PEILING Van Aan Portefeuillehouder
: Burgemeester en Wethouders : Gemeenteraad : Wethouder R.G.H. van Muilekom
Reg.nr. Datum
: 4506910 : 15 oktober 2013
TITEL Verdeelsleutel Buurtbudget
PEILPUNTEN De subsidieregeling Buurtbudget maakt het mogelijk om in elke wijk1 subsidie aan te vragen voor: Activiteiten ter verbetering van de leefbaarheid en sociale cohesie in de wijk (het traditionele buurtbudget). Organisatiekosten van een wijkbewonersgroep van, voor en door de wijkbewoners, die opkomt voor de belangen van de wijk en haar wijkbewoners.2 Overwegende dat: Het buurtbudget een belangrijke functie heeft in het stimuleren van initiatieven van bewoners voor hun buurt en buurtgenoten. Het belangrijk is om te stimuleren dat er in iedere wijk een bewonersgroep is die opkomt voor de belangen van de wijk en haar wijkbewoners. De doelstellingen van de Subsidieregeling Buurtbudget overeenkomen met de doelstellingen van de bijzondere subsidie die sinds 1984 aan Vereniging Dorpsbelangen Hoogland en Belangenvereniging Hooglanderveen wordt verleend. Deelt u onze mening dat: 1) Er geen aanleiding is om de huidige verdeelsleutel, waarbij het inwonertal in de prioriteitswijken met een factor 1,5 wordt meegewogen, te wijzigen. 2) a) De Vereniging Dorpsbelangen Hoogland en Belangenvereniging Hooglanderveen, net als wijkbewonersgroepen in andere wijken, een beroep kunnen doen op de Subsidieregeling Buurtbudget voor activiteiten en organisatiekosten. b) Dit niet ten laste moet gaan van het buurtbudget in andere wijken.
AANLEIDING Op 6 december 2011 is door de Gemeenteraad besloten op welke wijze het beschikbare buurtbudget tussen de wijken wordt verdeeld in 2012 en 2013. De vastgestelde verdeelsleutel gaat uit van een basisbedrag per wijk van €5000. Het resterende budget wordt over de wijken verdeeld naar inwonertal, waarbij het inwonertal in de prioriteitswijken in 2012 dubbel wordt geteld en in 2013 met een factor anderhalf wordt vermenigvuldigd. Uw raad heeft eind 2011 ook besloten om op basis van een evaluatie van de voorgaande jaren in 2013 een nieuw besluit te nemen over de verdeelsleutel na 2013. Uit de evaluatie van het jaar 2012 komt naar voren dat het buurtbudget een nog steeds groeiende bekendheid geniet. In 2012 zijn in alle wijken weer vele, zeer uiteenlopende initiatieven gerealiseerd met een bijdrage uit het buurtbudget. Bij besluit van 14 november 2012 heeft ons college besloten de bijzondere subsidie, die sinds 1984 aan de Vereniging Dorpsbelangen Hoogland en aan de Belangenvereniging Hooglanderveen wordt verleend, met ingang van 1 januari 2014 te beëindigen. Naar aanleiding van de bezwaarschriften is deze termijn verlengd tot 1 januari 2015. Uw raad (raadsvragen BPA 2013-115) heeft vragen gesteld over de beslissing tot stopzetten van deze bijzondere subsidierelatie. In de beantwoording van de raadsvragen hebben we
1
Overal waar wijk staat bedoelen wij ook de dorpen Hoogland en Hooglanderveen. Wijkbewonersteams (WBT) die met de gemeente samenwerkingsafspraken hebben gemaakt ter uitvoering van het collegebesluit ‘De samenwerking met de WBT’s’ d.d. 6 juli 2010, komen voor deze organisatiekosten in aanmerking. 2
Inlichtingen bij:
P.M. Promes, MO/VW, (033) 469 45 06
Gemeente Amersfoort Peiling 4506910 pagina 2
toegezegd dit te betrekken bij de besluitvorming over de Subsidieregeling Buurtbudget, omdat beide subsidies hetzelfde doel hebben.
