Definitief vastgesteld met instemming van de MR op 2 juli 2013
Schoolplan Atlas College 2013-2016 Inleiding Voor u ligt het Schoolplan 2013-2016 van het Atlas College. Dit schoolplan is het uitgangspunt voor de locatieplannen van de vijf Atlasscholen voor de komende jaren. Hoofdstuk 1 schetst de vertrekpunten die ten grondslag liggen aan die plannen. Hoofdstuk 2 gaat in op de ambities die we hebben en hoofdstuk 3 licht toe hoe op Atlasniveau de ondersteuning vorm krijgt bij het werken aan de gemeenschappelijke ambities op de locaties. Hieronder lichten we ter inleiding het karakter en de totstandkoming van het schoolplan toe en de verhouding tussen schoolplan en jaarplannen op Atlasniveau en locatieplannen en locatiejaarplannen. Drie jaar, resultaten en richting Onze1 conclusie n.a.v. het vorig schoolplan is dat we behoefte hebben aan een duidelijke richting waar we op de middellange termijn met de school naar toe willen en daarnaast helder geformuleerde resultaten voor het eerstvolgend schooljaar. Daarom is dit schoolplan op een nieuwe leest geschoeid: er staan drie ambities in geformuleerd die het Atlas College in de periode 2013-2016 zullen drijven, ambities die richting geven aan de ontwikkeling van al onze locaties en van de ondersteunende diensten in de komende drie jaar. In het Jaarplan 2013-2014, dat wij in juni 2013 zullen afronden, staan de concrete resultaten opgenomen die wij in dat schooljaar, werkend aan de ambities en de daaraan verbonden doelen uit dit schoolplan, willen bereiken. Zoveel mogelijk zullen we daarbij de concrete resultaten voor 2013-2014 in het perspectief van de totale schoolplanperiode plaatsen. Schoolplan Atlas College Bij het nadenken over en opstellen van het schoolplan is de verhouding met de locatieplannen essentieel. Het schoolplan schetst de ambities van het Atlas College en hoe daaraan gewerkt zal worden. Die ambities zijn gemeenschappelijk en gelden dus voor alle locaties en diensten. Deze ambities komen dus per definitie terug in alle locatieplannen. Op Atlasniveau leggen we in dit schoolplan doelen vast die voor alle locaties gelden. Hoe daaraan gewerkt wordt, bepalen de locaties in hoge mate zelf, passend bij hun ontwikkelingsniveau, hun mogelijkheden en hun specifieke cultuur. De activiteiten die in dit schoolplan genoemd worden (zie hoofdstuk 3), hebben dan ook betrekking op een gemeenschappelijke aanpak die voor alle locaties is afgesproken, dan wel op de inzet vanuit het centraal bureau. Ambitieus en realistisch In het voortraject van dit schoolplan is een serie gesprekken gevoerd met belanghebbenden: personeelsleden, ouders en leerlingen. Hierbij stond de vraag centraal: welke invloed zullen ontwikkelingen op bepaalde maatschappelijke thema’s hebben op het onderwijs in het Atlas College 1
Waar sprake is van wij, ons of onze, is steeds bedoeld: de kerndirectie (de locatiedirecteuren en het College van Bestuur), de dragers van dit schoolplan. Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
1
in de jaren 2013-2016? In paragraaf 1.2 zijn de inzichten uit deze gesprekken meegenomen. Deze inzichten zijn medebepalend geweest voor de keuze van onze ambities. Bij het opstellen van het schoolplan hebben we een keuze gemaakt voor drie centrale ambities die richting geven en inspireren. In de tekst is gezocht naar wat leerlingen, personeelsleden en ouders in de komende jaren concreet zullen gaan merken van onze ambities (zie hoofdstuk 2). De ambities sluiten sterk aan bij de ontwikkelingen die in de afgelopen jaren zijn ingezet. Realistisch en ambitieus Ook de bijzondere periode waarin we dit schoolplan maken, noopt ons tot bezinning op het realiteitsgehalte van onze ambities. Aan de ene kant is daar de financiële situatie van het voortgezet onderwijs in het algemeen en het Atlas College in het bijzonder: somber, de gevolgen reeds ondervindend en nog voorziend van de, overigens gewenste en terechte, positieversterking van docenten via het Actieplan Leerkracht en van de achterblijvende financiering van gestegen materiële en werkgeverslasten. Niet voor niets geeft de Kadernota 2013 van het Atlas College aan dat er volgend schooljaar breed en creatief nagedacht zal worden over manieren om meer met minder te realiseren. Wij beseffen goed: een somber financieel perspectief kan de doodsteek voor alle ambities betekenen. Wij zien echter ook dat in deze tijd waarin de (westerse) wereld geplaagd wordt door diverse crises, het onderwijs meer dan ooit een essentiële rol kan spelen om de kinderen en jongeren van nu voor te bereiden op hun bijdrage om de wereld mee uit die crises te helpen. Dat maakt dat we de donkere wolken van de financiële situatie niet wegwuiven, maar ze niet onze ambities, die hard nodig zijn voor onze leerlingen, laten overschaduwen. Des te meer omdat deze ambities de kern vormen van wat in onze ogen een openbare school in deze tijd moet zijn.
Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
2
Hoofdstuk 1
Vertrekpunten
Hieronder beschrijven we de basis en de achtergrond van de plannen voor het Atlas College: - wat voor school zijn we? (1.1) - de taken van een school voor voortgezet onderwijs, in het algemeen en in de huidige maatschappelijke context (1.2) - resultaten van ons werk in de afgelopen jaren en de situatie waarin we ons momenteel bevinden, die mede bepalen wat ons te doen staat (1.3) 1.1 Het Atlas College: openbaar onderwijs en duurzaam onderwijs Scholengemeenschap Het Atlas College is een openbare scholengemeenschap, werkzaam in de regio’s Waterland en WestFriesland. Een scholengemeenschap van vijf scholen: Copernicus SG, SG De Triade, SG De Dijk, SG Newton en OSG West-Friesland. Vijf verschillende scholen die erop gericht zijn van elkaar en met elkaar te leren. Die met elkaar afspraken maken, in het kader van school- en jaarplannen, over de speerpunten die zij gezamenlijk gaan aanpakken. Die elkaar als kritische vrienden bevragen en stimuleren. Die gezamenlijk zo efficiënt mogelijk gebruik maken van de beschikbare middelen en op zoek gaan naar schaalvoordelen, of het nu gaat om het aanvragen van vernieuwingsprojecten of om de gezamenlijke inkoop van bepaalde materialen. En dit alles met als doel om het geheel meer te laten zijn dan de som der delen: om met elkaar te kunnen putten uit een rijkere bron aan kennis en ervaringen dan een van de afzonderlijke scholen zou kunnen en om een gunstiger bedrijfsvoering te kunnen realiseren. Openbaar Het Atlas College is een openbare scholengemeenschap. Een toevoeging met grote betekenis, want de openbare identiteit is wezenlijk voor het Atlas College. Dit wezenlijke karakter is de afgelopen jaren niet uitvoerig belicht. Zeker nu er veel jonge collega’s op de scholen gekomen zijn en een groeiend aantal ‘oudgedienden’ van het openbaar onderwijs met pensioen gaat, is het zaak de kernwaarden die het openbaar onderwijs voor het Atlas College behelst, in dit schoolplan uitvoeriger dan in voorgaande edities te belichten. In onderstaand kader staan de kernwaarden die wij essentieel vinden voor het openbaar onderwijs. 2
1. Toegankelijkheid Wij koesteren diversiteit: iedereen is welkom op onze scholen, ongeacht levensovertuiging, godsdienst, politieke gezindheid, afkomst, geslacht en seksuele geaardheid. 2. Respect voor verschillen Wij treden diverse levensbeschouwingen onbevangen, nieuwsgierig en respectvol tegemoet. Wij stimuleren het zoeken naar gemeenschappelijkheden en het leren van verschillen.
