ZANDLOPER Koninklijke Landmacht
Colofon De Zandloper is een uitgave van en voor de LO/Sportorganisatie KL. Redactie(raad) Voorzitter kap Sjors Röttger (MDTN *06-500-61484) Hoofd-/eindredacteur aooi Richard Wichhart (MDTN *06-500-61213) Redacteur smi Mike Becker (MDTN *06-578-62833) smi Richard Hesterman (MDTN *06-566-5303) smi Jan Welling (MDTN *06-500-61839) smi André Wijnberger (MDTN *06-500-61161) sgt Sibyl Gassner (MDTN *06-533-77146) dhr Taco Visser-TGTF (MDTN *06-557-66418) dhr Paul Lindeboom (MDTN *06-500-61013) Redactie-Kopijadres LO/Sportorganisatie KL Redactie Zandloper Bernhardkazerne MPC 53 B Postbus 3003 3800 DA Amersfoort
Tel: PTT 033-4661213 MDTN *06-500-61213 Mobiel 06-22412928 Mail defensienetwerk Wichhart, REM LOSPORT BDFPL E-mail internet (werk)
[email protected] E-mail internet (prive)
[email protected] Kopij/brieven volgende uitgave dienen uiterlijk 18 november 2004 op het kopijadres te zijn. Vormgeving & lay-out Sectie Grafische Vormgeving, Frederikkazerne Den Haag Druk PlantijnCasparie Zwolle De inhoud van dit blad weerspiegelt niet noodzakelijk de mening van de C-LO/Sportorganisatie. De redactie behoudt zich het recht voor ingediende kopij niet of gedeeltelijk te plaatsen. De inhoud van ingezonden brieven en artikelen blijft voor rekening van de schrijver. Artikelen uit dit blad mogen overgenomen worden mits de bron wordt vermeld.
Uitgezonden personeel Sgt1 Eelke Hogenhout (buddy elnt Ab Agterbos, ‘t Harde) Rnr 78.10.11.055 1 (NL) NSE SFOR 16 LO/SPORT BASE BUGOJNO NAPO 85, 3509VP UTRECHT E-mail:
[email protected] Terug: april 2005, Eindhoven
Sgt1 Adam Mahulette (buddy smi Leon Kluitenberg, Schaarsbergen) Rnr 80.03.10.079 1 (NL) INFBAT B-TEAM SFIR 4 NAPO 185, 3509VZ Utrecht E-mail: adam
[email protected] Terug: april 2005, Eindhoven
Sgt Arnoud Hagen (buddy sgt Melvin Laport, Garderen) Rnr 76.01.09.190 1 (NL) NSE SFOR 16 LO/SPORT BASE BUGOJNO NAPO 83, 3509VZ UTRECHT E-mail:
[email protected] Terug: april 2005, Eindhoven
Sgt1 Robert Mensink (buddy smi Ruud Lenferink, Schaarsbergen) Rnr 76.10.19.250 1 (NL) INFBAT C-TEAM SFIR 4 NAPO 180, 3509VZ Utrecht E-mail:
[email protected] Terug: april 2005, Eindhoven
Sgt Irene de Vreede (buddy sgt Petra Klokker, ‘t Harde) Rnr 78.05.14.237 1 (NL) BLMF SPTS QNDET SFOR 16 LO/SPORT BANJA LUKA NAPO 85, 3509VP UTRECHT E-mail:
[email protected] Terug: april 2005, Eindhoven
Maj Ruben Driever (buddy elnt Theo Vonk, Seedorf) Rnr 58.03.17.153 HQ ISAF NAPO 37 3509VP Utrecht E-mail:
[email protected] Terug: februari 2005, Eindhoven
Aooi Klaas de Jong (buddy kap Henri van der Linde, Assen) Rnr 54.08.19.232 1 (NL) INFBAT A-TEAM SFIR 4 NAPO 175, 3509VZ UTRECHT E-mail:
[email protected] Terug: april 2005, Eindhoven
Laat eens iets van je horen!!
Informatiebulletin van en voor de LO/Sportorganisatie Nummer 8, november 2004
Fit for Action
LO/Sportorganisatie
Van de commandant Inhoudsopgave Jaargang 11, nummer 8, november 2004
Van de commandant
3
Van uw Medezeggenschapscommissie
5
K&OC op kruistocht
6
Van uw Personeelsdienst
7
Steun LO/Sportinstructeurs onmisbaar
8
Bergrettungslehrgang Teil Sommer
10
Grootste klus zit erop
14
MWK Oriëntatieloop 2004
16
Stand van zaken / Gedicht
17
Chamonix Mont Blanc 2004
18
LO/Sport kort
20
Nieuws uit Irak
24
Zo zit dat...
25
Toegevoegde waarde voor SFIR-4
26
De Pen
29
Uitwisseling Sandhurst
30
30. Uitwisseling
Omvang of intensiteit
32
Sandhurst
Dankwoord
35
Spinning: hype of hip
36
Uitgezonden personeel
40
6.
K&OC op kruistocht
18. Chamonix Mont Blanc 2004
Coverfoto: Onze LO/Sportvrouwen staan hun ‘mannetje’. Sgt1 Claudia van Kleeff in gevecht met Sgt Anne Bouma.
De Dienstvakdag LO/Sport op 15 september ligt al weer geruime tijd achter ons en we zijn allemaal weer druk met ‘de waan van de dag’. Op personeelsgebied is inmiddels duidelijkheid gegeven aan collega officieren, welk voorstel zal worden aangeboden aan het Personeelscommando voor de doorstroom 2005. Inmiddels is wat meer ruimte ontstaan voor de verlenging van BBT-ers in 2005. Ook daarover volgt hieronder enige informatie. Maar om te beginnen zal ik kort stilstaan bij ingrijpende persoonlijke gebeurtenissen. Onze collega Rob Jansen, werkzaam op het bureau doctrine van het Kennis en Opleidingscentrum, heeft van zijn behandelende artsen te horen gekregen dat hij een kwaadaardig gezwel heeft in en rond zijn neus. Op het moment dat jullie dit lezen zal al meer bekend zijn over de operatie en de gevolgen voor de toekomst. Aangezien vele oud-collega’s de Zandloper lezen, achten we het toch gepast om op dit moment het volgende te zeggen. Rob zal geopereerd worden en er zal tevens een aanvullende bestraling noodzakelijk zijn om alle zieke cellen te bestrijden. Rob zal dus, samen met zijn gezin, een stevige strijd moeten voeren en een onzekere tijd tegemoet gaan. We wensen Rob, Ria en de kinderen dan ook alle sterkte en steun toe de komende tijd en we houden ons vast aan een gevleugelde uitspraak van Rob, dat “als ik iets belangrijks moet regelen, het altijd mooi weer is…”. Rob, we wensen je die zonneschijn dan ook van ganser harte toe.
De verlengingen van BBT-ers Het is verheugend te kunnen melden dat er in 2005 extra ruimte ontstaat voor verlengen van BBT-contracten. Na de eerste slag deze zomer kunnen (op dit moment) een zestal collega’s blij gemaakt worden. Voor deze verlengingsronde zijn wel aanvullende criteria geformuleerd. Conform ons beleid om ook de militaire topsport te stimuleren en de politieke wens om meer vrouwen in dienst te nemen (en te houden) zal de voorkeur naar deze twee categorieën uitgaan. Inmiddels heeft al een inventarisatie via de Regio’s plaatsgevonden. De gelukkigen worden zo snel mogelijk geïnformeerd. Functietoewijzing De functietoewijzing binnen de KL heeft dit jaar een belangrijke wijziging ondergaan. Het systeem van solliciteren is los gelaten en men is overgegaan naar matchen van personen en functies. Niettemin zijn we er in geslaagd om in overleg met het Personeelscommando voor de LO/Sportorganisatie een procedure te ontwikkelen waardoor het mogelijk wordt om een optimale mix tussen organisatiebelang en persoonlijke wensen te maken. In hoofdlijnen ziet die procedure er als volgt uit: 1. We blijven intern de beschikbare functies en functionarissen publiceren; 2. We geven kandidaten de gelegenheid om een belangstellingsregistratie in te dienen ter aanvulling op de periodiek loopbaangesprekken met de Personeelsadviseur;
ZANDLOPER 03
LO/Sportorganisatie
Koninklijke Landmacht
officieren in 2005. De eerste resultaten van het matchingsproces zijn daarmee bereikt. Ik durf de gok aan dat het voorstel zal worden overgenomen door het Personeelscommando en voeg hieronder het officiersplaatje 2005 toe. Opvallende naam is die van Pieter van der Peet. Pieter zal als ‘horizontale instromer’ overkomen van de Luchtmacht. Daardoor wordt de onbalans tussen aantallen functies en personen hersteld en wordt tevens een gat in de piramide van HBOofficieren gerepareerd. Pieter, van harte welkom in onze KL LO/Sportorganisatie. De doorstroom onderofficieren is momenteel in volle gang, maar we hebben goed hoop dat dit voor het einde van het jaar zal zijn afgerond.
3. De Sectie 1 maakt een matchingsvoorstel voor C-LO/Sportorganisatie; 4. Na akkoord C-LO/Sportorganisatie wordt voorstel aangeboden en besproken met Personeelscommando, alwaar de definitieve besluitvorming ligt; 5. Er vinden dus geen sollicitatiegesprekken meer plaats. Doorstroom 2005 De beschikking voor de functietoewijzing en bevordering van mijn opvolger per 1 april 2005 is afgegeven. Ik feliciteer Nico Spreij nu reeds met het besluit om hem per 1 april de functie van C-LO/Sportorganisatie officieel toe te wijzen. Inmiddels is ook het voorstel afgerond voor de doorstroom FUNCTIENAAM C-LO/SPORTORG HFD SIE S3/CS LO/SPORTORG HFD K&OC LO/SPORTORG
Doorstroom 2005 Kol Nico Spreij Lkol Henk Stuut Lkol Ronald Hagenus
STOFF BDFPL LO/SPORTORG STOFF PROJN LO/SPORTORG HFD MARKT/EXTN BETR LO/SPORT STOFF K&OC LO/SPORTORG STOFF DOCTR LOFTS SR LO/SPORTORG C-LO/SPORTREGIO N&O STOFF LO/SPORTREGIO N&O C-LO/SPORTREGIO Z&W STOFF LO/SPORTREGIO Z&W LO/SPORTOFFICIER KMA
Maj Maj Kap Maj Maj Maj Maj Maj Maj Maj
Jan vd Dool Jan Maree Ron Gits Arnold Hofste Marien van den Eijnden Ruben Driever Johan Groen Wim Roest Hans van der Kaaden Pieter vd Peet
STOFF COGP/COM LO/SPORTORG ADV P&O HFD BDFBURO LO/SPORTORG STOFF INFRA LO/SPORTORG SECR SPORTCOMM KL STOFF DOCTR LOFTS LO/SPORTORG HFD BUR OPLONTW LO/SPORTORG C-LO/SPORT SCHL STOFF LO/SPORTREGIO N&O STOFF LO/SPORTREGIO Z&W C-LO/SPORTGP JWF C-LO/SPORTGP JPK C-LO/SPORTGP GSK C-LO/SPORTGP OK C-LO/SPORTGP RVS C-LO/SPORTGP VHK C-LO/SPORTGP EVN
Kap Kap Kap Kap Kap Kap Kap Kap Kap Kap Kap Kap Kap Kap Kap Kap Kap
Ad vd Hooft Piet Paul Jeroen Velders Frans Bultink Johan Bouman Rob Jansen Ad Derksen Sjors Röttger Ruud Dominicus Hennie Weeterings Henri van den Linde Berry Manders Fons Krijnen Hein van de Made Gert Borneman Leo Sannen Rob Hellendoorn
STOFF MAT LO/SPORTORG KWALBEW ROTSKL/WOH LO/SPORTORG OFF MGMTOST LO/SPORTGP JWF C-LO/SPORTGP PMK C-LO/SPORTGP GMK C-LO/SPORTGP LTK C-LO/SPORTGP GHK C-LO/SPORTGP EDE PLV C-LO/SPORTGP SEEDORF C-LO/SPORTGP BHK OFF MGMTOST LO/SPORTGP RVS
Elnt Fred de Ruijter Elnt Ron Kaag Elnt Michel Ham Elnt Arjan Kreeft Elnt Hans Verstappen Elnt Ab Agterbos Elnt Emiel Klaasen Eln Robin Francke Elnt Theo Vonk Elnt Bart Steenge Elnt Jacco Bras
ZANDLOPER 04
sie s i m m o c s p a h c s n e g g e z e d e M Voor het eerst na de zomerperiode kwam de Medezeggenschapscommissie van de LO/Sportorganisatie weer bijeen. Op 28 september 2004 was de 48e bijeenkomst waarbij de MC, op twee leden na, compleet was. Zoals gebruikelijk wil de MC u weer op de hoogte houden van de onderwerpen die ter sprake zijn geweest in de reguliere vergadering en in het overleg met de commandant. •
•
•
•
Op personeelsgebied is uiteraard de gang van zaken rond de verlengingen BBT-contracten en de overgang van BBT naar BOT-onderofficier ter sprake geweest. Voor beide zaken geldt dat de MC zich kan vinden in de uitvoering van het huidige beleid, maar is wel van mening dat het beleid zelf weer onder de loep moet worden genomen. Vooral om te komen tot een nog grotere duidelijkheid voor alle betrokkenen. Ook op het gebied van de doorstroom 2005 is intensief overlegd. In het kader van het ‘matchingbeleid’ zijn de plannen van de commandant besproken en zijn een aantal opmerkingen gemaakt, die vooral ter verduidelijking van het stuk moesten dienen. Wanneer u dit leest zal het nieuwe doorstroombeleid 2005 waarschijnlijk zijn geaccordeerd en de doorstroomronde reeds een aanvang hebben genomen. De MC is tevens akkoord gegaan met het plan van de commandant om een structureel probleem (een gat in de ‘pyramide’) in de rang van majoor op te lossen middels een ‘horizontale’ instroming van een Klu-collega. Met de commandant is gesproken over de gang van zaken rond de ‘crash uitzending’ van bergredders, afgelopen zomer. Drie van onze collega’s zijn, elk voor één maand, naar Bosnië geweest om problemen rond de bergreddersfunctie op te lossen. Deze periode geldt als
•
•
•
•
•
een volledige uitzending, hetgeen in overeenstemming is met het huidige KL-beleid. Ondanks dat dit een ‘crash actie’ was, zijn Commandant en MC het erover eens dat de gevoerde procedure niet de schoonheidsprijs verdient. Ook bij ‘crash acties’ moet het beleid zoveel als mogelijk worden toegepast en zeker goed worden gecommuniceerd in de lijn. Uit de LO/Sportvergadering is de MC geïnformeerd over beleid/plannen op gebied van de CP-regelgeving, gebruik militaire sportinfra door derden, inhuur sportaccommodaties en de GVA-plannen voor 2005. Over de voortgang op het terrein van de Gravendienst valt er op dit moment geen verdere ontwikkelingen te melden. De werkorganisatie voor de LO/Sportgroepen in de BRD zullen worden aangepast. In het kort komt het hier op neer dat Seedorf ‘zelfstandig’ wordt en de andere Duitse LO/Sportvestigingen gaan vallen onder één van de bestaande Regio’s in Nederland. De vorige keer meldden we u dat de Gemeenschappelijke Medezeggenschap Commissie (GMC) van het Opleidings- en Trainings Commando (OTCo) van de KL zich ook bezig houdt met het ‘werken op hoogte’. Vooralsnog beperkt dit zich vooral tot het werken op hoogte onder ‘normale’ omstandigheden, boven de 2,5 meter. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het camoufleren van een vrachtauto. De MC LO/Sportorganisatie zal deze materie blijven volgen. De Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) wordt op dit moment uitgevoerd. Een iets uitgebreider verslag hierover van aooi Meine de Boer, vindt u elders in dit blad.
