PROVINC1ALE STATEN VAN OVERIJSSEL. Werkprogramma Stimulering Re-animatie industrieel en agrarisch erfgoed Overijssel

Luttenbergstraat 2 Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 499 88 99 Fax 038 425 48 88

provincie.overijssel.nl [email protected]

PROVINC1ALE STATEN VAN OVERIJSSEL Reg.nr. 'pt>/tZGG(j

RABO Zwolle 39 73 41 121

/1&J.

Provinciale Staten

Inlichtingen bij a.d.

2* :

"5 MRT 2009

Mw. ir. M.P.Muller telefoon 038 499 81 29 M.P. Muller

Routing

Bijl.:

Werkprogramma Stimulering Re-animatie industrieel en agrarisch erfgoed Overijssel 20092011.

Datum 03.03.2009 SCenmerk

2009/0032267 Pagma

1

Bijlage: - Werkprogramma 2009-2011 Stimulering Re-animatie industrieel en agrarisch erfgoed Overijssel, geplaatst op het SIS, kenmerk PS/2009/107. Bijlage is op te vragen via e-mail mmi. vd. beld@overiisseL nl

Uw brief

kenmerk

In 2Q01

startte de provlncie Overijssel het Stimuleringsprogramma Re-animatie industrieel erfgoed Overijssel. Een programma met een looptijd tot en met 2003. Bij de evaluatie van dat programme werd geconcludeerd dat de doelstellingen voor een belangrijk deel waren gerealiseerd, maar dat de periode van drie jaren toch te kort was om de uitvoering van projecten te realiseren. Provinciale Staten namen daarop bij de behandeling van de begroting 2004 de motie Van DalfsenMorskate (nr. 40) aan, waarin Gedeputeerde Staten werd gevraagd om met voorstellen te komen voor verlenging en intensivering van het stimuleringsprogramma met drie jaar en de verbreding met agrarisch erfgoed. Dit is gebeurd in het Werkprogramma 2004-2006, dat medio 2007 is geevalueerd. Op ;12 September 2007 (kenmerk PS/2007/503) heeft u met instemming kennisgenomen van de resultaten van deze evaluatie. Belangrijkste conclusies en aanbevelingen die uit deze evaluatie naar voren kwamen, waren: het opstellen en ten dele ook de uitvoering van transformatieplannen heeft veelvuldig plaatsgevonden. Daarmee werd de identiteit versterkt, industrieel en agrarisch erfgoed behouden en ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid bevorderd; de publiciteit via boek, website en TV brachten het belang van re-animatie van erfgoed bij een breed publiek over het voetlicht; cultuurtoerisme speelde in op het industriele verleden van Overijssel. diverse voormalige industriecornplexen bleken goede broedplaatsen te zijn voor innovatieve ontwikkelingen van kunst en economie. Gezien de positieve resultaten van de programmaperiode 2004-2006 werd met het Coalitie-akkoord "vertrouwen, verbinden en versnellen" besloten tot een voortzetting van het Stimuleringsprogramma. Het Stimuleringsprogramma Re-animatie industrieel en agrarisch erfgoed zal worden opgenomen als een zelfstandig subprogramma onder het programma Ruimtelijke Kwaliteit.

Sijiagen

1 Datum verzending

05. MRT 200 9

provincse

verijssel

Het programma Ruimtelijke Kwaliteit zal onderdeel worden van de uitvoeringsagenda van de concept- Omgevingsvisie. Het nieuwe Werkprogramma voor de periode 2009-2011 is thans opgesteld. Wij sturen het u hierbij ter kennisneming toe. In dit programma zal het accent vooral komen te liggen op het: verder aanjagen, subsidieren en begeleiden van transformatieplannen op gebied van industrieel en agrarisch erfgoed, waarbij externe deskundigheid zal worden ingeschakeld ter advisering van de provincie en waarbij meer aandacht wordt besteed aan gebiedsgerichte benadering waarvoor het erfgoed als vliegwiel kan fungeren; presenteren en daarmee delen van "best practises"; ontwikkelen van diverse producties ter inspiratie; verwerven en delen van kennis, zowel nationaal als internationaal. Voor meer informatie verwijzen wij u naar het SIS waarin onder nummer PS/2009/107 het Werkprogramma 2009-2011 is in te zien. Datum

03.03.2009 Kenmerk

Wij stellen u voor het Werkprogramma 2009-2011 in het kader van het Stimuleringsprogramma Re-animatie industrieel en agrarisch erfgoed Overijssel voor kennisgeving aan te nemen.

2009/0032267 Pagina

Gedeputeerde Staten van

2

voorzitter, Uw kenmerk

secretaris,

verijssel

Stimuleringsprogramma Re-animatie Industrieel en Agrarisch Erfgoed Werkprogramma 2009-2011 Februari 2009

RWB-RP ir. M.P. Müller bns

Februari 2009

Stimuleringsprogramma Re-animatie Industrieel en Agrarisch Erfgoed

1

Colofon

Uitgave

provincie Overijssel Datum

Februari 2009 Auteur

ir.M.P. Müller bns Oplage

50 Fotografie/Illustraties

Project/kenmerk

Stimuleringsprogramma Re-animatie Industrieel en Agrarisch Erfgoed Inlichtingen bij

mw. ir. M.P. Müller (Monique) RWB-RP 038-4998129 Adresgegevens Provincie Overijssel Luttenbergstraat 2 Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 499 88 99 Fax 038 425 48 88 provincie.overijssel.nl [email protected] In samenwerking met


2

Inhoudsopgave

1

Managementsamenvatting

5

2

Relatie beleidsvisies en Stimuleringsprogramma Industrieel en Agrarisch Erfgoed.

6

3

Stand van zaken en opdracht

7

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

Overzicht activiteiten Stimuleringsprogramma 2009-2011 Bijzondere aspecten bij het industrieel erfgoed Bijzondere aspecten bij het agrarisch erfgoed Taakverdeling activiteiten periode 2009-2011 Tijd en fasering Wat doen we in 2009

10 11 11 12 12 13

5

Programmamanagement en organisatie

14

6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5

Financiële strategie Interne financiering Rijksbijdrage Europese bijdrage Overzicht Doelen Inspanningen Middelen 2009 Kostentoedeling

16 16 16 16 16 20

7

Communicatie

21

Bijlage bij hoofdstuk 4


25

3

Huizen in de binnenstad Die huizen in de binnenstad, waarvan je eens de sleutel had. Elk wonen voel je als voorgoed, totdat je toch verhuizen moet. Je naambord bij een andere bel en na wat weken went het wel. Je treft je oude huizen aan en kunt er niet naar binnen gaan. Ze staan er nog precies als toen hun huiselijke plicht te doen. Ondanks de reuma in hun hout worden ze heel erg langzaam oud en halen 't jaar 3000 wel als 't goed blijft gaan met Stadsherstel. Die huizen in de binnenstad, waarvan je eens een sleutel had, waar nu een ander slaapt en eet, die nog van geen verhuizen weet. ----------------------------------------------uit: 'Ik had als kind een huis en haard', 1996. Willem Wilmink.