2
Deze zijn in 2013 door de kerndirectie geformuleerd, in aansluiting op de kernwaarden die door het Expertisecentrum Openbaar Onderwijs zijn opgesteld.
Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
3
3. Vrijheid Wij stimuleren dat leerlingen hun eigen kompas ontwikkelen voor de keuzes die zij in hun leven maken. 4. Verbondenheid Wij stellen ons actief en dienstbaar op naar de samenleving rondom de school en verantwoorden ons transparant naar alle betrokkenen bij onze scholen. 5. Democratie Wij betrekken onze leerlingen, ouders en personeelsleden actief bij de menings- en besluitvorming over onze doelstellingen en aanpak. 6. Dialoog Wij stellen het open gesprek over ieders overtuigingen centraal. Daarbij vormen de bovenstaande waarden het richtsnoer.
Duurzaam Naast het openbare karakter van onze school beschouwen we duurzaamheid als gezamenlijke drijfveer, als belangrijke onderlegger voor wat we doen en laten. De crises in milieu en economie gaan de komende jaren steeds sterker het leven beïnvloeden. De toenemende, wereldwijde aandacht voor duurzaamheid vertalen wij in onze scholen in de volgende kernwaarden 1. Leefbaarheid We voeden leerlingen op tot mensen die bereid zijn om de wereld leefbaar te houden voor toekomstige generaties. 2. Toekomstgerichtheid We biedenonderwijs dat leerlingen kennis en vaardigheden meegeeft voor een leven lang leren, competenties die ertoe doen voor hun toekomst. 3. Zorgvuldigheid We gaan zorgvuldig om met (school)gebouwen en (school)materialen, we zijn zuinig op energiebronnen en leren leerlingen deze houding ook aan. 4. Continuïteit We zorgen voor continuïteit in de organisatie van ons onderwijs, we kijken naar de lange termijn en wapenen ons tegen de waan van de dag; we investeren zodanig in team en leidinggevenden dat de school daar lang de vruchten van kan plukken.
Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
4
Kernwaarden als grondslag en toetssteen Genoemde kernwaarden van openbaar onderwijs en duurzaam onderwijs beschouwen we als grondslag en toetssteen voor ons handelen. Op het laten leven van deze waarden willen we de komende jaren sterk inzetten. Deze kernwaarden komen niet letterlijk terug in doelen of plannen op Atlasniveau, maar bij keuzes die we moeten maken voor de inrichting van het onderwijs of andere kwesties die om een oplossing vragen, in gesprekken met ouders, collega’s, leerlingen en de buitenwacht zijn het de uitgangspunten waar we ons door laten leiden of op kunnen terugvallen. Nieuwe collega’s beseffen dat dit de kernwaarden zijn die bij het Atlas College worden nageleefd en uitgedragen.
1.2 Een school voor voortgezet onderwijs in de huidige maatschappij De primaire taak van elke school is om met alle leerlingen goede leerresultaten te bereiken en ervoor te zorgen dat alle leerlingen en personeelsleden in een plezierige sfeer kunnen leren en werken op school. Die taak is niet los te zien van de maatschappelijke context. Invloeden vanuit de samenleving bereiken het onderwijs. De school moet daarop inspelen om leerlingen voor te bereiden op een leven met beide benen in de maatschappij. In de aanloop naar dit schoolplan spraken we daarom met groepen betrokkenen over trends op een aantal belangrijke maatschappelijke terreinen die het onderwijs beïnvloeden: arbeidsmarkt, opbrengsten, positie leerkracht, digitalisering, opvoeding en passend onderwijs. Uit die gesprekken destilleerden we de actuele taken die we zien voor de school en daarmee voor het Atlas College. Arbeidsmarkt De Nederlandse arbeidsmarkt is volop in beweging. In de technologie en dienstverlening dreigt een tekort aan arbeidskrachten te ontstaan. De economie slaat om van een overwegend industriële naar een overwegend diensten- en kenniseconomie. Bedrijven veranderen mee met economische omstandigheden en technologische mogelijkheden en daardoor verschuiven de eisen die ze stellen aan hun personeel. Steeds minder mensen zijn zeker van ‘een vaste baan voor het leven’, meerdere keren veranderen van bedrijf, branche, functie of beroep zal heel gewoon worden. Steeds meer functies vergen een internationaal perspectief. Al deze ontwikkelingen vragen andere kennis en vaardigheden van schoolverlaters en werknemers dan voorheen. Een flexibele en leergierige instelling is onontbeerlijk als je aantrekkelijk wilt blijven voor werkgevers; vaardig zijn in het opbouwen en onderhouden van in toenemende mate internationale netwerken is van belang om je mogelijkheden te kennen en gezien te worden. Op school kan daar al aan gewerkt worden. De wereld van opleidingen en arbeid is niet meer zo overzichtelijk als in de vorige eeuw. Schoolverlaters kunnen kiezen uit een enorme hoeveelheid opleidingen, het aantal eenduidige beroepen neemt af terwijl het aantal functies groeit. In populaire branches is niet altijd werk, terwijl andere bedrijven hun vacatures niet ingevuld krijgen. Op korte termijn is bijvoorbeeld gewenst dat scholen voor veel meer leerlingen technische vakken en beroepen aantrekkelijk maken.
Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
5
De wereld van het voortgezet onderwijs en die van het bedrijfsleven liggen nog ver uiteen. Om leerlingen te helpen bij het maken van een goede keuze én te zorgen dat bedrijven en instellingen werknemers krijgen met de juiste bagage, zijn uitwisseling van informatie en samenwerkingsprojecten tussen scholen en bedrijfsleven van groot belang. Opbrengsten Exameneisen worden zwaarder. Er komt een rekentoets. Steeds meer kinderen willen en gaan naar havo en vwo. Examenresultaten worden beoordeeld in de krant. De maatschappelijke druk op dit soort opbrengsten van het onderwijs neemt toe en scholen werken er hard aan om hoog te scoren. Er is ook een ander geluid: ‘opbrengsten’ zijn meer dan uitstroomniveau en examencijfer. Er zijn ook andere maatschappelijke taken die bij de school liggen: leerlingen betrokken doen raken bij hun directe omgeving en bij gebeurtenissen wereldwijd, leerlingen met cultuur in contact brengen, ze mediawijs maken, leerlingen de waarde van diversiteit leren kennen, ze wijzen op de noodzaak van een blijvende leergierigheid en het belang van gezond leven. Het iss de taak van de school om álle leerlingen, in vmbo, havo en vwo, op ál die terreinen ruimte te bieden om zich te ontwikkelen en hen te begeleiden om zo ver mogelijk te komen. Positie leerkracht Leraren van nu moeten volgens de publieke opinie van alle markten thuis zijn. Zij zijn opvoeders, klassenmanagers, vakspecialisten, gesprekspartners voor ouders. Zij moeten hun leerlingen kennen en de administratie op orde hebben, het effect van hun lessen onderzoeken, ict-ontwikkelingen volgen en maatwerk bieden. Ouders, leerlingen en overheid hebben steeds meer wensen en eisen. De competenties van docenten moeten vergroot worden en dat geldt ook voor de aantrekkelijkheid van het leraarsvak, die onder druk staat. Scholen zullen de komende jaren veel investeren in het kwalitatief en kwantitatief op peil houden van het docententeam. Een factor om rekening mee te houden is dan dat, net als in andere branches, deeltijdwerk voor een deel van het personeel aantrekkelijk is en de levensloop van onderwijspersoneel fases van grotere en kleinere betrokkenheid bij het werk kent. De schoolorganisatie zal zich moeten blijven inspannen om docenten te ‘boeien en binden’. Wat leraren mogen verwachten is ondersteuning bij het uitzetten van een persoonlijke ontwikkelkoers en aandacht en tijd voor hun ontwikkeling tot een steeds betere leraar die samen met zijn of haar team aan de maatschappelijke wensen tegemoet kan komen. Digitalisering en Informatisering Digitaal leren Inzet van digitale leermiddelen en ict heeft veel aanvullende kracht bij het leren. Alleen al de mogelijkheid om lesstof te illustreren met bewegend beeld, oefeningen op maat via de computer aan te bieden en actuele bronnen van internet te gebruiken maakt het de moeite waard om te investeren in de aanpassing van het leerplan. Omdat de digitale wereld zich continu ontwikkelt is het denkbaar dat het curriculum een andere, flexibeler vorm krijgt waarin de papieren methode niet meer altijd centraal staat. Zo’n verschuiving vraagt om investeringen in de ict-bekwaamheid van leerkrachten. Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
6
