Raadsvoorstel 24 mei 2012 AB RV

Raadsvergadering d.d. Casenummer Raadsvoorstelnummer

Raadsvoorstel 24 mei 2012 AB12.00428 RV2012.038




Wijzigen meerjaren afspraken tussen N.V. Sportfondsen Bussum en gemeente Bussum en het verwerven van het volledige eigendom sportcomplex De Zandzee.

Gemeente Bussum

Brinklaan 35 Postbus 6000 1400 HA Bussum Telefoon (035) 69 28 888 Fax (035) 69 28 500 Website: www.bussum.nl E-mail: [email protected]




Aan de gemeenteraad.

Inlichtingen bij: E. Hogenbirk (SLZ)

SAMENVATTING

Doorkiesnummer: 035-6928710

Dit raadsvoorstel bevat de uitkomsten van de evaluatie van de meerjarenovereenkomst met de Zandzee. Om uw besluitvorming zo inzichtelijk mogelijk te maken zijn alle componenten van de nieuw te maken meerjaren afspraak op een rij gezet met daarbij een gefundeerde onderbouwing van het uiteindelijke voorstel. Hierbij is puntsgewijs de visie van alle drie de partijen weergegeven. 1. Eigendom sportcomplex. 2. Exploitatiesubsidie. 3. Groot onderhoud. 4. Beheerstructuur. 5. Subsidie De Otters Na besluitvorming door de raad worden de afspraken verder geconcretiseerd en verwerkt in nieuwe meerjarenafspraken. 1. INLEIDING In december 2004 besloot u in te stemmen met de bouw van een nieuw zwembad, inclusief therapiebad en een nieuwe sporthal. In september 2006 is het nieuwe sportcentrum De Zandzee geopend. Uitgangspositie was destijds dat het nieuwe sportcomplex (zwembad als sporthal) in eigendom kwam van N.V. Sportfondsen Bussum. De grond was en bleef eigendom van de gemeente. Met N.V. Sportfondsen Bussum (en in het verlengde haar aandeelhouder N.V. Sportfondsen Nederland) zijn met ingang van de start van het nieuwe complex 1 september 2006 meerjarenafspraken gemaakt over een exploitatiesubsidie, de betaling van rente en aflossing van de hypotheekkosten en een jaarlijkse reservering voor groot onderhoud. De duur van deze meerjaren afspraken is 10 jaar dus tot 1 september 2016. Deze afspraken zouden na vijf jaar geëvalueerd worden. In dit kader is in er de afgelopen periode intensief overleg gevoerd met de Raad van Beheer Sportfondsen Bussum en haar aandeelhouders. De resultaten van dit overleg treft u hierbij aan. De meerjarenafspraken betreffen de betaling van kapitaallasten van het sportcomplex, een bijdrage in de exploitatiekosten, een reservering en vergoeding van kosten groot onderhoud en een vergoeding voor het schoolzwemmen. In de evaluatie zijn deze afspraken en een aantal aanpalende aangelegenheden aan de orde gekomen.

