Peiling hypotheekrenteaftrek

Vereniging Eigen Huis

Peiling hypotheekrenteaftrek Wat is uw mening? Mei 2010

Wat vindt u in dit rapport? Ten geleide

5

Door Marlies E.C. Pernot, algemeen directeur Vereniging Eigen Huis

De resultaten

13

Uitsplitsing naar achtergrondgegevens deelnemers

29

Achtergrondinformatie

35

Representativiteit peiling Beveiliging Onderzoeksdetails

mei 2010 P e i l i n g h y p ot h e e k r e n t e a ft r e k

3

4

P e i l i n g h y p ot h e e k r e n t e a ft r e k mei 2010

Ten geleide

5

Inleiding Door Marlies E.C. Pernot: In de aanloop naar de verkiezingen van 9 juni 2010 is de hypotheekrenteaftrek een veelbesproken thema. Om te voorkomen dat de discussie over de hoofden van de bevolking wordt gevoerd, zonder hen te vragen hoe zij zelf over een aantal zaken denkt, heeft Vereniging Eigen Huis een peiling gehouden. De peiling is tot stand gekomen met medewerking van het OTB, het onderzoeksinstituut van de TU Delft. De uitvoering hiervan was in handen van het onafhankelijke marktonderzoeksbureau MSI-ACI, waarvan u de uitkomsten aantreft onder het hoofdstuk ‘resultaten’. In deze ten geleide treft u de visie van de vereniging met betrekking tot de belangrijkste uitkomsten.

Tussen 31 maart en 26 april 2010 hebben bijna 122.000 mensen deze peiling ingevuld. De peiling is ruim 118.000 maal ingevuld door mensen met een koopwoning. Van de deelnemers aan de peiling is 87% lid van Vereniging Eigen Huis. Daarnaast hebben meer dan 3.000 huurders aan de peiling meegedaan. Het aantal huurders dat heeft deelgenomen, is daarmee veel kleiner dan het aantal woningbezitters, maar het betreft nog steeds een substantieel aantal. Deze huurders zijn vooral hoogopgeleide jongeren die zich naar verwachting (gaan) oriënteren op hun eerste koopwoning. Ze wijken daarmee af van het gemiddelde profiel van een huurder. Ik ben verheugd over de grote belangstelling.

De peiling doet, al in de opzet, geen aanspraak op de representativiteit voor de totale Nederlandse bevolking. Dat kan ook niet: de enquête staat voor iedereen open, waardoor sprake is van zogenoemde zelfselectie. Dit neemt niet weg dat een peiling die bijna 122.000 maal is ingevuld de mening weerspiegelt van een heel grote groep mensen.

Algemene conclusie Een belangrijke uitkomst is dat de woningmarkt er volgens de deelnemers slecht voor staat. Dit betreft zowel de huurals de koopwoningmarkt. Vereniging Eigen Huis ziet zich hierdoor gesterkt in haar pleidooi voor een hervorming van de woningmarkt op basis van een integrale visie (huur én koop, vraag én aanbod) en hypotheekrenteaftrek niet te gebruiken als een op zichzelf staande bezuinigingsmogelijkheid. De vereniging heeft haar standpunt neergelegd in het visiedocument ‘Woningmarkt in beweging’, dat zij op 29 maart 2010 heeft aangeboden aan minister Van Middelkoop voor Wonen, Wijken en Integratie.

Het zou het slechtst denkbare moment zijn om nu te tornen aan de hypotheekrenteaftrek als platte bezuinigingsmaatregel. Voor Vereniging Eigen Huis, zo hebben wij duidelijk gemaakt, is binnen de kaders van een integraal plan én onder de voorwaarde dat betaalbaarheid van wonen en waardebehoud van de eigen woning gegarandeerd zijn, de hypotheekrenteaftrek echter geen taboeonderwerp, evenmin als andere onderwerpen dat mogen zijn, zoals de huurregulering. Volgens de peiling is voor een meerderheid van de deelnemers de hypotheekrenteaftrek evenmin een taboe, zij het dat woningbezitters wel vrezen voor de betaalbaarheid van wonen en voor de waarde van hun bezit. Vandaar ook dat in de integrale aanpak van de problemen op de woningmarkt betaalbaarheid en waardebehoud voor Vereniging Eigen Huis belangrijke randvoorwaarden zijn.

