RAPPORT VAN BEVINDINGEN
TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK Maerlant Brielle Afdeling havo
Plaats: Brielle BRIN-nummer: 11ZH-0 Arrangementnummer: 189317 Onderzoek uitgevoerd op: 17 januari 2013 Conceptrapport verzonden op: 11 maart 2013 Rapport vastgesteld te Utrecht op: 6 juni 2013 Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 17 januari 2013 een onderzoek uitgevoerd op het Maerlant te Brielle, afdeling havo, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en of de school de onderzochte wet- en regelgeving naleeft. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De kwaliteit van het onderwijs op de afdeling havo is door de inspectie beoordeeld als ‘zwak’ en bevindt zich in een geïntensiveerd toezichtstraject. De inspectie heeft afspraken gemaakt met de school om de kwaliteit te verbeteren. Tijdens het tussentijds kwaliteitsonderzoek beoordeelt de inspectie de onvoldoende beoordeelde indicatoren en de voortgang van het verbetertraject dat de school gestart is. Toezichthistorie In 2009 constateerde de inspectie dat de opbrengsten van de afdeling vwo onvoldoende waren en is het toezicht geïntensiveerd. Eind 2010 voerde de inspectie een onderzoek naar kwaliteitsverbetering uit omdat de opbrengsten in de afdeling vwo weer van voldoende kwaliteit waren. Het vwo heeft een basisarrangement. In 2011 is een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd voor de afdelingen vmbo-kader en havo. Daaruit bleek dat de opbrengsten van de afdeling havo van onvoldoende niveau zijn en dat enkele indicatoren van de kwaliteitszorg onvoldoende zijn. Onderzoeksopzet De inspectie heeft de opbrengstindicatoren onderzocht alsmede de indicatoren van de kwaliteitszorg die onvoldoende beoordeeld zijn tijdens het kwaliteitsonderzoek van 2011. Het betreft de borging van het leerproces en de borging van de toetsing en de schoolexamens (indicator 9.5 en 9.6). Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd en tijdens het schoolbezoek heeft overhandigd. De inspectie heeft een gesprek over de kwaliteit van de indicatoren gevoerd met het management. De inspectie heeft een gesprek gevoerd met de zorgcoördinator gevoerd. De inspectie heeft een gesprek met docenten van de afdeling havo gevoerd. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en het bevoegd gezag.
Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader vo 2009. In het jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. Deze documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl.
H2839406/12
Pagina 2 van 8
E4055894/41594/11ZH-0
Opbouw rapport In hoofdstuk 2 zijn de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer.
H2839406/12
Pagina 3 van 8
E4055894/41594/11ZH-0
2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De indicatoren met een asterisk zijn de normindicatoren; zij spelen een beslissende rol bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. 2. 3. 4. 5.
slecht onvoldoende voldoende goed niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten)
De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score ‘ja’ of ‘nee’.
Resultaten 1 1.1 1.2 1.3 1.4
* De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding havo. * De leerlingen van de opleiding havo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. * Bij de opleiding havo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau.
2
3
4
5
Kwaliteitszorg 1 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6
De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten.
H2839406/12
Pagina 4 van 8
2
3
E4055894/41594/11ZH-0
4
Wet- en regelgeving nee N1 N2 N3 N4 N5
Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24a en 24c). Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24 en 24c). Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 10h). Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en beide voldoen inhoudelijk aan de wettelijke vereisten (Eindexamenbesluit art. 31). De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WVO art. 10, lid 2; 10b, lid 2; 10d, lid 2; 10f, lid 3a; 11c, lid 1b; 12, lid 5).