1

Intensief overleg is er geweest met zowel de leden van de Raad van Beheer N.V. Sportfondsen Bussum als met de aandeelhouders van N.V. Sportfondsen Bussum, in de persoon van de aandeelhouders van N.V. Sportfondsen Nederland. Naar aanleiding van deze overleggen is de beheerstructuur toegevoegd als onderwerp van evaluatie. In de huidige situatie is de gemeentelijke ondersteuning van zwemvereniging de Otters verdisconteerd in de exploitatiesubsidie aan de Zandzee. Daarom is dit ook als evaluatiepunt meegenomen. 2. INHOUDELIJK 2.1. Eigendom sportcomplex. Op dit moment moet de vestiging van een nieuwe opstalrecht op de grond waar het sportcomplex is gebouwd nog plaatsvinden tegen doorhaling van het oude opstalrecht waarop het vorige gebouw gebouwd was. Mede omdat de Raad van Beheer en de aandeelhouders niet op één lijn zaten was dit nog niet geregeld. Alle partijen zijn het er echter nu over eens dat de eigendom van het gebouw bij gemeente moet komen en blijven. De gemeente betaalt immers alle kosten van het gebouw. Dit geschiedt nu door een jaarlijkse betaling van rente en aflossing van de thans lopende hypotheek ( € 782.000) en de betaling van het groot onderhoud (Jaarlijkse reservering € 277.500). Op beide componenten is wellicht op termijn een besparing mogelijk. Dit wordt in deze paragraaf respectievelijk paragraaf 2.3 verder uitgewerkt. Met Sportfondsen Bussum zal een huurovereenkomst worden afgesloten conform het huidige Bussumse beleid. Visie Aandeelhouders N.V. Sportfondsen Nederland. De aandeelhouders zijn bereid hun medewerking te verlenen, mits daar een langdurige verbintenis tussen Sportfondsen Nederland en Sportfondsen Bussum tegenover staat. Nu heeft Sportfondsen Nederland als eigenaar van het gebouw de zekerheid dat zij langdurig diensten mag leveren aan Sportfondsen Bussum. Bij overdracht van de eigendom van het gebouw vervalt deze zekerheid. In ruil hiervoor wil zij een overeenkomst tot het leveren van diensten aan Sportfondsen Bussum aangaan voor de duur van 19 jaar, zijnde de resterende looptijd van het huidige hypotheek. De met Sportfondsen Bussum af te sluiten huurovereenkomst zou éénzelfde periode moeten zijn. Visie Raad van Beheer Bussum. De Raad van Beheer is akkoord met de overname van het gebouw door de gemeente Bussum. Wel heeft zij aangegeven aarzelingen te hebben bij het aangaan van een meerjarige overeenkomst met betrekking tot het leveren van diensten door Sportfondsen Nederland aan Sportfondsen Bussum. Visie Gemeente Bussum. Het college is positief over een langdurige verbintenis tussen Sportfondsen Bussum en Sportfondsen Nederland. Ook is zij bereid tot het overnemen van het gebouw en het aangaan van een huurovereenkomst, mits er geen sprake is van het ontwijken van aanbestedingsregels. Hiertoe is een nader onderzoek gedaan door zowel Sportfondsen Nederland als de gemeente. Sportfondsen Nederland stelt dat er nu al sprake is van een overeenkomst en dat deze slechts gewijzigd wordt. Van een aanbesteding is derhalve in hun visie geen sprake. Wij zijn van mening dat bij het kapitaliseren van de aanbesteding ook in ogenschouw moet worden genomen dat Sportfondsen een tegenprestatie in waarde inbrengt bij de overeenkomst, namelijk de waarde van het sportcomplex. In dit licht bezien is de inbreng van Sportfondsen Nederland

2

hoger dan hetgeen de gemeente inbrengt. Naar het zich laat aanzien is er geen grond voor een aanbesteding. Met de (toekomstige) gebruikers van het gebouw zullen nadere afspraken gemaakt worden met betrekking tot de condities en gebruikersvoorwaarden. Deze zullen worden opgenomen in de te wijzigingen meerjaren overeenkomst. Notarieel zal er nog een en ander geregeld moeten worden (de teruglevering van het oude opstalrecht) Hierbij zijn er een aantal aandachtspunten: Fiscale effecten: De gemeente is geen overdrachtsbelasting verschuldigd (= vrijgesteld). Er zou wel sprake zijn van omzetbelasting indien het pand korter dan twee jaar na eerste ingebruikname aan de gemeente geleverd zou worden, maar dat is hier niet het geval. Op dit gebied zijn er dus geen belemmeringen het pand geheel in eigendom over te nemen. De OZB-effecten worden in de nieuwe situatie budgetneutraal verwerkt. Positioneren eigendom bij gemeente of bij gemeentelijke stichting of BV:: Onderzocht zal worden of het eigendom rechtstreeks deel uit gaat maken van de gemeentelijke exploitatie of dat deze beter onder gebracht kan worden in een gemeentelijke stichting of BV. Overname lening BNG: Per 1 januari 2012 is er nog een lening bij de BNG van afgerond € 9.643.697 met een rentepercentage van 4,75 %. Deze lening zal door de gemeente worden overgenomen. De lasten voor de gemeente blijven bij de eigendomsoverdracht gelijk. Per oktober 2016 zijn er contractueel mogelijkheden tot het oversluiten van de lening tegen de dan geldende rente. Mogelijk kan er dan een nieuwe lening met een lager rentepercentage en een langere termijn van aflossing gekozen worden waardoor de jaarlijkse last omlaag gaat. 2.2 Verstrekken van exploitatiesubsidie Op dit moment is er een jaarlijkse gemeentelijke bijdrage (subsidie) in de exploitatie van € 265.000. Dit is inclusief een bijdrage van € 80.000,- ten behoeve van de verlaging van uurprijs van de door zwemvereniging De Otters te huren uren. Gelet op de thans behaalde resultaten zou de “netto” subsidie ten behoeve van de exploitatie van € 185.000 kunnen komen te vervallen. Voor wat betreft een subsidie aan de zwemvereniging “De Otters” zullen er nieuwe afspraken gemaakt worden met de vereniging zelf. Hiertoe is er al overleg geweest met het bestuur van de Otters en er is al overeenstemming bereikt om de aan de Otters toe te kennen subsidie vanaf medio 2013 te verlagen naar € 50.000 op jaarbasis. Vervolgens kan deze subsidie in een tiental jaren worden afgebouwd naar 0. Hierbij is het wel van belang dat de Otters als “klant”behouden blijft voor de Zandzee omdat ze een groot afnemer is van zwemuren. Met zowel de aandeelhouders als de Raad van Beheer Sportfondsen Bussum is een aanval varianten van een nieuwe exploitatievorm doorgesproken.