De huidige discussie over de hypotheekrenteaftrek – waarbij betaalbaarheid en waardebehoud juist niet lijken te worden gegarandeerd – brengt mensen naar de mening van zowel woningbezitters als huurders in grote onzekerheid. Een meerderheid van eigenaren en huurders vindt dat de discussie over méér moet gaan dan alleen de hypotheekrenteaftrek. Dit is voor politieke partijen belangrijk te weten, want hun standpunten over de renteaftrek spelen volgens de peiling een grote rol in het stemgedrag van mensen bij de Tweede Kamerverkiezingen.

6


Opvallende uitkomsten Wanneer naar de uitkomsten gekeken wordt dan vallen de volgende zaken op. Een ruime meerderheid van de deelnemers maakt zich zorgen over de situatie op de woningmarkt. Volgens 62% van de eigenwoningbezitters en 57% van de huurders staat de woningmarkt er momenteel (zeer) slecht voor. Als grootste problemen noemen eigenwoningbezitters de verkoopbaarheid van hun woning (83%), het gebrek aan geschikte woningen voor mensen die voor het eerste keer een woning kopen (starters) (58%), dalende prijzen van koopwoningen (45%) en consumenten die hun hypotheek niet meer kunnen betalen (41%).

De deelnemende huurders maken zich vooral zorgen om de hoge prijzen voor koopwoningen (73%), het gebrek aan geschikte woningen voor mensen die voor het eerste keer een woning kopen (60%), de moeilijkheid voor eigenaren om hun woning te verkopen (58%) en de lange wachtlijsten voor huurwoningen (45%).

Een andere opvallende uitkomst is dat een grote meerderheid van zowel de deelnemende eigenwoningbezitters als huurders (88 resp. 78%) meent dat de discussie over de hypotheekrenteaftrek mensen in onzekerheid brengt over het kopen van een woning. Eigenwoningbezitters èn huurders zijn in meerderheid (84 resp. 51%) blij dat de hypotheekrenteaftrek bestaat. Wel vindt 33% van de woningbezitters en 51% van de huurders het systeem van hypotheekrenteaftrek oneerlijk voor mensen met lagere inkomens.

De hypotheekrenteaftrek wordt door politieke partijen en door commentatoren vaak genoemd in het licht van de budgettaire problemen van de overheid. Beperking van de renteaftrek betekent voor huishoudens die daar recht op hebben een verhoging van de te betalen belasting. Een grote meerderheid van eigenaren en huurders (beide 69%) vindt dat de nadruk moet liggen op bezuinigen op de overheidsfinanciënen. Een klein deel van zowel de eigenwoningbezitters (7%) als de huurders (9%) vindt dat de overheid de komende tijd de nadruk moet leggen op belastingverhoging. Het tekort tijdelijk laten oplopen, heeft de voorkeur van 19% van de woningbezitters en 17% van de huurders.

Verreweg de meeste woningbezitters en huurders zien als uitweg voor de budgettaire problemen van de overheid een vermindering van het aantal ambtenaren (78 resp. 74%), gevolgd door bezuiniging op het koningshuis (72 resp. 74%) en op de Nederlandse bijdrage aan de Europese Unie (66 resp. 57%). Van de woningbezitters noemt 26% een beperking van de hypotheekrenteaftrek als besparingmogelijkheid, tegen 51% van de huurders. De deelnemers aan de peiling noemen het onderwijs (2% van de woningbezitters en huurders) en veiligheid op straat (2 resp. 3%) het minste als gewenste bezuinigingsoptie.

