RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK basisschool Westerkim
Plaats BRIN nummer Onderzoeksnummer Datum onderzoek Datum vaststelling
: : : : :
Dongen 10KX|C1 286138 24 november 2015 12 februari 2016
Pagina 2 van 19
INHOUDSOPGAVE 1
INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2
EINDOORDEEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
3
TOELICHTING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
4
REACTIE VAN HET BESTUUR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
5
OPZET VAN HET ONDERZOEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Pagina 3 van 19
Pagina 4 van 19
1
INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 24 november 2015 een onderzoek uitgevoerd op basisschool Westerkim naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Wij hebben voor de school een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten mogelijk onvoldoende zijn. Op 16 oktober 2015 hebben wij de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bestuur besproken. Naar aanleiding van dit gesprek hebben wij besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften.
Pagina 5 van 19
Pagina 6 van 19
2
EINDOORDEEL Wij kennen aan basisschool Westerkim het basisarrangement toe. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Belangrijkste bevindingen • Met de komst van de huidige directeur in april 2012 is de opgaande lijn ingezet in de kwaliteit van het onderwijs op basisschool Westerkim. Eerst is het schoolklimaat aangepakt, waarbij het vertrouwen van en het contact met de ouders is hersteld. Bij grensoverschrijdend gedrag wordt consequent gehandeld en is er contact tussen de leraar, de ouder en het kind. Dit heeft geleid tot een stevig fundament, waarop verder gebouwd kon worden aan de inhoudelijke kwaliteit van het onderwijs. • Het team is versterkt, zowel door afscheid te nemen van een aantal
•
•
•
collega's als door actief te werken aan de ontwikkeling van het didactisch en pedagogisch handelen. De Dalton principes (zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en samenwerken) worden daarbij toegepast op een manier die past bij de leerlingenpopulatie en de groep. Het aanbod is vernieuwd en de structuur van de zorg en begeleiding is stevig verankerd. De wijze waarop de ouders hierbij betrokken worden is een voorbeeld voor andere scholen. In 2014 en 2015 lagen de eindopbrengsten onder de norm. Dat geldt ook voor de eindopbrengsten in 2013. Deze nemen we echter niet mee in ons oordeel. Vandaar dat we de eindopbrengsten niet beoordelen. De ontwikkeling van de school is nog in volle gang. Het in 2012 ingezette traject heeft er echter nu al toe geleid dat we bij het huidige onderzoek geen enkele indicator als onvoldoende hebben beoordeeld en een aantal zelfs als goed.
Pagina 7 van 19
Pagina 8 van 19
3
TOELICHTING Hieronder staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs 2012. Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op www.onderwijsinspectie.nl. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. zeer zwak 2. 3. 4. 5.
zwak voldoende goed niet te beoordelen
Opbrengsten Opbrengsten 1.1*
1.2*
1
2
3
De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
4
5
•
De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
•
1.3
De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van acht jaar.
•
1.5
De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht.
•
De resultaten op de Eindtoets Basisonderwijs voldeden in 2014 en 2015 niet aan de door de inspectie gehanteerde normen. Dat was ook in 2013 het geval. Het betrof in dat jaar een groep met een relatief groot aantal leerlingen, die buitensporig, grensoverschrijdend gedrag vertoonden. De directie kan enerzijds aantonen dat dit een sterk negatief effect heeft gehad op het resultaat op de Cito Eindtoets en anderzijds dat hieraan vanaf 2012 planmatig en intensief is gewerkt. We nemen het resultaat uit 2013 daarom niet mee en we beoordelen
Pagina 9 van 19
de eindopbrengsten dan ook niet. De tussentijdse resultaten in het schooljaar 2014-2015 op een aantal landelijk genormeerde toetsen in groep 3, 4 en 6 voldoen aan de normen. Belangrijk daarbij is dat de directie voor de basisvaardigheden goed in beeld heeft wat de resutaten zijn op leerling-, groeps- en schoolniveau en hierop stuurt. Daarbij gebruikt zij zowel de absolute scores als de groei in vaardigheden. Het team is zich er scherp van bewust dat op bepaalde punten de resultaten verder omhoog kunnen en ook moeten, zeker ook in groep 8. Er wordt nu met andere woorden sterk opbrengstgericht gewerkt. Verder volgt de school de sociaal-emotionele ontwikkeling van haar leerlingen op een systematische wijze. Dit past bij het beeld dat de school hier actief aandacht aan besteedt. Leerstofaanbod Leerstofaanbod
1
2
3
2.1*
Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen.