3

Mogelijke exploitatievormen. Er kan gekozen worden voor drie vormen voor het verstrekken van subsidie, namelijk: -risicodragende exploitatie (gemeente koopt risico af met een nader te bepalen bijdrage) -risicodelende exploitatie (exploitant en gemeente delen voor en nadelen) -verstrekken van exploitatiesubsidie (niet risicodragend) door gemeente (huidige vorm) A. Risicodragende organisatie: Hierbij koopt de gemeente het risico van de exploitatie voor een aantal jaren af door betaling van een risico fee. Dit blijft echter een variant waarbij, indien er zich onvoorziene of verstrekkende omstandigheden zouden voordoen waarbij het voortbestaan van het complex in het geding is, de gemeente toch zal zijn gehouden een bijdrage te leveren. Kortom het risico blijft uiteindelijk als het echt verkeerd gaat toch bij de gemeente liggen. Visie aandeelhouders N.V. Sportfondsen Nederland. De aandeelhouders zouden graag deze vorm invoeren. Hierbij kan de onderneming de resultaten van het complex in Bussum binnen haar eigen jaarstukken consolideren. Bovendien ziet Sportfondsen Nederland nog mogelijkheden om de nu al goede resultaten verder aan te scherpen. Visie Raad van Beheer Bussum. De Raad van Beheer Bussum is tegen deze vorm omdat zij van mening is dat indien er sprake is van positieve resultaten deze ten gunste van de gemeente Bussum dienen te komen. Visie Gemeente Bussum. Het college is van deze vorm van exploiteren geen voorstander. Indien er sprake is van positieve resultaten dan vloeien die richting Sportfondsen Nederland en indien er sprake is van grote tegenvallers dan zal de exploitant toch weer op de stoep staan bij de gemeente met een verzoek om ondersteuning. Kortom voor de gemeente is het risico in te moeten springen bij (grote) tegenvallers niet uit te sluiten. B. Risicodelende organisatie: Hierbij delen de exploitant in een nader af te spreken verhouding winst en verlies met elkaar. Visie aandeelhouders Sportfondsen Nederland Voor Sportfondsen Nederland is dit ook een aantrekkelijk optie omdat men door deze vorm van exploiteren de exploitatie van het complex in Bussum mag consolideren in jaarstukken. Uit overleg tussen Sportfondsen Nederland en de gemeente is echter duidelijk geworden dat het niet in de rede ligt dat er op dit vlak overeenstemming zal worden bereikt over de mate van verdeling. Visie Raad van Beheer Bussum. Sportfondsen Bussum is ook tegen deze risicodragende variant omdat men van mening is dat indien er sprake is van winst, deze winst geheel ten gunste van de gemeente Bussum dient te komen. Visie Gemeente Bussum. Het college is bereid deze exploitatievorm te accepteren, indien zij een hoog percentage van de winst kan ontvangen, ter compensatie van de kosten voor kapitaallasten en onderhoud. Omdat Sportfondsen Nederland een zelfde visie heeft voor wat betreft haar aandeel, zal hierover geen overeenstemming komen.