Tot zover voor deze keer! Smi Jan Welling, Secr MC LO/Sportorganisatie
Door kol Rob Zimmermann
ZANDLOPER 05
Van uw Personeelsdienst Door Kap Peter van Heeringen, Hfd Sectie 1 LO/Sportorganisatie geen voorwaarde om dit spel goed te kunnen spelen. Een volledig onbekend drietal, in termen van bekend zijn met het golfspel, wint de wedstrijd met een totaal aantal slagen dat dicht bij het aantal komt dat in de training voor het NK wordt gescoord door toppers. Dat sommige ballen vanuit de dreg moeten worden gespeeld en dat de omheining echt onder spanning staat mag de deelnemers niet deren.
K&OC op kruistocht Daags voordat het nagenoeg voltallige K&OC op kruistocht de Achterhoek in gaat hangt er op het publicatiebord in de koffiekamer van de Staf van de LO/Sportorganisatie al een affiche waarop een kudde nieuwsgierige koeien is afgebeeld. Is dit het symbool van nieuwsgierigheid naar wat er die dag zou gaan gebeuren of wellicht de nieuwsgierigheid van en voor de nieuwe gezichten in het K&OC?
Op 24 september rond halfnegen, verzamelen de deelnemers op de LO/Sportgroep van de Oranjekazerne. Nadat een lekkere bak koffie is gedronken wordt door de MIVD, gespeeld door drie leden van K&OC, een zeer belangrijke opdracht aan het voltallige K&OC uitgereikt. “U bent een crisisteam”. De MIVD is een terroristische groep op het spoor gekomen die tien bommen in de Achterhoek hebben geplaatst. “U dient de bommen onschadelijk te maken voordat ze een aantal authentieke achterhoekse highlights vernietigen”. Dialect en boerenoutfit De eerste bom detoneert over zeventig minuten. Er volgen snel achter elkaar een aantal berichten van de MIVD. Helaas voor het team K&OC is het eerste bericht over de vindplaatsen in code opgesteld. Met wat aanvullende informatie van een gevangen genomen terrorist kunnen ze na ongeveer twintig minuten op pad. “We hebben nog vijftig minuten alvorens de eerste bom zal exploderen”. Het K&OC team opereert in twee subteams. Eén team opereert onder leiding van HK&OC terwijl het andere team opereert onder leiding van zijn plaatsvervanger. De teamleider is de enige die met lokale bevolking in contact mag treden. Dit dient te geschieden in het achterhoeks dialect en uiteraard in een gepaste boerenoutfit. Primeur De eerste twee bommen worden in de omgeving van de Posbank perfect binnen de zeventig minuten overgedragen aan de MIVD die ze vervolgens onschadelijk maakt. Dat er slimme mannen in het K&OC werken blijkt wel uit het feit dat de codes inmiddels door beide teams zijn gekraakt en met de aanvullende informatie van de MIVD kunnen beide
teams snel verder. Er dient een route met controlepunten gereden te worden. Door de MIVD is een ‘sluiproute’ uitgezet zodat de teams niet door CNN herkend zullen worden. CNN had lucht gekregen van terroristische activiteiten in de Achterhoek en was natuurlijk op zoek naar een primeur. Kaasquiz De ene na de andere bom wordt keurig binnen de gestelde tijd gevonden, op het racecircuit “De varsselse ring, de trainingslocatie van de Graafschap in de Veldhoek en ook op het erf van de Kaasboerderij Erve Kots” zijn de teams keurig op tijd. Helaas worden de auto’s van beide teams herkend door CNN. De MIVD is derhalve genoodzaakt beide auto’s af te voeren en het voltallige K&OC team dient zich onopvallend te gedragen in de omgeving “Erve Kots” Dit wordt gedaan door gebruik te maken van de lunch en een spelletje “Boerengolf”. Het Nederlands Kampioenschap zal plaatsvinden op 2 en 3 oktober dus hiervoor trainen lijkt een goede dekmantel. De twee teamleiders worden onderworpen aan de proeven van bekwaamheid van de Bond van Kaasproducenten. De kaasquiz op de boerderij wordt op goede wijze doorstaan en beide deelnemers worden na: Kaas proeven, hout zagen, een koe melken, kalfgewicht schatten en aardappelgreep hangen beloond met een officieel certificaat, getekend door verschillende autoriteiten op gebied van kaasproductie, “en das”, volgens boer Weenink, “niet niks”. Onder spanning Vervolgens wordt er getraind voor het NK-boerengolf. In en door de groene weilanden, met de geur van koeienmest en af en toe een buitje regen uitgerust met heuse boerensticks en golfballen gaat men ‘onopvallend’ aan de slag. Het gevolgd hebben van de opleidinginstructeur golf is absoluut
ZANDLOPER 06
Bommen Ook hier volgt een certificaat uitreiking door boer Weenink en wederom is het “nie niks”. De MIVD heeft inmiddels in de vorm van steppen en ATB’s te weinig vervangend vervoer geregeld. Toch dient het K&OC-team binnen negentig minuten nog vier bommen uit te schakelen, twee in de omgeving van Zwillbrocker Ven, een plaats waar ’s zomers zelfs flamingo’s te zien zijn en twee op kamp Holterhoek, het communicatiecentrum van de KL. Teneinde niet herkenbaar te zijn worden de teamleider en zijn plaatsvervanger uitgedost met een, voor de omgeving van Beltrum bekende outfit van de survival. Recupereren Met nog maar vier minuten tijd over worden de laatste twee bommen onschadelijk gemaakt en is de opdracht goed uitgevoerd. De achterhoekers zijn blij omdat al de authentieke achterhoekse highlights zullen blijven bestaan, de mensen vanuit het K&OC blij omdat met een hoop plezier, gaande weg de dag komend tot meer samenwerking, de opdracht tot een goed einde wordt gebracht en men elkaar beter heeft leren kennen onder ‘crisis’ omstandigheden. Reden voor de MIVD om het voltallige K&OC uit te nodigen om te recupereren in de Veldhoek. Onder het nuttigen van een borrel en een stuk vlees worden de sterke verhalen al snel uitgewisseld. De bril “Het geheel is meer dan de som der delen” zorgde bij de deelnemers voor ieder zijn eigen inzichten “het geleerde van deze dag“. De MIVD.
Eervol ontslag 16-09-2004 01-10-2004 23-10-2004 29-10-2004 01-11-2004 31-12-2004 31-12-2004
Sgt1 R. Anker Sgt P.J.G. ten Brink Sgt A.R. van Rijs Sgt R.L.F. Tromp Sgt M.C. Merx Sgt1 R.R. Devilee Sgt1 E.C. Smit
Bevorderingen tot sergeant1 m.i.v. 21-12-2004 M.S. des Bouvrie W. Brugge A. Bungard A.P. Hagen P.E. Houwen R.L.F. Majoie G.A. Westerhof KMS m.i.v. november 2004 Sgt1 J. Ribbers Sgt1 J.N.J. van Dongen Sgt M.J.P. Althuizen Sgt S. Klap Sgt M. Panhuis Sgt M.T.W.H. Reijers Medailles Aooi W. van Breugel Aooi R. Borecki Aooi N. Spierenburg
36 jaar 24 jaar 24 jaar
Aooi Nico Spierenburg, Stoo Obeg K&OC LO/Sportorganisatie 2 1
1) Nico Spierenburg toont trots zijn medaille. 2) Wim van Breugel krijgt zijn medaille opgespeld. 3) Dhr Roy Tamaëla. Geplaatst per 1 oktober als Mdw Ostgp LO/Sportorganisatie. 4) De ‘verse’ overste Hagénus wordt gedoopt door de C en kap Peter van Heeringen.
ZANDLOPER 07
3
4
WeightCo@ch uitgebreid met bewegingsprogramma’s
Steun LO/Sportinstructeurs onmisbaar De voedingsadviessite WeightCo@ch adviseert KL-medewerkers in voedingsadviezen. De site is sinds kort uitgebreid met bewegingsadviezen. Deze bewegingsadviezen worden ondersteund door TGTF (Trainings Geneeskunde en Trainings Fysiologie), maar zullen uiteindelijk toch met behulp van de LO/Sportinstructeurs uitgevoerd moeten worden. De website: WeightCo@ch is een programma dat, in samenwerking met TNO, is ontwikkeld voor defensiepersoneel, dat zichzelf te zwaar vindt. Het programma is te verdelen in twee gedeelten: Voedingsadviezen, gezond eten, aanbevolen voedingshoeveelheden, dagmenu’s etcetera en sinds kort: bewegingsadviezen, alles over beweging, calorieverbruik, trainingprogramma’s etcetera. Na invulling van uw individuele gegevens komt er uiteindelijk een trainingsprogramma ‘uitrollen’, waarbij de LO/Sportinstructeur in beeld komt.
Advies De tijdsduur zit hem in het eenmalig registreren van persoonlijke gegevens. Deze hebben betrekking op leeftijd, werkzaamheden, sporten, eetgedrag, hoeveelheid dagelijkse voeding enzovoort. Een complete checklist wordt afgewerkt. Afhankelijk van de antwoorden op de vragen die gesteld worden, rolt er een advies uit. Dit kan bijvoorbeeld zijn: neem contact op met uw arts of een voedings- en/of bewegingsadviseur.
Tijdsduur De website is te bekijken in een vertrouwde omgeving, en daardoor discreet te gebruiken. Na mijn opmerking dat ik na vijftien minuten ben afgehaakt omdat het programma vastliep en door de tijdsduur die noodzakelijk is om het programma te doorlopen, geeft Daniëlle toe dat dit in het begin regelmatig voorkwam. Dit probleem is nu opgelost. De tijdsduur van het invoeren is nog wel het geval (ongeveer 45 minuten) echter bij het tussentijds onderbreken, worden de ingevoerde gegevens opgeslagen.
Bewegingsgedeelte Het bewegingsgedeelte bevat één bewegingsmodule (A) en vier trainingsprogramma’s (B, C, D en E). De keuze voor een bepaald programma wordt gemaakt op basis van: • bewegingstest (hoeveelheid beweging per dag op dit moment) • gezondheidsprofiel (mate van overgewicht) De bewegingsmodule A is bedoeld voor hen die inactief zijn (zeer weinig bewegen) en/of fors overgewicht hebben en er
nog niet aan toe zijn om al een trainingsprogramma te gaan volgen. Deze bewegingsmodule wordt niet bij de LO/Sportgroep uitgevoerd maar gewoon in de dagelijkse activiteiten van de gebruikers. De trainingsprogramma’s B, C, D en E worden in de fitnessruimte van de LO/Sportgroep uitgevoerd. Afhankelijk van de bewegingstest en de mate van overgewicht krijgt de klant één van deze vier trainingsprogramma’s voorgeschoteld. Elk programma duurt zes weken en wordt afgesloten met een test om te bepalen of de gebruiker door kan naar het volgende programma. De programma’s bevatten krachttraining (doctrine maximaalkracht, doctrine krachtuithoudingsvermogen en push-ups en sit-ups) en training van het uithoudingsvermogen (eerst low-impact B en C en vervolgens steeds meer looptrainingen D en E). De programma’s zijn erop gericht om af te vallen en uiteindelijk de Conditieproef te halen. De gebruiker kan zelf kiezen om 2, 3 of 4 keer per week te gaan trainen. • Als de klant ervoor kiest om twee keer per week te trainen dan zijn het twee combinatietrainingen van kracht en uithoudingsvermogen • Als de klant ervoor kiest om drie keer per week te trainen dan zijn het één krachttraining, één training uithoudingsvermogen en één combinatietraining • Als de klant ervoor kiest om vier keer per week te trainen dan zijn het twee krachttrainingen en twee trainingen uithoudingsvermogen. Voor de uithoudingsvermogentrainingen wordt een hartslagmeter gebruikt. Op de uitdraai van het programma geeft WeightCo@ch een individuele hartslag waarop getraind moet worden. Hiervoor is de intensiteitsschaal van de KL gebruikt. Wel is daarbij een verdere onderverdeling in intensiteit 2 en 3 gemaakt (laag 2 en hoog 2; laag 3 en hoog 3). In het eerste trainingsprogramma B wordt met low-impact gestart waarbij de duur van de training wordt opgebouwd en waarbij voornamelijk in intensiteit 2 (laag 2 en hoog 2) gewerkt wordt. In programma D wordt gestart met hardlopen (omvang terug en langzaam opbouwen). In elk programma van zes weken is als laatste training een test opgenomen. Deze test voeren de deelnemers zelfstandig uit en wordt gebruikt om te beoordelen of de deelnemer door kan naar het volgende trainingsprogramma. Afspiegeling maatschappij Voedingsadvies is geen core-business van de LO/Sportinstructeur. Terecht zegt Daniëlle Vriezema, niet voor niets is voedingskunde een HBO-opleiding van vier jaar en dus een vak op zich. Toch gaan zich in Nederland, Amerikaanse toestanden plaatsvinden. Zestig procent kampt met overgewicht, vijftig procent doet te weinig aan beweging en heeft een te hoge bloeddruk. Aangezien Defensie een afspiegeling van de maatschappij is, heeft ook Defensie hiermee te maken. Vooral ouderen op staven die gehele dagen achter de computer zitten en geen verplichte sporturen hebben, behoren tot deze categorie.
Elnt Daniëlle Vriezema in een voor haar niet dagelijkse situatie.
ZANDLOPER 08
Nieuwe doelgroep Met een persoonlijk voedings- en bewegingsadvies is Weightco@ches een manier om die militair weer fit te krijgen. Misschien een nieuwe doelgroep, waarbij de ondersteuning van de LO/Sportinstructeurs onontkoombaar en noodzakelijk is. Via een aanvullende brief is ons LO/Sportpersoneel reeds geïnformeerd (verzendlijst S3, onderwerp: Rol LO/Sportorg ondersteuning WeightCo@ch). Hierin wordt nogmaals de rol van de LO/Sportinstructeur toegelicht en zijn de trainingsprogramma’s toegevoegd. En laten we eerlijk zijn, alles wat bijdraagt tot een fitter Defensie is meegenomen. WeightCo@ach behoort daartoe. WeightCo@ch is te vinden op de startpagina van de landmacht (werken binnen de KL/Arbeidsomstandigheden). Elnt Daniëlle Vriezema TGTF is te bereiken via interne mail of telefonisch: *06-557-66184. Evaluatie voedingsadviezen Uit onderzoek is gebleken dat van de 180 ondervraagden die WeightCo@ch hadden bezocht vijftig procent is afgevallen. Een zelfde percentage was meer gaan bewegen. Ook kwam uit het onderzoek naar voren dat er in het voedingsgedeelte behoefte bleek te zijn aan iets nieuws. Zo worden de dagmenu’s voortaan elk kwartaal aangepast en komen er ook speciale menu’s voor mensen met een hoge bloeddruk. Tot slot gaf men aan dat er behoefte was aan een uitgebreider bewegingsgedeelte, waar nu dus invulling aan wordt gegeven. Aooi Richard Wichhart
ZANDLOPER 09
Bergrettungslehrgang Teil Sommer Drie weken duurde de cursus Bergrettungslehrgang Teil Sommer die werd gegeven op de ‘Gebirgs- und Winterkampfschuhle’ van de Karwendelkaserne in Mittenwald, Duitsland. Gedurende deze drie weken zouden sgt1 Niek van Gils en ik opgeleid worden om in het sneeuwvrije midden- en hoogtegebergte: - met bergreddingsmateriaal naar een gewonde te kunnen verplaatsen, te bergen en te vervoeren; - met geïmproviseerde middelen een gewonde te kunnen bergen en te vervoeren.
met losliggende rotsen waar de kans op steenslag groot is. De middelste groep zorgt voor de gewonde die in de UT ligt. Wanneer de UT een wiel in het midden heeft dan worden beide uiteinden door iemand vastgehouden. Aan beide zijkanten wordt de UT stabiel gehouden door twee personen door middel van een 7 mm prusik (Reepschnur) die met een musqueton aan de UT wordt vastgemaakt.
