RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek bij Basisschool Bargerpaske
Plaats : Winterswijk BRIN-nummer : 18VQ Onderzoeksnummer : 122082 Datum schoolbezoek : 21 maart 2011 Rapport vastgesteld te Zwolle op 27 april 2011
Kwaliteitsonderzoek Basisschool Bargerpaske | 21 maart 2011
Inhoud 1
Inleiding 5
2
Bevindingen 7
3
Toezichtarrangement 13
pagina 3 van 13
Kwaliteitsonderzoek Basisschool Bargerpaske | 21 maart 2011
1
Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 21 maart 2011 een onderzoek uitgevoerd op basisschool Bargerpaske naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. De inspectie heeft voor basisschool Bargerpaske een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten mogelijk onvoldoende zijn. Op 23 november 2010 heeft de inspectie de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Toezichthistorie Basisschool Bargerpaske is voor het laatst door de inspectie bezocht in februari 2007. Op basis van dat onderzoek is een aantal tekortkomingen vastgesteld met name in de kwaliteitszorg van de school. De aangetroffen kwaliteit gaf toen geen reden om af te wijken van de reguliere onderwijsplanning van de inspectie. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: • een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie; • een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan; • een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland; • onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn; • analyse van het verbeterplan obs Bargerpaske, stand van zaken 8 december 2010, dat de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd; • schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 2b, 3a, 5b, 6b, 7b en 8b; • gesprekken met de directie en de intern begeleiders over de kwaliteit van de indicatoren; • een gesprek met leraren; • een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, kwaliteitszorg, onderwijs en leren en zorg en begeleiding. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2009 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl.
pagina 5 van 13
Kwaliteitsonderzoek Basisschool Bargerpaske | 21 maart 2011
Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer.
pagina 6 van 13
Kwaliteitsonderzoek Basisschool Bargerpaske | 21 maart 2011
2
Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs 2009. Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2009 op www.onderwijsinspectie.nl. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'.
Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.1.1 De taalresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.1.2 De rekenresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van acht jaar. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht.
1
2
3
4
z
z
z
z z z
pagina 7 van 13
5
Kwaliteitsonderzoek Basisschool Bargerpaske | 21 maart 2011
Kwaliteitsaspect 2 Leerstofaanbod 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.1.1 Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.1.2 Bij de aangeboden leerinhouden voor rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 2.2.1 De leerinhouden voor Nederlandse taal worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 2.2.2 De leerinhouden voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 2.3 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan.
Kwaliteitsaspect 3 Tijd 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd.
Kwaliteitsaspect 5 Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten.
Kwaliteitsaspect 6 Afstemming 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
Kwaliteitsaspect 7 Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen.
1
2
3
4
z z z z z z z
1
2
3
4
z
1
2
1
2
3 z z z
4
3
4
z z z z
1
2
3 z z
pagina 8 van 13
4
Kwaliteitsonderzoek Basisschool Bargerpaske | 21 maart 2011
Kwaliteitsaspect 8 Zorg 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg.
Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.7 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving.
1
2
3
4
z z z z
1
2
3
4
z z z z z z z
Naleving wet- en regelgeving NT1a De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT1b In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen (art. 13 WPO) NT2a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO) NT2b In het schoolplan is informatie opgenomen over een of meer standaard gecontroleerde onderdelen (art. 12 WPO). NT3a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT3b In het zorgplan is informatie opgenomen over een of meer standaard gecontroleerde onderdelen (art. 19, lid 2, WPO). NT4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4b Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO).