H2839406/12
Pagina 5 van 8
ja
E4055894/41594/11ZH-0
2.2 Beoordeling Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling havo van het Maerlant in Brielle als zwak. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende overwegingen. De opbrengsten zijn, afgemeten aan de prestaties van de leerlingen over de afgelopen drie jaar, onvoldoende. Het onderwijsproces is naar het oordeel van de inspectie van voldoende kwaliteit. De school werkt in haar kwaliteitszorg systematisch en planmatig; de inspectie heeft de kwaliteitszorg als voldoende beoordeeld, ondanks tekortkomingen op het gebied van de borging van het onderwijsleerproces en de kwaliteit van het schoolexamen en de toetsing. De school leeft de onderzochte wet- en regelgeving na. Toelichting Het bovenstaande algemene oordeel van de inspectie wordt hieronder toegelicht. Daarbij komen voor zover van toepassing achtereenvolgens de in de inleiding genoemde aspecten aan bod: de opbrengsten, de kwaliteitszorg en de wet- en regelgeving. Opbrengsten Het rendement van de onderbouw van de afdeling havo is voldoende en laat een stabiel beeld zien. Vanaf 2013 worden ook de resultaten van het vmbo-basis en het vmbo-kader van de school betrokken om het onderbouwrendement te bepalen. Dat heeft te maken met de samenvoeging van twee locaties in een nieuw schoolgebouw in augustus 2012. Het bovenbouwrendement is onvoldoende. Op de opbrengstenkaarten 2010 en 2011 behoorde de afdeling havo tot de 10% slechts scorende afdelingen van Nederland op deze indicator. De opbrengstenkaart 2012 laat een verbetering zien, maar het resultaat is ook in 2012 nog onvoldoende. Dat komt doordat veel leerlingen na de derde klas havo afstromen naar de vierde klas vmbo-theoretische leerweg. Ook blijven relatief veel leerlingen zitten in de vierde klas en zakken meer leerlingen voor het examen dan landelijk gezien het geval is. Volgens een prognose van de school zakt het rendement van de bovenbouw in 2013 mogelijk weer terug naar de bol 1-positie. Dat heeft te maken met afstroom naar het vmbo-(g)t en zittenblijven in de vierde klas havo en het aantal gezakte leerlingen. De school geeft aan dat het zich op het moment wat betreft de opbrengsten van de afdeling havo met name richt op het verbeteren van de centraal examencijfers. Het centraal examen cijfer is over drie jaar gemeten onvoldoende. Het gemiddeld centraal examencijfer op de afdeling havo was in 2010/2011 een 6,0. Dat is lager dan het landelijk gemiddeld cijfer op het centraal examen. De zes vakken Duits, wiskunde-A en B, aardrijkskunde, geschiedenis alsmede het vak management en organisatie scoorden onder de 6,0 in dat jaar. In de tussenevaluatie van de opbrengsten die de school gemaakt heeft in september 2012 wordt terecht genoemd dat het gemiddelde cijfer tijdens het examen van het schooljaar 2011/2012 steeg van een 5,98 naar een 6,3 en dat de meeste vakken zich verbeterd hebben. Als men de cijfers nader analyseert, blijkt echter dat met name de vakken die al boven de 6,0 uitkwamen zorgen voor een beter gemiddeld resultaat. Ondanks het hoger gemiddelde cijfer, steeg het slagingspercentage van de school in 2012 nauwelijks ten opzichte van het examen van een jaar eerder. De onvoldoende vakken economie en wiskunde-A zijn juist slechter gaan presteren dan een jaar eerder. Van de vakken die in 2011 onder de 6,0 scoorden, is alleen het vak aardrijkskunde sterk verbeterd. Nog altijd vijf vakken scoren onder de 6,0 en dat baart de inspectie tot zorgen. Als belangrijkste oorzaak noemen de leraren het tot voor kort ontbreken van een doorlopende leerlijn, dat het onderhoud van de lesstof niet voldoende geborgd is in het lesprogramma en dat er geen eenduidige afspraken bestonden over het bevorderen van leerlingen. Ook de motivatie van de leerlingen in de havo zou laag zijn volgens de leraren van de havo. De inspectie ziet plausibele verklaringen in een deel van de door de school genoemde mogelijke oorzaken, maar is van mening dat de leraren nog te weinig in het werk hebben gesteld om de leerlingen beter te motiveren. Het verschil tussen het schoolexamen cijfer en het centraal examencijfer voldoet aan de inspectienorm en is naar aller verwachting ook voldoende in 2013.