Maandagavond 14 juni moesten wij ons melden op de Karwendelkaserne en dinsdag begon de cursus waaraan elf personen deelnamen. Na de in test bleven er nog negen over; zes Duitsers, een Belg en twee Nederlanders. Na ruim vijf jaar Duits gehad te hebben op school dacht ik dat het wel goed zou komen met de communicatie tussen mijn Duitse collega’s en mij. Maar dat viel behoorlijk tegen. Deze Duitsers spraken niet het Duits dat ik had geleerd, maar ‘Bayerisch’. Echt ver kwam ik dan ook niet met mijn ‘huis tuin en keuken Duits’ in de bergen. Zo stond ik dan ook de eerste dag, behoorlijk kansloos, als enige buiten opgesteld met mijn klimspullen aan; helemaal klaar om alles en iedereen te gaan redden. Pas op dat moment kwam ik erachter dat we een theorieles ‘ Sanitätsausbildung’ (ZHKH) zouden krijgen. ‘Kleed je maar weer uit, kleed je maar weer uit… het feest gaat niet door’ zou mijn moeder gezegd hebben. Gelukkig kon ik terugvallen op mijn detachementcommandant en tevens talenknobbel Niek, die gelukkig vloeiend op een Nederlandse manier Duits spreekt. Rotswand De eerste week bestond uit ZHKH, klimmen, voorklimmen met twee personen, het maken van een standplaats, het laten zakken van personen, zelf afdalen, afdalen met een gewonde voor je (Tandem abseil) en een gewonde op de rug (Einmannbergertechnik) en een klimmer begeleiden van bovenaf op drie manieren met behulp van 1: Bergführer Flaschenzug (de klimmer heeft het moeilijk en heeft een ‘zetje’ nodig), 2: Lose Rolle (de klimmer is licht gewond) en 3: Schweizer Flaschenzug (de klimmer kan niets meer en moet omhoog getrokken worden). Verder werd de brancard (UT 2000) behandeld: hoe zet je hem in elkaar, welke hulpstukken zitten erbij en wanneer worden die gebruikt. Het laten zakken van de UT, zowel horizontaal als verticaal op een rotswand; het maken van een touwverlenging bij een rempost werd als laatste doorgenomen. ‘Hazenlip zonder litteken’ De manier van lesgeven door de Duitse instructeurs was anders. ‘Helms’ (zoals deze in Oirschot worden genoemd) waren alleen verplicht voor de cursisten, maximaal en agressief roken bij het materiaal was geen enkel probleem en de hele dag door werd er een soort tabak onder de bovenlip
gedrukt. Het leek dan ook alsof de Duitsers allemaal leden aan ‘hazenlip zonder litteken’. De demo’s werden half gegeven waardoor er een groot inlevingsvermogen van je verwacht werd. En dan de Sackstick (enkele knoop). Een populair knoopje waarmee een touwverlenging gemaakt. Het werkte hartstikke goed, maar was wel even anders. Kunstje De eerste week zat vol nieuwe dingen voor mij. Het oefenen van de Flaschenzug en dergelijke deed ik met de Belg, die een rouge is in Marche les Dames, zodat ik in ieder geval het kunstje kon uitvoeren. Maar in welk plaatje ik dat kunstje moest zien…geen idee! Losliggende rotsen In week twee werd het allemaal een stuk duidelijker. We leerden transportbanen (touwbanen) bouwen om de gewonde met behulp van de UT vanuit een ‘ravijn’ eerst omhoog te halen en daarna over te zetten op een andere transportbaan die de UT naar de zijkant brengt. Dit brengen werd door mankracht gedaan en was behoorlijk hard werken. Ook mochten we die week op stap met de ‘Hubi’. Deze “Leichter Transporthubschrauber UH-1D” was echt super. Had natuurlijk nog nooit in een heli gezeten, laat staan eronder gehangen. Met de Hubi werden we boven op een berg in de sneeuw afgezet. Helemaal geweldig! Een rotsje met daaraan een sangelband werd in de sneeuw ingegraven en diende als zekering voor de UT met zijn redder. De Hubi kwam er 15 meter boven vliegen en liet een lier zakken. De redder met de UT werd eraan vastgemaakt en omhoog getakeld. Omdat de groep zo klein was, was het een kwestie van binnen gehaald worden, rondje vliegen en weer afgezet worden. Heel erg leuk. Vervolgens werden we op een andere berg afgezet met al onze materialen die nodig zijn voor een reddingsactie zoals onder andere de complete UT (met wiel en handvaten ed.) en een hoop lijnen. Daar begon de opdracht om een gewonde naar beneden te brengen. De groep werd opgesplitst. Het voorcommando moest de makkelijkste, veiligste en snelste route naar beneden zoeken met behulp van een kaart en simpel weg kijken hoe het gebied eruit ziet. Het verplaatsen over gras of sneeuw is bijvoorbeeld veiliger dan het verplaatsen door een gebeid
ZANDLOPER 12
Bijna struikelsituaties De omgeving bepaalt welke onderdelen van de UT nodig zijn. Lag er sneeuw of gras dan werden er ijzers onder de brancard gebonden zodat deze naar benden kon glijden. Moesten wij ons verplaatsen over zandpaden dan werd er een wiel ondergebonden. Het voorcommando maakte, daar waar er steile stukken waren, standplaatsen met remposten om de UT op een veilige en gecontroleerde manier naar beneden te laten. Vervolgens werd deze standplaats weer afgebroken (wat normaal door het nakomende commando wordt gedaan). Vijf en een half uur hebben we erover gedaan om beneden te komen. Ik liep mee naast de UT en met mijn prusik vastgemaakt aan de brancard voelde het alsof mijn hond mij mee uit wandelen nam. Het tempo lag hoog en bijna struikelsituaties kwamen veel voor. Het was zo verschrikkelijk leuk om met elkaar zo goed mogelijk samen te werken en zo snel en veilig mogelijk beneden te komen. De kunstjes die we in de voorgaande dagen hadden geleerd werden toegepast en het plaatje werd een stuk duidelijker. De laatste dag hadden we een theorietoets. De vragen waren in het Duits. Spieken en overleggen was ook verboden voor de buitenlanders en dit werd dan ook streng gecontroleerd door de sergeant die met een stok over de schouder, zijn benen hoog opzwaaiend (goed Duits) door het houten lokaal marcheerde. Gewonde De derde en laatste week moest we een reddingsactie uitvoeren. Normaal zou deze twee dagen duren, maar door een belangrijke demo op maandag, waar wij aan mee moesten doen, werd de oefening ingekort. De dinsdag startte met een theorieles over verschillende soorten bergreddingen. Toen om 08.30 uur de melding binnen kwam dat er een persoon gewond was geraakt in de buurt van de Karwendelbahn (coördinaten gaven dat aan), kon de reddingsactie beginnen. Daarbij werd ook vermeld dat er een voertuig beschikbaar was vanaf 10.00 uur en dat de Hubi pas om 15.00 uur gebruikt kon worden. Waar de gewonde precies lag en met welke verwondingen was niet duidelijk tevens was verbinding met de gewonde verbroken. Het voorcommando vertrok als eerste met een voertuig zo dicht mogelijk richting de plek van de gewonde. De overige afstand naar de gewonde toe moest te voet worden afgelegd. Het voorcommando moest zich snel kunnen verplaatsen en nam de hoogstnodige materialen mee zoals de Eerste Hulp uitrusting, de UT (zonder wiel enzovoort) en wat lijnen voor het zekeren. De tweede groep volgde met de overige materialen. Toen wij bij de gewonde aankwamen, lag deze al in de UT.
Reddingsmedewerkers De UT was gezekerd door middel van een rempost vastgemaakt aan een sangel en skistokken, die in de sneeuw waren ingegraven. De 50 meter lijn van de rempost werd verlengd door een andere 50 meter lijn en 100 meter verderop werd een nieuwe standplaats gemaakt om de UT nog verder naar beneden te laten gaan. Een mooi en super snel systeem. Het nakomende commando breekt alles af en het voorcommando zoekt een goede weg uit. Toen we bij de Dammkarhütte aankwamen was de actie geslaagd. Na de evaluatie en Spacy of biertje zijn we terug naar de kazerne gewandeld. Bij een bergreddingsactie komt erg veel kijken, veel meer dan ik hier beschreven heb. Er moet niet alleen aan het redden zelf worden gedacht. Vooral de melding moet duidelijk zijn; het weer en de omgeving en het tijdstip spelen ook een belangrijke rol. Het bij elkaar krijgen van de reddingsmedewerkers, het materiaal en de communicatie tussen de verschillende groepen kan een hoop tijd kosten. Er moet een ziekenhuis gevonden worden en transport richting het ziekenhuis voor de gewonde. Alle reddingsmedewerkers dienen zich achteraf te melden om te controleren of iedereen terug is. Aan het einde vindt de evaluatie van de actie plaats. Oranje Unox ski muts De laatste dagen bestonden uit een praktijktoets en een wandeling naar de Mittenwalderhütte. Op vrijdag werd het diploma uitgereikt. Niek had als dank wat T-shirts aan de Duitse instructeurs gegeven en de Hauptmann Rädel kreeg een oranje Unox skimuts. Dit omdat de Hauptmann met een oranjeshirt onder zijn GVT op appèl stond toen Nederland doorging naar de volgende ronde en Duitsland was uitgeschakeld. De aardigheidjes werden zeer gewaardeerd. De cursus zat erop. Het was een hele mooie cursus waarin ik veel geleerd en verschrikkelijk veel plezier heb gehad. Sgt Sibyl Gassner, Redactielid Zandloper
ZANDLOPER 13
De NMK-survival zit er weer op, zeg maar de grootste klus voor de LO/Sportcommissie van het jaar. Met meer dan zeven honderd inschrijvingen stond er in Veenhuizen (omgeving Assen) een dijk van een parcours onder de bezielende leiding van collega smi Robert Meijer gebouwd, samen met de heer John van Dam van de Penitentiaire Inrichting Veenhuizen. De inrichting die het prachtig vindt om met Defensie samen te werken, aldus de locatie verantwoordelijke, mevrouw Tica van Zanten. Om u als lezer een beeld te geven: maar liefst 180 individuele starts, 40 viertallen en nog eens 95 koppels passeerden de start- en finishmat van Championchip. De snelle rekenaar ziet dat dit niet het aantal van zeven honderd oplevert. Er waren ook nu helaas weer mensen die niet
op kwamen dagen, maar toch ook een behoorlijk aantal uitvallers. Pijn De winnaars hebben nooit pijn en ook nu gaven zij aan dat het parcours heel leuk was, maar niet al te selectief. Wel weer heel veel hindernissen die met fantasie waren neergezet en het weer deed er een schepje bovenop. Maar liefst 43 objecten verdeeld over een afstand van zo'n dikke 12 kilometer, ga er maar aan staan! De vroege starters hadden 'mazzel', want zij konden met een zonnetje onderweg gaan. Voor deze sporters is dit natuurlijk geen motto, want vies en nat zijn is veel leuker dan droog en schoon blijven. Ze konden hun hart ophalen, want water en blubber was er te over daar in het noorden. Toen ik 's morgens vroeg in de auto stapte, kwam het al met bakken uit de lucht vallen en
ik verheugde me al heel erg op een warme geluidswagen met een microfoon, want ieder heeft zo zijn eigen hobby! Petje af voor alle deelnemers en de prachtige samenwerking ter plekke, een evenement om van te smullen en dat mag daar nog wel een paar jaar doorgaan. Er was maar voor één deelnemer andere pijn in de vorm van een enkelblessure, dus de criticasters op dit gebied zijn ook weer de mond gesnoerd. VIPS De VIPS werden keurig in comfortabele auto's gezet en langs het parcours gereden voor een impressie van het geheel. Met Olympisch medaillewinnaar (kap) Mark Huizinga in de rol van fotograaf ging de stoet onderweg. Ook lkol Michel van Meurs in zijn functie van Hoofd Bureau Internationale Militaire Sportwedstrijden sprak vol lof over de
samenwerking tussen 'ons bedrijf' en de Penitentiaire Inrichting (PI) Veenhuizen. Wat hem betreft mag de samenwerking zelfs wel uitgebreid worden in de toekomst, dus wie weet... Hulde 'Natuurlijk' een pluim voor de LO/Sportcommissie KL, maar ook alle medewerkers van de PI Veenhuizen alle lof. Speciale hulde echter namens de LO/Sportcommissie voor de smi's Robert Meijer, Cor den Daas en Peter Jansen, met daarnaast sgt1 John de Graaf. Zij verdienen alle hulde bij monde van kap Johan Bouman, want uiteindelijk hebben zij het meeste werk verzet namens de LO/Sportorganisatie en dat mag best wel eens gezegd worden! Smi André Wijnberger, redactielid Zandloper
NMK-survival
Grootste klus zit erop
MWK Oriëntatieloop 2004...
Stand van zaken Risico Inventarisatie en Evaluatie Zoals jullie, aan de hand van de jullie toegezonden vragenlijst via de mail, gemerkt hebben, is de heer Henk Smilde begonnen met het opstellen van een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) rapportage in opdracht van de C-LO/Sportorganisatie. De heer Smilde is een arbo-functionaris uit de OTCO-poule en hij wordt bijgestaan door aantal deskundigen van de Arbo-dienst KL. In een drietal werkgroepen ( WOH, verzuim Inzetbaarheid versus, Beeldschermwerkplekken met name staf en LOSS) gaan zij onze organisatie doorlichten om de risico’s en de daarbij behorende knelpunten in beeld te brengen.
...een kampioenschap waardig Dertien jaar nadat ik mijn eerste oriëntatiekaart in mijn handen gedrukt kreeg door aooi b.d. Gerard Loontjes op het toenmalige Opleidings Centrum Lichamelijke Opvoeding te Ossendrecht had de tweede dag van het Militaire Wereld Kampioenschap in Nederland mijn wedstrijd moeten zijn. Voor het eerst tijdens een Wereld Kampioenschap (WK) werd er op de tweede dag een lange afstand gepland (16 kilometer), en zoals velen weten hoe langer de afstanden hoe meer plezier ik heb. Na een teleurstellende eerste dag, en ook wel verwacht op de korte afstand, liep ik voor mijzelf een teleurstellende race op mijn favoriete afstand. Bij binnenkomst ga je dan direct jezelf afvragen of het wel juist was om na drie jaar afwezigheid in de militairploeg je land te vertegenwoordigen op een WK. Weer jezelf opladen om door het hele land te racen en overal wedstrijdjes meepikken, weer overal in het buitenland meerdaagse wedstrijden aflopen terwijl je drie jaar eerder dit als reden had om minder te gaan lopen op dit niveau. Teamresultaat Gelukkig staat er dan bij de finish een chef d’ equipe die goed kan relativeren, en na een stuk uitlopen met een Duitse concurrent waar je het goed mee kan vinden en welke je anders niet meer had gezien, is de teleurstelling iets verdwenen. Dan hoop je op de laatste dag van het WK nog een goede estafette te kunnen lopen en een bijdrage te kunnen leveren aan een goed teamresultaat. En weer vraag ik mezelf na de wedstrijd af of het wel juist is geweest om deel te nemen aan dit WK. Natuurlijk heb ik een belangrijke bijdrage geleverd aan het uiteindelijke teamresultaat, en natuurlijk loop je nog redelijk mee. Maar als je van jezelf weet dat je dat niet voldoende vindt moet je er echt mee stoppen.