VOORGESCHIEDENIS/ACHTERGRONDEN Buurtbudget en de samenwerking met Wijkbewonersteams (WBT’s) Omdat de gemeente grote waarde hecht aan bewonersinitiatieven en aan de samenwerking met bewoners(groepen) zijn verschillende subsidiemogelijkheden gecreëerd om dit te stimuleren. Op 18 mei 2001 is door de Gemeenteraad het zogenaamde leefbaarheidsbudget (beter bekend als buurtbudget) ingesteld, bedoeld om initiatieven van bewoners te stimuleren die de leefbaarheid en sociale cohesie in de buurt vergroten. Bij de verdeling van het beschikbare budget over de wijken werd toen bepaald dat het inwonertal in de prioriteitswijken dubbel werd geteld ‘gezien de aard van de problematiek’. In de periode 2009-2011 zijn tijdelijk extra middelen toegevoegd aan het buurtbudget vanuit het WMObudget, stedelijk beheer en het Rijk. Aan de doelstellingen van het buurtbudget zijn toen toegevoegd: het mogelijk maken dat (meer) bewoners meedoen, en/of het er voor zorgen dat bewoners zich betrokken voelen bij de buurt en andere buurtbewoners. Op 21 december 2011 is door ons college de Subsidieregeling buurtbudget 2012 vastgesteld waarbij de uitvoering van en verantwoordelijkheid voor het buurtbudget dichter bij de bewoners werd gebracht. Hiermee werd beoogd: meer vertrouwen in de kracht van de stad, meer verantwoordelijkheid bij de bewonersorganisaties, minder regels, lage drempel voor initiatiefnemers, minder ambtelijke inzet. In de Subsidieregeling buurtbudget 2012 is tegelijkertijd ook de subsidie ondergebracht ten behoeve van organisatiekosten van een Wijkbewonersteam (WBT). Het gaat om organisatiekosten (€1000 per jaar) voor een wijkbewonersteam dat in de wijk netwerkt en over de volle breedte meedenkt met de gemeente over het wel en wee van de wijk en hierin proactief is (collegebesluit van 6 juli 2010). Evaluatie Werkwijze Subsidieregeling Buurtbudget 2012 Omdat sinds 1 januari 2012 sprake is van een geheel nieuwe verdeling van verantwoordelijkheden tussen gemeente en bewonersorganisaties bij de verstrekking van buurtbudget is in de eerste helft van 2013 samen met alle betrokkenen een evaluatie opgesteld. De wijze waarop de evaluatie tot stand is gekomen is beschreven in bijlage 1. Belangrijke conclusies uit de evaluatie zijn: In alle wijken heeft een groep bewoners de verantwoordelijkheid op zich genomen en er voor gezorgd dat er ook in hun wijk vanaf 2012 buurtbudget beschikbaar is. Er zijn in 2012 stadsbreed 380 initiatieven gerealiseerd met buurtbudget. Dit aantal is, in vergelijking met andere jaren, hoog naar verhouding van de omvang van het budget. De aard van de initiatieven is zeer divers: van opruimacties tot een activiteit om eenzaamheid tegen te gaan, van een workshop ‘iedereen kan ingrijpen’ tot een bijdrage aan postzegelpark Leusderweg. De gemeente moet durven loslaten als het gaat om criteria waaraan de activiteiten moeten voldoen. In 2012 ontstond discussie over initiatieven die niet in de wijk zelf plaatsvonden. De wijken hanteren zelf als criteria: o de doelstellingen van het buurtbudget, o het moet merkbaar/zichtbaar zijn in de wijk, en/of o vanuit de eigen wijk moet er voldoende deelname zijn. Conclusie was dat in de subsidieregeling moet staan dat het geld ‘voor’ de wijk moet worden besteed, terwijl nu in de regeling staat ‘in’ de wijk. Dit punt zal worden meegenomen in de besluitvorming door het college over de subsidieregeling zelf. De gemeente moet eenduidig sturen als het gaat om de wijze waarop de bewonersgroepen moeten zorgen voor transparantie naar de wijkbewoners. Het gaat dan om de communicatie met alle wijkbewoners over waar je aanvragen kunt indienen, hoe deze zullen worden gewogen en over welke aanvragen geld zullen ontvangen. Maar ook over communicatie met de aanvragers zelf. Meer informatie over de evaluatie van de werkwijze is opgenomen in bijlage 1.
Gemeente Amersfoort Peiling 4506910 pagina 3
Evaluatie Verdeelsleutel Subsidieregeling Buurtbudget 2012 De leden van de stichtingen/verenigingen en werkgroepen zijn bij de evaluatie ook bevraagd over de huidige verdeelsleutel. Door hen zijn diverse argumenten aangedragen om wel/geen onderscheid te maken tussen wijken: - inkomenssituatie in de wijk, - huidige leefbaarheid en cohesie in de wijk, - zijn er wijken die structureel tekorten hebben of juist overschotten, - wijken met weinig initiatieven moeten extra gestimuleerd worden, - wijken die het meest actief zijn moet je belonen. Deze argumenten leiden niet tot dezelfde conclusie. In bijlage 2 is per argument aangegeven in hoeverre het hanteren van een bepaald argument leidt tot onderscheid tussen verschillende wijken. Bijzondere subsidie Vereniging Dorpsbelangen Hoogland en Belangenvereniging Hooglanderveen Op 25 september 1984 heeft de Gemeenteraad besloten tot subsidieverstrekking aan de Vereniging Dorpsbelangen Hoogland en Belangenvereniging Hooglanderveen. Dit was een uitvloeisel van het besluit van uw raad om de dorpsraden van Hoogland en Hooglanderveen op te heffen. De bereidheid werd uitgesproken dat als de bewoners van het gebied een vereniging of een andere vergelijkbare instelling ter behartiging van de plaatselijke belangen zouden willen oprichten, uw raad hier in principe positief tegenover zou staan. Op basis van dit besluit ontving Vereniging Dorpsbelangen Hoogland in 2013 een subsidie van €5260 en de Belangenvereniging Hooglanderveen €3572. De hoogte van deze jaarlijkse subsidie hangt af van het ledenaantal van de verenigingen. Ons college heeft beide verenigingen laten weten deze bijzondere subsidie te beëindigen per 1 januari 2015 omdat er nieuwe subsidiemogelijkheden zijn met eenzelfde doel die beschikbaar zijn voor alle wijken. Het college hecht veel waarde aan de bijdrage die beide verenigingen leveren aan Hoogland en Hooglanderveen en daarmee aan de stad Amersfoort.
