Prof .dr. Geert Jan Stams Universiteit van Amsterdam
“Wij weten uit ervaring wat het beste is!”
Maar klinische werkervaring leidt nauwelijks tot betere oordelen over welk probleem de client heeft en wat de beste remedie is, en leidt ook niet tot betere uitkomsten voor de client. Spengler et al., 2009 Lambert & Ogles, 2004 Stams et al., 2010 Knotter et al., 2009
Op maat (individuele) benadering versus standaardbenadering (Schulte et al., 1992)
behandeling fobie 70 60 50 40 30 20 10 0
67 39
44 % genezen
op maat
standaard placebo (exposure standaard in vivo)
Deltamethode
Vanaf 2002 ontwikkeld Vanaf 2007 verplicht 4-stappen model Plan van aanpak Engageren en positioneren Hulpmiddelen Caseload-verlaging van +/- 23 zaken naar +/- 16 zaken
5
Het 4-stappenplan 1. Zorgpunten en sterke punten van de opvoedingssituatie in kaart brengen
2. Gevolgen voor de ontwikkeling van de jeugdige (ontwikkelingsbedreigingen) beschrijven 3. Gewenste ontwikkelingsuitkomsten formuleren 4. Doelen en middelen om deze doelen te bereiken verwoorden
6
Onderzoek bij Bureau Jeugdzorg Friesland, Broeders, Van der Helm, & Stams, 2012
Aanpak van problemen voordat jongeren in de gesloten jeugdzorg werden geplaatst
Samenhang met recidive per domein: uitgesplitst naar leeftijd (v.d. Put et al., 2012)
Onderzoek naar Deltamethode Stams, Top – van der Eem, Limburg, Van Vugt, & Van der Laan (2010)
Doel(en) van het onderzoek – In kaart brengen vordering landelijke implementatie Deltamethode Gezinsvoogdij – Invloed bepalen van ‘werkwijze Delta’ op Duur van de ondertoezichtstelling Uithuisplaatsing tijdens de OTS Duur van de uithuisplaatsing tijdens de OTS
9
Resultaten: duur OTS
Wanneer de gezinsvoogd samen met de opvoeders van de jeugdige concrete opvoedingsdoelen stelt in het Plan van Aanpak, hangt dit samen met een verkorting van de duur van de OTS met 8 maanden.
ervaring in jaren en duur OTS 0,5
0,5
0 -0,5 -1 maanden
-1,5 -2 -2,5 -3 werk
-3 Delta
Resultaten: uithuisplaatsing
Een plan van aanpak opgesteld volgens Delta betekent een halvering van de kans op uithuisplaatsing
Concrete opvoedingsdoelen in het plan van aanpak reduceren de duur van de uithuisplaatsing met 14 maanden
hulpverleningsdoelen
Moeder praat met Samir Moeder en Samir hebben een relatie Samir weet wat hij moet doen als hij boos is De ouders van Samir leren de betekenis van opvoeden kennen en passen deze toe De ouders van Samir moeten zicht krijgen op kindfactoren Samir kan weerstand bieden aan negatieve invloeden van buiten Samir kan kind zijn Samir leert omgaan met zijn gevoelens Samir weet hoe de toekomst eruit ziet Samir kan in harmonie leven met oom en tante Samir kan omgaan met de normen en waarden uit 2 culturen
Engageren en Positioneren
Engageren – Dat doen wat nodig is om te zorgen dat jeugdige en opvoeders actief meewerken Aansluiten bij wensen Benoemen van positieve gezinsfactoren Versterken van positieve gezinsfactoren
Positioneren – Dat doen wat nodig is om duidelijk te maken hoe de ontwikkeling en veiligheid van de jeugdige te waarborgen Samenwerken Duidelijkheid over rollen, bevoegdheden, plichten
Spanningsveld – Samenwerken met gezin/opvoeders maar focus op belang van de jeugdige
13
Werkwijze gezinsvoogd (volgens gezinsvoogd)
3 = lukt mij niet goed en niet slecht; 4 = lukt mij goed; 5 = lukt mij zeer goed
werken aan veiligheid
3,91
methodisch werken
2,99 M
positioneren
4,27
engageren
3,47 0
1
2
3
4
5
Oplossingsgericht werken
Mag ik je een vraag stellen die misschien een beetje vreemd is? Stel … dat nadat we ons gesprek beëindig jij naar huis gaat ….. en je dag afmaakt….. terwijl je doet wat je normaal doet… en dan ga je naar bed. En terwijl je slaapt … gebeurt er een wonder en de problemen waarvoor je hier nu zit zijn verdwenen. Maar je slaapt, dus je weet niet dat het wonder heeft plaatsgevonden. Als je morgen wakker wordt, wat zullen dan de eerste dingen zijn waaraan je merkt dat het wonder heeft plaatsgevonden?