Waardig WK Nu moeten jullie niet denken dat hier een gefrustreerde afgedankte loper achter de computer zit. Ik heb geweldig genoten tijdens de voorbereidende trainingen en wedstrijden. Het WK was geweldig; al waren mijn eigen prestaties tegenvallend als Nederlander was ik trots op dit WK. Menige buitenlander kwam vertellen dat ze het een waardig WK vonden. Het terrein, de kaarten en wedstrijden waren van hoog niveau, verrassend en uitdagend. Op enkele punten na, zoals het spelen van het verkeerde volkslied en de vlag verkeerd om hijsen, was de organisatie ook buiten de wedstrijden meer dan goed. En als een hoge functionaris binnen de oriënteringswereld het één van de betere WK´s ooit vond, dan mogen we als organisatie trots zijn. Het is dan ook een compliment waard aan aooi Wim van Breugel, maj Ton de Vaan en alle mannen en vrouwen die hen hebben ondersteund. Trots Toch was dit WK voor ons als ploeg zeer succesvol geweest; we hebben een goed teamresultaat gehad en er zijn individueel mooie prestaties neergezet. Opvallend was dat de verwachte resultaten van de favorieten uitbleven; hoe hier mee om te gaan dat is iets waar iedereen van kan leren. Ondanks alles was ik blij dat ik in eigen land een WK mocht meelopen; je bent als Nederlander dan toch wel trots wat we al die toplanden kunnen bieden. Daarnaast is het geweldig om je familie en vrienden uit te nodigen en te laten zien waar je al die jaren mee bezig geweest bent. Toekomst Drie weken na dit WK liep ik eindelijk weer eens genietend door het bos, en dat tijdens het Nederlandse Kampioenschap; het resultaat mocht er dan ook zijn. Het plezier in het oriënteren is zeker nog niet weg en men moet nog rekening met mij houden al zijn de ambities voor de toekomst bijgesteld. Smi Ronald Dohmen
ZANDLOPER 16
Onder de loep Dit gebeurt onder andere door alle medewerkers een vragenlijst in te laten vullen. Ook alle C-LO/Sportgroepen hebben nog een aparte vragenlijst toegestuurd gekregen. Het is alleen jammer dat er maar 55 procent respons is geweest op de vragenlijsten. Er is voor een bezoek gekozen aan een zestal LO/Sportgroepen, zodanig dat alle soorten sporthallen en overige sportinstallaties binnen onze organisatie van grote- en kleine LO/Sportgroepen de revue passeren. Op dit moment zijn er vijf LO/Sportgroepen bezocht en heeft de heer Smilde op deze LO/Sportgroepen alle sportinstallaties samen met een veiligheidskundige van de Arbo-dienst KL bekeken en ook hebben zij een interview gehouden met de commandanten van deze LO/Sportgroepen. Dit om ook de diverse bedrijfsprocessen binnen de LO/Sportgroepen onder de loep te nemen. Professionaliteit De werkgroep WOH heeft onder andere drie dagen een bezoek gebracht aan een GVA in Siedlinghausen. Deze werkgroep heeft zowel in de opbouw- als in de uitvoerende fase een goede indruk gekregen van deze activiteit. Men was zéér onder de indruk van de professionaliteit waarmee de kliminstructeurs omgingen met de veiligheid en veiligheidsprocedures. Zelf hebben ze in de praktijk aan den lijve kunnen ondervinden wat een en ander inhoudt. Alle werkgroepen zijn zéér verrast over de openheid waarmee de LO/Sportorganisatie hen een blik gunt in ‘hun keuken’. Bij de totaal inventarisatie zal ook gebruik worden gemaakt van de gegevens uit: • gegevens Welzijnsonderzoek (Picture) 2003; • verzuimgegevens 2002/2003/1e kwartaal 2004; • ongevallen meldingen en rapportages 2002-2003 tot heden; • aanwijzingen Arbeidsinspectie; • gegevens bedrijfsartsen; • gegevens rapportage seksuele intimidatie agressie en geweld (SIAG).
“Ze hebben er toch voor gekozen” ‘Artsen zonder grenzen’, Brandweermannen, ’t rode kruis, Hulpverleners / vrijwilligers, Journalisten, Geestelijken, Politie, Stewards en stewardessen, Piloten enzovoort.
Risicogroepen, -beroepen dat weten we allemaal.
Maar wie kent de andere kant van het verhaal. Dagelijks worden we ermee geconfronteerd, maar weinigen hebben er iets van geleerd. Als onze jongens iets overkomt als militair in Afghanistan, Joegoslavië of Irak, zegt men al heel gauw met het grootste gemak, “ze hebben er toch voor gekozen”. Ze verkondigen deze mening, zonder blikken of blozen. Als er vervelende dingen gebeuren dan moet je ook niet gaan zeuren. Is het dan minder erg voor de achterblijvers, de vader, moeder en vriendinnen, Is het dan niet spannend genoeg voor al die gezinnen. ’s Nachts niet kunnen slapen, bang dat er weer iets gebeurt, met de schrik de radio of televisie aanzetten, en zien dat er elders wordt getreurd. De een is arts, de ander bouwt een brug, verplegers verzorgen brandwonden of helpen bij een operatie aan een rug. Ze patrouilleren voor de veiligheid en voor het algemeen belang, natuurlijk zijn ze ook regelmatig verschrikkelijk bang. Onze jongens en meiden kiezen zeker niet voor de dood, maar voor een veilig bestaan van alle mensen in nood. Natuurlijk ook het avontuur en een afwisselende baan, maar bovenal vrede, dat is waar onze collega’s voor staan. In een relatief veilige omgeving hebben veel mensen een hele uitgesproken mening In ons nu nog veilige vaderland is tot op heden niet erg veel aan de hand. Hopelijk blijft dit zo tot in lengte van dagen anders zijn het onze militairen en hulpverleners die hun leven moeten wagen. “ze hebben er toch voor gekozen”, deze woorden zijn uit den boze. Het is geen kwestie van kiezen, je kunt er je leven mee verliezen. Leo en Wilma Sannen, Ouders van Ramon Sannen (SFIR 4 Irak)
Aooi Meine de Boer
ZANDLOPER 17
Chamonix Mont Blanc 2004 In 2003 zijn Gerrit Pasman en ik met de reserve officieren een week in het Mont Blanc gebied geweest voor de jaarlijkse graatwandeling. Het was prachtig weer en de omstandigheden waren er ideaal. De hele week hebben we tochten gelopen rondom de Mont Blanc.
zichten te bekijken; deze geven voor dinsdag regen aan. Dat komt goed uit, want iedereen is toe aan een rustdag. Volgens het weerbericht wordt het woensdag mooi, donderdag regen, vrijdag en zaterdag mooi. De planning voor de toppoging wordt dan gepland op vrijdag en zaterdag. Dinsdag regent het de hele dag. Er zit niks anders op dan naar het centrum van Chamonix te gaan, koffie te drinken en een beetje te shoppen. Als we woensdagmorgen om 06.00 uur opstaan is het prachtig weer. Vandaag gaan we naar de Tête Rousse hut op 3167 meter hoogte. Deze hut ligt op de route naar de top van de Mont Blanc. Van hieruit hebben we zicht op het Grande Couloir en de Gouter hut, 3817 meter. Vanaf de Tête Rousse gaat het nagenoeg loodrecht omhoog naar de Gouter hut. Dit is dus een klauterpartij van ruim 600 hoogtemeters. Als we bijna bij de Tête Rousse hut zijn, moeten we nog een schuin ijsveld oversteken. Stijgijzers aan en de pickel gebruiken, rustig aan dus. Voor ons loopt een groepje mensen die beginnen te schreeuwen. Steen, steen! Ik kijk omhoog en zie ze aankomen. Stenen zo groot als een soepbord komen met topsnelheid, ketsend over het ijs, op ons af. Gelukkig vliegen ze tussen mij en de andere groep door en verdwijnen in de diepte. Iedereen is zich kapot geschrokken en volledig bij de les.
De jongere reserve officieren kwamen met het voorstel dat ze er niet alleen naar wilden kijken, maar ook wel eens wilden proberen om de top van de Mont Blanc, 4808 meter, te beklimmen. Dat kan natuurlijk maar het is wel iets anders dan een graatwandeling. De normale route over de Gouter hut wordt aangemerkt als de gemakkelijkste. Dat klopt ook als je deze vergelijkt met andere routes. Toch blijft hij dermate moeilijk en gevaarlijk zodat je je goed moet voorbereiden. Na een inventarisatie besluiten er zes man mee te gaan. Dat zijn Wilbert van den Boom, Paul van Esch, Alex Roovers, Jan Dijkman, Niek Visarius en Pieter Bakx. Ron Kaag en Gert Jan Humblet willen zich ook aansluiten. Deze zijn al een keer in Chamonix geweest maar door het slechte weer moesten ze vroegtijdig huiswaarts. Gerrit zal een trainingsprogramma maken voor de komende maanden zodat iedereen conditioneel goed voorbereid is. Daarnaast moet iedereen ook de nodige kleding en materialen aanschaffen. Tijdens onze eerste bijeenkomst in oktober 2003 spreken we af dat we een blok van drie weken reserveren en afhankelijk van de weersomstandigheden bekijken welke week we gaan. Het is jammer om naar Chamonix af te reizen en daar een week in de regen te zitten. In het trainingsprogramma ligt de nadruk op het conditionele aspect. Iedereen komt elke dinsdagavond naar de RVS om gezamenlijk te trainen en de rest van de week volgt het programma. Naarmate de maanden vorderen gaat iedereen vooruit en op 13 juni 2004 hebben we de laatste check-up. We zijn allemaal goed voorbereid en hebben de juiste materialen aangeschaft. Week 35, 37 en 38 zijn geblokt om te gaan. Als we in week 35 mochten gaan, kan Jan niet mee in verband met zijn reeds geplande vakantie met het gezin. In de tussenliggende periode tussen 13 juni en het daadwerkelijke vertrek krijgen ze het advies om door te trainen en op het gewicht te letten. Elke kilo die omhoog moet is teveel. Zelf ga ik op vakantie naar Frankrijk en als ik terugkom om de zaak op te lijnen, zijn er een paar tegenslagen. Gerrit voelt zich niet lekker en Ron Kaag gaat op uitzending. Ik mis de ervaring van Gerrit zodat Gert Jan een prominentere rol krijgt in de expeditie. De dagen voor week 35 volg ik het meteo bericht van Chamonix op internet. Uit ervaring blijkt dat deze uiterst betrouwbaar zijn en het ziet er goed uit voor week 35. We besluiten niet af te wachten, helaas zal Jan er dan niet bij zijn. Op vrijdagavond 20 augustus rijden we naar Chamonix en komen daar op zaterdag rond 07.00 uur aan. We zoeken de camping op om onze tenten op te zetten en beginnen daarna meteen met een acclimatisatie tocht. Om niet te veel energie te verspillen, nemen we de lift naar Col de Balme om
daarna verder te lopen naar de Premier Albert hut op 2780 meter hoogte. Het acclimatisatieproces verloopt het beste door met niet al te veel inspanning op hoogte te verblijven en daarna laag te slapen (daarom gaan wij terug naar Chamonix wat op 1050 meter hoogte ligt). Bij de Albert hut aangekomen gaan de stijgijzers onder om nog een paar hoogte meters te maken op de gletsjer en kennis te maken met sneeuw en ijs. Het is wat druilerig en er komt mist opzetten zodat we besluiten om snel terug te gaan. Bij aankomst op de camping zijn we allemaal moe. Wij hebben toch een nacht overgeslagen en dan gelijk aan de bak valt zwaar tegen. Op tijd naar bed dus! Op zondag besluiten we dezelfde route te nemen, maar dan veel hoger te lopen in de richting van Col du Tour op 3287 meter. Het weer is prachtig. We zijn lekker op tijd naar boven gegaan en schieten goed op tot aan het ijs. Vervolgens gaan de stijgijzers weer onder en om te voorkomen dat er iemand in een gletsjerspleet valt, zitten wij met een touw aan elkaar vast. Gert Jan en ik leiden ieder een touwgroep. Het tempo loopt fors terug naarmate we hoger komen. Af en toe voel ik een ruk aan het touw. Niek zit er behoorlijk doorheen en vraagt om meer rust. Dat kan, we hebben de tijd en uiteindelijk bereiken we Col du Tour waar wij een langere pauze nemen. Paul heeft behoorlijk last van hoofdpijn wat door de hoogte komt. Naarmate we afdalen zal dat weer snel minder worden. Als we tijdens onze terugtocht van het ijs weer overgaan op de rotsen krijgt Niek kramp in beide benen, hij gilt het uit van de pijn. We helpen hem om zijn spieren wat te strekken en te ontspannen en uiteindelijk zakt de kramp weg. Gelukkig maar want we
ZANDLOPER 18
moeten nog een heel eind naar beneden. Tijdens deze terugtocht loopt Gert Jan met hem mee. Niek vertelt hem dat hij weer weet wat het is om nederig te zijn en kapot te zitten. Na een verder goed verlopen terugtocht komen we op de camping in Chamonix aan. Het was een pittige dag! Maandag gaan we met de lift omhoog naar de Grand Montets, 3283 meter. Lekker makkelijk! Vandaar uit gaan we verder over de Argentiére gletsjer naar de Argentiére hut, 2771 meter. Om deze hut te bereiken, moeten we 500 meter dalen. Op de kaart staat de route die aangeeft dat wij eerst de gletsjer over moeten steken om bij de hut te komen. Na een paar uur lopen kunnen we niet meer verder. De gletsjer heeft zich te ver terug getrokken waardoor de spleten te groot zijn geworden. Hier kunnen we niet meer over heen. We zouden nog om kunnen lopen, maar daar is het te laat voor. We nemen een langere pauze en besluiten daarna terug te lopen naar de lift. Dat is een tocht waarbij we weer 500 meter omhoog moeten, we hebben dus nog wel even te gaan. Ik merk dat het tempo steeds lager wordt. Daarbij is de helling steil en verijst, zodat je erg met je enkels moet kantelen. Met stijgijzers onder loopt dat niet lekker. Achter me wordt fors gehijgd en ik hoor: ”Als dat zo moet op de Mont Blanc, geef mijn portie dan maar aan Fikkie.” Ik vertel dat we rustig aan moeten doen en nog ruim de tijd hebben om te acclimatiseren. Boven bij de lift aangekomen blijkt Paul misselijk en moet hij overgeven. Dit doet hij tegen de forse wind in, niet zo handig! Bij de volgende sproeiaanval draait hij zich snel om. Ervarend leren noemen ze dat! Bij terugkomst in Chamonix zit iedereen er goed door. Samen met Gert Jan ga ik naar de Meteo om de vooruit-
Ik geef aan om zo snel mogelijk door te lopen, tussenafstanden te vergroten en zoveel mogelijk naar boven te blijven kijken. Als het niet anders kan, ga dan liggen met de rugzak in de richting van waar de stenen vandaan komen en begin maar met een schietgebedje! Gelukkig zijn we snel uit de gevarenzone en staan op de stenen in de buurt van de hut. Er komt een helikopter aan die boven het Grande Couloir blijft hangen. Het Grande Couloir is een geul van een meter of 75 breed en waar je door heen moet om bij de Gouter hut te komen. In het Grande Couloir komen regelmatig stenen naar beneden ter grote van een tennisbal tot tafelformaat. Zeker in de middag, als de temperatuur oploopt, komen de stenen los. De helikopter blijft hangen en zoekt iemand. Aan de andere kant, bij het begin van de passage van het Couloir, staan een man of dertig te wachten en blijven kijken wat er gaat gebeuren. Uiteindelijk heeft de helikopter iemand gevonden. Hij wordt snel uit het Grande Couloir gevist en op een veilige plaats op de gletsjer neergelegd, waar de behandeling begint. Dit duurt vrij lang en de heli vertrekt uiteindelijk met de gewonde naar Chamonix. Wij gaan naar de Tête Rousse hut om koffie te drinken. Iedereen is behoorlijk onder de indruk van wat er gebeurd is. Ondertussen komt de groep van dertig binnen die inmiddels ook het Couloir zijn overgestoken; het blijken Polen te zijn. De meeste van hen zijn aangeslagen en een aantal staan te huilen. Een broer van de gewonde doet zijn verhaal bij de eigenaar van de hut, die hem goed opvangt. Niemand weet hoe het met de “gewonde” gaat. Mijn verhaal naar de jongens is duidelijk. Je begeeft je in een gebied waar de gevaren op de loer liggen. (lees verder op pagina 22).
