Programmarekening 2009
Ede, mei 2010 COA/FB
Inhoudsopgave 1.
2.
Inleiding .............................................................................................................. 3 1.1. Leeswijzer ................................................................................................. 3 1.2. Resultaat 2009 .......................................................................................... 4 1.2.1. Opbouw resultaat ......................................................................... 4 1.3. Algemene resultaatbestemming................................................................. 5 1.4. Algemene reserve bodemvoorziening ...................................................... 11 1.5. Organisatie.............................................................................................. 12 Programmaverantwoording ............................................................................... 13 2.1. Veiligheid ................................................................................................ 15 2.1.1. Veiligheidsbeleid in Ede.............................................................. 15 2.1.2. Convenantbeleid......................................................................... 15 e 2.1.3. 1 W-vraag: Wat willen we bereiken? .......................................... 16 e 2.1.4. 2 W-vraag: Wat gaan we daarvoor doen? .................................. 17 e 2.1.5. 3 W-vraag: Wat gaat het kosten?............................................... 21 2.1.5.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) ... 21 2.1.5.2. Investeringen ............................................................... 21 2.2. Beheer Openbare Ruimte ........................................................................ 22 2.2.1. Het beheer van de openbare ruimte in Ede ................................. 22 2.2.2. Convenantbeleid......................................................................... 22 e 2.2.3. 1 W-vraag: Wat willen we bereiken? .......................................... 23 e 2.2.4. 2 W-vraag: Wat gaan we daarvoor doen? .................................. 24 e 2.2.5. 3 W-vraag: Wat gaat het kosten?............................................... 29 2.2.5.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) ... 29 2.2.5.2. Toelichting op middelen ............................................... 29 2.2.5.3. Investeringen ............................................................... 31 2.3. Economische Zaken ................................................................................ 33 2.3.1. Economisch Beleid in Ede .......................................................... 33 2.3.2. Convenantbeleid......................................................................... 33 e 2.3.3. Beleidsaccenten in de 1 W-vraag .............................................. 34 e 2.3.4. 1 W-vraag: Wat willen we bereiken? .......................................... 34 e 2.3.5. 2 W-vraag: Wat gaan we daarvoor doen? .................................. 36 e 2.3.6. 3 W-vraag: Wat gaat het kosten?............................................... 40 2.3.6.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) ... 40 2.3.6.2. Toelichting op middelen ............................................... 40 2.3.6.3. Investeringen ............................................................... 43 2.4. Educatie .................................................................................................. 44 2.4.1. Educatiebeleid in Ede ................................................................. 44 2.4.2. Convenantbeleid......................................................................... 44 e 2.4.3. 1 W-vraag: Wat willen we bereiken? .......................................... 44 e 2.4.4. 2 W-vraag: Wat gaan we daarvoor doen? .................................. 45 e 2.4.5. 3 W-vraag: Wat gaat het kosten?............................................... 48 2.4.5.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) ... 48 2.4.5.2. Toelichting op middelen ............................................... 49 2.4.5.3. Investeringen ............................................................... 49 2.5. Sport ....................................................................................................... 50 2.5.1. Sportbeleid in Ede ...................................................................... 50 2.5.2. Convenantbeleid......................................................................... 50 e 2.5.3. Beleidsaccenten in de 1 W-vraag .............................................. 50 e 2.5.4. 1 W-vraag: Wat willen we bereiken? .......................................... 51 e 2.5.5. 2 W-vraag: Wat gaan we daarvoor doen? .................................. 52 e 2.5.6. 3 W-vraag: Wat gaat het kosten?............................................... 54 2.5.6.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) ... 54 2.5.6.2. Toelichting op middelen ............................................... 54 2.5.6.3. Investeringen ............................................................... 54 2.6. Cultuur .................................................................................................... 55
Cultuurbeleid in Ede ................................................................... 55 Convenantbeleid......................................................................... 55 e Beleidsaccenten in de 1 W-vraag .............................................. 56 e 1 W-vraag: Wat willen we bereiken? .......................................... 56 e 2 W-vraag: Wat gaan we daarvoor doen? .................................. 57 e 3 W-vraag: Wat gaat het kosten................................................. 60 2.6.6.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) ... 60 2.6.6.2. Toelichting op middelen ............................................... 60 2.6.6.3. Investeringen ............................................................... 60 2.7. Werk en Inkomen .................................................................................... 61 2.7.1. Beleid Werk en Inkomen in Ede .................................................. 61 2.7.2. Convenantbeleid......................................................................... 61 e 2.7.3. Beleidsaccenten in de 1 W-vraag .............................................. 61 e 2.7.4. 1 W-vraag: Wat willen we bereiken? .......................................... 62 e 2.7.5. 2 W-vraag: Wat gaan we daarvoor doen? .................................. 63 e 2.7.6. 3 W-vraag: Wat gaat het kosten?............................................... 66 2.7.6.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) ... 66 2.7.6.2. Toelichting op middelen ............................................... 66 2.8. Maatschappelijke Dienstverlening............................................................ 68 2.8.1. Beleid Maatschappelijke Dienstverlening in Ede ......................... 68 2.8.2. Convenantbeleid......................................................................... 68 e 2.8.3. 1 W-vraag: Wat willen we bereiken? .......................................... 68 e 2.8.4. 2 W-vraag: Wat gaan we daarvoor doen? .................................. 69 e 2.8.5. 3 W-vraag: Wat gaat het kosten?............................................... 72 2.8.5.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) ... 72 2.8.5.2. Toelichting op middelen ............................................... 73 2.8.5.3. Investeringen ............................................................... 73 2.9. Zorg ........................................................................................................ 74 2.9.1. Beleid Zorg in Ede ...................................................................... 74 2.9.2. Convenantbeleid......................................................................... 74 e 2.9.3. 1 W-vraag: Wat willen we bereiken? .......................................... 75 e 2.9.4. 2 W-vraag: Wat gaan we daarvoor doen? .................................. 75 e 2.9.5. 3 W-vraag: Wat gaat het kosten?............................................... 78 2.9.5.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) ... 78 2.9.5.2. Toelichting op middelen ............................................... 78 2.9.5.3. Investeringen ............................................................... 79 2.10. Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen ......................................................... 80 2.10.1. Ruimtelijk Beleid en Volkshuisvesting in Ede............................... 80 2.10.2. Convenantbeleid......................................................................... 80 e 2.10.3. Beleidsaccenten in de 1 W-vraag .............................................. 81 e 2.10.4. 1 W-vraag: Wat willen we bereiken? .......................................... 82 e 2.10.5. 2 W-vraag: Wat gaan we daarvoor doen? .................................. 84 e 2.10.6. 3 W-vraag: Wat gaat het kosten?............................................... 92 2.10.6.1. Programmabudget (excl. beleidsontw. en prioriteiten) .. 92 2.10.6.2. Toelichting op middelen ............................................... 92 2.10.6.3. Investeringen ............................................................... 97 2.11. Milieu en Landschap................................................................................ 98 2.11.1. Milieu en Landschap in Ede ........................................................ 98 2.11.2. Convenantbeleid......................................................................... 98 e 2.11.3. Beleidsaccenten in de 1 W-vraag .............................................. 99 e 2.11.4. 1 W-vraag: Wat willen we bereiken? .......................................... 99 e 2.11.5. 2 W-vraag: Wat gaan we daarvoor doen? ................................ 101 e 2.11.6. 3 W-vraag: Wat gaat het kosten?............................................. 104 2.11.6.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) . 104 2.11.6.2. Toelichting op middelen ............................................. 104 2.11.6.3. Toelichting op middelen ............................................. 104 2.11.6.4. Investeringen ............................................................. 105 2.6.1. 2.6.2. 2.6.3. 2.6.4. 2.6.5. 2.6.6.
3.
2.12. Bestuur en Organisatie .......................................................................... 106 2.12.1. Bestuur en Organisatie ............................................................. 106 2.12.2. Convenantbeleid....................................................................... 106 e 2.12.3. Beleidsaccenten in de 1 W-vraag ............................................ 107 e 2.12.4. 1 W-vraag: Wat willen we bereiken? ........................................ 107 e 2.12.5. 2 W-vraag: Wat gaan we daarvoor doen? ................................ 108 e 2.12.6. 3 W-vraag: Wat gaat het kosten?............................................. 110 2.12.6.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) . 110 2.12.6.2. Toelichting op middelen ............................................. 110 2.12.6.3. Investeringen ............................................................. 110 2.13. Dekkingsmiddelen ................................................................................. 111 2.13.1. Dekkingsmiddelen .................................................................... 111 2.13.2. Convenantbeleid....................................................................... 111 e 2.13.3. Beleidsaccenten in de 1 W-vraag ............................................ 111 e 2.13.4. 3 W-vraag: Wat gaat het kosten?............................................. 111 2.13.4.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) . 111 2.13.4.2. Toelichting op middelen ............................................. 112 2.13.4.3. Investeringen ............................................................. 113 2.13.5. Overzicht algemene dekkingsmiddelen ..................................... 113 Paragrafen ...................................................................................................... 114 3.1. Weerstandsvermogen ........................................................................... 114 3.1.1. Inleiding.................................................................................... 114 3.1.2. Beschikbare weerstandscapaciteit ............................................ 114 3.1.3. Benodigde weerstandscapaciteit............................................... 115 3.1.3.1. Evaluatie en voortgang risicomanagement ................. 116 3.1.4. Top twintig risico’s Programmajaarrekening 2009 ..................... 116 3.1.5. Risicokaart Programmajaarrekening 2009................................. 119 3.1.6. Het berekenen van de benodigde weerstandscapaciteit ............ 119 3.1.7. Verhouding beschikbare versus benodigde weerstandscapaciteit120 3.1.8. Doorontwikkeling risicomanagement ......................................... 121 3.2. Paragraaf Lokale Heffingen ................................................................... 121 3.3. Paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen................................................ 126 3.3.1. Infrastructuur ............................................................................ 127 3.3.2. Voorzieningen .......................................................................... 128 3.3.3. Gebouwen ................................................................................ 128 3.4. Paragraaf Financieringen (Treasuryparagraaf)....................................... 129 3.4.1. Inleiding.................................................................................... 129 3.4.2. Algemene ontwikkelingen ......................................................... 130 3.4.2.1. Liquiditeitsbehoefte .................................................... 130 3.4.2.2. Renteontwikkelingen .................................................. 130 3.4.3. Treasurybeheer ........................................................................ 130 3.4.3.1. Kasgeldlimiet en financieringstekort ........................... 130 3.4.3.2. Renterisiconorm......................................................... 131 3.4.3.3. Aangetrokken geldleningen (leningen o/g).................. 131 3.4.3.4. Uitzetten van gelden (leningen u/g) ............................ 132 3.4.3.5. Kredietrisico op verstrekte geldleningen ..................... 132 3.4.3.6. Beheer....................................................................... 132 3.5. Paragraaf Bedrijfsvoering ...................................................................... 133 3.5.1. Het beleid en de strategie van de bedrijfsvoering ...................... 133 3.5.2. Leiderschap.............................................................................. 133 3.5.3. Raadswerkgroep Ontwikkeling Programmabegroting ................ 133 3.5.4. Personeelsmanagement ........................................................... 133 3.5.4.1. Personeelsbestand en formatie .................................. 134 3.5.4.2. Stages ....................................................................... 134 3.5.4.3. Arbeidskosten ............................................................ 134 3.5.4.4. Vergrijzing en ontgroening ......................................... 134 3.5.4.5. Instroom, doorstroom en uitstroom............................. 135
4.
5.
3.5.4.6. Ziekteverzuim ............................................................ 135 3.5.4.7. Inhuur derden ............................................................ 136 3.5.4.8. Gemeentelijke ambitie en ambtelijke capaciteit .......... 136 3.5.4.9. Duurzame inzetbaarheid ............................................ 137 3.5.4.10. Diversiteitsbeleid........................................................ 137 3.5.5. Middelenmanagement .............................................................. 137 3.5.5.1. Communicatie............................................................ 137 3.5.5.2. ICT ............................................................................ 137 3.5.5.3. Financieel beheer ...................................................... 138 3.5.5.4. Algemene en Juridische Zaken .................................. 139 3.5.6. Management van processen ..................................................... 139 3.5.6.1. Beschrijven processen ............................................... 139 3.5.6.2. Uitvoeren controles .................................................... 140 3.5.6.3. Uitvoeren D&D-onderzoeken...................................... 140 3.5.6.4. Ontwikkelplan P&C .................................................... 140 3.5.7. Waardering door personeel....................................................... 140 3.5.8. Waardering door klanten en maatschappij ................................ 140 3.6. Paragraaf Verbonden partijen ................................................................ 141 3.6.1.1. Algemeen .................................................................. 141 3.6.1.2. Overige onderwerpen................................................. 148 3.7. Grondbeleid........................................................................................... 148 3.7.1. Nota grondbeleid ...................................................................... 148 3.7.2. Ontwikkelingen ......................................................................... 148 3.7.3. Strategische aankopen ............................................................. 149 3.7.4. Financiële positie Grondbedrijf.................................................. 150 3.7.5. Risico’s en weerstandscapaciteit............................................... 150 3.7.6. Resultaat Grondbedrijf 2009 ..................................................... 151 3.7.7. Bedrijfsreserve grondzaken en voorziening negatieve plannen. 151 3.8. Grote projecten...................................................................................... 152 3.8.1. Programma Publieke Dienstverlening ....................................... 152 3.8.2. Project Bedrijventerrein A12 Ede-Veenendaal (BT A12)............ 155 3.8.3. Project Kernhem vlek B ............................................................ 157 3.8.4. Project herstructurering Veldhuizen .......................................... 159 3.8.5. Project Veluwse Poort .............................................................. 160 3.8.6. Project Voorzieningencluster (HNL) .......................................... 165 De Programmarekening .................................................................................. 166 4.1. Grondslagen programmarekening ......................................................... 166 4.2. Exploitatieoverzicht................................................................................ 167 4.3. Balans en toelichting ............................................................................. 168 4.3.1. De activa .................................................................................. 170 4.3.1.1. Vaste activa ............................................................... 170 4.3.1.2. Materiële vaste activa ................................................ 170 4.3.1.3. Financiële vaste activa............................................... 171 4.3.2. Vlottende activa ........................................................................ 172 4.3.2.1. Voorraden.................................................................. 172 4.3.2.2. Uitzettingen met een looptijd < 1 jaar ......................... 173 4.3.2.3. Liquide middelen........................................................ 175 4.3.2.4. Overlopende activa .................................................... 176 4.3.3. Toelichting concernbalans passiva............................................ 176 4.3.3.1. Eigen vermogen......................................................... 176 4.3.3.2. Voorzieningen............................................................ 178 4.3.3.3. Vaste schulden .......................................................... 178 4.3.3.4. Vlottende schulden .................................................... 179 4.3.3.5. Overlopende passiva ................................................. 179 4.3.3.6. Niet uit de balans blijkende verplichtingen .................. 180 Bijlagen ........................................................................................................... 181 5.1. Kerngegevens ....................................................................................... 183
5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7. 5.8. 5.9. 5.10. 5.11.
Overzicht van activa .............................................................................. 185 Overzicht van onderhanden werk .......................................................... 187 Overzicht van reserves .......................................................................... 189 Overzicht van voorzieningen.................................................................. 191 Overzicht van opgenomen geldleningen ................................................ 193 Overzicht van gewaarborgde geldleningen ............................................ 195 Overzicht van verbonden partijen .......................................................... 197 Single Information Single Audit .............................................................. 199 Reservebladen ...................................................................................... 201 Grondnota 2010 .................................................................................... 203
1. Inleiding Met het motto van de Programmabegroting 2009 - 2012 “Vitaal en Toekomstgericht” zijn wij 2009 voortvarend aan de slag gegaan om verder invulling te geven aan de Toekomst van Ede. Terugkijkend constateren wij dat 2009 wezenlijk anders was als 2008. Het jaar 2008 was het jaar van de extra financiële armslag voortvloeiend uit het Bestuursakkoord tussen Rijk en VNG. Middelen die wij hebben ingezet voor onder meer veiligheid, jeugd en gezin, WMO, onderhoud, sport en milieu en landschap. Hoe schril was het contrast met 2009: het begin van de kredietcrisis en zich samenpakkende donkere wolken boven ons financieel meerjarenperspectief. Het vooruitzicht van ingrijpende bezuinigingen zou bijna afleiden van al de inspanningen die ook in 2009 weer zijn gedaan om Ede “Vitaal en Toekomstgericht” te maken. Wel is het ook zo dat ook bij de bezinning op de forse ombuigingen vitaliteit en toekomstgerichtheid van Ede richtpunt blijft.
1.1.
Leeswijzer
Op grond van de voor de gemeenten van toepassing zijnde richtlijnen voor de opstelling van de jaarrekening (Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)) dienen de jaarstukken van de gemeente te bestaan uit een jaarverslag en een jaarrekening. Het jaarverslag bestaat uit: ▪ de programmaverantwoording en ▪ de paragrafen De jaarrekening bestaat uit: ▪ de programmarekening inclusief toelichting en ▪ de balans inclusief toelichting. De ontwikkeling en de inrichting van de Programmabegroting hebben wij in nauwe samenwerking met uw raad bepaald. Het hart daarvan vormen de programmaplannen. Daarbij is ervoor gekozen dat deze programmaplannen op een geïntegreerde wijze per programma achtereenvolgend inzicht geven in alle W-vragen. Vanuit de optiek van een 1 op 1 verantwoording met de begroting is er eveneens voor gekozen op rekeningbasis dezelfde indeling te hanteren. Wel wijzen wij erop dat wij op deze onderdelen nog in een ontwikkelingstraject zitten, in dit licht moeten de programmaplannen in deze jaarrekening worden bezien. Wij hebben er op grond van de leesbaarheid voor gekozen om de eerste W- vraag te beperken tot de in de Programmabegroting 2009 - 2013 benoemde beleidsaccenten. De beoogde maatschappelijke effecten zijn niet vermeld. In hoofdstuk 2 lichten wij dit nog verder toe. Wij nemen de toelichtingen op de realisatie van de programmabudgetten geïntegreerd op in de programmaverantwoordingen. Met de opzet en inhoud van deze programmarekening willen we bijdragen aan een herkenbare invulling van de controlerende en taakstellende functies van de gemeenteraad. Omdat de controle van de accountant primair gericht is op de programmarekening en balans is een afbakening nodig voor het onderdeel jaarrekening. De jaarrekening bestaat uit de e programmaverantwoording (hoofdstuk 2) vanaf de 3 W vraag van ieder programma, het overige deel behoort tot het jaarverslag. Daarnaast behoren de hoofdstukken 3 t/m 5 tot de jaarrekening. Deze delen bepalen de omvang van de accountantscontrole. Bij de overige delen (het jaarverslag) heeft de accountant alleen vastgesteld dat hierin geen tegenstrijdigheden met de jaarrekening voorkomen.
Programmarekening 2009
3
1.2.
Resultaat 2009
Het resultaat 2009 bedraagt € 13,9 miljoen voordelig. Van dit resultaat was reeds € 2,5 miljoen geprognosticeerd bij de Halfjaarrapportage 2009, waarin verwerkt de aangenomen amendementen Scouting (€ 40.000) en Duurzaam Doelenstraat (€ 5.000). Ten opzichte van de Halfjaarrapportage 2009 is het resultaat van deze Programmarekening dus € 11,4 miljoen voordeliger. Onderdeel hiervan is het resultaat Grondzaken ad € 5,0 miljoen, dit is voornamelijk het resultaat van een vrijval Voorziening negatieve plannen Grondzaken van € 4,6 miljoen. In lijn met de besluitvorming voorgaande jaren wordt voorgesteld om deze te verrekenen met de Bedrijfsreserve Grondzaken. Het grotere voordeel in de normale bedrijfsvoering is naast temporisering in de uitvoering van het beleid vooral het gevolg van min of meer minder beïnvloedbare ontwikkelingen. Incidentele ontwikkelingen in de algemene uitkering (€ 1,8 miljoen; o.a. aantallen bijstandsontvangers), participatieregelingen (€ 1,7 miljoen) en de fors lage rentestand (€ 1,6 miljoen) dragen in belangrijke mate bij aan het resultaat. Conform de wettelijke verplichtingen vanuit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) dient de bepaling van het resultaat en de gewenste bestemming van het resultaat te worden onderscheiden. Op deze wijze kan een meer integrale en zorgvuldige afweging plaatsvinden van de gewenste resultaatbestemmingen aan de reserves. Deze gedragslijn brengt overigens wel met zich mee dat het jaarrekeningresultaat, optisch, hoger uitvalt, aangezien de resultaatbestemmingen van de jaarrekening hierin nog niet zijn verwerkt. Het resultaat 2009 geeft het volgende beeld: Tabel 1
bedragen x € 1.000
Programmaresultaat 2009 1. Resultaat normale bedrijfsvoering 2. Resultaat Grondzaken Vrijval Voorziening Negatieve Plannen Te bestemmen resultaat 2009
8.907 V 412 V 4.619 V
5.031 V 13.938 V
Resultaatbestemmingsvoorstellen: Normale bedrijfsvoering en Grondzaken (zie tabel 3)
6.787
Toevoeging aan Algemene Reserve Bodemvoorziening
3.450
Afwikkeling resultaat ten gunste van Bedrijfsreserve Grondzaken
3.701 13.938
1.2.1. OPBOUW RESULTAAT Het voordelig resultaat van € 13,9 miljoen is met name opgebouwd uit voor- en nadelen van de normale bedrijfsvoering. Deze resultaten zijn incidenteel van karakter. In de volgende tabel wordt een specificatie van de resultaten gegeven. Een meer uitgebreide analyse is opgenomen in de programma’s.
4
Programmarekening 2009
Tabel 2
bedragen x € 1.000
Vrijval voorziening negatieve plannen werken Voordeel Halfjaarrapportage Inzet participatiebudget voor reïntegratie en schuldhulpverlening Renteresultaat Diversen
3
4.418 V
13
2.463 V
7
1.650 V
13
1.600 V
div.
1.251 V
AU - Ontwikkeling maatstaven
13
1.175 V
Resultaat Grondzaken Wonen
10
536 V
Realisering Centra Jeugd en Gezin vertraagd
9
470 V
AU - Taakmutaties
13
450 V
Temporisering werkzaamheden buitengebied
10
440 V
Leges omgevingsvergunningen
10
245 V
Vrijval voorziening negatieve plannen wonen
10
201 V
Landschappelijke inpassingen
11
200 V
Ontvangen subsidies duurzaam waterbeheer
3
190 V
AU - Oude jaren
13
150 V
Invordering belasting en heffingen
13
128 V
Opbrengsten dienstverlening milieu en bouwgebied
10
110 V
Inzet participatiebudget voor minderheden
8
100 V
Jeugdwerk; exploitatielasten gebouw en activiteiten
8
97 V
Huurinkomsten en onderhoudskosten gem. eigendommen
3
95 V
Milieuactiveiten/klimaatbeleid
11
90 V
Onvoorzien
13
90 V
Vervallen onderhoud recreatieplas
10
85 V
Schuldhulpverlening
7
70 V
Piketregeling temporisering
1
65 V
12
64 V
Ontwikkeling, inrichting en huisvesting van het Veiligheidshuis
1
60 N
Onderhoud camera's Veldhuizen
1
60 N
12
62 N
Gemeenteleges, m.n. ID-kaarten
Onderzoek "Toekomst WERV" Groen onderhoud: meer maai- en snoeiwerk
2
90 N
10
90 N
Implementatie basisregistratie geo- en vastgoedinformatie
2
100 N
Realisatie speelgelegenheden
2
115 N
Resultaat Grondzaken Werken
3
123 N
Onderhoud openbare verlichting
2
150 N
Project Ede-Centrum
10
155 N
Klimaatbeleid (w.o. SLOK)
Project Visie Zandlaan
11
170 N
Storting extra rijksmiddelen WMO in reserve WMO
9
185 N
Gladheidsbestrijding
2
200 N
Wijkbeheer: realisatie wijkactiviteitenplan
2
215 N
Kosten planateliers
10
320 N
Afstoting van de Houtconstructie
13
400 N
Totaal
1.3.
13.938 V
Algemene resultaatbestemming
In het voordelig resultaat zijn posten opgenomen die het karakter dragen van overlopende verplichtingen, gebaseerd zijn op eerdere besluitvorming of op basis van bestuurlijke realiteit om honorering vragen. Wij vragen u deze posten, voor een totaal van ruim € 5,4 miljoen, nog definitief te honoreren. Tevens zijn nog voorstellen opgenomen, in te delen in “Grondzaken” en “Algemene Reserve bodemvoorziening”. Programmarekening 2009
5
Het betreft de volgende bestemmingsvoorstellen: Tabel 3
bedragen x €1
Verkort overzicht van de bestemmingsvoorstellen jaarrekening 2009 Omschrijving 1. Normale bedrijfsvoering Storting in reserve Ede Oost (€ 10 miljoen hiermee bereikt) Storting in reserve FLO Brandweer Beschikbaar stellen van middelen voor kantinevoorzieningen De Peppel en kelder sporthal Otterlo Beschikbaar houden middelen voor sanering schulden en achterstallig onderhoud Dorpshuis de Nieuwe Spil Aanpak overlastproblematiek Afboeken boekwaarde schoolwoningen Kernhem
Bedrag € € €
1.600.000 600.000 500.000
€
350.000
€ €
300.000 297.000
Beschikbaar houden van niet gebruikte middelen Jeugd en Gezin en de niet gebruikte middelen decentralisatie-uitkering radicalisering en polarisatie ten behoeve van uitvoering rapport Eigenheid of Eigenzinnigheid.
€
280.000
Niet bestede middelen voor een multi-functioneel centrum Kernhem storten in Reserve Multifunctioneel centrum Kernhem Beschikbaar stellen van een bedrag van € 200.000 uit het voordeel 2009 "Omgevingsvergunningen" t.b.v. "digitalisering bouwvergunningen"
€
254.000
€
200.000
Beschikbaar houden van restant middelen 2009 "ontwikkelingsplan buitengebied" cf. Halfjaarrapportage 2009 Beschikbaar stellen van vrijgevallen middelen op het onderdeel schuldhulpverlening (a.g.v. verschuiving naar het participatiebudget) voor afdekken van meerjarig tekort van de reserve BSB.
€
180.000
€
170.000
Beschikbaar houden van gedeelte restant middelen 2009 "herziening bestemmingsplannen" t.b.v. herziening bestemmingsplannen en bestemmingsplan agrarisch buitengebied
€
151.000
Beschikbaar stellen van een bedrag van € 150.000 voor de herinrichting van De Halte (tussen het Museumplein en de parkeervoorziening).
€
150.000
Storting in Reserve Kunst en Cultuur Ontwikkelfonds van niet bestede middelen. Beschikbaar houden van restant middelen 2009 "ontwikkelingsplan buitengebied"
€ €
150.000 95.000
Extra ontvangen decentralisatie-uitkering straatcoaches en gezinsmanagers 2009 ad. € 50.000 en de restantmiddelen 2009 € 36.700 te bestemmen voor het project Titan.
€
86.700
Beschikbaar houden van restantmiddelen 2009 schuldhulpverlening ten behoeve van schuldhulpverlening in 2010. Ongebruikte middelen RAAK overhevelen naar 2010 middels reserve overlopende verplichtingen. Incidentele vrijval kapitaallasten van Bezoekerscentrum Lunteren inzetten ten behoeve van Museum Oud Lunteren. Toevoegen niet bestemde middelen groot onderhoud aan reserve Nieuw te realiseren Sportzaal Otterlo
€
70.000
€
42.000
€
39.000
€
28.000
Onttrekking reserve straatverlichting: onderhoud verlichting
€
86.000-
€
5.456.700
€ € €
3.701.000 1.026.000 304.000
€
5.031.000
3. Algemene Reserve bodemvoorziening (Restant) resultaat toevoegen aan de Algemene Reserve bodemvoorziening
€
3.450.300
Totaal
€
13.938.000
2. Grondzaken Storting van het restant resultaat Grondzaken in de bedrijfsreserve Grondzaken Afwaardering boekwaarde Asakkerweg (€ 1.724.603 -/- € 698.308) Storting verkoopopbrengst Kraatsweg in bestemmingsreserve onrendabele toppen
Deze specifieke resultaatbestemmingen worden hieronder nader toegelicht:
6
Programmarekening 2009
Spoorzone Ede-Oost € 1.600.000 Conform raadsbesluit bij de Meerjarenbeleidsvisie 2006 - 2010 wordt jaarlijks bij de Programmarekening de mogelijkheden bezien om € 10 miljoen te sparen voor het project Spoorzone (opheffen belemmeringen spoorzone). Een bedrag van € 1,6 miljoen is nog nodig om het bedrag van € 10 miljoen te bereiken. Dit bedrag is als volgt opgebouwd: vanuit het resultaat 2009 wordt voorgesteld een bedrag van € 1.300.000 toe te voegen; vanuit het resultaat Duurzame Ontwikkeling Bedrijventerreinen (DOB) wordt voorgesteld om € 175.000 toe te voegen; vanuit de meeropbrengsten houtverkoop wordt voorgesteld om € 125.000 toe te voegen. FLO Brandweer € 600.000 Tot 2017 zullen er nog substantiële tekorten op het overgangsrecht Functioneel Leeftijdsontslag (FLO) Brandweer ontstaan. Pas vanaf 2017 zal de afschaffing van de FLO Brandweer financiële voordelen opleveren. In de reserve overgangsrecht FLO zit € 1,1 miljoen per 01-01-2010. Echter, dit bedrag is niet toereikend voor de kosten van de komende jaren. Voor de huidige convenantsperiode 2010 - 2014 is nog zo'n € 600.000 nodig. Voorgesteld wordt een extra dotatie van laatstgenoemd bedrag te doen aan deze reserve. Kantinevoorziening De Peppel en kelder sporthal Otterlo € 500.000 Al geruime tijd wordt gesproken over de verplaatsing van de voetbalvelden in Otterlo. De velden aan de Karweg/Weversteeg (De Dries) en aan Onderlangs zullen daarbij worden opgeheven. De 3 nieuwe velden, inclusief één kunstgrasveld, zijn voorzien op een locatie aan de Hoenderloseweg, eigendom van Nationaal Park De Hoge Veluwe. Begin dit jaar hebben we een besluit genomen tot aankoop van deze grond. De aankoop en inrichting van het terrein kan niet helemaal binnen de bestaande middelen gedekt worden. Voor de realisering van een kantine voorziening in sporthal De Peppel is een krediet van € 400.000 beschikbaar. Aangezien het er naar uitzag dat dit krediet niet noodzakelijk was hebben wij toen besloten om dit krediet voor de aankoop aan te wenden. Naderhand bleek dat voor de kantinevoorziening in De Peppel toch een bedrag van € 250.000 noodzakelijk was. De Peppel beschikt niet over een dergelijke voorziening. Omdat voor veel sporters ook het sociale aspect belangrijk is, wordt het ontbreken van deze voorziening als een groot gemis ervaren. Met het creëren hiervan worden de gebruiksmogelijkheden van de accommodatie vergroot en de verwachting is dat daarmee ook de bezetting van de zaal zal toenemen. Derhalve stellen wij u voor om met voornoemde kredietwijziging in te stemmen en tevens een bedrag van € 250.000 beschikbaar te stellen voor De Peppel. Daarnaast heeft u bij de behandeling van de Programmabegroting 2006-2009 een motie aangenomen om “bij de verplaatsing van de voetbalvelden en de nieuwbouw van de sporthal in Otterlo uitdrukkelijk de mogelijkheid van de ontwikkeling van een nieuwe oefenruimte voor het OBK te Otterlo te betrekken”. Deze verplaatsing is nu aan de orde. Wij stellen voor om ten behoeve van muziekvereniging OBK en schietvereniging Willem Tell een kelder te realiseren onder de kleedruimten van de nieuwe voetbalvelden de Houtkamp te Otterlo. De kosten (casco plus afbouw) hiervan bedragen ca. € 250.000. Het eigendom berust bij de gemeente. Beheer en onderhoud komen voor rekening van de OBK en Willem Tell. Dorpshuis de Nieuwe Spil € 350.000 Voorgesteld wordt om de schulden van de stichting Dorpscentrum De Nieuwe Spil Harskamp te saneren en de lasten van het achterstalling onderhoud ten laste van de gemeente te nemen. Met het saneren van de schulden van de stichting en het overnemen van de lasten van het achterstallig onderhoud wordt een bijdrage geleverd aan het gezond maken van de exploitatie van het dorpscentrum. Overlast, jeugd en veiligheid € 300.000 Het aantal plekken waar sprake is van overlast is de laatste tijd fors gestegen. Kenmerkend voor deze overlast is, dat zij veelal veroorzaakt wordt door jongeren (al dan niet in groepsverband). Deze jongeren vertonen in meer of mindere mate zorg en/of probleemgedrag. Er is dan ook een directe link te leggen tussen deze overlast en deze groep jongeren. Een intensievere, geregisseerde aanpak is noodzakelijk om structureel iets aan dit probleem te doen. De staande formatie is thans niet bij machte om een goede kwalitatieve dienstverlening te Programmarekening 2009
7
leveren die aansluit bij onze ambities. Om op korte termijn adequater te kunnen reageren en overlast in de kiem te kunnen smoren is de instelling van een Flexibel Interventieteam Overlast wenselijk. Daarnaast is een lange termijnvisie noodzakelijk zodat er een meer multidisciplinaire en programmatische aanpak van risicojeugd wordt ontwikkeld en uitgevoerd, volgens het adagium: richten-inrichten-verrichten. Met de (tijdelijke) aanstelling voor de duur van 2 jaar van twee medewerkers wordt de formatie op het gebied van overlastbestrijding en aanpak risicojeugd weer in balans gebracht met de bestuurlijke ambities rond veiligheid. Afboeken boekwaarde schoolwoningen Kernhem € 297.000 Binnen de BV Kernhemmerhout wordt een viertal schoolwoningen in Kernhem geëxploiteerd. De BV is voor 100% eigendom van de Gemeente. Gezien de werkwijze van de ontwikkeling in Kernhem heeft de BV geen inhoudelijke taken meer, is de BV slapend gemaakt. Grondzaken kan de schoolwoningen overnemen in eigendom en exploitatie. In verband met de huidige woningmarkt en op basis van de exploitatie en de verwachte toekomstige kosten voor de omzetting naar burgerwoningen wordt de waarde van de schoolwoningen lager ingeschat dan de huidige boekwaarde bij de Kernhemmerhout BV. Het verschil bedraagt € 297.000. Voorgesteld wordt dit bedrag ten laste van het jaarrekeningresultaat 2009 te brengen. Uitvoering rapport Eigenheid of eigenzinnigheid € 280.000 Voorgesteld wordt om de vrijval middelen Jeugd en Gezin en de vrijval van de middelen van de radicalisering en polarisatie die op de Algemene Uitkering staan te bestemmen voor noodzakelijke activiteiten en maatregelen op basis van het plan van aanpak Eigenheid of Eigenzinnigheid. ▪ Inzet jongerenwerk in het buitengebied (gedurende 2 jaar, dan evaluatie) € 100.000; ▪ uitbreiding inzet combinatiefunctionaris in het buitengebied € 55.000; ▪ ontmoeting en kennisuitwisseling professionals o.l.v. experts € 7.500; ▪ ondersteuning continuering maatschappelijke debatten € 7.500; ▪ activiteitenbudget dorpshuizen € 80.000; ▪ activiteiten ten behoeve van de Marokkaanse gemeenschap € 30.000. Multifunctioneel centrum Kernhem € 254.000 Voor een multifunctioneel centrum in de wijk Kernhem is een structureel bedrag van € 294.000 geraamd. Hiervan is in 2009 € 40.000 ingezet voor de realisatie van de tijdelijke sportzaal in de wijk Kernhem (Braamberg). In verband met de casco oplevering van het multifunctioneel centrum is in de halfjaarrapportage al voorgesteld de niet bestede middelen, evenals vorig jaar te reserveren voor de dekking van de toekomstige inrichtingskosten van het multifunctioneel centrum. De reserve bedraagt eind 2009 € 873.684. Digitalisering bouwvergunningen € 200.000 In 2008 is een begin gemaakt met het scannen van afgedane bouwdossiers. Deze kunnen nu direct aan de balies en op de werkplekken worden geraadpleegd zonder inschakeling van het gemeentearchief. Ongeveer de helft van het bouwvergunningenarchief vanaf 1990 tot en met 2009 is gedigitaliseerd. Vanaf februari 2010 worden alle nieuwe aanvragen om vergunningen bij binnenkomst gescand. Bij de invoering van de omgevingsvergunning, in de loop van dit jaar, wordt overgegaan naar een volledige digitale verwerking van aanvragen om vergunning. Ook bij de legesheffing wordt digitale indiening van aanvragen gestimuleerd door een korting op het tarief van 5%. De kosten van het digitaliseren van het nog niet gescande deel bouwvergunningen vanaf 1990 vergt naar raming een investering van € 200.000. Voorgesteld wordt om dit bedrag beschikbaar te stellen. Ontwikkelingsplan buitengebied € 180.000 In de budgetvraag 2009 is mede uitgegaan van het verkrijgen van externe subsidies, alsmede het deelnemen van externe partners. Uitgangspunt voor uitvoering van de betreffende projecten is altijd dat in het geval toegezegde subsidies niet of afwijkend worden beschikt (qua bedrag of qua tijdstip) en we niet tijdig over andere (extra) subsidie-/inkomstenbronnen beschikken bijstelling, fasering of uitstel van de betreffende plannen het gevolg is. Hetzelfde geldt wanneer beoogde deelnemende partners niet of niet tijdig kunnen aansluiten. Op dit moment constateren we dat op grond van deze uitgangspunten wordt voorgesteld om een voorgenomen netto-budgetbedrag van € 180.000 door te schuiven naar 2010. 8
Programmarekening 2009
Veroorzaakt door nog niet (volledig) verkregen/toegezegde subsidies € 80.000, niet tijdig (kunnen) aansluiten van beoogde partners € 55.500 en overig noodzakelijk uitstel € 44.500. Schuldhulpverlening € 170.000 De (structurele) personele lasten voor schuldhulpverlening en budgetbeheer zijn gedeeltelijk gedekt vanuit diverse incidentele bronnen. Deze zijn ondergebracht en worden geëgaliseerd middels de reserve “Bureau voor Schuldhulp en Budgetadvies” (BSB). Deze reserve laat al in 2013 een tekort zien, oplopend in 2014. Het tekort in 2014 bedraagt € 170.000. Wij stellen voor om uit het positieve resultaat bij de jaarrekening, veroorzaakt door verschuiving van lasten van BSB naar het participatiebudget, € 170.000 te bestemmen voor afdekking van het meerjarige tekort bij Bureau Schuldhulp (tot 2014). De komende jaren zal door de crisis de inzet ervan alleen maar oplopen. Omdat nog niet te voorzien is wat dit in personele en financiële zin gaat betekenen wordt hierop nog geen voorschot genomen. Zo nodig komen wij daar bij u op terug. Herziening oude bestemmingsplannen € 151.000 In 2009 is voor actualisatie van bestemmingsplannen een budget beschikbaar gesteld van € 330.000. Dat is inclusief € 170.000 incidenteel budget voor de jaarschijf 2009. In 2009 is hiervan een bedrag van € 179.000 besteed. Voorgesteld wordt het restant ad € 151.000 beschikbaar te houden voor de komende jaren (2010 - 2013). Dit is noodzakelijk om te borgen dat de actualiseringsslag ook daadwerkelijk gemaakt kan worden. In 2009 is, naast de start van een aantal bestemmingsplannen, met name energie gestoken in het vaststellen van de kaders van het project en de bijbehorende documenten. De komende jaren worden gebruikt om de bestemmingsplannen ook daadwerkelijk te maken. Daarnaast is het oorspronkelijke budget bestemd voor actualisatie van het Bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied en actualisatie van het Bestemmingsplan Natuurgebied Veluwe niet voldoende om beide actualisaties te dekken. Het grote aantal ontvangen zienswijzen op het bestemmingsplan agrarisch buitengebied zorgt voor veel extra kosten. Dit houdt in dat het actualiseren van het bestemmingsplan natuurgebied Veluwe gedekt zal moeten worden uit het budget herziening oude bestemmingsplannen. Een extra noodzaak om gelden beschikbaar te houden voor de komende jaren. Herinrichting voetgangersgebied De Halte € 150.000 Beschikbaar stellen van een bedrag van € 150.000 voor de herinrichting van De Halte (tussen het Museumplein en de parkeervoorziening). Reserve Kunst en Cultuur € 150.000 In de Programmabegroting 2008 - 2011 is besloten voor drie jaar € 150.000 per jaar te reserveren voor een Kunst en Cultuur Ontwikkelfonds. Deze middelen zijn bedoeld als voorbereidingskrediet en ontwikkelbudget om te komen tot concrete plannen in Ede-Oost en de Bospoort. Voorgesteld wordt om de niet bestede middelen toe te voegen aan de reserve. Restantmiddelen ontwikkelingsplan buitengebied In 2009 zijn opdrachten verstrekt die (nog) niet zijn afgerond. Het betreft:
€ 95.000
Aanleg brede houtsingels Toegezegde bijdrage voor op te stellen Gemeentelijk Uitvoeringsplan (GUP) 2010 ad € 5.000. Groenzone Ederveen-Doesburg e Opdracht Elerwoude (Ederveen) € 40.000. Betaald 1 termijn € 4.000. Ecologische netwerk Toegezegde bijdrage voor op te stellen GUP 2010 ad € 5.000. Inventarisatie Flora & Fauna Opdracht verstrekt voor Faunaonderzoek ad € 18.109. Wandel-/klompenpaden planvormingsonderzoek Opdracht aan Landschapsbeheer Gelderland ad € 53.750. In 2009 voldaan € 22.653.
Programmarekening 2009
9
Gezien het budget dat voor 2010 beschikbaar is en de te verrichten activiteiten wordt voorgesteld om een bedrag van € 95.000 beschikbaar te stellen voor het Ontwikkelingsplan Buitengebied, zodat de realisatie van deze projecten niet in gevaar komt. Schuldhulpverlening € 70.000 Vanaf 2009 zijn er, in verband met de crisis, aanvullende rijksmiddelen beschikbaar gekomen. Deze specifieke uitkering kent een meeneemregeling tot en met het jaar 2011. (Niet bestede middelen t/m 2011 worden teruggevorderd.) Door toerekening van 1,3 fte P-lasten aan deze Specifieke Uitkering Min. SZW wordt het mogelijk om de bestaande middelen vanuit het gemeentefonds (oude regeling) te reserveren in de reserve BSB. Op de “oude” regeling zit namelijk geen terugbetalingsregeling. Besteding van de resultaatbestemming is, gelijk aan vorig jaar, voor het afdekken van incidenteel gefinancierd (normatief en tijdelijk extra) personeel van de schuldhulpverlening, als gevolg van de toegenomen schulphulpvraag. Wij stellen u voor om hiermee in te stemmen. Project Titan € 86.700 In de HJR 2009 is van de beschikbare middelen € 160.000 in de reserve gestopt voor besteding in volgende jaren en is € 40.000 beschikbaar gesteld voor het Titanproject (dagbesteding en begeleiding van risicojongeren). Hiervan resulteert een bedrag van € 36.700. Daarnaast is de decentralisatie-uitkering toegenomen met € 50.000. Wij stellen voor om € 86.700 beschikbaar te houden voor de uitvoering van het project Titan. Aanpak kindermishandeling € 42.000 Op 2 september 2008 heeft het college van B&W ingestemd met de actieverklaring Aanpak Kindermishandeling. Voor dit doel ontvangt Ede als centrumgemeente gedurende de jaren 2008 t/m 2010 jaarlijks een bedrag van € 83.300 (integratie-uitkering meicirculaire 2008). De aanpak van de kindermishandeling is ondergebracht bij het Steunpunt huiselijk geweld WestVeluwe/Vallei. Aangezien het zwaartepunt van de werkzaamheden in dit kader komt te liggen in de jaren 2009/2011wordt verzocht de niet bestede middelen van 2009 ad € 42.188 te bestemmen voor de bedoelde bestedingen in 2010. Museum Oud Lunteren € 39.000 Bij de behandeling bij de Perspectiefnota 2010 - 2013 is hiervoor € 135.000 beschikbaar gesteld. De gevraagde investeringssubsidie bedraagt echter € 175.000. Voorgesteld wordt om de incidentele vrijval kapitaalslasten bezoekerscentrum Lunteren (€ 39.000) beschikbaar te houden voor een aanvullende investeringssubsidie voor de aan-/verbouwing van Museum Oud Lunteren. Sportzaal Otterlo € 28.000 In 2000 is besloten tot de realisering van een sportzaal in Otterlo ter vervanging van het verouderde SERO-gymnastieklokaal. Vanaf dat moment zijn de werkzaamheden voor groot onderhoud van het bestaande SERO-gymnastieklokaal opgeschort. In de Halfjaarrapportage is u al voorgesteld om de niet bestede middelen voor groot onderhoud, evenals voorgaande jaren, toe te voegen aan de reserve nieuw te realiseren sportzaal Otterlo Vervanging lampen straatverlichting -/- € 86.000 In 2009 is het raambestek uitgewerkt t.b.v. de uitbesteding van het onderhoud aan de verlichting € 33.000. Ter verlenging van de levensduur van Straatlantaarns heeft er in 2009 extra onderhoud plaatsgevonden € 53.000. Voorgesteld wordt de meerkosten onderhoud en uren raambestek ten laste te brengen van de Reserve Straatverlichting Bedrijfsreserve Grondzaken € 3.701.000 Het restant voordeel Grondzaken wordt, conform het bepaalde in de Nota Grondbeleid, voorgesteld toe te voegen aan de Algemene Bedrijfsreserve Grondbedrijf. Afwaardering boekwaarde plan Asakkerweg € 1.026.000 Het plan Asakkerweg is in 1999 en 2000 belast met bijdragen voor de nabijgelegen bouw van de aula bij de begraafplaats. Door de lange ontwikkelingstijd voor dit plan draagt het een steeds grotere rentelast vanuit deze niets met de bouwgrondproductie te maken hebbende bijdragen. 10
Programmarekening 2009
Daarbij vertekent dit oneigenlijke element het resultaat van dit project. Om de exploitatie en het resultaat van dit plan zuiver te maken wordt voorgesteld om deze kosten te verrekenen met het rekeningresultaat 2009 van het Grondbedrijf. Als gevolg van dit voorstel vervalt tevens de noodzaak om € 0,6 miljoen op te nemen in de voorziening negatieve plannen. Bestemmingsreserve onrendabele toppen € 304.000 In verband met de verkoop van een gemeentepand wordt voorgesteld de opbrengsten van deze verkoop (bestaand beleid) ten gunste te brengen van de reserve onrendabele toppen. Restant resultaatsbestemming € 3.450.000 Wij stellen u voor om het restant van € 3.450.000 toe te voegen aan de Algemene Reserve bodemvoorziening. Deze middelen zijn hard nodig om het financieel meerjarenperspectief sluitend te krijgen. In de Meerjarenbeleidsvisie, die wij u tegelijkertijd ter behandeling voorleggen, hebben wij hiermee al rekening gehouden.
1.4.
Algemene reserve bodemvoorziening
De Algemene reserve bodemvoorziening ontwikkelt zich op basis van bovenstaande besluitvorming als volgt (bedragen x € 1.000): Saldo per 1 januari 2009 na resultaatbestemming 2008 Bespaarde rente Mutaties cf. besluitvorming begrotingen en perspectiefnota's Netto exploitatieresultaat na verwerking bestemmingsvoorstellen Saldo per 31 december 2009 na resultaatbestemming
Programmarekening 2009
13.754 V 260 V 1.016 V 3.450 V 18.480 V
11
1.5.
Organisatie
Presidium
Zetelverdeling: 8 CDA 6 PvdA 6 ChristenUnie 6 SGP 5 VVD 3 Gemeente Belangen 3 Groen Links/ Progressief Ede 1 D66 1 Fractie F. van Os
Gemeenteraad
Griffier Dr. G.H. Hagelstein
College van Burgemeester en Wethouders
Gemeentesecretaris/Algemeen directeur Drs. J. Miedema Concernzaken hoofd / adjunct gemeentesecretaris / concerncontroller Drs. M.A.F.P. van Rooij
Bestuursondersteuning
Sector Ruimtelijke Ontwikkeling en Beheer Ir. H. de Graaf Directeur
Sector Educatie, Welzijn en Zorg Drs. J.M. Puttenstein Directeur
Facilitair Bedrijf en Burgerzaken H. Heij Directeur
Brandweer Ing. M.A.J. Kamphuis Commandant
Beheer
Financiën & Control
Documentaire Informatie
Algemene Zaken
Klantcontacten
Grondzaken
Ontwikkeling en Ondersteuning
Financieel Administratieve Dienstverlening
Pro-Actie, Preventie en Preparatie
Burgerzaken & Belastingen
Ontwikkeling
Onderwijs, Cultuur en Sport
Informatie en Communicatie Technologie
Repressie
Zorg
Realisatie
Werk, Inkomen en Zorg
Kantoorgebouwen
Stafbureau
Staf
Vergunning en Handhaving
Sector Publiekszaken Drs. F.P. Dreschler Directeur
Staf
Management Ondersteuning en Control
12
Programmarekening 2009
2.
Programmaverantwoording
Leeswijzer programmaplannen e
1 W-vraag: Wat willen we bereiken? Programmarekening 2009 Bij de Programmarekening 2009 legt ons college verantwoording af aan uw raad over het (gerealiseerde) beleid e.d. zoals opgenomen in de corresponderende programmabegroting. Met e betrekking tot de 1 W-vraag van de programmaplannen ligt dit wat moeilijk omdat gedurende 2009 in overleg met de raadswerkgroep ontwikkeling programmabegroting opnieuw een verbeterslag is doorgevoerd om uw raad in staat te stellen zo optimaal mogelijk op hoofdlijnen te kunnen sturen.
Programmabegroting 2009 Zoals wij u in de Programmabegroting 2009 hebben medegedeeld is bij die begroting een begin gemaakt met het indikken en anders inrichten van de programmaplannen. Van een groot aantal “beoogde maatschappelijke effecten” per programma is overgestapt naar een beperkt aantal “kernindicatoren” . In de vorm van een pilot heeft dit plaatsgevonden voor vijf van dertien programma’s. Dit betekende dat voor de programma’s Veiligheid, Beheer, Educatie, Maatschappelijke Dienstverlening en Zorg kernindicatoren zijn geformuleerd en voor de overige 8 niet. Programmabegroting 2010 Uiteraard heeft de raadswerkgroep Programmabegroting in 2009 niet stil gezeten en zich beraden over verdere verbeterpunten voor de Programmabegroting 2010. Voor de Programmabegroting 2010 zijn alle programma’s voorzien van kernindicatoren en heeft nogmaals een politiek/bestuurlijke toets plaatsgevonden waardoor sommige kernindicatoren zijn aangescherpt of anders zijn ingestoken. Bij het verantwoorden van de 1e W-vraag in de Programmarekening 2009 lopen we door deze voortschrijdende verbeteracties nu tegen complicaties aan. Dat wil zeggen dat de kernindicatoren 2009 voor een deel zijn achterhaald door de kernindicatoren 2010. De te meten ontwikkeling in de kernindicatoren heeft daardoor ook een andere richting gekregen en is als het ware opgeschoven naar de kernindicatoren verwoord in de Programmabegroting 2010. e Al met al heeft dit voor de rapportage op de 1 W-vraag van de Programmarekening 2009 tot gevolg dat het niet mogelijk en zinvol is op alle onderdelen verantwoordingen aan te dragen. 2009 is in feite een soort overgangsjaar en pas in 2010 is de systematiek integraal van toepassing. Voor 2009 is daarom gezocht naar een middenweg om uw raad toch zo goed mogelijk van dienst te kunnen zijn. Om twee vliegen in één klap te slaan hebben wij er voor gekozen de kernindicatoren van de Programmabegroting 2010 als uitgangspunt te nemen voor de rapportage Programmarekening 2009. Dit betekent dat de 25 kernindicatoren die zowel in de Programmabegroting 2010 als 2009 zitten, sowieso zijn meegenomen; de kernindicatoren die alleen in de Programmabegroting 2010 staan zoveel mogelijk; en de kernindicatoren die alleen in de Programmabegroting 2009 staan alleen als deze makkelijk voorhanden zijn. Wij zijn ons er van bewust dat uw raad bij deze Programmarekening 2009 niet helemaal volledig e wordt geïnformeerd over de 1 W-vraag zoals geformuleerd in de de Programmabegroting 2009. Anderzijds zijn wel de door uw raad bij de Programmabegroting 2010 aangescherpte inzichten e meegenomen. Met deze tussenopssing bent u volgens ons goed in staat het verloop van de 1 Wvraag in beeld te krijgen. e
e
2 en 3 W-vraag: Wat gaan we daarvoor doen en wat gaat het kosten? e e Het beoordelen van de 2 en 3 W-vraag kan op de gebruikelijke wijze plaatsvinden. U kunt dus de op begrotingsbasis aangeleverde gegevens spiegelen aan de realisatie-uitkomsten die in het kader van deze programmarekening zijn aangedragen.
Programmarekening 2009
13
Meerjarenbeleidsvisie 2010 - 2014 De MJB-visie is de vertaling van het nieuwe convenant in beleid en middelen voor de komende vier jaar. Met u zullen wij moeten bezien in hoeverre de huidige kernindicatoren in tact kunnen blijven voor de nieuwe raadsperiode. Zodra dit aan de orde is, stellen wij u hiervan in kennis. Wel willen wij u nu vast meegeven er naar te streven de vast te stellen kernindicatoren voor minimaal vier jaar te handhaven. De effecten van beleid kunnen pas adequaat worden geïnterpreteerd indien gedurende langere tijd is gemeten hoe de kernindicatoren zich hebben ontwikkeld.
14
Programmarekening 2009
2.1.
Veiligheid
2.1.1. VEILIGHEIDSBELEID IN EDE In de afgelopen jaren is stevig ingezet op een veilige samenleving in Ede. En met een behoorlijk succes. Uit onderzoeken en monitoringsgegevens blijkt dat de veiligheid en het veiligheidsgevoel in Ede is toegenomen. Wij willen die lijn vasthouden. In het lopende beleid blijft veiligheid dan ook een belangrijk punt van aandacht en inzet van middelen. De centrale doelstelling van dit programma kan kort en bondig worden geformuleerd: Een veilige samenleving in Ede In dit programma onderscheiden wij: ▪ Sociaal Veiligheidsbeleid Het domein van de sociale veiligheid is de algemene maatschappelijke veiligheid, waartoe ook de bestrijding van criminaliteit en overlast behoort en ook (on)veiligheidsgevoelens van inwoners. ▪ Fysieke Veiligheid Hiertoe rekenen we brandweerzorg, het voorkomen en beheersen van rampen en crises, waaronder terreurdreiging en pandemieën. De nieuwe Wet op de Veiligheidsregio’s naar de Tweede Kamer gezonden. Najaar 2007 zal deze wet in de Tweede Kamer behandeld worden en het is de verwachting dat hij in de loop van 2008 in werking zal treden. Deze wet heeft een grote impact op de gemeentelijke organisatie van de brandweer en de gemeentelijke voorbereiding op rampen en crises. Verplichte regionalisering van de Brandweer is komen te vervallen, maar bij AMvB worden o.a. eisen gesteld aan de brandweer, de GHOR en de meldkamer, aan de organisatie van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing. Met name op het gebied van opkomst bij crises, geoefendheid van de rampenbestrijders en de gemeentelijke teams en de kwaliteit van het brandweerpersoneel zijn belangrijke items waaraan eisen gesteld worden. Dit betekent ook in Ede investeren voor de komende jaren. 2.1.2. CONVENANTBELEID In het Convenant 2006 - 2010 is een aantal voornemens en uitgangspunten geformuleerd die van betekenis zijn voor dit programma. Onderstaand zijn deze weergegeven. De voorgestelde speerpunten van beleid zijn daarbij geel geaccentueerd. Integrale veiligheid ▪ Wij zetten het integrale veiligheidsbeleid voort. ▪ De bestaande ketenbenadering, gericht op de sluitende aanpak van risicovolle jongeren vinden wij daarbij van groot belang. Bijzondere Opsporingsambtenaren BOA’s ▪ Wij constateren dat de politie niet (meer) toekomt aan bepaalde toezichthoudende taken, die wij van groot belang achten en die voor de veiligheid en de veiligheidsbeleving in onze gemeente van betekenis zijn. In de afgelopen jaren hebben wij positieve ervaringen opgedaan met de inzet van Bijzondere Opsporings Ambtenaren (BOA’s). Bij de uitvoering van de (toekomstige) Wet Bestuurlijke Boeten zullen de BOA’s een belangrijke rol spelen. De inzet van voldoende en gekwalificeerde BOA’s vinden wij van belang zowel op het gebied van veiligheid en het toezicht in wijken en buurten als in het centrum en op de bedrijfsterreinen. Uitbreiding van de capaciteit van deze groep medewerkers kan daarbij worden meegenomen. ▪ Uit een oogpunt van veiligheid vinden wij het voorts van belang dat de gebiedsgebonden functionaris (GGF) van de politie –de bekende wijkagent- het aanspreekpunt bij uitstek is in elke wijk. ▪ Overigens vinden wij het van belang dat ook burgers zelf hun verantwoordelijkheid nemen op het gebied van veiligheid en toezicht, bijvoorbeeld door een grotere mate van sociale controle. Cameratoezicht Uitbreiding van het toezicht met behulp van camera’s in de openbare ruimte vinden wij aanvaardbaar op plekken zoals de omgeving van het station Ede-Wageningen, als de noodzaak ertoe is gebleken. Het cameratoezicht wordt periodiek geëvalueerd. Programmarekening 2009
15
Museumplein Op het gebied van horeca en uitgaan benadrukken wij het uitgangspunt van beleid, dat deze functies zijn geconcentreerd op het Museumplein in Ede. Voor de sluitingsuren worden het huidige beleid en de bestaande afspraken gecontinueerd (openingstijden broodjeszaken worden opnieuw bezien). Borrelbus De inzet van de ‘borrelbus’ wordt gecontinueerd. Woonomgeving ▪ Wij blijven het belang onderstrepen om in overleg en gezamenlijke aanpak met de politie initiatieven te nemen die bijdragen tot de veiligheid rondom de woning. ▪ Het blijft in dit verband belangrijk, dat achterpaden bij woningen goed zijn verlicht. Wij willen dan ook dat de aanleg van lichtpunten aan schuren of andere bouwwerken aan achterpaden, bij de nieuwbouw van woningen of bij reconstructie en herinrichting van woonwijken tot de standaard uitrusting gaat behoren. Bedrijventerreinen De veiligheid op en rond bedrijventerreinen blijft een belangrijk punt van aandacht. Schadeverhaal Als aanscherping en consequente uitvoering van het ingezette ‘lik-op-stuk’ beleid willen wij dat schade die is aangebracht aan gemeentelijk eigendom, consequent wordt verhaald. Bij schade veroorzaakt door jongeren zal dit op hen of op hun ouders worden verhaald. Brandweer en ambulances Voor een goede uitvoering van de taken van de Brandweer en ambulances vinden wij het van groot belang dat de aanrijtijden worden gehaald. Voor nieuwe woon- en werkgebieden wordt steeds tijdig onderzocht of dat het geval is en zal blijven. E
2.1.3. 1 W-VRAAG: WAT WILLEN WE BEREIKEN? Programmadoelstelling Een veilige samenleving in Ede
Op basis van de Convenantafspraken en op basis van actueel beleid en gemeentelijke e beleidsdoelen binnen het werkveld Veiligheid, gaat het in de 1 W-vraag om de volgende beleidsaccenten: Programmadoelstelling / Wat meten we?
Kernindicator
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
▪
Het veilig maken van de woonomgeving
In ontwikkeling
-
▪
Voorkómen en tegengaan van veelplegers
Beoordeling van de mate waarin burgers en ondernemers zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun veiligheid (uitgedrukt in schaal van 110) Definitie: De mate waarin burgers zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun veiligheid (nog te ontwikkelen indicator) Beoordeling van het veiligheidsgevoel van burgers in wijken, buurten en straten Definitie: % inwoners dat zich veilig voelt in eigen buurt Politiecijfers en slachtofferschap Definitie: Objectieve veiligheid Beoordeling van de mate waarin de hulpverlening door de brandweer goed en tijdig is Definitie: % van de spoedeisende ritten waarbij
Ja
Iedere twee jaar
2007: 80% 2010: volgt In ontwikkeling
Niet bekend
volgt Ja
Jaarlijks
▪
Terugdringen criminaliteit
▪
Goede en tijdige brandweerzorg
16
2008: 86% nacht Programmarekening 2009
Programmadoelstelling / Wat meten we?
▪
Goede en tijdige ambulancezorg
Kernindicator
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
de normtijd niet wordt overschreden
2008: 84% dag 2009: 93% nacht 2009: 85% dag Ja
Jaarlijks
Beoordeling van de mate waarin de hulpverlening door de ambulancedienst goed en tijdig is Definitie: % van de spoedeisende ritten waarbij 2007: 91% de normtijd wordt overschreden 2008: 91% 2009: 94%
E
2.1.4. 2 W-VRAAG: WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN? Programma-uitvoering algemeen Het in gang gezette veiligheidsbeleid wordt voortgezet. In het eerste kwartaal van 2007 is een nieuw veiligheidsprogramma verschenen waarin meer de nadruk is gelegd op de verbinding tussen veiligheid en leefbaarheid op wijkniveau. De eind 2005 uitgevoerde politiemonitor werd als belangrijke input gebruikt voor dit programma. Belangrijk thema is de ontwikkeling van sociale verbanden tussen bewoners in de woonwijken. De verschillende onderdelen die worden voortgezet hebben uiteraard een plaats in het veiligheidsprogramma gekregen. Beleidsaccenten 1. 2.
3. 4. 5. 6.
Te bereiken doelen Het versterken van de integrale aanpak van risicovolle jongeren om te voorkomen dat deze jongeren verder afglijden Re-integratie van ex-gedetineerden in de samenleving en hierdoor voorkomen van recidive en overlast in de wijken; voorkomen en tegengaan van veelplegers Het bevorderen dat de woonomgeving, straten, buurten en wijken veiliger worden en ook worden ervaren als veilige plekken om te verblijven Het verdwijnen hennepkwekerijen en hieraan gerelateerde overlast en criminaliteit Iedereen in de gemeente Ede moet kunnen rekenen op adequate brandweerzorg Een effectieve organisatie van crisisbeheersing en rampenbestrijding
Beoogde maatschappelijke effecten
1a Hogere maatschappelijke deelname van de groep risicovolle jongeren en betrokkenen in hun directe leefomgeving 1b De groep risicovolle jongeren en het gedrag van deze groep wordt door de Edese bevolking positiever beoordeeld
Prestaties college
▪ ▪ ▪ ▪
▪
Toelichting op uitvoering
Programmarekening 2009
Registratie binnen de jeugdketen is in orde en op elkaar afgestemd waarbij de partners samenwerken Een snelle schakeling tussen zorg en straf. Politie, gemeente en jongerenwerkers zijn een wijkgerichte aanpak begonnen om groepen jongeren aan te pakken die zware overlast bezorgen Er zijn heldere afspraken met scholen over melding en registratie van voortijdige schoolverlaters In het bedrijfsplan van de betreffende sectoren zijn duidelijke jaardoelen geformuleerd die erop zijn gericht: - Risicojongeren te motiveren en begeleiden richting werk / opleiding - Zorgmijdende gezinnen een intensieve vorm van gezinsondersteuning aan te bieden Het jongerencentrum is verbreed qua aanbod van programma’s en functioneert als vraagbaak voor jongeren op gebied van hulpverlening, onderwijs, arbeid en vrije tijdbesteding.
De verwijsindex wordt nu twee jaar gebruikt om jongeren waarover zorgen bestaan vroegtijdig in beeld te krijgen. Inmiddels zijn 14 partijen aangesloten. In de regionale werkgroep backoffice CJG is afgesproken dat er in de regio de vallei gewerkt gaat worden met het registratiesysteem 'jeugdlinq'. Jeugdlinq verbindt alle systemen met elkaar en maakt het 17
Beoogde maatschappelijke effecten
1a Hogere maatschappelijke deelname van de groep risicovolle jongeren en betrokkenen in hun directe leefomgeving 1b De groep risicovolle jongeren en het gedrag van deze groep wordt door de Edese bevolking positiever beoordeeld mogelijk om met alle aangesloten partijen in 1 dossier te werken. Daardoor krijgen geautoriseerde partijen direct inzicht in de totale (gezins)problematiek en kunnen een passend plan van aanpak maken. Op termijn moet dit ertoe leiden dat de cliënt niet steeds opnieuw allerlei vragen hoeft te beantwoorden, maar dat sneller op maat kan worden gewerkt. Jeugdlinq wordt ook verbonden met het registratiesysteem van het veiligheidshuis. Er zijn in het kader van de verwijsindex (ViVallei), het veiligheidshuis en het Centrum voor jeugd en gezin regionale afspraken gemaakt over de samenwerking en de coördinatie van zorg. In het veiligheidshuis is gestart met het Justitieel overleg risicojeugd(JOR) en het Zorgoverleg risicojeugd (ZOR). In deze overleggen wordt door een aantal partijen samen gewerkt om de straf- en zorgtrajecten voor risicojongeren met strafbare feiten en jongeren zonder strafbare feiten, maar met overlastgevend gedrag goed af te stemmen en te komen tot een integraal plan van aanpak. Ook worden in het ZOR hinderlijke groepen besproken. Tussen ROB, EWZ en COA zijn afspraken gemaakt over de groepsaanpak van de groepen die door de driehoek worden geprioriteerd naar aanleiding van de shortlist inventarisatie van de politie. RMC en Leerplicht zijn actief bij het signaleren van toenemend verzuim en vroegtijdig schoolverlaters. Naast het reguliere hulpaanbod (maatschappelijk werk enz) zijn er voor zorgmijdende gezinnen een aantal begeleidingstrajecten met verschillende intensiteit. Voor gezinnen met kinderen van 0-12 is er de Wijkgerichte Intensieve Gezinszorg (WIG). Voor gezinnen met kinderen ouder dan 12 zijn gezinsmanagers gestart. Voor de gezinnen met lichtere problematiek met een hulpvraag is er praktische gezinsondersteuning. Voor allochtone gezinnen met lichtere problematiek die zelf de weg naar de hulpverlening niet vinden is begin 2010 een pilot gestart met praktische gezinsondersteuningstrajecten+ met outreachende werkwijze gelieerd aan enkele basisscholen. Het jongerencentrum is verbreed met een aantal activiteiten: extra openstelling met 2 dagdelen van de Katenhorst gericht op begeleiden van jongeren ondermeer bij vragen over de loopbaan. tienerkamer in Veldhuizen B, voor de leeftijd 11-14 jaar. 16+ Marokkaanse meidengroep Ede-Zuid, extra inzet huiswerkbegeleiding
Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪
Beoogde maatschappelijke effecten
2 Het verminderen van overlast en crimineel gedrag door ex-gedetineerden
Prestaties college
▪ ▪
Toelichting op uitvoering 18
Programma 8 Maatschappelijke dienstverlening Programma 7 Werk en inkomen
De behandeling van ca 170 ex-gedetineerden per jaar op behoefte aan hulp en zorg op multidisciplinair gebied door verschillende ketenpartners Per jaar het daadwerkelijk begeleiden van tenminste 20 exgedetineerden in samenwerking met ketenpartners, met als resultaat: - Verzorgen van identiteitspapieren - Begeleiden naar onderdak - Begeleiden naar werk - Aanbieden van zorg Het koppelen van de aanpak van veelplegers aan die van exgedetineerden. Met ingang van 2007 zijn ook minderjarige veelplegers in deze aanpak betrokken
In 2009 zijn de processen veelplegers en nazorg ex-gedetineerden Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
2 Het verminderen van overlast en crimineel gedrag door ex-gedetineerden
ondergebracht in het veiligheidshuis. De behandeling en aanpak loopt volgens de hiervoor geschetste verwachting. In 2009 waren er in totaal 122 ex-gedetineerden, hiervan zijn er 94 geholpen. Gezien de norm van 20, is dit een succes geweest. Daarnaast zijn er 26 veelplegers behandeld. Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪ ▪
Programma 9: Zorg Programma 8. Maatschappelijke Dienstverlening Programma 7: Werk en inkomen
Beoogde maatschappelijke effecten
3a
De door inwoners ervaren overlast in de openbare ruimte neemt af evenals het percentage inwoners dat zich in het centrum van Ede of eigen woonbuurt onveilig voelt Bewoners voelen zich betrokken bij hun woonomgeving en buurt
3b Prestaties college
▪ ▪ ▪ ▪
Activiteiten die leiden tot vermindering van criminaliteit, diefstal en overlast in buurten en wijken Activiteiten die leiden tot afname van het aantal slachtoffers van geweld in de openbare ruimte Activiteiten die leiden tot het verbeteren van betrokkenheid van de bewoners bij hun woonomgeving, buurt en wijk Uitvoering van het 30 puntenplan en andere acties uit de brief van de burgemeester van 15 september 2008 aan de gemeenteraad m.b.t. de aanpak van overlast en criminaliteit in Veldhuizen A
Toelichting op uitvoering
In het wijkwerk-programma van 2009 is per wijk een aantal acties opgenomen en uitgevoerd welke de onderlinge cohesie en wijkbetrokkenheid hebben verbeterd. In Veldhuizen A is cameratoezicht geïntroduceerd. Er is uitvoering gegeven aan het overgrote deel van het 30 puntenplan. In 2010 zal de volgende veiligheidsmonitor worden gepresenteerd.
Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪
Beoogde maatschappelijke effecten
4 Minder overlast en criminaliteit door hennepkwekerijen en afschrikking van navolgers
Prestaties college
▪
Toelichting op uitvoering
In 2009 is de voorbereiding van het convenant aanpak hennepkwekerijen afgerond. In eerste kwartaal 2010 vindt de ondertekening met de partners plaats waarna de acties ingezet kunnen worden.
Gerelateerde beleidsgebieden
▪
Beoogde maatschappelijke effecten
5 Tenminste 80% van de opkomsttijden valt binnen de normtijden
Prestaties college
▪ ▪ ▪
Toelichting op uitvoering
Programmarekening 2009
Programma 2 Beheer Openbare Ruimte Programma 4 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen
Actieplan aanpak hennepkwekerijen met daarin aandacht voor regie en een integrale aanpak door alle ketenpartners
Programma 2 Beheer en openbare ruimte
Het handhaven van een paraat brandweerkorps van voldoende omvang, uitrusting en kwaliteit Het zorgdragen voor goede opleiding en training van het brandweer personeel Uitvoeren van periodieke testen op haalbaarheid van de gestelde opkomsttijden en rapportering daarover aan de gemeenteraad
In 2009 is het dekkingsplan brandweerzorg doorgevoerd in het systeem van de gemeenschappelijke meldkamer. In regionaal verband is het automatiseringspakket Safety Portal ingevoerd, waarin opkomsttijden worden geregistreerd. Deze informatie zal gebruikt worden voor de rapportages aan het bestuur. Op personeelsgebied is er weer een aantal 19
Beoogde maatschappelijke effecten
5 Tenminste 80% van de opkomsttijden valt binnen de normtijden
vrijwilligers gevonden dat bereid is om onze organisatie te versterken. Het nieuwe landelijke onderwijjsstelsel is nu gestart. Dit heeft tot gevolg dat wij leerwerkplekken hebben ingevoerd in de organisatie. Binnen het oefenen is er verder gewerkt aan het versterken van de centrale oefenleiding om zo de secties te ondersteunen in hun oefeningen en de kwaliteit in stand te houden. De brandweer heeft een onderzoek laten uitvoeren naar de houdbaarheid van de brandweerorganisatie zowel als het gaat om de huidige organisatievorm als ook de ruimtelijke ontwikkelingsgebieden in de gemeente Ede. Vast staat dat de opkomsttijden van de brandweer onder druk staan en dat de norm van 80%, in de huidige organisatievorm, op langere termijn niet gegarandeerd kan worden. Het gemiddelde opkomstpercentage bedroeg in 2009 79%. Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪
Beoogde maatschappelijke effecten
6
Prestaties college
▪ ▪ ▪
Toelichting op uitvoering
Het gemeentelijk coördinatiecentrum is afgelopen jaar deels vernieuwd. Tevens werken we met het netcentrisch werken d.m.v. het softwarepakket EAGLE.
Programma 2 Programma 10
Beheer Openbare Ruimte Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen
Het niveau van veiligheid in geval van crises en calamiteiten wordt hoger. Zorgdragen voor een goede gemeentelijke crisisbeheersingsorganisatie Inrichting van een gemeentelijk coördinatiecentrum Besluit- en keuzevorming door de gemeenteraad op basis van de nieuwe wetgeving op het gebied van de Veiligheidsregio’s
De Wet op de veiligheidsregio’s is pas in 2010 vastgesteld. De besluitvorming door de gemeenteraad zal dan ook pas in 2010 plaatsvinden. Gerelateerde beleidsgebieden
▪
Programma 12
Beoogde maatschappelijke effecten
7
Terugdringen criminaliteit
Prestaties college
Ontwikkeling van een Veiligheidshuis WestVeluweVallei Om te schakelen tussen straffen en zorgen wordt in 2009 een veiligheidshuis voor de regio WVV gestart, waarbij een directe verbinding is gemaakt met de back-office van de Centra Jeugd & Gezin
Toelichting op uitvoering
In 2009 is het veiligheidshuis WVV operationeel geworden waar jeugd, veelplegers, nazorg ex-gedetineerden en huiselijk-geweld aanpak zijn ondergebracht.
