RAPPORT VAN BEVINDINGEN
KWALITEITSONDERZOEK Stedelijk Dalton Lyceum, Locatie Leerpark Dordrecht afdelingen vmbo-basisberoepsgerichte leerweg, vmbo-kaderberoepsgerichte leerweg en vmbo-gemengde leerweg
Plaats: Dordrecht BRIN-nummer: 24PY-02 Arrangementsnummers: 201677; 201678 en 201679 Onderzoek uitgevoerd op: 1 november 2012 Conceptrapport verzonden op: 19 november 2012 Rapport vastgesteld te Utrecht op: 8 januari 2013 Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.
Documentnr.: H3459069/24PY-02
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 1 november 2012 een onderzoek uitgevoerd op het Stedelijk Dalton Lyceum (hierna te noemen Leerpark Dordrecht), afdelingen vmbo-b, -k en -gl, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdelingen en over de naleving van wet- en regelgeving.
Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De inspectie heeft voor het Leerpark Dordrecht, afdelingen vmbo-b, -k en –gl een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten van de afdeling vmbo-b in 2012 weer onvoldoende zijn. In de periode 2009-2011 heeft deze afdeling onder verscherpt toezicht van de inspectie gestaan vanwege te lage opbrengsten. In 2009 was deze afdeling zelfs zeer zwak, maar in 2011 ontving de afdeling vmbo-b weer een basisarrangement. De andere twee leerwegen van het vmbo op het Leerpark Dordrecht hebben sinds 2010 onvoldoende opbrengsten, maar op de opbrengstenkaart 2012 zijn weinig verbeteringen te constateren. Hierdoor komt de afspraak die met het bevoegd gezag is gemaakt dat de opbrengsten driejaarsgemiddeld in 2013 weer voldoende zijn, op losse schroeven te staan. Op 30 mei 2012 heeft de inspectie de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. In dit onderzoek wordt tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke voorschriften voldoet. Onderzoeksopzet De inspectie heeft de kernindicatoren onderzocht op de aspecten: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg en de wet- en regelgeving. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd en tijdens het schoolbezoek heeft overhandigd. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met het management. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leerlingen en docenten. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie.
Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader vo 2011. In het jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. Deze documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl.
Opbouw rapport In hoofdstuk 2 zijn de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer.
H2839406/13
Pagina 2 van 8
Documentnr.: H3459069/24PY-02
2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De indicatoren met een asterisk zijn de normindicatoren; zij spelen een beslissende rol bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. 2. 3. 4. 5.
slecht onvoldoende voldoende goed niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten)
De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score ‘ja’ of ‘nee’.
Resultaten 1 1.1 1.2 1.2 1.2 1.3 1.3 1.3
1.4
1.4
1.4
* De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-b. * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-k. * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-g/t. * De leerlingen van de opleiding vmbo-b behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. * De leerlingen van de opleiding vmbo-k behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. * De leerlingen van de opleiding vmbo-g/t behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. * Bij de opleiding vmbo-b zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. * Bij de opleiding vmbo-k zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. * Bij de opleiding vmbo-g/t zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau.
H2839406/13
Pagina 3 van 8
2
3
4
5
• • • • • • • • • •
Documentnr.: H3459069/24PY-02
Leerstofaanbod 1 2.1 2.2 2.3
2
* De aangeboden leerinhouden in de onderbouw voldoen aan de wettelijke vereisten. * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma’s. * De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen.
3
4
• • •
Schoolklimaat 1 4.4
4.7 4.8
2
* De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. * Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. * De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen.
3
4
• • •
Didactisch handelen 1 5.1 5.2 5.3
* De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten.
2
•
3
4
• •
Begeleiding 1 7.1
2
* De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen.
3
4
•
Zorg 8.2
1
2
3
4
1
2
3
4
* De school voert de zorg planmatig uit.
•
Kwaliteitszorg 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 9.7 9.8
De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving.
H2839406/13
Pagina 4 van 8
• • • • • • • •
Documentnr.: H3459069/24PY-02
Wet- en regelgeving nee N1
N2
N3
N4
N5
Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24a en 24c). Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24 en 24c). Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 10h). Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en beide voldoen inhoudelijk aan de wettelijke vereisten (Eindexamenbesluit art. 31). De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WVO art. 10, lid 2; 10b, lid 2; 10d, lid 2; 10f, lid 3a; 11c, lid 1b; 12, lid 5).