BEOOGD EFFECT Met de peiling beogen we te komen tot een eenduidige keuze voor de verdeelsleutel van het Buurtbudget, die aan alle inwoners van Amersfoort uit te leggen is.
TOELICHTING BIJ DE PEILPUNTEN
1. Er geen aanleiding is om de huidige verdeelsleutel, waarbij het inwonertal in de prioriteitswijken met een factor 1,5 wordt meegewogen, te wijzigen. Argumenten hiervoor zijn: Gezien de doelstellingen van het buurtbudget – bijdragen aan de leefbaarheid en sociale cohesie – en de aard van de wijken, is in 2001 door uw raad besloten onderscheid te maken tussen de prioriteitswijken en de beheerwijken bij de verdeling van het budget over de wijken. Wat betreft leefbaarheid en sociale cohesie is er nog steeds een verschil tussen de prioriteitswijken en beheerwijken. De leefbaarheid en sociale cohesie in de prioriteitswijken verdient nog steeds een extra stimulans.. In 2001 heeft u besloten het verschil in budget tussen de prioriteitswijken en de beheerwijken te verkleinen door de wegingsfactor per 2013 terug te brengen van 2 naar 1,5. Dit betekent dat de prioriteitswijken structureel vanaf 2013 een bedrag tussen de €3000 en €5000 per wijk hebben ingeleverd, ten bate van de beheerwijken (zie bijlage 3 voor de bedragen per wijk). Uit de Stadspeiling Leefbaarheid en Veiligheid 2011 komt naar voren dat naar verhouding het percentage bewoners dat zich verantwoordelijk voelt voor de buurt of actief is in de buurt lager is in de prioriteitswijken dan in de beheerwijken. Desondanks is het aantal buurtbudget-initiatieven niet minder dan in de beheerwijken en het budget is in 2012 (bijna) volledig besteed. In een aantal beheerwijken is het aantal initiatieven lager.
Gemeente Amersfoort Peiling 4506910 pagina 4
Redenerend vanuit de eigen kracht van bewoners is bij de evaluatie ook naar voren gebracht dat het gemiddeld inkomen in de beheerwijken hoger ligt en dat daarom de eigen bijdrage aan initiatieven in de beheerwijken ook hoger kan zijn. Kanttekening is: Er zijn een aantal beheerwijken waar het aantal initiatieven laag ligt en anderzijds een aantal beheerwijken waar men juist heel actief is. In het ene geval betekent extra budget een extra stimulans in het andere geval betekent extra een budget een grotere onderbesteding dan nu al het geval is. Al met al zijn er geen eenduidige argumenten om nu na één jaar (2013) het gewicht waarmee het inwonertal van de prioriteitswijken wordt meegenomen (factor 1,5) opnieuw te verlagen.
2
a) De Vereniging Dorpsbelangen Hoogland en Belangenvereniging Hooglanderveen, net als wijkbewonersgroepen in andere wijken, een beroep kunnen doen op de Subsidieregeling Buurtbudget voor activiteiten en organisatiekosten. b) Dit niet ten laste moet gaan van het buurtbudget in andere wijken.
Argumenten hiervoor zijn: We vinden het belangrijk dat niet alleen in Hoogland en Hooglanderveen bewoners kunnen opkomen voor het belang en de eigenheid van de eigen wijk. Overal geldt dat bewoners moeten kunnen meepraten en meewerken aan hun eigen leefomgeving. Nadat in 1984 voor Vereniging Dorpsbelangen Hoogland en de Belangenvereniging Hooglanderveen subsidiëring hiervan is mogelijk gemaakt, zijn vanaf 2001 stadsbreed subsidiemogelijkheden gecreëerd met dit doel. Naast het activiteitenbudget is daarom in de subsidieregeling Buurtbudget ook een subsidie voor organisatiekosten opgenomen. Met dit organisatiebudget kunnen activiteiten in de wijk worden georganiseerd om de mening van andere wijkbewoners op te halen en hen te betrekken bij wat er speelt in de wijk. Voorbeelden uit andere wijken die van dit organisatiebudget gebruik maken zijn: Soesterkwartier organiseerde in 2012 wijktafels over verschillende thema’s en Stichting Bewonersinitiatieven Amersfoort-Zuid organiseerde in 2012 en 2013 een informatiemarkt voor alle maatschappelijke organisaties en buurtverenigingen. De afgelopen jaren hebben de Vereniging Dorpsbelangen Hoogland en de Belangenvereniging Hooglanderveen beperkt gebruik gemaakt van de mogelijkheden van het Buurtbudget omdat zij de andere subsidie ontvingen. Het ligt in de rede om geen twee subsidies met eenzelfde doel naast elkaar te laten voortbestaan. In verband met de bezuinigingen hebben we besloten om per 1-1-2015 de aparte subsidiering van de Vereniging Dorpsbelangen Hoogland en Belangenvereniging Hooglanderveen te beëindigen. Mocht de raad besluiten deze subsidie overeind te willen houden, dan kan deze gefinancierd worden uit de middelen voor het buurtbudget. Wij vinden, vanuit het gelijkheidsbeginsel, dat dit niet ten nadele moet gaan van de andere wijken, maar gedekt moet worden uit de buurtbudgetsubsidie voor Hoogland en Hooglanderveen. Naast de subsidiemogelijkheden van de Subsidieregeling Buurtbudget is het mogelijk om als bewonersgroep of vereniging incidenteel subsidie aan te vragen bij de gemeente voor activiteiten die passen binnen de sociale agenda van de wijk. Kanttekening is: De subsidieregeling Buurtbudget die voor alle wijken geldt, doet geen recht aan de bijzondere historische positie die Hoogland en Hooglanderveen binnen Amersfoort innemen.