4

1

Managementsamenvatting Aanleiding Op 15 augustus 2008 jl. is de stuurgroep voor het programma Re-animatie industrieel en agrarisch erfgoed voor het eerst in 1,5 jaar bijeengekomen in Deventer. Toen is de afspraak gemaakt dat bij de nieuwe stuurgroep zitting van 19 november a.s. er een concept plan van aanpak (PVA) ligt voor de programmaperiode van 2009 tot en met 2011. Stand van zaken Belangrijke input voor het nieuwe programma zijn de aanbevelingen vanuit de evaluatie van 2004-2006 voor industrieel en agrarisch erfgoed, constateringen in het veld, de omgevingsvisie en het programma ruimtelijke kwaliteit in wording, input vanuit PO, stuurgroep, programmagroep en belanghebbenden. Het plan van aanpak wordt gecombineerd met een nieuw communicatieplan gericht op een verbeterde inzet van communicatiemiddelen en een overzicht van de stand van zaken van de verschillende transformatieplannen. Tevens blijven de aspecten gericht op het industrieel en agrarisch erfgoed zichtbaar. Kaders voor het plan van aanpak • de Omgevingsvisie biedt het kader (een afstemming heeft hierin plaats gevonden) • het ankeren van het stimuleringsprogramma aan en met het programma Ruimtelijke Kwaliteit als paraplu • onderkenning van de elementen van voorkantsturing en integrale benadering bij de verschillende transformatieplannen in het voorgaande en lopende programma Missie Missie voor de nieuwe programmaperiode is gericht op continuïteit, kansen benutten als vliegwielen en schaalvergroting en bewustwording (via kennisdelen, -ontwikkelen en –borgen). Hoofdlijn programma 2009-2011: • continueren van de stimulering van de transformatieplannen voor industrieel en agrarisch erfgoed, het programmabudget en het uitvoeringsbudget (vangnet); • meenemen van de aanbevelingen uit de evaluatie en de programmagroep; • ankeren van het stimuleringsprogramma aan het programma ruimtelijke kwaliteit als zelfstandig subprogramma; • opschalen van het programma op basis van eerder opgedane ervaringen; • zoeken naar 1+1 = 3 door de integrale benadering verder te vergroten en verbinding te zoeken met andere programma’s; • dynamisch karakter van het programma door jaarlijkse herijking. Financiering Programma Ruimtelijke Kwaliteit financiert het subsidiebudget transformatie plannen en het programmabudget, samen € 375.000. Het uitvoeringsbudget van € 200.000 zal net als in 2008 gedekt moeten worden uit het budget voor Restauratie en revitalisering uit de Dynamische Investering Agenda opgenomen onder product cultureel erfgoed (2.8.30.60) voor de begroting van 2009. Overwegingen bij het PVA: • De Omgevingsvisie en het programma Ruimtelijke Kwaliteit zijn kaderstellend maar nog niet vastgesteld • De aandachtspunten en aanbevelingen vanuit de evaluatie hebben een plek gekregen in het programma in de (programma)aanpak, producten dan wel activiteiten • De ervenconsulent heeft een programmaoverstijgend karakter en zal gedekt worden uit programma ruimtelijke kwaliteit • In een eerdere evaluatie is gesteld geen extra categorieën naast industrieel en agrarisch erfgoed toe te voegen aan het programma • 15 december vindt er een terugkoppeling plaats richting de programmagroep • Planningstreven is dat PVA begin 2009 naar GS gaat voor vaststelling • Voor 2009 een nieuwe aanvraag doen bij GS voor het uitvoeringsbudget van € 200.000,-- vanuit het budget voor Restauratie en revitalisering uit de Dynamische Investerings Agenda opgenomen onder product cultureel erfgoed (2.8.30.60) in de begroting (vangnet). Activiteiten voor 2009 Producten Kennisontwikkeling en deling: hulpboek opdrachtgeverschap op basis van ervaringen in het veld, brochures inspiratieboek, excursie, studiereis, website en levende bibliotheek, symposium, input vanuit het ervenconsulentschap, normeringenboek op basis van het stimuleringsprogramma (op te starten) Stimulering: transformatieplannen industrieel erfgoed, transformatieplannen agrarisch erfgoed, vangnet via het uitvoeringsbudget Extra: studieproject/prijsvraag bestaande parels van Overijssel, verkenning/samenwerking/uitwisseling, jaarlijkse evaluatie en herijking programma


5

eerste

buitenlandse

2

Relatie beleidsvisies en Stimuleringsprogramma Industrieel en Agrarisch Erfgoed. Voor de periode 2007-2011 heeft de Provincie Overijssel een coalitieakkoord gesloten. In dit coalitieakkoord is een aantal ambities opgenomen. Deze zijn onder verdeeld in een zevental hoofdprogramma’s, waaronder het Programma Kwaliteit van de Leefomgeving. Het behouden en versterken van de kwaliteit van de leefomgeving is een van de belangrijkste uitdagingen voor de provincie voor de komende jaren. Een van de belangrijkste ambities voor de provincie is dat Overijssel als een vitale samenleving tot ontplooiing komt in een mooi landschap. De afgelopen jaren is deze weg al ingeslagen en de komende jaren zal hier nog een schepje bovenop worden gedaan. Naast deze ambitie zijn er ook wat veranderingen in gang gezet die de provincie instrumenten in handen geeft om krachtiger aan te sturen op deze ambitie. Met de invoering van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening op 1 juli 2008 jl. zal de sturing op de ruimtelijke inrichting van Overijssel sterk veranderen. Deze nieuwe sturingsfilosofie wordt momenteel doorvertaald in de Omgevingsvisie. Het is een integrale beleidsvisie op de ruimtelijke en programmatische ontwikkeling van Overijssel in de vorm van een kaartbeeld en een beschrijving van de gewenste ontwikkelingen in hoofdlijnen. Een van de accenten van de Omgevingsvisie wordt gevormd door de inzet op het versterken van de Ruimtelijke Kwaliteit in Overijssel via gebiedskenmerken en een gebiedscatalogus. De afgelopen jaren is op dit gebied al veel gedaan en gebeurd, zoals het oprichting en continueren van het Atelier Ruimtelijke Kwaliteit, het opstarten van masterclasses voor kennisontwikkeling, het Actieprogramma Cultuur en Ruimte, en het stimuleringsprogramma Industrieel en Agrarisch Erfgoed. Belangrijke taakstellingen van de Programmabegroting van 2008 voor het Programma Kwaliteit van de Leefomgeving is dat er een (nieuw) programma Ruimtelijke Kwaliteit wordt voorbereid èn dat de aandacht gericht blijft op de Re-animatie van industrieel en agrarisch erfgoed binnen Overijssel. Momenteel wordt het programma Ruimtelijke Kwaliteit voor de komende jaren voorbereid. Hierin zal het accent op kennisontwikkeling worden gecontinueerd, maar tegelijkertijd een verdiepingsslag plaatsvinden gericht op voorkantsturing en realisatie. Het is de bedoeling dat het programma Ruimtelijke Kwaliteit de paraplu wordt waaronder alle ruimtelijke kwaliteitsprojecten en samenhangende activiteiten in groter verband worden geplaatst. Het wordt een samenhangende verzameling van ruimtelijke kwaliteitsactiviteiten en –projecten, die op een gezamenlijke en gecoördineerde wijze worden gemanaged, zodat voordelen worden bereikt die anders niet mogelijk waren. Het geheel is meer dan de som der delen. Belangrijke speerpunten binnen dit programma kunnen ondermeer zijn: a. het inzetten op de bestaande parels binnen Overijssel, behoud door ontwikkeling b. inzetten op de nieuwe parels binnen Overijssel c. kennisontwikkeling en – verspreiding d. ruimte voor experimenten en nieuwe impulsen. Als paraplu ankert het programma Ruimtelijke Kwaliteit vanuit de Omgevingsvisie ook het Stimuleringsprogramma Re-animatie Agrarisch en Industrieel Erfgoed. Het Stimuleringsprogramma Re-animatie Industrieel en Agrarisch Erfgoed is hierbinnen één van de zelfstandige subprogramma’s, waarbij het accent ligt op het behoud door ontwikkeling naast de overige speerpunten.