Bestuur en Organisatie
Gerelateerde beleidsgebieden
20
Programmarekening 2009
E
2.1.5. 3 W-VRAAG: WAT GAAT HET KOSTEN? 2.1.5.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) 01 Veiligheid
Rekening 2008
Primitieve begroting 2009
Actuele begroting 2009
Rekening 2009
9.116 N 1.698 V 7.419 N 488 N 455 V 7.453 N
8.793 N 1.284 V 7.510 N 13 N 489 V 7.033 N
9.303 N 1.249 V 8.054 N 207 N 787 V 7.474 N
9.960 N 2.296 V 7.663 N 433 N 588 V 7.509 N
Lasten Baten Saldo voor re sultaatbestem m ing Storting rese rve Onttrek king re serve Saldo na resultaatbestem m ing
L/B O/T * L
Product
Brandweer
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel) 282 V
B
Brandweer
124 V
I
O T
Brandweer Brandweer
94 N 226 N
Ì I
L/B
Veiligheid
37 V
I
60 N
I
58 N
I
Verschil Verschil primitieve rekening/ geactualiseer- geactualiseerde begroting de begroting 509 N 35 N 544 N 194 N 297 V 441 N
657 N 1.047 V 390 V 226 N 199 N 35 N
S/I
Toelichting
I/S
Dit verschil bestaat uit een aantal onderdelen. In het najaar zijn twee bevolkingsvaccinaties tegen de Mexicaanse griep geweest. Voor de kosten (ad € 7.700) is geen budget beschikbaar. Daarnaast zijn de kosten voor de onderhoudsbijdrage GCC structureel hoger dan begroot. Doordat de piketregeling nog niet in werking is, is het beschikbare budget (ad. € 65.000) niet gebruikt. Dit levert een totaal voordeel op van € 49.000 V. Daarnaast zijn er lagere kosten overgangsrecht FLO a.g.v. langer doorwerken personeel € 96.000 V en lagere kosten voor overwerk door het minder uitrukken van personeel € 82.000 V. Eveneens is minder overgewerkt door minder uitrukken € 55.000 V. Hogere opbrengsten HGM door uitbreiding preventiecoördinatie en eenmalige doorbelasting opleidingskosten. Lagere onttrekking reserve FLO a.g.v. langer doorwerken personeel. Storting in Egalisatiereserve Personeelslasten en Overgangsrecht FLO ter afdekking tekort Voor het Titanproject is bij de HJC 2009 een bijdrage ad € 200.000 ontvangen. Hiervan is € 160.000 aan een reserve toegevoegd voor de komende jaren. Voor 2009 was € 40.000 geraamd. Eind 2009 is gestart met het Titanproject waardoor € 36.700 nog niet is uitgegeven in 2009. Voor de ontwikkeling, inrichting en huisvesting van het Veiligheidshuis zijn in 2009 incidenteel projectkosten gemaakt, waardoor een overschrijding van het daarvoor beschikbare budget heeft plaatsgevonden. De totale kosten voor het veiligheidshuis bedraagt € 502.900. Hiervan is 443.400 gedekt door bijdrage van derden € 168.100, de provincie € 99.800 (RUP), regulier budget veiligheid € 85.000, sectoren € 82.900, en overige gemeentes € 7.600 In 2008 zijn camera’s geplaatst in de wijk Veldhuizen vanwege structurele overlast en criminaliteit. Voor het onderhoud is een tijdelijk budget beschikbaar gesteld. Voor de uitkijkkosten de eerste maanden van 2009 ad € 57.700 was geen budget beschikbaar, maar het was wel een onvermijdbare post.
* L/B = Lasten/Baten O/T = Onttrekkingen/Toevoegingen
2.1.5.2. Investeringen Omschrijving Beschikbaar krediet
Boekwaarde 31-12-2009
2009 Restantkrediet 31-12-2009
Beveiligingscamera’s
200
207
Bedrijfsmiddelen BRW
51
52
251
259
Totaal Veiligheid
Programmarekening 2009
Nog te verwachten uitgaven en inkomsten
Verwachte over- of onderschrijding
-7
0
-7
0
0
1
-7
0
-6
21
2.2.
Beheer Openbare Ruimte
2.2.1. HET BEHEER VAN DE OPENBARE RUIMTE IN EDE De centrale doelstelling van dit programma luidt als volgt: Het ontwikkelen en beheren van een prettige en veilige woon- en leefomgeving in Ede. Wij streven naar een gemeente die schoon, heel en veilig is, zowel voor de inwoners, het bedrijfsleven als ook voor onze bezoekers. Wij geven dit mede vorm door het actief beheren van de openbare ruimte. Actief beheren betekent, naast het in goede staat houden (schoon, heel en veilig) van de openbare ruimte, het ontwikkelen van de openbare ruimte op een zodanige wijze dat de openbare ruimte geschikt blijft voor het gebruik. Naast het ontwikkelen en beheren van de “harde” infrastructuur gaat dit programma over verkeer, (het behoud van) de leefbaarheid (integraal wijkbeheer), het houden van toezicht op het gebruik van de openbare ruimte en de basisregistratie met vastgoedgegevens, die nodig is om de verschillende producten te realiseren. De openbare ruimte maakt integraal onderdeel uit van de maatschappij. Het is ermee verweven; “als je de voordeur uitloopt, treed je meteen de openbare ruimte binnen”. Het is dan ook vanzelfsprekend dat het programma ‘Beheer Openbare Ruimte’ relaties heeft met andere begrotingsprogramma’s, zoals ‘Veiligheid’, ‘Maatschappelijke dienstverlening’, ‘Zorg’, ‘Ruimtelijke ontwikkeling en Wonen’ en ‘Milieu en Landschap’. 2.2.2. CONVENANTBELEID In het Convenant 2006 - 2010 is een behoorlijk aantal voornemens en uitgangspunten geformuleerd die van invloed zijn op dit programma. Ze worden hierna opgesomd (citaat Convenant 2006 - 2010). De voorgestelde speerpunten van beleid zijn daarbij geel geaccentueerd. Wegen De Nota Hoofdwegenstructuur en het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan (GVVP) zijn in de komende bestuursperiode uitgangspunt voor ons beleid. Ede Oost en stationsomgeving Het Masterplan Ede-Oost is voor ons uitgangspunt voor de ontwikkelingen in dit gebied. Voor de verkeersafwikkeling van Ede-Oost vinden wij een aansluiting op de A12 van cruciaal belang. De uitkomsten van het Milieu Effect Rapport over Ede-Oost zullen wij beoordelen op de consequenties voor bewoners, natuur en op financiële aspecten. Wij sluiten geen varianten op voorhand uit. Voor de herinrichting van de stationsomgeving Ede-Wageningen geldt voor ons als uitgangspunt, dat voor de gewenste kwaliteit van stad en milieu een verdiepte aanleg van de spoorbaan in de bebouwde kom gerealiseerd wordt. Wij vinden dat de gemeente Ede daarin ook zelf op substantiële wijze moet bijdragen. Daarvoor wordt in de komende jaren een fonds gevuld met geld dat in beginsel afkomstig is van incidentele meevallers. Schutterweg Wij wachten de uitkomsten van al lopend onderzoek af, voordat wij besluitvorming voorbereiden over een eventuele doortrekking van de Schutterweg. Bij onze beoordeling spelen naast financiële overwegingen in elk geval aspecten van bereikbaarheid en leefbaarheid een rol. Ook zullen wij daarbij de verbreding van de A12 en de aansluiting van de oostelijke rondweg om Veenendaal in ogenschouw nemen. Fiets Het bestaande fietsbeleid zullen wij voortvarend doorzetten, waarbij wij vooral aandacht besteden aan fietsroutes en fietspaden. Wijk- en buurtbeheer ▪ Het integrale wijk- en buurtbeheer zullen wij voortvarend uitbouwen in goed overleg met burgers en in samenwerking met de relevante maatschappelijke partners. Hierbij zijn betrokkenheid en zelfwerkzaamheid sleutelwoorden. Wij verwijzen op dit punt naar de beleidsintenties die zijn opgenomen in programma 9 Zorg, onder Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). ▪ Wijk- of buurtplannen kunnen naar opzet en inhoud per wijk/buurt verschillend zijn. ▪ Aan de wijk- of buurtplannen willen wij leefbaarheidbudgetten koppelen, waarmee projecten binnen een breed scala van doelen die de leefbaarheid in de wijk of buurt dienen, kunnen 22
Programmarekening 2009
worden betaald. Leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de dorpen Voor de leefbaarheid en de aantrekkelijkheid van de dorpen vinden wij het belangrijk dat daar het voorzieningenniveau op peil blijft. Openbaar Vervoer Het openbaar vervoer in Ede is de afgelopen periode versterkt; aan verdere verbetering wordt gewerkt, bijvoorbeeld door de uitbouw van de Valleilijn tot Hoogwaardig Openbaar Vervoer en de ontwikkeling van het ‘Rondje WERV’. Wij vinden het van groot belang dat ook voor de buitendorpen voldoende openbaar vervoer beschikbaar is. Lijndiensten, buurtbussen en regiotaxi moeten hierin voorzien. Parkeren Als onderdeel van het mobiliteitsbeleid zullen wij een parkeerbeleidsnota ontwikkelen, waarin wij het parkeren in en om het centrum en de nevencentra regelen. Water en riolering Mede onder invloed van de Europese Kaderrichtlijn Water zal het integrale waterbeleid in de komende periode veel aandacht vragen. Het in het Waterplan geformuleerde beleid zullen wij voortvarend ter hand nemen, waarbij doelmatigheid in de waterketen en duurzaam omgaan met schoon water centraal staan. We gaan onderzoeken of de hoogte van de rioolheffing kan worden gerelateerd aan het waterverbruik. BOA’s ▪ Wij constateren dat de politie niet (meer) toekomt aan bepaalde toezichthoudende taken, die wij van groot belang achten en die voor de veiligheid en de veiligheidsbeleving in onze gemeente van betekenis zijn. In de afgelopen jaren hebben wij positieve ervaringen opgedaan met de inzet van Bijzondere Opsporings Ambtenaren (BOA’s). Bij de uitvoering van de (toekomstige) Wet Bestuurlijke Boeten zullen de BOA’s een belangrijke rol spelen. De inzet van voldoende en gekwalificeerde BOA’s vinden wij van belang zowel op het gebied van veiligheid en het toezicht in wijken en buurten als in het centrum en op de bedrijfsterreinen. Uitbreiding van de capaciteit van deze groep medewerkers kan daarbij worden meegenomen. ▪ Uit een oogpunt van veiligheid vinden wij het voorts van belang dat de gebiedsgebonden functionaris (GGF) van de politie –de bekende wijkagent- het aanspreekpunt bij uitstek is in elke wijk. ▪ Overigens vinden wij het van belang dat ook burgers zelf hun verantwoordelijkheid nemen op het gebied van veiligheid en toezicht, bijvoorbeeld door een grotere mate van sociale controle. Cameratoezicht Uitbreiding van het toezicht met behulp van camera’s in de openbare ruimte vinden wij aanvaardbaar op plekken zoals de omgeving van het station Ede-Wageningen, als de noodzaak ertoe is gebleken. Het cameratoezicht wordt periodiek geëvalueerd. Groene inrichting Ede Centrum De aanwezigheid van ‘kleur en fleur’’ in het centrum van Ede vinden wij van belang voor een aantrekkelijk en wervend stadshart. Uitgangspunt bij het beschikbaar stellen van gemeentelijke middelen daarvoor is cofinanciering door het bedrijfsleven. E
2.2.3. 1 W-VRAAG: WAT WILLEN WE BEREIKEN? Programmadoelstelling Ontwikkelen en beheren van een goede werk- en leefomgeving waarin de inwoners en de bezoekers van Ede zich prettig en veilig voelen.
Toelichting op de maatschappelijke effecten Maatschappelijke belevingen en meningen zijn te beïnvloeden. De gemeente Ede draagt daartoe bij. Voor sommige aspecten is die invloed sterker en directer dan andere aspecten. Bijvoorbeeld: Als we onze reinigingsactiviteiten (vuil van de straat vegen, onkruid verwijderen e.d.) halveren, dan is dat buiten meteen merkbaar (schoonheidsgraad loopt terug). Echter, het veiligheidsgevoel in een wijk is van veel meer invloeden afhankelijk, dan alleen de gemeentelijke bemoeienis. De beoogde maatschappelijke effecten zijn te meten met indicatoren. Soms zijn dat dus directe indicatoren (schoonheidsgraad) en soms indirecte indicatoren waar we weinig invloed op hebben (veiligheid).
Programmarekening 2009
23
Programmadoelstelling / Wat meten we?
Kernindicator
▪ Verbeteren van de leefbaarheid Leefbaarheid (rapportcijfer) per en vergroten van de kwaliteit wijk van de leefomgeving Definitie: Oordeel inwoners over leefbaarheid in hun wijk uitgedrukt in een rapportcijfer. Dit is een geïntegreerd cijfer van sociale en fysieke programma's. Hierbij gaat het om het effect van de fysieke programma's ▪ Voorkomen en bestrijden van overlast, criminaliteit en onveiligheidsgevoelens in de openbare ruimte ▪ Een evenwichtig beheer van de Kwaliteit openbare ruimte openbare ruimte op de onderdelen Schoon, Heel en Veilig (IBOR) Definitie: IBOR-schouw ▪ Doelmatig en duurzaam omgaan met (schoon) water ▪ Goede bereikbaarheid van Ede voor burgers en bedrijven ▪ Verkeersveilige openbare ruimte, per wijk
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
Ja
Iedere twee jaar
2007: 7,4 2010: volgt
Ja
Jaarlijks
2008: 3,4 2009: 3,6 -
-
-
-
Aantal verkeersongevallen
Ja
Jaarlijks
Definitie: Aantal gewonden en dodelijke ongevallen in het verkeer
2008: 450 2009: volgt
▪ Bevorderen van fietsgebruik E
2.2.4. 2 W-VRAAG: WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN? Programma-uitvoering algemeen Het in gang gezette beleid voor het beheer van de openbare ruimte wordt voortgezet. De kwaliteit van de openbare ruimte (schoon, heel en veilig) blijven we periodiek meten met behulp van het IBOR-instrument. In 2008 is voor het eerst gewerkt met wijkactiviteitenplannen die door de wijkteams zijn opgezet (GGF-er, wijkbeheerder, woonconsulent, opbouwmedewerker en toezichthouder). Voor 2009 zullen weer wijkactiviteitenplannen worden opgesteld. Inzet is om hierin ook de operationele activiteiten vanuit GSO en WMO op te nemen. Beleidsaccenten 1. Leefbaarheid 2. Veiligheid 3. Fysiek beheer
4. Verkeer
24
Te bereiken doelen Verbeteren van de leefbaarheid en vergroten van de kwaliteit van de leefomgeving. Voorkomen en bestrijden van overlast, criminaliteit en onveiligheidsgevoelens in de openbare ruimte. Een evenwichtig beheer van de openbare ruimte op de onderdelen Schoon, Heel en Veilig (IBOR). Doelmatig en duurzaam omgaan met (schoon) water. Blijvende goede bereikbaarheid van Ede, voor Ede-Oost een aansluiting aan de A12. Een verkeersveilige inrichting van de openbare ruimte en het bevorderen van de verkeersveiligheid in de wijken. Bevorderen van fietsgebruik door aanleg van fietspaden/fietsstroken en het goed onderhouden hiervan.
Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
1a De inwoners van Ede zijn tevreden over de leefbaarheid in hun stad en de kwaliteit van hun woonomgeving.
Prestaties college
▪ ▪ ▪
Toelichting op uitvoering
In samenspraak met bewoners, organisaties en instellingen is een leefbaarheidsvisie / aanpak integraal wijkbeheer ontwikkeld. Deze is in 2007 vastgesteld door het gemeentebestuur. Op basis van deze visie zijn, eind 2007, door de wijkteams (GGF-er, wijkbeheerder, woonconsulent, opbouwmedewerker en toezichthouder) wijkactiviteitenplannen opgezet. De ervaring (2008) leert dat de professionals die dagelijks werken in de wijken goed de prioriteiten m.b.t. verbetering van leefbaarheid kunnen aangeven. Voor 2009 zullen weer wijkactiviteitenplannen worden opgesteld. Op basis van de integrale wijkprogramma’s voor Veldhuizen, Ede-West en Ede-Zuid is de inzet om hierin ook de operationele activiteiten vanuit de GSO en WMO op te nemen. Vraagpunt hierbij is in hoeverre wijkteams, die nu zich richten op fysieksociale activiteiten m.b.t. leefbaarheid, de coördinatie van zorgactiviteiten op zich kunnen nemen.
Realisatie
De Wijkactiviteitenplannen 2009 zijn uitgevoerd, inclusief de operationele activiteiten vanuit de GSO en WMO. In 2009 is de overlegstructuur van de Wijkwerk partners (Woonstede, Politie, Welstede en gemeente) verbeterd. De direct leidinggevenden van de werkers in de wijk monitoren de voortgang van de Wijkactiviteitenplannen en bespreken complexere leefbaarheidsproblemen. De ervaring met deze overlegstructuur is positief. De ambitie om in de wijkteams ook de coördinatie van zorgactiviteiten op te nemen is niet reëel gebleken. De organisatie van de zorg is dermate complex dat interne coördinatie tussen de zorgpartijen een voorwaarde is voor samenwerking ihkv Wijkwerk.
Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪ ▪ ▪
Beoogde maatschappelijke effecten
2a Voorkomen en bestrijden van overlast, criminaliteit en onveiligheidsgevoelens in de openbare ruimte 2b Bewoners ervaren minder overlast
Prestaties college
Toelichting op uitvoering
Onderzocht wordt of cameratoezicht ook buiten Ede-Centrum wenselijk/nodig is, bijvoorbeeld in het stationsgebied. Dit vindt plaats in samenwerking met de provincie in het kader van het sociaal veiligheidsarrangement. e In 2008 is de 2 ster van het Keurmerk Veilig Ondernemen uitgereikt . Deze kwalificatie richt zich op de integrale aanpak van winkelgebied en openbare e ruimte. Er wordt verder gewerkt aan de 3 ster waarin de veiligheid in de winkel centraal staat. Net als in 2007 zijn in 2008 extra BOA’s aangesteld. In 2009 zullen alle toezichthouders opsporingsbevoegdheid hebben. Hiermee is de afbouw van de stadwachten een feit.
Realisatie
Cameratoezicht in het centrum en Veldhuizen is gecontinueerd. Over uitbreiding van cameratoezicht bij het station en BA12 vindt overleg plaats met provincie en ondernemers. e Het doel om de 3 ster Keurmerk Veilig Ondernemen te halen is gelukt. De e kern van de 3 ster is borging van continuïteit. Een hoogtepunt was het feit dat minister Ter Horst de website voor ondernemers heeft geopend waar foto’s van draaideur criminelen worden gepubliceerd. De formatie toezichthouders met BOA-bevoegdheid is volledig ingevuld.
Programmarekening 2009
Ontwikkelen leefbaarheidvisie / aanpak Integraal Wijkbeheer. Plannen maken op wijkniveau met alle betrokken partijen. Integratie operationele activiteiten IWB, GSO, WMO
Programma 1. Veiligheid Programma 8. Maatschappelijke dienstverlening Programma 9. Zorg Programma 10. Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen
Alle BOA’s hebben opsporingsbevoegdheid Het cameratoezicht wordt voortgezet De samenwerking met de Politie wordt geïntensiveerd e e Het Keurmerk Veilig Ondernemen krijgt een 2 ster en zo mogelijk een 3 ster
25
Beoogde maatschappelijke effecten
2a Voorkomen en bestrijden van overlast, criminaliteit en onveiligheidsgevoelens in de openbare ruimte 2b Bewoners ervaren minder overlast
Gerelateerde beleidsgebieden
▪
Beoogde maatschappelijke effecten
3a De ervaren onderhoudstoestand voor elementenverharding en fietspaden neemt niet verder af 3b De burgers, bezoekers en bedrijven in Ede ervaren het onderhoudsniveau als maatschappelijk acceptabel 3c De burger in Ede geniet van een goed werkend rioleringssysteem waarbij overlast en vuillast naar oppervlaktewater zoveel mogelijk beperkt wordt. De burger van Ede ervaart water als een meerwaarde in zijn/haar leefomgeving
Prestaties college
Onderhoud vindt plaats op basis van het afgesproken IBOR-niveau. Klachten van gebruikers van de openbare ruimte (burgers, bedrijven, bezoekers) worden adequaat afgehandeld. Voorlichting speelt ook een rol om duidelijk te maken dat de klant (de gebruiker van de openbare ruimte) niet altijd het hoogste mag verwachten, maar dat gestreefd wordt naar een optimale inzet van middelen om een zo goed mogelijke openbare ruimte te krijgen. Uitvoering maatregelenpakket zoals in Waterplan 2007 is beschreven. Speerpunten zijn onder andere: afkoppelen van hemelwater en optimaliseren van grondwaterstanden. De stijging in het riooltarief blijft beperkt.
Toelichting op uitvoering
Het meldpunt Beheer en de meldkamer van Toezicht zijn samengevoegd. Er is een 7x24 uur bezetting. Het registratiesysteem wordt zowel gebruikt voor operationele klachtafhandeling als voor het genereren van managementinformatie voor een beter beheer.
Realisatie
Het dagelijks onderhoud is op IBOR-basis niveau uitgevoerd. De onderhoudstoestand voor de elementenverharding is niet verder afgenomen. In 2009 is de problematiek van het grootonderhoud van de wegen in het buitengebied (“vergrijzing openbare ruimte”) voorgelegd aan de raad. De inhoudelijke discussie hieromtrent en de financiële consequenties is een belangrijk aandachtpunt in de komende periode. De frontoffice mbt het meldpunt Beheer is overgedragen naar de sector Publiekszaken. Op het gebied van afkoppelen is het geplande project Op den Berg geheel voorbereid en start de uitvoering in maart 2010. Het volgende afkoppelproject Burgemeestersbuurt is reeds in voorbereiding. De stedelijke rioolvervangingen zijn grotendeels uitgevoerd waarvan een deel uitloop kent naar 2010. Op het gebied van grondwater is een aantal potentiële overlast gebieden onderzocht. Het onderzoek heeft geleid tot aanpassingen in het grondwatersysteem. Het reguliere onderhoud op het water- en rioleringssysteem is uitgevoerd
Gerelateerde beleidsgebieden
▪
Beoogde maatschappelijke effecten
4a Blijvend goede bereikbaarheid van Ede voor autoverkeer; beperken van onnodige autokilometers door omrijden en zoeken
Prestaties college
Toelichting op uitvoering
26
Programma 1. Veiligheid
Programma 1. Veiligheid
Uitvoering verdubbeling N224 Deelname verkeersmanagement i.v.m. werkzaamheden A 12 Ontwikkeling verkeersstructuur en ontsluiting Ede Oost Studie naar hoofdwegenstructuur bedrijventerrein Ede West Uitvoering deelproject aansluiting Schutterweg – A30 Beter Bereikbaar De Vallei Afsluiting Pakhuisroute bij overbelasting
De ruimtelijke projecten binnen de gemeente Ede vergen aanpassingen op/van de hoofdwegenstructuur om de bereikbaarheid van de economische centra en wijken te optimaliseren. De plannen daartoe bevinden zich in verschillende Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
4a Blijvend goede bereikbaarheid van Ede voor autoverkeer; beperken van onnodige autokilometers door omrijden en zoeken stadia, van de verkenning (verkeerstructuur Ede West) tot de concrete uitvoering (verdubbeling N224). Conform het GVVP wordt naast het realiseren van nieuwe infrastructuur aandacht besteed aan de optimale benutting van de bestaande infrastructuur. Zonodig worden kleinere aanpassingen verricht en verkeersmanagementmaatregelen toegepast. e
Realisatie
De 1 fase van de verdubbeling N224 tussen het Nieuwe Landgoed en de A30 is in 2009 afgerond. Datzelfde geldt voor de verbreding van de A12 tussen Ede en Veenendaal in het kader van de spoedwet inclusief gemeentelijke inpassing en flankerende maatregelen. Zo is het viaduct Bovenbuurtweg bijvoorbeeld geschikt gemaakt voor het toekomstige tracé van de Parklaan en is de aanzet gemaakt voor de aansluiting van de Rondweg De Klomp bij de nieuwe aansluiting Veenendaal Oost op de A12. Een verkennende studie is uitgevoerd naar de gewenste ontwikkeling van de hoofdwegenstructuur in de bedrijventerreinen Ede West. Deze studie vormt de basis voor een verdere uitwerking en keuze tussen mogelijke varianten in 2010. De voorlopige benuttingsmaatregelen bij de aansluiting Ede West (schutterweg) op de A30 zijn in samenhang met de inmiddels gerealiseerde verkeersstructuur Schutterveld uitgewerkt en de uitvoering daarvan wordt momenteel aanbesteed. De openstelling van de spitsstroken op de A12 en de aansluiting Veenendaal Oost hebben tot gevolg gehad dat er op dit moment nog geen afsluiting van het Pakhuisviaduct aan de orde is conform het daartoe genomen raadsbesluit.
Gerelateerde beleidsgebieden
Beoogde maatschappelijke effecten
4b De verhouding tussen fietsgebruik en autogebruik verbetert ten gunste van de fiets in het verkeer in en tussen de kernen en in het woonwerkverkeer
Prestaties college
Programma 10. Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen
Realisatie fietsroutes Renswoudsestraatweg en Postweg; Verbetering stallingvoorzieningen in het centrum en bij station Ede Centrum; Realisatie fietspad westzijde W. Brandtlaan; Ontwikkeling fietsverbinding Kernhem – Rietkampen; Uitvoering fietsvoorzieningen zoals vastgesteld in het Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer.
Toelichting op uitvoering
De fiets heeft belangrijke prioriteit in het verkeers- en vervoerbeleid van de gemeente. In het Actieprogramma Fiets zijn de in de komende jaren te nemen maatregelen beschreven. Deze richten zich op het wegnemen van ontbrekende schakels in het netwerk (fietspad W. Brandtlaan en verbinding Kernhem-Rietkampen), de verbetering van de verkeersveiligheid (o.a. routes 60 km-zones buitengebied) en het verhogen van het fietscomfort (o.a. stallingvoorzieningen).
Realisatie
De uitvoering van diverse fietsprojecten is nog in voorbereiding. Dit in overeenstemming met de planning/verwachting. Bij de Renswoudsestraatweg betreft dit bijvoorbeeld de grondaankopen, terwijl er m.b.t. de stallingsvoorzieningen bij station Ede Centrum nog afstemming plaats vindt met provincie en Prorail over de invulling en gezamenlijke financiering. De eerste fase van de fietsvoorzieningen aan de Postweg (ten oosten van de e A30) is afgerond terwijl de uitvoering van het 2 deel (westelijk van de A30) voorjaar 2010 plaats vindt. De Veenderweg is in 2009 voorzien van verhoogde fietsstroken. De realisatie van fietsstroken op de Achterstraat in Bennekom bevindt zich in de afrondende fase. De toekomstige fietsverbinding KernhemRietkampen wordt in 2010 opgepakt in het kader van de HoofdWegenStructuur bedrijventerreinen Ede West (zie 4b) in verband met de integrale aanpak en financiering. Voor het fietspad westzijde W.Brandtlaan geldt datzelfde in relatie tot de overige verkeersmaatregelen op de W.Brandtlaan en verkeersveilige ontsluiting van Valley Center. Er zijn in 2009 diverse activiteiten uitgevoerd ter promotie van het fietsgebruik en de
Programmarekening 2009
27
Beoogde maatschappelijke effecten
4b De verhouding tussen fietsgebruik en autogebruik verbetert ten gunste van de fiets in het verkeer in en tussen de kernen en in het woonwerkverkeer elektrische NS-scooter is in Ede als één van de eerste plaatsen in Nederland geïntroduceerd.
Gerelateerde beleidsgebieden Beoogde maatschappelijke effecten
4c De verkeersveiligheid voor voetgangers en fietsers verbetert
Prestaties college
Realisatie en verbetering fietsvoorzieningen; Realisatie 60 km-zone Meulunteren en 30 km-zone Ederveen; Uitvoeringsprogramma School-thuisroutes; Uitvoering duurzaam veilige verkeersprojecten zoals vastgesteld in het Uitvoeringsprogramma Verkeer en Vervoer; Uitvoering activiteiten verkeerseducatie; Planvorming reconstructie Lunterseweg en kruispunt W.Brandtlaanziekenhuis.
Toelichting op uitvoering
Bij alle verkeersmaatregelen vormt een duurzaam veilige inrichting het uitgangspunt. De inrichting van zogenaamde verblijfsgebieden wordt afgerond, waarbij met name de 60 km-zones in het buitengebied de aandacht hebben (60 km-zone Meulunteren). Verder is de verkeersveiligheid voor de zogenaamde kwetsbare verkeersdeelnemers belangrijk punt van aandacht. Dit komt o.a. naar voren bij de verkeersmaatregelen op de school-thuisroutes en de uitvoering van verkeerseducatie. Specifieke veiligheidsknelpunten als de ingang van het ziekenhuisterrein en de Lunterseweg worden aangepakt.
Realisatie
De realisatie van de 30- en 60 km-zones Ederveen, buitengebied Ederveen Zuid, Bennekom West en Klaphekwijk is afgerond. De realisatie van de 60 kmzone Meulunteren heeft vertraging opgelopen als gevolg van ingediende bezwaren. Bij de planvorming voor reconstructies op de hoofdwegenstructuur is prioriteit gegeven aan de reconstructie van de Tooroplaan i.v.m. het uit te voeren asfaltonderhoud. De planvorming W.Brandtlaan-ziekenhuis en e Lunterseweg is daarom uitgesteld naar 2010. Wel is als 1 fase een rotonde gerealiseerd op het kruispunt Doesburgerdijk-Lunterseweg. Diverse kleinere wegaanpassingen gericht op verkeersveiligheid zijn uitgevoerd. Datzelfde geldt voor activiteiten op het gebied van verkeerseducatie en verkeersmaatregelen nabij basisscholen of de routes daarnaartoe.
Gerelateerde beleidsgebieden
Geo-informatie Een belangrijk deel van het nieuwe stelsel van basisregistraties ligt op het gebied van geoinformatie. Dat betreft onder meer de informatie over gebouwen en adressen, over kabels en leidingen en over de topografie. Ook de grootschalige basiskaart gaat er deel van uitmaken. Het stelsel is grotendeels gereed; na het eerste kwartaal van 2010 zal het worden afgerond. Door aansluiting op landelijke voorzieningen komen de gegevens beschikbaar voor andere instanties en voor de burgers. Burgers en bedrijven hoeven door dit stelsel maar één keer hun gegevens te verstrekken aan de overheid. Ook de interne informatievoorziening wordt met deze registraties sterk verbeterd.
28
Programmarekening 2009
E
2.2.5. 3 W-VRAAG: WAT GAAT HET KOSTEN? 2.2.5.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) 02 Beheer openbare ruim te
Rekening 2008
Primitieve begroting 2009
Actuele begroting 2009
Rekening 2009
Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem m ing Storting reserve Onttrekking reserve Saldo na resultaatbestem m ing
39.576 N 14.219 V 25.357 N 2.176 N 5.552 V 21.982 N
36.045 N 14.248 V 21.797 N 388 N 2.204 V 19.981 N
34.647 N 12.065 V 22.582 N 1.167 N 2.393 V 21.356 N
36.286 N 14.376 V 21.910 N 2.105 N 1.828 V 22.187 N
Verschil Verschil primitieve rekening/ geactualiseer- geactualiseerde begroting de begroting 1.398 V 1.638 N 2.183 N 2.311 V 786 N 672 V 779 N 938 N 189 V 564 N 1.376 N 830 N
Het resultaat 2009 van het programma komt uit op een bedrag van € 830.000 N. Hieronder is een specificatie opgenomen van de resultaten per product, waarna per product een toelichting op de grotere afwijkingen wordt gegeven. Specificatie van de resultaten per product Product
Lasten
Toezicht
Baten
Stortingen
21 N
Wijkbeheer
216 N
Reiniging
bedragen x € 1.000 Onttrekkingen Resultaat
25 N
215 N 89 N
33 V
33 V
Groen
101 N
12 V
Speelgelegenheden
378 N
262 V
Wegen
395 V
192 V
Verlichting
136 N
Verkeer
381 V
Parkeren
163 V
56 V
Begraven
32 V
32 N
Waterbeheer Geo- en vastgoedinfo Resultaten ten opzichte van begroting
116 N 104 N
170 N
29 V
27 N
134 N
23 N
348 N
10 V
60 N
-
127 V
Rioolaanleg en -beheer
46 N
1V
652 N
159 N
127 N
-
1.808 N
1.805 V
3N
108 N
9V
100 N
1.638 N
2.311 V
938 N
564 N
830 N
2.2.5.2. Toelichting op middelen bedragen x € 1.000 L/B O/T*
Product
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel) 182 N
L
Wijkbeheer
L
I
Groen
81 N
I
L
Speelgelegenheden
52 N
I
L/B
Wegen
Programmarekening 2009
610 V
S/I
S/I
Toelichting
Het Wijkactiviteiten-plan 2009 is volledig uitgevoerd. Dit heeft echter geleid tot een overschrijding op de beschikbare middelen vooral met betrekking tot de inzet van capaciteit die nodig was om alle projecten te kunnen realiseren. Afkoop groenonderhoud Cinemec 2008 en 2009 (€50.000N). Het Boomvervangingsplan is niet uitgevoerd i.v.m. klachtenprocedure (€100.000 V). Als gevolg is er extra snoeiwerk uitgevoerd (€37.000 N) en is er extra onderhoud verricht voor elementverharding (€50.000 N). Vanwege seizoensinvloeden zijn er meer maaironden geweest, bovendien zijn er meer zichtpunten gemaaid (€44.000 N). Betreft realisatie van kunstgrasvelden, speeltoestellen en hekwerk. De speelgelegenheden worden in co-financiering met Woonstede, Idee & Uitvoering en de Provincie Gelderland gerealiseerd. ▪ De afronding van de reconstructies aan de Schaapsweg, Frankeneng en Lunterseweg /Postweg zijn vertraagd en worden in 2010 uitgevoerd. (€ 570.000 V). ▪ Groot onderhoud akoestische knelpunten is verschoven naar 2010. (€ 104.000 V). ▪ Vanwege gladheid zijn er begin 2009 en in december 2009 extra strooibeurten uitgevoerd (€ 203.000 N). ▪ Mede door de Thermoplast markeringen heeft er minder onderhoud plaatsgevonden en is er minder schade 29
L/B O/T*
Product
O/T
Wegen
L
Verlichting
L
Verkeer
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel)
S/I
756 N
I
93 N
I
348 V
I
Toelichting
opgetreden. Daarnaast heeft een nieuwe werkwijze geleid tot minder kosten (€ 118.000 V). ▪ Meer schadeherstel uitgevoerd a.g.v. niet uitvoeren boomvervangingsplan (€ 61.000 N). ▪ Regionale bijdragen projecten Duurzame ontwikkeling milieu/klimaat en van Lucht en geluid (€82.000 V). ▪ Vergoeding Nuts- en Telecombedrijven van de gemaakte kosten voor m.n. herbestratingswerkzaamheden (€ 61.000 V). Betreft storting in de Reserve Groot onderhoud wegen i.v.m. vertraging reconstructies aan de Schaapsweg, Frankeneng en Lunterseweg /Postweg (€ 570.000 N) en inkomsten regionale bijdragen (€ 82.000 N). Achterwege laten onttrekking i.v.m. verschuiving groot onderhoud akoestische knelpunten naar 2010 (€ 104.000 N). Vanwege ouderdom armaturen veel onderhoudskosten (€ 53.000 N). Schades tunnels Bospoort en A12 (€ 40.000 N). Onder de benaming “reconstructie van de Veenderweg” resteerde, nadat hiervan de helft ook daadwerkelijk voor de Veenderweg was gevoteerd, een aan te vragen krediet binnen HWS van € 737.000 met handhaving van de volledige dekking daarvan uit de Reserve Stadsuitleg. Via het uitvoeringsplan Verkeersprojecten 2009 is van dit bedrag € 389.000 beschikbaar gesteld als deel van het krediet van de verbetering van de verkeersveiligheid op de Lunterseweg. De dekking uit de RSU volgde dit besluit. T.o.v. de aanvankelijke raming resteert in 2009 dus aan onbenutte gelden en dekking € 348.000.
O
Verkeer
348 N
I
L/B
Parkeren
159 V
I
T
Parkeren
159 N
I
L
Waterbeheer
127 V
I
T
Waterbeheer
127 N
I
L
Rioolaanleg en beheer
1.630 N
I
30
Dit restant is in het kredietvoorstel UVV 2009 reeds geoormerkt voor: - vervolgkosten project Lunterseweg - risicoafdekking verschillen tussen toegekende subsidie en definitieve subsidiebeschikking - overig geplande maatregelen i.h.k. HWS Nadere voorstellen terzake volgen in 2010. De bijdrage uit de Reserve Stadsuitleg is lager dan geraamd (€ 348.000). ▪ Fasering in de uitvoering van parkeerbeleidsmaatregelen uit het Parkeerbeleidsplan (€100.000 V). ▪ Opbrengsten parkeerbelasting hoger dan geraamd (€ 15.000 V). ▪ Afrekening concessie-inkomsten Markt 2005-2007 niet geraamd (€ 19.000 V). ▪ Opbrengst verhuur Kuiperplein t.b.v. kermis niet geraamd (€25.000 V). Het exploitatieresultaat op het product Parkeren bedraagt € 461.000. Hiervan is € 190.000 gebruikt voor aflossing van het tekort. De overige € 271.000 is gestort in de egalisatiereserve parkeren. Geraamd was een storting van € 112.000, het verschil bedraagt € 159.000. De optimalisatie van het drainagenet heeft een 5-jarig kader en is in 2009 nog niet opgestart. Als gevolg van de vorstperiode zijn enkele onderhoudswerkzaamheden aan de sloten in 2009 niet uitgevoerd. Daarnaast zijn er extra verwerkingskosten gemaakt voor de afvoer van beschoeiingen. Het positieve saldo is gestort in de reserve IGW Waterbeheer. Betreft storting in de reserve IGW – Waterbeheer i.v.m. optimalisatie drainagenet, de lagere kosten voor onderhoud sloten en de lagere kosten voor duikers. In afwachting van de grootschalige ruimtelijke ontwikkelingen zijn geplande rioleringsprojecten in het stedelijke gebied getemporiseerd (€ 1.000.000 V). Naast Relining betreft het voornamelijk de projecten aan de Schaapsweg ( naar januari 2010) en de Slijpkruik ( naar februari 2010). Het afkoppeltraject Op den Berg is in 2009 geheel voorbereid. De uitvoering start in voorjaar 2010 (€ 1.200.000 V). Vanwege het lagere investeringsniveau heeft een lagere Programmarekening 2009
L/B O/T*
Product
B
Rioolaanleg en beheer
L
Geo- en vastgoedinfo
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel)
S/I
1.635 V
I
75 N
I
Toelichting
afdracht aan het BTW-compensatiefonds plaatsgevonden (€ 50.000 V). Voor het onderdeel Bestanden en plannen heeft t.b.v. het traject aanbesteding riolering buiten-gebied inhuur van externe plaatsgevonden (€150.000 N). Voor het onderdeel Riolering aanleg buitengebied hebben de laatste afrondingen in 2009 plaatsgevonden (€ 250.000 N). De investeringen voor het onderdeel Bestrijding corrosie en renovatie heeft een 5-jarig perspectief, maar wordt in 3 jaar uigevoerd. De uitvoering is gestart in oktober 2009 (€ 200.000 V). Er heeft een overschrijding plaatsgevonden voor regulier onderhoud in het buitengebied (€280.000 N). De aanbesteding heeft intussen plaatsgevonden, naar verwachting zal er hierdoor in de toekomst geen overschrijding meer plaatsvinden. Het saldo is gestort in de voorziening IGW Rioolaanleg en – beheer (€ 3.900.000 N). De opbrengsten retributies (rioolrechten) geven een stijging te zien ten opzichte van de raming (€ 235.000 V). Het voordeel kan voornamelijk worden toegeschreven aan de zgn. oude dienstjaren (€ 200.000 V). Er dient echter nog een bedrag te worden verrekend (betaald) (€ 84.000 N). Dit laatste is eerst bekend geworden na het afsluiten van de jaarrekening. De verrekening zal plaatsvinden in 2010. De begrote storting in de voorziening is gerealiseerd bij de lasten (€1.400.000 V). (Per saldo heeft er dus een dotatie aan de voorziening plaatsgevonden van € 2.500.000). De implementatie en het beheer van projecten in het kader van de basisregistratie heeft in 2009 veel extra tijd gekost. Deze uren zijn weliswaar gecompenseerd door vervangende inhuur ten laste van Publieke dienstverlening. Niettemin heeft de activiteit Basisregistratie Vastgoed hier wel onder geleden, aangezien de afspraak is dat alle interne uren door de sectoren zelf gedragen worden. Deze extra uren hebben in 2009 geleid tot een nadeel (€75.000 N). De extra inzet heeft tot sterke verbeteringen in de vorm van een inhaalslag en kwaliteitsverbetering van de informatievoorziening voor de basisregistraties geleid.
* L/B = Lasten/Baten O/T = Onttrekkingen/Toevoegingen
2.2.5.3. Investeringen Omschrijving
Uitvoeringsplan Hoofdwegenstructuur Uitvoeringsplan Verkeersveiligheid Ede-centrum Cameratoezicht Overige projecten Totaal Beheer Openbare Ruimte
Beschikbaar krediet
Boekwaarde 31.12.09
2009 Restantkrediet 31.12.09
10.155.537 3.369.319 350.000 205.000 446.000 14.525.856
1.082.073 1.395.527 525.835 202.336 -151.555 3.054.215
9.073.464 1.973.792 -175.835 2.664 597.555 11.471.641
Nog te verwachten uitgaven en inkomsten
Verwachte over- of onderschrijding
9.072.033 1.872.127 -102.788 2.664 287.709 11.131.745
1.431 101.665 -73.046 0 309.846 339.896
Toelichting De volgende projecten worden afgesloten met per saldo een positieve uitkomst. De effecten daarvan zullen zich manifesteren als structureel lagere kapitaallasten binnen de sectorbegroting van ROB.
Verkeer en Hoofdwegenstructuur 858038 Verkeerssubsidie 2006 858149 Reconstructie Veenderweg 858152 30 km zone Klaphek (gebied C) 858321 B’kom evaluatie 30 km zone Programmarekening 2009
694 N 102.984 N 3.776 N 6.143 N 31
858325 858329 858426 858477 858607 858609 858651 861119 861917
Fiets-en parkeervoorziening Achterstraat B’kom Ver.afw.Commandeursweg/Kierkamperweg L’ren fietsvoorziening Meulunterse Engweg L’ren Hertenlaan 60 km zone Ederveen Zuid 30 km zone Ederveen Opwaarderen station De Klomp Reconstructie Dreeslaan-Tooroplaan Aan te vragen kred HOV Wageningen/Veenendaal Totaal
36.001 N 1.510 V 5.000 V 39.804 N 2.670 N 20.368 N 27.651 V 279.947 V 1.430 V 103.094 V
Voor nadere toelichting verwijzen we naar de Staat van restantkredieten.
Ede-Centrum 858261 Herinrichting openbare ruimte Museumplein; de overschrijding is ontstaan door meerwerk in verband met onvoorziene omstandigheden, zoals oude ondergrondse infrastructuur, verplaatsen jubileummast en inboet beplanting. Het project is gereed. Bij de jaarrekening 2008 is reeds aangegeven dat dit project afgesloten wordt. Overige projecten 858319 Vrijwillige bijdragen ondernemers Bennekom -Centrum; met de ondernemers is een betaling in 10 jaartermijnen overeengekomen. In 2009 is de 10e en laatste termijn ontvangen. Het project kan worden afgesloten. De negatieve - kapitaallasten van het voordelige resultaat vallen weg tegen de kapitaallasten van het nadelige resultaat waarmee indertijd de kredieten van de herinrichting van Bennekom Centrum zijn afgesloten.
32
73.046 N
309.846 V
Programmarekening 2009
2.3.
Economische Zaken
2.3.1. ECONOMISCH BELEID IN EDE De inhoud van het programma Economische Zaken wordt in hoofdzaak bepaald door de Kadernota Economisch Beleid en een aantal uitwerkingen daarvan: de nota Bedrijfsvestigingsbeleid, de nota Detailhandel en de nota Toerisme. Belangrijke projecten binnen dit programma zijn het Bedrijventerrein A12 Ede-Veenendaal en Ede Centrum. Ook het project Ede Oost heeft een relatie met dit programma. Het project Ede Oost komt echter integraal aan de orde binnen het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen. De centrale doelstellingen van dit programma kunnen als volgt worden omschreven: ▪ Voldoende en gevarieerde werkgelegenheid toegesneden op de kwaliteiten van de beroepsbevolking. ▪ Een aantrekkelijk aanbod van voorzieningen voor inwoners en bezoekers. 2.3.2. CONVENANTBELEID In het Convenant 2006 - 2010 is een aantal voornemens en uitgangspunten geformuleerd die van betekenis zijn voor dit programma. Onderstaand zijn deze weergegeven. De speerpunten van beleid zijn: Regionale samenwerking ▪ Wij beschouwen de samenwerking binnen de WGR regio Vallei als een strategisch middel voor de regionale aanpak van beleid en het verkrijgen en inzetten van middelen daarvoor. ▪ De gemeente zoekt de samenwerking binnen de WERV te versterken en beziet of deze kan worden uitgebreid met de gemeente Barneveld. ▪ Food Valley is een belangrijke economische motor voor de regio; ook in dit verband is uitbreiding van regionale samenwerking in noordelijke richting (Barneveld) voor de hand liggend. Recreatie ▪ Recreatie en toerisme vormen samen een belangrijke pijler van onze gemeentelijke en regionale economie. Wij willen de aanwezigheid en het belang van de vele sterke toeristische elementen van onze gemeente duidelijker zichtbaar maken in het gemeentelijke beleid. ▪ Het beleid blijft erop gericht om in het daarvoor bestemde gebied tussen Veenendaal en Ede een recreatieplas te ontwikkelen. Op korte termijn onderzoeken wij op welke wijze daaraan, op basis van een publiekprivate samenwerkingsvorm, invulling kan worden gegeven. Daarbij is budgettaire neutraliteit ons uitgangspunt. Ons staat voor ogen een in het landschap passende recreatieve voorziening met daarop afgestemde dagrecreatieve voorzieningen. Werkgelegenheid ▪ Wij willen dat bij bedrijfsvestigingen voorrang wordt gegeven aan arbeidsintensieve bedrijven, waarbij in voorkomende gevallen wordt gelet op werkgelegenheid voor laaggeschoolden. ▪ In het kader van de zorg voor werkgelegenheid voor laaggeschoolden zoeken wij actief en in overleg met bedrijven naar mogelijkheden, waarbij scholing een belangrijk aandachtspunt is. ▪ Ter bestrijding van de jeugdwerkloosheid zoeken we aansluiting bij de landelijke ‘Taskforce De Boer’.
Programmarekening 2009
33
E
2.3.3. BELEIDSACCENTEN IN DE 1 W-VRAAG Op basis van de Convenantafspraken en op basis van actueel beleid en gemeentelijke beleidsdoelen binnen het werkveld Economie, gaat het in de 1e W-vraag om de volgende beleidsaccenten:
Economie
Regionale Samenwerking
1 Versterken van de regionale economische structuur, met als aandachtspunten: ▪ Samenwerking binnen en met de diverse regio’s rond Ede ▪ Uitbreiding van regionale samenwerking in noordelijke richting met Barneveld
Vernieuwen economie en stimuleren kansrijke sectoren
2 Vernieuwen van de economie en het stimuleren van kansrijke sectoren, met als aandachtspunten: ▪ Food Valley als belangrijke economische motor ▪ Detailhandel ▪ Recreatie en toerisme ▪ Logistieke bedrijvigheid ▪ Startende bedrijven
Werkgelegenheid
3 Toename van de werkgelegenheid, met als aandachtspunten: ▪ Werk voor laaggeschoolden ▪ Vervangende werkgelegenheid in het agrarisch buitengebied 4 BA12: Ontwikkeling van het bedrijventerrein A12 Ede-Veenendaal
E
2.3.4. 1 W-VRAAG: WAT WILLEN WE BEREIKEN? Programmadoelstelling De centrale doelstellingen van dit programma kunnen als volgt worden omschreven: ▪ Voldoende en gevarieerde werkgelegenheid toegesneden op de kwaliteiten van de beroepsbevolking. ▪ Een aantrekkelijk aanbod van voorzieningen voor inwoners en bezoekers.
Beleidsaccenten 1. Versterken van de regionale economische structuur.
Te bereiken doelen ▪ Het uitbouwen van de regionale kenniscluster onder de vlag van Food Valley ▪ Groei van werkgelegenheid op het gebied van toegepaste kennis op het gebied van voeding, medische toepassingen, farmacie, en biotechnologie ▪ Versterking en uitbreiding van samenwerking met de verschillende regio’s. ▪ Opwaarderen van de transport- en distributiesector naar logistieke activiteiten met meer toegevoegde waarde gebaseerd op een relatief beperkt ruimtegebruik en een hoge arbeidsintensiteit. ▪ Ombouw van de landbouwsector naar een moderne, duurzame sector met een verbreed en vernieuwd productenpakket en de ontwikkeling van kleinschalige economische dragers in het buitengebied.
2. Vernieuwen van de economie en het stimuleren van kansrijke sectoren.
▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪
3. Werkgelegenheid ▪ 34
Ruimte scheppen voor vernieuwing en kwaliteitsverbetering van verblijfsrecreatie. Vernieuwing imago van Ede als toeristengebied door nieuwe evenementen. Ontwikkelen van een recreatieplas en een golfbaan. Versterking van Ede Centrum als aantrekkelijk centrum voor inwoners en bezoekers. Faciliteren van logistieke bedrijven binnen de regio. Aantrekken van logistieke bedrijven met toegevoegde waarde. Bevorderen van startende bedrijven Werkgelegenheid voor laaggeschoolden krijgt de bijzondere aandacht Programmarekening 2009
Beleidsaccenten
Te bereiken doelen ▪ Bevorderen bij bedrijfsvestiging van arbeidsintensieve bedrijven, waarbij in voorkomende gevallen wordt gelet op werkgelegenheid voor laaggeschoolden. ▪ Vervangende werkgelegenheid in het agrarisch buitengebied.
4. Ontwikkeling Bedrijventerrein A12 Ede Veenendaal
▪
Het ontwikkelen en realiseren van het bedrijventerrein A12, dat bestaat uit 3 terreinen (Schuttersveld Noord, Schuttersveld Zuid en de Klomp Oost) in combinatie met de aanleg van een ecologische zone en het ontwikkelen van het gebied tussen de bedrijventerreinen. In totaal een omvang van meer dan 150 hectare.
Beoogde maatschappelijke effecten
1a Behouden en versterken van een goede werkgelegenheidssituatie in Ede en de regio Indicatoren: ▪ Aantal bedrijven > 1 wp
▪
Nulmeting
Ontwikkelingen
Bron: PWE * 2003 Gemeentelijke Arbeidsmarktmonitor
Participatiegraad
1b Behoud en versterken van het kennisniveau en ontwikkelingspotentie op het gebied van food en daarmee samen hangende ketens van bedrijvigheid Indicatoren: Foodbedrijven; bij Food Valley-netwerk aangesloten bedrijven en organisatie Bron: PWE * 1c Een verbetering van het WERVend profiel van de regio Indicatoren: Het saldo van opgerichte/ingekomen bedrijven en opgeheven/vertrokken bedrijven Bron: Ondernemerschapsmonitor Kamer van Koophandel 2a Waarborgen van een blijvend aantrekkelijk, breed recreatief en toeristisch voorzieningenpakket Indicatoren: Nieuwe toeristische voorzieningen 2b Grotere bekendheid van Ede en de regio als aantrekkelijk recreatief en toeristisch gebied Indicatoren: Aantal overnachtingen Bron: Toeristenbelasting 2c Ede Centrum wordt meer bezocht en hoger gewaardeerd door inwoners en bezoekers Indicatoren: Aantal en waardering van bezoekers
Binnenstadmonitor
2d Verbreding van de toeristische doelgroep naar inkomen en bestedingsgedrag Indicatoren:
2e Toeristen bezoeken Ede en de regio in alle seizoenen Indicatoren: Aantal overnachtingen in het jaar Programmarekening 2009
35
Beoogde maatschappelijke effecten
Nulmeting
Ontwikkelingen
Aantal evenementen buiten het seizoen Bronnen: Toeristenbelasting Evenementenoverzicht 3a Optimaal benutten van bestaande bedrijventerreinen Indicatoren: Bebouwingspercentage bedrijventerreinen 3b Behoud en versterken van de werkgelegenheid voor laaggeschoolden Indicatoren: Werkgelegenheidscijfers Bron: Gemeentelijke arbeidsmarkt-monitor 4a Realiseren van nieuwe hoogwaardige bedrijventerreinen waardoor bedrijven van binnen Ede en de regio zich kunnen vestigen en werkgelegenheid van buiten de regio wordt aangetrokken Indicatoren: Zie 1a + 1b + p.m. * PWE: Provinciale Werkgelegenheid Enquête E
2.3.5. 2 W-VRAAG: WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN? Programma-uitvoering algemeen Belangrijkste doelstelling voor het jaar 2009 was het behouden en versterken van een goede werkgelegenheidssituatie in Ede en de regio. In dat kader is in 2009 een groot aantal acties ondernomen variërend van uitvoering detailhandelsbeleid, toeristisch beleid (VVV/VBT), de realisatie van Bedrijventerrein A12 (BTA12) tot de doorontwikkeling van Foodvalley. Beoogde maatschappelijke effecten
1a
Behouden en versterken van een goede werkgelegenheidssituatie in Ede en de regio
Prestaties college
Uitvoering Kadernota Economisch Beleid Uitvoering (actieplan) Nota Toerisme Uitvoering actieplan en Nota Detailhandel Uitvoering regionale bedrijventerreinvisie Uitvoering 2 projecten per jaar uit Economisch Actieplan WERV Vaststellen Nota Logistiek (wordt momenteel in regionaal verband opgesteld) en uitvoering projecten uit deze nota Stimuleren startende bedrijven (deelname Start Smart) Realisatie bedrijventerrein A12 Economisch programma in Ede Oost Gestructureerd overleg met georganiseerd bedrijfsleven in EPV
Toelichting op uitvoering Realisatie
36
De kadernota Economisch Beleid en de Nota Toerisme zijn nog volop in uitvoering. Detailhandel: In 2009 is de nota Detailhandel geactualiseerd op basis van een evaluatie van de vorige nota Detailhandel. De nota is door de gemeenteraad vastgesteld. Ede neemt deel aan het project Start Smart, waarmee een dertigtal startende bedrijven intensief worden begeleid. Het gestructureerd overleg met het bedrijfsleven in het Economisch Platform Vallei is in 2009 gecontinueerd. Ede levert de voorzitter en de secretaris. Logistiek met toegevoegde waarde. Op bedrijventerrein A12 hebben zich diverse bedrijven gevestigd, waaronder Plantion. Zakelijke en commerciële dienstverlening: In 2009 is een start gemaakt met een nota over commercieel vastgoed. Nieuwe ruimte voor deze Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
1a
Behouden en versterken van een goede werkgelegenheidssituatie in Ede en de regio sector wordt gemaakt op o.a. Bedrijventerrein A12 en Veluwse Poort.
Gerelateerde beleidsgebieden
Programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen; Beleid ten aanzien van werk en inkomen (zie programma Werk en Inkomen); provinciaal en regionaal economisch beleid
Beoogde maatschappelijke effecten
1b
Prestaties college
Behoud en versterken kennisniveau en ontwikkelingspotentie food en hiermee samenhangende ketens
Versterken Food Valley-netwerk Versterken internationale naamsbekendheid Ede als onderdeel van Food Valley Toename werkgelegenheid en nieuwe bedrijven in de Food-sector
Toelichting op uitvoering
Bijdrage aan Food Valley Classic (wordt in 2008 geëvalueerd) Food Valley-congres in Ede
Realisatie
In 2009 is door een initiatiefgroep uit de Foodsector de Ambitieschets Food Valley opgesteld. Deze ambitieschets is één van de aanleidingen voor het vormen van een nieuwe Food Valley-regio, waartoe de gemeenteraad eind 2009 heeft besloten. Ede heeft in 2009 bijgedragen aan de Food Valley Classic en besloten deel te nemen aan een schaalvergroting van het evenement Food4You. Ook in 2009 vond het jaarlijkse Food Valley-congres in Ede plaats.
Gerelateerde beleidsgebieden
Programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen; provinciaal en regionaal economisch beleid
Beoogde maatschappelijke effecten
1c
Prestaties college
Een verbetering van het WERVend profiel van de regio
Uitvoering 2 projecten per jaar uit Economisch Actieplan WERV Betrokkenheid Barneveld bij economische samenwerking WERV Intergemeentelijke regionale samenwerking binnen WERV- en Valleiverband
Toelichting op uitvoering Realisatie
Ede is in 2009 nauw betrokken geweest bij de uitvoering van het economisch actieplan WERV. Barneveld is inmiddels bij de economische samenwerking van WERV betrokken en jaarlijks worden twee projecten uitgevoerd. In 2009 lag de nadruk in de regionale samenwerking op Food Valley en een vergroting van de regio. Ede is voorzitter van het economisch overleg van WERV en Barneveld. Ede levert sinds medio 2009 ook de secretaris.
Gerelateerde beleidsgebieden
Provinciaal en regionaal economisch beleid
Beoogde maatschappelijke effecten
2a
Prestaties college
Programmarekening 2009
Waarborgen van een blijvend aantrekkelijk, breed recreatief toeristisch voorzieningenpakket 2d Verbreding van de toeristische doelgroep naar inkomen en bestedingsgedrag 2e Toeristen bezoeken Ede en regio in alle seizoenen Uitvoering clustervisies Groei en Krimp Vaststellen en uitvoeren nota Kampeerbeleid Uitvoeren beleid voor minicampings Faciliteren dagrecreatieve voorzieningen Faciliteren aanleg recreatieplas en golfbaan Faciliteren verblijfsvoorzieningen passend binnen kader nota Toerisme Stimuleren nieuwe evenementen 37
Beoogde maatschappelijke effecten
2a 2d 2e
Waarborgen van een blijvend aantrekkelijk, breed recreatief toeristisch voorzieningenpakket Verbreding van de toeristische doelgroep naar inkomen en bestedingsgedrag Toeristen bezoeken Ede en regio in alle seizoenen
Toelichting op uitvoering Realisatie
In 2009 is gestart met een nieuw evenementenbeleid, dat in 2010 zal worden afgerond. Dit gebeurt in nauwe samenhang met de citymarketing van Ede. In 2009 heeft de tweede editie plaatsgevonden van het evenement Airborne Feelings en de derde editie van het Highlandsfestival, allebei nieuwe evenementen op basis van de Nota Toerisme. Met betrekking tot de realisatie van een recreatieplas en een golfbaan in Ede heeft er in 2009 nog geen besluitvorming kunnen plaatsvinden. De initiatiefnemers voor de recreatieplas zijn er nog niet in geslaagd om de benodigde grond te verwerven; het onderhandelingsproces is ook nog niet zover dat eventueel al tot onteigening kan worden overgegaan. Met betrekking tot een golfbaan in Ede wordt medio 2010 nadere besluitvorming verwacht. Op het gebied van kampeerbeleid/campings is in de afgelopen periode voor reguliere campings beleid vastgesteld in de herziening Bestemmingsplan Recreatieterreinen. Het beleid voor minicampings is recent door B&W vastgelegd in een facetbestemmingsplan.
Gerelateerde beleidsgebieden
Programma’s Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen en Cultuur (cultuurbeleid); provinciaal en regionaal economisch beleid
Beoogde maatschappelijke effecten
2b
Prestaties college
Grotere bekendheid Ede en regio als aantrekkelijk recreatief en toeristisch gebied Deelname aan proces om te komen tot één toeristische organisatiestructuur op de Veluwe, waarin zowel het Veluws Bureau voor Toerisme als de VVV een plek krijgen. Actieve deelname Ede aan Veluws Bureau voor Toerisme Subsidieovereenkomst met VVV Veluwe Vallei Stimuleren nieuwe evenementen
Toelichting op uitvoering Realisatie
In 2009 heeft Ede samen met Apeldoorn, Nunspeet en de provincie hard gewerkt aan een nieuwe toeristische organisatiestructuur in nauw overleg met VVV en VBT. De nieuwe toeristische organisatie is per 1-1-2010 van start gegaan. Ook de organisatie van Recreatie Gemeenschap Veluwe is aangepast.
Gerelateerde beleidsgebieden
Programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen
Beoogde maatschappelijke effecten
2c
Prestaties college
Ede Centrum wordt meer bezocht en hoger gewaardeerd door inwoners en bezoekers Subsidiëring Stichting Binnenstadsmanagement Ede Evaluatie subsidiëring Stichting Binnenstadsmanagement in relatie tot invoering reclamebelasting. Op verzoek van ondernemers onderzoeken of reclamebelasting kan worden ingevoerd.
Toelichting op uitvoering Realisatie
38
In 2009 is in Ede Centrum reclamebelasting ingevoerd. De Stichting Binnenstadsmanagement Ede (SBE) gebruikt de opbrengsten van de reclamebelasting voor ondermeer consumentenacties, sfeerverlichting, promotionele activiteiten en activiteiten gericht op ‘schoon, heel en veilig’. Ter Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
2c
Ede Centrum wordt meer bezocht en hoger gewaardeerd door inwoners en bezoekers
verantwoording maakt de SBE een jaarverslag. Het jaarverslag 2009 en de evaluatie van de invoering van reclamebelasting zijn begin 2010 gereed. Afspraak is dat drie jaar na invoering een formele evaluatie zal worden uitgevoerd om te bepalen of met reclamebelasting nog steeds het beoogde doel wordt bereikt en of nog steeds sprake is van een toereikend draagvlak onder de ondernemers. Gerelateerde beleidsgebieden
Programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen
Beoogde maatschappelijke effecten
3b
Prestaties college
Behoud en versterken van de werkgelegenheid voor laaggeschoolden
Stimuleren werkgelegenheid in bedrijfstakken met relatief veel laaggeschoolden; uitvoering nota’s Detailhandel en Toerisme, uitvoering projecten uit nota Logistiek Werkgeversserviceloket en uitwerking werkgeversbenadering Werkplaza; met speciale aandacht voor nieuwe bedrijven op Bedrijventerrein A12 Regionale samenwerking met georganiseerd bedrijfsleven en onderwijs
Toelichting op uitvoering Realisatie
Logistiek met toegevoegde waarde. Op bedrijventerrein A12 hebben zich diverse bedrijven gevestigd, waaronder Plantion. Zakelijke en commerciële dienstverlening: In 2009 is een start gemaakt met een nota over commercieel vastgoed. Nieuwe ruimte voor deze sector wordt gemaakt op o.a. Bedrijventerrein A12 en Veluwse Poort.
Gerelateerde beleidsgebieden
Programma’s Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen (m.n. Ontwikkelingsplan Buitengebied) en Werk en Inkomen
Beoogde maatschappelijke effecten
4
Prestaties college
Realiseren nieuwe hoogwaardige werklocaties
Ontwikkeling hoogwaardig segment op Bedrijventerrein A12; voor 2009 wordt vooral voorzien in: - voorzetting uitgifte, realisatie en vestiging van bedrijven op Schuttersveld Zuid - bouwrijp maken Schuttersveld Noord - realisatie veiling Plantion (Schuttersveld Noord) - Herziening bestemmingsplan ISEV - voorbereiding ontwikkeling de Klomp Oost Ontwikkeling hoogwaardige werklocaties in Ede Oost (zie programma ROW voor nadere informatie over Ede Oost)
Toelichting op uitvoering
Zie paragraaf grote projecten voor nadere informatie over de projecten BA12 en Ede Oost en programma ROW voor nadere informatie over Ede Oost.
Realisatie
De uitvoering van het Bedrijventerrein A12 maakt ook onderdeel van dit programma uit. Belangrijkste prestatie in 2009 is zonder twijfel de realisatie van Plantion (officiële opening begin 2010) en het feit dat er ondanks de economische crisis nog grond is verkocht.. Voor nadere informatie wordt verwezen naar de paragraaf Grote Projecten.
Gerelateerde beleidsgebieden
Programma’s Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen en Werk en Inkomen.
Programmarekening 2009
39
E
2.3.6. 3 W-VRAAG: WAT GAAT HET KOSTEN? 2.3.6.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) 03 Econom ische zaken
Rekening 2008
Primitieve begroting 2009
Actuele begroting 2009
Rekening 2009
Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem m ing Storting reserve Onttrekking reserve Saldo na resultaatbestem m ing
23.230 N 29.445 V 6.215 V 450 N 189 V 5.954 V
2.742 N 3.208 V 466 V 1.391 N 357 V 568 N
16.893 N 16.958 V 65 V 1.217 N 465 V 687 N
15.102 N 19.740 V 4.638 V 938 N 188 V 3.888 V
Verschil Verschil primitieve rekening/ geactualiseer- geactualiseerde begroting de begroting 14.151 N 1.792 V 13.750 V 2.782 V 401 N 4.573 V 174 V 279 V 109 V 277 N 118 N 4.575 V
Het resultaat 2009 van het programma komt uit op een bedrag van € 4.575.000 V. Hieronder is een specificatie opgenomen van de resultaten per product, waarna per product een toelichting op de grotere afwijkingen wordt gegeven. Specificatie van de resultaten per product Product
Lasten
Baten
Stortingen
Economische zaken Eigendommen niet bestemd voor de openbare dienst
181 N 22 V
643 V 73 V
-
Grondexploitatie bedrijventerreinen
1951 V
2.065 V
279 V
Resultaten ten opzichte van begroting
1792 V
2.781 V
279 V
bedragen x € 1.000 Onttrekkingen Resultaat
277 N -
184 V 95 V 4.295 V
277 N
4.575 V
2.3.6.2. Toelichting op middelen bedragen x € 1.000 L/B O/T*
Product
L
Economische Zaken
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel) 161 N
S/I
I
Toelichting
Uitgaven Duurzame ontwikkeling bedrijventerreinen lager dan geraamd (€ 152.000 V). Dit wordt veroorzaakt door het feit dat geplande activiteiten voor 2009 doorgeschoven zijn. Het betreft: De afronding van het actualiseren van de bestemmingsplannen voor het bedrijventerrein Frankeneng, Heestereng en bedrijvenpark De Vallei. Het intensiveren van ruimtegebruik, waarbij de mogelijkheid om te komen tot realisatie van collectieve parkeervoorzieningen wordt onderzocht Verbeteren openbare veiligheid, met onderzoek naar de mogelijkheden van een camera-observatiesysteem Het opstarten van een ondernemershuis en facility-point Definitieve financiële afwikkeling Optimum II De bijdrage aan Vereniging BT A12 voor Parkmanagement wordt niet geraamd (€ 294.000 N). Het betreft een neutrale boeking aangezien deze bijdrage wordt gevormd door een gedeelte van de opbrengst van bedrijventerrein A12 te bestemmen voor Parkmanagement en deze als baat door te boeken naar dit product. Zie ook baten. Uitgaven ten laste van de reserve Werkgelegenheid zijn lager dan begroot (€ 120.000 V). Belangrijkste oorzaken zijn: Met de Nota Commercieel Vastgoed is weliswaar een begin gemaakt maar de meeste kosten volgen in 2010. Het budget dat was vrijgemaakt voor Onderzoeken en Inhuur is niet aangesproken. Bijdrage regioproject Food is voor een deel gefinancieerd uit de co-financieringsgelden die centraal beheerd worden (€ 69.000 N). Het betreft een neutrale verwerking op het product, zie ook baten. Doorbelaste kosten voor inning Reclamebelasting en afdracht
40
Programmarekening 2009
L/B O/T*
Product
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel)
S/I
Toelichting
aan Stichting Binnenstadsmanagement Ede niet begroot (€ 43.000 N). Post neutraal op het product verwerkt, zie ook baten.
B
621 V
I
Kosten gemaakt voor Airborne Feelings (€ 27.000 N). Kosten zijn verrekend met Gemeente Wageningen, zie ook baten. Het project Duurzaam Waterbeheer is afgerekend met de Provincie en derden. Deze baten zijn niet begroot (€ 189.000 V). Tezamen met de verantwoorde lasten en baten leidt dit tot een positief resultaat van €184.000 op DOB projecten. Hiervoor zal een resultaatsbestemmingsvoorstel worden ingediend. Ontvangen startbijdrages Parkmanagement BA12 (€ 294.000 V). Het betreft een neutrale post , zie lasten. Bijdrage co-financiering vanuit centrale pot voor bijdrage aan regioproject FOOD (€69.000 V). Het betreft een neutrale post, zie lasten. Doorgeboekte inkomsten Reclamebelasting (€ 43.000 V). Het betreft een neutrale post, zie lasten. (Het betreft niet totale inkomsten uit de reclamebelasting, overige baten zijn elders verantwoord)
O
277 N
I
Ontvangen bijdrage van de gemeente Wageningen voor gemaakte kosten Airborne Feelings (€ 26.000 V). Het betreft een neutrale post, zie lasten. Onttrekking uit Reserve DOB heeft niet plaatsgevonden (€ 157.000 N). Dit betreft een neutrale post, zie lasten en baten. Lagere onttrekkingen Reserve Werkgelegenheid (€ 120.000 N). Het betreft een neutrale post , zie lasten.
L
Totalen Eigendommen niet voor de openbare dienst bestemd
B
183 V 40 V
35 V
I
Woonstede beheert in technische zin de gemeentelijke panden op basis van de MJO-planning. Over de daadwerkelijke uitvoering vindt periodiek overleg plaats. Door planvorming, het verleggen van prioriteiten en centrale inkoop is een besparing voor 2009 gerealiseerd. Huur en pachtopbrengsten. Beheer van gebouwd en onbebouwd vastgoed vindt marktconform plaats. Jaarlijks wordt (marktconform) geïndexeerd. Als gevolg hiervan liggen de inkomsten 2009 hoger dan geraamd. In 2009 is het project Schaepmaanstraat 15 te Lunteren (intern) afgestoten. De verkoop geeft een extra voordeel te zien van € 41.000. Vanaf 2010 zullen hiertoe geen huurpenningen meer worden ontvangen. Tevens zijn in 2009 wat extra verkoopkosten gemaakt ten behoeve van de incidentele verkopen. Benzineverkooppunten. In 2009 is aan opbrengsten meer ontvangen dan begroot. In verband met de dalende omzet van de verkooppunten binnen de gemeentegrenzen (als gevolg van de aanleg en openstelling van de A30) staan de opbrengsten (op termijn) onder druk.
Totalen * L/B = Lasten/Baten O/T = Onttrekkingen/Toevoegingen
75 V
Grondexploitatie bedrijventerreinen Algemeen De boekwaarde van de verschillende bouwgrondprojecten van het gemeentelijk grondbedrijf staat als bezit (activa) op de balans vermeld. Het betreft hierbij zowel de grondexploitaties als de bedrijventerreinen. Op het onderdeel vlottende activa, onderdeel 4.3.2.1. worden de voorraden Programmarekening 2009
41
verantwoord. De jaarlijkse mutaties van zowel de kosten als de opbrengsten welke in dat jaar worden gemaakt worden hier verwerkt. Het onderdeel is als volgt onder te verdelen: a. Onderhanden werk Het betreft de plannen waarvan de gemeenteraad de exploitatie heeft vastgesteld. Vermeerderingen betreffen aankopen, het bouw en woonrijp maken, rentelasten, plankosten als ook de opbrengsten uit verkoop. b. Niet in exploitatie genomen bouwgronden Hierbij zijn de plannen nog in ontwikkeling en/of worden de (strategische) aankopen verantwoord. Ook wordt op dit onderdeel het totaal van de voorziening negatieve plannen verantwoord. Jaarlijks wordt hiertoe een berekening gemaakt van het totaal van deze negatieve plannen. Verrekening vindt plaats met de boekwaarde van alle plannen in totaliteit. Jaarlijks wordt van de te verwachten toe- en afname van de boekwaarden een inschatting gemaakt in de Grondnota. Om een en ander te kunnen beheersen is de navolgende systematiek afgesproken: 1. Voor het lopende jaar wordt de te verwachten toe-en afnamen, gesplitst naar kosten en opbrengsten, als begroting opgevoerd op het programma Ruimtelijke Ordening en Wonen, indien het woningbouw betreft en het programma Economische zaken daar waar het bedrijventerreinen betreft. 2. Aan het eind van het jaar (bij de jaarrekening) wordt het saldo van de werkelijke kosten en opbrengsten op de balans als mutatie verwerkt. De balans geeft dan de boekwaarde aan. 3. In de jaarrekening wordt een toelichting gegeven op de afwijkingen van de kosten en opbrengsten.