ja
nee
z z z z z z z z
2.2 Beschouwing Algemeen beeld De onderwijskwaliteit op basisschool Bargerpaske beoordeelt de inspectie als voldoende. De inspectie komt tot dit oordeel vanwege de voldoende eindopbrengsten van 2011, de voldoende tussenopbrengsten en omdat bijna alle normindicatoren voor goed onderwijs door de inspectie met een voldoende zijn gewaardeerd. Toch blijven er zorgen over. De school heeft in de jaren 2008, 2009 en 2010 te maken gehad met onvoldoende eindopbrengsten. In die hectische periode, zo zat de school verspreid over verschillende locaties i.v.m. een uitgebreide verbouwing, stagneerde de onderwijskundige ontwikkeling en was er sprake van een eilandencultuur. Het lijkt alsof het tij is gekeerd. Er zijn voldoende ontwikkelingen zichtbaar binnen de school en de voldoende opbrengsten bevestigen dit beeld. Bestuur, directie en team staan nu voor de uitdaging om de (soms prille) verbeteringen vast te houden en uit te bouwen. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel.
pagina 9 van 13
Kwaliteitsonderzoek Basisschool Bargerpaske | 21 maart 2011
Toelichting Opbrengsten De eindopbrengsten van de school zijn voldoende. De resultaten, die zijn behaald op de Eindtoets van 2011 lagen boven de door de inspectie gehanteerde ondergrens. Daarmee heeft de school een flinke vooruitgang geboekt ten opzichte van de drie jaren daarvoor toen de resultaten steeds onder die ondergrens lagen. De tussenresultaten waren ook tijdens het vorige bezoek voldoende, maar de inspectie heeft kunnen vaststellen dat de resultaten nu op alle tussenopbrengsten voldoende zijn. De school volgt de sociale competenties met een genormeerd instrument. De inspectie beoordeelt de resultaten van de leerlingen als voldoende. Leerstofaanbod en onderwijstijd Basisschool Bargerpaske gebruikt methoden die dekkend zijn voor de kerndoelen. De onderwijstijd wordt in de groepen in voldoende mate efficiënt gebruikt door de leraren. Gezien is dat de leerlingen vlot aan het werk gaan en er weinig tijd weglekt in leswisselingen of bij pauzemomenten. Didactisch handelen en afstemming Alle indicatoren die het didactisch handelen betreffen zijn in voldoende mate waargenomen tijdens de lesbezoeken die de inspectie heeft uitgevoerd. Gezien is dat de leraren in het merendeel van de groepen een uitleg van de leerstof uitvoeren die voldoet aan de criteria die daarvoor gelden. Zo plaatsen ze de leerstof in een betekenisvolle context, maken ze het lesdoel helder en hanteren ze een herkenbare structuur in hun lessen. De leraren creëren een taakgerichte werksfeer, ze maken de gewenste leerhouding duidelijk en tonen doelmatig klassenmanagement. De leerlingen van basisschool Bargerpaske tonen zich actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Drie indicatoren die de verschillende vormen van differentiatie beoordelen, dragen in voldoende mate bij aan de kwaliteit van het onderwijs. In de meeste groepen stemmen de leraren op planmatige wijze de leerinhouden, de onderwijstijd en de verwerking afstemmen op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Hoewel in enkele groepen op een goede wijze werd gedifferentieerd in de instructie, is dit tijdens de bezochte lessen in onvoldoende mate gezien. In veel lessen is de instructie gericht op de hele groep. Hoewel de leerkrachten de onderwijsbehoeftes van de leerlingen in kaart hebben gebracht en door clustering de verschillende differentiatieniveaus hebben beschreven bleek noch uit de lesbezoeken, noch uit de klassenadministratie hoe de differentiatie in de instructie werd vormgegeven. De focus bleef in veel gevallen op een goede maar gezamenlijke instructie. Indicator 6.2 is om die reden als onvoldoende beoordeeld. Zorg en begeleiding Binnen de school is een instrumentarium in gebruik waarmee de leraren toetsen en observaties uitvoeren om de leerlingen te volgen in hun prestaties en ontwikkelingen. Dat doen zij in voldoende mate vroegtijdig, zodat er tijdig kan worden