In de peiling is de deelnemers ook gevraagd te kiezen tussen telkens twee concrete besparingsmogelijkheden. Een meerderheid van woningbezitters en huurders zou in dat geval liever besparen op de hypotheekrenteaftrek dan op de AOW, de uitkeringen, gezondheidszorg, de veiligheid op straat en onderwijs. Aan de andere kant hebben besparingen op integratie en kunst en cultuur de voorkeur boven bezuinigen op de hypotheekrenteaftrek. We hebben de deelnemers deze moeilijke keuzen voorgelegd, omdat in de politieke realiteit van alledag ook doorlopend ingewikkelde keuzen aan de orde zijn. De deelnemers hebben blijk gegeven van genuanceerde opvattingen door aan te geven dat besparing op de hypotheekrenteaftrek niet altijd een taboe mag zijn. Dit sluit zoals gezegd aan bij het pleidooi van Vereniging Eigen Huis om de problemen op de woningmarkt te lijf te gaan door middel van een integrale aanpak, waarbij – onder de voorwaarden van betaalbaarheid van het wonen en waardebehoud van de investeringen in de eigen woning – geen taboe mag bestaan op de hypotheekrenteaftrek, evenmin als op de huurregulering in de sociale woningsector.


7

Van de deelnemers aan de peiling deelt een ruime meerderheid (89% van de woningbezitters en 86% van de huurders) onze mening dat de discussie niet alleen moet gaan over de hypotheekrenteaftrek, maar ook over andere zaken zoals de overdrachtsbelasting. Op de vraag of deelnemers de discussie over de hypotheekrenteaftrek verontrustend vinden, antwoordt 64% van de woningbezitters en 44% van de huurders bevestigend. Van de deelnemende eigenaren verwacht 42% niet dat een nieuw kabinet de hypotheekrenteaftrek ongemoeid zal laten, evenals 52% van de huurders. Voor een meerderheid van de woningbezitters en de huurders (73 resp. 67%) speelt het standpunt van politieke partijen inzake de hypotheekrenteaftrek een belangrijke rol in het stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen.

Wat betreft de effecten van een beperking van de hypotheekrenteaftrek, verwachten de meeste woningbezitters en huurders (69 resp. 70%) dat de prijzen van koopwoningen erdoor zullen dalen. Van de woningbezitters denkt 65% dat de middeninkomens erop achteruit zullen gaan, tegen 48% van de huurders. In de peiling is de woningbezitters ook gevraagd naar de persoonlijke nadelen die zij verwachten van een eventuele beperking van de hypotheekrenteaftrek. Van hen verwacht 78% te maken te krijgen met hogere hypotheeklasten, terwijl het daarnaast moeilijker wordt de eigen woning te verkopen (56%) en bovendien de eigen woning minder waard wordt (55%). Deze door eigenwoningbezitters gevreesde effecten sterkten Vereniging Eigen Huis in haar standpunt dat een eventuele beperking van de hypotheekrenteaftrek als onderdeel van een integraal plan voor de woningmarkt gepaard dient te gaan met de garantie dat betaalbaarheid van het wonen en waardebehoud van het eigen huis hieronder niet zullen lijden.

Tot slot is de deelnemende eigenwoningbezitters gevraagd waarop zij in hun persoonlijke situatie zouden bezuinigen als hun woonlasten zouden toenemen door beperking van de hypotheekrenteaftrek. Een meerderheid zou bezuinigen op luxe artikelen (70%), uitgaan (61%), sparen (61%), abonnementen en lidmaatschappen (54%) en vakanties (53%). Deze uitkomst geeft een indicatie van de bestedingseffecten indien woningbezitters door stijgende woonlasten moeten bezuinigen op andere uitgaven. Naar eigen zeggen komt de helft van de eigenwoningbezitters in de financiële problemen als hun maandelijkse lasten omhoog gaan met een bedrag van 0 tot 200 euro.

Tot slot Vereniging Eigen Huis stelt de uitkomsten van de peiling graag ter beschikking aan eenieder die er belangstelling voor heeft. Niet alleen aan de politieke partijen en de pers, maar zeker ook aan iedereen die moeite heeft genomen om de peiling in te vullen, aan onze leden en aan de Nederlandse bevolking. Na de verkiezingen van 9 juni 2010 zullen we de uitkomsten van de peiling onder de aandacht brengen van de informateur(s).

