Gemeente Amersfoort
PEILING MET ALTERNATIEVEN Van Aan Portefeuillehouder
1
: Burgemeester en Wethouders : Gemeenteraad : Wethouder P. van den Berg
Reg.nr. Datum Programma
: 4518181 : 4 november 2013 :
TITEL[info1]
Cultuurlening in Amersfoort
2
PEILPUNTEN[info2]
De mening van de raad te peilen over drie varianten om te investeren in een revolverend fonds voor het verstrekken van leningen voor culturele/creatieve doeleinden, te weten: Variant 1: investeren in lokaal fonds Variant 2: investeren in provinciaal fonds Variant 3: investeren in lokaal én provinciaal fonds
3
AANLEIDING[info3]
Bij het vaststellen van de herijking van de Cultuurnota heeft de raad op 18 september 2012 een motie over microkrediet (M-3.4 Microkrediet voor jonge startende culturele ondernemers) aangenomen. Hierin wordt het college verzocht ‘te onderzoeken of er mogelijkheden zijn om microkrediet voor startende kunst- en cultuurinitiatieven te organiseren, passend binnen het kader van de nota ‘Samen werken aan een sterk cultureel klimaat’. In de raadsinformatiebrief (#4439531) bent u geïnformeerd over het belang van een cultuurlening in Amersfoort en de mogelijkheid om aan te sluiten bij het initiatief van het Amersfoorts Cultuurfonds (ACF). Onlangs hebben de provincie en gemeente Utrecht laten weten samen een revolverend fonds ter bevordering van het creatief ondernemerschap te vormen. Ook bij dit initiatief kan de gemeente Amersfoort aansluiten.
4
BEOOGD EFFECT[info4]
We willen investeren in een revolverend fonds om daarmee leningen voor Amersfoortse culturele en/of creatieve ondernemers aan te bieden. De lening is een goede aanvulling op de bestaande financieringsinstrumenten. Die maakt voorfinanciering van projecten mogelijk en bevordert het cultureel/creatief ondernemerschap, omdat aanvragers moeten nadenken over onder meer terugverdienmodellen en risico’s.
5
BESCHRIJVING VARIANTEN
VARIANT 1: LOKAAL FONDS -
LENING VOOR CULTURELE INITIATIEVEN
Het lokale revolverende fonds is het initiatief van het Amersfoorts Cultuurfonds (ACF), een club van betrokken Amersfoortse vrijwilligers uit het bedrijfsleven. Het lokale fonds gericht op het verstrekken van leningen voor culturele initiatieven in de stad Amersfoort. Het ACF beheert het fonds zelf en beoordeelt de aanvragen. Voordelen Het lokale fonds stimuleert burgerinitiatief en lokale betrokkenheid Door te investeren in het lokale revolverende fonds stimuleren we het burgerinitiatief van het ACF. Zij zijn op de hoogte van het culturele veld, hebben ondernemersexpertise en zijn nauw betrokken bij de stad waardoor het ACF een laagdrempelige leenfaciliteit biedt. Bovendien gaat het ACF op zoek naar lokale sponsoren uit bedrijfsleven en van particulieren zodat de lokale betrokkenheid bij cultuur in de stad wordt vergroot.
Inlichtingen bij :
F. Verwers, MO/ZCS, (033) 469 46 40
4518181Gemeente Amersfoort Peiling met alternatieven 4518181 pagina
2
Het lokale fonds stimuleert lokale programmering Door de mogelijkheid te bieden om culturele activiteiten met leningen voor te financieren, levert het revolverende fonds een bijdrage aan nieuwe culturele activiteiten in de stad. Het lokale fonds heeft weinig overheadkosten Er zijn weinig overheadkosten waardoor het geïnvesteerde bedrag bijna geheel ten goede komt aan culturele initiatieven. Nadelen Het is onzeker of er (voldoende) geld uit markt gehaald wordt Risico is dat het ACF geen of onvoldoende geld uit de markt weet te halen waardoor het fonds onvoldoende omvang heeft om leningen te verstrekken. Op dit moment heeft het ACF nog geen investeerders voor een leningenfonds. Gevolg kan zijn dat de leenfaciliteit niet van de grond komt en het gemeentelijke matchingsgeld niet ten goede komt aan het ondernemender maken van de cultuursector en nieuwe cultuurinitiatieven in de stad. Het ACF is een kwetsbare organisatie Het ACF bestaat uit een klein aantal bevlogen vrijwilligers die zich hard maken voor een goed cultureel klimaat. Dat is waardevol, maar het risico is dat het initiatief strandt als vrijwilligers zich terugtrekken of onvoldoende ruimte hebben zich in te zetten voor de cultuurlening. Investering Voorstel bij deze variant is om het geld dat ACF voor 1 juli 2014 uit de markt haalt te matchen, tot een maximum van € 75.000.