Gemeente Amersfoort Peiling 4506910 pagina 5
FINANCIËN In de begroting is jaarlijks een bedrag ten behoeve van de subsidieregeling buurtbudget opgenomen. Voor de subsidie van activiteiten is dit bedrag €305.200. De verdeelsleutel wordt hierop toegepast. Daarnaast is er per wijk €1000 beschikbaar voor organisatiekosten van de bewonersgroep die belast is met de werving en selectie van buurtbudgetaanvragen en is er per wijk €1000 beschikbaar voor organisatiekosten van een WBT. Het totale bedrag dat jaarlijks beschikbaar is voor organisatiekosten is €26.000. Dekking van de subsidies vindt plaats uit de in de begroting opgenomen posten binnen programma 4: Zorg, Welzijn en Wijkontwikkeling, programmaonderdeel Wijkontwikkeling. De bijzondere subsidies die de Vereniging Dorpsbelangen Hoogland (VDH) en Belangenvereniging Hooglanderveen (BHV) sinds 1984 ontvangen zijn gebaseerd op een vast bedrag per vereniging plus een bedrag per lid van de vereniging, hierin zitten kleine schommelingen per jaar. In 2013 ontving de VDH €5.260 en de BHV € 3.572. In 2014 ontvangen ze dit bedrag voor de laatste maal. Dekking van deze subsidies vindt plaats uit de in de begroting opgenomen posten binnen programma 2: Veiligheid en Handhaving, onderdeel sociale veiligheid, overige kosten. In onderstaande tabel is weergegeven welke subsidies er op dit moment per wijk beschikbaar zijn en hoe deze bedragen wijzigen indien de raad instemt met de peilpunten. totaal huidige subsidies per wijk
activiteiten en 'subsidie organisatie- 1984' kosten Vermeer- / Berg- en Leusderkwartier Binnenstad Hoogland Hooglanderveen Kattenbroek Kruiskamp / Koppel Liendert / Rustenburg Nieuwland Randenbroek / Schuilenburg Schothorst Soesterkwartier Vathorst Zielhorst Financiële compensatie
38.100 16.300 22.200 12.800 23.300 25.300 29.200 28.700 30.500 24.500 31.900 29.200 19.200 331.200
5.260 3.572
8.832
toekomstige subsidies per wijk conform peiling
totaal totaal beschikbare beschikbare subsidie subsidie 38.100 16.300 27.460 16.372 23.300 25.300 29.200 28.700 30.500 24.500 31.900 29.200 19.200 0 340.032
37.400 16.100 21.800 12.900 22.800 25.100 28.500 28.200 30.000 23.900 32.300 30.300 18.900 3.000 331.200
In 2014 ontvangen de VDH en de BHV nog wel de bijzondere subsidie die in de tabel is aangeduid met ‘subsidie 1984’. In bijlage 4 is inzichtelijk gemaakt wat het effect is, indien niet gekozen wordt voor vermenigvuldiging van het inwonertal in de prioriteitswijken met een factor anderhalf.
Gemeente Amersfoort Peiling 4506910 pagina 6
VERVOLG Op basis van de uitkomsten van de peiling zal een raadsbesluit worden voorbereid en worden ingebracht. Nadat uw raad heeft besloten over de verdeelsleutel zal ons college de Subsidieregeling Buurtbudget gewijzigd vaststellen, de verdeelsleutel is hier namelijk in opgenomen. Op dat moment zal het college ook besluiten over wijzigingen die voortvloeien uit de nieuwe Algemene Subsidieverordening 2013 (ASV). De ASV die op 26 maart 2013 door uw raad is vastgesteld maakt het wenselijk om de Subsidieregeling Buurtbudget 2012 op een aantal punten te wijzigen.
