Samenlevingsopbouw Antwerpen stad
VOORTGANGSRAPPORT 2010 – 2011
Inleiding..............................................................................................................................................................................................................................................5 Deel 1: Organisatie ................................................................................................................................................................................................. 6 1.1. De VZW ............................................................................................................................................................................................................................................6 1.2. Organisatiestructuur ........................................................................................................................................................................................................................6 1.2.1. Organogram ...................................................................................................................................................................................................................................7 1.2.2. Indeling van de vereniging in activiteitencentra ....................................................................................................................................................................................9 1.2.3. Organen, samenstelling en bevoegdheden .........................................................................................................................................................................................9 1.3. Personeelsoverzicht .......................................................................................................................................................................................................................11 1.4. Samenwerking en vertegenwoordiging ............................................................................................................................................................................................11 1.4.1. Samenwerkingsovereenkomsten 2010-2011 .....................................................................................................................................................................................11 1.4.2. Vertegenwoordiging .......................................................................................................................................................................................................................11 1.4.3. Samenwerkingsverbanden ..............................................................................................................................................................................................................11
Deel 2: Externe strategische planning.....................................................................................................................................................................................12 2.1. Overzicht meerjarenplan .................................................................................................................................................................................................................12 2.1.1. Missie ..........................................................................................................................................................................................................................................12 2.1.2. Transversale acties ........................................................................................................................................................................................................................12 2.1.3. Programma Recht op Wonen ..........................................................................................................................................................................................................14 2.1.4. Programma Recht op Arbeid ...........................................................................................................................................................................................................19 2.1.5. Programma Recht op Inkomen ........................................................................................................................................................................................................20 2.1.6. Programma Solidair Samenleven .....................................................................................................................................................................................................23 2.2.Niveau strategische actie .................................................................................................................................................................................................................30 2.2.1. Transversale acties ........................................................................................................................................................................................................................30 Strategische actie transversaal 1: Armoede blijft .................................................................................................................................................................30 Strategische actie transversaal 2: Armoede heeft een kleur ..................................................................................................................................................31 Strategische actie transversaal 3: Lokaal sociaal beleid als hefboom .....................................................................................................................................32 Samenwerking tussen Algemeen welzijnswerk, Samenlevingsopbouw Antwerpen stad, APGA en De8. ....................................................................................33 Strategische actie transversaal 4: 14-10-2012; Ieders Stem Telt! .........................................................................................................................................35 2.2.2. Programma Recht op Wonen ..........................................................................................................................................................................................................37 Strategische actie1: Bewonersondersteuning Silvertop Kiel ..................................................................................................................................................37 VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
1
Strategische actie 2: Bewonersondersteuning Linkeroever ...................................................................................................................................................42 Strategische actie 3: Ondersteuning platform Antwerpse sociale huurders (PASH) ..................................................................................................................47 Strategische actie 4: Energie ............................................................................................................................................................................................52 Strategische actie 5: Private huurmarkt – Platform Antwerpse actie Wonen ............................................................................................................................56 Strategische actie 15: Ondersteuning lokale sociale huurdersgroepen ...................................................................................................................................60 Strategische actie 21: Arm-in-Arm / Wonen ........................................................................................................................................................................64 Strategische actie Samenwerkingsverband Wonen binnen de sector Samenlevingsopbouw .....................................................................................................67 2.2.3. Programma Recht op Arbeid ...........................................................................................................................................................................................................71 Strategische actie 17: Belangengroepen Arbeid ..................................................................................................................................................................71 2.2.4. Programma Recht op Inkomen ........................................................................................................................................................................................................78 Strategische actie 6: Aangen@me Kennismaking ...............................................................................................................................................................78 Strategische actie 18: Recht op maatschappelijke integratie – spoor projectgroep ...................................................................................................................82 Strategische actie 19: Op weg naar de Nederlandse les.......................................................................................................................................................85 Projectvoorbereiding: Sociale activering – vrijwilligerswerk (Samen Apart) ..............................................................................................................................89 Strategische actie Samenwerkingsverband maatschappelijke dienstverlening binnen de sector Samenlevingsopbouw.................................................................91 2.2.5. Programma Solidair Samenleven .....................................................................................................................................................................................................96 WIJKTEAM ANTWERPEN NOORD ..................................................................................................................................................................................96 Strategische actie 7: Buurtschatten ...................................................................................................................................................................................96 WIJKTEAM OUD – BORGERHOUT ................................................................................................................................................................................101 Strategische actie 8: OMNIA ..........................................................................................................................................................................................101 Strategische actie 9: Koopkracht .....................................................................................................................................................................................107 Strategische actie 16: Allochtone vrouwen in armoede .......................................................................................................................................................112 WIJKTEAM DEURNE ....................................................................................................................................................................................................115 Strategische actie 10: Wijk onder st®oom ........................................................................................................................................................................115 Strategische actie 11: ‟t Pleintje ......................................................................................................................................................................................119 WIJKTEAM KIEL ..........................................................................................................................................................................................................123 Strategische actie 12: Ontmoeting en actief burgerschap op het Kiel ...................................................................................................................................123 Strategische actie 13: Versterken van de Marokkaanse gemeenschap .................................................................................................................................129 Strategische actie 20: Respect op De Lijn ........................................................................................................................................................................134 TEAM SAMENLEVEN ...................................................................................................................................................................................................140 Strategische actie 14: Samen op Straat ...........................................................................................................................................................................140 2.3.Voortgang meerjarenplan ..............................................................................................................................................................................................................147 2.3.1. Programma Recht op Wonen ........................................................................................................................................................................................................147 VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
2
2.3.2. Programma Recht op Arbeid .........................................................................................................................................................................................................150 2.3.3. Programma Recht op Inkomen ......................................................................................................................................................................................................151 2.3.4. Programma Solidair Samenleven ...................................................................................................................................................................................................154
Deel 3: Kwaliteitsbeleid .............................................................................................................................................................................................................160 3.1 Visieontwikkeling ..........................................................................................................................................................................................................................160 Strategische actie VO1: Bespreking visietekst ..................................................................................................................................................................160 Strategische actie VO2: Goedkeuring visietekst ................................................................................................................................................................161 3.2 Competentiemanagement ..............................................................................................................................................................................................................162 3.3 Diversiteitsbeleid ..........................................................................................................................................................................................................................162 Strategische actie DB1: Visie op diversiteitsbeleid .............................................................................................................................................................163 Strategische actie DB2: Divers personeelsbeleid ..............................................................................................................................................................165 3.4 Duurzaam beleid ...........................................................................................................................................................................................................................167 Strategische actie DB3: Kyoto werkgroep ........................................................................................................................................................................168 Strategische actie DB4: Financieel beleid ........................................................................................................................................................................169 Strategische actie DB5: Infrastructuurbeleid .....................................................................................................................................................................171 3.5 Doel en resultaatsgericht werken ...................................................................................................................................................................................................173 Strategische actie DSW2: Basiscursus ............................................................................................................................................................................174 Strategische actie DSW4: Registratiesysteem ..................................................................................................................................................................175 3.6 Inhoudelijk ondersteuningsbeleid ..................................................................................................................................................................................................176 Strategische actie IB2: Visieontwikkeling verschillende sporen............................................................................................................................................177 Strategische actie IB5: Methodiekontwikkling ...................................................................................................................................................................178 Strategische actie IB6: Kennisopbouw kennisdeling, verankering ........................................................................................................................................179 Strategische actie IB7: Standpuntbepaling .......................................................................................................................................................................180 3.7 HRM beleid ...................................................................................................................................................................................................................................182 Strategische actie HRM1: Verankering verbetertrajecten HRM ............................................................................................................................................183 Strategische actie HRM4, HRM5: Verbeterproject inwerkingsbeleid .....................................................................................................................................184 Strategische actie HRM6, HRM7, HRM9: Verbeterproject leiderschapstraject .......................................................................................................................185 Strategische actie HRM10: Verbeterproject leerbeleid .......................................................................................................................................................188 3.8 Vrijwilligersbeleid ..........................................................................................................................................................................................................................189 Strategische actie VWB1, VWB2, VWB3: Vrijwilligersbeleid ................................................................................................................................................189 3.9 Financieel beleid ...........................................................................................................................................................................................................................191 Strategische actie FB2: Ethisch beleggen ........................................................................................................................................................................192 VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
3
Strategische actie FB3: Centralisatie en responsabilisering financieel beleid.........................................................................................................................192 Strategische actie FB4, FB5: Budgetopvolging .................................................................................................................................................................194 Strategische actie FB6: Verwerving gebouw secretariaat ...................................................................................................................................................195 Strategische actie FB7: Lange termijn ontwikkeling van het financieel beleid ........................................................................................................................196 3.10 Infrastructuur beleid ....................................................................................................................................................................................................................198 Strategische actie IB1: Infrastructuurwerken .....................................................................................................................................................................199 3.11 Communicatiebeleid ....................................................................................................................................................................................................................202 Strategische actie CB2: Communicatieacties ....................................................................................................................................................................203 Strategische actie CB4: Centrale afstemming ...................................................................................................................................................................204 Strategische actie CB5: Optimalisatie communicatiekanalen ..............................................................................................................................................205 Strategische actie CB6: Nieuwe en vernieuwende communicatiekanalen .............................................................................................................................206 Strategische actie CB7: Communicatiebeleidsplan ............................................................................................................................................................207 Strategische actie CB8: Communicatiejaarplan .................................................................................................................................................................207 Strategische actie CB9: Communicatietrainingen ..............................................................................................................................................................208 Strategische actie CB10: Persrelaties ..............................................................................................................................................................................209
Bijlagen
Boordtabel doelgroepbereik 2010.pdf Boordtabel oplossingsactoren 2010.pdf Boordtabel partners 2010.pdf Boordtabel werkingsgebied 2010.pdf Voortgangsrapport2010-uittreksel AV 20110404.pdf Boordtabel personeel 2010.xlsx (enkel digitaal)
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
4
Inleiding 2010 was een belangrijk overgangsjaar voor onze organisatie. Nadat algemeen directeur Luk Groffy de organisatie verliet eind 2009, startte de nieuwe directeur Rudi Smis in mei 2010. We zijn nu 2 jaar bezig het uitvoeren van dit meerjarenplan. Binnen alle strategische acties is er de laatste 2 jaar een sterke basis gelegd. Een basis waar we de komende jaren verdiepend op kunnen verder werken. We hebben dit voortgangsrapport opgemaakt op basis van het bijgestuurd meerjarenplan, dat ingediend werd in april 2010. Het biedt een overzicht van de verschillende strategische en operationele doelen van het meerjarenplan van de organisatie en de strategische acties die daar in 2010 - 2011 onder vallen. Voor elke strategische actie geven we een korte schets van de inhoud, de zaken die reeds gebeurden en een blik op de toekomst. Er zijn een aantal vernieuwingen t.o.v. 2009-2010: In overeenkomst om Stad Antwerpen voeren we het project Respect op de Lijn uit. Deze strategische actie speelt zich af op het grondgebied van heel de stad. De strategische acties is ondergebracht bij het wijkteam Kiel. Binnen het wijkteam Borgerhout werkt de strategische actie Allochtone vrouwen in armoede verder met tijdelijke middelen. We willen hier zoeken naar middelen om een verenigingen waar Marokkaanse armen het woord nemen op te richten. Binnen het team Recht op Inkomen liep de strategische actie aangename kennismaking af. Hiermee kwam ook een einde aan de jarenlange samenwerking op projectniveau met de vereniging waar armen het woord nemen Recht op. In september 2011 start in team een nieuwe strategische actie rond sociale activering. Binnen het team Wonen kiezen we ervoor om het project private huurmarkt in 2 te delen: een 2de lijnsactie rond het Antwerps woonplatform en een eerste lijnsactie rond Armin-Arm / wonen. Deze laatste strategische actie nemen we ook mee in de toekomstplannen m.b.t. een vereniging waar Marokkaanse armen het woord nemen. In het kwaliteitsbeleid focussen we vooral op de grotere acties van 2010 (vrijwilligersbeleid, matchbox, diversiteitsbeleid, vormingsbeleid, …) en op de geplande acties voor 2011.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
5
Deel 1: Organisatie 1.1 De vzw Identificatie: Samenlevingsopbouw Antwerpen stad Gasstraat 12-14 2060 Antwerpen T : 03/235.67.00
[email protected] Ondernemingsnummer : BE 0425.500.396 Samenlevingsopbouw Antwerpen stad is erkend door de Vlaamse Gemeenschap als instituut voor maatschappelijk opbouwwerk. De erkenning werd afgeleverd op 20 november 2008. Statutenwijziging laatste publicatie op 07/12/2009. Geen wijzigingen in 2010
1.2 Organisatiestructuur 1.2.1 Organogram Zie volgende pagina
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
6
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
7
1.2.2 Indeling van de vereniging in activiteitencentra Gedurende 2010 bouwde de vzw haar werking uit met een personeelsinzet van 56.3 VTE (zie ook de boordtabel personeel: „gewogen inzet doorheen het jaar‟). Deze inzet kunnen we waarmaken dankzij de middelen van het Maatschappelijk Opbouwwerk en dankzij bijkomende subsidiëring via de Samenwerkingsovereenkomst met Stad Antwerpen en via projectsubsidies. Volgens de richtlijnen van de Vlaamse overheid onderscheiden we - naast het Maatschappelijk Opbouwwerk - aparte activiteitencentra indien de verkregen subsidies afzonderlijk moeten worden verantwoord en/of indien het verplicht is personeel in te zetten met de verkregen subsidie. Dit geeft volgende indeling: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Maatschappelijk Opbouwwerk – decreet maatschappelijk opbouwwerk Actief Burgerschap – Samenwerkingsovereenkomst met Stad Antwerpen Bewonersondersteuning – Samenwerkingsovereenkomst met Stad Antwerpen FGSB Samen op Straat – Samenwerkingsovereenkomst met Stad Antwerpen Gelijke Kansen Wep+ Sociale Maribel Diversen (enkel activiteistskosten)
Voor 2011 voorzien we een bijkomend activiteitencentrum, namelijk de provincie Antwerpen voor de ondersteuning van de projecten rond allochtone armoede.
1.2.3 Bestuursorganen, samenstelling en bevoegdheden De derde lijn De algemene vergadering (AV): De algemene vergadering legt het kader van de organisatie vast. Zij keurt de statuten en het huishoudelijk reglement, het meerjarenplan, het jaarplan en -verslag, de begroting en de jaarrekening, het arbeidsreglement en het kwaliteitshandboek goed. Zij delegeert alle bestuurlijke kwesties naar de raad van bestuur. De algemene vergadering is de inhoudelijke en strategische, omgevingsgevoelige denktank i.f.v. het meerjarenplan en de inhoudelijke planning. Vergaderfrequentie: Minstens twee keer per jaar; in de loop van de maand april en de maand oktober. Samenstelling: De algemene vergadering is samengesteld uit inhoudelijke deskundigen rond de thema‟s/ trends waarrond wij actief zijn, aangevuld met vertegenwoordigers van verschillende maatschappelijke verbanden én met mensen die een voeling hebben met de praktijk van samenlevingsopbouw. Voorzitter: Kris Houthuys Ondervoorzitter: Maarten Loopmans Leden: Meyrem Almaci, Veerle Giltjes, Aimé Heene, Martine Klaasen, Paul Devroey, Erik Hendrickx, Dirk Jacobs, Geertrui Lambrechts, Hugo Luyckx, Diane Moras, Isabelle Pannecoucke, Lin Ploegaert, Marc Weyns, Jo Vermeulen, Najib Chakouh, Joseé Goris, Saloua Berdai. De samenstelling van de AV wordt in 2011 opnieuw bekeken.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
8
De raad van bestuur (RvB): De RvB beheert de organisatie, zet de lijnen van het meerjarenplan en het jaarplan om in inhoudelijk, financieel en personeelsbeleid. Zij volgt de getrokken beleidslijnen op. Zij neemt beslissingen in het kader van het beheer van de organisatie. Vergaderfrequentie: 10 keer per jaar Samenstelling: gezien de bestuurlijke opdracht van de raad van bestuur, is ze samengesteld uit mensen die deskundig zijn in specifieke beleidsdomeinen (personeelsbeleid, juridische kennis, diversiteitbeleid, inhoudelijk beleid, financieel beleid, …). Voorzitter: Kris Houthuys Ondervoorzitter: Maarten Loopmans Leden: Erik Hendrickx, Dirk Jacobs, Isabelle Pannecoucke, Diane Moras, Marc Weyns. De samenstelling van de AV wordt in 2011 opnieuw bekeken. De directeur is eindverantwoordelijk voor de vertaling, uitvoering en opvolging van het meerjarenplan, het jaarplan, het financieel plan en het personeelsplan doorheen de ganse organisatie. Hij bepaalt de externe vertegenwoordiging van de organisatie. Hij geeft rechtstreeks leiding aan de teamcoördinatoren, de inhoudelijk coördinator, de coördinator communicatie en de zakelijk coördinator. De tweede lijn De teamcoördinatoren: de teamcoördinatoren hebben rechtstreekse lijnverantwoordelijkheid ten aanzien van de teams. Ze zijn er verantwoordelijk voor dat de goedgekeurde programma‟s uitgevoerd worden in de teams door de opbouwwerkers en projectmedewerkers door middel van de opbouwwerkprojecten. Zij zorgen voor de dagdagelijkse ondersteuning. Zij nemen een deel van de beleidsbeïnvloeding op. Zij zijn verantwoordelijk voor het beheer van de werkingsmiddelen. Zij zorgen voor de noodzakelijke ondersteuning van de zakelijk coördinator in kader van de opmaak van de begroting en de afrekening. Zij trekken via het coördinatie team (CT) mee de grote lijnen van het personeelsbeleid en maken dit waar op niveau van hun team. Ze leggen verantwoording af aan de directeur. De inhoudelijk coördinator: de inhoudelijk coördinator is verantwoordelijk voor het inhoudelijke beleid op organisatieniveau. Hij staat voor de visieontwikkeling op dit niveau. Hij levert de noodzakelijke input en creëert een kader zodat de visie bottom-up kan ontwikkeld worden. Hij is verantwoordelijk voor de horizontale afstemming m.b.t. tot zijn domein. Hij draagt de zorg voor de opmaak en opvolging van de erkenningdossiers. Hij draagt rechtstreekse lijnverantwoordelijkheid t.a.v. het inhoudelijk team. Hij legt verantwoording af aan de directeur. De zakelijk coördinator: de zakelijk coördinator is verantwoordelijk voor het logistiek, financieel en personeelsbeleid op organisatieniveau. Hij creëert een kader waardoor de beslissingen, vanuit de eerste lijn, op deze beleidsdomeinen uitgevoerd kunnen worden. Hij is verantwoordelijk voor de horizontale afstemming m.b.t. tot zijn domeinen. Hij draagt rechtstreekse lijnverantwoordelijkheid t.a.v. de administratieve medewerkers. Hij legt verantwoording af aan de directeur. De coördinator communicatie is verantwoordelijk voor de interne en externe communicatie van de organisatie. Hij is verantwoordelijk voor het PR en het informaticabeleid. Hij legt verantwoording af aan de directeur. De eerste lijn De opbouwwerker: hij is verantwoordelijk voor de vertaling en uitvoering van het teamprogramma in concrete projecten en activiteiten. Hij draagt actief bij het tot plannen, evalueren, ontwikkelen van het meerjarenplan, jaarplan door een voortdurende bottom-up voeding van de tweede lijn. Hij legt verantwoording af aan de teamcoördinator. De projectmedewerker: hij is verantwoordelijk voor de uitvoering van concrete projecten en activiteiten in samenwerking met de opbouwwerker. Hij legt verantwoording af aan de teamcoördinator.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
9
De ondersteunende functies De medewerkers van het inhoudelijk team: Ze hebben geen leidinggevende positie en werkend ondersteunend t.a.v. de tweede en eerste lijn. Ze vallen leggen verantwoording af aan de inhoudelijk coördinator. Samen vervullen ze volgende opdrachten: 1. Het ontwikkelen van een inhoudelijk ondersteuningsbeleid: zorgen voor instrumenten, werkvormen en inhoudelijke kaders die het inhoudelijk beleid faciliteren. 2. Ondersteuning bieden bij het doel – en resultaatsgericht werken. 3. Zorg dragen voor een consequente organisatie. 4. Inspelen op niet geplande ondersteuningsvragen. 5. Vinger aan de pols in de stad. De preventie adviseur: Hij is verantwoordelijk voor het welzijns- en preventiebeleid op organisatieniveau. Hij zorgt voor de opmaak, uitvoering en opvolging van een preventiemeerjarenplan en jaarplan. Hij heeft geen leidinggevende positie en is ondersteunend t.a.v. de tweede lijn en de eerste lijn. Hij is verantwoordelijk voor de horizontale afstemming m.b.t. zijn domein. Hij legt verantwoording af aan de algemeen coördinator.
De administratieve medewerkers: zij zijn, als team, verantwoordelijk voor het logistiek, financieel en personeelsbeleid op administratief uitvoerend niveau. Zij bemannen het secretariaat en dragen zorg voor het onthaal op de maatschappelijke zetel. Zij hebben geen leidinggevende positie en zijn ondersteunend t.a.v. de tweede lijn en de eerste lijn. Zij leggen verantwoording af aan de zakelijk coördinator.
Klusjesdienst: werkbegeleider + klusjesmedewerkers
Besluitvorming: Besluitvorming is een dynamisch proces waarbij we plannen van strategisch niveau naar actieniveau en evalueren van actieniveau naar strategisch niveau. Vanuit de Raad van Bestuur worden er bevoegdheden gedelegeerd. Elke functie (1ste, 2de, 3de lijn) heeft over de 4 domeinen (inhoud, financiën, beleidsbeïnvloeding en personeel) afgebakende bevoegdheden. De verantwoording ligt steeds bij de functie erboven: voor de directeur bij de Raad van Bestuur, voor de tweede lijn bij de directeur, voor de eerste lijn bij de teamcoördinator. De algemene vergadering legt de grote lijnen van de organisatie vast d.m.v. het meerjarenplan/jaarplan, het financieel plan en het personeelsbeleid. De RvB bestuurt de organisatie, ze zorgt ervoor de grote lijnen zoals vooropgesteld door de AV uitgevoerd worden en volgt op. De directeur vertegenwoordigt de RvB voor alle aspecten van de werking van de vzw. De RvB delegeert bevoegdheden naar de directeur. Het coördinatieteam is een beleidsvoorbereidend en beleidsuitvoerend orgaan dat ofwel een beslissing neemt binnen bevoegdheden, ofwel een beleidsadvies aan de RvB geeft. Via de teams – en indien nodig werkgroepen - participeren de personeelsleden aan de besluitvorming. De RvB wordt steeds op de hoogte gebracht van de besluiten op het CT en omgekeerd. Het beleidsteam zorgt voor de dagdagelijkse aansturing van de organisatie. Het werkt beleidsvoorbereidend op strategisch niveau, op die domeinen die niet grondig op het CT kunnen ontwikkeld worden, met adviesrecht t.a.v. de RvB. Op het beleidsteam worden de verschillende beleidsdomeinen op elkaar afgestemd tot een geïntegreerd beleid. De operationalisering en implementatie van voorstellen gebeurt na bespreking op het CT en na goedkeuring van de beleidslijnen door het bestuur. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
10
1.3 Personeelsoverzicht Zie ook boordtabel „personeel‟:
1.4 Samenwerking en vertegenwoordiging 1.4.1 Samenwerkingsovereenkomsten -
Samenwerkingsovereenkomsten met stad Antwerpen: actief burgerschap, bewonersparticipatie en federaal groot stedenbeleid Samenwerkingsovereenkomst 4 sectoren De Acht – ondersteuning Deurne OCMW : art 60 CAW Metropool : Modem Centrum De Wijk : onthaal en administratieve medewerking
1.4.2 Samenwerkingsverbanden (intern, niveau sector, overige) SECTOR Samenwerkingsverband Wonen o 1° lijns werkgroep Energie en Woonkwaliteit o 1° lijns werkgroep wonen Beleidsgroep sector samenlevingsopbouw Partners in Vorming Sectoroverleg communicatie ANTWERPS -
Stop Armoede Nu: Samenlevingsopbouw Antwerpen stad is lid van de stuurgroep van Stoparmoede.nu. APGA: Samenlevingsopbouw Antwerpen stad nam verder deel aan de werkzaamheden van de algemene vergadering en de raad van bestuur van de vzw, aan het werkersoverleg en het coördinatorenoverleg en aan Grote Samenkomsten (waarop één vereniging waar armen het woord nemen de resultaten van zijn werking aan de andere voorlegt en bespreekt).
1.4.3 Vertegenwoordigingen -
Vzw Dam Schijnpoort Vzw Centrum De Wijk Vzw De Shelter Levanto VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
11
Deel 2: Externe strategische planning 2.1. Overzicht meerjarenplan
2.1.1 Missie
Samenlevingsopbouw Antwerpen stad (SAS) bouwt aan een solidaire, democratische en interculturele samenleving waarin iedereen gelijke kansen heeft. In Antwerpse stadsdelen waar armoede en samenlevingsproblemen elkaar versterken, bevorderen wij solidariteit tussen achtergestelde en niet achtergestelde groepen zodat zij samen positieve impulsen kunnen geven aan de kwaliteit van het samenleven in hun wijk en stad. Wij steunen actief groepen die uitgesloten worden van grondrechten en versterken hen zodat ze op kunnen komen voor hun rechten op zowel Antwerps, Vlaams als federaal niveau.
2.1.2 Transversale acties
SA trans1: Armoede blijft Draagt bij aan SD1, SD2, SD3, SD4
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
In uitvoering
Van 1/01/2009 tot 31/12/2015
Dit wordt opgenomen met heel de organisatie. De trekker is Ludo Horemans. Hij heeft hiervoor 20% van zijn tijd ter beschikking.
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
In uitvoering
Van 1/01/2009 tot 31/12/2015
Dit wordt opgenomen met heel de organisatie. De trekker is Ludo Horemans.
SA trans2: Armoede heeft een kleur Draagt bij aan SD1, SD2, SD3, SD4
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
12
Hij heeft hiervoor 20% van zijn tijd ter beschikking.
SA trans3: Lokaal sociaal beleid als hefboom Draagt bij aan SD1, SD2, SD3, SD4
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
In uitvoering
Van 1/01/2009 tot 31/12/2015
Dit wordt opgenomen met heel de organisatie. De trekker is Ludo Horemans. Hij heeft hiervoor 10% van zijn tijd ter beschikking.
SA trans4: Samenwerking tussen Algemeen welzijnswerk, Samenlevingsopbouw Antwerpen stad, APGA (Antwerps Platform Generatie-Armen), en De8. Draagt bij aan SD1, SD2, SD3, SD4
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
In uitvoering
Van 1/01/2009 tot 31/12/2015
Dit wordt opgenomen met heel de organisatie. De trekker is Ludo Horemans. Hij heeft hiervoor 10% van zijn tijd ter beschikking.
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
In uitvoering
Van 1/04/2011 tot 15/10/2012
Dit wordt opgenomen met heel de organisatie. De trekkers zijn Ilse Hackethal en Ellen De Proost.
SA trans5: 14-10-2012; Ieders Stem Telt! Draagt bij aan SD1, SD2, SD3, SD4
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
13
2.1.3 Programma Recht op Wonen
SD 1: In Antwerpen hebben maatschappelijk kwetsbare huurders en eigenaars meer „recht op wonen‟ verworven: zij wonen in kwaliteitsvolle betaalbare woningen. -
OD 1.1.: Een georganiseerde groep maatschappelijk kwetsbare huurders en eigenaars beïnvloedt het woonbeleid ten gunste van hun collectieve woonbelangen.
- Maatschappelijk kwetsbare huurders en eigenaars zijn georganiseerd en komen zelf op voor hun recht op kwaliteitsvol en betaalbaar wonen; - Het Antwerpse en Vlaamse woonbeleid houdt rekening met de rechten van maatschappelijk achtergestelde mensen; - Dit recht wordt gedragen door een breed maatschappelijk veld; - Leden van de doelgroep wonen effectief in een kwaliteitsvolle en betaalbare woning.
Prestatie- en procesindicatoren
-
OD 1.2.: Antwerpse inspraak- en participatiekanalen met betrekking tot de woonproblematiek zijn toegankelijk voor maatschappelijk kwetsbare groepen.
Beoogde effecten / effectindicatoren
-
IND 1 OD 1.01 - voldoende aanbod kwaliteitsvolle en betaalbare private huurwoningen. IND 2 OD 1.01 - bijkomende maatregelen voor maatschappelijk kwetsbare eigenaars. IND 3 OD 1.01 - bijkomende maatregelen voor kwetsbare sociale huurders. IND 4 OD 1.01 - aandacht Antwerps beleid voor alternatieve woonvormen IND 5 OD 1.01 - gedifferentieerd woonbeleid IND 6 OD 1.01 - belangengroep van private huurders IND 7 OD 1.01 - belangengroep van private eigenaars IND 8 OD 1.01 - toeleiding naar PASH (Platform Antwerpse Sociale Huurders) Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 1.02 - afgestemde inspraak- en participatiekanalen voor het stedelijke woonbeleid IND 2 OD 1.02 - PASH is representatief voor sociale huurders IND 3 OD 1.02 - maatschappelijk kwetsbare groepen zijn lid van PASH IND 4 OD 1.02 - competentieontwikkeling om deel te nemen aan PASH IND 5 OD 1.02 - deelname maatschappelijk kwetsbare groepen aan inspraak en participatiekanalen rond de stedelijke woonproblematiek.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
14
OD 1.3.: PASH beïnvloedt het sociale woonbeleid ten gunste van collectieve woonbelangen, met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen.
OD 1.4.: Een breed solidariteitsnetwerk van organisaties ondersteunt de woonbelangen van maatschappelijk kwetsbare groepen.
-
Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 1.03 - PASH als beleidspartner IND 2 OD 1.03 - PASH is representatief IND 3 OD 1.03 - voldoende aanbod betaalbare sociale huurwoningen IND 4 OD 1.03 - bijkomende maatregelen Vlaams woonbeleid IND 5 OD 1.03 - verhoging draagkracht leden PASH Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 1.04 - samenstelling stedelijk woonplatform - middenveld IND 2 OD 1.04 - samenstelling stedelijk woonplatform - huurders en eigenaars IND 3 OD 1.04 - het stedelijk woonplatform beïnvloedt het stedelijk woonbeleid IND 4 OD 1.04 - het stedelijk woonplatform ondersteunt de alternatieve woonvormen IND 6 OD 1.04 - acties op Vlaams en Federaal niveau IND 5 OD 1.04 - jaarlijkse actie van het stedelijk woonplatform
SA 1: Bewonersondersteuning Silvertop Kiel Draagt bij aan: OD 1.1. OD 1.2. OD 1.3. OD 1.4.
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
beëindigd
Van 1/01/2009 tot 1/07/2010
Veerle Beernaert 0,8 VTE 0,10 decretaal 0.70 niet decretaal
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
in uitvoering
Van 1/01/2009 tot 31/12/2015
Bénédict Mayuku 0,8 VTE niet decretaal
SA 2: Bewonersondersteuning Linkeroever Draagt bij aan: OD 1.1. OD 1.2. OD 1.3. OD 1.4.
Verschuiving in 2011: Herman De Greve VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
15
0,5 VTE niet decretaal Veerle Beernaert 0.4 VTE 0.10 decretaal 0.30 niet decretaal SA 3: Ondersteuning platform Antwerpse Sociale huurders (PASH) Draagt bij aan: OD 1.1. OD 1.2. OD 1.3.
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
in uitvoering
Van 1/01/2009 tot 31/12/2015
Erik Van Leuven 0,25 VTE niet decretaal Herman De Greve 0.75 niet decretaal Verschuivingen in 2011: Herman De Greve 0.5 VTE niet decretaal Veerle Beernaert 0.4 VTE niet decretaal Erik Van Leuven 0.4 VTE decretaal
SA 4: Energie Draagt bij aan: OD 1.1. OD 1.2. OD 1.4.
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
in uitvoering
Van 1/01/2009 tot 31/12/2015
Ellen Baert 0.40 VTE decretaal El Hassan Radi 0.25 decretaal Lief Vogels 0.25 decretaal Verschuivingen in 2011: Ellen Baert 0.40 VTE decretaal Lief Vogels 0.25 decretaal
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
16
SA 5: Private huurmarkt - Platform Antwerpse actie wonen Draagt bij aan: OD 1.1. OD 1.2. OD 1.4.
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
in uitvoering
Van 1/01/2009 tot 31/12/2015
Ellen Baert 0.40 VTE decretaal El Hassan Radi 0.25 decretaal Lief Vogels 0.25 decretaal Verschuivingen in 2011: Ellen Baert 0.40 VTE decretaal Erik Van Leuven 0.2 VTE niet decretaal
SA 15: Ondersteuning lokale sociale huurdergroepen Draagt bij aan: OD 1.1. OD 1.2. OD 1.3. OD 1.4.
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
in uitvoering
01/07/2010 tot 31/12/2012
Veerle Beernaert 0,8 VTE 0,10 decretaal 0.70 niet decretaal Herman De Greve 0.25 VTE niet decretaal El Hassan Radi 0.50 VTE decretaal Bénédict Mayuku 0.20 VTE niet decretaal Verschuivingen in 2011: Erik Van Leuven 0.4 VTE 0.30 VTE niet decretaal 0.10 VTE decretaal
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
17
El Hassan Radi 0.25 VTE decretaal SA 21: Arm in Arm / Wonen Draagt bij aan: OD 1.1. OD 1.2. OD 1.3. OD 1.4.
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
in uitvoering
Van 1/01/2010 tot 31/12/2015
El Hassan Radi 0.75 VTE decretaal Lief Vogels 0.25 VTE decretaal
SA: Samenwerkingsverband Wonen binnen de sector Samenlevingsopbouw Eerste lijnswerkgroep praktijkontwikkeling m.b.t. bewonersparticipatie in de sociale huisvesting Eerste lijnswerkgroep energie en woonkwaliteit op de private woningmarkt Verkenningstraject m.b.t. de rol en opdracht van de sector Samenlevingsopbouw in de private woningmarkt Beleidsgroep Wonen Draagt bij aan:
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
in uitvoering
Van 1/01/2010 tot 31/12/2015
Ludo Horemans 0.20 VTE niet decretaal Ellen Baert Veerle Beernaert
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
18
2.1.4 Programma Recht op Arbeid
SD 2: Antwerpse werklozen hebben toegang tot opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven en tot duurzaam werk, zodat hun recht op arbeid gegarandeerd is.
OD 2.1.: Tegen eind 2015 hebben minstens 50 mensen uit moeilijk bereikbare doelgroepen meegewerkt aan gezamenlijke beleidsvoorstellen om drempels en uitsluitingsmechanismen weg te werken tussen werklozen, opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven en de arbeidsmarkt. OD 2.2.: Tegen eind 2015 zijn er minstens 10 gesprekken doorgegaan tussen doelgroep en oplossingsactoren op het gepaste beleidsniveau in functie van het wegwerken van drempels en uitsluitingsmechanismen tussen werklozen, opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven en de arbeidsmarkt. OD 2.3.: Tegen eind 2015 is minstens 1 beleidsvoorstel van de doelgroep concreet uitgeprobeerd in samenwerking met doelgroep en minstens 1 andere partner.
Beoogde effecten Maatschappelijk achtergestelde werklozen zijn zodanig georganiseerd dat ze zelf opkomen voor hun recht op arbeid; Er zijn structurele maatregelen genomen die de toegang tot de arbeidsmarkt verhogen voor de doelgroep waar wij mee werken; De toegang tot Antwerpse opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven is verhoogd voor de doelgroep waar wij mee werken.
Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 2.1: Aantal mensen uit moeilijk bereikbare doelgroepen die meegewerkt hebben aan gezamenlijke beleidsvoorstellen om drempels en uitsluitingsmechanismen weg te werken tussen werklozen, opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven en de arbeidsmarkt. Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 2.2: Aantal gesprekken tussen doelgroep en oplossingsactoren in functie van het wegwerken van drempels en uitsluitingsmechanismen tussen werklozen, opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven en de arbeidsmarkt.
Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 2.3. : Aantal beleidsvoorstellen van de doelgroep die concreet uitgeprobeerd zijn in samenwerking met doelgroep en minstens 1 andere partner.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
19
SA 17: Belangengroepen Recht op arbeid Draagt bij aan: OD 2.1. OD 2.2. OD 2.3.
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
in uitvoering
Van 01/01/2010 tot 31/12/2015
Vivianne Gerits 0.30 VTE decretaal Kalonji Billy 1 VTE decretaal Janssens Joke 0.80 VTE decretaal Mohamed Elmajjoudi 1 VTE decretaal
2.1.5 Programma Recht op Inkomen
SD 3:
Beoogde effecten / effectindicatoren
Het Antwerpse activeringsbeleid ten aanzien van uitkeringsgerechtigden is bijgestuurd in de richting van stimuli tot actieve integratie en is losgekoppeld van het recht op inkomen.
-
- Uitkeringsgerechtigden hebben zicht op hun eigen vaardigheden en de manier waarop ze die kunnen inzetten om in de samenleving; - Uitkeringsgerechtigden hebben zicht op de drempels die hen verhinderen om hun competenties te benutten; - Uitkeringsgerechtigden werken vanuit deze inzichten mee een alternatief voor een activeringsbeleid uit en beargumenteren dit; - SAS presenteert het Antwerpse OCMW alternatieven voor het huidige sociale activeringsbeleid ten aanzien van hun uitkeringsgerechtigden; - In een latere fase beschouwen andere organisaties die een vervangingsinkomen uitbetalen deze alternatieven als volwaardige vormen van sociale activering; - De bevoegde oplossingsinstanties treffen maatregelen die de uitsluitingsmechanismen wegwerken die uitkeringsgerechtigden weghouden van vrijwilligerswerk en Nederlandse les.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
20
OD 3.1.: Tegen eind 2011 hebben minstens 20 sociale klanten van het OCMW meegewerkt aan een sociaal activeringsbeleid op maat van maatschappelijk kwetsbare groepen.
Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 3.1: Aantal sociale klanten van het OCMW die minstens 5 keer naar een groepssamenkomst rond het sociaal activeringsbeleid gekomen zijn.
OD 3.2.:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen juni 2012 hebben er minstens 6 gesprekken plaatsgevonden tussen sociale klanten en het OCMW in functie van het uitwerken van een sociaal activeringsbeleid op maat van maatschappelijk achtergestelde groepen.
IND 1 OD 3.2: Aantal gesprekken tussen sociale klanten en het OCMW waarop de gezamenlijke beleidsvoorstellen van de sociale klanten besproken worden.
OD 3.3.:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen juni 2012 is minstens 1 voorstel van de sociale klanten OCMW concreet uitgeprobeerd in samenwerking met sociale klanten OCMW en minstens 1 andere partner
IND 1 OD 3.3: Aantal voorstellen van sociale klanten OCMW die concreet uitgeprobeerd zijn in samenwerking met sociale klanten en minstens 1 andere partner.
OD 3.4.:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen juni 2012 creëert een breed solidariteitsnetwerk een maatschappelijk draagvlak voor een alternatief voor een sociale activeringsbeleid op maat van maatschappelijk kwetsbare groepen.
IND 1 OD 3.4: De aanwezigheid van een maatschappelijk draagvlak voor een alternatief voor een sociaal activeringsbeleid op maat van maatschappelijk kwetsbare groepen.
SA 6: Aangen@me Kennismaking Draagt bij aan: OD 3.1. OD 3.3.
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
beëindigd
Van 01/01/2009 tot 31/12/2010
Chris Haesendonckx 0.8 VTE decretaal
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
in uitvoering
Van 01/01/2010 tot 31/12/2012
Karen Maes 0.5 VTE decretaal
SA 18: Recht op maatschappelijke integratie – spoor projectgroep Draagt bij aan: OD 3.1. OD 3.2. OD 3.3. OD 3.4.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
21
Steven De Geynst 1 VTE decretaal
SA 19: Op weg naar de Nederlandse les Draagt bij aan: OD 3.1. OD 3.2. OD 3.3. OD 3.4.
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
in uitvoering
Van 01/01/2009 tot 31/12/2012
Rein Domus 0.8 VTE decretaal Ann Graulus 0.5 VTE decretaal Mayram Barriche 0.5 VTE decretaal
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
in voorbereiding
Van 01/03/2011 tot 31/08/2011
Chris Haesendonckx 0.8 VTE decretaal
Projectvoorbereiding Sociale activering - vrijwilligerswerk (Samen Apart) Draagt bij aan: OD 3.1. OD 3.2. OD 3.3. OD 3.4.
SA: Samenwerkingsverband Maatschappelijke Dienstverlening binnen de sector Samenlevingsopbouw. Eerste lijnswerkgroep praktijkafstemming en -vernieuwing Beleidsgroep Maatschappelijke dienstverlening Draagt bij aan: OD 3.1. OD 3.2. OD 3.3. OD 3.4.
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
in uitvoering
Van 01/01/2009 tot 31/12/2015
Ludo Horemans 0.20 VTE niet decretaal Chris Haesendonckx
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
22
2.1.6 Programma Solidair Samenleven
SD 4: In de stedelijke gebieden waar segregatie, polarisering en maatschappelijke achterstelling elkaar versterken, is er solidariteit tussen bewoners over de spanningsvelden van inkomen, etnische origine, generaties, opleiding, moslim en niet-moslim heen.
OD 4.1.: Tegen 2015 geeft een relevante steekproef van alle deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers van de activiteiten aan dat ze mensen hebben leren kennen over minstens één van de 5 spanningsvelden heen.
Beoogde effecten / effectindicatoren - Er is meer solidariteit tussen bewoners van de geselecteerde wijken. Bewoners komen samen op voor een gezamenlijk belang en strijden niet enkel voor hun eigen belang; - De overheid acht niet één groep verantwoordelijk voor spanningen in het samenleven; - Het beleid betrekt alle groepen bij het zoeken naar oplossingen voor samenlevingsproblemen.
Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 4.1: Uit een bevraging bij deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers van de activiteiten, blijkt dat de meerderheid van de steekproef vindt, dat ze mensen hebben leren kennen over één van de 5 spanningsvelden heen.
OD 4.2.: Tegen 2015 geeft een relevante steekproef van alle deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers aan de activiteiten aan dat ze buiten de activiteiten informeel beter kunnen omgaan met mensen over minstens één van de 5 spanningsvelden heen.
OD 4.3.: Tegen 2015 geeft een relevante steekproef van alle deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers van de activiteiten aan dat ze beter kunnen omgaan met samenlevingsconflicten over minstenséén van de 5 spanningsvelden heen.
Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 4.2: Uit een bevraging bij deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers van de activiteiten blijkt dat de meerderheid van de meerderheid van de steekproef vindt dat ze buiten de activiteiten „beter‟ informeel kunnen omgaan met mensen over één van de 5 spanningsvelden heen. Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 4.3: Uit een bevraging bij deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers van de activiteiten blijkt dat de meerderheid van de steekproef zelf aangeeft dat ze beter kunnen omgaan met samenlevingsconflicten over één van de 5 spanningsvelden heen.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
23
OD 4.4.: Vanaf 2011 is er jaarlijks een instroom van 10% nieuwe mensen die minstens 3 keer deelnemen aan activiteiten en die hen in contact brengt met mensen over minstens één spanningsveld.
Prestatie- en procesindicatoren -
OD 4.5.: Tegen 2015 bestaat minstens 60% van de deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers van alle activiteiten die ondersteund worden binnen 1 team uit mensen die in achterstelling leven. OD 4.6: Vanaf 2010 worden 30% van de verschillende activiteiten georganiseerd met samenwerkingspartners.
-
IND 1 OD 4.4: Aantal nieuwe mensen die jaarlijks minstens 3 keer deelnemen aan activiteiten en zo in contact kwamen met mensen over minstens één spanningsveld. Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 4.5: Aantal deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers die in achterstelling leven. Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 4.6: Aantal activiteiten die georganiseerd worden met samenwerkingspartners.
OD 4.7.: Tegen 2015 heeft elk wijkteam een advies/checklist rond ontmoetingsmogelijkheden voor maatschappelijk kwetsbare groepen (over de 5 spanningsvelden) besproken met minstens 4 lokale organisaties/diensten die relevant zijn rond ontmoeting.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 4.8.: Tegen 2015 zijn er 20% meer maatschappelijk achtergestelde bewoners die samen met anderen een actie of activiteit uitwerken.
Prestatie- en procesindicatoren -
OD 4.9.: Tegen 2015 heeft Samenlevingsopbouw Antwerpen stad op 3 momenten een publiek evenement getrokken op Antwerps en/of Vlaams niveau met betrekking tot het thema solidair samenleven. OD 4.10.: Vanaf 2010 neemt Samenlevingsopbouw Antwerpen stad jaarlijks minstens 1 standpunt in over een actueel samenlevingsprobleem dat relevant is voor de doelgroepen van Samenlevingsopbouw Antwerpen stad.
IND 1 OD 4.7: Aantal lokale organisaties/diensten waarmee een advies/ checklist rond ontmoetingsmogelijkheden mee besproken is. Minimum 4 adviezen/checklisten rond ontmoetingsmogelijkheden voor maatschappelijk kwetsbare groepen (over de 5 spanningsvelden heen).
IND 1 OD 4.8: Aantal maatschappelijk achtergestelde bewoners die samen met anderen een actie of een activiteit uitwerken. Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 4.9: Aantal keer dat SAS een publiek evenement getrokken heeft op Antwerps en/of Vlaams niveau met betrekking tot het thema solidair samenleven. Prestatie- en procesindicatoren IND 1 OD 4.10: Standpunten van SAS over samenlevingsproblemen die werden gesignaleerd door de doelgroep, de media of het beleid.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
24
WIJKTEAM ANTWERPEN NOORD
SA 7: Buurtschatten Draagt bij aan:
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
OD 4.1. OD 4.2. OD 4.3. OD 4.4. OD 4.5. OD 4.6. OD 4.7. OD 4.8. OD 4.9. OD 4.10.
in uitvoering
Van 01/01/2009 tot 31/12/2015
Walter Busschots 0.25 VTE decretaal Patrick Vinck 1VTE niet decretaal Mia Crollet 0.5VTE niet decretaal Ellen Van Doren 0.8VTE niet decretaal Katleen Nuyts 0.8VTE decretaal Wilfried Defillet 1VTE niet decretaal Hüseyin Oral 0.8 VTE niet decretaal Niels Dupon 1 VTE niet decretaal (gedurende 2 maanden-
WIJKTEAM OUD – BORGERHOUT
SA 8: OMNIA Draagt bij aan: OD 4.1. OD 4.2. OD 4.3. OD 4.4.
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
in uitvoering
Van 01/01/2009 tot 31/12/2015
Geert Janssen
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
25
OD 4.5. OD 4.6. OD 4.7. OD 4.8. OD 4.9. OD 4.10.
0.5 VTE decretaal Driss Bidane 0,80 VTE decretaal Rachida Ahali 0,35 VTE decretaal Fatima Choukri 0,35 VTE niet decretaal Mattia De Pauw 0,20 VTE decretaal
SA 9: Koopkracht Draagt bij aan:
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
OD 4.1. OD 4.2. OD 4.3. OD 4.4. OD 4.5. OD 4.6. OD 4.7. OD 4.8. OD 4.9. OD 4.10.
in uitvoering
Van 01/01/2009 tot 31/12/2015
Leen Van den Bulck 0,80 VTE 0,50 VTE decretaal 0,30 VTE niet decretaal (nam gedurende 6maanden loopbaanonerbreking) Driss Bidane 0,20 VTE decretaal Rachida Ahali 0,15 VTE decretaal Fatima Choukri 0,15 VTE niet decretaal Mattia De Pauw 0,60 VTE niet decretaal (6 maanden) 0 ,80 VTE niet decretaal (6 maanden) Griet Van Baarle 0,25 VTE decretaal Jeroen Wils 0,8 VTE (6 maanden) 0,50 VTE decretaal 0,30 VTE niet decretaal
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
26
SA 16: Allochtone vrouwen in armoede Draagt bij aan:
Status:
Periode:
OD 4.1. OD 4.2. OD 4.3. OD 4.4. OD 4.5. OD 4.6. OD 4.7. OD 4.8. OD 4.9. OD 4.10. .
in uitvoering
Van 01/01/2009 tot 31/12/2011
Personeelsinzet: Karima Bouchlaghem 0.50 VTE niet decretaal Zhor Boulaich Kasmi 0.50 VTE niet decretaal (5 maanden) 0.80 VTE niet decretaal (3 maanden)
WIJKTEAM DEURNE
SA 10: Wijk onder st®oom Draagt bij aan:
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
OD 4.1. OD 4.2. OD 4.3. OD 4.4. OD 4.5. OD 4.6. OD 4.7. OD 4.8. OD 4.9. OD 4.10.
in uitvoering
Van 01/01/2009 tot 31/12/2015
Joke Verlaet, 0,80 VTE decretaal Wout Plasmans 1 VTE decretaal Hafida Dalaa 0,50 VTE decretaal Lut Schrevens 0.50 VTE decretaal
SA 11: ‟t Pleintje Draagt bij aan:
Status:
Periode: VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
Personeelsinzet:
27
OD 4.1. OD 4.2. OD 4.3. OD 4.4. OD 4.5. OD 4.6. OD 4.7. OD 4.8. OD 4.9. OD 4.10.
in uitvoering
Van 01/01/2009 tot 31/12/2015
Marleen Kauwenberghs 0,25 VTE decretaal Jesse Lemmens 1 VTE niet decretaal Ria vervoort (De8) 50%
WIJKTEAM KIEL
SA 12: Ontmoeting en actief burgerschap op het Kiel Draagt bij aan:
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
OD 4.1. OD 4.2. OD 4.3. OD 4.4. OD 4.5. OD 4.6. OD 4.7. OD 4.8. OD 4.9. OD 4.10.
in uitvoering
Van 01/01/2009 tot 31/12/2015
Bruno Verheyden 1 VTE niet decretaal Gina De Mey 0,80 niet decretaal Bart Vandormael 0.30 VTE decretaal
SA 13: Versterken van de Marokkaanse gemeenschap Draagt bij aan:
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
OD 4.1. OD 4.2. OD 4.3. OD 4.4. OD 4.5. OD 4.6. OD 4.7. OD 4.8. OD 4.9. OD 4.10.
in uitvoering
Van 01/01/2009 tot 31/12/2015
Koen Mees 0,80 VTE niet decretaal Jamal Belmahi
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
28
1 VTE niet decretaal Bart Vandormael 0,20 decretaal
SA 22: Respect op de Lijn Draagt bij aan:
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
OD 4.1. OD 4.2. OD 4.3. OD 4.4. OD 4.5. OD 4.6. OD 4.7. OD 4.8. OD 4.9. OD 4.10.
in uitvoering
Van 01/01/2009 tot 31/12/2011
Annick De Rop 1 VTE niet decretaal
TEAM SAMENLEVEN
SA 14: Samen op Straat Draagt bij aan:
Status:
Periode:
Personeelsinzet:
OD 4.1. OD 4.2. OD 4.3. OD 4.4. OD 4.5. OD 4.6. OD 4.7. OD 4.8. OD 4.9. OD 4.10.
in uitvoering
Van 01/01/2009 tot 31/12/2015
Btisam Akarkach 0,50 VTE niet decretaal Abdelilah El Youssfi 1 VTE niet decretaal Musty Naït Birrou 1 VTE niet decretaal Noure Edine Sekkaki 0,50 VTE niet decretaal Said El Far X VTE 1 VTE niet decretaal
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
29
2.2
Niveau strategische actie
2.2.1 Transversale acties
Strategische actie: Transversaal armoede blijft
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Tegen 2015 is er in 75% van de strategische acties aandacht voor armoede en de gevolgen daarvan voor maatschappelijk achtergestelde groepen waarmee we werken. 2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: Ja X Nee De ervaring m.b.t. armoede van alle strategische actie van de programma‟s wonen, inkomen, arbeid en samenleven worden hiervoor benut. 3.