6

3

Stand van zaken en opdracht Het programma is van start gegaan in 2001 en bestaat uit twee belangrijke peilers, namelijk het industriële en het agrarische erfgoed binnen Overijssel. Als centaal thema is gekozen voor behoud door ontwikkeling. In de door Provinciale Staten aanvaarde motie van de Statenleden Van Dalfsen en Morskate stelden beide Statenleden voor het stimuleringsprogramma voor uitsluitend industrieel erfgoed, te verbreden met agrarisch erfgoed. Het programma werd tevens met drie jaar verlengd. Reden was om de al bereikte positieve ervaringen verder uit te bouwen. Vooral de lange duur van de transformatieprocessen veroorzaakte dat deze tot het moment van de motie nog nauwelijks hadden geleid tot een concrete uitvoering. In het voorjaar van 2007 werd het Stimuleringsprogramma Re-animatie industrieel en agrarisch erfgoed 2004-2006 geëvalueerd. Het jaar 2007 gold als een overgangsjaar: afhechting van periode 2004-2006 en toewerken naar nieuwe programmaperiode. In de zomer van dat jaar nam GS en vervolgens PS met instemming kennis van de resultaten van de evaluatie. GS besloot dat de resultaten van deze evaluatie moesten worden betrokken bij het opstellen van een plan van aanpak voor de nieuwe programmaperiode 2008-2011. Tijdens de evaluatie werd al duidelijk dat de provincie zich zou blijven inzetten voor behoud en versterking van het industrieel en agrarisch erfgoed in Overijssel (zie Coalitie-akkoord van Provincie Overijssel). Tijdens en na de evaluatie is blijvend ingezet op de accenten die golden voor de programmaperiode 2004-2006. Dit betekende: aanjagen/begeleiden (w.o. subsidiëren van) transformatieplannen voor agrarisch en industrieel erfgoed. In de samenvatting, conclusies en aanbevelingen van het Evaluatierapport werd vermeld dat het programma vooralsnog niet zou moeten worden uitgebreid met nieuwe categorieën, zoals militair en religieus erfgoed. Een opvatting die door de stuurgroep werd gedeeld. Nu oogsten van wat op industrieel en agrarisch is gezaaid, en versnippering tegengaan. Aandacht voor herbestemming van agrarisch erfgoed blijkt ‘booming’ en is langzamerhand uitgegroeid tot de belangrijkste pijler van het stimuleringsprogramma. Het programma is voortgezet, waarbij sinds de zomer van 2007 6 transformatieplannen agrarisch erfgoed gesubsidieerd. Op dit moment zijn er 12 subsidie aanvragen voor een transformatieplan in het kader van agrarisch erfgoed in voorbereiding. Voor industrieel erfgoed zijn in deze periode 4 projecten gehonoreerd, 2 subsidieaanvragen zijn onlangs bij provincie ingediend en worden gehonoreerd, en 4 zijn er in voorbereiding. Er zijn ook andere activiteiten uitgevoerd die het Overijsselse erfgoed op de kaart hebben gezet: • in opdracht van de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuur en Monumenten (RACM) en provincie Overijssel heeft Het Oversticht samen met Hebly Theunissen Architecten een onderzoek uitgevoerd naar het opzetten van een methodiek om cultuurhistorische waarden op na-oorlogse bedrijventerreinen in kaart te brengen. Deze methodiek kan behulpzaam kan zijn bij het revitaliseren van deze bedrijventerreinen. Voor dit project is aansluiting gezocht met het provinciale programma Vitale Bedrijventerreinen. Een projectgroep waarin opdrachtgevers en – nemers zitting hadden heeft het onderzoek begeleid. Zeer onlangs is het opgeleverd. De wijze waarop dit wordt geïmplementeerd wordt momenteel bekeken. • Begin dit jaar, op 31 januari 2008, werd de bijeenkomst ‘Het erf op koers’ gehouden, voor gemeenten, eigenaren, ontwerpers, adviseurs, partnerorganisaties. Hier is het “Inspiratieboek Traditie en Vernieuwing” gelanceerd. Het bevat voorbeelden van geslaagde transformaties van agrarisch erfgoed in Overijssel en betreft een deelproject van het totale Boerenervenproject, dat is opgezet voor het uitvoeren van agrarisch erfgoed binnen het totale Stimuleringsprogramma. • Gedeputeerde Staten van Overijssel hebben op 18 november 2008 de Ontwerp-Omgevingsvisie vastgesteld. Hierin wordt een vernieuwde toon gezet bij de inrichting van de leefomgeving. Het vooraf helder neerzetten van de hoofdlijnen voor de inrichting van de provincie speel hierin de hoofdrol. Het motto is centraal wat moet en decentraal wat kan. Hierdoor ontstaat duidelijkheid over het provinciale belang bij verschillende onderwerpen. De provincie richt zich voor wat betreft de sturing niet meer op de strekkende vierkante of kubieke meter, maar op de kwaliteiten van een gebied. Hiermee wordt het kader geschapen voor het programma Ruimtelijke Kwaliteit en dus ook voor het Stimuleringsprogramma Industrieel en Agrarisch Erfgoed.


7

Gedurende de afgelopen programmaperiode is gebleken dat veel winst is behaald bij de transformatieprojecten door voorkantsturing en integrale benadering. Concreet betekent dit dat alle partijen die betekenis (kunnen) hebben voor de diverse ontwikkelprojecten vanaf het begin betrokken zijn en deel hebben aan de verschillende projecten. Missie nieuwe programmaperiode 2009-2011 In de nieuwe programmaperiode is de missie gericht betrouwbaarheid, kansen benutten en bewustwording, dat wil zeggen: Het zijn van een betrouwbare partner in het stimuleringsprogramma door het continueren van de eerder gestelde doelen voor zowel het industrieel als het agrarisch erfgoed (continuïteit) Het benutten van kansen en schaalvergroting om zo het industriële erfgoed te benutten als vliegwielen en indien mogelijk als incubators te laten dienen voor gebiedsontwikkeling dan wel herstructurering (ankeren) Bewustwording door het verspreiden, uit te dragen en zichtbaar maken van de kennis (kennisontwikkeling, -deling, -borging) die is opgedaan op basis van de ervaring bij de verschillende transformaties. Het gaat hier om zowel inhoudelijke als procesmatige kennis. Hiermee ontstaat vanuit dit stimuleringsprogramma een bouwsteen voor kennisdeling niet alleen gericht op de eigen organisatie, maar ook op externe partijen en partners (kennisvijver). We willen bereiken (basisdoelen) dat: • een bijdrage wordt geleverd aan de identiteit c.q. uitstraling en ruimtelijke kwaliteiten van Overijsselse regio’s, steden, landschappen en dorpen, evenals de afzonderlijke bedrijven door vernieuwing van industrieel en agrarisch erfgoed • het economisch belang van stad en land wordt versterkt als gevolg van het feit dat deze eigen identiteit een grotere herkenbaarheid betekent en wervingskracht bezit. • Innovatieve ontwikkelingen worden gestimuleerd. Vernieuwing van industrieel erfgoed vergt namelijk een grote mate van creativiteit. De specifieke opgaven verbinden diverse werkvelden/specialismen met elkaar • Duurzaamheid wordt bevorderd door hergebruik van gebouwen, terreinen en grondstoffen • Het inzicht in cultuurhistorische en ruimtelijke kwaliteiten bij zowel een breed publiek als bij bestuurders en (agrarische) ondernemers wordt vergroot. • Cultuurtoerisme wordt versterkt door vernieuwing van het industrieel en agrarisch erfgoed, o.a. in de vorm van themaroutes en netwerken van “pleisterplaatsen” van agrarisch en industrieel erfgoed

Hoe willen we dat bereiken Er zijn twee invalshoeken die bepalend zijn voor het stimuleringsprogramma. De Omgevingsvisie is een van de kaders die dient als leidraad. Het programma Ruimtelijke Kwaliteit de paraplu voor de focus van het programma binnen de versterking van de kwaliteit van Leefomgeving binnen Overijssel. Continueren De positieve effecten van het programma van de afgelopen programmaperiode worden voortgezet door het continueren van de transformatieplannen van zowel het industrieel als het agrarisch erfgoed. Meenemen aanbevelingen Verder worden deze effecten versterkt door de aanbevelingen uit de programma evaluatie van 2004-2006 mee te nemen, zoals: • Het geven van meer bekendheid aan het stimuleringsprogramma via diverse communicatiemiddelen en activiteiten • Meer differentiatie in de financiële ondersteuning • objecten in een zo groot mogelijke omgeving plaatsen (schaalvergroting en integrale benadering) • Meer soepelheid hanteren ten aanzien van de normen van vervangende woningbouw (evt. mee te nemen in verordeningen) bij het agrarisch erfgoed indien dit bijdraagt aan de versterking van de ruimtelijke kwaliteit en samenhang • De rug recht houden ter voorkoming van verstening en aantasting van het open landschap • Verbetering afstemming met en tussen diverse provinciale instrumenten en regelingen tav agrarische bebouwing (=> inventarisatie maken!) • Ook initiatiefnemers buiten reconstructiegebieden gebruik laten maken van het


8

• • • •

stimuleringsprogramma Inzetten op goed opdrachtgeverschap (richting gemeenten en andere partners en belanghebbenden) Onderzoeken van de mogelijkheid van een “education permanente” tav agrarisch erfgoed Verbreding naar mogelijkheden voor internationale samenwerking en kennisdeling Creëren van een vangnet voor interessante ontwikkelingen binnen de doelstelling maar buiten oorspronkelijk programma.