Beeld 2009 Bij de bepaling van de hoogte van de voorziening negatieve plannen is gebleken dat de voorziening ultimo 2009 minimaal € 27.306.062 dient te bevatten. Dit betekent een afname van € 4.618.896 t.o.v. de laatst actuele stand van de voorziening. Voor werken is dat € 4.418.156. Het resultaat van het Grondbedrijf over 2009 voor het onderdeel Werken betreft uitsluitend die vrijval van de Voorziening Negatieve plannen, tot een bedrag van € 4.418.156 V Ten laste van het resultaat dient te worden gebracht de verrekening naar de reserve Werkgelegenheid
€
Totaal resultaat binnen het werkveld Werken
€ 4.293.156 V
125.000 N
Op dit programma is dus het onderdeel Werken verantwoord. Het onderdeel Wonen vindt u op Programma 10. Het totaal is verantwoord in de Paragraaf Grondbeleid. L/B O/T*
Product
L
Grondexploitatie bedrijventerreinen
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel) 1.951 V
B
2.065 V
T
278 V
Totalen * L/B = Lasten/Baten O/T = Onttrekkingen/Toevoegingen 42
S/I
Toelichting
In de toelichting op programma 10 wordt het resultaat 2009 van het grondbedrijf nader toegelicht als ook in de paragraaf Grondbeleid. De grondnota verstrekt een nader inzicht in de individuele plannen (bedrijventerreinen) waarbij tevens is ingegaan op de meest recente ontwikkelingen en verwachtingen. Zie toelichting lasten. T.l.v. het resultaat Grondbedrijf is op dit programma verantwoord de structurele dekking van de reserve Werkgelegenheid ad € 125.000. Ook is hier de vrijval van de Voorziening Negatieve Plannen verantwoord (€ 4.418.156 V) Reserve stadsuitleg Onderdeel van de projectkosten is een storting in de reserve Stadsuitleg, gebaseerd op aantallen verkochte m2 bedrijventerrein. Voor 2009 begroot op € 945.000, in werkelijkheid € 667.000. In dit bedrag is verdisconteerd € 462.220 betrekking hebbende op 2008 m.b.t. BTA12.
4.294 V
Programmarekening 2009
2.3.6.3. Investeringen Omschrijving
Ede-centrum Overige projecten Totaal Economische Zaken
Beschikbaar krediet
Boekwaarde 31.12.09
0
262.036
0
262.036
2009 Restantkrediet 31.12.09
Nog te verwachten uitgaven en inkomsten
Verwachte over- of onderschrijding
0 -262.036
7.545
0 -269.581
-262.036
7.545
-269.581
Toelichting Conform besluitvorming is het benzineverkooppunt aan de Galvanistraat overgedragen van het Grondbedrijf naar de gemeentelijke exploitatie (het terrein maakte onderdeel uit van het plan Omgeving Galvanistraat/A30). Dat levert hogere kapitaallasten op. Deze worden binnen de begroting gecompenseerd door de huuropbrengsten.
Programmarekening 2009
43
2.4.
Educatie
2.4.1. EDUCATIEBELEID IN EDE De doelstelling van dit programma kan kort en bondig worden geformuleerd: Edese jongeren zijn goed voorbereid op deelname aan de samenleving. In dit programma onderscheiden wij: ▪ Educatie De activiteiten en niet-fysieke voorzieningen die er zijn op het gebied van educatie. ▪ Onderwijsaccommodaties Dit zijn de schoolgebouwen en de gymzalen. 2.4.2. CONVENANTBELEID In het Convenant 2006 - 2010 is een aantal voornemens en uitgangspunten geformuleerd die van betekenis zijn voor dit programma. Onderstaand zijn deze weergegeven. De voorgestelde speerpunten van beleid zijn daarbij geel geaccentueerd. Voorkomen van witte en zwarte scholen Het Convenant spreiding leerlingen over scholen openbaar en bijzonder onderwijs uitvoeren Gebruik van schoolgebouwen ▪ Schoolgebouwen en de erbij behorende buitenruimten zijn in beginsel openbaar en breed toegankelijk, ook voor niet-onderwijs doeleinden ▪ Multifunctioneel gebruik van schoolgebouwen zullen wij bevorderen Achterstandsonderwijs ▪ Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) moet bijdragen tot het verkleinen van onderwijsachterstanden bij jonge kinderen. ▪ Het leren van de Nederlandse taal heeft topprioriteit in het onderwijsachterstandsbeleid. Alle kinderen die in de derde groep van de basisschool komen, moeten de Nederlandse taal beheersen. ▪ Ook in het inburgeringsbeleid en het algemene achterstandsbeleid wordt ingezet op het leren van de Nederlandse taal, ook aan volwassenen. E
2.4.3. 1 W-VRAAG: WAT WILLEN WE BEREIKEN? Programmadoelstelling Edese jongeren zijn goed voorbereid op deelname aan de samenleving
Op basis van de Convenantafspraken en op basis van actueel beleid en gemeentelijke e beleidsdoelen binnen het werkveld Educatie, gaat het in de 1 W-vraag om de volgende vier beleidsaccenten:
▪
▪
44
Programmadoelstelling / Wat meten we?
Kernindicator
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
Terugdringen schooluitval
% Jongeren zonder startkwalificatie Definitie: % Jongeren tot 23 jaar dat de school verlaat zonder startkwalificatie Spreiding allochtone leerlingen over basisscholen in wijk Definitie: Aantal scholen in de wijken die genoemd zijn in het convenant dat meer dan 10% afwijkt van % allochtonen in de wijk
Nee
Jaarlijks
Sociale integratie binnen basisonderwijs
2009: 57% Ja
Jaarlijks
2008: 14
Programmarekening 2009
E
2.4.4. 2 W-VRAAG: WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN? Beleidsaccenten Te bereiken doelen 1. Leerlingverdeling op ▪ De inzet is ertoe te komen dat de leerling-populatie van de scholen basisscholen een meer evenredige afspiegeling van de wijk vormt met inachtneming van identiteit van de scholen en keuzevrijheid van de ouders ▪ Tegengaan en voorkomen van negatieve effecten van een onevenwichtige spreiding van autochtone en allochtone leerlingen ▪ Het bevorderen van de sociale integratie binnen het onderwijs 2. Onderwijsdeelname Terugdringen schoolverzuim en schooluitval en bevorderen voorschoolse educatie en schakelklassen zodat meer jongeren een startkwalificatie behalen 3. Nederlandse taal Beheersen van de Nederlandse taal is topprioriteit voor kinderen op de basisschool, bij inburgeren en bij bestrijding achterstanden 4. Brede school Grotere samenhang in het aanbod van onderwijs, sport, cultuur en buitenschoolse opvang (brede school) voor individuele ontwikkeling en sociale kwaliteit van de wijk 5. Onderwijsaccommoda- Optimaal gebruik van onderwijsgebouwen en buitenruimten ties Programma-uitvoering algemeen Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
1
▪ ▪ ▪
Toelichting op uitvoering
▪
▪
De samenstelling van de populatie op de basisscholen is een steeds evenrediger afspiegeling van de samenstelling van de wijk. Uitvoeren convenant spreidingsbeleid o.a.: - inzetten scholenconsulent; - faciliteren voorlichting aan de ouders Monitoring en tussentijdse rapportages voortgang convenant Evalueren convenant bij afloop looptijd en besluiten tot wel/niet continueren, evt. onder (enigszins) gewijzigde voorwaarden Het spreidingsbeleid wordt uitgevoerd in lijn met het convenant. Schoolbesturen hebben aangegeven dat zij voortzetting van het beleid waardevol vinden. In de uitvoering van het convenant is ervoor gekozen extra te investeren in de wijken Veldhuizen, Maandereng, Kernhem en de Rietkampen. Het huidige convenant loopt tot zomer 2010. De voortgang is in mei 2010 behandeld in de Commissie Maatschappelijke Zaken. Afhankelijk van de evaluatie kan een nieuw convenant gesloten worde.n met eventueel meerdere partijen en verdergaande maatregelen
Gerelateerde beleidsgebieden Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
2a Toename doelgroepkinderen in voorschoolse educatie peuterspeelzalen
▪ ▪
Subsidieverstrekking voor schakelklassen Onderwijsvoorlichters en consultatiebureau signaleren en leiden door naar VVE-peuterspeelzalen
Toelichting op uitvoering
▪
In navolging van de inspanningen in 2008 zijn ook in 2009 extra Vooren Vroegsschoolse Educatie (VVE)-plaatsen gecreëerd. Er zijn 330 VVE-plaatsen gerealiseerd. In 2009 is een bereik van ca. 45% van de doelgroep (peuters met een gewicht) behaald. De doelstelling voor 2009, om 50% van deze doelgroep te bereiken, is derhalve nagenoeg gehaald. In 2009 werd duidelijk dat de Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (Wet OKE) met ingang van augustus 2010 in werking treedt. De gemeente is verplicht om in 2011 voor alle doelgroepkinderen een VVE-plaats te realiseren. Tevens heeft de gemeente een inspanningsverplichting om zoveel mogelijk doelgroeppeuters ook daadwerkelijk te bereiken met VVE. Ook de (van rijkswege verplichte) verlaging van de ouderbijdrage voor
▪
▪ Programmarekening 2009
45
Beoogde maatschappelijke effecten
2a Toename doelgroepkinderen in voorschoolse educatie peuterspeelzalen doelgroepkinderen is doorgevoerd.
Gerelateerde beleidsgebieden
▪
Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
2b Terugdringen schooluitval en toename aantal herplaatsingen voortijdig schoolverlaters ▪ Uitbreiden formatie leerplicht ▪ Schoolmaatschappelijk werk inzetten o.a. ter bestrijding van schooluitval ▪ Heldere afspraken met scholen over registratie en melden van schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten ▪ Actief participeren in regionaal RMC functie ▪ Stagebegeleiding allochtone jongeren via lokaal RMC-budget ▪ Meefinancieren reboundvoorziening
Toelichting op uitvoering
▪
▪
▪
▪ ▪
Gezondheidszorgbeleid
Schoolmaatschappelijk werk Voortgezet Onderwijs (VO): vanuit gemeentelijk budget hebben de VO-scholen Het Streek en Groenhorst College in 2009 gebruik kunnen maken van schoolmaatschappelijk werk. Aan het eind van 2009 is daar door provinciale gelden en de convenantsgelden “Aanval op uitval” tijdelijk tot 2011 (extra) budget bijgekomen voor ongeveer 6 uur per week extra schoolmaatschappelijk werk. Sinds juli 2008 is binnen het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (RMC) het convenant “Aanval op uitval” van kracht. In het convenant zijn maatregelen opgenomen over het verbeteren van melden en registreren van verzuim en voortijdig schoolverlaten. RMC en scholen werken daar gezamenlijk aan in de regio. De regionale RMC functie is qua formatie uitgebreid. Was in september 2008 al een kwalificatieplichtambtenaar aangesteld, in september 2009 is daar een tweede bijgekomen. Zij werken vanuit Ede voor de hele regio en houden zich bezig met het verzuim van 16-18 jarigen op het MBO. Met RMC middelen is stagebegeleiding allochtone jongeren uitgevoerd in 2009 en zal in 2010 worden voortgezet. De reboundvoorziening is primair, qua uitvoering en bekostiging, de verantwoordelijkheid van het samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs (VO) / Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO). De gemeente heeft in 2009 meebekostigd in de huisvesting.
Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪
Maatschappelijke dienstverlening Veiligheid
Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
3
Beheersen van de Nederlandse taal is topprioriteit voor kinderen op de basisschool, bij inburgeren en bij bestrijding achterstanden Tot afspraken komen met basisscholen over inzet van hun eigen middelen om taalachterstanden weg te werken Zoveel mogelijk kinderen uit de doelgroep richting VVEpeuterspeelzalen Verzorgen inburgeringscursussen
▪ ▪ ▪
Toelichting op uitvoering
▪ ▪ ▪ ▪ ▪
46
De gemeente heeft het hele jaar 2009 subsidie verstrekt aan basisscholen ten behoeve van VVE in de onderbouw. Na schooljaar 20092010 zullen de schoolbesturen dat met eigen middelen moeten doen. In 2008-2009 waren er twee deeltijdschakelklassen waarbij er extra aandacht is voor de taalontwikkeling voor kinderen op de basisschool met een taalachterstand. In 2009-2010 is er één deeltijdschakelklas ingericht. Voor toeleiding doelgroepkinderen naar VVE-speelzalen zie onder 2a. Logopedie is ingezet. Alle scholen zijn in het schooljaar 2008/2009 twee keer bezocht. Er is gericht gekeken naar risicokinderen. Dit heeft geresulteerd in 618 vervolgscreeningen (inschatting vooraf was 400). Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
3
▪
Gerelateerde beleidsgebieden
▪
Beheersen van de Nederlandse taal is topprioriteit voor kinderen op de basisschool, bij inburgeren en bij bestrijding achterstanden Voor de aanmelding van kinderen wordt er samengewerkt met Kruiswerk West Veluwe, de GGD Hulpverlening Gelderland Midden en scholen. Ook is er gestart met logopedie in de voor- en vroegschoolse periode op de peuterspeelzalen. Ouders en kinderen worden goed geïnformeerd en geadviseerd, met het doel om uitval op een later moment in het onderwijs te voorkomen. Door invoering van de Wet participatiebudget in 2009 zijn drie geldstromen gekoppeld. Dit betreft re-integratie, inburgering en volwasseneneducatie. Daarmee wil gemeente Ede toe naar een betere verbinding tussen de drie samengevoegde beleidsvelden. Vanzelfsprekend stelt dit andere eisen aan educatie. Ter voorbereiding op deze situatie zijn dan ook intensieve gesprekken met ROC A12 gevoerd en nieuwe projecten en werkwijzen ontwikkeld. Enkele voorbeelden hiervan zijn een nieuwe opzet voor verantwoording, project leren in de wijk (stimuleren vraaggerichte benadering, zoeken van samenwerkingspartners) en het beter verbinden van de werkzaamheden van WIZ met de korte cursussen van het ROC. In 2009 werd ook bekend dat een aanzienlijk deel van het nu nog geoormerkte educatiedeel (verplicht te besteden bij een ROC tot en met 2012) flink gereduceerd wordt. In 2010 en 2011 worden er dusdanige bezuinigingen opgelegd dat het budget bijna tot 50% wordt gereduceerd. Maatschappelijke dienstverlening
Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
4
▪ ▪
Programmamanager Jeugd Bevorderen van Brede Schoolprojecten
Toelichting op uitvoering
▪
Brede schoolconcept primair onderwijs: sinds 2002 draait in Veldhuizen School & Partners. Basisscholen en peuterspeelzalen ontwikkelen samen met maatschappelijke instanties, zoals Welstede, Sportservice en maatschappelijk werk een gezamenlijk activiteitenprogramma voor kinderen. Voorbeelden zijn: sociale vaardigheidstrainingen, leesprogramma’s, motorische remedial teaching en opvoedondersteuning. Sinds 2008 draait School & Partners ook in Ede-Zuid, met behulp van provinciale subsidies. In Bennekom is in 2009 een multifunctionele accommodatie gebouwd, waarin School & Partners wordt uitgevoerd met de aanwezige partners in het gebouw. Gezamenlijk ontwikkelen zij rondom thema’s (bijvoorbeeld kinderboekenweek) activiteiten. Brede schoolconcept voortgezet onderwijs: in september 2009 is Het Streek gestart met een School & Partners concept. Twee docenten hebben een activiteitenprogramma na schooltijd ontwikkeld voor de onderbouw van het VMBO aan de Amsterdamseweg. Bij de ontwikkeling hiervan is ook aansluiting gezocht bij ontwikkeling van de functie van zogenoemde combinatiefunctionarissen.
▪ ▪
▪
Gerelateerde beleidsgebieden
Sport Cultuur
Beoogde 5 maatschappelijke effecten Prestaties college ▪
▪ ▪ Toelichting op uitvoering Programmarekening 2009
Vergroten participatie in Brede Schoolconcept
Maatschappelijke dienstverlening Integraal Wijkbeheer
Optimalisering gebruik van onderwijsgebouwen en buitenruimten Leegstaande lokalen inzetten voor scholen die lokaal nodig hebben Rapporteren leegstand naar schoolbesturen en potentiële gegadigden (niet-onderwijs) doorverwijzen naar de school Openstelling buitenruimte bevorderen
Jaarlijks stellen wij het Integraal Huisvestingsplan op (recent: 2009-2012). Dit plan geeft een uitgebreid overzicht van de capaciteit en (toekomstige) 47
Beoogde 5 Optimalisering gebruik van onderwijsgebouwen en buitenruimten maatschappelijke effecten ruimtebehoefte van de scholen. Hieruit blijkt per school en per wijk hoeveel leegstaande lokalen er zijn. Daarmee sturen wij op de inzet van leegstand bij scholen waar extra ruimtebehoefte is. De vraag naar leegstaande lokalen is toegenomen. Deze toename is een gevolg van de ontwikkelingen op het vlak van buitenschoolse opvang. Zowel Welstede als andere particuliere aanbieders zijn op zoek naar te huren ruimten. Daar waar mogelijk werken wij mee aan het inzetten van leegstaande lokalen. Dit heeft geleid tot het verhuren van diverse (leegstaande) lokalen aan met name peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang. In een nog nader uit te werken Plan Maatschappelijke Voorzieningen ontwikkelen wij beleid en een planning om leegkomende lokalen in bestaande scholen zo efficiënt mogelijk in te zetten voor peuterspeelzalen en kinderopvang. Daar waar mogelijk stimuleren wij het openstellen van de buitenruimten bij scholen. Dit gebeurt in voorkomende gevallen in overleg met het schoolbestuur en ROB/Beheer. In het kader van de nieuw te ontwikkelen scholen zoals in Kernhem, op het Enkaterrein en op de kazerneterreinen is toegankelijkheid van de buitenruimten bij scholen uitgangspunt. Gerelateerde beleidsgebieden E
2.4.5. 3 W-VRAAG: WAT GAAT HET KOSTEN? 2.4.5.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) 04 Educatie
Rekening 2008
Primitieve begroting 2009
Actuele begroting 2009
Rekening 2009
Lasten Baten Saldo voor re sultaatbestem m ing Storting rese rve Onttrek king re serve Saldo na resultaatbestem m ing
18.748 N 10.564 V 8.184 N 4.454 N 249 V 12.389 N
20.462 N 6.995 V 13.468 N 8N 1.656 V 11.820 N
19.259 N 7.497 V 11.762 N 1.585 N 427 V 12.920 N
20.408 N 8.958 V 11.450 N 1.936 N 477 V 12.909 N
Specificatie van de resultaten per product Product
Openbaar primair onderwijs
Lasten
Baten
Stortingen
Verschil Verschil primitieve rekening/ geactualiseer- geactualiseerde begroting de begroting 1.204 V 1.149 N 502 V 1.461 V 1.706 V 313 V 1.577 N 351 N 1.229 N 49 V 1.100 N 11 V
bedragen x € 1.000 Onttrekkingen Resultaat
1V
0
0
0
1V
1.390 N
1.390 V
0
0
0
293 V
9V
351 N
49 V
0
0
15 V
0
0
15 V
Leerlingenvervoer
47 N
6V
0
0
40 N
Onderwijsondersteuning
25 V
0
0
0
25 V
2N
2V
0
0
0
Openbaar voortgezet onderwijs Huisvestingsvoorzieningen Leerplicht
Onderwijsachterstand Peuterspeelzaalwerk
10 V
0
0
0
10 V
Volwasseneneducatie
39 N
39 V
0
0
0
1.149 N
1.461 V
351 N
49 V
11 V
Resultaten ten opzichte van begroting
48
Programmarekening 2009
2.4.5.2. Toelichting op middelen bedragen x € 1.000 L/B Product O/T* L/B
Openbaar voortgezet onderwijs
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel) Budgettair neutraal
S/I
I
L / B Huisvestingsvoorzieningen
302 V
I
O/T
302 N
I
40 N
I
Huisvestingsvoorzieningen
L / B Leerlingenvervoer
Toelichting
De jaarcijfers 2009 van het Pallas Athene College (PAC) zijn integraal opgenomen in onze rekeningcijfers 2009. De werkelijke lasten en baten zijn € 1.390.000 hoger dan geraamd. Dit wordt grotendeels verklaard door het feit dat niet de actuele begrotingscijfers van het PAC opgenomen. waren in onze actuele begroting 2009. Het voordeel op dit product wordt grotendeels verklaard doordat de werkelijke huurlasten € 255.000 lager zijn dan geraamd. In verband met de realisering van een nieuwe Brede school in Bennekom waren huren geraamd voor noodlokalen. De werkelijke huurkosten zijn lager dan geraamd. Ook voor het project School & Partners Ede-West waren huurlasten geraamd voor tijdelijke huisvesting elders. Dit project is vertraagd, waardoor er geen uitgaven waren in 2009. Uit de egalisatiereserve El Inkade is een bedrag van € 49.000 onttrokken ter dekking van in 2009 afgeboekte boekwaarden van het voormalig schoolgebouw aan de Kranenburg. Hiervoor was in 2008 een bijdrage van Grondzaken ontvangen die in betreffende egalisatiereserve was gestort. Het positieve saldo op het product Huisvestingsvoorzieningen (€ 351.000) is gestort in de Reserve Huisvesting Onderwijs. De kosten van het vervoersplan voor het schooljaar 2009-2010 zijn in het jaar 2009 € 47.000 hoger dan voorzien bij de 1e Halfjaarrapportage 2009. Daartegenover staan hogere ontvangen bijdragen van ouders (€ 7.000).
* L/B = Lasten/Baten O/T = Onttrekkingen/Toevoegingen
2.4.5.3. Investeringen Omschrijving Beschikbaar krediet
Boekwaarde 31-12-2009
2009 Restantkrediet 31-12-2009
Huisvestingsvoorzieningen onderwijs, investeringen in grond, bouw en inrichting Wilhelminaschool, Bennekom
3.700
3.350
De Wegwijzer, Lunteren
1.973
1.973
De Triangel, Lunteren
1.362
1.297
e
e
Kernhem, grond 1 + 2 school Kernhem. 2 scholen Hendrik Stafweg, Ede verbouwing Nieuwbouw VMBO Het Streek, excl. bouw Overige Totaal Educatie
Nog te verwachten uitgaven en inkomsten
Verwachte over- of onderschrijding
350
350
0
0
0
0
65
65
0 177
774
597
177
0
5.000
202
4.798
4.798
0
750
726
24
0
24
2.874
2.880
-6
-5
-1
2.972
1.329
1.643
1.642
1
19.405
12.354
7.051
6.850
201
In 2009 is de ondergrond van de scholen De Meander en De Kern (Kernhem) afgerekend, de kosten van deze grondoverdracht waren € 177.000 lager dan geraamd. Ook op enkele andere projecten is sprake van relatief geringe afwijkingen. Conform de gemaakte afspraken met betrekking tot de financiering van schoolgebouwen blijft vrijval beschikbaar binnen product 40.03 Huisvestingsvoorzieningen ter dekking van overige investeringen in onderwijsaccommodaties.
Programmarekening 2009
49
2.5.
Sport
2.5.1.
SPORTBELEID IN EDE
De doelstelling van dit programma: Bevorderen van actieve en passieve sportbeoefening. In dit programma onderscheiden wij: ▪ Sportstimulering De activiteiten ter bevordering van sport in het algemeen en met speciale aandacht voor doelgroepen jeugd en gehandicapten. ▪ Sportaccommodaties Hieronder vallen de ondersteuning van sportverenigingen bij activiteiten en het organiseren van vrijwilligers in sportverenigingen. Ook de zorg voor planmatig accommodatiebeleid en exploitatie en beheer van gemeentelijke sportaccommodaties, mede met behulp van derden. 2.5.2. CONVENANTBELEID In het Convenant 2006 - 2010 is een aantal voornemens en uitgangspunten geformuleerd die van betekenis zijn voor dit programma. Onderstaand zijn deze weergegeven. De voorgestelde speerpunten van beleid zijn daarbij geel geaccentueerd. Sportbuurtwerk Bevorderen van sociale samenhang in de buurt door middel van buurtsport en andere Buurt-, Onderwijs- en Sportprojecten en integratie hiervan in het Buurtwerk Accommodatiebeleid ▪ De zorg voor voldoende accommodaties voor de sport wordt, gelet op de groei van de gemeente, gebaseerd op een planmatig accommodatiebeleid en een daarbij behorende financiële reservering ▪ Wij bevorderen dat derden gebruik maken van gymnastieklokalen voor het daarin organiseren van sportevenementen. ▪ Het aanleggen van kunstgrasvelden zal worden bevorderd vanwege geschiktheid voor intensiever gebruik en ruimtebesparing E
2.5.3. BELEIDSACCENTEN IN DE 1 W-VRAAG Op basis van de Convenantafspraken en op basis van actueel beleid en gemeentelijke beleidsdoelen binnen het werkveld Sport, gaat het in de 1e W-vraag om de volgende beleidsaccenten: Algemeen
Sport
Sportactiviteiten Sportaccommodaties
50
1 Blijvende aandacht voor verbetering van de sportinfrastructuur.
2 Sportieve projecten in de driehoek buurt-, onderwijs- en sport voor verbetering van sociale samenhang, beperking bewegingsarmoede en bevorderen gezonde leefstijl 3 Beschikbare sportvoorzieningen afstemmen op zich wijzigende behoeften
Programmarekening 2009
E
2.5.4. 1 W-VRAAG: WAT WILLEN WE BEREIKEN? Programmadoelstelling Het bevorderen van actieve sportbeoefening Beleidsaccenten 1. Sportinfrastructuur 2a. BOS-projecten 2b Bevorderen sporten 3. Sportvoorzieningen
Te bereiken doelen Optimalisering van sportinfrastructuur in nauwe samenspraak met Sportservice Ede Verbetering van sociale samenhang in de buurt Toename van actieve sportbeoefening in verenigingsverband totaal en in doelgroepen jongeren, ouderen en allochtonen Optimalisering bezettingsgraad sportaccommodaties
Beoogde maatschappelijke effecten
1
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
Optimalisering van sportinfrastructuur in nauwe samenspraak met Sportservice Ede Indicator:
2a Verbetering sociale samenhang in de buurt Indicator:
2b Toename van actieve sportbeoefening in verenigingsverband totaal en in doelgroepen jongeren, ouderen en allochtonen Indicatoren: ▪ % Edenaren dat sport in vrije tijd
▪ % sporters dat sport in verenigingsverband
▪ % 15-24 jarigen dat sport
▪ % 65-plussers dat sport
▪ % gehandicapten dat sport ▪ % 12-24 jarigen dat actief aan sport doet
▪ % 12-24 jarigen lid van sportvereniging
2002: 67% 2005: 65% 2008: 70% 2010: 58% 2002: 52% 2005: 50% 2008: 54% 2010: 46% 2002: 84,9% 2005: 72% 2008: 80% 2010: volgt 2002: 41,3% 2005: 39% 2008: 50% 2010: volgt 2002: niet gemeten 2005: 39% 2008: 2000: 70% 2003: 85% 2007: 87% 2010: volgt 2000: 43% 2003: 46% 2007: 48% 2010: volgt
Bron: Jeugdmonitor 2007 3
Optimalisering bezettingsgraden sportaccommodaties Indicator:
Programmarekening 2009
51
E
2.5.5. 2 W-VRAAG: WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN? Programma-uitvoering algemeen Het in gang gezette sportbeleid wordt voortgezet. De kaders daarvoor zijn vastgelegd in de nieuwe sportnota, genaamd Ploegenspel die op 29 mei 2008 door de raad is vastgesteld. Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college Toelichting op uitvoering
1
Optimalisering van sportinfrastructuur in nauwe samenspraak met Sportservice Ede ▪ Versterken verenigingsondersteuning ▪ Uitvoeren Serviceloket Voor verenigingen en inwoners is Sportservice Ede (SSE) in 2009 het belangrijkste aanspreekpunt geweest voor vragen over sport en bewegen. Inwoners hadden vooral vragen over waar ze kunnen sporten. Verenigingen komen met specifieke vragen over het runnen van een vereniging. Daarbij gaat het vooral over de financiën en over het werven van vrijwilligers. De sportverenigingen worden door diverse partijen (SSE, sportbonden en belangenverenigingen) ondersteund in het initiëren en uitvoeren van projecten binnen verenigingen. Er is steeds meer sprake van vernieuwend sportaanbod. Zo bieden verenigingen naast de traditionele sportvormen steeds vaker sport aan voor mindervaliden en senioren. De beleidsontwikkeling bij de Gemeente Ede komt tot stand in samenwerking met de partners uit de Edese sportwereld. Zo hebben sportverenigingen veel expertise vanuit de praktijk en signaleren zij trends onder de sporters. Deze vormen input voor het gemeentelijk sportbeleid.
Gerelateerde beleidsgebieden
▪
Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
2a Verbetering sociale samenhang in de buurt
Toelichting op uitvoering
Maatschappelijke dienstverlening (vrijwilligerswerk)
Voortzetting BOS-projecten Ede Combinatiefuncties zijn een meerwaarde in de driehoek onderwijs, sport en buurt in de kwaliteit sportbeoefening ▪ Versterken van de samenwerking tussen scholen en sportorganisaties ▪ Coördinatie van diverse sportactiviteiten op het gebied van sportstimulering in de wijken door Sportservice Ede ▪ Mogelijkheid bieden voor incidentele waarderingsubsidie Het laatste BOS-project (Buurt, Onderwijs en Sport) in Bennekom is eind 2009 afgerond. Vanuit extra gemeentelijke middelen is het sportbuurtwerk in 2009 in Maandereng en Veldhuizen voortgezet. SSE is hiervoor onze uitvoeringspartner geweest.
▪ ▪
Ondertussen is in 2009 een pilot ontwikkeld rondom de combinatiefuncties en zijn functionarissen aangesteld die het pilot-project uitvoeren. Hierin is de versterking tussen sport en onderwijs het speerpunt. Om de sociale samenhang in de buurt verder te stimuleren zijn er ook diverse incidentele waarderingssubsidies uitgekeerd die deze samenhang verder versterken. Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪
Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
2b Toename van actieve sportbeoefening in verenigingsverband totaal en voor doelgroepen jongeren, ouderen en allochtonen ▪ Sportservice coördineert activiteiten ter vergroting van de sportparticipatie (bijv. Schoolsport-Olympiade, sportpas, sport overdag)
52
Onderwijsbeleid Gezondheidsbeleid Jeugdbeleid Leefbaarheid Jeugd en Veiligheid Minderhedenbeleid Buurtwerk (wijkgericht werken)
Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
Toelichting op uitvoering
2b Toename van actieve sportbeoefening in verenigingsverband totaal en voor doelgroepen jongeren, ouderen en allochtonen ▪ Regulier sportsubsidiebeleid ▪ Subsidieregeling gehandicaptensport In 2009 heeft SSE naast de BOS-activiteiten ook diverse activiteiten gecoördineerd om sportdeelname onder jongeren te bevorderen. SSE heeft meegewerkt aan het operationaliseren van de Sport- en cultuurpas en heeft ook in 2009 de Schoolsport-Olympiade georganiseerd. Voor ouderen heeft SSE ondermeer de begeleiding verzorgd van de Beweegtuin van Opella in Bennekom. Sportverenigingen hebben, evenals voorgaande jaren, massaal gebruik gemaakt van de jaarlijkse waarderingssubsidie voor jeugdleden. Daarnaast zijn sportverenigingen steeds meer bezig met organisatorische integratie van mindervalide sporters binnen de reguliere vereniging.
Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪ ▪
Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
3
Toelichting op uitvoering
Onderwijsbeleid Minderhedenbeleid Gezondheidsbeleid Optimalisering bezettingsgraden sportaccommodaties
Planning en realisatie accommodatiebestand voor binnen-, buitensport en zwembaden ▪ Zorgen voor optimale exploitatie gemeentelijke binnensportaccommodaties (via Sportservice Ede) In 2009 is de complete kunstgrasoperatie afgerond. Er zijn korfbalvelden bij DVO en voetbalvelden bij v.v. Blauw Geel’55, K.S.V. Fortissimo en v.v. D.T.S’35 gerealiseerd. In de afgelopen jaren zijn 14 kunstgrasvelden aangelegd, waardoor de grootste knelpunten bij de buitensport zijn afgerond. Het onderhoud van de kunstgrasvelden is in 2009 overgedragen aan SSE.
▪
De exploitatie van de binnensport is ook dit jaar weer uitbesteed aan SSE. Uit de jaarlijkse schouw blijkt dat SSE het onderhoud goed uitvoert en de accommodaties in goede staat zijn. Uit de schouw blijkt dat de meeste buitensportverenigingen de privatiseringsovereenkomst goed uitvoeren en de kwaliteit van de buitensportaccommodaties waarborgen. Uit de schouw blijkt ook dat ROB/Beheer het bestek van het grootcultuurtechnisch onderhoud goed uitvoert. In 2009 is de organisatorische samenvoeging van Zwembad De Peppel en SSE afgerond. De gemeente heeft het registergoed eind 2009 in bezit gekregen. De bezettingsgraad is in 2009 onderzocht. Daarin blijkt dat de oude, kleinere gymzalen vooral gebruikt worden door scholen en minder door verenigingen. Hierdoor is de bezetting gedurende de dag hoog, maar in de avonduren laag. Opvallend is dat bij een aantal grotere sportzalen en sporthallen die verhouding andersom ligt. Graag willen we een beter evenwicht hebben in de bezettingsgraad. Dit is één van de uitgangspunten voor het Plan Maatschappelijke Voorzieningen waarvan sportaccommodaties deel van uitmaakt. Gerelateerde beleidsgebieden
Programmarekening 2009
▪
Programma’s ROW (ontwikkeling sportaccommodaties) en BOR (beheer accommodaties)
53
E
2.5.6. 3 W-VRAAG: WAT GAAT HET KOSTEN? 2.5.6.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) 05 Sport
Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem m ing Storting reserve Onttrekking reserve Saldo na resultaatbestem m ing
Rekening 2008
Primitieve begroting 2009
Actuele begroting 2009
Rekening 2009
7.236 N 883 V 6.353 N 496 N 527 V 6.322 N
7.680 N 879 V 6.801 N 25 N 595 V 6.230 N
8.325 N 1.174 V 7.151 N 476 N 654 V 6.973 N
8.321 N 1.205 V 7.116 N 483 N 651 V 6.947 N
Verschil Verschil primitieve rekening/ geactualiseer- geactualiseerde begroting de begroting 646 N 5V 295 V 30 V 350 N 35 V 451 N 6N 59 V 3N 742 N 26 V
2.5.6.2. Toelichting op middelen Specificatie van de resultaten per product Product Lasten
Baten
Stortingen
(bedragen x € 1.000) Onttrekkingen Resultaat
Binnensportaccommodatie
31 V
10 V
6N
3N
32 V
Buitensportaccommodatie
17 N
9V
0
0
8N
Sportactiviteiten
6N
0
0
0
6N
Zwembaden Resultaten ten opzichte van begroting
4N
11 V
0
0
8V
5V
30 V
6N
3N
26 V
De rekeningcijfers 2009 wijken slechts marginaal af van de actuele begroting 2009 en behoeven derhalve geen nadere toelichting. De afwijking van de rekeningcijfers 2009 ten opzichte van het jaar 2008 wordt voornamelijk verklaard door de verstrekte subsidies voor de Impuls Brede scholen, Sport en Cultuur (combinatiefuncties) en de BOS-projecten. Het pilot-project combinatiefuncties is in 2009 van start gegaan. Voor de BOS-projecten Maandereng en Veldhuizen zijn voor de periode 2005 t/m 2008 rijksmiddelen ontvangen, welke destijds toegevoegd zijn aan de Voorziening BOS. In 2008 zijn de verstrekte subsidies ten laste van deze voorziening gebracht. In 2009 zijn beide projecten voortgezet met gemeentelijke middelen.
2.5.6.3. Investeringen Omschrijving Beschikbaar krediet
Boekwaarde 31-12-2009
2009 Restantkrediet 31-12-2009
Nog te verwachten uitgaven en inkomsten
Verwachte over- of onderschrijding
Binnensportaccommodaties
628
62
566
566
0
Buitensportaccommodaties
4.158
3.951
207
207
0
Totaal Sport
4.786
4.013
773
773
0
De investeringen op het programma Sport betreffen hoofdzakelijk de aanleg van kunstgrasvelden. In 2009 zijn er kunstgrasvelden op sportpark De Eikelhof (korfbal), sportpark Inschoten, sportpark De Hoekelumse Eng en sportpark De Peppelensteeg (allen voetbal) gerealiseerd. Van deze investeringen is 95% van de aanneemsom in 2009 voldaan. De resterende 5% wordt in 2010 uitbetaald, aan het einde van de met de leverancier overeengekomen onderhoudstermijn.
54
Programmarekening 2009
2.6.
Cultuur
2.6.1.
CULTUURBELEID IN EDE
De doelstelling van dit programma: Er is een samenhangend, verbindend en kwalitatief hoogstaand cultuurbeleid dat aansluit bij de behoeften en wensen van de Edese bevolking. In dit programma onderscheiden wij: ▪ Hedendaagse kunst en cultuur De activiteiten voor het versterken van de actieve en passieve cultuurparticipatie vallen hieronder op het gebied van moderne kunst, podiumkunsten, cultuureducatie, bibliotheekwerk en amateurkunst. ▪ Historisch erfgoed en cultuurhistorie De activiteiten ten aanzien van het behoud van en educatie over het historische erfgoed behoren hiertoe evenals de musea, het gemeentearchief en het behoud van historische gebouwen of plaatsen. 2.6.2. CONVENANTBELEID In het Convenant 2006 - 2010 is een aantal voornemens en uitgangspunten geformuleerd die van betekenis zijn voor dit programma. Onderstaand zijn deze weergegeven. De voorgestelde speerpunten van beleid zijn daarbij geel geaccentueerd. Cultuurnota De Cultuurnota 2006 - 2009 vormt het uitgangspunt voor het beleid van het college in deze bestuursperiode. Lokale televisie Gelet op de mogelijkheden en het belang van lokale televisie voor het informeren van de inwoners van Ede en hun betrokkenheid bij het plaatselijk wel en wee en gelet op de toegenomen kwaliteit van het medium onderzoeken wij of verdere financiële ondersteuning ervan mogelijk is. Aanvullend kan reclame een belangrijke bron van inkomsten vormen. Musea ▪ Wij onderstrepen het belang van behoud en overdracht van het cultureel erfgoed. ▪ Wij gaan daarom de mogelijkheid van adequate herhuisvesting van musea onderzoeken. Hierbij denken wij aan een multifunctioneel gebouw waardoor de musea elkaar kunnen versterken en waarin ook een ‘veteranenpunt’ kan worden ondergebracht. Uitgangspunt hierbij is het behoud van eigen identiteit (‘eigen voordeur’) voor de partijen ▪ In Ede-Oost bieden de daar aanwezige monumenten (kazernes) hiervoor een mogelijkheid ▪ De gemeentelijke financiële basis voor de herhuisvesting van de museale voorzieningen wordt in beginsel gevonden binnen de exploitatie van het bestemmingsplan Ede-Oost; daarnaast wordt actief gezocht naar bijdragen (bijvoorbeeld door sponsoring) van bedrijven en instellingen
Programmarekening 2009
55
E
2.6.3. BELEIDSACCENTEN IN DE 1 W-VRAAG Op basis van de Convenantafspraken en op basis van actueel beleid en gemeentelijke beleidsdoelen binnen het werkveld Cultuur, gaat het in de 1e W-vraag om de volgende beleidsaccenten: 1 Hedendaagse kunst & cultuur Cultuur
Het cultuuraanbod in Ede (zowel programmering als infrastructuur) zoekt aansluiting bij de wensen en behoeften van de inwoners van Ede
2 3 4 5
Beleidsaccent cultuurbeleid (Cultuurnota ‘Continu Cultuur’): ▪ Investeren in de kracht van het buitengebied ▪ Aandacht voor amateurkunst ▪ Aandacht voor cultuureducatie ▪ Aantrekkelijker maken van het stedelijk centrum
6 7
▪ Aandacht voor erfgoedkernen Bospoort en Ede-Oost ▪ Vernieuwing museumaanbod
8
Stimuleren erfgoededucatie
Beleidsaccent cultuurbeleid (Cultuurnota ‘Continu Cultuur’): Erfgoed en cultuurhistorie
2.6.4. 1E W-VRAAG: WAT WILLEN WE BEREIKEN? Programmadoelstelling Er is een samenhangend, verbindend en kwalitatief hoogstaand cultuurbeleid dat aansluit bij de grotere ambitie van de ontwikkeling van Ede
Beleidsaccenten 1. Cultuuraanbod 2. Buitengebied 3. Amateurkunst 4. Cultuureducatie 5. 6. 7. 8.
Centrum Erfgoedkernen Musea Erfgoededucatie
Te bereiken doelen Het cultuuraanbod in Ede zoekt aansluiting bij de wensen en behoeften van de inwoners van Ede Meer kunst en cultuur in het buitengebied Meer Edenaren beoefenen amateurkunst Meer aandacht voor cultuureducatie op scholen (in relatie tot beëindiging Actieplan Cultuurbereik in 2009 Meer kunst en cultuur in het stedelijk centrum Meer aandacht voor erfgoedkernen Bospoort en Ede-Oost Vernieuwing museumaanbod Stimuleren erfgoededucatie
Beoogde maatschappelijke effecten
1
Het cultuuraanbod in Ede zoekt aansluiting bij de wensen en behoeften van de inwoners van Ede Indicator: Bezoek culturele activiteiten in Ede gedurende de afgelopen 12 maanden Gemeentearchief
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
2005: 80% 2007: 85% 2006: Bekendheid 69% Gebruik 29%
Bron: Onderzoek Ede 2008, gemeente-enquête 2
3 56
Meer kunst en cultuur In het buitengebied Indicator: Aantal kunstroutes
2005: geen kunstroutes 2008: 4 kunstroutes 2009: volgt
Het percentage Edenaren dat amateurkunst beoefent neemt toe Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
Indicator: 2006: 47% 2008: 43% de vrije tijd Bron: onderzoek Cultuurparticipatie 2006 Onderzoek Ede 2008, gemeente-enquête Het aantal amateurkunstverenigingen dat subsidie 2006: 44 aanvraagt bij de gemeente Ede 2008: 52 2009: volgt Bron: ISA4all
▪ % Edenaren dat kunstzinnige activiteiten doet in
4
Meer scholen hebben aandacht voor cultuureducatie Indicator: ▪ % scholen in het primair onderwijs dat de cursus 2004: 0% 2008: 80% cultuureducatie heeft gevolgd
5
Het stedelijk centrum krijgt een hogere beoordeling Indicator: ▪ Algemeen oordeel Edese binnenstad
2005: 6,0 2007: 6,8 2009: volgt
Bron: Gemeente-enquête 2005 Onderzoek Ede 2008, gemeente-enquête
6.
Aandacht voor erfgoedkernen Bospoort en EdeOost Indicator:
7.
Vernieuwing museumaanbod Indicator:
8
Stimuleren erfgoededucatie Indicator: ▪ Aantal klassen dat deelneemt aan erfgoedprojecten Bron: Gemeentearchief
2007: 11 schoolklassen bezocht
E
2.6.5. 2 W-VRAAG: WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN? Programma-uitvoering algemeen Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
1
Toelichting op uitvoering
▪
▪ ▪ ▪ ▪
▪ ▪
Gerelateerde beleidsgebieden
Programmarekening 2009
▪ ▪ ▪
Meer dan de helft van de Edenaren vindt het aanbod van kunst en cultuur in Ede interessant Uitvoeren actieplan cultuurbereik Meer bekendheid geven aan cultuurwijzer Organiseren uitreiking Cultuurprijs Bevorderen van culturele manifestaties en evenementen De bekendheid van de cultuurwijzer stijgt. In 2006 was de bekendheid van de fysieke cultuurwijzer 19%, in 2008 31%. In 2006 was de bekendheid van de digitale cultuurwijzer 14%, in 2008 27%. De gemeente Ede ondersteunt culturele manifestaties en evenementen. In 2009 is het citymarketingbeleid vastgesteld; integraal evenementenbeleid wordt voorbereid. Het Fonds voor Cultuurparticipatie 2009-2012 is de opvolger van Actieplan Cultuurbereik. Het doel is de actieve cultuurparticipatie te stimuleren. 2009 was het eerste jaar; diverse activiteiten zijn opgezet. In 2010 wordt gemonitord. Toerisme Educatie Citymarketing 57
Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
2
▪ ▪ ▪
Toelichting op uitvoering
▪ ▪ ▪
Gerelateerde beleidsgebieden ▪
▪ ▪ ▪ Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
3
▪ ▪ ▪ ▪
Toelichting op uitvoering
Meer kunst en cultuur in het buitengebied Realiseren kunstroutes in het buitengebied Realiseren Bezoekerscentrum Lunteren ‘Middelpunt van Nederland’ (Goudsberg) Versterken samenwerking met Kröller-Müller In Bennekom en Lunteren zijn atelierroutes georganiseerd. De Stichting 14 Kraats heeft in 2009 ook een route in het buitengebied georganiseerd. Het bezoekerscentrum Goudsberg is in voorbereiding met partners als Geldersch Landschap en Stichting Luntersch Buurtbos. Het Kröller Muller Museum heeft een cultureel arrangement in samenwerking met De Reehorst. Ook worden andere samenwerkingsmogelijkheden, o.a. op het gebied van citymarketing onderzocht. Ruimtelijke ontwikkeling buitengebied Monumenten en Archeologie Toerisme Citymarketing Het percentage Edenaren dat amateurkunst beoefent neemt toe Meedenken over accommodaties voor grootschalige uitvoeringen van amateurkunst Subsidiëren amateurkunstverenigingen Initiëren van projecten ter bevordering samenwerking amateurs en professionele kunstenaars Faciliteren amateurkunstverenigingen door beschikbaar stellen professionele kunstvoorzieningen voor lagere tarieven
▪
Uit een behoeftenonderzoek onder amateurkunstverenigingen in 2009 blijkt geen duidelijke behoefte aan een accommodatie voor grootschalige uitvoeringen. De Stichting Centrum voor Amateurkunst heeft zich in 2009 opgeheven. In 2009 zijn ruim 50 amateurkunstverenigingen gesubsidieerd. Zowel Cultura als De Reehorst moeten amateurkunstverenigingen de gelegenheid geven op te treden in de theaterzalen. Ook in het Openluchttheater is er ruimte voor amateurkunst. Het festival Ede uit de Kunst richt zich op het tonen van het lokale amateurkunstveld.
Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
4
Meer scholen hebben aandacht voor cultuureducatie
▪
Uitvoeren van de in het Actieplan Cultuurbereik en de CEPO regeling voor onderwijs omschreven activiteiten.
Toelichting op uitvoering
▪
De afspraken over cultuureducatie in het primair en voortgezet onderwijs in het Fonds voor Cultuurparticipatie zijn gerealiseerd in 2009. Op het Loket Cultuur in School is 1fte combinatiefunctie gerealiseerd in 2009.
Gerelateerde beleidsgebieden
▪
Educatie
Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
5
▪
Gerelateerde beleidsgebieden
58
▪ ▪
Het stedelijk centrum krijgt een hogere beoordeling Uitvoering beeldplan Centrum Vernieuwen festivals en evenementen Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten Toelichting op uitvoering
5
Het stedelijk centrum krijgt een hogere beoordeling Beeldplan Centrum is uitgevoerd. Met het HvA Fonds is afgesproken dat de komende jaren nog eens vijf kunstwerken in de openbare ruimte in het centrum worden gerealiseerd. Hiervoor is in 2009 de voorbereiding gestart. Een integraal evenementenbeleid is in voorbereiding.
▪
▪ Gerelateerde beleidsgebieden
Beheer openbare ruimte Ruimtelijke ontwikkeling, in het bijzonder de verdere ontwikkeling en hoogwaardig beheer van Ede centrum Programma EZ, met name toerisme en recreatie Citymarketing en evenementen
▪ ▪ ▪ ▪
Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
6
▪ ▪ ▪
Er komt een beeldplan Bospoort en een beeldplan Ede-Oost Er komt een kunstroute Bospoort door PEK Voorbereiden culturele voorzieningen in Ede-Oost (museum, expositieruimte, werkplaatsen voor kunstenaars, woon/werkateliers) in samenspraak met de regio en met marktpartijen
Toelichting op uitvoering
▪
De beeldplannen Bospoort en Veluwse Poort zijn in voorbereiding. De culturele route door de Bospoort is in 2009 voorbereid in samenwerking met Vereniging Oud Ede en wordt begin 2010 gepresenteerd. De culturele voorziening in Veluwse Poort wordt voorbereid.
▪ Gerelateerde beleidsgebieden ▪
▪ ▪ ▪
Aandacht voor erfgoedkernen Bospoort en Ede-Oost
Ruimtelijke ontwikkeling Beheer openbare ruimte Toerisme Monumentenzorg
Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
7
▪
Uitvoeren speerpunten museumnota
Toelichting op uitvoering
▪
In 2009 is de museumnota voorbereid. Eind 2009 is een tussentijds rapport verschenen. In 2009 is een museaal medewerker aangesteld die de musea ondersteunt. Aan Museum Oud Lunteren is een ophoging van de budgetsubsidie en een investeringsubsidie voor een verbouwing toegekend.
▪
Vernieuwing museumaanbod
Gerelateerde beleidsgebieden Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
8
▪ ▪ ▪ ▪
Aanbod leskisten door gemeentearchief Historische cahiers door gemeentearchief Instellen platform erfgoededucatie Uitvoeren werkplan erfgoededucatie
Toelichting op uitvoering
▪ ▪
In 2009 zijn enkele leskisten aangepast en vernieuwd. Daarnaast zijn twee nieuwe producten over archeologie gemaakt. Aanleiding hiervoor was het educatief project rondom de opgravingen in Kernhem. Hieraan namen ongeveer 800 leerlingen uit het primair onderwijs deel. Binnen het platform erfgoededucatie is gezocht naar samenwerking tussen erfgoedinstellingen en onderwijs, er zijn enkele nieuwsbrieven samengesteld en er is nagedacht over deskundigheidsbevordering bij deze instellingen ten behoeve van educatieve activiteiten in en met het onderwijs. In het verslag jaar zijn historische cahiers verschenen over de Airborneherdenkingen, kerkbouwarchitectuur en HORA.
▪
Programmarekening 2009
Stimuleren erfgoededucatie
59
Beoogde maatschappelijke effecten
8
Stimuleren erfgoededucatie Hiernaast verschenen nog historische berichten over de kerkelijke kaart van Ede en Chrudim en stuifzanden rond Otterlo en werden enkele tentoonstellingen gehouden.
Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪
Monumentenzorg Archeologie
E
2.6.6. 3 W-VRAAG: WAT GAAT HET KOSTEN 2.6.6.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) 06 Cultuur
Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem m ing Storting res erve Onttrek king reserve Saldo na resultaatbestem m ing
Rekening 2008
Primitieve begroting 2009
Actuele begroting 2009
Rekening 2009
8.799 N 404 V 8.395 N 154 N 4V 8.544 N
9.032 N 64 V 8.968 N 4V 8.964 N
9.457 N 175 V 9.281 N 10 N 4V 9.288 N
9.379 N 259 V 9.119 N 29 N 5V 9.144 N
Specificatie van de resultaten per product Product Lasten
Gemeentearchief
Baten
Verschil Verschil primitieve rekening/ geactualiseer- geactualiseerde begroting de begroting 425 N 78 V 112 V 84 V 313 N 162 V 10 N 19 N 1V 324 N 144 V
bedragen x € 1.000 Stortingen Onttrekkingen Resultaat
4V
19 V
0
0
23 V
Culturele aangelegenheden
42 V
0
19 N
1V
24 V
Amateurkunst
14 V
0
0
0
14 V
Beeldende kunst
62 N
55 V
0
0
6N
0
0
0
0
0
40 V
0
0
0
39 V
Podiumkunsten
0
0
0
0
1N
Cultuureducatie
7V
0
0
0
7V
Mediazaken
1V
0
0
0
1V
Monumenten en archeologie
32 V
10 V
0
0
42 V
Resultaten ten opzichte van begroting
78 V
84 V
19 N
1V
144 V
Bibliotheekwerk Musea
2.6.6.2. Toelichting op middelen De rekeningcijfers 2009 wijken slechts marginaal af van de actuele begroting 2009 en behoeven derhalve geen nadere toelichting. 2.6.6.3. Investeringen Voor dit programma niet van toepassing
60
Programmarekening 2009
2.7.
Werk en Inkomen
2.7.1.
BELEID WERK EN INKOMEN IN EDE
De doelstelling van dit programma: Er zijn zo weinig mogelijk inwoners van Ede afhankelijk van bijstand. In dit programma onderscheiden wij: ▪ Re-integratie van personen die een uitkering ontvangen ▪ Verstrekken van middelen van bestaan voor degenen die dat nodig hebben 2.7.2. CONVENANTBELEID In het Convenant 2006 - 2010 is een aantal voornemens en uitgangspunten geformuleerd die van betekenis zijn voor dit programma. Onderstaand zijn deze weergegeven. De voorgestelde speerpunten van beleid zijn daarbij geel geaccentueerd. Permar De gemeente speelt een steeds belangrijkere rol bij het besteden van middelen voor reintegratietrajecten en scholing. Hierbij is de Sociale Werkvoorziening (Permar) bij uitstek een leer- en werkbedrijf voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Voor Permar geldt, gelet op haar positie en taak en de bijzondere samenstelling van haar werknemersbestand, een preferente positie bij aanbestedingen door de gemeente, onder de voorwaarde dat wordt gewerkt met marktconforme prijzen. Solidariteitsfonds Om middelen te verkrijgen voor bekostiging van extra steun aan burgers die dat nodig hebben, zullen wij, ook in relatie tot andere bestaande fondsen, onderzoeken of de instelling van een solidariteitsfonds (ter ondersteuning van mensen die buiten alle regelingen vallen en toch hulp behoeven) tot de mogelijkheden behoort. Schuldhulpverlening Bij de schuldhulpverlening willen wij vooral investeren in preventie. Daartoe zetten wij in op preventieve maatregelen, voorlichting en vroegtijdige signalering. Het zogenaamde `maatjesproject` *) willen wij, afhankelijk van evaluatie, continueren. *) Dit project omvat de cursus Omgaan met geld met ondersteuning van de cursist door een `maatje` (vrijwilliger) om het geleerde in de cursus in de praktijk ook effectief te gebruiken. E
2.7.3. BELEIDSACCENTEN IN DE 1 W-VRAAG Op basis van de Convenantafspraken en op basis van actueel beleid en gemeentelijke beleidsdoelen binnen het werkveld Werk en Inkomen, gaat het in de e 1 W-vraag om de volgende beleidsaccenten: 1 De instroom in de bijstand blijft beperkt en de uitstroom wordt bevorderd Re-integratie
Werk en Inkomen
2 In beginsel staat tegenover elke uitkering een tegenprestatie
3 De modernisering van de WSW wordt verder vormgegeven
Inkomensvoorziening
4 Alle burgers met een inkomen op minimumniveau worden zo goed mogelijk ondersteund. 5 Aandacht voor preventie van schulden
Programmarekening 2009
61
E
2.7.4. 1 W-VRAAG: WAT WILLEN WE BEREIKEN? Programmadoelstelling Inwoners van Ede zijn zo kort mogelijk afhankelijk van een bijstandsuitkering Beleidsaccenten 1. Beperken instroom en bevorderen uitstroom 2. Tegenprestatie voor uitkering 3. Modernisering WSW 4. Optimale ondersteuning minimuminkomens 5. Aandacht voor preventie van schulden
Te bereiken doelen De instroom in de bijstand blijft beperkt en de uitstroom wordt bevorderd In beginsel verricht iedereen met een uitkering een tegenprestatie Modernisering van de WSW Optimaal gebruik van de mogelijkheden om burgers met een minimuminkomen te ondersteunen Vermindering van aantal Edenaren met schulden
Beoogde maatschappelijke effecten
1
Meting beschikbaar
De instroom in de bijstand beweegt zich op of onder het landelijk niveau Indicatoren: - Gemiddeld aantal huishoudens met Wwb-uitkering in Nederland en Ede
Wwb -uitkeringen Nederland: 2005: 4,7 % 2006: 4,5 % 2007: 4,0 % 2008: (Bron: CBS-statline / Ministerie SZW / 2009: 3,7 % managementcijfers WIZ) - Aantal toegekende bijstandsuitkeringen 2005: 2006: en % t.o.v. gemiddeld aantal 2007: bijstandsuitkeringen - Aantal beëindigde bijstandsuitkeringen 2005: 2006: en % t.o.v. gemiddeld aantal 2007: bijstandsuitkeringen - Uitstroom vanwege werk (aantal en % 2005: 2006: t.o.v. totale uitstroom) 2007: 2
3
In beginsel verricht iedereen met een uitkering een tegenprestatie Indicator: - Aantal lopende re-integratie trajecten per ultimo
Wanneer actualiseren
Ede: 1619 (3,8 %) 1582 (3,7 %) 1441 (3,3 %) 1371 (3,2 %) 1351 (3,1 %) 455 (27%) 396 (24%) 377 (25%) 330 (20%) 380 (23%) 561 (38 %) 100 (26%) 135 (36%) 195 (35%)
2006: 450 2007: 447
Modernisering WSW Indicatoren: - Aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor ingezetene WSW- geïndiceerden.
2005: 410 SE 2006: 399 SE 2007: 413 SE 2008: 404 SE 2009: 414 SE - Aantal ingezetene WSW-geïndiceerden 2005: 24 2006: 70 op de wachtlijst per ultimo: 2007: 137 2008: 54 2009: 87 Bron: Opgave Permar-WS 4
62
Het aantal klanten dat gebruikt maakt van bijzondere bijstand neemt toe Indicator: - % Edese huishoudens dat gebruik heeft 2008: 6% 2009: 6% Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
gemaakt van aanvullende inkomensvoorzieningen. 5
Aandacht voor preventie van schulden Indicator: - Aantal klanten dat schuldregeling aanvraagt
2006: 176 2007: 192 2008: 199 2009: 254
2.7.5. 2E W-VRAAG: WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN? Programma-uitvoering algemeen Beoogde maatschappelijke effecten
1
Prestaties college
Zorgen voor optimale re-integratie: - Uitvoeren re-integratiebeleid conform contourennota - Inzetten Stichting Voorwerk Ede en werkgeversserviceloket. - Anticiperen op mogelijkheden a.g.v. invoering participatiebudget. Zorgen voor optimale preventie: - optimale uitvoering poortfuncties - uitvoeren optimale handhaving Afstemmen vraag en aanbod werk - Ondersteunen platform onderwijs en arbeidsmarkt - Optimaal inrichten ketendienstverlening met CWI-UWV en gemeente Wageningen Klantenbestand In september werd duidelijk dat het participatiebudget (bundeling van middelen re-integratie, inburgering en volwasseneducatie) in de periode 2009 – 2014 met circa 1,5 mln. zal worden verlaagd (19%). Dit terwijl de crisis in heel Nederland doorwerkt. In Ede is het aantal Wwb-uitkeringsgerechtingden met 7,7%gestegen. De stijging heeft met name in de tweede helft van 2009 plaatsgevonden. In 2009 is het aantal uitkeringsgerechtigden landelijk met 9% gestegen waarbij er tussen de gemeenten grote verschillen zijn.
Toelichting op uitvoering
De instroom in de bijstand beweegt zich op of onder het landelijk niveau
Handhaving Het handhavingsbeleid richt zich op twee speerpunten, namelijk preventie en repressie. De preventiemedewerkers onderzoeken op basis van frauderisicoprofielen of bijstandsuitkeringen rechtmatig (kunnen) worden verstrekt. Hierbij worden huisbezoeken ingezet. Daarnaast verrichten ze diverse themaonderzoeken zoals onderzoeken naar verzwegen vermogen, kadasterregistratie en verblijf buitenland. In 2009 leidde het huisbezoek in 30% van de gevallen tot een afwijzing van de aanvraag of een beëindiging of aanpassing van de uitkering. De themacontroles leidde in 23% van de gevallen tot beëindiging of aanpassing van de uitkering. In 2009 zijn door fraudepreventiemedewerkers en sociale rechercheurs 100 fraudezaken afgerond, is voor een totaalbedrag van € 477.000 aan fraude geconstateerd en is € 248.000 aan fraude geïncasseerd. Arbeidsmarktbeleid De gemeente heeft in 2009 het Arbeidsmobiliteitcentrum Ede (ACE) ondersteund bij haar oprichting door actief met raad en daad dit proces te ondersteunen. Dit heeft geresulteerd in een officiële opening in februari 2010 door Minister Donner. Het “ACE de Vallei” is een arbeidsmobiliteitscentrum waar het de bedoeling is dat mensen van werk naar werk worden gebracht. Verder richt het ACE zich op kennisdeling t.a.v. personeel, arbeid en organisatievraagstukken en het is een netwerk van personeelsfunctionarissen. In 2009 is er een hernieuwde start gemaakt in de samenwerking tussen de accountmanagers Economische zaken en de accountmanagers werkgelegenheid van de Gemeente Ede. Deze samenwerking is belangrijk Programmarekening 2009
63
Beoogde maatschappelijke effecten
1
De instroom in de bijstand beweegt zich op of onder het landelijk niveau
voor bedrijven die zich in Ede willen vestigen. Snelle informatie over werkgelegenheid, het arbeidspotentieel en opleidingsmogelijkheden worden zo gecombineerd met de werkzaamheden van accountmanagers Economisch Zaken. Door deze samenwerking heeft het bedrijf Rheinmetall beter kunnen beslissen dat Ede op alle fronten een goede locatie is om je bedrijf te vestigen. Samenwerken is een sleutelwoord op vele fronten. Een goed voorbeeld m.b.t. de Edense arbeidsmarkt is de samenwerking met de Deli XL. Het werkplein Ede/Wageningen, de Permar en de St. Voorwerk zijn samen met de Deli XL een pilot gestart waarin door middel van opleiding en werk burgers met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt teruggebracht worden naar arbeid. Steeds beter weet het Werkgeversserviceloket (WGSL) werkgevers te ondersteunen bij hun zoektocht naar personeel en de combinatie te leggen tussen leren en werken. Gerelateerde beleidsgebieden Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
Toelichting op uitvoering
▪ Economische zaken 2
In beginsel verricht iedereen met een uitkering een tegenprestatie
Inzetten doorstroom- en vangnetbanen Inzetten Wijkwerkbedrijf Inzetten van re-integratietrajecten en ondersteuningsmaatregelen.
Re-integratie In 2009 is de Wet participatiebudget (Wpb) ingegaan. Daarmee zijn de schotten tussen drie op participatie gerichte budgetten weggenomen namelijk de middelen voor re-integratie (WWB-werkdeel), inburgering (Wi) en volwasseneneducatie (WEB). De kaders van de wet staan verwoord in de notitie participatiebudget gemeente Ede van februari 2009. In het najaar is de uitvoeringsnotitie vastgesteld. Hierin wordt het belang van verbanden en samenwerkingsmogelijkheden tussen de producten van verschillende participatietrajecten benadrukt. De verschillende doelen kunnen zo gecombineerd worden en elkaar versterken. In 2009 zijn in Ede veel nieuwe re-integratieprojecten gestart: Services voor de wijk (laagdrempelige diensten in wijk als werkervaringsproject) Rebike (voorkomen schooluitval), zelfstandig ondernemerschap (pre-traject voor klanten UWV en gemeenten Ede en Wageningen), Titan (risicojongeren), (beroeps)opleidingsproject voor niet-uitkeringsgerechtigden. Werkplein In 2009 is voor de dienstverlening in Werkplein Ede-Wageningen een dienstverleningsconcept opgesteld en is een start gemaakt met de implementatie daarvan. Verder is per 1 oktober de positie van de jongere veranderd. Hij komt niet langer in aanmerking voor WWB maar valt onder de nieuwe Wet Investeren in Jongeren (WIJ). Met deze nieuwe wet hebben jongeren tot 27 jaar recht op een werkleeraanbod. Om die wet goed uit te kunnen voeren, waren de gemeenten genoodzaakt hiervoor verordeningen op te stellen. Deze zijn in Ede in november vastgesteld. Om de dienstverlening aan deze jongeren in Ede en Wageningen te verbeteren, is in 2009 het Servicepunt jongeren in Werkplein Ede-Wageningen ontwikkeld. Deze is op 22 januari 2010 geopend. Het servicepunt jongeren is het eerste contactpunt voor de jongeren tot 27 jaar op het gebied Werk en Inkomen. Binnen dit servicepunt wordt door de consulenten van de gemeente Ede en Wageningen samengewerkt met het Veiligheidshuis West Veluwe, UWVWERKbedrijf, Regionaal Meld- en Coördinatiepunt Voortijdig Schoolverlaters (RMC) en Bureau Schuldhulp en budgetbeheer (BSB).
Gerelateerde beleidsgebieden
64
▪ ▪
OGGZ Vrijwilligersbeleid Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
3
Modernisering WSW
Prestaties college
▪ ▪ ▪
Het voeren van de regie op de uitvoering WSW Bevorderen van de beweging van binnen naar buiten Het vergroten van het aantal personen in een reguliere werkomgeving
Toelichting op uitvoering
Sociale werkvoorziening Conform de notitie strategisch beleidskader WSW is ook in 2009 de modernisering WSW verder vorm gegeven. Het gezamenlijk WSW-beleid is verder ontwikkeld binnen de in GR-Permar deelnemende gemeenten. Ook heeft de WSW-raad een duidelijke positie gekregen en haar adviserende taak naar de gemeenteraden opgepakt. Verder zijn voorbereidingen gepleegd om de tekst van de gemeenschappelijke regeling aan de gevolgen van de modernisering (regie op WSW-beleid ligt bij de gemeente). De wijze waarop het bestuur van Permar wordt vormgegeven is hierbij een belangrijk item. Permar heeft in 2009 de gevolgen van de economische crisis ondervonden. Hierdoor was personeel moeilijker te detacheren en liepen de opdrachten terug. Het exploitatieresultaat over 2009 blijft echter positief. De wachtlijst voor de WSW voor de gemeente Ede is gestegen van 54 personen in januari 2009 naar 87 in januari 2010. Deze stijging wordt in belangrijke mate veroorzaakt door de verhoogde instroom in de WSW eind 2008. Als gevolg hiervan was er in 2009 weinig ruimte voor nieuwe instroom. Om de wachttijd tot ingang van het WSW-dienstverband te overbruggen, zijn van de 87 personen er 60 actief in een traject (‘pre-WSW-traject’).
Gerelateerde beleidsgebieden Beoogde maatschappelijke effecten
4
Prestaties college
▪ Het verstrekken van aanvullende inkomensvoorzieningen op basis van
Het aantal klanten dat gebruik maakt van bijzondere bijstand neemt toe
individueel maatwerk
▪ Het verstrekken van aanvullende inkomensvoorzieningen aan bepaalde doelgroepen Toelichting op uitvoering
Aanvullend inkomen Het bereiken van de doelgroep die gebruik maakt van de regelingen rondom aanvullende inkomensvoorziening is in Ede zoals in vele gemeenten een uitdaging. In mei 2009 heeft de gemeente Ede een armoedeconferentie georganiseerd voor het maatschappelijk middenveld en enkele gebruikers om samen te zoeken naar verbeteringsmogelijkheden. De aanbevelingen die naar voren zijn gekomen hebben geleid tot nog meer samenwerking met het maatschappelijk middenveld. Ter ondersteuning zijn posters en flyers ontwikkeld om de doelgroep te enthousiasmeren gebruik te maken van de gemeentelijke regelingen. Ook zijn de aanvraagformulieren vereenvoudigd en de regelingen op de website toegankelijker gemaakt. Verder zijn er extra voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd. Deze gewijzigde benadering van de doelgroep is succesvol. Meerdere huishoudens met een uitkering hebben naast de collectieve ziektekostenverzekering ook voor andere inkomensondersteunende regelingen de weg naar de gemeente gevonden. Daarnaast is een lichte stijging geconstateerd in het aantal bereikte huishoudens. In september 2009 is nieuw beleid ingevoerd voor mensen die door een acute noodsituatie een volledige woninginrichting nodig hebben en hiervoor niet hebben kunnen reserveren .Deze groep mensen hoeft geen gebruik te maken van de Stadbank Arnhem, maar kunnen een beroep doen op bijzondere bijstand in de vorm van leenbijstand. Ook dit heeft geleid tot een toename van het gebruik van de bijzondere bijstand.
Gerelateerde beleidsgebieden
Programmarekening 2009
65
Beoogde maatschappelijke effecten
5
Prestaties college
▪ Trajecten schuldhulp ▪ Maatjesproject schuldhulp
Toelichting op uitvoering
Schuldhulpverlening Door de economische crisis is het aantal aanvragen voor schuldhulpverlening toegenomen met 28% en voor budgetbeheer met 23 %. De toename is ingezet vanaf juni 2009. Als gevolg hiervan neemt de druk op de uitvoering toe om zo efficiënt mogelijk de beschikbare middelen in te zetten. Via tijdelijke rijksmiddelen kan extra personeel worden aangetrokken. In de afgelopen tijd zijn diverse convenanten afgesloten met energieleveranciers, het Centraal justitieel incassobureau, Woonstede, banken. Mede hierdoor en door het invoeren van een stabilisatiefase alvorens met het schuldhulp traject te beginnen is de slagingskans van een schuldhulptraject vergroot. (46%) In 2009 is een borgstellingsfonds ingesteld voor het afgeven van borgstellingen voor saneringskredieten. Verwacht wordt hierdoor een verdere verhoging van de slaagkans te bereiken. Dit bevordert mede de efficiency van de uitvoering omdat cliënten niet drie jaar lang begeleid hoeven te worden. Ter voorkoming van een beroep op de schuldhulp zijn diverse activiteiten ondernomen. Voorlichting op scholen, screening en zonodig begeleiding van aanvragers van een uitkering, het geven van cursussen omgaan met geld gekoppeld aan het begeleiden door een vrijwilliger(maatjes).
Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪ ▪
Aandacht voor preventie van schulden
Jeugd Maatschappelijke dienstverlening Zorg
E
2.7.6. 3 W-VRAAG: WAT GAAT HET KOSTEN? 2.7.6.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) 07 Werk en inkom en
Rekening 2008
Primitieve begroting 2009
Actuele begroting 2009
Rekening 2009
Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem m ing Storting reserve Onttrekking reserve Saldo na resultaatbestem m ing
42.755 N 33.802 V 8.953 N 741 N 201 V 9.493 N
41.822 N 31.741 V 10.082 N 10.082 N
43.772 N 34.505 V 9.267 N 727 N 161 V 9.833 N
42.181 N 34.697 V 7.484 N 649 N 8.134 N
Specificatie van de resultaten per product Product Lasten
Algemene inkomensvoorzieningen Aanvullende inkomensvoorzieningen Opvang vluchtelingen
Baten
Verschil Verschil primitieve rekening/ geactualiseer- geactualiseerde begroting de begroting 1.950 N 1.591 V 2.765 V 191 V 815 V 1.782 V 727 N 78 V 161 V 161 N 249 V 1.699 V
bedragen x € 1.000 Stortingen Onttrekkingen Resultaat
97 V
1V
115 N
0
17 N
328 N
5V
193 V
0
130 N
224 V
224 N
0
0
0
1.046 V
97 V
0
161 N
983 V
Sociale werkvoorziening
258 N
320 V
0
0
62 V
Re-integratie
-809 V
8N
0
0
801 V
1.590 V
191 V
78 V
161 N
1.699 V
Schuldhulpverlening
Resultaten ten opzichte van begroting
2.7.6.2. Toelichting op middelen bedragen x € 1.000 L/B O/T*
Product
L/B
Algemene inkomensvoorziening Algemene inkomensvoorziening
L
66
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel) 92 N 115 V
S/I
S I
Toelichting
De bijstandslasten zijn circa € 92.000 (0,5%) hoger dan begroot. Door een verhoogde constatering van fraude en toename van verstrekte leenbijstand is de omvang van het debiteurensaldo van Wwb-clienten gestegen. Op grond van verslaggevingsregels wordt jaarlijks een opstelling gemaakt Programmarekening 2009
L/B O/T*
Product
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel)
S/I
T
Algemene inkomensvoorziening
115 N
I
L
Aanvullende inkomensvoorziening
193 N
I
T
Aanvullende inkomensvoorziening
193 V
I
L/B
Schuldhulpverlening
983 V
I
O
Schuldhulpverlening
L/B
Sociale werkvoorziening L/B Re-integratie / algemene inkomens voorzieningen * L/B = Lasten/Baten O/T = Onttrekkingen/Toevoegingen
Programmarekening 2009
161 N
I
€ 62.000 V
I
€ 676.000 V
I
Toelichting
om de vermogenspositie in de jaarrekening juist te presenteren. Naast dit voordeel in de exploitatie, is dit voor dit bedrag een nadeel zichtbaar door toevoeging aan de bestemmingsreserve debiteuren. Door een gestegen omvang van de debiteurenpositie van de Wwb-clienten is de omvang van de reserve debiteuren verhoogd. Het beroep op aanvullend inkomen, met name in acute noodsituaties voor woninginrichting, is in de tweede helft 2009 toegenomen. De tijdelijke verruiming rondom aanvullende inkomensvoorziening 2008-2011 is gedekt vanuit de egalisatiereserve WMO. Het resultaat over dit jaar wordt derhalve eveneens hiermee verrekend. De kosten ad € 913.000 van bedrijfsvoering van schuldhulpverlening zijn toegerekend aan het participatiebudget. Eind 2009 zijn er, in verband met de crisis, aanvullende rijksmiddelen beschikbaar gekomen. Deze middelen zijn beschikbaar gesteld voor personele inzet vanwege verwachtte extra beroep op de schuldhulpverlening. Deze specifieke uitkering kent een meeneemregeling tot en met het jaar 2011. Om die reden zijn en worden de incidenteel te financieren personeelslasten 2009-2011 ook ten laste van deze middelen gebracht. Per saldo een voordeel van € 70.000. De begrote onttrekking aan de reserve BSB is achterwege gebleven, omdat de incidentele personeelslasten uit de nieuwe specifieke uitkering zijn gefinancierd. Overrealisatie 2009 als gevolg van verhoogde instroom eind 2008 is ten laste van participatiebudget gebracht. De kosten van bedrijfsvoering van re-integratieconsulenten zijn toegerekend aan het participatiebudget.