H2839406/12
Pagina 6 van 8
E4055894/41594/11ZH-0
De kwaliteitszorg De kwaliteitszorg is voldoende, ondanks tekortkomingen op het gebied van de borging van het onderwijsproces, de toetsing en het schoolexamen. De school heeft de borging van de verschillende facetten opgepakt en dat moet aan het eind van het schooljaar 2012/2013 hebben geleid tot een school- en/of afdelingsbrede uniforme vastgelegde afspraken. Zo is een visie op de ideale Maerlantles volop in ontwikkeling, die afspraken bevat over het lesgeven in ontwikkeling en is het gesprek over schoolbrede bevorderingsnormen, de kwaliteit van de wijze van toetsen en de kwaliteit van de toetsen in volle gang. Ook geeft de school aan dat de afspraken over collegiale visitatie nog niet voldoende nagekomen worden. De inspectie is positief over deze ontwikkelingen op het gebied van de borging, maar beoordeeld de indicatoren als onvoldoende, omdat de plannen nog niet gerealiseerd zijn en afspraken nog niet altijd nagekomen worden. Na het kwaliteitsonderzoek in 2011 hebben alle vaksecties twee 60-dagenplannen geschreven met als insteek een korte termijn doelstelling die moet leiden tot verbetering van de resultaten. Het maken van WOLF-analyses is verplicht gesteld door de schoolleiding. Ook heeft de school het verzuim onder leerlingen sterk teruggebracht en hebben de leraren een mentortraining gehad. Ook is de school begonnen met examentraining. In het schooljaar 2012/2013 verlangt de schoolleiding van iedere sectie drie 90-dagenplannen die een aanpak bevatten om de drie gekozen speerpunten opbrengstgericht werken, motiverende didactiek en doorlopende leerlijnen verder te verbeteren. Met enkele van de onvoldoende scorende vaksecties (wiskunde, biologie en aardrijkskunde, maar niet voor economie, Duits en management en organisatie) zijn specifieke acties in de voorwaardensfeer afgesproken door de schoolleiding zoals het aanstellen van een extra eerstegrader en extra tijd voor het vak wiskunde. Naar de mening van de inspectie dienen deze verder aangevuld te worden met verbeteracties voor de (onvoldoende) vakken waar nog geen of niet genoeg maatregelen zijn genomen. Ook dringt de inspectie aan op het maken van prestatieafspraken over de opbrengsten met de secties en individuele leraren waarvan het gemiddeld centraal schriftelijk examen onvoldoende is. Wet- en regelgeving De school voldoet aan de onderzochte wet- en regelgeving.
H2839406/12
Pagina 7 van 8
E4055894/41594/11ZH-0
3. TOEZICHTARRANGEMENT
De kwaliteit van het onderwijs vertoont tekortkomingen in de opbrengsten en is als zwak beoordeeld. Om deze reden handhaaft de Inspectie van het Onderwijs aan het Maerlant, afdeling havo het aangepast arrangement zwak. De afdeling valt onder intensief toezicht. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat de opbrengsten in juni 2013 van voldoende niveau zijn. In het najaar 2013 voert de inspectie een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering (OKV) uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. Verder maakt de inspectie nadere afspraken met het bevoegd gezag over te bereiken tussenresultaten. Deze afspraken legt de inspectie vast in een toezichtplan. De inspectie heeft geen tekortkomingen in de naleving van de onderzochte wettelijke voorschriften kunnen vaststellen.
H2839406/12
Pagina 8 van 8
E4055894/41594/11ZH-0