Ik hoop van harte dat deze peiling bijdraagt aan een beter geïnformeerd publiek debat over de hypotheekrenteaftrek en – breder – de Nederlandse woningmarkt.

Marlies E.C. Pernot algemeen directeur Vereniging Eigen Huis

8


Profiel van de respondenten

9

Wie heeft de vragenlijst ingevuld?

26%

74%

Leeftijd 9%

25-34 35-44

17%

Huur woning

87%

97%

3%

Getrouwd/

1% 3% 14%

samenwonend

21%

42%

zonder kinderen 26%

45-54 26%

55-64

Eigen woning

Gezinssamenstelling

2%

Jonger dan 25

Lid van

Getrouwd/ samenwonend

41%

met kinderen

65+

Alleenstaand Eenoudergezin anders

Inkomen

Opleiding 8%

6%

9%

Beneden modaal

Laag 21%

Modaal 1-2 keer modaal Meer dan 2 keer modaal

2%

Middelbaar Hoog

34%

Zeg ik niet

31% 58%

30%

Zeg ik niet

10


© 2010 MSI-ACI Europe BV

Wie heeft de vragenlijst ingevuld? Op welke partij gaat u stemmen?

Absoluut aantal

Percentage

Dat weet ik nog niet

48081

39%

VVD

23099

19%

PvdA

10275

8%

D66

9055

7%

PVV

7189

6%

CDA

6802

6%

GroenLinks

5338

4%

SP

2880

2%

Christen Unie

2355

2%

Partij voor de Dieren

720

1%

SGP

632

1%

Dat zeg ik liever niet

3616

3%

Ik ga niet stemmen

1478

1%


11

12



Resultaten

13

Ontwikkelingen op de woningmarkt De meeste mensen zijn negatief over de situatie op de woningmarkt.

Eigen woningbezitters

Huurders

Volgt u de ontwikkelingen op de woningmarkt?


1%

3%

33%

40% 57%

66%

Volgt op de voet

Volgt op de voet

Volgt het enigzins

Volgt het enigzins

Volgt het niet

Volgt het niet

Hoe staat de woningmarkt er naar uw mening

Hoe staat de woningmarkt er naar uw mening

momenteel voor?

momenteel voor?

55% 47% 33%

14


rs le Ge ch en t m en in g

Sl ec ht

Ze e

al

1%

ut ra

ed

Ne

d

10%

8%

Go

1% rg oe

rs le Ge ch en t m en in g

Ze e

al Sl ec ht

ut ra

ed Go

1%

Ze e

7%

4%

Ne

Ze e

rg oe

d

0%

33%


Problemen op de woningmarkt Grootste probleem voor huisbezitters: de verkoop van het huis. Grootste probleem voor huurders: de hoge prijzen van koopwoningen.

Grootste problemen volgens eigen woningbezitters

Grootste problemen volgens huurders

Moeilijk voor huiseigenaren om het huis te verkopen

83%

De hoge prijzen van koopwoningen

73%

Gebrek aan geschikte woningen voor starters

60%

Gebrek aan geschikte woningen voor starters

58%

Dalende prijzen van koopwoningen

45%

Moeilijk voor huiseigenaren om het huis te verkopen

58%

Consumenten die hun hypotheek niet meer kunnen betalen

45%

De lange wachtlijsten voor huurwoningen

45%

Scheefwoners

41%

Moeilijk overstappen van huurwoning naar koopwoning

38%

De hoge prijzen van koopwoningen

38%

De lange wachtlijsten voor huurwoningen

29%

Consumenten die hun hypotheek niet meer kunnen betalen

37%

Scheefwoners

35%


15

Algemeen gevoel bij hypotheekrenteaftrek De meeste huurders en woningbezitters zijn het er over eens dat de discussie over de hypotheekrenteaftrek mensen in onzekerheid brengt over het kopen van een woning. (Helemaal) meer oneens (Helemaal) mee eens 5%