67
2.8.
Maatschappelijke Dienstverlening
2.8.1. BELEID MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING IN EDE De doelstelling van dit programma: Er is een sluitend aanbod van ondersteuning voor kwetsbare inwoners van Ede. In dit programma onderscheiden wij: ▪ Specifieke ondersteuning voor jeugd, minderheden, vrouwen ▪ Zorgen voor een structuur van maatschappelijk en sociaal cultureel werk 2.8.2. CONVENANTBELEID In het Convenant 2006 - 2010 is een aantal voornemens en uitgangspunten geformuleerd die van betekenis zijn voor dit programma. Onderstaand zijn deze weergegeven. De voorgestelde speerpunten van beleid zijn daarbij geel geaccentueerd. Jongeren Wij constateren dat opvoeding, ontwikkeling en ontplooiing een verantwoordelijkheid is van iedere burger en zijn/haar opvoeders. Meer dan tachtig procent van de Edese burgers kan zich op eigen kracht goed redden. Voor een beperkte groep echter geldt dit niet. Het gaat hierbij zowel om ouderen, jongeren als om kinderen. Zonder hulp neemt hun welzijn af. Hierbij ligt het accent op preventie en ondersteuning van hen die met opvoeding en onderwijs zijn belast ▪ Wij willen bevorderen dat het jeugdwerk zich ontwikkelt vanuit een integrale visie op de relatie jeugd en maatschappij, waardoor een sterker preventief gericht jeugdbeleid kan worden gevoerd ▪ Wij vinden dat in het kader van dit beleid moet worden geïnvesteerd in de jongeren in onze gemeente, in scholing, werkaanbod, cultuur- en sportvoorzieningen, uitgaansgebieden, huisvesting en ontmoetingsplaatsen ▪ Wij willen daarmee op tal van fronten de binding tussen jeugd en samenleving versterken, jongeren eigen verantwoordelijkheden geven, en criminaliteit, drugsgebruik en vandalisme tegengaan ▪ In het licht van het voorgaande en gelet op de resultaten die zijn geboekt in de afgelopen periode, zoeken wij naar structurele middelen ter voortzetting van het Jongerencentrum ‘Peptalk’ Vrijwilligers en Mantelzorgers ▪ Wij beschouwen vrijwilligerswerk als erg belangrijk, het is het 'cement van de samenleving'. In samenwerking met betrokken organisaties blijft voor deze groep professionele ondersteuning via cursussen en trainingen mogelijk ▪ Wij realiseren ons dat door de inwerkingtreding van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) de plaats van de vrijwilligers en mantelzorgers in de samenleving van nog groter belang wordt ▪ Wij willen bevorderen dat ouderen hun kennis en ervaring (kunnen) inzetten ten behoeve van de coaching en begeleiding als mentor van jongeren Integratie Wij zullen ons voortdurend inspannen voor een betere integratie van Edenaren van allochtone afkomst; een integratie die gericht is op hun participatie in de Edese samenleving. E
2.8.3. 1 W-VRAAG: WAT WILLEN WE BEREIKEN? Programmadoelstelling Er is een optimale structuur van maatschappelijke ondersteuning en begeleiding voor Edese inwoners
Op basis van de Convenantafspraken en op basis van actueel beleid en gemeentelijke e beleidsdoelen binnen het werkveld Maatschappelijke Dienstverlening, gaat het in de 1 W-vraag om de volgende beleidsaccenten: 68
Programmarekening 2009
▪
▪
Programmadoelstelling / Wat meten we?
Kernindicator
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
Sluitende ketenaanpak bij lichte problemen bij kind / jongeren / opvoeders
% Jongeren met psychosociale problemen
Ja
Iedere vier jaar
Definitie: % 13-17 jarigen dat psychosociale problemen heeft (via gestandaardiseerde SDQ vragenlijst) Er is professionele onderTevredenheid mantelzorgers over steuning voor vrijwilligers en ondersteuning mantelzorgers Definitie: % mantelzorgers, dat tevreden is over steunpunt mantelzorg Tevredenheid vrijwilligers over ondersteuning vrijwilligers
▪
▪
Meer allochtone Edenaren zijn maatschappelijk actief
Aandacht voor sociale aspecten van wijken (leefbaar houden) en
▪
Gezamenlijk aanbod instellingen per wijk / dorp (multifunctionele teams)
Definitie: % vrijwilligers, dat tevreden is met ondersteuning vrijwilligers PM Definitie: Geen kernindicator beschikbaar Leefbaarheid (rapportcijfer) per wijk
2008: 14% 2010: volgt
Nee
In 2009 voor eerste keer onderzocht, frequentie nog niet vastgesteld
Nee
Over twee jaar eerste keer, daarna iedere twee jaar
Nee
-
2005: 7,4 2007: 7,4 2009: volgt
Iedere twee jaar
Definitie: Oordeel inwoners over leefbaarheid in hun wijk uitgedrukt in een rapportcijfer. Dit is een geïntegreerd cijfer van sociale en fysieke programma's. Hierbij gaat het om het effect van de sociale programma's
E
2.8.4. 2 W-VRAAG: WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN? Beleidsaccenten Te bereiken doelen 1a Jongeren ▪ Er is meer aandacht voor preventief jeugdbeleid. 1b.Jongeren ▪ Er is een sluitende ketenaanpak bij lichte problemen bij kinderen/jongeren/opvoeders 2.Vrijwilligers en mantelzorgers Er is professionele ondersteuning voor vrijwilligers en mantelzorgers 3. Integratie Meer Edenaren van allochtone afkomst zijn maatschappelijk actief 4.Wijkontwikkeling Er is aandacht voor de sociale aspecten van wijken, met specifiek oog voor vraagstukken van herstructurering in Ede-Zuid en Veldhuizen A 5.Multifunctionele teams in de Per wijk of dorp formuleren instellingen een gezamenlijk aanbod, wijken gericht op problemen en vragen van bewoners uit die wijk of dat dorp. Dit gezamenlijke aanbod voeren zij integraal uit vanuit een multifunctioneel team. Dit team werkt vanuit een gezamenlijke accommodatie in de wijk. Programma-uitvoering algemeen Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college Programmarekening 2009
1a Kinderen/jongeren en hun ouders met lichte (opvoedings)problemen worden snel en adequaat geholpen 1b Afname van het aandeel jongeren met problematisch gedrag ▪ Vaststellen minimumniveau van algemene en basisvoorzieningen 69
Beoogde maatschappelijke effecten
1a Kinderen/jongeren en hun ouders met lichte (opvoedings)problemen worden snel en adequaat geholpen 1b Afname van het aandeel jongeren met problematisch gedrag ▪ (Her)inrichting zorgstructuur (zorgnetwerk, zorgadviesteams, ovl. Jeugd&Veiligheid, verwijsindex Ede e.a.) ▪ Samenhangend aanbod van gezins- en opvoedingsondersteuning (Schoolmij. werk, Homestart, Wijkgerichte Intensieve Gezinsbehandeling (WIG), Centra voor Jeugd en Gezin (i.o.) ▪ Sturen op samenwerking en afstemming tussen verschillende betrokken instellingen/ partijen op terrein jeugdbeleid - jeugdzorg
Toelichting op uitvoering
▪
▪
▪
▪
▪ ▪
▪ ▪
In 2009 is het overleg jeugd en veiligheid geëvalueerd en beëindigd. Casusoverleggen van kinderen en jongeren vinden nog plaats direct gekoppeld aan school (zorgadviesteam) of onder de vlag van Veiligheidshuis of Centrum voor Jeugd en Gezin. De verwijsindex is verbreed naar ViVallei (regionaal) waarbij de insteek is dat zoveel mogelijk casusoverleggen naar aanleiding van signalen in de verwijsindex plaatsvinden in de reguliere bestaande casusoverleggen. De verwijsindex wordt daarmee gekoppeld aan de zorgnetwerken. Aan het palet van gezins- en opvoedondersteuning is in 2009 toegevoegd de PGO-trajecten (praktische gezinsondersteuning) die in 2008 door de provincie werden bekostigd, Eind 2009 is ook opdracht verleend aan Lindenhout gezinsmanagement in te zetten in gezinnen met kind(eren) ouder dan 12 jaar welke gezinssituatie om een intensieve vorm van gezinsondersteuning vraagt. Dit is mede ingezet om een antwoord te kunnen geven op de problematiek van een (klein) deel van de Marokkaans-Nederlandse gezinnen. In 2009 is het eerste CJG loket in Ede geopend (Beatrixpark). De kernpartners participeren in het spreekuur. Het overleg over de coördinatie van zorg komt naar verwachting in het eerste kwartaal van 2010 tot een goed einde. Het schoolma atschappelijk werk op PO en VO wordt uitgevoerd en is in 2009 opnieuw met extra subsidie van rijk en provincie verder uitgebreid. Er zijn extra activiteiten (pannavoetbal, activiteiten in Veldhuizen en Ede OudZuid in het kader van GSO3) voor jongeren georganiseerd om hierdoor het activiteitenaanbod meer variatie te bieden en te verbreden. Als gevolg hiervan zijn de contacten van jongerenwerk en straathoekwerk met jongeren verder uitgebreid. Jongeren zijn door middel van de Jongerenraad betrokken bij de uitvoering van beleid. Zo hebben zij in 2009 actief bijgedragen aan Burgernet, geadviseerd over alcohol en jeugd en Veldhuizen. Bij het vaststellen van een minimum niveau aan activiteiten voor jongeren zullen gegevens van de jeugdmonitor 2010 gebruikt worden.
Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪ ▪
Zorg Veiligheid Educatie
Beoogde maatschappelijke effecten
2
Er is professionele ondersteuning voor vrijwilligers en mantelzorgers
Prestaties college
▪
Toelichting op uitvoering
▪
Subsidiëren ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers door professionele organisaties In september 2008 is het uitvoeringsprogramma ‘Mantelzorg en vrijwillige zorg’ van de gemeente Ede gepubliceerd, waarin de gemeente haar visie op mantelzorg en vrijwillige zorg heeft vastgelegd. Eén van de kerntaken van de gemeente die in het uitvoeringsprogramma is beschreven is ‘het financieren en faciliteren van een aantal voorzieningen voor mantelzorgondersteuning en vrijwillige thuiszorg en het bevorderen van de totstandkoming van informele netwerken”. In 2009 is aan deze kerntaak invulling gegeven door de subsidiering van diverse organisaties die zich bezighouden met de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers. De organisaties zijn onder meer: De Medewerker, Kruiswerk West-Veluwe, Welstede, Stichting Welzijn
▪
70
Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
2
▪
Er is professionele ondersteuning voor vrijwilligers en mantelzorgers
Ouderen. Om mantelzorgers nog beter te kunnen ondersteunen, zijn in 2009 voorbereidingen getroffen om het Steunpunt Mantelzorg in 2010 onder te brengen bij stichting De Medewerker. Het Steunpunt is gevestigd bij Kruiswerk West-Veluwe. Naar de mening van de gemeente kunnen door deze overgang mantelzorgers naar doelgroep en ondersteuningsvraag beter bediend worden. Zorg Sport Educatie Werk en Inkomen Cultuur
Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪ ▪ ▪ ▪
Beoogde maatschappelijke effecten
3
Bevorderen toename maatschappelijke participatie door allochtone Edenaren
Prestaties college
▪ ▪ ▪ ▪ ▪
Subsidiëren integratieactiviteiten uitvoeren van de wet inburgering. Uitvoeren beleidsnota integratiebeleid “Meetellen en meedoen” Uitvoering van de pardonregeling In 2009 zijn de migranten zelforganisaties ondersteund met subsidie voor integratiebevorderende activiteiten. In 2009 is El Karam van start gegaan, een multiculturele zelforgansaties voor vrouwen, bestuurd door vrouwen. Marokkaanse Vereniging is verhuisd naar de locatie in de Lindenhorst. Dit heeft geleid tot een toename van het aantal bezoekers. In 2009 is ook de migrantenopbouwwerker voor de mannengroepen gestart. Er is nu een migrantenopbouwwerker voor mannen- en een voor vrouwengroepen. Uitvoering van de wet inburgering in 2009. De doelstelling die gemeente Ede met het Ministerie van VROM ten aanzien van inburgering had afgesproken is behaald. Het gaat in 2009 om 185 aanbodsbeschikkingen. Het aantal afgegeven beschikkingen is als volgt:
▪ ▪ ▪ ▪
Aanbodsbeschikkingen, waaronder 5 t.b.v. pardonners Handhavingsbeschikkingen
Totaal
Inburgeringsplichtig
inburgeringsbehoeftig
190
165
25
50
Bovendien is in juni een start gemaakt met het bereiken van nieuwe inburgeraars samen met een groot aantal intermediairs zoals scholen, zelforganisaties en welzijnsorganisaties. Deze campagne, die een jaar loopt, heeft tot doel nieuwe groepen, met name inburgeringsbehoeftigen, te bereiken. Pardonregeling De pardonregeling liep van 2007 tot en met 2009. In deze periode heeft de gemeente Ede hieraan uitvoering geven door o.a. het huisvesting en begeleiding van deze doelgroep. Van de taakstelling van 163 personen zijn 106 gepardonneerden gehuisvest. Dit aantal is overigens, net zoals in Wageningen, lager dan de huisvestingstaakstelling doordat waarschijnlijk veel gepardonneerden in het westen zijn gaan wonen. Woonstede en Vluchtelingenwerk en de gemeente Ede hebben extra inspanningen verricht om de hausse in het voorjaar 2009 goed op te vangen. Van deze groep zijn er 58 een inburgeringstraject gestart. De verdeling per leeftijdscategorie is van 0-18 jaar (16); 19-65 (89); 65+(1).
▪ Programmarekening 2009
Vanuit het actieprogramma Meetellen en meedoen zijn verschillende actiepunten gestart of gerealiseerd, o.a. Buurtvaders, deelname aan het 71
Beoogde maatschappelijke effecten
3
▪ Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪
Bevorderen toename maatschappelijke participatie door allochtone Edenaren regionale Anti-Discriminatiebureau, Inburgering en Ouderbetrokkenheid. In het najaar van 2009 is JvStolbergschool opgeknapt en december 2009 opgeleverd. Nu kan het worden ingezet als multicultureel centrum. In 2010 wordt er naar gestreefd er verschillende zelforganisaties in te plaatsen. Educatie Werk
Beoogde maatschappelijke 4. effecten Prestaties college
Toelichting op uitvoering
Gerelateerde beleidsgebieden
Binnen de sociale pijler werken bewoners en instellingen samen aan het leefbaar houden van de wijken, specifiek voor de herstructureringswijken Veldhuizen A en Ede-zuid ▪ 0-meting en monitoring sociale ontwikkeling ▪ Samen met bewoners en instellingen werken aan het leefbaar houden van de herstructureringswijken Veldhuizen A en Uitvindersbuurt, Oudzuid, Indische buurt In het kader van GSO-3 wordt in de periode 2008-2011 in samenwerking met Woonstede een samenhangend programma uitgevoerd in de wijken Veldhuizen (inclusief Soembaplein) en Oud-Zuid. De activiteiten richten zich op: a) verbetering van de leefbaarheid en veiligheid in het openbaar gebied, b) extra activiteiten voor de jeugd, c) ondersteuning van gezinnen, van vrijwilligers en van mantelzorgers. Bewoners zijn hierbij op verschillende manieren actief, b.v. bij de aanpak van verlichting achterpaden, of als vrijwilliger bij een kinderactiviteit, of als mantelzorger. Programma ROW: o.a. fysieke herstructurering Velhuizen A (integrale planvorming met sociale en economische verbeteringen)
Beoogde maatschappelijke 5. effecten
Prestaties college
▪
Toelichting op uitvoering
▪
Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪
In meerdere wijken ontstaan multifunctionele teams, met: a) een gezamenlijk aanbod b) gericht op de vraag van bewoners c) en werkend vanuit een gezamenlijke accommodatie Onderzoeken gezamenlijke huisvesting van Wijkbeheer en School & Partners in Ede-west en Veldhuizen-A De wens om te komen tot multifunctionele teams is lastiger uit te voeren dan aanvankelijk werd gedacht. Om te beginnen laat de gezamenlijke huisvesting om diverse redenen op zich wachten. In het kader van GSO-3 loopt er tot eind 2011 in Veldhuizen een project om te komen tot coördinatie van zorg achter de voordeur. Veel van de betrokken instellingen werken stedelijk of zelfs regionaal. Voor Veldhuizen worden de signalen over bewoners die dreigen de greep op hun leven te verliezen samengebracht in één coördinatiepunt. Vandaar uit wordt gekeken welke zorg op dat adres al plaats vindt en welke nodig is. Informatie van verschillende werkers wordt uitgewisseld en er wordt afgesproken welke organisatie het casemanagement uitvoert. Zo mogelijk worden ervaringen in dit project gebruikt om in andere wijken een soortgelijke afstemming op wijkniveau te krijgen van de zorg achter de voordeur. Daar waar een CJG ontstaat zal deze coördinatie daar op aansluiten. Educatie Beheer openbare ruimte met name onderdeel Integraal Wijkbeheer
E
2.8.5. 3 W-VRAAG: WAT GAAT HET KOSTEN? 2.8.5.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) 08 Maatschappelijke dienstverlening
Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem m ing Storting reserve Onttrekking reserve Saldo na resultaatbestem m ing
72
Rekening 2008
Primitieve begroting 2009
Actuele begroting 2009
Rekening 2009
7.729 N 1.296 V 6.434 N 1.173 N 742 V 6.865 N
9.110 N 1.731 V 7.379 N 285 V 7.094 N
10.511 N 3.404 V 7.107 N 670 N 1.014 V 6.763 N
10.356 N 3.718 V 6.638 N 761 N 897 V 6.502 N
Verschil Verschil primitieve rekening/ geactualiseer- geactualiseerde begroting de begroting 1.401 N 154 V 1.673 V 315 V 272 V 469 V 670 N 90 N 729 V 117 N 331 V 261 V
Programmarekening 2009
Specificatie van de resultaten per product Product
Lasten
Baten
Stortingen
bedragen x € 1.000 OnttrekResultaat kingen
Maatschappelijk werk
79 V
20 V
90 N
2V
11 V
Minderheden
96 N
309 V
0
75 N
138 V
Kinderopvang Jeugdwerk
0
3N
0
0
3N
163 V
20 N
0
44 N
100 V
8V
9V
0
0
16 V
154 V
315 V
90 N
117 N
262 V
Sociaal cultureel werk Resultaten ten opzichte van begroting
2.8.5.2. Toelichting op middelen bedragen x € 1.000 L/B Product O/T*
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel) 90 V
S/I
Toelichting
I
Het jaar 2009 is als overgangs- en inventarisatiejaar gebruikt waarin de ergste nood van de gevolgen van de aanscherping AWBZ is geledigd. De hierdoor ontstane onderschrijding wordt conform raadsbesluit aan de Egalisatiereserve WMO toegevoegd. Hogere storting reserve a.g.v. lagere uitgaven ex-AWBZ regelingen en WMO-beleidsplan In verband met minder subsidiabele activiteiten is budget subsidieplafond aandachtsgroepen in 2009 niet volledig ingezet (€ 204.000 V). Lagere doorbelasting indirecte lasten als gevolg van vooral het brengen van personele lasten onder het Participatiebudget (€ 100.000 V) Middelen 2008 + 2009 Taalcoaches (€ 84.000 V) via SVMG in 2009 gedeeltelijk tot uitkering gekomen. Begeleiding ebt achter fysieke integratie aan. Lagere onttrekking door onderbesteding budget taalcoaches De exploitatielasten van de voor het jeugdwerk in gebruik zijnde gebouwen zijn voor ongeveer € 32.000 bij de raming achtergebleven. De jeugdactiviteiten konden mede door bijdragen van derden met een positief saldo (€ 8.000) worden afgesloten. De afrekeningen (subsidies) voorgaande jaren heeft voor een bedrag van € 35.000 aan het positieve saldo bijgedragen. Door diverse posten wordt het totale voordeel op dit product € 143.000. Lagere onttrekking door onderbesteding budget voor S&P coördinatie en activiteiten.
L/B
Maatschappelijk werk
T
90 N
I
L/B
Maatschappelijk werk Minderheden
204 V
I
O L/B
Minderheden Jeugdwerk
75 N 143 V
I I
O
Jeugdwerk
44 N
I
* L/B = Lasten/Baten O/T = Onttrekkingen/Toevoegingen
2.8.5.3. Investeringen Is voor dit programma niet van toepassing.
Programmarekening 2009
73
2.9.
Zorg
2.9.1. BELEID ZORG IN EDE De doelstelling van dit programma: Er is een sluitend aanbod van ondersteuning voor kwetsbare inwoners van Ede. 2.9.2. CONVENANTBELEID In het Convenant 2006 - 2010 is een aantal voornemens en uitgangspunten geformuleerd die van betekenis zijn voor dit programma. Onderstaand zijn deze weergegeven. De voorgestelde speerpunten van beleid zijn daarbij geel geaccentueerd. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) De aanpak in de gemeente Ede van de uitvoeringspraktijk van de WMO zal gestoeld zijn op de volgende uitgangspunten: ▪ Er is sprake van keuzevrijheid voor de zorgvragers zowel bij hulp in natura (bij een zorgaanbieder naar keuze) als bij een persoonsgebonden budget (PGB). ▪ Er is sprake van inkomensafhankelijke bijdragen. ▪ Het aanbod van voorzieningen op grond van de WMO zoals sociale activering en mantelzorg zetten we in mede vanuit de wens de leefbaarheid en sociale samenhang in buurten te vergroten. ▪ Wij zoeken in deze periode naar een laagdrempelige en zo min mogelijk bureaucratische aanpak met aanbod van informatie en diensten vanuit één loket. ▪ Er komt een WMO-cliëntenraad die het gemeentebestuur over de uitvoering van de praktijk van de WMO adviseert. Om de leefbaarheid en de veiligheid in buurten en wijken te onderhouden en te bevorderen, onderkennen wij het grote belang van de sociale infrastructuur. Hierin bestaan relevante verbindingen tussen de sociale en de fysieke pijlers van het gemeentelijke beleid. ▪ Wij zoeken naar mogelijkheden om deze te integreren en te verbinden. ▪ Hierbij wordt zowel gekeken naar de eigen organisatie en de aansturing vanuit het college, als naar de samenwerking met andere partijen zoals Welstede en Woonstede. Huiselijk geweld Geweld tolereren wij niet. In samenwerking met politie en het welzijnswerk bestrijden wij huiselijk geweld. Ouderenbeleid ▪ Voorzieningen die voor het zelfstandig functioneren van ouderen belangrijk zijn (zorg-,welzijnsen woondiensten) worden zoveel mogelijk in hun aanbod op elkaar afgestemd en qua locatie geconcentreerd (woonservicegebieden). ▪ Wij onderzoeken de mogelijkheid en wenselijkheid van combinaties van voorzieningen die integraal generatiebeleid mogelijk maken dan wel ondersteunen (als voorbeeld: combinatie van zorgcentra met kinderopvang, peuterspeelzaal). Gehandicaptenzorg Met de Gehandicaptenraad Ede vindt regulier overleg plaats over de inrichting van de openbare buitenruimte en bij de voorbereiding en toetsing van plannen voor de bouw en aanleg van wegen en gebouwen voor wat betreft de toegankelijkheid. Gezondheids- en verslavingszorg ▪ Wij gebruiken het door de inspectie voor de gezondheidszorg eind 2005 uitgebrachte rapport over het (landelijke) gemeentelijke gezondheidsbeleid voor het opstellen, samen met de regiogemeenten, van een nota Lokaal gezondheidsbeleid. Daarin zullen wij aandacht besteden aan specifieke problemen op het gebied van de jeugdgezondheidszorg. ▪ Op het punt van de coffeeshops beseffen we dat het nu niet realistisch is te veronderstellen, dat in de komende bestuursperiode de verkoop van softdrugs tot nul verkooppunten kan worden teruggebracht. We houden daarom voorlopig vast aan het vastgelegde beleid, dat het aantal verkooppunten tot twee wordt beperkt en voor de overige punten een uitsterfbeleid wordt gehanteerd. Daartoe worden in deze bestuursperiode zich voordoende kansen actief aangegrepen. Rond de locaties van scholen wordt een ‘blowverbod’ ingesteld. Dak- en thuislozen ▪ Wij zullen voor 1 januari 2008 zorgdragen voor realisering van een nieuwe, definitieve locatie voor de opvang van dak- en thuislozen ter vervanging van de tijdelijke locatie aan de Langekampweg. 74
Programmarekening 2009
▪
In aansluiting op de inzet van de provincie Gelderland streven wij er in ons beleid naar dat in 2007 niemand onvrijwillig dakloos behoeft te zijn. E
2.9.3. 1 W-VRAAG: WAT WILLEN WE BEREIKEN? Programmadoelstelling Er is sluitend aanbod van ondersteuning voor kwetsbare inwoners van Ede
Op basis van de Convenantafspraken en op basis van actueel beleid en gemeentelijke e beleidsdoelen binnen het werkveld Zorg, gaat het in de 1 W-vraag om de volgende beleidsaccenten: Programmadoelstelling / Wat meten we?
Kernindicator
▪ Sociale activering en Sociale cohesie (schaalscore) mantelzorg t.b.v. verbeteren leefbaarheid en sociale cohesie wijken Definitie: Oordeel inwoners over sociale kwaliteit buurt (samengestelde indicator op basis van vier vragen over de buurt) ▪ PM % WMO cliënten waarbij ondersteuning (individ. voorziening / hh) bijdraagt aan zelfstandig wonen / meedoen aan de maatschappij Definitie: % WMO cliënten waarbij ondersteuning (individ. voorziening/hh) bijdraagt aan zelfstandig wonen /meedoen aan de maatschappij ▪ Bestrijding huiselijk geweld Aantal gevallen huiselijk geweld Definitie: % inwoners dat in een jaar tijd geconfronteerd is met huiselijk geweld ▪ Verminderen onvrijwillige Aantal dak- en thuislozen dakloosheid Definitie: Aantal dak- en thuislozen ▪ Overmatig alcoholgebruik % jongeren dat overmatig drinkt onder jongeren terugdringen Definitie: % jongeren dat overmatig drinkt
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
Ja
Iedere twee jaar
2005: 6,6 2007: 6,5 2009: volgt Ja
Nog niet vastgesteld wanneer volgend onderzoek zal plaatsvinden
2008: 92%
Ja
Iedere twee jaar
2005: 8% 2007: 6% 2009: volgt Ja
Iedere drie jaar
2008: 43 Ja
Iedere drie jaar
2007: 2% 2010: volgt
E
2.9.4. 2 W-VRAAG: WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN? Beleidsaccenten Te bereiken doelen 1. Sociale, maatschap- Sociale activering en mantelzorg worden ingezet voor verbeteren van pelijke activering leefbaarheid en sociale samenhang in buurten en wijken. 2. Bestrijding huiselijk Politie en hulpverlening werken samen in de bestrijding van huiselijk geweld geweld. 3. Geen onvrijwillige Het aantal onvrijwillig daklozen in Ede neemt af. dakloosheid 4. Sluitende keten van Er is een op elkaar afgestemd aanbod voor de ondersteuning van hulpverlening kwetsbare inwoners. 5. Intensivering van de Onder jongeren van 8-16 jaar alcoholgebruik voorkomen en reeds aandacht voor aanwezig alcoholgebruik terugdringen. Onder jongeren van 16-20/23 jaar alcoholgebruik onder schadelijk alcohol gebruik terugdringen. jongeren Programmarekening 2009
75
Programma-uitvoering algemeen Beoogde maatschappelijke 1 effecten
Steeds meer Edenaren zijn tevreden over de uitvoering en het aanbod van de Wmo
Prestaties college
Faciliteren loket welzijn en zorg Verstrekken voorzieningen gehandicapten en hulp bij het huishouden Ondersteunen vrijwilligers en mantelzorgers Uitvoeren beleidsplan WMO Uitvoeren centrumtaken maatschappelijke opvang, verslavingsbeleid, vrouwenopvang, huiselijk geweld en Oggz toeleiding Ontwikkelen woonservicegebieden
▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪
Toelichting op uitvoering
▪
▪
▪
▪ ▪
Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪
Het loket geeft informatie en advies over de WMO prestatievelden, en neemt WMO aanvragen in. In 2010 zal het KCC steeds meer als voorportaal worden ingezet om een deel van de lokettaken over te nemen. Recentelijk is het WMO loket verplaats naar de ingang Publiekszaken. Er zal nog voor een verdere verbetering van de toegankelijkheid en een uniformering van de openingstijden worden gezorgd. In 2010 start een pilot decentraal loket op twee locaties in de buitengebieden als onderdeel van de uitvoering van het beleidsplan waarin gelden beschikbaar zijn gesteld voor de ontwikkeling van het loket. Doel van de pilot is het onderzoeken van de meerwaarde van een decentrale functie van het WMO loket. Daarbij moet helder worden welke rol de ketenpartners en welke rol de gemeente kan worden toebedeeld. Het verstrekken van voorzieningen vindt indien nodig plaats op basis van een brede indicatiestelling. Vaak vindt de indicatiestelling plaats door middel van het afleggen van een huisbezoek. Daarbij bestaat een signaleringsfunctie ten aanzien van inkomensondersteunende voorzieningen. In 2009 is het platform mantelzorg en het platform vrijwilligers opgezet. Doel van de platforms is informatie-uitwisseling tussen betrokkenen, uitvoering geven aan de beleidsnota’s mantelzorg en vrijwillige inzet van de gemeente Ede, het verdiepen van kennis en het bevorderen van samenwerking tussen verschillende organisaties. De centrumtaken maatschappelijke opvang, verslavingsbeleid, vrouwenopvang, huiselijk geweld en Oggz toeleiding worden uitgevoerd. Zie voor inhoudelijke uitvoering onder 3. In 2009 heeft de Rijksoverheid de toegang tot de AWBZ beperkt, door verscherping van de criteria. Een deel van de lopende indicaties die zijn afgegeven door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) is geherindiceerd op de functie ondersteunende en activerende begeleiding. Om de effecten van deze maatregelen op te vangen, kregen gemeenten compensatiemiddelen. In 2009 zijn twee bijeenkomsten gehouden met zorgaanbieders en dienstverleners, vrijwilligersorganisaties en de gemeente Ede om de effecten op lokaal niveau in beeld te krijgen. Doordat het CIZ nog aan het herindiceren is en er een gewenningsregeling tot eind 2009 geldt zijn er nog weinig effecten merkbaar. In 2009 werd aan een driewekelijks casuïstiekoverleg deelgenomen waarin besloten werd over het tijdelijk inzetten van individuele WMO begeleiding. Ook is in 2009 aan de hand van de ingekomen aanvragen een extra aantal trajecten Praktische Gezinsondersteuning ingekocht. Ook werden subsidies verleend voor de begeleiding van beginnend dementerenden. In 2009 is een beleidsnotitie opgesteld om in 2010 de effecten van de pakketmaatregelen op te vangen. Programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen met name de ontwikkeling van woonservicegebieden Maatschappelijke dienstverlening
Beoogde maatschappelijke 2 effecten
Er is een samenwerkingsverband tussen politie en welzijnswerk voor de bestrijding van huiselijk geweld
Prestaties college
Inhoudelijke, organisatorische en financiële eindverantwoordelijkheid voor het Steunpunt Huiselijk Geweld
76
▪
Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke 2 effecten
Toelichting op uitvoering
▪
Uitvoering geven aan Convenant Samenwerking Steunpunt huiselijk geweld (december 2005) en de samenwerkingsprotocollen Hulpverlening (januari 2006) en strafrechtelijk aanpak huiselijk geweld (maart 2004)
▪
Er is nauwe samenwerking ontstaan tussen Steunpunt huiselijk geweld en de kamer huiselijk geweld van het Veiligheidshuis. De uitvoering van de Wet tijdelijk huisverbod is per 1.1.2009 in Ede opgepakt. In 2009 werd 23 keer een huisverbod opgelegd.
▪ Gerelateerde beleidsgebieden
Er is een samenwerkingsverband tussen politie en welzijnswerk voor de bestrijding van huiselijk geweld
▪
Veiligheid
Beoogde maatschappelijke 3 effecten
Het aantal geregistreerde dak- en thuislozen in Regio de Vallei daalt vanaf 2007
Prestaties college
Uitvoeren convenant OGGZ ‘Drieluik 2007-2011 actieprogramma’ Bevorderen OGGZ-vangnetteam, bemoeizorg en toeleiding Actualiseren OGGZ-zorgmonitor, bevorderen totstandkoming cliëntvolgsysteem en digitaal klantdossier in samenspraak met provincie Gelderland Instandhouding centrale meldfunctie
▪ ▪ ▪ ▪
Toelichting op uitvoering
▪
▪
▪ ▪
De uitvoering van het regionale convenant Drieluik Oggz De Valleiregio 2007-2011 staat door de landelijke invoering van het nieuwe verdeelmodel MO fors onder druk, en belast dit traject wat al jaren loopt, gericht op het optimaliseren van regionale samenwerking van voorzieningen, zwaar. De in provinciaal verband afgesproken implementatie van provinciebrede Oggz clientvolgsysteem en het vormgeven aan een Brede Centrale Toegang komt langzamer dan verwacht van de grond. Dit zou er voor moeten zorgen dat cliënten niet meer herhaaldelijk geïndiceerd hoeven te worden. Het Leger des Heils heeft voor 2009 opgave verstrekt van het aantal unieke personen dat gebruik heeft gemaakt van de MOV, waaruit (nog) geen ten doel gestelde dalende tendens blijkt: De bij de HGM aangehaakte centrale meldfunctie, heeft geleid tot toeleiding van 17 cliëntcontacten in het Regionale Vangnetteam Valleiregio (RVV). 2009 is een overgangsjaar, waarin is gestuurd op een omvorming van het RVV tot een Centrale toegang Werkmodel, welk proces in 2010 kan worden voltooid.
Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪ ▪
Veiligheid Programma ROW, m.n. onderdeel dienstverlening en wonen Jeugdbeleid (zwerfjongeren)
Beoogde maatschappelijke effecten
4
Sluitend netwerk
Prestaties college
▪ ▪ ▪
We werken aan een sluitende keten voor gezondheidszorg We werken aan een sluitende keten voor maatschappelijke zorg Er komen centra voor Jeugd en gezin in diverse wijken (dubbeling, zie maatschappelijke dienstverlening) Elektronisch kind dossier (EKD)
▪ Toelichting op uitvoering
▪ ▪
Gerelateerde beleidsgebieden Programmarekening 2009
▪ ▪
Het eerste Centrum voor Jeugd en Gezin in Ede is geopend (Beatrixpark). De aanbesteding voor het EKD en de implementatie is in 2009 afgerond. Het EKD is per 1-1-2010 ingevoerd. DKD Maatschappelijke dienstverlening 77
Beoogde 5 maatschappelijke effecten
Schadelijk alcoholgebruik door jongeren neemt af
Prestaties college
▪ ▪
Oprichten Platform Alcohol en Jeugd Uitvoeren van aanpak terugdringen schadelijk alcoholgebruik
Toelichting op uitvoering
▪ ▪ ▪ ▪
Het Platform functioneert als klankbordgroep van het college. Er is afstemming met regionaal project FrisValley. Er zijn bijeenkomsten gehouden voor jongeren en hun ouders. Ede maakt met 6 regiogemeenten deel uit van FrisValley (keetbeleid, publiek draagvlak, regelgeving en handhaving; website, nieuwsbrief) Er is nalevingsonderzoek (op leeftijd koper) gedaan onder alcoholverstrekkers. Keurmerk alcoholvrije school staat in de steigers. Afspraken gemaakt in budgetsubsidiecontract preventieaanpak jeugd en alcoholproblematiek.
▪ ▪ ▪ Gerelateerde beleidsgebieden
▪ ▪
Veiligheid Jeugdbeleid
E
2.9.5. 3 W-VRAAG: WAT GAAT HET KOSTEN? 2.9.5.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) 09 Zorg
Rekening 2008
Primitieve begroting 2009
Actuele begroting 2009
Rekening 2009
Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem m ing Storting reserve Onttrekking reserve Saldo na resultaatbestem m ing
22.003 N 7.329 V 14.674 N 1.308 N 1.469 V 14.513 N
22.495 N 7.375 V 15.120 N 15.120 N
25.768 N 7.396 V 18.372 N 155 N 1.130 V 17.396 N
24.745 N 7.546 V 17.198 N 709 N 966 V 16.941 N
Specificatie van de resultaten per product Product
Verschil Verschil primitieve rekening/ geactualiseer- geactualiseerde begroting de begroting 3.274 N 1.023 V 21 V 150 V 3.252 N 1.174 V 155 N 554 N 1.130 V 164 N 2.277 N 455 V
bedragen x € 1.000 Onttrekkingen Resultaat
Lasten
Baten
Stortingen
Sociale zorg
108 V
87 V
303 N
49 V
59 N
Gezondheidszorg
717 V
52 V
251 N
48 N
469 V
Gehandicaptenzorg Resultaten ten opzichte van begroting
198 V
11 V
0
165 N
45 V
1.023 V
150 V
554 N
164 N
455 V
2.9.5.2. Toelichting op middelen bedragen x € 1.000 L/B O/T*
Product
L
Sociale Zorg
L
Sociale zorg/ Welzijnsvoorzieningen Sociale zorg/ Collectieve preventie
28 V
Sociale Zorg
18 V
L
B 78
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel) 42 V
46 V
S/ Toelichting I I De kosten voor de hulp bij het huishouden zijn, door een stijging van het aantal zorguren en een tariefverhoging, € 405.000 hoger uitgevallen. Daartegenover is een besparing van € 137.000 op de uitvoeringskosten gerealiseerd, door een toename van de indicering in eigen beheer. In overleg met de zorgverstrekker is er geen uitkering ingevolge de bonus/malus regeling gedaan. Hierdoor resteert dit budget van € 117.000. Tenslotte is een extra bijdrage (verhoging) ter grootte van € 147.000 van de integratie-uitkering WMO aan het budget toegevoegd. Aan het product zijn lagere indirecte lasten toegerekend van € 46.000. I Een onderschrijding door een minder beroep op de beschikbare budgetten voor het ouderenbeleid. I Door een lagere bijdrage aan de HGM door een neerwaartse bijstelling van de inwonerbijdrage (i.v.m. alsnog compensatie pseudo-WW) en een onderbesteding t.o.v. de geraamde lasten voor logopedie kan een bedrag van € 46.000 vrijvallen. I Tegenover de hogere kosten van de hulp bij het huishouden is er aan eigen bijdragen € 18.000 meer ontvangen. Programmarekening 2009
L/B O/T*
Product
B
Sociale zorg/ Vrouwenopvang
O/T
Sociale Zorg
O
Sociale zorg/ Vrouwenopvang
83 N
L
Gezondheidszorg /Centra voor Jeugd en gezin
720 V
O
Gezondheidszorg
48 N
T
Centra voor Jeugd en Gezin Gehandicaptenzorg
251 N
Gehandicaptenzorg
165 N
L/B
O
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel) 126 V
198 N
156 V
S/ Toelichting I I De via de Integratieuitkering van het rijk ontvangen gelden 2008 en 2009 die bestemd zijn voor de centrumgemeenten t.b.v. aanpak kindermishandeling (RAAK) zijn voor een bedrag van € 126.000 niet besteed. Volgens planning zullen deze middelen in 2010 tot besteding komen (Zie voorstel resultaat bestemming). I Toevoeging aan de reserve WMO (€ 147.000N) vanuit de bijgestelde integratieuitkering WMO 2009. De hogere uitkering is toegevoegd aan het budget voor hulp bij het huishouden. Toevoeging aan de reserve WMO (€ 184.000 N vanuit (met name) extra verkregen rijksmiddelen (programma 13 Dekkingsmiddelen). Dit bedrag is verkregen voor ondersteunende begeleiding om mensen op weg te helpen naar meedoen in de samenleving. Bijdrage uit de reserve WMO (€ 133.000 V) voor de kosten van de hulp bij het huishouden. I De gemeente ontvangt gedurende 3 jaar als centrumgemeente een Integratieuitkering van het rijk (€ 83.300 per jaar) t.b.v. aanpak kindermishandeling (RAAK). In 2008 werden geen uitgaven en werden de regio-middelen toegevoegd aan de reserve overlopende verplichtingen. In de begroting 2009 was opgenomen dat de middelen uit 2008 bovenop het budget 2009 ingezet zouden worden. In 2009 is slechts € 41.000 uitgegeven en was inzet van de reserve niet aan de orde. In 2010 en 2011 is ca. € 150.000 benodigd voor coördinatie en opleiding. I Door latere dan geplande realisering en instandhouding van Centra voor Jeugd en Gezin en het invoeren van het Electronisch Kind Dossier (EKD) kunnen de niet benodigde middelen vrijvallen. Ook de vorig jaar gereserveerde middelen kunnen deels worden ingezet voor andere doelen op het beleidsterrein voor Jeugd en Gezin (zie voorstel resultaatbestemming). I Lagere bijdrage uit reserve door vertraging in plaatsing AED apparatuur. I Toevoeging aan Reserve CJG voor lasten 2010 en 2011. I Op de activiteit rolstoelvoorzieningen zijn er, door een toenemend gebruik (+290), meer verstrekkingen geweest (55.000 N) De verstrekkingen op het individueel vervoer zijn hoger uitgevallen. Met name de verstrekkingen voor scootmobielen (€ 200.000 N), maar ook voor fietsen (€ 48.000 N), zijn toegenomen. Tevens lijkt het erop dat er een verschuiving vanuit het collectief vervoer plaatsvindt. Totaal nadeel van € 64.000. Er zijn door de collectieve vervoerders minder zones in rekening gebracht. Dit betreft mogelijk een verschuiving naar de verstrekkingen op het individueel vervoer (€ 162.000 V). Bij de algemene woonvoorzieningen, kleiner dan € 20.420, is het aantal verstrekkingen met ruim 3% toegenomen (225.000 N). Het aantal woonvoorzieningen groter dan € 20.420, is gehalveerd ten opzichte van 2008. Bij de halfjaarrapportage over 2009 is reeds verwezen naar de grilligheid van de vraag naar woonvoorzieningen (€ 327.000 V). Eigen bijdrage gehandicapten parkeerkaart € 11.000 V. I Door de lagere vraag naar de woonvoorzieningen groter dan € 20.420, heeft tevens een lagere onttrekking aan egalisatiereserve WMO plaatsgevonden.
* L/B = Lasten/Baten O/T = Onttrekkingen/Toevoegingen
2.9.5.3. Investeringen Is voor dit programma niet van toepassing.
Programmarekening 2009
79
2.10.
Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen
2.10.1. RUIMTELIJK BELEID EN VOLKSHUISVESTING IN EDE Het programmaplan Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen wordt in hoofdzaak bepaald door het gemeentelijk beleid op het gebied van wonen en volkshuisvesting, de voorbereiding en realisatie van een aantal grote inbreidings- en uitbreidingslocaties zoals Ede-Oost, Kernhem en Het Nieuwe landgoed en de uitvoering van het ruimtelijk beleid voor het buitengebied van Ede. De centrale doelstelling van dit programma kan als volgt worden omschreven: Een evenwichtige en zorgvuldige verdeling van de ruimte en ontwikkeling van voldoende en betaalbare woningen. 2.10.2. CONVENANTBELEID In het Convenant 2006 - 2010 is een aantal voornemens en uitgangspunten geformuleerd die van betekenis zijn voor dit programma. Onderstaand zijn deze weergegeven. De voorgestelde speerpunten van beleid zijn daarbij geel geaccentueerd. Bouwen en Wonen ▪ Gezien de grote woningbehoefte in de gemeente Ede zetten wij de ontwikkeling van nieuwe woningbouwlocaties voort. Prioriteit wordt gegeven aan realisering van Kernhem vlek B, het ENKA-terrein, Ede-Oost en inbreidingslocaties als het Reehorsterweggebied. Ook in buitendorpen worden de mogelijkheden voor bouwen benut, in het bijzonder voor starters en senioren. Realisering van Kernhem vlek C komt dan aan de orde, wanneer blijkt dat de ontwikkeling van de andere genoemde bouwlocaties zodanig stagneert dat het beoogde woningbouwprogramma niet kan worden gerealiseerd. Bij de verdeling van de woningbouw over de segmenten goedkoop, midden en duur gaan wij voor de stad Ede uit van de verhouding 30-30-30-10, waarbij 10 flexibel kan worden ingevuld. Voor de buitendorpen kan voor starters en senioren met andere verhoudingen worden gewerkt, flexibel en op basis van gebleken behoefte. Bij het opstellen van ruimtelijke plannen en visies voor de dorpen moet uitgangspunt zijn, dat de dorpen hun karakter behouden. Wij willen dat goedkope woningen die voor de doelgroep starters zijn gebouwd ook goedkoop blijven, zodat het aanbod voor deze doelgroep op peil blijft. In deze bestuursperiode zullen wij onderzoeken op welke wijze deze wens kan worden verwezenlijkt Bij het opzetten van nieuwe en de herstructurering van bestaande woonwijken houden wij rekening met voldoende speelruimte voor kinderen. Ruimtelijke Ontwikkeling ▪ Het structuurplan ISEV 2000 en de bestemmingsplannen Ede Centrum, Kernhem, de herstructureringsplannen voor Veldhuizen A en de Uitvindersbuurt en het Masterplan voor Ede Oost zullen voor de komende bestuursperiode de uitgangspunten zijn voor de stedelijke ontwikkeling van Ede. ▪ De ontwikkeling van het project Cinemec Plus zien wij als een goede afronding van het Stadspoortgebied, waarbij de verkeersafwikkeling bijzondere aandacht verdient. ▪ Het project Het Nieuwe Landgoed zetten wij in deze bestuursperiode voortvarend door. Wij zullen een adequate branchering bevorderen, zowel in relatie tot de andere winkelcentra als vanuit de wens dat de nadruk ligt op de voorziening in eerste levensbehoeften. Voor de supermarkt wordt, rekening houdend met het voorgaande, een voldoende functionele en op markteisen afgestemde oppervlakte gereserveerd. ▪ In de komende bestuursperiode geven wij uitwerking aan de reconstructieplannen voor zowel de Veluwe als het Valleigebied. ▪ Wij geven, mede gelet op rijksregelgeving, prioriteit aan tijdige actualisering of vervanging van verouderde bestemmingsplannen.
80
Programmarekening 2009
E
2.10.3. BELEIDSACCENTEN IN DE 1 W-VRAAG Op basis van de Convenantafspraken en op basis van actueel beleid en gemeentelijke beleidsdoelen binnen het werkveld Ruimtelijke Ordening en Wonen, gaat het in de 1e W-vraag om de volgende beleidsaccenten: 1 Herstructurering Veldhuizen A en Uitvindersbuurt
Bouwen en Wonen
2 Kernhem
3 Het Nieuwe Landgoed
4 Woningbouwprogramma: tempo en kwantiteit
Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen
5 Ede-Oost Ruimtelijke Ontwikkeling
6 Ontwikkelingsplan Buitengebied: ▪ Kernen ▪ Agrarisch gebied ▪ Natuur 7 ▪ ▪ ▪
Programmarekening 2009
Actualisering en digitalisering van bestemmingsplannen Invoeren omgevingsvergunning en omgevingsvergunning
81
E
2.10.4. 1 W-VRAAG: WAT WILLEN WE BEREIKEN? Programmadoelstelling Een evenwichtige en zorgvuldige verdeling van de ruimte en ontwikkeling van voldoende en betaalbare woningen
Beleidsaccenten Te bereiken doelen 1. Herstructurering Veldhuizen A Woonstede en de gemeente hebben een en Uitvindersbuurt samenwerkingsovereenkomst ondertekend voor de herstructurering van de naoorlogse wijken Veldhuizen A en de Uitvindersbuurt. Doel is de realisatie van woningbouw en herinrichting van de openbare ruimte vanaf 2007 tot 2018. Voor overige informatie over dit project wordt verwezen naar de paragraaf Grote Projecten. 2. Kernhem
Doel na de afronding van vlek A van Kernhem en de vaststelling van het bestemmingsplan Kernhem, is de realisatie van ongeveer 1.900 woningen in vlek B (vanaf 2008 tot en met 2013) en de voorbereiding van de ontwikkeling van vlek C. Voor overige informatie over dit project wordt verwezen naar de paragraaf Grote Projecten.
3. Het Nieuwe Landgoed
Doel is de bouw van het voorzieningencluster tussen Kernhem en Veldhuizen A. Naar verwachting zal het voorzieningencluster in 2012 gereed kunnen zijn. Dan zijn 614 woningen beschikbaar voor de Edese woningmarkt en zijn de voorzieningen voor de wijken Kernhem en Veldhuizen A operationeel. Voor overige informatie over dit project wordt verwezen naar de paragraaf Grote Projecten.
4. Woningbouwprogramma
Doelstelling is uitvoering van een integraal woonbeleid, gericht op een samenhangend woningbouwprogramma dat is afgestemd op de kwantitatieve en kwalitatieve woningbehoefte. Er staan vier thema’s centraal: ▪ ruimte voor woningbouw ▪ realisering van goedkope woningbouw ▪ voldoende slaagkansen voor woningzoekenden ▪ een sluitend netwerk van wonen, welzijn en zorg. Uitgangspunt is het door de gemeenteraad vastgestelde Masterplan. Doelstellingen voor de komende periode zijn: ▪ uitvoeren van de MER/SMB voor het gehele plangebied en het opstellen van bestemmingsplannen voor deelgebieden. ▪ met voorrang uitwerken van de deelplannen Enka-terrein en Kop van de Parkweg ▪ het voorbereiden van de ontwikkeling van de kazerneterreinen, het uitvoeren van het tijdelijk beheer daarvan en het verder invullen van de samenwerking met het Rijk over de ontwikkeling van de kazerneterreinen. ▪ in samenwerking met het ministerie van Verkeer en Waterstaat opheffen van de barrière van het spoor waarbij de aangepaste plannen voor een verdiepte ligging van het station (tevens meer naar het oosten opgeschoven) vertrekpunt zijn. Voor overige informatie over dit project wordt verwezen naar de paragraaf Grote Projecten.
5. Ede – Oost
6. Ontwikkelingsplan Buitengebied
82
Doelstelling is - na vaststelling medio 2008 van het Ontwikkelingsplan Buitengebied (OBG) - uitvoering van een samenhangend gemeentelijk beleidskader inclusief uitvoeringsplan voor ruimtelijke ontwikkeling in het gehele Programmarekening 2009
buitengebied van Ede. Het uitvoeringsplan geeft richting aan de activiteiten van de gemeente: ontwikkeling, stimuleren/begeleiden en toetsing. Het uitvoeringsplan is tevens het kader voor prioriteitstelling, fasering en financiering. Voor de Edese kernen zijn in het OBG zoekzones aangegeven, met ruime nader uit te werken mogelijkheden voor woningbouw en vestiging van bedrijven bij de zes dorpen in de komende 10 jaar. Tevens zijn ontwikkelingsmogelijkheden voor de buurtschappen aangegeven. Voor het agrarisch gebied is het OBG een uitwerking van het Reconstructieplan Gelderse Vallei. Het plan beschrijft de inzet van de gemeente Ede bij het ontwikkelen, stimuleren/begeleiden en toetsen van de agrarische dynamiek. Het plan is gelijktijdig gericht op de toekomst van de agrarische ondernemers en op de ontwikkeling van ruimtelijke kwaliteit. Ten aanzien van natuur zijn in het plan de doelstellingen voor natuur uitgewerkt in de aanduiding en maatregelen voor de ecologische hoofdstructuur (EHS)/robuuste verbindingszones, gemeentelijke ecologische verbindingen & aandachtsgebieden en kleinschalige maatregelen die de kwaliteit van natuur en landschap bevorderen. Voor de Veluwe is het OBG een uitwerking van het Reconstructieplan Veluwe. Het plan beschrijft het ontwikkelen en stimuleren van de recreatieve dynamiek in samenhang met het behoud en versterken van de natuur. Streven is een Veluwe zonder obstakels voor natuur en recreant met balans tussen natuurontwikkeling en economische impulsen. 7. Actualisering en digitalisering van bestemmingsplannen en het invoeren van de omgevingsvergunning
Doel is het actualiseren en actueel houden van het ruimtelijke beleidskader van de gemeente Ede conform de nWro. Bestemmingsplannen ouder dan 10 jaar worden geactualiseerd. De omgevingsvergunning wordt in Ede ingevoerd.
Beoogde maatschappelijke effecten
1a Veldhuizen A en de Uitvindersbuurt zijn weer aantrekkelijke woonwijken 1b Er is sprake van een grotere sociale cohesie tussen bewoners 1c Meer gevarieerde samenstelling van de wijkbevolking naar inkomens, etnische achtergronden en leeftijd 1d Meer bewoners volgen een wooncarrière binnen deze wijken Indicator: Score voor sociale kwaliteit 2
Het leveren van een belangrijke bijdrage aan het kwantitatief en kwalitatief aanbod op de woningmarkt van Ede en regio door de realisering tot en met 2013 van Kernhem B. Indicator: Het woningbouwprogramma en de realisering daarvan in de loop der jaren
3
Het voorzien in de behoeften aan diverse wijkvoorzieningen voor Veldhuizen A en Kernhem en het bijdragen aan de voorziening in de woningbehoefte (614 woningen).
Nulmeting
Ontwikkelingen
GSO monitor
Indicator: Het bouwprogramma en de realisering daarvan in de loop p.m.
-
Programmarekening 2009
83
Beoogde maatschappelijke effecten
Nulmeting
Ontwikkelingen
der jaren 4
Bijdragen aan een goede woningvoorziening in Ede, het oplossen van de wachtlijsten voor goedkope woningen en het bevorderen van doorstroming Indicator: Wachtlijst woningzoekenden goedkope woningen
-
p.m.
5a Een goede ruimtelijke afronding van Ede aan de zuid-oost zijde 5b Een hoogwaardige en belangrijke bijdrage in de diversiteit van de behoefte aan woningen in Ede en regio tot ca 2020 5c Het bieden van een goede auto-verkeersontsluiting aan de zuid-oostzijde van Ede 5d Het bieden van een kansrijke en toekomstvaste combinatie van voorzieningen en een knooppunt van hoogwaardig openbaar vervoer Indicator: Voor dit complexe samenstel van beoogde maatschappelijke effecten worden geen afzonderlijke indicatoren benoemd; beoordeling van verwezenlijking en voortgang daarin wordt bereikt door periodieke en integrale rapportering aan de gemeenteraad 6a Kernen: nieuwe woon- en bedrijfsvestigingsmogelijkheden in de streekplanzoekzones in de komende 10 jaar Indicatoren: Aantal nieuwe woningen in de zoekzones Aantal nieuwe bedrijven in de zoekzones 6b Agrarisch gebied: nieuwe agrarische dynamiek voor het behoud en stimulering van agrarische ondernemers en verbetering van ruimtelijk kwaliteit Indicator: Aantal functiewisselingen VAB’s 6c Natuur: hoogwaardige kwaliteit van natuur en landschap in het buitengebied van Ede Indicator: Aantal m2/ha verbeterde natuur en landschap 7
Een voor het gehele grondgebied van de gemeente gelijke en op moderne inzichten gebaseerde juridische basis voor de toetsing van bouwen en gebruiken en de sturing van gewenst grondgebruik Indicator: - De actualiteit van de in de gemeente Ede geldende bestemmingsplannen E
2.10.5. 2 W-VRAAG: WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN? Programma-uitvoering algemeen Realisatie grote projecten Het belangrijkste onderdeel van dit programma is de uitvoering van de woningbouwprojecten Veldhuizen A, Het Nieuwe Landgoed, Kernhem en Veluwse Poort. Voor al deze projecten is in 2009 belangrijke voortgang geboekt. In Veldhuizen A, Het Nieuwe Landgoed en het ENKA-deel van de Veluwse Poort is gestart met de bouw van de eerste nieuwe woningen. Voor de Veluwse Poort zijn besluiten genomen over de MER, het planconcept, de Kop van de Parkweg en het bestemmingsplan ENKA en voor Kernhem zijn de ontwikkelaars volop aan de slag gegaan met het ontwerpen van woningen om zo snel mogelijk (in 2010) te kunnen gaan bouwen. Voor nadere informatie over de grote projecten wordt verwezen naar de paragraaf Grote projecten. 84
Programmarekening 2009
Beoogde 1a maatschappelijke effecten 1b 1c Prestaties college
Veldhuizen A en de Uitvindersbuurt zijn weer aantrekkelijke woonwijken; Er is sprake van een grotere sociale cohesie tussen bewoners; Meer gevarieerde samenstelling van de wijkbevolking naar inkomens, etnische achtergronden, leeftijd en opleiding; 1d Meer bewoners volgen een wooncarrière binnen deze wijken. Veldhuizen A In Veldhuizen A worden 630 goedkope hoogbouw- en middelhoogbouwwoningen gesloopt evenals het buurtwinkelcentrum, buurtcentrum Veldhuizen, de Islamitische basisschool El Inkade en de gymzaal Langenhorst. Op de plek van deze gebouwen worden ongeveer 728 nieuwe woningen teruggebouwd in een grotere variatie aan woningtypes, financieringscategorieën en doelgroepen met als resultaat een gevarieerde samenstelling naar inkomens, huishoudensamenstelling, leeftijd, opleiding en etnische achtergrond. e Vanaf 2008 zijn er concrete bouw- en inrichtingsactiviteiten in de wijk. In het 4 kwartaal 2008/begin 2009 wordt gestart met de bouw van 4 woontorens aan de e Slotlaan en in het 2 kwartaal 2009 de bouw van de woon-/werkwoningen aan de Kranenburg en de hoekappartementen Proosdijerveldweg/Slotlaan. De uitvoering van inrichtingsvoorstellen voor de openbare ruimte in delen van de wijk Veldhuizen A (gestart in 2008) loopt door in 2009. Eind 2008 / begin 2009 wordt de ontwikkeling van de geplande grondgebonden woningen ter plaatse van de huidige Luynhorstflats gestart (architectenselectie). Uitvindersbuurt In de Uitvindersbuurt worden 472 woningen gesloopt (292 (62%) eengezinswoningen en 180 (38%) portiekwoningen) en 463 woningen teruggebouwd (ongeveer 70% grondgebonden; verdeling: 22% goedkoop, 30% middelduur laag, 30% middelduur hoog, 18% duur). De bouw van het project is in april 2008 van start gegaan en zal doorlopen tot medio 2012. Parallel aan de bouw van woningen wordt de openbare ruimte opnieuw ingericht en de riolering vervangen.
Toelichting op uitvoering Realisatie Uitvindersbuurt
Zie voor nadere informatie, m.n. over Veldhuizen A, de paragraaf Grote Projecten In de programmabegroting wordt jaarlijks bijzondere aandacht besteed aan de uitvoering van het project Uitvindersbuurt door Woonstede. De uitvoering van dit sloop-nieuwbouwproject verloopt voorspoedig. In juni 2009 heeft Woonstede de eerste woningen opgeleverd en heeft de sleuteloverdracht naar bewoners plaatsgevonden. Totaal zijn in 2009 55 woningen opgeleverd, waarvan 40 in het betaalbare segment (huurwoning of vrijekeuswoning). In 2010 wordt gestart met de 2e fase van het plan. De bouwplannen voor deze woningen zijn in 2009 aangepast in verband met de kredietcrisis. Deels passen de plannen niet meer binnen het bestemmingsplan, waardoor een vrijstellingsprocedure moet worden gevolgd. Gemeente Ede en Woonstede hebben in 2006 een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Daarin is afgesproken dat de vernieuwing van de Uitvindersbuurt voor rekening en risico van Woonstede plaatsvindt. Woonstede vergoedt aan Ede alle kosten voor planontwikkeling, voorbereiding, beheer en toezicht, en die van de aanleg van de voorzieningen van openbaar nut. Daar tegenover ontvangt Woonstede in de fysieke kosten van uitvoering van het plan een subsidiebedrag in het kader van ISV-2 van € 1 miljoen en een bijdrage in de kosten van de vervanging van de riolering uit het gemeentelijke IGW-fonds. Inmiddels bedragen de kosten die Woonstede moet vergoeden meer dan € 1 miljoen. Eind 2009 is de onderlinge verrekening formeel geregeld en is de ISVbijdrage correct verantwoord.
Realisatie Veldhuizen A Gerelateerde beleidsgebieden
Programmarekening 2009
Voor informatie over de realisatie van Veldhuizen A zie paragraaf Grote Projecten. Programma’s Milieu&Landschap, Beheer Openbare Ruimte (m.n. vervanging riolering en herinrichting openbaar groen), Maatschappelijke Dienstverlening, Educatie en Veiligheid
85
Beoogde 2 maatschappelijke effecten Prestaties college
Kernhem: Het leveren van een belangrijke bijdrage aan het kwantitatief en kwalitatief aanbod op de woningmarkt van Ede en regio door de realisering tot 2013 van Kernhem B Na de afronding van Kernhem A, wordt tussen 2008 en 2013 Kernhem B gerealiseerd, met ongeveer 1.900 woningen (30% goedkoop, 70% vrij) en 2 scholen. De uitgangspunten ten aanzien van de stedenbouwkundige kwaliteit van de woningen en de woonomgeving die in Kernhem A zijn gehanteerd, worden in Kernhem B overgenomen. In de eerste helft van 2009 zal gestart worden met de eerste fase van de bouw van de woningen (ca. 500 woningen). Ook de twee scholen worden in de eerste fase gerealiseerd. De eerste woningen inclusief de openbare ruimte zullen begin 2010 worden opgeleverd.
Toelichting op uitvoering
Zie voor nadere informatie over het project Kernhem de paragraaf Grote Projecten.
Realisatie
Zie voor nadere informatie over het project Kernhem de paragraaf Grote Projecten.
Gerelateerde beleidsgebieden
Programma’s Educatie en Milieu&Landschap
Beoogde maatschappelijke 3 effecten Prestaties college
HNL: het voorzien in de behoeften aan diverse wijkvoorzieningen voor Veldhuizen A en Kernhem en het bijdragen aan de voorziening in de woningbehoefte (614 woningen) van Ede en regio Met de ondertekening van de overeenkomst op hoofdlijnen voor de samenwerking en realisering van het voorzieningencluster op 7 maart 2007 is het startsein gegeven voor de uitwerking van de stedenbouwkundige visie in concrete bouwplannen overeenkomstig de met het consortium overeengekomen globale uitvoeringsplanning. De planvoorbereiding en uitvoering vinden gefaseerd plaats, te starten bij de Carré woningen (54 stuks) gevolgd door de Kanteelwoningen (noord), het cluster, de Buitenplaatsappartementen, de Kanteelwoningen (zuid), de Rijwoningen en de Waterburchtwoningen. Het uitvoeringsprogramma van het voorzieningencluster omvat: 2 6.000 m v.v.o. welzijnsvoorzieningen (sporthal, wijkbuurtcentrum, 2 kinderopvang en gezondheidscentrum) en 4.500 m v.v.o. detailhandel en 2 1.500 m v.v.o. diensten ambachten, een parkeergarage met ca. 640 parkeerplaatsen, een overdekte expeditiehof en ca. 292 woningen. Het programma omvat verder nog de bouw van 54 Carréwoningen, 86 Kanteelwoningen, 92 Rijwoningen, 48 Waterburcht appartementen en 48 Buitenplaatsappartementen. De totale doorlooptijd voor de realisering van alle deelplannen is 5 jaar. De e e start van de 1 fase (Carréwoningen) is 3 kwartaal 2008 waarna in een aaneensluitende bouwstroom gewerkt wordt aan de uitvoering van de andere deelplannen.
Toelichting op uitvoering
Zie voor nadere informatie over het Project HNL de paragraaf Grote Projecten
Realisatie
Zie voor nadere informatie over het Project HNL de paragraaf Grote Projecten
Gerelateerde beleidsgebieden
Programma’s EZ, Milieu&Landschap, Zorg, Maatschappelijke Dienstverlening en Sport
Beoogde maatschappelijke 4 effecten
Woningbouwprogramma: bijdragen aan een goede woningvoorziening in Ede, het oplossen van de wachtlijsten voor goedkope woningen en het bevorderen van doorstroming
Prestaties college
Het woningbouwprogramma (aantal en prijsklasse woningen) wordt jaarlijks vastgelegd in de woningbouwproductienota. Met Woonstede, Plicht Getrouw en de Huurdersbond zijn prestatieafspraken gemaakt, welke tweejaarlijks worden gemonitord.
Toelichting op uitvoering
Voldoende ruimte voor woningbouw: 1. Zorgen voor voldoende bouwgrondcapaciteit. 2. Zoeken naar nieuwe inbreidings- functieveranderings- en
86
Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke 4 effecten
Woningbouwprogramma: bijdragen aan een goede woningvoorziening in Ede, het oplossen van de wachtlijsten voor goedkope woningen en het bevorderen van doorstroming
herstructureringslocaties. Realiseren goedkope woningbouw: 1. Voortzetting beleid waarbij in de nieuwbouw minimaal 30% goedkope woningbouw wordt gerealiseerd. 2. Voortzetting beleid van verlaagde grondprijzen voor sociale woningbouw 3. Het realiseren van het ‘te woon’-concept (vml. Vrije keus) 4. Invulling geven aan de subsidieregeling van de provincie voor goedkope woningbouw. Voldoende slaagkansen voor woningzoekenden: 1. Deelnemen aan het woonruimteverdelingsysteem in werv verband. 2. Het monitoren van de doorstroming. 3. Het bieden van voldoende huisvesting aan bijzondere doelgroepen, zoals studenten en statushouders. 4. Het uitvoering geven aan de startersleningen. Een sluitend netwerk van wonen- welzijn- zorg: 1. Het onderwerp levensloopbestendigheid van woningen inbrengen in onderhandelingen. 2. Het opplussen (geschikt maken voor ouderen) van woningen in de bestaande voorraad (door Woonstede). Realisatie
2009 heeft in het teken gestaan van de veranderende marktomstandigheden op de woningmarkt. Geconstateerd is dat er meer dan voldoende te ontwikkelen locaties voorhanden zijn. Stagnerende verkopen, onzekerheid en het feit dat consumenten, maar ook ontwikkelaars en corporaties moeite hebben met financiering, zorgen ervoor dat de woningbouwproductie onder druk staat. Toch is in Ede in 2009 op verschillende locaties gebouwd of is de verkoop gestart. Om de bouw extra te stimuleren is ingeschreven op de 1e en 2e tranche van de Tijdelijke Stimuleringsregeling Woningbouwprojecten van VROM/WWI. In de 1e tranche zijn geen projecten gehonoreerd. In de 2e tranche zijn 6 van de 9 ingediende projecten beloond met een subsidiebijdrage van totaal ruim € 1,1 mln. In 2009 zijn er opnieuw diverse startersleningen uitgegeven, totdat in september het beschikbare budget uitgeput was. Er is in overleg met de SVN (budgetbeheerder) een voorstel in voorbereiding om nieuw budget ter beschikking te stellen. Door de provincie is in 2009 het Kwalitatief WoonProgramma 3 (KWP3) opgesteld. Vanuit Ede / regio De Vallei zijn daar door ons bijdragen aan geleverd. Wij hebben van de provincie een voorschot ontvangen voor de stimulering van betaalbare woningen (Subsidie Goedkope Woningbouw); er is een voorstel in voorbereiding voor de besteding van deze middelen. Ede heeft in 2009 87 statushouders gehuisvest en daarmee voldaan aan de afspraken met het Rijk. Begin 2010 zal de Nota Woningbouwproductie 2009 aan de raad worden aangeboden. Daarin wordt meer in detail ingegaan op het aantal woningen dat in 2009 is opgeleverd. Voorlopige cijfers wijzen er op dat er in 2009 meer woningen zijn opgeleverd dan in 2008 (293 woningen).
Gerelateerde beleidsgebieden
Programmarekening 2009
Programma’s EZ (m.n. grondbeleid) en Zorg.
87
Beoogde maatschappelijke effecten
5a 5b 5c 5d
Ede Oost: Een goede ruimtelijke afronding van Ede aan de zuid-oost zijde Een hoogwaardige en belangrijke bijdrage in de diversiteit van de behoefte aan woningen in Ede en regio tot ca 2020 Het bieden van een goede autoverkeerontsluiting aan de zuid-oostzijde van Ede Het bieden van een kansrijke en toekomstvaste combinatie van voorzieningen en een knooppunt van hoogwaardig openbaar vervoer
Prestaties college
Het plan van aanpak dat voor de periode vanaf 2005 is vastgesteld bevat de volgende sporen. Deze zijn alle inmiddels ingezet: Spoor 1: planologisch-juridisch traject en infrastructuur In dit spoor is de MER/SMB voorbereid en zijn keuzes gemaakt voor de op te nemen infrastructuur. Daarvoor is een structuurplan in voorbereiding. Er zijn inmiddels vergaande afstemmingen met Provincie en Rijkswaterstaat hieromtrent. Hiermee wordt de basis gelegd voor het ontwikkelen van bestemmingsplannen voor deelgebieden. Spoor 2: uitwerking van deelprojecten De gemeenteraad heeft besloten 2 projecten vooralsnog met voorrang uit te werken: Enka-terrein en Kop van de Parkweg. Daarvoor worden nu stedenbouwkundige plannen en een samenwerkingsovereenkomst voorbereid. De inzet is om op korte termijn overeenkomsten te sluiten voor beide projecten. Streven is om in 2009 fasegewijs te starten met de realisatie van beide projecten. Spoor 3: Kazerneterreinen In 2005 is een intentieovereenkomst met het Rijk gesloten waarin wordt onderzocht of en op welke wijze het Rijk bij de ontwikkeling betrokken blijft. In juni 2007 is een overeenkomst gesloten met het Rijk. Op 1-1-2010 worden de kazerneterreinen integraal overgedragen aan de gemeente. Ontwikkeling van het terrein kan vanaf die datum plaatsvinden. De projectorganisatie bereidt in samenspraak met het college de ontwikkelingsstrategie voor de kazerneterreinen voor. Vanaf het moment van ondertekening in juni 2007 tot aan het einde van de ontwikkelperiode is tevens afgesproken dat gezamenlijk het tijdelijk beheer van de terreinen en gebouwen wordt uitgevoerd. Over de wijze waarop het terrein en de monumentale gebouwen worden onderhouden worden nadere afspraken gemaakt. Spoor 4: Station en verdiept spoor. In samenwerking met Provincie Gelderland, Prorail en NS-Poort zijn aangepaste plannen ingediend bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat voor het opheffen van de barrière van het spoor. Deze plannen voorzien in de ambitie van het Masterplan: kwalitatieve verbetering van het vervoersknooppunt, verbinding tussen de verschillende stedelijke gebieden. Het ministerie heeft een bijdrage van maximaal € 40 miljoen toegezegd voor het project 'opheffen barrière van het spoor'. Ook de provincie heeft een bijdrage toegezegd van € 30 miljoen. Voor nadere informatie over Ede Oost wordt verwezen naar de paragraaf Grote Projecten
Toelichting op uitvoering
Zie voor nadere informatie over het Project Ede Oost de paragraaf Grote Projecten
Realisatie
Zie voor nadere informatie over het Project Ede Oost de paragraaf Grote Projecten
Gerelateerde beleidsgebieden
Programma’s EZ, Beheer Openbare Ruimte, Cultuur en Milieu&Landschap
88
Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
6a 6b
6c Prestaties college
Ontwikkelingsplan Buitengebied (OBG): Kernen: nieuwe woon- en bedrijfsvestigingsmogelijkheden in de streekplanzoekzones in de komende 10 jaar Agrarisch gebied: nieuwe agrarische dynamiek voor het behoud en stimulering van agrarische ondernemers en verbetering van ruimtelijk kwaliteit Natuur: hoogwaardige kwaliteit van natuur en landschap in het buitengebied van Ede
Met het beleid dat wordt vastgelegd in het Ontwikkelingsplan Buitengebied (OBG) wordt een samenhangende ruimtelijke ontwikkeling beoogd van de Edese dorpen, de buurtschappen, het agrarisch gebied en de natuur en landschap in Ede. Het bijbehorende uitvoeringsplan geeft richting aan de activiteiten van de gemeente: ontwikkeling, stimuleren & begeleiden en toetsing. Het uitvoeringsplan is tevens het kader voor prioriteitstelling, fasering en financiering. Voor de Edese kernen worden in het OBG zoekzones aangegeven, met ruime nader uit te werken mogelijkheden voor woningbouw en vestiging van bedrijven bij de zes dorpen in de komende 10 jaar. Tevens worden de ontwikkelingsmogelijkheden voor de buurtschappen aangegeven. Voor het agrarisch gebied is het OBG een uitwerking van het Reconstructieplan Gelderse Vallei. Het OBG beschrijft de inzet van de gemeente Ede bij het ontwikkelen, stimuleren & begeleiden en toetsen van de agrarische dynamiek. Het OBG is gericht op de toekomst van de agrarische ondernemers en op de ontwikkeling van ruimtelijke kwaliteit. In het plan zijn de doelstellingen voor natuur uitgewerkt in maatregelen voor de EHS/robuuste verbindingszones, gemeentelijke ecologische verbindingen/aandachtsgebieden en kleinschalige maatregelen die de kwaliteit van natuur en landschap bevorderen.