Ankeren Het ankeren van het Stimuleringsprogramma Industrieel en Agrarisch Erfgoed aan het programma Ruimtelijke Kwaliteit als zelfstandig subprogramma. Het Stimuleringsprogramma heeft de afgelopen jaren een ruime ervaring opgedaan op het gebied van voorkantsturing en integrale benadering. Deze kennis en aanpak sluit aan bij het kader en sturingsfilosofie van de Omgevingsvisie en past onder de paraplu van het vorm te geven programma Ruimtelijke Kwaliteit. Opschalen Het toepassen van schaalvergroting van het programma op basis van eerder opgedane ervaringen. Belangrijke kansen doen zich voor bij met name het industrieel erfgoed om te dienen als vliegwiel voor herontwikkeling waarbij behoud door ontwikkeling voorop staat. Zoeken naar 1+1=3 Het bundelen van krachten en verder vergroten van de integrale benadering door nog meer verbinding te zoeken met andere programma’s. Dynamisch karakter Jaarlijks zal het programma worden geëvalueerd en herijkt om zo goed te kunnen inspelen op de actualiteit. Het programma krijgt daarmee meer dynamiek.

Transformatie voormalige Gieterij Stork naar Community College in Hart van Zuid te Hengelo.


9

4

Overzicht activiteiten Stimuleringsprogramma 2009-2011 Welke inhoudelijke activiteiten en projecten denken we op te gaan pakken in de periode van 2009 t/m 2011? (voor een uitgebreider overzicht zie paragraaf 6.4) De -

activiteiten in de periode 2009 tot en met 2011 richten zijn onder te verdelen in de hoofdmoten: Kennisontwikkeling, - deling en - bewustwording Stimulering IJkmomenten Communicatie en beeld Extra evenementen Tussenresultaten.

Kennisontwikkeling, -Deling en - Bewustwording Pragmatisch handboek als ervaring/inspiratie, selectie grotere stimuleringskandidaten, monitorsysteem, boek (goed) opdrachtgeverschap vanuit praktijk (diverse jaarlijkse delen), onderzoek education permanente, werkschriften, opzet brochures obv stimuleringsprogramma thema’s, basisopbouw Kennisbank/Kweekvijver, 1e studieproject/prijsvraag/wedstrijd parels van Overijssel, netwerken; Stimulering Proactief panden inventariseren, locatiebezoeken particuliere aanvragers/initiatiefnemers, subsidieverstrekking transformatieplannen, begeleiden en monitoren transformatieplannen; IJkmomenten Tussentijdse evaluatie, Markering april 2009 ivm Omgevingsvisietraject, verfijnen ervaringen agrarisch erfgoed, verfijnen ervaringen industrieel erfgoed; Communicatie en beeld Communicatieplan en promotieactiviteiten gekoppeld aan de diverse producten/brochures/projecten en folders en een prijsvraag; Extra evenementen (experimenten) Werkschriften, brochures en folders obv thema stimuleringsprogramma, inspiratie vanuit het buitenland, buitenlandse verkenning/samenwerking, onderzoek education permanente, onderzoek Industrieel erfgoed en cultuurtoerisme, symposium kennisontwikkeling RK Thema “ bestaande parels van Overijssel”, kennisbank basis: “De Levende Bibliotheek”; Producten Programmaplan 2009-2011, Communicatieplan, Programmaopdracht 2009-2011, Uitvoeringsprogramma, Evaluaties, Handboek, Brochures (en bijbehorende brochures en folders), Symposium, Loketservice, Themabrochures en folders, Themawerkschriften, Verslag/inventarisatie Education permanente, Vergelijkingsboek buitenlandse ervaringen, Studiereis, Werkbezoeken, Excursies, Transformatieplannen industrieel erfgoed,Transformatieplannen agrarisch erfgoed, Cultuurhistorisch kansenboek naoorlogse bedrijventerreinen; Tussenresultaten Programmaplan, communicatieplan, pilotproject toerisme, pilotproject internationale kennisuitwisseling, pilotproject gebiedsgerichte benadering, themaboeken aanpak/benadering agrarisch erfgoed, basisplan ervenlocet, tussentijdse evaluatie 2010, fondsenplan, kennisbank (aanbod met vraag matchen), onderwijspakket gericht op gemeenten/scholen (onbekend maakt onbemind), informatiebrochures (hulpboek goed opdrachtgeverschap etc.), pragmatisch handboek ahv ervaringen; Afhankelijkheden werkzaamheden • er ontstaat meer ruimte wanneer er meer budgetten kunnen worden aangeboord • handboek in relatie met inventarisatie subsidiemogelijkheden/regelingen provincie Deelprojecten (lopen parallel) • Individuele transformatieplannen • Excursies • Pilotprojecten


10

4.1

Bijzondere aspecten bij het industrieel erfgoed

Feit is dat bij de transformatie van industrieel erfgoed een lange looptijd heeft en daarmee de resultaten in het veld niet direct zichtbaar zijn. Wel is gebleken dat er belangrijke kansen zich voordoen bij met name het industrieel erfgoed. Voorstel is om deze kansen dan ook te gaan benutten in de komende programmaperiode door schaalvergroting toe te passen richting gebiedsontwikkeling. Hierbij wordt gekeken naar kansen om de transformaties mede te gaan gebruiken als incubators of vliegwielen voor deze gebiedsontwikkelingen.

4.2

Bijzondere aspecten bij het agrarisch erfgoed

Op 1 juni 2006 werd voor een periode van 2 jaar door Het Oversticht in samenwerking met provincie en gemeenten een ervenconsulent aangesteld. Deze bood in de afgelopen periode inhoudelijke expertise en onafhankelijk advies over: • de kwaliteit van de erflocatie • de transformatie- c.q. nieuwbouwopgave • mogelijke oplossingsrichtingen Na deze periode zou de meerwaarde van het ervenconsulentschap moeten zijn bewezen, waarbij de gedachte was dat de gemeenten zelf de diensten van het ervenconsulentschap aan hun inwoners zouden moeten kunnen bieden. Op basis van een groeiend aantal adviezen en vragen vanuit het veld blijkt na deze 2 jaar dat het ervenconsulentschap in meer dan alleen de behoefte voorziet. Het fungeert als katalysator door het aandragen van oplossingsrichtingen en concrete adviezen voor erftransformaties. Verder is er een grotere vraag naar kennisontwikkeling vanuit de gemeenten mede doordat de vragen gedurende het traject complexer zijn geworden dan voorheen was voorzien. Duidelijk is gebleken, dat het belang van advisering en stimulering aan de voorkant van het proces groot is. Het ervenconsulentschap heeft hierdoor een belangrijke bijdrage geleverd aan de borging van de ruimtelijke kwaliteiten van gebouw, erf en landschap. Niet in de laatste plaats door de rol die de ervenconsulent vervult in het kader van het Stimuleringsprogramma Re-animatie agrarisch erfgoed. De ervenconsulent adviseert de provincie over transformatieplannen agrarisch erfgoed en geldt in die hoedanigheid vaak als vooruitgeschoven post, waardoor deze transformatie-opgaven in een vroegtijdig stadium gematcht worden met het stimuleringsprogramma. Transformaties in het landelijk gebied zullen blijvend plaatsvinden mede op basis van gemeentelijk en provinciaal beleid (PMJP) en de toegenomen belangstelling voor de ruimtelijke kwaliteit. De verwachting is dan ook dat de behoefte van gemeenten en particulieren aan onafhankelijke expertise en advisering blijft bestaan. Gemeenten hebben ook zelf aangegeven deze bestaande constructie van een externe en onafhankelijk gepositioneerde ervenconsulent te willen continueren. Het ervenconsulentschap is één van de kansrijke instrumenten die bij kan dragen in het delen van kennis. Vooralsnog is dit een ontwikkeling die gefinancierd zal worden vanuit het programma ruimtelijke kwaliteit.