H2839406/13
Pagina 5 van 8
ja
• • • • •
Documentnr.: H3459069/24PY-02
2.2 Beoordeling Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op de afdelingen vmbo-b, -k en -gl van het Leerpark Dordrecht als zwak. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende overwegingen. De opbrengsten zijn, afgemeten aan de prestaties van de leerlingen over de afgelopen drie jaar onvoldoende. Het onderwijsproces vertoont een ernstige tekortkoming op het punt van de betrokkenheid van de leerlingen bij het onderwijsproces, maar is naar het oordeel van de inspectie van voldoende kwaliteit. De school werkt in haar kwaliteitszorg voldoende systematisch en planmatig; de inspectie heeft de kwaliteitszorg als voldoende beoordeeld. De school leeft de onderzochte wet- en regelgeving na. Toelichting Het bovenstaande algemene oordeel van de inspectie wordt hieronder toegelicht. Daarbij komen voor zover van toepassing achtereenvolgens de in de inleiding genoemde aspecten aan bod: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg en de wet- en regelgeving. Opbrengsten Het rendement van de onderbouw op het Leerpark Dordrecht is onvoldoende, omdat teveel leerlingen in de derde klas op een lager onderwijsniveau terechtkomen dan geadviseerd is door de basisschool. Circa 40% van de leerlingen die de laatste jaren in de derde klas van het vmbo-b of vmbo-k zitten heeft een vmbo-k, respectievelijk een vmbo-g/t advies van de basisschool meegekregen. De leerlingen die in de derde klas van het vmbo-gl zitten, hebben echter in meerderheid een vmbo-g/t advies gekregen. Hierdoor benutten leerlingen die op het Leerpark Dordrecht zitten niet al hun mogelijkheden en is er sprake van onderpresteren. Het rendement van de bovenbouw bij de afdeling vmbo-b is te laag, omdat teveel leerlingen ongediplomeerd de school verlaten. Bij de afdeling vmbo-k is het bovenbouwrendement te laag, omdat teveel leerlingen aan het einde van het derde leerjaar afstromen. Ook hier is sprake van een onvoldoende benutting van de mogelijkheden van de leerlingen. Bij de afdeling vmbo-gl is het bovenbouwrendement verbeterd, omdat de afstroom uit het derde leerjaar is afgenomen. Hierdoor weten steeds meer leerlingen die de gemengde leerweg volgen hun kansen te verzilveren. De gemiddelde cijfers op het centraal examen en de verschillen tussen de gemiddelde cijfers tussen het schoolexamen (SE) en het centraal examen (CE) zijn bij de afdelingen vmbo-b en –k door de inspectie als voldoende beoordeeld. Het gemiddelde CE-cijfer bij de afdeling vmbo-gl is echter veel te laag: dit is niet meer dan 5.6 en ook in het schooljaar 2012 is dit niet hoger dan 5.7. Het verschil SE-CE is ook te hoog, maar in 2012 is dit verschil niet groter dan 0.37. Er dreigt voor de afdelingen vmbo-k en –gl een situatie van langdurig onderpresteren en voor de afdeling vmbo-b een terugval in opbrengsten. Daarom heeft de inspectie het onderzoek ook gericht op de vraag of de school voldoende maatregelen neemt om de opbrengsten op de korte termijn te verbeteren. Op het Leerpark Dordrecht is in het schooljaar 2010-2011 een aanvang gemaakt met opbrengstgericht werken om het rendement te verbeteren. Sinds dat schooljaar definieert de school doelstellingen voor de onderwijspositie die leerlingen in moeten nemen in het derde leerjaar, waarbij het advies van de basisschool het streefdoel is. Voor de bovenbouw is het uitgangspunt dat leerlingen die in een leerweg zijn geplaatst niet meer afstromen, maar ook dat daar ondersteuning wordt geboden aan leerlingen die dat nodig hebben. Er worden in klas 1 t/m 3 genormeerde toetsen ingezet om te beoordelen welke ondersteuning leerlingen behoeven om die onderwijspositie te behalen of vast te houden Voor elke leerling wordt een ontwikkelingsperspectief opgesteld op basis waarvan de ondersteuning gestalte krijgt. Die individuele ondersteuning bestaat uit een taal- en rekenaanbod dat afgestemd is op de behoefte van de leerlingen, verlengde instructie in de klas, huiswerkbegeleiding en extra uitleg tijdens de Daltonuren. Periodiek wordt met behulp van de genormeerde toetsen beoordeeld of de ondersteuning in voldoende mate bijdraagt aan de ontwikkeling van de leerlingen. Met deze activiteiten beoogt het Leerpark Dordrecht het rendement van de onder- en de bovenbouw te verbeteren.