geïntervenieerd wanneer dat noodzakelijk is. De leraren beschikken over een overzicht van de vorderingen van het leren en van de onderwijskundige en didactische keuzes die de leraar maakt. Bij die keuzes worden zij ondersteund door de intern begeleiders. Hoewel aantoonbaar vooruitgang is geboekt bij de analyse van de zorgvraag, de planmatige uitvoering van de zorg en het komen tot een beredeneerde keuze voor het vervolgtraject, beoordeelt de inspectie de planmatige uitvoering van de zorg als onvoldoende. De te realiseren verbeteringen verkeren voor een belangrijk deel nog in de implementatiefase. pagina 10 van 13
Kwaliteitsonderzoek Basisschool Bargerpaske | 21 maart 2011
De uitkomsten van de diagnoses in de groepsplannen vormen in voldoende mate het uitgangspunt van de geplande zorg. De inhoud van de handelingsplanning richt zich echter meer op extra (pre-)instructie van nieuwe leerstof dan op remediëring van geconstateerde leerproblemen. De leerkrachten zorgen in onvoldoende mate voor planning of registratie van de uitgevoerde zorg. Daardoor is de hulp niet inzichtelijk en overdraagbaar voor bijvoorbeeld de intern begeleider of de duopartner. De inspectie heeft geconstateerd dat groepsplannen in voldoende mate worden geëvalueerd en dat het zorgtraject van de leerling wordt beschreven in de nieuwe groepsplannen. Samenvattend concludeert de inspectie dat er duidelijke stappen zijn gezet gericht op het voorkomen van achterstanden maar deze lijken op gespannen voet te staan met de curatieve zorg. In de komende schoolplanperiode is het het voornemen van de school om het handelingsgerichte werken verder vorm geven en de zorg en begeleiding uit te bouwen. Kwaliteitszorg De meeste indicatoren van de kwaliteitszorg zijn als voldoende beoordeeld. Toch is de school eerder een organisatie van professionals dan een professionele organisatie. Verantwoordelijkheden liggen nog hoog in de organisatie en het lijkt alsof nog te weinig gebruik wordt gemaakt van deskundigheid in het team en te weinig focus ligt op specifieke deskundigheidsbevordering bij teamleden. Basisschool Bargerpaske heeft in voldoende mate inzicht in de onderwijsbehoeften van de leerlingenpopulatie en zij evalueert regelmatig en systematisch alle onderdelen van het onderwijsleerproces. Nieuw voor de school is dat zij de opbrengsten analyseert en gezamenlijk over de opbrengstenanalyse spreekt. Nieuw is ook dat de opbrengstenanalyse leidend is voor de verbeterprocessen in de school. Er zijn schooldoelen vastgesteld en die zijn specifiek gemaakt per leergebied per groep. Er zijn minimumdoelen geformuleerd en er zijn doelen gedefinieerd in termen van te behalen leerwinst. Er is dan ook meer en meer sprake van een opbrengstgerichte cultuur. De inspectie stelt vast dat de school planmatig aan verbeteringen van het onderwijs werkt. Met externe hulp is ingezet op verbeteringen in onder meer opbrengstgericht werken, begrijpend lezen, woordenschatdidactiek en handelingsgericht werken. De borging van de bereikte onderwijskwaliteit beoordeelt de inspectie als onvoldoende. De school kent een aantal vastgelegde afspraken, maar er vinden in te geringe mate systematische klassenbezoeken plaats om na te gaan of de afspraken nog geldig zijn en of ze worden nageleefd. De verantwoording aan belanghebbenden betreffende de gerealiseerde onderwijskwaliteit is onder meer in de schoolgids in voldoende mate zichtbaar. De school schenkt voldoende aandacht aan mogelijke risico's in de sociale context van de school en de opvattingen en uitingen van leerlingen op het terrein van burgerschap en integratie. Wel wijst de inspectie er op dat de evaluatie van de resultaten van het onderwijs in burgerschap verdere uitwerking behoeft.
pagina 11 van 13
Kwaliteitsonderzoek Basisschool Bargerpaske | 21 maart 2011
3
Toezichtarrangement Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan basisschool Bargerpaske het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd.
pagina 13 van 13