4

C. Huidige niet risicodragende organisatie: Op dit moment betaalt de gemeente conform de huidige afspraak jaarlijks een exploitatiebijdrage van € 265.000. Indien er sprake is van positieve resultaten dan vloeien deze na een aantal jaren via N.V. Sportfondsen terug naar de gemeente. Indien er sprake is van tegenvallende resultaten die boven de jaarlijkse bijdrage van € 265.000 uitstijgen dan dient de gemeente extra over de brug te komen. Visie aandeelhouders Sportfondsen Nederland. Zij zag graag dat er voor N.V. Sportfondsen Nederland een risicodragend element werd ingevoerd. Allereerst omdat zij de verwachting heeft, dat zij de organisatie nog winstgevender kan maken dan nu al het geval is en dat dan in ieder geval een deel van de positieve resultaten richting N.V. Sportfondsen Nederland gaan als aandeelhouder. Verder is het zo dat zij dan de exploitatie onderdeel mag laten uitmaken van haar eigen organisatie en exploitatie hetgeen onder de huidige omstandigheden waardevermeerderend is voor het bedrijf. Visie Raad van Beheer Bussum. De Raad van Beheer Bussum is van mening dat de huidige vorm goed voldoet. Zij hecht dan ook aan continuering van deze vorm, zij het dat ook de Raad van Beheer begrijpt dat de afgesproken jaarlijkse bijdrage (exclusief bijdrage De Otters) onder de huidige omstandigheden niet noodzakelijk is. Visie gemeente Bussum. Omdat er geen overeenstemming valt te bereiken met N.V. Sportfondsen Nederland over een percentuele verdeling van het resultaat bij een risicodelende organisatie ( de standpunten liggen te ver uit elkaar) en omdat de Raad van Beheer N.V. Sportfondsen Bussum geen voorstander is van een dergelijke vorm is het college van mening dat onder de huidige omstandigheden continuering van de huidige vorm, zij het met een exploitatiebijdrage van nihil de beste oplossing is en in overeenstemming met ons huidige subsidiebeleid. Conclusie: Alles afwegende wordt voorgesteld om de huidige vorm van exploiteren te handhaven. Dit wil zeggen dat de exploitatie van het bad wordt uitbesteed zoals nu ook het geval is en er met de exploitant vaste afspraken gemaakt worden over de kosten die het exploiteren van het sportcomplex met zich meebrengt. Gelet op de thans behaalde resultaten is het mogelijk om hierover afspraken te maken zonder dat er sprake is van een jaarlijkse bijdrage in de exploitatiekosten. Wel zal er een financiële bandbreedte voor het vermogen van Sportfondsen Bussum dienen te worden afgesproken zodat er door de exploitant snel gehandeld kan worden indien er sprake is van een tegenvallend jaar. Bij een voortzetting van de huidige subsidieconstructie kan eveneens overwogen worden een incentive in het contract op te nemen om de organisatie te prikkelen tot nog beter te presteren. Er is dan echter geen sprake van enige vorm van risico bij Sportfondsen Bussum en Sportfondsen Nederland. Dit wordt verder uitgewerkt in de meerjarenovereenkomst. 2.3. Groot onderhoud. Op dit moment stort de gemeente Bussum jaarlijks een bedrag van € 277.500 in een onderhoudsvoorziening waaruit jaarlijks het groot onderhoud wordt gefinancierd. Voortschrijdend inzicht wijst uit dat het goed is om het Meerjaren Onderhoud Plan, dat ten grondslag ligt aan de berekening van € 277.500, te actualiseren. Dit zal naar verwachting leiden tot een neerwaartse bijstelling van het jaarlijks te storten bedrag. Ook hier is een keuze mogelijk, namelijk afspraken over een vast bedrag zowel niet risico als 5