Toelichting op uitvoering
Het Ontwikkelingsplan Buitengebied (OBG) en bijbehorend uitvoeringsplan, zijn de opvolger voor het uitvoeringsprogramma dat in de afgelopen jaren bekend is geworden onder de titel Uitvoeringsprogramma/Kredieten Buitengebied. Deze kredieten liepen in 2007 af. Volgens de huidige planning wordt het OBG en uitvoeringsplan medio 2008 vastgesteld in de raad.
Realisatie
Binnen het door u vastgestelde uitvoeringsprogramma OBG zijn in 2009 de volgende resultaten gehaald: De natuurvisie voor de gemeentelijke natuurterreinen is afgerond. In het plan is het beheer van de gemeentelijke natuurterreinen voor de periode 2010-2022 vastgelegd. In het kader van het fietstotaalplan is de reconstructie van een deel van het fietspad Kreelseweg gerealiseerd. Afronding van het deel over de Ederheide stuit nog op bezwaar i.v.m. natuurwetgeving, maar kan mogelijk in 2010 nog worden uitgevoerd. Er is opdracht gegeven voor een studie naar de multifunctionele groenzone Ederveen, aan de oostzijde begrensd door de A30. Er is gewerkt aan een beeldkwaliteitsplan Binnenveld: begin 2010 wordt de afronding verwacht. Er zijn voorbereidingen getroffen voor de instelling van een Landschapsfonds Binnenveld medio 2010. De wandel/klompenpaden Harskamp en Wekerom zijn afgerond. Voor Otterlo en Ederveen is gestart met vergelijkbare paden. De planning van andere routes zoals fiets- en ruiterpaden heeft vertraging opgelopen door o.a. een aankoopstop bij DLG. De gemeentelijke financiële bijdrage wordt nu voorzien voor 2010. De inrichtingsvisie voor de Groene Grens is grotendeels afgerond; het bestemmingsplan is in voorbereiding en de aankoop gaat voorspoedig. Het uitvoeringsplan Groene Wig Ede-Bennekom is opgesteld (uitvoering vanaf 2010). Ede heeft zich bereid verklaard om in principe mee te werken aan de uitwerking van de groen-blauwe diensten als nieuw instrument voor het landschapsbeheer, waarbij de kosten verdeeld worden over Ede en de
Programmarekening 2009
89
Beoogde maatschappelijke effecten
6a 6b
6c
Ontwikkelingsplan Buitengebied (OBG): Kernen: nieuwe woon- en bedrijfsvestigingsmogelijkheden in de streekplanzoekzones in de komende 10 jaar Agrarisch gebied: nieuwe agrarische dynamiek voor het behoud en stimulering van agrarische ondernemers en verbetering van ruimtelijk kwaliteit Natuur: hoogwaardige kwaliteit van natuur en landschap in het buitengebied van Ede provincie. Deze regeling start in februari 2010.
Gerelateerde beleidsgebieden
Programma’s EZ, Milieu&Landschap, Beheer Openbare Ruimte, Cultuur en Werk&Inkomen
Beoogde maatschappelijke effecten
7
Prestaties college
In het Plan van Aanpak voor het actualiseren van de bestemmingsplannen worden 31 plangebieden onderscheiden. Op grond van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening en de Invoeringswet mogen de voor deze gebieden geldende plannen op 1 juli 2013 niet ouder zijn dan 10 jaar. In de periode tot 2013 worden de voor deze gebieden geldende plannen –voor zover op 1 juli van dat jaar ouder dan 10 jaar- geactualiseerd. Na 2013 zullen jaarlijks gemiddeld 3 plannen geactualiseerd moeten worden. De raad wordt periodiek geïnformeerd over de voortgang van de planning.
Actualisering en digitalisering bestemmingsplannen: Een voor het gehele grondgebied van de gemeente gelijke en op moderne inzichten gebaseerde juridische basis voor de toetsing van bouwen en gebruiken en de sturing van gewenst grondgebruik Het invoeren van de omgevingsvergunning Het stimuleren van de kwaliteit van de woon- en leefomgeving en het tegengaan van het aantasten daarvan.
De verwachting is dat in 2010 de wetgeving voor de omgevingsvergunning in werking treedt. Het afhandelen van aanvragen om vergunning en/of meldingen op grond van de Woningwet, de bouwverordening, de Wet milieubeheer, de Wet op de Ruimtelijke Ordening en de Algemene plaatselijke verordening Het uitoefenen van toezicht op de naleving van de Woningwet, de bouwverordening,de Wet milieubeheer , de Wet op de Ruimtelijke Ordening en de Algemene plaatselijke verordening en het treffen van sancties bij overtreding van die wet- en regelgeving volgens de handhavingsnota. Toelichting op uitvoering
In de nieuwe Wro wordt het instrument “beheersverordening” geïntroduceerd als alternatief voor een bestemmingsplan. Op dit moment wordt landelijk onderzoek gedaan naar de reikwijdte van dit instrument. Ook worden de financiële aspecten van dit instrument in beeld gebracht. De nieuwe plannen worden digitaal vervaardigd. De invoering van de omgevingsvergunning brengt ten opzichte van de uitvoering van de huidige vergunningstelsels een wijziging van de uitvoeringskosten mee. De omvang daarvan is nog niet bekend. Dit hangt voor een deel af van de reikwijdte van het nieuwe vergunningstelsel. Daarvoor is nieuwe uitvoeringsregelgeving nodig. Ook is nog niet bekend of en zo ja op welke manier het Rijk de gemeenten compenseert voor extra kosten van de nieuwe wetgeving. Vooralsnog rekenen wij niet met een toename van de uitvoeringskosten. Zodra hierover meer duidelijkheid is zullen wij u hierover informeren, zo nodig via een voorstel tot begrotingswijziging. De legeskosten willen wij meer dan nu het geval is laten aansluiten bij het model van de VNG. In de voorstellen over de legesverordening werken wij dit verder uit. De uitvoering zal belangrijk worden beïnvloed door de nieuwe wetgeving. De invoering van de omgevingsvergunning staat gepland in 2010. Die leidt tot aanpassing van de werkprocessen. In 2009 voeren we de nieuwe werkwijze in waar de nieuwe wetgeving dat toelaat.
90
Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
7
Realisatie
Actualisering en digitalisering bestemmingsplannen In 2009 is er een vervolg gegeven aan de uitvoering van het project actualisering van bestemmingsplannen. Er is veel energie gestoken in het vaststellen van de kaders van het project. Er is nu een set standaardregels samengesteld en een standaard wijze van bestemmen. Voor het maken en publiceren van de digitale ruimtelijke plannen zijn in 2009 softwarepakketten geïnstalleerd en werkprocessen aangepast. In 2010 zal verdere verankering van digitalisering ruimtelijke plannen in de organisatie plaatsvinden. Aan de hand van de standaardisering en digitalisering van de bestemmingsplannen worden nieuwe bestemmingsplannen zoveel mogelijk binnen de eigen organisatie gemaakt, vanwege de efficiencyvoordelen die hiermee kunnen worden behaald.
Actualisering en digitalisering bestemmingsplannen: Een voor het gehele grondgebied van de gemeente gelijke en op moderne inzichten gebaseerde juridische basis voor de toetsing van bouwen en gebruiken en de sturing van gewenst grondgebruik Het invoeren van de omgevingsvergunning Het stimuleren van de kwaliteit van de woon- en leefomgeving en het tegengaan van het aantasten daarvan.
In 2009 zijn de bestemmingsplannen Maandereng-Rietkampen, MolenstraatBospoort en De Stroet in voorontwerp ter inzage gelegd. Het bestemmingsplan Wekerom is in ontwerp ter visie gelegd. Verder is er na de zomer van 2009 een start gemaakt met bestemmingsplannen voor Harskamp, Ederveen, Lunteren-West, Lunteren-Oost en Veldhuizen B. Deze bestemmingsplannen worden in het voorjaar van 2010 in voorontwerp ter inzage gelegd. Vergunningstelsels en handhaving De economische neergang als gevolg van de kredietcrisis heeft grote invloed gehad op de uitvoering van de vergunningstelsels voor bouwen en de handhaving daarvan heeft. Ten opzichte van 2008 nam het bouwvolume waarvoor vergunning is gevraagd dramatisch af van € 280 naar € 140 miljoen. Het aantal aanvragen om vergunning daalde met bijna 20%. Omgevingsvergunning De invoering van de omgevingsvergunning is uitgesteld tot 3 maanden na de datum waarop de noodzakelijke wetgeving in het Staatsblad is geplaatst. Het Rijk heeft 1 juli 2010 als mogelijke invoeringsdatum genoemd. Regionale uitvoeringsdiensten Rijk, provincie en VNG hebben in 2009 een pakkagedeal gesloten over de toekomstige uitvoering van de wetgeving op het gebied van het omgevingsrecht. Vanaf 2012 moeten de uitvoering van alle taken voldoen aan uiteindelijk wettelijk te verankeren kwaliteitseisen. Complexe en bovenlokale milieutaken zullen, met handhaving van de bestaande bestuurlijke bevoegdheden, moeten worden uitgevoerd door regionale uitvoeringsdiensten. Hieraan moeten gemeenten ook de taken overdragen, die zij niet volgens de kwaliteitseisen kunnen uitvoeren. De provincie en alle Gelderse gemeenten hebben gekozen voor regionale uitvoeringsdiensten op schaal van de WGRregio’s in plaats van het onderbrengen van deze taken bij de veiligheidsregio’s. Zij hebben de minister van VROM gevraagd hiermee akkoord te gaan. Gerelateerde beleidsgebieden
Programmarekening 2009
Programma’s Bestuur en Organisatie (deregulering en handhaving wet- en regelgeving), Milieu en Landschap en EZ.
91
E
2.10.6. 3 W-VRAAG: WAT GAAT HET KOSTEN? 2.10.6.1. Programmabudget (excl. beleidsontw. en prioriteiten) 10 Ruim telijke ontw ikkeling en w onen
Rekening 2008
Primitieve begroting 2009
Actuele begroting 2009
Rekening 2009
Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem m ing Storting reserve Onttrekking reserve Saldo na resultaatbestem m ing
52.426 N 37.177 V 15.248 N 393 N 1.560 V 14.081 N
13.180 N 10.326 V 2.854 N 3.515 N 250 V 6.119 N
56.471 N 47.509 V 8.963 N 4.482 N 4.580 V 8.865 N
41.165 N 32.540 V 8.625 N 2.557 N 3.797 V 7.385 N
Verschil Verschil primitieve rekening/ geactualiseer- geactualiseerde begroting de begroting 43.291 N 15.307 V 37.182 V 14.969 N 6.109 N 338 V 967 N 1.925 V 4.330 V 783 N 2.746 N 1.480 V
Het resultaat 2009 van het programma komt uit op een bedrag van € 1.480.000 V. Hieronder is een specificatie opgenomen van de resultaten per product, waarna per product een toelichting op de grotere afwijkingen wordt gegeven. Specificatie van de resultaten per product Product
Lasten
Omgevingsvergunningen
Baten
Stortingen
bedragen x € 1.000 OnttrekResultaat kingen
13 V
392 V
1207 N
345 N
Buitengebied, Natuur en Landschap
108 V
19 V
Ontwikkelingsplan Buitengebied
401 V
2V
403 V
11 N
142 V
131 V
Grondexploitatie wonen
16.002 V
15.179 N
205 V
292 N
736 V
Resultaten ten opzichte van begroting
15.307 V
14.969 N
1.925 V
783 N
1.479 V
Ruimtelijke Ontwikkeling Algemeen
Bouwen en Wonen
405 V 1720 V
491N
323 N 127 V
2.10.6.2. Toelichting op middelen bedragen x € 1.000 L/B O/T*
Product
L
Omgevingsvergunningen
B
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel) 0
S/I
405 V
I
Toelichting
I Hogere opbrengsten aan leges (€ 245.000 V)
In de halfjaarrapportage 2009 werd rekening gehouden met een daling van de inkomsten uit leges omgevingsvergunningen met € 300.000, wegens geprognosticeerde teruggang van het aantal aanvragen om bouwvergunning. Dit gegeven is in de actualisatie van de begroting 2009 verwerkt. Uiteindelijk is de opbrengst € 245.000 meegevallen. Niet geraamde opbrengsten wegens dienstverlening op milieuen/of bouwgebied aan de gemeenten Wageningen en Nijkerk (€ 110.000 V) Diverse kleine voor- en nadelen, die gezamenlijk resulteren in een voordeel van € 50.000 L
92
Totalen Ruimtelijke Ontwikkeling algemeen
405 V 1.262 N
I
De kosten van het planatelier zijn in 2009 hoger geweest dan begroot (€ 321.000 N). Dit heeft zich niet vertaald in hogere ontvangen leges. De ontvangen leges zijn namelijk maar €10.000 hoger dan geraamd. De verklaring ligt in het feit dat de baten en lasten van een plan niet in een jaar te matchen zijn: Bij globale toetsen gaan de kosten voor de mogelijke baten uit. Plannen worden eerst getoetst en dan gaan ze pas de procedure in waarbij leges worden geheven. In 2009 zijn veel globale toetsen uitgevoerd (ook nog eens van relatief grote plannen). De legesinkomsten komen echter pas in 2010. De legesopbrengsten gaan weer op aan de kosten van het wijzigen van een bestemmingsplan vooraf. In 2008 waren er relatief veel inkomsten (complexe plannen). De werkzaamheden voor deze plannen zijn in 2009 verricht. Daarnaast speelt in 2009 het gegeven dat vele verzoeken na de globale toetsfase niet meer zijn doorgezet. Dit houdt in dat er geen Programmarekening 2009
L/B O/T*
Product
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel)
S/I
Toelichting
opbrengsten meer volgen, terwijl al wel een deel van de kosten is gemaakt. De kosten voor het actualiseren van bestemmingsplannen zijn in 2009 lager dan begroot (€ 414.000 V). Dit verschil is uit te splitsen in: Loonkosten zijn lager dan geraamd (€ 138.000 V). Verschil te verklaren door het feit dat allereerst energie gestoken is in het bepalen van standaarden en regels. Nu deze bepaald zijn zal de werkelijke actualisatieslag gaan plaatsvinden. Budgetten voor de actualisatie zijn niet volledig benut (€ 276.000). Een gedeelte hiervan wordt gedekt uit de Reserve Buitengebied (€ 125.000), waarop geen beroep gedaan is. Voor het overige deel (€ 151.000) zal een resultaatsbestemmingsvoorstel gedaan worden. De verwachting is dat het budget in 2010 hard nodig is om de vereiste inhaalslag te maken. Niet geraamde kosten onderzoek explosieven ENKA (€ 1.303.000 N). Het betreft een neutrale post, zie baten. Kosten Veluwse Poort lager dan begroot (€ 366.000 V). Het betreft een neutrale post, zie onttrekkingen. Voor meer informatie wordt verwezen naar de paragraaf Grote Projecten. De kosten voor het project Visie Zandlaan zijn hoger dan geraamd (€ 88.000 N). Het project heeft vanwege de aanwezigheid van een groot aantal partijen en aanvullende bestuurlijke wensen tot extra activiteiten geleid. Deze waren in de planning niet voorzien. De uitvoering van het project Ede-Centrum heeft in 2009 meer uren gevraagd dan begroot (€ 154.000 N). Er lopen nog een aantal deelprojecten in het centrum van Ede. Deze projecten kosten nog altijd inzet van uren. Hier is in de ramingen geen rekening mee gehouden. De kosten van werken voor derden zijn hoger dan begroot (€ 80.000 N). Deze werken voert de gemeente voor derden uit. De kosten worden dan ook door deze partijen vergoed. Het betreft neutrale posten, zie baten. Op het product zijn uren geraamd van twee projecten in Otterlo, die ondertussen onderdeel zijn van de grondexploitatie. De werkelijke uren zijn hier dan ook niet meer geschreven (€ 63.000 V). De kosten voor advisering Ruimtelijke Ontwikkeling zijn meegevallen (€ 52.000 V). Het betreft een algemeen budget voor kosten mbt advisering van de afdeling en communicatie over nieuwe ontwikkelingen.
B
337 N
I
In de capaciteitsplanning voor projecten zijn meer uren begroot dan er aan aanbod uit eigen mensen is (overvraag). Deze overvraag wordt in werkelijkheid opgelost door inhuur of door faseringen in projecten. In de begroting wordt op de projecten de vraag opgenomen en op deze plaats gelijkgeschakeld aan het aanbod van uren. Dit leidt tot een stelpost van € 211.000 N. Omdat de genoemde ontwikkelingen in werkelijkheid verantwoord worden op de betreffende projecten en niet op de stelpost, vervalt de stelpost aan het eind van het jaar. Deze afhandeling zorgt voor een nadeel op het product dat gecompenseerd wordt door voordelen op de projecten. Bijdrage onderzoek explosieven Enka niet geraamd (€ 1303.000 V). Het betreft een neutrale post, zie lasten. Geraamde bijdragen van derden voor Ede-Oost niet gerealiseerd (€ 1.785.000 N). Het betreft een neutrale post, zie toevoegingen aan de reserves. Ontvangen bijdrage van Opella voor de Reserve Stadsuitleg (€ 65.000 V). Deze bijdrage komt voort uit de Samenwerkingsovereenkomst die gesloten is tussen
Programmarekening 2009
93
L/B O/T*
Product
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel)
S/I
Toelichting
projectontwikkelaar Opella en de gemeente. De bijdrage was niet geraamd. Het betreft een neutrale post, zie stortingen.
T
1720 V
O
491 N
I
I
De hogere kosten van werken voor derden leiden tot hogere bijdragen van derden (€ 80.000 V). Het betreft een neutrale post, zie lasten. Storting in Reserve Ede-Oost lager dan geraamd (€ 1.785.000 V). Het betreft een neutrale post, zie baten. Storting in Reserve Stadsuitleg niet geraamd (€ 65.000 N). Het betreft een neutrale post, zie baten. Onttrekking Reserve Bovenwijkse Voorzieningen lager dan geraamd (€ 297.000 N). Het betreft een neutrale post, zie lasten. Onttrekking Reserve Ede-Oost lager dan geraamd (€ 69.000 N). Het betreft een neutrale post, zie lasten. Geraamde onttrekking aan de Reserve Buitengebied voor herziening van bestemmingsplannen niet gerealiseerd (€ 125.000 N). Het betreft een neutrale post, zie lasten.
Totalen Buitengebied Natuur en Landschap
L
B
L
Totalen Ontwikkelingsplan Buitengebied
370 N 86 V
I
19 V
I
105 V 445 V
I
De, o.g.v. de PB 2008-2011 heropgenomen, raming voor onderhoud van de recreatieplas is niet aangesproken. Een besparing van € 86.000. Projecten Betreft een provinciale bijdrage in het project Structuurvisie Doesburgereng. Het Ontwikkelingsplan Buitengebied (OBG) is een ambitieus plan. Uitvoering daarvan vergt vele miljoenen. Daarbij is onderscheid te maken tussen jaarbudgetten en investeringen. De bekostiging van al deze plannen zal, naast het jaarlijks beschikbare gemeentelijke budget, voor het overgrote deel moeten worden verkregen uit (provinciale) subsidies en bijdragen van derden. Het jaarlijkse budget van € 725.000 is dan ook de randvoorwaarde waarbinnen de uitvoering plaatsvindt. Waar dit qua gecalculeerde uitvoeringskosten niet mogelijk is (en dat is voor een aantal voorgenomen items aan de orde) geldt de voorwaarde van extra bijdragen uit subsidies en van derden, dan wel temporisering of bijstelling van de ambities binnen het totale plan. Uitgangspunt voor uitvoering van de betreffende projecten is altijd dat in het geval toegezegde subsidies niet of afwijkend worden beschikt (qua bedrag of qua tijdstip) en we niet tijdig over andere (extra) subsidie-/inkomstenbronnen beschikken bijstelling, fasering of uitstel van de betreffende plannen het gevolg is. Hetzelfde geldt wanneer beoogde deelnemende partners niet of niet tijdig kunnen aansluiten. Het jaar 2009 kenmerkt zich door dit soort factoren. Mede daardoor is er een overschot van € 403.000. Dat is aan algemene kosten (loonkosten versus capaciteitsplanning, kapitaal- en beheerkosten) € 64.000 V. Op de benoemde jaarbudgetten is een overschot aan lasten van € 381.000 en een tekort op inkomsten van € 42.000.
B L
Totalen Bouwen en Wonen
42 N 403 V 37 N
I I
Wel zijn in 2009 opdrachten verstrekt die (nog) niet tot uitvoering zijn gekomen en/of zijn afgerond in 2009. De budgettaire ruimte daarvoor (€ 95.000) moet komen uit de budgetten 2009. Zie daarvoor het hoofdstuk Resultaatbestemmingsvoorstellen. Zie voorgaande toelichting. Onder de lasten bevinden zich de GSO 3 projecten. Het betreft projecten in Ede Oud-zuid, Uitvindersbuurt en Veldhuizen A. Deze projecten worden niet opgenomen in de begroting, maar aan het eind van het jaar verrekend met een concernreserve GSO 3 (zie ook baten). In 2009 waren de lasten € 175.000 N. De toegerekende loonkosten op dit product zijn lager dan begroot (€ 82.000 V). Dit wordt veroorzaakt door:
94
Programmarekening 2009
L/B O/T*
Product
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel)
S/I
Toelichting
Het in rekening brengen van de geschreven uren van de projectleider GSO3 (zie hierboven). Het verhuizen van het Wooninformatiecentrum naar de sector Publiekszaken. Geraamde uren zijn niet meer geschreven.
B
154 V
I
Het budget voor stimuleringsactiviteiten en experimenten wonen is in 2009 ruim voldoende gebleken (€ 56.000 V). Bijdrages vanuit andere sectoren en concern voor gemaakte GSO3 kosten (€ 175.000 V). Betreft neutrale post, zie lasten. De legesinkomsten voor Urgentieverklaringen zijn lager uitgevallen dan begroot (€ 21.000 N).
Totalen
117V
* L/B = Lasten/Baten O/T = Onttrekkingen/Toevoegingen
Grondexploitatie wonen Algemeen De boekwaarde van de projecten van het grondbedrijf staat als bezit (activa) op de balans. Jaarlijks, bij de jaarrekening, wordt de boekwaarde vastgesteld. De toe- en afname wordt bepaald aan de hand van de kosten en opbrengsten die in dat jaar zijn gemaakt. Dit geschiedt jaarlijks totdat het project is afgerond. Op dat moment wordt de winst c.q. het verlies bepaald en als zodanig in de jaarrekening verantwoord. Jaarlijks wordt van de te verwachten toe- en afname van de boekwaarden een inschatting gemaakt in de Grondnota. Om dit te kunnen beheersen is daartoe de navolgende systematiek afgesproken: 1. Voor het lopende jaar wordt de te verwachten toe- en afnamen, gesplitst naar kosten en opbrengsten, als begroting opgevoerd op het programma Ruimtelijke Ordening en Wonen, indien het woningbouw betreft en het programma Economische zaken daar waar het bedrijventerreinen betreft. 2. Aan het eind van het jaar (bij de jaarrekening) wordt het saldo van de werkelijke kosten en opbrengsten op de balans als mutatie verwerkt. De balans geeft dan de boekwaarde aan. 3. In de jaarrekening wordt een toelichting gegeven op de afwijkingen van de kosten en opbrengsten.
Kosten en baten projecten Doordat projecten niet altijd volgens planning verlopen worden kosten en opbrengsten later gemaakt en verantwoord. Dat is het geval bij veel exploitaties. Ook komt het (in incidentele) gevallen voor dat bepaalde werkzaamheden eerder kunnen worden uitgevoerd of dat zich eerder dan verwacht bepaalde kansen of situaties voordoen. De praktijk leert dat plannen veelal (wat) later worden uitgevoerd dan gepland. Het actueel houden van de exploitaties als ook het snel anticiperen op de marktontwikkelingen betekent dat inzicht bestaat in de grondexploitatie. Opbrengsten projecten Het resultaat van het grondbedrijf verschilt vrijwel altijd van de raming. De oorzaken zijn verschillend van aard. In algemene zin geldt dat het begroten van planontwikkeling in jaarschijven moeilijk is en altijd met onzekerheden is omgeven en dus per definitie tot aanzienlijke verschillen per jaar kan leiden. Het jaarresultaat is voornamelijk afhankelijk van het uitvoeren van de planning. Daarnaast dient er rekening mee te worden gehouden dat bij de realisatie van de plannen de inzichten kunnen wijzigen (markt, wensen). Deze zijn dan ook meestal van invloed op de kosten en de opbrengsten. Ook kunnen zich externe zaken voordoen die bij de begroting of het opstellen van de exploitatie niet voorzienbaar waren. Als bijsturen mogelijk is dan wordt het effect daarvan pas zichtbaar in één van de volgende jaren. Voorbeeld hiervan is de kredietcrisis, die op alle hierboven genoemde onderdelen van invloed is. De consequenties voor de uiteindelijke planresultaten worden verder uitgewerkt en toegelicht in de grondnota 2010. Hierin wordt voornamelijk ingespeeld op de mogelijke gevolgen van de kredietcrisis. Aandacht wordt besteed aan de gevolgen van vertraging van de diverse exploitaties en de daarmede gepaard gaande renteverliezen. Programmarekening 2009
95
Beeld 2009 Het resultaat van het Grondbedrijf over 2009 voor het onderdeel Wonen bedraagt: a. Exploitatie erfpachtgronden: - erfpacht- en verspreide gronden € 38.676 - afsluiten erfpachtgrond Ede-west € 109.678 - verkoop verhuurde woning € 303.786 Totaal exploitatie erfpachtgronden € 452.140 b. Exploitatiekosten verspreide gronden - € 786.864 c. Vastgestelde plannen (wonen) - winstneming Stadspoort € 2.270.124 - afsluiten Harskamperengweg € 735.834 - afronding reeds afgesloten plannen € 414.486 Totaal vastgestelde plannen (wonen) € 3.420.444 d. Verrekening omzetbelasting oude dienstjaren - € 149.016 e. Conform de BBV-voorschriften worden ten gunste van de voorziening Negatieve Plannende navolgende bedragen gebracht: 1. bijdrage plan de Molenpol € 650.000 2. bijdrage plan Kop van de Parkweg € 1.700.000 Totaal - € 2.350.000 f. Bijdragen in het kader van Herijking Bestaand Beleid - € 50.000 g. Bij de bepaling van de hoogte van de voorziening negatieve plannen is gebleken dat de voorziening ultimo 2009 minimaal € 27.306.062 dient te bevatten. Dit betekent een afname van € 4.618.896 t.o.v. de laatst actuele stand van de voorziening. Voor het onderdeel Wonen is dat € 200.740 Resultaat Grondbedrijf 2009, onderdeel grondexploitatie Wonen /B O/T*
Product
L
Grondexploitatie wonen
B T
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel) 16.002 V
S/I
15.179 N 205 V
I I
O
292 N
Totalen
I
I
€
737.444
Toelichting
Voor een nadere toelichting op het ontstaan van het resultaat 2009 verwijzen wij u naar bovenstaande toelichting. De actualisatie van de diverse grondexploitaties heeft geleid tot een eenmalig voordeel van € 4.618.896. Dit voordeel komt voort uit het feit dat minder middelen benodigd zijn voor de voorziening Negatieve Plannen. In de paragraaf Grondbeleid en de Grondnota is een toelichting gegeven op diverse plannen. Gedurende 2009 is een besluit genomen de voorziening Negatieve Plannen te verhogen met een bedrag van € 2.350.000 ten behoeve van een tweetal projecten. Aan de hand van voortschrijdend inzicht is gebleken dat slechts een deel van deze voorziening aangewend zal worden. Zie algemene toelichting. Reserve onrendabele toppen. De geplande terugstorting vanuit de planontwikkeling Harskamp (€225.000 V) heeft niet plaatsgehad. De dotatie staat nu gepland in 2010.
Reserve Stadsuitleg Onderdeel van de projectkosten is een storting in de reserve Stadsuitleg, gebaseerd op aantallen verkochte m2 grond. Deze was geraamd op € 42.811 en is in werkelijkheid € 62.686. Derhalve een nadeel van € 19.875. Reserve Stadsuitleg T.g.v. de reserve Stadsuitleg is binnen de projecten de voorfinanciering verrekend t.a.v. Ede-Oost tot een bedrag van € 291.471.
736 V
* L/B = Lasten/Baten O/T = Onttrekkingen/Toevoegingen
96
Programmarekening 2009
2.10.6.3. Investeringen Omschrijving
Structuurvisie Lunteren Buitengebied
Beschikbaar krediet
Boekwaarde 31-12-2009
2009 Restantkrediet 31-12-2009
180.846
-819.080
Nog te verwachten uitgaven en inkomsten
Verwachte over- of onderschrijding
999.926
998.376
1.550
1.922.900
1.278.073
644.827
645.775
-948
Ede-oost
0
0
0
0
0
Overige projecten
0
-325.986
325.986
325.986
0
2.103.746
133.007
1.970.739
1.970.137
602
Totaal Ruimtel. Ontw. en Wonen
Het marginale voordelige saldo betreft de (deel)afsluiting van een vijftal projecten.
Programmarekening 2009
97
2.11.
Milieu en Landschap
2.11.1. MILIEU EN LANDSCHAP IN EDE De centrale doelstelling van dit programma is: Het bevorderen en beschermen van de kwaliteit van het milieu om daardoor bij te dragen aan een kwalitatief hoogwaardige en duurzame leefomgeving. 2.11.2. CONVENANTBELEID In het Convenant 2006 - 2010 is een aantal voornemens en uitgangspunten geformuleerd die van betekenis zijn voor dit programma. Onderstaand zijn deze weergegeven. De voorgestelde speerpunten van beleid zijn daarbij geel geaccentueerd. Het onderdeel Buitengebied valt grotendeels binnen het begrotingsprogramma 10 Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen. In dit programma (Milieu en Landschap) is voor het Buitengebied de focus gericht op de onderdelen Landschapsherstel en Natuurontwikkeling. Milieu en Landschap Duurzame energie Wij bevorderen het gebruik en de toepassing van vormen van duurzame energie (wind, koude/warmteopslag, biobrandstof); onderzocht wordt de mogelijkheid om hieraan zowel structureel (milieuvoorwaarden) als incidenteel (bevorderen van projecten) bij te dragen. Afvalstoffenheffing en verwerking Wij willen bevorderen dat afvalinzameling op een zo milieuhygiënisch mogelijke wijze wordt georganiseerd en uitgevoerd. Afvalscheiding wordt geïntensiveerd en waar mogelijk verfijnd. Water en riolering Mede onder invloed van de Europese Kaderrichtlijn Water zal het integrale waterbeleid in de komende periode veel aandacht vragen. Het in het Waterplan geformuleerde beleid zullen wij voortvarend ter hand nemen, waarbij doelmatigheid in de waterketen en duurzaam omgaan met schoon water centraal staan. We gaan onderzoeken of de hoogte van de rioolheffing kan worden gerelateerd aan het waterverbruik. Buitengebied Het buitengebied is de schatkamer van Ede. Wij blijven daar zorgvuldig mee omgaan. Dat willen wij steeds in goed overleg doen met de buitengebieddeskundigen bij uitstek, de boeren, en met andere deskundigen op het gebied van de ontwikkeling van dit gevarieerde gebied. Wij realiseren ons daarbij met respect, dat het boerenbedrijf eeuwenlang tot de core-business van onze gemeente heeft behoord en nog steeds een voor dit gebied dragende en gezichtsbepalende factor is. Wij realiseren ons ook, dat wij met nog enkele gemeenten de ruimtelijke hoeder zijn van een immens en belangrijk natuurgebied met een tenminste nationale betekenis voor natuurbeleving, ontspanning, recreatie en toerisme. ▪ Om de agrarische functies goed te kunnen bedienen, is er in de gemeentelijke organisatie één loket ter ondersteuning van de ondernemers in deze sector. ▪ Voor de ontwikkeling van dit buitengebied is de uitwerking van de Reconstructieplannen voor zowel de Veluwe als het Valleigebied uiterst belangrijk. Wij willen dat bij deze uitwerking rekening wordt gehouden met: - De ontwikkeling en stimulering van biologische landbouw als kans voor een duurzame agrarische toekomst, met daarbij de ondersteuning van agrariërs die willen overgaan op biologische/ecologische en extensieve landbouw en landbouw gericht op grondstof voor biobrandstof. - De mogelijkheden die agrarische recreatie en agrarisch natuurbeheer bieden in relatie tot een duurzaam gebruik van het buitengebied. Daarbij geldt dat voor de agrarische beheerstaken agrariërs naar behoren worden betaald. - De ondersteuning van landschapsherstel en natuurontwikkeling. - Het streven naar meer ongerept en aaneengesloten groen voor het Veluwegebied met minder hekken en minder wegen. ▪ Het college bevordert het terugdringen van lichtvervuiling in het buitengebied, vooral in gebieden waar mens en dier daarvan schade ondervinden. ▪ Wij hechten waarde aan het behoud van de van oudsher bestaande kleinschalige agrarische bedrijvigheid in het gebied van de Engen (Doesburger Eng, Lunterse Eng, Otterlose Eng en de Wekeromse Eng). Bij de realisering van plannen voor deze gebieden behoort terdege rekening te worden gehouden met deze functie. Wij zullen onderzoeken of een initiatief als dat van het 98
Programmarekening 2009
‘Lunters Landfonds’ daarbij kan worden betrokken. E
2.11.3. BELEIDSACCENTEN IN DE 1 W-VRAAG Op basis van de Convenantafspraken en op basis van actueel beleid en gemeentelijke e beleidsdoelen binnen het werkveld Milieu en Landschap, gaat het in de 1 W-vraag om de volgende beleidsaccenten: 1 Duurzame energie
Milieu Milieu en Landschap
2 Afval
3 Lucht
4 Ondersteuning omschakeling agrarische functies
5 Landschapsherstel en natuurontwikkeling
E
2.11.4. 1 W-VRAAG: WAT WILLEN WE BEREIKEN? Programmadoelstelling Het bevorderen en beschermen van de kwaliteit van het milieu om daardoor bij te dragen aan een kwalitatief hoogwaardige en duurzame leefomgeving. Beleidsaccenten 1. Klimaatbeleid 2. Afvalinzameling en verwerking 3. Lucht 4. Ondersteuning omschakeling agrarische functie 5. Landschapsherstel en Natuurontwikkeling
Te bereiken doelen Het verminderen van energiegebruik en het stimuleren van het gebruik van duurzaam opgewekte energie door bedrijven en huishoudens. Het gescheiden inzamelen van huishoudelijk afval in stromen, die op een milieuhygiënisch en economisch verantwoorde manier kunnen worden hergebruikt of verwerkt tegen voor de burgers zo laag mogelijke tarieven. Het verbeteren van de luchtkwaliteit door het stimuleren van maatregelen die de luchtkwaliteit positief beïnvloeden. Het behouden van een duurzame en economisch gezonde landbouwsector in Ede. Een doorgaand landschapsherstel en natuurontwikkeling. Meer ongerept en aaneengesloten groen voor het Veluwegebied met minder hekken en minder wegen.
Beoogde maatschappelijke effecten
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
1a Minder energieverbruik door huishoudens en bedrijven
1b Toepassing van duurzaam opgewekte energie door burgers en bedrijven Indicatoren: ▪ Aantal projecten waarin duurzame energie wordt toegepast ▪ Inzet van groenafval als biomassa voor opwekking van duurzame energie ▪ Aantal woningen met duurzame energievoorziening ▪ Bedrijventerreinen met duurzame energievoorziening 2a Gescheiden inzameling en hergebruik van daarvoor in aanmerking komende afvalstromen Programmarekening 2009
Gescheiden ingezamelde afvalfracties 99
Beoogde maatschappelijke effecten
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
Glas, papier, groente-, fruit- en tuinafval, kleding Invoeren gescheiden inzameling kunststoffen Hergebruik via Kringloopcentrum 2b De hoogte van de afvalstoffenheffing Indicatoren: ▪ Scheidingspercentage
▪ Hoogte van de afvalstoffenheffing
Min. 60% 65% in 2009 2008: 1p € 216,60 2008: 2p € 262,92 2009: 1p € 224,16 2009: 2p € 272,16
3a Schone lucht voor de inwoners van Ede Indicatoren:
3b Geen gebruiks- of inrichtingsbeperkingen door slechte luchtkwaliteit Indicatoren: ▪ De jaarlijks gemeten luchtkwaliteit Bron: Jaarlijkse rapportage Lucht 5a Percentage levensvatbare bedrijven Indicatoren: ▪ Percentage levensvatbare bedrijven 5b Groeiend aandeel van de landbouwsector in de zorgvraag. Indicatoren: ▪ Aantal zorgaanbieders in de landbouw en aantal plaatsingen van zorgvragers 6a Meer aaneengesloten natuurgebieden Indicatoren: ▪ Het areaal aaneengesloten natuurgebied
6b Vermindering van lichthinder Indicatoren: ▪ Het areaal natuurgebied zonder lichthinder
6c Vermindering van snelheden op wegen in het Veluws natuurgebied Indicatoren: ▪ Snelheidsregimes op wegen in het gebied
6d De engen zijn optimaal ontwikkeld en ingericht Indicatoren: ▪ Oppervlakte herstelde engen op gebied van cultuurhistorie en ecologie 100
2008: 47% 2009: 48%
CBS
Areaal aaneengesloten natuurgebied in 2007
Areaal natuurgebied zonder lichthinder in 2007
Aantal kilometers weg waarop snelheid is beperkt t.o.v. situatie in 2007
Oppervlakte herstelde engen Programmarekening 2009
E
2.11.5. 2 W-VRAAG: WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN? Programma-uitvoering algemeen Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
Klimaatbeleid Minder energieverbruik door huishoudens en bedrijven en toepassing van duurzaam opgewekte energie door huishoudens en bedrijven We voeren het plan uit om minder energieverbruik te realiseren en het gebruik van duurzame energie door huishoudens en bedrijven te bevorderen.
Toelichting op uitvoering
In 2008 maken we een plan om inhoud te geven aan de impuls duurzaamheid. De eerste jaarschijf daarvan voeren we in 2009 uit.
Realisatie
De gemeenteraad heeft het klimaatplan 2009 - 2012 vastgesteld. Het daarbij horende door het college vastgestelde uitvoeringsprogramma telt 34 projecten, verspreid over zes klimaatthema’s. Op 1 mei 2009 is gestart met de uitvoering van de eerste jaarschijf van het uitvoeringsprogramma. Volgens afspraak rapporteren wij in juni 2010 over de voortgang van de uitvoering van de projecten.
Gerelateerde beleidsgebieden
Ruimtelijke ontwikkeling, Beheer openbare ruimte
Beoogde maatschappelijke effecten
Afvalstoffenverwerking Het gescheiden inzamelen van huishoudelijk afval in en -heffing stromen, die op een milieuhygiënisch en economisch verantwoorde manier kunnen worden hergebruikt of verwerkt tegen voor de burgers zo laag mogelijke tarieven. Inzameling en –verwerking van huishoudelijk afval gebeurt volgens de beleidslijnennotitie ‘Huishoudelijk afval Ede’. We starten met de verplichte inzameling van kunststoffen Minimaal 60% van het totale huishoudelijk afval gescheiden in te zamelen voor materiaal- en producthergebruik. Het handhaven van de afvalstoffenheffing op het niveau 2008, gecorrigeerd voor inflatie. Het geven van subsidies voor het inzamelen van oud papier en karton door organisaties volgens de kaders in de Beleidsregel Milieu en Landschap van de Algemene Subsidieverordening.
Prestaties college
Toelichting op uitvoering Realisatie
Het huishoudelijk afval is ingezameld en verwerkt volgens de uitgangspunten van de Nota huishoudelijk afval in Ede. Ruim 65% van het huishoudelijke afval is gescheiden ingezameld. Onder invloed van de economische crisis daalde de hoeveelheid restafval per inwoner gemiddeld met 20 kg. Oud papier en karton zijn ondanks de recessie nog iets toegenomen. Het inzamelen van kunststoffen is uitgebreid van enkele proefgebieden tot het gehele grondgebied van de gemeente. Onzekerheden en onduidelijkheden over de voorwaarden en vergoedingen voor de inzameling van kunststoffen maken het nu nog onmogelijk te kiezen voor het scheiden van kunststoffen na de inzameling van restafval. Wij blijven ons daarvoor inzetten. De afvalstoffenheffing is in 2009, behoudens aanpassing aan de inflatie, gehandhaafd op het niveau van 2008. Goede scheiding van afval door burgers en een goede bedrijfsvoering hebben daaraan bijgedragen. Voor de inzameling van oud papier en karton door organisaties zijn subsidies gegeven.
Gerelateerde beleidsgebieden Beoogde maatschappelijke effecten
Algemene milieuactiviteiten
Prestaties college
Uitbrengen milieurapportage waarin opgenomen het verslag over 2008 en de plannen voor 2009 en volgende jaren.
Toelichting op uitvoering
De rapportage gaat over alle milieutaken die de gemeente uitvoert.
Realisatie
De milieurapportage 2009 is vastgesteld.
Programmarekening 2009
Inzicht geven in de wettelijke verplichte milieuactiviteiten die de gemeente onderneemt.
101
Beoogde maatschappelijke effecten
Algemene milieuactiviteiten
Gerelateerde beleidsgebieden
Ruimtelijke Ontwikkeling en Beheer openbare ruimte
Beoogde maatschappelijke effecten
Ondersteuning Het behouden van een duurzame en economisch gezonde omschakeling landbouwsector in Ede. agrarische functie Voor de agrarische sector is er één aanspreekpunt (één loket), verder biedt de SVGV ondersteuning bij vragen naar omschakeling van de agrarische functie naar biologische landbouw of andere functies. Ede ondersteunt en faciliteert bedrijfsverplaatsingen uit de extensieve gebieden naar de landbouwontwikkelingsgebieden. Bovendien worden innovaties actief en financieel ondersteund. Binnen het planatelier BG worden aanvragen voor functiewisseling van agrarische bedrijven behandeld: enerzijds om de agrarische functie te verbeteren, anderzijds om omschakeling naar duurzame en diervriendelijke agrarische activiteiten te verzorgen. Bovendien worden aanvragen voor stoppende agrarische bedrijven behandeld, waarbij de functie naar wonen en naar niet-agrarische activiteiten mogelijk is. Daarbij zijn extra mogelijkheden voor functieverandering naar recreatieve en zorgfuncties.
Prestaties college
Inzicht geven in de wettelijke verplichte milieuactiviteiten die de gemeente onderneemt.
Toelichting op uitvoering
Samen met de regio De Vallei en de provincie Gelderland is het regionale functiebeleid uitgewerkt in een set planologische regelingen (op bestemmingsplanniveau) en een beeldkwaliteitsplan voor het buitengebied. Vanaf 2007 zijn en zullen op basis van deze uitwerking diverse verzoeken voor functiewisseling in behandeling worden genomen. De verwachting is dat circa 400/500 agrarische bedrijven de komende 10 jaar stoppen en van deze mogelijkheid gebruik gaan maken. Daarbij wordt ingezet op het vergroten van de ruimtelijke kwaliteit van het buitengebied door sloop van agrarische opstallen en vereveningsmaatregelen voor het herstel en de inpassing van nieuwe functies in het buitengebied. Daarnaast worden extra mogelijkheden geboden voor verbreding van de landbouw, door nevenactiviteiten toe te staan.
Realisatie
Het bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied Ede is in concept afgerond. Het voorontwerp is ter inzage gelegd. In dit plan worden beleidsuitgangspunten voor functiewisseling planologisch-juridisch verankerd. Diverse aanvragen voor de verandering van een agrarische in een andere functie zijn in 2009 in behandeling genomen. Zie ook programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen
Gerelateerde beleidsgebieden
Programma Ruimtelijke ontwikkeling en Wonen: ontwikkelingsplan Buitengebied.
Beoogde maatschappelijke effecten
Landschapsherstel Een doorgaand landschapsherstel en natuurontwikkeling. en Natuurontwikke- Meer ongerept en aaneengesloten groen voor het ling Veluwegebied met minder hekken en minder wegen. Voor het agrarisch buitengebied van Ede is blijvend aandacht voor landschapsherstel in de vorm van ondersteuning bij de aanleg van landschappelijke beplantingen bij particulieren en langs wegen. Daarnaast wordt uitvoering gegeven aan de totstandkoming van duurzame ecologische verbindingszones in samenwerking met partners als het waterschap, provincie en natuurbeheerders. Voor het Veluwegebied zijn samen met het park De Hoge Veluwe en de provincie afspraken gemaakt om te streven naar een meer aaneengesloten Veluwe. Daarbij is aandacht voor snelheidsbeperkende maatregelen op de wegen die dit gebied doorsnijden en vermindering van rasters en andere obstakels, o.a. door de aanleg van speciale voorzieningen als ecoducten. We werken met de Veluwse gemeenten en de provincie aan een beleid om te komen tot meer areaal natuurgebied zonder lichthinder. In het gebied rond de Doesburgereng maken we een begin met het uitvoeren van maatregelen, die passen bij de realisatie van de door bewoners gepresenteerde visie op dit gebied.
Prestaties college
Toelichting op uitvoering 102
Voor het Binnenveld is samen met de WERV-gemeenten een landschapsoptwikkelingsplan met uitvoeringsprogramma gemaakt in 2007; de Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
Landschapsherstel Een doorgaand landschapsherstel en natuurontwikkeling. en Natuurontwikke- Meer ongerept en aaneengesloten groen voor het ling Veluwegebied met minder hekken en minder wegen. uitvoering is in 2008 gestart. Tevens wordt onderzocht of een landschapsfonds kan worden gevormd om duurzame ontwikkeling en beheer mogelijk te maken.
Realisatie
Initiatieven om de kwaliteiten van de Veluwe te ondersteunen zijn herstel van het Pinetum in Lunteren, het vervaardigen van een film over het edelhert en de Edese deelname aan de Entente Florale. Voor de eerste 2 plannen zijn bijdragen gegeven of gereserveerd. De gemeente en Natuurmonumenten leveren een bijdrage aan de bouw van een derde schaapskooi op de Edese heide. Dit maakt de bouw van de nieuwe schaapskooi op de Edese heide op korte termijn mogelijk. Door inzet van een derde schaapskudde kan begrazing van Edese heide en het natuurgebied Planken Wambuis worden geoptimaliseerd. Voorbereidende werkzaamheden voor aanleg van paddentunnels in de Horalaan zijn gestart. Daardoor kan een veilige oversteek van de padden van een van de grootste paddenkolonies in Nederland worden gerealiseerd. Uitvoering is gepland in 2010. Een begin is gemaakt met de voorbereidingen voor het herstel van een deel van de Doolhoflaan op het landgoed Kernhem. Het herstel van de bovenloop van het Renkumse beekdal, is i.v.m. een mogelijk nog te realiseren extra ecoduct over de A12 verschoven naar 2012, De prestatieafspraak met de provincie over het Landschapsbeheer in 2009 is gehaald. Opdracht is gegeven voor onderzoek naar de ecologische verbindingzone Lunterse Beek en groenzone Allemanskampje - Veluwe. Voor de zone Lunterse Beek en Lunterse Beek - Rijn vinden grondaankopen plaats. Het Weidevogelplan Binnenveld is afgerond. Dit plan beschrijft de weidevogelstand in het Binnenveld, de rollen van verschillende partijen in het weidevogelbeheer en een pakket van maatregelen die agrariërs kunnen nemen. De gemeenten Ede, Wageningen, Rhenen en Veenendaal ondersteunen dit financieel.
Gerelateerde beleidsgebieden
Programmarekening 2009
Programma Ruimtelijke ontwikkeling en Wonen: ontwikkelingsplan Buitengebied
103
E
2.11.6. 3 W-VRAAG: WAT GAAT HET KOSTEN? 2.11.6.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) 11 Milieu en landschap
Rekening 2008
Primitieve begroting 2009
Actuele begroting 2009
Rekening 2009
Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem m ing Storting reserve Onttrekking reserve Saldo na resultaatbestem m ing
12.488 N 11.356 V 1.132 N 97 N 171 V 1.058 N
12.432 N 10.821 V 1.611 N 78 N 187 V 1.502 N
13.513 N 11.890 V 1.623 N 224 N 370 V 1.476 N
13.082 N 11.811 V 1.271 N 94 N 56 V 1.309 N
Verschil Verschil primitieve rekening/ geactualiseer- geactualiseerde begroting de begroting 1.082 N 431 V 1.070 V 79 N 12 N 352 V 146 N 129 V 183 V 314 N 26 V 167 V
2.11.6.2. Toelichting op middelen Vanwege een technische fout is bovenvermeld overzicht niet geheel juist. Aan de begrote lasten moet € 43.000 worden toegevoegd en op de stortingen in de reserve afgeraamd. De laatste kolom geeft dan het beeld zoals hierna is aangegeven en toegelicht. Het resultaat 2009 van het programma komt uit op een bedrag van € 167.000 V. Hieronder is een specificatie opgenomen van de resultaten per product, waarna per product een toelichting op de grotere afwijkingen wordt gegeven. Specificatie van de resultaten per product Product
Lasten
Baten
Natuur en Landschap
229 V
11 N
Algemene milieu-activiteiten
213 V
1N
32 V
67 N
474 V
79 N
Afvalstoffenverwijdering en –verwerking Resultaten ten opzichte van begroting
Stortingen
bedragen x € 1.000 Onttrekkingen Resultaat
218 V 86 V 86 V
349 N
51 N
35 V
0
314 N
167 V
2.11.6.3. Toelichting op middelen bedragen x € 1.000 L/B O/T* L/B
L/B
Product
Natuur en Landschap
Algemene Milieu-activiteiten
Verklaarde S/I afwijking (-/- = voordeel) 187 V I/S
151 V
I
Toelichting
De lagere uitkomst van lasten betreft in hoofdzaak loonkosten (€220.000 V). Deze manifesteren zich op: Landschappelijke inpassingen. De uren voor de activiteit landschappelijke inpassingen worden op dit product geraamd, maar in werkelijkheid specifiek op bepaalde projecten / producten zijn geschreven. Met name ontwikkelingsplan buitengebied welke onder programma 10 verantwoord is. De activiteiten Natuurbeheer, Bosbeheer, Recreatiebeheer en onderhoud Kernhem hebben minder onderhouds- en beheertaken gevergd dan geraamd. In de Halfjaarrapportage 2009 hebben wij gemeld dat er een incidenteel voordeel werd verwacht van € 157.000 uit de houtverkopen. In werkelijkheid zijn die inkomsten iets tegengevallen. De extra opbrengst bedraagt € 124.000. Een nadeel van € 33.000. Voor de dekking van het Klimaatplan 2009-2012 wordt, in 3 jaar tijd, een bijdrage verkregen uit de Stimuleringsregeling Lokale Klimaatinitiatieven (SLOK). De bijdrage 2009 bedraagt € 169.000 en is via dit programma overgebracht naar het Krediet Klimaatplan. De feitelijke uitbetaling door SLOK geschiedt via het integratie-artikel van de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds. Die inkomst is bij concern verantwoord (programma 13 Algemene Middelen). Daarmee in totaliteit neutraal. Aan kleinere plussen en minnen is er een voordeel van € 55.000. Geraamde uitgaven voor geluid algemeen en bodemsanering Gelriaterrein zijn niet gedaan (€ 351.000 V). De beoogde dekking uit reserves kon daarmee ook achterwege blijven.
104
Een tweetal provinciale bijdragen voor saneringen (€ 86.000 N) is niet in hun totale omvang ontvangen. Daar tegenover is de Programmarekening 2009
L/B O/T*
Product
Verklaarde S/I afwijking (-/- = voordeel)
O/T
Algemene Milieu-activiteiten
266 N
I
L
Afvalstoffenverwijdering en – verwerking (nihil)
22 V
I
B
Afvalstoffenverwijdering en – verwerking (nihil)
67 N
I
O
Afvalstoffenverwijdering en – verwerking (nihil)
35 V
I
Toelichting
beoogde storting in de reserves achterwege gebleven. Schuift in principe door naar 2010. Lagere storting a.g.v. achterblijvende bijdrage van de provincie (€ 86.000 V). Geen onttrekking voor bodemsanering Gelriaterrein € 351.000 N. Lagere kosten afvalinzameling 2009 (€ 239.000 V). Betreft de geaccepteerde offerte 2009 ACV en kosten inzamelvergoeding Kringloop versus de raming 2009 terzake. Niet geraamde hogere kosten afrekening afvalinzameling 2008 (€ 317.000 N) Diverse kleine voor- en nadelen (in totaal € 100.000 V) in relatie tot de inkomsten, welke evenwel geen gevolg zijn van beleidsaanpassingen. Hogere opbrengst afvalstoffenheffing (€ 37.000 V) Lagere opbrengsten oud papier (€ 27.000 N) Diverse kleine voor- en nadelen (in totaal € 77.000 N). Zie toelichting lasten. Het product afval sluit met een tekort van € 35.000. Dit is ten laste van de egalisatiereserve gebracht.
* L/B = Lasten/Baten O/T = Onttrekkingen/Toevoegingen
2.11.6.4. Investeringen Omschrijving Beschikbaar krediet
Boekwaarde 31-12-2009
2009 Restantkrediet 31-12-2009
Klimaatplan Ede 2009-2012
0
-242.891
Overige investeringswerken
0
34.218
Totaal Milieu en Landschap
0
-208.673
Nog te verwachten uitgaven en inkomsten
Verwachte over- of onderschrijding
242.891
242.891
0
-34.218
-34.218
0
208.673
208.673
0
Toelichting Klimaatplan De gemeenteraad heeft het Klimaatplan 2009 - 2012 vastgesteld. Het daarbij horende door het college vastgestelde uitvoeringsprogramma telt 34 projecten, verspreid over zes klimaatthema’s. Het plan kent een uitvoeringstermijn van 4 jaar en is kostendekkend becijferd. De financiering komt naast de Impuls Duurzaamheid (gelijkelijk verdeeld over die 4 jaren) uit subsidies voor Stimulering lokale Klimaatinitiatieven (SLOK; in 3 jaar te incasseren maar afwijkende bedragen per jaar) en uit overige provinciale subsidies en cofinancieringen, grotendeels nog aan te boren / te realiseren. In totaliteit gaat het daarbij om een dekking van € 1.648.000. Uitgangspunt is dat binnen het plan geen uitgaven worden gedaan als daar niet expliciet dekking tegenover staat. Ofwel: indien er geen of onvoldoende (mede-) financiering is of kan worden geregeld zullen binnen het plan navenante temporiseringen of beperkingen worden aangebracht. Op 1 mei 2009 is gestart met de uitvoering van de eerste jaarschijf van het uitvoeringsprogramma. In verhouding tot de jaarramingen zijn de uitgaven beperkt gebleven, terwijl de SOK-subsidie en de Impuls Duurzaamheid wel zijn geboekt. Dit leidt per ultimo 2009 tot een negatieve boekwaarde van deze investering. Daar tegenover moeten in de jaren 2010 e.v. de uitgaven dus nog komen.
Overige investeringen Dit betreft het project A30/Noord, scherm-, gevel- en geluidsvoorzieningen. Zeer recent zijn de verantwoordingen over de jaren vanaf 2002 in beeld gebracht en voor subsidieafrekening aan Rijkswaterstaat aangeboden. Na de definitieve vaststelling vindt de financiële afronding plaats. Naar verwachting met een nadelig slot.
Programmarekening 2009
105
2.12.
Bestuur en Organisatie
2.12.1. BESTUUR EN ORGANISATIE Het programmaplan Bestuur en Organisatie wordt in hoofdzaak bepaald door het democratische besluitvormingsproces, samenwerkingsverbanden, publieke dienstverlening en de communicatie met de burgers. De centrale doelstelling van dit programma kan als volgt worden omschreven: Het waarborgen van de lokale democratie en het optimaliseren van de publieke dienstverlening en communicatie met de burgers. 2.12.2. CONVENANTBELEID In het Convenant 2006 - 2010 is een aantal voornemens en uitgangspunten geformuleerd die van betekenis zijn voor dit programma. Onderstaand zijn deze weergegeven. De voorgestelde speerpunten van beleid zijn daarbij geel geaccentueerd. Bestuur en Organisatie Bestuursorganen De duale bestuurssystematiek houdt in dat de drie gemeentelijke bestuursorganen elk hun specifieke rol en taak hebben. In de afgelopen bestuursperiode zijn hiermee de eerste ervaringen opgedaan. Deze nieuwe manier van samenwerken zal in de komende jaren al werkende weg verder inhoud en vorm krijgen. We realiseren ons dat het er vooral op zal aankomen om naast structurele veranderingen de cultuur van bestuur en organisatie te richten op de gewenste wederzijdse betrokkenheid van burgers en gemeentebestuur. Burgerbetrokkenheid en Communicatie In de communicatie met de inwoners van Ede is in de afgelopen periode al veel verbeterd; desondanks blijft een goede, tijdige en heldere communicatie met burgers, bedrijven en instellingen een zaak waaraan wij hoge prioriteit geven. ▪ Wij willen dat post en e-mail van inwoners altijd adequaat worden bevestigd en dat beantwoording van vragen en klachten tijdig en in begrijpelijk Nederlands plaatsvindt. ▪ De termijnen waarop ingekomen post en e-mail worden afgehandeld, delen we zo snel mogelijk na ontvangst mee aan de afzender. ▪ De communicatie- en informatiemogelijkheden van het internet en intranet worden optimaal benut. ▪ Met de dorpsraden en daarmee gelijkgestelde organisaties vindt regulier overleg plaats; wij willen dit handhaven. Publieke dienstverlening ▪ Er bestaat een voortdurende alertheid voor de handhaving van de integriteit van bestuurders en ambtenaren. ▪ De capaciteit van de ambtelijke organisatie en de externe ondersteuning daarvan is in evenwicht met de ambities van het gemeentebestuur. ▪ Het college onderzoekt actief de mogelijkheden tot deregulering; een van de collegeleden wordt expliciet belast met deze opdracht. ▪ Verbetering en uitbreiding van de digitale dienstverlening zullen wij voortvarend doorzetten. Bestuur- en Bedrijfsondersteuning ▪ Mobiliteit en flexibiliteit zijn in het gemeentelijke personeelsbeleid kernbegrippen. De organisatieontwikkeling, het loopbaanbeleid en de investeringen in de kwaliteit van ons personeel zijn daarop gericht. ▪ Mede in verband met het door afschaffing van prepensioenregelingen c.a. langer doorwerken van medewerkers wordt voortvarend gewerkt aan leeftijdsbeleid. ▪ Wij streven naar een personeelsbestand dat een meer evenwichtige afspiegeling is van de verhouding allochtoon-autochtoon in onze gemeente. ▪ In de lijn van het advies van het rapport Boer worden afspraken over het bestaande sturingsmodel en de mandateringsregeling nader bezien. Ede in internationaal verband Nederland is onlosmakelijk onderdeel van Europa en de wereld. De globalisering is een feit. We zijn uiteraard burger van onze eigen wijk, ons dorp en Ede. Maar we zijn ook allemaal wereldburger. 106
Programmarekening 2009
▪
▪
▪
De klassieke vorm van internationaal beleid is die van de stedenband of het partnerschap. Ondanks alle andere ontwikkelingen blijft deze vorm van internationale uitwisseling een belangrijke pijler. Na afloop van de periode van de stedenband met Chrudim in 2008 wordt bezien of deze stedenband nog bestuurlijke of gemeentelijke ondersteuning nodig heeft. Als deze stedenband wordt beëindigd, zoekt de gemeente een nieuw partnerschap. Particulier initiatief ter bevordering van het draagvlak voor internationaal beleid kan worden gesteund. E
2.12.3. BELEIDSACCENTEN IN DE 1 W-VRAAG Op basis van de Convenantafspraken en op basis van actueel beleid en gemeentelijke beleidsdoelen binnen het programma Bestuur en Organisatie, gaat het in de 1e W-vraag om de volgende beleidsaccenten: 1 Publieke Dienstverlening
2 Communicatie (in- en externe)
Bestuur en Organisatie
3 Deregulering
4 Handhaving (van wet- en regelgeving)
E
2.12.4. 1 W-VRAAG: WAT WILLEN WE BEREIKEN? Programmadoelstelling Het waarborgen van de lokale democratie en het optimaliseren van de publieke dienstverlening en communicatie met de burgers. Beleidsaccenten 1. Publieke dienstverlening 2. Communicatie (inen externe) 3. Deregulering
Te bereiken doelen Tevreden klanten door een betere bereikbaarheid (zowel in de werkelijke wereld als virtueel) en snelle en efficiënte dienstverlening. Een goede, heldere en tijdige informatievoorziening aan burgers; Een adequate (terzake doende, tijdige) informatie aan bestuurlijke organen en organisatie. Het schrappen van onnodige, onuitvoerbare, achterhaalde regels uit verordeningen en overige gemeentelijke regelgeving.
4. Handhaving (van wet- en regelgeving) Beoogde maatschappelijke effecten
1
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
De Edese burgers zijn tevreden over de gemeentelijke bereikbaarheid en dienstverlening Indicatoren: ▪ Gemiddelde responstijd telefoon ▪ Gemiddelde responstijd post ▪ Gemiddelde responstijd interactief internet (met contacten telefoon, post en internet uitgedrukt als percentages van het totaal aantal contacten)
2a De Edese burgers zijn goed op de hoogte van belangrijke ontwikkelingen in de gemeente. Programmarekening 2009
107
Beoogde maatschappelijke effecten
Meting beschikbaar
Wanneer actualiseren
De betrokkenheid van de Edese burgers bij het 2b wel en wee van hun gemeente neemt toe. Indicatoren: ▪ Het opkomstpercentage van gemeenteraadverkiezingen Situatie in 2007 ▪ Aantal wijkplatforms 3
De gemeentelijke regelgeving is toegankelijker, uitvoerbaarder en up-to-date. Indicator: ▪ Vergunningendruk per inwoner(?)
4 Indicatoren: E
2.12.5. 2 W-VRAAG: WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN? Programma-uitvoering algemeen Beoogde maatschappelijke effecten
DIS/Midoffice
Prestaties college Toelichting op uitvoering Gerelateerde beleidsgebieden
Beoogde maatschappelijke effecten
Digitale aanbieding bestemmingsplannen
Prestaties college Toelichting op uitvoering Gerelateerde beleidsgebieden
Beoogde maatschappelijke effecten
Intra / Extra / Internet
Prestaties college Toelichting op uitvoering Gerelateerde beleidsgebieden
Beoogde maatschappelijke effecten Prestaties college
Verbetering van de (elektronische) dienstverlening
▪ ▪ ▪
Toelichting op uitvoering
108
▪
Implementatie van de verplichte afname van persoonsgegevens uit de Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevens door alle afnemers Uitbreiding van het aantal diensten welke via internet afgenomen kunnen worden Pilot Callcenter als mogelijke invoering van een Klant Contact Centrum Over de periode mei 2007 t/m december 2009 is in Ede een Programma Publieke Dienstverlening uitgevoerd. Daarin is op diverse fronten gewerkt aan de verbetering van de gemeentelijke Programmarekening 2009
Beoogde maatschappelijke effecten
Verbetering van de (elektronische) dienstverlening
▪
▪
dienstverlening aan Edese burgers en bedrijven. Als één van de opbrengsten daarvan is per 1 juli 2009 de sector Publiekszaken in het leven geroepen. In die sector is een groot aantal taken en functies gebundeld die zich richten op de dienstverlening. In 2010 wordt met een aantal gerichte projecten en ontwikkelingen voortvarend doorgewerkt aan de verdere verbetering van de dienstverlening in Ede. Het project GBA als basisregistratie is december 2009 afgerond. Alle binnengemeentelijke gebruikers van persoonsgegevens zijn geïnformeerd over de inhoud en de gevolgen van het feit dat de GBA met ingang van 1-1-2010 formeel een basisregistratie is geworden. Vanaf dat moment geldt het adagium “éénmaal gegeven meervoudig gebruik” mogen in principe alleen nog maar de GBA-gegevens worden gebruikt en worden burgers (daardoor) minder van het kastje naar de muur gestuurd. Dit ter bevordering van de publieke dienstverlening. Het aantal diensten dat via internet kan worden afgenomen is uitgebreid. Op dit moment is het mogelijk om, met gebruik van DigiD, de volgende zaken te regelen. → afspraken te maken: - voor ondertrouw - aanvraag reisdocument - aanvraag rijbewijs - reserveren trouwlocatie → Uittreksel GBA → Binnengemeentelijke verhuizing → Melding openbare ruimte → De volgende vergunningen kunnen met een e-formulier worden gevraagd: - kapvergunning - sloopvergunning - uitwegvergunning - reclamevergunning
Het KCC is ingericht en functioneert als zodanig sinds 1 juli 2009. Gerelateerde beleidsgebieden
Programmarekening 2009
109
E
2.12.6. 3 W-VRAAG: WAT GAAT HET KOSTEN? 2.12.6.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) 12 Bestuur en organisatie
Rekening 2008
Primitieve begroting 2009
Actuele begroting 2009
Rekening 2009
Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem m ing Storting reserve Onttrekking reserve Saldo na resultaatbestem m ing
25.683 N 6.291 V 19.392 N 75 V 600 V 18.717 N
24.984 N 5.535 V 19.449 N 82 N 214 V 19.317 N
27.915 N 5.255 V 22.660 N 186 N 3.186 V 19.660 N
28.118 N 7.662 V 20.455 N 974 N 2.007 V 19.422 N
Verschil Verschil primitieve rekening/ geactualiseer- geactualiseerde begroting de begroting 2.931 N 203 N 280 N 2.407 V 3.211 N 2.204 V 104 N 788 N 2.972 V 1.178 N 343 N 238 V
2.12.6.2. Toelichting op middelen Dit programma bestaat uit diverse interne producten. De belangrijkste afwijkingen worden hieronder toegelicht. bedragen x € 1.000 L/B O/T*
Product
B
Documentaire Informatie Burgerzaken
B
L/B
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel) 107 V
Programma Publieke Dienstverlening
O/T L
S /I
Toelichting
I
Dit betreft onder andere lagere kosten drukkerij ad. € 28.000 en aan lagere kosten portokosten ad. € 79.000. De ontvangsten van gemeentelijke leges zijn in 2009 € 64.000 hoger uitgevallen. Met name de ontvangsten voor Europese IDkaarten vielen hoger uit. De ontvangsten uit rijksleges zijn eveneens € 42.000 hoger uitgevallen, deze zijn afgedragen. Het programma Publieke dienstverlening is eind 2009 opgeheven. Het programma is aangemerkt als een groot project. Voor een toelichting op dit programma verwijzen u dan ook naar de paragraaf Grote Projecten. De kosten van de twee onderzoeken naar de toekomst van de WERV waren niet begroot.
106 V
I
1.346 V
I
1.348 N Bestuursorganen
62 N
I
* L/B = Lasten/Baten O/T = Onttrekkingen/Toevoegingen
2.12.6.3. Investeringen Omschrijving Beschikbaar krediet
Boekwaarde 31-12-2009
2009 Restantkrediet 31-12-2009
Bedrijfsmiddelen CZ
936
126
Totaal Bestuur en Organisatie
936
126
110
Nog te verwachten uitgaven en inkomsten
Verwachte over- of onderschrijding
810
810
0
810
810
0
Programmarekening 2009
2.13.
Dekkingsmiddelen
2.13.1. DEKKINGSMIDDELEN De centrale doelstelling van dit programma is: Het waarborgen van een solide financiële positie van de gemeente blijkend uit een in evenwicht verkerende begroting. 2.13.2. CONVENANTBELEID In het Convenant 2006 - 2010 is een aantal voornemens en uitgangspunten geformuleerd die van betekenis zijn voor dit programma. Onderstaand zijn deze weergegeven. De voorgestelde speerpunten van beleid zijn daarbij geel geaccentueerd. Dekkingsmiddelen Algemene middelen en Belastingen ▪ Als uitgangspunt geldt onze algemene benadering dat uitgaven en inkomsten steeds in evenwicht dienen te zijn. Onze beleidsvoornemens moeten ook in dat licht worden bezien. Dit houdt in dat uitbreiding van bestaand beleid en het in gang zetten van nieuw beleid niet plaats vindt dan na een toetsing op financiële haalbaarheid. ▪ Het college van B en W heeft als taakstelling voor de komende bestuursperiode de zorg voor een structureel dekkende begroting. ▪ Bij het structureel dekkend maken van de begroting gelden de volgende voorwaarden: - Bij de dekking van nieuw beleid zal onderzoek naar ruimte binnen bestaand beleid de eerste afweging moeten zijn. - Een tweede dekkingsmogelijkheid wordt gevonden in het op basis van kostendekkendheid verhogen van heffingen en tarieven voor concrete, toerekenbare diensten en producten die direct ten goede komen aan de burgers. - Voor extra ophoging van de OZB zullen wij slechts kiezen indien, alles afwegende en voor zover wettelijk toegestaan, de hierboven genoemde dekkingswijzen onvoldoende mogelijkheden genereren. ▪ Indien binnen deze bestuursperiode een nieuw gemeentelijk belastingsysteem ontstaat, zullen wij bezien hoe daaraan invulling wordt gegeven. Bij afwegingen rond het instellen van nieuwe gemeentelijke belastingen zullen wij betrekken de uitdrukkelijke wens om gemeentelijke lastenverzwaring te voorkomen. E
2.13.3. BELEIDSACCENTEN IN DE 1 W-VRAAG De uitgangspunten voor dit programmahoofdstuk lenen zich minder voor uitwerking via beleidsaccenten van een programmaplan. De elementen hiervan komen jaarlijks tot uitdrukking in: 1. Het hoofdstuk Financiële positie van de p&c instrumenten 2. de paragraaf Lokale Heffingen 3. de paragraaf Bedrijfsvoering E
2.13.4. 3 W-VRAAG: WAT GAAT HET KOSTEN? 2.13.4.1. Huidige budgetten (excl. beleidsontw. en prioriteiten) 13 Program m a dekkingsm iddelen
Lasten Baten Saldo voor resultaatbestem m ing Storting res erve Onttrek king re serve Saldo na resultaatbestem m ing
Programmarekening 2009
Rekening 2008
Primitieve begroting 2009
Actuele begroting 2009
Rekening 2009
17.458 N 126.031 V 108.573 V 8.678 N 15.568 V 115.463 V
17.081 N 125.908 V 108.827 V 3.032 N 8.035 V 113.829 V
23.693 N 144.385 V 120.692 V 10.843 N 12.841 V 122.690 V
8.716 N 137.295 V 128.579 V 13.839 N 13.699 V 128.438 V
Verschil Verschil primitieve rekening/ geactualiseer- geactualiseerde begroting de begroting 6.612 N 14.977 V 18.477 V 7.090 N 11.865 V 7.887 V 7.810 N 2.996 N 4.806 V 858 V 8.861 V 5.748 V
111
2.13.4.2. Toelichting op middelen bedragen x € 1.000 L/B O/T * B
Product
T
Belastingen en heffingen
87 N
I
L/B
Deelnemingen/ Beleggingen/ Financieringen
399 N
I
Belastingen en heffingen
Verklaarde afwijking (-/- = voordeel) 157 V
S/I
Toelichting
S/I
Vergoeding incassokosten: Door stringentere invordering is de vergoeding voor incassokosten hoger uitgevallen. Hier tegenover zijn er ook meer inhuurkosten gemaakt. In 2010 wordt de begroting bijgesteld, waarbij tevens een deel van deze opbrengst is ingezet in het bezuinigingstraject. Totaal voordeel € 128.000. Onroerende zaakbelasting: Naast een voordeel over het belastingjaar 2009 hebben verrekeningen over voorgaande jaren, per saldo, geleid tot een incidenteel lagere opbrengst van € 131.000. Toeristenbelasting: De definitieve aanslagen worden pas na afloop van het belastingjaar opgelegd. Naast het hierdoor ontstane nadeel hebben verrekeningen over voorgaande jaren (waaronder de definitieve aanslag over 2008) tot een voordeel geleid. Per saldo echter een nadeel van € 56.000. Op het gemeentelijke minimabeleid hebben minder kwijtscheldingen geleid tot een incidenteel voordeel van € 67.000. De overige inkomsten, belastingen en heffingen, zijn € 119.000 hoger uitgevallen. Ook hier betreft dit met name verrekeningen uit voorgaande jaren. Daarnaast nog een post diversen van 30.000 voordelig. Betreft met name de vrijval van kapitaallasten van bedrijfsmiddelen. Deze zijn gestort in de bedrijfsvoeringsreserve ter financiering van de 1e fase concentratie ICT-middelen. In uw raadsvergadering van 17 -12-2009 heeft uw raad ingestemd met de afstoting van de Houtconstructie en de geraamde kosten te dekken uit het in de Halfjaarrapportage 2009 gemelde hogere dividendopbrengst Afvalcombinatie De Vallei. Deze kosten ad € 500.000 zijn in december betaald, rekening houdend met enkele financieringsvoordelen op dit product betekent dit per saldo een nadeel van € 399.000.