•
2.2*
De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8.
•
2.3
De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan.
•
2.4*
De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand.
•
4
Het team heeft de afgelopen jaren veel tijd en geld geïnvesteerd in het implementeren van nieuwe methodes. Een eerste voorbeeld is de nieuwe rekenmethode, die in een jaar in zowel de onder- als bovenbouw is ingevoerd. Het team geeft aan dat deze moderner is, beter past bij de leerlingenpopulatie, goed differentieert en de lat hoog legt wat te zien is in de verbeterende resultaten. Een tweede voorbeeld is de implementatie van een nieuwe methode voor begrijpend lezen, die volgens het team ertoe leidt dat kinderen begrijpend lezen weer leuker en interessant vinden. Als laatste voorbeeld is de nieuwe methode voor aanvankelijk lezen het vermelden waard, waarmee een goede basis is gelegd onder het technisch lezen. Daarmee is de ontwikkeling nog niet ten einde. Zo oriënteert het team zich momenteel op de invoering van een nieuwe taalmethode. Voor de school is het zaak om de
Pagina 10 van 19
effecten te volgen op de tussentijdse opbrengsten en de individuele rendementen van de leerlingen bij het toepassen van deze nieuwe methoden. Tijd Tijd 3.1
1
2
De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd.
3
4
•
Het team heeft de tijd evenwichtig verdeeld over de verschillende vakken. Daarbij houdt zij rekening met de samenstelling en resultaten van de afzonderlijke groepen en de school als geheel. De tijd wordt effectief besteed; er gaat weinig tijd verloren tijdens de lessen, aan het begin van de dag en voor en na de pauzes. Schoolklimaat Schoolklimaat
1
2
3
4.1
De ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt.
4.2
De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school.
•
4.3
Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school.
•
4.4
De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen.
•
4.5
De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen van incidenten in en om de school.
•
4.6
De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op de afhandeling van incidenten in en om de school.
•
4.7
Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan.
4
•
•
Het schoolklimaat was een aantal jaren geleden een belangrijk aandachtspunt. De huidige directeur heeft hier terecht vanaf haar aantreden veel aandacht aan besteed. Grensoverschrijdend gedrag op het plein en in de groepen was aan de orde van de dag. Dit is direct aangepakt, onder andere door het invoeren van de werkwijze volgens 'win-win'. Daarmee ontstond een sfeer, waarin consequent ouders werden betrokken bij ieder incident met hun kind en waarbij het hele team gezamenlijk verantwoordelijkheid ging dragen voor het gedrag van alle leerlingen. Na enige tijd is daardoor de rust teruggekeerd en er wordt nu veel tijd en energie besteed om deze te bewaren. De structuur, die hiervoor is opgezet, is gedegen en door het team gedragen. Zo worden in alle groepen met
Pagina 11 van 19
en door de leerlingen regels afgesproken en ondertekend, waar ze vervolgens ook op worden aangesproken. De school heeft een pestprotocol, wat consequent wordt gevolgd. Daarnaast wordt veel aandacht besteed aan het leren hoe je met elkaar omgaat. Het gebruik van de Kanjertraining is daarvan volgens de school een goed voorbeeld. Verder worden de ouders betrokken door ze regelmatig te informeren over wat goed en wat minder goed gaat in het gedrag van hun kinderen. Daarnaast wordt hen ook gevraagd wat thuis goed en minder goed werkt in de benadering van hun kind. Daarmee wordt de ouder serieus genomen en krijgt deze een actieve rol. Het team geeft aan dat dit belangrijk is, zeker ook gezien de gemêleerde leerlingenpopulatie, waarbij samen leren en samen leven een grote maatschappelijke meerwaarde heeft. Didactisch handelen en afstemming Didactisch handelen
1
2
3
5.1*
De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof.
