performantie CONCLUSIE: ¬ Grootste besparing dmv HR++-beglazing en dakisolatie ¬ Besparing voor gevelisolatie is 9% voor rijwoningen en 6% voor appartementsgebouw. ¬ Bij integrale aanpak zeker zijn meerwaarde (voor energiebesparing en oplossen bouwknopen) ¬ bij gunstig advies uitvoeren over 14cm
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Voorwaarden bij gunstig advies 14cm: ¬ Volledige 14cm benutten Arrière corps: ¬ Arrière corps moet vrij blijven van materiaal en isolatie Materiaal: ¬ Bestaande elementen in natuursteen behouden of vervangen door nieuwe elementen in natuursteen
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Voorwaarden bij gunstig advies Uitstekende delen van een gevel ¬ Plint behouden (voorbij gevelvlak steken) of voorzien (minimale hoogte van 60cm) ¬ Plint voorzien bij gevelbepleistering ¬ Bestaande uitstekende delen behouden door te verplaatsen of vervangend door nieuwe delen met zelfde dimensionering ¬ elementen voor straatverlichting en/ of nutsvoorzieningen -> integraal verplaatsen
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Voorwaarden bij gunstig advies Profielen: ¬ Onzichtbaar uitvoeren van hoekprofielen bij gevelbepleistering Openbaar domein: ¬ Nieuwe constructie laten aansluiten op openbaar domein zodat toekomstige werkzaamheden aan openbaar domein kunnen plaatsvinden los van herstelwerken aan de nieuwe constructie
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling
Wordt een dergelijk instrument nuttig geacht? 48%
Miniem Matig Nuttig Zeer nuttig
26% 21%
rn ut tig
Ze e
Nu tti g
M at ig
5%
M in ie m
A. B. C. D.
32
Bedankt voor uw aandacht Lieve Custers | projectleider A-overleg team stadsbouwmeester | Stad Antwerpen
[email protected] www.antwerpen.be
Afwegingskader buitengevelisolatie
stadsontwikkeling