Evaluatie en planning
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
30
Armoede blijft in woorden Evaluatie 2010: De aandacht voor armoede is vooral expliciet aan bod gekomen in de grondrechtenteams (inkomen, arbeid en wonen) en in het wijkteam Borgerhout. Het team Arbeid heeft gekozen om intens te werken met mensen van Marokkaanse en Zwart-Afrikaanse origine. Om eerst voldoende met deze twee doelgroepen te kunnen werken, werd de werking met de Turkse groep en met Vlaamse generatie-armen verplaatst naar het tweede deel van de MJP-periode. Voor heel de organisatie werd een visietekst rond armoede en armoedebestrijding ontwikkeld. Op de personeelstweedaagse werd met de voltallige personeelsgroep gewerkt aan de toepassing van deze visie in de dagelijkse praktijk van de strategische acties. In het kader van Stoparmoede.nu werd deelgenomen aan de maandelijkse stadhuisacties. Voor twee acties (wonen en armoede bij allochtonen) was SAS de trekker van de actie. Planning 2011 De aandacht voor armoede wordt verder aan bod gebracht in alle teams. Hiervoor wordt er naar gestreefd om de verbinding te maken tussen het armoedeproces en het diversiteitsproces in de organisatie. Aan de nieuwe formule van acties van Stoparmoede.nu wordt verder samengewerkt. SAS zal trekker zijn in 2 van de 3 geplande acties namelijk wonen en maatschappelijke dienstverlening.
.
Strategische actie: Transversaal armoede heeft een kleur
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Tegen 2015 is er in de strategische acties in wijken waar veel allochtonen wonen of rond thema’s die ook allochtonen aanbelangen, aandacht voor allochtonen in armoede. 2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: Ja X Nee De ervaringen m.b.t. armoede heeft een kleur van alle strategische actie van de programma‟s wonen, inkomen, arbeid en samenleven worden hiervoor benut. 3.
Evaluatie en planning
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
31
Armoede heeft een kleur in woorden Evaluatie 2010: Deze strategische actie verliep onder de noemer “Arm in Arm” en komt vooral in de grondrechtenteams aan bod en in het wijkteam Borgerhout. In het team Arbeid gebeurt dit met doelgroepen van Marokkaanse en Zwart-Afrikaanse origine die in armoede leven. In het team Inkomen is een projectgroep gestart met mensen in armoede van verschillende nationaliteiten (ook Vlamingen). En er wordt ook uitdrukkelijk gewerkt rond het aspect “verwerven van de Nederlandse taal” met allochtonen die in armoede leven. Dit gebeurt tegen de achtergrond van de dreiging tot schorsing van leefloon door het OCMW omwille van onvoldoende kennis van het Nederlands. In het team Wonen is er bijzondere aandacht en werking met sociale huurders in armoede van allochtone origine en huurders in armoede op de private huurmarkt. In Borgerhout wordt gewerkt met een groep traditionele Marokkaanse vrouwen die in armoede leven. Planning 2011 In de verschillende teams die hierboven vermeld worden, wordt de werking met allochtonen in armoede verder gezet. Er wordt een begin gemaakt om met de verschillende deelgroepen van Arm in Arm te werken naar het oprichten van een “Vereniging waar (allochtone) armen het woord nemen” in het perspectief om deze erkend te krijgen door de Vlaamse Gemeenschap in het kader van het decreet armoedebestrijding. Dit zal gebeuren i.s.m. APGA (Antwerps Platform Generatie-Armen) en het Vlaams Netwerk van Verenigingen waar armen het woord nemen.
Strategische actie: Lokaal sociaal beleid als hefboom
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Tegen 2015 werken we mee aan de werkgroepen van het Lokaal Sociaal Beleid (LSB) die thema‟s behandelen die in ons meerjarenplan voorkomen. 2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: Ja X Nee De ervaringen m.b.t. LSB van alle strategische acties van de programma‟s wonen, inkomen, arbeid en samenleven worden hiervoor benut. 3.
Evaluatie en planning
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
32
Lokaal sociaal beleid als hefboom in woorden Evaluatie 2010: In quasi alle teams wordt ervaren dat doelgroepen grote problemen hebben op het vlak van de dienstverlening. Voor vele hulpvragen vanuit de verschillende doelgroepen vinden opbouwwerkers geen dienst die er zich mee bezig houdt. In principe zou het netwerk van Sociale Info Punten (SIP) hierop een antwoord moeten bieden. In de praktijk merken we dat dit niet het geval is. Dergelijke hulpvragen waarvoor men geen doorverwijzing vindt, werden geïnventariseerd. In enkele wijken zoals in Borgerhout en Deurne werd de werking van SIP een tijd lang systematisch opgevolgd en de knelpunten werden in kaart gebracht. Op stedelijk vlak werd de samenwerking in de verschillende thematische werkgroepen geëvalueerd. Op twee thema‟s na werd vastgesteld dat de regisseurs (stad) de werkgroepen niet meer samenriepen. Als gevolg van de bespreking hiervan in de overkoepelende werkgroep Samenwerking en Overleg werden door de stad gesprekken met de regisseurs opgezet en werd overeengekomen dat zij één voor één hun werking en verwachtingen komen presenteren in de werkgroep Samenwerking en Overleg. Tevens werd in de Werkgroep Samenwerking en Overleg (WG S&O) het probleem aangekaart van de grote groepen nieuwkomers die in precaire omstandigheden leven maar geen recht hebben op sociale bijstand. Vanuit de private partners in de WG S&O (het Antwerpse sociale middenveld) werd het initiatief genomen om op zoek te gaan naar nieuwe vormen van ondersteuning in de sociale zekerheid en sociale bijstand. Planning 2011: De ontoereikende SIP-werking zal één van de thema‟s zijn die behandeld worden in de Samenwerking tussen de 4 Antwerpse sectoren (Algemeen Welzijnswerk, Samenlevingsopbouw Antwerpen stad, APGA en De8 – zie ook volgende onderdeel hieronder). In de WG S&O worden de voorstellingen van de verschillende regisseurs (thema‟s) verder afgewerkt. Nadien wordt besproken op welke manier de samenwerking tussen Stad/OCMW en private partners optimaler gestalte kan krijgen in het kader van het LSB. De resultaten van de private partners i.v.m. nieuwe initiatieven in de sociale zekerheid en sociale bijstand, worden besproken met de schepen van sociale zaken en OCMW-voorzitter. Van daaruit zullen verder stappen afgesproken worden.
Strategische actie: Samenwerking tussen Algemeen welzijnswerk, Samenlevingsopbouw Antwerpen stad, APGA en De8.
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: CAW De Mare, CAW De Terp, CAW Metropool, Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad, APGA en De8 kiezen voor samenwerking om een meerwaarde te creëren in de stad Antwerpen. Deze meerwaarde wordt gerealiseerd op twee vlakken: 1. Het vernieuwen van onze manier van werken: we versterken elkaar in het zoeken naar nieuwe manieren om onze doelstellingen op een betere manier te bereiken en op die manier ook in te spelen op nieuwe welzijnsnoden die zich aandienen. We vernieuwen en verrijken op deze manier onze praktijk. 2. Het bundelen van onze krachten om het Antwerpse beleid te beïnvloeden: we werken structureel samen om vastgestelde tekorten en behoeften met kracht aan te kaarten en op te volgen.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
33
In deze beleidsperiode richten we onze samenwerking op drie thema's: 1. Bereikbare hulp- en dienstverlening 2. Het recht op wonen 3. Aanpak van armoede bij allochtonen: een nieuw kader voor sociaal werk in tijden van globalisering
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: Ja X Nee De ervaringen m.b.t. het samenwerkingsverband van alle strategische actie van de programma‟s wonen, inkomen, arbeid en samenleven worden hiervoor benut. 3.
Evaluatie en planning
Samenwerking tussen Algemeen Welzijnswerk, Samenlevingsopbouw Antwerpen stad, APGA en De8 Evaluatie 2010: De vier Antwerpse sectoren werken reeds vele jaren samen, daarom niet steeds alle vier aan dezelfde acties maar vaak met twee of drie. Zij hebben in 2010 verscheidene malen samen gezeten om een gezamenlijke doelstelling op te stellen waaraan zij met vier samenwerken. Planning 2011: Rond elke thema vormen zich groepjes van 1ste-lijnswerkers uit de vier sectoren. Zij maken een concrete programmatie op om de vooropgestelde doelstelling uit te werken. Voor wonen zullen hiervoor ook meer private partners betrokken worden via het Antwerps Woonplatform dat reeds opgericht werd in 2009 als gevolg van één van de maandelijkse acties aan het stadhuis in het kader van Stoparmoede.nu. In het thema “hulp- en dienstverlening” worden de problemen met het SIP-netwerk behandeld. Voor het thema “armoede bij allochtonen” worden de werkzaamheden i.v.m. nieuwe vormen voor sociale zekerheid en sociale bijstand mee uitgewerkt in het kader van de WG S&O van het LSB.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
34
Strategische actie: 14-10-2012: Ieders Stem Telt!
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Zondag 14 oktober 2012 wordt een hoogdag voor onze democratie. Op die dag worden namelijk duizenden raadsleden verkozen die samen gedurende zes jaar onze gemeenten en provincies zullen besturen. De betrokkenheid van mensen bij de lokale verkiezingen scheert hoge toppen. De verbondenheid van mensen met hun buurt, wijk en gemeente is immers groot. De impact van lokale besturen op het dagelijkse leven van mensen eveneens. Beslissingen van lokale besturen zijn bovendien vaak zichtbaar en tastbaar. Dat geldt ook voor de lokale bestuurders zelf: haast iedereen kent wel één of meerdere kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen in meer of mindere mate. Ook voor maatschappelijk kwetsbare groepen staat er die zondag 14 oktober 2012 heel wat op het spel. Net als de hogere overheden hebben ook lokale besturen tal van hefbomen ter beschikking die een ingrijpende verbetering kunnen teweegbrengen in het leven van mensen en gezinnen die kampen met één of meerdere vormen van maatschappelijke achterstelling. Zo hebben lokale besturen een sterke impact op de fysieke en sociale leefbaarheid van buurten en wijken. En kunnen lokale besturen een belangrijke bijdrage leveren aan de realisatie van het grondwettelijk verankerde recht op een menswaardig leven (en de sociale grondrechten die daar de hoekstenen van vormen).1 De instituten van de sector Samenlevingsopbouw grijpen de gemeenteraadsverkiezingen aan om sociale thema‟s en de noden van maatschappelijk kwetsbare groepen op de politieke agenda te plaatsen. De sector Samenlevingsopbouw kiest ervoor om er deze keer een overkoepelend verhaal van te maken. Het resultaat hiervan is het project ‟14 oktober 2012: Ieders stem telt!‟: een project met een gezamenlijke format waarbij de inhoud lokaal en regionaal – met inbreng van maatschappelijk kwetsbare groepen– ingevuld wordt. Het project „Ieders stem telt‟ loopt transversaal door de werking van het instituut en krijgt een plaats binnen de bestaande programma‟s en strategische acties. Daarnaast zal er op stafniveau voldoende tijd moeten vrijgemaakt worden om het project in zijn geheel te realiseren. We zetten een traject op met heel de sector in de periode 2011-2012. Dit traject wordt opgehangen aan 3 kapstokken: regionale prioriteitennota‟s; politieke debatten; een sociale stemtest; We ontwikkelen, i.s.m. politicoloog Dave Sinardet (UA – VUB) een sociale stemtest waarvan de stellingen gebaseerd zijn op de thema‟s die we terugvinden in de prioriteitennota‟s van de sector Samenlevingsopbouw. Het project wordt uitgevoerd op twee niveaus: lokaal – regionaal: prioriteitennota‟s en politieke debatten; 1
Zie artikel 23 van de Belgische Grondwet waarin ter realisatie van het recht op een menswaardig leven o.m. het recht op arbeid, het recht op sociale zekerheid, het recht op een behoorlijke huisvesting en het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing zijn verankerd. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
35
-
gewestelijk (Vlaanderen en Brussel): sociale stemtest.
Doelstellingen: De stem van maatschappelijk kwetsbare groepen (onze doelgroepen) is gehoord in de lokale stembusslag; De prioriteiten die maatschappelijk kwetsbare groepen zien voor de volgende legislatuur staan op de politieke agenda; De solidariteit tussen sterkere en minder sterke groepen in de samenleving is bevorderd.
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: Ja X Nee De ervaringen m.b.t. het samenwerkingsverband van alle strategische actie van de programma‟s wonen, inkomen, arbeid en samenleven worden hiervoor benut. 3.
Evaluatie en planning
14-10-2012: Ieders Stem Telt! In woorden Om deze doelstellingen te realiseren ontwikkelen we binnen Samenlevingsopbouw Antwerpen stad de volgende activiteiten: 2011: opmaak van een regionale prioriteitennota; bespreking van de nota‟s met maatschappelijk kwetsbare groepen uit alle strategische acties. 2012: lokaal en regionaal lobbywerk op basis van de prioriteitennota; politieke debatten; actief werken met en promoten van de sociale stemtest. Voor deze activiteiten zoeken we maximale samenwerking met welzijns- en sociaal-culturele organisaties: CAW Metropool, CAW de Terp, CAW de Mare, Uit De Marge, Kras, APGA, De8, Antwerpen aan ‟t woord, Werkvorm, Minderhedenforum, KIFKIF, ACW, ABVV, Free Clinic, JES, Levanto, Huurdersbond, FMV, VOEM, PAJ en PAG.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
36
2.2.2 Programma Recht op Wonen
Strategische actie Bewonersondersteuning Silvertop Kiel
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: De afgelopen jaren kregen de drie Silvertop-torens – sociale appartementsblokken op 't Kiel – een grondige opknapbeurt. In 2006 was de eerste toren opnieuw bewoonbaar, eind 2008 vulde de tweede toren zich met nieuwe bewoners. SHM De Goede Woning wees experimenteel en met instemming van de bevoegde minister voor huisvesting selectief toe in toren 1. Elk gezin werd gescreend en stelde 20% werkenden, 20 % senioren en 20 % mensen met een minimuminkomen van 15.000 euro voorop. De overige 40% werd toegewezen via de chronologische wachtlijst. In toren 2 gebeurt de toewijzing uitsluitend chronologisch met kandidaat-huurders die op de wachtlijsten stonden. Zowat alle huurders komen elders vandaan en hebben geen verleden in de Silvertop. Ook wonen hier beduidend meer allochtonen. De populatie in toren 2 is zeer verschillend met deze van toren 1. Sinds 2007 is er een bewonersgoep actief in de gemeenschapsruimte. Deze bestaat uit autochtone Belgen en is een gesloten groep. Ze spelen in op een nood die er is: activiteiten en wekelijkse ontmoetingsmomenten organiseren voor huurders die hier behoefte aan hebben. De bewonersgroep Silvertop mist “openheid” naar alle huurders toe. Ze claimen de gemeenschapsruimte. Samenlevingsopbouw stimuleert bewoners om gebruik te maken van de gemeenschapsruimte door activiteiten op te zetten. Sociale huurders worden met elkaar in contact gebracht. Er wordt gewerkt aan competentieversterking om samen de leefbaarheidsproblemen in het complex aan te pakken. Hiervoor wordt nauw samengewerkt met Woonhaven. Meerdere vrijwilligerskernen kunnen naast elkaar bestaan, onder een overkoepelend en representatief gebruikersoverleg. Voor de organisatie van grote activiteiten werken ze samen. Er wordt ook gewerkt aan een bewonersbelangengroep die opkomt voor de belangen van alle sociale huurders in de Silvertop. Die groep dient de communicatie met Woonhaven en de sociale dienst te sturen. Er wordt gewerkt aan toeleiding naar de gemeenschapsruimte, de bewonerswerking en -groep en op hoger niveau naar PASH (en VIVAS).
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
37
Werkdoel 1: Silvertop - bewonersactiviteiten Agogisch Tegen 30 juni 2010 zijn minstens 15 vrijwilligers actief die in totaal minstens acht verschillende activiteiten organiseren voor de mensen uit de blokken.
-
Indicatoren: IND 1 WD 1 - acht bewonersactiviteiten door 15 vrijwilligers
Werkdoel 2: Silvertop - diversiteit vrijwilligersactiviteiten Agogisch Tegen eind juni 2010 worden minimaal twee activiteiten per jaar in de gemeenschapsruimte mee georganiseerd door drie allochtone vrijwilligers.
Indicatoren: IND 1 WD 2 - twee activiteiten met drie allochtone vrijwilligers
Werkdoel 3: Silvertop - beheer gemeenschapsruimte Agogisch Er bestaat een kader voor het bestendig gebruik van de gemeenschapsruimte in de Silvertop. Het huishoudelijk reglement is gekend door de bewoners en wordt besproken en eventueel aangepast op het vrijwilligersoverleg en op de bewonersvergaderingen. Manus en Woonhaven zijn op de hoogte van dit reglement. In de gemeenschapsruimte is een gebruikersboek voorhanden dat door de vrijwilligers ingevuld wordt voor het organiseren van activiteiten en vergaderingen in de gemeenschapsruimte.
Indicatoren: IND 1 WD 3 - huishoudelijk reglement besproken IND 2 WD 3 - het gebruikersboek is ingevuld
Werkdoel 4: Silvertop - bewonersbelangen Politiek Tegen 30 juni 2010 ondersteunt SAS een groep bewoners die tweemaandelijks samenkomt op een bewonersvergadering die de belangen van alle bewoners verdedigt, activiteiten bespreekt en voorbereidt en leefbaarheidproblemen bespreekt en aanpakt. Ook ondersteunt SAS het vrijwilligersoverleg dat minstens één keer per maand samenkomt. De wekelijkse permanentie is tevens 'de antenne' waar problemen allerlei en bewonersbelangen aan bod komen.
Indicatoren: IND 1 WD 4 - minstens drie bewonersvergaderingen IND 2 WD 4 - minstens zes bijeenkomsten vrijwilligersoverleg IND 3 WD 4 - permanentie wekelijks
Werkdoel 5: Silvertop - klachten en knelpunten na renovatie Politiek Tegen eind juni 2010 organiseert SAS per jaar minimaal twee bewonersvergaderingen in samenwerking met Woonhaven waar minimaal drie klachten en knelpunten na renovatie worden besproken en opgevolgd.
Indicatoren: IND 1 WD 5 - twee bewonersvergaderingen i.s.m. Woonhaven met drie klachten
Werkdoel 6: Silvertop - sorteerstraatjes Agogisch Tegen 30 juni 2010 komen minstens 100 bewoners naar de infovergaderingen i.v.m. de ondergrondse sorteerstraatjes.
Indicatoren: IND 1 WD 6 - 100 bewoners op infovergaderingen sorteerstraatjes
-
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
38
Werkdoel 7: Silvertop – openingsfeest -
Indicatoren: IND 1 WD 7 - 40 bewoners die helpen op openingsfeest sorteerstraatjes
Agogisch Tegen 30 juni 2010 ondersteunt SAS bewoners om betrokken te zijn in het organiseren van een groot openingsfeest i.v.m. de ondergrondse sorteerstraatjes. Werkdoel 8: Silvertop – toeleiding naar PASH en VIVAS Agogisch Tegen eind juni 2010 nemen minimaal 2 bewoners 5 maal per jaar deel aan de maandelijkse PASH-vergaderingen en aan het jaarlijkse VIVAS-congres.
-
Werkdoel 9: Silvertop Politiek In 2010 (tot 30/06/10) wordt met minimaal 2 actoren een overleg gepleegd over het afronden van het project. Er wordt een afrondingsplan opgesteld.
Indicatoren: IND 1 WD 8 - 2 bewoners 5 keer naar PASH
Indicatoren: IND 1 WD 9 - minimaal 2 actoren waarmee overlegd wordt i.v.m. afronding
2. Eerstelijnswerk In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3. Evaluatie en planning Evaluatie Werkwijze en strategieën
Planning
Er werd een systeem van sorteerstraten ingevoerd door de stad. De opbouwwerkers organiseerden een grote informatievergadering per toren. Dit proces werd afgerond met een groot eindfeest met aanwezigheid van het beleid. In het voorjaar is er gewerkt aan een meer zelfstandige beheersstructuur van de gemeenschapsruimte. Er was regelmatig overleg met vrijwilligers. Ze werden ondersteund in het opzetten van activiteiten. Om nieuwe groepen te bereiken werden nieuwe VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
39
activiteiten opgezet. De bewonersgroep Silvertop kwam tweemaandelijks samen; met daaraan gekoppeld een krantje met nieuws uit de Silvertop. In de loop van 2010 hebben zich naast de bestaande bewonersgroep Silvertop spontaan 2 nieuwe bewonersgroepen gevormd: 'Bewonersgroep Silvertop 2006' en een huurdersgroep met huurders van allochtone origine. De bewonersgroep Silvertop toont weinig openheid naar nieuwe bewoners. Ze “claimen” de ruimte. Hierdoor ontstaan er spanningen tussen bewonersgroepen en de opbouwwerkers. In 2011 wordt dit zeker een belangrijk aandachtspunt voor het team Kiel en team Wonen. Via de permanentie op donderdagsnamiddag zijn we een antenne in het blok. We voelen en horen wat er gebeurt en leeft. Deze permanentie werd opgenomen door een opbouwwerker en de maatschappelijk assistent. Resultaten
Besluit
2 infomomenten per blok rond sorteerstraten (13 en 14 januari) i.s.m. met Stad en Woonhaven. Samenlevingsopbouw zorgde voornamelijk voor de mobilisering van huurders; Een groot openingsfeest van de sorteerstraatjes (8 mei). Activiteiten: nieuwjaarsfeest, valentijnsnamiddag, paasbrunch, straatfeest, carnaval (verkleedbal), Afrikaans feest; Openen van de gemeenschapsruimte op woensdagavond; Wekelijkse permanentie op donderdagnamiddag. Bewonersvergaderingen en vrijwilligersoverleg: er waren 43 bijeenkomsten van sociale huurders; De bewonersgroep Silvertop nam 14 keer deel aan PASH. Op elke PASH platformvergadering zijn ze aanwezig met een delegatie. De 2 andere bewonersgroepen alsnog niet.
Het project werd beëindigd. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
40
De acties in de gemeenschapsruimte worden afgebouwd tegen juni 2010. De vrijwilligers worden verder ondersteund door het wijkteam Kiel. De bewonersgroepen die zich georganiseerd hebben rond de woonproblematiek, worden toegeleid naar PASH en VIVIAS. Deze contacten worden in de loop van het meerjarenplan verder opgenomen vanuit het project “ondersteuning lokale sociale huurdersgroepen”.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
41
Strategische actie: Bewonersondersteuning Linkeroever
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: De wijk Europark is een hoogbouwwijk met sociale woningen van twee Antwerpse sociale huisvestingsmaatschappijen: Woonhaven en ABC. Onder de bewoners is diversiteit troef: verschillende generaties, gezinssamenstellingen, nationaliteiten, etc. Momenteel communiceren Woonhaven en het stadsbestuur zelden over hun plannen met de wijk. Bewoners krijgen nauwelijks de kans tot inspraak betreffende nieuwe ontwikkelingen. In de wijk zelf ontbreken geschikte en bereikbare plekken waar huurders elkaar in al hun diversiteit kunnen ontmoeten. De reputatie van Europark en zijn bewoners maakt het bovendien erg moeilijk om mensen en verenigingen van buitenaf te betrekken. In het vorige meerjarenplan hebben we ons vooral op het Chicagoblok gericht. Onze opbouwwerker bouwde een sterke, heterogene buurtraad uit, die vandaag nog steeds opkomt voor de belangen van alle sociale huurders in de wijk. Vanuit deze buurtraad ontstonden allerlei initiatieven om de sociale cohesie in de wijk te versterken. In dit meerjarenplan willen we die buurtraad opwaarderen tot een breed bewonersplatform. We streven naar een 'plek' waar de bewoners van Europark met elkaar in dialoog gaan en waar ze samen aan de leefbaarheid van de wijk werken. Tegelijk willen we ook de communicatie- en participatiekanalen met Woonhaven en ABC verdiepen. Volgens de principes van het Buurtschattenproject in Antwerpen-Noord gaan we bewoners activeren om hun competenties voor hun buurt in te zetten. We gaan actief op zoek naar lokale talenten en stimuleren de bewoners om ermee aan de slag te gaan. In het bijzonder richten we ons tot jongeren om samen met hen een activiteitenaanbod en een jeugdhuis op Linkeroever te bepleiten. Bijzondere focus ligt op het gebouw in de Charles De Costerlaan 15-21. Dit complex kampt al enkele jaren met een aantal vormen van overlast. Net zoals de andere wooncomplexen in de Europarkwijk, kent dit blok een rijke mix aan nationaliteiten, talen en culturen. Samen met bewoners gaat de opbouwwerker aan de slag om leefbaarheidsproblemen op te lossen.
Werkdoel 1: Europark - huurders bespreken problemen Europark Agogisch Vanaf maart 2010 is een groep van minstens 10 sociale huurders actief die maandelijks op een oplossingsgerichte manier de problemen op Europark bespreken. -
Indicatoren: IND 1 WD 1: Aantal sociale huurders die maandelijks samenkomen om problemen op Europark te bespreken. IND 2 WD 1: De thema's die besproken worden op de vergaderingen.
Werkdoel 2: Europark - belangengroep communicatie IGLO en IMAGE Politiek Vanaf maart 2010 is er een belangengroep van minstens 10 sociale huurders actief die druk uitoefent, zodat de projectleiders van IGLO en IMAGE een ruime groep van bewoners van Europark op een aangepaste manier informeren en betrekken rond beide projecten.
Indicatoren: IND 1 WD 2: Minstens 10 sociale huurders die om de 2 maanden samenkomen om voorstellen te bespreken om de projectleiders van IGLO en IMAGE te beïnvloeden. IND 2 WD 2: Lijst van voorstellen/acties rond communicatie van de belangengroep om op de projectleiders van IGLO en IMAGE druk uit te oefenen om een ruime groep van bewoners van Europark op een aangepaste manier te informeren en te betrekken rond beide projecten.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
42
Werkdoel 3: Europark - gemeenschapsruimte Politiek Tegen eind 2010 is er een voor bewoners werkbare beheersstructuur voor de gemeenschapsruimte in De Plint - blok 25 - Europark.
Indicatoren: IND 1 WD 3: Reglement met betrekking tot het beheer van de gemeenschapruimte in De Plint - blok 25 - Europark.
Werkdoel 4: Europark - belangengroep moslims Agogisch Tegen eind 2015 is er een diverse belangengroep van minstens 8 moslims die hun specifieke belang rond een gebedsruimte op Linkeroever kunnen bespreken met de stedelijke overheid.
Indicatoren: IND 1 WD 4: Een diverse groep moslims bestaat uit mensen van verschillende etnische origine en heeft een evenwichtige man/vrouw verhouding. IND 2 WD 4: De aanwezigheid van een diverse belangengroep van 8 moslims die deel uitmaken van de belangengroep waar mensen in zitten van verschillende etnische origine en met een evenwichtige man/vrouw verhouding. IND 3 WD 4: Acties die de belangengroep ondernomen heeft om hun belang rond een gebedsruimte te bespreken met de stedelijke overheid.
Werkdoel 5: Europark - verzelfstandiging bewonersgroepen en zelforganisaties Agogisch Tegen eind 2015 kunnen de bewonersgroepen en zelforganisaties in de wijk Europark functioneren zonder ondersteuning van Samenlevingsopbouw.
Indicatoren: IND 1 WD 5: Geen ondersteuning van de opbouwwerker van Samenlevingsopbouw.
Werkdoel 6: Europark - Buurtschatten Agogisch Tegen eind 2015 zijn er minstens 10 Buurtschattenprojecten opgestart op Linkeroever (LO). Bij een Buurtschatten-project zijn minstens 1 initiatiefnemer, een andere bewoner en een samenwerkingspartner betrokken.
Indicatoren: IND 1 WD 5: Minimum 2 Buurtschatten-projecten per jaar met een totaal van minimum 10 tegen eind 2015.
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee
3. Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
We hebben veel contacten op Europark met een zeer diverse doelgroep. Het onderhouden van de contacten is tijdsintensief. Veel mensen hebben nood aan individuele ondersteuning. Ze zijn ook vragende partij om ontmoetingsen animatie-activiteiten te ondersteunen. Het is moeilijker om hen te betrekken bij onze politieke kernopdracht: opkomen voor het recht op wonen.
In 2011 focussen we ons op twee sporen: Het ondersteunen van de bewoners bij het IGLO en IMAGE project; Het voorbereiden van de bewoners van Europark systematisch voor op de PASH vergaderingen. De allochtone huurders willen we meenemen in het bottom-up proces voor het diversifiëren van PASH.
Er is een werkgroep communicatie opgestart m.b.t. het IGLO project. Bewoners voelen zich betrokken op het project. Het project kwam pas in december 2010 in een stroomversnelling. Het zal op volle snelheid komen in 2011.
Door de verzelfstandiging van de zelforganisaties en de aanwezigheid van het buurtsecretariaat, zal de ondersteuning bij activiteiten minder tijd in beslag nemen. We blijven wel goede contacten onderhouden met de organisaties om ze gemakkelijk te kunnen betrekken bij de belangenbehartiging.
De Rode School waar de gemeenschapsruimte nu gevestigd is, wordt afgebroken tegen einde 2010. De ontmoetingsruimte verhuist naar de plint van de Chicagoblok. Er zijn afspraken gemaakt met de dienst ontmoetingsnetwerken van de stad m.b.t. het beheer van het Buurtappartement. Voor de groepen die geen plek vinden in het appartement voor de organisatie van hun activiteiten, zijn er andere locaties aangesproken. Er is niet voor elke activiteit een geschikte oplossing gevonden. Het uitblijven van een degelijke oplossing voor iedereen zorgt voor verdeeldheid in de wijk.
De vzw Al Umma wordt verder ondersteund in de contacten met stad en politiek. De ondersteuning van Buurtschatten wordt verder gezet zoals gepland. Er komt een nieuwe taakverdeling binnen het team. Er zullen 2 opbouwwerkers actief zijn die verschillende projectsporen trekken.
De belangengroep van moslims is een gemengde groep qua nationaliteiten. De groep is zeer sterk betrokken op de wijk en heeft zich georganiseerd in een vzw. Ze engageren zich bij verschillende activiteiten, zowel wat betreft werken aan leefbaarheid als werken aan het grondrecht wonen. Ze stellen zich constructief op bij het zoeken van een oplossing voor de gebedsruimte. In het najaar is er vooral gewerkt aan het creëren van een politiek draagvlak voor een oplossing. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
44
Verschillende bewonersgroepen en zelforganisaties organiseren activiteiten in de buurt. Het gaat over bewonersgroepen Euroteam vzw en Helo vzw + over de zelforganisaties: SLAWA vzw, Afghaans Cultureel Centrum vzw, Morguen vzw, AGSF vzw, Immigrant Assistance vzw, Islamitisch en Cultureel Centrum Al Umma vzw (Moslim gemeenschap op Linkeroever) en Somaleese gemeenschap Europark. Door de verscheidenheid aan organisaties is de doelgroep vlot bereikbaar. In samenwerking met de betrokken stadsdienst werd bekomen dat er een buurtsecretariaat op LO zelf is gekomen. De meeste zelforganisaties maakten de voorbije jaren al gebruik van het buurtsecretariaat in Permeke. De aanwezigheid van het secretariaat op LO is een meerwaarde voor de buurt. Door de nabijheid kunnen we nog gemakkelijk ondersteuning geven en kunnen we hen mee inschakelen in andere activiteiten in de buurt. De relaties met zelforganisaties zijn immers sterk op vertrouwen gebaseerd. Er werden ook afspraken gemaakt met het servicepunt verenigingen van de stad om mee een deel van de ondersteuning op te nemen. De competenties binnen de zelforganisaties zijn immers erg hoog zodat ze op een eigen manier - bijna spontaan - tot verzelfstandiging komen. Een echt plan om tot verzelfstandiging te komen, lijkt ons dan ook overbodig. Buurtschatten Er is een coördinatiegroep van een 10-tal mensen waarvan er drie afgevaardigd worden naar de Kerngroep Buurtschatten voor de gehele stad. Zij bekijken ook de aanvraagdossiers van groepen en individuen in de wijk en zorgen voor de goedkeuring. Ze komen uit verschillende organisaties zoals scouts en zeescouts, de moslimgemeenschap, het Euroteam, de jongerenraad LO en een bewonersgroep LO. In januari 2011 komt een bredere campagne in de wijk om het initiatief nog ruimer VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
45
bekend te maken en zo meer dossiers met voorstellen te bekomen. Er kunnen meteen 3 projecten starten: „Mijn plekje': een foto/poster project; Een gezonde geest in een gezond lichaam: project gericht op boks-initiatie; De babbelgroep: een culturele kruisbestuiving in de Chicagoblok. Resultaten
Besluit
Er zijn 166 contacten geweest met huurders m.b.t. leefbaarheids- en samenlevingsproblemen in Europark. Deze werden vooral besproken tijdens permanenties, de Taal-ooR groep, met Euroteam en Hello en op allerlei activiteiten; Er is 11 keer overleg geweest met bewoners i.v.m. IGLO en IMAGE projecten. De overige contacten zijn vooral met medewerkers van de stad. De participatie zal pas in 2011 sterk op gang komen. Er is een vaste groep van 3 mensen van het Euroteam en 3 mensen van Helo die regelmatig deelnemen aan de PASH vergaderingen; Er vond 5 keer een overleg plaats met Al Umma m.b.t. een oplossing voor de gebedsruimte.
Betrekken van maatschappelijk kwetsbare bewoners van Europark bij de projecten IGLO en IMAGE; Betrekken van huurders bij het oplossen van samenlevings- en leefbaarheidsproblemen in de wijk Europark via het project Buurtschatten Linkeroever. De competenties in de wijk worden gemobiliseerd voor meer samenleven en leefbaarheid; Huurdersgroepen voorbereiden op PASH en toeleiden naar PASH; Ondersteunen van vzw Al Umma bij het zoeken van een oplossing voor de nood aan ruimte voor sociaalculturele activiteiten en gebed voor de plaatselijke moslimgemeenschap.
Project wordt bijgestuurd: Nieuwe taakverdeling: iemand op leefbaarheid/buurschatten (50%) en iemand op Belangenbehartiging sociale huurders (50%); Inhoudelijk gaat er meer tijd naar belangenbehartiging en minder naar de ondersteuning van zelforganisaties.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
46
Strategische actie: Ondersteuning Platform Antwerpse Sociale huurders (PASH)
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Het Platform Antwerpse Sociale Huurders (PASH) overkoepelt en verenigt huurdersgroepen en individuele huurders uit sociale huisvestingscomplexen in Antwerpen. PASH bundelt de krachten en kaart gemeenschappelijke knelpunten aan op diverse beleidsniveaus. Als vertegenwoordiger van de huurders staan betaalbaarheid en leefbaarheid van de buurten hoog op de agenda. Zij willen bewust ervaringsdeskundigen betrekken bij het zoeken naar oplossingen voor huurproblemen. De actieve deelname en inbreng van sociale huurders uit maatschappelijk achtergestelde groepen in PASH is dus onontbeerlijk. Samen met de vrijwilligers zorgt Samenlevingsopbouw ervoor dat PASH voluit haar rol kan spelen tegenover het stadsbestuur, de sociale huisvestingsmaatschappijen en de Vlaamse overheid. We ondersteunen en begeleiden de vrijwilligers bij het formuleren van oplossingsvoorstellen en bij voorbereidingen en deelname aan structureel overleg met beleidsinstanties. Samen met APGA verzekeren wij dat maatschappelijk achtergestelde groepen op overlegmomenten gehoord worden en dat hun belangen mee in het overleg opgenomen worden. Op langere termijn streven de opbouwwerkers en het PASH-bestuur ernaar de organisatie te laten uitgroeien tot een meer zelfstandig en heterogeen platform.
We stellen vast dat allochtone sociale huurders moeilijk aansluiting vinden bij PASH. Er blijven drempels bestaan die de diversiteit belemmeren. Daarom werkt Samenlevingsopbouw twee strategieën uit om PASH te diversifiëren: Top down: Er wordt gewerkt aan de drempels van de algemene vergadering, stuurgroep en driehoeksoverleg. Bottom up: Er wordt gewerkt aan het versterken van allochtone huurders.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
47
Werkdoel 1: PASH - zelfstandig Agogisch Tegen eind 2012 kan PASH zelfstandig haar administratieve, communicatieve en organisatorische taken voorbereiden, plannen en uitvoeren.
-
Indicatoren: IND 1 WD 1: mate van zelfstandigheid op verschillende onderdelen
Werkdoel 2: PASH - competenties om belangen te verdedigen Agogisch Tegen eind 2012 heeft PASH de competenties en kennis om de belangen van de sociale huurders te verdedigen in structureel overleg met het stadsbestuur en de sociale huisvestingsmaatschappijen.
Indicatoren: IND 1 WD 2: gegeven vorming aan de leden van PASH
Werkdoel 3: PASH - betrekken kansarme en allochtone sociale huurders Agogisch Vanaf 2011 en tegen 31 december 2012 betrekt PASH kansarme en allochtone sociale huurdersbij relevante onderwerpen voor de betreffende doelgroep. -
Indicatoren: IND 1 WD 3: aantal kansarme sociale huurders IND 2 WD 3: aantal allochtone sociale huurders IND 3 WD 3: aard van het thema
Werkdoel 4: PASH - Stad en SHM's (sociale huisvestingsmaatschappijen) bespreken thema's betaalbaarheid en leefbaarheid met PASH Politiek PASH bespreekt actuele thema's in verband met betaalbaarheid en leefbaarbaarheid met de stedelijke overheid en de SHM's.
Indicatoren: IND 1 WD 4: thema's besproken met PASH
Werkdoel 5: PASH - Structureel Overleg Politiek Op het structureel overleg tussen PASH, stad en de sociale huisvestingsmaatschappijen worden per vergadering minstens twee werkpunten aangebracht door PASH. Deze werkpunten worden opgevolgd door de bevoegde oplossingsinstanties.
Indicatoren: IND 1 WD 5: werkpunten structureel overleg
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
48
3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
Verzelfstandiging PASH De stuurgroep werkt zelfstandig wat betreft boekhouding, logistiek, ... Verslagen maken en zorg dragen voor verzendingen etc. kunnen niet zelfstandig opgepakt worden door de stuurgroep. Er zijn andere vrijwilligers voor nodig. Communicatie De stuurgroep is sterk in communicatie met oplossingsactoren via het driehoeksoverleg of rechtstreeks met de Stad. Met de achterban verloopt dit niet goed (zowel niet naar de brede groep sociale huurders als naar maatschappelijk kwetsbare huurders). Er is nood aan een participatieproces van maatschappelijk kwetsbare huurders aan PASH (stuurgroep en algemene vergadering). Diversifiëren PASH Er is vooral ingezet op de verzelfstandiging en de belangenbehartiging en te weinig op diversiteit. Er is een wederzijdse negatieve houding tussen de huidige deelnemers aan PASH en allochtone huurders. Dit heeft te maken met het latente racisme en de nood aan actie van de allochtone huurders. Het ontbreekt ons aan een systematische aanpak van het probleem. De komende jaren moeten we inzetten op een op lange termijn strategie. We hebben een goed zicht op de drempels die maatschappelijk kwetsbare huurders ervaren t.a.v. PASH. We hebben genoeg contacten met lokale huurders om aan de slag te gaan. Ondersteunen bij belangenbehartiging (driehoeksoverleg) De belangenbehartiging is in 2010 nog versterkt en op een hoger niveau getild. Er wordt vooral ingezet op universele belangen van zittende huurders. Thema‟s van maatschappelijk kwetsbare groepen krijgen geen plaats. Hun belangen komen te weinig aan bod. Ook APGA zou meer betrokken kunnen worden. Er is structureel overleg met de overheid rond actuele thema's. PASH is terug op de kaart gezet op beleidsmatig vlak. Hierdoor is
Verzelfstandiging PASH: Er wordt gezocht naar nieuwe vrijwilligers die mee administratieve taken willen oppakken. We werken samen met het steunpunt / servicepunt vrijwilligers. We lanceren voor de zomer een informatie- en sensibiliseringscampagne. We zetten vormingen op om de vrijwilligers genoeg klaar te stomen. Communicatie vanuit PASH We zetten in op een betere communicatie met 23.000 sociale huurdersgezinnen in de stad en op een meer wervend programma voor de „Dag van de sociale huurder‟. In overleg met PASH wordt het communicatieplan verder uitgewerkt: interne communicatie, communicatie met achterban, communicatie met Antwerpse sociale huurders, communicatie met beleid. SAS ondersteunt PASH bij het vertolken van de standpunten van de Antwerpse sociale huurders. Diversifiëren PASH We focussen op de belangenverdediging van alle Antwerpse sociale huurders. We investeren hiervoor in het vergroten van het draagvlak voor diversiteit binnen PASH. We willen PASH begeleiden naar een meer representatieve belangenorganisatie. We kiezen voor een dubbele strategie: Top down: We werken de drempels weg van de overlegorganen van PASH (algmene vergadering en stuurgroep) i.s.m. de huidige leden. Bottom up: Vanuit de contacten met lokale huurdersgroepen mensen activeren en toeleiden. We werken vanuit de allochtone sociale huurdersgroep Antwerpen Zuid, Bewonersgroepen wijk Europark, bewonersgroepen Silvertop, bewonersgroep Geelhandplaats. We zorgen ervoor dat hun thema‟s ook op de agenda van algemene vergadering en stuurgroep komen. Ondersteunen bij belangenbehartiging
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
49
Resultaten
het driehoeksoverleg in een stroomversnelling gekomen. PASH heeft veel macht. Ze wordt vanuit het beleid als enige representatieve huurdersorganisatie gezien. Het negatieve aspect hieraan is dat de drempel voor kwetsbare groepen hoog blijft.
We werken verder op dezelfde manier. We zetten verder in op het driehoeksoverleg. Onze positie hierin moet wel duidelijker worden.
In 2011 wordt er vooral ingezet op het proces diversiteit volgens de dubbele strategie. Pash : Structureel overleg en beleidsvragen Ondersteuning PASH bij het onderkennen en formuleren van collectieve problemen en oplossingsvoorstellen van sociale huurders; Ondersteuning PASH bij het formuleren van standpunten over actuele beleidsthema‟s; Begeleiden en ondersteunen PASH bij de voorbereidingen en deelname aan de driehoeksoverleg met de Stad Antwerpen en de sociale huisvestingsmaatschappijen; Ondersteunen van de delegatie van PASH bij VIVAS; Werken aan een draagvlak voor diversiteit bij PASH; Samen met APGA, de belangen van kwetsbare sociale huurders bewaken.
Besluit
Er werden 16 thema‟s van collectieve problemen en oplossingsvoorstellen geformuleerd door Pash. Het ging vooral over de hoge huurlasten. De volgende oplossingen werden voorgesteld: een verdeelsleutel voor het waterverbruik, een systeem om poetsuren te controleren, zaken die duur worden in een individueel stelsel in kleine woonblokken anders berekenen bv onderhoudskosten voor het onderhoud van liften in kleine gebouwen zijn quasi hetzelfde dan in een gebouw met dubbel aantal appartementen, maar kan daar over meer gezinnen verdeeld worden. Andere thema‟s waren herstellingen, reglement inwendige orde en huurprijzen. Er zijn 3 beleidsstandpunten door PASH uitgewerkt. Hier kwamen de huurlasten aan bod. Daarnaast de voorbereiding van een advies op het voorstel van gemeentelijk toewijzingsregelement. Verder werd het voorstel van stedelijke woonraad besproken. Tenslotte kwamen de masterplannen Luchtbal, Deurne en Luchtbal ter sprake. Er zijn 4 overlegmomenten doorgegaan tussen PASH, Stad en SHM. Dit werd voorbereid met de PASH delegatie op 9 bijeenkomsten. Deze delegatie bestaat uit 6 personen. De stuurgroepvergadering bestaat uit 9 mensen, ze ging 11 keer door.
Pash : Proces In overleg een plan uitwerken dat ervoor zorgt dat PASH evolueert naar een meer zelfstandige en diverse organisatie (deelname van meer allochtone, maatschappelijk kwetsbare en jongere sociale huurders); In overleg met PASH het communicatieplan verder uitwerken: interne communicatie, communicatie met achterban, communicatie met Antwerpse sociale huurders, communicatie met beleid; PASH ondersteunen bij het vertolken van de standpunten van de Antwerpse sociale huurders.
Er is zwaar ingezet op verzelfstandiging van PASH en de belangenbehartiging (=WD 1 en WD 2) maar vele minder op WD3 en WD4. We stellen vast dat verzelfstandigde groepen zich sluiten en geen "nieuwe" groepen opnemen. We moeten hiervoor oppassen want we weten dat maatschappelijk kwetsbare groepen nooit spontaan een groep zullen openbreken. Daarvoor zal altijd professionele ondersteuning nodig zijn. Het inzetten op verzelfstandiging loopt niet gelijk met het betrekken van maatschappelijk kwetsbare sociale huurders. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
50
We moeten een meer kritische stem opnemen binnen PASH. We bekijken mee met PASH hoe ze kunnen hervormen naar een netwerkstructuur, met contactpunten/ sleutelfiguren in verschillende buurten.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
51
Strategische actie: Energie
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Het hebben van te hoge energie-uitgaven is één van de grootste problemen die kwetsbare private huurders en eigenaars ondervinden. Ze wonen niet alleen in kwalitatief slechte panden, ze betalen overwegend veel meer voor hun energiefactuur dan niet-maatschappelijk kwetsbare huurders en eigenaars. De oorzaak is tweeledig: ten eerste de slechte dakisolatie van de woningen en ten tweede een groot verbruik door gebrek aan informatie over energiezuinigheid. Door een tekort aan kwaliteitsvolle en betaalbare woningen voor maatschappelijk kwetsbare groepen komt het recht op wonen voor hen onder druk te staan. Grote gezinnen met weinig of geen financiële draagkracht zijn hierdoor genoodzaakt om krotten te kopen. Alle financiële middelen gaan naar het aankopen van de woning (er worden zware leningen afgesloten), waardoor er amper iets overblijft om van te leven en niets meer voor noodzakelijke renovaties. Bij problemen met hun leverancier worden ze vaak van het kastje naar de muur gestuurd zonder dat er een oplossing komt. Dit heeft tot gevolg dat energieschulden zich opstapelen, contracten worden stopgezet en mensen uiteindelijk dreigen afgesloten te worden van gas of elektriciteit. Met dit project willen we de competenties van maatschappelijk kwetsbare groepen om te besparen op hun energie-uitgaven verhogen. We willen dat zij hun rechten op de energiemarkt uitputten. Om de problematiek van de energiekosten goed in kaart te krijgen (en houden), organiseren we wekelijkse permanentie rond energie en woonproblemen. Hierdoor kunnen we dossiers opmaken van de meest voorkomende energieproblemen bij mensen in armoede, voornamelijk bij allochtone mensen in armoede. We geven informatie over de rechten op de energiemarkt en over energie besparende maatregelen. We willen een ruim effect hebben met dit project. Daarom werken we samen met het project sociale adviseurs van stad Antwerpen. We leiden minimum 25 sociaal adviseurs op om in hun eigen moedertaal de vorming rond energiebesparing te kunnen geven. Deze adviseurs komen in veel maatschappelijk kwetsbare gezinnen zodat we een ruimer effect ressorteren. Vanaf 2011 vormen we een belangengroep die mee het dossier t.a.v. oplossingsfactoren opbouwt en die mee hun belangen op de (politieke) agenda tracht te krijgen. In dit project werken we intensief samen met de collega‟s van Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie. Maandelijks nemen we deel aan de werkgroep Energie en Armoede in Brussel. Het is de bedoeling dat we samen met kansarme gezinnen minimum 5 drempels die energiearmoede in de hand werken, aankaarten bij beleidsverantwoordelijken tot er oplossingen gerealiseerd zijn. Noodkopers begeleiden doorheen het labyrint van subsidies en premies. Samen brengen we in kaart welke drempels de minst draagkrachtige eigenaars de toegang belemmeren tot de bestaande subsidiekanalen, om ze vervolgens trachten te verlagen. We werken hiervoor samen met Levanto voor een project rond dakisolatie. Samenlevingsopbouw staat in voor de begeleiding van de noodkopers en Levanto voor de praktische installatie van dakisolatie e.d.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
52
Werkdoel 1: Energie-competenties om energie te besparen Agogisch Tegen 2012 zijn de competenties van maatschappelijk achtergestelde gezinnen om te besparenop hun energie-uitgaven verhoogd. -
Indicatoren:
Werkdoel 2: Energie - sociaal adviseurs Agogisch Tegen 2012 zijn minimum 25 sociaal adviseurs opgeleid om in hun eigen moedertaal de vormingrond energiebesparing te kunnen geven.
Indicatoren:
Werkdoel 3: Energie - gebruik rechten op energiemarkt Agogisch Tegen eind 2012 maken maatschappelijk achtergestelde gezinnen meer gebruik van hun rechten op de energiemarkt. -
Indicatoren:
Werkdoel 4: Energie - drempels aankaarten Politiek Samen met kansarme gezinnen worden minimum 5 drempels die energiearmoede in de hand werken, aangekaart bij beleidsverantwoordelijken tot er oplossingen gerealiseerd zijn.
2.
IND 1 WD 1: info kleine maatregelen (jaarlijks 60 mensen) IND 2 WD 1: energiescan (jaarlijks 100 inschrijvingen) IND 3 WD 1: vorming energiebesparende maatregelen (jaarlijks 120 mensen) IND 4 WD 1: vorming door sociaal adviseurs (jaarlijks 10) IND 5 WD 1: 15 eigenaars met dakisolatie
IND 1 WD 2: 25 opgeleide sociaal adviseurs tegen eind 2012
IND 1 WD 3: rechten realiseren op energiemarkt (jaarlijks 30 mensen) IND 2 WD 3: vorming rechten en plichten op de energiemarkt (jaarlijks 80 deelnemers) IND 3 WD 3: vorming rechten en plichten op de energiemarkt (jaarlijks 4 vormingen) IND 4 WD 3: info rechten en plichten (jaarlijks 60 mensen) Indicatoren: IND 1 WD 4: minimum 5 aangekaarte drempels
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
53
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
Er werd sterk beleidsbeïnvloedend gewerkt met het project Energie. Er is in 2010 vooral geïnvesteerd in beleidswerk, het verzamelen van signalen bij de doelgroep op de permanenties en aan de actie “het is mijn energie”. De groepsaanpak binnen het agogisch werken, is wat verwaarloosd. Beleidsdossiers werden opgebouwd op de permanenties, tijdens het verzamelen van cases, bij het geven van infomomenten. Deze beleidssignalen worden op een Vlaams niveau meegenomen naar de stuurgroep van energie en armoede (Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie) en naar het samenwerkingsverband wonen, de eerste lijnswerkgroep energie en woonkwaliteit.
Om het agogische spoor te versterken, bouwen we de open permanentie af en starten we een belangengroep rond dakisolatie en aardgasbudgetmeters.