De discussie over de hypotheekrenteaftrek brengt mensen in onzekerheid over het kopen van een woning

10%

68%

62% 15%

43%

37% 6%

87%

18%

69%

7%

Ik ben blij dat de hypotheekrenteaftrek bestaat

Zonder het systeem van de hypotheekrenteaftrek zouden de huizenprijzen veel lager liggen

83%

25%

De hypotheekrenteaftrek stimuleert het eigenwoningbezit

Het systeem van hypotheekrenteaftrek is oneerlijk voor mensen met lagere inkomens

78%

8%

De hypotheekrenteaftrek helpt starters met het kopen van een woning

De hypotheekrenteaftrek is slecht voor de woningmarkt

88%

84%

33%

51%

46%

33% 32%

51% 19%

52%

11%

69% Eigen woningbezitters Huurders

16



De economische ontwikkelingen Eensgezindheid over de voorkeur voor bezuinigingen boven het tijdelijk op laten lopen van het tekort of het verhogen van belastingen.


Huurders



1%

39% 49%

50%

61%

Volgt op de voet

Volgt op de voet

Volgt het enigzins

Volgt het enigzins

Volgt het niet

Volgt het niet

Waar moet de overheid de nadruk leggen?

Waar moet de overheid de nadruk leggen?

69%

69%

19%

17%

tt

op

ijd el

ijk

Be zu i

ni gi

ng en Be la te la st n in lo ge pe n n ve rh og Ge en en m en in g

4%

Te ko r

Te ko r

9%

5%

Be tt ijd zu el in ijk ig in op ge Be la n te la st n in lo ge pe n n ve rh og Ge en en m en in g

7%


17

Waarop bezuinigen – meest genoemd Veel eensgezindheid bij huurders en woningbezitters over bezuinigingsmogelijkheden, behalve over de hypotheekrenteaftrek.

78% 74%

ambtenaren bij rijksoverheid, provincies, gemeente

72% 74%

Koningshuis

66%

Bijdrage Nederland aan Europa

57% 61%

Ontwikkelingshulp

52% 59% 60%

Defensie 52% 47%

Kunst en cultuur 38%

Integratie

32% 28% 30%

Kinderbijslag

26%

Hypotheekrenteaftrek

51% 26% 28%

Sport

21% 25%

Huurtoeslag

Eigen woningbezitters Huurders

18



Waarop bezuinigen – minst genoemd Onderwijs en veiligheid zijn de minst populaire bezuinigingsmogelijkheden.

20% 19%

Uitkeringen zoals WW, WIA en Bijstand Wegenbouw

14%

Probleemwijken grote steden

14% 13%

20%

10% 13%

Jeugd en gezin Gezondheidszorg

8% 8%

AOW

7% 9%

Openbaar vervoer

5% 3%

Aantal politieagenten op straat

2% 3%

Veiligheid op straat

2% 3%

Onderwijs

2% 2%



19

Waarop bezuinigen – Als je moet kiezen In navolging op de voorgaande vraag waar men vrijblijvend een aantal mogelijke bezuinigingsposten kon selecteren hebben we de deelnemers een aantal gedwongen keuzes op het gebied van bezuinigingen voorgelegd. De hypotheekrenteaftrek is niet onaantastbaar. Bij gedwongen keuze worden de AOW, uitkeringen, gezondheidszorg, veiligheid en onderwijs minder vaak als bezuinigingspost aangewezen dan de hypotheekrenteaftrek. Waar zou de overheid volgens u op moeten bezuinigen?


70% 80%

30% 20%

AOW


54% 71%

46% 29%

Uitkeringen


74% 86%

26% 14%

Gezondheidszorg


69% 81%

31% 19%

Veiligheid op straat


42% 64%

58% 36%

Openbaar vervoer


34% 58%

66% 42%

Kinderbijslag


74% 86%

26% 14%

Onderwijs


25% 48%

75% 52%

Integratie


21% 44%

79% 56%

Kunst en cultuur

50%

50%


20



Discussie over de hypotheekrenteaftrek 99% van de deelnemers aan de peiling volgt de discussie over de hypotheekrenteaftrek. Meer dan de helft volgt de discussie zelfs op de voet.