* L/B = Lasten/Baten O/T = Onttrekkingen/Toevoegingen
Algemene uitkering € 1.750.000 V De uitkering die wij ontvangen uit het gemeentefonds is dit jaar bijna 2% hoger uitgevallen, een voordeel van € 1.750.000. Voor een belangrijk is dit voordeel te danken aan het gegeven dat het economisch klimaat minder is verslechterd dan waarvan in de ramingen van de circulaires is uitgegaan. Dit voordeel is als volgt opgebouwd: ▪ Voordeel oude jaren Over de jaren 2007 en 2008 is nog een niet geraamd bedrag van € 150.000 ontvangen. ▪ Voordeel maatstaven De door het Centraal Planbureau veronderstelde dramatische stijging van het aantal bijstandsontvangers heeft zich zowel in Ede als op landelijk niveau gematigder voorgedaan. Ook de teruggang in de woningbouw was genuanceerder. Per saldo een voordeel van € 1.150.000. ▪ Taakmutaties Voor verschillende onderwerpen (o.a. Titan, WMO, klimaatbeheer en crisismaatregelen) zijn middelen (€ 450.000) toegevoegd aan de algemene uitkering. Deels zijn deze middelen toegevoegd aan de algemene middelen, deels zijn deze middelen besteed op de verschillende programma’s (met een overeenkomstig nadeel). In hoeverre de uitkomsten algemene uitkering van invloed zijn op het meerjarenperspectief is dit op dit moment nog niet te overzien. Gezien de vorming van een nieuw kabinet is vermoedelijk niet eerder dan in de septembercirculaire meer duidelijkheid te geven over mogelijk structurele effecten.
Algemene middelen Dit betreft het voordeel uit de halfjaarrapportage 2009.
112
€ 2.508.000 V
Programmarekening 2009
Kasbeheer € 1.600.000 V De In de begroting is gerekend met een rentepercentage voor kort- respectievelijk lang geld van 5,0% en 5,5%. Als financieringsmiddel is gebruik gemaakt van kortgeld door rood te staan bij de BNG en het sluiten van 3 maandskasgeld. Het gemiddelde rentepercentage van beiden was 1,24%. De gemiddelde roodstand bedroeg € 6,8 mln., afgezet tegen een begrote korte rente van 5,0% levert dit een voordeel op van € 256.000. Op basis van de jaarlijks (wettelijk) bepaalde kasgeldlimiet, voor 2009 ad € 19 mln., was tot dit bedrag in 2009 financiering met kort geld toegestaan. Aangezien het begrote financieringstekort € 24 mln. bedroeg, zou voor € 5 mln. lang geld moeten worden aangetrokken. In 2009 was het werkelijke financieringstekort lager dan € 19 mln. (nl. € 10,6 mln.) en was het sluiten van een langlopende lening niet nodig, voordeel hierdoor € 7 ton. Onze reserves en voorzieningen dienen als intern financieringsmiddel. Deels wordt de opbrengst hiervan (5% danwel inflatie) toegevoegd aan deze reserves en voorzieningen. Door de lagere inflatie in 2009 een voordeel ad € 4 ton. 2.13.4.3. Investeringen Omschrijving Beschikbaar krediet
Boekwaarde 31-12-2009
2009 Restantkrediet 31-12-2009
Bedrijfsmiddelen CZ
35
0
Totaal Dekkingsmiddelen
35
0
Nog te verwachten uitgaven en inkomsten
Verwachte over- of onderschrijding
35
35
0
35
35
0
2.13.5. OVERZICHT ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN Conform artikel 8 lid 5 van de BBV dient een overzicht algemene dekkingsmiddelen te worden opgenomen in de begroting en de jaarrekening. Overzicht algemene dekkingsmiddelen 2009
Begroting
Realisatie
Algemene uitkering
95.008.000
96.773.000
Bespaarde rente
8.735.011
8.710.848
Dividend BNG
154.000
154.000
Dividend ACV
622.000
622.000
18.436.000
18.503.000
Hondenbelasting
684.000
718.000
Toeristenbelasting
450.000
319.000
Forensenbelasting Totaal
647.000 124.736.011
655.000 126.454.848
OZB
Programmarekening 2009
113
3.
Paragrafen
3.1.
Weerstandsvermogen
Kader Het kader voor deze paragraaf is vastgelegd in de nota ‘Risicomanagement & Weerstandsvermogen’, vastgesteld door uw Raad op 5 februari 2008. 3.1.1. INLEIDING In februari 2008 heeft uw Raad de nota ‘Risicomanagement en Weerstandsvermogen’ vastgesteld. Het doel van risicomanagement is om risico’s in samenhang te bekijken en transparant te maken. De focus ligt daarbij op de beweging (het sturen) en het realiseren van samenhang in het totale instrumentarium om risico’s te beheersen. Om het doel van risicomanagement te bereiken is het noodzakelijk inzicht te hebben in het risicoprofiel en weerstandsvermogen van de gemeente Ede. Een goed inzicht in het risicoprofiel vereist het registreren, kwantificeren en beoordelen van risico’s. In uw Raadswerkgroep Ontwikkeling Programmabegroting hebben wij regelmatig de voortgang en de aandachtspunten besproken. In 2009 is hierbij forse voortgang geboekt in het opstellen van ons risicoprofiel. In deze rekening treft u daarvan de uitkomsten aan. De status is dus nog steeds een profiel in ontwikkeling. In 2010 zullen wij, in overleg met uw raadswerkgroep, de overblijvende punten en vragen afronden. Hierbij moet u denken aan vraagpunten als welk weerstandsvermogen (welke reserves) we meetellen voor de confrontatie met ons benodigde weerstandsvermogen, hoe is de relatie met de getroffen beheersmaatregelen en welke aspecten brengen we allemaal onder (zoals imagoschade). Ook het onderscheid tussen risico’s in de algemene dienst en die in de projecten en de onderlinge weging daartussen is zo’n punt. Het weerstandsvermogen geeft de robuustheid van de financiële positie aan, ofwel de capaciteit om financiële tegenvallers op te vangen. Het weerstandsvermogen wordt berekend door de beschikbare weerstandscapaciteit af te zetten tegen de benodigde weerstandscapaciteit. De beschikbare weerstandscapaciteit is het totaal van de mogelijkheden die de gemeente Ede heeft om niet begrote kosten (die onverwachts en substantieel zijn) af te dekken. Bij de beschikbare weerstandscapaciteit kan een onderscheid gemaakt worden in structurele- en incidentele capaciteit. De structurele capaciteit heeft betrekking op het structureel vrijmaken van middelen (bezuinigen, verhogen van belasting- en legestarieven, temporiseren van uitgaven etc.). De incidentele capaciteit heeft betrekking op vrij besteedbare middelen, die eenmalig kunnen worden ingezet (reserves). In het kader van weerstandsvermogen binnen deze paragraaf wordt slechts rekening gehouden met de incidentele weerstandscapaciteit. De benodigde weerstandscapaciteit wordt bepaald op basis van een inventarisatie van de risico’s.
Weerstandsvermogen =
Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandscapaciteit
In deze paragraaf worden de volgende onderwerpen toegelicht: ▪ de geïnventariseerde beschikbare weerstandscapaciteit; ▪ de geïdentificeerde risico’s en benodigde weerstandscapaciteit; ▪ de verhouding tussen beschikbare en benodigde weerstandscapaciteit; ▪ de doorontwikkeling van risicomanagement. 3.1.2. BESCHIKBARE WEERSTANDSCAPACITEIT Bij het bepalen van de beschikbare weerstandscapaciteit wordt alleen naar financiën gekeken, dit is zoals al aangeven de incidenteel beschikbare weerstandscapaciteit. Er wordt geen aandacht besteed aan andere mogelijkheden die er zijn om problemen het hoofd te bieden. Daarbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan flexibiliteit van de organisatie en de kostenstructuur. Uiteraard 114
Programmarekening 2009
spelen deze aspecten op de achtergrond wel mee. In traditionele zin kan de weerstandscapaciteit als volgt in beeld worden gebracht: Figuur 1 Componenten van de weerstandscapaciteit Manifest Algemene reserve bodemvoorziening
Incidenteel
Onvoorzien
Overige algemene reserves Bedrijfsreserve Grondzaken
Structureel
Stille reserves
Flexibiliteit kostenstructuur
Latent
Een nadere omschrijving van de onderscheiden componenten van de weerstandscapaciteit treft u aan in de kadernota ‘Risicomanagement en Weerstandsvermogen’. De financiële omvang van de betreffende onderdelen treft u aan in de volgende tabel. Tabel 4 Berekening weerstandscapaciteit Jaarrekening
Jaarrekening
2008
2009
bedragen x € 1.000 Begroting 2010 Begroting 2013
Weerstandscapaciteit exploitatie Onvoorzien Weerstandscapaciteit exploitatie
n.v.t
88
100
100
n.v.t.
88
100
100
Weerstandscapaciteit vermogen Algemene reserve
13.755
15.201
9.336
1.214
Overige algemene reserves
20.180
18.077
17.098
14.226
Bedrijfsmiddelen en P-reserve
13.743
14.085
8.635
6.694
p.m.
p.m.
p.m.
p.m.
Weerstandscapaciteit vermogen
47.678
47.363
35.069
22.134
Totale weerstandscapaciteit
47.678
47.451
35.169
22.234
Stille reserves
Bestemmingsreserves
49.514
52.280
42.412
72.630
Egalisatiereserve kapitaallasten
13.393
10.762
12.886
11.508
Bedrijfsreserve grondexploitatie Totale weerstandscapaciteit (inclusief bestemmings- egalisatie en bedrijfsreserves)
9.575
10.084
20.330
40.464
120.160
120.576
110.797
146.836
Uit bovenstaande tabel valt af te lezen dat de weerstandscapaciteit van het vermogen (reserves) vóór resultaatbestemming 2009 vrijwel onveranderd is ten opzichte van de jaarrekening 2008. Voor de berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit tellen alleen de componenten onvoorzien, algemene reserve, overige algemene reserve en de bedrijfsmiddelen en P-reserve mee. Het totaal van de beschikbare weerstandscapaciteit komt hiermee uit op € 47.451.000. Van groot belang is om vast te stellen dat de overige algemene reserves gedeeltelijk zijn ingezet als algemeen dekkingsmiddel. Dit geldt eveneens voor de bespaarde rente. 3.1.3. BENODIGDE WEERSTANDSCAPACITEIT In deze paragraaf wordt op hoofdlijnen geschetst welke acties in 2009 zijn uitgevoerd om een zo compleet mogelijk risicoprofiel op te stellen. Op basis van de geïdentificeerde risico’s is de benodigde weerstandscapaciteit bepaald. Ten aanzien van het risicoprofiel geldt hierbij de restrictie dat dit exclusief de grondexploitatierisico’s en risico’s rondom grote projecten is. Deze risico’s zijn opgenomen in de paragrafen Grondbeleid en Grote Projecten. Programmarekening 2009
115
Zoals in de inleiding al aangegeven, is bij de doorontwikkeling van risicomanagement het opleveren van een compleet risicoprofiel voor de gemeente Ede (dus inclusief risico’s inzake grondexploitaties en grote projecten) een belangrijk aandachtspunt.
3.1.3.1. Evaluatie en voortgang risicomanagement Zoals afgesproken is in 2009 de voortgang in de implementatie van risicomanagement geëvalueerd. De belangrijkste conclusie hierbij was dat er zeker voortgang is geboekt, via pilots en experimenten met het werken met beschikbare software, maar nog een slag gemaakt moest worden voor meer (zichtbare) resultaten. Naar aanleiding van deze evaluatie is een gemeentebrede Werkgroep Risicomanagement en Auditing ingesteld. De werkgroep levert een belangrijke bijdrage aan het verder implementeren van risicomanagement binnen de organisatie. Eerste opdracht voor de werkgroep was het opleveren van een compleet risicoprofiel voor de Programmajaarrekening 2009. Gekozen is hierbij voor een pragmatische insteek, waarbij wij ons gericht hebben op netto risico’s boven € 100.000 (= bruto-risico minus beheersmaatregelen). Hierbij is gebruik gemaakt van NARIS. Dit is een applicatie van het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement, die beschikt over een database waarin modelrisico’s en –maatregelen zijn opgenomen. Deze voorbeeldrisico’s en -maatregelen zijn (geanonimiseerd) aangedragen door deelnemende gemeenten. NARIS biedt bovendien de mogelijkheid om risicoscores en de benodigde weerstandscapaciteit te berekenen en simulaties uit te voeren. Gemeentebrede risico’s zijn in kaart gebracht met behulp van gemeentebrede beleidsoverleggen. Sectorspecifieke risico’s zijn geïdentificeerd op basis van gesprekken met afdelingshoofden. Ten aanzien van netto risico’s boven € 100.000 (bruto-risico minus beheersmaatregelen) is vervolgens een inschatting gemaakt van de kans van optreden en het financiële gevolg. Hierbij is gebruik gemaakt van een indeling in vijf klassen: Tabel 5 Klassen Kans Klasse
Referentiebeelden
1 2 3 4 5
< of 1 keer per 10 jaar 1 keer per 5-10 jaar 1 keer per 2-5 jaar 1 keer per 1-2 jaar 1 keer per jaar of vaker
Kwantitatief < 10% 30% 50% 70% > 90%
Tabel 6 Klassen Financieel gevolg Klasse
Geldelijk gevolg
1 2 3 4 5
< € 100.000 > € 100.000 < € 500.000 > € 500.000 < € 1.000.000 > € 1.000.000 < € 2.500.000 > € 2.500.000
Op basis van de gekozen klassen is vervolgens per risico een risicoscore berekend: kans x gevolg = risicoscore. Op basis van de risicoscore zijn risico’s in deze paragraaf weergegeven in een risicokaart. 3.1.4. TOP TWINTIG RISICO’S PROGRAMMAJAARREKENING 2009 In samenwerking met betrokkenen binnen de organisatie (leidinggevenden, budgethouders etc.) hebben de leden van de Werkgroep Risicomanagement en Auditing uiteindelijk 137 risico’s geïdentificeerd, waarbij het netto-risico meer dan € 100.000 bedraagt. Uiteraard is er hierbij sprake van een momentopname. Veranderde omstandigheden, bijvoorbeeld het treffen van beheersmaatregelen, leiden ertoe dat dit risicoprofiel wijzigt. Ten aanzien van de geïdentificeerde 137 risico’s is op basis van de hierboven genoemde indeling in klassen een inschatting gemaakt van de kans van optreden en het financieel gevolg. De twintig 116
Programmarekening 2009
belangrijkste risico’s, die de hoogste bijdrage leveren aan het te berekenen weerstandsvermogen, zijn hieronder weergegeven: Tabel 7 Top twintig financiële risico’s Risico
Gevolgen
1
Maatschappelijke voorzieningen Veluwse Poort: voor het totaal aan maatschappelijke voorzieningen (noodzakelijk) is nog geen dekking aanwezig.
Risico dat de voorzieningen 50% max. € 25.700.000 29.80% in de Veluwse Poort niet gerealiseerd worden
2
Teruglopende kwaliteit wegen buitengebied
90% max. € 2.500.000 Door het ontbreken van voldoende dekking voor het vervangen van de wegen in het buitengebied vermindert de kwaliteit van de wegen dusdanig, dat er schadeclaims kunnen komen en dat ter voorkoming hiervan diverse maatregelen genomen zullen moeten worden (verlaging snelheid, afsluiten wegen etc.)
5.20%
3
Onvoorziene fluctuaties in de uitkering van het gemeentefonds.
De (structurele) inkomsten 90% max. € 2.500.000 van de gemeente lopen fors terug.
5.14%
4
Kunstgras sportvelden: niet geactiveerd Sterke afname en met incidentele middelen sportmogelijkheden aangeschaft. Risico dat op termijn geen middelen aanwezig zijn om tot vervanging over te gaan.
5
Afschaffen van het Functioneel Een tekort op het budget 70% max. € 750.000 leeftijdsontslag (FLO) per 1 januari 2006 voormalig personeel en het regionaliseren van de Brandweer. Dit tekort is gemeentelijke brandweer houdt een slechts afgedekt voor de risico in van het ineens opeisbaar zijn jaren tot en met 2011. De van vorderingen (FLO) aan de nieuwe resterende jaren zijn slechts Veiligheidsregio als PM-raming opgenomen. Volgens calculaties bedraagt het tekort na 2011 nog zo'n gemiddeld € 300.000 voor de volgende 4 jaren.
2.10%
6
Controle van Belastingdienst op labellen De Belastingdienst legt van activiteiten (ondernemers BTW of boetes op bij vastgestelde onjuiste labelling. BCF).
90% max. € 1.000.000
2.08%
7
GSO\ Regioprojecten, vanaf 2012 stopt De projecten kunnen niet de externe financiering. Er is nog geen gecontinueerd worden besluit over de voortzetting en de wijze van financieren (projecten hebben bijvoorbeeld betrekking op schoolverlaters, alcohol preventie, centrum jeugd & gezin.
70% max. € 1.000.000
1.95%
8
Houdbaarheid vrijwilligersorganisatie Brandweer a.g.v. maatschappelijke ontwikkelingen, zoals duurdere woningen in het woongebied, tweeverdieners, andere attitude.
30% max. € 2.500.000
1.77%
Programmarekening 2009
Wijziging organisatievorm Brandweer Ede met een vergoeding vanuit de gemeente aan de hoofdwerkgever.
Kans Financieel gevolg Invloed
90% max. € 1.000.000
2.61%
117
Risico
9
Gevolgen
Kans Financieel gevolg Invloed
Invoering herverdeelmodel Uitvoering van het regionale 70% max. € 900.000 Maatschappelijke opvang per 1 januari convenant Drieluik Oggz De 2010 Valleiregio 2007-2011 komt onder druk. De dekking voor voorzieningen in Veluwse Poort (tijdelijke en permanente voorzieningen ) kan mogelijk niet gerealiseerd worden.
1.60%
10 Sporthal Het Nieuwe Landgoed: Geen volledige dekking voor 50% Max. € 1.000.000 financiering is deels afhankelijk van de Sporthal Het Nieuwe verkoop van Sporthal Reehorst. De Landgoed Reehorst heeft aangegeven geïnteresseerd te zijn in aankoop. Het risico bestaat dat de partijen niet tot overeenstemming komen en dat de geplande verkoopopbrengst niet, of niet niet volledig, ingezet kan worden voor de financiering van de nieuwe sporthal.
1.36%
11 Aangeschafte en geïmplementeerde software voldoet niet aan de eisen.
1.16%
De uitvoering van taken en 50% max. € 1.000.000 het nemen van besluiten voldoet niet (kwantitatief en kwalitatief).
12 Huisvesting gesubsidieerde instellingen: Overschrijding begroting huisvesting nu veelal via antikraakpanden. Risico dat bij verhuizing aanvullende subsidies nodig zijn.
90% max. € 500.000
1.11%
13 Renovatie Open luchttheater fase 2: verplichting tot instandhouding, geen structurele dekking aanwezig.
90% max. € 500.000 Wegvallen culturele voorziening, betreft een rijksmonument dat verplicht onderhouden moet worden.
1.10%
14 Dalende legesinkomsten bouwvergunningen.
Dalende inkomsten, 90% max. € 500.000 daarnaast in tijden van recessie meer verbouwen dan bouwen. Veel capaciteit wordt besteed aan kleine werken
1.05%
De gemeente draait op voor 90% max. € 500.000 materiële schade en schade bij medewerkers die veroorzaakt is door derden. 16 Vergrijzing openbare ruimte Toenemende onderhouds- 90% max. € 500.000 en vervangingskosten 17 Beperkte sturingsmogelijkheden van de De bijdrage per inwoner 90% max. € 500.000 gemeente in samenwerkingsverbanden. komt op een hoger niveau uit dan verwacht.
1.05%
18. De kwaliteit van de instroom van medewerkers is onvoldoende in verhouding tot de uitstroom van medewerkers.
1.04%
15 Onvoldoende benutten van verhaalmogelijkheden.
19 Ontslag van bestuurders en 118
Het niet, of in mindere mate 90% max. € 500.000 uit kunnen voeren van (wettelijke) taken. Om dit op te vangen worden allerlei maatregelen getroffen met financiële consequenties (opleidingen, inhuur etc.). Schadeloosstellingen bij 90% max. € 500.000
1.04% 1.04%
1.04%
Programmarekening 2009
Risico
Gevolgen
ambtenaren.
ontslag.
Kans Financieel gevolg Invloed
20 Te weinig terugvorderen van BTW/BCF De belastingteruggave blijft 90% max. € 500.000 over bepaalde typen dienstverlening. achter bij de verwachtingen.
1.04%
De totale financiële omvang van deze top twintig risico’s bedraagt € 38.850.000. Het totaal van de 137 ingevoerde risico’s bedraagt € 98.528.314. Een vergelijking met de risico’s die genoemd zijn in de Programmajaarrekening 2008 is achterwege gelaten vanwege de doorontwikkeling van risicomanagement in 2009. Op termijn is het uiteraard wel gewenst de ontwikkeling van het weerstandsvermogen en de beschikbare- en benodigde weerstandscapaciteit te volgen. Dit om te beoordelen welke ontwikkeling de organisatie door maakt. 3.1.5. RISICOKAART PROGRAMMAJAARREKENING 2009 De risicokaart geeft inzicht in de spreiding van de risico’s op basis van de risicoscore (= kans x gevolg). Een lage score correspondeert met groen, een hoge met de kleur rood. De nummers in de risicokaart geven aan hoeveel risico’s zich in het desbetreffende vak van de risicokaart bevinden. De risico’s: ▪ in het groene gebied vormen geen direct gevaar voor de continuïteit van de organisatie; ▪ in het oranje gebied vragen om aandacht. Het risico vormt nog geen directe bedreiging, maar kan dat wel worden in de toekomst; ▪ in het rode gebied vereisen direct aandacht. Het is belangrijk te kijken naar beheersmaatregelen om risico’s naar een acceptabel niveau terug te brengen. Tabel 8 Risicokaart Klasse Kans Klasse Financieel Gevolg Klasse 5: x > € 2.500.000 Klasse 4: € 1.000.000 < x < € 2.500.000 Klasse 3: € 500.000 < x < € 1.000.000 Klasse 2: € 100.000 < x < € 500.000 Klasse 1: x < € 100.000 Geen geldgevolgen
Klasse 1 10% 2 2 7 15 14 2
Klasse 2 30%
Klasse 3 50%
Klasse 4 70%
Klasse 5 90%
1 2 3 20 10
4 13 3
2 2 15 6
3 8 3
Op basis van de risicoscore ziet de top vijf van de risico’s er als volgt uit: ▪ Onvoorziene fluctuaties in de uitkering van het gemeentefonds (score 20); ▪ Teruglopende kwaliteit wegen buitengebied (score 20); ▪ Maatschappelijke Voorzieningen Veluwse Poort (score 15); ▪ Kunstgrasvelden niet geactiveerd en met incidentele middelen aangeschaft (score 15); ▪ Controle van Belastingdienst op labellen van activiteiten (score 15). 3.1.6. HET BEREKENEN VAN DE BENODIGDE WEERSTANDSCAPACITEIT De geïdentificeerde risico’s treden niet allemaal tegelijk en in maximale omvang op. De benodigde weerstandscapaciteit is daarom lager dan het totaal van de geïdentificeerde risico’s. Met behulp van Monte-Carlosimulatie kan berekend worden wat de benodigde weerstandscapaciteit is bij een gekozen zekerheidspercentage. Figuur 2 en tabel 9 geven het benodigde weerstandsvermogen aan bij verschillende zekerheidspercentages. In Ede zijn nog geen afspraken gemaakt over welk zekerheidspercentage gehanteerd moet worden. In het algemeen kan gesteld worden dat een percentage van 90% een erkende norm is. Bij dit zekerheidspercentage kunnen alle risico’s afgedekt worden met een bedrag van € 35.932.368 (=benodigde weerstandscapaciteit).
Programmarekening 2009
119
Figuur 2 Kansverdeling benodigde weerstandscapaciteit
Tabel 9 Benodigde weerstandscapaciteit bij verschillende zekerheidspercentages Percentage 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 55% 60% 65% 70% 75% 80% 85% 90% 95%
Bedrag € 12.320.857 € 13.190.669 € 13.859.690 € 14.402.014 € 14.929.341 € 15.431.870 € 15.954.404 € 16.532.959 € 17.177.043 € 18.017.920 € 19.074.463 € 20.702.689 € 23.034.015 € 25.519.292 € 28.144.549 € 30.687.790 € 33.297.288 € 35.932.368 € 38.708.215
3.1.7. VERHOUDING BESCHIKBARE VERSUS BENODIGDE WEERSTANDSCAPACITEIT Voor het beantwoorden van de vraag of het weerstandsvermogen toereikend is, moeten de beschikbare- en benodigde weerstandscapaciteit tegen elkaar afgezet worden. Op grond van wat in de vorige subparagrafen is weergegeven leidt dit tot het volgende kengetal:
Weerstandsvermogen =
Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandscapaciteit
=
€ 47.451.000 € 35.932.368
= 1,32
Op basis van een waarderingstabel voor het weerstandsvermogen (zie tabel 10) kan nu een waardering toegekend worden aan het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen valt in 120
Programmarekening 2009
klasse C, dit duidt op een voldoende weerstandsvermogen. Nadrukkelijk wordt hierbij opgemerkt dat aan deze waardering vooralsnog geen conclusies kunnen worden verbonden. Belangrijkste reden hiervoor is het in de inleiding al genoemde feit dat er nog sprake is van een risicoprofiel in ontwikkeling en daarmee nog niet van een correct bedrag voor de benodigde weerstandscapaciteit. De risico’s en relaties van grondexploitaties en grote projecten zijn nog niet integraal meegenomen, dit geldt overigens ook voor de bedrijfsreserve grondexploitatie bij de berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit.
Tabel 10 Waardering weerstandsvermogen Waarderingscijfer
Ratio
Betekenis
A B C D E F
>2.0 1.4 - 2.0 1.0 - 1.4 0.8 - 1.0 0.6 - 0.8 <0.6
Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende
Met uw Raad zijn er nog geen afspraken gemaakt over een te hanteren streefwaarde voor het weerstandsvermogen en te ondernemen acties bij waardes die hier boven, of onder liggen. Afgesproken is dit de komende tijd verder met de raadswerkgroep Programmabegroting voor te bereiden. 3.1.8. DOORONTWIKKELING RISICOMANAGEMENT In 2009 is er een belangrijke stap voorwaarts gemaakt met risicomanagement door het identificeren van risico’s, maar we zijn er nog niet. Hierbij gaat het niet slechts om het completeren van het risicoprofiel (grondexploitatie, grote projecten, imago) en het benoemen/uitvoeren van beheersmaatregelen. Veel belangrijker nog is het risicomanagement ‘tussen de oren’ te krijgen van alle medewerkers. Bewust zijn van risico’s en daar ook naar handelen is waar het om draait. Dit is een proces dat de komende jaren veel tijd en energie vergt. De verdere ontwikkeling van risicomanagement vraagt ook om het maken van nadere afspraken. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om een te hanteren streefwaarde voor het weerstandsvermogen en de wijze van berekening van de beschikbare en benodigde weerstandscapaciteit. Het is de bedoeling de doorontwikkeling van risicomanagement nauw af te stemmen met uw Raadswerkgroep Ontwikkeling Programmabegroting.
3.2.
Paragraaf Lokale Heffingen
Kader Het kader voor deze paragraaf is vastgelegd in de “Nota Lokale Heffingen”, vastgesteld door de raad op 15 oktober 2005 (VR 2005/93). In de Programmarekening 2009 wordt in de paragraaf Lokale Heffingen in het kort ingegaan op de ontwikkelingen van de lokale heffingen in 2009. Aandachtspunten zijn ondermeer de realisatie van de opbrengsten versus de ramingen en de kostendekkendheid van de tarieven. Tabel 11 Samenvattend overzicht van een aantal belangrijke belastingen en heffingen bedragen x € 1.000 Omschrijving Opbrengst 2008 Opbrengst Opbrengst 2009 Afwijking t.o.v. actuele de begroting begroting 2009 Onroerende zaakbelastingen 17.085 18.436 18.503 0,36% Hondenbelasting Toeristenbelasting Forensenbelasting
679 372 656
684 450 647
718 319 655
4.97% - 29,11% 1,24%
Afvalstoffenheffing
10.354
10.724
10.761
0,35%
Programmarekening 2009
121
Omschrijving
Opbrengst 2008
Opbrengst Opbrengst 2009 actuele begroting 2009 9.236 9.270 1.004 972 1.350 1.344
Afwijking t.o.v. de begroting
Rioolrechten Begraafrechten Parkeergelden
8.578 936 1.337
Leges Omgevingsvergunningen Leges Bestemmingsplannen Leges Burger- en Bestuurszaken
3.971 1.100 1.277
3.019 584 1.285
3.264 594 1.349
8,12% 1,71% 4,98%
0 101
210 52
210 61
0% 17,31%
Reclamebelasting Leges Brandweer
0,37% - 3,18% - 0,44%
Onroerende-zaakbelastingen De opbrengst valt € 67.000 hoger uit ten opzichte van de halfjaarraming. Dit heeft twee oorzaken: de waarde van Plantion kon halverwege 2009 nog niet goed worden beoordeeld en over de waarde van de defensieterreinen was nog geen definitief akkoord gesloten. Hondenbelasting De opbrengst van de hondenbelasting wordt positief beïnvloed door de buitendienstcontroles die worden uitgevoerd. Doordat we de laatste jaren niet meer 1/3 deel van de gemeente controleren, maar de hele gemeente, zien we de opbrengst hondenbelasting licht toenemen. Toeristenbelasting De toeristenbelasting kent een systematiek waarbij de definitieve aanslagen worden opgelegd na afloop van het belastingjaar. De werkelijke opbrengst 2009 is gebaseerd op de voorlopige aanslagen. De definitieve aanslagen worden in april 2010 verstuurd nadat de aangiften binnen en verwerkt zijn. De opbrengst 2009 wordt zodoende alsnog gerealiseerd. Afvalstoffenheffing Tabel 12 Overzicht product Afval Kostendekkendheid van de afvalopbrengsten
bedragen x € 1.000 Realisatie 2009
Rekening 2008
Raming 2009
Inzamelen
4.932
5.165
4.701
Verwerken
4.441
4.745
5.200
432
130
211 400
Kosten
Overige kosten / opbrengsten Eenmalige teruggave ASH
-
Afdracht BTW in BCF
400
400
Kwijtschelding
284
284
284
Totaal kosten
10.489
10.724
10.796
Opbrengsten
10.354
10.724
10.761
-135
0
-35
Verschil Toevoeging aan Reserve afval Dekking uit Reserve Afval
135
35
Ten opzichte van de geactualiseerde begroting sluit het product Afval met een negatief resultaat van € 35.000. Dit bedrag is onttrokken aan de egalisatiereserve Afval. De eindafrekening van de kosten van dienstverlening over 2009 door de ACV vindt in 2010 plaats.
Ontwikkeling van de reserve Ongeveer de helft van de kosten van afvalinzameling en –verwerking is conjunctuurgevoelig. In 2004 heeft u besloten een reserve in te stellen om al te grote schommelingen in de afvalstoffenheffing op te vangen. Het plafond van deze reserve is daarbij vastgesteld € 1,2 mln. De omvang van de reserve bedraagt per ultimo 2009 € 1.314.000. Het tarief van de afvalstoffenheffing voor 2010 is gelijk aan dat voor 2009. Er vindt geen inflatiecorrectie plaats. De kostenstijgingen die optreden worden ten laste van de egalisatiereserve gebracht. Het saldo van de reserve zal daardoor onder het vastgestelde plafond dalen. 122
Programmarekening 2009
Rioolrechten Tabel 13 Overzicht product Riolering Kostendekkendheid Kosten Rentevergoeding reserves (t.l.v. alg. midd.) Overheveling inv. buitengebied naar reserve Activering buitengebied BTW Totaal kosten
Rekening 2008
Raming 2009
bedragen x € 1.000 Rekening 2009
8.134 901
8.654 999
7.077 999
738 9.773
1.070 10.723
520 8.596
Overheveling inv. buitengebied naar reserve Bijdrage egalisatiereserve kapitaallasten Opbrengsten: - Rioolrechten - Huisaansluitingen - Verfijningsuitkering Rijk - Bijdragen baggeren singels en vijvers - Riolering aanleg buitengebied - Afkoppelen - Overige inkomsten Totaal baten
1.129
1.104
1.104
8.578 78 516 554 30 81 92 11.058
9.236 300 509 0 0 0 0 11.149
9.270 195 509 0 5 40 203 11.326
Mutatie reserves en voorzieningen Mutatie Voorziening IGW-Riolering Rentevergoeding reserves (t.l.v. alg. midd.)
1.285 2.186 -901
426 1.425 -999
2.933 3.932 -999
Voor het platvorm Water, Vallei en Eem, zijn extra kosten (€216) en overige inkomsten (€200) gerealiseerd. De kostendekkend van de rioolrechten wordt bewaakt via de voorziening IGW Rioolaanleg en beheer. Het verschil in 2009 tussen de werkelijke storting en de geraamde onttrekking bedraagt € 2,5 mln. De verklaring bestaat in hoofdzaak uit temporisering van: ▪ Aanleg en vervanging riolering stedelijke gebied € 1,0 mln. Naast het realiseren van de temporisering in voorgaande jaren is een deel van de realisatie 2009 doorgeschoven naar 2010 en verder. Doorgeschoven naar 2010 is m.n. Relining en de projecten aan de Schaapsweg (naar januari 2010) en de Slijpkruik (naar februari 2010). ▪ Afkoppelen projecten € 1,2 mln. Het afkoppeltraject Op den Berg is in 2009 geheel voorbereid. De uitvoering start in voorjaar 2010. ▪ Bestrijding corrosie en renovatie € 0,2 mln. De investeringen hebben een 5-jarig perspectief, maar wordt in 3 jaar uitgevoerd. Het project is in oktober 2009 gestart. ▪ Aanleg riolering buitengebied € 0,3 mln. Evenals in 2008 heeft er een overschrijding plaatsgevonden voor regulier onderhoud. De aanbesteding heeft intussen plaatsgevonden, naar verwachting zal er hierdoor in de toekomst geen overschrijding meer plaatsvinden.
Programmarekening 2009
123
Begraafrechten Tabel 14 Ontwikkeling product Begraven Rekening 2008 Kosten (ex aula) Huisvesting aula’s Reservering restbudget Aula’s
bedragen x € 1.000 Begroting 2009 Rekening 2009
956 5 245
994 245
982 262
Inkomsten Verschil
936 270 N
1004 235 N
972 272 N
Dekking uit Alg. middelen – huisv. aula Mutatie Voorziening Begraven
250 V 20 V
245 V 10 N
245 V 27 V
Dekkingspercentage Stand voorziening 31/12 – egalisatie Stand voorziening 31/12 – huisvesting aula
98% -84 245
99% -74 0
99% -111 0
Om de tarieven van begraven 100% kostendekkend te houden worden de voor- en nadelen geëgaliseerd via deze ingestelde voorziening. Het saldo wordt ook steeds meegewogen in de vaststelling van de tarieven voor begraven. De voorziening is eind 2009 (t.o.v. de begroting) € 37.000 nadeliger geworden. De huisvestingsmaatregelen rond de aula’s in de buitendorpen zijn in 2009 afgerond. Er waren extra aanpassingen (€ 17.000) noodzakelijk om de uitgevoerde maatregelen volledig tot hun recht te laten komen. In 2009 hebben er minder begravingen plaatsgevonden, waardoor de opbrengsten lager (€ 32.000) zijn uitgevallen. Ook is een trend zichtbaar naar het begraven op zaterdag, hierdoor zijn de personeelskosten licht gestegen. De eerder genomen (bijstellings)maatregelen in de exploitatie hebben daar tegenover tot een positief resultaat geleid. Met deze maatregelen verwachten wij dat de voorziening in 2012 weer positief wordt. Parkeergelden Parkeerbeleidsplan In het Parkeerbeleidsplan Ede (2007) is gerapporteerd over alle ontwikkelingen van het parkeerproduct en zijn ook voorstellen gedaan voor het oplossen van het bestaande tekort. Als gevolg van de BBV-voorschriften is het nadelige resultaat op het product Parkeren overgeheveld naar de Algemene reserve. In het Parkeerbeleidsplan is de volgende ontwikkeling geschetst voor het verloop van het bestaande tekort uit de parkeerexploitatie. Tabel 15 Geraamd verloop exploitatietekort Parkeren Saldo per 1-1 Rente Bestaande parkeerexploitatie, incl. verhoging tarief naar € 1,60 in 2013 Parkeerbeleidsplan 2007 Saldo per 31-12
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
-707.000 -38.000 10.000
-735.000 -37.000 41.000
-760.000 -38.000 122.000
-716.000 -36.000 203.000
-590.000 -30.000 203.000
-463.000 -23.000 203.000
-264.000 -13.000 284.000
65.000 3.000 284.000
0 -735.000
-29.000 -760.000
-40.000 -716.000
-41.000 -590.000
-46.000 -463.000
19.000 -264.000
58.000 65.000
68.000 420.000
Geactualiseerd verloop van het exploitatietekort Parkeren De exploitatie van het product parkeren sluit in de oorspronkelijke begroting 2009 met een afdracht van opbrengsten parkeren aan de algemene middelen van € 32.000. Bij de Halfjaarrapportage was al duidelijk dat het resultaat op het product parkeren hoger zou worden dan begroot. Dit hogere verwachte resultaat is begroot op € 270.000. Dit verwachte resultaat zou al voldoende zijn om het bestaande exploitatietekort af te lossen. 124
Programmarekening 2009
Het uiteindelijke rekeningresultaat bedraagt in 2009 € 461.000. De meevallende opbrengsten (als gevolg van het nieuwe parkeerbeleid) en fasering in de uitvoering van het parkeerbeleidsplan zijn de belangrijkste oorzaken. Op het programmablad 2 Beheer Openbare Ruimte wordt een nadere toelichting op de middelen gegeven. Zoals in tabel 16 te zien is, is het resultaat ruim voldoende om het bestaande exploitatietekort af te lossen. Het resterende deel, € 271.000 groot, is toegevoegd aan de Egalisatiereserve Parkeren. Deze reserve is nodig om toekomstige risico’s af te dekken. Als toekomstige risico’s zijn ingeschat: ▪ De ontwikkeling van de parkeervoorziening De Halte, met een onrendabele top, waarvan de hoogte op dit moment nog moeilijk in te schatten is. ▪ Er komen nog kosten voor de herinrichting van de parkeervoorzieningen bij station EdeWageningen. ▪ Er is spraken van een structurele afname van de parkeerinkomsten door sluiting van het parkeerterrein Concordia en gedeeltelijke sluiting van de voorziening de Halte. ▪ Er speelt een discussie rond BTW-afdrachten op parkeerinkomsten. Waarbij de gemeente een risico loopt in de toekomst BTW te moeten afdragen. Het geactualiseerde verloop van het exploitatietekort Parkeren geeft het volgende beeld. Tabel 16 Geactualiseerd verloop exploitatietekort Parkeren
Saldo per 1-1 Rente Resultaat parkeerexploitatie, inclusief verhoging tarief Saldo per 31-12
2007
2008
2009
-707.000
-656.000
-181.000
-38.000 89.000 -656.000
-33.000 508.000 -181.000
-9.000 461.000 271.000
Leges Omgevingsvergunningen In de halfjaarrapportage 2009 werd rekening gehouden met een daling van de inkomsten uit leges omgevingsvergunningen met € 300.000, wegens geprognosticeerde teruggang van het aantal aanvragen om bouwvergunning. Dit gegeven is in de actualisatie van de begroting 2009 verwerkt. Uiteindelijk is de opbrengst € 245.000 meegevallen. Leges Bestemmingsplannen In 2009 zijn de legesinkomsten voor het maken van bestemmingsplannen licht hoger uitgevallen dan begroot (€ 10.000 V). De kosten van het planatelier waren ruim hoger dan begroot (€ 321.000 N). Zowel de legesinkomsten als de kosten zijn moeilijk te ramen, aangezien sprake is van een vraaggestuurde markt. Daarnaast zijn opbrengsten en kosten heel moeilijk in één jaar te koppelen. In dit geval zijn de hogere kosten veroorzaakt door: ▪ In 2008 waren er relatief veel inkomsten (complexe plannen). De werkzaamheden voor deze plannen zijn in 2009 verricht. ▪ In 2009 zijn veel globale toetsen uitgevoerd van relatief grote plannen. De legesinkomsten komen echter pas in 2010. ▪ Veel verzoeken zijn na de globale toetsfase niet meer doorgezet. Dit houdt in dat er geen opbrengsten meer volgen, terwijl al wel een deel van de kosten is gemaakt. Naast negatieve beoordeling van de globale toetsen, zou de economische recessie hier debet aan kunnen zijn (uitstel procedure c.q. bouw). ▪ In 2009 is sprake geweest van een toename van verzoeken om planologische medewerking. Een en ander is verklaarbaar door: - de afwikkeling van een aantal vrijstellingsprocedures ex artikel 19.2 Wro (die vanwege het stopzetten per 1 juli 2008 versneld waren binnengekomen) - het moeten hervatten van afgeronde procedures vanwege een andere planopzet (vanuit de huidige economische crises). - functiewisselingen in het buitengebied die mogelijk zijn gemaakt door nieuwe (provinciale) beleidsrichtlijnen.
Programmarekening 2009
125
Leges Burger- en Bestuurszaken De ontvangsten van gemeentelijke leges zijn in 2009 € 64.000 hoger uitgevallen. Met name de ontvangsten voor Europese ID-kaarten vielen hoger uit. Reclamebelasting In 2009 bedragen de opbrengsten uit reclamebelasting € 210.000. Na aftrek van de inningskosten is hiervan € 190.000 aan de Stichting Binnenstadsmanagement doorbetaald. Niet alle opbrengsten zijn daadwerkelijk in 2009 ontvangen. Er loopt nog een aantal bezwaar- en beroepsprocedures. De verrekening van deze kosten en mogelijk te corrigeren opbrengsten vindt in 2010 plaats. Lokale heffingen en tarieven Brandweer De Brandweer kent leges brandweerrechten en leges uit hoofde van de legesverordening. De brandweerrechten bestaan voornamelijk uit inkomsten voor door de gemeentelijke brandweer verstrekte diensten. Het betreft hier een klein volume, nl. € 38.000, dat jaarlijks wordt bijgesteld conform de inflatie. In 2009 hadden we hier een klein voordeel, groot € 9.000 op. De leges uit hoofde van de legesverordening zijn voornamelijk leges Gebruiksvergunningen en leges voortvloeiende uit het bouwbesluit. Op 1 november 2008 is het Besluit Gebruik Bouwwerken (Gebruiksbesluit) van kracht gegaan. Door de komst van het Gebruiksbesluit was het noodzakelijk om de werkprocessen aan te passen i.v.m. komst van de gebruiksmelding. De werkwijze verschuift van vergunningverlening naar handhaving van de gebruiksmelding. De hoogte van leges is als gevolg van deze exercitie gedaald van € 60.000 naar ca € 14.000 op begrotingsbasis in 2009. Deze opbrengst is ook in 2009 behaald. Kwijtschelding Tabel 17 Kwijtschelding Kwijtscheldingsbeleid
bedragen x € 1.000 Kosten 2008 Geraamde kosten 2009 440
500
Kosten 2009 443
Kwijtschelding wordt verleend van de hondenbelasting (€ 12.500), afvalstoffenheffing (€ 357.000) en rioolheffing (€ 73.000). De werkelijke kosten van kwijtschelding zijn nagenoeg gelijk aan die van vorig jaar. De verwachtte stijging van de kwijtscheldingskosten, vanwege de economische ontwikkelingen, is hier niet uitgekomen.
3.3.
Paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen
Kader Het kader voor deze paragraaf is vastgelegd in de “Nota Onderhoud Kapitaalgoederen”, vastgesteld door de raad op 8 oktober 2009 (VR 2009/48) De gemeente heeft in het verleden flink geïnvesteerd in wegen, openbare verlichting, riolering, groen, speelvoorzieningen, water, sportvoorzieningen, gemeentegebouwen en onderwijsgebouwen. Het onderhoud van deze kapitaalgoederen is van belang voor het zo goed mogelijk functioneren van de gemeente op allerlei beleidsterreinen. Bij de onderhoudswerkzaamheden wordt onderscheid gemaakt tussen klein en groot onderhoud. Klein onderhoud betreft reguliere periodieke of onvoorziene reparaties. Uitgaven in dat kader worden ineens ten laste van de exploitatie genomen. Groot onderhoud is gericht op het op peil houden van de gebruikswaarde en het gebruiksnut van de objecten. Hierbij moet gedacht worden aan grote ingrepen waarvan het nut zich over meerdere jaren uitstrekt, terwijl de uitgaaf zich op enig moment voordoet. Voorbeelden hiervan zijn: vervanging dakbedekking gebouwen, groot onderhoud wegen etc.
126
Programmarekening 2009
Voor het plannen en uitvoeren van meerjarenonderhoud wordt normaliter gebruik gemaakt van onderhoudsplanningen die al dan niet met behulp van onderhoudssystemen in kaart zijn gebracht. De planningen voor onderhoud worden voor een periode van (bijvoorbeeld 20 jaar) doorgerekend en jaarlijks geactualiseerd. Het gemiddeld benodigde budget over een periode van bijvoorbeeld 20 jaar wordt vervolgens ten laste van de exploitatie genomen. Jaarlijks worden de werkelijke onderhoudsuitgaven conform het geactualiseerde meerjaren onderhoudsplan ten laste van de voorziening gebracht. Zoals gezegd, is sprake van regulier onderhoud en incidenteel groot onderhoud. Dit geldt ook op het gebied van de openbare ruimte. In die openbare ruimte vindt een groot aantal activiteiten plaats, zoals wonen, werken en recreëren. Voor al die activiteiten is de openbare ruimte in een aantal kapitaalgoederen onderscheiden die als volgt gerubriceerd kunnen worden: ▪ infrastructuur (wegen, water, riolering, civiele kunstwerken); ▪ voorzieningen (groen, verlichting, sportfaciliteiten, speelvoorzieningen, straatmeubilair, begraafplaatsen etc.); ▪ gebouwen. Al deze kapitaalgoederen dienen onderhouden te worden. Gezien de duurzaamheid van de kapitaalgoederen is dat een taak die continue budgettaire middelen vergt. In 2009 is op concernniveau de nota Onderhoud Kapitaalgoederen vastgesteld. In deze paragraaf wordt daarnaar verwezen. In de paragraaf wordt alleen aandacht besteed aan kapitaalgoederen waar bijzondere aandacht voor is, of waarvan verwacht wordt dat ze ook in de komende periode extra aandacht vragen. De IBOR in 2009 geeft het volgende resultaat. IBOR schouw 2009
Gem. resultaat
Schoon
3,80
Heel
3,32
Veilig
3,67
3.3.1. INFRASTRUCTUUR Vergrijzing Openbare Ruimte De vergrijzing van de openbare ruimte, zoals besproken in de Nota Onderhoud Kapitaalgoederen, spitste zich in 2009 toe op de vervanging van de wegen in het buitengebied. Bij de Programmabegroting 2008 - 2011 heeft de gemeenteraad € 70.000 toegekend om te onderzoeken hoe we kunnen anticiperen op deze problematiek. De resultaten van het onderzoek zijn gepresenteerd in de raadscommissie BFO van 12 februari en 14 mei 2009. Het blijkt dat een groot deel van de wegen in het buitengebied aan vervanging toe is. Dit zal de komende decennia vele tientallen miljoenen euro’s kosten. De gemeenteraad is geïnformeerd over een mogelijke financiële oplossing voor de eerstkomende 5 jaar. Van de 5 x € 3 mln. is voor 2010 dekking voor de kapitaallasten gevonden. Voor de verdere dekking zullen we de komende jaren voorstellen doen. Momenteel wordt gestudeerd op mogelijkheden die kunnen bijdragen aan het dekken van de investeringsbehoefte of het verlagen daarvan. De problematiek is opgenomen in de boedelbeschrijving voor de nieuwe Raad. Zandwegen Door de toename van het gebruik van zandwegen (recreatie en bewoning) worden ze zwaarder belast en hebben meer onderhoud nodig. Door dit intensiever gebruik nemen de klachten over bereikbaarheid bij regenval en overlast door stof toe. Hier wordt in de komende jaren aandacht aan besteed. De eerste stap is gezet met het opstellen van een nota zandwegen, waarin de onverharde wegen gecategoriseerd worden en waarna het onderhoudsregime geëvalueerd en zonodig bijgesteld wordt. Deze nota is in 2009 afgerond en in december 2009 gepresenteerd in de raadscommissie BFO. Begin 2010 is begonnen met de eerste stap uit de nota, de zogenaamde nulmeting. Deze nulmeting van alle zandwegen is nodig om aansluitend daaraan te beginnen met de evaluatie van het onderhoudsregime.
Programmarekening 2009
127
Afkoppelen regenwater Het afkoppelen van regenwater ontlast het gemengde rioolstelsel bij hevige regenval. Hierdoor wordt de kans op hinder, overlast en schade verminderd. Ook wordt het rendement van de rioolwaterzuivering verhoogd. Het afkoppelbeleid van de gemeente Ede is verwoord in het Hemelwaterbeleid 2007 “In de weer met neerslag”. Voor de periode 2008 - 2012 zijn verschillende afkoppelprojecten gepland. Daar waar mogelijk worden vervangingsmaatregelen in afkoppelprojecten integraal opgepakt zodat efficiënt omgegaan wordt met de kosten. Voor afgekoppelde gebieden is een afwijkende vorm van beheer en onderhoud nodig. Dergelijke beheer –en onderhoudsplannen bestaan nog niet. In 2008 is het afkoppelproject Componistenwijk opgeleverd, in 2009 is het project afgerond. In navolging hierop is in 2009 de wijk “Op den Berg” voorbereid. In 2010 zal dit werk uitgevoerd worden. 3.3.2. VOORZIENINGEN Buitensportaccommodaties Het verloop van de Voorziening onderhoud buitensportaccommodaties laat de komende jaren een financieel gezond beeld zien. In 2008 is er incidenteel een extra bedrag van € 150.000 toegevoegd aan deze voorziening. Vanaf augustus 2009 wordt het onderhoud van kunstgrasvelden, na het verstrijken van de met de leverancier overeengekomen onderhoudstermijn, uitgevoerd door Stichting Sportservice Ede. Voor die tijd werd dit uitbesteed aan de leverancier. De financiële consequenties van deze wijziging zijn verwerkt in de meerjarenprognose. Uit de schouw in 2009 blijkt dat de meeste buitensportverenigingen de privatiseringsovereenkomst goed uitvoeren en de kwaliteit van de buitensportaccommodaties waarborgen. Tevens blijkt uit de schouw dat ROB/Beheer het bestek van het groot cultuurtechnisch onderhoud goed uitvoert. Binnensportaccommodaties Het beheer en onderhoud van de binnensportaccommodaties is vanaf 2009 volledig overgedragen aan Stichting Sportservice Ede (SSE). De bijbehorende onderhoudsvoorzieningen zijn in 2009 ook overgeheveld naar SSE. Gedurende een overgangsperiode (ca. 2 jaar) blijft de Gemeente Ede de meerjarenonderhoudsplanning opstellen. Na deze periode wordt dit overgedragen aan SSE. Uit de jaarlijkse schouw blijkt dat SSE het onderhoud in 2009 goed uitgevoerd heeft en dat de accommodaties in goede staat zijn. De Voorziening onderhoud binnensportaccommodaties in onderstaande tabel heeft betrekking op het onderhoud voor nevenruimten. Bezien wordt of dit niet beter bij de Voorziening onderhoud sociaal cultureel werk ondergebracht kan worden. Kunstwerken In 2007 is begonnen met een inhaalslag om achterstallig onderhoud bij de kunstwerken en gedenktekens weg te werken. Dit is in 2009 afgerond. De meerjarenonderhoudsplanning wordt nu jaarlijks geactualiseerd en in samenwerking met een extern bureau Kunstwacht. Door uitvoering te geven aan deze planning zal achterstallig onderhoud in de toekomst voorkomen worden. 3.3.3. GEBOUWEN Onderhoud Raadhuis Voor het raadhuis is een onderhoudsplan opgesteld waarbij het gewenste kwaliteitsniveau van de bouw- en installatiedelen is vastgesteld op niveau twee. Dit kwaliteitsniveau betekent dat het gebruik en de invloed van weer en wind zich in eerste gebreken manifesteren. De functievervulling blijft daarbij zonder meer gewaarborgd. De bedragen die gemoeid zijn met het in stand houden van het gewenste kwaliteitsniveau zijn opgenomen in de voorziening onderhoud Raadhuis. In 2009 is de financiële impact van de geactualiseerde onderhoudsplannen doorgerekend en zijn de consequenties in beeld gebracht. In 2010 worden er grote investeringen gedaan aan het raadhuis. Dit betreft het plaatsten van dubbel glas, schilderwerk en gevelreiniging. Om het huidige kwaliteitsniveau te handhaven is de voorziening toereikend. Het huidige energielabel is gemiddeld D, om een hoger energielabel te krijgen zijn aanvullende middelen nodig. Onderwijsgebouwen Bij de vaststelling van het IAP 2009 – 2012 is besloten om schoolgebouwen na de afschrijvingsperiode van 40 jaar in beginsel te vernieuwen. Hierdoor zullen de onderhoudsuitgaven aanzienlijk lager uitvallen dan voorheen. Wegens vertraging van diverse projecten en een kritische beoordeling of het geplande onderhoud daadwerkelijk in 2009 uitgevoerd diende te worden of dat uitstel mogelijk / wenselijk was, is er een aanzienlijk lager bedrag uit de voorziening gehaald dan geraamd. Zo is er voor een drietal projecten (Kernhemschool, Ericaschool en Toon 128
Programmarekening 2009
Hermansschool) uitstel verleend voor de vervanging van kozijnen, ramen en deuren. Hiermee is een budget gemoeid van bijna € 525.000. Daarnaast zijn er aan een twintigtal scholen diverse beschikkingen afgegeven die nog niet afgerekend zijn. Het grootste gedeelte van het geplande onderhoud 2009 zal in 2010 afgerekend worden en een kleiner gedeelte in latere jaren. Dit is nog niet verwerkt in de meerjarenbegroting. Het verloop van de voorziening vandalisme laat zich moeilijk plannen, omdat het niet voorzienbare calamiteiten betreft. Voor het verloop van de voorziening is uitgegaan van een historisch bepaald gemiddelde. In deze tabel vindt u een resumé van alle voorzieningen en reserves die een één op één relatie hebben met het onderhoud van de kapitaalgoederen. Tabel 18
bedragen x € 1.000
Voorzieningen en reserves in relatie met onderhoud kapitaalgoederen op 31-12 Voorziening Begraven* Voorziening IGW – rioolaanleg en –beheer Reserve straatverlichting Voorziening bestrijding vandalisme
Begroting Rekening 2009 2009 -74 9.330 866 372
-111
Bijgestelde meerjarenprognose 2010 2011 2012 2013 -64 -18 29 75
12.089 14.193 15.424 18.134 22.291 907 512 800 886 1.214 435 418 402 386 370
Onderhoudsvoorziening overige gebouwen ROB Voorziening Gebouwen onderhoud de Brug Voorziening huisvesting primair en voortgezet onderwijs Voorziening onderhoud binnensportaccommodaties Voorziening onderhoud buitensportaccommodaties Voorziening onderhoud accommodatie(s) Kinderdagopvang Voorziening onderhoud Beeldende Kunst
299 91
320 91
300 2
363 2
320 2
315 2
889
1.908
1.855
1.972
1.952
2.101
20
23
32
28
23
20
258
262
285
333
338
193
46
46
42
46
20
-4
58
58
72
86
102
53
Onderhoudsvoorziening De Essenburg Onderhoudsvoorziening Sociaal Cultureel Werk Voorziening onderhoud brandweergarages
14 218 229
14 205 206
14 164 149
14 229 139
14 196 155
14 164 169
Voorziening Onderhoud raadhuis
198
716
0
158
78
166
31
31
31
31
31
31
Voorziening onderhoud Openluchttheater Totaal
12.845
17.200 16.931 18.936 21.592 26.100
* Voor toelichting op de voorziening begraven verwijzen wij naar de paragraaf Lokale heffingen.
3.4.
Paragraaf Financieringen (Treasuryparagraaf)
Kader Het kader voor deze paragraaf is vastgelegd in het “Treasurystatuut gemeente Ede”, laatst (gewijzigd) vastgesteld door de raad op 17 december 2009 (VR 2009/63) 3.4.1. INLEIDING In de Wet financiering decentrale overheden, afgekort de Wet Fido, zijn de kaders gesteld voor een verantwoorde, professionele inrichting en uitvoering van de treasuryfunctie van decentrale overheden. De treasuryfunctie omvat alle activiteiten die zich richten op het besturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële stromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. De gemeente loopt de volgende financiële risico’s: 1. renterisico’s, 2. koersrisico’s, 3. kredietrisico’s, 4. interne liquiditeitsrisico’s en 5. valutarisico’s. Het is de taak van de treasury dergelijke risico’s tegen acceptabele condities te beperken. De maatregelen zijn per onderdeel beschreven in het treasurystatuut. Programmarekening 2009
129
De treasuryfunctie bestaat uit vier deelfuncties: risicobeheer, gemeentefinanciering, kasbeheer en debiteuren- en crediteurenbeheer. Onder de treasuryfunctie vallen o.a. het geldstromenbeheer, saldobeheer, liquiditeitenbeheer, financiering (in- en extern), uitzetting van gelden en renterisicobeheer. De Wet Fido verplicht de gemeente twee instrumenten op het gebied van treasury op te stellen, te weten een treasurystatuut (laatste versie door uw raad vastgesteld op 17 december 2009), waarin de verantwoordelijkheden en spelregels zijn opgenomen en een treasuryparagraaf die jaarlijks wordt opgenomen in de programmabegroting en de programmarekening. Periodiek komt de Treasurycommissie, die de ontwikkelingen op het gebied van treasury bespreekt en adviezen uitbrengt, bijeen. Voor 2010 staat een verdere ontwikkeling van de treasuryparagraaf op de rol, waarin we samen met de raadswerkgroep Programmabegroting de gewenste informatievoorziening afstemmen. 3.4.2. ALGEMENE ONTWIKKELINGEN 3.4.2.1. Liquiditeitsbehoefte In de Programmabegroting 2009 - 2012 is er vanuit gegaan, dat het geplande investeringsvolume op een hoog peil zou blijven. Het financieringstekort werd geraamd op € 24 mln. Dit is exclusief de € 40 mln. waarop jaarlijks Woonstede een beroep kan doen. Door de temporisering in de investeringen ontbrak de noodzaak langlopende leningen aan te trekken.
3.4.2.2. Renteontwikkelingen Onderstaande grafiek geeft een beeld van de effecten van de kredietcrisis op de kapitaal- en geldmarkt. Het tarief voor lange rente kent een licht dalende tendens. Het tarief voor de korte rente e (3 maands kasgeld- en daggeldleningen) is in het 1 kwartaal fors gedaald en is historisch laag te noemen. In de begroting is gerekend met een rentepercentage voor kort- respectievelijk lang geld van 5,0% en 5,5%. Als financieringsmiddel is gebruik gemaakt van kortgeld door rood te staan bij de BNG en het sluiten van 3 maandskasgeld. Het gemiddelde rentepercentage van beiden was 1,24%. De gemiddelde roodstand bedroeg € 6,8 mln., afgezet tegen een begrote korte rente van 5,0% levert dit een voordeel op van € 256.000.
Verloop rentepercentages, daggeld, 3-mnd kasgeld en 25jr vaste lening 5,5 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0
2009 Daggeld incl. opslag 3 mnds kasgeld 25 jrs. Lening met 10 jr. vaste rente
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
3.4.3. TREASURYBEHEER 3.4.3.1. Kasgeldlimiet en financieringstekort Een belangrijk uitgangspunt van de Wet FIDO is het vermijden van grote fluctuaties in de rentelasten van openbare lichamen. Voor korte financiering kunnen de renterisico’s aanzienlijk zijn. Daarom is een grens afgesproken waarbinnen korte financiering nog geoorloofd is. 130
Programmarekening 2009
De kasgeldlimiet is de toets voor de werkelijke omvang van de kasgeldvoorraad aan de wettelijke norm volgens de Wet FIDO. Deze norm is thans 8,5% van de omvang van de jaarbegroting bij aanvang van het begrotingsjaar. De begroting 2009 van de gemeente Ede bedraagt € 225 mln. Dit resulteert in een kasgeldlimiet van € 19 mln. Tot dit bedrag was in 2009 financiering met kort geld toegestaan. Aangezien het begrote financieringstekort € 24 mln. bedroeg, zou voor € 5 mln. lang geld moeten worden aangetrokken. In 2009 was het werkelijke financieringstekort lager dan € 19 mln. (nl. € 10,6 mln.) en was het sluiten van een langlopende lening niet nodig (voordeel € 7 ton).
3.4.3.2. Renterisiconorm De renterisiconorm heeft tot doel het beheersen van de renterisico’s op de vaste schuld door het aanbrengen van spreiding in de looptijden van de leningenportefeuille. Bij een gelijkmatige opbouw van de leningenportefeuille waarbij niet in enig jaar een onevenredig groot deel geherfinancierd behoeft te worden, wordt het renterisico op de vaste schuld gespreid over de jaren. Een verandering van de rente heeft dan geen schokeffect tot gevolg en werkt zodoende vertraagd door op de rentelasten en baten. De renterisiconorm wordt berekend door het wettelijk vastgestelde percentage van 20 te vermenigvuldigen met de totale schuld aan het begin van het begrotingsjaar 2009. Tabel 19 Overzicht renterisiconorm en renterisico’s Renterisiconorm
bedragen x € 1.000.000 Begroting Rekening 2009 2009
1a 1b 2 3a 3b 4 5
Renteherziening op vaste schuld o/g Renteherziening op vaste schuld u/g Netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b) Nieuw aangetrokken vaste schuld Nieuwe verstrekte lange leningen Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b) Betaalde aflossingen
8 17 -9 5 0 5 11
8 12 -4 0 0 0 11
6 7
Herfinanciering (laagste van 4 en 5) Renterisico op vaste schuld (2+6)
5 -4
0 -4
276 20% 55
276 20% 55
55 -4 59
55 -4 59
Renterisiconorm 8 Stand vaste schuld per 1-1-2009 9 Het bij ministeriele regeling vastgestelde percentage 10 Renterisiconorm (8x9) Toets renterisiconorm 10 Renterisiconorm 11 Renterisico op vaste schuld 12 Ruimte (10-7)
De ruimte op de renterisiconorm heeft zich ontwikkeld zoals verwacht.
3.4.3.3. Aangetrokken geldleningen (leningen o/g) De leningenportefeuille geeft de samenstelling en de grootte weer van de opgenomen leningen. Zoals hierboven aangegeven, was het niet nodig in 2009 geldleningen aan te trekken. De renteherziening van 6,21% naar 5% heeft een besparing van ongeveer € 103.000 tot gevolg. Deze rentebesparing uit zich echter pas in 2010, omdat de leningen in november en december zijn herzien tegen een lager rentepercentage. De ontwikkeling van de leningenportefeuille geeft het volgende beeld. Tabel 20 Overzicht mutaties in leningenportefeuille o/g bedragen
Stand per 1 januari Nieuwe leningen Programmarekening 2009
Bedragen x € 1.000.000 Begroting 2009 Realisatie 2009
276
276
5
131
Reguliere aflossingen
Begroting 2009
Realisatie 2009
11
11
Vervroegde aflossingen
-
-
Bedrag waarover rente wordt herzien
8
8
270
265
Stand per 31 december
3.4.3.4. Uitzetten van gelden (leningen u/g) Naast het aantrekken van geldleningen worden ook gelden aan derden uitgeleend. Onderstaand overzicht geeft inzicht in het verloop van de uitgezette gelden. Tabel 21 Overzicht mutaties uitgezette gelden
Stand per 1 januari Nieuwe leningen Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen Bedrag waarover rente wordt herzien Totaal
Bedragen x € 1.000.000 Begroting 2009 Realisatie 2009
157.0
156.7
-
-
4.9
4.6
-
5.8
17.0 152.1
11.8 146.3
Vervroegde aflossingen In 2009 is door Woonstede een lening ad € 401.541 vervroegd afgelost. Daarnaast is –overeenkomstig de contractvoorwaarden- voor acht leningen van Woonstede ad € 11.840.054, de rente tussentijds aangepast. Doordat deze leningen 1 op 1 zijn aangetrokken en het opslagpercentage voor Woonstede ongewijzigd blijft, heeft dit geen financiële gevolgen. Het zwembad de Peppel is in 2009 in beheer genomen bij de gemeente Ede. De lopende leningen ad € 5.470.670 verdwijnen daarmee uit deze staat. Rente en aflossing maken nu onderdeel uit van de exploitatiekosten van het zwembad binnen het programma Sport. 3.4.3.5. Kredietrisico op verstrekte geldleningen Hieronder geven wij per risicogroep een overzicht van de kredietrisico’s van door de gemeente verstrekte geldleningen ultimo 2009. Bij het kredietrisico gaat het om de verkregen garanties tot het terugontvangen van de verstrekte leningen. Daarbij gaat het vooral om hypothecaire zekerheden en de solvabiliteit van de debiteur. Tabel 22 Kredietrisico op verstrekte geldleningen
Woningcorporaties met garantie WSW
bedragen x € 1.000.000 Begroting Restantschuld 2009 31-12-2009 123
Woningcorporaties zonder garantie WSW Overige toegestane instellingen volgens treasurystatuut Ambtenarenhypotheken met hypothecaire zekerheid Totaal
105 15
26
18
9
8
158
146
Daarnaast waarborgt de gemeente per ultimo 2009 geldleningen tot een bedrag van € 8,2 mln. Deze zijn toegelicht bij de balans onder “ niet uit de balans blijkende verplichtingen” .
3.4.3.6. Beheer Onze huisbankier is de Bank Nederlandse Gemeenten. Een klein deel van de geldhandelingen verloopt via de ING en de ABN AMRO. Daarnaast is er de Treasurycommissie. Een overlegverband waarin beleid en besluitvorming op het terrein van treasury plaats vindt. Naast een vertegenwoordiging van de sectoren heeft een externe deskundige van een gespecialiseerd treasurybureau hierin zitting. De Treasurycommissie 132
Programmarekening 2009
komt meerdere malen per jaar bijeen. Leidraad voor al het handelen is het door de Raad vastgestelde Treasurystatuut. Op de naleving hiervan vinden periodiek interne controles plaats.
3.5.
Paragraaf Bedrijfsvoering
De paragraaf Bedrijfsvoering is grotendeels uitgewerkt aan de hand van de verschillende middelenfuncties. Ook voor deze paragraaf geldt dat deze in ontwikkeling is. Vanaf de Programmabegroting 2010 - 2013 werken we via de methode dat jaarlijks in deze paragraaf de speerpunten voor de bedrijfsvoering worden opgenomen, inclusief de daarbij behorende mijpalen. Het jaar 2009 is daarom een overgangsjaar. 3.5.1. HET BELEID EN DE STRATEGIE VAN DE BEDRIJFSVOERING In november 2008 is besloten om de primaire dienstverlening aan de Edese burgers en bedrijven te moderniseren en professionaliseren. De eerste stap was de vorming van een sector Publiekszaken. De vorming en inrichting van deze nieuwe sector Publiekszaken is per 1 juli 2009 gerealiseerd. Op basis van verdiepingsonderzoeken worden er nog nadere afspraken gemaakt over de afhechting tussen front- en backofficetaken. De landelijke overheid ontwikkelt initiatieven om gemeentes in staat te stellen de dienstverlening te verbeteren en voert de druk op, om dit ook met voortvarendheid gestalte te geven. Dit wordt nog verscherpt door wet- en regelgeving die gemeentes dwingt om hieraan mee te doen. Het Rijk (BZK) heeft een overzicht van maatregelen opgesteld die elke gemeente dient te nemen. Om dit alles te realiseren hebben we een actieprogramma opgesteld: “Ede beter”. In dit programma is de visie op en ambitie voor de Edese dienstverlening aangegeven. De oprichting van de sector Publiekszaken had gevolgen voor de sector Facilitair Bedrijf, Burgerzaken en Belastingen en de hoofdafdeling Concernzaken. Besloten is om deze sector en hoofdafdeling te integreren in één nieuwe sector Concernbeleid, Ondersteuning en Advies. De oprichting van deze sector is in 2009 voorbereid en heeft per 1 maart 2010 zijn beslag gekregen. In het kader van de bedrijfsvoering krijgen een risicogerichte benadering en het meer vooraf sturen op processen steeds meer vorm. In 2009 zijn hiervoor verdere aanzetten gegeven, die in 2010 nader uitgewerkt worden. 3.5.2. LEIDERSCHAP In de organisatie wordt integraal management als sturingsbeginsel gehanteerd. Nieuwe ontwikkelingen als Publieke Dienstverlening, maar ook de komende forse bezuinigingsmaatregelen, vragen om een adequate en zelfbewuste organisatie. Dit betekent voor alle geledingen het aanleren van nieuwe kennis en vaardigheden en de daarbij passende houding en gedrag. Uiting in zelfbewustheid, zowel individueel als organisatiebreed, is daarvoor het uitgangspunt. ▪ Zelfbewust om Verantwoordelijkheid te nemen en te krijgen; ▪ Zelfbewust om Vertrouwen waar te kunnen maken en daarom ook te ontvangen; ▪ Zelfbewust om Transparant te zijn en de feiten voor zich te laten spreken. 3.5.3. RAADSWERKGROEP ONTWIKKELING PROGRAMMABEGROTING In samenwerking met de Raadswerkgroep Ontwikkeling Programmabegroting zijn de volgende mijlpalen in 2009 bereikt, danwel in eerste aanleg besproken: ▪ er is een 40-tal kernindicatoren vastgesteld bij de Programmabegroting 2010 - 2013. Tevens is de daarbij behorende meetsystematiek ontwikkeld; ▪ de Kadernota Onderhoud Kapitaalgoederen is opgeleverd; ▪ de Kadernota Verbonden Partijen is opgeleverd; ▪ de tussenevaluatie risicomanagement is uitgevoerd; ▪ een eerste concept van de Nota Bedrijfsvoering is opgeleverd; ▪ een eerste opzet voor de rol en sturing van de lokale overheid (op Edese instellingen) is opgeleverd. 3.5.4. PERSONEELSMANAGEMENT In deze paragraaf worden de belangrijkste ontwikkelingen op het terrein van Personeelsmanagement toegelicht. De peildatum van gegevens is 31 december 2009. Programmarekening 2009
133
3.5.4.1. Personeelsbestand en formatie Er waren op de peildatum in totaal 943 medewerkers in dienst (2008: 909). Hierbij gaat het om medewerkers die binnen de personeelsformatie vallen en (tijdelijke) medewerkers waarbij financiering plaatsvindt via projecten, plannen, subsidies etc… De reguliere personeelsformatie steeg van 798 fte naar (afgerond) 811 fte. Deze stijging van 13 fte wordt ondermeer veroorzaakt de inrichting van een veiligheidshuis, het inrichten van basisregistraties (wettelijk verplicht), de toename van werk bij de Schuldhulpverlening en het inrichten van een Klanten Contact Centrum (n.b. een deel van de formatie is tijdelijk). Het aantal vrouwen in dienst nam toe tot 400 (2008: 375) en het aantal mannen steeg naar 543 (2008: 534). Het aandeel vrouwen komt daarmee uit op 42,4% (2008: 41,3%). Dit percentage in Ede komt overeen met vergelijkbare gemeenten. Het aantal medewerkers met een deeltijdfunctie bleef met 38,7% nagenoeg gelijk (2008: 38,8%). Dit percentage komt overeen met vergelijkbare gemeenten. Bij vrouwen was het deeltijdpercentage met 69,8% traditioneel hoog (2008: 70,9%). Bij de mannen was dit cijfer op de peildatum 15,8%, dat is een lichte daling (2008: 16,3%). Tabel 23 Sectoren
Aantal medewerkers 31-12-2008
Aantal medewerkers 31-12-2009
Verschil 2008 - 2009
CZ / BO/Griffie
102
99
-2,94%
FBB
170
111
-34,71%
ROB
364
362
-0,55%
EWZ
211
188
-10,90%
PBZ Brandweer Totaal
-
120
-
62
63
1,61%
909
943
3,74%
Een vergelijking tussen de cijfers van 2008 en 2009 is lastig door de komst van de nieuwe sector Publiekszaken. De medewerkers van PBZ zijn grotendeels afkomstig van FBB, ROB en EWZ.