BETROKKEN PARTIJEN De stichtingen/vereniging uit de verschillende wijken en de werkgroepen buurtbudget die onder deze stichtingen vallen zijn allen betrokken bij de evaluatie (interviews en avond). Deze betrokkenen en de Vereniging Dorpsbelangen Hoogland en de Belangenvereniging Hooglanderveen zullen worden geïnformeerd over de uitkomsten van de peiling en het uiteindelijke besluit van uw raad. Burgemeester en wethouders van Amersfoort,
de secretaris,
de burgemeester,
Bijlagen
1) Evaluatie Subsidieregeling Buurbudget 2012 2) Mogelijke overwegingen om onderscheid te maken tussen wijken bij het vaststellen van de verdeelsleutel 3) Subsidies uit de subsidieregeling buurtbudget per wijk in 2012 en 2013 4) Consequenties van andere wegingsfactor
Gemeente Amersfoort Peiling 4506910 pagina 7
Bijlage 1 Evaluatie Subsidieregeling Buurbudget 2012 Omdat sinds 1 januari 2012 sprake is van een geheel nieuwe verdeling van verantwoordelijkheden tussen gemeente en bewonersorganisaties bij de verstrekking van buurtbudget is in de eerste helft van 2013 samen met alle betrokkenen een evaluatie opgesteld. Bouwstenen voor de evaluatie zijn: - Interviews met de stichtingen en vereniging die de subsidie hebben ontvangen en uitvoering geven aan de regeling en interviews met de werkgroepen buurtbudget die onder deze stichtingen/vereniging vallen; - Interviews met de betrokken ambtenaren; - De jaarrapportages en financiële verantwoordingen die door de stichtingen/vereniging zijn afgegeven over 2012; - Een bijeenkomst met alle betrokkenen op 23 september 2013. De focus in de interviews en tijdens de bijeenkomst lag op de nieuwe samenwerkingsrelatie. Het algemene beeld is dat in alle wijken in 2012 weer veelvuldig gebruik is gemaakt van het buurtbudget voor activiteiten van zeer uiteenlopende aard. Voor de bewonersorganisaties die in 2012 voor het eerst te maken kregen met subsidie aanvragen en verantwoorden was het ontwennig en was de gemeente niet altijd even duidelijk in de eisen die werden gesteld aan bijvoorbeeld de jaarrekening. Ook voor de gemeente was het eerste jaar onwennig. Loslaten betekent ook dat je gedurende het jaar niet op de hoogte bent van alle leuke initiatieven die in de wijk plaatsvinden. Tijdens de bijeenkomst afgelopen september zijn de laatste onduidelijkheden aan de orde geweest. Er zijn afspraken gemaakt hoe in vervolg verder wordt samengewerkt tussen wijken onderling en ook tussen gemeente en wijken. Bekendheid van het buurtbudget De bekendheid van het buurtbudget is de laatste keer onderzocht tijdens de Stadspeiling Leefbaarheid en Veiligheid in 2011. In die peiling gaven 75% van de bewoners aan wel eens van het buurtbudget gehoord te hebben. Dit is een stijging ten opzichte van 2009 (72%) en 2007 (67%). Vorming rechtspersonen in alle wijken Na enige aarzeling vanwege de alle werkzaamheden die op hen afkwamen zijn in alle wijken bewoners voortvarend aan de slag gegaan om een rechtspersoon op te richten zodat ook in hun wijk buurtbudget beschikbaar zou blijven. Eind 2011 was de oprichting van de eerste stichting een feit: Stichting Bewonersinitiatieven Hoogland. In ras tempo volgden de andere wijken en voor 1 juli 2012 waren in alle wijken rechtspersonen opgericht. In Noord- en Midden-Amersfoort zocht een aantal wijken elkaar op en vormden een gezamenlijke stichting: Stichting Bewonersinitiatieven Amersfoort Noord ( Zielhorst, Schothorst, Nieuwland, Kattenbroek) en Stichting Buurt Budget Midden Amersfoort (Binnenstad, Liendert/Rustenburg, Kruiskamp/Koppel). Aantal en aard buurtbudgetinitiatieven in 2012 In alle wijken tezamen zijn in 2012 ongeveer 380 aanvragen gehonoreerd en uitgevoerd. Het aantal is moeilijk te vergelijken met de aantallen in de periode 2009-2011 omdat er toen veel meer budget te besteden was. Kijkend naar 2008 (toen was er €397.000 beschikbaar en werden 425 initiatieven gerealiseerd) is het aantal gerealiseerde initiatieven naar verhouding van het budget hoger (in 2012 was €305.200 beschikbaar). In 2012 zijn gemeentebreed minder buurt- of straatfeesten gesponsord met buurtbudget dan in voorgaande jaren. Opvallend is dat er juist aan initiatieven is bijgedragen die aansluiten bij de thema’s uit de wijkagenda’s. Voorbeelden hiervan zijn diverse opruimacties in buurten in de De Koppel en in Kruiskamp en papierprikken door het tienerwerk, een activiteit om eenzaamheid in de Binnenstad tegen te gaan en een workshop ‘iedereen kan ingrijpen’ in Liendert-Rustenburg.