Sociale adviseurs: Zij worden opgeleid om tijdens hun „tupperwaremomenten‟ presentaties te geven over energiebesparing. Permanenties: Mensen worden geholpen rond de ruimte woonproblematiek. Er wordt echter niet emancipatorisch met deze mensen gewerkt. Ze worden niet meegenomen in een groepsproces. In 2011 organiseren we dit op een andere manier. Dakisolatie i.s.m. Levanto. Er werden 8 mensen aangesproken om mee te werken. De doelgroep die wij bijeen hadden gebracht, kwam niet in aanmerking voor de maatregelen. De adviezen van die mensen en de huisbezoeken werden meegenomen naar het samenwerkingsverband wonen, de eerste lijnswerkgroep energie en woonkwaliteit. We zoeken uit hoe we in 2011 hierrond kunnen verder werken. Er liggen een aantal mogelijke sporen: CO2; totaalscans; ... Vanuit Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie komt de vraag om een testgroep van aardgas budgetmeters samen te brengen en signalen door te geven op de stuurgroep van
Afbouw Open permanentie De open permanentie energie en woonproblemen wordt afgebouwd. We zullen in de toekomst enkel nog mensen individueel helpen die mee stappen in een groepswerking. De permanentie stopt vanaf 1 april 2011. We maken ook nog een overzicht op van wat we uit permanentie hebben gehaald als belangrijkste problemen. We informeren partners, beleid en stedelijke diensten en doorverwijzers via een brief. We vormen vrijwilligers die menen verder kunnen helpen tijdens de bijstandspermanentie van centrum De Wijk. Afbouw ondersteuning sociaal adviseurs en geven PP‟s We proberen het ondersteunen van de sociaal adviseurs rond „energie‟ door te geven aan een andere organisatie (Energie en Armoede, Ecohuis, …). We bouwen het agogische spoor uit via Opstart project dakisolatie Er zijn twee mogelijkheden: 1) dakisolatieproject met VEA-middelen: isoleren van huurhuizen, dus ook verhuurder meekrijgen; 2) dakisolatie bij ESCO-dossiers: isoleren bij maatschappelijk kwetsbare doelgroep, geen vereiste van huurhuis of eigen huis. We brengen de drempels in kaart die aangepakt moeten worden om dakisolatie bij doelgroep te krijgen. Methodes uitproberen om die drempels aan te pakken, waar binnen onze mogelijkheden (begeleiding doelgroep, overleg verschillende verantwoordelijke organisaties). Dit project loopt over 2011.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
54
Resultaten
energie en armoede. Actie “het is mijn energie”: dit was eens succesvolle actie. I.s.m. Bart Martens (Spa) is er een resolutie ingediend bij het Vlaams parlement. Dit moet volgend werkjaar nog opgevolgd worden: duidelijke facturen en begeleidende brieven; dienstverlening leveranciers: bekijken wat mogelijk is op Vlaams, (federaal), Europees niveau; sociale maximumprijs in SHM: samen met VIVAS.
Aardgasbudgetmeters en minimale levering gedurende de winterperiode. Het project „Energie en Armoede‟ is één van actoren die betrokken is bij de evaluatie van de sociaal openbare dienstverplichtingen (SODV‟s). Zij zoeken nog meer ervaringen van mensen over aardgasbudgetmeters en de minimale levering gedurende de winterperiode. Vanuit Antwerpen willen we hier een bijdrage aan leveren.
Via de permanentie werden 80 mensen geïnformeerd over energietips. De energiescans werden aangevraagd door 75 mensen. Door samen te werken met de sociale adviseurs werden nog eens 80 mensen geïnformeerd. Er werden 24 nieuwe sociale adviseurs opgeleid. De vormingen werden georganiseerd op acties van het wijkteam Deurne, de vorming van de stuurgroepvergaderingen VIVIAS en activiteiten op de dag van de sociale huurder. De drempels die we detecteren werden opgelijst en meegenomen op verschillende Vlaamse fora (Energie en Armoede + Energie en Woonkwaliteit). Rond de dienstverlening werkten we een actie uit. Actie “het is mijn energie”: we verzamelden 1600 handtekeningen. Er werd een resolutie in het Vlaams parlement ingediend.
Besluit
De opbouwwerkster heeft een grote expertise opgebouwd wat betreft energie. Met deze strategische actie is er sterk gewerkt op het beleidsniveau. Er zijn goede resultaten geboekt wat betreft een sociaal gecorrigeerd beleid. Er ging minder aandacht naar het agogische werk. We bereiken individuele maatschappelijk kwetsbare mensen op de permanentie, maar de signalen worden niet gecollectiviseerd. Er wordt niet emancipatorisch gewerkt aan maatschappelijke en beleidsparticipatie met de doelgroep. Het project wordt in die zin bijgestuurd.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
55
Strategische actie: Private huurmarkt - Antwerps Platform Wonen (APW)
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Sinds de jaren '90 heerst in België een wooncrisis die zich vooral doet voelen bij maatschappelijk achtergestelde groepen. Voor veel van hen is de aankoop van een eigen woning een utopie, huren is simpelweg de enige optie. Het grote tekort aan sociale huurwoningen heeft de druk op de private huurmarkt – waar het principe van de vrije markt geldt – enorm verhoogd. Door gebrekkige regelgeving ter bescherming van de vrije markt hebben verhuurders vrij spel om slechte panden tegen hoge prijzen te verhuren, zonder enige zekerheid voor de zittende huurder. Maatregelen om dit probleem bij de wortel uit te roeien, situeren zich nagenoeg allemaal op Antwerps, Vlaams en federaal beleidsniveau. Om voldoende druk op het beleid uit te oefenen, moeten we de krachten bundelen, zowel met het middenveld als met de huurders. In 2008 werd reeds een platform van sociale organisaties opgericht met de volgende partners: CAW Metropool straathoekwerk, De8, vzw Rot op Huisjesmelkers, Huurdersbond Antwerpen, ASVK, DAK, ACW Antwerpen, Payoke en APGA. Elk van deze organisaties organiseert acties, geeft informatie door, onderzoekt woonkwesties, oefent druk uit op het beleid enz. Samen met de platformgroep zetten we ons in voor een aangepaste woonwetgeving die het recht op wonen van de meest kwetsbare huurders en eigenaars – in het bijzonder op de private huurmarkt – vrijwaart.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
56
Werkdoel 1: Private huurmarkt - belangengroep en jaarlijkse actie Politiek Een belangengroep van maatschappelijk kwetsbare huurders organiseert jaarlijks één actie om drempels met oplossingen tot kwalitatief en betaalbaar wonen aan te kaarten bij beleidsverantwoordelijken.
Indicatoren:
Werkdoel 2: Private huurmarkt belangengroep en gesprek beleid
Indicatoren:
Politiek Een belangengroep van maatschappelijk kwetsbare huurders voert jaarlijks één gesprek met een relevante beleidsactor om drempels met oplossingen tot kwalitatief en betaalbaar wonen aan te kaarten bij beleidsverantwoordelijken.
IND 1 WD 2: jaarlijks minimum 1 gesprek met relevante beleidsactoren
Werkdoel 3: Private huurmarkt - Antwerps Platform Wonen en jaarlijkse actie Politiek Het Antwerps Platform Wonen organiseert jaarlijks één grote actie om drempels en oplossingen tot kwalitatief en betaalbaar aan te kaarten bij beleidsverantwoordelijken.
Indicatoren:
Werkdoel 4: Private huurmarkt - Antwerps Platform Wonen en gesprek beleid Politiek Het Antwerpse Platform Wonen gaat jaarlijks minimum één maal in gesprek met relevante beleidsactoren.
Indicatoren:
2.
IND 1 WD 1: jaarlijks 1 grote actie
IND 1 WD 3: jaarlijks 1 grote actie vanuit het Antwerps platform wonen
IND 1 WD 4: Jaarlijks minimum 1 gesprek met relevante beleidsactoren
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
57
3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
Groepswerking Arm in Arm De groep Arm in Arm is een sterke groep die wil samenwerken. Ze zijn bereid tot actie. Er is een actieve kerngroep van 15 gezinnen. Er is een sterke focus op wonen. Maar wel op de 3 thema's: energie, private huur en noodkoop. Deze 3 thema's zijn zeer verweven. We kunnen de groep niet opdelen in 3: private huurders, noodkopers en sociale huurders. De groep is te hecht. De leden van Arm in Arm staan persoonlijk onder een grote druk door hun multi-problem situatie. De groep bestaat momenteel uit Marokkaanse mannen. Dit is een beperkte groep. Er is gekozen om de groep uit te breiden naar Marokkaanse vrouwen via het project AVA in Borgerhout en een bevraging van vrouwen en kinderen.
Zie de aparte fiche voor Arm in Arm
We organiseren permanentie rond woondossiers om informatie en voeling te houden met een ruimere doelgroep. Er is vanuit de permanentie geen doorstroming naar de groepswerking. In 2011 willen we individuele ondersteuning sterker afbakenen.
We maken verder werk van een stedelijke woonraad.
De groep heeft meegewerkt aan meerdere acties: Europees parlement Dag van de armoede in Brussel Stop Armoede Nu
We laten ruimte om in te spelen op actualiteit.
In 2011 wordt het Antwerps Platform Wonen een tweede lijnsactie Met de verschillende samenwerkingspartners willen we het Antwerpse woonbeleid afstemmen op de noden van maatschappelijk kwetsbare groepen. Dit door krachten als middenveldorganisaties die met dit thema bezig zijn te bundelen en samen actie te ondernemen. We komen om de 6 weken samen met het platform. In 2011 willen we sterker als één blok naar buiten kunnen komen, zonder dat één organisatie geviseerd wordt. We organiseren 1 publieke actie.
We verkennen of er in Antwerpen nood is aan een project “zoekhulp op private huurmarkt‟ (cfr. Project Kortrijk).
Voor de beleidsbeïnvloeding rond armoedebestrijding werken we samen met APGA. We werken mee aan het werkersoverleg en de grote samenkomsten. Het zou goed zijn dat de grote samenkomst ook een keer per jaar handelt over een thema van Arm in Arm / wonen. In 2011 bekijken we hoe we de thema's wonen en energie kunnen binnenbrengen bij APGA. Antwerps woonplatform:
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
58
Het middenveld is sterker aanwezig in Antwerpen rond het thema wonen. Er is een goede samenwerking tussen de partners. Het Platform trekt jaarlijks een aantal acties in nauwe samenwerking met Stop Armoede Nu. De doelgroep wordt niet betrokken bij de platformgroep, noch bij de voorbereiding van de stedelijke woonraad. Resultaten
Besluit
Het Antwerps woonplatform kwam in 2010 8 keer samen. De groep Arm in Arm kwam 6 keer samen met telkens +/15 man. Op 20 september ging er 1 grote actie door aan het stadhuis in het kader van Stop Armoede Nu. Er namen 77 mensen deel. Het thema was wonen voor grote gezinnen in armoede in Antwerpen. Als opvolging van deze actie was er een gesprek met de fracties van de gemeenteraad. Er zijn 7 gesprekken doorgegaan met oplossingsactoren waarvan 3 met het kabinet van de schepen van wonen.
Vanaf 2011 delen we dit project op in 2: - Een strategische actie Arm in Arm. Er wordt gewerkt zowel op de huurmarkt als op de koopmarkt (noodkoop). - De platformgroep is eerder een strategische actie op 2de lijn.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
59
Strategische actie: Lokale sociale huurdersgroepen
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: In meerdere sociale woonwijken hebben huurders zich georganiseerd in bewonersgroepen die plaatselijk initiatieven nemen die de leefbaarheid verbeteren en/of die de belangen van de plaatselijke huurders behartigen. Meerdere bestaande groepen kampen met interne organisatorische problemen (veroudering) of hebben moeite om aansluiting te vinden bij de groeiende diversiteit in sociale woonwijken. Andere groepen ontstonden recent naar aanleiding van onenigheden met de sociale huisvestingsmaatschappijen (vb. de berekening van de huurlasten, renovatie). De meeste groepen hebben zich aangesloten bij het Platform van Antwerpse Sociale Huurders (PASH).
-
In het verlengde van de ondersteuning van het PASH ondersteunt SAS op een projectmatige wijze bestaande lokale sociale huurdersgroepen of individuele huurders die een plaatselijke huurderswerking willen opstarten dan wel een probleem op een collectieve wijze willen aanpakken. De ondersteuningsvraag moet aan enkele criteria beantwoorden: - De vraag komt vanuit lokale huurders(groep); - De ondersteuning leidt tot (meer) betrokkenheid van maatschappelijk kwetsbare en allochtone huurders bij de plaatselijke huurderswerking; - De ondersteuning heeft als doel een betere belangenbehartiging en meer recht op wonen en kan leiden tot een versterking van PASH; - Er wordt samenwerking gezocht met lokale partners zoals wijkcentra, stedelijke diensten, de sociale huisvestingsmaatschappij, … SAS gaat jaarlijks in op minimaal 3 ondersteuningsvragen. Door lokaal aanwezig te zijn en in te spelen op de directe noden van maatschappelijk kwetsbare sociale huurders willen we samen met hen werken aan de toegankelijkheid van enerzijds de dienstverlening van de sociale huisvestingsmaatschappijen en anderzijds van PASH. Door de ondersteuning van de lokale sociale huurdergroepen willen we van onderuit werken aan de diversifiëring van PASH.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
60
Werkdoel 1: Lokale sociale huurdergroepen - jaarlijks 3 groep Agogisch Vanaf juli 2010 tot december 2012 worden jaarlijks minimum 3 bestaande of opstartende lokale sociale huurdergroepen ondersteund.
Indicatoren:
Werkdoel 2: Lokale sociale huurdergroepen - huurders van allochtone origine Agogisch Tegen december 2012 hebben minstens x- aantal sociale huurders van allochtone origine een engagement opgenomen rond collectieve woonbelangen.
Indicatoren:
Werkdoel 3: Lokale sociale huurdergroepen - maatschappelijk kwetsbare sociale huurders Agogisch Tegen december 2012 nemen minstens x-aantal maatschappelijk kwetsbare sociale huurders deel aan huurderbelangengroepen.
Indicatoren:
Werkdoel 4: Lokale sociale huurdergroepen – PASH Agogisch Tegen december 2012 neemt 3/4de van de ondersteunde sociale huurdergroepen op regelmatige basis deel aan PASH.
Indicatoren:
Werkdoel 5: lokale sociale huurdergroepen – opmaak en bespreken document met maatregelen om sociale huurdergroepen te faciliteren
Indicatoren:
IND 1 WD 1 jaarlijks 3 ondersteunde lokale sociale huurdergroepen.
IND 1 WD 2 - x-aantal sociale huurders van allochtone origine die een engagement opgenomen hebben rond collectieve woonbelangen.
IND 1 WD 3 - x-aantal maatschappelijk kwetsbare sociale huurders die deelnemen aan de werking van een huurderbelangengroep.
IND 1 WD 4 - 3/4de van het totaal aantal ondersteunde sociale huurders groepen die op regelmatige basis deelnemen aan PASH
-
Politiek Tegen december 2012 hebben lokale sociale huurdergroepen en PASH een document opgemaakt en besproken, waarin ze aangeven welke maatregelen bestaande organisaties en diensten kunnen nemen om de zelfstandige werking van sociale huurdergroepen te faciliteren.
IND 1 WD 5 - opmaak document waarin lokale sociale huurdergroepen en PASH aangeven welke maatregelen bestaande organisaties en diensten kunnen nemen om de zelfstandige werking van sociale huurdergroepen te faciliteren. IND 2 WD 5 - bespreken document waarin lokale sociale huurdergroepen en PASH aangeven welke maatregelen bestaande organisaties en diensten kunnen nemen om de zelfstandige werking van sociale huurdergroepen te faciliteren.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
61
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
Opbouwen van een lokaal netwerk De opbouwwerkers hebben een ruim netwerk zowel met lokale sleutelfiguren als met belangrijke actoren van de Geelhandplaats, Sint Andries, Luchtbal, Hoboken en Silvertop. Doordat we werken met maatschappelijk kwetsbare huurders, komen er ook veel hulpvragen van bewoners naar boven die niets met wonen te maken hebben. Om vertrouwen op te bouwen, moeten we hier afgebakend op ingaan. Lokale huurders activeren Het lukt om lokaal bewoners te activeren voor lokale acties. Ze werken ook mee aan het nadenken over oplossingen voor concrete problemen waarmee ze kampen zoals de huurlasten, etc. Veel groepen waar wij contact mee hebben, zijn niet blijvend. De klassieke bewonersgroepen werken niet meer. Toch bestaat er lokaal veel engagement om te werken rond het recht op wonen. Zo ontstond de groep allochtone huurders Zuid op eigen initiatief. Het is een sterke groep. Er is veel sociaal kapitaal: ze zijn taalvaardig, ze hebben elders verworven competenties. Toeleiden naar PASH De losse verbanden op lokaal niveau bemoeilijkt de toeleiding naar PASH. Daarom moeten we nadenken of groepsvorming (formeel komen tot een bewonersgroep) wel altijd een goed idee is. We willen samen met PASH nadenken over andere vormen zoals netwerken, sleutelfiguren etc.
De lokale huurdersgroepen worden verder ondersteund. Ze worden mee opgenomen in de strategie om van onderuit PASH uit te bouwen tot een meer representatief netwerk van alle sociale huurders. We versterken een delegatie allochtone sociale huurders om te participeren aan de PASH platformvergaderingen. We versterken hen om een langdurig engagement aan te gaan in een voor hen „vreemde‟ omgeving. De delegatie wordt gerekruteerd in die gebieden waar SAS lokale sociale huurdersgroepen ondersteunt: o Sociale huurdersgroep Antwerpen Zuid o Europark Linkeroever o Silvertop Kiel o Geelhandplaats In die gebieden werken we verder op dezelfde manier: goede contacten opbouwen met sleutelfiguren, huurders activeren en de toeleiding naar PASH.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
62
Allochtone huurders nemen deel aan PASH op basis van thema‟s die hen aanbelangen. Allochtone huurders (en bij uitbreiding alle maatschappelijk kwetsbare huurders) vinden moeilijk aansluiting bij PASH. Hun verwachtingen (de PASH structuren, manier van vergaderen, de mentaliteit, …) sluiten niet aan bij deze groepen. Mensen haken af na een aantal keer. Vele allochtone huurders staan bovendien negatief t.o.v. PASH omwillen van het racisme. Resultaten
Besluit
Het is geen probleem om jaarlijks 3 groepen te ondersteunen. In 2010 waren we actief op de Geelhandplaats, Sint Andries, Luchtbal, Hoboken Kiel en in de Silvertop (3 bewonersgroepen). In de verschillende blokken nemen allochtone huurders engagementen op. Bv. Sociale huurdersgroep Zuid: 9 man in de kerngroep, 80 man als achterban. De bewonersgroepen van de Silvertop, Europark, sociale huurdersgroep Zuid namen deel aan PASH. We zijn nog niet gestart met de opmaak van een document waarin huurders aangeven welke maatregelen bestaande organisaties en diensten kunnen nemen om de zelfstandige werking van sociale huurdergroepen te faciliteren.
Zie boven
De ondersteuning van de lokale huurdersgroepen wordt volledig ingeschakeld in de strategie om PASH meer divers te maken.
Omdat lokale huurdersgroepen ook vaak vragende partij zijn naar ontmoetings- en netwerkactiviteiten, werken we idealiter samen met andere actoren. Naar de Stad toe geven we het signaal dat het werken aan sociale leefbaarheid niet de opdracht is van team wonen. In Silvertop en Geelhandplaats werken we daarom samen met de respectievelijke wijkteams. We kaarten tevens aan dat het belangrijk is om te investeren in individuele hulpverlening.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
63
Strategische actie: Arm in Arm / Wonen
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Het vorige MJP werkten we reeds het opbouwwerkproject "Arm in Arm" uit. Een aantal Marokkaanse mannen die in dit project actief waren hebben we dit MJP georganiseerd in Arm in Arm Wonen. Bij de start van dit MJP hadden we de bedoeling om deze groep te laten werken rond het thema private huurmarkt. We wilden hen koppelen aan het Antwerps woonplatform. In 2010 bleek dit niet haalbaar. De groep is niet op te delen in private of sociale woonmarkt. Bovendien is het ritme van het Antwerps woonplatform te hoog voor de doelgroep. Daarom starten we in 2011 met een strategische actie Arm in Arm / wonen. De groep zal zich vooral toeleggen op de problematiek van grote gezinnen op de Antwerpse woonmarkt. Werkdoel 1: Arm in Arm / wonen: belangengroep en jaarlijkse actie
Indicatoren:
Een belangengroep van maatschappelijk kwetsbare huurders en eigenaars organiseert jaarlijks één actie om drempels met oplossingen tot kwalitatief en betaalbaar wonen aan te kaarten bij relevante beleidsverantwoordelijken.
IND 1 WD 1 - jaarlijks 1 grote actie
Werkdoel 2: Arm in Arm / wonen: belangengroep en gesprek beleid De belangengroep gaat jaarlijks minimum één maal in gesprek met relevante beleidsactoren.
Indicatoren: IND 1 WD 2 - het aantal gesprekken met relevante beleidsactoren
Werkdoel 3: Arm in Arm / wonen: belangengroep Vanaf 2011 komen gemiddeld 15 mannen en X vrouwen minstens 10 keer per jaar samen om rond het thema wonen te werken.
Indicatoren:
Werkdoel 4: Arm in Arm/wonen: versterking van competenties Vanaf 2010 ontwikkelen de deelnemers van de groepssamenkomsten algemene en specifieke competenties om rond wonen te werken.
Indicatoren:
IND 1 WD 3 - aantal deelnemer (mannen + vrouwen) belangengroep
IND 1 WD 4 - competenties
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
64
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning
Evaluatie Werkwijze en strategieën
Planning Het project Arm in Arm bestaat uit twee delen
Individuele ondersteuning De Marokkaanse mensen die meewerken binnen Arm in Arm leven in armoede. Werken aan hun achterstellingsituatie vraagt veel energie. Momenteel gaat er veel tijd naar de individuele ondersteuning. Die individuele ondersteuning is niet voldoende gelinkt aan het groepswerk. Groepswerk Er wordt niet voldoende procesmatig gewerkt binnen de groep. De inhoud van de vergaderingen heeft betrekking op wonen maar er worden veel verschillende inhouden aangeraakt en niet echt dieper uitgewerkt In 2011 maken we de link tussen individuele ondersteuning en groepswerk duidelijker. Enkel gezinnen die zich engageren binnen het groepswerk worden individueel ondersteund. De groep is niet gesloten, er kunnen steeds nieuwe leden aangenomen worden zolang de groep niet meer dan 15 gezinnen telt. Om de twee weken organiseren we individuele ondersteuning op vrijdagmorgen. De individuele dossier worden nauwer opgevolgd. De groep komt 1 keer per maand samen, elke derde donderdag van de maand. In 2011 weken we rond het thema VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
65
huisvestingsproblemen van grote gezinnen. We willen de huidige groep Arm in Arm uitbreiden en versterken: vrouwen betrekken (samenwerking met het team van Borgerhout). De acties van Arm in Arm moeten meer gelinkt worden aan APGA. De jaarlijkse actie kan zowel over sociale als over private huur gaan, alsook over private eigenaars. Resultaten
Besluit
Samenlevingsopbouw Antwerpen stad ziet zeer realistische mogelijkheden om binnen een jaar (2012) een Marokkaanse Vereniging waar Armen het Woord nemen erkend te krijgen. De doelgroep is bereikt en is er klaar voor, de middelen zijn op termijn voor handen. Wat moet uitgeklaard worden is de vraag naar inbedding en ondersteuning : de rol van Samenlevingsopbouw in relatie met APGA (Antwerps Platform Generatie-Armen), het Vlaams Netwerk van Verenigingen waar armen het woord nemen, de allochtone Federaties, het minderhedenforum etc. We werken hiervoor samen met de strategische actie „Allochtone vrouwen in Armoede‟.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
66
Strategische actie: Samenwerkingsverband Wonen
1.
-
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: In de sector Samenlevingsopbouw is een Samenwerkingsverband actief m.b.t. het recht op wonen. De sector Samenlevingsopbouw werkt mee aan het realiseren van het recht op wonen voor maatschappelijk kwetsbare groepen met specifieke aandacht voor de woonzekerheid, de betaalbaarheid, de toegankelijkheid en de woonkwaliteit. Het thema wonen wordt benaderd vanuit twee subthema‟s: - private woningmarkt - sociale huisvesting Door binnen de sector Samenlevingsopbouw samen te werken aan het recht op wonen willen we meerwaarde creëren, een extra instrument waardoor elk instituut de doelstellingen van zijn programma beter kan verwezenlijken. Het samenwerkingsverband wordt volgens de planningslogica dan ook als een strategische actie ingeschreven in de meerjarenplannen. De meerwaarde die we nastreven binnen het samenwerkingsverband, situeert zich op 3 vlakken: Het vergroten van invloed op (vooral het Vlaamse) beleid door gezamenlijke standpuntbepaling en beleidswerk en/of het onderschrijven van standpunten van 1 of enkele instituten. Vernieuwen en verrijken van praktijk door gezamenlijke praktijkontwikkeling. Het verhogen van de expertise m.b.t. wonen in de sector d.m.v. studiewerk, vorming, … Deelnemers aan het samenwerkingsverband -
Rimo Limburg Riso Vlaams-Brabant Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie Samenlevingsopbouw Antwerpen stad Samenlevingsopbouw Brussel Samenlevingsopbouw Gent Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen Samenlevingsopbouw Vlaanderen Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: Ja VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
67
X Nee De ervaring van alle strategische acties van het programma wonen worden door de opbouwwerkers en stafmedewerker meegenomen naar het samenwerkingsverband wonen. 3.
Evaluatie en planning
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
68
Het Samenwerkingsverband Wonen in woorden De convenant van het Samenwerkingsverband In 2010 werd de convenant van het Samenwerkingsverband verfijnd en verder ingevuld. Nieuw was dat de engagementen en investeringen (personeel en tijd) van de deelnemende instituten werden vastgelegd waardoor we met deze convenant een duidelijk kader hebben ontwikkeld voor onze werkzaamheden, met afspraken over de invulling van de trekkersrollen en de speerpunten. Hierdoor hoefde niet meer gediscussieerd te worden over de structuur van het Samenwerkingsverband, wat uiteraard de nodige ruimte heeft vrijgemaakt om met de relevante thema‟s aan de slag te gaan. De twee speerpunten van het Samenwerkingsverband Wonen: ‘Energie en Woonkwaliteit’ en ‘Bewonersparticipatie in de sociale huisvesting’ In 2010 werd de beleidsvisietekst “Naar een ambitieus beleid inzake Energie en Woonkwaliteit in Vlaanderen” gefinaliseerd. Deze tekst kwam tot stand binnen de eerstelijnswerkgroep Energie en Woonkwaliteit, in samenwerking met het VOB en de BBL. Geregeld contact met het kabinet en de administraties Wonen en Energie mondde uit in een actie op 20 oktober. Een delegatie van Samenlevingsopbouw, het VOB en de BBL overhandigde aan minister Van den Bossche enkele bouwstenen uit de visietekst. In 2011 zal gekeken worden naar de verdere invulling van de eerstelijnswerkgroep Energie en Woonkwaliteit, bijv. de verdere afstemming met het project Energie en Armoede en het ontwikkelen van een visie omtrent de uitbouw van lokale energiewinkels, en zal uiteraard opvolging gegeven worden aan het reeds verrichte beleidswerk. Ook de visietekst “Bewonersparticipatie in de sociale huisvesting” werd in 2010, na een grondig denkproces, afgerond. Deze tekst vormde de basis voor beleidswerk (overleg met de kabinetten Wonen en Welzijn) en interne afstemming tussen Samenlevingsopbouw en VIVAS. Eind 2010 werden de eerste afspraken gemaakt wat betreft de toekomstige ondersteuning van VIVAS. In 2011 zullen deze afspraken verder worden geconcretiseerd en toegepast. Een aantal zorgwekkende beleidsontwikkelingen n.a.v. de splitsing van het VOB, en de mogelijke overheveling van VIVAS in 2012 naar een nieuwe ondersteuningsstructuur, doorkruisen uiteraard onze werkzaamheden, en zullen in ieder geval niet zonder gevolg blijven voor de toekomstige werking van VIVAS, en (de aard van) het engagement van de sector. Het belang van de visietekst wordt in deze context groter, en we engageren ons om dit jaar een actieve politiek te voeren om het belang van kwalitatieve bewonersparticipatie in de kijker te stellen. Wat betreft de eerstelijnswerkgroep „Bewonersparticipatie in de sociale huisvesting‟, zal begin 2011 bepaald worden hoe de vraag naar uitwisseling en praktijkverrijking een plaats kan krijgen in de werkzaamheden van het Samenwerkingsverband en/of VIVAS. Een nieuw speerpunt: private woonmarkt en alternatieve woonvormen In de loop van 2010 werd beslist om een nieuw speerpunt (strategische actie) te introduceren in het Samenwerkingsverband, nl. de private woonmarkt. In 2011 zal hieromtrent een verkennend traject worden gelopen, waarin we op zoek gaan naar de mogelijke rol en meerwaarde van Samenlevingsopbouw op de private woonmarkt. Dit hoeft nog niet meteen in de richting van alternatieve woonvormen te gaan, maar de resultaten van de betreffende ad-hocgroep (die in 2010 afgerond is), zullen uiteraard meegenomen worden. Beleidscontacten en praktijkontwikkeling Alleen al uit de cijfers blijkt dat 2010 een jaar van vele beleidscontacten is geweest. De meeste contacten stonden logischerwijs in het teken van onze twee oorspronkelijke speerpunten. Niettemin zijn er ook enkele contacten geweest omtrent betaalbaar wonen en alternatieve woonvormen. In 2011 zal er verder opvolging worden gegeven aan dit beleidswerk. Er zal bovendien een dossier worden opgebouwd wat betreft het thema betaalbaar wonen. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
69
Aangezien de agenda van het Samenwerkingsverband grotendeels bepaald werd door beleidswerk, is er weinig tot niets gebeurd op het vlak van praktijkontwikkeling. Bovendien groeide het besef dat praktijkontwikkeling een heel specifieke en intensieve werkwijze vooronderstelt, waarvoor de nodige ruimte en tijd moet worden vrijgemaakt, zowel op het niveau van het Samenwerkingsverband, als op het niveau van de Regionale Instituten. In 2011 zal er dan ook werk gemaakt worden van een systematische aanpak op het vlak van praktijkontwikkeling dat op één, nog nader te bepalen, speerpunt ingezet zal worden. 2010 in cijfers
-
-
Bijeenkomsten van de uitgebreide stuurgroep/beleidsgroep 4 februari; 9 deelnemers 16 maart; 12 deelnemers 1 april; 11 deelnemers 18 juni; 10 deelnemers 20 september; 17 deelnemers 21 oktober; 11 deelnemers Aantal bijeenkomsten: 6 Bijeenkomsten van de kernstuurgroep 6 januari; 3 deelnemers 10 maart; 3 deelnemers 6 oktober; 3 deelnemers Aantal bijeenkomsten: 3
-
Bijeenkomsten van de eerstelijnswerkgroep energie en woonkwaliteit 25 januari; 6 deelnemers 18 maart; 9 deelnemers 26 april; 8 deelnemers 8 juni; 8 deelnemers 31 augustus; 10 deelnemers 14 oktober; 13 deelnemers 29 november; 12 deelnemers 23 december; 9 deelnemers Aantal bijeenkomsten: 8
-
Bijeenkomsten van de eerstelijnswerkgroep bewonersparticipatie in de sociale huisvesting 2 februari; 12 deelnemers 19 mei; 5 deelnemers Aantal bijeenkomsten: 2 VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
70
-
Overzicht contacten met oplossingsactoren Kabinet Wonen: 08/06, 07/07, 15/07, 24/08, 15/09, 20/10, 21/12 Kabinet van de Vlaamse minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding (VAPA): 23/04 FRGE: 02/03 VEA: 30/03, 20/05, 13/07 Interdepartementale Cel Wonen-Welzijn: 08/07, 12/10 Aantal contacten: 13
-
Overzicht contacten met samenwerkingspartners VOB en BBL: 28/04 ACW: 26/04, 14/06 Leren Ondernemen en Komosie: 14/10 Aantal contacten: 4
2.2.3 Programma Recht op Arbeid
Strategische actie: Belangengroepen Arbeid
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: In Antwerpen bedraagt de werkloosheidsgraad 15.5 %. Dit is dubbel zoveel als in Vlaanderen. België scoort het slechtst in Europa wat betreft tewerkstellingskansen voor allochtonen. Vooral de positie van Marokkanen en Turken op de arbeidsmarkt is heel zwak. Men kan spreken van een ethnostratificatie: bepaalde sectoren zijn meer/minder toegankelijk voor bepaalde etnieën. De discriminatie op de arbeidsmarkt is hier een belangrijke factor. Het gevolg van deze slechte positie op de arbeidsmarkt is dat het de achterstand bestendigt. Dit leidt tot demotivatie. Bovendien is werkloosheid één van de mechanismen die tot armoede leidt. Het is belangrijk voor de volgende generaties dat de tewerkstellingskansen verhogen. Daarom is een gelijktijdige aanpak van discriminatie en versterking van competenties nodig. Er is in Antwerpen een structureel werkloosheidsprobleem bij Marokkaanse, Turkse en (sommige) Afrikaanse jongeren. Het is zeer opvallend dat er een missing link is tussen de jongeren, de tewerkstellingsinitiatieven en de arbeidsmarkt. Jongeren worden wel bereikt door de tewerkstellingsinitiatieven maar uiteindelijk resulteert dit slechts in de tewerkstelling van 1 % van de bereikte jongeren. In Antwerpen zijn heel wat actoren bezig rond het thema arbeid. Toch meent Samenlevingsopbouw Antwerpen stad dat het hier een meerwaarde kan leveren omdat het werkt met de doelgroep die ondanks alle inspanningen niet bereikt wordt door VDAB en partners uit de opleidings- en tewerkstellingssector. In de wijken waar VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
71
we actief zijn, bereiken en kennen we deze doelgroep via onze dagelijkse werkingen. Zij beschouwen hun werkloosheid als een belangrijk probleem en willen hier rond werken. Het project Recht op Arbeid werkt met verschillende belangengroepen tegelijkertijd om de problematiek bespreekbaar te maken met relevante beleidsactoren. Er wordt gewerkt in 3 stappen:
-
STAP 1 = van mijn probleem naar ons probleem Via allerlei laagdrempelige activiteiten (individuele ondersteuning, culturele projecten, …) kennen we de doelgroep goed. We bouwen met hen een sterke vertrouwensband op. We richten ons op maatschappelijk kwetsbare mensen die… - momenteel mogen/kunnen werken; - van Marokkaanse of Zwart- Afrikaanse origine; - werkloos zijn of niet terecht kunnen in opleiding- en tewerkstellingsinitiatieven. We brengen deze doelgroep samen in deelgroepen (Marokkaanse mannen, Marokkaanse vrouwen, Afrikaanse jongvolwassenen en Afrikaanse volwassenen).
-
In deze groepen: - wisselen mensen hun ervaringen uit en komen ze tot „gezamenlijke‟ problemen; - krijgen mensen zicht op de huidige opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven; - krijgen mensen zicht op de huidige arbeidsmarkt; - komen mensen tot voorstellen om hun kansen op de arbeidsmarkt te verhogen. STAP 2 = ons probleem samenleggen met „bondgenoten‟ De zaken die uit de groepsgesprekken komen „ons probleem‟ van Marokkaanse mensen en Afrikaanse mensen worden besproken met „bondgenoten‟/samenwerkingsactoren. De basis hiervoor is een samenwerkingsverband tussen Samenlevingsopbouw Antwerpen stad; de 3 vakbonden en De8. Deze groep kan uitgebreid worden met relevante partners. In deze groep wordt de strategie afgesproken om samen naar het beleid of de gepaste oplossingsactor te stappen. Deze groep bekijkt ook over welke info zij beschikken en hoe ze daarmee de doelgroep kunnen ondersteunen.
1. 2. 3.
STAP 3 = voorstellen op de juiste tafel leggen Doelgroepen en samenwerkingspartners leggen samen de voorstellen op de juiste beleidstafel. Er zijn verschillende mogelijke voorstellen: - voorstellen waar andere actoren of beleid zelf iets mee moeten doen; - een voorstel om zelf een (tijdelijk)experiment uit te werken in samenwerking met een andere partner uit de tewerkstellingssector; - een voorstel om zelf een (tijdelijk) experiment uit te werken in samenwerking met een werkgever.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
72
Werkdoel 1: Belangengroep arbeid - ruime ondersteuning Agogisch Jaarlijks worden minstens 100 mensen van Marokkaanse of Afrikaanse origine met een hulpvraag rond arbeid ondersteund om zicht te krijgen op hun persoonlijke doelstellingen, hun huidige persoonlijke situatie en de stappen die ze kunnen zetten om hun doelstellingen te bereiken.
Indicatoren: IND WD 1 - jaarlijks 100 mensen ondersteund rond arbeid
Werkdoel 2: Belangengroep arbeid - groep mannen van Marokkaanse origine Agogisch Vanaf 2010 komen gemiddeld 12 mannen van Marokkaanse origine minstens 10 keer per jaar samen om rond het thema arbeid te werken.
Indicatoren: IND WD 2 - 12 mannen van Marokkaanse origine in belangengroep
Werkdoel 3: Belangengroep arbeid - groep jongvolwassenen van Afrikaanse origin Agogisch Vanaf 2010 komen gemiddeld 12 jongvolwassenen (16-30 jaar) van Afrikaanse origine minstens 10 keer per jaar samen om rond het thema arbeid te werken.
Indicatoren: IND WD 3 - 12 jongvolwassenen van Afrikaanse origine in belangengroep
Werkdoel 4: Belangengroep arbeid - groep volwassenen van Afrikaanse origine Agogisch Vanaf 2010 komen gemiddeld 12 volwassenen / ouders van Afrikaanse origine minstens 10 keer per jaar samen om rond het thema arbeid te werken.
Indicatoren: IND WD 4 - 12 volwassenen van Afrikaanse origine in belangengroep
Werkdoel 5: Belangengroep arbeid - groep vrouwen van Marokkaanse origine Agogisch Vanaf 2011 komen gemiddeld 12 vrouwen van Marokkaanse origine minstens 10 keer per jaar samen om rond het thema arbeid te werken.
Indicatoren: IND WD 5 - 12 vrouwen van Marokkaanse origine in belangengroep
Werkdoel 6: Belangengroep arbeid - competentieopbouw Agogisch Vanaf 2010 ontwikkelen de deelnemers van de groepssamenkomsten algemene en specifieke competenties om rond arbeid te werken.
Indicatoren: IND WD 6 - de competenties die de deelnemers van de groepssamenkomsten ontwikkeld hebben
Werkdoel 7: belangengroep arbeid - lijst Agogisch Tegen eind 2011 heeft elke deelgroep (4) een lijst met knelpunten en oplossingsvoorstellen om uitsluitingsmechanismen weg te werken tussen werklozen, opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven en de arbeidsmarkt.
Indicatoren: IND WD 7- lijst per deelgroep met knelpunten en oplossingsvoorstellen rond arbeidsproblemen
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
73
Werkdoel 8: Belangengroep arbeid - knelpunt besproken Politiek Tegen eind 2011 heeft elke deelgroep minstens 1 van hun knelpunten rond arbeid besproken met minstens 1 samenwerkingspartner en/of oplossingsactor. Werkdoel 9: Belangengroep arbeid - voorstel tot experiment Politiek Tegen eind 2013 is minstens 1 concreet experiment uitgewerkt (rond het wegwerken van drempels en uitsluitingsmechanismen tussen werklozen, opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven en de arbeidsmarkt) op basis van de beleidsvoorstellen van de 4 deelgroepen.
-
Indicatoren: IND WD 8 - 1 knelpunt per groep besproken
-
Indicatoren: IND WD 9 - minstens 1 experiment uitgewerkt
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
74
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
Permanenties De permanenties hebben 2 doelen: zowel mensen ondersteunen als beleidssignalen naar boven halen die we meenemen naar de belangengroep. De permanenties kennen een té groot succes. We bereiken zeker de juiste doelgroep bij deze momenten. We boeken succes i.v.m. doorstroming naar werk. Door de drukte kan er niet voldoende geregistreerd worden. We kunnen te weinig de knelpunten naar boven te halen m.b.t. opleiding en werk.
Permanenties We organiseren nog 2 permanenties per belangengroep per week. Mensen mogen 1 keer komen om expliciet te solliciteren. Voor het ondersteunen bij hulpvragen op andere levensdomeinen maken we een afspraak op een andere moment. Zo komt er ruimte om de beleidssignalen goed te noteren.
Belangengroepen We organiseren 3 belangengroepen: Marokkaanse mannen, Marokkaanse vrouwen, Afrikaanse mannen/vrouwen. Ze komen 1 keer per maand samen. De belangengroepen gaan door in de taal van de doelgroep zodat iedereen zijn woord kan voeren. Binnen de belangengroep zijn mensen geen deelnemer maar vrijwilliger. Ze komen bijeen om de belangen te verdedigen of te bespreken die boven het persoonlijke belang uit stijgen. Binnen de Marokkaanse mannengroep hebben we een sterke basis via de permanenties en de dossiersopvolging. De groepen lopen goed, er is een vaste kern. In de groep zitten we aan het plafond wat betreft het uitwerken van knelpunten. We moeten zoeken naar creatieve manieren van werken. Voor de Marokkaanse vrouwengroep is er al een basis van vrouwen vanuit Arm in Arm. We hebben vooral ingezet op vrouwen kennen. Een belangrijk aandachtpunt is de hoge taaldrempel. Doordat de opbouwwerkster geen Berbers spreekt, is de voertaal Nederlands.
Belangengroepen Er wordt verder gewerkt zoals in 2010. We versterken de samenwerking met het Afrikaans platform. We betrekken meer maatschappelijk kwetsbare Afrikanen bij de belangengroep Afrikanen. We zetten hiervoor extra in op rekrutering. De sterke figuren die we nu reeds bereiken, gebruiken we als brugfiguren. De vrouwengroep gaat goed van start vanaf januari 2011. We bouwen beleidsdossiers visueel op om mensen te laten participeren. Misschien kan er gewerkt worden met filmpjes. Vorming Om de 2 weken donderdagvoormiddag is er vorming. In het voorjaar 2011 geven de vakbonden 4 keer vorming. De rest van de vorming wordt in de loop van het jaar uitgewerkt. Het gaat over leren solliciteren, interactieve vorming over sociale zekerheid, ict basis, sollicitatiejargon begrijpen, openbaar vervoer gebruiken, … Ontwikkelingsgesprekken Vanaf 2011 startten we ontwikkelingsgesprekken. Met de leden
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
75
Binnen het Afrikaans spoor is er sterk ingezet op beleidsbeïnvloeding. Er is een goede samenwerking met het Afrikaans platform. Zij nemen mee de beleidsbeïnvloeding op. Er is weinig gewerkt aan groepssamenstelling. De belangengroep werd elke keer nogal adhoc samengesteld. Er is een te klein bereik van maatschappelijk kwetsbare groepen. Vorming De mensen uit de belangengroep komen vaak niet in aanmerking om in het bestaande opleidingenaanbod aanvaard te worden. Ze zijn te laaggeschoold of kennen te weinig Nederlands. Ze halen vaak de drempel niet om aan deze „laagdrempelige‟ opleidingen deel te nemen. Opleidingen op maat brengen mensen op een hoger niveau en zorgen ervoor dat ze aansluiting vinden met een bestaande opleiding en tewerkstelling. Vermits we die opleiding op maat niet vinden, gaan we ze zelf organiseren waar nodig.
van de belangengroepen die dit wensen, maken we korte en lange termijn doelstellingen op. We brengen competenties in kaart en zoeken opleidingen op maat. We stimuleren en motiveren om stappen te zetten. Acties In 2011 werken we verder mee aan acties van „Stop Armoede Nu‟ en aan de week van het verzet tegen armoede rond 17/10. We voeren ook actie rond racisme en discriminatie. Mensen willen hiervoor concreet actie gaan voeren. Hiervoor werken we samen met partners zoals KIFKIF.
Acties De belangengroepen namen in oktober 2010 deel aan de acties rond de dag van het verzet tegen armoede. Ook op solidariteitsacties van „Stop Armoede Nu‟ zijn ze sterk aanwezig. Een aantal deelnemers brachten pakkende getuigenissen van het leven in armoede en werkloosheid…. Dit toont aan dat de deelnerners geen losse mensen mer zijn, maar een „betrokken‟ groep naar elkaar toe en in solidariteit met anderen. Resultaten
In totaal worden er 149 mensen ondersteund; waaronder 49 Marokkaanse mannen, 32 Marokkaanse vrouwen en 58 Afrikanen. De belangengroep Marokkaanse mannen kwam 10 keer samen. Er kwamen minstens 12 en maximaal 28 mannen. De belangengroep jongvolwassene Afrikanen kwam 1 keer apart samen. Er kwam 12 mannen. Deze groep sluit aan bij de belangengroep volwassen Afrikanen. Naar de belangengroep Afrikanen kwamen minstens 3 en maximaal 20 Afrikanen. Dossiervorming en bespreking knelpunten:
We behouden geen aparte groep jongvolwassen Afrikanen. Er komt 1 belangengroep Afrikanen. De Afrikaanse groep wordt meer uitgebreid naar Afrikaanse laaggeschoolden (Engelstaligen). De Marokkaanse vrouwengroep start in januari 2011. Dossiervorming en bespreking knelpunten: In 2011 wordt er gefocust op racisme en discriminatie. We zoeken info rond wetgeving en initiatieven rond de bestrijding van discriminatie. We bespreken dit thema met de afzonderlijke belangengroepen. Op 6/04/2011 organiseren we een gezamenlijk belangengroep om uit te klaren welke concrete acties we kunnen opzetten. We werken hiervoor
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
76
o o o
Besluit
Er zijn knelpunten verzameld rond de drempels binnen VDAB, OCMW, RVA en vakbonden. Deze knelpunten zijn besproken met de verschillende belangengroepen. Er zijn reeds gesprekken gevoerd met de vakbonden.
samen met KIFKIF en het meldpunt voor racisme en discriminatie. Competentieontwikkeling: wordt opgenomen in de ontwikkelingsgesprekken die starten in 2011.
Na twee jaar werken rond duurzaam werk met onze doelgroep, beginnen professionelen naar ons te kijken en vragen te stellen. Vakbonden zijn in onze werking, vorming en belangengroepen regelmatig aanwezig en „scholen‟ zichzelf bij in contact met onze doelgroep. VDAB is heel geïnteresseerd in onze werking met een doelgroep die voor hen bijna niet bereikbaar is. Hun methodieken tot hiertoe zijn of waren niet afgestemd op onze doelgroep. We schreven „bijna‟ in voor een opdracht van hen om met een doelgroep in armoede empowerend te werken. Op het laatste moment hebben we niet ingediend omwille van verschillende redenen. Deze redenen werden overgemaakt aan VDAB samen met het netwerk van Verenigingen waar armen het woord nemen, Welzijnszorg, CAW Metropool, groep intro. We hopen op deze manier meer kansen te creëren voor onze mensen. Vanuit Samenlevingsopbouw Antwerpen stad zullen we in de stuurgroep in Antwerpen zitten die de inhoud van de tendering rond armoede mee kan sturen en bevragen. Resoc Antwerpen (regionaal sociaaleconomisch overlegcomité) wil werken rond duurzame tewerkstelling van mensen in armoede en brengt mensen bijeen die de kloof tussen de doelgroep en werkgevers kunnen dichten. Hier zijn we ook vanuit Samenlevingsopbouw Antwerpen stad uitgenodigd om deel te nemen aan het debat. Conclusies: We zijn bezig aan een uitgebreid experiment. De inzet is hoog: duurzaam werk voor allochtone mensen in armoede. We kunnen vijf jaar lang het verhaal van onze doelgroep rond arbeid in kaart brengen. In bestaande structuren zoals VDAB en de vakbonden is er weinig info rond specifieke problemen van onze doelgroepen aanwezig! Er is een reële kloof tussen onze doelgroepen en bestaande initiatieven rond arbeid.. We worden er alle dagen mee geconfronteerd. We proberen deze kloof mee te dichten. Randvoorwaarden: - Locatie: deze is nu te krap om vertrouwelijke gesprekken te voeren met maatschappelijk kwetsbare groepen; - Vorming: samenwerkingsverbanden nodig; - Taal: vrijwilligers om te vertalen (wegens niet elke opbouwwerker die Berbers spreekt); - Screenen vacatures: sterke vrijwilligers nodig.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
77
2.2.4 Programma Recht op inkomen
Strategische actie: Aangename kennismaking
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Het project aangen@me kennismaken is een samenwerking tussen Samenlevingsopbouw Antwerpen stad en Recht-Op, vereniging waar armen het woord nemen. Een ervaringsdeskundige in de armoede werkt samen met een opbouwwerker. Aangen@me Kennismaking (AK) wil mensen die in armoede leven, waaronder OCMW klanten, in contact brengen met mensen die niet in armoede leven. De achterliggende idee is dat een verbreding van het sociaal netwerk de kans op sociale mobiliteit voor mensen in armoede vergroot. Dat resulteert in een vermindering van de armoede. We organiseren de verbreding van het sociaal netwerk op 2 niveaus: het niveau van de deelnemers van het aanbod en het niveau van het inzetten van vrijwilligers. We beschouwen vrijwilligerswerk als een vorm van sociale activering als mogelijke hefboom om uit de armoede te geraken. Concreet geeft een groep van vrijwilligers, bestaande uit personen in en niet in armoede, laagdrempelige initiaties in nieuwe media op verschillende locaties aan groepen van mensen die langdurig in armoede leven, ouderen, allochtonen en andere geïnteresseerden. Mogelijke andere vrijwilligerstaken op maat kunnen ook aan het aanbod worden toegevoegd: onthaal, aanbieden van snacks, … Bijzonder is de gebruikte methodiek, nl. het principe van peter- en meterschap. Een vrijwilliger die niet in armoede leeft ondersteunt een vrijwilliger die in armoede leeft bij het opnemen van taken. We menen dat deze aanpak de weg naar vrijwilligerswerk voor mensen in armoede vergemakkelijkt. De vrijwilligers worden hiervoor intensief opgeleid en begeleid. Wij bieden hierin voortdurend coaching en vorming. Deelnemers enerzijds en vrijwilligers anderzijds worden met elkaar in contact gebracht op basis van hun gemeenschappelijke interesse, bijvoorbeeld in nieuwe media ( dvd, educatieve spelcomputer, digitale fotografie, …). Doordat mensen in armoede, allochtonen en senioren vaak niet op eigen kracht aansluiting vinden bij de wereld van nieuwe media, werkt Aangen@me Kennismaking mee aan het dichten van de digitale kloof voor die groepen. Elke activiteit van het project werkt op het meer toegankelijk maken van nieuwe media. Voor de toeleiding van mensen in armoede, waaronder mensen met een leefloon, naar dit project, maken we gebruik van diverse kanalen: de 5 verenigingen waar armen het woord nemen in Antwerpen, diverse ontmoetingscentra van Samenlevingsopbouw, …. Aanvullend hierop zal er een nauwe samenwerking worden opgezet met de dienst Sociale Activering van het OCMW. Op deze manier kunnen maximaal mensen met een leefloon toegeleid worden naar gepast vrijwilligerswerk. Het laatste jaar van dit project werkten we vooral aan de methodiekbeschrijving en het doorgeven van onze bevindingen aan het OCMW. Dit betekent geenszins dat het project voor een bepaalde periode niet productief was. Integendeel, de praktijk liep gelijk met het denkwerk.