ZANDLOPER 19
LO/Sport kort Commando-overdracht Opleidingsen Trainingscommando
Angelique van der Linden (r) tweemaal KL-kampioen in één week (survival en wielrennen) en Marlon Beekman, tevreden met haar tweede plaats bij het wielrennen.
Geboren...
Hoofd Sectie 1 LO/Sportorganisatie Laura Anna, dochter van Paul en Yvonne Verkleij, is geboren op 5 september 2004.
Van ‘straatjochie’ tot ‘professor’ Even was, door het vertrek van de heer Kees Garos, de functie Hoofd Sie 1 (Personeel) onbemand, maar sinds 6 september 2004 zwaait kap Peter van Heeringen hier de scepter. Ondanks dat Peter van Heeringen uit een verdienstelijke militaire stamboom stamt, waar ook zijn vader een periode deel van uitgemaakt heeft, was hij niet voorbestemd voor een militaire loopbaan.
Het Opleidings- en Trainingscommando van de Koninklijke Landmacht heeft op donderdag 23 september een nieuwe commandant gekregen. Brigade-generaal Piet Smit heeft op die dag het commando overgenomen van generaal-majoor Cees Nicolai. Het Opleidings- en Trainingscommando, waarvan de staf is gevestigd in Utrecht, verzorgt het gros van de opleidingen binnen de Koninklijke Landmacht en ondersteunt de training van de parate eenheden. Daarvoor heeft het de beschikking over verschillende opleidings- en trainingscentra, verspreid over kazernes in het hele land.
Merel Els, dochter van Cor en Silvia den Daas, is geboren op 7 oktober 2004.
Atheneum was de school waarop Peter van Heeringen belandde. Na een veel te lange tijd verliet hij deze met een MAVO-diploma, iets wat bij velen bekend in de oren zal klinken. Na een tijdje gewerkt te hebben, kwam de dienstplicht tegen zijn zin in om de hoek kijken. Peter werd beroeps, tenslotte ontvang je dan meer salaris en na negen maanden heb je je dienstplicht vervuld. Echter, als je het leuk vindt en je het naar je zin hebt, blijf je toch? Bureaucratie Na de KMS wilde Peter bij de Cavalerie. Stoer, maar het werd de Infanterie. Niet helemaal naar zijn zin, maar toch een hele leuke tijd vond hij zelf. Twaalf jaar bracht Peter door als onderofficier bij de Infanterie, voornamelijk bij het 12 Pantser Infanterie Bataljon Garde Jagers te Schaarsbergen waar hij diverse functies heeft vervuld. Daarnaast vervulde hij functies in de opleidings- en territoriale afdelingen van de Landmacht. In deze periode verzette hij zich al tegen de bureaucratie en de daarbij behorende oerwoud aan regelgeving.
Vijfkamp in Italië Vijfkamp vindt in Italië een vreemd soort LOFT-document.
Personeel, Bedrijfskunde enzovoort. Op dit ogenblik volgt hij een MBA opleiding op het gebied van strategisch management Ambitie Na zijn KMA-opleiding werd hij geplaatst bij Verkeer en Waterstaat en werd projectleider van het IKAP, waarmee het computerondersteunde flexibelearbeidsvoorwaardensysteem tot stand is gekomen. Aansluitend Sr. materiedeskundige P&O2000+ en teamleider implementatie PeopleSoft voor de Landmacht. En dan nu Hoofd Sie 1 LO/Sportorganisatie. Op de vraag waarom LO/Sportorganisatie geeft hij als antwoord: “Ik heb een emmer ellende (lees: PeopleSoft) over de eenheden heen gekieperd en ik zal de LO/Sportorganisatie ook helpen de problemen op te ruimen”. Daarnaast heeft hij wat met LO/Sportinstructeurs: “Ze zijn ambitieus en willen presteren, dat past goed bij mijn karakter” Kampioen Deze ‘professor’, want nog steeds blijft hij zijn kennis verrijken, heeft duidelijk een doel voor ogen. “Mensen in staat stellen om alles uit zichzelf te halen en waar hij kampioen in is, naar eigen zeggen: “Creëren van randvoorwaarden om mensen volledig tot hun recht te laten komen”. Kortom: Deze gelukkig getrouwde persoon met drie dochters, met als passie skiën en snowboarden zal nog veel van zich laten horen. Aooi Richard Wichhart
Tessa Maria Bernarda, dochter van Johan en Chandon Sanders, geboren op 22 september 2004.
ZANDLOPER 20
Schoolbanken Zijn tijdelijke functie, Planning & Control, op het ISK (Schietkamp Harskamp) bracht ‘licht’ en Peter ging zich bezig houden met verbeterde bedrijfsvoering. Aansluitend werd hij medewerker Personeelszaken bij het 12e dat inmiddels luchtmobiel was geworden. Dit bracht hem terug naar de schoolbanken waar hij tot op heden nog aan verbonden is. Diverse opleidingen volgde hij, waaronder: MBO- en HBO
ZANDLOPER 217
Steenslag, weersomslag, onweer, mist, straling, uitputting, overschatting, onkunde, onwetendheid, slecht materiaal, enzovoort. Er zijn behoorlijk wat risico’s waarvan je er een aantal in de hand hebt en een aantal niet! Als je die risico’s niet wilt nemen, in dit specifieke geval de steenslag, moet je besluiten om niet mee te gaan. Iedereen zal dat respecteren. Omdat het in de hut steeds drukker wordt, besluiten we om onze pauze buiten voort te zetten. We hebben volledig zicht op het Grande Couloir en het ijsveld. Wat je dan te zien krijgt, is onvoorstelbaar! Mensen proberen zonder stijgijzers het schuine ijsveld over te steken, leunend op de hier en daar vastgevroren stenen, geen helm op en geen pickel bij de hand. Daar waar de steenslag gevaarlijk is, blijven mensen staan om te rusten. We zien een man en een vrouw zonder stijgijzers op het ijsveld staan. Ze kunnen niet meer voor- of achteruit. De man is gevallen en bloedt behoorlijk. Gert Jan en ik gaan er naar toe om ze van het ijs af te helpen. Als we weer op de stenen staan, passeert ons een groepje Tsjechen. Ze vragen ons hoe het een en ander hier verloopt en hoe de route verder gaat. Aan hun uitrusting is hun voorbereiding af te lezen. Oude rugzakken, katoenen kleding en slechte jassen. Ze lopen door naar de hut waar de Polen verblijven. We zien ze diezelfde middag weer terug in het treintje, dat teruggaat naar Chamonix! Ze hebben besloten toch maar niet naar boven te gaan. Als we terug zijn, ga ik even bij de Meteo langs om te kijken wat de vooruitzichten zijn. Donderdag gaat het regenen, vrijdag en zaterdag wordt het prachtig weer. Op donderdag voor de finale is een rustdag niet verkeerd; iedereen kan dan zijn spullen pakken en in orde maken. We hebben nog diverse malen naar de Gouter hut gebeld en gevraagd of we er kunnen overnachten. Dat kon niet want de hut was vol tot eind september. We zullen daarboven dus een bivak moeten maken, dat wil zeggen dat er per twee man een tent omhoog gaat. Daarnaast gaan mee: branders, eten, water, slaapzak, kleding, klimuitrusting, enzovoort. De rugzak weegt dan snel een kilo of 30, veel te zwaar, maar het is niet anders. Het voorval bij de Tête Rousse wordt nog nagepraat en iedereen besluit om mee te gaan naar boven. Op donderdag regent het de hele dag, dus bovenin zal het
wel sneeuwen. Van Gerrit krijg ik een SMS-bericht, met een bevestiging van mijn vermoeden dat de sneeuwgrens gedaald is naar 2300 meter. Vrijdag staan we vroeg op, om op tijd bij de lift Bellevue in Les Houches te zijn. Deze brengt ons naar het treintje van de Mont Blanc, dat verder gaat naar 2372 meter. Het is erg druk. Dit komt door het mooie weer en het weekeinde is in aantocht. Er zijn genoeg klimmers die zich voor 800 euro naar boven willen laten slepen door een gids, vaak zonder enige vorm van acclimatisatie. Wat zullen die een lol hebben! De aanloop naar de Tête Rousse hut verloopt voorspoedig. We moeten al snel de stijgijzers onder, omdat er toch nog veel sneeuw is gevallen. Dit heeft wel als voordeel dat er veel minder steenslag is. Als we bij het begin zijn van de klauterpartij naar de Gouter hut, zijn er al een paar behoorlijk afgepeigerd. Halverwege de klim vraagt men om wat touwsteun. Paul en Niek voelen zich wat duizelig zodat ik ze inbind waardoor zij met mij een touwgroepje vormen. Op deze wijze kan ik ze hier en daar wat steunen en beveiligen. Uiteindelijk komen we rond 16.00 uur zonder verdere grote problemen bij de Gouter hut aan en beginnen met het maken van ons bivak. De vermoeidheid is erg groot. Men werkt erg traag en is soms apathisch. Om 18.00 uur gaat iedereen de tent in om te eten en te rusten. Het plan is om 24.00 uur op te staan, het bivak af te breken en om 01.30 uur aan te lopen. In de loop van de avond komen er steeds meer tenten te staan. Sommige slapen in een ligsleuf met een bivakzak. De wind is gelukkig wat gaan liggen. Iedereen slaapt erg weinig, maar je ligt en rust in ieder geval wat uit. Om 24.00 uur staan we op en zijn één van de eersten. De wind is weer opgestoken en het is erg koud, de thermometer geeft 20 graden onder nul aan. Het duurt erg lang voordat iedereen klaar is. Slaap, vermoeidheid, koude en stress over wat er komen gaat, eisen hun tol. We helpen elkaar zodat we zo snel mogelijk weg kunnen. Iedereen heeft alleen het hoognodige in zijn rugzak zitten, de rest laten we achter. Gert Jan en ik leiden ieder een touwgroep en omdat wij onderling afgesproken hebben dat er een kans moet zijn dat er iemand op de top komt, neem ik de sterkste mee. Ik leid een groep samen met Pieter, Wilbert en Alex. Gert Jan neemt Niek en Paul mee. De nacht is prachtig, het is onbewolkt, volle maan en een overweldigende sterrenhemel. Er zijn al een paar groepjes op pad. Je ziet de hoofdlampjes in colonne de berg opgaan. Ons tempo is laag maar constant. Af en toe las ik een rust in van 30 seconden om op adem te komen. Ik hoor niks achter me, dus iedereen zal het wel goed vinden. Hoe hoger we komen, des te harder gaat het waaien. Iedereen gaat volle bak naar boven, hartslag 180 en geen druppel zweet te zien, zo koud is het met de wind vol op de kop. We krijgen allemaal last van koude handen en voeten. Na een uur lopen, hoor ik Niek roepen. Hij is totaal kapot en wil terug. Er zit niks anders op dan dat Gert Jan hem terug brengt naar de Gouter hut. Dit is ook zo besproken. Er gaat niemand alleen terug. De rest van de groep neem ik verder mee naar boven. Het gaat steeds moeizamer en de mannen vragen
ZANDLOPER 22
steeds vaker om rustpauzes. Dit is geen probleem, we hebben tijd genoeg en Gert Jan kan ons op die manier sneller inhalen. Dat doet hij overigens wel heel erg snel. Hij heeft er behoorlijk de gang in gehad. Chapeau! Ik neem Peter en Wilbert mee en Gert Jan gaat samen verder met Paul en Alex. Het is zo rond 04.30 uur. Na drie kwartier zit Alex er helemaal doorheen. Paul heeft hoofdpijn en besluit om samen met Alex en Gert Jan terug te gaan. Op dit moment zijn wij op 4400 meter hoogte aangekomen. Paul zou fysiek misschien nog wel verder kunnen, maar als de hoogteziekte doorzet, zit de kans erin dat iedereen door hem terug moet. Zo komt er dan niemand boven en Paul heeft dan ook een moedige en wijze beslissing genomen. Gert Jan zal ook niet nogmaals nakomen. Daarvoor is het te laat en zijn kaars zal beneden in de Gouter hut inmiddels ver op zijn. Het is jammer. Volgend jaar beter, maatje! Ze verdwijnen in de nacht. We zijn nog met zijn drieën over, het is steenkoud, donker en we moeten nog een eind. Na een uur lopen, voel ik een ruk aan het touw. We staan stil op een smal graatje van één meter breed met links en rechts een steile ijshelling. Ik vraag me af wat er aan de hand is. Wilbert, die als laatste loopt, roept dat zijn gordel is afgezakt. Ik roep dat hij de gordel omhoog moet houden en dit verderop, waar we beter kunnen staan, moet herstellen. We gaan verder maar staan na 20 meter weer stil. De gordel ligt nu op zijn enkels. Ik roep nogmaals om de gordel beter vast te houden. Gelukkig kunnen we snel verder naar een betere plaats om zijn gordel weer goed aan te trekken. Hij is niet meer in staat om zijn gordelgesp aan te trekken omdat zijn handen steenkoud zijn. Ik help hem dus maar een handje. Pieter staat naast me en ziet eruit als een mummie. We zijn 100 meter onder de top, wat doen we? Ik vraag of ze nog verder kunnen en kijk ze aan. Ze roepen beiden dat ze voor de top zijn gekomen en er voor willen gaan. Ik schat de situatie in, ze zijn niet oververmoeid en hebben geen hoofdpijn. Ook lopen ze niet te zwalken, Wilbert is een triatleet en Pieter een marathonloper. Ze herstellen beiden erg snel. Ik besluit om onderweg nog wat vaker te rusten en we gaan weer op pad. Het wordt steeds kouder en de wind trekt nog harder aan. Ik heb het zelf nog nooit zo koud gehad; als je stil staat begin je spontaan te rillen. Langzaam begint de zon op te komen, wat een prachtig gezicht. Rond 07.00 uur hebben we de topgraat beklommen en is het zo ver, wij staan op 4808 meter hoogte.