Gemeente Amersfoort Peiling 4506910 pagina 8
Wat de aard van de aanvragen betreft zijn in de noordelijke wijken vooral sociale aanvragen ingediend en gehonoreerd, terwijl er in zuid en midden ook fysieke aanvragen gerealiseerd zijn, bijvoorbeeld postzegelpark Leusderweg, opknappen van het gebouwtje bij speeltuin Rivierenwijk en Buurttuin de Dierenriem. In bijna alle wijken zijn ook initiatieven gehonoreerd die wijkoverstijgend of stedelijk zijn. Voorbeelden zijn dorpsfeest Hoogland, clowntjeshof, kidsproof, struinen in de tuinen/gluren bij de buren, omtrek van Amersfoort, voedselbank en speelgoedbank. Hoogte van de bestedingen en reserveringen Wat betreft de besteding van het beschikbare budget was er in Nieuwland, Kattenbroek en Schothorst sprake van een onderbesteding (40%). Dit kan deels worden verklaard door een latere start van de Stichting Bewonersinitiatieven Amersfoort Noord (BIAN), deels doordat nieuwe vrijwilligers gezocht moesten worden. In Hoogland, Hooglanderveen en Soesterkwartier is het totale beschikbare buurtbudget in 2012 besteed. De andere wijken zitten wat betreft de hoogte van de bestedingen hier tussen in. Sommige wijken hebben geld gereserveerd voor uitvoering van initiatieven in 2013. De verdeelsleutel Alle geïnterviewden is gevraagd naar hun kijk op de huidige verdeelsleutel. De meningen hierover waren verdeeld. Door hen zijn de volgende argumenten aangedragen om wel/geen onderscheid te maken tussen wijken: - inkomenssituatie in de wijk, - huidige leefbaarheid en cohesie in de wijk, - zijn er wijken die structureel tekorten hebben over juist overschotten, - wijken met weinig initiatieven moeten extra gestimuleerd worden, - wijken die het meest actief zijn moet je belonen. Deze argumenten leiden niet tot dezelfde conclusie. In bijlage 2 is per argument aangegeven in hoeverre het hanteren van een bepaald argument leidt tot onderscheid tussen verschillende wijken. De subsidieregeling zelf Het afgelopen jaar zijn er een paar keer vragen gesteld over de criteria waaraan activiteiten moeten voldoen om in aanmerking te komen voor buurtbudget. In de subsidieregeling is een aantal voorwaarden opgenomen, maar het was ook expliciet de bedoeling dat de wijken hieraan een stuk eigen invulling gaven (eigen kleur, niet te veel regels). De volgende vragen kwamen in 2012 naar boven: - mag worden bijgedragen aan een activiteit buiten de wijk, - mag geld worden besteed aan een goed doel, - hoe ga je om met aanvragen van wijkprofessionals. Over dit onderwerp is gediscussieerd met de betrokkenen op 23 september. Ten aanzien van activiteiten buiten de wijk was het oordeel eensluidend: prioriteit heeft dat een initiatief merkbaar/zichtbaar is in de wijk. Gaat het om een stedelijke activiteit dan wordt gekeken naar de deelname hieraan vanuit de eigen wijk. Algemene conclusie: in de subsidieregeling zou moeten staan dat het geld wordt besteed voor de wijk en er moet niet staan in de wijk. Wat betreft goede doelen was iedereen het erover eens dat dit alleen mag wanneer de activiteit bijdraagt aan de sociale cohesie in de buurt/wijk. In een aantal wijken geldt ook als afweging dat het een Amersfoorts goed doel moet zijn. Conclusie was: altijd afwegen tegen de doelen van het buurtbudget. Ten aanzien van aanvragen waarbij professionals worden ingezet die ook wijkbewoner zijn was de conclusie: zorg dat het heel transparant is en luister naar je eigen geweten, je moet het kunnen uitleggen aan andere wijkbewoners. In het eerste jaar was een aantal zaken onduidelijk in de regeling, met name de wijze van verantwoorden van de uitgaven en of er nu wel/niet geld mag worden meegenomen naar een volgend jaar. Op een aantal punten kunnen de voorwaarden worden vereenvoudigd op het moment dat de subsidieregeling wordt aangepast aan de nieuwe ASV, ons college zal hierover eind 2013 een besluit nemen. Met de betrokkenen is afgesproken om eind januari een soort spreekuur te houden voor alle penningmeesters die nog vragen hebben over de verantwoording van het voorgaande jaar.
Gemeente Amersfoort Peiling 4506910 pagina 9
Communicatie met de wijkbewoners Naar aanleiding van de ervaringen in het eerste jaar hebben verschillende wijken bij de subsidieverlening over 2013 als aantekening gekregen dat de communicatie met de wijkbewoners nog verbetering behoeft. De stichtingen moeten zelf in de wijk bekendheid geven aan het buurtbudget, aan de wijze waarop bewoners aanvragen kunnen indienen en op welke wijze aanvragen gewogen zullen worden. Ook moeten zij aan de wijkbewoners kenbaar maken hoe ze het beschikbare budget hebben verdeeld. In het eerste jaar is dit nog niet in alle wijken even goed uit de verf gekomen. Een aantal wijken gaf in de interviews ook aan dat ze zich op dit gebied nog willen ontwikkelen of leren van anderen. Op 23 september is met betrokkenen hierover verder gepraat. Dit leidde tot levendige gesprekken waarbij goed naar elkaar werd geluisterd en actief werd doorgevraagd. Dit maakte duidelijk dat er behoefte is aan een eenduidig beeld van wat een toegankelijk loket in de wijk en wat transparantie naar de wijkbewoners precies inhoudt. De samenwerking tussen de gemeente en de stichtingen Met de vaststelling van de Subsidieregeling Buurtbudget heeft de gemeente een grote stap teruggedaan en verantwoordelijkheden overgedragen aan de bewoners. In het eerste jaar leidde dit soms tot verschillende verwachtingen naar elkaar toe. In de interviews is ten aanzien van een aantal onderwerpen gevraagd in hoeverre de gemeente kan faciliteren of zaken op zich nemen (bijvoorbeeld promotie van het buurtbudget, werving van nieuwe vrijwilligers, organiseren van kennisuitwisseling). Op 23 september is met betrokkenen uitgewisseld wat de gemeente wel/niet kan doen, zijn de eigen ervaringen van de stichtingen/werkgroepen uitgewisseld en is een aantal werkafspraken gemaakt. Eén van die werkafspraken is dat per wijk op maat afspraken wordt gemaakt over hoe vaak en wanneer gemeentecontactpersoon en stichting/werkgroep contact hebben. Slotopmerking De bijeenkomst op 23 september werd door de betrokken stichtingen/werkgroepen als zeer positief ervaren, de sfeer was constructief en opbouwend. De laatste keren dat we elkaar spraken waren bezuinigingen de aanleiding voor het gesprek. Dit was ook de eerste vraag die werd gesteld: komen er weer bezuinigingen? De start van de nieuwe werkwijze, waarbij de bewonersgroepen zelf meer verantwoordelijkheden en werk kregen begin 2012, viel samen met een vermindering van het buurtbudget en het wegvallen van ondersteuning vanuit het opbouwwerk. De wijken zijn ongerust dat er weer regels gaan veranderen of budget gekort wordt.