risicodragend. Met risicodragend wordt in dit verband bedoeld dat N.V. Sportfondsen Nederland met een aanbod komt waarbij het groot onderhoud voor een aantal jaren door de gemeente wordt afgekocht tegen een vast bedrag per jaar. N.V. Sportfondsen Nederland neemt dan het risico indien er onverwachte tegenvallers in de onderhoudssfeer voordoen. Visie aandeelhouders Sportfondsen Nederland De aandeelhouder heeft aangegeven graag met een risicodragende offerte te komen voor een aantal jaren. Hierbij is in de uitvoering minder afstemming met de gemeente nodig. . Visie Raad van Beheer Bussum Ook de Raad van Beheer heeft aangegeven dat zij verwacht dat de jaarlijkse reservering van het groot onderhoud naar beneden kan. Op dit moment laat zij een quick scan uitvoeren. Over een risicodragende variant heeft zij zich niet uitgelaten. Visie gemeente Bussum Het college kan zich eveneens vinden in een nieuw op te stellen onderhoudsplan, waarbij de reservering voor onderhoud gekoppeld wordt aan de totale onderhoudskosten gedurende de levensduur van het gebouw. Dit is conform de gemeentelijke systematiek. Met betrekking tot een risicodragende variant is er wel een voorbehoud te maken omdat het niet zo moet zijn dat deze variant leidt tot minder onderhoud. Het is immers een gemeentelijk gebouw dat in een zo goed mogelijke conditie moet blijven. Conclusie: Over dit onderdeel van de meerjarenovereenkomst zijn alle partijen het eens dat er nieuwe afspraken gemaakt moeten worden over de hoogte van de jaarlijkse gemeentelijke bijdrage aan het groot onderhoud. Bij het opnieuw opstellen van de meerjarenovereenkomst zullen hierover dus nadere afspraken gemaakt worden met als uitgangspunt een significante daling van de jaarlijkse onderhoudskosten en in het verlengde daarvan de jaarlijkse gemeentelijke storting. De voor- en nadelen van de risicodragende variant voor dit gedeelte moet nog nader worden onderzocht. 2.4. Beheerstructuur. Er zijn diverse mogelijkheden om een organisatie als Sportfondsen aan te sturen. In het verleden werd landelijk vaak gekozen voor governance model met een Raad van Beheer maar inmiddels is gebleken dat hieraan toch wel een aantal nadelen kleven die met een andere beheerstructuur kunnen worden opgelost. Hieronder wordt uitgelegd wat de mogelijkheden zijn. A. Raad van beheer (huidige vorm) Op dit moment worden de leden van de Raad van Beheer van N.V. Sportfondsen Bussum benoemd door haar aandeelhouder N.V. Sportfondsen Nederland. In het verleden is gekozen voor het op afstand zetten van de gemeente bij de benoemingsprocedure om te voorkomen dat gemeentelijke bestuurders in een soort dubbelrol kwamen. In de praktijk is het echter wel zo dat de aandeelhouder haar voornemen tot benoeming deelt met de gemeente. Gebleken is echter dat er aan de huidige bestuursvorm een aantal nadelen kleven te weten: -interne en externe aansprakelijkheid van bestuursleden, -beperkte slagvaardigheid -onevenredige belasting van vrijwillige bestuurders -Raad van Beheer dient zich vanuit haar aansprakelijkheid met dagelijkse gang van zaken bezig te houden