VARIANT 2: PROVINCIAAL FONDS - LENING TER BEVORDERING VAN CREATIEF ONDERNEMERSCHAP
De leningen die provincie en gemeente Utrecht willen verstrekken zijn bedoeld voor impulsen op het gebied van organisatieontwikkeling en ondernemerschap en voorfinanciering van producten en diensten. Ook gaat het leningen voor de ontwikkeling van producties en activiteiten met een terugverdiencapaciteit die voor een bovenmatig deel afhankelijk zijn van publieksinkomsten. Voorwaarde vanuit Amersfoort voor deelname aan dit fonds is in ieder geval dat het geïnvesteerde Amersfoortse bedrag ten goede komt aan Amersfoortse ondernemers en/of activiteiten. Voordelen Met het provinciale fonds kunnen we meer doen voor een brede doelgroep De doelgroep is breder dan alleen de culturele sector. De creatieve industrie (van onder meer gameontwerpers en reclamebureaus) is een belangrijke sector in de regio Utrecht, groeit snel en blijft naar verwachting groeien. Het gaat om een duurzame investering De lening is voornamelijk gericht op het verbeteren van de organisatie en het ondernemerschap waardoor je met incidenteel geld duurzaam investeringen doet in creatieve ondernemingen. Bij organisatieontwikkeling kun je denken aan het (tijdelijk) inhuren van een fondsenwerver, zodat je advies krijgt om een goed fondsenwervingsprogramma op te zetten. Het provinciale fonds stimuleert samenwerking met provincie en gemeente Utrecht Door samen te werken met provincie en gemeente Utrecht verstevigen we de banden met deze partijen, zoals afgesproken in de herijkte Cultuurnota. Het provinciale fonds werkt met ervaren en stabiele partners Beheerders van het fonds hebben de nodige expertise en ervaring. Provincie en gemeente zijn stabiele organisaties die fors in het fonds investeren, zodat het fonds een grote omvang heeft en veel leningen verstrekt kunnen worden.
4518181Gemeente Amersfoort Peiling met alternatieven 4518181 pagina
3
De investering vanuit gemeente verdubbelt provincie Het geld dat de gemeente Amersfoort inbrengt in het fonds matcht de provincie. Nadelen Met het provinciale fonds is er minder lokale betrokkenheid Het fonds wordt beheerd door partijen (K.F. Hein Fonds of Cultuur-Ondernemen) die niet gevestigd zijn in Amersfoort. Zij zijn waarschijnlijk minder op de hoogte van de Amersfoortse culturele/ creatieve sector. Dat kan een drempel zijn voor Amersfoorters om een lening aan te vragen. Het provinciale fonds brengt hogere beheerkosten met zich mee Deze partijen brengen voor het beheren van het fonds kosten in rekening. Een percentage van het geïnvesteerde bedrag moet voor (administratief) beheer gereserveerd worden. Idealiter worden deze kosten uit de renteopbrengsten betaald. De investering hoeft niet direct zichtbaar te zijn voor Amersfoorters Investeren in de creatieve onderneming hoeft niet direct een bijdrage te leveren aan het culturele klimaat in de stad. Het versterken van een organisatie (bijvoorbeeld door het verbeteren van de marketing/pr) hoeft niet direct zichtbaar te zijn voor Amersfoorters, hoewel het ondernemender maken van de creatieve industrie wel toegevoegde waarde heeft voor de lokale economie. Investering Het doel en de doelgroep van dit revolverende fonds hebben raakvlakken met zowel het beleidsveld Cultuur als Economie. Voorstel is om vanuit het programma Cultuur maximaal € 75.000 én vanuit het programma Economie € 25.000 (Amersfoort Creatieve Stad 2013) te investeren in het provinciale fonds. De lening voor creatief ondernemers sluit aan bij het Amersfoort Creatieve Stad-project dat dit aansluit op ons ACS-project (Amersfoort Creatieve Stad) dat we de afgelopen jaren met EFRO-budget hebben uitgevoerd.
VARIANT 3: INVESTEREN IN LOKAAL ÉN PROVINCAAL FONDS Hoewel er overlap is in doel en doelgroep van beide fondsen zijn er ook verschillen. Dit betekent dat het de mogelijkheden voor financiering van je culturele/creatieve project/initiatief vergroot. Voordelen Investeren in beide fondsen levert (alle) bovengenoemde voordelen op. Nadelen Investeren in beide fondsen levert (alle) bovengenoemde nadelen op. Aanbieden van twee fondsen is verwarrend voor aanvragers en stelt hoge eisen aan communicatie en afstemming tussen beide fondsen In deze variant zijn er in Amersfoort twee mogelijkheden om een lening af te sluiten. Voor culturele activiteiten klop je aan bij het ACF, voor het versterken van je creatieve onderneming ga je naar het provinciale fonds. Het kan verwarrend zijn voor aanvragers bij welk fonds ze moeten zijn, omdat er deels ook overlap tussen de fondsen is. Het vergt daarom het nodige van de communicatie en er dient nauwe afstemming/doorverwijzing te zijn tussen beide fondsen. Investering Voorstel bij deze variant is om het geld dat ACF uit de markt haalt, te matchen tot maximaal € 50.000 en € 50.000 in het provinciale fonds te investeren (€ 25.000 uit Cultuur, € 25.000 uit Economie).