Gemeente Amersfoort Peiling 4506910 pagina 10
Bijlage 2 Mogelijke overwegingen om onderscheid te maken tussen wijken bij het vaststellen van de verdeelsleutel Aan de betrokken stichtingen/vereniging en werkgroepen is gevraagd wat zij vinden van de huidige verdeelsleutel en waarom die wel/niet zou moeten wijzigen. Door hen is een aantal argumenten naar voren gebracht om wel/geen onderscheid te maken tussen wijken. De argumenten zijn hieronder cursief weergegeven, de tekst daaronder geeft weer hoe een argument zich vertaalt naar de verschillende wijken in Amersfoort. De argumenten leiden niet tot eenzelfde conclusie. a) Gemiddeld inkomen / percentage kwetsbare bewoners; Er zou meer geld naar wijken moet gaan waar de mensen minder draagkrachtig zijn (scholing/vaardigheden).In wijken met hogere inkomens kan de eigen bijdrage aan activiteiten hoger zijn. Kijkend naar inkomen en opleidingsniveau (peiljaar 2010/2011) dan onderscheiden de prioriteitswijken zich duidelijk van de beheerwijken (gemiddeld jaarinkomen < €30.000 e/o meer dan 10% van de huishoudens heeft minder dan sociaal minimum, meer dan 1/3 van de inwoners heeft als maximum opleiding geen/basis/lbo/mavo). De inkomenssituatie en het opleidingsniveau zouden argument kunnen zijn om in de prioriteitswijken meer buurtbudget per inwoner beschikbaar te stellen dan in de beheerwijken. b) Leefbaarheid; Het vergroten van de leefbaarheid is doel van het buurtbudget, hoe staat het met de leefbaarheid in de verschillende wijken? Waar is een extra impuls nodig? c) Sociale cohesie; Het vergroten van de sociale cohesie is doel van het buurtbudget, hoe staat het met de cohesie in de verschillende wijken? Waar is een extra impuls nodig? Kijkend naar leefbaarheid dan geven de bewoners van alle prioriteitswijken Liendert, De Koppel/Kruiskamp, Randenbroek/Schuilenburg en Soesterkwartier, de laagste rapportcijfers voor de buurt. De sociale cohesie is in die wijken ook het laagste, uitgezonderd Soesterkwartier, de sociale cohesie is daar groter dan het gemiddelde van Amersfoort. Deze gegevens zijn uit de Stadspeiling Leefbaarheid en Veiligheid van 2011. Op basis van de doelstellingen van het buurtbudget (vergroten leefbaarheid & sociale samenhang), ligt het in de rede om extra buurtbudget per inwoner beschikbaar te stellen in de prioriteitswijken, met oog op de huidige stand van zaken. d) Ga na of er wijken zijn die structureel geld overhouden en wijken die structureel tekorten hebben. e) Het geld moet vooral gaan naar wijken waar nog weinig initiatieven zijn of waar de netwerken nog in opbouw zijn (bijv. Vathorst/Nieuwland). f) Er zijn in wijken al jaren mensen actief, zij rekenen op een bijdrage, je kunt hen niet straffen voor het feit dat ze al jaren actief zijn (bijv. Hooglanderveen). Het is lastig om de bestedingen de periode 2009-2011 en van 2012 van de wijken met elkaar te vergelijken omdat iedere wijk andere criteria hanteert om het budget toe te kennen. Sommige wijken hebben, om zoveel mogelijk initiatieven te kunnen honoreren, alleen aanmoedigingspremies betaald, sommige wijken hebben juist in de periode 2009-2011 wat gemakkelijker grotere bedragen aan feesten toegekend omdat er zoveel extra budget was vanuit het Rijk. De uitgaven van 2012 zijn ook niet goed te gebruiken omdat niet alle wijken even snel een stichting/vereniging op de rit hadden staan. In het algemeen geldt dat in alle wijken het beschikbare budget meestal volledig wordt benut. Uit de Stadspeiling Leefbaarheid en Veiligheid van 2011 komt het volgende beeld naar voren: Kijkend naar gehechtheid a/d buurt, medeverantwoordelijkheid voor de buurt, betrokkenheid bij de buurt, dan scoren Liendert en Schuilenburg bij alle drie laag. Vathorst en Nieuwland scoren laag bij gehechtheid aan de buurt. Kijkend naar medeverantwoordelijkheid voor de buurt of actief in de buurt dan scoren De Koppel/Kruiskamp, Soesterkwartier, Liendert en Schuilenburg laag. Echter als je kijkt naar het aantal
Gemeente Amersfoort Peiling 4506910 pagina 11
buurtbudgetiniatieven dat de afgelopen jaren in deze wijken is uitgevoerd dan blijft dit niet achter bij de andere wijken. Conclusie: De gemeente streeft naar een grotere betrokkenheid en verantwoordelijkheid van burgers bij hun leefomgeving. Uit de cijfers blijkt dat dit vooral in de prioriteitswijken een stimulans verdient. Op welke wijze dit wordt gedaan (grote of kleine, oude of nieuwe initiatieven honoreren) is aan de wijk zelf.