Digitale geletterdheid Ook op een ander front heeft de school te maken met digitalisering. Smartphone, internet en digitale communicatie zijn niet meer weg te denken uit het leven anno 2013. Het sociale leven van jongeren drijft op de moderne media en ook voor schoolwerk wordt internet regelmatig gebruikt. Dit zal de komende jaren eerder toe- dan afnemen. Leerlingen zijn snel en handig met de bediening van de apparatuur, maar zijn ze ook ‘digitaal geletterd’, zijn ze voldoende ‘mediawijs’? Weten ze de juiste informatie te vinden, kunnen ze die kritisch beoordelen? Weten ze waar foto’s en teksten blijven die ze zelf verspreiden via sociale media? Hoe ‘sociaal’ zijn de sociale media eigenlijk? De school heeft hierin in deze tijd een duidelijke taak: leerlingen effectiever leren zoeken op internet en leerlingen leren reflecteren op communicatie via sociale media, ze kortom de voor- en nadelen van digitale media leren doorgronden. Opvoeding Pedagogische vraagstukken krijgen de laatste tijd veel aandacht in de media, denk aan de medicalisering van leerproblemen, de gevolgen van pesten, alcoholmisbruik. Ouders willen het allerbeste voor hun kind en hebben daar soms hulp bij nodig. De roep om een ‘pedagogische civil society’ neemt toe, een samenleving waarin burgers gezamenlijk zorgdragen voor de opvoeding van kinderen en jongeren. Naast buren, grootouders en sportclub is de school onmiskenbaar onderdeel van het sociale netwerk rond gezinnen. Opvoeding door de ouders en opvoeding door de school versterken elkaar waar sprake is van educatief partnerschap. Het doel daarvan is drieledig: - het pedagogisch doel: realiseren van enige afstemming tussen ouders en school in de opvoedkundige benadering van kinderen, thuis en op school; - het organisatorisch doel: optimaliseren van het reilen en zeilen van de school als organisatie en gemeenschap, mede door de inbreng van ouders; - het democratisch doel: informeel en formeel meedenken en meebeslissen van ouders met de school en afleggen van verantwoording door de school over haar werk aan de ouders. Twee belangrijke taken voor het voortgezet onderwijs zijn het verder vormgeven aan de functie die de school heeft in het sociale netwerk rond jongeren en het opbouwen en onderhouden van educatief partnerschap met ouders. Passend onderwijs In het in 2012 door Newcom Research & Consultancy in opdracht van het Atlas College uitgevoerde onderzoek naar de verwachtingen die ouders en leerlingen van de school van de toekomst hebben, komt naar voren dat er bij deze groepen een grote vraag is naar onderwijs dat aansluit op de leerbehoeften van de individuele leerling. Daarnaast wordt zichtbaar dat er steeds meer jongeren met een specifieke, complexe leer- of gedragsproblematiek ook in het regulier onderwijs terechtkomen. Van het onderwijs wordt hierop een passend antwoord verwacht, zoals is vastgelegd in de wet Passend Onderwijs, waardoor steeds meer leerlingen met een specifieke Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
7
ondersteuningsbehoefte via het regulier onderwijs geleid kunnen worden naar een kwalificatie op het voor de leerling maximale niveau. Ook duidelijk is dat deze ontwikkeling met minder middelen dan voorheen zal moeten vormkrijgen. Het Samenwerkingsverband VO West-Friesland heeft hierbij een duidelijke richting gekozen die het kader biedt voor de ontwikkeling van het Atlas College: - Leerling-ontplooiing. Ieder die werkt met leerlingen gaat uit van de ontwikkelingsmogelijkheden van een leerling (niet van de beperkingen). - Doen wat werkt. Ontwikkelingsmogelijkheden van een leerling worden vertaald in haalbare onderwijs-, scholings- en ondersteuningsdoelen met een sterk handelingsgericht karakter. - Samenwerken. Alle partners in deze regio gaan voor resultaatgerichte samenwerking en leggen naar elkaar verantwoording af. Partners zijn leerlingen, ouders en professionals in het onderwijs, in de zorg en bij gemeenten. Maatschappelijke taken in het schoolplan De beschreven context en taken die daaruit voortkomen, vinden we dermate belangrijk dat ze de komende jaren een belangrijke plek in onze ambities en doelen zullen innemen. Het bestuursakkoord dat gesloten is tussen de VO-sector en de landelijke overheid, geeft daar ook mede richting aan. De onderwerpen uit dit akkoord sporen met het bovenstaande en met het gestelde hieronder in paragraaf 1.4.
1.3 Het Atlas College anno 2013 Voor we keuzes kunnen maken voor een gezamenlijke focus in de komende jaren is het van belang te zien wat de stand van zaken is op de terreinen waar onze belangrijke taken liggen, want die bepaalt immers onze uitgangspositie anno 2013. Hieronder een schets van die stand van zaken. 1.3.1 Onderwijs In de afgelopen jaren zijn grote stappen gezet in het verhogen van de opbrengsten van alle opleidingen. Medio 2013 staan nog twee opleidingen onder verscherpt toezicht van de inspectie, i.c. de mavo van SG Newton en die van SG De Triade. De verwachting bestaat dat, bij continueren van de resultaten van 2012, dit toezicht in 2013 omgezet wordt in een basisarrangement voor het inspectietoezicht. De ervaringen die in de afgelopen jaren zijn opgedaan bij de diverse opleidingen onder verscherpt toezicht, zijn van grote betekenis voor hoe er in alle opleidingen aan het verhogen van de opbrengsten gewerkt wordt. Een en ander zal in de komende jaren geborgd moeten worden en nog beter zichtbaar moeten worden in de resultaten. In de meeste curricula staat de papieren methode nog steeds centraal en zijn flexibele arrangementen met inzet van ict-middelen zeker geen gemeengoed. Er is grote aandacht voor een bredere oriëntatie van leerlingen: er zijn maatschappelijke stages, mediacoaches wijzen hun collega’s op het belang van mediawijsheid, er zijn veel culturele activiteiten en buitenlandse reizen, er is aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen en voor samenleven in harmonie. Toch is hier nog iets te winnen met een meer systematische aanpak en een sterkere samenwerking met maatschappelijke partners. Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
8
Een systematische aanpak van loopbaanoriëntatie en –begeleiding staat nog in de kinderschoenen, al zijn er veelbelovende aanzetten in de ontwikkeling van SG Newton tot loopbaanschool. De voor de toekomstige arbeidsmarkt vereiste competenties zijn nog maar zelden leidraad bij curriculumontwikkeling. Talentontwikkeling krijgt steeds meer aandacht, hoewel in zorgdossiers de focus op beperkingen van leerlingen nog vaak overheerst. De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in het vergroten van de expertise van de docenten om adequaat om te gaan met de veranderende leerlingenpopulatie. Aspecten als klassenmanagement vragen aanhoudende zorg. Het is immers aangetoond, dat leerkrachten ,die hun klas goed georganiseerd hebben, ook betere leerresultaten bij de leerlingen bewerkstelligen. Het Atlas College draagt nadrukkelijk zijn steentje bij aan de ontwikkeling van Passend onderwijs in de samenwerkingsverbanden in Waterland en West-Friesland. In beide regio’s is een goede basis gelegd voor de toekomst op dit vlak. Het vormgeven van educatief partnerschap staat nog in de kinderschoenen. Datzelfde geldt voor het benutten van de ‘ei gen kracht’ van leerlingen en ouders bij het realiseren van de noodzakelijke ondersteuning bij de schoolloopbaan. Ondanks alle hiervoor beschreven inspanningen staat het leerlingenaantal van het Atlas College onder druk. De terugloop bij SG Newton is inmiddels gekeerd maar voor SG De Triade en in mindere mate de OSG West-Friesland zal de komende jaren veel aandacht nodig zijn. De situatie bij SG De Triade, waar sprake is van sterk teruglopende aanmeldingscijfers, onder druk staande resultaten en veel signalen van onvrede uit alle geledingen, is zeer zorgelijk. De ambities uit hoofdstuk 2 gelden ook voor deze locatie. Maar alleen die ambities zullen zeker niet voldoende zijn om de locatie uit het dal te trekken. Daarvoor zal, à la de situatie bij Vmbo Titaan anno 2010, een integrale aanpak noodzakelijk zijn. Deze aanpak zal de onderlegger vormen voor het locatieplan 2013-2016, bij de ontwikkeling en uitvoering waarvan zeker gebruik gemaakt zal worden van de ervaringen bij SG Newton in de afgelopen jaren. 1.3.2 Personeel De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in de persoonlijke ontwikkeling van alle personeelsleden, wat tot uitdrukking komt in een meer verantwoordelijke houding en competentieontwikkeling op het gebied van het primaire proces. Als instrument is daarvoor een gesprekscyclus tussen schoolleiding en leraren ontwikkeld. Ook is er meer afstemming van het taakbeleid op wat er van docenten gevraagd wordt en is er een professioneel statuut opgesteld dat veel mogelijkheden biedt voor het realiseren van een professionele cultuur. De toepassing van het instrumentarium, in frequentie en in diepgang, verschilt nog te zeer tussen de locaties. Het zal zaak zijn hierop gezamenlijke standaarden te ontwikkelen. Voor het bepalen van de resultaten die deze investeringen hebben opgeleverd , zijn wel uitkomsten van tevredenheidsenquêtes onder ouders en leerlingen beschikbaar maar nauwelijks van personeel. De scores van ouders en leerlingen wijzen er, afgezet tegen een landelijke benchmark, op dat er op veel plekken nog iets te verbeteren valt.
Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
9
1.3.3 Financiën Net als de meeste scholen in het VO heeft het Atlas College de laatste jaren moeite gehad met het sluitend krijgen van de begroting. De financiële positie is, blijkens de jaarrekening 2012, nog steeds gezond. De meerjarenraming laat echter zien dat er zonder diepgaande aanpassingen geen sluitende begrotingen voor de jaren 2014 e.v. meer te maken zijn. In de Kadernota 2013 staat het voornemen om in dit jaar een brede dialoog te voeren over mogelijkheden om de voorgenomen kostenreductie te realiseren en meer inkomsten te genereren.
1.3.4 Huisvesting OSG West-Friesland en Copernicus SG staan op de nominatie om in de komende jaren hun huisvesting aan te passen aan de eisen die het moderne onderwijs stelt. Voor de overige scholen geldt dat hun huisvestingssituatie anno 2013 adequaat is te noemen. De bereikte samenwerking met het Tabor College in de Stichting Onderwijshuisvesting Hoorn (SOHH) en de overeenkomst met de gemeente Hoorn over de doordecentralisatie van de huisvestingsverantwoordelijkheid en –middelen naar deze stichting stemmen positief , niet alleen met het oog op de kwaliteit van de gebouwen in Hoorn, maar ook kijkend naar het bestaansrecht voor de locaties in Hoorn. De ervaringen met de aanmeldingsprocedure in 2013 en de daarbij gemaakte afspraken over het reguleren van leerlingenstromen geven het vertrouwen dat er op gezonde wijze voortgebouwd kan worden aan aantrekkelijke locaties.
1.3.5 Ict-infrastructuur In de afgelopen jaren is veel geïnvesteerd om de ict-infrastructuur gereed te maken voor de geleidelijke overstap in de komende jaren naar een situatie waarin leerlingen hun eigen device mee naar school nemen en via het netwerk van de school toegang krijgen tot het internet en de elektronische leeromgeving. Dit proces is nog niet afgerond en vergt de komende jaren investeringen. 1.3.6. Communicatie en marketing Wat de marketing betreft zijn we, mede dankzij het eerdergenoemde onderzoek van Newcom Research & Consultancy, beter in staat om de ontwikkeling en profilering van onze locaties af te stemmen op de wensen en verwachtingen van ouders en leerlingen. De in 1.3.4 genoemde samenwerking met het Tabor College biedt daarnaast een goede context voor de verdere profilering van de West-Friese locaties. De situatie in Waterland geeft, zoals in 1.3.1 ook aangegeven, reden tot grote zorg. De profilering van de technische sector, die een zo belangrijke kern van de school vormt, in het totale onderwijsaanbod in de regio is nog onvoldoende gerealiseerd. Daarmee staat het bestaansrecht van deze locatie sterk onder druk. In het eerdergenoemde plan van aanpak zal dit aspect ook nadrukkelijk aandacht krijgen.
Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
10
Op het vlak van communicatie zijn belangrijke stappen gezet: zowel naar ouders en leerlingen als naar personeelsleden wordt regelmatiger, vollediger en in een aantrekkelijker vorm gecommuniceerd over de wezenlijke ontwikkelingen. De websites van de locaties worden in 2013 vernieuwd en er vinden verkenningen plaats naar de inzet van sociale media in de communicatie met de verschillende doelgroepen. Ondanks al deze stappen zijn er nog regelmatig signalen te horen over ontijdige, onvolledige of onhandige communicatie. 1.3.7 Kwaliteit De plancyclus is zowel op onderwijskundig vlak als op het gebied van begrotingen stevig neergezet. Belangrijk aandachtspunt vormt de planlast die m.n. in de maande april tot juni als zwaar wordt ervaren. Daarnaast is in de afgelopen jaren regelmatig gebleken dat er te hoge doelstellingen waren geformuleerd. In de aanloop naar dit schoolplan en naar de locatieplannen 2013-2016 is hiermee nadrukkelijk rekening gehouden. Bij de uitvoering van de jaarplannen wordt de pdca-cyclus steeds consequenter toegepast. Hierbij vergt m.n. het vertalen van resultaten van evaluaties in nieuwe plannen aandacht. De tevredenheidsmetingen onder leerlingen en ouders worden jaarlijks uitgevoerd. De resultaten hiervan worden steeds meer meegenomen bij het formuleren van nieuwe plannen. De tevredenheidsmetingen onder personeel zijn alleen nog verbonden met risico-inventarisaties en – evaluaties (RI&E) die worden uitgevoerd. Geconstateerd is dat dit een te magere basis vormt voor de beleidsontwikkeling. De tevredenheid van de medewerkers is niet systematisch gemeten. Dit zal de komende jaren jaarlijks moeten gebeuren. Uit de kwaliteitsonderzoeken die de Inspectie de laatste jaren op locaties heeft uitgevoerd, is behalve de in 1.3.1 vermelde zorgen over de opbrengsten van bepaalde afdelingen naar voren gekomen dat er specifiek aandacht nodig is voor het borgen van de kwaliteit. 1.4 Samenvattend Er is in de afgelopen jaren veel in gang gezet, maar de situatie waarin het Atlas College zich bevindt, geeft geen enkele aanleiding om tevreden achterover te leunen. Er valt de komende jaren veel te doen. Verdere professionalisering in alle geledingen van de schoolorganisatie is hierbij van belang. Bereikte resultaten dienen (beter) geborgd en zichtbaar gemaakt, een meer systematische benadering en meer samenwerking met de partners in de omgeving van de school is op een aantal fronten gewenst. Concreet zien we de volgende taken voor onze scholen: -
School en bedrijfsleven, school en samenleving dichter bij elkaar brengen opdat leerlingen beter voorbereid hun toekomst tegemoet gaan. Werken aan goede opbrengsten voor leerlingen, dat wil zeggen: goede cijfers voor alle vakken en een brede, algemene ontwikkeling, ook op sociaal-emotioneel gebied.
Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
11
-
Investeren in de ontwikkeling van zittende en nieuwe docenten, opdat zij met plezier en steeds meer deskundigheid hun werk kunnen doen. Ict-bekwaamheid van docenten bevorderen en leerlingen digitaal geletterd maken, vanuit een te ontwikkelen informatiseringsbeleid. Vorm geven aan de sociale-netwerkfunctie van de school en aan het educatief partnerschap met ouders. Vorm geven aan passend onderwijs voor verschillende leerlingengroepen.
Daarbij streven we ernaar de kernwaarden van openbaar onderwijs meer dan voorheen zichtbaar te maken in het dagelijks doen en laten op de Atlasscholen en waar mogelijk duurzame keuzes te maken voor de toekomst van onze leerlingen, ons personeel en onze scholen.
Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
12
Hoofdstuk 2 Ambities De vraag is nu: waar positioneren wij ons in het krachtenveld dat in hoofdstuk 1 geschetst is? Wat kenmerkt onze schoolontwikkeling in de komende jaren, welke doelen streven we na? En hoe brengen we de beperking aan, waarin, zoals bekend, de meester zich toont? Uit de taken die in paragraaf 1.4 voor scholen genoemd worden leiden we drie ambities af voor het Atlas College. 1 De taakstelling m.b.t passend onderwijs werken we uit in de volgende ambitie: Onderwijs op maat. 2 De taakstelling met betrekking tot het dichter bij elkaar brengen van school en samenleving resp. bedrijfsleven, het adequaat opleiden van onze leerlingen voor de arbeidsmarkt en ze breed vormen, het vormgeven aan de sociale-netwerkfunctie van de school en het vergroten van de digitale geletterdheid van leerlingen brengen we samen in de volgende ambitie: Onderwijs in wisselwerking met de samenleving. 3 De taakstelling op gebied van het investeren in de ontwikkeling van docenten, inclusief hun ictbekwaamheid, vatten we in de volgende ambitie: Een professionele leergemeenschap. Hierna lichten we elk van de drie ambities toe en formuleren we de doelen die we als Atlas College in 2016 bereikt willen hebben . Ook schetsen we steeds een aantal gewenste uitkomsten voor leerlingen, ouders en personeel3. Besloten in de ambities liggen de streefdoelen voor 2015 uit het Bestuursakkoord dat de VO-raad in 2012 sloot met het ministerie van OCW. De haalbaarheid van onze ambities wordt groter wanneer educatief partnerschap vorm krijgt met de ouders van onze leerlingen, zoals in 1.2 beschreven is. Het gaat om betrokkenheid tussen ouders en school bij opzetten en uitvoeren van maatwerktrajecten voor leerlingen, bij de invulling van loopbaanoriëntatie en bij de pedagogische taak van de school in het algemeen. We zullen de ouders van onze leerlingen geregeld vragen om met ons mee te denken en feedback te geven. De haalbaarheid van onze ambities wordt ook groter wanneer locaties onderling en locaties en staf goed samenwerken. Het gaat om het vormgeven aan een integrale werkwijze om de aanwezige expertise binnen het Atlas College te benutten en werkzaamheden en processen op elkaar af te stemmen. We nemen deze samenwerking onder de loep en maken waar nodig afspraken met elkaar. Deze twee voorwaarden komen niet terug in de afzonderlijke ambities omdat ze die overstijgen. Het zijn evenwel belangrijke aandachtsgebieden de komende jaren. De drie ambities tezamen en de kernwaarden uit hoofdstuk 1 leiden ons naar de volgende centrale doelen: - Alle opleidingen hebben uiterlijk in 2016 een basisarrangement van de inspectie . - Op tevredenheidsenquêtes van leerlingen en ouders is de score voor elke school minimaal een 7. - We beschikken over een plan, op basis van beproefde voorbeelden, voor de inzet van onze kernwaarden bij het versterken van onze profilering.
3
Deze uitspraken zijn voor het grootste deel geformuleerd door docenten die hebben meegedacht tijdens het opstellen van dit schoolplan. Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
13
2.1 Ambitie 1 Onderwijs op maat Het onderwijs op het Atlas College wordt de komende jaren steeds beter afgestemd op de behoeften van verschillende groepen leerlingen. Het Atlas College is doordrongen van het belang van onderwijs dat elke leerling bereikt en dat elke leerling aanspreekt - niet alleen omdat daarmee de gemiddelde leerprestaties omhoog gaan, maar ook omdat we alle leerlingen de aandacht willen geven die ze nodig hebben. Dit vraagt van ons dat we systematieken vinden en een leerklimaat ontwikkelen die het mogelijk maken om de ontwikkeling van de leerlingen goed te volgen en groepen leerlingen meer op maat les te geven. Differentiatie in de les en verschillende vormen van extra ondersteuning buiten de les krijgen de komende jaren veel aandacht op het Atlas College.
Als doelen voor 2016 formuleren wij: -
We beschikken over een beschrijving van de maatwerktrajecten voor onderwijs en begeleiding, die leerlingen bij het Atlas College kunnen volgen. Elke school beschikt over een adequaat instrumentarium ter ondersteuning van het geven van onderwijs en begeleiding op maat. Elke school heeft de inrichting van de organisatie en van het gebouw afgestemd op onderwijs op maat. Alle docenten stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling van leerlingen. Aan alle zeer getalenteerde en hoogbegaafde leerlingen wordt maatwerk geboden.
Wat merken leerlingen, ouders en docenten van deze ambitie? Leerlingen zeggen: - ik word erkend in mijn kwaliteiten en mogelijkheden. Ik word uitgedaagd, maar niet overvraagd. - het gaat in de les en daarbuiten steeds meer over mijn eigen leerproces en mijn ontwikkeling als individu. Ik weet waar ik naar toe werk, ik weet hoe ver ik ben gevorderd en wat ik nog moet doen. - ik kies welke vakken ik volg en kan mijn diploma sneller halen. - ik leer veel. Ouders zeggen: - ik weet dat mijn kind met plezier naar school gaat en dat alle kwaliteiten aangeboord worden. - ik zie dat er echt goed gekeken wordt naar wat mijn kind kan en nodig heeft. Docenten zeggen: - ik heb genoeg kennis en handvatten, ook in materiaal, ICT en ruimtes, om mijn leerlingen op hun niveau te laten werken. - mijn lessen zijn rustiger want alle leerlingen doen wat ze aankunnen. Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
14
- de prestaties zijn beter, de kinderen vinden hoge cijfers halen OK. - op school wordt ook zorg op maat geleverd door deskundigen en dat voorkomt veel problemen.
2.2 Ambitie 2 Onderwijs in wisselwerking met de samenleving Het Atlas College gaat de komende jaren steeds meer nadruk leggen op leren in wisselwerking met de beroepspraktijk en op samenwerkingsrelaties met de wereld buiten school, waar nadrukkelijk ook de ouders van onze leerlingen toe behoren. In paragraaf 1.2 hebben we geschetst welke taken de school heeft waar het gaat om de voorbereiding van de leerlingen op hun loopbaan en op hun rol als verantwoordelijk, duurzaam denkend en handelend burger. Het Atlas College wil leerlingen in de breedte goed opleiden omdat hen dat de basis verschaft voor verder leren en leven, naast en na school. We streven naar ruime voldoendes voor alle vakken, taalen rekenvaardigheid en digitale geletterdheid op niveau, maar ook naar voldoende sociale vaardigheden en zelfstandig denken en handelen. Daarnaast willen we dat leerlingen op school goed inzicht krijgen in hun eigen talenten en affiniteiten en kennis opdoen van mogelijkheden en beperkingen op de arbeidsmarkt. Naast een beroepsleven krijgen leerlingen ook een rol als burger. Als openbare school vinden we het van belang dat onze leerlingen open leren staan voor anderen, voor verschillende levensovertuigingen en culturen, en zelfgestuurde keuzes kunnen maken voor hoe zij hun leven willen inrichten. Met het oog op de verre toekomst zouden we graag zien dat onze leerlingen duurzaam met de omgeving leren omgaan.