komen: de terugtocht. Dit vergt van eenieder de uiterste concentratie. Als er iemand uitglijdt, heb je kans dat je er allemaal achteraan gaat, dus oppassen geblazen. Zeker op de smalle graatjes, waar we veel tegenliggers krijgen. Uiteraard gaat het dalen sneller dan het omhoog gaan, dus zijn we snel twee honderd meter lager; daar nemen we een wat langere pauze. Pieter gaat zitten en valt meteen in slaap, zo moe is hij. De aandacht gaat uit naar eten en drinken, dat hebben we bij de beklimming te weinig gedaan. Na een kwartier gaan we weer op pad. Je ziet de hut van ver liggen, maar dat is nog een heel eind. Als we er bijna zijn neemt de concentratie af. Pieter en Wilbert vallen af en toe ineens om door vermoeidheid. Om 10.00 uur zijn we terug bij de Gouter hut waar we opgevangen worden door de rest van de groep. Zij zijn blij en teleurgesteld tegelijk. De expeditie is gelukt. Met drie man hebben wij op de top van de Mont Blanc gestaan en daar zijn de anderen niet bij geweest wat verdomde jammer was. Ze hebben allemaal een bijdrage geleverd aan dit succes. Bedankt jongens! Wilbert wil bij de hut uitgebreid koffie gaan drinken. Dat doen we niet omdat we nog erg ver naar beneden moeten. We rusten een kwartier en beginnen aan het afklimmen naar de Tête Rousse hut. Iedereen is goed kapot en daarom gaat het langzaam. We komen zo rond 16.00 uur bij het treintje aan waar het wederom erg druk is zodat we pas om 16.50 uur mee kunnen. Als we uiteindelijk in Chamonix aankomen, zit het erop. We zijn boven geweest, maar het allerbelangrijkste is dat iedereen weer veilig terug is. Tijdens het avondeten nemen we alles nog eens door. De voorbereiding was goed, het weer zat mee en we zijn onze afspraken nagekomen. Voorzichtig beginnen sommigen al weer over een volgende keer, of ergens anders? Voor mij in ieder geval volgend jaar weer. “Mont Blanc and the valley of Chamonix, Mer the Glace and all the wonders of that most wonderful place are above and beyond ones wildest expectation. I cannot imagine anything in nature more stupendous or sublime. Charles Dickens 1846”. Pieter, Wilbert, Paul, Alex, Niek, Jan, Gerrit en Gert Jan, bedankt voor jullie inzet! We gaan er nog eens voor! Elnt Gert Borneman, C LO/Sportgroep Oirschot
“In the heaven, a few stars blink once more and then fade. Walls of ice and stone glisten at our feet. In front of us the sun, fleshy and alive, rises steadily and surely, brooking no argument. It takes possession of the space, as it creeps over nicks and peaks, cutting the walls of ice and snow from the night. We are at the top of the Mont Blanc. Gaston Rebuffat, 1962”. We hebben het gehaald. Er zijn meer mensen boven die genieten van het overweldigende uitzicht. Het is vreselijk koud en we besluiten niet lang boven te blijven. Ik geef aan dat we pas op de helft zijn en het moeilijkste nog moet
ZANDLOPER 23
Nieuws uit Irak
door HK&OC Lkol Ronald Hagénus
ZO ZIT DAT …
Het Kennis- en Opleidingscentrum geeft antwoord Hier dan weer een algemeen berichtje uit Ar Rumaythah, Irak. Na vijf dagen hard werken heb ik eindelijk weer eens tijd om wat van me te laten horen. Het is hier nog steeds erg mooi weer met overdag temperaturen tussen de 45 en 50 graden. In de nacht wordt het tegenwoordig wat kouder, de temperatuur zakt dan naar 20 graden. De temperatuur verschilt dag en nacht is behoorlijk groot zodat we in de avond een soort koude sensatie kunnen beleven. Na bijna drie maanden alleen maar warmte is dat best wel een apart gevoel, een koel briesje en kippenvel op je armen. Vorige week vrijdag kreeg ik de opdracht om een fysieke intest te organiseren voor 2400 sollicitanten bij de politie. Er waren wel ongeveer 150 banen te verdelen. Ik had twee dagen om voor te bereiden. Voldoende om Douwe Pelger te mobiliseren, met in zijn kielzog het benodigde materiaal. Peter Hoezen is voor mij heel erg moeilijk te bereiken zodat ik hem helaas niet kon vragen om mee te helpen. Nog twee keer naar de burgemeester om samen met de city councel het plan tot in de details door te spreken en ik was er klaar voor. Autobom Ondertussen kwamen er hier verkeerde berichten binnen. In Kidr was de afname uitgelopen op een lunchpartij omdat de deelnemers het niet eens waren met hun afwijzing. Ook is het mensbeeld van de infanterie en de KMar enigszins verwrongen. Vertrouwen komt hierin niet meer voor. Op de vrijdag van de voorbereidingen waren er 39 doden gevallen bij een sollicitatieronde in Bagdad door een autobom. We moesten voor onze veiligheid mede vertrouwen op de Irakese politie en het leger. Tevens namen we een infanterie groep mee voor de rondom beveiliging. Strakke organisatie Er kwamen ongeveer 600 man per dag. Gelukkig zat er voor de fysieke test een medische keuring waarbij een ondergrens werd aangegeven voor gewicht en lengte. In Nederland zou dit precies andersom zijn. Onder de 60 kg werd iedereen afgekeurd. Gelukkig vielen er per dag tussen de 200 en 300 personen af bij de medische keuring. De rest was voor ons.
Door met rood-witte tape een fuik te maken waar niemand uit kon hadden we een strakke organisatie. Tevens vertelden we niemand of hij bij een test wel of niet geslaagd was. Het kon dus voorkomen dat iemand bij de push up afgekeurd werd en dat hij nog heel gemotiveerd de rest van de testen ging afleggen terwijl wij wisten dat hij het niet gehaald had. Kruis Het is natuurlijk een teken dat op zo weinig banen zo veel sollicitanten afkomen. De mannen zijn jong, energiek, maar hebben de hele dag niets te doen omdat er geen banen zijn. Ze hebben dus ook geen geld en overleven maar net. Vandaar ook hun ondergewicht. Door hun geld tekort hebben ze dus ook geen geld om schoenen of behoorlijke kleding te kopen (zie foto). Voor sommigen was het van levensbelang om de test te halen en soms was het erg vervelend om iemand een kruis te geven omdat hij de rentest op 10 seconden niet haalde. Loterij Het was wel belangrijk dat we rechtvaardig waren. In deze cultuur zit de corruptie zo diep verweven dat ze elkaar niet kunnen vertrouwen. De Nederlanders zijn wel te vertrouwen. Zij hebben niets te maken met vriendjespolitiek. Wij, de sportinstructeurs, kijken niet naar personen, wij kijken naar resultaten. Uit de sollicitanten die de conditieproef haalden wordt via een loterij bepaald wie de banen krijgen. Alles eerlijk dus. De moeite waard Deze afname was een win win situatie. Het was na alle aanvallen en problemen weer een eerste stap op weg naar een samenwerking tussen ons en de Irakese autoriteiten. Tevens hebben veel mensen ons van heel dicht kunnen meemaken. De bevolking vindt het fantastisch wat we gedaan hebben; een eerste stap op weg naar een eerlijk Irak. Ook het contact met de burgemeesters van de omliggende steden (vijf maal) is enorm verbeterd. Door een simpele afname hebben we veel goed gedaan. Het was heel erg hard werken maar het was de moeite waard. Morgen kunnen we zeggen dat we volgende maand naar huis gaan. Groeten,
Het K&OC (Kennis- en Opleidingscentrum) is onder andere verantwoordelijk voor het verwerven van informatie, het verwerken van informatie tot kennis en het ter beschikking stellen van kennis. Het beschikbaar stellen gebeurt onder andere door het maken en verstrekken van kennisdocumenten (documentatiemappen en beleidsconcepten / richtlijnen via IM’s en/of nota’s, enzovoort). Hiervan is veel terug te vinden als naslagwerk op de Q-schijf van de LO/Sportorganisatie. Ondanks het streven om met het verstrekken van de kennisdocumenten u zoveel als mogelijk te ondersteunen bij het primair proces, blijven er altijd vragen ter verduidelijking. In overleg met de redactie van de Zandloper is besloten om sommigen van de binnenkomende vragen onder de rubriek ‘Zo zit dat…‘ te plaatsen. Voor de rest verwijs ik naar de LO/Sport public (Q-schijf), waar we onder de kop K&OC/ Q&A (Questions and Answers) regelmatig vragen zullen plaatsen. Uiteraard zullen we na een aantal Zandlopers terugkoppelen naar het nut en belang van deze rubriek. Vraag: Er komen heel regelmatig vragen over in welk functiecluster militairen zijn ingedeeld. Dit in verband met de afname FIT. Antwoord: De werkgroep indelingeisen KL (WIKL) is verantwoordelijk voor de clusterindeling van elke afzonderlijke militair. Deze clusterindeling is te vinden op intranet (site personeel, WIKL, indelingseisen, verschillende categorieën). Deze lijst is echter nog niet helemaal compleet, wat inhoudt dat nog niet elke functie is voorzien van een clustering. Wat nu te doen als een bepaalde functie daar niet in voorkomt? • De commandant van betrokken militair stelt een functiecluster voor welke is toe bedeeld aan een vergelijkbare functie. Volgens deze eisen wordt dan de FIT afgelegd. De LO/Sport heeft hierin een adviserende rol. De commandant moet dit voorstel neerleggen bij WIKL, die er vervolgens een definitief functiecluster aanplakt. • Het IM van 13-02-03 LOFTS welke te vinden is op de LO/Sport publicschijf onder K&OC, beleidsdocumenten, algemeen beleid, inhoudsopgave, functieclustering, geeft de oude indeling van twee jaar geleden aan ten opzichte van de huidige indeling. Wellicht dat dit richtinggevend kan zijn voor de juiste indeling. Vraag: In welke functieclustering is het LO/Sportpersoneel ingedeeld?
Antwoord: - LO/Sportpersoneel t/m de functie van smi hoofdinstructeur = functiecluster 3; - LO/Sportpersoneel vanaf het niveau smi management ondersteuning = functiecluster 1; - Instructief personeel geplaatst bij de LO/Sportgroepen lumbl en KCT = functiecluster 4. Vraag: Is het zo dat onze vormingsmatrix is veranderd? Antwoord: Nog niet helemaal. De werkgroep De Mentale Component KL, waarin ook de LO/Sportorganisatie is vertegenwoordigd, is bezig om een systematiek vast te stellen voor de gehele KL. Als voorbeeld en uitgangspunt is daarbij onze vormingsmatrix genomen. Deze zal echter iets worden bijgesteld zodat het voor alle partijen een bruikbaar systeem is. Zo zal er niet meer worden gesproken over "competentie en deelcompetentie" maar over "mentale component en deelcomponent". En van deze deelcomponenten zijn er 11 vastgesteld welke erg overeenkomen met de (deel)competenties die voorkomen op onze matrix. Binnenkort kunnen we de voorlopige eindresultaten tegemoet zien in de vorm van een algemene matrix. Deze zal dan via de lijn worden gecommuniceerd. Vooralsnog gewoon doorgaan; ook met het nastreven van de vormingsdoelen. Vraag: Waar kunnen we de eenheden regelgeving en beleid van de LO/Sportorganisatie vinden? Antwoord: Op dit moment zijn er twee mogelijkheden: 1. via de LO/Sportorganisatie zelf, waarbij onze LO/Sport publicschijf de relevante informatie bevat; 2. via het intranet; KL/Opleidings en Trainings Commando/ LO/Sport/dienst/product. Met name punt 2 wordt in de eerste helft van 2005 geüpdatet. Hierin zullen alle relevante documenten van de LO/Sport publicschijf ook opgenomen worden.
Smi Oscar Prins, LO/Sportgroep Assen
ZANDLOPER 24
ZANDLOPER 25
IN DE UITZENDGEBIEDEN ZIJN OOK COMMUNICATIEMENSEN VAN DE KONINKLIJKE LANDMACHT AANWEZIG, WAAR DE REDACTIE VAN DE ZANDLOPER CONTACT MEE HEEFT. ELNT JUUL PLATENBURG DIE DAAR NU AANWEZIG IS, HEEFT DE MOEITE GENOMEN OM ONZE COLLEGA’S TE INTERVIEWEN EN HEEFT DIT NAAR DE ZANDLOPER GEMAILD. WIJ WILLEN U ZIJN VERHAAL VANUIT ZIJN PERSPECTIEF OVER ONZE LO/SPORTINSTRUCTEUR NIET ONTHOUDEN.
Toegevoegde waarde voor SFIR-4 Ondanks de drukke werkzaamheden wordt er op de verschillende Nederlandse kampen veel gesport. Om dat in goede banen te leiden en te begeleiden zijn er drie LO/Sportinstructeurs mee met SFIR 4. Een vierde, kap Ron Gits, houdt zich met hele andere dingen bezig, namelijk met het CIMIC.
Foto’s: Sgt Ruud Mol
De pen
Ze noemen mij ook wel sergeant Lintworm In As Samawah op Camp Smitty, het grootste Nederlandse kamp, is sgt Douwe Pelger druk met allerlei activiteiten op sportgebied. “Drie keer per week begin ik om half zeven ’s ochtends met conditietraining voor mensen die de VAKOL (Voortgezette Algemene Kaderopleiding Luchtmobiel) in moeten als ze terug zijn in Nederland. Het is een groepje van een man of veertien dat steeds verder groeit omdat ook anderen mee willen trainen”, aldus Pelger. De fitnessruimte op het kamp wordt elke dag druk bezocht. “Er komen veel mensen naar me toe voor trainingsschema’s en met vragen over hoe ze het beste kunnen trainen voor meer spiermassa of een betere algehele conditie. Toen de zestig extra mensen van 12 Infanteriebataljon Luchtmobiel binnenkwamen heb ik een acclimatisatieprogramma voor ze opgezet. Hierin was veel aandacht voor militaire zelfverdediging, maar ook marsen en oriëntering kwamen aan bod. Dat is slechts tijdelijk en komt er bij. Elke avond tijdens de uitzending spelen teams voetbal en volleybal in competitieverband. Daarnaast probeert de battlegroup de verstandhouding met de Japanners een paar kilometer verderop te verbeteren. Regelmatig gaan wij naar het Japanse kamp of komen zijn naar ons om te voetballen, volleyballen of basketballen.” Sgt Peter Hoezen is later het gebied ingekomen, maar heeft het al snel druk gekregen met allerlei zaken op sportgebied. “De soldaten hier op Al Khidr zijn veelal op individuele basis aan het sporten; fitness of cardio. Ik begeleid ze daarin en maak trainingschema’s voor ze. Ook bij mij zijn er mensen die nog luchtmobiel opgeleid moeten worden. Met conditietraining, speedmarsen en touwklimmen probeer ik ze zo goed mogelijk voor te bereiden, maar je hebt hier te maken met beperkingen. Daarnaast wordt hier inderdaad ook veel aan voetbal en volleybal gedaan en geef ik kickbokslessen.” Sergeant Hoezen werkt niet alleen voor de Nederlandse militairen. Op de kazerne van de Iraakse Nationale Garde (ING) een kilometer van het kamp, geeft hij ook les. “Samen met een soldaat ga ik elke ochtend naar de ING-kazerne voor een sportles. Dat is echt een uitdaging omdat de Irakezen domweg niet gewend zijn zich ergens voor in te spannen zonder dat het direct iets oplevert. Waar wij het lekker vinden om stuk te gaan, vinden zij het alleen maar pijn doen. Ik word ook als beul gezien. Omdat we hier maar voor een bepaalde tijd zijn, probeer ik wat mensen op te leiden tot PT-instructor.” Op het kamp in Ar Rumaytah zijn maar liefst twee LO/Sportinstructeurs werkzaam. In tegenstelling tot kap Ron Gits houdt smi Oscar Prins zich ook daadwerkelijk met sport bezig. “Iedere avond geef ik les in militaire zelfverdediging of zijn ze actief met een spel. Daarnaast begeleid ook ik
mensen individueel met trainingen en geef ik VAKOL-sport. Verder zijn er vier competities, volleybal, touwtrekken, estafette en survivalrun die samen de Rumaythah Cup vormen.” Ron Gits houdt zich niet geheel afzijdig van de sport. “Maar sport is hier niet mijn core business. Ik assisteer Oscar af en toe bij evenementen en fungeer als vraagbaak. Mijn eigelijke taak ligt op het gebied van het leveren van force protection middels CIMIC. Samen met een collega vorm ik een team dat contact heeft met de stadsraad en daarmee proberen we in de basisbehoeften in Ar Rumaythah en andere kleinere gemeenten te voorzien. De bevolking heeft voornamelijk behoefte aan elektriciteit, water, voeding en een goede infrastructuur. Mijn werk bestaat vooral uit praten. Heel veel praten.” Meerwaarde Over de meerwaarde van LO/Sportinstructeurs in een uitzendgebied zijn ze eensgezind. Oscar: “Het is absoluut een meerwaarde. Spel is bijvoorbeeld een uitstekend middel voor teambuilding. Het is even iets anders dan de gebruikelijke werkzaamheden. Ze kunnen hun gedachten even verzetten. Bovendien is het goed voor de contacten met de eenheid. Ik vind het overigens wel zwaar door de beperkingen van de base en het land. Je bent gewoon beperkt in je vrijheid.” Douwe heeft een duidelijke mening. “Er wordt veel zelfstandig gesport, maar ze hebben niet de tijd om een toernooi te organiseren. Ze hebben niet de expertise om trainingsschema’s op te stellen en MZV bijvoorbeeld zorgt voor een stukje ontlading.” Ron heeft een hele andere benadering. Ik ben blij dat er een LO/Sportinstructeur mee is, want anders kan ik naast mijn werkzaamheden voor CIMIC aan de bak met een volleybaltoernooi en dergelijke. Dat is gewoon teveel. Nu kan ik zo nu en dan bijspringen als dat nodig is.” De temperatuur in Irak zorgt er voor dat er goed gekeken moet worden wat wel haalbaar is en wat niet. Oscar heeft een dikke vinger gehad in de acclimatisatieperiode. “In samenwerking met TGTF en mensen die al eerder in het gebeid zijn geweest, heb ik een acclimatisatieprogramma opgesteld met marsen en wapenstokvechten. Daar heb ik veel positieve recties op gehad.” Douwe: “Als de mannen terugkomen van een patrouille zijn ze op, naar de klote. Het is je taak als LO/Sportinstructeur om er rekening mee te houden dat het herstel hier langer duurt dan in Nederland.” “Toen ik hier aankwam, stonden zowel de fitness als de cardioapparatuur buiten. De cardio heb ik naar een aircotent verplaatst alleen de fitness wilden ze buiten houden. Een soort van Gold’s Gym, zeg maar. LO/Sportlessen zijn voornamelijk ’s avonds na zeven uur en zoals gezegd ’s ochtends bij de ING”, aldus Peter.