11

4.3

Taakverdeling activiteiten periode 2009-2011

Activiteit (zie ook 3. activiteiten)

verantwoordelijkheid

Uitvoering activiteit

Advisering activiteit

Goedkeuringactiviteit

Budget

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

Stuurgroep/ OG

Procesactiviteiten

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

Stuurgroep/ OG

Afstemmen

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

Stuurgroep/ OG

Kennisontwikkeling en deling

PL/OG/BAC

PL/PT/BAC/derden

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Stimuleringsprogramma (transformatieplannen)

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

IJkmomenten/tussentijdse evaluatie

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Communicatie en beeld/promotie/website

PL/OG/BAC

PL/PT/BAC/derden

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Extra evenementen/producten

PL/OG

PL/PT/BAC/derden

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Brochures en folders

PL/OG

PL/PT/BAC/HO

PG/Denktank/

Stuurgroep/OG

VNG/derden

Derden-architect/BAC

Symposium

PL/OG

PL/PT/BAC/HO

PG/Denktank/

VNG/derden


PL/PT/BAC/HO

PG/Denktank/

VNG/derden


PM

Levende bibliotheek industrieel en agrarisch erfgoed

PL/OG

Stuurgroep/OG Stuurgroep/OG

Buitenlandse verkenning/samenwerking/inspiratie

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Erventeam ervenconsulentschap

PL/OG

PL/PT/HO

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Onderzoek

PL/OG

derden

Website

PL/OG

derden

programmaplan 2009-2011

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

communicatieplan

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

programmaopdracht

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

OG

plan van aanpak/uitvoeringsprogramma

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Studiereis

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Werkbezoeken

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Excursies

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Cultuurhistorisch kansenboek naoorlogse bedrijventerreinen

PL/OG

PL/PT

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Pilotproject toerisme

PL/OG

PL/PT/derden

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Pilotproject internationale kennisontwikkeling

PL/OG

PL/PT/derden

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Pilotproject verbreding agrarisch erfgoed

PL/OG

PL/PT/derden

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

Handboek opdrachtgeverschap bij agrarisch en industrieel erfgoed

PL/OG

PL/PT/HO/derden

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

basisplan ervenlocet ruimtelijke kwaliteit)

PL/OG

PL/PT/

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

PL/OG

PL/PT/BAC/HO

PG/Denktank

Stuurgroep/OG

(onder

te

brengen

bij

programma

“Kennisbank”opstarten

PL=programmaleider; PG= programmagroep; PT=programmateam/werkgroep; OG= opdrachtgever; HO=Het Oversticht; derden=uitbesteden

4.4

Tijd en fasering

De geplande startdatum van het programma is januari 2009 en de geplande einddatum is 2011. Bij het programma hoort een overzicht van de betrokkenen en een capaciteitsplanning. Deze overzichten zijn de vinden in de bijlagen. Een indicatief planningsoverzicht is opgenomen in de bijlage bij hoofdstuk 2 voor de periode 2009 tot en met 2011 (concept). De geplande startdatum van het programma is januari 2009 en de geplande einddatum is december 2011. Processtappen • Tussentijdse Evaluatie tot en met 2008 als opmaat programmaplan • Nieuw programmaplan vast te stellen in december 2008/februari 2009


12

• • • • • • • • •

Tussentijdse evaluatie programma in 2010 Impuls tbv nieuw collegeprogramma 2012 t/m 2014. Eindevaluatie 2011. Effectuering programma vanaf januari 2009 Continueren en evalueren van ingezette gevallen (2008 t/m 2011) Nieuw communicatietraject vanaf 2009 Pilots: Toerisme 2009, Internationalisering 2009 (Hamburg/Münster) Onderzoek subsidiemogelijkheden Europees. Verfijning: Ervenloket.

4.5

Wat doen we in 2009

Producten Kennisontwikkeling en deling • • • • •

hulpboek opdrachtgeverschap op basis van ervaringen in het veld brochures inspiratieboek excursie, studiereis website en levende bibliotheek, symposium normeringenboek op basis van het stimuleringsprogramma (op te starten)

Stimulering • transformatieplannen industrieel erfgoed • transformatieplannen agrarisch erfgoed • vangnet via het uitvoeringsbudget Extra • studieproject/prijsvraag bestaande parels van Overijssel • eerste buitenlandse verkenning/samenwerking/uitwisseling • jaarlijkse evaluatie en herijking programma


13

5

Programmamanagement en organisatie De organisatiestructuur met rapportagelijnen ziet er schematisch als in het onderstaande schema. Opdrachtgever bestuurlijk

Opdrachtgever ambtelijk

stuurgroep

programmaleider

programmagroep

denktank

programmateam

Werkgroep 1

Werkgroep 2

Werkgroep 3 Werkgroep etc.

Binnen het stimuleringsprogramma wordt de al bestaande hoofdopzet van de verschillende sturingsgroepen gecontinueerd. De werkgroepen zijn gekoppeld aan de verschillende projecten en activiteiten. De samenstelling van de verschillende groepen is in principe als volgt: Bestuurlijk opdrachtgever: Theo Rietkerk – Gedeputeerde Ruimte, Wonen en Milieu (voorzitter) Ambtelijk opdrachtgever: Jolande Scholten (RWB) Programmaleider: Monique Müller Stuurgroep: • • • • • • • • • • • • •

Theo Rietkerk: Gedeputeerde Ruimte, Wonen en Milieu (voorzitter) Dick Buursink: Gedeputeerde Culturele infrastructuur, Monumentenbeleid, GSB provincie Overijssel (vice-voorzitter) Monique Müller: Programmaleider Ruimtelijke Kwaliteit provincie Overijssel Yvonne Hermus: Medewerker Beleidsuitvoering/beleidsmedewerker RWBRP Jeroen Jansen: Directeur Oversticht Gerard van Houweninge: Oud-directeur Overijsselse Ontwikkelingsmaatschappij Cees Brekelmans: Voorzitter VNG Overijssel Peter Nijhof: coördinator industrieel erfgoed Rijksdienst Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten Bas Keijzer: adviseur Ter Steege Albert Jan Peters: directeur De Bijvanck Consultancy Hennie ten Hag: Directeur Ten Hag Groep Jannie Lamberts: voorzitter LTO-Noord Overijssel Liesbeth Cremers: directeur Overijssels Particulier Grondbezit

Programmagroep: Yvonne Hermus, Monique Müller(RWBRP), Dirk Baalman (Oversticht), Rolf Willemsen (VNG), Marrit Klompe (LNL), Mandy Schuitemaker (ZC), beleidsmedewerker EMT (nog in te vullen), Katja Pronk en Bonnie van der Meer (BAC, ad hoc), Anneke Coops (ervenconsulent, ad hoc). Programmateam: Yvonne Hermus (RWBRP), Dirk Baalman (Oversticht), Monique Müller (RWBRP) Maaike van der Beld (RWBRP-ad hoc). Programmasecretaris: Yvonne Hermus (RWBRP), Programmaondersteuning: Maaike van der Beld (RWBRP). Werkgroep: nader te bepalen, afhankelijk van activiteit.