3.5.4.2. Stages In 2009 steeg het aantal stages tot 52 (2008: 42). Aan 27 mannen en 25 vrouwen is een betaalde stageplaats beschikbaar gesteld. Afgelopen jaar is een project afgerond waarin, aanbevelingen zijn geformuleerd voor een pro-actief stagebeleid 3.5.4.3. Arbeidskosten De gemiddelde loonsom is in 2009 uitgekomen op € 56.261. Dat is een stijging van 2,4% ten opzichte van 2008 (€ 54.942). Generieke salarisverhogingen, wijzigingen in de hoogte van sociale lasten (inclusief pensioenpremies) en periodieke salarisverhogingen van medewerkers die nog niet op hun maximale salaris zitten, zijn hierbij onbeïnvloedbare factoren met een opdrijvend effect. Beïnvloedbare factoren op de stijging van de loonsom zijn overwerk, toekenning toelages ORD, incidenteel beloningsbeleid en studiefaciliteiten. De instroom van nieuwe (en jonge) medewerkers heeft een verlagend effect op de ontwikkeling van de salarislasten. Er heeft geen overschrijding van het maximum salaris in het kader van de Wet Openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens plaatsgevonden. 3.5.4.4. Vergrijzing en ontgroening De gemiddelde leeftijd in onze organisatie bedroeg op de peildatum 45,9 jaar (2008: 45,8 jaar). Het aandeel 40+-ers daalde in 2009 tot 71,5% (2008: 72,5%), terwijl het aandeel 50+-ers steeg tot 39,8% (2008: 39,1%). In 2009 was de gemiddelde leeftijd van instromers 35,0 jaar, terwijl de gemiddelde leeftijd van de uitstromers 46,4 jaar bedroeg. In 2008 waren deze cijfers respectievelijk 35,3 jaar en 48,8 jaar. Het aandeel van jongeren (tot 30 jaar) in onze organisatie is in 2009 zowel absoluut als relatief toegenomen. Op de peildatum waren er 64 jongeren (2008:48) in dienst, dat komt neer op 6,8% (2008:5,3%). Bovenstaande betekent dat we in ieder geval in staat zijn om jongeren te 134
Programmarekening 2009
interesseren voor een baan bij de gemeente Ede. Naast het vinden van jongeren is het binden en boeien van deze groep een belangrijk thema in ons HR-beleid. Strategische personeelsplanning, loopbaanafspraken en actief sturen op competenties zijn hierbij belangrijke factoren. De gemiddelde diensttijd daalde in 2009 licht met 0,10 jaar tot 13,6 jaar. Medewerkers hebben in deze periode doorgaans meerdere functies vervuld in onze organisatie. Een stijgende, of dalende trend van de gemiddelde diensttijd is sterk gerelateerd aan de omvang van de arbeidsmobiliteit.
3.5.4.5. Instroom, doorstroom en uitstroom Instroom In 2009 bedroeg de instroom van nieuwe medewerkers 8,6% van het totale personeelsbestand. Vorig jaar was dat cijfer nog 7,0%. Doorstroom Al een aantal jaren is het bevorderen van interne arbeidsmobiliteit een speerpunt van ons personeelsbeleid. In 2009 stroomden er 77 medewerkers (2008:72) intern door naar een andere functie en/of afdeling. Dat is 8,2% van het totale personeelsbestand (2008: 7,9%). Meer dan de helft van deze doorstroom bestond uit horizontale mobiliteit.
In-/door- en uitstroom 2009 2007
Jaar
2005 2003 2001 Instroom 1999
Doorstroom Uitstroom
1997 0
5
10
15
20
25
30
Percentage
Uitstroom In totaal vertrokken er 47 medewerkers in 2009 (2008:49). Natuurlijk verloop (10) en ontslag op eigen verzoek (29) waren de dominante redenen om te vertrekken. De afname van de uitstroom die in 2008 begon zet zich hiermee door. De kredietcrisis speelde hierbij een belangrijke rol, omdat medewerkers geen aanleiding zagen van werkgever te veranderen. Het bemensen van sleutelfuncties/ specialistische functies blijft echter lastig.
3.5.4.6. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim steeg in 2009 licht van 4,3% naar 4,6%. Het kort en middellang verzuim namen toe, terwijl het langdurig verzuim licht daalde. De pandemie waarmee we eind 2009 geconfronteerd werden heeft slechts voor een zeer beperkt deel bijgedragen aan de stijging van het verzuimpercentage.
Programmarekening 2009
135
Ziekteverzuim 2008
Jaar
2006 2004 Kort verzuim
2002
Middellang verzuim Lang verzuim
2000 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Percentage De verzuimfrequentie daalde licht van 1,62 naar 1,56, terwijl het totale verzuimvolume steeg tot 13.784 dagen (2008: 11.909). Overigens verzuimden er 353 medewerkers niet (2008:278).
3.5.4.7. Inhuur derden Sinds 2003 worden de kosten van inhuur derden nauwlettend gevolgd. In eerste instantie ging het hierbij om een indeling in vijf groepen. Bij de Halfjaarrapportage 2009 is echter aangegeven dat de groep Vaklieden voortaan niet meer in het overzicht wordt meegenomen, omdat dit niet als inhuur gekwalificeerd dient te worden. Onderstaand een overzicht van de kosten in 2008 en 2009. Tabel 24 Inhuur derden
Uitzendkrachten
bedragen x € 1 Werkelijk 2008
Werkelijk 2009
Verschil werkelijk 2008 - 2009
2.896.983
2.993.391
96.408
Interim-management
277.095
981.983
704.888
Projectmanagement
1.843.772
1.456.389
-387.383
Specialistisch advies
3.640.978
4.653.240
1.012.262
Totaal
8.658.828
10.085.003
1.426.175
De kosten zijn in 2009 ten opzichte van 2008 gestegen met 16,5%. Deze kostenstijging is vooral te wijten aan Interim-management en Specialistisch Advies. De toename bij Interim-management komt met name voor rekening van de sector ROB (+ € 569.901). Hierbij ging het om openstaande vacatures voor de functie van afdelingshoofd bij verschillende afdelingen, daarnaast is er een directeur ingehuurd voor het project Veluwse Poort. De stijging bij Specialistisch Advies had betrekking op de sectoren CZ (+ € 861.952)en ROB (+ € 351.825). Bij CZ ging het hierbij vooral om diverse projecten in het kader van het Programma Publieke Dienstverlening. Bij ROB ging het hierbij grotendeels om het opvullen van moeilijk vervulbare vacatures bij de afdeling Ontwikkeling en het project Veluwse Poort. De daling bij Projectmanagement wordt vooral veroorzaakt door lagere kosten bij de sector ROB (- € 243.150).
3.5.4.8. Gemeentelijke ambitie en ambtelijke capaciteit Eind 2008 was er nog sprake van een (dreigende) krapte op de arbeidsmarkt met mogelijke gevolgen voor de kwaliteit en continuïteit van de gemeentelijke dienstverlening. De economische crisis die in 2009 woedde heeft ervoor gezorgd dat de situatie op de arbeidsmarkt (tijdelijk) gunstiger is geworden. De noodzaak van extra maatregelen om een structurele personele onderbezetting te voorkomen is hierdoor (voorlopig) afgenomen. Ondanks de gewijzigde omstandigheden zijn er in 2009 verschillende maatregelen genomen om onze medewerkers beter te binden aan en boeien voor onze organisatie.
136
Programmarekening 2009
3.5.4.9. Duurzame inzetbaarheid De komende jaren vindt er een relatief grote uitstroom plaats van de babyboomgeneratie. Mede in het kader hiervan is er samen met regiogemeenten een aanpak voor personeelsplanning opgesteld. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om inzicht in de uitstroom van medewerkers te koppelen aan loopbaanafspraken voor zittende medewerkers. Ook is een levensfasebeleid ontwikkeld, waarin wordt ingezoomd op de balans tussen werk en privé en het effectiever benutten van de kwaliteiten van onze medewerkers. In de jaargesprekken vormt dit aspect een structureel onderdeel. 3.5.4.10. Diversiteitsbeleid Onlangs heeft het college van B&W de beleidsnotitie ‘Diversiteit maakt het verschil’ vastgesteld. Door het toegenomen belang van diversiteit gaan we de nieuwe collegeperiode meer focus aanbrengen onder meer door het hanteren van streefcijfers en extra maatregelen. Daarbij horen ook maatregelen om medewerkers langer te binden aan onze organisatie. Overigens is diversiteitsbeleid geen doel op zich. Het college heeft zich daarover nadrukkelijk uitgesproken. De kwaliteit van medewerkers en daarmee onze bedrijfsdoelstellingen staan voorop. We zijn er echter van overtuigd dat met een gericht beleid de kwaliteit én diversiteit van ons personeelsbestand positief is te beïnvloeden. Over de periode 2010 – 2014 hebben we gemeentebreed de volgende streefcijfers vastgesteld. ▪ een op de tien nieuwe medewerkers is van allochtone afkomst ▪ een op de vijf stageplaatsen is gereserveerd voor een student van allochtone afkomst ▪ een op de vijf nieuwe medewerkers is jonger dan 30 jaar ▪ een op de vier vacatures voor leidinggevende functies wordt vervuld door een vrouw of allochtoon. 3.5.5. MIDDELENMANAGEMENT 3.5.5.1. Communicatie De belangrijkste onderwerpen op het gebied van communicatie worden hieronder kort toegelicht: Promotie van Ede – Ede marketing In het najaar van 2009 is begonnen met het beschrijven van ‘het merk’ Ede. Dat gebeurt in nauwe samenwerking tussen medewerkers van de gemeente Ede én externe partijen als het Veluwse Bureau voor Toerisme, ziekenhuis Gelderse Vallei en Defensie. Door de krachtige bevordering van (het denken over) Citymarketing en het opstellen van een strategisch citymarketingplan is focus ontstaan op de strategische ontwikkelingsrichting van Ede. De ambities van Ede laten zich samenvatten in drie kernbegrippen: actief, groen en gezond. Deze begrippen dragen we zoveel mogelijk uit. Interne communicatie Er is een gemeentebreed intern communicatieplan opgesteld. Kernpunten van dit plan zijn (meer) aandacht voor persoonlijke communicatie en een goede balans tussen de verschillende generieke interne communicatiemiddelen (intranet, Interediair en een digitale nieuwsbrief). Bij de interne communicatie worden de kernwaarden van de gemeente (Vertrouwen, Verantwoordelijkheid en Transparantie) als uitgangspunt gehanteerd. Door het opzetten van een gemeentebreed redactienetwerk heeft de afdeling Communicatie de kwaliteit van redactionele bijdragen geborgd. Internet en intranet Het internet heeft afgelopen jaar een forse upgrade ondergaan. Zo zijn de product- en dienstencatalogus en zoekmachine sterk verbeterd. De ruime aandacht voor internet, heeft geleid tot minder voortgang met intranet. Op basis van opgedane ervaring in 2009, wordt de implementatie van een nieuw intranet in 2010 voortvarend opgepakt. In 2009 is een definitief functioneel ontwerp voor een nieuwe Collegawijzer en projectenextensie uitgewerkt. Dit laatste moet het werken in projectgroepen via intranet faciliteren.
3.5.5.2. ICT Samenwerking De afdeling ICT heeft in 2009 deelgenomen aan het regionaal gemeentelijk kennisuitwisselingsplatform voor ICT-beheerders, een initiatief van de gemeente Ede. Het platform heeft kennis uitgewisseld via presentaties en discussies. Programmarekening 2009
137
Om de informatievoorziening rondom IT-projecten te verbeteren heeft de afdeling ICT de OpenBriefing in het leven geroepen. Maandelijks wordt de stand van zaken van lopende en komende IT-projecten gepresenteerd en kunnen er vragen gesteld worden door belangstellenden.
Serviceplein Sinds 2004 wordt er gewerkt met het servicemanagementpakket HEAT. De invoering van HEAT heeft er destijds voor gezorgd dat we het procesmatig werken nagenoeg volledig hebben kunnen implementeren in een applicatie. Besluitvorming over vervanging van HEAT is uitgesteld vanwege de integratie van de sectoren Concernzaken en Facilitair Bedrijf en Burgerzaken. Dit onderwerp komt in 2010 opnieuw op de agenda. Nieuwe computerruimte Uitgangspunt van dit project is het realiseren van een zo duurzaam mogelijke computerruimte. Hoewel de haalbaarheidsstudie naar de bruikbaarheid van de al aanwezige warmte-koudebron van de gemeente vertraging opliep, is het gelukt volgens planning het energie-concept op te leveren en de leveranciersselectie af te ronden. De inrichtingsfase start begin 2010. Innovatie centrale ICT-componenten Het consortium van leveranciers bleek de ANDEZ-verwachtingen niet waar te kunnen maken en dit heeft grote impact gehad op de activiteiten van de afdeling ICT. Om toch de beoogde resultaten van het programma Publieke Dienstverlening te bereiken is er met grote spoed gezocht naar alternatieve producten voor elektronische dienstverlening en de website. Deze alternatieve producten zijn na aanschaf direct geïmplementeerd. Om bovenstaande te realiseren moest de voor de ANDEZ-aanbesteding ingerichte infrastructuur worden ontmanteld en voor hergebruik geschikt worden gemaakt. Hierdoor heeft de uitvoering van het innovatieprogramma en het reguliere vervangingsschema voor centrale ICT-componenten vertraging opgelopen. Desondanks is een groot deel van de Mirage-apparatuur vervangen in 2009. Het resterende deel wordt direct vervangen als het nieuwe data opslag systeem begin 2010 in productie wordt genomen. Werkplek van de toekomst De werkplek van de toekomst, de zogenaamde virtuele desktop, maakt het mogelijk om onafhankelijk van locatie en tijdstip met bijvoorbeeld een notebook en een mobiel modem gebruik te maken van een functionaliteit die een vaste werkplek op een gemeentelocatie biedt. Planning was in 2009 met een try-out voor 50 werkplekken te starten voor het bovengenoemde concept. Deze try-out zou mede gefinancierd worden met subsidiegeld. De vertraging in het beschikbaar komen van dit subsidiegeld en de ‘ANDEZ-perikelen’ hebben ervoor gezorgd dat de try-out (WMO) pas begin 2010 start.
3.5.5.3. Financieel beheer Risicomanagement Op initiatief van het controllersoverleg is in het laatste kwartaal van 2009 de voortgang van de implementatie van risicomanagement geëvalueerd. Belangrijkste conclusie: de voortgang afgelopen jaar was (te) beperkt. Op basis van deze evaluatie is mede daarom de Werkgroep Risicomanagement en Auditing ingesteld. Hoogste prioriteit voor deze werkgroep was het opleveren van een ‘compleet’ risicoprofiel van de gemeente Ede voor de jaarrekening 2009. Dit ‘complete’ risicoprofiel bestaat uit een overzicht van alle gemeentebrede- en sectorspecifieke netto-risico’s boven € 100.000. Onder netto-risico wordt hierbij verstaan het bruto-risico minus de getroffen beheersmaatregelen. Naast het opleveren van een risicoprofiel richt de Werkgroep Risicomanagement en Auditing zich op de implementatie van maatregelen die risicomanagement moeten verankeren binnen de organisatie. Treasury In 2009 is verder gewerkt aan het verbeteren en concretiseren van het Treasurybeleid op basis van een eerder uitgevoerd onderzoek. In 2009 heeft de prioriteit gelegen bij het optimaliseren van de liquiditeitsprognoses en het functioneren van de Treasurycommissie. Deze commissie is in de zomer van 2008 van start gegaan en vergadert vier keer per jaar. Ondersteuning van de 138
Programmarekening 2009
commissie vindt plaats door een externe specialist. Eind 2009 heeft een evaluatie van de werkwijze van de Treasury-commissie plaatsgevonden. De belangrijkste conclusies waren: ▪ de Treasurycommissie wordt als zinvol ervaren; ▪ de bijdrage van de externe deskundige wordt als toegevoegde waarde ervaren; ▪ adviezen kunnen geoptimaliseerd worden door deze meer te concretiseren richting controllersoverleg, directieteam en bestuur; ▪ het is wenselijk per jaar speerpunten te formuleren; ▪ in 2010 moet meer aandacht besteed worden aan de inhoud/vorm van de Treasuryparagraaf en verdere verfijning van de liquiditeitsprognoses. De Raadswerkgroep Programmabegroting zal hierbij worden betrokken. Ter ondersteuning van de Treasury-functie is een toolkit aangeschaft, waarmee dagelijks actuele marktinformatie van Reuters beschikbaar is. Hierdoor is het mogelijk financieringsmodellen door te rekenen.
3.5.5.4. Algemene en Juridische Zaken Contractenbeheer Begin 2009 zijn de contracten inzake leveringen en diensten gemeentebreed geïnventariseerd. Op basis hiervan is een contractenregister ingericht en procesbeschrijving opgesteld. Begin 2010 wordt geëvalueerd of de afgesproken werkwijze voldoet aan de verwachtingen. Dienstenrichtlijn Eind december 2009 moest uitvoering zijn gegeven aan de Europese Dienstenrichtlijn en de daarop gestoelde Dienstenwet. In 2009 zijn de gemeentelijke verordeningen en daarin opgenomen vergunningstelsels gescreend op strijdigheid met de Dienstenrichtlijn en Dienstenwet. Op basis van deze screening zijn verordeningen, waar nodig, aangepast of ingetrokken. Deregulering Mede als gevolg van externe regelgeving (Dienstenrichtlijn, Dienstenwet, Wet Dwangsom en beroep) is er afgelopen jaar voortgang geboekt. Hierbij gaat het om zaken als een nieuwe sterk gedereguleerde Algemene Plaatselijke Verordening, invoering van de lex silencio positivo bij een aantal gemeentelijke vergunningstelsels en het betalen van dwangsommen bij overtreding van afhandelingstermijnen. Bovendien zijn er in 2009 enkele basisregistraties inwerkinggetreden, waardoor burgers slechts één keer gegevens hoeven aan te leveren. Bezwaarschriften De vierde Tranche Awb is op 1 juli 2009 in werking getreden. Het wetsvoorstel introduceert drie nieuwe beschikkingen: de kostenbeschikking (vergoeding kosten bestuursdwang), de toepassingsbeschikking (daadwerkelijk overgaan tot bestuursdwang) en invorderingsbeschikking (inning dwangsom). Het wetsontwerp is ingegeven door de wens om geschillen inzake effectuering onder de rechtsmacht van de bestuursrechter te brengen. Ook wordt een leemte gevuld in de rechtsbescherming van derden-belanghebbenden, omdat zij de mogelijkheid krijgen om verzoeken tot bestuursdwang en inning in te dienen. Meer besluiten betekent in principe ook meer bezwaarschriften, maar hierover komt pas in de loop van 2010 duidelijkheid. Benchmark Mede via het programma voor benchmarken van de VNG; ‘Wat doet je gemeente’ wordt de juridische bedrijfsvoering verbeterd. In 2009 zijn in het kader hiervan de bezwaarschriften onder de loep genomen en is gekeken naar kritieke succesfactoren voor tijdige afhandeling. De opgedane kennis is gebruikt om onze processen te verbeteren. 3.5.6. MANAGEMENT VAN PROCESSEN In deze paragraaf worden de werkzaamheden op het terrein van administratieve organisatie en interne controle toegelicht. Daarnaast worden de uitgevoerde onderzoeken naar doelmatigheid en doeltreffendheid besproken.
3.5.6.1. Beschrijven processen Concernbreed lag de nadruk afgelopen jaar op het aanpassen van bestaande procesbeschrijvingen, op basis van uitgevoerde controles. In 2009 zijn slechts twee nieuwe Programmarekening 2009
139
gemeentebrede beschrijvingen opgesteld. Hierbij ging het om Inhuren derden en Aanmelden en registreren van contracten.
3.5.6.2. Uitvoeren controles Conform planning zijn in 2009 interne en verbijzonderde controles uitgevoerd. Bij de interne controles is getoetst of de werkwijze in de praktijk overeenkwam met de vastgelegde werkwijze, en of er mogelijkheden waren voor verbetering. In 2009 zijn er op concernniveau zo’n zestig interne controles uitgevoerd. Ook is er in 2009 een groot aantal verbijzonderde controles uitgevoerd. Dit type controle is gericht op de kritieke punten in een proces. De frequentie van verbijzonderde controles is gebaseerd op de ingeschatte risico’s van een proces. Ongeveer vijftig processen zijn in 2009 op concernniveau onderworpen aan verbijzonderde controles. De resultaten van uitgevoerde controles zijn vastgelegd en besproken in het controllersoverleg. De accountant heeft bij zijn controles nadrukkelijk gesteund op de intern uitgevoerde controles. De hierboven beschreven werkwijze inzake het uitvoeren van controles is ook toegepast op sectorspecifieke procesbeschrijvingen.
3.5.6.3. Uitvoeren D&D-onderzoeken Op basis van de Verordening onderzoek doelmatigheid en doeltreffendheid van het door het college gevoerde bestuur (art. 213a GW) zijn er in 2009 drie onderzoeken uitgevoerd: ▪ Dubbele betalingen; ▪ Re-integratietrajecten; ▪ Brandweerzorg. Het onderzoek Interne doorberekeningen is doorgeschoven naar 2010. Via het Jaarverslag Concern AO/IC 2009 is uw Raad, evenals de Auditcommissie en Rekenkamercommissie, geïnformeerd over de resultaten van bovengenoemde onderzoeken.
3.5.6.4. Ontwikkelplan P&C Het Ontwikkelplan is een belangrijk instrument in het kader van de bedrijfsvoering. Het plan bevat naast alle geplande werkzaamheden inzake administratieve organisatie en interne controle eveneens de maatregelen die voortkomen uit (interne en externe) controles. Het Ontwikkelplan is op de afgesproken momenten in 2009 geactualiseerd en besproken in het controllersoverleg. 3.5.7. WAARDERING DOOR PERSONEEL In 2009 zijn er geen grootschalige onderzoeken uitgevoerd onder medewerkers. 3.5.8. WAARDERING DOOR KLANTEN EN MAATSCHAPPIJ Afgelopen jaar zijn burgers op verschillende wijzen betrokken bij het verbeteren van de dienstverlening. Mede als gevolg van het in 2008 uitgevoerde onderzoek ‘Inwoners aan het woord’ is een pilot gestart met ruimere openingstijden van balies en een snelloket. In de loop van deze pilot zijn burgers en medewerkers geraadpleegd over hun ervaringen. Deze ervaringen waren zo positief dat de verruiming van de openingstijden van balies en het snelloket zijn doorgezet. De gemeente Ede heeft geparticipeerd in de benchmark Publiekszaken. Hieruit is gebleken dat de tarieven, levertijd van belangrijke producten en de wachttijd aan de balie in de gemeente Ede gunstig afsteken bij andere gemeenten. Het ontbreken van managementinformatie en richtlijnen over dienstverlening zijn aandachtspunten voor 2010. De informatievoorziening rond de Wet Waardering Onroerende Zaken is onderzocht door burgers te enquêteren. Op basis van dit onderzoek zijn maatregelen genomen, waarvan het effect in 2010 wederom onderzocht wordt. De resultaten van de landelijke veiligheidsmonitor waar Ede in 2009 mee gestart is, komen in 2010 beschikbaar.
140
Programmarekening 2009
Met Ede in beeld is een compleet overzicht ontstaan over de opvattingen van bewoners, bezoekers en buitenstaanders over Ede. Deze nulmeting dient als uitgangspunt om het effect van Ede-marketing bij vervolgmetingen vast te stellen.
3.6.
Paragraaf Verbonden partijen
Kader Het kader voor deze paragraaf is vastgelegd in de “Kadernota Verbonden Partijen”, vastgesteld door de raad op 17 september 2009 (VR 2009/37).
3.6.1.1. Algemeen Vanuit het publieke belang gaat de gemeente diverse samenwerkingsvormen aan, van contracten tot subsidierelaties. Iedere vorm heeft voor- en nadelen en is gekozen om te helpen het gestelde doel te realiseren. Een verbonden partij is een samenwerkingsverband met een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk én een financieel belang heeft. In de financiële verslaglegging van de gemeente vindt geen consolidatie plaats van de verbonden partijen. Deze paragraaf biedt informatie over de ontwikkelingen bij de verbonden partijen. Volgens de BBV wordt tenminste de volgende informatie over een verbonden partij opgenomen in een lijst bij de rekening en de begroting: ▪ de naam en vestigingsplaats; ▪ het openbaar belang dat op deze wijze behartigd wordt; ▪ de veranderingen in het belang die zich hebben voorgedaan gedurende het begrotingsjaar in het belang van de gemeente; ▪ het eigen vermogen en het vreemde vermogen van de verbonden partij aan het begin en het einde van het begrotingsjaar; ▪ het resultaat van de verbonden partij. Voor de meest actuele gegevens over alle verbonden partijen van de gemeente Ede verwijzen wij u naar de bijlage. In het voorjaar 2008 is door de Rekenkamercommissie het rapport: “Verbind en Beheers, de gemeente Ede en haar verbonden partijen”, aangeboden aan de raad. In navolging hierop is een kadernota Verbonden Partijen opgesteld. Deze biedt een handreiking bij het aangaan van nieuwe Verbonden Partijen en bij het sturen op de huidige Verbonden Partijen. In deze nota wordt het einddoel geschetst waar we als gemeente naar toe willen. Het is een ontwikkelpad waar we de komende jaren aan werken. Bij de sturing en controle op Verbonden Partijen is –rekening houdend met het wettelijk kaderaansluiting gezocht bij de al beschikbare instrumenten. Gekozen is voor een insteek waarbij de belangrijkste partijen voor de gemeente separaat worden gemonitord en waarbij voor alle partijen zowel verticale als horizontale sturing wordt ingezet. De bestaande en eventueel nieuw te vormen Verbonden Partijen zijn gehouden aan bepaalde informatiestromen om hiermee de raad als budgethouder en toezichthouder haar rol als bestuurder te laten uitvoeren. Door aan te sluiten bij risicomanagement, het verbreden van het verticaal toezicht met horizontaal toezicht en nadere verfijning in de informatie op te nemen, willen wij werken naar de optimalisatie. Door de vaststelling van de nieuwe kadernota is afgesproken om de paragraaf Verbonden Partijen wat anders vorm te geven. Met ingang van het begrotingsjaar 2010 wordt hiermee gestart, bij de Programmarekening 2009 wordt hier reeds rekening mee gehouden. De nadruk komt te liggen op de top 5 van de aanwezige Verbonden Partijen. Deze top 5 bestaat uit de Verbonden Partijen waar Ede het grootste risico loopt (zowel financieel als qua beeldvorming). Omdat dit het eerste jaar is, is de top 5 nog gebaseerd op –deels- gebrekkige informatie. Hierbij zijn de volgende Verbonden Partijen opgenomen; Regio de Vallei, Permar WS, Afvalcombinatie de Vallei en de Hulpverlening Gelderland Midden en Stichting Voorwerk. Komende jaren wordt dit onderdeel nader onderbouwd. Programmarekening 2009
141
De overige Verbonden Partijen zijn in de bijlage opgenomen. De in de lijst gepresenteerde informatie zal komende jaren eveneens worden aangepast op de afgesproken toe te voegen meetpunten, zoals solvabiliteit en liquiditeit. Een aantal samenwerkingsverbanden bleken ten onrechte te zijn aangeduid als Verbonden Partij. Uit nader onderzoek blijkt dat er niet tegelijkertijd een bestuurlijk belang en een financieel belang is (VR2010/5). Dit betreft Stichting bedrijventerreinen Ede, Stichting Primair Openbaar onderwijs, Stichting binnenstadsmanagement, Woonstede, Pallas Athene en Idee in uitvoering. Zwembad de Peppel is opgenomen in Stichting Sportservice waar de Gemeente een subsidierelatie mee onderhoudt.
142
Programmarekening 2009
Verbonden partij REGIO DE VALLEI Identiteitsgegevens Sector: Vestigingsplaats: Doelstelling (openbaar belang)
Concern Ede Een samenwerking op diverse regionale onderwerpen zoals milieu en afval, (waaronder externe veiligheid), verkeer en vervoer, ruimtelijke ordening en volkshuisvesting (waaronder Uitvoering Besluit Woninggebonden Subsidies). Beleidsinformatie Bijdrage aan MJPB-programma: ROB, Milieu, EWZ en Bestuur en Organisatie Omschrijving prestatiebijdrage aan Terug te vinden in het Regio programma 2008-2011, richt zich op het economisch programma MJPB vitaal,leefbaar en bereikbaar houden van de regio. Strategische samenwerking in Gelderse en Utrechtse deel van de Vallei, Belangenbehartiging van regiogemeenten en uitvoering van projecten. Beleidsmatige voornemens, resultaten en analyses Jaarrekening 2008 (meest recent, jaar X-1) Begroting 2010 ( meest recent jaar X+1) Binnen de diverse onderwerpen verschillende projecten Op een viertal beleidsterrreinen; opgestart, uitgevoerd en/of afgerond. Werken: foodvalley, recreatie en toerisme en transport en logistiek Groen/blauw: behouden en ontwikkelen gevarieerde landschap Wonen: voldoen aan ruimtevraag Mobiliteit: weginfrastructuur, spoor, HOV, goederenvervoer en fiets Financiële gegevens Vermogen Jaarrekening Jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen 2006 € 2.302.302 € 13.094.916 2007 € 7.366.968 € 6.673.980 2008 € 7.021.368 € 4.523.153 2009 € 7.331.854 € 3.753.999 2010 nvt Nvt Het resultaat van de verbonden partij Jaar
Jaarrekening
Begroting
2006
€ 594.057 V
-
2007
€ 5.256.267 V (vanwege herwaardering voorziening)
-
2008
€ 360.495 V
€0
2009
€ 728.506 V
€0
Jaarlijkse financiële bijdrage gemeente Ede Begroting € 215.000 € 235.000 € 256.000 BIJLAGEN Door de Regio wordt aangegeven dat zij geen risico lopen. Het maximale risico voor 2010 is circa € 250.000 Ontwikkelingen; analyse en opgaven laten zien dat een transitie van het gebied nodig is. Samen met het Rijk buigt de regio zich over de vraag hoe hier mee om te gaan. Om de druk te kunnen opvangen zijn er drie programma’s ontwikkeld. Verder via Veluwe, Food Valley en verstedelijkingsscenario’s. Jaar 2008 2009 2010
Jaarrekening € 215.000 € 218.610 -
Programmarekening 2009
143
Verbonden partij Stichting Voorwerk Ede Sector: Vestigingsplaats: Doelstelling (openbaar belang)
Bijdrage aan MJPB-programma: Omschrijving prestatiebijdrage aan programma MJPB
Identiteitsgegevens EWZ Ede De gemeenteraad heeft op 5 juli 2007 besloten tot de oprichting van de stichting Voorwerk. Dit wijkwerkbedrijf heeft ten doel -conform WWB wetgeving- mensen uit de Edese bijstandspopulatie weer of sneller aan het werk te helpen. Ofwel met behoud van hun uitkering ofwel door middel van een echt dienstverband krijgt de werknemer een functie binnen het wijkwerkbedrijf of wordt de medewerker gedetacheerd bij bedrijven/organisaties op de profit- of nonprofitmarkt. Beleidsinformatie Onderdeel van programma 7, Werk en inkomen Conform WWB wetgeving mensen uit de Edese bijstandspopulatie weer of sneller aan werk te helpen.
Beleidsmatige voornemens, resultaten en analyses Begroting 2009 Jaarrekening 2009 De stichting Voorwerk Ede zet, op basis van de Door diagnostisering en het aanbieden van participatie- en gemeentelijke doelstelling om instroom in de uitkering te doorstroombanen wordt via de Stichting Voorwerk bijgedragen aan beperken en uitstroom te vergroten, de instrumenten de reintegratie. Over 2009 zijn 138 diagnosetrajecten uitgevoerd, ‘diagnosetraject’, ‘participatiebaan’ en doorstroombanen in alsook 30 doorstroombanen en 120 participatiebanen. Met de ter bevordering van participatie in de Edese samenleving. projecten Rebike en Service voor de wijk is Voorwerk in staat Daarnaast wordt via projecten als Service voor de wijk en gebleken om re-integratiedoelstellingen te verbinden met sociaal Re-bike re-integratie gekoppeld aan zelfredzaamheid van maatschappelijke doelstellingen. de burgers. Financiële gegevens Vermogen Jaar Ultimo 2008 2009
Eigen vermogen € 408.275 € 394.201
Jaar
Jaarrekening Vreemd vermogen € 1.395.919 €
836.273
Jaarrekening
2008
€ 408.275 V
2009
€ 394.201 V
Eigen vermogen €
€ € Het resultaat van de verbonden partij
Begroting Vreemd vermogen € € €
Begroting
Jaarlijkse financiële bijdrage gemeente Ede Jaarrekening Begroting € 2.243.705 € € € 2.204.643 BIJLAGEN In de managementletter 2009 (d.d. 11 jan 2010) van Deloitte wordt aangegeven dat de organisatie in voldoende mate ‘in control’ is. Op basis van de activiteiten en het risicoprofiel wordt voorgesteld een algemene reserve van € 250.000 in het leven te roepen. Deze reserve is nog niet gevormd. Jaar 2009 2010
De kosten van de stichting worden op exploitatiebasis ten laste van het participatiebudget van EWZ gebracht
144
Programmarekening 2009
Verbonden partij PERMAR WS Identiteitsgegevens EWZ Ede Uitvoering geven aan de Wet Sociale werkvoorziening. Dit door het uitvoeren van werkgelegenheidsprojecten, dagbestedingprojecten voor arbeidsgehandicapten met een arbeidsmatig karakter. Het bieden van faciliteiten en diensten gericht op verbetering van de arbeidskansen op de private markt. het plaatsen van personen van de aanmeldings- of wachtlijst bij derden middels de uitzendformule.
Sector: Vestigingsplaats: Doelstelling (openbaar belang)
Bijdrage aan MJPB-programma: Omschrijving prestatiebijdrage aan programma MJPB
Beleidsinformatie Onderdeel van programma 7, Werk en inkomen Uitvoering Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw)
Beleidsmatige voornemens, resultaten en analyses Begroting 2009 Jaarrekening 2009 Op basis van de missie zijn de volgende doelstellingen In 2009 is door Permar een taakstelling van 770 SE gerealiseerd. Dit geformuleerd: is circa 27 SE hoger dan 2008 en 13 SE hoger dan in het jaarplan 2009. Wel stagneert, mede onder invloed van de recessie, de • Verder professionalisering van de organisatie als groei van het aandeel detacheringen. Verder is in 2009 mensontwikkelbedrijf voor de gehele onderkant van instrumenten aangeschaft om de mensontwikkelfunctie binnen de arbeidsmarkt Permar verder uit te bouwen. • Implementatie van mensonwikkelinstrumenten • verdere ontwikkeling van de afdeling reintegratiediensten. Financiële gegevens Vermogen Jaarrekening Begroting Jaar Eigen vermogen Vreemd vermogen Eigen vermogen Vreemd vermogen 2006 €3.421.000 € 7.435.000 € € 2007 €2.952.000 € 9.100.000 € € 2008 €3.717.000 € 9.179.000 € € 2009 €3.434.000 €10.000.000 Het resultaat van de verbonden partij Jaar
Jaarrekening
2006
€232.000V
2007
€2.000C
2008
€173.000V
2009
€157.000V
2010
Nvt
Begroting
€100.000V
Jaarlijkse financiële bijdrage gemeente Ede Jaarrekening Begroting € 11.222.760 € 11.200.000 € € 10.818.720 BIJLAGEN Het financiële risico voor de Gemeente Ede is geschat op € 1,3 mln. Het verschil tussen het aanwezige weerstandsvermogen en het benodigde weerstandsvermogen bedraagt € 2,7 mln. De gemeentelijke bijdrage in het risico is ongeveer 50%. De kans van optreden wordt als klein ingeschat. Permar WS is een gemeenschappelijke regeling waarin de gemeente Barneveld, Ede, Renkum, Scherpenzeel en Wageningen deelnemen. Het totaal aantal begeleide mensen uitgedrukt in standaardeenheden bedraagt circa 750. Het aantal Edese inwoners betreft circa 400 standaardeenheden. Jaar 2009 2010
Als gevolg van de modernisering van de Wsw heeft de gemeente meer regie op uitvoering van de wettelijke taken en inzet van middelen. Vanuit de regiefunctie, zet de gemeente in op een verlaging van de kostprijs door vergroten van het aandeel gedetacheerd werken. In 2008 is hier daadwerkelijk een begin mee gemaakt. WS Permar zet ook naar de toekomst met het plan business re-design in op verlaging van de bedrijfsvoeringskosten . Deze besparingen gaan niet ten koste van het aantal te realiseren WSW-plaatsen. Programmarekening 2009
145
Sector: Vestigingsplaats: Doelstelling (openbaar belang) Bijdrage aan MJPB-programma: Omschrijving prestatiebijdrage aan programma MJPB
Verbonden partij AFVALCOMBINATIE “DE VALLEI” NV Identiteitsgegevens Concern Ede Afvalinzameling op een maatschappelijk verantwoorde wijze Beleidsinformatie 11 Milieu en Landschap Het gescheiden inzamelen van huishoudelijk afval in stromen, die op een milieuhygiënisch en economisch verantwoorde manier kunnen worden hergebruikt of verwerkt tegen voor de burgers zo laag mogelijke tarieven.
Beleidsmatige voornemens, resultaten en analyses Jaarrekening 2008 (meest recent, jaar X-1) Begroting 2010 ( meest recent jaar X+1) Regionale uitbreiding met de toetreding van de gemeente Vanuit de sterke regionale positie op het speelveld de regionale Veenendaal. groeimogelijkheden nader onderzoeken. Tevens bekijken of door bijv. samenwerkingsverbanden een betere toegang kan worden verkregen tot de verwerkingsmogelijkheden. Financiële gegevens
Jaar 2006 2007 2008 2009 2010
Eigen vermogen € 6.871.000 € 7.558.000 € 11.123.000 € €
Jaar
Vermogen in bedragen x € 1.000 Jaarrekening Vreemd vermogen € 15.996.000 € 16.684.000 € 15.146.000 € € Het resultaat van de verbonden partij in bedragen x € 1.000 Jaarrekening
2006
€
823.000 V
2007
€
964.000 V
2008
€ 1.227.000 V
Begroting
2009 Jaarlijkse financiële bijdrage gemeente Ede in bedragen x € 1.000 Jaarrekening Begroting € € BIJLAGEN De afvalcombinatie heeft 4 dochterondernemingen; Afvalcombinatie “De Vallei” gemeenten BV, Afvalcombinatie bedrijven BV, afvalcombinatie De Vallei Kringloopcentrum BV en “De Vallei ”Houtconstructie BV Maximaal risico gemeente? Ontwikkelingen Vanuit de sterke regionale positie op het speelveld de regionale groeimogelijkheden nader onderzoeken. Tevens bekijken of door bijv. samenwerkingsverbanden een betere toegang kan worden verkregen tot de verwerkingsmogelijkheden. Jaar 2009 2010
146
Programmarekening 2009
Verbonden partij HULPVERLENING GELDERLAND MIDDEN Identiteitsgegevens Sector: EWZ Vestigingsplaats: Arnhem Doelstelling (openbaar belang) Regionale samenwerking op het gebied van veiligheid en volksgezondheid. Beleidsinformatie Bijdrage aan MJPB-programma: Veiligheid, Maatschappelijke Dienstverlening en Zorg Omschrijving prestatiebijdrage aan Goede en tijdige brandweer- en ambulancezorg. programma MJPB Sluitende ketenaanpak op de verschillende beleidsterreinen Beleidsmatige voornemens, resultaten en analyses Jaarrekening 2008 (meest recent, jaar X-1) Begroting 2010 ( meest recent jaar X+1) - Met de inzet van de First Responder Brandweer en - Ontwikkeling Veiligheidsregio: samenwerking en afstemming particuliere initiatieven op het gebied van hulp bij acuut - Regionalisering brandweer. In de regio Gelderland Midden is hartfalen worden levens gered. In 2008 zijn 88 keer nadrukkelijk besloten de brandweersamenwerking vanuit de burgers via AED-Alert opgeroepen. inhoud te organiseren. Dit betekent dat in verschillende - De commandanten in de regio hebben op basis van inhoudelijke projecten de samenwerking en versterking gezocht het beleidsdocument “Samen de schouders eronder” wordt. Mogelijk ontstaat er in de toekomst de situatie dat gezamenlijk resultaten geboekt, onder meer op het Gelderland Midden mee gaat in de landelijk ingezette beweging gebied van rampenbestrijding, uniformering tot regionalisering. beleidsinformatie en standaardisering werkwijze. - Lokale gezondheidszorg. Meer lokale verantwoordelijkheden, - Voor coördinatie en ketenregie in de coördinatie en afstemming dragen bij tot het optimaliseren van jeugdgezondheidszorg en openbare geestelijke de totale overheidsinzet met betrekking tot gezondheidszorg zijn nieuwe concepten ontwikkeld. gezondheidsbevordering. - In de jeugdgezondheidszorg is de nieuwe werkwijze - Jeugdgezondheidszorg, Centra voor Jeugd en Gezin en één met triage in zowel het basisonderwijs als het voortgezet systeem voor het Elektronisch Kinddossier onderwijs geïmplementeerd. - De performance van de ambulancedienst is verbeterd. Financiële gegevens Vermogen Jaarrekening Jaar 2006 2007 2008 2009 2010
Eigen vermogen € 1.645.678 € 1.433.426 € 1.836.388 € 1.723.085 €
Jaar
Jaarrekening
2006
€ 777.098 V
2007
€ 212.253 N
2008
€ 205.149 V
Vreemd vermogen € 13.506.983 € 11.175.506 € 8.652.879 € 12.089.035 € Het resultaat van de verbonden partij Begroting
Jaarlijkse financiële bijdrage gemeente Ede Begroting € 1.912.000 € 1.919.000 BIJLAGEN De directeur GGD neemt deel aan het samenwerkingsverband “Kring oostelijke directeuren”. De stichting Baarmoederhalskanker waarin een samenwerkingsverband wordt gevormd tussen de betrokken GGD’S en het IKO. Het maximale financiële risico is € 200.000 voor de gemeente. Het totale risico bedraagt € 1.1 mln. Hiervan heeft de gemeente een bijdrage van 16.7%. - Ontwikkeling Veiligheidsregio: samenwerking en afstemming - Regionalisering brandweer. In de regio Gelderland Midden is nadrukkelijk besloten de brandweersamenwerking vanuit de inhoud te organiseren. Dit betekent dat in verschillende inhoudelijke projecten de samenwerking en versterking gezocht wordt. Mogelijk ontstaat er in de toekomst de situatie dat Gelderland Midden mee gaat in de landelijk ingezette beweging tot regionalisering. - Lokale gezondheidszorg. Meer lokale verantwoordelijkheden, coördinatie en afstemming dragen bij tot het optimaliseren van de totale overheidsinzet met betrekking tot gezondheidsbevordering. - Jeugdgezondheidszorg, Centra voor Jeugd en Gezin en één systeem voor het Elektronisch Kinddossier. Jaar 2009 2010
Jaarrekening
Programmarekening 2009
147
3.6.1.2. Overige onderwerpen Op basis van voor dat doel afgesloten overeenkomsten en overige zekerheidsstellingen zijn door de gemeente Ede financieringsmiddelen ter beschikking gesteld aan een aantal private (maatschappelijke) organisaties in het onderwijs, sport en cultuursector. Hieronder wordt aangegeven aan welke organisaties voor welk bedrag middelen ter beschikking zijn gesteld.
Tabel 25 Overzicht verstrekte financiering Omschrijving
Woningbouwverenigingen
Restant hoofdsom Per 01-01-2010 119.317.262,02
Cultura beheer
4.614.378,96
Cultura beheer
6.241.059,48
Cultura (2002, ann. en 10 jaar)
543.402,98
Ziekenhuis Gelderse Vallei
5.546.202,64
Zwembad Ede De Peppel
4.756.584,63
Zwembad Ede De Peppel Maanderzand (lineair) Maanderzand (annuïteit)
223.531,87 1.453.231,17 208.532,55
Stichting Edese Schaapskudde
34.438,07
Stichting De Oude Hofstede
26.999,94
LKBB/Woonzorg Nederland Totaal
15.933,31 142.997.490,93
3.7.
Grondbeleid
3.7.1. NOTA GRONDBELEID Het grondbeleid geeft aan welke strategie de gemeente volgt bij het behalen van ruimtelijke ontwikkelingsdoelstellingen. Dit beleid is in 2006 door de Gemeenteraad vastgesteld en het dient in 2010 te worden herzien. Het grondbeleid legt kaders vast voor de uitvoering en is gericht op transparantie van die uitvoering. Door de raad is destijds besloten zelf als gemeente een actieve rol te blijven spelen bij de ontwikkeling van bouwgrond. De recessie heeft benadrukt welke risico’s daarmee samenhangen: in de komende nota grondbedrijf zal daarom een actuele heroverweging op dit punt nodig zijn. In 2005 zijn de uitgangspunten vastgesteld voor de bedrijfsvoering van het Grondbedrijf; ook nu nog voldoen die uitgangspunten. Gezamenlijk vormen de uitgangspunten voor de bedrijfsvoering en de nota Grondbeleid een helder kader voor de gemeentelijke inzet in de bouwgrondproductie, de winstneming en de risicodekking. In februari 2010 is de nota Grondprijzen 2010 door de Raad vastgesteld en de Grondnota 2009 maakte deel uit van de jaarrekening 2008. Hiermee wordt inzicht gegeven in de actuele verwachte resultaten van de grondbedrijfsplannen en is het grondbedrijf transparant ten aanzien van het te hanteren prijsbeleid voor gronduitgiften. 3.7.2. ONTWIKKELINGEN De gemeente beschikt over een ruime voorraad aan locaties voor woningbouw en volgens planning worden op veel van die locaties de komende jaren woningen opgeleverd, Kernhem B, Het Nieuwe Landgoed, Veldhuizen A, de kazerneterreinen. Ook op het voormalige Enkaterrein en het terrein van Opella in Bennekom zijn grote aantallen woningen voorzien en in aanbouw. Er is nog een reeks kleine(re) locaties beschikbaar. Woningmarktonderzoek maakt meer dan aannemelijk dat het programma groter is dan de vraagmarkt voor woningen aan kan. Daarom moeten komend jaar belangrijke keuzes worden gemaakt: projecten moeten niet in uitvoering worden genomen, dan wel in een aanzienlijk trager tempo. Als te veel woningen tegelijk op de markt worden gebracht, neemt de waarde van de te verkopen grond af. Dat is toch al gebeurd door de sterke daling van de vrij-op-naam prijzen van woningen; de grondprijs is daar rechtstreeks aan gekoppeld. Hoewel ook een deel van de kosten wordt getemporiseerd, zal het netto effect een 148
Programmarekening 2009
aanmerkelijk negatief gevolg hebben voor de financiële resultaten. In de grondnota 2010 zullen de verwachte effecten van een minder omvangrijk bouwprogramma nog niet in bedragen per project kunnen worden weergegeven omdat de keuzes nog niet zijn gemaakt; wel zal een bandbreedte worden aangegeven voor de verwachte bedrijfsresultaten. Overigens zijn in Ede in 2009 –ondanks de recessie- nog vrij veel woningen gerealiseerd, deels binnen de grondexploitaties. In 2009 is gekeken naar de mogelijkheden om met het oog op de recessie te kunnen sturen op de te realiseren planresultaten. Onderdeel daarvan is de aanpassing van bouwprogramma’s aan de marktomstandigheden in een enkel plan. Dat leidt tot lagere opbrengsten in de grondexploitaties. Daarmee wordt het nog moeilijker dan het al was om –bij een sluitende grondexploitatie- het vereiste percentage woningen onder de € 170.000 te realiseren. In de Nota Grondprijzen 2010 zijn mogelijkheden geopend om de grondverkoop te kunnen stimuleren door middel van erfpacht en collectief particulier opdrachtgeverschap. Er staan in Ede ca 350 (goedkopere) appartementen te koop. Dit noopt tot terughoudendheid bij het op de markt brengen van nieuw aanbod aan appartementen. Er is in 2009 nog een behoorlijk volume aan bedrijventerrein verkocht. Er is voor de komende jaren nog voldoende grond voor bedrijfsvestigingen. Voor nieuwe bedrijventerreinen in Wekerom en Harskamp worden bestemmingsplannen gemaakt; de benodigde gronden zijn al eerder verworven.
3.7.3. STRATEGISCHE AANKOPEN Met strategische aankopen worden anticiperende aankopen én gelegenheidsaankopen bedoeld. Deze strategische aankopen vinden plaats in nog niet-vastgestelde plannen. Een deel van deze niet-vastgestelde plannen zal naar verwachting binnen twee jaar in exploitatie worden genomen. Deze behoren feitelijk tot de harde planvoorraad. Voor de overige niet-vastgestelde (“zachte”) plannen geldt een verhoogd risico, omdat nog niet duidelijk is of deze überhaupt wel tot planexploitatie zullen leiden. Om dit risico te beperken zijn twee risicobeheersinginstrumenten aanwezig: 1. Plafond Voor strategische aankopen in de zachte planvoorraad geldt een zogenaamd aankoopplafond, dat door de gemeenteraad wordt vastgesteld. Aankopen vermeerderd met rente en ontwikkelingskosten mogen het plafond niet te boven gaan. Het plafond is door de gemeenteraad bepaald op € 27 mln. Per 31 december 2009 is € 25,8 mln. besteed, zodat nog ruimte beschikbaar is voor anticiperende of gelegenheidsaankopen. Daarmee zal gezien de risico’s onder de huidige economische omstandigheden uiterst voorzichtig worden omgegaan.
2. Reserve onrendabele top Er is een reserve voor onrendabele toppen ingesteld. De hoogte hiervan is afhankelijk van de mate waarin het grondbedrijf actief in de markt opereert. Zodra de reserve gevoed is, zal voor aankopen in de categorie zachte plannen of verspreide gronden het verschil tussen het aankoopbedrag en de verwachtingswaarde worden onttrokken aan deze reserve. Indien het zachte plan in exploitatie wordt genomen, wordt de grond tegen het aankoopbedrag in het plan ingebracht, zodat de onttrekking aan de reserve kan worden teruggedraaid. Op deze wijze fungeert deze reserve als een “revolving fund” Het verloop van deze bestemmingsreserve is in 2009 als volgt: Stand per 1 januari 2009 € Resultaatbepaling 2008 € Bijdrage 2009 conform begroting 2009 € Rentebijschrijving 2009 € Saldo per 31 december 2009 € In verband met de verkoop van het pand aan de Kraatsweg wordt bij resultaatbestemming een voorstel gedaan een toevoeging te doen ter grootte van €
Programmarekening 2009
81.073 451.308 100.000 26.619 659.000
303.786
149
3.7.4. FINANCIËLE POSITIE GRONDBEDRIJF In de Grondnota 2010 is de financiële positie van het Grondbedrijf opgemaakt. In onderstaande tabel wordt de financiële positie daarmee vergeleken. Tabel 26
bedragen x € 1 mln.
Financiële positie van het grondbedrijf per 31 december 2009
Gecorrigeerd resultaat
Bedrijfsreserve grondzaken Bedrijfsreserve – dotatie resultaat 2009 Voorziening negatieve plannen Verspreide gronden Programma wonen Programma werken Aanpassing planning aanbod Totaal financiële positie Grondnota 2009
10,1 3,6 27,3 - 0.9 5,3 11,1 - 4,7 51,8 56.4
Verschil ten opzichte van vorige jaar
- 4.6
In bovenstaande berekening is uitgegaan van de bedrijfsreserve voor resultaatbestemming waarbij rekening is gehouden met de te verwachten dotatie van de voorziening Negatieve Plannen Ook is rekening gehouden met een afname van de woningbouwplanning in de komende periode tot 450 bouwkavels per jaar. Bij de aanname dat dan de nog te maken kosten en de nog te realiseren opbrengsten gelijkmatig naar achteren verschuiven, wordt het totale resultaat naar verwachting € 4,7 miljoen lager. De ramingen van kosten en opbrengsten zijn gedaan met de kennis en planuitgangspunten van dit moment. Effecten van verschuivingen in de woningbouwprogrammering (van duurder naar goedkoper) zoals die door ontwikkelaars wordt nagestreefd kan een groot effect teweeg brengen ten aanzien van de te realiseren resultaten. De financiële positie is cijfermatig, onder de gegeven economische omstandigheden, nog goed te noemen. Er moet echter terdege rekening worden gehouden met een afname van de resultaten in de toekomst op grond van een verschuiving van duurdere naar goedkopere woningen en verdere vertragingseffecten.
3.7.5. RISICO’S EN WEERSTANDSCAPACITEIT Het is voor de bepaling van de financiële positie van belang rekening te houden met de mogelijkheid van het Grondbedrijf de risico’s te dekken. In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de benodigde weerstandscapaciteit (op basis van de gekwantificeerde risico’s), afgezet tegen de weerstandscapaciteit (het aanwezige vermogen om de risico’s op te vangen). Tabel 27 Benodigde weerstandscapaciteit
(Niet) vastgestelde plannen:
1 programma wonen 2. programma werken Totaal benodigde weerstandscapaciteit (manifest)
bedragen x € 1 mln. Beschikbare weerstandscapaciteit
Bedrijfsreserve grondzaken Bedrijfsreserve – dotatie 2009 Binnen plannen (gerealiseerde winst) 21,9 Stille reserves 4,4 Verspreide gronden 26,3 Totaal beschikbare weerstandscapaciteit (manifest) Winstverwachting wonen (latent) Winstverwachting werken (latent) Aanpassing woningbouwplanning Latente weerstandscapaciteit
10,1 3,6 2,0 1,1 - 0,9 15,9
30,3 12,4 - 4,7 38,0
Ten opzichte van vorig jaar zijn de risico’s met ca. € 5 mln. afgenomen. De beperking van de risico’s wordt hoofdzakelijk ingegeven doordat het plan Kernhem c naar achteren schuift. Het lijkt niet zinvol om nu bij de bepaling van het benodigde weerstandsvermogen reeds rekening te houden met risico’s die zich na 2022 voordoen. Daarnaast is sprake van een verbetering van de weerstandscapaciteit, die wordt veroorzaakt door de verbeterde positie van de Bedrijfsreserve in verband met de mutatie vanuit de voorziening Negatieve Plannen (via resultaat 2009). 150
Programmarekening 2009
Desalniettemin is er nog een tekort aan weerstandscapaciteit van € 10,4 mln.
3.7.6. RESULTAAT GRONDBEDRIJF 2009 Het resultaat van het Grondbedrijf 2009 bestaat uit de resultaten op de verspreide gronden en de resultaten van de af te sluiten plannen. Tevens bestaat de mogelijkheid om binnen bepaalde kaders tussentijdse winsten op plannen als resultaat te nemen. Het laatste heeft zich in 2009 voorgedaan. Het hier gepresenteerde resultaat betreft zowel het product werken als het product wonen. Deze producten vinden we terug respectievelijk op de programma’s 3 en 10. Het resultaat van het Grondbedrijf over 2009 bedraagt: a. Exploitatie erfpachtgronden: - erfpacht- en verspreide gronden - afsluiten erfpachtgrond Ede-west - verkoop verhuurde woning Totaal exploitatie erfpachtgronden b. Exploitatiekosten verspreide gronden c. Vastgestelde plannen (wonen) - afsluiten Harskamperengweg - afronding reeds afgesloten plannen Totaal vastgestelde plannen (wonen) d. Vastgestelde plannen (werken) - omgeving Stadspoort-tussentijdse winstneming - diversen Totaal vastgestelde plannen (werken) Bruto resultaat 2009
€ € €
38.676 109.678 303.786 € - €
€ €
452.140 786.864
735.834 414.486 € 1.150.320
€ €
2.245.696 24.428 € 2.270.124 € 3.085.720
Ten laste van het bruto resultaat dienen de navolgende zaken gebracht: a. Verrekening omzetbelasting oude dienstjaren - € 149.016 b. Correcties 2009 voorziening Negatieve Plannen 1. bijdrage plan de Molenpol - € 650.000 2. bijdrage plan Kop van de Parkweg - € 1.700.000 c. Jaarlijks worden een aantal bijdragen verstrekt door het Grondbedrijf. Het betreft de navolgende bijdragen: - reserve Werkgelegenheid -€ 125.000 - ten gunste van de Herijking Bestaand Beleid -€ 50.000 d. Bij de bepaling van de hoogte van de voorziening negatieve plannen is gebleken dat de voorziening ultimo 2009 minimaal € 27.306.062 dient te bevatten. Het verschil met de huidge hoogte is ten gunste van het resultaat gebracht € 4.618.896
Totaal verrekeningen resultaat
€ 1.944.880
Netto resultaat 2009
€ 5.030.600
Voorgesteld wordt het resultaat 2009 als volgt te bestemmen: a. Toe te voegen aan de reserve onrendabele toppen (verkoop woning) b. Correctie boekwaarde project Asakkerweg in relatie tot de betreffende raming binnen de Voorziening Negatieve Plannen c. Toe te voegen aan de bedrijfsreserve Grondzaken
€
303.786
€ 1.026.295 € 3.700.519 € 5.030.600
3.7.7. BEDRIJFSRESERVE GRONDZAKEN EN VOORZIENING NEGATIEVE PLANNEN 1. Algemene bedrijfsreserve Grondbedrijf Stand van de bedrijfsreserve per 1 januari 2009 + € 12.416.948 Resultaatbestemming 2008 - € 2.842.083 Bijschrijving rente 2009 (5%) +€ 478.743 Bijdrage ZF regeling 2009 +€ 280.000 Programmarekening 2009
151
Bijdrage BTW-compensatiefonds Stand van de reserve voor resultaatbestemming Resultaatbestemmingsvoorstel: toevoeging resultaatdeel 2009
2 Voorziening negatieve plannen Stand van de voorziening per 1 januari 2009 Bijschrijving rente 2009 (5%) Resultaatbepaling 2009: toevoeging project de Molenpol toevoeging project Kop van de Parkweg Gewenste omvang per ultimo 2009
- € 250.000 € 10.083.608 €
3.700.519
€ 28.166.627 € 1.408.331 € 650.000 € 1.700.000 € 31.924.958 € 27.306.062
De hoogte van de voorziening bedraagt per 1 januari 2009 € 28.166.627. Naast de rentebijschrijving 2009 is in 2009 besloten tot een toevoeging ten behoeve van de plannen Ede Oost –Kop van de Parkweg- en De Molenpol van resp. € 1.700.000 en € 650.000. Bij de doorrekening van de grondexploitaties is het totaal van de gewenste omvang van de voorziening berekend op € 27.306.062. De voornaamste verschillen worden veroorzaakt door aanpassingen van de volgende projecten: Oud Ede-Zanderijweg € 188.992 Het Nieuwe Landgoed -/- € 313.088 Wilhelminaschool Bennekom -/- € 230.152 Bedrijventerrein A12 € 4.429.814 Ede Oost-Kop van de Parkweg € 657.025 Molenpol € 617.190
3.8.
Grote projecten
3.8.1.
PROGRAMMA PUBLIEKE DIENSTVERLENING
Doel / Kader
Tijdspanne Coördinerend wethouder Ambtelijk Opdrachtgever Programmadirecteur Raadsbesluit Programma
Het verbeteren van de kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening aan (individuele) burgers en bedrijven. Daarbij wordt “van buiten naar binnen” gekeken naar zaken als laagdrempeligheid, duidelijkheid, snelheid en klantgerichtheid. Het programma loopt tot en met 2009 E. van Milligen Directieteam (gemeentesecretaris) Frits Dreschler VR2007/13 Bestuur en Organisatie
Projectorganisatie / interne beheersing Het programma kent de volgende organisatie: Het directieteam is opdrachtgever, de programmadirecteur opdrachtnemer. De programmadirecteur wordt ondersteund door een programmateam, werkgroepen en projectteams. Per 2009 is een programmacontroller toegevoegd. Het college van B&W wordt regelmatig geïnformeerd over de voortgang. Vanuit de gemeenteraad is een Raadswerkgroep Publieke Dienstverlening ingesteld, die regelmatig de voortgang bespreekt. Mijlpalen / planning 2009 - Voortzetting Programma PD als gemeentebreed ontwikkel- en verandertraject, uitmondend in een geleidelijke implementatie van het Programma in resp. overdracht aan de staande organisatie per ultimo 2009. - Implementatie van enkele onderdelen van de Midoffice Suite (met name Verseon). Partiële contractuele ontbinding van de andere onderdelen van de Midoffice Suite. Aanvullend een herbezinning op de verbetering van de digitale dienstverlening, zoveel mogelijk op basis van bewezen oplossingen elders. - Realisatie van de basisvoorzieningen conform wetgeving en conform besluitvorming Realisatieplan. - Vorming van de sector Publiekszaken, alsmede implementatie van het Klant Contact Centrum (KCC).
152
Programmarekening 2009
INCIDENTELE MIDDELEN
Werkelijk
Werkelijk
Begroot
Werkelijk
Meerjarenraming
2007
2008
2009
2009
2010
2011
2012
0
2.028.878
2.350.686
2.350.686
1.630.420
1.018.374
747.124
851.500
851.106
81.254
2.500.000
1.279.373 500.000 72.780 3.881.031
3.202.186
3.201.792
1.711.674
1.018.374
747.124
471.123
1.530.345
2.738.755
1.905.080
586.956
100.000
471.123
1.530.345
-612.942 127.000 2.252.813
-466.808 133.100 1.571.372
-159.856 266.200 693.300
171.250 271.250
38.150 38.150
2.028.878
2.350.686
949.373
1.630.420
1.018.374
747.124
708.974
HERKOMST MIDDELEN Saldo 1 januari (na res best) Postregistratiesysteem
400.000
Convenantsmiddelen Innovatiebudget (DOE) Quick wins
960.000 140.000 250.000
Bedrijfsvoering sectoren Niet verdeelde prijscompensatie Restant DOE budget - PD Totaal herkomst middelen
750.000
BESTEDING MIDDELEN Programma Publieke Dienstverlening Programma - investeringen Vorming organisatie PBZ Totaal besteding middelen Saldo per 31 december
Toelichting incidentele middelen programma Publieke Dienstverlening De incidentele, maar ook structurele, kosten voor het programma Publieke Dienstverlening zijn via de zogeheten “4-sporen” aanpak gedekt, te weten: 1. Dekking via beschikbare budgetten Programma Dienstverlening 2. Doorbelasting op basis van profijtbeginsel (inverdienen) 3. Doorbelasten naar sectoren op basis van verdeelsleutel 4. Nieuw beleid / politieke afweging e Voor de dekking van de kosten was gebruikmaking van het 4 spoor niet nodig. In oktober 2008 is besloten om de benodigde budgetten tot en met 2009 incidenteel te financieren. Naast de al beschikbare middelen (€ 3,0 mln.) is hiertoe aanvullende dekking (€ 2,3 mln.) gezocht uit met name de bedrijfsvoeringsmiddelen van de sectoren. In het centrale V&O budget zijn daarnaast nog aanvullende middelen voor de Publieke Dienstverlening gemarkeerd. In 2009 is het programma Publieke Dienstverlening afgerond. Het programma kent nog wel enige financiele doorloop, maar kent een resterend saldo van € 709.000. Dit is onder andere veroorzaakt door het activeren van de investeringen in bedrijfsmiddelen bij de verschillende sectoren. Voor wat betreft het onderdeel Midoffice Suite zijn de onderhandelingen met het Bull-consortium om tot financiele afwikkeling van de partiële ontbinding van het contract te komen, afgerond en onderdeel van het resultaat. Bij het vaststellen van het functie- en formatieplan van de nieuwe sector Publiekszaken zijn, ter financiering van een aantal tijdelijke functies, incidentele middelen vanuit de reserve Publieke Dienstverlening aangewezen. Voorgenomen wordt om de resterende middelen te koppelen aan het programma 'Ede Beter'. Dit programma kent, naast vervolgactiviteiten van het bestaande programma, ook concrete verbeteringen van de digitale dienstverlening aan burgers en bedrijven. Dit, conform de oorspronkelijke doelstelling, maar vanaf nu met name op basis van klantgerichte digitale oplossingen die elders bewezen zijn. De vorming van de nieuwe sector Publiekszaken is budgettair neutraal gerealiseerd. Wel zijn er tijdelijk middelen aan de reserve Publieke Dienstverlening onttrokken, waar inverdieneffecten op termijn moeten leiden tot een structurele financiering. STRUCTURELE MIDDELEN
Programma Publieke Dienstverlening Programma Ede Beter Totaal
Werkelijk
Werkelijk
Begroot
Werkelijk
2007
2008
2009
2009
Meerjarenraming 2010
2011
2012
693.000 97.000 790.000
693.000 97.000 790.000
693.000 97.000 790.000
-400.000 -115.000 -275.000
-400.000 -115.000 -275.000
-400.000 -115.000 -275.000
Dekking: Bedrijfsvoering sectoren Inverdieneffecten – Personeel Inverdieneffecten – Opbrengsten Programmarekening 2009
153
Toelichting structurele middelen programma Publieke Dienstverlening Bij de eindafrekening van het programma Publieke Dienstverlening zijn ook de structureel benodigde middelen vanaf 2010 in beeld gebracht. Het eerder hiervoor geraamde bedrag van € 1 mln. kon worden teruggebracht naar € 693.000. Voor de dekking is vanuit de bedrijfsvoering een bedrag van € 400.000 vrijgemaakt (spoor 3). Bij de Programmabegroting 2010 is de aanvullende benodigde dekking (spoor 2) tot een bedrag van € 790.000, vanuit met name de verdiepingsonderzoeken voor de basisvoorzieningen, verwerkt. Voorgenomen wordt om de resterende € 97.000 aan te wenden voor het programma ‘Ede Beter’. Risico’s Gebeurtenis
Type risico Financieel De (financiële) gevolgen van De vorming van de nieuwe sector het ontwikkel- en Publiekszaken is beoogd budgettair verandertraject op de staande neutraal. organisatie zijn nog niet Onzeker is of dit uitgangspunt voor volledig inzichtelijk. de afdeling Klantcontacten haalbaar blijft, mede gerelateerd aan het kwaliteits- en ambitieniveau van de dienstverlening.
Beheersmaatregel Besloten is tot een tijdelijke uitbreiding van de formatie van Publiekszaken met 4,3 fte. De helft dient via inverdieneffecten te worden bekostigd. In het directieteam is besloten dat medio 2011 een grondige analyse van de gerealiseerde inverdieneffecten wordt gemaakt, waarna de dekking opnieuw punt van bespreking wordt.
Imago Het onvoldoende kunnen realiseren Monitoring ontwikkelingen. van het gewenste niveau van dienstverlening. Wettelijk Niet realiseren van de wettelijke termijn voor de invoer van de basisvoorzieningen.
154
Monitoring realisatieplan.
Programmarekening 2009
3.8.2.
PROJECT BEDRIJVENTERREIN A12 EDE-VEENENDAAL (BT A12)
Doel / Kader
Tijdspanne Coördinerend wethouder Ambtelijk Opdrachtgever Raadsbesluit Aanvullende besluitvorming
Programma
Het ontwikkelen en realiseren van 3 bedrijventerreinen (Schuttersveld Noord, Schuttersveld Zuid en de Klomp Oost). Daarnaast de aanleg van een ecologische zone en het ontwikkelen van het gebied tussen de bedrijventerreinen in (het zgn. middengebied). In totaal een omvang van meer dan 150 hectare. Het project loopt t/m 2018 W. Dekker Hoofd hoofdafdeling Ontwikkeling: W. Canninga Begin 2004 is het bestemmingsplan (en beeldkwaliteitsplan) BTA 12 vastgesteld. - In 2006 is het Plan van Aanpak “Optimalisering Grondexploitatie Bedrijventerrein A12” vastgesteld door het college. De Raad is hierover geïnformeerd. Onderdeel van dit optimalisatieplan is het besluit om de Recreatieplas en het bestemmingsplan De Klomp-dorp los te koppelen van het project BT A12 - In 2008 is het aangepaste beeldkwaliteitsplan Schuttersveld door de Raad vastgesteld e - In mei 2008 is het 2 uitwerkingsplan door het college vastgesteld en aan GS aangeboden - Bij besluit van B&W van 8 september 2009 is een fasering in de ontwikkeling van De Klomp Oost doorgevoerd waardoor de risico´s als gevolg van de economische recessie worden verkleind. Vooralsnog wordt alleen de rondweg aangelegd en wordt een pas op de plaats gemaakt met de verwerving in het gebied. Dit project is onderdeel van het programma Economische Zaken
Projectorganisatie / interne beheersing Het project wordt aangestuurd door de projectmanager. In een planningsdocument is de projectorganisatie vastgesteld. Binnen deze projectorganisatie gelden specifieke verantwoordingsafspraken naar de projectmanager en de opdrachtgever. Te realiseren mijlpalen 2009
Voortgang eind 2009
Toelichting c.q. reden afwijking (oorzaak, gevolg, sturing) Voortzetting uitgifte, realisatie en Prognose: 8,7 ha Als gevolg van de economische vestiging van bedrijven op Gerealiseerd: 4,2 ha recessie is een aantal kandidaten Schuttersveld Zuid afgehaakt en het aantal nieuwe reserveringen is afgenomen Bouwrijp maken Schuttersveld Noord Ongeveer 50% van Schuttersveld Omdat in Zuid nog voldoende kavels Noord is bouwrijp gemaakt, dit aanwezig zijn, is er voor gekozen het betreft het gebied rond Plantion. resterende gebied vooralsnog niet bouwrijp te maken. Om rekening te houden met de economische recessie is de vraag naar kleine kavels toegenomen. Deze zullen met name in Noord worden gerealiseerd. Realisatie Veiling Plantion De bouw van de veiling is bijna (Schuttersveld Noord) voltooid. Ingebruikname is medio februari 2010 gepland Herziening bestemmingsplan ISEV De herziening van het bestemmingsplan ISEV is als ontwerp bestemmingsplan Ede West in oktober 2009 ter visie gelegd. In werking treding wordt medio juli 2010 verwacht. Voorbereiding ontwikkeling de Klomp Het bestek voor de aanleg van Werkzaamheden zijn nog niet gestart Oost. Middels B&W besluit van 8 de rondweg is gereed. omdat verplichte maatregelen ter september 2009 is besloten de bescherming van het leefgebied van realisatie te faseren. een aantal vogelsoorten nog niet zijn afgerond. Begin juni wordt met de NB. De aanleg van de rondweg heeft aanleg van de weg gestart (vanwege een relatie met voorgestelde subsidievoorwaarden moet de weg voor bezuinigingsmogelijkheden. 1 juni 2011 zijn gerealiseerd). Bedragen x € 1.000
2009 Kosten
Begroot 13.143
Programmarekening 2009
Werkelijk 8.274
Verschil 4.869
Verklaring Door de fasering in de realisatie van de Klomp Oost is er minder verworven in 2009 ten opzichte van de raming in de Grondnota 155
2009
Opbrengsten
Begroot
7.447
Werkelijk
Verschil
7.665
Verklaring 2009. Daarnaast speelt de fasering in het bouwrijp maken in Schuttersveld Noord. Beide leiden dus tot temporisering in de uitgaven. -218
Ondanks dat er in 2009 minder ha zijn uitgegeven, zijn de geraamde inkomsten wel gerealiseerd. Dit wordt veroorzaakt doordat uitgifte uit 2008 in 2009 financieel zijn gerealiseerd.
Actualisatie risico’s Bedrijven hebben moeite de financiering van hun bouwplannen rond te krijgen. Hierdoor vertraagt de uitgifte.
Beheersmaatregelen Per individuele situatie wordt in overleg met de banken meegezocht naar oplossingen.
De toegepaste verkaveling blijkt onder de huidige omstandigheden onvoldoende flexibel. Bovendien is er door de economische omstandigheden er meer vraag naar kleinere kavels.
Op Schuttersveld Noord wordt de verkaveling aangepast, zodat er kleinere kavels beschikbaar komen.
Bij de actualisatie van het flora en faunaonderzoek is een aantal beschermde vleermuizen en beschermde vogelsoorten aangetroffen
In overleg met DLG is een actieplan opgesteld voor het in stand houden van de leefgebieden van de aanwezige soorten, zodat de aanleg van de rondweg en in de toekomst het bedrijventerrein De Klomp Oost niet in gevaar komt.
156
Programmarekening 2009
3.8.3. PROJECT KERNHEM VLEK B Doel / Kader
Het realiseren van circa 1.900 woningen in vlek B (aan de noordzijde begrensd door de Doesburgerdijk, aan de oostzijde door Vlek A, aan de zuidzijde door de N224 en aan de westzijde door de A30). De bouw start derde kwartaal 2010. De laatste woningen worden opgeleverd in 2018. Tijdspanne Het project loopt t/m 2018. Coördinerend wethouder S. van de Pol Ambtelijk Opdrachtgever Hoofd hoofdafdeling Ontwikkeling: W. Canninga Raadsbesluit Bestemmingsplan ‘woongebied Kernhem’ is vastgesteld op 12 april 2007. Aanvullende besluitvorming Programma Dit project is onderdeel van het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen. Projectorganisatie / interne beheersing Het project wordt aangestuurd door een projectmanager. Er is een stuurgroep, een projectgroep en er zijn diverse werkgroepen om het besluitvormingsproces en de uitvoering gestalte te geven. In de samenwerkingsovereenkomsten (Tekton ondertekent in februari de samenwerkingsovereenkomst en dan zijn alle overeenkomsten getekend) met de marktpartijen is geregeld hoe zij in de projectorganisatie participeren. De overdracht van grond van de Mega CV is voorzien in februari 2010, de gemeente is dan eigenaar van het hele gebied Kernhem. Te realiseren mijlpalen 2009
Voortgang eind 2009
Start eerste fase bouw van de woningen (ca 500 woningen);
Start bouwrijp maken is doorgeschoven naar 2010 (na de bouwvak)
Start realisatie 2 scholen;
Volgt op start bouw van de woningen, en is dus ook doorgeschoven naar 2010. Als gevolg van bovenstaande is Start bouw is na de zomer, oplevering van de woningen is een dit ook naar achteren geschoven. jaar later. De verkoop van de woningen (Elzenbrink) is wel gestart en verloopt voorspoedig. Als bovengenoemde. De aankoop is niet in 2009 gerealiseerd maar vindt in 2010 plaats
De eerste woningen inclusief de openbare ruimte worden begin 2010 opgeleverd: 2009 staat in teken van realisatie daarvan. Bij de Halfjaarrapportage is gemeld dat de aankoop van de laatste gronden volledig in 2009 zal plaatsvinden.