Werkdoel 1: AK - vrijwilligers
Indicatoren: VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
78
Agogisch Tegen eind 2010 zetten 36 mensen waarvan 18 mensen uit kansengroepen (en daarvan zijn 10 mensen sociale klant OCMW) zich in als vrijwilliger in Aangen@me kennismaking.
IND1 WD1 - 36 mensen die zich inzetten als vrijwilliger binnen 'Aangen@me Kennismaking' IND2 WD1 - 18 vrijwilligers uit kansengroepen IND3 WD1 - 10 vrijwilligers van 'Aangen@me Kennismaking' zijn sociale klanten van het OCMW
Werkdoel 2: AK - vrijwilligers belangengroep Politiek Tegen eind 2010 zijn er vanuit AK vier sociale klanten van het OCMW toegeleid naar de belangengroep
Indicatoren: IND1 WD2 - 4 sociale klanten OCMW die vanuit AK als vrijwilliger doorstromen naar de belangengroep
Werkdoel 3: AK - drempels Politiek Tegen eind 2010 is er een nota vanuit Aangen@me Kennismaking van de drempels die mensen uit kansengroepen belemmeren om sociaal actief te zijn en van de kansen die hen hiertoe stimuleren.
Indicatoren: IND1 WD3 - inventaris van drempels die mensen in kansengroepen belemmeren om sociaal actief te zijn en van de kansen die hen hiertoe stimuleren
Werkdoel 4: AK - alternatieve methodiek Politiek Tegen eind 2010 is er vanuit 'Aangen@me Kennismaking' een alternatieve methodiek uitgewerkt voor de sociale activering van sociale klanten OCMW.
Indicatoren: (prestatie- of productindicatoren) IND1 WD4 - alternatieve methodiek
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
79
3.
Evaluatie en planning Evaluatie
Werkwijze en strategieën
Planning
Het project „Aangen@me Kennismaking‟ startte in 2006 als een samenwerkingsproject tussen Recht-Op en Samenlevingsopbouw Antwerpen stad. Door middel van het werken rond ICT wilde men de kansen op ontmoeting en netwerkverruiming van mensen in armoede vergroten. Van in het begin zocht „Aangen@me kennismaking‟ contact met Digipolis, de stedelijke dienst voor informatica in Antwerpen. Zij hadden oog voor het overbruggen van de digitale kloof, bijvoorbeeld door een breed cursusaanbod te organiseren, het aanbod dichter naar de buurten te brengen, enzovoort. Digipolis had op dat ogenblik echter niet voldoende middelen om alle plannen te realiseren. Daarom startte „Aangen@me Kennismaking‟ zelf met buurtgerichte computercursussen. De groep deelnemers was altijd een mix van mensen in armoede en mensen die niet in armoede leven. Digipolis steunde het project met cursusmateriaal en een korte opleiding voor lesgevers In 2008 zette „Aangen@me Kennismaking‟ een stap verder. Er werden duo‟s lesgevers gevormd van iemand die in armoede leeft en iemand die niet in armoede leeft. Later werden dat trio‟s. In 2009 werd het project ingepast in het nieuwe meerjarenprogramma Recht op Inkomen. Het project maakte dus de overstap van „het overbruggen van de digitale kloof‟ naar „mensen in armoede de kans geven zich als vrijwilliger te engageren‟. Om meer mensen in armoede de kans te geven zich te engageren als vrijwilliger werden er doe-ateliers gestart. Daarin voert een groepje van 3 à 5 vrijwilligers opdrachten uit met computers en met nieuwe media, bijvoorbeeld video‟s omzetten op dvd of dia‟s scannen op de computer. Arm en niet-arm werken er samen, leren elkaar kennen en voeren ondertussen opdrachten uit voor klanten. In 2009 werkte „Aangen@me Kennismaking‟ mee aan het congres en aan de publicatie „Vrijwillig werkt. Aan de slag met vrijwilligers uit kansengroepen‟. Het is een verslag van de eigen VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
80
en andere ervaringen en ook een oproep aan het vrijwilligerswerk om zich open te stellen voor mensen in armoede. Aangen@me Kennismaking‟ zette zelf projecten op en liet mensen zo kennis maken met vrijwilligerswerk. De vrijwilligers konden als cobegeleider computerles geven, of ze konden meewerken in een doe-atelier multimedia. Nogal wat vrijwilligers kwamen in het project terecht via het OCMW. Het waren dus niet enkel mensen in armoede, het waren mensen uit „kansengroepen‟. Dat geeft een eigen dynamiek – het thema „armoede‟ was bijvoorbeeld veel minder een gespreksonderwerp dan in andere projecten. Ook de tijd en de energie die naar de praktische organisatie van de computerlessen ging, was erg bepalend. De ruimere doelgroep en de grote organisatorische druk beperkten de ruimte en de tijd om systematisch structureel te werken rond vrijwilligerswerk. Resultaten
Om het project af te ronden, schreven we het boekje “in goed gezelschap”.
Project wordt afgesloten
Te vinden op www.samenlevingsopbouw.be
Besluit
In een vervolgproject wil Samenlevingsopbouw Antwerpen stad die draad verder oppikken. Waar „Aangen@me kennismaking‟ zelf projecten opzette voor vrijwilligers, wil een volgend project „inbreken‟ in bestaande vrijwilligersorganisaties. Die trekken meestal „doorsnee‟ vrijwilligers aan. Om mensen uit kansengroepen een plaats te geven in het „traditionele‟ vrijwilligerswerk, zullen verschillende drempels moeten weggewerkt worden. Het is zeker het proberen waard om dit volgens de methode van „Een paar apart‟ te doen, met duo‟s of trio‟s van een reeds actieve vrijwilliger met vrijwilligers uit kansengroepen. Na „Vrijwillig werkt‟ startte Cera samen met het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk het traject „Vrijwilligerswerk versterkt!‟. Samenlevingsopbouw Antwerpen stad neemt daaraan deel en de bevindingen ervan zullen zeker mee genomen worden in het nieuwe opbouwwerkproject.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
81
Strategische actie: Sociale Activering – projectgroep
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Het inkomen van uitkeringsgerechtigden is een recht, waar geen voorwaarden aan gekoppeld kunnen worden. Binnen het OCMW ziet men een sterke activeringstendens, ook naar sociale activering. Dit sociale activeringsbeleid wordt beperkt ingevuld, als vrijwilligerswerk. Het wordt bovendien niet bekeken als een recht, maar als een plicht. De randvoorwaarden om op een goede manier iemand sociaal te activeren zijn niet vervuld. Er is geen duidelijke info over rechten/plichten/gunsten, geen maatzorg en te weinig plaatsen waar uitkeringsgerechtenden sociaal actief kunnen zijn. We vormen een projectgroep. Mensen worden aangesproken op basis van de deelname aan de terreinverkenning, via individuele hulpvragen en/of via de wijkteams. De projectgroep komt tweemaal per maand samen. 1 maal per maand houden we een vergadering, 1 maal per maand bezoeken we een organisatie of dienstverlenende instantie. We organiseren ook wekelijks een permanentiemoment zodat we in nauw contact blijven met de deelnemers. De projectgroep zal in eerste instantie een inventaris opmaken van ervaringen i.v.m. het toekennen van rechten, het omgaan met plichten, het gunstenbeleid en het sociale activeringsbeleid. Omdat we op termijn tot aanbevelingen willen komen van een sociaal activeringsbeleid op maat, willen we goede praktijken bezoeken. Mensen hebben ook nood aan juiste informatie. Daarom organiseren we informatiebijeenkomst/dialoog met OCMW rond rechten/plichten en gunsten. Eind 2010 willen we een aantal prioriteiten stellen en een fasering opmaken met de projectgroep. 2011 stappen we met onze voorstellen naar het beleid. We maken met de projectgroep een voorstel op rond maatzorg binnen het OCMW, op basis van een uitwisseling over wat maatzorg moet betekenen binnen de projectgroep. We gaan met dit materiaal in dialoog met het OCMW en formuleren een aantal aanbevelingen. Tegen eind 2012 willen we alle elementen die wij belangrijk vinden m.b.t. ondersteuning op maat van maatschappelijk achtergestelde groepen, bespreken met beleids- en/of praktijkmedewerkers van het OCMW. Werkdoel 1: Projectgroep Agogisch Tegen december 2011 geven deelnemers van de projectgroep aan wat zij zelf willen met betrekking tot sociale activeringsbeleid van het OCMW
Indicatoren:
-
Werkdoel 2: Projectgroep - bespreken tekst ondersteuning op maat Politiek
IND1 WD1 - 60% van de deelnemers nemen minstens 4 maal deel aan activiteiten waar rechten, gunsten en plichten van het OCMW besproken worden. IND2 WD1 - tekst rond ondersteuning op maat voor maatschappelijjk achtergestelden binnen OCMW. IND3 WD1 - inventaris van hefbomen en valkuilen binnen het sociale activeringsbeleid OCMW.
Indicatoren: (prestatie- of productindicatoren) - IND1 WD2 - alle elementen uit de tekst rond ondersteuning op maat zijn
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
82
Tegen juni 2012 herkent het OCMW de drempels en werkt deze weg.
-
Werkdoel 5: Projectgroep – sociaal activeringsbeleid op maat Politiek Tegen december 2012 bouwt het OCMW een sociaal activeringsbeleid op maat systematisch in zijn werking in. -
2.
samen met de doelgroep besproken met een praktijk- en/of beleidsmedewerker van het OCMW. IND2 WD2 - alle elementen uit de inventaris van hefbomen en valkuilen binnen het sociaal activeringsbeleid zijn besproken op het gepaste beleidsniveau binnen het OCMW.
Indicatoren: (prestatie- of productindicatoren) - IND1 WD3 - alle elementen uit de tekst rond ondersteuning op maat zijn ingebed in het OCMW.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
De projectgroep sociale activering komt tweewekelijks samen. De ene keer wordt er een spreker uitgenodigd of bezoekt de groep een dienst. De andere keer is er en vergadering om ervaringen uit te wisselen of om over knelpunten en goede praktijken te spreken. De projectgroep besprak ook materiaal van het OCMW en formuleerde voorstellen voor een alternatief sociaal activeringsbeleid.
In 2011 bespreken we verder het thema sociale activering: wat betekent het voor ons, wat wordt er van ons verwacht, wat doen we al, waar moet de samenleving voor zorgen, wat doen die al. We willen komen tot een handleiding sociale activering als antwoord op het beleid van het OCMW. We bekijken met de groepsleden materiaal van het OCMW en werken zelf een visie uit rond sociale activering. We gebruiken de visietekst die we maakten bij de terreinverkenning, als uitgangspunt. Dit zal bestaan uit twee dingen: voorstellen voor een alternatief sociaal activeringsbeleid en praktische handvaten voor maatschappelijk werkers. We stappen samen met de doelgroep naar het OCMW en dit op de verschillende niveaus: de maatschappelijk werkers, de directie en de raad.
De groep bestaat uit 30 leden; zowel kernleden als „zwevende leden‟. De ervaringen van de zwevende leden nemen we mee d.m.v. interviews.
In 2011 willen we uitzoeken hoe we de individuele ondersteuning VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
83
Door te werken met mensen in armoede worden we ook geconfronteerd met de hulpverleningsproblematiek. Het gaat over bemiddeling bij het OCMW (assistent die weinig moeite doet, bijstaan in de hulpverlening die er al is,…). In 2010 is er vooral gewerkt aan informatie rond rechten en plichten binnen OCMW en ondersteuning op maat. Dit is een noodzakelijke randvoorwaarde voor de doelgroep. Vanuit dit werk kunnen we verder werken rond een alternatief sociaal activeringsbeleid. Op 22 november werd de eerste fase afgerond. Er is een inventaris van knelpunten en goede praktijken opgemaakt. Er werden voorstellen geformuleerd. Dit alles werd afgetoetst aan een ruimere doelgroep. De tekst wordt in 2011 verfijnd om in dialoog te gaan met het OCMW. De projectgroep gaf ook feedback op de evaluatie van instrumenten en de afsprakennota van de dienst sociale activering van het OCMW. We wisselden ook ervaringen uit met Recht op Kiel en de klantengroep van het OCMW. Resultaten
We hebben in 2010 de rechten, gunsten en plichten van het OCMW besproken. De projectgroep kwam 11 keer samen. Er kwamen gemiddeld 12 deelnemers. De projectgroep legde 7 bezoeken af. Er gingen gemiddeld 10 mensen mee. De projectgroep nam 3 keer deel aan de actie „Stop Armoede Nu‟ en 1 keer aan de actie i.k.v. 17/10. 6 mensen voerden mee actie. De grote samenkomst in Atlas: toetsen van onze eerste tekst. 50 deelnemers aanwezig. 1 gesprek met het OCMW rond rechten/plichten en gunsten. Gemiddeld 12 deelnemers. 2 maal overleg met dienst sociale activering over het evaluatiedocument voor vrijwilligers. 2 maal overleg met OCMW beleid rond mogelijke samenwerking.
organiseren. We bekijken hoe het bestaande netwerk ingeschakeld kan worden. We hebben verder aandacht voor het groepsproces. We klaren uit wat we doen met de zwevende leden. We plannen een meer systematisch contact met de zwevende leden. We doen huisbezoeken. In 2011 volgen we op wat het OCMW doet met onze voorstellen rond rechten en plichten. We werken (hopelijk) mee aan de uitvoering van één van de voorstellen. In 2011 zetten we onze samenwerking met Recht op Kiel verder door een ontmoetingsmoment te organiseren tussen beide groepsleden en werkers. We kijken naar onze werkingen, onze kijk op armoede en zoeken naar verschillen en gelijkenissen. Doel: kijken op welke manier we een alliantie kunnen vormen in de strijd tegen armoede.
We werken verder op het werk uit 2010. In 2011 focussen we op het uitwen van een tekst rond ondersteuning en sociale activering op maat. We bespreken dit samen met de doelgroep. We gaan in gesprek met het OCMW. Er komt een structureel overleg met dienst inspraak en participatie en dienst sociale activering. We zetten ons overleg met het beleid van het OCMW verder. We nodigen enkele raadsleden uit op onze projectgroep.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
84
Er is een eerste tekst rond ondersteuning op maat voor maatschappelijke achtergestelden binnen OCMW uitgewerkt.
Er is m.a.w. vooral gewerkt aan WD1. De komende jaren zetten we meer in op WD2 en WD3. Besluit
Begin 2010 lag het accent vooral op de groepsvorming. De projectgroep bestond uit zeer diverse leden: van origine, van leeftijd, gezinssituatie. De groepsleden kenden elkaar ook niet uit vorige projecten. Omdat dit een nieuw project is, nieuwe groep, nieuw concept hebben we lang een wisselende opkomst gehad. Mensen die het toch niet hun ding vonden, anderen die via mond-aan-mond reclame bij de groep kwamen. Eind 2010 kunnen we zeggen dat we een hechte groep hebben met een duidelijke kerngroep van 13 leden en 9 zwevende leden. De groepsvorming was een randvoorwaarde voor het realiseren van de doelstellingen. Nu de groepsvorming gerealiseerd is kunnen we focussen op WD2 en 3. We willen ook nog enkele nieuwe leden aantrekken in de kerngroep. We streven naar een kerngroep van 16 leden.
Strategische actie: Op weg naar de Nederlandse les
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Het OCMW van Antwerpen sanctioneert sociale klanten die niet voldoende inspanningen kunnen bewijzen om de Nederlandse taal te leren. Dit kan gaan van tijdelijke schorsingen tot afschaffing van het leefloon of tot het niet toekennen van een leefloon. Tegelijkertijd weten we dat er vooral voor maatschappelijk kwetsbare groepen geen toereikend en geen aangepast taalaanbod is. Er zijn vele drempels die de doelgroep belemmeren en de randvoorwaarden worden niet steeds vervuld. Met dit project brengen we de drempels die sociale klanten ervaren in het leren van de Nederlandse taal in kaart. Samen met de deelnemers aan dit project beïnvloeden we zowel het OCMW beleid – om een activeringsbeleid op maat uit te werken – als het reguliere taalaanbod. We leren anderstalige deelnemers aan het project om hun weg te leren vinden binnen de diensten van het Nederlandse taalaanbod in de stad Antwerpen. Zo verkrijgen ze al informatie over de mogelijkheden die er zijn in Antwerpen. We werken samen met de deelnemers aan het verwerven van inzicht op de drempels, de beperkingen van taalverwerving en de randvoorwaarden die nodig zijn om in een regulier Nederlands taalaanbod te stappen.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
85
De doelgroep van sociale klanten die we bereiken is zeer divers. Daarom vinden we het belangrijk om hun anderstaligheid als een meerwaarde te zien en om samen met de doelgroep te zoeken naar manieren waarop zij deze kwaliteit kunnen inzetten in de samenleving. Om de doelgroep te bereiken, werken we samen met de vrijwillige lesgevers van buurtcentrum ‟t Pleintje. Zij organiseren 4 klasgroepen Nederlandse les voor anderstalige vrouwen. Wij activeren die vrouwen om mee te werken in een projectgroep waar we hun ervaringen m.b.t. de ontoegankelijkheid van het lesaanbod, in kaart brengen en bespreken. We versterken hen om mee stappen t.a.v. het beleid te kunnen zetten. De bevindingen van de projectgroep willen we binnen brengen bij de instanties die taallessen organiseren – Huis van het Nederlands (HvN), Centrum Basiseducatie (CBE) en Stad Antwerpen. Op basis van de kennis van drempels en randvoorwaarden willen we bij de organiserende instanties een uitbreiding en bijsturing van het taalaanbod bepleiten. We willende deelnemers aan het project zodanig versterken dat zij zelf de drempels en randvoorwaarden m.b.t. het taalaanbod in Antwerpen bespreken met het beleid. Samen met de doelgroep beïnvloeden we ook het OCMW We zullen hiervoor actief zijn op de verschillende niveaus (maatschappelijk werkers, directies, …). Doordat de OCMW-raadsleden een zware stem hebben in het activeringsbeleid (zij beslissen over toekennen van het leefloon), willen we zeker met hen in dialoog gaan zodat zij zicht krijgen op de beperkingen van taalverwerving. Werkdoel 1: Taalspoor – kennen regulier taal-aanbod Agogisch Tegen eind 2011 geven doelgroepleden aan wat zij zelf willen met betrekking tot het taalactiveringsbeleid.
Werkdoel 2: Taalspoor – drempels en randvoorwaarden besproken HvN en CBE Politiek Tegen juni 2012 herkenen het HvN en het CBE de drempels en werken deze weg.
-
Indicatoren: WD 1 IND 1 - samenkomen om drempels te bespreken WD 1 IND 2 - samenkomen om mogelijkheden om drempels weg te werken te bespreken WD 1 IND 3 - 30 doelgroepleden bevraagd en geïnformeerd
-
Indicatoren: WD 2 IND 1 - 2 formele gesprekken per organisatie WD 2 IND 2 - per organisatie 1 oplossingsvoorstel
-
Werkdoel 3: Taalspoor – OCMW- raadsleden en beperkingen van taalverwerving Politiek Tegen december 2012 bouwt het OCMW een taalactiveringsbeleid op maat systematisch in zijnwerking in. -
2.
Indicatoren: WD 3 IND - 1 OCMW-beleid en -raad WD 3 IND - 2 OCMW maatschappelijk assistenten
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
86
3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
Dit project is opgestart in het voorjaar 2010. Het wijkteam Deurne – strategische acties ‟t Pleintje – werkt reeds een aantal jaar met vrijwillige lesgevers Nederlands. Deze vrijwilligers stoten reeds lang op een aantal drempels in het aanbod Nederlands, waardoor de deelnemers aan de lessen niet doorstromen naar het reguliere aanbod. We kiezen ervoor om met deze groep aan de slag te gaan om zowel het beleid van het OCMW als de aanbieders Nederlandse les (CBN, HvN, inburgering) te beïnvloeden.
Tot september 2010 werken we verder volgens dezelfde aanpak. In september evalueren we deze manier van werken. We moeten uitklaren of we even veel klussen organiseren of dat we inperken.
Om de doelgroep goed te leren kennen, legden we huisbezoeken af. Op deze manier werkten we aan het wederzijds vertrouwen. Er kwam veel informatie naar boven. Deze manier van werken heeft het nadeel dat het tijdsintensief is, en dat er een tolk nodig is. We organiseren de lessen in Deurne onder protest. We vinden het namelijk de opdracht van de overheid om voldoende lessen aan te bieden en ze op maat van maatschappelijk kwetsbare mensen te organiseren. We bereiken voornamelijk Marokkaanse vrouwen, van alle leeftijden. De groep bestaat uit 60 vrouwen. 22 van hen zijn klant bij het OCMW of hebben een aanvraag ingediend. Met de cursisten leggen we individuele trajecten af op weg naar het reguliere Nederlandse taalaanbod. Alle drempels die we tegenkomen, noteren we en werken we weg. De ervaringen brengen we terug in een projectgroep. De lessen in Deurne worden door sterke vrijwilligers gegeven. Deze worden intensief betrokken bij het gehele project „ Op weg naar de Nederlandse les‟.
We zoeken systemen om vrouwen op langere termijn te engageren in een projectgroep; ook als ze zijn doorgestroomd naar het reguliere aanbod. We moeten in 2011 nadenken wat wij de vrouwen kunnen bieden als ruil voor hun deelname aan de belangengroep. De strategie t.a.v. het OCMW moet in 2011 uitgeklaard worden. In december 2011 organiseren we een taalcongres. We vragen aandacht voor het gebrek aan een behoeftedekkend aanbod voor Nederlands taalzwakke groepen2. We stellen vast dat een groep van mensen geen basisniveau Nederlands behaalt. We willen op dit congres de doelgroep aan het woord: hoe ervaren zij onze vaststellingen? We willen een nuancering brengen in de beeldvorming over de doelgroep: antwoorden geven op de vraag „hoe komt het dat een groep mensen geen basisniveau Nederlands behaald?‟. We willen praktijken tonen in het bereik en het werken met de doelgroep. Ervaringen delen en leren van elkaar. We zoeken samen naar antwoorden op een meer behoeftedekkend aanbod. We gaan samen met de doelgroep het gesprek aan met HvN en CBE.
2
Met Nederlands taalzwakke groepen bedoelen we al wie om welke reden dan ook er niet in slaagde om een basisniveau (≈ 1.2) te behalen binnen Basiseducatie. Het gaat dus om mensen op de wachtlijst, ‘uitgeleerden’, afgestudeerden die in praktijk geen 1.2 niveau hebben, analfabete anderstaligen… De niveaubepaling is hierbij een theoretische afbakening. De kern ligt in het gebrek aan zelfredzaamheid van de doelgroep, als gevolg van een te laag taalniveau Nederlands. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
87
In 2010 slaagden er 22 doorstromingen. Bij 5 mensen lukte het niet wegens de te grote drempel (mobiliteit, vrouwengroepen, financieel). We merken dat de intensieve begeleiding de kans op slagen vergroot. Om de competenties van de vrouwen te versterken en de maatschappelijke participatie te verhogen, organiseren we informatiemomenten in de klassen. We werken hiervoor samen met de sociale adviseurs. De vrouwen hebben zelf 3 thema's gekozen om daar info te krijgen. We werken dit ook verder uit in 2011. Deze sessies worden gegeven in de eigen taal. Vanaf december organiseren we maandelijkse groepsbijeenkomsten met de vrouwen. Op deze manier willen we zicht krijgen op het aanbod, hoe het systeem van Nederlandse les hier in elkaar zit en drempels bespreken. We bekijken met de vrouwen welke drempels er aan hen zelf liggen, wat ze zelf kunnen veranderen, wat er structureel moet veranderen. We zijn gestart met de eerste drempel, namelijk het volgen van lessen in gemengde groepen. Hoe we die drempel gaan uitwerken, moet nog gepland worden. Om de beleidsbeïnvloeding voor te bereiden maken we een witboek en een zwartboek. Hiermee willen we bij het beleid aantonen welke randvoorwaarden eerst moeten vervuld zijn, alvorens je een geslaagde doorstroming hebt. De beleidsbeïnvloeding gebeurde nog niet structureel. We hebben wekelijks contact met het Huis van het Nederlands, maar altijd rond individuele cursisten. Op die manier werken we rond individuele drempels. Dus, bij elk individueel gesprek, is er al beïnvloedend gewerkt. We hadden reed 3 formele gesprekken met Open School en 3 gesprekken met het Huis van het Nederlands, maar steeds zonder de doelgroep. Resultaten
We kwamen in 2010 2 keer samen met een projectgroep om de drempels te bespreken.
Vooral toewerken naar het OCMW
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
88
-
We hadden met 114 vrouwen contact. Met 48 van hen voerden we individuele gesprekken. Via de lesmomenten en de individuele trajecten hebben we 40 vrouwen bevraagd en geïnformeerd. We voerden reeds formele gesprekken met het HvN en met het CBE, maar zonder de aanwezigheid van de doelgroep. Het OCMW beïnvloeden we in een latere fase.
Besluit
Projectvoorbereiding: Sociale activering – vrijwilligerswerk “Samen Apart”
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving Project voorbereiding tussen februari 2011- september 2011 m.b.t. sociale activering.
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning Planning
Werkwijze en strategieën
In het voorjaar 2011 voert de opbouwwerkster een PSP-analyse uit.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
89
1. Probleemanalyse Het inkomen van uitkeringsgerechtigden is een recht, waar geen voorwaarden aan gekoppeld kunnen worden. Het kan niet dat mensen in dit recht bedreigd worden (effectief, of in hun gevoel). Actief betrokken worden als burger bij de samenleving is eveneens een recht. Op welke manier kunnen mensen met een uitkering zich betrokken voelen bij de samenleving? Zich inzetten als vrijwilliger is een mogelijke manier om een publieke rol op te nemen in de samenleving. Voor mensen met een uitkering is dit niet vanzelfsprekend. Uitsluiting speelt zich niet alleen af in de activering naar arbeid, maar ook op vlak van sociale activering. Uitkeringsgerechtigden worden minder dan anderen uitgenodigd om deel te nemen aan de samenleving. Zo is vrijwilligerswerk niet zomaar toegankelijk voor iedereen. Dit heeft zowel structurele als individuele oorzaken. „Samen Apart‟ wil zoeken naar manieren om het vrijwilligerswerk meer toegankelijk te maken voor mensen in armoede, in het bijzonder voor mensen die van een uitkering leven. We willen ons hier richten tot vrijwilligerswerk in organisaties die zich in hun werking niet uitdrukkelijk richten tot mensen uit maatschappelijk kwetsbare groepen. Dus niet tot verenigingen waar armen het woord nemen, buurtwerken, opbouwwerkprojecten, enz., maar eerder tot het „klassieke‟ vrijwilligerswerk. Samen Apart wil aan het OCMW beleid – en later ook aan andere uitkeringinstanties – alternatieven aanbieden voor een sociaal activeringsbeleid op maat. D.m.v. good practices willen we aantonen hoe maatschappelijk kwetsbare groepen ingeschakeld kunnen worden als vrijwilliger zonder hun uitkering te verliezen. 2. Situatieanalyse Doornemen van materiaal m.b.t. het „klassieke‟ vrijwilligerswerk en mensen uit maatschappelijk kwetsbare groepen. Mogelijke bronnen: - eigen materiaal in team Recht Op Inkomen m.b.t. inzet sociale klanten OCMW in de eigen organisatie; - materiaal Dienst Sociale Activering m.b.t. inzet sociale klanten OCMW als vrijwilliger; - onderzoekster HIVA;. - de visietekst Recht op Inkomen die we maakten tijdens de terreinverkenning. 3.
Positieanalyse
Doelgroep Mensen uit maatschappelijk kwetsbare groepen die van een uitkering leven (OCMW, RVA, invaliditeit) die beschouwd worden als moeilijk te activeren. Eigen referentiekader van Samenlevingsopbouw nakijken i.v.m. definitie maatschappelijk kwetsbare groepen/bevragen hoe OCMW/VDAB/GTB denkt rond deze definitie (bij VDAB bijvoorbeeld de doelgroep afbakenen tot langdurig werklozen). Doelgroep OCMW bevragen op hun specifieke moeilijkheden m.b.t. het sociale activeringstraject. Problematiek van het moeizaam ingeschakeld worden als vrijwilliger in het „klassieke‟ vrijwilligerswerk is voldoende gekend vanuit vorige projecten („Talent op Wieltjes‟ en „Aangen@me Kennismaking‟). We willen niet enkel werken met generatiearmen (te bereiken via de verenigingen waar armen het woord nemen). We streven ernaar om ook allochtone mensen in armoede te betrekken in dit project.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
90
Oplossingsactoren - OCMW - VDAB - GTB Mogelijke samenwerkingsactoren Servicepunt Vrijwilligers van de Stad Antwerpen; Dienst Sociale Activering van het OCMW van Antwerpen; Dienst Vrijwilligers van de Provincie Antwerpen; Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk; De8; Organisaties die met vrijwilligers werken en die zich niet uitdrukkelijk richten tot mensen uit maatschappelijk kwetsbare groepen, bijvoorbeeld Cultuurcentra in Antwerpen. In het kader van het werken aan diversiteit lijkt het ons ook interessant om te bekijken of we kunnen samenwerken met het allochtoon verenigingsleven. Mogelijk projectvoorstel Er moeten alternatieven uitgewerkt worden zodat mensen met een uitkering meer keuze hebben om als vrijwilliger aan de slag te gaan. Daarvoor is de ontwikkeling van nieuwe methodieken in het vrijwilligerswerk aangewezen, zowel op het vlak van werving, toeleiding, motivering, coaching van vrijwilligers. We willen de methodiek uit een vorig project “Een paar apart” (duo‟s, trio‟s, kleine groepjes van arm en niet-arm) inzetten. Een vrijwilliger die actief is in een organisatie neemt een vrijwilliger uit een maatschappelijk kwetsbare groep voor een bepaalde periode onder zijn/haar hoede.
Strategische actie: Samenwerkingsverband Maatschappelijke Dienstverlening
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Binnen de sector Samenlevingsopbouw is een Samenwerkingsverband Maatschappelijke Dienstverlening actief. De doelstelling van het Samenwerkingsverband Maatschappelijke Dienstverlening is het recht op maatschappelijke dienstverlening voor maatschappelijk kwetsbare groepen te verbeteren door te werken aan een toegankelijk en kwalitatief dienstverleningsaanbod waarin de participatie van maatschappelijk kwetsbare groepen gegarandeerd is.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
91
De meerwaarde die we nastreven binnen het samenwerkingsverband, situeert zich op 3 vlakken:
-
Het vergroten van invloed op het beleid door gezamenlijke standpuntbepaling en beleidswerk en/of het onderschrijven van standpunten van 1 of enkele instituten; Vernieuwen en verrijken van praktijk door afstemming en gezamenlijke praktijkontwikkeling en expertiseontwikkeling; Het verhogen van de expertise m.b.t. MDV in de sector d.m.v. studiewerk, vorming, …
Deze 3 zaken staan in een causaal verband: - geen beleidswerk zonder eerstelijnswerk; - geen kwalitatief eerstelijnswerk en beleidswerk zonder de nodige expertise.
Deelnemers aan het Samenwerkingsverband
2.
Riso Vlaams-Brabant (sinds juni 2010) Samenlevingsopbouw Antwerpen stad Samenlevingsopbouw Brussel Samenlevingsopbouw Gent Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen Samenlevingsopbouw Vlaanderen Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: Ja X Nee De ervaring van de strategische actie van het programma Recht op Inkomen worden door de opbouwwerkers en stafmedewerker meegenomen naar het Samenwerkingsverband Wonen. Ook de ervaringen van het project Koopkracht (wijkteam Borgerhout) worden meegenomen. 3.
Evaluatie en planning
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
92
Het Samenwerkingsverband maatschappelijke dienstverlening in woorden Samenwerkingsverband Maatschappelijke Dienstverlening: convenant en kadertekst Convenant Het Samenwerkingsverband Maatschappelijke dienstverlening is een relatief nieuwe samenwerking in de sector Samenlevingsopbouw. In 2010 werd in een convenant het Samenwerkingsverband verfijnd. De engagementen en investeringen (personeel en tijd) van deelnemende instituten werden vastgelegd waardoor we met deze convenant een duidelijk kader hebben ontwikkeld voor onze werkzaamheden, met afspraken over de invulling van de trekkersrollen en de speerpunten. Op basis van de convenant werd een concrete planning opgemaakt voor de volgende jaren. Kadertekst De werking van het Samenwerkingsverband Maatschappelijke Dienstverlening wordt geschraagd door een kadertekst die de inhoudelijke onderbouw vormt voor de sectorsamenwerking over maatschappelijke dienstverlening. Deze tekst werd in de schoot van de beleidsgroep/stuurgroep van het Samenwerkingsverband ontwikkeld. Praktijkonderzoek Maatschappelijke Dienstverlening In 2010 brachten we de praktijk over maatschappelijke dienstverlening in de sector Samenlevingsopbouw in beeld in een praktijkonderzoek. Naast dit praktijkoverzicht binnen de sector omvat dit rapport ook een verkenning van het thema maatschappelijke dienstverlening bij verschillende organisaties buiten de sector. Startmoment Samenwerkingsverband Maatschappelijke Dienstverlening Op 30 september 2010 vond de officiële start plaats van het Samenwerkingsverband Maatschappelijke Dienstverlening. De convenant en kadertekst werden voorgesteld en er werden praktijken uitgewisseld. Als inhoudelijke kers op de taart vond een gesprek plaats met Julien Van Geertsom, voorzitter van de POD Maatschappelijke integratie, Armoedebestrijding en Sociale economie over de kadertekst zoals opgemaakt binnen het samenwerkingsverband. De inhoudelijke speerpunten van het Samenwerkingsverband Maatschappelijke Dienstverlening: pro-actieve dienstverlening, hoogte van het minimuminkomen, participatie van maatschappelijk kwetsbare groepen aan lokaal sociaal beleid (LSB). De doelstelling van het Samenwerkingsverband Maatschappelijke Dienstverlening is het recht op maatschappelijke dienstverlening voor maatschappelijk kwetsbare groepen te verbeteren door te werken aan een toegankelijk en kwalitatief dienstverleningsaanbod waarin de participatie van maatschappelijk kwetsbare groepen gegarandeerd is. Om die doelstelling te realiseren bakenden we in 2010 een aantal concrete actiepunten af, met name: Pro-actieve dienstverlening, Op basis van het onderzoek over „Onderbescherming in Zuid-Oost-Vlaanderen door Hiva en Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen, aangevuld met resultaten uit andere sectorpraktijk hoogte van het minimuminkomen (minimumuitkeringen en minimumloon) gebeurde een probleemanalyse en werd een eerste kader ontwikkeld voor beleidswerk. Hoogte van het minimuminkomen In 2010 verkenden we de rol van de sector Samenlevingsopbouw m.b.t. het werken aan inkomen. We stippelden een traject uit voor visie en praktijkontwikkeling m.b.t. het recht op inkomen. Participatie van maatschappelijk kwetsbare groepen aan lokaal sociaal beleid. Naar aanleiding van de tussentijdse evaluaties van de lokaal sociale beleidsplannen evalueren ook wij de participatie van maatschappelijk kwetsbare groepen aan het lokaal sociaal beleid. We stelden een enquête op die in het voorjaar van 2011 zal afgenomen worden door buurt- en opbouwwerkers die effectief betrokken zijn bij de ontwikkeling en uitvoering van het LSB-plan. Beleidswerk VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
93
Wat betreft beleidswerk formuleerden we in 2010 naar aanleiding van de federale verkiezingen en het Vlaams Actieplan Armoede (VAPA) standpunten over het automatisch toekennen van rechten en pro-actieve dienstverlening, het optrekken van de minimumuitkeringen boven de Europese armoedegrens. Verder pleitten we ervoor om geen eenzijdig economisch activeringsbeleid te voeren en het leefloon een vast onderdeel van de sociale zekerheid te maken. 2010 in cijfers
-
-
-
Bijeenkomsten van de stuurgroep/beleidsgroep 19 januari 2010: 5 deelnemers 9 maart 2010: 6 deelnemers 20 april 2010: 4 deelnemers 03 juni 2010: 5 deelnemers 01 juli 2010: 6 deelnemers 16 september 2010: 6 deelnemers 16 november 2010: 8 deelnemers Aantal bijeenkomsten: 7
Startmoment Samenwerkingsverband Maatschappelijke Dienstverlening 30 september 2010: 21 deelnemers Overzicht contacten met oplossingsactoren Kabinet van de Vlaamse minister van Innovatie, Overheidsinvesteringen, Media en Armoedebestrijding (VAPA) Kabinet Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Aantal contacten: 3 Overzicht contacten met samenwerkingspartners Steunpunt AWW Vlaams netwerk waar Armen het Woord Nemen Decenniumdoelen 2017 Aantal contacten: 9 2011: krachtlijnen / uitdagingen Lokaal Sociaal Beleid Naar aanleiding van de tussentijdse evaluaties van de lokaal sociale beleidsplannen evalueren ook wij de participatie van maatschappelijk kwetsbare groepen aan het lokaal sociaal beleid door een bevraging bij mensen in het werkveld die effectief betrokken zijn bij de ontwikkeling en uitvoering van het LSB-plan. Op basis daarvan formuleren we verbeteracties ter attentie van het kabinet Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Timing: voorjaar 2011: bevraging voorjaar 2011: verwerking + formuleren beleidsaanbevelingen Inkomen / betaalbaarheid VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
94
De sector Samenlevingsopbouw wil het debat over de verhoging van de minimumuitkeringen en het minimumloon aanzwengelen. De financiële druk op gezinnen neemt toe. Meer en meer mensen dreigen hun job te verliezen en moeten met een uitkering rondkomen. De huidige Belgische minimumuitkeringen volstaan niet om in de basisbehoeftes te voorzien en aan de samenleving deel te nemen. Daarom pleit de sector Samenlevingsopbouw voor het optrekken van de minimumuitkeringen tot boven de Europese armoedegrens. Bij het bepalen van de hoogte van vervangingsinkomens komt ook steeds de relatie met het minimumloon kijken. Er moet immers een voldoende spanning blijven tussen een vervangingsinkomen en het netto gewaarborgd minimumloon uit arbeid om de werkloosheidsval te vermijden. In 2011 en 2012 ontwikkelen we binnen de sector Samenlevingsopbouw een visie over inkomen en werken we aan praktijkontwikkeling terzake. Timing: 2011: visie-ontwikkeling m.b.t. recht op inkomen september 2011: projectmateriaal gelinkt aan inkomen / betaalbaarheid verzamelen + verdere stappen afspreken m.b.t. praktijkontwikkeling en beleidswerk Pro-actieve dienstverlening Al te veel blijven maatregelen verborgen voor wie ze initieel bedoeld zijn. Het Matteüseffect speelt hier zeer duidelijk. Naast het verhogen van uitkeringen is het garanderen van de bestaande uitkeringen voor de rechthebbenden noodzakelijk. Maatschappelijk kwetsbare groepen dienen tijdig de noodzakelijke ondersteuning te ontvangen, zodat ze hun precaire situatie stap voor stap kunnen rechttrekken of nog beter, voorkomen. De toekenning van rechten moet automatisch gebeuren door pro-actiever te werken en als overheid zelf initiatief te nemen om diensten aan te bieden, zonder dat de burger er moet naar vragen. Het onderzoek over „Onderbescherming in Zuid-Oost-Vlaanderen door Hiva en Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen, aangevuld met resultaten uit andere sectorpraktijk vormen de basis voor verdere stappen inzake praktijkontwikkeling en beleidswerk. Timing: eind 2010: probleemanalyse + actiepunten van onderzoek over onderbescherming voorjaar 2011: in beeld brengen van resultaten uit andere sectorpraktijk vanaf voorjaar 2011: opmaak beleidsteksten en doen van beleidswerk
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
95
2.2.5 Programma Solidair samenleven
WIJKTEAM ANTWERPEN NOORD
Strategische actie: Buurtschatten
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Werken aan leefbare verstandhoudingen in het bonte Antwerpen-Noord is niet evident. Elkaar verstaan, letterlijk een taal vinden waarin men kan communiceren, is vaak al een probleem. En dan hebben we het nog niet over het begrijpen en accepteren van elkaars cultuur en anders zijn. Toch draagt de wijk een enorm potentieel in zich. Elke bewoner, ook de sociaal-economisch zwakkere, beschikt immers over competenties om de eigen omgeving en de bredere samenleving vorm te geven. Dit wordt echter onvoldoende gestimuleerd. De inspraak- en participatiegolf van de jaren ‟80 en ‟90 ging vaak samen met het concept van „wijkontwikkeling‟. Deze beweging zit vandaag in het slop. Participatie blijkt al te vaak het terrein van de sterkere autochtone bewoner te zijn. De focus ligt eerder op het beleid en te weinig op het samen vorm geven aan de samenleving. De aanpak die wij voorstaan, is gebaseerd op een visie die zich afzet tegen de probleembenadering van mensen en wijken. Met Buurtschatten laten we Antwerpen-Noord van binnenuit heropleven. Bewoners nemen zelf verantwoordelijkheid en trekken veranderingen in de wijk op gang. We werken rond domeinen die bewoners zelf aangeven en zetten hun eigen talenten en vaardigheden in. Netwerken krijgen versterking van andere spelers uit de wijk, zoals organisaties, verenigingen, scholen, handelaars en ondernemingen. Ook de overheid participeert door bewonersinitiatieven te faciliteren en verantwoordelijkheden over te dragen. Deze aanpak wil een positief antwoord bieden op de verzuring en het weggesleten zelfoplossend vermogen van de bewoners herstellen.
Werkdoel 1: Buurtschatten - nieuwe acties Agogisch Buurtschatten activeert de doelgroep om jaarlijks minimum 20 nieuwe acties te realiseren. Vanaf 2011 is niet langer het aantal nieuwe acties richtinggevend, maar wel de diepgang en de verzelfstandiging van de acties
Indicatoren: (prestatie- of productindicatoren) - IND 1 WD 1 - Nieuwe acties
-
Naast spontane acties die in de wijk geactiveerd worden, kaderen acties binnen afgesproken werkterreinen (Geelhandplaats, RUP werkgroepen, jongeren)
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
96
Werkdoel 2: Buurtschatten - samenwerking Agogisch Vanaf 2009 ondersteunt Buurtschatten elke initiatiefnemer om zijn actie te realiseren in een breder netwerk dat bestaat uit minimum 1 andere bewoner, minstens één relevante actor en/of beleid.
Indicatoren: - IND 1 WD 2 - Samenwerking
Werkdoel 3: Buurtschatten - campagnegroep Agogisch Tegen 2015 evolueert de campagnegroep naar een zelfstandig bewonersplatform die een spreekbuis vormt voor het beleid over kwesties die het samenleven en de leefbaarheid van de wijk aangaan.
Indicatoren: - IND 1 WD 3 - beheer Buurtschattenfonds door campagnegroep - IND 2 WD 3 - uitbreiding van Buurtschatten naar minstens 1 nieuwe wijk - IND 3 WD 3 - onderlinge band door campagnegroep - IND 4 WD 3 - spreekbuis - IND 5 WD 3 - zelfstandige bewonersgroep
Werkdoel 4: Buurtschatten - medewerking beleid Politiek Vanaf 2010 zijn er minimum 5 Buurtschattenacties per jaar waarbij de bewoners zelf de medewerking van het beleid gevraagd hebben.
Indicatoren: - IND 1 WD 4 - 5 acties waarin bewoners zelf de medewerking van het beleid vragen
Werkdoel 5: Buurtschatten - doe-huis Agogisch Vanaf 2010 is het doe-huis een actiecentrum waar maatschappelijk kwetsbare groepen aansluiting vinden met Buurtschatten, en initiatiefnemers en de campagnegroep hun projecten kunnen uitwerken en voorbereiden.
Indicatoren: - IND 1 WD 5 – activiteitenprogramma opgebouwd door bewoners/initiatiefnemers - IND 2 WD 5 - praktijkplaats / actiecentrum
Werkdoel 6: Buurtschatten - plaats in de stad Politiek Tegen 2015 heeft het concept Buurtschatten, met de campagnegroep en het Buurtschattenfonds als instrumenten in handen van bewoners, een duidelijke positie ten opzichte van stedelijke diensten zoals Opsinjoren en de wijkbudgetten.
Indicatoren: IND 1 WD 6 - nota plaats in de stad
Werkdoel 7: Buurtschatten - participatief Agogisch Vanaf 2010 zijn initiatiefnemers en deelnemers betrokken bij de evaluatie en sturing van het project Buurtschatten via de jaarlijkse effectenmeting.
Indicatoren: - IND 1 WD 7 - effectenmeting
2.
Eerstelijnswerk VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
97
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
In 2010 is er verder gegaan met het project „Buurtschatten‟. We vertrekken van het concept van relationele wijkontwikkeling. We willen bewoners stimuleren en ondersteunen om rond hun eigen ideeën, initiatieven op te zetten.
In 2011 investeert SAS in het versterken van de campagnegroep en het ondersteunen van een aantal projecten die opgestart zijn in 2010. SAS activeert ook nieuwe projecten. Er wordt gefocust op volgende sporen:
In 2010 investeerde het wijkteam extra in het betrekken van maatschappelijk kwetsbare bewoners. Het blijk namelijk dat maatschappelijk kwetsbare groepen wel meewerken aan initiatieven van iets draagkrachtigere initiatiefnemers maar dat het niet eenvoudig is om hen zelf initiatieven te laten nemen. Daar werd dan ook de nadruk op gelegd. Dit gebeurde door sterker in te zetten op bepaalde gebieden zoals het Zuster der Armenplein, de woonblok tussen Meloenstraat en Pompoenstraat, … We werkten ook samen met bestaande verbanden zoals het dagcentrum De Kluyver in de Pothoekstraat, Marco Polo school, de klantengroep van het OCMW,... Uit de eerste resultaten blijkt dat dit een boeiend proces is maar veel trager en met minder „flitsende Buurtschatten initiatieven‟ tot gevolg.
Doe-huis centrum De Wijk Het doe-huis is een actiecentrum dat faciliteiten aanreikt aan buurtbewoners die binnen het kader van Buurtschatten activiteiten ondernemen (2-spraak, hobby en spelnamiddag, RUPwerkgroepen, actiegroepen, Noord Antwoordt, wereldsnack;). Indien nodig ondersteunt SAS de bewoners procesmatig. Buurtschatten campagnegroep We zoeken uitbreiding van de fondswerving naar bedrijven en middenstand. We ondersteunen de campagnegroep om te evolueren naar een bewonersplatform dat via concrete acties (Buurtschatten) vorm geeft aan de lokale samenleving en het diversiteitsaspect hierbinnen. De groep evolueert naar een zelfstandige werking met een eigen voorzitter en verslaggever. Buurtschatten Geelhandplaats We stimuleren bewoners om deel te nemen aan bestaande activiteiten en/of projecten. We stimuleren bewoners om zelf activiteiten en/of projecten uit te werken. We werken hiervoor maximaal samen met lokale actoren (team wonen, de buurtregisseur, Woonhaven, organisaties en verenigingen, stedelijke diensten). Buurtschatten RUP 2060 We ondersteunen 5 Buurtschatten projecten in opvolging van
We brengen maatschappelijk kwetsbare mensen in contact met aan andere bewoners, organisaties en diensten. We brengen mensen samen die anders nooit samenwerken. Hierdoor kunnen ze beter omgaan met conflicten. We bereiken mensen vooral op de ontmoetingsactiviteiten. Via Buurtschatten worden mensen actief aangesproken om mee te werken of om zelf initiatief te nemen. Het weekprogramma van de ontmoetingsruimte in Centrum De Wijk is opgebouwd uit activiteiten die bewoners zelf ondernemen. Het is een sterkte dat er rond veel verschillend
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
98
thema‟s tegelijkertijd gewerkt wordt. Het is sterk dat we veel activiteiten hebben, zowel kort lopende als langdurige. In 2010 werd van start gegaan met het Doe-huis. Hiervoor werd een openingsfeest gehouden in januari. In de uitwerking van het doe-huis werd extra aandacht besteed aan de uitwisseling en de opbouw van een progamma met de partners in de wijk. Bijna alle laagdrempelige ontmoetingsactiviteiten van het wijkteam in Antwerpen-Noord worden via de werkwijze van Buurtschatten gedragen door bewoners. We hebben de laatste jaren veel Buurtschatten projecten uitgelokt en ondersteund. Een aantal van die projecten moeten nog verder opgevolgd worden (verzelfstandiging Hoger wal, Mozaïek op de Dam, Open Keuken etc.). Tegelijkertijd hebben we in 2010 nieuwe projecten opgestart. In de toekomst willen we meer inzetten op verzelfstandigen i.p.v. op te volgen. Hiervoor willen we een sterkere betrokkenheid van partners stimuleren. We kunnen als nazorg enkel logistieke faciliteiten aanbieden.
ideeën die gelanceerd zijn tijdens de focusgroepen RUP 2060. (Drugs uit het straatbeeld; Aandacht voor betaalbaar wonen, handelsstraat toegankelijk, Groen in de wijk en Schoolplak buurtplein). Buurtschatten met jongeren We activeren en ondersteunen jongeren i.s.m. partners om Buurtschatten acties op te zetten. We ondersteunen jongeren bij het uitbouwen van Hyperlokale TV (samenwerking met Stampmedia en SOS). We organiseren een driedaagse voor en door jongeren waarin mensenrechten centraal staan(samenwerking met Recht-op, Vorming en Uit de Marge). We ondersteun de werkgroep Jongeren binnen „Noord ant-woord‟ i.f.v. een samenwerking met de middelbare scholen van Antwerpen noord en met jeugdorganisaties. Focus zijn de gemeenteraadsverkiezingen en het werken aan een jongerencollege.