6
VERGELIJKING VARIANTEN
De overeenkomsten tussen beide fondsen: - Leningen tegen laag rentepercentage (lager dan bij de bank, tussen de 1 en 3%) - Kleine leningen (tussen de € 2.000 en € 20.000) - Beide investeringen komen ten goede aan Amersfoortse culturele/creatieve ondernemers
4518181Gemeente Amersfoort Peiling met alternatieven 4518181 pagina
4
Provinciaal fonds – provincie & gemeente Utrecht Ondersteunen culturele initiatieven in en uit Stimuleren creatief ondernemerschap/ Amersfoort versterken organisatie Amersfoortse kunstenaars, culturele Creatieve industrie (kunsten, media & ondernemers en organisaties entertainment en creatieve zakelijke dienstverlening) ACF i.s.m. accountantskantoor St. Cultuur-Ondernemen of K.F. Heinfonds Overhead nagenoeg nihil Bepaald % overhead (nog niet uitgewerkt) € 100.000 – 200.000 Min. € 500.000: Particulieren & bedrijven (op dit moment € € 300.000 provincie 0 in kas). € 200.000 gemeente Utrecht Gemeente Amersfoort matcht geld uit markt Investering andere gemeentes Lokaal fonds - ACF
Doel Doelgroep
Beheer Omvang fonds investeringen
6
FINANCIËN[info5]
Een revolverend fonds is een fonds waarmee leningen worden verstrekt of leningen worden gegarandeerd aan projecten met een maatschappelijk doel. Daarbij kunnen de aflossingen steeds opnieuw gebruikt worden. In het coalitieakkoord is eenmalig € 200.000 beschikbaar gesteld voor verstevigen van de (pop)cultuur. Hiervan willen we € 75.000 investeren in een revolverend fonds voor het verstrekken van cultuurleningen zodat uitwerking wordt gegeven aan de breed gesteunde raadsmotie over microkrediet. Het ACF wil een fonds opzetten tussen de € 100.000 en € 200.000, waarvan de gemeente de helft bijdraagt. Door maximaal € 75.000 te matchen kan een fonds opgezet worden van voldoende omvang. Ook voor het provinciale fonds geldt dat € 75.000 (plus € 25.000) een passende bijdrage is in vergelijking tot de bijdrage van provincie en gemeente. Vanuit het budget Economische Agenda 2013 wordt de raad voorgesteld € 25.000 beschikbaar te stellen voor de investering in het provinciale fonds. Wij streven er naar de genoemde bedragen in 2013 te doteren in een of meerdere fondsen. Als dit onverhoopt niet lukt, dan kan dotatie aan een of beide fondsen slechts plaatsvinden als de raad besluit deze bedragen bij de vaststelling van de jaarrekening 2013 over te hevelen naar 2014. Het ACF verantwoordt jaarlijks in het jaarverslag aan welke initiatieven leningen zijn verstrekt en welke middelen aan het fonds zijn toegevoegd en zijn onttrokken. Het provinciale fonds evalueert naar twee jaar de werking van het fonds. Het restant van de beschikbare € 200.000 voor (pop)cultuur wordt aangewend voor andere initiatieven. Hierover wordt de raad apart geïnformeerd.
7
DUURZAAMHEID
Een leenfaciliteit via een revolverend fonds is een duurzame manier van ondersteunen, doordat het incidentele geld meerdere keren ingezet kan worden. Door leningen te verstrekken voor het verstevigen van de creatief ondernemer, bouw je aan een toekomstbestendige (cultureel/creatief) ondernemersklimaat.
8
VERVOLG[info6]
Na deze peiling werken we met het ACF en/of gemeente Utrecht en provincie verder de leenfaciliteit uit. Streven is begin 2014 het fonds/de fondsen te introduceren.
9
BETROKKEN PARTIJEN [info7]
Amersfoorts Cultuurfonds Provincie Utrecht Gemeente Utrecht
4518181Gemeente Amersfoort Peiling met alternatieven 4518181 pagina
5
Burgemeester en wethouders van Amersfoort, de secretaris,
de burgemeester,
Bijlagen
- Plan revolverend fonds cultuurlening Amersfoorts Cultuurfonds - Plan revolverend fonds provincie & gemeente Utrecht (incl. fonds broedplaatsen, dat los staat van deze raadspeiling)
4518181Gemeente Amersfoort Peiling met alternatieven 4518181 pagina
6