Wat Werkt Principes Justitiële Interventies
Risicobeginsel Behoeftebeginsel Responsiviteitsbeginsel
35% 30%
Verwaarlozing
25%
Fysieke mish.
20%
15%
Seksuele mish.
10%
"Mish."
5% 0%
0 f.
1 f.
2 f.
3 f. (>)4 f.
Brown, 1998
Fiet van Beek
“Het gaat ons om het recht van burgers zelf regie te houden over hun leven.”
“Eerst de mensen zelf, dan pas de hulpverlening”
ik zeg: het recht om opgevoed te worden gaat boven het recht om zelf op te voeden
EKC: steun gebaseerd op veel ondeugdelijk onderzoek (Schuurman & Mulder, 2011)
Bij een onveilige situatie (huiselijk geweld) gaat vader naar de huisarts in verband met cursus agressiebeheersing (gezondheid). Tante wordt netwerkpleegzorgouder voor X (opvoeding).
Netwerk versus bestandspleegzorg
Johanna Bakker Thuis voelen middel tot hoge SES
lage SES
Bestand
netwerk
EKC veilig
onveilig
Vergelijkbare achtergrond
* Gebleken is dat netwerkpleeggezinnen zich eerder afsluiten voor de benodigde professionele ondersteuning, terwijl de opvoedingsvaardigheden bij netwerkpleeggezinnen van mindere kwaliteit zijn.
Meta-Analyse
EKC 20% meer kindermishandeling dan bij traditionele aanpak, 20% meer uithuisplaatsing en10% meer beroep op professionele hulp
EKC, Jeugdbescherming en Delta
Jeugdbescherming houdt juist in dat regie beperkt wordt van ouders en de directe omgeving Balans tussen engageren (gebruik maken van eigen regie van het gezin) en positioneren (regie van hulpverlener t.b.v. de veiligheid van het kind) EKC leidt mogelijk wel tot doelen waar het gezin gemotiveerd aan wil werken – maar deze hebben mogelijk onvoldoende de veiligheid van het kind als uitganspunt – en zijn mogelijk onvoldoende uitgewerkt in concrete en realistische stappen, waardoor het bereiken van de doelen onzeker is
Een Sociale Huisarts?
1 kilo kruimige aardappelen 1 kilo winterpeen 6 uien klont boter scheut melk 125 ml crème fraîche snufje nootmuskaat peper / zout
The Big Four extra-therapeutisch
15% 40% 30%
hoop en verwachting
algemeen werkzame factoren
15%
specifieke methode
Lambert, 1992
FFT Results: Washington State 18-Month Unadjusted Felony Recidivism Percentage
63 55 47
Control Group (N=313) 25 Individual Therapists (N=387) Four Therapist Groups
47
43
42
34
33
31
33
28
26
26 23
20 18 14
17
23
22
17
17 17
14
18
14
12
11
8
0 C 1
2
3
4
5
6
7 M 8
Not Adherent
9 10 11 12 13 M 14 15 16 17 18 M 19 20 21 22 23 24 25 M
Borderline Adherent
Highly Adherent
Meta-Analyses Evidence-Based Zorg voor Jeugdigen Andrews & Bonta, 2010, Weisz et al., 1998,
CAU = Care As Usual = Generalistische Aanpak = nul effect