Kleinere, kortlopende projecten kennen een groot succes. In 2011 willen we investeren in een aantal verdiepende projecten, via actielijnen die we vooropstellen (RUP; Jongeren, Geelhandplaats). We zoeken ook uit hoe we maatschappelijk kwetsbare groepen hierbij kunnen betrekken. Om de ruime achterban warm te houden, hebben we soignerende activiteiten nodig. Met de campagnegroep werden stappen gezet naar een verbreding tot een zelfstandig bewonersplatform. Er werden nieuwe mensen aangesproken om vernieuwing in de groep te brengen. Via caféavonden werd er uitwisseling georganiseerd tussen de verschillende Buurtschattenprojecten zodat initiatiefnemers elkaar en de campagnegroep beter leerden kennen. We stellen vast dat er nog te weinig gemeenschappelijk gevoel van actie aanwezig is bij de deelnemers aan Buurtschatten. We hebben een dragende structuur nodig die mee een stevig platform VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
99
kan zijn in de buurt. De campagnegroep, het Doe-huis en de uitwisselingsmomenten zijn hiervoor sterke aanknopingspunten. We kunnen van daaruit werken aan meer samenhang tussen de verschillende activiteiten. Op die manier werken we aan relationele wijkontwikkeling. In het najaar werd de basis gelegd van een uitbreiding van Buurtschatten naar Linkeroever. Er is een campagnegroep opgestart. 3 leden daarvan komen ook in de stedelijke campagnegroep. Resultaten
In totaal namen er 162173 mensen deel aan alle activiteiten samen. Het meest succesvol waren de open ontmoetingsmomenten (10773) en de deelname aan werkgroepen (4156). Er werden 14 projecten opgevolgd. 9 nieuwe projecten werden effectief opgestart. De hulpvragen van maatschappelijk kwetsbare groepen worden opgepakt i.s.m. ModeM. Omgekeerd stimuleert ModeM haar cliënten om deel te nemen aan de Buurtschatten-acties. 2 projecten werken specifiek rond taal (TaalooR en 2-spraak). 5 activiteiten worden opgezet om deelnemers uit verschillende projecten samen te brengen (Buurtschatten café-avonden, café congé, Vettige Swa en Pat Patat…). Er waren 7 caravan-momenten 13 activiteiten/projectgroepen gaan door in het doe-huis. De effectenmeting werd uitgewerkt De campagnegroep kwam 9 keer samen Er waren 14 samenwerkingsactiviteiten met actoren en stedelijke partners. Er werden 6 zelforganisaties ondersteund. Er werden huisbezoeken gedaan op plaatsen die onder druk staan door een combinatie van achterstelling en social leefbaarheidsproblemen: Stuivenbergplein (12 contacten),
3
In 2011 wordt Buurtschatten geëvalueerd aan de hand van de volgende criteria: 1. sociale precisie: elke actie speelt precies in op sociale relaties zoals ze zich voordoen in een specifieke context. In de evaluatie geeft SAS per actie aan wat de succes- en faalfactoren zijn van de inspanningen. 2. werken aan diversiteit: in de acties is er aandacht voor het werken aan interculturele samenwerking. Er wordt gewerkt in de twee richtingen; m.a.w. het overstijgt het toeleiden van maatschappelijk kwetsbare groepen. 3. opbouwwerk in partnerschap met de Stad, derden: binnen de acties wordt er samengewerkt met stedelijke diensten en andere actoren uit het middenveld. 4. werken op niet-evidente plaatsen: de acties worden uitgevoerd op plaatsen waar homogene groepen samen komen of waar bridging mogelijk is. (semipublieke en/of publieke ruimten) 5. Stimuleren van niet-evidente ontmoetingen: met de acties wordt er gewerkt aan bridging over verschillen heen (– jong/oud, arm/rijk, laag geschoold/hoog geschoold, allochtoon/autochtoon, moslim/nietmoslim). 6. versterken burgerschapscompetenties: binnen de acties worden competenties van deelnemers, actieve
Dit is het totaal van de deelnemers aan alle activiteiten me de doelgroep binnen het project Buurtschatten. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
100
Ceulemansstraat (7 contacten), De Coninckplein (20 contacten), Noordschippersdok (13 contacten), Pionierstraat (36 contacten), Willibrordus (6 contacten), Geelhandplaats (61 contacten), Zuster der Armenplein (10 contacten).
burgers en vrijwilligers versterkt om maatschappelijk en beleidsgericht te participeren. 7. overdraagbaar maken van de succes- en faalfactoren
Besluit
Buurtschatten heeft zich bewezen als een sterke activeringsmethodiek om mensen in beweging en actie te krijgen. Laatste jaren werden succesvolle projecten uitgebouwd en verzelfstandigd. In 2011 wordt er ingezet op verdiepend werken. Er wordt gekozen voor het uitwerken van acties rond RUP 2060. „Jongeren‟ wordt een nieuwe doelgroep de komende jaren. Er wordt verder geïnvesteerd in het verbreden van de campagnegroep.
WIJKTEAM OUD – BORGERHOUT
Strategische actie: OMNIA
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: De bevolking van Marokkaanse origine in Borgerhout oefent weinig invloed uit op het lokale beleid. Haar leden zijn hier niet voldoende op betrokken om mee de agenda van het beleid te bepalen of om hun eigen agenda door te drukken. Ze vinden nauwelijks aansluiting bij de initiatieven die door het district opgezet worden. Toch stellen we vast dat onder de Marokkaanse inwoners veel kracht aanwezig is. De komende jaren willen de opbouwwerkers die kracht ondersteunen en versterken. Het is de bedoeling dat de Marokkaanse allochtonen met eigen initiatieven naar buiten komen en hun noden, problemen en opportuniteiten met andere bewoners, diensten en het beleid bespreken. Het district in Borgerhout is zeer actief en organiseert regelmatig participatiefora. We zouden de deelnemers van het project op termijn graag hun eigen agenda ter sprake zien brengen, zonder ondersteuning. De bevolkingsgroep van Marokkaanse origine is zeer verscheiden. Een ander belangrijk werkpunt is dan ook de interne solidariteit: tussen verschillende generaties, armen en minder armen, lang- en kortgeschoolden en vrouwen en mannen.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
101
Werkdoel 1: Omnia - 5 initiatieven Agogisch Vanaf 2010 zijn er jaarlijks minimum 5 initiatieven van voornamelijk bewoners van Marokkaanse origine uit Oud-Borgerhout waar globaal 100 bewoners van Oud-Borgerhout bij betrokken zijn.
Indicatoren: - IND 1 WD 1 : 5 initiatieven van bewoners van Marokkaanse origine
Werkdoel 2: Omnia - gesprekken district Politiek Tegen 2015 zijn er 5 rechtstreekse of onrechtstreekse gesprekken geweest tussen bewoners van Marokkaanse origine uit Oud-Borgerhout en districtsactoren en/of districtsbeleid.
Indicatoren: - IND 1 WD 2 : 5 gesprekken district
Werkdoel 3: Omnia - 50 vrijwilligers Agogisch Vanaf 2012 zijn er jaarlijks minimaal 50 bewoners van Marokkaanse origine die zich geëngageerd hebben als vrijwilliger in een initiatief georganiseerd door: het wijkteam, een door ons ondersteund initiatief of een andere organisatie in de wijk. Werkdoel 4: Omnia - zelfstandig initiatief Agogisch Vanaf 2013 hebben 3 van de initiatiefnemers van Marokkaanse origine zelfstandig of nog met een minimale ondersteuning, een initiatief opgezet.
Indicatoren: - IND 1 WD 3 : 50 vrijwilligers van Marokkaanse origine
2.
Indicatoren: - IND 1 WD 3 : 3 zelfstandige initiatieven
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
In 2010 is er hard gewerkt aan het vertrouwen van de doelgroep. We hebben nu een sterke basis. In 2011 moeten we geen extra inspanningen leveren om nieuwe Marokkaanse mensen te leren
Marokkaanse initiatieven en Marokkaanse vrijwilligers worden verder gezocht en ondersteund. We werken in 2011 verder aan empowerment/ burgerschapstraining. We stimuleren
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
102
kennen om initiatieven uit te werken. We willen verdiepend werken met de Marokkaanse mensen die we nu bereiken via de moskeeverenigingen, de zelforganisaties, de vrouwenwerkingen en individuele bewoners (moskeeën Bilal, Kebdana, En Nasser, Hamza, El Nour en de verenigingen Attawasol, Nibras en Al Ikhram). We investeerden in infomomenten en vormingen. Zo werden er vormingen opgezet rond de opvolging van de training van Abkader Chrifi, computer, ontdek de gsm, info rond energie, vorming rond subsidies, bespreekbaar maken van huwelijksmigratie, gezond wonen, , … Op deze maner brengen we deskundigheid over aan de groepen. Vanuit deze ondersteuning hebben we mensen gemotiveerd om zelf acties op te zetten in de buurt. In 2010 ondersteunden we initiatieven van bewoners: Nederlandse en Arabische lessen, naailessen, uitwerken van uitstappen, buurtfeest Moskee Hamza, lezing Rachida Lambrabet, info avond mutualiteit in Moskee Kebdana, … Bij de ondersteuning van deze initiatieven vertrekken we vanuit de mogelijkheden en de interesse van de initiatiefnemers. We hebben permanent aandacht voor: het leerproces door het samen doen, het informeren over subsidies/ andere actoren/ bereiken van diverse bewoners en het stimuleren van buiten de eigen kring te treden. De vereniging Attawaasol heeft in het najaar van 2010 in samenwerking met buurtgroep Den Dreihoek een succesvolle lezing opgezet met Rachida Lamrabet. Er waren een 80-tal mensen aanwezig waren. Beide verenigingen maken plannen voor verdere samenwerking. We stellen vast dat het zelfvertrouwen van de deelnemers stijgt door activiteiten te organiseren. In de ondersteuning van deze groepen is de samenwerking met andere diensten in Borgerhout heel belangrijk: buurtsecretariaat, cultuurantenne, dienst levensbeschouwing, Opsinjoren, OCMW dienstencentrum,... De moskeeverenigingen in Borgerhout blijven een belangrijke
samenwerking tussen jong en oud en samenwerking met autochtone bewoners, actoren en beleid. We ondersteunen initiatiefnemers en initiatieven binnen 5 bestaande moskees, 2 verenigingen (Bilal, Kebdana, En Nasser, Hamza, El Nour, Attawasol en Nibras). We ondersteunen initiatiefnemers en initiatieven binnen de 3 vrouwengroepen en bij individuele bewoners. Ondersteuning van vrijwilligers en initiatiefnemers van Moskeeverenigingen Moskeeën ‟s: Kebdana, Bilal, En Nasser, Hamza, El Nour. We ondersteunen hen verder bij de erkenning van moskeeën: brandveiligheid, vzw-wetgeving, verjonging. Samen met de vrijwilligers kiezen we thema‟s die meegenomen worden in de beleidsbeïnvloeding. De infomomenten in moskeeën rond o.a. mutualiteit zijn een succesvolle formule (groot bereik van laaggeschoolde Marokkaanse mannen), maar te tijdsintensief voor het team. We zoeken in 2011 een oplossing voor deze ondersteuning. We stimuleren en ondersteunen hen verder in het nemen van initiatieven naar buurtbewoners. We willen de contacten tussen de moskeeën en Opsinjoren verstevigen zodat de contacten niet blijven lopen via ons. In het voorjaar van 2011 zoeken we uit hoe we de individuele dienstverlening kunnen omvormen naar een ontmoetingsmoment en enkel individuele dienstverlening kunnen opnemen bij die mensen die naar de ontmoetingsmomenten komen. Ondersteuning van vrijwilligers en initiatiefnemers van de Marokkaanse verenigingen Nibras, Attawasoul, Il Ikram. We nemen de ondersteuning van de initiatiefnemers verder op. We werken een vorming uit rond de werking van vzw, de taak van de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering. Eigen laagdrempelige activiteiten Ook binnen de ruime waaier aan laagdrempelige activiteiten die worden opgezet zoals vrouwenwerkingen, naaiwerking, Taal*oor,
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
103
vorm van georganiseerd verenigingsleven. De opbouwwerkers stellen vast dat deze groepen het heel moeilijk hebben om hun basisfunctie te kunnen opzetten nl. een veilige en administratief in orde gebedsruimte. Opbouwwerkers bieden hier rond ondersteuning i.s.m. stedelijke diensten. In veel moskeeën loopt een proces van vallen en opstaan rond verjonging van de huidige trekkers.
ed. worden Marokkaanse deelnemers permanent gestimuleerd tot: - participatie aan de samenleving; - deelname aan buurtactiviteiten; - vrijwilligerswerk en het nemen van initiatieven.
Ook binnen de ruime waaier aan laagdrempelige activiteiten die worden opgezet zoals vrouwenwerkingen, naaiwerking, Taal*oor, ed. worden Marokkaanse deelnemers permanent gestimuleerd tot: participatie aan de samenleving, deelname aan buurtactiviteiten, vrijwilligerswerk en het nemen van initiatieven. Voorbeelden hiervan zijn: vrouwen koken in dienstencentrum Den Drossaert, vrouwen schrijven zich in voor de Lentepoets van Opsinjoren, vrouwen koken mee met Belgische buurtbewoners aan het Gezondste Opsinjoortje, vrouwen organiseren zelf een uitstap, …
Vrouwenwerking Zuid We ondersteunen deze groep verder om 2 zelfstandige activiteiten per maand te organiseren. We ondersteunen een activiteit in de buurt, bijvoorbeeld het maken en eten van couscous met de buren. We organiseren vorming rond het organiseren van zelfstandige activiteiten. We brengen de vrouwenwerking in contact met de andere groepen in de Shelter.
In het kader van een grotere participatie van de Marokkaanse gemeenschap op het publieke forum, stimuleerden we hen om deel te nemen aan officiële inspraakfora. Zo werden de thema‟s van het Wijkforum besproken in de verschillende groepen die aan dit project verbonden zijn. Marokkaanse mannen werden samengebracht om de herinrichting van het Terloplein te bespreken. Hierbij werd er telkens samengewerkt met het Stedelijk Wijkoverleg.
Vrouwengroep Noord In het voorjaar investeren we in de versterking van de groep door het organiseren van ontspannende activiteiten: ”lekker, gezond en goedkoop”, transitgesprekken migratieverhalen, individuele hulpverlening, vorming wijkgezondheidscentrum Noord, tandarts, uitstap, dienstencentrum, opvoedingswinkel.
Het project OMNIA is nu bekend in de wijk. Diverse actoren spreken ons aan om samen te werken. Dit stelt ons in staat om de komende jaren meer vanuit de Marokkaanse gemeenschap op het publieke forum te komen. Het komende jaar willen we verder investeren in het delen van onze expertise t.a.v. samenwerkingspartners en oplossingsactoren.
Enkele accenten:
Groep naai-atelier willen we verzelfstandigen. We zoeken een vrijwillige coördinator of een organisatie.
Taal*ooR We geven extra aandacht aan de Marokkaanse deelnemers en spreken hen aan om vrijwilligerswerk op te nemen. We leiden actief toe naar grote activiteiten: BBQ‟s, opendeurdag, pleinfeesten, … Arabische Les en Nederlandse Les We ondersteunen de vrijwilligers om aan te sluiten bij het buurtsecretariaat. We activeren de vrijwilligers en deelnemers om nieuwe initiatieven te nemen. In het voorjaar peilen we naar interesses.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
104
In het kader van een grotere participatie van de Marokkaanse gemeenschap op het publieke forum blijven we samenwerken met het Stedelijk Wijkoverleg en trachten we mensen te betrekken op de bestaande inspraakfora. Resultaten
In totaal namen er 21054 mensen deel aan alle activiteiten samen. Het meest succesvol waren de vormingsreeksen (796) , de open ontmoetingsmomenten (527), de werkgroepen (336) en de infomomenten (228). We slagen er in om Marokkaanse mensen zelf initiatieven te laten nemen in de buurt. Er zijn reeds een heel aantal grotere en kleinere initiatieven genomen. Het aantal Marokkaanse vrijwilligers die kleine en grote taken opnemen binnen ons werking groeit. De stem van Marokkaanse bewoners in inspraakfora werd reeds gehoord door actoren doch nog niet door andere bewoners gezien deze inspraak dikwijls onrechtstreeks (in een aparte vergadering) tot stand kwam.
Besluit 4
In 2011 wordt OMNIA geëvalueerd aan de hand van de volgende criteria: 1. sociale precisie: elke actie speelt precies in op sociale relaties zoals ze zich voordoen in een specifieke context. In de evaluatie geeft SAS per actie aan wat de succes en faalfactoren zijn van de inspanningen. 2. werken aan diversiteit: in de acties is er aandacht voor het werken aan interculturele samenwerking. Er wordt gewerkt in de twee richtingen; m.a.w. het overstijgt het toeleiden van maatschappelijk kwetsbare groepen. 3. opbouwwerk in partnerschap met stad, derden: binnen de acties wordt er samengewerkt met stedelijke diensten en andere actoren uit het middenveld. 4. werken op niet-evidente plaatsen: de acties worden uitgevoerd op plaatsen waar homogene groepen samenkomen of waar bridging mogelijk is. (semipublieke en/of publieke ruimten) 5. stimuleren van niet-evidente ontmoetingen: Met de acties wordt er gewerkt aan bridging over verschillen heen (– jong/oud, arm/rijk, laag geschoold/hoog geschoold, allochtoon/autochtoon, moslim/nietmoslim). 6. versterken burgerschapscompetenties: binnen de acties worden competenties van deelnemers, actieve burgers en vrijwilligers versterkt om maatschappelijk en beleidsgericht te participeren. 7. overdraagbaar maken van de succes- en faalfactoren
De afgelopen 2 jaar is er sterk gewerkt aan het leggen van contacten en het opbouwen van vertrouwen. Er is een sterke basis om op verder te werken. We moeten geen extra inspanningen leveren om meer Marokkaanse mensen te bereiken. In 2011 willen we verder
Dit is het totaal van de deelnemers aan alle activiteiten met de doelgroep binnen de strategische actie OMNIA VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
105
werken met de gekende groepen en initiatiefnemers zoeken en ondersteunen. We willen bekijken hoe we met hen beleidsbeïnvloedend kunnen werken. Belangrijke randvoorwaarden: - verzelfstandigen van een aantal activiteiten; - zoeken naar een samenwerkingspartner voor vormingen; - versterking van de vrouwengroepen.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
106
Strategische actie: Koopkracht
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Achtergestelde groepen in Borgerhout blijven wat maatschappelijke dienstverlening5 betreft in de kou staan. Er bestaat een forse kloof tussen vraag en aanbod, tussen het kennen en kunnen van de cliënt. De doelgroep struikelt zowel over dagdagelijkse problemen als over hulp bij complexe dossiers. Daarnaast heeft ook de dalende koopkracht6 een grote invloed op het (over)leven van de bewoners. Ze zijn immers te weinig vertrouwd met koopkrachtverhogende maatregelen en maken er dan ook geen gebruik van. Opbouwwerkers willen de komende jaren maatschappelijk achtergestelde groepen vertrouwd maken met het dienstverleningsaanbod in de wijk en hen leren hoe er gebruik van te maken. Samen met hen trachten we drempels rond dienstverlening aan te kaarten bij diensten en beleid op districtniveau. Hetzelfde geldt voor drempels rond koopkrachtverhogende maatregelen. We willen de diensten en het beleid die doorwerken tot op districtsniveau bewust maken van de beleving van maatschappelijke groepen en wijzen op de drempels en leemtes in de dienstverlening en de koopkrachtverhogende maatregelen. We dringen aan op drempelverlagende maatregelen en acties die de koopkracht bevorderen. Concrete voorbeelden zijn sterk toegankelijke ontmoetingsactiviteiten, zoals Buurtsofa en hulppermanentie, het uitwerken van trajecten met groepen, solidariteitsgroepen, een steunend netwerk van toeleiders en overleg met beleid en diensten.
5 6
Dienstverlening wordt hier opgevat als de meer administratieve kant van hulpverlening, het onthaal, … tegenover de zuivere of therapeutische hulpverlening. Koopkracht verwijst hier naar inkomensverwervende (bv. OMNIO-statuut) of besparende maatregelen (energiebesparing). VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
107
Werkdoel 1: Koopkracht – dossier Agogisch SAS maakt tegen eind 2013 een dossier met een overzicht van persoonsgebonden, cultuurgebonden en organisatiegeboden drempels, opgemaakt i.s.m. doelgroep.
Indicatoren: - WD 1 IND 1 - dossier drempels
Werkdoel 2: Koopkracht - traject Agogisch SAS betrekt jaarlijks 60 maatschappelijk achtergestelde personen in een traject van kennis, inzicht en vaardigheden rond diensten en koopkrachtverhogende maatregelen.
Indicatoren: - WD 2 IND 1 - traject - jaarlijks 60 mensen
Werkdoel 3: Koopkracht - gesprek drempels dienstverlening Politiek Tegen eind 2014 organiseert SAS gesprekken tussen buurtbewoners en minstens 4 diensten rond drempels binnen dienstverlening.
Indicatoren: - WD 3 IND 1 - gesprekken met 4 diensten rond drempels dienstverlening
Werkdoel 4: Koopkracht - gesprek drempels koopkracht Politiek Tegen eind 2014 organiseert SAS gesprekken tussen buurtbewoners en minstens 4 diensten rond koopkrachtverhogende maatregelen.
Indicatoren:
Werkdoel 5: Koopkracht - acties Politiek SAS organiseert tegen einde 2015 minstens 3 acties rond drempelverlaging i.s.m. bewoners en diensten.
Indicatoren:
2.
-
-
WD 4 IND 1 - gesprekken met 4 diensten rond drempels koopkracht
WD 5 IND 1 - 3 acties
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
108
3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
We bereiken maatschappelijk kwetsbare bewoners uit Borgerhout door het organiseren van ontspannende activiteiten. Het gaat hier over activiteiten zoals naaiatelier, Taal*ooR, vrouwenwerking, open ontmoetingsmomenten, buurtmaaltijd, computerles. Van hieruit worden de deelnemers toegeleid naar de activiteiten die specifiek gericht zijn op het thema Koopkracht.
Spoor maatschappelijke administratieve dienstverlening
De permanentie voor individuele ondersteuning werd in het voorjaar 2010 afgebouwd. Vanaf juni 2010 werd dit nog beperkt georganiseerd voor mensen die actief deelnemen aan de andere stappen in het project. Op deze manier kunnen we met een groep aan structurele veranderingen werken. In 2010 werden er gewerkt rond 2 thema‟s: mutualiteit en maatschappelijke – en administratieve dienstverlening op wijkniveau. Spoor mutualiteit Er werden een heleboel vormingen opgezet in samenwerking met de mutualiteiten (De Voorzorg en CM) rond Omnio, op reis gaan, mutualiteit algemeen en thuiszorg. Dit vormde de basis om bij mensen na te vragen wat de mutualiteit voor hen betekent, welke diensten zij kennen en gebruiken en wat hun ervaringen met de mutualiteit zijn. Deze gesprekken werden gevoerd met de Marokkaanse vrouwenwerkingen, de Taal*oor groepen, bezoekers van Buurtsofa, deelnemers en vrijwilligers van de buurtwerking. Vanuit die brede groep werd een belangengroep van 12 mensen opgestart die mee de analyse maakten van alle opmerkingen en van daaruit tips formuleerden voor de mutualiteiten en het beleid. Dit werd teruggekoppeld naar de brede werking waarbij prioriteiten in de beleidssuggesties werden bepaald. Al deze informatie werd gebundeld in een dossier. De reacties, bedenkingen en beleidssuggesties van de bewoners
Versterken doelgroep In samenwerking met Vorming+, Recht Op, en het team Recht Op Inkomen wordt er een vormingspakket en materiaal uitgewerkt om maatschappelijk kwetsbare bewoners te versterken in het bijhouden van hun administratie. De uitwerking hiervan wordt gerealiseerd in samenwerking met de doelgroep. In februari komt de Nederlandstalige testgroep samen, in mei de anderstalige testgroep. Vanaf september wordt het uitgewerkte materiaal bekend gemaakt aan geïnteresseerde organisaties. De vorming zelf wordt opgezet voor geïnteresseerden. Er wordt nog bekeken of er gewerkt wordt met een open aanbod of dat de vorming wordt opgezet in alle geïnteresseerde groepen. In Taal*ooR worden er een aantal sessies gegeven in de vorm van rollenspelen om de deelnemers te versterken in hun interactie met diensten. Verzamelen van ervaringen en drempels In de verschillende basisactiviteiten wordt er regelmatig gewerkt rond diensten, het verzamelen van ervaringen met diensten, het geven van informatie over diensten, het verzamelen van drempels. Met de vrouwengroep Zuid wordt bekeken hoe ze aansluiting vinden bij Koopkracht-activiteiten. De groep wil meegenomen worden in het vervolg van het project. Beleidswerk Sociaal Infopunt: Op basis van de ervaringen van bewoners wordt er een nota samengesteld met knelpunten. Samen met bewoners gaan we op zoek naar beleidssuggesties. Bewoners bespreken deze nota met het Sociaal Infopunt.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
109
werden door de belangengroep aangekaart bij de 2 mutualiteiten in een gesprek. Nadien werd het volledige dossier aan de mutualiteiten bezorgd. In 2011 wordt dit verder opgevolgd. Spoor maatschappelijke – en administratieve dienstverlening op wijkniveau Vanaf september werd er gewerkt aan het thema dienstverlening. In het najaar werd de toegankelijkheid van het SIP-steunpunt geëvalueerd. Al het hulpverleningsmateriaal werd verzameld om dossier te versterken. Taal-ooR werd georganiseerd i.f.v. dit thema. In samenwerking met Recht-op werden maatschappelijk kwetsbare mensen uit onze groepen samengebracht om met de deelnemers van Recht op ervaringen uit te wisselen. Met Vorming Plus en Recht-op werd er samengewerkt rond het bijhouden en klasseren van administratie. Dit wordt verder gezet in 2011. Voor de beleidsbeïnvloeding t.a.v. de Sociale Info Punten moet in 2011 herbekeken worden met de Caw‟s en de verenigingen waar armen het woord nemen. Resultaten
Algemeen: In totaal namen er 26344 7 mensen deel aan alle activiteiten samen. We registreerden 2744 unieke deelnemers. Het meest succesvol waren de individuele contacten (14212), de open ontmoeting (8540), werkgroepen (1595), groepssamenkomsten (1274) en vorming (615) . Traject mutualiteit: Bespreken ervaringen en terugkoppeling voorstellen (voorgesteld door belangengroep): totaal 120 deelnemers 40 (Marokkaanse vrouwenwerking (NL)+Marokkaanse vrouwenwerking (anderstalige)) 60 (Taal*ooR) 10 (Buurtsofa: individuele hulpverlening) 10 (buurthuis)
7
Taal: De vrouwengroep Noord werkt actief mee aan de projectgroep van het team Recht Op Inkomen om te ijveren voor vrouwengroepen en minder wachtlijsten. De drempels die taal vormen bij de maatschappelijke dienstverlening wordt opgenomen in het dossier. We ondersteunen bewoners om samen met andere partners een actie uit te werken rond de ingewikkeldheid van administratie. Spoor mutualiteit In 2010 werd er een gesprek gevoerd met de 2 mutualiteiten en een dossier overhandigd. Zij gingen in 2011 hun reacties hierop bezorgen. De reacties van de mutualiteiten met hun inspanningen n.a.v. de beleidssuggesties van ons dossier worden in het voorjaar teruggekoppeld in de verschillende groepen. Verschillende bewoners waren enthousiast over de reeds behaalde resultaten. Alle signalen van bewoners rond mutualiteiten blijven we noteren en opvragen. Vanaf mei bekijken we op welke beleidsniveaus we een aantal oplossingsvoorstellen kunnen voorleggen.
In 2011 wordt Koopkracht geëvalueerd aan de hand van de volgende criteria: 1. sociale precisie: elke actie speelt precies in op sociale relaties zoals ze zich voordoen in een specifieke context. In de evaluatie geeft SAS per actie aan wat de succes en faalfactoren zijn van de inspanningen. 2. werken aan diversiteit: in de acties is er aandacht voor het werken aan interculturele samenwerking. Er wordt gewerkt in de twee richtingen; m.a.w. het overstijgt het toeleiden van maatschappelijk kwetsbare groepen. 3. opbouwwerk in partnerschap met stad, derden: binnen de acties wordt er samengewerkt met stedelijke diensten en andere actoren uit het middenveld. 4. werken op niet-evidente plaatsen: de acties worden
Dit is het totaal van de deelnemers aan alle activiteiten me de doelgroep binnen het project Buurtschatten. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
110
Belangengroep: totaal 12 deelnemers. 6 keer samengekomen. Niet iedereen is elke keer geweest. 2 (buurthuis) 1 (vrijwilliger Taal*ooR) 5 (vrouwenwerking Nederlandstalig) 2 (vrouwenwerking anderstalig) 1 (Buurtsofa) 1 (actie vrijwilligerster) Terugkoppeling reacties van de mutualiteit: totaal 74 deelnemers 49 (Taal*ooR) 12 (vrouwenwerking anderstalig) 13 (open moment: mensen buurthuis en vrouwenwerking Nederlandstalig)
uitgevoerd op plaatsen waar homogene groepen samen komen of waar bridging mogelijk is. (semipublieke en/of publieke ruimten) 5. stimuleren van niet-evidente ontmoetingen: met de acties wordt er gewerkt aan bridging over verschillen heen (– jong/oud, arm/rijk, laag geschoold/hoog geschoold, allochtoon/autochtoon, moslim/nietmoslim). 6. versterken burgerschapscompetenties: binnen de acties worden competenties van deelnemers, actieve burgers en vrijwilligers versterkt om maatschappelijk en beleidsgericht te participeren. 7. overdraagbaar maken van de succes- en faalfactoren
Buurtsofa ging in het voorjaar 44 keer door en bereikte gemiddeld 7 mensen per keer. Er werden 176 mensen ondersteund in het voorjaar. De absolute meerderheid van de mensen die individueel ondersteund werden zijn van Marokkaanse origine. Door de Buurtsofa stromen een heleboel mensen door naar andere activiteiten waaronder vrouwengroepen. Traject dienstverlening: Bespreking met de vrouwengroep Zuid: 11 vrouwen Bespreking van de SIP-loketwerking district i.s.m. Recht-op: 17 Taal*ooR Borgerhout werkte 12 keer rond dit thema: 286 De vrouwenwerking Noord werkte 5 keer rond dit thema: 45 Besluit
In 2011 investeren we in een traject rond administratie en dienstverlening. In de verschillende groepen worden activiteiten van vorming, informatie, training vaardigheden, ervaringsuitwisseling, bezoeken aan diensten,.. opgezet rond dit thema. Er wordt samen gezocht naar drempelverlagende en ondersteunende maatregelen. Dit gebeurt i.s.m. Vorming+, Recht-op, Sociaal Infopunt, Mutualiteiten wijkgezondsheidscentrum ‟t Spoor, … Aandachtspunten voor 2011: In de zomer bekijken of we de 2 vrouwengroepen samen voegen tot een gezamenlijke vrouwenwerking. We werken een sterk beleidsdossiers uit met deelname van de doelgroep.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
111
Strategische actie: Allochtone Vrouwen in Armoede
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Het project is gestart vanuit een bredere werking “Arm in Arm”. Dit opbouwwerkproject uit het vorige MJP werkte op de relatie tussen autochtonen en allochtonen in armoede. Arm in Arm richtte zich op het gehele gezin, maar tot nu toe betekende dit dat er voornamelijk - bijna uitsluitend - met de mannen gewerkt werd. Met dit project werken we specifiek met vrouwen. Het project wil in de eerste plaats een vertrouwensband creëren met de traditionele Marokkaanse vrouwen die in armoede leven. Op basis van deze vertrouwensrelatie worden vrouwen uitgenodigd om deel te nemen aan laagdrempelige activiteiten. Bij deze activiteiten ontstaan er contacten tussen arme en niet-arme allochtone vrouwen. In een latere fase is het de bedoeling om ook aansluiting te zoeken bij de bredere buurtwerking van autochtonen en allochtonen. In een volgende fase brengen we de vrouwen in groep samen zodat zij hun ervaringen kunnen uitwisselen en mee kunnen werken aan (aanzetten tot) structurele oplossingen. Ten slotte wordt er via de groepswerking bekeken welke verschillen en gelijkenissen er zijn tussen Marokkaanse vrouwen in armoede en autochtone vrouwen in de beleving van hun armoedesituatie en welke drempels zij ervaren.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
112
Werkdoel 1: AVA - groep vrouwen Agogisch Er komen gemiddeld 8 traditionele vrouwen van Marokkaanse origine uit een groep van 20 die in extreme armoede leven, op regelmatige basis samen en wisselen ervaringen uit.
Indicatoren: - IND 1 WD 1 AVA - aantal vrouwen
Werkdoel 2: AVA - ervaring met 1 dienst samen gelegd Agogisch Tegen eind 2010 heeft, de groep vrouwen, hun ervaringen met betrekking tot één dienst voor maatschappelijke dienstverlening samen gelegd.
Indicatoren: - IND 1 WD 2 AVA - ervaring met 1 dienst
Werkdoel 3: AVA - gesprek met 1 dienst Politiek Tegen eind 2010 heeft een afvaardiging van de groep vrouwen hun ervaringen met betrekking tot een dienst voor maatschappelijke dienstverlening besproken met de betrokken dienst.
Indicatoren: - IND 1 WD 3 AVA - gesprek met 1 dienst
Werkdoel 4: AVA - aanwezigheid op Dag voor verzet tegen armoede Agogisch Op de „Dag van verzet tegen armoede' in 2010 is een delegatie van de groep vrouwen aanwezig.
Indicatoren:
Werkdoel 5: AVA - document verspreiden Politiek Tegen eind 2010 is er een document over armoede bij traditionele vrouwen van Marokkaanse origine en hoe Samenlevingsopbouw Antwerpen stad vzw daar rond gewerkt heeft, verspreid bij het middenveld en de Stad Antwerpen.
Indicatoren:
2.
-
-
IND 1 WD 4 AVA - aanwezigheid op dag voor verzet tegen armoede
IND 1 WD 5 AVA - aanwezigheid document IND 2 WD 5 AVA - verspreiding document
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
113
3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
In het voorjaar van 2010 zijn er verschillende huisbezoeken afgelegd om de vrouwen in armoede te ondersteunen. De vrouwen konden ook steeds terecht op de Buurtsofa voor individuele hulpvragen. We stellen vast dat dit een zeer kansarme groep is waarvoor veel tijd nodig is om een proces af te leggen om deze mensen te laten komen tot groepssamenkomsten.
De extra middelen die we hadden voor de ondersteuning van deze groep lopen af eind 2011. We zoeken nieuwe middelen o.a. via provincie Antwerpen i.s.m. Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie. Tot en met april komt de groep op regelmatige basis samen. Afhankelijk van de middelen zien we drie scenario‟s: - Wel middelen: groepswerking loopt verder. - Geen middelen: tot een met juni loopt het proces verder door teamherschikkingen. * Ofwel stopt daarna de groepswerking * Ofwel het schikken we planning om de groep blijvend te ondersteunen.
Vanaf september 2010 hebben de opbouwwerkers de vrouwen in groep samen gebracht. Er wordt gewerkt met een transparante agenda. Vrouwen komen bij elkaar om over hun armoedesituatie te spreken. Er is sterk geïnvesteerd in deze groep en dat begint zijn vruchten af te werpen (vertrouwen, openheid om met elkaar in dialoog te gaan, bespreken maatschappelijke thema's). De vrouwen bespreken ook mee de thema‟s van het project Koopkracht (mutualiteit en dienstverlening). De groep is mee gegaan naar de manifestatie in Brussel op 17 oktober en deed mee aan de actie van Stop Armoede Nu op 20/12. Resultaten De groep kwam in 2010 26 keer samen. Er waren in totaal 150 deelnemers. De groep bestaat uit 23 vrouwen. Er waren 583 individuele contacten, waarvan 69 huisbezoeken en 514 individuele gesprekken i.k.v. rekrutering. 5 vrouwen gingen mee naar de Werelddag van verzet tegen armoede – betoging Brussel 2010. Besluit
Afhankelijk van de middelen
Samenlevingsopbouw Antwerpen stad ziet zeer realistische mogelijkheden om binnen een jaar (2012) een Marokkaanse Vereniging waar Armen het Woord nemen, erkend te krijgen. De doelgroep is bereikt en is er klaar voor, de middelen zijn op termijn voor handen. Wat moet uitgeklaard worden is de vraag naar inbedding en ondersteuning: de rol van Samenlevingsopbouw in relatie met APGA (Antwerps Platform Generatie-Armen), het Vlaams Netwerk van Verenigingen waar armen het woord nemen, de allochtone Federaties, het minderhedenforum etc. We werken hiervoor samen met de strategische actie Arm in Arm / wonen. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
114
WIJKTEAM DEURNE
Strategische actie: Wijk Onder St®oom
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Wegens de groeiende werking en ontoereikende faciliteiten van het oude gebouw, verhuisde het wijkteam Deurne in 2009 naar de Ten Eekhovelei. Deze verhuis opent nieuwe mogelijkheden om meer met externe partners rond de tafel te zitten. Vanuit de positieve uitstraling van het nieuwe gebouw willen we samen met partners en vrijwilligers een sterke inhoudelijke invulling geven aan onze werking in Deurne. Met het project Wijk onder St®oom richten we ons naar de bewoners van Conforta, Ten Eekhove en Kronenburg. We streven er naar dat de bewoners zich verenigen over de spanningsvelden van inkomen, scholing, etnische origine, religie, leeftijd heen. Daarnaast willen we bewoners meer zelfkennis over hun mogelijkheden en kwaliteiten bijbrengen en zorgen dat ze hun mening over hun wijk op een constructieve manier kunnen uiten. Wijk onder St®oom tracht de krachten van bewoners en organisaties in de wijk te bundelen. Het is de bedoeling om tot een gemeenschappelijke strategie te komen, waarbij de capaciteiten en talenten van de wijkbewoners centraal staan en elkaar versterken. Op die manier willen we Deurne-Noord als woongebied bovenaan de agenda van het stedelijk beleid krijgen. Tegen 2015 streven we naar de erkenning van beleidsmakers (district, OCMW, stad, Vlaanderen) dat Deurne-Noord als woongebied onder druk staat en dat structurele investering absoluut nodig is. SAS zet in op gemeenschapsvorming om mensen aansluiting te laten vinden bij hun wijk. Dit heeft een positieve invloed op de perceptie van de leefomgeving van de bewoners. SAS werkt samen met een diverse groep bewoners, partners en actoren in de wijk in functie van een groter samenhorigheidsgevoel en een verbreding van het maatschappelijk draagvlak. In een eerste fase transformeren we het pand in de Ten Eekhovelei tot een actiecentrum voor creatieve connecties en positieve acties. Op het programma staan verder wekelijkse soepnamiddagen en allerlei activiteiten zoals de conversatiegroepen Taal*ooR. Vanuit die kern werken we in een tweede fase (vanaf 2010) met „brede‟ gemeenschapsvormende acties die het ruime gebied in beweging brengen. Om die gemeenschapsvormende acties te dragen werken we samen in het platform met lokale actoren. Het bestaande platform van lokale actoren zal uitgebreid worden met stedelijke actoren om samen de verkenning, voorbereiding en uitvoering van de creatieve acties op te nemen. Werkdoel 1: Wijk onder stroom - organiseren actie Agogisch Jaarlijks organiseren 20 bewoners een gezamenlijke gemeenschapsvormende actie.
Indicatoren: - IND 1 WD 1 - 20 bewoners die een gezamenlijke gemeenschapsvormende actie opzetten.
Werkdoel 2: Wijk onder stroom - deelnemers actie Agogisch
Indicatoren: - IND 1 WD 2 - 200 bewoners die jaarlijks deelnemen aan een VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
115
Jaarlijks nemen 200 bewoners deel aan een gezamenlijke gemeenschapsvormende actie.
gemeenschapsvormende actie.
Werkdoel 3: Wijk onder stroom - samenwerkingspartners actie Politiek Tegen 2015 hebben 4 samenwerkingspartners minstens 1 keer meegewerkt aan een gezamenlijke gemeenschapsvormende actie.
Indicatoren: - IND 1 WD 3 - 4 verschillende samenwerkingspartners die minstens 1 keer meegewerkt hebben aan een gezamenlijke gemeenschapsvormende actie.
Werkdoel 4: Wijk onder stroom - politici actie Politiek Tegen 2015 hebben minstens 5 politici op districtsniveau, 2 op stedelijk niveau en 1 op Vlaams niveau meegewerkt aan een gezamenlijke gemeenschapsvormende actie.
Indicatoren: - IND 1 WD 4 - aantal politici die meegewerkt hebben aan een gezamenlijke gemeenschapsvormende actie.
Werkdoel 5: Wijk onder stroom -competenties in Dinamo Agogisch Vanaf 2010 is Dinamo een uitvalsbasis in Deurne-Noord waar per jaar minimum 40 mensen hun competenties inzetten.
Indicatoren: - IND 1 WD 5 - minimum 40 mensen per jaar die hun competenties inzetten vanuit Dinamo.
Werkdoel 6: Wijk onder stroom - deelnemer in Dinamo Agogisch Vanaf 2010 is Dinamo een uitvalsbasis in Deurne-Noord waar per jaar minimum 200 mensen deelnemen aan activiteiten.
Indicatoren: - IND 1 WD 6 - minimum 200 mensen die per jaar deelnemen aan activiteiten vanuit Dinamo.
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
116
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
Het wijkteam van Deurne kiest voor een combinatie van jaarlijks een sterke, breed gedragen en mobiliserende actie en een werking met veel vrijwilligers en activiteiten in hun centrum Dinamo.
a. Deurne leeft! Samen met lokale partners werken we een visie over gemeenschapsvorming uit. We zetten het vrijwillig engagement van bewoners van Deurne in „the picture‟. We ondersteunen vrijwilligers in een gezamenlijke vrijwilligerspool met district, cultuurcentrum, den Tip, de jeugddienst, de bibliotheek en dit in samenwerking met het servicepunt vrijwilligerswerk.
In 2010 werkte het team in Deurne de activiteit „Deurne Draait Door!‟ uit. Op 3 verschillende manieren werd er rond het thema energie gewerkt. 1) Ik bespaar energie! Gedurende zes maanden is er in Deurne gesensibiliseerd om energie te besparen. Er werden tientallen infosessies gegeven voor verschillende groepen. Er werden twee energiewinkeltjes geopend. De energiebakfiets stond op markten en pleinen en dook op bij allerlei evenementen. Via een verdeelpunt van kleine molentjes in het district, de wereldwinkel, de bibliotheek en Samenlevingsopbouw Deurne namen 3162 bewoners een concreet engagement om energie te besparen gedurende een gans jaar. Ze maakten een molentje om dit zichtbaar te maken. Op die manier besparen we in Deurne 56 458 kg co2! 2) Waar krijg ik energie van? 80 ambassadeurs zetten in Deurne hun beste beentje voor om ontmoetingen tussen mensen en organisaties te organiseren. Er werden workshops “molentjes maken” georganiseerd in scholen, dienstencentra, RVT‟s, bij Buurt aan de Beurt acties. De Opsinjoren Lentepoetsers kregen een zelfbouwpakketje om in hun bloembak te zetten. Beschermde werkplaats De WAG vulde alle zakjes voor de zelfbouwpakketjes. Vormingplus trok rond met een warmtecabine om “energieke” verhalen te verzamelen. Er werd poëzie gemaakt, warmterijmen met jong en oud. Dagcentrum De Zonnebloemen schilderde 3162 stokjes.
b. Project Deurne Fietst 2011-2012 We brengen bewoners letterlijk in beweging door hen te leren fietsen, leuke fietsacties te organiseren, fietsclubs te promoten enz. We promoten bestaande initiatieven, halen ze naar de wijk en stemmen ze op elkaar af. We onderzoeken de mogelijkheden van fietsvoorzieningen zoals: fietsuitleenpunt, fietsenherstel, buurtfietsenstalling. We zetten in op de zichtbaarheid van het project in het straatbeeld. We werken rond informeren, sensibiliseren, activeren, registreren, beleidsbeïnvloeding en gedragsverandering. Bewonersparticipatie staat hierbij centraal. We leveren extra inspanningen om ook maatschappelijk kwetsbare mensen te bereiken. a. Activiteiten in Dinamo We investeren verder in het laagdrempelig activiteitenaanbod: Open informele momenten , een wekelijkse Taal*ooR, wekelijkse kook-, eet- en infosessies in Dinamo (Soeperdeboere eten, koken en soeperinteressant) ; Fietsvriendinnen
3) Petitie-actie: Het is mijn energie! De energiemarkt is voor veel mensen een ondoorzichtig, VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
117
onbereikbaar kluwen. Veel mensen vinden hun weg niet, worden niet goed geholpen en blijven zo verstoken van hun recht op energie. Samen met team Wonen kaartten we 4 pijnpunten aan in de dienstverlening van de energieleveranciers en lanceerden hierover een petitieactie : 1. 078 lijnen zijn te duur; 2. geen vaste dossierbeheerders voor complexe dossiers; 3. de automatische toekenning van rechten (gratis elektriciteit, enz.) loopt mis; 4. onduidelijke facturatie. Naast de brede actie van „Deurne Draait Door‟ liepen de laagdrempelige activiteiten die grotendeels door vrijwilligers opgezet werden door in Dinamo: Open informele momenten, een wekelijkse Taal*ooR, Wekelijkse kook, eet en infosessies in Dinamo (Soeperdeboere eten, koken en soeperinteressant) ; Fietsvriendinnen, mensen van Belgische origine leren andere mensen fietsen; grote activiteiten zoals open deur Dinamo, vila Cabral Congodag; vrouwenfeest suikerrok, medewerking aan bestaande activiteiten: onthaalavond district, Vila Cabral, kerstkraam op straat i.s.m. Opsinjoren en klimaattafels. Resultaten
8
Algemeen: in totaal namen er 109748 mensen deel aan alle activiteiten samen. We registreerden 337 unieke deelnemers. Het meest succesvol waren de open ontmoeting (5382), de infomomenten (2265) en de werkgroepen (1592). Voor de grote actie werd er samengewerkt met een aantal partners in een stuurgroep: vormingplus, cultuurcentrum Deurne, Welzijnsschakels vzw en het Ecohuis. Naast de stuurgroep werd er ook samengewerkt met andere soms minder evidente partners: verschillende scholen, dagcentrum De Zonneboemen vzw, ziekenhuis, OCMW dienstencentra, OCMW energiecel, ACW, gezinsbond, energiesnoeiers, Vlaamse compostorganisatie, buurtregie, Opsinjoren, RVT De Zwaan en de Pelikaan, ...
In 2011 wordt Wijk Onder Stroom geëvalueerd aan de hand van de volgende criteria: 1. sociale precisie: elke actie speelt precies in op sociale relaties zoals ze zich voordoen in een specifieke context. In de evaluatie geeft SAS per actie aan wat de succes en faalfactoren zijn van de inspanningen. 2. werken aan diversiteit: in de acties is er aandacht voor het werken aan interculturele samenwerking. Er wordt gewerkt in de twee richtingen; m.a.w. het overstijgt het toeleiden van maatschappelijk kwetsbare groepen. 3. opbouwwerk in partnerschap met stad, derden: binnen de
Dit is het totaal van de deelnemers aan alle activiteiten me de doelgroep binnen het project Wijk onder stroom. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
118
acties wordt er samengewerkt met stedelijke diensten en andere actoren uit het middenveld. 4. werken op niet-evidente plaatsen: de acties worden uitgevoerd op plaatsen waar homogene groepen samen komen of waar bridging mogelijk is. (semipublieke en/of publieke ruimten) 5. stimuleren van niet-evidente ontmoetingen: met de acties wordt er gewerkt aan bridging over verschillen heen (– jong/oud, arm/rijk, laag geschoold/hoog geschoold, allochtoon/autochtoon, moslim/nietmoslim). 6. versterken burgerschapscompetenties: binnen de acties worden competenties van deelnemers, actieve burgers en vrijwilligers versterkt om maatschappelijk en beleidsgericht te participeren. 7. overdraagbaar maken van de succes- en faalfactoren Besluit
Uit de evaluatie met een 80-tal vrijwilliger ambassadeurs (ambassadeurnenaars) van Deurne Draait Door! bleek dat we veel nieuwe mensen en nieuwe organisaties hebben leren kennen. Deze werkvorm om gedurende een korte periode met heel veel partners in te zetten op 1 thema bleek heel effectief. Mensen voelden zich erg verbonden met het project, met elkaar en hadden sterk het gevoel dat ze iets konden bijdragen aan het project. Nadeel is dat dit heel intensief is. De volgende actie willen we over een langere periode laten lopen en met meer inzet van bewoners zelf. Het vraagt meer proceswerk. We hebben nog te weinig gewerkt aan structurele veranderingen op wijkniveau. We willen samen met bewoners (actieve burgers) werken aan de participatie aan het wijkgebeuren. Wij willen samen met bewoners nadenken over hoe ze de wijk vorm kunnen geven. In 2011 en 2012 willen we dit sterker uitwerken. We werken op verder op de 2 dynamieken nl. beide acties in de wijk en Dinamo. We zoeken op systemen om tot een evenwicht te komen tussen de praktische organisatie van Dinamo en het sterk naar buiten trekken.
Strategische actie: „t Pleintje
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
119
In Deurne leven maatschappelijk achtergestelde bewoners eerder geïsoleerd. Solidariteit met medebewoners komt dan ook moeilijker tot stand. Maatschappelijk achtergestelde groepen zijn bovendien minder zichtbaar in de wijk, waardoor sociale voorzieningen slechts in beperkte mate afgestemd zijn op hun situatie. Er is dus duidelijk nood aan ontmoetingskansen, mogelijkheden tot netwerkvorming en activeringsprojecten. Samenlevingsopbouw wil vooral bewoners in multi-problemsituaties bereiken, zowel allochtoon als autochtoon. Daarnaast streven we ernaar om ook middenklassers te betrekken bij de ondersteuning van de doelgroep. Met laagdrempelige activiteiten bereiken we een mix van maatschappelijk kwetsbare groepen en sterkere bewoners uit de wijk. Samen projecten opzetten bevordert de solidariteit tussen beide. Met project „t Pleintje willen we tegen 2011 maatschappelijk achtergestelde groepen inzicht geven in hun noden en krachten op het vlak van ontmoeting en sociale activering. Samen met het project ModeM van CAW Metropool en vzw ‟t Pleintje willen de opbouwwerkers een belangengroep ondersteunen die de noden van maatschappelijk kwetsbare groepen inventariseert. Tegen 2015 streven we naar structurele oplossingen voor de nood aan ontmoeting en sociale ondersteuning. Werkdoel 1: pleintje - SWOT met doelgroep Agogisch Tegen eind 2013 hebben we een SWOT analyse gemaakt over het belang van ontmoeting en actief burgerschap in 't Pleintje met 150 verschillende deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers van de werking in Deurne-Zuid.
Indicatoren: - IND 1 WD 1: 150 verschillende deelnemers die meegewerkt hebben aan een SWOT analyse over het belang van ontmoeting en actief burgerschap in 't Pleintje .
Werkdoel 2: pleintje - SWOT met partners Politiek Tegen eind 2013 hebben we een SWOT analyse gemaakt over het belang van ontmoeting en actief burgerschap in 't Pleintje met 20 verschillende samenwerkingspartners.
Indicatoren: - IND 1 WD 2: 20 verschillende samenwerkingspartners die meewerkten aan een SWOT analyse over het belang van ontmoeting en actief burgerschap in 't Pleintje.
Werkdoel 3: pleintje - strategie Tegen eind 2014 is er een strategie uitgewerkt voor de toekomst van 't Pleintje.
Indicatoren: - IND 1 WD 3: de aanwezigheid van een strategie voor het 't pleintje tegen eind 2014.
Werkdoel 4: „t Pleintje - publiek evenement Politiek Tegen 2015 is er een publiek evenement op stedelijk niveau met voorstelling van de SWOT's en de strategie voor de toekomst van 't Pleintje.
Indicatoren: - IND 1 WD 4: een publiek evenement op stedelijk niveau met voorstelling van de SWOT's en de strategie voor de toekomst van 't Pleintje.
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
120
X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
De verschillende aspecten van de werking werden verder gezet: onthaal, ontmoetingsactiviteiten, samenwerking met vormingspartners en inzet van vrijwilligers. De laagdrempelige activiteiten werden door vrijwilligers gedragen: open ontmoeting, een wekelijkse Taal*ooR, koffie en taart namiddagen, verschillende cursussen rond taal en computer, buurtmaaltijden, pannenkoeken,…
Project Zittegoe Deurne Zuid 2011-2012 We leggen met maatschappelijk kwetsbare deelnemers, actieve bewoners, vrijwilligers en actoren een proces af om te bekijken wat de sterktes en zwaktes zijn m.b.t. ontmoeting, netwerken en activeren in de wijk. Met bewoners worden inhoudelijke sessies uitgewerkt op basis van de „goed gevoel stoel‟ methodiek i.s.m. LOGO Antwerpen.
t Pleintje heeft een rijke geschiedenis in het betrekken van mensen via lessen die door vrijwilligers gegeven worden. Zo loopt er daar: Engelse conversatie, Frans, gsm, Nederlands (o.a. i.s.m. CVO), computer (ontdek de PC, internet, word, powerpoint), Spaans conversatie en turnen.