ZANDLOPER 28
Na een aantal keren een adjudant aan het woord geweest te zijn, is het nu de beurt voor een sergeant. Het is wel een expirerende instructeur zoals het officieel heet. Een van de vele instructeurs waarvan het contract niet wordt verlengd. Helaas pindakaas noemen ze dat.
Over pindakaas gesproken; in de tijd dat ik op de PRIK heb gezeten, was er een instructeur die pindakaas met hagelslag op zijn brood at. Nu is dat niet zo vreemd want er zijn meer mensen die dat lekker vinden. Wat wel vreemd is, is een tosti met banaan en hagelslag. Het gaat om Michel van Dongen, die vreemde vogel en een van de betere instructeurs waarmee ik gewerkt heb. Plezierige werkplek De PRIK (PRinses Irene Kamp) is de plek waar het voor mij allemaal begonnen is. Eerst een jaar stage gelopen op het kamp om na de opleiding geplaatst worden op de PRIK. Na de stage en wat nieuwe instructeurs is er veel veranderd. Zeker nadat Bart Smits het roer in handen nam. Het was een zeer plezierige werkplek en een leuke doelgroep.
Het mooiste beroep wat je kunt hebben, als sport je passie is Na een overplaatsing naar de Brederode/Lunetten kazerne kun je weer ergens anders opnieuw beginnen. Je moet weer iets op gaan bouwen wat je ergens anders al had. Nu wordt dat wel moeilijk met in het achterhoofd dat je de dienst moet verlaten. Toch kan ik voor mezelf zeggen dat ik nooit
met tegenzin naar het werk ben gegaan. Grotendeels heb ik dat te danken aan de goede collega’s waarmee ik gewerkt heb, of nog steeds werk. LO/Sportinstructeur zijn is dan ook het mooiste beroep wat je kunt hebben, als sport je passie is. Levensbehoeftes Via deze weg wil ik dan ook iedereen bedanken voor de plezierige samenwerking. Bart ik hoop dat jouw wens voor mij uit zal komen en bedankt voor de positieve alinea in de vorige pen. Oh ja hoe kom ik eigenlijk aan de bijnaam Lintworm? Ze noemen mij altijd dikkuh, dat zie je wel aan mijn postuur (zie foto). Waarschijnlijk komt het doordat ik in iedere pauze, en dus niet aan het lesgeven ben, aan het eten ben. Het is dan ook een van de twee belangrijkste levensbehoeftes die er zijn, toch? De vraag is en blijft; waarom? De volgende Pen wil ik doorgeven aan een zeer goede collega waarmee ik lang en plezierig heb samengewerkt. Het is wel de vreemde vogel die lekkere combinaties verzint met tosti’s. Michel van Dongen, voor jou de volgende pen. Als afsluiting wil ik terug komen op de expiratie die nu wel heel snel dichtbij komt. De vraag is en blijft; waarom? Sgt Peter Verlegh, LO/Sportgroep Brederode/Lunetten kazerne
Uitwisseling Sandhurst Maandagochtend om zeven uur was het gelijk raak. Een fijne FT-training in het hele mooie bos/heuvel terrein van Sandhurst. March and Shoot noemen ze dat. Waarbij ze na een stuk verplaatsen moeten schieten op verschillende afstanden. Vooraf wordt er streng gecontroleerd of iedereen alles goed bij zich heeft. Alles gaat erg autoritair en strak.
Voor wie ons niet kent stellen we ons eerst even voor. Wij zijn smi Francois Visser (KLu) en sgt Ferry Holierhoek (KL) en zijn beiden werkzaam op de LO/Sportgroep van de KMA. Op de KMA worden op sportgebied veel activiteiten georganiseerd. Ook zijn er geregeld wedstrijden en uitwisselingen met buitenlandse cadetten. Denk hierbij aan de Engelse Airforce academy (Cranwell) en de Engelse KMA van de landmacht (Sandhurst). Er wordt dan sportief gestreden met een aantal verschillende sporten zoals rugby, roeien, voetbal, hockey enzovoort. Deze uitwisselingen zijn goed voor de integratie tussen de verschillende militaire werelden. Deze zomer heeft er voor het eerst ook een uitwisseling voor LO/Sportinstructeurs plaatsgevonden. Het doel Onze maj van den Dool en het hoofd van het LO/Sportbureau van Sandhurst, maj Dupree, zijn samen tot deze uitwisseling gekomen. Wij hebben daarbij een aantal opdrachten meegekregen: • Vergelijk de beide LO/Sportorganisaties; • vergelijk de fysieke programma’s op de academies; • vergelijk de revalidatieprogramma’s; • de rol van krachttraining in het programma; • vergelijk de (vrijwillige) sportactiviteiten op de academies; • meenemen interessante oefenvormen. Het programma Voor het eerst in de geschiedenis heeft er een uitwisseling plaatsgevonden tussen de Engelse en Nederlandse LO/Sportinstructeurs, (wij dus). Francois en ik zijn zondag 4 juli vertrokken naar Sandhurst. Daar aangekomen werden we goed ontvangen door een sergeant daar die ons onze kamers wees en het programma van de komende twee weken overhandigde. Het beloofde een drukke twee weken te worden met een zeer afwisselend en uitgebreid programma.
In de loop van de week hebben we kennis gemaakt met verschillende kazernes met parate eenheden en opleidingscentra en we hebben een bezoek gebracht aan de sportschool zoals wij die in Amersfoort kennen. Als je in het Engelse leger Physical Training Instructor (PTI) wil worden, heb je geen CIOS of ALO nodig. Je wordt in twee dagen geselecteerd en daarna volgt een opleiding van negen weken. Dan ben je assistent LO/Sportinstructeur. Wil je bij het PTI-CORPS (circa 300 man) komen dan moet je nog een strenge selectie ondergaan met aansluitend een opleiding van drie keer negen weken. Dit lijkt dus sterk op ons oude systeem waarbij kaderleden van de eenheden werden omgeschoold. Ook zijn we gaan kijken bij verschillende evenementen zoals Army kampioenschappen atletiek, een liefdadigheids polokampioenschap waarbij Prins Charles, Prins William en Prins Harry meededen en we zijn een weekend meegeweest naar Dartmouth. Dit een thuishaven van de Engelse Marine en ligt 400 kilometer zuidelijk van Londen. Ook is hier de Engelse Naval College gevestigd en in dat weekend vonden de wedstrijden tussen de cadetten van de marine en de cadetten van de landmacht plaats. Wij kennen dit ook als de C en A wedstrijden (Cadetten en Adelborsten). Ook dit was een hele mooie ervaring. We hebben veel meegedaan met de lessen om te assisteren. Zelf hebben we aangeboden om zelf een les te verzorgen om te laten zien hoe wij dat doen,(terreinwerk), maar het programma is daar zo strak dat dat er niet tussen kon, helaas. Het eerste weekend hadden we vrij en was er tijd voor ontspanning. Alles was zo goed geregeld dat er voor ons kamers waren gereserveerd in de Wellington Barracks naast Buckingham Pallace. Oftewel hartje Londen. Dat was natuurlijk super, maar de toelage is er daar doorheen gegaan. (één biertje 4£ is 6 euro) dus ja veel dorst hadden we niet! Verschillen Er was natuurlijk een behoorlijk aantal dingen verschillend met onze academie hier. Buiten het feit dat de kazerne daar een keer of 10 groter is, zijn er ook duidelijk andere dingen anders. De cadetten die op Sandhurst komen zijn bijna allemaal al universitair opgeleid. Daarom blijven ze maar een jaar op de academie. Vandaar dat het daar veel strakker gaat omdat ze nog in het militaire plaatje moeten komen. Verder
ZANDLOPER 30
zijn de verhoudingen tussen de rangen veel strikter. Een academie sergeant-majoor is daar een God. Je als Engelse cadet bij die man moeten melden is erger dan het op rapport komen bij de Gouverneur voor een Nederlandse cadet. Daarom zijn de lessen ook heel anders. Het zijn voornamelijk alleen maar FT en groene lessen, logisch denk ik, omdat er dus maar een jaar is om die mensen militair getraind te krijgen. Ook met name de sportlessen gebruiken ze om hun leiderschapskwaliteiten te trainen. Onder zware omstandigheden worden ze extra belast met opdrachten op het gebied van leiding geven. De manier waarop de les gegeven wordt is ook even anders dan bij ons. Je kunt het een beetje vergelijken met luchtmobiel bij ons. Ik kreeg wat mariniers flashbacks toen ik meedeed. Er wordt afgewisseld met circuitlessen, zwemmen en VCO. Aan zelfverdediging wordt niet veel gedaan; er komt wat tijdens de lessen in terug maar ze hebben geen MZV. Een groot verschil is de omgang met mutaties. Er wordt door de Engelse overheid veel geld besteed aan de mutanten. Het remedial. Iedere kazerne heeft zijn eigen remedial sporthal en revalidatie centrum. Daar zit een team op van fysiotherapeuten en sportinstructeurs die opgeleid worden tot remedial specialisten. Voor zo’n club bestaan strakke programma’s. Op Sandhurst gaan ze elke ochtend zwemmen, gevolgd door sporten onder begeleiding en ‘s middags gaan ze onder behandeling van de fysiotherapeut. De PTI’s hebben ook geen echt vast tenue zoals wij dat hebben. De lessen worden in gevechtsbroek en hoge schoenen en een T-shirt gegeven. Behalve lessen binnen en in de fitness, daarvoor hebben ze een korte broek en een mouwloos hempje. Ze houden ook erg van DT en jasje-dasje (helaas). Dit wordt bij verschillende gelegenheden gedragen en dat was zeker voor ons even wennen. Bij elke maaltijd moesten we ons omkleden in nette kleren (burger of DT), “ook bij de lunch en het ontbijt” (erg lastig) Conclusie Toch als je in z’n totaliteit het grote geheel bekijkt dan verschillen de doelen van de academie en beide sportorganisaties niet heel veel. Natuurlijk heeft ieder zijn eigen manier van handelingen maar uiteindelijk worden ze allemaal officier die klaar gemaakt worden voor het echte werk en wordt iedereen fit gemaakt en gehouden. Wij hebben een hoop gezien en geleerd over hoe het ook kan. Het is goed om een keer bij de ander in de keuken te kijken en we hebben er voor onszelf wat leermomentjes uitgehaald waar we wellicht hier op de KMA iets mee kunnen doen. We hebben daarom ook een presentatie gemaakt om de rest van onze collega’s en de Majoor te informeren. Natuurlijk vonden we het heel erg mooi om dit te doen en zijn we dankbaar dat wij de eer hadden om dit voor het eerst te hebben mogen meemaken. Met sportieve groeten van, Francois Visser en Ferry Holierhoek
ZANDLOPER 31
Wat is voor marstraining de beste keuze:
Omvang of Intensiteit? Inleiding Op 13 september is er op de Koninklijke Militaire Academie (KMA) een wetenschappelijk onderzoek naar optimale marstraining van start gaan. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de afdeling Trainingsgeneeskunde en Trainingsfysiologie (TGTF) van de Landmacht en TNO Technische Menskunde (TNO TM), in nauwe samenwerking met de sectie LO/Sport van de KMA. Lopen met bepakking vormt een vast onderdeel van het militaire takenpakket en de militaire training. Het wordt traditioneel getraind door lang te lopen met bepakking van wisselende zwaarte. Deze training is tijdrovend en levert relatief veel blessures op. De vraag is dan ook terecht of korter en intensiever trainen misschien hetzelfde trainingseffect op kan leveren, met een gelijk aantal of zelfs minder blessures. Als men daarbij in beschouwing neemt dat een commandant vaak een beperkte voorbereidingstijd heeft voor een uitzending, dan is dit zeker de moeite van het onderzoeken waard. Vraagstelling Binnen een NATO study-group ‘optimizing operational physical fitness’ worden internationaal verschillende studies gestart naar de effectiviteit van militaire fysieke training. In het Nederlandse onderzoek, dat plaatsvindt in het kader van het “Soldier Modernisation Program”, staan twee vragen centraal. Vraag 1: Is er een verschil in effectiviteit tussen marstraining gebaseerd om omvang of op intensiteit (met intensiteit wordt in dit onderzoek de zwaarte van de rugzak bedoeld)? Vraag 2: Is er een verschil in effectiviteit tussen wekelijks of tweewekelijks trainen? Om deze vragen te kunnen beantwoorden zijn vier trainingsgroepen gemaakt. In een schema ziet het onderzoek er als volgt uit: Groep 1 (omvang) • 1 keer per week marsen • gewicht rugzak: mannen: 25 fi 40 % lichaamsgewicht vrouwen: 20 fi 32 % lichaamsgewicht • omvang: 90 fi 180 minuten Groep 2 (omvang) • 1 keer per 2 weken marsen • gewicht rugzak: mannen: 25 fi 40 % lichaamsgewicht vrouwen: 20 fi 32 % lichaamsgewicht • omvang: 90 fi 180 minuten Groep 3 (intensiteit) • 1 keer per week marsen • gewicht rugzak: mannen: 45 fi 67.5 % lichaamsgewicht vrouwen: 35 fi 55 % lichaamsgewicht • omvang: 45 fi 60 minuten
Groep 4 (intensiteit) • 1 keer per 2 weken marsen • gewicht rugzak: mannen: 45 fi 67.5 % lichaamsgewicht vrouwen: 35 fi 55 % lichaamsgewicht • omvang: 45 fi 60 minuten
week 38
week week week week week week week week
39 40 41 42 43 44 45 46
week 47
Opzet onderzoek Aan het onderzoek wordt deelgenomen door de derdejaars cadetten van de KMA. Zij zijn in week 38 getest op hun uithoudingsvermogen, kracht en marsprestatie. Vervolgens zijn ze in vier trainingsgroepen verdeeld, die 8 weken lang elk een verschillend marstrainingsprogramma gaan volgen. Daarnaast krijgen deze vier groepen twee keer per week een training die is gericht op verbetering van kracht en uithoudingsvermogen. De trainingen staan onder leiding van de LO/Sportinstructeurs van de KMA. Na 8 weken trainen wordt in week 47 (15-19 november) dezelfde testbatterij afgenomen als in week 38 en kan worden vastgesteld, welk marsprogramma de grootste prestatieverbetering heeft opgeleverd. In een vervolgartikel gaan we in op de tests die gebruikt zijn en worden de resultaten van het onderzoek beschreven. In dit artikel gaan we nader in op het trainingsprogramma dat wordt gevolgd. Dit programma is tot stand gekomen door intensief overleg met de sectie Sport van de KMA (Maj Jan van der Dool, Aooi Jack Ooms en Sgt1 Muuk Harmsen).