14

Daarnaast is er nog een aantal andere partijen die betrokken zijn bij het stimuleringsprogramma die niet altijd in een rollengroep zijn ondergebracht, maar wel van belang zijn voor de voortgang van het programma. Zoals onder meer: Overige actoren/stakeholders intern: Teamleiders: stellen capaciteit beschikbaar ten behoeve van het programma (menskracht, uren, kennis, kunde, budget) Medewerkers: dragen bij in de versterking van de ruimtelijke kwaliteit op de onderdelen waar het programma zich afwisselend op richt. Communicatieadviseur: schuift ad hoc aan bij de programmagroep, draagt zorg voor en adviseert bij open communicatie extern en intern. Overige actoren/stakeholders extern: Atelier Overijssel: kennisontwikkeling en onafhankelijke inspirator Het Oversticht: kennisontwikkeling en onafhankelijk adviseur Gemeenten: partner en klant in specifieke herontwikkelingen gericht op versterking ruimtelijke kwaliteit Markt: partner en klant in specifieke herontwikkelingen gericht op versterking ruimteijke kwaliteit Particulier: partner en klant in specifieke herontwikkeling gericht op versterking ruimtelijke kwaliteit + medezeggenschap Het programma Ruimtelijke Kwaliteit is een paraplu waaronder alle ruimtelijke kwaliteitsprojecten en samenhangende activiteiten in groter verband worden geplaatst. Het is een samenhangende verzameling van ruimtelijke kwaliteitsactiviteiten en –projecten, die op een gezamenlijke en gecoördineerde wijze worden gemanaged, zodat voordelen worden bereikt die anders niet mogelijk waren. Het geheel is meer dan de som der delen. Tezamen met de Omgevingsvisie vormt het een kader voor het stimuleringsprogramma. Het is de taak van de programmamanager/leider om overzicht te hebben van de lopende projecten, waar nodig of kansrijk nieuwe projecten te initiëren, onderlinge afstemming tussen projecten te bevorderen, te adviseren over prioritering van projecten en toe te zien dat de doelen ambities vanuit het collegeakkoord tav de verbetering van de Leefomgeving tbv versterking van de Ruimtelijke Kwaliteit zoveel mogelijk worden gerealiseerd in de verschillende projecten. Tevens is de programmamanager verantwoordelijk voor de integrale ruimtelijke kwaliteitslobby naar andere overheden, fondsen en organisaties. De programmaleider is intern en extern aanspreekpunt voor het Stimuleringsprogramma industrieel en agrarisch erfgoed. In de bijlage staat een overzicht met de verschillende rollen, activiteiten en verantwoordelijkheden, en een opzet voor vergaderfrequentie.


15

6

Financiële strategie 6.1

Interne financiering

Het Stimuleringprogramma Industrieel en Agrarisch Erfgoed wordt grotendeels vanuit het Programma Ruimtelijke Kwaliteit gefinancierd. Daarnaast zijn er de transformatieplannen die volgens een subsidieregeling worden gefinancierd op basis van cofinanciering van de aanvragers voor de transformatieplannen. Totaal stimuleringsprogramma: Jaarlijks beschikbaar: Subsidieplafond transformatieplannen Programmabudget Uitvoeringsbudget Totaal beschikbaar periode 2009

6.2

: : : :

250.000 125.000 200.000 575.000

Rijksbijdrage

In 2009 zal nader worden bekeken in hoeverre er mogelijkheden zijn voor extra bijdragen aan het stimuleringsprogramma.

6.3

Europese bijdrage

In 2009 zal nader worden bekijken in hoeverre er mogelijkheden zijn voor extra bijdragen aan het stimuleringsprogramma.

6.4

Doel

Overzicht Doelen Inspanningen Middelen 2009 Activiteit/

Effect

Inspanning Stimuleren

transformatieplannen

Kennisdelen

-

€ 250.000

RWB

Verbreding kennis over industrieel en agrarisch erfgoed

tbv industrieel en

Behoud industrieel en agrarisch erfgoed door ontwikkeling

plannen

-

Opbouw van een kennisbank

-

Promotiemateriaa l

-

Draagvlak

-

Voorkantsturing in de praktijk

Kennisdelen, Bewustwording, Kennisontwikkeling


16

Wie

Middel

-

Website

Budgetraming

agrarisch erfgoed, €

200.000

voor buiten

regelingen

--,--

BAC

Ervenconsulent

-


-


-


-

Promotiemateriaa l

-

Draagvlak

-


Kennisontwikkeling Stimuleren

€ 28.750,--

Oversticht

€ 30.000,--

Oversticht

--,--

RWB

--,--

RWB

behoud

van

Supervisor

-


-


-


-

Promotiemateriaa l

-

Draagvlak

-


Kennisontwikkeling -


-


-


-

Promotiemateriaa l

-

Draagvlak

Voorkantsturing in de praktijk Overzicht

Kennisdelen,

transformatieplannen

Bewustwording, Kennisontwikkeling

Relatie

vitale

bedrijvighied


-


-


-

Promotiemateriaa l

-

Draagvlak

Stimuleren aandacht

17

van en effect

industrieel erfgoed op gebiedsontwikkelingsp rocessen

bij

Vitale

bedrijventerreinen -

Verbreding kennis industrieel erfgoed

-

Behoud industrieel erfgoed door ontwikkeling

-

Voorkantsturing

over

in de praktijk Education

2 daagse STUDIEREIS

permanente

ST en PG

Kennisdelen, binding Draagvlak Verbreding kennis over industrieel en agrarisch erfgoed Behoud industrieel en agrarisch erfgoed door ontwikkeling Opbouw van een kennisbank

10.000,-- -

Evaluatieplan

Kennis-ontwikkeling

10.000,--

RWB

Symposium

Kennis-

10.000,-- -

RWB

Ontwikkeling

RWB

17.000,--

15.000,--

Draagvlak -

Verbreding kennis over industrieel erfgoed Behoud industrieel erfgoed door ontwikkeling Voorkantsturing in de praktijk Communicatieplan

Kennisdelen

--,--

Programmaplan

Kennisdelen

--,--

Opdracht-

Hulpboek

Kennisdelen,

geverschap

opdrachtgeverschap

ervaringen van

proces

op

20.000,--

extern

15.000,--

extern

basis

rondom

transformatieplannen wat werkt wel en wat werkt niet. Normeringsboek

Kennisdelen, op basis van

Stimuleringsprogramma

ervaringen geven

opgedane inzicht

20.000,--

in

normeringen/inhoud in plannen – wat werkt wel en wat werkt niet. Levende bibliotheek

Kennisdelen, practises

best beeldend

zichtbaar maken wat


18

10.000,--

BAC

er mogelijk is binnen stimuleringsprogramm a en de effecten voor de

ruimtelijke

kwaliteit. Studieproject vanuit

Impuls industrieel

erfgoed

op

gebiedsontwikkeling.

Onderzoek

naar

impulseffecten

op

2.000,--

(+

500

RWB

bonus)

gebiedsontwikkeling vanuit

industrieel

erfgoed. (Inter)-

Studieproject

nationale

1.000,--

Vergelijkend onderzoek

naar

invloed industrieel en samen-

agrarisch erfgoed en

werking

stimuleringsprogramm a’s aanpak elders in Nederland/ buitenland.


19

BAC/RWB

6.5

Kostentoedeling

Subsidieplafond transformatieplannen: 250.000 totaal voor industrieel en agrarisch erfgoed samen. Industrieel Agrarisch

: maximaal €25.000 per transformatieplan : maximaal €15.000 per transformatieplan

Van de aanvragers gemiddelde jaarlijkse effectuering 6 industriële transformatieplannen a €17.000,-12 agrarische transformatieplannen a €10.000,-Gemiddelde indicatie circa €222.000,-- minimaal, maximaal €250.000,--.

Programmabudget: € 125.000,-Budget bedoeld voor de procesbegeleiding en planvoorbereidingen, en activiteiten en producten ten behoeve van de ondersteuning van het programma. Raming ten laste van programmabudget: -

2 daagse excursie voor jaar 2009 bijdrage aan Symposium in 2009 1 werkbezoek in 2009 (ivm excursie eerder) adviseur voor erven supervisor: communicatieplan programmaplan herziening 2009 bijhouden/nieuwe opzet website 2009 hulpboek opdrachtgeverschap brochures inspiratieboek levende bibliotheek normeringboek stimuleringsprogramma tussentijdse evaluatie studieproject, parels van Overijssel, prijsvraag studieproject, invloed industrieel erfgoed als vliegwiel voor ontwikkelingen overzicht transformatieplannen aansluiting bij Vitale bedrijventerreinen (synergie)

:€ 10.000-17.000,-:€ 10.000-15.000,-:€ 1.000,-:€ 28.750,-€ 30.000,-: --,-: --,-: --, -:€ 20.000,-:€ 10.000,-:€ 10.000,-:€ 10.000- 20.000,-:€ 10.000,-:€ 1.000,-- + PM :€ :€ :

2.000,---,---,--

Reserveringen ten laste van het programmabudget: :€142.750,-- - €158.750,--

Uitvoeringsbudget: € 200.000,-- (vangnet) Restauratie en revitalisering uit de Dynamische InvesteringsAgenda opgenomen onder produkt cultureel erfgoed (2.8.30.60) in de begroting 2008 (GS-besluit maart 2008) . Regeling ter subsidiëring van de investeringskosten m.b.t. de uitvoering van transformatie plannen voor die projecten die geen gebruik kunnen maken van een andere reeds bestaande provinciale subsidieregeling.