Met de goed gevoelstoel willen we mensen laten benoemen wat zij belangrijk vinden in de wijk, in ontmoeting. We willen de mensen die meedoen aan de „goed gevoel stoel‟; in gesprek laten gaan met andere actoren.
Om de SWOT-analyse die we in 2011 starten met de verschillende groepen van bezoekers, vrijwilligers en partnerorganisaties, volgden we samen met 7 vrijwilligers en vorming rond „goed gevoel stoel‟. Dit is een vorming rond psychisch welzijn. Veel van de bezoekers van het plein zijn mensen met psychische problemen. Een klassieke SWOT gaat met hen niet werken, de methodiek van ene „goed gevoel stoel‟ lijkt ons een goed alternatief.
Aan het inhoudelijk spoor wordt daarom een artistiek spoor gekoppeld. Tijdens de reizende tentoonstelling met artistieke stoelen in de wijk worden focusgesprekken georganiseerd. Partners en actoren gaan in gesprek met bewoners die het inhoudelijke traject doorlopen hebben om samen te komen tot betere positieve acties in de wijk. Op basis van dit proces kunnen we zoeken naar een kwalitatieve toekomst voor het Pleintje.
Er is een groot spanningsveld tussen het verzelfstandigen van ‟t Plein versus een werking draaiende te houden. De basisvoorziening op zich draaiende houden slokt sowieso veel tijd op.
Naast dit proces blijven we investeren in laagdrempelige activiteiten, die gedragen worden door vrijwilligers. Er is veel zorg voor maatschappelijk kwetsbare mensen. Hiervoor wordt samengewerkt met ModeM, onthaalproject van CAW Metropool voor mensen in multi-problem situaties.
In 2011 zoeken we daarom extra middelen om een kwalitatief proces op te zetten om te komen tot een verzelfstandiging. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
121
Resultaten
Algemeen: in totaal namen er 129529 mensen deel aan alle activiteiten samen. We registreerden 262 unieke deelnemers. Het meest succesvol waren de open ontmoeting (6260), de vormingsreeksen (3533) en de individuele contacten (1344).
Besluit
De verzelfstandig van een wijkwerking is altijd een moeilijke oefening. We willen de dynamiek van de dagelijkse werking niet te hard verstoren. Daarom investeren we tegelijkertijd in de basiswerking als in de zoektocht naar een oplossing voor de toekomst. Voor dit laatste proces starten we in april 2011 met de „goed gevoel stoel‟. In het najaar starten we gesprekken tussen deelnemers, vrijwilligers, de ruime achterban van ‟t Pleintje en de verschillende actoren uit de wijk. Bij de onderhandelingen met de stad worden voorlopig geen maatschappelijk kwetsbare bewoners betrokken . Dit nemen we op met de RvB van ‟t Pleintje.
9
In 2011 wordt „t Pleintje geëvalueerd aan de hand van de volgende criteria: 1. sociale precisie: elke actie speelt precies in op sociale relaties zoals ze zich voordoen in een specifieke context. In de evaluatie geeft SAS per actie aan wat de succes en faalfactoren zijn van de inspanningen. 2. werken aan diversiteit: in de acties is er aandacht voor het werken aan interculturele samenwerking. Er wordt gewerkt in de twee richtingen; m.a.w. het overstijgt het toeleiden van maatschappelijk kwetsbare groepen. 3. opbouwwerk in partnerschap met Stad, derden: binnen de acties wordt er samengewerkt met stedelijke diensten en andere actoren uit het middenveld. 4. werken op niet-evidente plaatsen: de acties worden uitgevoerd op plaatsen waar homogene groepen samen komen of waar bridging mogelijk is. (semipublieke en/of publieke ruimten) 5. stimuleren van niet-evidente ontmoetingen: met de acties wordt er gewerkt aan bridging over verschillen heen (– jong/oud, arm/rijk, laag geschoold/hoog geschoold, allochtoon/autochtoon, moslim/nietmoslim). 6. versterken burgerschapscompetenties: binnen de acties worden competenties van deelnemers, actieve burgers en vrijwilligers versterkt om maatschappelijk en beleidsgericht te participeren. 7. overdraagbaar maken van de succes- en faalfactoren
Dit is het totaal van de deelnemers aan alle activiteiten met de doelgroep binnen het project „t Pleintje VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
122
WIJKTEAM KIEL
Strategische actie: Ontmoeting en Actief Burgerschap op het Kiel 1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: • In het gebied Kiel wonen bijna 17.000 mensen (bron: dienst bevolking Stad Antwerpen 2000-2006). • Bijna 42 % van de bevolking is van allochtone herkomst. (bron: dienst bevolking Stad Antwerpen begin 2006) • 51,4% van de niet-EU burgers op het Kiel zijn van Marokkaans, 20,5% is Turks. (bron: Dienst bevolking Stad Antwerpen begin 2006) • 19 % van de beroepsactieve bevolking is werkloos. (bron: VDAB begin 2006). • 21,7 % van de kinderen op het Kiel worden geboren in kansarme gezinnen volgens de kansarmoede-index van Kind en Gezin (arbeidssituatie ouders, onderwijssituatie ouders, inkomen gezin, huisvestingssituatie, gezondheid van het kind, ontwikkelingskansen van het kind) (bron: Kind en Gezin 2001 en 2002) • 3,8 % van de mensen op beroepsactieve leeftijd leeft van een leefloon. (bron: OCMW – begin 2006) Het project vertrekt vanuit de vaststelling dat er weinig ontmoetingsplaatsen zijn waar mensen over de spanningsvelden van inkomen, etnische origine, generaties, opleiding, moslim en niet-moslim kunnen samenkomen. We stellen vast dat dit leidt tot segregatie en toenemende spanningen. Het project streeft naar een aanbod van mogelijkheden op het Kiel waar mensen, inclusief maatschappelijk kwetsbaren, elkaar kunnen ontmoeten over verschillen heen. Mensen geven aan dat ze de toenemende diversiteit in de samenleving moeilijk vinden. Onveiligheidsgevoelens en bezorgdheid over de sociale samenhang zien we als uitingen van angst en onzekerheid. Vooral degenen die minder macht hebben in de samenleving geven aan dat ze het moeilijk hebben en dat ze nood hebben aan meer herkenbaarheid op straat, netwerken, solidariteit en dat ze meer vat willen hebben op de samenleving. De huidige formele en informele ontmoetingsinfrastructeren spelen momenteel niet of te weinig in op deze nood. Het project werkt enerzijds aan de versterking van maatschappelijk kwetsbare groepen. Op die manier kunnen ze vanuit hun eigen ervaringen formuleren welke ondersteuningsnoden zij hebben om samen te komen over verschillen heen en welke noden aan ondersteuning zij hebben om zich actief in te zetten in de samenleving. Anderzijds wil het project de huidige mogelijkheden rond ontmoeting en actief burgerschap in het gebied maximaal benutten door partners te inspireren en samen te werken. Het project bewandelt daarvoor verschillende sporen: De uitbouw van het ontmoetingscentrum Nova. Het ontmoetingscentrum Nova beschikt over veel potentie om een ontmoetingscentrum te worden dat mensen samenbrengt over verschillende spanningsvelden heen en die bewoners aanspreekt als partner in de uitbouw van het centrum en niet enkel als klant. Momenteel worden deze mogelijkheden nog niet of onvoldoende benut. Om Nova uit te bouwen tot een divers en dynamisch centrum organiseert Samenlevingsopbouw binnen de Nova- infrastructuur activiteiten die mensen samenbrengen in diversiteit en waarin mensen actief participeren o.a. als vrijwilliger. De klemtoon in de eigen werking ligt op het opbouwen van competenties van de maatschappelijk achtergestelde doelgroep en de uitbouw van een degelijk en ondersteunend vrijwilligersbeleid. Daarnaast inspireert Samenlevingsopbouw de andere organisaties die betrokken zijn op Nova door deel te nemen aan overleg met hen, samen activiteiten op te zetten, hun activiteiten bekend te maken bij de eigen doelgroep en maatschappelijk achtergestelde groepen actief toe te leiden naar de VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
123
activiteiten van anderen. De organisaties die betrokken zijn op de Nova-infrastructuur zijn de partners van Nova nl. Nova Cultuur (CC De Kern), Recht-op vzw en Buurtsport Stad Antwerpen, de vaste en occasionele huurders van de Nova-infrastructuur (diverse lokale socio-culturele verenigingen) en de deelnemers van het overleg tussen alle socio-culturele verenigingen op het Kiel (Nova-brunch). Activiteiten ondersteunen op andere ontmoetingsmogelijkheden in het gebied Kiel. Om meer mogelijkheden tot ontmoeting te creëren in het gebied Kiel kijkt het team ruimer dan ontmoetingscentrum Nova. We zijn we hoofdzakelijk actief in ontmoetingscentrum Nova, op het Alfons De Cockplein, op de parking van Germinal Beerschot en in de Silvertop. Stimuleren en ondersteunen van bewonersinitiatieven. Met het derde en laatste spoor willen we de competenties van sociaal-economisch zwakkere bewoners inzetten om hun eigen omgeving en de bredere samenleving vorm te geven. We trachten organisaties, verenigingen, diensten en beleid te stimuleren om hun vermogen te koppelen aan initiatief van onderuit. Veel instanties zien immers de competenties van de bewoners over het hoofd en ontnemen hen het initiatief. Het zelfoplossend vermogen van de mensen mag niet verwateren en dient dus geactiveerd te worden. Met de activiteiten die we samen met hen opzetten, proberen we dan weer nieuwe krachten aan te trekken. In overleg met het team van Antwerpen-Noord bekijken we hoe we Buurtschatten (zie AntwerpenNoord) verder kunnen uitwerken binnen het ontmoetingscentrum Nova en in het gebied Kiel. Kansengroepen moeten kunnen deelnemen, initiatieven uitwerken en samenwerken met andere buurtgroepen, diensten en organisaties. Werkdoel 1: ontmoeting en actief burgerschap Kiel - gezamenlijke activiteit vrijwilligers Agogisch Vanaf 2010 gaan er jaarlijks 2 activiteiten door waarop 15 vrijwilligers van het wijkteam Kiel samenkomen over de 5 spanningsvelden heen.
Indicatoren: - IND 1 WD 1: jaarlijks 2 activiteiten waarop 15 vrijwilligers van het wijkteam Kiel samenkomen over de 5 spanningsvelden heen.
Werkdoel 2: ontmoeting en actief burgerschap Kiel - formuleren noden rond ontmoetingsaanbod Politiek Tegen 2015 kunnen 20 mensen hun gezamenlijke noden formuleren rond het ontmoetingsaanbod op het Kiel.
Indicatoren: - IND 1 WD 2: 20 mensen die hun gezamenlijke noden kunnen formuleren rond het ontmoetingsaanbod op het Kiel.
Werkdoel 3: ontmoeting en actief burgerschap Kiel - gebruik maken andere diensten Agogisch Vanaf 2011 vertoont het aantal deelnemers,vrijwilligers en actieve burgers die zelfstandig gebruik maken van minstens 2 andere diensten op het Kiel een stijgende trend.
Indicatoren: - IND 1 WD 3: er is een stijgende trend in het aantal deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers die gebruik maken van minstens 2 andere diensten op het Kiel.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
124
Werkdoel 4: ontmoeting en actief burgerschap Kiel - Buurtschatten Agogisch Vanaf 2012 zijn er jaarlijks minimum 5 nieuwe Buurtschatten initiatieven van buurtbewoners op het Kiel.
Indicatoren: - IND 1 WD 4: jaarlijks 5 nieuwe Buurtschatten initiatieven van buurtbewoners op het Kiel vanaf 2012.
Werkdoel 5: ontmoeting en actief burgerschap Kiel - meer dan 1 activiteit Agogisch Tegen 2015 zijn er 150 bezoekers/deelnemers aan onze werking die participeren aan minstens 1 andere activiteit dan hun initiële activiteit.
Indicatoren: IND 1 WD 5:150 bezoekers/deelnemers dat doorstroomt naar minstens 1 andere activiteit.
Werkdoel 6: ontmoeting en actief burgerschap Kiel - competenties vrijwilligers Agogisch De competenties van alle vrijwilligers van het wijkteam Kiel zijn zodanig versterkt dat zij tegen 2015 constructief omgaan met de verschillen binnen de vrijwilligersgroep
Indicatoren: IND 1 WD 6: Vaststelling dat alle vrijwilligers constructief omgaan met verschillen
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
Binnen het ontmoetingscentrum Nova is er samen met vrijwilligers
We ondersteunen vrijwilligerskernen die allerlei activiteiten
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
125
een ruime waaier aan activiteiten opgezet die er naar streven om maatschappelijk achtergestelde groepen actief te betrekken en die een diversiteit aan mensen samenbrengt. De laagdrempelige activiteiten binnen NOVA worden gedragen door vrijwilligers en zijn o.a. 3 keer in de week Taal*ooR, de open ontmoetingsmomenten, een vrouwengroep, pottentuin, buurtmaaltijden, snack en pannenkoeken, thé-dansant op zondagmiddag, computercursus, knutselgroep, … In de zomer organiseerden we uitstappen naar Lilse Bergen, Planckendael en de zee. Er werd meegewerkt aan de week van de smaak. Gekoppeld aan de experimenten rond ontmoeting en actief burgerschap werden de bestaande groepen binnen de eigen werking ondersteund rond: gezondheid (Logo, tandarts, kanker,…), computer voor Nederlands taalzwakke vrouwen, Ondersteuning vrouwengroep Kiel: kennismaking met diensten, spreken rond maatschappelijke thema's,... In veel gevallen werden hier andere organisaties bij betrokken zodat mensen ook andere diensten leren kennen zoals LOGO, Vlaamse Liga tegen Kanker, De8, PSC, Viva-SVV, Binnenste buiten, dot.com,… Om een diverse groep bewoners met elkaar in contact te brengen en te laten samenwerken werd er gebruik gemaakt van het verjaardagsfeest van het nest dat gebouwd is binnen het sociaalartistiek project „Nesten op het Kiel‟ en Muziek in de Wijk op het Alfons De Cockplein. Verder werden bewoners, bewonersgroepen en verenigingen ondersteund die initiatieven wilden nemen in het Kiel. De initiatieven die in 2010 ondersteund zijn, zijn de aquarel cursus, verschillende initiatieven rond Autisme Spectrum Stoornis (film, potten draaien, schrijfdans), Project „Gedenksteen V-bom‟, Een Taal*ooR initiatief voor gevorderden uitsluitend gedragen door een vrijwilliger, Workshop portretschilderen, initiatief ramadan, ondersteuning initiatieven vakantieparticipatie, thé-dansant Kiel.
opzetten. De opbouwwerkers werken zowel op de bonding van vrijwilligerskernen als op de bridging over de verschillende groepen heen. We ondersteunen verder laagdrempelige activiteiten in Nova: de vrouwengroep en het vrouwenfeest, Taal*oor groepen, open ontmoetingsactiviteiten (di en vr), thé-dansant, pottentuin, Orchestra NOVA, vorming Inburgering, conversatiegroepen Arabisch, Nederlandse les. De activiteiten worden gedragend door vrijwilligers. Samen met NOVA ondersteunen we de groenbanken, het nestfeest, gemixte uitstappen met o.a. Recht-op, kleine NOVA en de NOVA-brunch. We organiseren groepsoverstijgende acties om de verschillende vrijwilligers samen te brengen. We benutten verschillende ontmoetingsinfrastructuren om tot niet- evidente ontmoeting te komen. We werken in (en rond) NOVA, het Alfons De Cockplein en de Silvertop. In 2011 willen we met de vrijwilligers een proces afleggen om samen te werken aan groepoverstijgende acties. We werken in verschillende stappen: 1. ontmoeting en kennismaking voor alle SAS- en Nova vrijwilligers (± 15 verschillende groepen). Samenwerking met CO Nova, Recht-op en Buurtsport. 2. kennismaking van de vrijwilligers en het bespreken van de motieven. Samenwerking met CO Nova, Recht-op en Buurtsport. 3. Samenwerking tijdens het nestfeest van 8.5.11. Samenwerking met CO Nova, Recht-op en Buurtsport + verenigingen die deelnemen aan de Novabrunch + zelforganisaties waar wij mee samenwerken. 4. Samenwerking tijdens Muziek In de Wijk: 4 donderdagen in 07.2011. SAS, Pasar, Bewonersraad, Adav, Kids, Pleinontwikkeling, Scouts, buurtbewoners ADCP
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
126
Vanaf mei 2010 ondersteunen we vrijwilligers en activiteiten in de ontmoetingsruimte van Silvertop. Dit is overgenomen door het wijkteam Kiel. We stimuleren de vrijwilligers om zelfstandig activiteiten op te zetten (10-tal contacten). Rond de organisatie van het buurtfeest geven we extra ondersteuning (2 werkgroepen). wekelijkse permanentie op donderdagnamiddag; 4 samenkomsten van de bewonersgroep 2006; samenkomst van bewonersgroep sociale huurders Zuid; multicultureel festival – Silvertop Wereldtop op 9 oktober 2010 met een 150 tal aanwezigen; gesprekken op Silvertop rond: Respect Op de Lijn (24 op de 24), vorming energietips en Central Heating Management en actie rond achterstallige pasjes.
5.
In november ‟11 wordt er een bridging activiteit georganiseerd voor alle Nova-vrijwilligers.
We hebben in 2010 met succes gewerkt aan de groepsvorming binnen de verschillende initiatieven. We zijn sterk in het overstijgen van klasse-verschillen tussen mensen. In elke groep apart zit er heterogeniteit over de spanningsvelden heen { arm-rijk, verschillende nationaliteiten, laaggeschoold – hooggeschoold}. We missen dwarsverbindingen tussen de verschillende groepen. We willen meer inzetten op het procesmatig doorwerken op het leggen van verbinding tussen de verschillende groepen. Dit kan door op een aantal activiteiten daar expliciet op in te zetten. Bijvoorbeeld de buurtmaaltijd valt stil na het eten, mensen blijven niet hangen. Na het eten is de animo weg en de ontmoeting. Meer inhoud kan voor meer bonding tijdens de activiteit zorgen. Het politieke luik is in het project nog niet uitgewerkt. In 2010 ging er nog veel energie naar de samenwerking tussen partners in NOVA. We beslisten eind 2010 om in Nova een aantal activiteiten uit te werken en daarnaast meer gebruik te maken van andere ontmoetingsgelegenheden zoals Alfons de Cockpein en Silvertop.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
127
Resultaten
Algemeen: In totaal namen er 1223910 mensen deel aan alle activiteiten samen. We registreerden 81 unieke deelnemers11. Het meest succesvol waren de open ontmoeting (8882), werkroepen (1375) de vormingsreeksen (804) en de groepsamenkomsten (908). Op de verschillende initiatieven apart komen vrijwilligers samen over de 5 spanningsvelden heen. We slagen er nog niet in om vrijwilligers uit verschillende groepen te laten samenwerken. We bespreken op de vrijwilligersraad en tijdens Taal*ooR de gezamenlijke noden rond het ontmoetingsaanbod op het Kiel. Die moeten we in de toekomst beter registreren. Door intensief samen te werken met andere actoren uit de wijk (buurtsport, cultureel centrum, ea) merken we een stijgende trend in het aantal deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers die gebruik maken van andere diensten op het Kiel. De opstart van Buurtschatten zal vertraging oplopen omdat we ervoor kiezen om actief mee te werken aan het project 14-10-12; Ieders Stem Telt. We stimuleren door een actieve communicatie dat deelnemers doorstromen naar andere activiteiten in de NOVA of daarbuiten. In het proces dat we vanaf 2011 afleggen met de vrijwilligers, werken we ook aan competenties van vrijwilligers om constructief om te gaan met verschillen.
Besluit
In 2011 wordt de SA ontmoeting en actief burgerschap Kiel geëvalueerd aan de hand van de volgende criteria: 1. sociale precisie: elke actie speelt precies in op sociale relaties zoals ze zich voordoen in een specifieke context. In de evaluatie geeft SAS per actie aan wat de succes en faalfactoren zijn van de inspanningen. 2. werken aan diversiteit: in de acties is er aandacht voor het werken aan interculturele samenwerking. Er wordt gewerkt in de twee richtingen; m.a.w. het overstijgt het toeleiden van maatschappelijk kwetsbare groepen. 3. opbouwwerk in partnerschap met stad, derden: binnen de acties wordt er samengewerkt met stedelijke diensten en andere actoren uit het middenveld. 4. werken op niet-evidente plaatsen: de acties worden uitgevoerd op plaatsen waar homogene groepen samen komen of waar bridging mogelijk is. (semipublieke en/of publieke ruimten) 5. stimuleren van niet-evidente ontmoetingen: met de acties wordt er gewerkt aan bridging over verschillen heen (– jong/oud, arm/rijk, laag geschoold/hoog geschoold, allochtoon/autochtoon, moslim/niet-moslim). 6. versterken burgerschapscompetenties: binnen de acties worden competenties van deelnemers, actieve burgers en vrijwilligers versterkt om maatschappelijk en beleidsgericht te participeren. 7. overdraagbaar maken van de succes- en faalfactoren.
De afgelopen jaren is er sterk gewerkt aan het creëren van ontmoetingsmogelijkheden en het activeren van bewoners. De kwantiteit aan activiteiten is goed. Vanaf 2011 willen we meer toewerken aan verbinding tussen groepen. We willen meer verdiepend werken (meer mensen die samenwerken en het louter ontmoeten overstijgen). Het proces met vrijwilligers is een eerste belangrijke stap. We werken actief mee aan het project 14-10-12; Ieders Stem Telt. We willen als team daarin investeren omdat dit proces een mooie gelegenheid biedt om maatschappelijk kwetsbare bewoners te laten participeren aan het beleid. Daarom zal het opstarten van Buurtschatten (WD 4) vertraging oplopen.
10 11
Dit is het totaal van de deelnemers aan alle activiteiten met de doelgroep binnen het project ontmoeting en actief burgerschap Kiel Dit wordt enkel geregistreerd bij activiteiten met minder dan 25 deelnemers VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
128
Strategische actie: Versterken van de Marokkaanse Gemeenschap
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: De gemeenschap van Marokkaanse origine op het Kiel wordt geconfronteerd met meervoudige achterstelling. Dit project wil hen versterken. We leggen contacten en bouwen vertrouwen op met diverse subgroepen van mensen van Marokkaanse origine. We doen dit op basis van activiteiten die hun interesse wekken. Binnen deze activiteiten maken we hen attent op hun competenties en werken we aan zelfvertrouwen. We scheppen mogelijkheden om hun kennis en vaardigheden uit te breiden door vormingen, informatie en informeel leren. Daarnaast creëren we kansen om hun kennis en vaardigheden ook effectief in te zetten als vrijwilliger bij deze of andere activiteiten. We creëren een veilige omgeving waarin ze initiatieven kunnen uitbouwen en mensen om zich heen kunnen verzamelen. We wijzen individuen de weg naar groepen die bij hen passen. Waar nodig organiseren we nieuwe groepen of ondersteunen we bestaande groepen en organisaties van Marokkaanse Kielenaren om samen dingen te realiseren. We organiseren acties die de interne solidariteit tussen subgroepen van Marokkaanse origine bevorderen en met elkaar verbinden. Vandaar stimuleren we hen om ook de brug te slaan naar andere groepen in het gebied Kiel. Zo stimuleren we de deelname aan acties van derden, die gericht zijn op de verbetering van de leefomstandigheden in de wijk. Bewoners zetten zich bijvoorbeeld in voor leefbaarheid rond het Alfons De Cockplein en nemen taken op bij een (opkuis)actie of buurtfeest. We willen een kerngroep oprichten die autonoom kan handelen, strategisch kan onderhandelen, brede lagen van de Marokkaanse Kielenaren bereikt en diverse beleidsniveaus beïnvloedt. Ook de boodschap van vrouwen van Marokkaanse origine moet geïntegreerd worden in de standpunten van de kerngroep. Via samenwerking met andere actoren in de wijk kunnen bewoners van Marokkaanse origine hun netwerken uitbreiden. Ze bouwen aan meer solidariteit binnen de eigen gemeenschap en tussen de Marokkaanse gemeenschap en de rest van de Kiel-bewoners. Er wordt specifiek gewerkt rond de vijf spanningsvelden van inkomen, generaties, opleidingsniveau, herkomst en moslim/niet-moslim. Werkdoel 1: Marokkaanse gemeenschap Kiel - groep Marokkaanse Kielenaren. Agogisch Tegen eind 2014 is er op het Kiel een groep van minstens 15 Kielenaren van Marokkaanse origine die elk minstens 1 persoon als achterban hebben. In totaal vormen zij een groep van minstens 75 mensen van Marokkaanse origine.
Indicatoren: - IND 1 WD 1: Een kerngroep van minstens 15 verschillende personen van Marokkaanse origine met achterban die in totaal een groep van 75 personen van Marokkaanse origine vormen.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
129
Werkdoel 2: Marokkaanse gemeenschap Kiel - 3 activiteiten. Agogisch Tegen 2015 organiseert de groep van Kielenaren van Marokkaanse origine (totale groep van 75 mensen) minstens 3 grote activiteiten in samenwerking met anderen.
Indicatoren: - IND 1 WD 2: Tegen 2015 zijn er drie grote activiteiten die de groep van Kielenaren van Marokkaanse origine opgezet heeft in samenwerking met anderen.
Werkdoel 3: Marokkaanse gemeenschap Kiel - overleg met oplossingsactoren Politiek Tegen eind 2015 hebben minstens 3 verschillend samengestelde groepen van minstens 3 personen uit de kerngroep Kielenaren van Marokkaanse origine deelgenomen aan een overleg met een oplossingsactor.
Indicatoren: - IND 1 WD 3: Eind 2015 hebben 3 verschillend samengestelde groepen van minstens 3 personen uit de kerngroep Kielenaren van Marokkaanse origine deelgenomen aan een overleg met een oplossingsactor
Werkdoel 4: Marokkaanse gemeenschap Kiel - competenties Agogisch Vanaf 2010 worden de competenties van de vrijwilligers van Marokkaanse origine versterkt zodat zij tegen 2015 de 5 kloven kunnen overbruggen.
Indicatoren: - IND 1 WD 4: competenties
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning Evaluatie
Werkwijze en strategieën
Planning
In 2010 werd er verder gewerkt op 2 sporen: We ondersteunen verder de vrijwilligerskernen die allerlei VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
130
De voetbalwerking. We willen de competenties van de ouders versterken (individueel en in groep) i.f.v. een zinvolle vrije tijdsbesteding van hun kinderen en een actieve participatie in sportverenigingen. Het is een succesvolle manier om ouders en jongeren te activeren. De voetbalwerking draait op vrijwilligers, monitoren en begeleiders van andere organisaties. Die voetbalactiviteiten worden opgezet met ouders en een heleboel partners (GB Downtown, KFCO Wilrijk, Racing Kiel en scholen). Ze zijn een manier om ouders te leren kennen en hen aan te spreken op andere zaken. In samenwerking met JCC Zappa werd een vorming voor monitoren opgezet. Verder werden jongen toegeleid naar een cursus trainer. Ouders van de voetballende kinderen werden wekelijks gecoacht vanuit het trainingspakket van Abkader Chrifi. Ondersteuning van Marokkanen bij het opzetten van activiteiten: Mensen van Marokkaanse origine met individueel een goed idee of verenigingen werden ondersteund om activiteiten op te zetten. Dit kadert in een versterking van die groepen en het opbouwen van vertrouwen. Zo werden buurtinitiatieven ondersteund rond uitstap naar zoo, solidariteitsmoment Hatice Ava, een muziekgroep, een politiek debat, een samenkomst van Marokkaanse huurders rond de huurlasten, voedselbedeling Kiel. Met verschillende bestaande groepen van mensen van Marokkaanse origine werden er contacten gelegd en werd er ondersteuning geboden. De groepen die ondersteund worden zijn: de mensen van moskee El Fath, de middenweg vzw, LBA vzw, Tanger vzw, Saidia vzw, Al Mawada vzw en Madrassat Arrahma vzw. Er ontstond een sociale huurdersgroep van een 130 mensen van Marokkaanse origine als een eigen vrijwilligersgroep van een 20 tal mensen. De huurdersbelangen worden opgenomen door het team wonen; de vrijwilligers worden ondersteund door het wijkteam Kiel i.f.v. het betrekken van de gemeenschap bij het wijkgebeuren. Ter ondersteuning van de huidige monitoren en vrijwilligers werden er verschillende activiteiten opgezet om hen met elkaar te
activiteiten opzetten. We werken zowel aan de bonding van vrijwilligerskernen als aan de bridging over de verschillende groepen heen. We werken verder op de 2 sporen: Voetbalwerking: We organiseren een zinvolle vrijetijdsbesteding voor kinderen met actieve betrokkenheid van de ouders: voetbalwerking met Racing Kiel – BBQ op 7.5.11. Ondersteuning van Marokkanen bij het opzetten van activiteiten We versterken de vrijwilligerswerkingen in het opzetten van eigen activiteiten en activiteiten in de ruime omgeving. poetsacties, muziek in de wijk nestfeest, …. We ondersteunen Marokkaanse vzw‟s en verenigingen bij het opzetten van buurinitiatieven. In 2011 willen we met de vrijwilligers een proces afleggen om samen te werken aan groepoverstijgende acties. We werken in verschillende stappen: 1. ontmoeting en kennismaking voor alle SAS- en Nova vrijwilligers (± 15 verschillende groepen). Samenwerking met CO Nova, Recht-op en Buurtsport. 2. kennismaking van de vrijwilligers en het bespreken van de motieven. Samenwerking met CO Nova, Recht-op en Buurtsport. 3. samenwerking tijdens het nestfeest van 8.5.11. Samenwerking met CO Nova, Recht-op en Buurtsport + verenigingen die deelnemen aan de Novabrunch + zelforganisaties waar wij mee samenwerken. 4. Samenwerking tijdens Muziek In de Wijk: 4 donderdagen in 07.2011. SAS, Pasar, Bewonersraad, Adav, Kids, Pleinontwikkeling, Scouts, buurtbewoners ADCP.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
131
verbinden en te ondersteunen. Vrijwilligers werden begeleid aan de hand van de portfolio-methode en gingen er vormingen door voor vrijwilligers rond Palestina, de geschiedenis van de Rif,… De vrijwilligersploeg werkte mee met Muziek in de wijk, Opsinjoren (goede burenpas en herfstpoets),
5.
In november ‟11 wordt er een bridging activiteit georganiseerd voor alle Nova-vrijwilligers.
In 2010 is sterk geïnvesteerd in het verder opbouwen van vertrouwen tussen werkers en doelgroep en het opbouw van vertrouwen binnen subgroepen van Marokkaanse origine. In de toekomst willen we ze in contact brengen met de allochtone federaties. Uit die contacten blijkt dat de vrijwilligers wantrouwen hebben ten opzichte van een aantal allochtone federaties en dat samenwerking niet vanzelfsprekend is. Pas wanneer we voldoende krediet opgebouwd hebben, kunnen we hier verder stappen rond zetten samen met de groepen. Kennis van het Nederlands blijft bij deze groep een probleem. Daarom werd er in het najaar toch voor gekozen om extra in te zetten op een wekelijkse Nederlandse les samen met vrijwilligers. Resultaten
Algemeen: In totaal namen er 492312 mensen deel aan alle activiteiten samen. We registreerden 177 unieke deelnemers13. Het meest succesvol waren de groepssamenkomsten (2173), de open ontmoeting (873), werkgroepen (784) en de eenmalige infomomenten (565). Er is een sterke kerngroep van personen van Marokkaanse origine met een achterban die een groep vormen. Met deze groep kan er gewerkt worden aan bridging met andere bewoners van het Kiel. Deze groep zette reeds een aantal kleinere activiteiten op voor de ruimere buurt. De groep is sterk genoeg om vanaf 2011 grotere activiteiten op te zetten. Er is op verschillende vormingen gewerkt aan competentieversterking van de vrijwilligers; o.a. via de portfolio-
12 13
In 2011 wordt de SA versterking Marokkaanse gemeenschap Kiel geëvalueerd aan de hand van de volgende criteria: 1. sociale precisie: elke actie speelt precies in op sociale relaties zoals ze zich voordoen in een specifieke context. In de evaluatie geeft SAS per actie aan wat de succes- en faalfactoren zijn van de inspanningen. 2. werken aan diversiteit: in de acties is er aandacht voor het werken aan interculturele samenwerking. Er wordt gewerkt in de twee richtingen; m.a.w. het overstijgt het toeleiden van maatschappelijk kwetsbare groepen. 3. opbouwwerk in partnerschap met Stad, derden: binnen de acties wordt er samengewerkt met stedelijke diensten en andere actoren uit het middenveld. 4. werken op niet-evidente plaatsen: de acties worden
Dit is het totaal van de deelnemers aan alle activiteiten me de doelgroep binnen het project versterking Marokkaanse gemeenschap Kiel Dit wordt enkel geregistreerd bij activiteiten met minder dan 25 deelnemers VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
132
methode. In het najaar werd er 13 keer een vorming opgezet voor vrijwilligers om zich te bekwamen in het Nederlands. Er namen gemiddeld 15 personen deel. In 2010 ging de groep sociale huurders Zuid in gesprek met het kabinet van de schepen voor wonen en met Woonhaven.
Besluit
uitgevoerd op plaatsen waar homogene groepen samen komen of waar bridging mogelijk is. (semipublieke en/of publieke ruimten) 5. stimuleren van niet-evidente ontmoetingen: Met de acties wordt er gewerkt aan bridging over verschillen heen (– jong/oud, arm/rijk, laag geschoold/hoog geschoold, allochtoon/autochtoon, moslim/niet-moslim). 6. versterken burgerschapscompetenties: binnen de acties worden competenties van deelnemers, actieve burgers en vrijwilligers versterkt om maatschappelijk en beleidsgericht te participeren. 7. overdraagbaar maken van de succes- en faalfactoren.
Eind 2010 zijn deze groepen klaar voor meer 'bridging' activiteiten tussen de verschillende groepen van Marokkaanse origine en met andere groepen van niet-Marokkaanse origine. In 2011 wordt daar in de planning tijd voor gemaakt. Vanuit de nieuwe uitvalsbasis op het Alfons De Cockplein willen we de verschillende vrijwilligersploegen die wij ondersteunen, laten samenwerken met elkaar en met de vrijwilligers van de strategische actie “ontmoeting en actief burgerschap Kiel”. Dit wordt uitgetekend in een procesplan.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
133
Strategische actie: Respect op de Lijn
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: De grote diversiteit in Antwerpen is een uitdaging voor het stedelijk samenleven. Veel van de problemen hebben te maken met socio-economische factoren (achterstelling, armoede, nieuwkomers,(allochtone) jongerenwerkloosheid …). Openbaar stadsvervoer krijgt meer en meer met de gevolgen van deze problematiek te maken: kleine criminaliteit, jongerenoverlast, incidenten door moeilijke communicatie, onduidelijkheid, onwetendheid, racistisch getinte incidenten,… In 2010 hebben we met „Respect op De Lijn‟ gefocust op sensibilisering: introductie van „respect‟ als kernwaarde verhogen van betrokkenheid: identificatie met de ander mogelijk maken, bewustzijn creëren In 2011 werken we verder op de gedeelde verantwoordelijkheid. We brengen een groep gemotiveerde chauffeurs, Lijntoezichters, controleurs en reizigers in een ambassadeurswerking samen, waar we 3 thema‟s bespreken vanuit de diverse perspectieven: communicatie tussen chauffeurs en reizigersetiquette (geschreven en vooral ongeschreven gedragsregels) , omgaan met jongerengroepen. Dit moet leiden tot een beter inzicht in de problematiek. Patronen die verhinderen om tot een betere situatie te komen, moeten worden geïdentificeerd, geanalyseerd en vervolgens doorbroken worden door haalbare en concrete alternatieven voor te stellen. Het uiteindelijke doel van deze werking is de visie van de directe betrokkenen te delen met het beleid van De Lijn en de Stad, en de uitkomsten van de ambassadeurswerking waar mogelijk te koppelen aan beslissingsprocessen binnen dat beleid. Tegelijk is communicatie over deze werking naar de bredere groep Lijnpersoneel, stadspersoneel en passagiers noodzakelijk. Deze communicatie gebeurt bij voorkeur op een interactieve manier en zal in het najaar via een publiekscampagne worden uitgewerkt.
2010 Werkdoel 1: Voor eind mei 2010 hebben 200 personen hun mening gegeven over hun ervaring met het gebruik van de trams en bussen van het stadsnet in Antwerpen. Op basis van deze bevraging kunnen er keuzes gemaakt worden op het vlak van doelgroep, thema‟s en deellocaties voor het project Respect op De Lijn in 2010. (Agogisch)
Indicatoren: - aantal mensen die hun mening hebben gegeven - nota waarin doelgroepen, prioritaire thema‟s en locaties afgebakend zijn voor „Respect op de Lijn in 2010‟
Werkdoel 2: Voor eind november 2010 zijn er 3 acties door Samenlevingsopbouw en 2
Indicatoren:
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
134
acties door buurtbewoners/passagiers opgezet rond de vastgestelde prioriteiten uit WD 1, waar Lijnpersoneel bij betrokken wordt of waarvan de resultaten worden teruggekoppeld naar lijnpersoneel en/of De Lijn.
Aantal acties door buurtbewoners/passagiers Aantal acties door samenlevingsopbouw
Werkdoel 3: Voor eind november 2010 gaan alle betrokken partijen minstens op 1 moment met elkaar in overleg op basis van de analyse van 200 mensen rond het gebruik van tram en bus in Antwerpen en op basis van de resultaten en evaluatie van de acties. Op basis van dat overleg worden er prioritaire beleidsdoelstellingen geformuleerd naar de Stad Antwerpen en/of De Lijn toe.
Indicatoren: aantal keer overleg lijst met prioritaire doelstellingen
Werkdoel 4: Tegen eind december 2010 is op basis van het overleg met alle betrokkenen een rapport klaar dat wordt overhandigd aan deze betrokken partijen
Indicatoren: Rapport overhandigd
2011 Werkdoel 1: Gedurende 2011 is er een groep van chauffeurs, Lijntoezichters, controleurs en een diverse groep passagiers (jongeren, senioren en allochtone volwassenen) die ervaringen uitwisselen rond respectvol met elkaar omgaan op bus en tram. (agogisch)
-
Indicatoren: IND 1 WD 1: De samenstelling van de groep, minstens: o 20 chauffeurs, o 5 Lijntoezichters, o 2 controleurs, o 5 jongeren, waaronder allochtone jongeren o 5 senioren o 5 allochtone volwassenen Elk lid van de groep heeft in 2011 minstens 3 keer meegewerkt aan een activiteit in gemengde groep. De groep komt tot een gezamenlijke invulling van „respectvol met elkaar omgaan op bus en tram‟.
Werkdoel 2: Tegen eind 2011 hebben de groepsleden minstens 3 “best practices” uitgewerkt, aan de hand van concrete probleemsituaties, die als basis kunnen dienen voor een gesprek met De Lijn en de Stad Antwerpen.
Indicatoren: 3 uitgeschreven best practices; de leden van de groep hebben in de uitwerking van de best practices de hoofdrol.
Werkdoel 3: In het najaar van 2011 werken groepsleden een actie uit die het thema „respect op bus en tram‟ onder de aandacht brengt van het grote publiek.
Indicatoren: groepsleden van de verschillende deelgroepen nemen een taak op in de uitwerking van de actie. de actie is zichtbaar op bussen, trams en aan de haltes in Antwerpen; minstens 4 verschillende mediakanalen (kranten, radio/tv) besteden aandacht aan de actie.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
135
Werkdoel 4: In de loop van 2011 gaan vertegenwoordigers van De Lijn en de Stad Antwerpen minstens 1 keer in dialoog met de groepsleden over de aanbevelingen die in de best practices staan. (politiek)
Indicatoren: Minstens 1 gesprek met vertegenwoordigers van De Lijn, de Stad Antwerpen en een afvaardiging van de groepsleden rond de aanbevelingen van de groep.
Werkdoel 5: Tegen eind 2012 heeft De Lijn stappen gezet om de sociale rol van het personeel van De Lijn te erkennen, af te bakenen en te ondersteunen. (politiek)
Indicatoren: De stappen die De Lijn gezet heeft om de sociale rol van het personeel van De Lijn te erkennen, af te bakenen en te ondersteunen.
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
Verkenning Via Taal*Oor-groepen, gespreksgroepen en individuele contacten konden we 3 aandachtspunten definiëren: functioneel verloop, ambivalentie en communicatie / informatie. We kiezen voor de chauffeur als sleutelfiguur : definiëring en ondersteuning van diens sociale rol.
De werkdoelen zijn gewijzigd in 2011 omdat die van 2010 slechts op 1 jaar waren voorzien. Hoofddoel voor 2011 is het opbouwen van een ambassadeursgroep waarin de verschillende doelgroepen zijn vertegenwoordigd. Zij gaan inhoudelijk werken: prioritaire thema‟s afbakenen en op basis van concrete problemen een gezamenlijke zoektocht ondernemen naar „best practices‟
De 24 – verhogen van betrokkenheid bij het sociale gebeuren op de tram/verbreding doelgroep Een diverse groep van 24 mensen (passagiers, chauffeurs, Lijntoezichters) die verbonden zijn met tram 24, vertellen hun verhaal dat inzicht doet krijgen in de persoon en zijn levenssituatie. Zo wordt de boodschap doorgegeven dat
Op dit moment bestaat de ambassadeursgroep uit 43 chauffeurs, 5 Lijntoezichters, 3 controleurs,15 reizigers. Bij de opstartvergadering waren er 33 ambassadeurs
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
136
respect pas kan als je openstaat voor het verhaal van de ander. Deze activiteit heeft steun gekregen van mediapartners. De verhalen zijn verspreid via internet, sociale media, mp3, stands op drukke locaties, scholen, Taal*ooR-groepen, seniorenraad,… Filmproject Samen op Straat en De Fatima‟s Twee jongeren hebben elk een rap geschreven rond „respect op De Lijn‟. In een workshop van 6 weken met „De Fatima‟s‟ hebben ze een clip gemaakt op 1 van deze raps. Overleg Er zijn verschillende overlegmomenten geweest binnen de groepen (passagiers, chauffeurs, Lijntoezichters, vakbonden..), maar niet groepsoverschrijdend. Enkel op „den Terminus‟ werd een korte discussieronde gehouden in gemengde groepen. We nemen dit punt mee naar volgend jaar. Eindactiviteit: „den Terminus‟ Eind november hebben we alle betrokkenen samengebracht: ontmoeting: gestimuleerd door staande receptie; busgesprek: gemengde groepen praten elk 10 minuten over een stelling i.v.m. openbaar vervoer; presentatie resultaten van het werkjaar en van de busgesprekken met Roger Kesteloot en Leen Verbiest. Rapport Een overzicht van het werkjaar 2010 werd aan de betrokkenen overhandigd.
aanwezig. Jongeren zullen we trachten te bereiken via samenwerking met scholen. Het is immers noodzakelijk hen te betrekken bij het thema „omgaan met jongerengroepen‟. De thema‟s die behandeld zullen worden zijn: communicatie tussen chauffeurs en reizigers etiquette (geschreven en vooral ongeschreven gedragsregels) omgaan met jongeren(groepen) De ondersteuning die „Respect op De Lijn‟ biedt, bestaat uit het organiseren van de bijeenkomsten, het aanbod van een vorming „omgaan met diversiteit‟ in samenwerking met De8 en het leggen van contacten met De Lijn, de stadsdiensten en andere partners waar nodig. Daarnaast werken we samen met de ambassadeurs een campagne uit die even sterk in de media zal komen als „de 24‟. De samenwerking met De Lijn komt stilaan op gang. Er waren al constructieve gesprekken met mensen van het middenkader bij De Lijn. Bijvoorbeeld Anneleen Arnold (vormingsverantwoordelijke) wil de resultaten van de vorming rond omgaan met diversiteit integreren in de vernieuwde basisopleiding van de chauffeurs. Hoofd operaties en controle Katrien Jodts, die vragende partij is voor samenwerking bij de problematiek rond hangjongeren, bijvoorbeeld Bisthovenplein. Gesprek met Lode De Kesel (directeur entiteit Antwerpen) om meer duiding te geven aan het project.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
137
Resultaten
Verkenning Er zijn meer dan 200 mensen (diverse groep) die hun mening hebben gegeven over „Respect op De Lijn‟: autochtoon, allochtoon, jongeren, ouderen, reizigers, chauffeurs en ander Lijnpersoneel, leidinggevenden, experts, mensen met een handicap, … De 24 – „Respect da‟s veel waard‟ (wedstrijd) De doelstelling van sensibilisering en verhoogde betrokkenheid is bereikt via deze actie, in combinatie met de wedstrijd van Objectief vzw die hierbij aansloot. Er werd voldoende media-aandacht gegeven (radio2, ATV, alle regionale edities van de kranten, zone 03, de nieuwe Antwerpenaar, nieuwslijn) De cijfers: > 3500 verhalen gedownload > 1000 nieuwe bezoekers op de site 800 mensen die via mp3 spelers minstens 1 verhaal hebben beluisterd 260 chauffeurs die zich inschreven voor de wedstrijd die volgde op „de 24‟ > 2900 deelnemende reizigers aan de wedstrijd Aandachtspunten: Te korte tijdsspanne: 10 maanden– zo kon geen echte groep worden opgebouwd en waren er gemiste kansen qua verspreiding van de verhalen. Er moet meer integratie komen van de werking met de reizigers en het Lijnpersoneel en meer samenwerking met De Lijn. Filmproject Samen op Straat en De Fatima‟s Het resultaat was geslaagd, maar het proces liep moeizaam. Er is meer voorbereiding nodig, dus een langer traject en betere integratie in het geheel van „Respect op De Lijn‟. Eindactiviteit: „den Terminus‟ Positieve afsluiting van het werkjaar en geslaagd ontmoetingsmoment (gemengde groepen). VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
138
De link naar het beleid moet minder vrijblijvend: beter samen voorbereiden zodat eventuele engagementen kunnen worden aangekondigd.
Besluit
De nieuwe aanpak in 2011 om meer inhoudelijk en in gemengde groepen te werken, werpt nu reeds vruchten af: de hoge opkomst en de motivatie van de ambassadeurs (vrije tijd!) zijn daar getuige van. Ook de interesse van het middenkader van De Lijn wijst op een goede ontwikkeling. Het is zaak om deze relaties goed te onderhouden, maar tegelijk onze onafhankelijke werking te behouden. De ambassadeurs voelen zich veilig in de huidige setting van Respect op De Lijn.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
139
TEAM SAMENLEVEN
Strategische actie: Samen op Straat (SOS)
1.
Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: De overlast op het openbaar domein van risicojongeren schrijven we toe aan verschillende oorzaken. Autochtone buurtbewoners ervaren het probleemgedrag als het resultaat van slechte of gebrekkige opvoeding door ouders van Marokkaanse origine. Binnen de gemeenschap van Marokkaanse origine stellen we echter vast dat er een generatiekloof is tussen risicojongeren, vaders en de rest van de samenleving. De verschillende groepen begrijpen elkaars leefwereld niet met als gevolg dat de sociale controle op jongens verdwijnt. Daarnaast stellen we vast dat jongeren het erg moeilijk hebben om een positieve identiteit op te bouwen. Ze zien geen toekomstperspectief binnen de Belgische samenleving met respect voor hun Marokkaanse én Islamitische wortels. Veel jongeren en vaders leven daarenboven in achterstelling en zijn het slachtoffer van structurele discriminatie. In de gebieden Antwerpen-Noord, Borgerhout-Noord, Hoboken en Zurenborg wordt er volgens hetzelfde stramien gewerkt: Samen op Straat (SOS) organiseert per gebied activiteiten die risicojongeren aanspreken en activiteiten die vaders aanspreken. Tijdens die activiteiten kiezen ze ervoor om mensen samen te brengen die op elkaar lijken en zich in elkaar „herkennen‟. In Antwerpen-Noord en Borgerhout-Noord beschikken ze daarvoor over een eigen ontmoetings- en experimenteerruimte namelijk ‟t Kelderke en de Kwekerijstraat. In deze ontmoetingsruimte wordt er aan de jongeren verantwoordelijkheid gegeven en leert men hen omgaan regels. Naast de activiteiten in de eigen veilige ruimte worden er ook activiteiten opgezet die risicojongeren en vaders in contact brengen met elkaar. Zo wordt de generatiekloof overbrugd. Het betreft hier zowel open ontmoetingsactiviteiten als activiteiten die thema‟s ter sprake brengen rond identiteit, geschiedenis, religie, maatschappelijke problemen in de Belgische samenleving, … Risicojongeren en vaders doen zo kennis op, leren standpunten formuleren en op een positieve manier in dialoog gaan. Vanuit de herstelde contacten tussen risicojongeren en vaders doen ze ook activiteiten die hen op een positieve manier in contact brengen met de rest van de samenleving. Een ongedwongen, gezellige sfeer is een voorwaarde om latente spanningen weg te werken en vanuit een positieve insteek aan een leefbare buurt te werken. Dit kan bijvoorbeeld door deelname met een standje op buurtfeesten of het organiseren van dialoogavonden voor de buurt. Gezamenlijke activiteiten creëren een positieve dialoog, wederzijds respect en een basis om ook de moeilijkere punten op tafel te gooien. Op die manier streeft Samen op Straat ernaar dat de positieve contacten met autochtone buurtbewoners toenemen en de negatieve contacten afnemen. Samen op Straat engageert zich ook rond de pijnpunten in de gebieden waar ze actief zijn. Door deelname aan de toezichtvergaderingen meldt Samen op Straat de problemen waar risicojongeren mee geconfronteerd worden. De medewerkers van Samen op Straat blijven zo op de hoogte van klachten rond jongeren van Marokkaanse origine op het openbaar domein en proberen daar met hun werking in de mate van het mogelijke op in te spelen. Samen op Straat werkt samen met partners. De link tussen de doelgroep van vaders en zonen en andere organisaties is een relatief veilige brug, omwille van het professionele kader waarbinnen ontmoetingen plaatsvinden. Samen op Straat heeft een goede reputatie opgebouwd bij de verschillende partners. Deze reputatie laat zich zien in de solide relaties tussen de partners. Samen met de partners worden allerlei acties en activiteiten georganiseerd. Zij vormen een eerste oefenterrein voor aangeleerde of hernieuwde sociale vaardigheden. Tijdens alle activiteiten van Samen op Straat worden risicojongeren en vaders ingezet als vrijwilliger. Buiten de groep risicojongeren en vaders worden er ook vrijwilligers gezocht via zelforganisaties en moskees. Vaak gaat het over andere vaders en jongvolwassenen die niet in achterstelling leven en/of geen probleemgedrag vertonen. Deze laatste noemen we de VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
140
grote broers. De vrijwilligers vormen de ruggengraat van Samen op Straat. Het is dus vanzelfsprekend dat veel tijd en energie besteed wordt aan het stimuleren, zoeken en omkaderen van deze vrijwilligers. Er wordt vooral gewerkt aan een goede ondersteuning en een positieve en open sfeer waarin ervaringen kunnen gedeeld en besproken worden. De vrijwilligers nemen de tijd om de risicojongeren te leren kennen en goed te luisteren naar hun vragen en verzuchtingen. Jongeren hebben vragen, zijn op zoek naar zinvolle en gevarieerde vrijetijdsbesteding en ontmoetingsplekken in hun buurt. De vrijwilligers spelen daar op in. Ze organiseren zelf activiteiten maar toeleiding naar en samenwerking met bestaande initiatieven geniet de voorkeur. Door het organiseren van gezamenlijke activiteiten over de verschillende wijken heen wordt de onderlinge solidariteit bevorderd. Op termijn willen we bereiken dat vrijwilligers over de wijken heen samen het project kunnen dragen. We stimuleren hen ook om mee beleidssignalen te geven rond de ongelijke kansen die deze doelgroep krijgt in de samenleving. In het gebied Zurenborg werken we op een aangepaste manier. In dit gebied is een medewerker actief die reeds een lange ervaring opgebouwd heeft met het gebied, de risicojongeren en de autochtone buurtbewoners. Hij onderhoudt met de verschillende groepen nauwe contacten en is een bemiddelingsfiguur tussen deze groepen. Door de lange traditie en de goede contacten werkt hij preventief aan de veiligheid in het gebied. Werkdoel 1: SOS - meer vaders en broers op instuif Agogisch In de gebieden waar SOS instuiflokalen heeft komen er tegen eind 2015 40% meer Marokkaanse vaders en grote broers naar de instuifmomenten van de jongeren.