testweek (snelmars, shuttle-run, krachttest, marstest) Training 1 (ma/di) 30’ ext. duur (int 2) + Fmax 20’ ext. duur (int 2) + Fmax 30’ ext. duur (int 2) + Fmax 20’ ext. duur (int 2) + Fmax 20’ int. duur (int 3) + Fmax 25’ int. duur (int 3) + Fmax 30’ int. duur (int 3) + Fmax 25’ int. duur (int 3) + Fmax
Marsen (woensdag) groep 1 en 3 groep 1, 2, 3 en 4 groep 1 en 3 groep 1, 2, 3 en 4 groep 1 en 3 groep 1, 2, 3 en 4 groep 1 en 3 groep 1, 2, 3 en 4
+ Fcircuit + Fcircuit + Fcircuit + Fcircuit + Fcircuit + Fcircuit + Fcircuit + Fcircuit
testweek (snelmars, shuttle-run, krachttest, marstest)
Training 1 (maandag of dinsdag) Deze eerste training in de week is een combinatietraining van eerst uithoudingsvermogen en daarna kracht. Uithoudingsvermogen: • week 39 t/m 42: extensieve duur, intensiteit 2 • week 43 t/m 46: intensieve duur, intensiteit 3 Kracht: • doctrine maximaalkracht (1 set 8-12 herhalingen tot falen, 2-4 seconden) • 9 oefeningen (leg extension, leg curl, leg press, chest-press, horizonral row, shoulder press, vertical traction, buik en rug) Training 2 (donderdag of vrijdag) Ook de training in de week is een combinatietraining van eerst uithoudingsvermogen en daarna kracht. Uithoudingsvermogen: • extensieve intervaltraining op basis van testscores shuttle-run test • deze shuttle-run scores zijn omgerekend naar een score op de 12-minutenloop - 6 minutenblok = snelheid 12-minutenloop – 1 km/uur - 3 minutenblok = snelheid 12-minutenloop - 1 minutenblok = snelheid 12-minutenloop + 2 km/uur • gehanteerde pauze: herhalingspauze = 1 minuut; seriepauze = 2 minuten Kracht: • krachtuithoudingsvermogen in de vorm van circuittraining in de zaal • 10 oefeningen (benen, borst/schouders, buik, rug, total body) in tweetallen • duur oefening 45 seconden; elke minuut starten > arbeid-rustverhouding 1:2
Trainingsprogramma In de onderstaande tabel is het trainingsprogramma van 8 weken weergegeven. De uitgangspunten voor het programma staan allereerst vermeld: • duur trainingsprogramma 8 weken (week 39 t/m week 46) • twee trainingsmomenten kracht en uithoudingsvermogen per week (in totaal 4 LO-uren) • één marstraining per week (woensdag) voor groep 1 en 3 • één marstraining per 2 weken (woensdag) voor groep 2 en 4 • doel krachttraining: vergroten maximaalkracht en krachtuithoudingsvermogen • doel uithoudingsvermogen: vergroten aërobe capaciteit (extensieve duur) en aëroob vermogen (extensieve intervaltraining)
ZANDLOPER 32
Training 2 (do/vr) 3 x 6’ 5 x 3’ 2 x 5 x 1’ 1 x 6’ + 2 x 3’ + 5 x 1’ 2 x 6’ + 2 x 3’ 6 x 3’ 2 x 6 x 1’ 1 x 6’ + 2 x 3’ + 5 x 1’
ZANDLOPER 33
Marsen (woensdag) In de onderstaande tabel is het programma voor het marsen uitgeschreven. In elke trainingsgroep zitten ongeveer 20-25 cadetten, die marsen met een rugzak van het merk Löwe. Deze rugzakken zijn speciaal voorzien van een houten frame, zodat met zware gewichten gelopen kan worden. Het gewicht van de rugzak waarmee gelopen wordt is gebaseerd op een percentage van het lichaamsgewicht van de persoon. Voor vrouwen ligt het gewicht van de bepakking lager (percentages staan tussen haakjes) dan voor mannen (op ongeveer 80%). Week 39
40
41
42
43
44
45
46
last (% lichgew) duur (min) snelheid (km/u) last (% lichgew) duur (min) snelheid (km/u) last (% lichgew) duur (min) snelheid (km/u) last (% lichgew) duur (min) snelheid (km/u) last (% lichgew) duur (min) snelheid (km/u) last (% lichgew) duur (min) snelheid (km/u) last (% lichgew) duur (min) snelheid (km/u) last (% lichgew) duur (min) snelheid (km/u)
groep 1 25 (20) 90 5.5 25 (20) 90 5.5 30 (24 120 5.5 30 (24) 120 5.5 35 (28) 150 5.5 35 (28) 150 5.5 40 (32) 180 5.5 40 (32) 180 5.5
groep 2
25 (20) 90 5.5
30 (24) 120 5.5
35 (28) 150 5.5
40 (32) 180 5.5
groep 3 45 (35) 45 (3 x 15’) 5.5 45 (35) 45 (3 x 15’) 5.5 52.5 (41.7) 50 (4 x 12’30”) 5.5 52.5 (41.7) 50 (4 x 12’30”) 5.5 60 (48.3) 55 5.5 60 (48.3) 55 5.5 67.5 (55) 60 (4 x 15’) 5.5 67.5 (55) 60 (4 x 15’) 5.5
groep 4
45 (35) 45 (3 x 15’) 5.5
52.5 (41.7) 50 (4 x 12’30”) 5.5
60 (48.3) 55 5.5
67.5 (55) 60 (4 x 15’) 5.5
Vragen, suggesties, ideeën Het kan zijn dat dit onderzoek of het trainingsprogramma dat gevolgd wordt vragen bij u oproept. Het kan ook zijn dat u denkt: “ik zou dat anders doen”. Wij zouden dat graag van u willen horen. Ook zijn wij geïnteresseerd in uw ervaring en kennis met marstraining. Neem dan contact met ons op. Dit kan bij de sectie Sport van de KMA, maar ook bij TGTF. Wordt vervolgd. Taco Visser, werkveld Opleiding en Training Trainingsgeneeskunde en Trainingsfysiologie
Dankwoord Commandant LO/Sportorganisatie naar aanleiding van de gebeurtenissen op 15 september 2004
Woensdag 15 september 2004 gaat de geschiedenis in als een zeer gedenkwaardige dag voor de LO/Sport-
organisatie, maar ook voor mij persoonlijk. De installatie van het Dienstvak van de Lichamelijke Oefening en Sport is een hoogtepunt in het bestaan van de LO/Sportorganisatie en een afspiegeling van de waardering die er alom in de KL heerst voor het vakmanschap en de hoge graad van dienstverlening van de LO/Sport. Het gevoel van trots en verbondenheid die dag was fantastisch, bij zowel het huidige als oud personeel. De uitreiking van de baret met embleem aan de oud commandanten en de wijze waarop zij die met een glunderend gezicht vol trots hebben opgezet om daarna de militaire groet te brengen, was voor mij het symbool van die vreugde, trots en verbondenheid. De gezamenlijke kracht die deze dag uitstraalde naar onze gasten vanuit alle hoeken van de KL en daarbuiten, tekent het elan van de LO/Sport en dat belooft veel voor de toekomst. Dat ik aan het einde van de ceremonie enorm werd verrast vanwege het feit dat het Hare Majesteit heeft behaagd om mij een Koninklijke Onderscheiding toe te kennen, en om die vervolgens door de bevelhebber opgespeld te krijgen, heeft voor mij en mijn naasten van deze dag een onvergetelijke gemaakt. In alle bescheidenheid meen ik wel te moeten zeggen, dat ik dit wel erg veel eer vind voor één persoon, zeker als je de dingen doet vanuit hoe je bent met alle positieve en minder positieve eigenschappen die me gegeven zijn. Maar zoals het gaat met waarderingen: anderen bepalen of je het verdient, jijzelf bent degene die er vervolgens met gepaste trots mee om moet gaan. Ik kan jullie verzekeren dat ik hier best mee zal kunnen leven. Dat velen mij na afloop deelgenoot hebben gemaakt van hun emoties tijdens de ceremonie, versterkt in mij de gedachte, dat ons Dienstvak en deze Koninklijke Onderscheiding afstraalt op ons allemaal. Ik wil dan ook al mijn collega’s van de LO/Sport, zowel binnen als buiten de LO/Sportorganisatie, graag betrekken bij dit eerbetoon. Ik heb dat gedaan door jullie allen gebak aan te bieden waar jullie van genoten hebben tijdens het voorlezen van deze brief. Daarnaast heb ik opdracht gegeven om wat budgetten bij elkaar te schrapen, teneinde alle actief dienenden van ons Dienstvak een generieke beloning te kunnen geven van € 185,- netto. Dit bedrag is inmiddels bijgeschreven bij het salaris van oktober. Ik dank iedereen nogmaals voor zijn inzet voor de LO/Sport en spreek de hoop en verwachting uit, dat we het hoge kwaliteitsniveau van onze organisatie in de toekomst nog verder zullen uitbouwen.
Rob Zimmermann Kolonel van het Dienstvak van de LO en Sport Commandant LO/Sportorganisatie
ZANDLOPER 34
ZANDLOPER 35
Spinning: hype of hip Als er iemand anti-spinning is, dan ben ik dat wel. Luisteren naar vreselijke trendy house en hip hop muziek, papa is blijven hangen in de sixties (en Hendrikx is nog steeds hot), en dan onderwijl ook nog binnen op een hometrainer fietsen. Nee, de Mountainbike is voor mij een prima winters alternatief.
Niemand wil als eerste gaan zitten (lees: opgeven)
Naast de spinningbike is vooral muziek een belangrijke partner. De benen dienen het ritme te volgen en vooral bij een langzamer nummer en verhoogde weerstand wordt bergop fietsen zeer realistisch gesimuleerd, in cadans klim je langzaam maar gestaag omhoog. En de voorgeschotelde muziek valt niet tegen, Queen was altijd al puik en de mening over DJ Tiësto wordt al gauw herzien. De warmingup wordt in wisselende tempo’s en trainingsvormen (onder andere Running en Sprinting) vlot afgewerkt. Een van de uitsmijters, Meat Loaf met Paradise by the Dashboardlight, wordt zelfs een feest der herkenning. Tijdens het tussenstuk van drie minuten, waarin een reporter orakelend verslag doet van een baseballwedstrijd, zie je de beelden van Toppop weer voor je: een zwaarlijvige, kletsnatbezwete en vies langharige Meat die drie minuten lang wat zoekt in de mond van een knappe, welgevormde vrouw. Beauty and the Beast. Het intermezzo wordt door de spinninginstructeur aangewend voor een staande klim (dus hoge weerstand). Tijdens deze trainingsvorm wordt het groepsproces tijdens spinning duidelijk zichtbaar: niemand wil als eerste gaan zitten (lees: opgeven), wat een brandend gevoel in de bovenbenen en een drijfnat T-shirt tot gevolg heeft. Een vergelijkbare oefenvorm heeft het nummer “Zombies” van the Cranberries. De absolute killer van de dag, de weerstandsknop dient elke 30 seconden een kwartslag gedraaid te worden (helaas, niet richting de min). Voor mijn gevoel benadert de eindfase het steppen, dus sorteert het ook nog effect voor het hardlopen.
Dat ik mij dan toch laat verleiden tot een door smi Frank van den Broek (LO/Sportgroep BHK) genomen initiatief is vooral te wijten aan collega’s: gezellig joh, maar de dag ervoor zelf afhaken, en het ter ore komen van een onderzoek naar spinning bij sportgroepen (onder leiding van maj Johan Groen), waardoor de Zandloper om de hoek komt kijken. Zit als een racefiets Op amper een kilometer rijden, ligt een luxueus indoorsportcomplex op de Bokkeduinen, met binnen een diversiteit aan moderne sportvormen met een hoog huisvrouwen gehalte (die qua postuur beter ook in de sixties hadden kunnen blijven hangen). Frank heeft een ervaren spinninginstructeur gecharterd, de sgt1 Marcel Jansen van het OTCMan, die bevriend blijkt met de eigenaar van het sportcomplex, dus gratis spinnen. Vooraf geeft hij al wat algemene informatie over het spinnen en tijdens het eerste deel van de sessie wordt er veel aandacht geschonken aan de afstelling van stuur en zadel (hoogte en afstand tot het stuur). De spinningbike zit als een racefiets, vet gaaf!
Toevoeging Mijn eindconclusie van de training is dat ik helemaal om ben voor spinning, mede door de muziekkeus en de expertise van de instructeur, die na een sessie van vijf kwartier 1375 Kcal had verbrand, een maximale hartslag van 193 behaalde en gemiddeld met 160 hartslagen per minuut spinde. Ik denk dat spinning als toevoeging aan de producten van de LO/Sportorganisatie niet zou misstaan, mits de infra het toestaat), desnoods middels het inkopen van een aantal uren bij een sportschool. Afsluitende tip: neem je handdoek en bidon na afloop direct mee naar de kleedkamer, als je terug moet om dit op te halen blijkt de lucht in de trainingsruimte niet te harden!
Weerstandsknop is essentieel Het Spinning ® Trainingsprogramma komt van de weg. Geestelijk vader Johnny G. (Jonathan Goldberg) ontleende alle elementen van fysieke en mentale training aan eindeloze trainingsuren op de fiets, op de weg. In 1989 opende hij in Santa Monica de eerste van een reeks van inmiddels duizenden centra in 70 landen op deze aardbol. De Schwinn Johnny G. SpinnerBike is gebouwd door een fietsenmaker. Schwinn is in de VS een van de meest vooraanstaande fietsfabrikanten. Bijzonder aan het apparaat is het 17 kilogram zware vliegwiel. Door de brede buitenste ring trekt het vliegwiel je benen met een kracht van 40 kilogram vooruit. Een kwestie van “middelpunt vliegende kracht”. De ketting zorgt ervoor dat wiel en benen altijd, in elk moment van de pedaalslag, met elkaar verbonden zijn. De weerstandsknop is een essentieel onderdeel van de spinningbike. Gaat het te snel, dan trek je aan de weerstandsknop (net onder het stuur) en wordt het vliegwiel geremd. Gaat het te gemakkelijk, dan draai je rustig de weerstandsknop naar de plus. Wordt het weer te zwaar, dan draai je weer naar de min. Het laatste te benoemen onderdeel is het stuur, waarmee drie verschillende handposities kunnen worden ingenomen, allen te gebruiken bij verschillende trainingsvormen.
Sportieve groet, Paul Lindeboom, redactielid.
ZANDLOPER 38
ZANDLOPER 39