Als doelen voor 2016 formuleren wij: - Op tevredenheidsenquêtes scoren leerlingen en ouders minimaal een 7 op het punt van kwaliteit onderwijs, loopbaanoriëntatie en –begeleiding en digitale geletterdheid.. - Stakeholders, zoals toeleverend en vervolgonderwijs, gemeenten, instellingen en bedrijven, beoordelen de samenwerking met (de scholen van) het Atlas College als positief. - Op alle locaties haalt 90% van de leerlingen de gewenste referentieniveaus voor taal en rekenen. - Op alle locaties zijn digitale leermiddelen een structureel onderdeel van de leermiddelenmix bij 80% van de vakken, in elk leerjaar. - Op alle locaties zijn contextrijke/praktische opdrachten een structureel onderdeel van het vakwerkplan bij 80% van de vakken, in elk leerjaar. - Leerlingen slagen in 2015 met een gemiddeld 0,2 punt hogere score op het eindexamen voor de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde dan in 2010. - Havo/vwo: Tenminste 55% van de havo/vwo-leerlingen kiest in 2015 voor een N-profiel. - Vmbo-beroepsgericht: Tenminste 30% van de leerlingen kiest voor techniek/N-sector. - Vmbo-t/g: Ten minste 50% van de leerlingen kiest Nask. Wat merken leerlingen, ouders en docenten van deze ambitie? Leerlingen zeggen: Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
15
- ik begrijp steeds beter waarvoor ik leer en wat het leren en leven op school te maken heeft met mijzelf en mijn toekomst. - ik krijg steeds vaker opdrachten waarvoor ik informatie van buiten school moet halen. Steeds vaker ook is er een echte opdrachtgever, een bedrijf of een club. Dat maakt het leren veel spannender, je weet dan nog beter waar je het voor doet. - door die aanpak leer ik mezelf ook beter kennen en wat ik verder in mijn leven kan en wil. Als ik straks van school ga, heb ik vast een goed beeld van mijn volgende stappen. Logisch, want daarover wordt vanaf dat ik hier op school zit heel veel met mij en mijn ouders gesproken. - deze school is geen eilandje. We hebben het veel met elkaar over hoe het er aan toe gaat, hier op school en in de wereld. En vooral over hoe het beter kan. En wat je daar zelf aan kunt doen. Ze dagen je echt uit om zelf je keuzes te maken, maar dan niet alleen voor jezelf. Ouders zeggen: - mijn kind weet steeds beter wat hij wil. Er wordt echt goed gekeken naar zijn talenten en mogelijkheden. En wij voelen ons absoluut serieus genomen in de gesprekken daarover. School en wij vullen elkaar aan. - gisteren heb ik een gastles gegeven op de school van mijn kind. - mijn kind ervaart haar school als een plezierige plek, waar zij niet alleen leert uit boeken maar ook van levensechte situaties die betrekking hebben op het echte leven. Docenten zeggen: - ik voel me uitgedaagd om breder naar een leerling te kijken dan alleen de cijfers voor een bepaald schoolvak. We hebben het regelmatig over de meest geschikte vervolgstappen voor een leerling. Ik voer daarover ook steeds meer gesprekken met mijn (mentor-)leerlingen. - het is leuk om te zien dat leerlingen zelfbewuster worden doordat ze doorkrijgen welke talenten ze hebben en doordat ze gewaardeerd worden als zij die talenten inzetten binnen de samenleving: ze ervaren dat zij betekenis kunnen geven, iets kunnen bijdragen. - ik merk dat de schoolleiding samen met ons een open sfeer wil realiseren voor gesprekken met elkaar en met leerlingen over waarden en visies die van belang zijn voor een harmonieus samenleven, op school en daarbuiten, nu en in de toekomst. - dankzij de projecten met bedrijven en maatschappelijke organisaties heb ik een zinvolle werkomgeving en staat onze school midden in de maatschappij.
2.3 Ambitie 3 Een professionele leergemeenschap Het Atlas College gaat zich de komende jaren steeds meer ontwikkelen tot een professionele leergemeenschap waarin een onderzoekende cultuur heerst met de focus op het primaire proces, het verbeteren van de interactie tussen leerlingen en docenten, met als doel het verhogen van de resultaten van de leerlingen. Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
16
Het Atlas College wil een school zijn waar het primaire proces centraal staat. Het gaat dan niet alleen om het leren door leerlingen, maar ook om het leren door de schoolleiding en het leren door zittende en nieuwe docenten. Zoals in 1.2 beschreven dient het leren in onze huidige, veeleisende maatschappij te leiden tot opbrengsten in de brede zin van het woord en rekening te houden met de positie van de leerkracht en de komst van diverse groepen leerlingen. We denken dat een professionele schoolcultuur waarin leren echt en voor ieder centraal staat, kan waarborgen dat de lessen interessant en leerzaam zijn voor alle leerlingen, dat docenten zich blijven ontwikkelen waardoor ze hun vak met steeds meer deskundigheid en met plezier uitoefenen en dat de schoolleiding in staat is om al het leren op school in goede banen te leiden en te faciliteren. Als doelen voor 2016 formuleren we: - Op tevredenheidsenquêtes van personeelsleden is de score voor de leiding, de organisatie en de ontwikkelingsmogelijkheden op elke school en op het centraal bureau minimaal een 7. - 100% van de docenten werken aantoonbaar opbrengstgericht. - Op alle locaties is uiterlijk in 2016 een systematiek van kwaliteitszorg geïmplementeerd. - Op minimaal drie locaties zijn ontwerpteams actief die praktijkvragen uit de eigen school onderzoeken. - Op alle locaties is het Professioneel Statuut aantoonbaar leidraad voor het handelen van het personeel. - Alle locaties beschikken over bekwaamheidsdossiers voor alle docenten. - 100% van de personeelsleden heeft minimaal een maal per jaar een formeel gesprek met de leidinggevende. - 80% van de beginnende docenten is tevreden over de begeleiding. - 50% van de docenten is geregistreerd en docenten onderhouden hun bekwaamheden systematisch. - Alle schoolleiders voldoen aan de geldende bekwaamheidseisen en alle beginnende schoolleiders volgen de basisopleiding voor schoolleiders. Wat merken leerlingen, ouders en docenten van deze ambitie? Leerlingen zeggen: - ik merk dat de lessen interessanter worden. Mijn resultaten worden beter en ik heb het gevoel dat ik gemakkelijker leer. -mijn docent vraagt mij om mijn mening over zijn les en wat ik belangrijk en nodig vind. Ouders zeggen: - mijn kind is gemotiveerder en haalt steeds betere resultaten. - ik merk dat de docenten van mijn kind kwaliteit uitstralen en dat de school veel doet aan professionele ontwikkeling en constant kritisch naar de eigen organisatie kijkt. Docenten zeggen: - ik kan hier echt verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van mijn lessen. En ik voel me uitgedaagd om die kwaliteit samen met collega’s te onderzoeken, te bespreken en te verantwoorden. Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
17
- ik ervaar geen breuk tussen mijn opleiding en wat ik hier op school doe. En het mooie is: door alle onderzoekjes die we hier doen, heb ik het gevoel dat ik blijf leren. Dat proef ik ook bij mijn meer ervaren collega’s. - doordat we meer bij elkaar in de klas komen en meer in gesprek zijn, heerst er een meer open sfeer op school. Alle personeelsleden zeggen: - mij wordt regelmatig om feedback op het handelen van een collega gevraagd. Dat maakt het voor mij nog vanzelfsprekender om dat ook zelf te doen. Ik heb echt het gevoel dat we hier met elkaar voor dezelfde klus staan en dat mijn bijdrage daaraan zeer gewaardeerd wordt. - de school voelt meer van ons.
Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
18
Hoofdstuk 3 Ondersteuning Hoewel we denken met hoofdstuk 1 en 2 een beperking in speerpunten te hebben aangebracht vergeleken met het voorgaande schoolplan, is er de komende jaren “veel laken voor de schaar”. Invulling geven aan de gemeenschappelijke ambities gebeurt hoofdzakelijk op de vijf locaties, waar ook allerlei andere activiteiten gewoon doorlopen. Effectieve ondersteuning van het werken aan de genoemde ambities krijgt vorm in samenwerking tussen kerndirectie, locatiemedewerkers en stafmedewerkers. Hieronder beschrijven we hoe die samenwerking gestalte krijgt op de diverse terreinen van ondersteuning die wij onderscheiden, en welke ontwikkelpunten en doelen daarbij horen. In de jaarplannen op Atlasniveau voor de komende drie jaar zal steeds per onderdeel benoemd worden waar de accenten komen te liggen en welke concrete resultaten daarbij te verwachten zijn. 3.1
Onderwijs
Het realiseren van de ambities m.b.t. onderwijs op maat, onderwijs in wisselwerking met de samenleving en de professionele leergemeenschap (en binnen dat laatste dan met name het stimuleren van een onderzoekende cultuur) zal veel ondersteuningsvragen op het vlak van onderwijs met zich meebrengen. Het doel op Atlasniveau is het houden van overzicht over ontwikkelingen en het beschikken over informatie op de terreinen die onze ambities bestrijken. Het gaat om zowel landelijke en eventueel internationale ontwikkelingen, als ontwikkelingen binnen de Atlaslocaties. De focus zal hierbij liggen op het tot stand brengen van duurzame onderwijsontwikkeling. Daarbij zullen de lessen uit de twee research&development projecten die in de afgelopen periode zijn uitgevoerd, rond resp. leesdidactiek en differentiatie, sterk meespelen.
3.2
Kwaliteitszorg
Bij de ontwikkeling van de professionele leergemeenschap is kwaliteitszorg essentieel. Het leeuwendeel van het werk aan de ambities zal op de locaties plaatsvinden. Inhoud en aanpak hiervan wordt beschreven in de locatieplannen 2013-2016 en in de locatiejaarplannen 2013-2014. De activiteiten waaraan gemeenschappelijk, dus met alle locaties samen, gewerkt gaat worden, staan vermeld in het Atlas jaarplan 2013-2014. Jaarlijks wordt de voortgang op de uitvoering van de jaarplannen gemonitord in resp. de schoolleiding op de locaties en de kerndirectie. De uitkomsten van deze monitoring worden nadrukkelijk betrokken bij het opstellen van nieuwe jaarplannen en het evt. bijstellen van locatieplannen en schoolplan. Het doel op Atlasniveau is het versterken van de samenhang tussen evaluaties van school- en jaarplannen en de totstandkoming en inhoud van nieuwe plannen. Ten behoeve van de monitoring van de voortgang zullen systematisch gegevens verzameld worden, waarbij tevredenheidsmetingen van leerlingen, ouders en personeelsleden een essentieel onderdeel vormen. De managementinformatie uit het leerlingenadministratieprogramma Magister zal benut worden om ontwikkelingen op diverse gebieden vast te kunnen stellen. Het doel op Atlasniveau is het doen van de tevredenheidsmetingen onder alle personeelsleden. Om optimaal te kunnen leren van de ervaringen en beweegredenen van vertrekkende personeelsleden zal gewerkt worden aan een Atlasbreed systeem van exitgesprekken. Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
19
Het denken in termen van de PDCA-cyclus, dat in de afgelopen periode steeds meer gemeengoed is geworden, zal ook in de komende jaren nog veel onderhoud vergen, op alle beleidsterreinen en niveaus. Aandachtspunt daarbij is met name het afronden van de cirkel waarbij de evaluatie van een plan nadrukkelijk betrokken wordt bij het opstellen van een nieuw plan. In de komende jaren zal ervaring worden opgedaan met collegiale visitatie, ter verrijking van de zelfevaluatie die locaties op diverse terreinen al toepassen. Dit instrument draagt vanzelfsprekend ook bij aan de ontwikkeling van het Atlas College als professionele leergemeenschap. Het doel op Atlasniveau is het ontwikkelen van een instrumentarium waardoor voor het beoordelen van de voortgang op de locaties de expertise die op andere locaties aanwezig is, optimaal benut kan worden. De kwaliteitszorg heeft ook betrekking op de procedures en reglementen die op Atlasniveau worden afgesproken. Ruis tussen deze procedures en reglementen en de praktijk op de locaties, dan wel tussen deze procedures en reglementen en de kernwaarden en ambities uit dit schoolplan beïnvloedt de kwaliteit van onze prestaties in negatieve zin. Het doel op Atlasniveau is om in de komende periode alle procedures en reglementen te toetsen op hun samenhang met de centrale ambities en de kernwaarden en waar nodig bij te stellen.
3.3
Personeel en organisatie
Strategisch en integraal personeelsbeleid is van groot belang om de ambities uit dit schoolplan te realiseren. Daarbij is een goede personeelsplanning met een meerjarenperspectief essentieel. Het doel op Atlasniveau is het ontwikkelen en actueel houden van een kwalitatief en kwantitatief meerjarenpersoneelsplan aan de hand waarvan goed geanticipeerd kan worden op wijzigingen in het personeelsbestand. De ambitie m.b.t. onderwijs op maat zal ondersteuningsvragen met zich mee brengen rond differentiatie en klassenmanagement. De planning van goede scholing op dit terrein zal zeker een aandachtspunt zijn. Het doel op Atlasniveau is het ontwikkelen van scholingsbeleid, met randvoorwaarden die zijn afgestemd op de scholingsbehoefte die voortkomt uit de ambities. Hierbij en bij de ontwikkeling van de professionele leergemeenschap zal de Atlas Academie een belangrijke rol spelen. Het doel op Atlasniveau hierbij is het verhelderen en versterken van de Atlas Academie. Gezien de ambitie m.b.t. de professionele leergemeenschap zal de nadruk tevens liggen op het creëren van ruimte voor de professionele ontwikkeling van personeelsleden. In 2.3 staat al als doel vermeld dat 100% van de personeelsleden minimaal één keer per jaar een formeel gesprek met de leidinggevende heeft. Een ander doel op Atlasniveau is het ontwikkelen van een model voor de bekwaamheidsdossiers van docenten en het vastleggen van de afspraken voor de toepassing hiervan. De komende jaren zullen we, mede gezien de te verwachten uitstroom van de babyboom-collega’s behoefte hebben aan jonge docenten die een bijdrage kunnen leveren aan het realiseren van onze ambities. Doelen op Atlasniveau zijn daarbij het behouden van jonge docenten voor het onderwijs en het versterken van de aansluiting tussen lerarenopleiding en beroepspraktijk. Subdoelen daarbij zijn het opstellen van een selectieprofiel dat past bij kernwaarden en ambities en het actualiseren van de begeleidings- en beoordelingsprocedure voor nieuw aangesteld personeel. Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
20
De ontwikkeling naar onderwijs op maat zal met zich meebrengen dat er behoefte ontstaat aan een grotere functiedifferentiatie. Het doel op Atlasniveau is het ontwerpen van een nieuw functiebouwwerk dat afgestemd is op de ambities uit dit schoolplan. Verder zal er op organisatiegebied veel aandacht besteed worden aan de flexibilisering van het invullen van de onderwijstijd en de roosters, vanuit twee invalshoeken: het steeds meer op maat maken van ons onderwijs en het onderzoeken van manieren om meer met minder te realiseren. Het doel op Atlasniveau is het ontwikkelen van een model voor meer flexibele onderwijstijd en roosters.