Gemeente Amersfoort Peiling 4506910 pagina 12
Bijlage 3 Subsidies uit de subsidieregeling buurtbudget per wijk in 2012 en 2013 In onderstaande tabel is weergegeven welk subsidiebedrag de wijken in 2012 en 2013 konden aanvragen voor activiteiten. De volgende verdeelsleutel werd gehanteerd: - Een basisbedrag per wijk van €5000; - Het resterende budget werd over de wijken te verdeeld naar inwonertal, waarbij het inwonertal in de prioriteitswijken in 2012 dubbel werd geteld en in 2013 met een factor anderhalf werd vermenigvuldigd.
factor 2 subsidiebedrag activiteiten 2012 Vermeer- / Berg- en Leusderkwartier Binnenstad
factor 1,5 subsidiebedrag activiteiten 2013
32.500
36.100
13.500
14.300
18.400
20.200
9.500
10.800
Kattenbroek
20.000
21.300
Kruiskamp / Koppel
27.200
23.300
Liendert / Rustenburg
32.100
27.200
Nieuwland
24.800
26.700
Randenbroek / Schuilenburg
33.100
28.500
Schothorst
21.100
22.500
Soesterkwartier
33.100
29.900
Vathorst
23.600
27.200
Zielhorst
16.300
17.200
305.200
305.200
Hoogland Hooglanderveen
Naast dit activiteitengeld ontving iedere stichting per wijk €1000 organisatiekosten. Daarnaast kon per wijk €1000 subsidie voor organisatiekosten voor een wijkbewonersteam worden aangevraagd indien dit wijkbewonersteam hierover samenwerkingsafspraken heeft gemaakt met de gemeente conform ons collegebesluit ‘De samenwerking met de WBT’s’, d.d. 6 juli 2010. In Hooglanderveen benut de Belangenvereniging Hooglanderveen deze mogelijkheid. In Hoogland is het het WBT dat deze subsidie ontvangt.
Gemeente Amersfoort Peiling 4506910 pagina 13
Bijlage 4 Consequenties van andere wegingsfactor In onderstaande tabel is in de tweede kolom weergegeven welk subsidiebedrag de wijken in 2014 kunnen aanvragen voor activiteiten, wanneer de raad het eens is met peilpunt 1 (handhaven huidige wegingsfactor van 1,5). In de derde kolom is weergegeven welk subsidiebedrag de wijken in 2014 voor activiteiten wanneer de raad van mening is dat er geen onderscheid meer moet zijn tussen de prioriteitswijken en de beheerwijken. factor 1,5 subsidiebedrag 2014 Vermeer- / Berg- en Leusderkwartier Binnenstad
factor 1 subsidiebedrag 2014
35.400
39.700
14.100
15.400
Hoogland
19.800
21.900
Hooglanderveen
10.900
11.700
Kattenbroek
20.800
23.000
Kruiskamp / Koppel
23.100
18.800
Liendert / Rustenburg
26.500
21.300
Nieuwland
26.200
29.200
Randenbroek / Schuilenburg
28.000
22.500
Schothorst
21.900
24.300
Soesterkwartier
30.300
24.300
Vathorst
28.300
31.600
Zielhorst
16.900
18.500
302.200
302.200
Naast dit activiteitengeld ontvangt iedere stichting per wijk €1000 organisatiekosten. Daarnaast kon per wijk €1000 subsidie voor organisatiekosten voor een wijkbewonersteam worden aangevraagd indien dit wijkbewonersteam hierover samenwerkingsafspraken heeft gemaakt met de gemeente conform ons collegebesluit ‘De samenwerking met de WBT’s’, d.d. 6 juli 2010. Het te verdelen totaalbudget in 2014 is €3000 lager dan in 2012 en 2103 omdat we dit bedrag willen uitkeren aan de wijken die als gevolg van de nieuwe ASV extra administratieve en daarmee financiële lasten krijgen. In de nieuwe Algemene Subsidieverordening 2013 die op 26 maart 2013 door de Gemeenteraad is vastgesteld is een accountantsverklaring verplicht gesteld bij een subsidie vanaf €50.000 (dit was voorheen €100.000). Omdat vier noordelijke wijken en drie wijken in midden Amersfoort samenwerken in één stichting, zijn deze twee stichtingen door de nieuwe grens vanaf 2014 verplicht een accountantsverklaring in te dienen bij de verantwoording.