Indicatoren: - IND 1 WD 1: meer vaders en broers op instuif.
Werkdoel 2: SOS - deelnemers Lentepoets Agogisch In de gebieden waar SOS actief is doen er tegen 2015 40% meer Marokkaanse vaders, grote broers en jongeren mee aan de Lentepoets van Opsinjoren / Stad Antwerpen.
Indicatoren: - IND 1 WD 2: meer deelnemers op 'Lentepoets' van Opsinjoren.
Werkdoel 3: SOS - meer deelnemers op georganiseerde activiteiten Agogisch Tegen 2015 komen er 15% meer Marokkaanse vaders, grote broers en jongeren naar de georganiseerde activiteiten van SOS.
Indicatoren: - IND 1 WD 3: meer deelnemers op georganiseerde activiteiten.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
141
Werkdoel 4: SOS - meer autochtonen Agogisch Vanaf 2011 is er een stijgende trend in het aantal autochtone buurtbewoners die naar de buurtgerichte georganiseerde activiteiten van SOS komen.
Indicatoren: - IND 1 WD 4: meer autochtonen
Werkdoel 5: SOS - meer jongeren rond identiteit Agogisch Vanaf 2011 participeren er jaarlijks 10% meer jongeren aan de activiteiten rond Marokkaans / Berberse identiteit.
Indicatoren: - IND 1 WD 5: meer jongeren die activiteiten doen rond identiteit
Werkdoel 6: SOS - nieuwe vrijwilligers Agogisch Vanaf 2011 rekruteert SOS jaarlijks 5% nieuwe vrijwilligers uit de totaal bereikte doelgroep.
Indicatoren: - IND 1 WD 6: nieuwe vrijwilligers.
Werkdoel 7: SOS - problemen van jongeren op toezichtvergadering Politiek Vanaf 2010 worden de problemen van jongeren rond wonen, werken, onderwijs en vrije tijd op elke toezichtsvergadering besproken.
Indicatoren: - IND 1 WD 7: problemen van jongeren op toezichtsvergadering.
Werkdoel 8: SOS - overlast dalend Agogisch Tegen 2015 blijkt uit de verslagen van de toezichtsvergaderingen in de gebieden waar SOS werkt dat de trend rond overlast van Marokkaanse jongeren dalend is.
Indicatoren: - IND 1 WD 8: minder overlast van Marokkaans jongeren die aan bod komen op toezichtsvergaderingen.
Werkdoel 9: SOS - samenwerkingspartners Politiek Het aantal samenwerkingsverbanden voor het inrichten van activiteiten met partners stijgt elk jaar met 10%.
Indicatoren: - IND 1 WD 9: Meer organisaties waar Samen Op Straat mee samenwerkt.
Werkdoel 10: SOS - meer positieve en minder negatieve contacten Agogisch Tegen 2015 blijkt uit de meerderheid van de steekproef van alle Marokkaanse vaders, grote broers en jongeren die betrokken zijn bij Samen Op Straat dat hun positieve contacten met „anderen‟ toegenomen zijn en hun negatieve contacten met „anderen‟ verminderd zijn.
Indicatoren: - IND 1 WD 10:
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
142
2.
Eerstelijnswerk
In deze strategische actie wordt rechtstreeks gewerkt met de doelgroep: X Ja Nee 3.
Evaluatie en planning
Werkwijze en strategieën
Evaluatie
Planning
Jongeren De instuif in ‟t Kelderke (Antwerpen-Noord) en de Kwekerijstraat (Borgerhout), in combinatie met zaalvoetbal in de 3 gebieden, zijn de basis om een goede relatie met jongeren uit te bouwen. De laagdrempelige activiteiten bereikten in 2010 een heel ruim publiek van jongeren. Vooral de instuif in ‟t Kelderke trok heel wat nieuwe jongeren aan die ervoor rondhingen op Geelhandplaats en Vincent Van Goghplein. Een belangrijk aandachtspunt is dat we jongeren blijven bereiken binnen de beoogde doelgroep. Het is voor de lange termijndoelstellingen niet de bedoeling om louter meer jongeren te bereiken, maar net de combinatie van jongeren, vaders en grote broers en om samen met hen een proces af te leggen naar emancipatie en empowerment.
Jongeren Het accent voor 2011 ligt op verdieping en minder op verbreding. Door de verbreding in 2010 is het belangrijk om met de nieuw bereikte jongeren verder aan de slag te gaan, hun vaders te leren kennen en hen mee te nemen is meer dan enkel de instuifmomenten.
Enkele sleutelactiviteiten in 2010 waren filmavonden, uitstappen, organisatie van Iftar-maaltijden, de deelname van een aantal jongeren aan het filmproject Respect op De Lijn. De film is gepresenteerd op het slotevenement van Respect op De Lijn „den terminus‟ op 27/11 en is te bekijken op youtube: http://www.youtube.com/user/SLOantwerpenstad, een 10tal jongeren volgde eveneens een cursus tot monitor als stap in de doorstroming naar vrijwilligerswerk, een schilderproject rond identiteit en opgroeien tussen culturen.
Vaders en grote broers De betrokkenheid en het eigenaarschap van de vaders en de grote broers op het project blijft een voortdurend aandachtspunt. Daarbij willen we terug meer de nadruk leggen op activiteiten die rond identiteitsvorming en samenleven in Antwerpen handelen. Om dit te kunnen realiseren gaven vaders en grote broers het belang aan van eigen informele ontmoetingsmomenten om ook de band met elkaar te kunnen versterken. Dit wordt een aandachtpunt voor 2011. De band tussen jongeren en vaders De basis van sport- en andere vrijetijdsactiviteiten tussen vaders en jongeren behouden we. Daarnaast willen we inzetten op een verdieping naar inhoudelijk activiteiten rond enerzijds geschiedenis en anderzijds het samenleven vandaag in onze stad. Contacten met de buurt Dezelfde accenten uit 2010 worden verder gezet in 2011.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
143
Vaders en grote broers De kern van het project is de werking met de vaders en de grote broers. Zij gaan aan de slag met de ideeën van de jongeren om een activiteitenprogramma uit te werken. Belangrijk hierbij blijft de samenwerking met de verschillende moskeeverenigingen in de wijken waar we werken. Een aandachtspunt hierbij is het constant vernieuwen en het inspelen op de actualiteit en de leefwereld van de jongeren. Enkele sleutelactiviteiten in 2010: vorming rond drugpreventie, uitwerking van een weekend van jongeren, betrokkenheid van de vaders en grote broers als vrijwilligers bij de activiteiten voor de jongeren, bijvoorbeeld de sportactiviteiten. De band tussen jongeren en vaders Gezamenlijke sport- en andere vrijetijdsactiviteiten blijven belangrijk, om op in te zetten. Het zorgt voor een informeel en positief contact tussen beide. Het vormt een goede basis om nadien inhoudelijke activiteiten te organiseren. Zo waren er in 2010 gezamenlijke kookactiviteiten en uitstappen. Contacten met de buurt De contacten met de buurt waren in 2010 voornamelijk een aantal poetsacties en de jaarlijkse Lentepoets (16 poetsacties). Daarnaast neemt Samen op Straat ook actief deel aan de activiteiten van partnerorganisaties zoals het plaatselijke dienstencentrum, Kids, De8, JES, Opsinjoren, sportdienst, vzw Kebdana, bureau voor diversiteitsmanagement, Uit de Marge of andere projecten van Samenlevingsopbouw Antwerpen stad. In de contacten met de vaders bleef de samenwerking met de moskeeverenigingen in de buurt belangrijk. Samen met deze moskeeverenigingen werden opendeurdagen voor de buurt georganiseerd. De werkers van Samen op Straat woonden ook de toezichtsvergaderingen in de verschillende wijken bij. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
144
Resultaten
Er gingen in 2010 225 instuifmomenten door in Antwerpen-Noord en Borgerhout. Op de instuifmomenten in Antwerpen-Noord en Borgerhout komen er per moment gemiddeld 25 vaders, grote broers en jongeren. De vaders en grote broers haken af als er teveel jongeren komen en als het te druk wordt. Zeker in gebieden waar er veel café-vzw‟s zijn waar vaders rustiger kunnen samenkomen. Dit is een evenwicht dat we moeten opvolgen.
Op poetsacties nemen gemiddeld 20 mensen deel. Maar poetsen zorgt vaak voor discussies met vaders en jongeren over het „opkuisen‟ van vuil van andere mensen. Deze discussie moet verder opgevolgd worden.
De deelname aan georganiseerde activiteiten is erg afhankelijk van het type activiteit. Bepaalde feesten (gekoppeld aan Islamitische feestdagen) bereiken een heel grote groep vaders en jongeren (Iftar-maaltijden, offerfeest,…). Ook de filmavonden en de uitstappen zijn succesvol. Voor het filmproject „Respect op De Lijn‟ en de monitorenvorming was het soms moeilijker om mensen mee te krijgen.
Activiteiten rond identiteit in 2010 waren lezingen van Mustafa Aarab rond de Berber-identiteit, een lezing rond rechten en plichten van moslimjongeren in het Westen. Op beide activiteiten waren een 30-tal aanwezigen.
De instroom van vrijwilligers is afhankelijk van de dynamiek in dat gebied. Als er instroom is van jongeren met problemen, haken soms een aantal vrijwilligers af. Dit is een belangrijk aandachtspunt.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
145
Besluit
De medewerkers van Samen op Straat probeerden om de problemen van vaders en jongeren aan te kaarten op de toezichtsvergaderingen, maar dat bleek niet steeds het juiste forum te zijn. We moeten verder zoeken naar een betere aanpak.
Samen op Straat werkte in 2010 samen met veel partners op de toezichtsvergaderingen en het welzijnsoverleg in Hoboken. Daarnaast was er samenwerking met de bewonersgroep De Drei Pleintjes, vzw‟s Al Manara, Al Messira en Kebdana, beursvloer, De8, Jeugd en Stad, jongerencompetentiecentrum Zappa, Kras vzw, moskees Al Moslimmine, El Fath en El Ouahda, OCMW dienstencentrum De Kleine Heide, vzw Uit De Marge, de districten, dienst diversiteitsmanagement, Opsinjoren, de sportdienst en buurtregie van de Stad Antwerpen, …
Na een verbreding in 2010 willen we in 2011 de nadruk leggen op een verdieping met de nieuw bereikte doelgroep. Daarbij blijven volgende aspecten belangrijke aandachtspunten: - Het eigenaarschap van het project sterk bij de vaders en de grote broers leggen. - Meer activiteiten rond identiteitsontwikkeling en samenleven in onze stad, naast sport- en andere vrijetijdsactiviteiten. - Hoe omgaan met een instroom van jongeren met zware problemen en het effect op de rest van de werking. - De plaats waar de problemen van jongeren en vaders aangekaart kunnen worden, op toezichtsvergadering of elders.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
146
2.3 Voortgang meerjarenplan Vanuit een bundeling van de strategische acties: hoe ver staan we met het realiseren van het meerjarenplan, per programma: SD – OD‟s + indicatoren. Hier wordt ook de koppeling gemaakt met de beoogde effecten zoals geformuleerd bij de strategische doelstellingen. De boordtabellen worden gekoppeld aan dit deel = niveau strategische doelstellingen.
2.3.1 Programma Recht op Wonen
SD 1: In Antwerpen hebben maatschappelijk kwetsbare huurders en eigenaars meer „recht op wonen‟ verworven: zij wonen in kwaliteitsvolle betaalbare woningen.
OD 1.1:
Prestatie- en procesindicatoren
Een georganiseerde groep maatschappelijk kwetsbare huurders en eigenaars beïnvloedt het woonbeleid ten gunste van hun collectieve woonbelangen.
-
IND 1 OD 1.01 - voldoende aanbod kwaliteitsvolle en betaalbare private huurwoningen IND 2 OD 1.01 - bijkomende maatregelen voor maatschappelijk kwetsbare eigenaars IND 3 OD 1.01 - bijkomende maatregelen voor kwetsbare sociale huurders. IND 4 OD 1.01 - aandacht Antwerps beleid voor alternatieve woonvormen IND 5 OD 1.01 - gedifferentieerd woonbeleid IND 6 OD 1.01 - belangengroep van private huurders IND 7 OD 1.01 - belangengroep van private eigenaars IND 8 OD 1.01 - toeleiding naar PASH
Voortgang: Op allerlei manier worden er belangengroepen gevormd: door mensen te activeren op de plaats waar ze wonen (via projecten op Geelhandplaats, Linkeroever en Silvertop); door mensen te betrekken op hun directe leefomgeving (Zuid), maar ook door groepen samen te brengen rond gedeelde belangen (de groep van Arm in Arm - Marokkaanse mannen in Borgerhout). Op deze manier stimuleren we mensen om hun individueel belang te overstijgen en in dialoog te gaan met anderen. Dit meerjarenplan zijn we verschoven van “werken aan sociale leefbaarheid” naar “werken aan grondrechten”. Deze verschuiving is niet evident. De Stad en SHM Woonhaven blijven ons aanspreken op leefbaarheid. De beleidsbeïnvloeding van georganiseerde maatschappelijk kwetsbare huurders verloopt voornamelijk via PASH. De sociale huurdersgroep Zuid VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
147
had ook rechtstreekse contacten met het kabinet van de schepen voor woonbeleid. Er werd sterk beleidsbeïnvloedend gewerkt met het project energie. Er is in 2010 vooral geïnvesteerd in beleidswerk, het verzamelen van signalen bij de doelgroep op de permanenties en aan de actie “het is mijn energie”. I.s.m. Bart Martens (Spa) is er een resolutie ingediend bij het Vlaams parlement. Dit werd echter te weinig opgenomen i.s.m. de doelgroep. Het project wordt in die zin bijgestuurd. Maatschappelijk kwetsbare huurders en eigenaars worden betrokken bij de acties van het Antwerps woonplatform en Stop Armoede Nu. Hier laten zij hun stem horen tav het Antwerpse woonbeleid. Het Antwerpse Woonplatform denk na over alternatieve woonvormen en over het vergroten van het aanbod kwalitatieve private woningen. De beleidsaanbevelingen worden mee opgenomen met de doelgroep in het kader van 14-10-12! Ieders stem telt.
OD 1.2:
Prestatie- en procesindicatoren
-
Antwerpse inspraak- en participatiekanalen met betrekking tot de woonproblematiek zijn toegankelijk voor maatschappelijk kwetsbare groepen.
-
IND 1 OD 1.02 - afgestemde inspraak- en participatiekanalen voor het stedelijke woonbeleid IND 2 OD 1.02 - PASH is representatief voor sociale huurders IND 3 OD 1.02 - maatschappelijk kwetsbare groepen lid van PASH IND 4 OD 1.02 - competentieontwikkeling om deel te nemen aan PASH IND 5 OD 1.02 - deelname maatschappelijk kwetsbare groepen aan inspraak en participatiekanalen rond de stedelijke woonproblematiek.
Voortgang: PASH is momenteel het enige inspraak- en participatiekanaal voor maatschappelijk kwetsbare groepen. Er zijn nog veel structurele drempels die weggewerkt moeten worden om PASH toegankelijk te maken. In 2011 en 2012 wordt hier extra in geïnvesteerd. Met het Antwerps Woonplatform wordt er verder gewerkt aan de oprichting van een stedelijke woonraad.
OD 1.3:
Prestatie- en procesindicatoren
PASH beïnvloedt het sociale woonbeleid ten gunste van collectieve woonbelangen, met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen.
-
IND 1 OD 1.03 - PASH als beleidspartner IND 2 OD 1.03 - PASH is representatief IND 3 OD 1.03 - voldoende aanbod betaalbare sociale huurwoningen IND 4 OD 1.03 - bijkomende maatregelen Vlaams woonbeleid IND 5 OD 1.03 - verhoging draagkracht leden PASH
Voortgang: We werken op verschillende niveaus om de inspraak en het overleg met sociale huurders te bevorderen. Ten eerste op het niveau van de directe leefomgeving via VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
148
bewonersvergaderingen. PASH beïnvloedde het Antwerps woonbeleid rond verschillende dossiers. Er werd vooral gewerkt rond de hoge huurlasten. PASH werkte 3 beleidsstandpunten uit. Het directe overleg tussen stad – sociale huisvestingsmaatschappijen en bewoners, gebeurt op het driehoeksoverleg. PASH is hier een vaste partner. De beleidsbeïnvloeding met maatschappelijk kwetsbare huurders moet de komende jaren verder uitgebouwd worden.
OD 1.4:
Prestatie- en procesindicatoren
Een breed solidariteitsnetwerk van organisaties ondersteunt de woonbelangen van maatschappelijk kwetsbare groepen.
-
IND 1 OD 1.04 - samenstelling stedelijk woonplatform - middenveld IND 2 OD 1.04 - samenstelling stedelijk woonplatform - huurders en eigenaars IND 3 OD 1.04 - het stedelijk woonplatform beïnvloedt het stedelijk woonbeleid. IND 4 OD 1.04 - het stedelijk woonplatform ondersteunt de alternatieve woonvormen IND 6 OD 1.04 - acties op Vlaams en Federaal niveau IND 5 OD 1.04 - jaarlijkse actie van het stedelijk woonplatform
Voortgang: Om een ruimer draagvlak te creëren rond de woonproblematiek in Antwerpen, investeren we in een Antwerps Woonplatform dat zich vooral richt naar het segment private huurmarkt. Hierin zetelen belangrijke partners uit het middenveld (CAW Metropool straathoekwerk, De8, vzw Rot op Huisjesmelkers, Huurdersbond Antwerpen, ASVK, DAK, ACW Antwerpen, Payoke en APGA.) Ze ondernemen jaarlijks een actie i.s.m. Stop Armoede Nu. Dit platform is al een sterk solidariteitsnetwerk. De komende jaren willen we samen een stedelijke woonraad oprichten.
SD 1:
Beoogde effecten / effectindicatoren
In Antwerpen hebben maatschappelijk kwetsbare huurders en eigenaars meer „recht op wonen‟ verworven: zij wonen in kwaliteitsvolle betaalbare woningen. -
Maatschappelijk kwetsbare huurders en eigenaars zijn georganiseerd en komen zelf op voor hun recht op kwaliteitsvol en betaalbaar wonen; Het Antwerpse en Vlaamse woonbeleid houdt rekening met de rechten van maatschappelijk achtergestelde mensen; Dit recht wordt gedragen door een breed maatschappelijk veld; Leden van de doelgroep wonen effectief in een kwaliteitsvolle en betaalbare woning.
Voortgang:
We wegen op het Antwerpse sociale woonbeleid via concrete dossiers. De invloed komt tot stand via een sterke bewonersparticipatie op lokaal vlak. De beleidsbeïnvloeding moet de VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
149
komende jaren verder uitgebouwd worden. PASH wordt door de Stad gezien als een sterke gesprekspartner. Ze zij echter niet representatief voor alle sociale huurders. Hier ordt de komende jaren sterker op ingezet. Op de private woningmarkt hebben we via de actie “het is mijn energie” sterk gewerkt op het beleidsniveau. De participatie van de doelgroep moet versterkt worden. Het solidariteitsnetwerk is al sterk. Een breed maatschappelijk veld komt mee op voor het recht op wonen voor maatschappelijk kwetsbare bewoners.
2.3.2 Programma Recht op Arbeid
SD X: Antwerpse werklozen hebben toegang tot opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven en tot duurzaam werk, zodat hun recht op arbeid gegarandeerd is.
OD X1: Tegen eind 2015 hebben minstens 50 mensen uit moeilijk bereikbare doelgroepen meegewerktaan gezamenlijke beleidsvoorstellen om drempels en uitsluitingsmechanismen weg te werken tussen werklozen, opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven en de arbeidsmarkt.
Prestatie- en procesindicatoren Aantal mensen uit moeilijk bereikbare doelgroepen die meegewerkt hebben aan gezamenlijke beleidsvoorstellen om drempels en uitsluitingsmechanismen weg te werken tussen werklozen, opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven en de arbeidsmarkt.
Voortgang: Er zijn reeds meer dan 50 mensen geactiveerd in een belangengroep. Een aantal thema‟s worden nu besproken in die groepen. Er is een sterke basis om op verder te werken.
OD X2:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen eind 2015 zijn er minstens 10 gesprekken doorgegaan tussen doelgroep en oplossingsactoren op het gepaste beleidsniveau in functie van het wegwerken van drempels en uitsluitingsmechanismen tussen werklozen, opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven en de arbeidsmarkt.
Aantal gesprekken tussen doelgroep en oplossingsactoren in functie van het wegwerken van drempels en uitsluitingsmechanismen tussen werklozen, opleidings- en tewerkstellingsinitiatieven en de arbeidsmarkt.
Voortgang: VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
150
De groepen verzamelden knelpunten rond de drempels binnen VDAB, OCMW, RVA en vakbonden. Er zijn reeds gesprekken gevoerd met de vakbonden hierover. Er moet gezocht worden naar een vorm om in gesprek te gaan met beleid over deze thema‟s. Er wordt gedacht aan film, werken met interviews, …
OD X3:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen eind 2015 is minstens 1 beleidsvoorstel van de doelgroep concreet uitgeprobeerd in samenwerking met doelgroep en minstens 1 andere partner.
-
Aantal beleidsvoorstellen van de doelgroep die concreet uitgeprobeerd zijn in samenwerking met doelgroep en minstens 1 andere partner.
Voortgang: Dit nemen we op na 2012.
SD X:
Beoogde effecten / effectindicatoren
In Antwerpen hebben maatschappelijk kwetsbare huurders en eigenaars meer „recht op wonen‟ verworven: zij wonen in kwaliteitsvolle betaalbare woningen. Voortgang: We zitten met dit programma op schema. We brengen vijf jaar lang het verhaal van onze doelgroep rond arbeid in kaart. In bestaande structuren zoals VDAB en de vakbonden is er weinig info rond specifieke problemen van onze doelgroepen aanwezig! Er is een reële kloof tussen onze doelgroepen en bestaande initiatieven rond arbeid. We worden er alle dagen mee geconfronteerd… We proberen deze kloof mee te dichten.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
151
2.3.3 Programma Recht op Inkomen
SD 3: Het Antwerpse activeringsbeleid ten aanzien van uitkeringsgerechtigden is bijgestuurd in de richting van stimuli tot actieve integratie en is losgekoppeld van het recht op inkomen.
OD 3.1:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen eind 2011 hebben minstens 20 sociale klanten van het OCMW meegewerkt aan een sociaal activeringsbeleid op maat van maatschappelijk kwetsbare groepen.
-
Aantal sociale klanten van het OCMW die minstens 5 keer naar een groepssamenkomst rond het sociaal activeringsbeleid gekomen zijn.
Voortgang: In de verschillende strategische acties hebben we mensen bij elkaar gebracht om drempels m.b.t. sociale activering te bespreken. De verschillende groepen komen op regelmatige basis samen. Hier worden individuele ervaringen in groep besproken. De deelnemers gaan met elkaar hierover in dialoog en komen tot gezamenlijke beleidsvoorstellen die het individuele belang overschrijden. De projectgroep sociale activering heeft gewerkt rond rechten en plichten van het OCMW, en heeft een aantal suggesties hierover aan het OCMW doorgegeven. De projectgroep rond Nederlandse Taal heeft gewerkt rond de drempels die maatschappelijk kwetsbare groepen tegen komen op weg naar de Nederlandse les. Volgende jaren werken we op deze basis verder.
OD 3.2:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen juni 2012 zijn er minstens 6 gesprekken doorgegaan tussen sociale klanten en het OCMW in functie van het uitwerken van een sociale activeringsbeleid op maat van maatschappelijk achtergestelde groepen.
Aantal gesprekken tussen sociale klanten en het OCMW waarop de gezamenlijke beleidsvoorstellen van de sociale klanten besproken worden.
Voortgang: De vrijwilligers van de strategische actie “aangename kennismaking” geven vorming aan andere middenveldorganisaties over werken met vrijwilligers uit kansengroepen. De projectgroep sociale activering had reeds gesprekken met het OCMW over rechten en plichten. De volgende jaren wordt hieraan verder gewerkt.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
152
OD 3.3:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen juni 2012 is minstens 1 voorstel van de sociale klanten OCMW concreet uitgeprobeerdin samenwerking met sociale klanten OCMW en minstens 1 andere partner
Aantal voorstellen van sociale klanten OCMW die concreet uitgeprobeerd zijn in samenwerking met sociale klanten en minstens 1 andere partner.
Voortgang: Is nu nog niet aan de orde.
D 3.4:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen juni 2012 creëert een breed solidariteitsnetwerk een maatschappelijk draagvlak voor een alternatief voor een sociale activeringsbeleid op maat van maatschappelijk kwetsbare groepen.
De aanwezigheid van een maatschappelijk draagvlak voor een alternatief voor een sociaal activeringsbeleid op maat van maatschappelijk kwetsbare groepen.
Voortgang: Is nu nog niet aan de orde.
SD 3:
Beoogde effecten / effectindicatoren
Het Antwerpse activeringsbeleid ten aanzien van uitkeringsgerechtigden is bijgestuurd in de richting van stimuli tot actieve integratie en is losgekoppeld van het recht op inkomen.
Uitkeringsgerechtigden hebben zicht op hun eigen vaardigheden en de manier waarop ze die kunnen inzetten om in de samenleving; Uitkeringsgerechtigden hebben zicht op de drempels die hen verhinderen om hun competenties te benutten; Uitkeringsgerechtigden werken vanuit deze inzichten mee een alternatief uit voor een activeringsbeleid en beargumenteren dit; SAS presenteert het Antwerpse OCMW alternatieven voor het huidige sociale activeringsbeleid ten aanzien van hun uitkeringsgerechtigden; In een latere fase beschouwen andere organisaties die een vervangingsinkomen uitbetalen deze alternatieven als volwaardige vormen van sociale activering; De bevoegde oplossingsinstanties treffen maatregelen die de uitsluitingsmechanismen wegwerken die uitkeringsgerechtigden weghouden van vrijwilligerswerk en Nederlandse les.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
153
Voortgang: In het eerste deel van het meerjarenplan werken we aan het beleid van het Antwerpse OCMW. Zij willen mensen met een leefloon sociaal activeren. Via de verschillende strategische acties bereiken we mensen met een leefloon. Wij brengen de verschillende drempels bij elkaar. Zowel wat betreft het taalspoor als wat betreft het spoor sociale activering zitten we op de juiste weg.
2.3.4 Programma Solidair Samenleven
SD 4: In de stedelijke gebieden waar segregatie, polarisering en maatschappelijke achterstelling elkaar versterken is er solidariteit tussen bewoners over de spanningsvelden van inkomen, etnische origine, generaties, opleiding, moslim en niet-moslim heen.
OD 4.1.:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen 2015 geeft een relevante steekproef van alle deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers van de activiteiten, aan dat ze mensen hebben leren kennen over minstens één van de 5 spanningsvelden heen.
Uit een bevraging bij deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers van de activiteiten, blijkt dat de meerderheid van de steekproef vindt, dat ze mensen hebben leren kennen over één van de 5 spanningsvelden heen.
Voortgang: In de 4 wijkteams en Samen Op Straat word er sterk ingezet op het leggen van contacten met mensen over de 5 spanningsvelden, het opbouwen van vertrouwen tussen de doelgroep en de opbouwwerkers en is er met de mensen waarmee al contacten waren actief geëxperimenteerd om mensen samen te brengen over de spanningsvelden heen. Om contacten te leggen zoeken opbouwwerkers actief naar werkvormen waarmee ze de straat op kunnen. Op basis van de opgebouwde contacten kunnen we de volgende jaren verder werken aan de overbruggende contacten en het beïnvloeden van het structurele aanbod aan ontmoetingsmogelijkheden. We stellen nu reeds vast dat voor de mensen waar wij mee werken, de publieke familiariteit is toegenomen. Mensen herkennen elkaar door herhaalde ontmoetingen in de publieke ruimte, waardoor een wantrouwige sfeer omslaat in een sfeer van herkenbaarheid. Mensen samenbrengen over de spanningsvelden lukt mits specifieke ondersteuning van de groep die maatschappelijk het zwakst staat van de twee.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
154
De groepen staan meestal het zwakst als : o ze als groep onder vuur liggen in het publieke en politieke discours: mensen die in armoede leven / profiteurs jongeren van Marokkaanse origine / overlastjongeren moslims / link met terrorisme, fundamentalisme mensen zonder wettig verblijf / illegalen o ze niet taalvaardig zijn in het algemeen, of niet taalvaardig zijn in het Nederlands. o ze slechts beperkt inzicht hebben in het reilen en het zeilen van de Antwerpse samenleving (werking van verschillende diensten, procedures, achtergrond van maatregelen van diensten,…) o ze een beperkt netwerk hebben (kennen geen politici, geen sterke figuren uit het middenveld,…) Het zijn deze groepen waar sommige andere partners van zeggen dat ze, ze niet of moeilijk bereiken. De specifieke ondersteuning betekent dat we: o Tijd steken in de opbouw van een vertrouwensrelatie (luisteren naar verhalen, huisbezoeken,…) – mensen hebben soms een heel persoonlijke band met een opbouwwerker. o Tijd moeten vrijmaken om op hun vragen/dringende noden in te gaan. Ook al is het niet onze opdracht om het falen van andere diensten op ons te nemen, als die diensten geen antwoord bieden, blijven deze groepen met dezelfde vragen zitten. Ook al verwijzen we door, het blijft veel opvolgingswerk. We hebben het hier over individuele hulpvragen maar ook vragen rond „zich verenigen‟ (bvb. vzw wetgeving bij moskeeverenigingen) o Mensen ondersteunen om vertrouwen te krijgen in hun eigen mogelijkheden: meehelpen op een activiteit, ingaan op hun eigen ideeën, dingen niet afvoeren omwille van niet „haalbaar‟,… o Een veilige context moeten creëren in onze werkingen waarin verschillende groepen zich thuis voelen : activiteiten waarin ze zich thuis voelen, activiteiten waar ze zelf „eigenaar‟ van zijn, evenwicht in activiteiten voor de verschillende groepen, … o Een context creëren waarin we op een niet-problematische manier met verschil omgaan: samen koken, samen praten, samen vrijwilliger zijn, samen naaien, samen les volgen,… Voor maatschappelijk zwakke groepen is het interessant om ook maatschappelijk sterke groepen te leren kennen. Voor maatschappelijk sterke groepen biedt het soms minder direct zichtbare voordelen om maatschappelijk zwakke groepen te leren kennen. Het lukt wel om maatschappelijk sterkere groepen te bereiken als we : o hen aanspreken op heel specifieke taken door veel vormen van vrijwilligerswerk (bvb. Taal*ooR, Tweespraak, verschillende vormen van les geven, koken op buurtmaaltijden,…) o hen ondersteunen om zelf initiatieven uit te werken die mensen samen brengen over de spanningsvelden heen (bvb. Tweespraak, hoger wal (bootproject), mozaïekproject Spoor Noord) o samenwerken met andere partners waar maatschappelijk sterke groepen mee vertrouwd zijn: samenwerking met scholen, OCMW dienstencentra, Antwerpen aan ‟t Woord, Beursvloer, buurtgroep Den Dreihoek,…
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
155
OD 4.2.:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen 2015 geeft een relevante steekproef van alle deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers aan de activiteiten, aan dat ze buiten de activiteiten informeel beter kunnen omgaan met mensen over minstens één van de 5 spanningsvelden heen.
Uit een bevraging bij deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers van de activiteiten blijkt dat de meerderheid van de meerderheid van de steekproef vindt dat ze buiten de activiteiten „beter‟ informeel kunnen omgaan met mensen over één van de 5 spanningsvelden heen.
Voortgang: De bevraging hebben we nog niet afgenomen. Dit plannen we pas vanaf het najaar 2011. De netwerkvorming is vooral versterkt met de groepen die we ervoor al bereikten: de vrijwilligersploegen van de verschillende wijkteams, de vrijwilligersploeg van Samen Op Straat, de deelnemers aan specifieke groepsoverstijgende activiteiten,… Een goed voorbeeld daarbinnen is Taal*ooR, waar Nederlandstaligen en Nederlands lerenden wekelijks samenkomen, en elkaar zo leren kennen en begrijpen.
OD 4.3.:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen 2015 geeft een relevante steekproef van alle deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers van de activiteiten, aan dat ze beter kunnen omgaan met samenlevingsconflicten over minstens één van de 5 spanningsvelden heen.
Uit een bevraging bij deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers van de activiteiten blijkt dat de meerderheid van de steekproef zelf aangeeft dat ze beter kunnen omgaan met samenlevingsconflicten over één van de 5 spanningsvelden.
Voortgang: De bevraging plannen we vanaf het najaar 2011. Het lukt in alle wijkwerkingen van Samenlevingsopbouw goed om op regelmatige basis mensen samen te brengen over de 5 spanningsvelden heen. Dit gebeurt binnen activiteiten zoals buurtmaaltijd (over kloof van inkomen en opleiding heen), wereldsnack (over kloof van inkomen, opleiding, etnische origine, …), naai-atelier (over kloof van inkomen en etnische origine heen),… Dit gebeurt ook door activiteiten te doen over de verschillende deelwerkingen heen. Het Europees jaar van de bestrijding van de armoede en jaarthema rond „energie‟ in 2010 was in veel werkingen ook een goede aanleiding om het thema armoede te bespreken. Dit zorgde voor solidariteit tussen arm/niet-arm, kortgeschoold/langgeschoold, maar zorgde ook voor verbinding tussen autochtoon en allochtoon of moslim en niet-moslim. Op 17 oktober is een hele grote groep mensen (+/- 200) meegegaan naar Brussel over de spanningsvelden van inkomen, etnische origine, leeftijd, geloofsovertuiging en opleiding heen om deel te nemen aan de nationale manifestatie van het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding. Opbouwwerkers merken in de gebieden waar ze werken resultaten van de gezamenlijke activiteiten: ze zien mensen op straat met elkaar praten over spanningsvelden heen.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
156
OD 4.4.:
Prestatie- en procesindicatoren
Vanaf 2011 is er jaarlijks een instroom van 10% nieuwe mensen die minstens 3 keer deelnemen aan activiteiten die hen in contact brengen met mensen over minstens één spanningsveld.
Aantal nieuwe mensen die jaarlijks minstens 3 keer deelnemen aan activiteiten en zo in contact kwamen met mensen over minstens één spanningsveld.
Voortgang: In de 4 wijkteams en het team SOS bereiken we regelmatig nieuwe mensen die meewerken. Via allerlei laagdrempelige methodieken spreken we mensen actief aan om mee te werken. We zoeken constant naar nieuwe activiteiten om mensen op maat aan te spreken. Kwantitatief (bereik deelnemers) hebben we 2 sterke jaren achter de rug binnen dit programma. We bereiken in alle teams voldoende mensen. Op deze basis kunnen we nu verdiepend werken aan een sociaal gecorrigeerd beleid en een participatief gecorrigeerd beleid.
OD 4.5:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen 2015 bestaat minstens 60% van de deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers van alle activiteiten die ondersteund worden binnen 1 team uit mensen die in achterstelling leven.
Aantal deelnemers, vrijwilligers en actieve burgers die in achterstelling leven.
Voortgang: In alle teams bestaat de meerderheid van de mensen (meer dan 60%) waarmee we werken uit maatschappelijk kwetsbare bewoners.
OD 4.6:
Prestatie- en procesindicatoren
Vanaf 2010 worden 30% van de verschillende activiteiten georganiseerd met samenwerkingspartners
-
Aantal activiteiten die georganiseerd worden met samenwerkingspartners.
Voortgang: >30% van de activiteiten worden georganiseerd met samenwerkingspartners.
OD 4.7:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen 2015 heeft elk wijkteam een advies/checklist rond ontmoetingsmogelijkheden voor maatschappelijk kwetsbare groepen (over de 5 spanningsvelden) besproken met minstens 4 lokale
Aantal lokale organisaties/diensten waarmee een advies/ checklist rond
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
157
organisaties/diensten die relevant zijn rond ontmoeting.
ontmoetingsmogelijkheden mee besproken is. Minimum 4 adviezen/checklisten rond ontmoetingsmogelijkheden voor maatschappelijk kwetsbare groepen (over de 5 spanningsvelden heen).
Voortgang: Informeel geven we onze adviezen door aan de stedelijke en andere middenveldpartners. De formele checklist hebben we nog niet opgemaakt.
OD 4.8:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen 2015 zijn er 20% meer maatschappelijk achtergestelde bewoners die samen met anderen een actie of activiteit uitwerken.
Aantal maatschappelijk achtergestelde bewoners die samen met anderen een actie of een activiteit uitwerken.
Voortgang: Is in orde.
OD 4.9:
Prestatie- en procesindicatoren
Tegen 2015 heeft Samenlevingsopbouw Antwerpen stad op 3 momenten een publiek evenement getrokken op Antwerps en/of Vlaams niveau met betrekking tot het thema solidair samenleven.
Aantal keer dat SAS een publiek evenement getrokken heeft op Antwerps en/of Vlaams niveau met betrekking tot het thema solidair samenleven.
Voortgang: Is nog niet aan de orde
OD 4.10:
Prestatie- en procesindicatoren
Vanaf 2010 neemt Samenlevingsopbouw Antwerpen stad jaarlijks minstens 1 standpunt in over een actueel samenlevingsprobleem dat relevant is voor de doelgroepen van Samenlevingsopbouw Antwerpen stad.
Standpunten van SAS over samenlevingsproblemen die werden gesignaleerd door de doelgroep, de media of het beleid.
Voortgang:
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
158
Het team Antwerpen Noord nam een standpunt in naar aanleiding van de artikelenreeks in Gazet van Antwerpen over Antwerpen Noord. In 2010 werkten we allen samen aan de petitie „het is mijn energie‟.
SD X:
Beoogde effecten / effectindicatoren
In de stedelijke gebieden waar segregatie, polarisering en maatschappelijke achterstelling elkaar versterken, is er solidariteit tussen bewoners over de spanningsvelden van inkomen, etnische origine, generaties, opleiding, moslim en niet-moslim heen.
Er is meer solidariteit tussen bewoners van de geselecteerde wijken; Bewoners komen samen op voor een gezamenlijk belang en strijden niet enkel voor hun eigen belang; De overheid niet acht één groep verantwoordelijk voor spanningen in het samenleven; Het beleid betrekt alle groepen bij het zoeken naar oplossingen voor samenlevingsproblemen.
Voortgang: In alle wijkteams bereiken we bewoners over de verschillende spanningsvelden heen. We slagen er meer en meer in om hen te laten samenwerken tijdens concrete activiteiten of rond thema‟s die hen aanbelangen. De komende jaren willen we nog meer inzetten op het overbruggen van verschillen. Door het investeren in een centraal vrijwilligersbeleid, maken we actieve burgers en vrijwilligers bewust van de missie en doelstellingen van Samenlevingsopbouw. Dit heeft een versterkend effect op het werken aan solidariteit.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
159
1. Deel 3: Kwaliteitsbeleid SD 1: VISIEONTWIKKELING Tegen september 2010 is er een organisatievisie ontwikkeld, gedragen door alle organisatiegeledingen.
Beoogde effecten / effectindicatoren
Strategische actie VO1: Bespreking visietekst 1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: In najaar 2009 wordt de ontwerptekst 2 maal besproken op het coördinatieteam en in de teams. De tekst en reacties uit de professionele organisatie worden op de Raad van Bestuur besproken. Amendementen worden verwerkt.
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten
De tekst is een resultaat van het proces “opmaak van het meerjarenplan 2009-2015”. De tekst werd goedgekeurd door de stuurgroep die dit proces trok. De definitieve goedkeuring werd uitgesteld tot 2009-2010; zodat de tekst besproken kon worden op het coördinatieteam en de raad van bestuur. Dit gebeurde in het najaar 2009: de tekst en reacties uit de professionele organisatie werden 2 keer op de raad van bestuur besproken. Amendementen werden verwerkt.
Niet van toepassing
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
160
Besluit
De visietekst wordt meegenomen als uitgangspunt van onze organisatie bij de opstart van het proces visieontwikkeling op sectorniveau.
Strategische actie VO2: Goedkeuring visietekst
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: De AV in voorjaar 2010, uitgebreid met teamcoördinatoren, bespreekt en bekrachtigt de finale versie van de visie op organisatieontwikkeling.
Evaluatie
Planning
De RvB besliste om de tekst definitief te laten goedkeuren, vanaf het moment dat de nieuwe directeur (aangeworven in 2010) in dienst was. Dit is niet gebeurd omwille van de plannen van de sector samenlevingsopbouw om tot een gedeelde visie op sectorniveau te komen.
De visietekst wordt meegenomen als uitgangspunt van onze organisatie bij de opstart van het proces visieontwikkeling op sectorniveau.
Beoogde resultaten Op de beleidsgroep van de sector Samenlevingsopbouw werd er afgesproken dat we tot een gedeelde visie willen komen op sectorniveau. De tekst die wij opmaakten in 2009, nemen we mee als uitgangspunt van onze organisatie.
Besluit
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
161
SD 2: COMPETENTIEMANAGEMENT Het opzetten van het competentiemanagement is voorzien in 2012
Beoogde effecten / effectindicatoren
SD 3: DIVERSITEITSBELEID Op het einde van het meerjarenplan hebben we een diversiteitsbeleid geïmplementeerd dat gebaseerd is op de vijf spanningsvelden die we hanteren in onze externe strategische doelstellingen: oud/jong – moslim/niet moslim – allochtoon/autochtoon – arm/rijk – hooggeschoold/laaggeschoold. We voegen hier een 6de spanningsveld aan toe: man/vrouw.
Beoogde effecten / effectindicatoren - Alle personeelsleden weten/voelen/… wat onze gezamenlijke visie is en dragen dit mee uit op alle fora. - Samenlevingsopbouw Antwerpen stad staat bekend als een aantrekkelijke organisatie om bij te werken. Dit resulteert in het behalen van ons streefdoel, namelijk een beter evenwicht op vlak van diversiteit. - Het diversiteitbeleid is geïmplementeerd in het personeels-, inhoudelijk en communicatiebeleid.
OD 3.1: We hebben een visie op diversiteitsbeleid ontwikkeld die gedragen is door alle organisatiegeledingen.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 3.2: We hebben een divers medewerkersbeleid door alle HRM processen heen.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 3.3: Er zijn interne communicatie instrumenten die de organisatie faciliteren om het diversiteitsbeleid in te voeren, te monitoren en eventueel bij te sturen.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 3.4: Het diversiteitsbeleid wordt vertaald in de externe communicatie (standpunten en PR); bedoeld voor diverse stakeholders en bedoeld ter creatie van een draagvlak voor diversiteit in de samenleving.
Prestatie- en procesindicatoren
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
162
Strategische actie DB1: Visie op diversiteitsbeleid
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie:
In alle geledingen van de organisatie stoten werkers op vraagstukken omtrent diversiteit in hun dagelijkse praktijk. Daarnaast dwingt ook de actualiteit ons om na te denken over onze positie en keuzes in verband met het werken met en in diversiteit. We starten omwille hiervan met een intern proces omgaan met diversiteit in drie fasen: inwerking, visievorming en implementatie.
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten 2010 stond volledig in het teken van inwerking in het thema diversiteit. De doelstelling was om op einde 2010 iedereen in de organisatie klaar te hebben om met het eigenlijke visieproces van start te gaan. Dit hield naast een inhoudelijke uitdieping via vorming, eveneens een bevraging van 1/3 van het personeel in. Dit bij wijze van nulmeting. Er werden eveneens personeelsactiviteiten georganiseerd die de medewerkers lieten nadenken over het thema.
Nulmeting 20 collega‟s met een verschillende achtergrond en functie in de organisatie werden bevraagd over hun ideeën rond omgaan met diversiteit in ons werk. Belangrijk was hierbij om zicht te krijgen op de achterliggende vertrekpunten waarmee mensen hun persoonlijke visie vorm gaven. De nulmeting resulteerde in een verfijning naar 5 thema‟s (de rol van religie in de samenleving – machtsverhoudingen – grenzen aan de onderhandelingsruimte – racisme – uitwerking van een pluralistische visie) die de geïnterviewden
In 2011 plannen we het eigenlijke visieproces. Dit houdt in dat we rond de thema‟s uit de nulmeting van 2010 themagroepen vormen. Hierin zullen collega‟s zich engageren om het centrale thema verder uit te werken. Hierbij is het de bedoeling dat de groep aan de hand van het referentiekader opbouwwerk, de missie van onze organisatie en gemaakte keuzes in dit meerjarenplan (namelijk onze organisatievisie op armoedebestrijding en pluralisme als uitgangspunt) het thema verder bestudeert. Na een tussentijdse uitwisseling en terugkoppeling naar andere collega‟s zal het uitgewerkte materiaal worden samengebracht begin 2012.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
163
aanhaalden als prioritair te behalen binnen een visieproces rond omgaan met diversiteit. De thema‟s werden getoetst bij de andere collega‟s in de organisatie op een personeelsdag begin 2011.
Lunchgesprekken Aan de hand van 2 lunchgesprekken om het thema onder de aandacht te brengen in het voorjaar van 2011, werden zo veel mogelijk collega‟s bereikt. Het doel van deze lunchdebatten zat in het prikkelen van collega‟s om over het thema na te denken en dit aangepast aan verschillenden leerstijlen. Vorming “een islamitisch bad voor Samenlevingsopbouw” Alle medewerkers volgden in het najaar van 2010 een vormingsreeks van 4 halve dagen waarin achtergrond gegeven werd over de geschiedenis van de islam en over de moslimgemeenschappen in ons land.
Besluit
De inwerkingsactiviteiten van 2010 hebben er voor gezorgd dat het proces gedragen wordt door een maximaal aantal collega‟s. Het engagement in de activiteiten laat zien dat dit geen top down, maar een bottom up proces is. Dit is een belangrijk aandachtspunt om te blijven bewaken in 2011. Voor eerstelijnswerkers is het tevens belangrijk genoeg rechtstreekse link te zien tussen het proces en hun praktijk. Het is een aandachtspunt om het proces niet louter theoretisch/filosofisch te bekijken, want zo wordt de vertaling naar de dagelijkse praktijk bemoeilijkt.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
164
Strategische actie DB2: Divers personeelsbeleid 1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: In het najaar 2009 verkennen we de mogelijkheden om een verbeterproject in verband met divers personeelsbeleid op te starten. Hiervoor nemen we in november 2009 contact op met RESOC om ons te begeleiden bij het opzetten van een diversiteitsplan. Bij dit project gaat onze aandacht ondermeer naar de uitbouw van een taalbeleid binnen onze organisatie. In de periode januari 2010 tot en met juni 2010 ontwikkelen we het procesplan samen met de teamcoördinatoren. In juni 2010 starten we met het opzetten van een divers personeelsbeleid.
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten
Dit project is niet opgestart in 2010. Vanaf september 2009 zijn er belangrijke personeelsontwikkelingen geweest in de top van de organisatie: De inhoudelijke coördinator was op bevallingsverlof, de directeur werkte deeltijds binnen een opzegperiode tot eind 2009. De nieuwe directeur is gestart op 19 april 2010. De zakelijke coördinator was op ziekteverlof van begin februari 2010 tot mei 2010. Vanaf mei 2010 was de eerste prioriteit de herschikking van takenpakketten binnen het centraal secretariaat. De doelstelling was om binnen de bestaande personeelsploeg van het centraal secretariaat tot een efficiënte en evenwichtige herverdeling van de takenpakketten te komen. Dit veranderingsproces heeft de nodige energie gevraagd. Daarom is het verbeterproject i.v.m. divers
Het proces i.v.m. divers personeelbeleid wordt terug opgestart vanaf mei 2011.
Het bestaat in 2011 uit twee sporen: Het uitwerken van een taalbeleid Beoogde resultaten 2011 Opstarten taaltrajecten voor individuele personeelsleden; Visie op omgaan met taal binnen de organisatie; Ontwikkelen van een open leercentrum. Het opstarten van een leeftijdsbewust personeelsbeleid Beoogde resultaten 2011: een eerste verkenning en aanzetten ontwikkelen tot een project 2012-2015 Deelnemen aan het lerend netwerk „Balans‟ van Resoc door de HRM coördinator in voorbereiding tot het opzetten van een project divers personeelbeleid: mei 2011-dec 2011 Twee samenkomsten met teamcoördinatoren rond het thema leeftijdsbewust / divers personeelbeleid in het najaar 2011. Accenten binnen het project op lange termijn
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
165
personeelbeleid verschoven naar 2011.
Onderkennen, valideren en binnenhouden van bestaande expertise in de organisatie; Uitbouwen van nieuwe loopbaanmogelijkheden binnen de organisatie; Competentiemanagement, afgestemd op het vernieuwde referentiekader.
Besluit Randvoorwaarden: Personeelstijd vrijmaken om 2 sporen te trekken en te verkennen: gebeurt door HRM verantwoordelijke Budget vrijmaken voor taaltrajecten en ondersteunen Open Leercentrum
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
166
SD 4: DUURZAAM BELEID Onze visie op duurzaamheid is geïmplementeerd op alle niveaus en binnen alle beleidsdomeinen van de organisatie.
Beoogde effecten / effectindicatoren - Als organisatie verminderen we onze ecologische afdruk - Duurzaamheid is een continu aandachtspunt binnen onze organisatie
OD 4.1: Inhoudelijke beleid We creëren duurzame effecten zowel op politiek als op agogisch niveau.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 4.2: Communicatie beleid We maken de duurzame resultaten en veranderingen die wij bewerkstellingen, zichtbaar.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 4.3: HRM beleid We zetten acties op om onze medewerkers te laten kiezen voor duurzame en ecologische oplossingen bij het uitvoeren van het werk.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 4.4: Financieel beleid Bij het aankoopbeleid onderzoeken we het spoor van ecologische en fair-trade aankopen.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 4.5: Infrastructuurbeleid Bij inrichting en onderhoud houden we rekening met de duurzaamheid van materialen, werkvorm of oplossing. Het is een belangrijk criterium indien er meerdere alternatieven zijn
Prestatie- en procesindicatoren
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
167
Strategische actie DB3: Kyoto werkgroep
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie:
Onder leiding van het CPBW (Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk) en de preventieadviseur wordt een Kyoto werkgroep in het leven geroepen vanaf februari 2010. De personeelsdag van 30 november 2009 staat in teken van het nieuwe jaarthema 2010: "energie" Hier zal het CPBW een eerste oproep lanceren. Zij wil op de "dag van de dikke truien" 12 februari 2010, de werkgroep opstarten. Door deelnemers uit de verschillende werklocaties van Samenlevingsopbouw te werven hoopt het CPBW in elke locatie een geëngageerde ambassadeur te creëren Doel van de Kyoto werkgroep is het opzetten van een globaal actieplan 2010-2012 rond ecologisch en duurzaam handelen binnen onze eigen organisatie; In het voorjaar wordt het actieplan uitgeschreven met daarin een concreet stappenplan en begroting voor najaar 2010; Na goedkeuring van zowel het globaal actie en het concreet stappenplan start september 2010 de eerste actie. De centralisatie van het aankoopbeleid zal een aandachtspunt blijven. In de Kyoto- werkgroep zal de optimalisatie van het aankoopbeleid, bekeken van het ecologisch standpunt en het maatschappelijk verantwoord ondernemen, een onderdeel vormen van het actieplan.