H2839406/13
Pagina 6 van 8
Documentnr.: H3459069/24PY-02
Bij de afdeling vmbo-b kunnen potentiële uitvallers sinds het schooljaar 2011-2012 deelnemen aan een Leerwerktraject, waardoor zij in de gelegenheid worden gesteld om een diploma te halen. Bij de afdeling vmbo-gl worden zij-instromers die van een mavo afkomstig zijn, niet langer toegelaten. Veel van deze leerlingen blijken onvoldoende in staat te zijn om de gemengde leerweg succesvol af te ronden. Op alle afdelingen van het vmbo heeft de schoolleiding afspraken gemaakt over de kwaliteit van de toetsing (inhoud, omvang, samenstelling toetsing, kwaliteitscontrole) en over de kwaliteit van het onderwijsleerproces (gebruik didactische werkvormen, differentiatie, taalontwikkeling, inzet van de ontwikkelingsperspectieven). De schoolleiding bewaakt deze afspraken door de naleving van het toetsbeleid te controleren en door regelmatig lesobservaties uit te voeren. De inspectie stelt vast dat op het Leerpark Dordrecht maatregelen zijn genomen om de opbrengsten op de korte termijn te verbeteren. De kwaliteitszorg die nodig is om verbeteringen aan te sturen en te evalueren en die nodig is om de kwaliteit van het onderwijsleerproces en de toetsing te borgen is van voldoende kwaliteit. De schoolleiding heeft zicht op de sterke en de zwakke punten van het onderwijsleerproces en zet scholing in als middel om het onderwijs te verbeteren. Onderwijsproces Op het Leerpark Dordrecht is een rustige en vriendelijke sfeer aanwezig. De school neemt veel moeite om de onderlinge verhoudingen op de school goed te houden en is gespitst op het beheersbaar maken van incidenten tussen leerlingen. Leraren zijn erg vriendelijk voor de leerlingen en stellen zich stimulerend en positief op. In de klas is waarneembaar dat leerkrachten veel hulp geven aan individuele leerlingen. Hierbij merkt de inspectie op dat de ene leraar er beter in slaagt om een rustig leerklimaat te creëren en die individuele hulp te bieden dan de andere leraar. De inspectie heeft teveel lessen gezien waar het onrustig was en waar leerlingen niet bij de les waren. Voor een deel werd dit veroorzaakt door een onvoldoende sterk klassenmanagement van een aantal leraren, maar voor een ander deel ook een eenzijdige werkvorm die reproductief leren en concentratieproblemen in de hand werken. Wet- en regelgeving De school voldoet aan de eisen die de wet- en regelgeving stelt, voor zover opgenomen in het toezichtkader van de inspectie. Dat wil zeggen: de school heeft voldaan aan de wet- en regelgeving met betrekking tot het toezenden van de schoolgids, het schoolplan, het examenreglement, het PTA en het zorgplan. De geprogrammeerde onderwijstijd voor het schooljaar 2012-2013 komt in alle leerjaren uit boven de wettelijke minimumnormen.
H2839406/13
Pagina 7 van 8
Documentnr.: H3459069/24PY-02
3. TOEZICHTARRANGEMENT De kwaliteit van het onderwijs op het Leerpark Dordrecht, afdelingen vmbo-b, -k en –gl, vertoont tekortkomingen in de opbrengsten en het onderwijsproces en is daarom als zwak beoordeeld. De afdeling vmbo-b van het Leerpark Dordrecht ontvangt een aangepast arrangement zwakke onderwijskwaliteit. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat de opbrengsten van deze afdeling in 2014 (driejaarsgemiddeld) weer van voldoende niveau zijn. De inspectie handhaaft de arrangementen zwakke onderwijskwaliteit bij de afdelingen vmbo-k en –gl. De inspectie beoordeelt in 2013 de opbrengsten van de afdelingen vmbo-k en –gl om vast te stellen of deze voldoende verbeteren en of een intensivering van het toezichttraject noodzakelijk is. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat de opbrengsten in 2014 (driejaarsgemiddeld) weer van voldoende niveau zijn. In 2014 voert de inspectie een onderzoek naar kwaliteitsverbetering uit op het Leerpark Dordrecht, afdelingen vmbo-b, -k en –gl.
H2839406/13
Pagina 8 van 8
Documentnr.: H3459069/24PY-02