Raming ten laste van het uitvoeringsbudget: Circa 3-4 transformatieplannen met een maximumbijdrage van € 75.000,--


20

7

Communicatie Dit communicatieplan omvat de periode 2009-2011. Het is een plan op hoofdlijnen en wordt op onderdelen gespecificeerd. De doelgroepen, middelen en ook de boodschap kunnen als dat nodig is aangevuld of veranderd worden. Communicatiedoel De inspanning voor de communicatie richten zich op twee delen: kennis delen en ontwikkelen en bewustwording. Doelgroepen Er zijn voor het programma verschillende doelgroepen in beeld, voor een deel is er een overlap tussen de doelgroepen voor agrarisch en industrieel erfgoed. Intern Medewerkers RWB Medewerkers ZC Medewerkers LNL (vanuit agrarisch erfgoed) Medewerkers EMT (toerisme) College van GS PS Overige medewerkers Programmateam Stuurgroepleden De eerste 4 groepen worden geacht actief mee te denken, te beslissen of het boegbeeld te zijn voor de projecten (GS). PS en de overige medewerkers worden geïnformeerd over de voortgang. Het programmateam en de stuurgroepleden worden voortdurend op de hoogte gehouden, daarop hoeft geen extra communicatie voor ontwikkeld te worden. Extern Gemeenten (bestuurlijk en ambtelijk) Atelier Overijssel Het Oversticht, DLG / LTO OPG Natuurbescherming Landschap Overijssel Natuurmonumenten Monumentenwacht (Landschaps) architecten eigenaren van industrieel erfgoed / marktpartijen andere provincies rijksbouwmeesters Adviseurs van eigenaren Woningbouwinstellingen Boodschap Het erfgoedprogramma valt onder de kernboodschap van het profiel Samen &Overijssel1, thema ‘leefbaarheid’ waarvan de boodschap als volgt is: In Overijssel kunnen mensen mooi wonen, prettig werken en recreëren. De provincie Overijssel stimuleert de kwaliteit van de leefomgeving op deze terreinen. Dit is het uitgangspunt voor de communicatieboodschap, zie het als een paraplu waaronder de volgende specifieke boodschap hangt: De provincie Overijssel werkt aan de verbetering van ruimtelijke kwaliteit. Onderdeel hiervan is het 1

Zie bijlage: Profielen Jij & Overijssel. Deze profielen zijn een communicatieve vertaling van de ambities in het collegeakkoord, de

begroting, de perspectiefnota en andere provinciale documenten.


21

behouden en ontwikkelen van het Overijssels erfgoed. Daarvoor heeft de provincie Overijssel een stimuleringsprogramma dat zich richt op de categorieën índustrieel en agrarisch erfgoed. Publiekscampagne In september 2008 is de provincie begonnen met de publiekscampagne. Doel hiervan is om de inwoners van de provincie te laten zien waar de provincie over gaat en wat zij bijdraagt aan een goed woon- en werkklimaat. Omdat we veel doen is er gekozen voor een focus op drie thema’s waarop de campagne wordt gevoerd: bereikbaarheid, leefbaarheid en landschap. Het Re-animatieprogramma valt onder het thema leefbaarheid. Er is een vrij grote kans dat erfgoed wordt uitgewerkt in de publiekscampagne. Of dat gaat gebeuren en hoe dat er uit komt te zien wordt de komende maanden duidelijk. De campagne en de uitingen daarbinnen worden dan toegevoegd aan de communicatiemiddelen. Strategie Zoals gezegd willen we kennis delen en ontwikkelen en inspireren. Hoe gaan we dat doen? Door onder andere een goede mix van middelen in te zetten. Bijvoorbeeld een website waarop de successen van het programma worden gevierd, door bijeenkomsten te organiseren waar van elkaar geleerd wordt, door voorbeelden te laten zien tijdens excursies. Belangrijk is hierbij om steeds uit te leggen waarom de provincie agrarisch en industrieel erfgoed zo belangrijk vindt. De boodschap komt dus steeds terug. Communicatiemiddelen

• Website Als onderdeel van de provinciale website een pagina over het Re-animatieprogramma. Daarop staat de feitelijke informatie over het programma, de uitgangspunten en de subsidiemogelijkheden. Ook inspirerende voorbeelden maken deel uit van de website. - realisatie: de site is er al, maar moet geactualiseerd worden. Hier wordt aan gewerkt. - Doelgroepen: alle - Kosten: geen (wordt intern gedaan) • Brochures Een compacte brochure/ folder met de informatie over het programma op hoofdlijnen en een verwijzing daarin naar het internet. Deze brochure kan uitgedeeld worden tijdens bijeenkomsten of op de balies van bijv. het Oversticht neergelegd worden. Hiervan worden wel twee versies gemaakt: voor agrarisch erfgoed en voor industrieel erfgoed. - Realisatie: deze afzonderlijke brochures zijn er al, maar moeten geactualiseerd worden. 1e helft 2009 - Doelgroepen: externen die in aanmerking willen komen voor subsidie. - Kosten: alleen drukwerk, prijs afhankelijk van de oplage en omvang • Werkschriften De werkschriften zijn bedoeld als hulpmiddel, delen van ervaringen op basis van het programma richting derden en betrokkenen. Deze kunnen uitgedeeld worden tijdens bijeenkomsten of op balies, eventueel een doorverwijzing op internet richting Oversticht/gemeenten. De volgende werkschriften zijn aan de orde: 1. Inspiratieboek industrieel erfgoed In navolging van het inspiratieboek Transformatie van erven en boerderijen in Overijssel een gelijkwaardig boek maken voor het industrieel erfgoed (inclusief herbestemd erfgoed). - Realisatie: 2009/2010 - Doelgroepen: alle (breed verspreiden) Kosten: fotografie, redactie en drukwerk 2. Hulpboek opdrachtgeverschap Op basis van de ervaringen in het Stimuleringsprogramma wordt specifiek in gegaan op de rol van de opdrachtgever bij het sturen binnen de transformaties bij industrieel èn agrarisch erfgoed.