3.4
Financiën
In de Kadernota 2013 is het sombere perspectief geschetst dat werkelijkheid wordt bij ongewijzigd beleid. In de inleiding en in de voorgaande paragraaf is het voornemen genoemd om in de komende periode breed te onderzoeken hoe we er in kunnen slagen om meer met minder te gaan realiseren. Dat is zeker geen louter financiële exercitie, maar de uitkomsten van die brede dialoog zullen wel degelijk in beleidsrijke begrotingen vertaald moeten worden. In deze begrotingen zullen de ambities uit dit schoolplan ook herkenbaar moeten zijn. Daarnaast blijft het zaak om te monitoren of de materiële en personele realisatie sporen met de begroting en waar nodig tijdig te signaleren dat er bijgestuurd moet worden. In het kader van optimalisering van de P&C-cyclus worden rapportages meer op maat gericht op locaties. In samenwerking met locaties zullen investeringsbegroting en overige deelbegrotingen voor projecten worden ontwikkeld . Een ander aandachtspunt op dit vlak is het genereren van meer inkomsten, enerzijds door het vergroten van het leerlingental, anderzijds door het aanboren van nieuwe geldbronnen. Het eerste aspect raakt aan de krimp die langzamerhand in beide regio’s merkbaar wordt, en aan de worsteling van enkele locaties met hun imago. Daardoor zou het voornemen om het leerlingental te vergroten niet realistisch kunnen lijken, maar de afspraken die tussen de besturen van Tabor College en Atlas College gemaakt zijn, én het feit dat van zowel SG Newton als SG De Triade in de komende jaren verwacht mag worden dat zij (verder) gaan stijgen in leerlingental, maken dat een stijging t.o.v. de aantallen uit de Kadernota realistisch is. Het tweede aspect sluit aan bij de ambitie om betere verbindingen te creëren met bedrijfsleven en samenleving. Ondersteuningsvragen zijn te verwachten bij het tot stand brengen van projectbegrotingen en – verantwoordingen.
3.5
Huisvesting
Bij de OSG West-Friesland en Copernicus SG zal tijdens de periode van dit schoolplan een grootscheepse verbouwing en aanpassing aan het gebouw plaatsvinden. In beide gevallen gaat het erom het gebouw beter geschikt te maken voor modern onderwijs voor resp. 1.300 en 1.200 leerlingen. Bij Copernicus SG zal de dislocatie opgeheven worden en zullen alle activiteiten op Nieuwe Steen 11 geconcentreerd worden. De ambities uit dit schoolplan zullen mede richtinggevend zijn voor de invulling van de plannen.
Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
21
Voor de overige locaties staan er geen grote aanpassingen op stapel. Waar dat nodig is, zullen via kleine aanpassingen en gerichte investeringen de gebouwen geschikt gemaakt worden om de ambities te ondersteunen en uit te dragen.
3.6
ICT
De ambities m.b.t. onderwijs op maat en een grotere wisselwerking met de samenleving zullen ertoe leiden dat er steeds meer met ICT-middelen gewerkt wordt. Dit gegeven stelt eisen aan ons netwerk. In de komende jaren zal de infrastructuur zodanig aangepast worden dat op elke locatie een dekkend draadloos netwerk is waar leerlingen en personeelsleden gebruik van kunnen maken. Het aantal werkstations voor leerlingen zal drastisch afgebouwd worden en er zullen bedrijfsmodellen ontwikkeld worden voor een systeem van ‘bring your own device’. De doelen op Atlasniveau zijn: - in 2016 hebben alle locaties een dekkend draadloos netwerk; - in 2016 is er op minstens één locatie een pilot met eigen devices afgerond; - de elektronische leeromgeving is op alle locaties geïmplementeerd; - in 2016 zijn de bottlenecks in de huidige infrastructuur duidelijk geïdentificeerd en waar mogelijk weggenomen, waardoor deze geen belemmering meer vormen voor grootschalige inzet van ICT in het onderwijs.
3.7
Communicatie en marketing
Er zal de komende jaren, gegeven de ambitie m.b.t. de professionele leergemeenschap, veel aandacht zijn voor de communicatie in het kader van de kennisdeling binnen het Atlas College. Gezocht wordt naar een vorm die laagdrempelig is en uitdaagt tot interactie. Een ander aandachtspunt is de communicatie wat betreft de horizontale verantwoording. Over de voortgang in het algemeen, maar in het bijzonder op het vlak van de drie centrale ambities willen we graag verantwoording afleggen aan diverse groepen belanghebbenden in en om de school. Wat betreft onze marketing sluiten we met de eerste twee ambities nauw aan bij de uitkomsten van het onderzoek dat Newcom Research & Consultancy in 2012 heeft uitgevoerd naar de verwachtingen die ouders en leerlingen hebben bij de school van de toekomst. Daaruit kwam naar voren dat er behoefte bestaat aan scholen die enerzijds goed inspelen op de leerbehoeften en –mogelijkheden van de individuele leerling en anderzijds goed geworteld zijn in de samenleving en leerlingen mee opvoeden tot actief en kritisch burger. Het zal dus zaak zijn om de wijze waarop de genoemde ambities zichtbaar en voelbaar worden in onze scholen, duidelijk tot uitdrukking te laten komen in hoe wij naar buiten treden. Het doel op Atlasniveau is dat elke locatie werkt met een jaarlijks te updaten communicatieplan waarbij in samenhang alle uitingen benoemd staan waarmee de locatie de gewenste uitstraling bewerkstelligt. Verder zal er op dit vlak aandacht zijn voor de positie van onze scholen en hun aanbod in het regionale onderwijsveld. In beide regio’s zullen wij in nauwe samenwerking met de andere schoolbesturen werken aan een onderwijsaanbod dat recht doet aan het bestaansrecht van alle scholen en optimale kansen biedt aan de jongeren in de betreffende regio. Het doel op Atlasniveau is Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
22
dat er in beide regio’s een regionaal programma onderwijsvoorzieningen (RPO) of een daarmee te vergelijken set afspraken is waarin een aanbod voor onze scholen is vastgelegd dat past bij onze ambities.
3.8
Samenwerking
Bij de ambitie Onderwijs in wisselwerking met de samenleving past de visie dat we gericht samenwerken met partners in de omgeving, om zoveel mogelijk kennis te delen, de investeringen te beperken en de resultaten zo hoog mogelijk te laten zijn. Dit betekent dat we volop participeren in de TOP-groep waarin alle besturen van Noord-Hollandse VO-scholen ten noorden van de lijn Castricum-Enkhuizen samenwerken. Daarnaast zijn we actief in de Samenwerkingsverbanden VO in beide regio’s waarin we voorwaarden zullen creëren voor het realiseren van onze ambitie voor onderwijs op maat. De samenwerking in de Regionale Opleidingsschool West-Friesland benutten we mede om onze ambitie op het vlak van de professionele leergemeenschap te realiseren. In de overleggen rond de Lokale Educatieve Agenda in de gemeenten uit ons voedingsgebied, waarin ook het toeleverend en een deel van het vervolgonderwijs participeren, staan onderwijs op maat en de wisselwerking met de samenleving centraal. Het doel op Atlasniveau is dat we in beide regio’s zodanig participeren in relevante overleggen dat we door onze samenwerkingspartners als een interessante en betrouwbare partner gezien worden en optimaal kunnen profiteren van de inbreng en expertise van onze partners.
3.9
Inzet staf
De ondersteunende stafdiensten zullen hun activiteiten, naast die voor de lopende zaken, richten op de drie centrale ambities. In samenwerking tussen de centrale afdelingen en de locaties wordt een integrale aanpak gekozen om te komen tot realisatie van de ambities. Elke locatie beschrijft jaarlijks n.a.v. het locatiejaarplan de ondersteuningsvragen die men heeft. Samen met de betreffende stafafdeling(en) wordt hier vervolgens een plan van aanpak voor opgesteld, met afspraken over te bereiken resultaten en te verwachten inzet van beide kanten.
Schoolplan Atlas College 2013-2016, versie 18 juni 2013
23