Toelichting c.q. reden afwijking (oorzaak, gevolg, sturing) De dassen worden een jaar later dan oorspronkelijk verwacht uitgeplaatst (oktober 2010). Binnen de bouwteams (waarin alle partijen deelnemen) vindt discussie plaats over de warmte levering in Kernhem B, daarnaast heeft de economische situatie ook een negatief effect op de voortgang binnen de bouwteams. Idem
Bedragen x € 1.000
2009 Kosten Opbrengsten
Begroot 9.910
Werkelijk 3.100
-5
-18
Grondnota 2009 (nominale waarden) Boekwaarde 2009 1-1- 2009 Kosten 12.016.542 9.910.452 Opbrengsten -19.787 -4.800
Verschil Verklaring 6.811 De start van het bouwrijp maken is vanwege de dassenproblematiek en voortgang bouwteams 13 doorgeschoven naar 2010. Met de opbrengst van de ondergrond van de scholen was in 2009 geen rekening gehouden. Bedragen x € 1.000
2010
2011
2012
2013 ev
13.394.936 11.198.288
3.379.331 10.485.788
5.905.886 10.485.788
26.993.009 52.433.741
Risico’s Kosten opgraving bekende archeologische vindplaats (2009) vallen hoger uit dan geraamd. Gevolg: Gevolgen voor grondexploitatie Programmarekening 2009
Beheersmaatregelen Geen. Proberen zoveel mogelijk in de offerte verwerkt. Het is belangrijk dat we voldoen aan de wettelijke noodzaak en landelijke onderzoeksnorm en dat het past binnen de gemaakte afspraken. 157
Risico’s
Beheersmaatregelen
In Kernhem worden nog meer archeologische waarden ontdekt (tijdens de bouw) Gevolg: In theorie kunnen eventuele vondsten vertragend werken en leiden tot extra kosten. In praktijk is dit risico verwaarloosbaar vanwege de uitgevoerde beheersmaatregelen.
De o.b.v. onderzoek uit 1995 vastgestelde behoudenswaardige steentijdvindplaats in Kernhem vlek B is volledig opgegraven (ex situ veiliggesteld). Deze kan geen bedreiging meer vormen voor de ontwikkeling van de woningbouw. Het archeologisch vooronderzoek d.m.v. boringen uit 1995 is in oktober bovendien geactualiseerd. In een gebied met een straal van 250 m rondom de steentijdvindplaats is aanvullend booronderzoek uitgevoerd. Het booronderzoek bevestigde de onderzoeksresultaten uit 1995: in het niet opgegraven deel van Kernhem vlek B zijn gezien de bodemkundige situatie (lage, natte ligging en/of verstoort archeologisch niveau) geen behoudenswaardige vindplaatsen meer te verwachten.
De trefkans (en dus het risico) op behoudenswaardige vindplaatsen in Kernhem vlek B is dus erg klein. Het kan zijn dat het verplaatsen van de dassenburchten Nauw overleg met dienst Landelijk Gebied en de Dienst nog meer gaat kosten dan nu is geraamd binnen de regelingen van het Ministerie van LNV (Landbouw, exploitatie. Natuurbeheer en Visserij) over optimale verplaatsing Daarnaast zal a.g.v. de dassenverplaatsing de in relatie tot planfasering. realisatie waarschijnlijk in een andere fasering worden uitgevoerd en zullen er tijdelijke voorzieningen moeten De dassen zullen in 2010 verplaatst worden. De worden aangelegd. Deze meerkosten zijn niet geraamd eventuele wijziging in fasering zoveel mogelijk sturen in de exploitatie. binnen het beschikbare budget. Voor de verplaatsing van de dassen is € 300.000 geraamd. Regulier vertragingsrisico.
158
Strak sturen op de voortgang van het project.
Programmarekening 2009
3.8.4. PROJECT HERSTRUCTURERING VELDHUIZEN Doel / Kader
Tijdspanne Coördinerend wethouder Ambtelijk Opdrachtgever Raadsbesluit Aanvullende besluitvorming Programma
Het herstructureren van de wijk Veldhuizen A. Hiertoe wordt de openbare ruimte opgewaardeerd. Er worden 630 huurwoningen, het buurtwinkelcentrum Lindenhorst, het buurtcentrum Veldhuizen, basisschool El Inkade, gymzaal Langenhorst gesloopt en circa 728 nieuwe woningen gerealiseerd. Het project loopt t/m ca.2018. S. van de Pol Hoofd hoofdafdeling Ontwikkeling: W. Canninga Bestemmingsplan vastgesteld op 28 september 2006 en goedgekeurd door GS op 27 februari 2007. Bestemmingsplan is onherroepelijk geworden op 10 mei 2007.
Dit project is onderdeel van het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen.
Projectorganisatie / interne beheersing Het project wordt aangestuurd door een projectmanager. Er is een stuurgroep, een projectgroep en er zijn diverse werkgroepen om het besluitvormingsproces en de uitvoering gestalte te geven. In de samenwerkingsovereenkomst met Woonstede is de participatie in de projectorganisatie en de wijze van besluitvorming c.q. procedure vastgelegd. Te realiseren mijlpalen 2009
Voortgang eind 2009
Openbare ruimte - Met de uitvoering van inrichtingsvoorstellen voor de openbare ruimte in delen van de wijk Veldhuizen A is in 2008 gestart, die loopt door in 2009.
Alle werkzaamheden in het kader van de raamovereenkomst openbare ruimte zijn uitgevoerd m.u.v. de stempel Brederhorst/Glindhorst,. Van de 6 bruggen zijn er 3 gereed 3, 2 in aanbouw. Samen met bewoners van Veldhuizen A is een definitief tracé gekozen voor het fietspad langs de N224. De bouw van de 4 woontorens met in totaal 112 appartementen is volop in gang. De contouren zijn zichtbaar. Een strategisch voorstel is in voorbereiding om delen van de wijkvernieuwing van Veldhuizen A met andere (markt) partijen te ontwikkelen en te realiseren in plaats van met Woonstede.
Nieuwbouw - Woon/werkwoningen (Kranenburg): start bouw; - Vier woontorens aan de Slotlaan (groene terrein voor de Luynhorstflats): start bouw; - Woontoren hoek Slotlaan / Proosdijerveldweg: start bouw; - Grondgebonden woningen ter plaatse huidige Luynhorstflats: start ontwikkeling (architectenkeuze).
Toelichting c.q. reden afwijking (oorzaak, gevolg, sturing) Lunenburg-brug wordt vervangen door een brug ter plaatse van het Nieuwe Landgoed i.v.m. de keuze van het fietstrace N224.
De keuze voor het betrekken van andere partijen komt voort uit de zwaardere financiële verplichtingen van Woonstede (invoering VPB en afdracht landelijke prachtwijken). Deze lastenverzwaring komt in een economisch onzekere tijd waarin woningen gemiddeld langer te koop staan.
Bedragen x € 1.000
2009 Kosten
Begroot 4.615
Werkelijk 3.168
4.080
1.407
Opbrengsten
Grondnota 2009 (nominale waarden) Boekwaarde 2009 1-1- 2009 Kosten 3.528.674 4.615.192 Opbrengsten 2.076.991 4.080.495 Actualisatie risico’s Het besluit van Woonstede om af te zien van haar ontwikkelingsrol heeft naar alle waarschijnlijkheid consequenties voor het tempo waarin de plannen voor Veldhuizen A kunnen worden uitgevoerd. Afhankelijk van het tempo waarin marktpartijen kunnen worden gevonden kan dit nadelige gevolgen hebben voor het financiële resultaat van de grondexploitatie Veldhuizen A. Programmarekening 2009
Verschil Verklaring 1.447 Kosten en opbrengsten blijven achter vanwege de stagnering in de 2.674 woningbouwontwikkeling. Bedragen x € 1.000
2010
2011
2012
2013 ev
5.672.844 0
3.163.408 5.202.544
4.216.276 0
9.463.271 21.046.715
Beheersmaatregelen De financiële effecten van het temporiseren van de plannen zullen binnen de grondexploitatie Veldhuizen A moeten worden opgelost door wijziging in de uitgangspunten en randvoorwaarden.
159
3.8.5. PROJECT VELUWSE POORT Doel / Kader
Het project heeft tot doel de integrale herontwikkeling van Ede Oost door middel van herontwikkeling van de kazerneterreinen, het voormalige Enka-terrein, de kop van de Parkweg en de stationsomgeving. In genoemde gebieden wordt nieuwbouw gepleegd en wordt een aantal bestaande monumentale complexen herbestemd. Het plan zal zo’n 4.000 woningen realiseren. De herontwikkeling vindt in samenhang met een aantal infrastructurele ingrepen plaats: de verbindende weginfrastructuur met nieuwe aansluiting op de A12, en een mogelijk verdiepte aanleg van het spoor / de stationsomgeving.
De sturing van het project is geclusterd in projectactiviteiten: 1. verdere uitwerking Masterplan, 2. Infrastructuurprojecten (Parklaan en Spoorzone), 3. gebiedsontwikkeling door derden (ENKA) en 4. gebiedsontwikkeling door gemeente (o.a. Kazerneterreinen) Tijdspanne Het project loopt t/m 2020 Coördinerend wethouder Wethouder van de Pol Ambtelijk Opdrachtgever Directeur sector ROB: H. de Graaf Raadsbesluit Op 26 mei 2005 is het Masterplan Ede-Oost/Spoorzone vastgesteld Programma Dit project is onderdeel van het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen Aanvullende - Op 3 april 2006 is de startnotitie MER/SMB vastgesteld; besluitvorming - 29 mei 2008 heeft de raad de MER Ede-Oost aanvaardbaar verklaard t.b.v. inspraak; - Aangepast plan spoorzone (goedgekeurd door Raad februari 2008) - Structuurvisie Infrastructuur Ede-Oost (11 december 2008 vastgesteld door raad). In onderstaand schema zijn de mijlpalen opgenomen zoals die geformuleerd zijn in het Plan van Aanpak EdeOost van april 2009, deze zijn een verdere én completere uitwerking van de in de Programmabegroting 2009 geformuleerde prestaties. Het Plan van Aanpak is op 24/2/09 vastgesteld door B&W en op 26/2/09 besproken in een raadsbijeenkomst. Te realiseren mijlpalen 2009 1. Masterplan - Vaststellen Besluit MER EdeOost - Uitwerken planconcept EdeOost 2. Infrastructuur - Uitwerken en inpassen Ontsluitingsweg (inclusief faseringen).
- Opstellen bestemmingsplan Ontsluitingsweg.
Voortgang eind 2009
Toelichting c.q. reden afwijking (oorzaak, gevolg, sturing)
- Is vastgesteld door de raad in 2009. - Is vastgesteld door de raad op 17 december 2009.
- N.v.t.
- In 2009 is gestart met het globale ontwerp van een tunnel onder de A12 (i.o.m. RWS) en is gestart met het opstellen van een Programma van Eisen voor de ontsluitingsweg. - In 2010 zal bovenstaande PvE leiden tot een Functioneel Ontwerp wat de basis zal vormen voor daaropvolgende bestemmingsplannen (v.a. 2011).
- N.v.t.
- Voorbereiding op wijze van aanbesteding gehele infrastructuur.
- Is nog niet aan begonnen in 2009 voor de ontsluitingsweg. Voor de Spoorzone zijn we gebonden aan de aanbestedingsprocedures van ProRail; overleg daarover is al wel gestart in 2009.
- Uitwerking naar voorlopig en definitief ontwerp Spoorzone.
- Ontwerpproces is in 2009 gestart en zal in 2010 worden afgerond. - Vanuit V&W is een beschikking
- Sluiten van overeenkomsten 160
- N.v.t.
- Door de keus voor een ander aanpak (eerst functioneel ontwerp en dan uitwerking in bestemmingsplannen) is er in 2009 niet begonnen met de uitwerking van bestemmingsplannen. - De keus voor een andere aanpak (zie hierboven) heeft geleid tot andere volgorde. Na gereedkomen functioneel ontwerp, kan gestart worden met de voorbereiding van de uitvoering. Zo ook m.b.t. het aanbestedingstraject. - N.v.t.
- T.a.v. de overeenkomst met de Programmarekening 2009
Te realiseren mijlpalen 2009 met V&W, ProRail, NS-Poort en de provincie Gelderland t.b.v. project Spoorzone
3. Gebiedsontwikkeling door derden - Vaststellen bestemmingsplan ENKA-terrein - Start realisatie ENKA-terrein
4. Gebiedsontwikkeling door gemeente - Besluiten over strategie en sluiten van overeenkomst voor herontwikkeling van de Kop van de Parkweg.
- Opstellen bestemmingsplan Kop van de Parkweg.
Voortgang eind 2009 voor haar bijdrage van € 40 mln. op 11 december 2009 binnengekomen. Met ProRail en NSPoort is gezamenlijk een plan van aanpak voor de planfase van de Spoorzone vastgesteld in oktober 2009. De provincie heeft nog geen formele beschikking voor haar € 30 mln. bijdrage gezonden.
Toelichting c.q. reden afwijking (oorzaak, gevolg, sturing) provincie: de provincie heeft zelf vertraging opgelopen met het beschikken van de € 30 mln. de toezegging is dat zij dat in het ste 1 kwartaal van 2010 gaan doen.
- Bestemmingsplan ENKA is op 17 september door raad vastgesteld. - Op 15 december 2009 is gestart met de bouw in deelplan E.
- N.v.t.
- Op 17 december 2009 heeft de raad de strategie voor de uitwerking van de Kop van de Parkweg vastgesteld. Een overeenkomst met de private partij is niet gelukt, omdat deze zich een aantal malen niet kon vinden in de gemeentelijke voorkeursvariant(en). - Heeft niet in 2009 plaatsgevonden.
- N.v.t.
- Start realisatie Kop van de Parkweg. - Vaststellen ontwikkelingsstrategie/ strategische gronduitgifte kazerneterreinen.
- Heeft niet in 2009 plaatsgevonden. - Heeft niet in 2009 plaatsgevonden.
- Opstellen bestemmingsplan t.b.v. het faciliteren van tijdelijk beheer kazerneterreinen. - Opzetten organisatie tijdelijk beheer Kazerneterreinen.
- Is ambtelijk mee gestart in 2009, afronding eind 2010. - Is ambtelijk mee gestart in 2009, afronding eind 2010.
- N.v.t.
- A.g.v. de langdurige (onderhandelings)processen met de private partij heeft er ca. ¾ jaar vertraging opgetreden. In 2010 zal moeten blijken of deze partij alsnog bereid is te participeren in de door de raad gekozen voorkeursvariant. - Als hierboven. - A.g.v. andere prioritering (o.a. afronden Planconcept, de onderhandelingen over ENKA en de overleggen over het Beheer van de Kazerneterreinen met het Rijk), hebben ertoe geleid dat dit in 2009 niet heeft plaatsgevonden. Wordt wel integraal onderdeel van het Ontwikkelplan Kazerneterreinen. - N.v.t.
- N.v.t.
ad 1 Masterplan De historische kosten (tot en met 2009) voor de eerste projectactiviteit, het verder uitwerken van het Masterplan, zijn in 2009 aan de overige drie projectactiviteiten toegerekend. Deze systematiek van toerekening wordt in volgende jaren ook gehanteerd. Meerjarig inzicht en verantwoording van kosten Masterplan zal binnen deze activiteiten plaatsvinden.
Programmarekening 2009
161
ad 2 Infrastructuur Bovenwijkse voorzieningen Bedragen x € 1.000
2009 Kosten
Begroot 1.883
Werkelijk 1.122
Verschil 761 V
0
0
0
Opbrengsten
Verklaring De kosten voor verlenging van het viaduct Bovenbuurtweg zijn aanzienlijk lager uitgevallen, circa € 0,6 mln.
Binnen het project Veluwse Poort ligt een grote infrastructurele opgave. In het Masterplan is hiervan een raming opgesteld, met bijbehorende dekking. Op basis van de meest actuele inschattingen bedraagt het totale investeringsvolume € 86 mln., € 51 mln. voor de Ontsluitingsweg Parklaan en € 35 mln. voor stationsvoorzieningen. Dekking vindt plaats vanuit gebiedsontwikkeling door derden en de gemeente. De huidige geprognosticeerde dekking bedraagt € 70 mln. Het dekkingstekort eind 2009 bedraagt € 16 mln. (netto contante waarde 2009). Voor dit tekort dient nog dekking en/of kostenreductie gevonden te worden. Voor een gedetailleerde inschatting van de financieringsbehoefte tot en met 2014 wordt verwezen naar het reserveblad Bovenwijkse Voorzieningen. Bedragen x € 1 mln.
Investering
€
Ontsluitingsweg Parklaan
51
Stationsvoorzieningen
35
Dekking
€
Gebiedsontwikkeling derden: * bijdrage Grondbank vanuit het project ENKA op basis van de VSOK * bijdrage GSO (sleutelproject Veluwse Poort) middels beschikking toegezegd * ontwikkeling SOMA-terrein en SpoorzoneZuid Gebiedsontwikkeling gemeente: * bijdrage vanuit eigen deelgebieden zijn opgenomen in de Grondnota 2009
TOTAAL
86
12 8 4
46 70
Spoorzone Ede Bedragen x € 1.000
2009 Kosten
Opbrengsten
Begroot 2.930
Werkelijk 1.157
Verschil 1.773 V
0
0
0
Verklaring Door vertraging in de afronding van de initiatieffase en start van de planstudiefase Spoorzone heeft temporisering van activiteiten plaatsgevonden. Bij de Halfjaarrapportage 2009 is reeds melding gemaakt van deze vertraging. Bedragen x € 1 mln.
Investering Spoorzone Ede
€ 110
Dekking
€
Bijdrage Ministerie van Verkeer en Waterstaat, beschikking is 11 december 2009 afgegeven. In 2009 is een voorschot voor kosten 2010 ad € 1,5 mln. ontvangen.
40
Bijdrage provincie, beschikking wordt op korte termijn (na behandeling in Provinciale Staten) afgegeven. Naar verwachting wordt in 2010 een voorschot ad € 3,5 mln. ontvangen.
30
Bijdrage gemeente Ede middels reserve EdeOost. Het gespaarde bedrag, stand Programmarekening 2009, is circa € 8,3 mln. Inclusief voorstellen tot resultaatbestemming bij de Programmarekening 2009 bedraagt het gespaarde bedrag € 10 mln.
10
Bijdrage uit gebiedsontwikkeling rondom het 162
Programmarekening 2009
Investering
€
Dekking
€
stationsgebied.
TOTAAL
30
110
110
ad 3 Gebiedsontwikkeling door derden Bedragen x € 1.000
2009 Kosten
Begroot 318
Werkelijk 360
Verschil 42 N
101
97
4N
Opbrengsten
Verklaring De werkelijke plankosten voor het project ENKA-terrein verklaren de overschrijding van het budget in 2009. Binnen de nog te ontvangen bijdrage van de Grondbank ter dekking van de plankosten (€ 2,5 mln.) is ruimte om deze overschrijding af te dekken.
ad 4 Gebiedsontwikkeling door gemeente Deze financiële uiteenzetting betreft de projecten Kazerneterreinen, Kop van de Parkweg, Enkabad, Stationsplein-Noord en Zanderijweg. Bedragen x € 1.000
2009 Kosten
Begroot 2.867
Werkelijk 1.881
Verschil 986 V
1.182
1.191
9V
Opbrengsten
Grondnota 2009 (nominale waarden) Boekwaarde 1-1- 2009 Kosten 10.703 Opbrengsten 1.510
Verklaring De belangrijkste verklaringen voor de onderschrijding in 2009: * de saneringswerkzaamheden binnen het project Zanderijweg hebben niet plaatsgevonden. (circa € 800 V) * door aanzienlijke tijdsbesteding ten behoeve van het tijdelijk beheer van de Kazerneterreinen en vertraging bij het opstellen van het planconcept Veluwse Poort, zal het opstellen van de ontwikkelingsstrategie Kazerneterreinen grotendeels in 2010 plaatsvinden. (circa € 200 V) Bedragen x € 1.000
2009
2010
2011
2012
2013 ev
2.867 1.182
1.207 2.203
68.886 22.679
12.739 22.843
85.239 150.885
Actualisatie risico’s Medio 2008 is een kwantitatieve risicoanalyse uitgevoerd waaruit is gebleken dat de exploitatiegebieden binnen Veluwse Poort een normale risicoverdeling laten zien. Dit betekent dat wanneer zich risico’s voordoen, er bijgestuurd kan worden door kansen te benutten. Ook is geconcludeerd dat de infrastructuuropgave het risicoprofiel van het project versterkt. In 2009 is een kwalitatieve risicoanalyse uitgevoerd. Als belangrijkste risico’s zijn aangemerkt: het niet (tijdig) realiseren van een bijdrage van € 30 mln. uit exploitaties in de stationsomgeving ter dekking van de spoorzone stagnatie in de afzet van het vastgoed (opbrengstniveau en temporisering in de planning) en bijgevolg onder druk staande afdracht (hoogte en timing) uit deze exploitaties ter dekking van de ontsluitingsweg Parklaan afzetrisico bestaande gebouwenvoorraad en vertraging in bestemmingsplanprocedure tijdelijk beheer hetgeen een budgetneutrale exploitatie onder druk zet.
Programmarekening 2009
163
Bovenstaande risico’s zijn versterkt door de aanhoudende economische recessie. Deze heeft op korte termijn effect op de kansen c.q. de mogelijkheden om bij te kunnen sturen (afzetpotentie en –planning). Wanneer herstel zal intreden is ongewis; de huidige dip moet serieus genomen worden in het planningsproces. Daar staat tegenover dat er sprake is van een lange doorlooptijd en dat de Veluwse Poort (met name Kazerneterreinen) geen standaard locatie is. Haar unieke kwaliteiten zouden een voorsprong in de concurrentiestrijd mogelijk moeten maken. Risicomanagement maakt integraal onderdeel uit van de nieuwe projectorganisatie Veluwse Poort. Naast sturing op opbrengsten, heeft sturing op (infrastructuur)kosten continue aandacht. In het tweede kwartaal 2010 wordt de integrale business case Veluwse Poort geactualiseerd op basis waarvan opnieuw een kwantatieve risicoanalyse zal worden opgesteld.
164
Programmarekening 2009
3.8.6. PROJECT VOORZIENINGENCLUSTER (HNL) Doel / Kader
Ca. 557 woningen en voorzieningen voor wijken Kernhem en Veldhuizen A over de N224 heen.
Tijdspanne Coördinerend wethouder Ambtelijk Opdrachtgever Raadsbesluit
Het project loopt t/m 2015
Aanvullende besluitvorming Programma
S. van de Pol Directeur sector ROB: H. de Graaf Bestemmingsplan vastgesteld op 13 november 2007 en goedgekeurd door G.S. op 18 april 2008 Volledige set uitvoeringsovereenkomsten is door partijen getekend in 2009 Dit project is onderdeel van het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen
Projectorganisatie / interne beheersing Het project wordt aangestuurd door een projectmanager. Er is een bestuurlijk overleg, stuurgroep, en diverse werkgroepen om het besluitvormingsproces en de uitvoering gestalte te geven. In de overeenkomst is op hoofdlijnen met het consortium VOF HNL (Het Nieuwe Landgoed) de participatie in de projectorganisatie en de wijze van besluitvorming c.q. procedure vastgelegd. Deze overeenkomst is uitgewerkt in een realisatieovereenkomst. Te realiseren mijlpalen 2009
Voortgang eind 2009
Toelichting c.q. reden afwijking (oorzaak, gevolg, sturing) In 2008 is gestart met de 1e fase Het bouwplan is nagegnoeg gereed, Afzetproblemen in de markt dragen (Carréwoningen), waarna in een de oplevering van alle woningen er toe bij dat nog niet alle e aaneensluitende bouwstroom vindt plaats in 1 kwartaal 2010. Van woningen in het Carré zijn gewerkt wordt aan de uitvoering van de 54 woningen staan nog 17 verkocht. Alle de andere deelplannen. De woningen te koop. communicatiemiddelen worden uitvoering is gericht op afronding in De plannen voor de bouw van 86 ingezet om de verkoop te 2012. Parkrandwoningen zijn voorbereid bevorderen (modelwoning etc.) en de bouwvergunning is eind 2009 afgegeven. De plannen voor het voorzieningencluster zijn in voorbereiding genomen en gevorderd tot op het niveau van het voorlopig ontwerp-plus niveau. De werkzaamheden en uitvoering van de openbare ruimte is Europees aanbesteed en het werk is gegund aan aannemingsbedrijf NTP uit Zevenaar. Bedragen x € 1.000
2009 Kosten
Opbrengsten
Begroot 1.174
Werkelijk 1.060
Verschil -114
-3.047
-2.634
413
Grondnota 2009 (nominale waarden) Boekwaarde 2009 1-1- 2009 Kosten €13.009.634 € 1.060.105 Opbrengsten € 1.222.693 € 2.633.747
Verklaring Lagere sloopkosten dan begroot door verkoop granulaat. Achterblijven subsidie aanvraag
Bedragen x € 1.000
2010
2011
2012
2013 ev
€ 2.503.498 € 3.925.430
€ 267.278 € 1.410.664
€ 442.034 € 257.143
€ 122.723
Actualisatie risico’s Beheersmaatregelen Stagneren van de afzetmarkt en daarmee niet kunnen Nauwelijks beïnvloedbaar; afstemming aanbod voldoen aan de overeenkomst door HNL nieuwbouw Risico is begroot op € 758.800 Vertraging en extra kosten door procedure Europese Hof, risico ca. € 400.000 Programmarekening 2009
Nauwelijks beïnvloedbaar; geen verdediging werkwijze is te groot afbreukrisico. 165
4.
De Programmarekening
4.1.
Grondslagen programmarekening
▪ ▪
De balans is opgesteld volgens de richtlijnen, zoals deze in de Integrale Bestuurlijke Planning 2010 en Besluit Begroting en Verantwoording 2004 zijn vastgelegd; De geactiveerde investeringen worden vanaf 2002 opgenomen tegen de verkrijgingsprijs, verminderd met eventuele beschikkingen over bestemmingsreserves, voorzieningen (gelden van derden) of rechtstreekse bijdragen van derden. Voor activa met een economisch nut geldt deze regel niet. Hier wordt de bruto-methode voor gevolgd, dat wil zeggen dat de beschikkingen over reserves niet plaatsvinden, maar gereserveerd blijven in een egalisatiereserve kapitaallasten en parallel aan de afschrijvingslasten vrijvallen. De afschrijvingen worden bepaald door de te verwachten levensduur. De afschrijving geschiedt voor het eerst in het jaar volgend op het jaar van de investering;
Tabel 28 Soort investering Activa met een zeer lange levensduur Grondkosten, indien waarde in stand blijft Grondkosten, civieltechnische werken Gebouwen Eerste inrichting en inventaris Eerste inrichting en inventaris - schoolgebouwen Centrale verwarming (uitgezonderd ‘grote installaties’ zoals raadhuis) Civieltechnische werken algemeen Rioleringen, elektromechanische onderdelen Rioleringen, signalering- en voedingssystemen Rioleringen, betonputten en -buizen Verharding zandwegen Aanleg speelgelegenheden Plantsoenaanleg Investeringssubsidies, niet zijnde monumenten Investeringssubsidies monumenten Noodvoorzieningen huisvesting Verkeersregelinstallaties Aanleg vijvers Lichtmasten Armaturen Apparatuur betaald parkeren Grootschalige basiskaart Ede/Nederland Abri’s Restauratie gebouwen Woonwagens standplaatsen Woonwagens huurwoonwagens Activa t.b.v. bedrijfsvoering Vervoermiddelen (niet specifiek, zoals bijv. brandweerauto’s) Materieel (diversen, niet uniform) Automatiseringsapparatuur; hardware Automatiseringsapparatuur, software Inventaris / meubelen Vloerbedekking Telemetrie (technische installatie) Immateriële activa Disagio Onderzoek en ontwikkeling (Dit mag alleen nog maar als er een directe verband is met een vast actief van de gemeente.)
▪ ▪ ▪ ▪
166
Afschr. termijn (jr) 100 40 20 40 15 40 15 20 45 10 10 25 10 25 15 15 20 40 20 15 / 7 10 15 25 75 35
5 * 5 5 10 15 10
max. 5
De omslagrente voor de rekening is, overeenkomstig de begroting, vastgesteld op 5,00%; De voorraad wordt gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs en, indien van toepassing, tegen de lagere marktwaarde; De boekwaarde van in erfpacht gegeven gronden is gebaseerd op de uitgifteprijs; De liquide middelen zijn opgenomen conform de saldo-opgaven per 31 december 2009 van de financiële instellingen; Programmarekening 2009
▪ ▪ ▪
▪
De leningen worden gewaardeerd tegen het restant leningbedrag (nominale waarde verminderd met de betaalde aflossingen); De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarden; De onderhanden werken met betrekking tot de grondexploitatie worden gewaardeerd overeenkomstig de cumulatieve bestedingen verminderd met de reeds ontvangen opbrengsten uit hoofde van verkopen, subsidies en bijdragen vanuit reserves en voorzieningen. Verwachte verliezen worden in mindering gebracht. Winstneming vindt meestal plaats bij afsluiting van het complex. In sommige gevallen vindt tussentijdse winstneming plaats. Dit kan echter pas als 75% van de uitgiften heeft plaatsgevonden; Alle genoemde bedragen zijn in deze toelichting afgerond op duizendtallen.
4.2.
Exploitatieoverzicht
Hieronder in verkorte vorm de exploitatierekening en de exploitatieresultaten per programma. Voor een toelichting van de afwijkingen verwijzen wij u naar de toelichting bij de derde W-vraag bij de betreffende programmabladen in het jaarverslag.
Tabel 29 lasten
baten
saldo voor
storting
onttrekking
saldo na
res.best.
reserve
reserve
res.best.
Veiligheid geactualiseerde begroting
9.303 N
1.249 V
8.054 N
207 N
787 V
7.474 N
rekening 2009
9.960 N
2.296 V
7.664 N
433 N
588 V
7.509 N
657 N
1.047 V
390 V
226 N
199 N
35 N
geactualiseerde begroting
34.647 N
12.065 V
22.582 N
1.167 N
2.393 V
21.356 N
rekening 2009
36.286 N
14.376 V
21.910 N
2.105 N
1.828 V
22.187 N
1.639 N
2.311 V
672 V
938 N
565 N
831 N
geactualiseerde begroting
16.893 N
16.958 V
65 V
1.217 N
465 V
687 N
rekening 2009
15.102 N
19.740 V
4.638 V
938 N
188 V
3.888 V
1.791 V
2.782 V
4.573 V
279 V
277 N
4.575 V
geactualiseerde begroting
19.259 N
7.497 V
11.762 N
1.585 N
427 V
12.920 N
rekening 2009
20.408 N
8.958 V
11.450 N
1.936 N
477 V
12.909 N
1.149 N
1.461 V
312 V
351 N
50 V
11 V
geactualiseerde begroting
8.325 N
1.174 V
7.151 N
476 N
654 V
6.973 N
rekening 2009
8.321 N
1.205 V
7.116 N
483 N
651 V
6.947 N
4V
31 V
35 V
7N
3N
26 V
geactualiseerde begroting
9.457 N
175 V
9.282 N
10 N
4V
9.288 N
rekening 2009
9.379 N
259 V
9.120 N
29 N
5V
9.144 N
78 V
84 V
162 V
19 N
1V
144 V
geactualiseerde begroting
43.772 N
34.505 V
9.267 N
727 N
161 V
9.833 N
rekening 2009
42.181 N
34.697 V
7.484 N
649 N
0N
8.134 N
1.591 V
192 V
1.783 V
78 V
161 N
1.699 V
geactualiseerde begroting
10.511 N
3.404 V
7.107 N
670 N
1.014 V
6.763 N
rekening 2009
10.356 N
3.718 V
6.638 N
761 N
897 V
6.502 N
155 V
314 V
469 V
91 N
117 N
261 V
Verschil Beheer Openbare Ruimte
Verschil Economische Zaken
Verschil Educatie
Verschil Sport
Verschil Cultuur
Verschil Werk en Inkomen
Verschil Maatschappelijke dienstverlening
Verschil
Programmarekening 2009
167
lasten
baten
saldo voor
storting
onttrekking
saldo na
res.best.
reserve
reserve
res.best.
Zorg geactualiseerde begroting
25.768 N
7.396 V
18.372 N
155 N
1.130 V
17.396 N
rekening 2009
24.745 N
7.546 V
17.199 N
709 N
966 V
16.941 N
1.023 V
150 V
1.173 V
554 N
164 N
455 V
geactualiseerde begroting
56.471 N
47.509 V
8.962 N
4.482 N
4.580 V
8.865 N
rekening 2009
41.165 N
32.540 V
8.625 N
2.557 N
3.797 V
7.385 N
Verschil
15.306 V
14.969 N
337 V
1.925 V
783 N
1.480 V
geactualiseerde begroting
13.513 N
11.890 V
1.623 N
224 N
370 V
1.476 N
rekening 2009
13.082 N
11.811 V
1.271 N
94 N
56 V
1.309 N
431 V
79 N
352 V
130 V
314 N
167 V
geactualiseerde begroting
27.915 N
5.255 V
22.660 N
186 N
3.186 V
19.660 N
rekening 2009
28.118 N
7.662 V
20.456 N
974 N
2.007 V
19.422 N
203 N
2.407 V
2.204 V
788 N
1.179 N
238 V
23.693 N
144.385 V
120.692 V
10.843 N
12.841 V
122.690 V
8.716 N
137.295 V
128.579 V
13.839 N
13.699 V
128.438 V
14.977 V
7.090 N
7.887 V
2.996 N
858 V
5.748 V
Totaal geact. begroting
299.527 N
293.462 V
6.065 N
21.949 N
28.012 V
0N
Totaal rekening 2009
267.819 N
282.103 V
14.284 V
25.507 N
25.159 V
13.937 V
Verschil Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen
Milieu en Landschap
Verschil Bestuur en Organisatie
Verschil Dekkingsmiddelen geactualiseerde begroting rekening 2009 Verschil
4.3.
Balans en toelichting
In onderstaande tabel is in het kader van het Besluit Begroting en Verantwoording 2004 de geïntegreerde balans weergegeven, inclusief de commissie S.G. Pallas Athene. Op het moment van opstelling van de geïntegreerde balans is van de commissie S.G. Pallas Athene alleen de concept jaarrekening beschikbaar en volgt de definitieve jaarrekening later in het jaar. De definitieve jaarrekening 2008 is verwerkt in onderstaande tabel in de kolom boekwaarde 1 januari 2009. Hiermee is eveneens een groot gedeelte van het verschil met de kolom boekwaarde 31 december 2008 verklaard. Een ander belangrijk verschil tussen de beide genoemde boekwaarden is de resultaatbestemming 2008, die zich weliswaar alleen afspeelt binnen het onderdeel eigen vermogen. Voor de toelichting op de in onderstaande tabel opgenomen balans wordt echter uitgegaan van de geïntegreerde balans exclusief de commissie S.G. Pallas Athene. De cijfers van de commissie worden hiervoor in de diverse toelichtingstabellen afzonderlijk in beeld gebracht om wel de aansluiting met de concernbalans te houden. De toelichting op deze cijfers is in de jaarstukken van de genoemde commissie S.G. Pallas Athene opgenomen, die ter inzage zijn gelegd.
Tabel 30 Activa
bedragen x € 1.000 Boekwaarde 31-12-2009
Boekwaarde 01-01-2009
Boekwaarde 31-12-2008
-
-
-
144.711
122.459
121.663
- Gronden en terreinen - Bedrijfsgebouwen
33.801 90.274
22.578 78.853
22.578 78.053
- Grond-, weg- en waterbouwkundige werken - Vervoermiddelen - Machines, apparaten en installaties
12.979 2.077 5.139
14.066 2.116 4.397
14.066 2.116 4.401
- Overige materiële activa Materiële vaste activa maatschappelijk nut
441 37.849 4.288
449 37.316 3.426
449 37.316 3.426
Immateriële vaste activa - Kosten sluiten geldleningen en disagio Materiële vaste activa economisch nut
- Gronden en terreinen 168
Programmarekening 2009
Activa - Grond-, weg- en waterbouwkundige werken - Overige materiële activa Financiële vaste activa - Kapitaalverstrekking aan deelnemingen
Boekwaarde 31-12-2009
Boekwaarde 01-01-2009
Boekwaarde 31-12-2008
33.555
33.872
33.872
6 154.772
18 165.233
18 166.033
6.243
6.205
6.205
- Kapitaalverstrekking aan gem. regelingen - Leningen aan woningbouwverenigingen - Overige langlopende leningen
15 119.317 27.397
3 123.276 33.541
3 123.276 34.341
- Overige langlopende uitzettingen - Bijdrage aan activa van derden Totaal vaste activa
892 908 337.332
1.230 978 325.008
1.230 978 325.012
Voorraden - Niet in exploitatie genomen bouwgronden
117.778
116.525
116.525
62.335
52.603
52.603
- Onderhanden werk, w.o. bouwgronden in exploitatie - Gereed product en handelsgoederen Uitzettingen met een looptijd < 1 jaar
55.125 318 22.664
63.677 245 43.375
63.677 245 43.380
- Debiteurenvorderingen - Vorderingen BTW en BTW-compensatiefonds - Verstrekte kasgeldleningen
10.058 11.326 -
7.319 11.562 23.200
7.324 11.562 23.200
1.280 1.859
1.294 1.009
1.294 1.009
- Rekening courant niet financiële instellingen Liquide middelen - Kasrekeningen
52
47
47
1.784 23 17.302
942 20 17.289
942 20 17.285
Totaal vlottende activa
159.603
178.198
178.199
Totaal Activa
496.935
503.206
503.211
- Bankrekeningen - Girorekeningen Overlopende activa
Tabel 31 Passiva
bedragen x € 1.000 Boekwaarde 31-12-2009
Boekwaarde 01-01-2009
Boekwaarde 31-12-2008
Eigen vermogen
134.445
120.160
120.160
- Algemene reserves - Bestemmingsreserves - Resultaat voor bestemming Voorzieningen Vaste schulden met een looptijd ≥ 1 jaar
33.475 87.032 13.938 32.768 270.389
34.222 85.938 27.203 281.372
28.007 85.432 6.721 27.287 281.372
- Onderhandse leningen van banken
264.678
275.734
275.734
- Door derden belegde gelden - Waarborgsommen Totaal vaste passiva
4.166 1.545 437.602
4.022 1.616 428.735
4.022 1.616 428.819
33.153
53.217
53.207
-
18.900
18.900
- Bankrekeningen - Schulden BTW en BTW-compensatiefonds - Overige schulden Overlopende passiva
10.065 99 22.989 26.180
12.938 3.679 17.700 21.254
12.938 3.679 17.690 21.185
Totaal vlottende passiva
59.333
74.471
74.392
496.935
503.206
503.211
Vlottende schulden met een looptijd < 1 jr. - Opgenomen kasgeldleningen
Totaal Passiva
Programmarekening 2009
169
4.3.1. DE ACTIVA 4.3.1.1. Vaste activa De vaste activa dient onderscheiden te worden in kapitaaluitgaven/-ontvangsten voor vaste activa van immateriële, materiële en financiële aard. In de staat van geactiveerde kapitaaluitgaven, die als bijlage is opgenomen, is dit onderscheid opgenomen en nader gespecificeerd op sectorniveau. Onderstaande tabellen geven per onderscheiden groepen vaste activa een samenvatting van genoemde staat en vermelden de specificaties per balansdatum als ook het verloop van de boekwaarde van de groepen gedurende het dienstjaar.
4.3.1.2. Materiële vaste activa Tabel 32 Materiele vaste activa
bedragen x € 1.000 Boekw. 31-12-2008
Boekw. Vermeer01-01-2009 dering
Vermindering
Afschrijving
Boekw. 31-12-2009
Gronden en terreinen
26.004
26.004
13.715
1.117
513
38.089
Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines / apparaten / installaties Overige materiële vaste activa
78.053
78.853
15.362
469
3.472
90.274
47.938
47.938
952
-
2.356
46.534
2.116
2.116
230
5
264
2.077
4.401
4.397
2.293
480
1.071
5.139
467
467
74
32
62
447
158.979
159.775
32.626
2.103
7.738
182.560
Totaal materiële activa
waarvan voor bestuurscommissie Pallas Bedrijfsgebouwen Machines / apparaten / installaties Totaal mat. activa Pallas
-
-
712
-
-
712
498
494
287
-
127
654
498
494
999
-
127
1.366
De mutatie in de beginboekwaarde van de bedrijfsgebouwen betreft een herschikking van een bij de jaarrekening 2008 als lening o/g (zie het onderdeel financiële activa) aangemerkte investering.
Gronden en terreinen (nog niet definitief) De belangrijkste vermeerderingen zijn: € 2.865 Westrand (voornamelijk aankoop erven Bos), € 5.678 Kernhem Vlek E (verschuiving boekwaarde grond van vast te stellen plannen naar verspreide gronden), € 2.275 Zandlaan Ede (grond Het Streek), € 726 sportpark Hoekelumse Eng (grond PTC-terrein) en € 1.316 aanleg kunstgrasvelden op diverse sportparken. De belangrijkste verminderingen zijn: € 455 bijdrage ‘ruimte voor ruimte’-regeling en € 307 verkoop verhuurde woning Kraatsweg 27 te Ede. In de boekwaarde is opgenomen het totaal van de in erfpacht uitgegeven gronden, namelijk € 818. De gronden en terreinen bestaan voor € 33,8 mln. uit investeringen van economisch en voor € 4,3 mln. uit investeringen van maatschappelijk nut. Bedrijfsgebouwen De belangrijkste vermeerderingen zijn: ▪ Overname zwembad De Peppel; ▪ renovatie Juliana van Stolbergschool; ▪ nieuwbouw school De Wegwijzer in Lunteren; ▪ nieuwbouw school De Bron in Lunteren; ▪ nieuwbouw c.q. uitbreiding school De Triangel in Lunteren ▪ aanpassing pand Hendrik Stafweg 2 voor speciaal onderwijs
€ € € € € €
4.980 522 1.973 3.123 1.297 726
Een belangrijke vermindering is de verkoop van de voormalige Wilhelminaschool in Lunteren (€ 420). Alle investeringen in de bedrijfsgebouwen krijgen de categorie van economisch nut mee. 170
Programmarekening 2009
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Reconstructie Veenderweg € 589, parkeervoorzieningen in Lunteren € 279 en reconstructie en onderhoud Postweg te Lunteren € 900 zijn de belangrijke vermeerderingen. Verder zijn er bijdragen van o.a. de provincie voor de verbreding van de N224 (€ 1.104) en renovatie van de Uitvindersbuurt (€ 642) geboekt als negatieve vermeerdering. De investeringen in grond-, weg- en waterbouwkundige werken worden opgedeeld in € 13 mln. van economisch en € 33,5 mln. van maatschappelijk nut zijnde. Vervoermiddelen De vervoermiddelen bestaan volledig uit investeringen van economisch nut. Machines, apparaten en installaties Het bedrag aan vermeerderingen betreft voor het merendeel kapitaaluitgaven voor hard- en software. De machines, apparaten en installaties bestaan volledig uit investeringen van economisch nut. Overige materiële vaste activa De vervanging van een parkeerautomaat is verantwoord als vermeerdering. De boekwaarde ad € 447 wordt gesplitst in € 6 maatschappelijk nut en € 441 economisch nut.
4.3.1.3. Financiële vaste activa Tabel 33 Financiële vaste activa Kapitaalverstrekking aan deelnemingen Kv. aan gemeenschappelijke regelingen Leningen aan woningbouwverenigingen Overige langlopende leningen Overige langlopende uitzettingen Bijdrage aan activa van derden Totaal financiële activa
bedragen x € 1.000 Boekw. 31-12-2008
Boekw. 01-01-2009
Vermeerdering
Vermindering
Aflossing
Boekw. 31-12-2009
6.205
6.205
40
2
-
6.243
3
3
18
-
6
15
123.276
123.276
-
-
3.959
119.317
34.341
33.541
269
-
6.413
27.397
1.230
1.230
-
338
-
892
978
978
-
-
70
908
166.033
165.233
327
340
10.448
154.772
40
2
-
3.223
-
-
3.223
waarvan voor de bestuurscommissie Pallas Kv. aan deelnemingen
3.185
3.185
Totaal fin. activa Pallas
3.185
3.185
De mutatie in de beginboekwaarde van de overige langlopende geldleningen betreft een herschikking van een investering in bedrijfsgebouwen (zie het onderdeel materiële activa) die bij de jaarrekening 2008 als lening o/g is aangemerkt.
Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen De gemeente neemt deel in de b.v.’s Kernhemmer Hout en de Afvalcombinatie De Vallei. Ook de nominale waarde van de in het bezit zijnde aandelen van nv Bank Nederlandse Gemeenten is op dit onderdeel verantwoord. Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen De boekwaarde betreft het saldo van de lening u/g aan de gemeenschappelijke regeling Regio De Vallei voor het doen van investeringen (automatisering en meubilair). Leningen aan woningbouwverenigingen Aan aflossing op de woningbouwleningen is in totaal € 3.959 ontvangen, namelijk € 402 vervroegde aflossing van één lening en € 3.557 aan normale aflossingen. Overige langlopende leningen Een herschikking van een bij de jaarrekening 2008 als lening o/g aangemerkte investering zorgt voor een correctie op de beginboekwaarde van € 800 (van financiële naar materiële vaste activa). Programmarekening 2009
171
De vermeerderingen op dit onderdeel hebben betrekking op de afrekening van hypotheekdepotgelden en pc/fiets (€ 269). De specificatie van de aflossing is: ▪ aflossing op verstrekte kredieten voor het pc/fietsproject (€ 132); ▪ normale aflossingen hypothecaire en overige langlopende leningen (€ 1.285); ▪ extra aflossingen hypothecaire en overige langlopende leningen (€ 4.996).
Overige langlopende uitzettingen Er zijn leningen verstrekt in het kader van de SOE (Stedelijke Ontwikkeling Ede) vanuit het aandeel van de gemeente in het revolverend fonds van de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SvN). Het genoemde fonds is ondergebracht bij de ABN-AMRO. 4.3.2. VLOTTENDE ACTIVA 4.3.2.1. Voorraden Tabel 34 Voorraden
bedragen x € 1.000 Boekwaarde 31-12-2008
Boekwaarde 01-01-2009
Vermeerdering
Niet in exploitatie genomen bouwgronden
52.603
52.603
12.813
3.081
62.335
Onderhanden werk, w.o. bouwgronden in exploitatie
91.843
91.843
12.447
21.859
82.431
-/- 28.166
-/- 28.166
-/- 3.758
-/- 4.618
-/- 27.306
245
245
73
-
318
Voorziening voor negatieve plannen Gereed product en handelsgoederen
Vermin- Boekwaarde dering 31-12-2009
Totaal voorraden 116.525 116.525 21.575 20.322 117.778 Bovengenoemde voorraden zijn voor het merendeel verder uitgewerkt in de staat van onderhanden werken en nader toegelicht in de Grondnota.
Niet in exploitatie genomen bouwgronden De boekwaarde is per saldo toegenomen met € 9,7 mln., gesplitst naar vermeerderingen € 12,8 en verminderingen € 3,1 mln. Vermeerderingen zijn er door aankopen van gronden gelegen aan de Reehorsterweg in Ede (€ 4.082), De Molenpol in Lunteren (€ 1.691), in de gebieden Wekerom-Oost (€ 1.605) en het bedrijventerrein De Laar in Wekerom (€ 2.279), het woonrijp maken in het kader van de herstructurering van Veldhuizen A (€ 2.612) en de rentetoevoeging (€ 2.520). De verkoop van grond aan de Slotlaan in Ede (€ 1.417) vormt de grootste vermindering op de niet in exploitatie genomen bouwgronden. Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie De vermeerderingen kunnen als volgt gespecificeerd worden: ▪ aankopen in totaal € 1,5 mln., waaronder bedrijventerrein A12 De Klomp Oost Rondweg € 1,2 mln.; ▪ bouwrijp- en woonrijp maken € 3,4 mln., waaronder bedrijventerrein A12 Schuttersveld € 1,6 mln.; ▪ rente en beheerskosten vergen respectievelijk € 3,7 en € 0,9 mln.; ▪ planontwikkeling € 1,7 mln., waaronder Kernhem vlek A en B € 579. De verkoop van gronden (€ 18,5 mln.) leidt voornamelijk tot het genoemde bedrag aan verminderingen. De volgende zaken maken hier onderdeel van uit: in Ede bedrijventerreinen De Vallei € 2,7 mln. en A12 Schuttersveld Zuid € 7,6 mln., molen De Kraats € 1,8 mln. en in Lunteren bedrijventerrein De Stroet € 1,7 mln. Hieronder wordt een nadere toelichting op de grondpositie gegeven: ▪ De erfpachtgronden hebben een boekwaarde van € 818 (zie materiële vaste activa onderdeel gronden en terreinen). 2 ▪ De gemiddelde m prijs van de nog in exploitatie te nemen gronden per 31 december 2009 bedraagt € 62. ▪ Voor de bouwgronden verwachten we nog € 432 mln. aan te maken kosten en € 647 mln. aan te realiseren opbrengsten in de periode tot na 2013. Hiermee kan de boekwaarde ad € 162 mln. in ruim voldoende mate worden terug verdiend. 172
Programmarekening 2009
Voorziening voor negatieve plannen GZ Met de Grondnota 2010 heeft vaststelling van de negatieve plannen plaatsgevonden. De voorziening voor negatieve plannen Grondzaken is dienovereenkomstig gemuteerd. Als inflatiecorrectie is in het boekjaar 2009 een bedrag van € 1.408 toegevoegd naast een toevoeging van € 2.350 voor twee plannen (Molenpol en Kop van de Parkweg) en is als bijstelling € 4.618 onttrokken aan deze voorziening.
4.3.2.2. Uitzettingen met een looptijd < 1 jaar Debiteurenvorderingen De debiteurenvorderingen zijn globaal in te delen in een drietal categorieën: ▪ belastingdebiteuren (opgelegde belastingkohieren OZB, afvalstoffenheffing, etc.); ▪ debiteuren Werk, Inkomen en Zorg (bijstandsuitkeringen); ▪ overige debiteuren (zoals leges bouwvergunningen en verhuur van onroerend goed). Tabel 35 Debiteurenvorderingen
bedragen x € 1.000 Boekwaarde 31-12-2008
Boekwaarde 01-01-2009
Boekwaarde 31-12-2009
1.681
1.681
2.269
Debiteuren WIZ
6.096
6.096
6.838
Overige debiteuren
3.428
3.423
5.275
-/- 3.881
-/- 3.881
-/- 4.324
7.324
7.319
10.058
Overige debiteuren
6
1
2
Totaal deb.vorderingen Pallas
6
1
2
Belastingdebiteuren
Voorziening dubieuze debiteuren Totaal debiteurenvorderingen
waarvan voor de bestuurscommissie Pallas
Per categorie worden de debiteurenvorderingen onderstaand toegelicht.
Ad 1
Categorie Belastingdebiteuren
Tabel 36 Openstaande belastingdebiteuren
bedragen x € 1.000 Boekwaarde 31-12-2009 Waarvan > 3 maanden open
Belastingjaren vóór 2007
16
16
Belastingjaar 2007
56
23
Belastingjaar 2008
541
323
Belastingjaar 2009
1.656
380
Totaal
2.269
742
De beoordeling bij de belastingdebiteuren is enigszins afwijkend ten opzichte van de reguliere debiteuren. Voor de aanslag gemeentelijke heffingen mag de belastingdebiteur gebruik maken van betaaltermijnen. Uit bovenstaande tabel blijkt dat het grootste gedeelte van de openstaande belastingdebiteuren betrekking heeft op het belastingjaar 2009. Tegenover de vordering staat een voorziening dubieuze debiteuren met € 127 als saldo op 31 december 2009. De afdeling Belastingen komt eens per jaar met een voorstel tot het afboeken van de oninbare vorderingen.
Ad 2
Categorie Debiteuren Werk, Inkomen en Zorg
Tabel 37 Openstaande debiteuren WIZ
Terugvordering Verhaal van bijstand Programmarekening 2009
bedragen x € 1.000 Boekwaarde 01-01-2009
Boekwaarde 31-12-2009
3.433
3.563
361
333 173
Openstaande debiteuren WIZ
Boekwaarde 01-01-2009
Boekwaarde 31-12-2009
522
679
Leenbijstand Boetes Overigen (voorschotten / rente/ woonvoorzieningen) Declaratie Rijk (m.n. Bijstandsbesluit Zelfstandigen) Totaal
13
12
110
114
1.657
2.137
6.096
6.838
Het economische risico van de WIZ-debiteuren (met uitzondering van de debiteuren waar nog een betalingsverplichting aan het ministerie op blijft ad € 1.603 en van de op de financiële activa verantwoorde vorderingen krediethypotheek ad € 296) ligt vanaf 2004 bij de gemeente. Op grond van een indicatie van de risico’s is er een voorziening getroffen van 70% (saldo 31 december 2009 bedraagt € 3.872, waarvan € 207 betrekking heeft op vorderingen krediethypotheek). De toename van de boekwaarde kent een drietal oorzaken: zelfstandigen deden door de kredietcrisis vaker een beroep op de regeling Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz); het beleid om leenbijstand te verstrekken voor woninginrichting is in 2009 verruimd; het gemiddelde fraudebedrag per klant is in 2009 toegenomen.
Ad 3 Categorie Overige debiteuren In onderstaand verloopoverzicht is de openstand per 31 december 2009 van de overige debiteuren vermeld met vergelijkende cijfers vanuit de 1e halfjaarrapportage en de jaarrekeningen 2006 tot en met 2009. De openstand is opgebouwd uit vorderingen van publiekrechterlijke aard voor € 230 en uit vorderingen van privaatrechterlijke aard voor € 5.045. Tabel 38 Ouderdom openstaande vorderingen overige debiteuren Omschrijving 0-30
bedragen x € 1.000 Dagen 30-60 60-90
90-120
>120
Totaal
Jaarrekening 2006
1.110
445
203
42
568
2.368
Jaarrekening 2007
1.506
547
138
43
795
3.029
Jaarrekening 2008
1.142
1.397
201
74
608
3.422
Halfjaarrapportage 2009*
4.464
137
643
25
910
6.179
Jaarrekening 2009
2.091
2.158
41
98
887
5.275
* Alleen de per 1 juli 2009 vervallen openstaande vorderingen zijn in de halfjaarrapportage verwerkt. In de tabel is om de cijfers te kunnen vergelijken aansluiting gemaakt binnen de categorie 0-30 dagen met het totaal van de openstaande vorderingen op genoemde datum.
Totaal openstaande vorderingen overige debiteuren
omvang openstand in € 1.000
4.000 3.000 2.000 1.000 0 2006
2007
2008
2009
jaren
174
Programmarekening 2009
Vooral de openstaande vorderingen, die meer dan 120 dagen open staan, zijn bij de beoordeling van het debiteurensaldo van belang. Deze zijn ten opzichte van het afgelopen jaar per saldo met € 279 toegenomen. Tegenover de toename als gevolg van de in het reguliere traject opgenomen vorderingen (€ 357) staan de afwikkeling van een aantal vorderingen (€ 31) en het afboeken van een aantal dwangsommen (€ 47).
omvang openstand in € 1.000
Openstaande vorderingen > 120 dagen overige debiteuren
1.000 750 500 250 0 2006
2007
2008
2009
jaren
Dit betekent dat het merendeel van de toename van het debiteurensaldo, ten opzichte van het jaar 2008, recent opgelegde vorderingen betreft. Zo is er aan Woonstede ruim € 1,3 mln. in rekening gebracht voor de verkoop van een pand en voor de kosten van de samenwerkingsovereenkomst van de Uitvindersbuurt in Ede. Verder is een bijdrage van € 223 door het niet realiseren van een geluidsscherm grenzend aan het bedrijventerrein A12 aan Rijkswaterstaat gefactureerd.
Voorziening dubieuze debiteuren De (totale) voorziening dubieuze debiteuren is per saldo toegenomen met € 443 tot een boekwaarde van € 4.324 op 31 december 2009. Gesplitst naar de genoemde categorieën is dit € 127 (was € 133) belastingdebiteuren, € 3.665 (was € 3.398) debiteuren WIZ en € 533 (was € 350) voor overige debiteuren. Eens per jaar wordt de beoordeling geactualiseerd. Vorderingen BTW en BTW-compensatiefonds Om een duidelijker beeld te geven op de andere vorderingen worden de (publieke) vorderingen betreffende de BTW en het BTW-compensatiefonds afzonderlijk vermeld op de balans. Het saldo per 31 december 2009 betreft alleen de vordering in het kader van het BTW-compensatiefonds. Rekening-courantverhouding met niet financiële instellingen De gemeente heeft een rekening-courantverhouding met Kernhemmer Hout bv.
4.3.2.3. Liquide middelen Tabel 39 Liquide middelen Kas ABN-AMRO Bank Bank Nederlandse Gemeenten Rabobank Postbank Totaal liquide middelen
bedragen x € 1.000 Boekwaarde 01-01-2009
Boekwaarde 31-12-2009
47 933 -
52 1.484 295
9 20
5 23
1.009
1.859
waarvan voor de bestuurscommissie Pallas Programmarekening 2009
175
Kas ABN-AMRO Bank
464
2 -/- 117
Totaal liquide middelen Pallas
464
115
4.3.2.4. Overlopende activa Tabel 40
bedragen x € 1.000
Overlopende activa
Boekwaarde 01-01-2009
Vooruitbetaalde bedragen
Boekwaarde 31-12-2009
4.383
4.266
Nog te ontvangen bedragen
12.906
13.036
Totaal overlopende activa
17.289
17.302
Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen
11 452
2 450
Totaal overlopende activa Pallas
463
452
waarvan voor de bestuurscommissie Pallas
Vooruitbetaalde bedragen Voornamelijk de betaalde voorschotten op de subsidiëring 2010 (€ 4.001) door de sector EWZ leiden tot het saldo. Nog te ontvangen bedragen Dit activaonderdeel wordt voor het merendeel gevormd door nog te ontvangen rente geldleningen (€ 2.873), suppletieaangiften BTW Compensatiefonds oude jaren € 591, afrekening 2007 en 2008 Stichting Voorwerk (€ 1.646), provinciale Brede Doelen Uitkering (BDU € 1.908), provinciale bijdragen in het kader van het Regionaal Uitvoerings Programma (RUP € 532) en een bijdrage vanuit de samenwerkingsovereenkomst ENKA (€ 1.610). 4.3.3. TOELICHTING CONCERNBALANS PASSIVA 4.3.3.1. Eigen vermogen Tabel 41 Eigen vermogen
Algemene reserves Bestemmingsreserves
bedragen x € 1.000 Boekwaarde Boekwaarde 31-12-2008 01-01-2009 28.007
34.222
Vermeerdering
Vermindering
Rente
Boekwaarde 31-12-2009
2.991
4.952
1.214
33.475
1.349
1.349
-
35
-
1.314
Overige bestemm.reserves
84.083
84.589
18.341
20.340
3.128
85.718
Resultaat voor bestemming
6.721
-
13.938
-
-
13.938
Totaal eigen vermogen 120.160 120.160 35.270 25.327 4.342 134.445 Gedetailleerde informatie is weergegeven in het overzicht van reserves (bijlage 5.5) en de programma’s (hoofdstuk 2) en in de ter inzage gelegde reservebladen.
De bestuurscommissie Pallas maken geen onderdeel uit van bovengenoemde tabel.
Algemene reserves Door resultaatbestemming 2008 zijn de volgende algemene reserves gemuteerd: ▪ Algemene reserve bodemvoorziening € 4.732 ▪ Reserve algemene dekking aanwending rente- en afschr.bestanddeel - 1.483 Naast deze vermeerderingen (verwerkt als correctie op de beginboekwaarde) is er per saldo voor de algemene reserves een vermindering te zien van € 747. Van dit saldo maken de volgende belangrijkste vermeerderingen deel uit: ▪ Rentetoevoeging € 1.214 ▪ Algemene reserve bodemvoorziening - 1.800 ▪ Reserve algemene dekking aanwending rente- en afschr.bestanddeel - 1.021 176
Programmarekening 2009
De verminderingen tot een totaal van € 4.952 zijn veelal conform de begrote inzet van diverse reserves voor dekking van de exploitatie (o.a. reserve algemene dekking aanwending rente- en afschrijvingsbestanddeel, algemene reserve bodemvoorziening en reserve algemene dekking aanwending rentebestanddeel). Een uitzondering vormt de overboeking van de resultaatbestemming 2008 (ter grootte van € 1.483) van de algemene reserves naar de overige bestemmingsreserves.
Bestemmingsreserves De boekwaarde wordt gevormd door de egalisatiereserve afval. Deze bestemmingsreserve dient om ongewenste schommelingen in de bij derden in rekening te brengen tarieven op te vangen. De vermindering betreft het nadelige saldo van het product Afval. Overige bestemmingsreserves Ook voor de overige bestemmingsreserves geldt dat de gecorrigeerde beginboekwaarde het gevolg is van de resultaatbestemming 2008. De correctie bedraagt in totaal € 505. Toevoegingen zijn gedaan voor o.a. het beschikbaar houden van restant middelen voor het ontwikkelingsplan buitengebied (€ 180) en voor de schuldhulpverlening (€ 161), door vrijval exploitatiebudget voor een multifunctioneel centrum in Kernhem (€ 331) en Ede marketing € 150. Het resultaat van Grondzaken en de afdracht aan het concern in het kader van de HBB 2003 waren de belangrijkste onttrekkingen, respectievelijk € 385 en € 550. Naast de genoemde correctie van de resultaatbestemming 2008 dienen de volgende zaken genoemd te worden als belangrijkste vermeerderingen: ▪ Rentetoevoeging € 3.128 ▪ Reserve SoeDoe Cofinanciering - 1.483 ▪ Egalisatiereserve BTW-compensatiefonds - 1.049 ▪ Reserve Publieksdienst 672 ▪ Reserve ICT bedrijfsmiddelen 507 ▪ Reserve Stadsuitleg 761 ▪ Reserve bovenwijkse voorzieningen - 1.031 ▪ Egalisatiereserve WMO - 1.161 ▪ Reserve personeelsbudgetten - 4.744 ▪ Reserve bedrijfsmiddelen - 1.344 Onderstaand wordt een beeld gegeven van de belangrijkste verminderingen van de overige bestemmingsreserves: ▪ Reserve SoeDoe Cofinanciering € 1.854 ▪ Reserve Publieksdienst - 1.551 ▪ Reserve Grootonderhoud wegen 652 ▪ Reserve Ede-Oost - 2.004 ▪ Reserve bovenwijkse voorzieningen - 1.542 ▪ Reserve Huisvesting Onderwijs - 1.112 ▪ Reserve Centrum voor Jeugd en Gezin 507 ▪ Egalisatiereserve WMO - 1.210 ▪ Egalisatiereserve kapitaallasten riolering Buitengebied - 1.104 ▪ Reserve personeelsbudgetten - 4.956 ▪ Reserve bedrijfsmiddelen - 1.444 ▪ Egalisatiereserve BTW-compensatiefonds - 1.002
Resultaat voor bestemming Op dit passivaonderdeel staat het verschil tussen de baten en de lasten van de producten c.q. de programma’s. Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar hoofdstuk 1 resultaatbepaling en bestemming.
Programmarekening 2009
177
4.3.3.2. Voorzieningen Tabel 42 bedragen x € 1.000 Voorzieningen
Boekwaarde 31-12-2008
Boekwaarde 01-01-2009
Vermeerdering
Vermindering
Boekwaarde 31-12-2009
Overige voorzieningen
27.287
27.203
11.009
5.444
32.768
Totaal voorzieningen
27.287
27.203
11.009
5.444
32.768
waarvan voor de bestuurscommissie Pallas Overige voorzieningen
3.760
3.675
765
631
3.809
Totaal voorz. Pallas & PROO
3.760
3.675
765
631
3.809
Overige voorzieningen Naast de jaarlijkse in de begroting opgenomen dotaties hebben ook andere mutaties tot vermeerderingen geleid. De belangrijkste vermeerderingen betreffen: ▪ Inflatierentetoevoeging € 562 ▪ Voorziening P-budgetten 935 ▪ Voorziening IGW rioolaanleg en –beheer (exploitatieresultaat) 3.934 ▪ Voorziening huisvesting primair en voortgezet onderwijs 800 ▪ Voorziening Reïntegratie (WWB) 1.770 De verminderingen bestaan o.a. uit de volgende onttrekkingen: ▪ Voorziening P-budgetten incl. wethouderspensioenen ▪ Voorziening huisvesting primair en voortgezet onderwijs ▪ Voorziening Reïntegratie (WWB)
€ -
1.298 539 1.071
In het als bijlage opgenomen overzicht van voorzieningen wordt per voorziening een beeld gegeven van de opbouw van het saldo.
4.3.3.3. Vaste schulden De details van de hieronder genoemde onderdelen van vaste schulden zijn opgenomen in de als bijlage opgenomen staat van opgenomen geldleningen. Tabel 43 Vaste schulden
Onderhandse leningen van banken
bedragen x € 1.000 Boekwaarde 01-01-2009 275.734
Vermeer- Vermin-dering dering -
Aflossing
Boekwaarde 31-12-2009
-
11.056
264.678
Door derden belegde gelden
4.022
241
97
-
4.166
Waarborgsommen
1.616
1.518
1.589
-
1.545
281.372
1.759
1.686
11.056
270.389
Totaal vaste schulden
waarvan voor de bestuurscommissie Pallas Onderhandse leningen van banken
125
-
-
-
125
Totaal vaste schulden Pallas
125
-
-
-
125
Onderhandse leningen van banken In het verslagjaar zijn geen buitengewone (extra) aflossingen gedaan. Door derden belegde gelden Het saldo wordt gevormd door ontvangen gelden van derden voor een fonds voor verleende spaarhypotheken en door belegging van liquiditeitoverschotten door de Regio De Vallei.
178
Programmarekening 2009
Waarborgsommen Er worden door Grondzaken bedragen ingehouden op de aankopen, die dienen als garantie voor de oplevering van de desbetreffende aankopen.
4.3.3.4. Vlottende schulden Tabel 44 Vlottende schulden
bedragen x € 1.000 Boekwaarde 01-01-2009
Boekwaarde 31-12-2009
Bankrekeningen
12.938
10.065
Opgenomen kasgeldleningen Schulden BTW en BTW-compensatiefonds Overige schulden
18.900 3.679 17.700
99 22.989
Totaal vlottende schulden
53.217
33.153
449 449
364 364
waarvan voor de bestuurscommissie Pallas Overige schulden Totaal vlottende schulden Pallas
Bankrekeningen De rekeningen bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) hebben in totaal een debetsaldo. Dit is een bewuste keuze, omdat de debetrente lager is dan het rentepercentage van een kasgeldlening. Pas bij het bereiken van de limiet van het totale debetsaldo (circa € 19 mln.) wordt voor een gedeelte een kasgeldlening afgesloten. Schulden BTW en BTW-compensatiefonds Op dit onderdeel van de vlottende schulden is de vordering van de belastingdienst weergegeven betreffende een aantal aangiften ondernemers BTW, voornamelijk over de maand december 2009. Overige schulden Tot het saldo behoren de betalingen in 2010 van facturen voor in 2009 geleverde goederen en/of diensten voor een totaalbedrag van € 10,4 mln., de vordering van Regio De Vallei in hun rekeningcourant met de gemeente voor € 9,4 mln. en de inhoudingen (veelal aflossingen op aangegane schulden) op de uitkeringen van uitkeringsgerechtigden WIZ voor € 1,3 mln..
4.3.3.5. Overlopende passiva Tabel 45 Overlopende passiva Vooruit ontvangen bedragen Voorfinancieringen specifiek bestedingsdoel Te betalen rente Nog te betalen bedragen
bedragen x € 1.000 Boekwaarde 01-01-2009
Boekwaarde 31-12-2009
1.572 3.100 6.961
3.017 5.710 6.644
9.621
10.809
21.254
26.180
Vooruit ontvangen bedragen Nog te betalen bedragen
115 242
140 490
Totaal overlopende passiva Pallas
357
630
Totaal overlopende passiva
waarvan voor de bestuurscommissie Pallas
Vooruit ontvangen bedragen Het ontvangen voorschot in het kader van de regeling stimuleringsbijdrage goedkope woningbouw 2007 - 2010 (€ 1,8 mln.) en een nog te verrekenen bijdrage betreffende het project Uitvindersbuurt (€ 824) zijn als vooruit ontvangen bedragen verwerkt.
Programmarekening 2009
179
Voorfinancieringen specifiek bestedingsdoel Nog van Europese en/of Nederlandse overheidslichamen te ontvangen voorschotbedragen in het kader van zogenaamde voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel werden voorheen onder de voorzieningen verantwoord. Door gewijzigde voorschriften worden de voorfinancieringen voor projecten die starten vanaf 2008 gecategoriseerd onder de overlopende passiva. Tabel 46 Voorfinancieringen specifiek bestedingsdoel Boekwaarde 31-12-2008 Gelders Stedelijk Ontwikkelingsbeleid (GSO) Werk en Inkomen Tijdelijke Stimuleringsregeling Woningbouw Ontwikkeling nieuw stadsdeel Veluwse Poort (Ede Oost) Totaal voorfin. spec. best.doel
Boekwaarde 01-01-2009
749
749
2.351 -
bedragen x € 1.000 Vermeer- Vermindering Boekwaarde dering 31-12-2009 3.246
2.566
1.429
2.351
141
816
1.676
-
1.105
-
1.105
-
-
1.500
-
1.500
3.100
3.100
5.992
3.382
5.710
De ontvangen voorfinanciering Gelders Stedelijk Ontwikkelingsbeleid (GSO) valt uiteen in uitkeringen voor Oud Ede Zuid en de Wijk Veldhuizen.
Te betalen rente Dit is een administratieve boeking om alle rente, vanuit de renteomslag, toe te rekenen aan het kalenderjaar 2009. Nog te betalen bedragen In 2009 aangegane verplichtingen die in 2010 (en/of volgende jaren) zullen worden voldaan vormen het totaal van dit onderdeel, waarvan de belangrijkste posten zijn: ▪ Kosten huishoudelijke hulp zorgverleners € 636 ▪ Afdracht loonheffing en premies betreffende salarissen december - 2.721 ▪ Betalingsverplichting declaratie ministerie 75% WIZ debiteuren - 1.603 ▪ Algemene uitkering 438 ▪ Afrekening subsidievoorschot 2008 WMO 547 ▪ Afrekening kosten Voorwerk 2009 - 1.260
4.3.3.6. Niet uit de balans blijkende verplichtingen Per 31 december 2009 heeft de gemeente geldleningen aan instellingen, bedrijven en andere garantieverplichtingen gewaarborgd tot een bedrag van € 3,5 mln. De garantstellingen in het kader van de WSW voor een bedrag van € 337 mln. dienen hier nog aan toegevoegd te worden. Detailinformatie is opgenomen in de bijlage gewaarborgde geldleningen. Per 31 december 2009 staat voor € 10,4 mln. aan inkoopverplichtingen open. Betaling aan de desbetreffende leveranciers heeft plaatsgevonden in januari 2010. De volgende nog lopende contractverplichtingen dienen genoemd te worden: ▪ Tot oktober 2012 centrale apparatuur repro voor kopiëren voor € 160 ▪ Tot oktober 2012 decentrale kopieer- en print-apparatuur voor 141 ▪ Tot januari 2018 huur en servicekosten gebouw Manenberg voor - 2.640 ▪ Tot januari 2029 huur gebouw De Doelen I voor - 13.653 ▪ Tot januari 2013 huur gebouw De Doelen II voor 474 ▪ Tot januari 2013 huur gebouw De Zonneberg voor 317 ▪ Tot mei 2012 voor schoonmaak met een omvang van 432 ▪ Tot januari 2013 voor accountantsdiensten voor 165
180
Programmarekening 2009
5.
Bijlagen
Programmarekening 2009
181
182
Programmarekening 2009
5.1.
Kerngegevens
Programmarekening 2009
183
184
Programmarekening 2009
5.2.
Overzicht van activa
Programmarekening 2009
185
186
Programmarekening 2009
5.3.
Overzicht van onderhanden werk
Programmarekening 2009
187
188
Programmarekening 2009
5.4.
Overzicht van reserves
Programmarekening 2009
189
190
Programmarekening 2009
5.5.
Overzicht van voorzieningen
Programmarekening 2009
191
192
Programmarekening 2009
5.6.
Overzicht van opgenomen geldleningen
Programmarekening 2009
193
194
Programmarekening 2009
5.7.
Overzicht van gewaarborgde geldleningen
Programmarekening 2009
195
196
Programmarekening 2009
5.8.
Overzicht van verbonden partijen
Programmarekening 2009
197
198
Programmarekening 2009
5.9.
Single Information Single Audit
Programmarekening 2009
199
200
Programmarekening 2009
5.10.
Reservebladen
De reservebladen liggen ter inzage.
Programmarekening 2009
201
202
Programmarekening 2009
5.11.
Grondnota 2010
Programmarekening 2009
203