•
5.2*
De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer.
•
5.3*
De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten.
•
Afstemming
1
2
3
6.1
De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
•
6.2
De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
•
6.3
De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
•
6.4
De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
4
4
•
De leraren beschikken over voldoende vaardigheden om goed les te kunnen geven. In de lessen is de uitleg dan ook helder. Daarnaast is inmiddels sprake van stevige doorgaande lijnen in de school, die een basis vormen voor de opbouw van de lessen. Zo zijn in alle lessen de principes van het directe instructiemodel zichtbaar. Verder hebben zelfstandig en coöperatief leren een belangrijke plek in het onderwijs op de Westerkim. Dit past bij de Dalton principes, waar de school op een eigen manier invulling aan geeft doordat leraren rekening houden met de specifieke behoeften van de leerlingen en de groepen. In een aantal klassen zitten de leerlingen bijvoorbeeld niet in groepjes, maar in rijen en voor een aantal vakken wordt langer instructie gegeven aan de hele groep voordat de leerlingen zelfstandig aan de slag gaan.
Pagina 12 van 19
Dit is een manier van differentiëren in aanpak en tijd, die goed aansluit bij de dagelijkse praktijk. Begeleiding en zorg Begeleiding 7.1*
De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen.
7.2
De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen.
1
2
3
4
• •
Zorg
1
2
3
8.1
De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben.
•
8.2
Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen.
•
8.3*
De school voert de zorg planmatig uit.
•
8.4
De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg.
•
4
De school volgt de ontwikkeling van haar leerlingen op een goede systematische manier. Om de cognitieve ontwikkeling te volgen, gebruiken de leraren zowel methodegebonden als landelijk genormeerde toetsen. Daarnaast brengen zij de sociaal-emotionele ontwikkeling van alle leerlingen in kaart. Hiermee kunnen leerlingen met leerachterstanden of een aanzienlijke voorsprong in ontwikkeling, op tijd worden gesignaleerd. Het hele team werkt hieraan inmiddels op een goede manier mee, waarbij niet alleen de absolute resultaten een rol spelen, maar ook de groei in vaardigheid per leerling en per groep. De brede betrokkenheid van alle teamleden vormt hierbij de basis van het opbrengstgericht werken en daarmee is dit een belangrijke pijler onder de positieve ontwikkelingen op de school. De leraren gebruiken per vak duidelijke groepsoverzichten en groepsplannen, waarin leerlingen in drie niveaus zijn ingedeeld. Zwakkere leerlingen krijgen extra instructie en maken eenvoudiger opdrachten, terwijl snellere leerlingen eerder zelfstandig aan de slag gaan en verdiepings- en verrijkingsopdrachten krijgen. De mogelijkheden, die de methodes hiervoor bieden, worden goed gebruikt. Ook in de weektaak wordt op individueel niveau gedifferentieerd. Daarbij wordt de input van de ouders en ook van de leerling zelf serieus genomen. Zo werken leerlingen met zelf gedefinieerde doelen en wordt met hen en de ouders afgestemd hoe deze kunnen worden bereikt, bijvoorbeeld door ook thuis gericht te oefenen.