6

Dit alles brengt met zich mee dat de Raad van Beheer en de aandeelhouders zich met enige regelmaat in een conflicterende rol ten opzichte van elkaar bevinden. B. Raad van Commissarissen. Deze raad heeft een toezichthoudende rol op een statutair te benoemen directeur. De commissarissen staan de directie met raad terzijde en heeft een duidelijk omschreven toezichthoudende rol. De directeur kan slagvaardiger handelen in de dagelijkse uitvoering. De benoeming van commissarissen geschiedt op basis van profielen met kerncompetenties. De gemeente kan een grotere rol krijgen bij de benoemingen, bijvoorbeeld door voordracht. Visie aandeelhouders Sportfondsen Nederland. Sportfondsen Nederland kan zich geheel vinden in een nieuwe beheerstructuur. Visie Raad van Beheer Bussum. De huidige Raad van Beheer kan zich vinden in een nieuwe beheerstructuur. Zij zien grote voordelen in een grotere rol van de gemeente bij de benoeming van de commissarissen door de gemeente. Ook zien zij de onaanvaardbare risico’s die de vrijwillige bestuurders nu lopen m.b.t. aansprakelijkheid. Visie Gemeente Bussum. Ook het college ziet de voordelen van een nieuwe beheerstructuur, zeker in het licht van het in eigendom nemen van het sportcomplex. Voorgesteld wordt om bij de wijziging van de meerjaren overeenkomst in te stemmen met een nieuwe beheerstructuur waarbij een Raad van Commissarissen wordt ingesteld met tenminste drie op voordracht van de gemeente te benoemen leden op basis van profielen met kerncompetenties. 2.5. Subsidiëring zwemvereniging De Otters. Op dit moment wordt via de reguliere exploitatiebijdrage aan Sportfondsen Bussum mogelijk gemaakt dat Zwemvereniging De Otters tegen een gereduceerd tarief zwemuren in De Zandzee kan afnemen. Omdat deze vorm van subsidiëring niet transparant is wordt er voor gekozen om en rechtstreekse subsidierelatie met De Otters aan te gaan onder de voorwaarde dat deze vereniging blijft zwemmen in De Zandzee. Hierbij is het overigens nadrukkelijk de bedoeling om op termijn deze subsidiëring zo ver als mogelijk af te bouwen. Hierbij is wel van belang dat De Otters een belangrijke afnemer van zwemuren is bij De Zandzee en daarmee substantieel bijdraagt aan het positieve resultaat van De Zandzee. 3. FINANCIËLE ASPECTEN Met de uitvoering van dit raadsvoorstel wordt beoogd een aanzienlijke besparing te realiseren op de kosten van het sportcomplex De Zandzee. De uit dit voorstel voortvloeiende budgettaire consequenties dragen bij aan de bezuinigingstaakstelling die in het kader van Bloeien door Snoeien in de perspectiefnota 2011 is neergelegd en zelfs meer dan dat. De financiële gevolgen worden verwerkt in de perspectiefnota 2012.

7

4. VOORSTEL Wij stellen u voor het college van Burgemeester en Wethouders te machtigen tot: -het wijzigen van de 10-jarige subsidieovereenkomst met N.V. Sportfondsen Bussum ingaande 1 juli 2012 binnen de in dit voorstel geschetste kaders; -het verwerven van het sportcomplex De Zandzee; -in te stemmen met een nieuwe beheerstructuur bij N.V. Sportfondsen Bussum; -datgene te doen om bovenstaande punten mogelijk te maken.

Bespreking in commissie welzijn d.d. 8 mei 2012.

Burgemeester en wethouders van Bussum, de secretaris, de burgemeester,

Mw. mr. M. Plantinga

dr. M. Schoenmaker

8




Raadsbesluit




Gemeente Bussum


De raad van de gemeente Bussum;

Brinklaan 35

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van Bussum, nummer RV2012-038;

Postbus 6000 1400 HA Bussum

gelet op de afspraak om de lopende meerjarenovereenkomst met het zwembad de Zandzee te evalueren na een periode van vijf jaar

Telefoon: 035 69 28 888 Fax: 035 69 28 500 Website: www.bussum.nl E-mail: [email protected]

besluit:

Het college van Burgemeester en Wethouders te machtigen tot het aangaan van onderhandelingen met betrekking tot: -het wijzigen van de 10-jarige subsidieovereenkomst met N.V. Sportfondsen Bussum ingaande 1 juli 2012 binnen de in dit voorstel geschetste kaders; -het verwerven van het sportcomplex De Zandzee; -in te stemmen met een nieuwe beheerstructuur bij N.V. Sportfondsen Bussum; -datgene te doen om bovenstaande punten mogelijk te maken.

E. Hogenbirk (SLZ)

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Bussum, gehouden op 24 mei 2012. de griffier,

de voorzitter,

9