Evaluatie
Planning
Verder uitwerken van de twee actie thema‟s en verderzetten lopende acties zoals „dikke truien dag‟, „fietsdag‟
Beoogde resultaten
In februari 2010 is de werkgroep Kyoto opgestart; Vanuit elke locatie is er een medewerker ingeschreven in de werkgroep: 9 in totaal; Het opstellen en goedkeuren van het globaal actieplan 2010-2012 was afgerond op 28 oktober 2010 ipv het voorjaar 2010; Het globaal plan is vertaald in concrete actieplanne; In het najaar 2010 zijn er specifieke acties gestart: aankoop van fairtrade-producten in gans de organisatie stimuleren en het besparen op papier.
Fairtrade en milieuvriendelijk aankoopbeleid. Aankoop van fairtrade producten voor alle personeelsdagen of feestjes; Onderzoek doen naar centrale aankoop milieuvriendelijk bureaumateriaal en systeem van verdeling. Papier en papierbesparing Elke medewerker vraagt in de mailhandtekening om niet elke
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
168
Deze 2 acties zullen doorlopen in 2011 Reden van wijziging timing: Van januari 2010 tot en met 19 april 2010 was er geen directeur. Ook de HRM coördinator, die zetelt in het CPBW, was afwezig tot 1 mei. Dit maakte een bespreking en goedkeuring in het voorjaar onmogelijk.
mail af te printen; De standaard instelling van alle kopieerapparaten en printers is de meest economische versie; Centraal aankoop van gerecycleerde enveloppen en papier; De verdeling van deze aankoop organiseren op milieuvriendelijke manier.
Besluit
Algemeen besluit Aandachtspunten Randvoorwaarden waaraan moet voldaan zijn voor het realiseren van de doelstellingen
Algemeen: Het globale plan is opgemaakt en omgezet in concrete acties. Dit werkt enthousiasmerend. Aandachtspunt Gezien er maar een tweetal thema‟s per jaar behandeld worden zal dit plan met 7 thema‟s voorgezet worden tot en met 2014, wil men een realistische timing aanhouden en goede resultaten boeken.
Aandachtspunt Communicatie naar de ganse organisatie moet beter verzorgd worden. Timing moet sterker opgevolgd worden door CPBW. Zorgen voor verankering van de behaalde resultaten moet een blijvende zorg zijn. Randvoorwaarden Telkens bij de begrotingsopmaak moet er het nodige budget voorzien worden voor de uitwerking van de concrete acties. Inzet van de klusjesploeg en IT voor praktische uitwerking is nodig.
Strategische actie DB4: Financieel beleid
1. Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: We continueren de beleggingen in ethische fondsen en de samenwerking met de Triodosbank. De centralisatie van het aankoopbeleid zal een aandachtspunt blijven. In de KyotoVOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
169
werkgroep zal de optimalisatie van het aankoopbeleid, bekeken van het ecologisch standpunt en het maatschappelijk verantwoord ondernemen, een onderdeel vormen van het actieplan.
Beoogde resultaten
Evaluatie
Planning
De keuze om beschikbare middelen te beleggen in ethische fondsen in samenwerking met de Triodosbank werd in 2010 verder gezet. Gezien de zeer lage intrestvoet die Triodosbank geeft, werd tijdelijk een gedeelte van de spaargelden op een spaarrekening met hogere rente gezet. Dit op advies van de Triodosbank en na akkoord van de raad van bestuur. Het aansluiten bij een energieleverancier die vooral of enkel groene energie verkoopt. In de Kyoto-werkgroep werd afgesproken om in 2011 vooral aandacht te besteden aan een aantal maatregelen die zich situeren in de individuele sfeer van elke werknemer.
De raad van bestuur wil eventuele beschikbare middelen sparen en/of beleggen in samenwerking met de Triodosbank.
Besluit
De keuzes die de vorige jaren werden gemaakt, worden verder gezet.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
170
Strategische actie DB 5: Infrastructuurbeleid
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: In 2010 zullen we bij het tewerkstellen van onze Wep + onderhoudsploeg dezelfde principes hanteren als in 2009. Ecologisch verantwoord tewerk gaan daar waar budgettair en technisch dit mogelijk is. Zo doet onze klusjesploeg al zijn transport met bakfietsen tenzij het materiaal dit niet toelaat. Dan nog wordt gezocht naar de minst vervuilende wijze van vervoer. Kiezen voor duurzame oplossingen. Bij de herinrichting van werklocaties wordt steeds rekening gehouden met energiebesparende maatregelen. Daarnaast worden criteria als werkdrukverlagend, ergonomisch verantwoord, gebruik van duurzaam materiaal of recyclagemateriaal betrokken in het tot stand komen van de oplossingen
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten
In 2010 hebben de medewerkers en de begeleider van de klusjesploeg alle dienstverplaatsingen met de fiets gedaan. Bij de renovatie van het centraal secretariaat heeft men volgende acties ondernomen: Bij de schilderwerken werd gebruik gemaakt van waterdragende verf. Oude vloeren werden gerecupereerd. Tochtstrips werden aangebracht bij alle deuren Alle verwarmingselementen werden voorzien van thermostatische kranen zodat de verwarming per bureau kan worden geregeld. Goede maar energiebesparende verlichting werd aangebracht in de bureaus.
We willen de organisatie stimuleren via het CPBW, om volgende attitudes op te nemen: Het doven van lichten. Het afsluiten van verwarming voor weekends. Het verzamelen en recycleren van papier. Het afsluiten van pc‟s en printers. Bij het bepalen van vergaderplaatsen rekening houden met de bereikbaarheid per fiets. Vervangen van lampen door spaarlampen, plaatsen van tochtstrippen, verwamingsleidingen isoleren, warmwaterleidingen isoleren, energiezuinige toestellen kopen (ijskasten, afwasmachines…), gebruik maken van fietskoerier voor het wegbrengen van grote administratieve dossiers, aankopen van milieuvriendelijk geproduceerd kantoormateriaal…
In 2011 zal men enkele grote energiebesparende ingrepen uitvoeren. In DINAMO, onze locatie in Deurne Noord, wordt de achterbouw volledig geïsoleerd. De CV van de bureaus en de activiteitsruimte wordt ontdubbeld. Zo kan men de bureaus apart verwarmen. De VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
171
activiteitsruimte wordt enkel verwarmd op de permanentiedagen. In het centraal secretariaat wordt een sas aangebracht in de inkomhal
Besluit
We moeten meer hierbij aandacht hebben voor het kiezen van eenvoudiger te realiseren acties. Bijvoorbeeld het sensibiliseren van de medewerkers en een gerichte aanpak van de klusjesploeg.
Een actieplan opstellen met de werkbegeleider van de klusjesploeg.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
172
SD 5: DOEL- EN RESULTAATSGERICHT WERKEN Elke opbouwwerker weet wat hij met zijn project wil bereiken, meet de resultaten en deelt en communiceert de resultaten.
Beoogde effecten / effectindicatoren
OD 5.1: Doel- en resultaatsgericht werken De vaardigheden van de opbouwwerkers om doel- en resultaatsgericht te werken, zijn versterkt.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 5.2: Doel- en resultaatsgericht werken We maken de duurzame oplossingen die wij bewerkstellingen, zichtbaar.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 5.3: Doel- en resultaatsgericht werken De vaardigheden van de teamcoördinatoren om hun teamleden te ondersteunen om doel- en resultaatsgericht te werken, worden versterkt.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 5.4: Doel- en resultaatsgericht werken Het inhoudelijk team werkt (in samenwerking met opbouwwerkers) instrumenten uit die ondersteunend zijn t.a.v. de teamcoördinatoren en de opbouwwerkers in het doelresultaatgericht werken.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 5.5: Doel- en resultaatsgericht werken Uit de halfjaarlijks en jaarlijkse rapporten aan de verschillende subsidiërende overheden blijkt dat wij doelgericht toewerken naar de vooropgestelde resultaten.
Prestatie- en procesindicatoren
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
173
Strategische actie DSW2: Basiscursus 1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: Samenlevingsopbouw Antwerpen stad laat elke opbouwwerkers de basiscursus opbouwwerk volgen zodat zij leren plannen en evalueren. Indien nodig worden er vervolgtrajecten op maat georganiseerd. Dit betreft verderzetting van het huidige beleid, en samenwerking met de sector in Partners in Vorming van Samenlevingsopbouw Vlaanderen.
Evaluatie
Planning
Elke startende opbouwwerker volgt de basisopleiding, met aanvang binnen het jaar dat hij gestart is. In 2010 volgden 4 opbouwwerkers de basisopleiding.
Verderzetting van het beleid.
Beoogde resultaten Verderzetting van het beleid.
Besluit
Strategische actie DSW3: Competentieverhoging teamcoördinatoren
1. Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Samenlevingsopbouw Antwerpen stad zet een traject op met de leidinggevende zodat zij competenties opbouwen om hun teamleden te begeleiden in het doel- en resultaatsgericht werken. Cfr. Verder: Verbeterproject „leiderschapstraject‟: de strategische acties HRM6 en HRM7
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
174
Strategische actie DSW4: Registratiesysteem
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: Samenlevingsopbouw Antwerpen stad ontwikkelt tegen eind 2010 een registratiesysteem in samenwerking met de sector; Het registratiesysteem (database) is operationeel; Op alle niveaus wordt er vorming georganiseerd; Elke opbouwwerker registreert wekelijks de resultaten van hun opbouwwerkproject in het registratiesysteem; Samenlevingsopbouw Antwerpen stad motiveert opbouwwerkers om te registreren.
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten
In 2010 startte de registratie van de activiteiten in matchbox. De registratie gebeurt op regelmatige basis. Wekelijkse registratie lukt nog niet. Opbouwwerkers wachten soms te lang. Elke nieuwe opbouwwerker krijgt tijdens de inwerking een vorming matchbox.
Blijvend registreren.
Besluit
Toewerken naar een wekelijkse registratie. Zoeken naar motivatietechnieken.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
175
SD 6: INHOUDELIJK ONDERSTEUNINGSBELEID
Beoogde effecten / effectindicatoren
OD 6.1: Ontwikkelen van een inhoudelijke ondersteuningsbeleid Het inhoudelijk team bundelt de expertise van de eerste lijn, ontwikkelt de expertise en zorgt dat de expertise gedeeld geraakt binnen de organisatie en de sector.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 6.2: Ontwikkelen van een inhoudelijke ondersteuningsbeleid Het inhoudelijk team faciliteert en stimuleert eerstelijnswerkers om hun expertise over projecten heen te delen en aan te kaarten op het juiste beleidsniveau
Prestatie- en procesindicatoren
OD 6.3: Ontwikkelen van een inhoudelijke ondersteuningsbeleid Het inhoudelijk team bouwt kennis op over de verschillende programma‟s: Wonen, Arbeid, Inkomen en Samenleven én over de kerntaken van het opbouwwerk. Deze kennis wordt gedeeld met de organisatie, de sector en ter beschikking gesteld aan de juiste oplossingsactoren.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 6.4: Ontwikkelen van een inhoudelijke ondersteuningsbeleid Het inhoudelijk team ontwikkelt of verbetert instrumenten die de opbouwwerkers ondersteunen in de uitvoering van hun kerntaak
Prestatie- en procesindicatoren
OD 6.5: Inhoudelijke ondersteuningsbeleid Het inhoudelijk team werkt voorstellen uit voor visieontwikkeling/standpunt bepaling rond de programma‟s Wonen, Arbeid, Inkomen en Samenleven.
Prestatie- en procesindicatoren
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
176
Strategische actie IB2: Visieontwikkeling verschillende sporen
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: Het inhoudelijk team ontwikkelt een visie over de beleidsdomeinen wonen, arbeid, inkomen en samenleven. Er worden trajecten opgebouwd zodat het personeel en de leden van de algemene vergadering betrokken worden bij de visieontwikkeling. De visie wordt opgebouwd zowel van specifiek naar algemeen, als van algemeen naar specifiek.
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten
In 2010 werd er hoofdzakelijk gewerkt aan de implementatie van de visietekst “armoede en armoedebestrijding”. De tekst werd begin 2010 besproken in het coördinatieteam en meegenomen naar de teams. De visie werd ingeoefend door de opbouwwerkers op de personeelstweedaagse. Samenlevingsopbouw Vlaanderen ontwikkelde i.s.m. Karel de Grote hogeschool een vorming rond bindkracht en het werken met groepen nauw op. Naast het proces armoede, werkten we ook een aan proces omgaan met diversiteit. De klemtoon lag in 2010 voornamelijk op het creëren van een draagvlak binnen de organisatie en kennisopbouw bij onze werkers over het onderwerp. Als transversale insteek werken wij in alle programma‟s rond 5 kloven. Rond het omgaan met diversiteit werd een prioriteit gesteld aan de kloven moslim - niet moslim en allochtoon – autochtoon. De focus in het intern proces rond
In 2011 wordt er vooral verder gewerkt op het proces diversiteit. Zie bij de interne doelstelling diversiteitsbeleid. We gaan verder in op vragen die van de teams komen. We werken verder mee aan de Samenwerkingsverbanden Wonen en maatschappelijke dienstverlening. In 2011 komt hier ook nog de verkenning van het thema leefbaarheid bij. De verschillende inhoudelijke visies worden in 2011 meegenomen binnen het proces „Project 14-10-2012. Ieders stem telt!‟
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
177
omgaan met diversiteit zal dan ook rond deze twee spanningsvelden gaan. Teams werden verder ondersteund bij inhoudelijke visieprocessen binnen de uitvoering van de strategische acties: Team Recht op Inkomen: uitwerking taalspoor Team Kiel: Ondersteuning bij omgaan met diversiteit Team Wonen: zoeken van een beleidsoplossing voor de gebedsruimte op Linkeroever … De inhoudelijke visievorming voor het thema wonen en thema inkomen wordt opgenomen in de beleidsgroepen van de respectievelijke samenwerkingsverbanden wonen en maatschappelijke dienstverlening.
Besluit
De twee inhoudelijke visieprocessen verlopen volgens plan. In 2011 wordt er vooral verder gewerkt op het proces diversiteit. Meer info bij interne doelstelling diversiteitsbeleid.
Strategische actie IB5: Methodiekontwikkeling 1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: Het inhoudelijk team ontwikkelt nieuwe methodieken of vernieuwt oude methodieken. De opbouw gebeurt bottom up. De methodieken worden geïmplementeerd in de teams.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
178
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten
In 2010 was er ondersteuning bij: Effectenmeting sociale netwerkvorming (programma solidair samenleven). Uitschrijven methodiekbeschrijving Aangename kennismaking. Innovatie Taaloor.
In 2011 gaan we verder in op vragen die van de teams komen. Er zal extra aandacht gaan naar „project 14-10-2012. Ieders stem telt!‟ We werken aan het ontwikkelen van methodieken om met doelgroepen te werken rond de gemeenteraadsverkiezingen. We werken hiervoor samen met SO Vlaanderen.
We werken verder op dezelfde manier: op vragen die komen vanuit de teams.
Besluit
Strategische actie IB6: Kennisopbouw, kennisdeling, verankering
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: kennisopbouw, kennisdeling, verankering Beleidsontwikkelingen opvolgen voor alle domeinen: randvoorwaarden creëren. En op alle beleidsniveaus. Kennisopbouw nieuwe domeinen: inkomen en arbeid Samenleving: omgaan met verschil binnen vijf spanningsvelden. Kritisch / wetenschappelijk denken Return on investment: op kruispunt met financieel beleid.
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
179
We spelen met het inhoudelijk team vooral in op vragen vanuit de teams. De kennisopbouw wordt vooral ingezet binnen de transversale processen “Armoede” en “diversiteit”.
We werken op dezelfde manier verder.
Besluit
Strategische actie IB2: Standpuntbepaling
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: Het inhoudelijk team volgt de publieke opinie op en geeft een voorzet voor standpuntbepaling.
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten In 2010 werden er standpunten ontwikkeld rond: Ontruiming kraakpand Sint Andries Gelijkheid Deelname aan debat federale verkiezingen Sharia4Belgium Overlastbestrijding 2060
We willen nog meer de publieke opinie opvolgen en standpunten innemen met het inhoudelijk team. Een teamlid volgt daarom een opleiding tot „opinionleader‟ bij KifKif.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
180
Besluit
We volgen de actualiteit op de voet. We nemen standpunten in. We komen er echter nog te weinig mee naar buiten; zeker wat betreft het spoor solidair samenleven. We willen de komende jaren hierrond meer voorbereidend werk leveren.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
181
D 7: HRM BELEID De HRM processen zijn kwalitatief uitgewerkt, worden uitgevoerd door een competente leidinggevende ploeg en worden bijgestuurd ifv de inhoudelijke doelstellingen.
Beoogde effecten / effectindicatoren - We zijn een performante, lerende organisatie die erin slaagt voortdurend relevante informatie en kennis te verwerven, te verankeren en in het collectief geheugen op te slaan. - We hebben een betrokken, tevreden en leergierige medewerkersploeg. Er is een instroom, doorstroom en behoud van competente professionele en vrijwillige medewerkers. - De kwaliteit van onze dienstverlening wordt continu verbeterd. - Er is een arbeidsplek waar aandacht is voor: Veiligheid, gezondheid en welzijn binnen het werk. Diversiteit. Duurzame aansturing van medewerkers.
OD 7.1: HRM processen Er is een instroom en doorstroom van competent en divers personeel.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 7.2: HRM processen De competenties van de leidinggevenden om de nieuwe medewerkers aan te werven en te selecteren, zijn toegenomen. OD 7.3: HRM processen Er zijn groeitrajecten binnen de organisatie om medewerkers en vrijwilligers maximale kansen te geven en te stimuleren om hun competenties te ontwikkelen.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 7.4: HRM processen Elk nieuwe vrijwillige en professionele medewerker wordt op een professionele en mensgerichte wijze geïntroduceerd in de organisatie en het team, zodat deze zich snel thuis voelen en hun functie goed uit te kunnen voeren.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 7.5: HRM processen Er zijn instrumenten ontwikkeld om het leidinggevend team te ondersteunen in hun peoplemanagement: coachen, evalueren, ontwikkelen, loopbaanbegeleiding …
Prestatie- en procesindicatoren
OD 7.6: HRM processen De competenties van de leidinggevenden om hun teamleden te ondersteunen in hun functioneren, zijn toegenomen: situationeel leiderschap, conflicthantering, bemiddelen, groepsdynamische processen, projectmanagement.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 7.7: HRM processen
Prestatie- en procesindicatoren
Prestatie- en procesindicatoren
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
182
Het ontwikkelingsbeleid is aangepast aan de ontwikkelingsnoden van de organisatie, de persoonlijke ontwikkelingsplannen en de verschillende leerstijlen. OD 7.8: HRM processen Er is een aangepast beloningssysteem.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 7.9: HRM processen We willen op een respectvolle wijze medewerkers laten uitstromen.
Prestatie- en procesindicatoren
Strategische actie HRM1: Verankering verbetertrajecten HRM
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: Het kwaliteitshandboek wordt aangepast aan de veranderingen.
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten
In 2011 willen we de in 2009 en 2010 op poten gezette structuren en plannen binnen het HRM beleidsdomein (zie HRM4, HRM5, HRM6, HRM7, HRM9), vertalen naar het kwaliteitshandboek.
Besluit
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
183
Strategische actie HRM4 en HRM5: Verbeterproject inwerkingsbeleid
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie HRM4: Er is een draaiboek voor de introductie van nieuwe medewerkers op organisatie- en team niveau. Omschrijving strategische actie HRM5: Het introductieprogramma wordt geëvalueerd, verbeterd en geconcretiseerd.
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten
De uitgewerkte procedure moest verankerd worden en geëvalueerd. In het najaar van 2010 werd de gehanteerde procedure door de kwaliteitsmedewerkers opnieuw afgetoetst. Hij liep duo tijdens de inwerking van nieuwe medewerkers.
Tegen eind 2011 is er op organisatieniveau een nieuwe procedure uitgewerkt, die loopt over een inwerkingsperiode van 4 tot 6 maanden. Er is een nieuwe, meer consistente onthaalmap ontwikkeld . Deze onthaalmap is flexibel en dynamisch in opbouw.
Resultaat Iedereen hanteerde de nieuwe procedure. Er was nood aan een systeem dat makkelijker kon worden aangepast aan veranderende gegevens. Bijvoorbeeld nieuwe samenstelling van de personeelsploeg, nieuwe handelingskaders De inwerkingprocedure op organisatieniveau moet uitgespreid worden over een langere periode: teveel aan info voor 1 dag. De onthaalmap moet een meer geïntegreerd geheel vormen. Nu teveel allegaartje vanuit de VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
184
verschillende domeinen.
Besluit Algemeen besluit De doelstelling van 2010 is gehaald in termen van evaluatie. Aandachtspunt Voldoende afstemming tussen de verschillende beleidsdomeinen verzekeren om tot een consistent geheel te komen. Strakke timing hanteren om eind 2011 te halen. Randvoorwaarden Budget voorzien voor ontwerpen onthaalmap.
Strategische actie HRM6, HRM7 en HRM9: Verbeterproject leiderschapstraject
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie HRM6: Instrumenten worden ontwikkeld i.s.m. de teamcoördinatoren om hen te ondersteunen bij functioneringsgesprekken, werkbegeleiding, bijsturing, coaching, beoordeling, mentoring, … Omschrijving strategische actie HRM7: Leiderschapstraject wordt ontwikkeld en toegepast om de competenties van teamcoördinatoren te versterken. Omschrijving strategische actie HRM9: Opbouwwerkers leren functioneringsgesprekken te voeren.
Evaluatie
Planning
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
185
Beoogde resultaten
De beoogde werkwijze van de werkbegeleidingscyclus werd aan de start van 2010 aangepast: Cyclus van 4 jaar, of bij uitzondering 3 jaar, losgekoppeld van de projectplanning. Deze cyclus vangt aan met een startfunctioneringsgesprek en eindigt met een ontwikkelingsgesprek. Jaarlijkse functioneringsgesprekken, losgekoppeld van de planningsgesprekken. Op de tweedaagse van de organisatie in het voorjaar van 2010, werd aan alle medewerkers een vorming gegeven rond het voeren van functioneringsgesprekken. Hierbij werden ook de voor de werkbegeleidingscyclus ontwikkelde sjablonen en handleiding voorgesteld. In 2010 werd ook het leiderschapstraject van de teamcoördinatoren afgesloten. Er worden nu wel intervisiemomenten georganiseerd om opvolging van het leiderschapstraject te voorzien. In oktober/november van 2010 werden er startfunctioneringsgesprekken gevoerd tussen elke medewerker en zijn/haar leidinggevende. Hierbij werden wederzijdse engagementen vastgelegd. Het verloop en resultaat van deze startfunctioneringsgesprekken werd in een individueel gesprek tussen de teamcoördinator en de HRM coördinator besproken. Hierbij werd ook een round-up gemaakt van de geformuleerde vormingsnoden. Deze round-up is doorgespeeld naar het vormingsoverleg van de sector Samenlevingsopbouw.
Tijdens de zomer van 2011 evalueren we de startfunctioneringsgesprekken. Aan de hand van deze evaluatie worden de sjablonen en de handleiding van de werkbegeleidingscyclus herbekeken en eventueel aangepast. In oktober/november van 2011 vinden de voortgangsgesprekken plaats. Tijdens deze voortgangsgesprekken evalueert men de wederzijdse engagementen aangegaan tijdens de startfunctioneringsgesprekken. Hierbij worden doelen bijgesteld en eventuele nieuwe engagementen aangegaan. De intervisiemomenten voor de teamcoördinatoren worden voortgezet.
Besluit
Algemeen besluit Aandachtspunten Randvoorwaarden waaraan moet voldaan
Het invoeren van de werkbegeleidingscyclus is in heel de organisatie vrij vlot verlopen. Op enkele kleine opmerkingen na, werden de werkwijze en de sjablonen positief geëvalueerd. De verwachting is bijgevolg dat er bij de evaluatie en bijsturing van de cyclus in 2011 geen grote aanpassingen doorgevoerd moeten worden. VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
186
zijn voor het realiseren van de doelstellingen
Strategische acties HRM7 en HRM9 worden afgerond. De beoogde resultaten van deze strategische acties zijn behaald.
Strategische actie HRM10: verbeterproject leerbeleid
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: Het ontwikkelingsbeleid wordt toegepast en bijgestuurd indien nodig.
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten
Hoewel er in 2010 geen formeel leerbeleidsplan werd opgemaakt, zijn een aantal belangrijke elementen van dit verbeterproject wel uitgevoerd: Een round-up van de vormingsnoden die tijdens de startfunctioneringsgesprekken geformuleerd werden. Met de in kaart gebrachte vormingsnoden zijn we, zoals voorzien, naar het vormingsoverleg van de sector getrokken. Voor vormingsnoden die op korte termijn beantwoord moesten worden, of waar er geen vooruitzicht was op een antwoord vanuit de sector, werden oplossingen gezocht en aangeboden door de VTO-verantwoordelijke In plaats van het opstellen van een operationeel leerbeleidsplan, is er gekozen de hiervoor voorziene tijd te gebruiken om een elektronisch systeem van aanvraag/goedkeuring/evaluatie en registratie van vorming, uit te werken. Dit in de
In 2011 volgt de praktische uitwerking van de VTO-module. We werken hiervoor samen met dezelfde externe firma die het registratiesysteem van de sector heeft gecreëerd. In de loop van het jaar zijn er 3 cycli van programmeren en testen om het gehele systeem op poten te zetten en de bugs er uit te halen. In het najaar van 2011 wordt het systeem geïntroduceerd in de gehele organisatie.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
187
vorm van een module toegevoegd aan het bestaande elektronisch registratiesysteem Matchbox. De theoretische uitwerking van dit systeem werd eind 2010 afgerond.
Besluit
Het ontwikkelingsbeleid van de organisatie blijft in constante evolutie. In 2010 besloten we prioriteit te geven aan de uitwerking van een vormingsmodule voor ons elektronisch registratiesysteem. Zo bouwen we verder op de basis gelegd door het strategisch leerbeleidsplan van 2009. We zorgen er ook voor dat de organisatie op een meer kwalitatieve wijze met vorming om kan gaan en we besparen tijd bij de administratieve afhandeling van vormingsaanvragen. Daarnaast hebben we ervoor gezorgd dat de belangrijkste elementen van het voorziene operationeel leerbeleidsplan , weliswaar op minder formele wijze, uitgevoerd werden. We zetten deze aanpak verder in 2011.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
188
SD 8: VRIJWILLIGERSBELEID Op het einde van het meerjarenplan hebben we een vrijwilligersbeleid gerealiseerd op maat van onze diverse doelgroepen. OD 8.1: Er is een wervings- en ondersteuningsbeleid op maat van de verschillende vrijwilligers van SAS. Dit beleid houdt rekening met de verschillen tussen de vrijwilligers, de vrijwilligerstaken en de doelstellingen van de organisatie en de specifieke strategische actie.
Beoogde effecten / effectindicatoren
Prestatie- en procesindicatoren
Strategische actie VWB1, VWB2, VWB3: Vrijwilligersbeleid
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie vwb1: Het kwaliteitshandboek wordt aangepast aan de veranderingen. Omschrijving strategische actie vwb2: Opstellen van een vrijwilligersbeleidsplan op maat. Inventariseren van het huidige vrijwilligersbeleid. In kaart brengen welke vrijwilligers we hebben en hoe we ze optimaal kunnen ondersteunen (begeleiding, bijsturing en opleiding). In kaart brengen welke vrijwilligers we extra nodig hebben en hoe we die kunnen werven en onthalen. Gericht extern vrijwilligers werven op basis van het ontwikkelde vrijwilligersbeleid. Omschrijving strategische actie vwb3: We nemen de raad van bestuur mee in de visie en interne strategische doelen binnen deze organisatie als droom/project waar ze voor staan en als beslissingskader.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
189
1. Omschrijving en werkdoelen
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten
Verdere opmaak intern vrijwilligersbeleidsplan met werkgroep intern vrijwilligersbeleid. De werkgroep is in 2010 4 keer samengekomen. Eerste stappen in de vertaling van het intern vrijwilligersbeleidsplan naar een onthaal- en begeleidingsmap specifiek voor vrijwilligers van Samenlevingsopbouw Antwerpen stad vzw. Deze map kan gebruikt worden door opbouwwerkers bij het begeleiden van hun vrijwilligers. Hiervoor is een specifieke werkgroep opgezet met opbouwwerkers van verschillende teams. Deze werkgroep is 3 keer samengekomen. Campagne voor de werving van vrijwilligers Taal*ooR en medewerking aan de beurs „Ik Vrijwillig‟, waarin vrijwilligers geworven worden binnen de stad Antwerpen.
Afronding van de onthaal- en begeleidingsmap voor vrijwilligers, met uittesten van de eerste versie bij vrijwilligers. Invoeren van het intern vrijwilligersbeleid in de gehele organisatie, ronde langs alle teams van Samenlevingsopbouw Antwerpen stad vzw waarin de onthaal- en begeleidingsmap toegelicht wordt. Evaluatie en mogelijke bijsturing van de onthaal- en begeleidingsmap voor vrijwilligers met de werkgroep intern vrijwilligersbeleid. Aanpassen van kwaliteitshandboek aan de veranderingen.
Besluit
Alles ligt klaar om het intern vrijwilligersbeleidsplan operationeel te maken op maat van de vrijwilligers van Samenlevingsopbouw Antwerpen stad vzw. Aandachtspunt: verzekeren dat alle opbouwwerkers het werkinstrument gebruiken om hun vrijwilligers te begeleiden.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
190
SD 9: FINANCIEEL BELEID We continueren een gezond financieel beleid.
Beoogde effecten / effectindicatoren - We hebben financiële ruimte om kwaliteitsbevorderend te werken op de andere beleidsdomeinen - We hebben een grotere financiële onafhankelijkheid tov de subsidiërende overheden.
OD 9.1: financieel beleid We diversifiëren ons financieel beleid door kapitaal te generen uit meer verschillende bronnen.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 9.2: financieel beleid We hebben tegen 2015 een gezond financieel beleid met een verhouding van 80/20 verdeling tussen personeels- en werkingskosten.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 9.3: financieel beleid We investeren verder in het centraliseren van het financieel beleid en we responsabiliseren de teamcoördinatoren om een gezond financieel beleid te voeren op teamniveau.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 9.4: financieel beleid Er is een betere afstemming tussen de interne beleidsdomeinen: inhoud – personeel en financiën.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 9.5: financieel beleid Er is een transparant boekhoudkundig systeem dat duidelijk zicht op ons maatschappelijk en financieel rendement geeft: welke projecten er vanuit welke bronnen worden betaald, welk personeel het uitvoert, welke resultaten het oplevert.
Prestatie- en procesindicator
OD 9.6: financieel beleid Tegen 2015 heeft SAS minstens 1 gebouw in eigendom om meer financiële onafhankelijkheid te bekomen.
Prestatie- en procesindicatoren
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
191
Strategische actie FB2: Ethisch Beleggen
1. Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: We trekken in 2010 de politiek van ethisch beleggen door.
Cfr. eerder: Strategische acties DB4: het financiële luik van het diversiteitsbeleid.
Strategische actie FB3: Centralisatie en responsabilisering financieel beleid
1. Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Ook onze inspanningen om: Tot een gecentraliseerd financieel beleid te komen De teamcoördinatoren te responsabiliseren om een gezond financieel beleid te voeren op teamniveau.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
192
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten
In 2010 werd de aankoop van koffie gecentraliseerd en werd dit dossier afgerond. Een nieuwe, voor het instituut en de medewerkers, zeer voordelige overeenkomst werd afgesloten met een andere gsm-operator.
Besluit
We hebben de eerste stappen gezet om door centralisatie of het heronderhandelen van bestaande contracten, minder dure aankopen te realiseren. Voor verzekeringen en energie willen we onderzoeken of we door een professionele analyse (energie) en samenwerking met andere organisaties (verzekeringen) minder dure overeenkomsten kunnen afsluiten.
In 2011 willen we twee dossiers aanpakken. Het betreft de centrale aankoop van de bureelmateriaal en het gehele verzekeringspakket. Wat dit laatste betreft zullen gesprekken gevoerd worden met andere Antwerpse middenveldorganisaties om te onderzoeken of door samenvoeging van verschillende dossiers, voordeligere voorwaarden kunnen bekomen worden op de markt. Gezien de complexe structuur van onze organisatie (gebouwen zijn eigendom, erfpacht of worden gehuurd) is het noodzakelijk om een inventaris te maken van de bestaande energieleveranciers en met expert ter zake (externe kracht) te onderzoeken hoe we deze doelstelling kunnen realiseren.
Het zoeken van een expert voor een professionele analyse van ons energieverbruik. Gesprekken starten met de directies van andere middenveldorganisaties voor samenwerking in verzekeringsdossiers.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
193
Strategische actie FB4 en FB5: Budgetopvolging
1. Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie FB4: In 2010 zal er via herhaaldelijk begrotingsoverleg tussen de 3 verantwoordelijken van de beleidsdomeinen inhoud, communicatie, personeel en financies een betere afstemming zijn. Er wordt na de begrotingbesprekingen in september ook een budgetopvolging voorzien in maart, waar eventuele bijsturingen kunnen voorgelegd worden aan de RVB . Omschrijving strategische actie FB5: Er is in 2009 naar aanleiding van de moeilijke financiële situatie afgesproken om de opvolgingssystemen binnen de organisatie grondig te evalueren. Eind 2010 zullen de bijgewerkte opvolgingssystemen geëvalueerd worden. Daarnaast is er een nieuw systeem van teambudgetten uitgewerkt dat pas in 2010 echt operationeel kan worden. Voortdurende evaluatie en bijsturing zal hier de boodschap zijn.
Beoogde resultaten
Evaluatie
Planning
In de loop van 2010 werden opvolgingsinstrumenten ontwikkeld en gebruikt om de opvolging te realiseren zodat de teamcoördinatoren, de directie en raad van bestuur de financiële evolutie van het instituut kunnen opvolgen en bijsturen waar nodig is. Bij de opmaak worden de coördinatoren betrokken voor de inkomsten en uitgaven die rechtstreeks te maken hebben met hun teamwerking. De raad van bestuur kreeg een opvolging in september (2 kwartalen) en november (3e
We willen minsten drie loonsopvolgingen per jaar kunnen organiseren voor de raad van bestuur en de teamcoördinatoren. We blijven dit beleid en overleg verder voeren.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
194
Besluit
kwartaal). Onvoorziene uitgaven worden getoetst aan de begroting en in functie van noodzaak gebeuren de uitgaven onmiddellijk, worden ze uitgesteld in het lopende jaar of verplaatst naar het volgende jaar. Onvoorziene uitgaven (in termen van de begroting) waarvoor projectsubsidies werden verkregen, worden wel uitgevoerd.
De eerste stappen werden gezet om de opvolging van de uitgaven gestructureerd te organiseren. Dit maakt het ook mogelijk om indien nodig bij te sturen.
De belangrijkste randvoorwaarde is het structureel voorzien van deze opvolgingsmomenten en deze niet uit het oog te verliezen door overvolle agenda‟s.
Strategische actie FB6: Verwerving gebouw secretariaat
1. Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: Begin 2010 zullen de onderhandelingen betreffende het verwerven van een gebouw volledig afgerond zijn. In 2010 zullen we dan ook de bezitter zijn van een pand in de Seefhoek. Naar dit pand verhuist het centrale secretariaat.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
195
Evaluatie
Planning
nvt
Beoogde resultaten
Besluit
Na analyse besluiten we dat de aankoop van een eigendom tegen 2015 vandaag geen prioriteit is. Vooraleer tot een aankoop over te gaan is het nodig om een volledige inventaris te maken van alle infrastructuur die we vandaag gebruiken. (zie strategische actie IB1)
We wachten de resultaten van de inventaris af.
Strategische actie FB7: Lange termijn ontwikkeling van het financieel beleid
1. Omschrijving en werkdoelen
Omschrijving strategische actie: In het voorjaar 2010 wordt een financieel actieplan ontworpen om de organisatie op lange termijn een duurzame, stabiele onderbouw te bieden.
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten Sinds 2009 wordt er gewerkt met een
In 2011 willen we via het ontwikkelen van nieuwe instrumenten
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
196
meerjarenloonsbegroting. Er werden in 2010 instrumenten ontwikkeld die toelaten om deze meerjarenloonsbegroting op eender welk moment op te maken. Hiermee kunnen we snel inspelen op wijzigingen binnen onze subsidiebronnen. De financiële gevolgen van langdurige ziekteperiodes, ontslag, contractwijzigingen worden hierin onmiddellijk verrekend. Dit is het belangrijkste instrument om een duurzame financiële onderbouw te verzekeren, aangezien 84% van onze inkomsten worden besteed aan de lonen en cs.
mogelijk maken om op dezelfde manier om te gaan met de meerjarenbegroting betreffende werkingskosten. Wanneer we dit realiseren kan deze strategische actie worden afgesloten. We hebben dan alle nodige hulpmiddelen om onze langetermijnplanning in goede banen te leiden.
Besluit
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
197
SD 10: INFRASTRUCTUUR BELEID De materiële werkomstandigheden van de medewerkers zijn kwalitatief uitgebouwd zodat zij maximaal aan hun kerntaken kunnen werken.
Beoogde effecten / effectindicatoren - Medewerkers en vrijwilligers werken in aangename omstandigheden wat ons als organisatie aantrekkelijker maakt. - Een verhoogde veiligheid, gezondheid en welzijn van medewerkers en vrijwilligers tijdens het werk.
OD 10.1: infrastructuurbeleid We hebben structurele oplossingen voor de organisatie van kwalitatieve werkomstandigheden.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 10.2: infrastructuurbeleid In het zoeken naar oplossingen maken we een onderscheid tussen taken die door vrijwilligers kunnen opgelost worden en wat er door professionelen moet gebeuren.
Prestatie- en procesindicatoren
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
198
Strategische actie IB1: Infrastructuurwerken 1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: In 2009 hebben we de uitbouw van een klusjesploeg gerealiseerd via het statuut van Wep+. De nood aan een goede onderhoudsploeg was erg hoog. In 2010 blijven ze ingezet om de achterstallige onderhoud aan de gebouwen van onze teams systematisch weg te werken. We hopen op die manier tegen 2012 voor alle teams betere werkomstandigheden te creëren. De inrichting van de werkplek van de klusjesploeg en een grondige onderhoudsbeurt van onze lokalen in Centrum De Wijk vormen de prioriteit in 2010. Eind 2009/ begin 2010 staat echter nog de aanpassing van ons nieuwe gebouw in de Gasstraat als eerste opdracht op de agenda. Tegen begin februari zal het centrale secretariaat zijn intrek nemen in dit pand. Begin 2005 was het secretariaat tijdelijk ondergebracht in de lokalen van de Volkshogeschool Elker-ick. Er werd ondertussen uitgekeken naar een betaalbaar en aangepast alternatief. Dat werd gevonden in het pand van de Gasstraat. Eind 2009/begin 2010 zal heel de organisatie werken van op een centrale server. Dit maakt dat mensen via een eenvoudige internetverbinding kunnen inloggen op de centrale server. Eens ingelogd werken mensen aan de snelheid van de server. Dus hoe traag of hoe snel de pc is waarop men werkt, is van geen belang meer. Op de centrale server zal iedereen zijn/haar eigen persoonlijke map hebben waar niemand anders toegang tot heeft. Daarnaast zullen er gedeelde mappen zijn op project- , teamen organisatieniveau. Dit moet leiden tot een efficiënter en overzichtelijker documentbeheer. De backup van alle gegevens zal veel makkelijker verlopen. Elke dag zal er een backup gemaakt worden van de documenten op de centrale server. Dus geen gevaar meer voor verlies van kostbare gegevens! De centrale server moet ons ook toelaten om de kennis beter te gaan delen over gans de organisatie. Informatie krijgt immers een centrale plaats en zal makkelijk opzoekbaar zijn. Vermits we met z‟n allen een digitaal netwerk zullen vormen, kunnen we enkele handige toepassingen in outlook gaan gebruiken: gedeelde agenda‟s, gedeeld adressenbestand, ... Het onderhoud van de centrale server zal ook vlotter verlopen. Waar onze onderhoudsfirma Comcon nu voor de meeste problemen ter plaatse moet gaan, zullen sommige problemen voortaan ook van op afstand opgelost kunnen worden. De goede werking van informaticatoepassingen staat of valt met de kwaliteit en stabiliteit van het netwerk. Daarom zijn we in 2009 gestart met de vernieuwing van het netwerk in de nieuwe locatie Dinamo in Deurne-Noord. In het najaar van 2009 doen we hetzelfde in Centrum De Wijk, ons steunpunt in Antwerpen-Noord. Uiteraard zal dit ook gebeuren in het pand in de Gasstraat waar het centraal secretariaat wordt ondergebracht vanaf februari 2010.
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten
In 2011 maken we een volledige inventaris van de door de organisatie gebruikte infrastructuur: Welke gebouwen of lokalen. Kostprijs van huur, energie en andere kosten Staat van de gebouwen en lokalen. Juridisch statuut van het gebruik (huur, erfpacht, gebruikersovereenkomst)
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
199
Noden van de teams Gedane kosten of investeringen en afschrijvingen
Besluit
We maken een grondige inventaris van alle lokalen die we gebruiken. Op basis van de inventaris en de daaraan gekoppelde analyse zullen we een lange termijnactieplan maken betreffende de infrastructuur van onze organisatie.
Randvoorwaarden Een expert (vrijwilliger) aantrekken voor de technische en materiële inventaris.
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
200
SD 11: COMMUNICATIEBELEID
Beoogde effecten / effectindicatoren
We hebben een communicatiebeleid dat er in slaagt ons te legitimeren als een maatschappelijk verantwoorde onderneming bij al onze stakeholders: doelgroepen, vrijwilligers, professionele medewerkers, partners en overheden.
De interne/externe communicatie zorgt ervoor dat veranderingsprocessen binnen elk beleidsdomein optimaal gecommuniceerd worden. De interne/externe communicatie zorgt ervoor dat onze missie en visie uitgedragen wordt.
OD 1: In functie van de doelstellingen en doelgroepen, wordt bij elke situatie waar het nodig is om te communiceren, bekeken wat de meest geschikte communicatiemix is.
Prestatie- en procesindicatoren
OD 2: Tegen eind 2010 is er een intern en extern communicatieplan uitgewerkt.
Prestatie- en procesindicatoren
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
201
Strategische actie CB2: Communicatieacties
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: Strategisch communiceren veronderstelt dat je je communicatie-acties zorgvuldig plant. Dan alleen is het mogelijk om de communicatiedoelstellingen, doelgroep, boodschap en de meest geschikte communicatiekanalen te bepalen. Dit vraagt van de verschillende teams een andere kijk op communicatie dan tot nu toe het geval. Daarom hebben de teams bij de planning hun communicatie-acties mee opgenomen in de fiches van de projecten.
Evaluatie
Planning
Bedoeling was dat er centraal meer zicht kwam op de communicatieacties die in de teams op poten werden gezet i.f.v. hun projecten.
Deze manier van werken wordt voortgezet. De communicatie coördinator zal in 2011 een uitgebreide ronde langs de teams organiseren om opnieuw zicht te krijgen op de communicatie-acties.
De teams hebben bij de planning hun communicatieacties mee opgenomen in de moederfiches van de projecten. De verdere concretisering van de communicatieacties gebeurde in de fiches die ihkv het jaarplan 2010 werden gemaakt. Dit bood bovendien de mogelijkheid om de communicatieacties binnen projecten beter te evalueren.
Ook zal er 1x per maand „communicatieactiviteiten‟ geagendeerd worden op het coordinatorenoverleg, zodat ook de verschillende teams op de hoogte zijn van elkaars activiteiten en communicatieacties.
Beoogde resultaten
Op deze manier kon de communicatie beter ingepland en voorbereid worden wat de kwaliteit ten goede kwam. Door de planmatige aanpak kon er in de begroting ook makkelijker ruimte gecreëerd worden voor deze communicatieacties.
Besluit
Het blijft een aandachtspunt voor de verschillende teams om naast hun inhoudelijke projecten ook steeds VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
202
weer de communicatie daarover in te plannen. De verschillende teams namen bij de inhoudelijke planning hun communicatieacties mee op in de fiches van hun projecten. De verdere concretisering van de communicatieacties gebeurde in de fiches die ihkv het jaarplan 2010 werden gemaakt. Dit bood de mogelijkheid om de communicatieacties planmatiger aan te kunnen pakken.
Strategische actie CB4: Centrale afstemming 1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: Bij de planning van de communicatie-acties door de teams is de communicatiecoördinator nauw betrokken om de haalbaarheid en wenselijkheid mee in te schatten.
Evaluatie
Planning
Deze manier van werken is ingeburgerd en werkt goed. Alle communicatieacties passeren langs de communicatiecoördinator.
Met de aanwerving van een nieuwe communicatie coördinator in april 2011 en de toevoeging van een halftijdse stafmedewerker aan het communicatiedomein, zal de taakverdeling tussen deze twee personen richting de teams gecommuniceerd worden om zo soepel mogelijk te werken.
Beoogde resultaten
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
203
Besluit
Strategische actie CB5: Optimalisatie communicatiekanalen
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie:
Optimaliseren en verder uitwerken van de bestaande interne en externe communicatiekanalen zoals website, drukwerk, intranet, buurtkranten, …
Evaluatie
Planning
Beoogde resultaten - De buurtkranten zijn hernieuwd in functie van meer eenvormigheid, duidelijkere taal en eenvormige communicatieboodschap. Een redactieraad samengesteld met vertegenwoordigers uit alle teams staat in voor de realisatie van de verschillende edities (Antwerpen-Noord, Borgerhout, Deurne en Kiel).
Deze actie is behaald.
Het jaarplan 2010 wordt herschreven in een publieksvriendelijke versie en actief verspreid naar belanghebbende stakeholders.
Deze actie is niet behaald.
Jaarplan 2011 herschrijven in een publieksvriendelijke versie en actief verspreid naar belanghebbende stakeholders.
De adresmodule is niet gerealiseerd op sectorniveau. Dit omwille van kinderziektes in de basismodule van Matchbox die prioritair aangepakt moesten worden.
In 2011 wordt gestart met het testen van Matchbox. Na de implementatie zal bekeken worden of er alsnog een adresmodule aan toegevoegd wordt, al dan niet in samenwerking met de sector.
In januari 2010 lanceert de sector Samenlevingsopbouw zijn registratiesysteem Matchbox. Hieraan is een adresmodule gekoppeld van waaruit het mogelijk zal zijn om elektronische nieuwsbrieven aan te maken. De
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
204
koppeling met de organisatiewebsite maakt het mogelijk om veel actiever om te gaan met nieuws uit de organisatie. Mei 2010. Via een fietstocht langs enkele interessante organisatieprojecten willen we beleidsmensen laten kennismaken met onze organisatie en de projecten. De focus van de beleidstour ligt op de bijsturing van het meerjarenplan (samenwerking met verenigingen waar armen het woord nemen en het algemeen welzijnswerk).
Deze actie is niet behaald. in overleg met de andere sectoren leek het ons nuttiger dat de verschillende sectoren die betrokken waren bij de bijsturing van het MJP eerst mekaar intern beter leerden kennen ipv meteen extern iets op te zetten.
Zoveel mogelijk streven naar samenwerking met derden voor projecten.
Besluit
Strategische actie CB6: Nieuwe en vernieuwende communicatiekanalen
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: Zoeken naar nieuwe en vernieuwende communicatiekanalen: weblogs, SMS, ...
Evaluatie
Planning
De adresmodule van Matchbox laat op zich wachten omwille van de kinderziektes in de basismodule die prioritair aangepakt moesten worden.
Na implementatie Matchbox de adresmodule opnieuw bekijken.
Beoogde resultaten Voorjaar 2010. In januari 2010 lanceert de sector Samenlevingsopbouw zijn registratiesysteem Matchbox. Hieraan is een adresmodule gekoppeld van waaruit het mogelijk zal zijn om via sms te communiceren.
Besluit VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
205
Strategische actie CB7: Communicatiebeleidsplan 1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: Uitwerken van een intern en extern communicatiebeleidsplan dat de communicatiestrategie van de organisatie beschrijft. Dit gebeurt in afstemming met de sector Samenlevingsopbouw.
Evaluatie
Planning
Het extern communicatiebeleidsplan is uitgewerkt samen met de sector. Het interne nog niet.
In 2011 een communicatiebeleidsplan maken voor Samenlevingsopbouw Antwerpen stad
Beoogde resultaten
Opnieuw overleg starten met de sector Samenlevingsopbouw, werkgroep communicatie, over het maken van een intern communicatieplan.
Besluit
Strategische actie CB8: Communicatiejaarplan
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: Er komt jaarlijks een communicatiejaarplan dat de communicatieaccenten voor een bepaald jaar beschrijft.
Evaluatie
Planning
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
206
Beoogde resultaten In het sectoroverleg communicatie is het extern communicatiebeleidsplan verder geconcretiseerd in een jaarplan.
In 2011 een communicatiejaarplan maken voor Samenlevingsopbouw Antwerpen stad
Besluit
Strategische actie CB9: Communicatietrainingen
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: Er zijn communicatietrainingen voor de opbouwwerkers: basis communicatietheorie, webschrijven, persberichten schrijven, … Communicatie is immers de taak van iedereen.
Evaluatie
Planning
De noden en behoeften werden opgelijst en doorgegeven aan PIV, partners in vorming, zodat deze kunnen omgezet worden in een vormingsaanbod op sectorniveau.
Tegen einde 2011 zal de communicatiecoördinator bij alle opbouwteams een rondgang doen om het communicatiebeleidsplan toe te lichten + toelichting te geven op specifieke vragen omtrent communicatie van onze eigen organisatie.
Beoogde resultaten Voorjaar 2010. De VTO noden en behoeften van opbouwwerkers rond communicatie (en bij uitbreiding informaticatoepassingen) worden opgenomen in het operationeel VTO beleidsplan. Dit zal resulteren in vorming op maat van wat opbouwwerkers nodig hebben.
Besluit
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
207
Strategische actie CB10: Persrelaties
1. Omschrijving en werkdoelen Omschrijving strategische actie: We maken werk van betere persrelaties.
Evaluatie
Planning
Vanuit financieel oogpunt is er voor gekozen om deze actie niet uit te werken.
Dagelijks de krant(en) lezen en mogelijkheden detecteren om gratis publiciteit te krijgen, bijvoorbeeld door opinies of praktijkvoorbeelden te leveren in het kader van de actualiteit.
Beoogde resultaten Voorjaar 2010. We volgen de media actiever op om veel vlugger te kunnen inspelen op actualiteit. Dit doen we door ons te abonneren op de belangrijkste dag- en weekbladen en een knipseldienst op te zetten rond de thema waar we als organisatie mee bezig zijn.
Meer sturen van persberichten.
Besluit
VOORTGANGSRAPPORT SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN STAD 2010-2011
208