Pagina 13 van 19
Samenvattend is er voor de afstemming en leerlingenzorg nu sprake van een stevige basis waarop kan worden voortgebouwd. De intern begeleider geeft zelf aan dat de school zich op dit terrein nog verder zal ontwikkelen. Zo wordt momenteel nagedacht over de beste manier waarop de zorg kan worden ingebed in de dag- en weekplanning. Kwaliteitszorg en voorwaarden voor kwaliteitszorg Kwaliteitszorg
1
2
3
9.1
De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie.
9.2
De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen.
•
9.3
De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces.
•
9.4
De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten.
9.5
De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces.
•
9.6
De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit.
•
4
•
•
Onder leiding van de directie werkt het team hard aan de verdere ontwikkeling van het onderwijs. De kern van kwaliteitszorg, het planmatig werken aan continue verbetering, is dus goed aanwezig. Dat blijkt vooral uit de successen, die in relatief korte tijd zijn geboekt, in de eerste plaats op het gebied van de sfeer en veiligheid, vervolgens in de kwaliteit van het didactisch proces, inclusief versterking van het aanbod en het effectief inzetten van de onderwijstijd. Inmiddels wordt dit ook zichtbaar in de (tussen)resultaten. De verbeterplannen zijn grotendeels gebaseerd op de analyses van de resultaten voor de basisvaardigheden. Daarnaast heeft de school goed zicht op de samenstelling van de leerlingen- en ouderpopulatie. Dit brengt zij systematisch in kaart, waarbij persoonlijk contact hoog in het vaandel staat. Zo wordt voor iedere nieuwe leerling een intake gesprek ingepland bij het kind thuis. Verder gebruikt de school het WMKPO instrument om haar eigen kwaliteit in beeld te brengen en worden door de directeur en intern begeleider veel klassenbezoeken afgelegd. Dit alles zorgt ervoor dat het team werkt aan onderwerpen die ertoe doen. Het is nu zaak om alle gerealiseerde verbeteringen van de afgelopen tijd goed te borgen en door te gaan op de ingeslagen weg van continue ontwikkeling. Ten slotte zijn de voorwaarden voor de kwaliteitszorg gunstig. Het team onderschrijft de door de school gekozen richting en de teamleden werken actief mee aan de schoolontwikkeling. Daarbij komt dat de directeur en het team meer dan voldoende ambitie tonen om van de school een blijvend succes te maken.
Pagina 14 van 19
Naleving wet- en regelgeving Wet- en regelgeving
Ja Nee
NT1A
De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO).
•
NT1B
In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen (art. 13 WPO).
•
NT2A
De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO).
•
NT2B
In het schoolplan is informatie opgenomen over een of meer standaard gecontroleerde onderdelen (art. 12 WPO).
•
NT4A
Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO).
•
De school voldoet tevens aan de verplichtingen voor wet- en regelgeving die de inspectie tijdens dit onderzoek heeft onderzocht.
Pagina 15 van 19
Pagina 16 van 19
4
REACTIE VAN HET BESTUUR Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op basisschool Westerkim. Hieronder geeft het bestuur haar reactie: Kwaliteitszorg staat al jaren hoog op de agenda van onze scholen, zo ook op Westerkim. Op een voldoende school wordt de veiligheid van leerlingen gewaarborgd, wordt goed lesgegeven en behalen de leerlingen passende prestaties. Een goede school kan dit zelf aantonen. Wij zijn blij dat we dit hebben kunnen aantonen en kunnen ons geheel vinden in dit Rapport van Bevindingen naar aanleiding van het bezoek door de onderwijsinspectie op 24 november 2015.
Pagina 17 van 19
Pagina 18 van 19
5
OPZET VAN HET ONDERZOEK Op 24 november 2015 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: • een documentenanalyse; • gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: schoolleiding, intern begeleider, leraren, ouders en leerlingen; • observaties van de onderwijspraktijk in een aantal groepen. Aan het einde van de dag hebben we een feedbackgesprek gevoerd met het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleider en enkele leraren van de school. In dit gesprek hebben we onze bevindingen en oordelen besproken en heeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen.
Pagina 19 van 19