22

• • •

Realisatie: 2010 Doelgroepen: alle (breed verspreiden) Kosten: alleen drukwerk, prijs afhankelijk van de oplage en omvang

3. Normeringsboek stimuleringsprogramma Tijdens het proces voor de transformatie van zowel het industrieel en agrarisch erfgoed is gebruik gemaakt van verschillende randvoorwaarden die mogelijk behulpzaam kunnen zijn bij andere ontwikkelingen, programma’s en projecten - Realisatie: 2010 - Doelgroepen: alle (breed verspreiden) - Kosten: alleen drukwerk, prijs afhankelijk van de oplage en omvang

• Werkbezoeken, symposia, studiereizen Deze bijeenkomsten lenen zich uitstekend om resultaten te laten zien en genodigden te inspireren door te gaan met de transformaties, experimenten te presenteren en kennis te delen. - Realisatie: gedurende de programmaperiode op natuurlijke momenten - Doelgroepen: alle, maar per onderwerp beoordelen welke doelgroep uitgenodigd moet worden - Kosten: afhankelijk van de plaats, frequentie en aantal personen • Huis aan huispagina Zie Overijssel De provincie heeft elke maand twee pagina’s in de 25 meest gelezen huis-aan-huisbladen in Overijssel tot haar beschikking. Hierin kan aandacht gegeven worden aan het Reanimatieprogramma. - Realisatie: op moment dat het er toe doet (februari zou een mooie gelegenheid zijn om het nieuwe programma onder de aandacht te brengen) - Doelgroepen: inwoners van Overijssel - Kosten: geen (intern)

• Overijssels Overzicht Wekelijkse digitale nieuwsbrief van de provincie. Heeft ruim 3000 abonnees van diverse pluimage. Kan goed ingezet worden om nieuwtjes aan de man te brengen of successen te laten zien. - Realisatie: op moment dat er nieuws is - Doelgroepen: diverse - Kosten: geen (intern)

• Persberichten, persexcursies Als er iets nieuws is, of als wij aandacht willen voor de bijzondere projecten die in Overijssel gedaan zijn, is het mogelijk deze bij de doelgroepen bekend te krijgen door middel van de media. Hiervoor kunnen we persberichten opstellen, maar beter is om de vakmedia uit te nodigen voor een excursie langs een aantal voorbeelden. Exclusiviteit werk het beste, dus de groep journalisten klein houden. Nader wordt bekeken of er mogelijkheden zijn voor een (inter)nationale wijze van samenwerken en daarmee een (inter)nationale wijze van communiceren. - Realisatie: nader te bepalen en gekoppeld aan de diverse producten/aanleidingen - Doelgroepen: vakpers - Kosten:

• Mediaproducties Sinds een aantal jaren heeft Overijssel een aantal derdejaars studenten van de School of Media als opdrachtnemer. Zij maken in opdracht van ons een multimediaproduct over een bepaald onderwerp. Het industrieel en agrarisch erfgoed zou een goede en concrete opdracht voor hen kunnen opleveren. - Realisatie: de studenten doen 2x per jaar een opdracht (februari en maart)


23

- Doelgroepen: nader te bepalen - Kosten: maximaal 500 euro budget voor de studenten beschikbaar stellen. Verrekening achteraf

• Publiekscampagne Zie paragraaf over publiekscampagne Realisatie: tot 2011 Doelgroepen: in eerste instantie de inwoners van Overijssel Kosten: pm

Uitgangspunten bij de communicatiemiddelen: -

De gedeputeerde wordt bij externe uitingen vooraf geïnformeerd (dat kan vaak via de communicatiekalender / PO)

-

Alle uitingen worden in beginsel de provinciale huisstijl opgemaakt. Als het om een samenwerkingsverband gaat kan gebruik gemaakt worden van de samenwerkingshuisstijl. Als de provincie alleen subsidieert dan zoveel mogelijk aandringen op vermelding daarvan, eventueel met logo.

-

Zichtbaarheid van de provincie is belangrijk, daarom regelmatig werkbezoeken van gedeputeerde aan projecten / organisaties.


24

Bijlage bij hoofdstuk 4 Rollen

samenstelling

taak

Vergaderfrequentie

stuurgroep

Bestuurlijk opdrachtgever Programmaleider Stakeholders extern Ondersteuning intern programmamedewerkers

besluitvorming Adviseert de bestuurlijke opdrachtgever Neemt besluiten op basis van input vanuit programmateam en onderliggende werkgroepen Creëert draagvlak intern en extern Bewaakt de communicatie Interne en externe communicatie van het programma Bewaakt financiële voortgang afstemming tussen programma’s Zorgt voor de inhoudelijke afstemming tussen programma’s met een raakvlak met het programma Ruimtelijke Kwaliteit Hierin hebben programmaleiders/beleidsmedewerkers zitting die een raakvlak hebben met het programma Ruimtelijke Kwaliteit Rapporteert aan stuurgroep afstemming binnen het programma Is het team dat de koers uitzet voor onderdelen van het programma Is het kernteam dat de koers uitzet voor het programma Operationaliseert het programma in diverse deelprogramma’s, deelactiviteiten en projecten en stemt deze onderling af Monitort en bewaakt de inhoud en afstemming binnen het programma en rapporteert aan de stuurgroep Inhoudelijke productleveranciers

3 keer per jaar (maximaal)

Nieuwe impulsen en klankbord gericht op ruimtelijke kwaliteit en specifiek op stimuleringsprogramma de opdrachtgever is bestuurlijk eindverantwoordelijk voor het programma schept de bestuurlijke kaders voor het programma richting ambtelijk opdrachtgever en programmaleider rapporteert richting college, ambtelijk opdrachtgever en programmaleider is voorzitter van de stuurgroep beoordeelt het programmaresultaat de opdrachtgever is ambtelijk eindverantwoordelijk voor het programma, schept de ambtelijke kaders voor het programma richting programmaleider/manager, rapporteert richting directie, bestuur en programmaleider keurt opdrachtformulering goed keurt het programmaplan goed beoordeelt het programmaresultaat is opdrachtnemer van ambtelijk (en bestuurlijk) opdrachtgever, rapporteert aan ambtelijk (bestuurlijk) opdrachtgever en stuurgroep, signaleert en rapporteert eventuele knelpunten tav het programma rapporteert tevens aan teamleider vwb capaciteit en budget Bewaakt de voortgang van het proces van het programma in relatie met en is gefocust op het einddoel Stuurt waar nodig ten behoeve van het programma op inhoud. Bewaakt de samenhang binnen het programma de activiteiten en de onderliggende projecten en budgetten onder het programma. Monitort en evalueert de relaties en samenhang tussen programma en de diverse onderdelen. Bewaakt de samenhang en synergie met andere programma’s Is aanspreekpunt/accounthouder van het programma voor projectleiders/programmamedewerkers

ad hoc/regelmatig (onderdeel programma ruimtelijke kwaliteit) PM, minimaal 10 keer per jaar met programmaleider

Programmagroep

Programmaleider Adviseurs extern Adviseurs intern

Programmateam

Programmaleider Programmasecretaris Adviseur extern Ondersteuning intern

Werkgroep (en): aan producten

gekoppeld

vanuit

(PM nader te bepalen) Werkgroepleider PM

Denktank

PM

Opdrachtgever bestuurlijk

-

Opdrachtgever Ambtelijk

-

Programmaleider

-


25



PM, minimaal 3 wekelijks met programmaleider

PM, minimaal 12 keer per jaar met programmaleider

Informeert projectleiders/programmasecretaris programmamedewerkers mbt het programma Is voorzitter/lid van het programmateam Is budgetverantwoordelijk? Coördineert het programmateam en leidt en stuurt het kernteam aan Rapporteert vanuit het programmateam en het kernteam op hoofdlijnen aan de stuurgroep Adviseert de bestuurlijk en ambtelijk opdrachtgever Programmasecretaris

Programma medewerker

-

programma ondersteuner

Rapportagefrequentie en procedure 3 wekelijks aan ambtelijk opdrachtgever 2-3 wekelijks aan bestuurlijk opdrachtgever 3 keer per jaar aan stuurgroep wekelijks aan teamleider(s) PM


26

Is aanspreekpunt voor aanvragen extern voor de verschillende transformatieplannen Bewaakt het overzicht van de transformatieplannen en de stand van zaken Brengt deze in bij de programmagroepbijeenkomsten Beheert de agenda voor de programmagroep en voor de stuurgroep Bewaakt de communicatie Vervangt de programmaleider voert het programma uit, aangestuurd door programmaleider en samen met programmateam Voert taken in het kader van het programma uit, aangestuurd door programmaleider en samen met programmateam Neemt besluiten op basis van input vanuit programmateam en onderliggende werkgroepen Creëert draagvlak intern en extern Bewaakt financiële voortgang Bewaakt de interne en externe communicatie Voert taken in het kader van het programma uit, aangestuurd door programmaleider en samen met programmateam Bewaakt Interne en externe communicatie van het programma Houdt financiële overzichten bij Verzendt de stukken naar programmagroep/stuurgroep

Wekelijks met programmaleider


27

PROVINC1ALE STATEN VAN OVERIJSSEL. Werkprogramma Stimulering Re-animatie industrieel en agrarisch erfgoed Overijssel

Recommend Documents