Volgt u de discussie over de hypotheekrenteaftrek?

1%


1%

Huurders

57%

33%

66%

42%

Volg het op de voet Volg het enigzins Volg het niet


21

De rol van de politiek Zowel huurders als eigenwoningbezitters vinden dat de discussie zich niet moet beperken tot slechts de hypotheekrenteaftrek. (Helemaal) meer oneens (Helemaal) mee eens 3%

De discussie moet niet alleen gaan over de hypotheekrenteaftrek maar ook over andere zaken zoals de overdrachtsbelasting

De discussie over de hypotheekrenteaftrek vind ik verontrustend

5%

86%

21%

64%

42%

Het standpunt van politieke partijen over de hypotheekrenteaftrek speelt een belangrijke rol in mijn stemgedrag bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer

Ik verwacht dat een nieuw kabinet de hypotheekrenteaftrek ongemoeid zal laten

89%

44% 11%

73%

14% 42% 52%

67% 28% 21% Eigen woningbezitters Huurders

22



Effecten beperking hypotheekrenteaftrek Meer dan tweederde van de woningbezitters denkt dat de prijzen van koopwoningen zullen dalen. 69% 70%

De prijzen van koopwoningen zullen dalen

65%

Middeninkomens gaan er op achteruit

48% 56%

De economie zal daar onder lijden

35% 53% 54%

Hogere inkomens gaan er op achteruit

49% 46%

Er ontstaat een groeiende vraag naar huurwoningen 39%

Lagere inkomens gaan er op achteruit

30% 28% 28%

Alleen de prijzen van duurdere koopwoningen zullen dalen 19% 22%

Andere effecten

17%

Starters op de woningmarkt krijgen meer kansen om een woning Er zullen geen effecten zijn

33% 0% 1%



23

Persoonlijke voordelen beperking hypotheekrenteaftrek Meer dan 80% van de eigen woningbezitters ziet geen voordelen voor zichzelf als de hypotheekrenteaftrek beperkt zou worden. Ook bijna de helft van de huurders ziet geen voordelen voor zichzelf. 81%

Ik zie geen voordelen voor mezelf Huizenprijzen worden voor mij beter betaalbaar Ik heb meer keuze uit geschikte woningen

47% 8% 38% 7% 24%

Andere voordelen dan hier genoemd

5%

Mijn huis is beter verkoopbaar

5%

Dat weet ik niet

17%

3% 4%


24



Persoonlijke nadelen beperking hypotheekrenteaftrek (Alleen eigen woningbezitters) Vooral de stijging van de hypotheeklasten baart de eigen woningbezitters zorgen.

78%

Hogere hypotheeklasten Het wordt moeilijker om mijn huis te kunnen verkopen

56% 55%

Een daling van de huizenprijzen Andere nadelen dan hier genoemd

12% 10%

Minder keuze uit geschikte woningen Ik zie geen nadelen voor mezelf Ik zie geen nadelen voor mezelf

9% 1%


25

Persoonlijke bezuinigingen (Alleen eigen woningbezitters) Men zal het eerst op de aankoop van luxe artikelen bezuinigen.

Aankoop van luxe artikelen (Hifi, computer, etc.)

70%

Uitgaan / uit eten gaan

61%

Sparen (minder gaan sparen)

61%

Abonnementen en lidmaatschappen

54%

Vakantie

53%

Hobby’s

32%

Kleding

32%

Autokosten

24%

Onderhoud aan de woning

22%

Dagelijkse boodschappen

21%

Hypotheek (minder aflossen, minder verzekeren, etc.)

18%

Andere bezuiniging Ik zou niet bezuinigen

26

16% 6%



Toename maandlasten (Alleen eigen woningbezitters) Bijna de helft van de woningbezitters komt in de financiële problemen bij een toename van de maandelijkse lasten van 0 tot 200 euro. Met welk bedrag kunnen uw maandlasten toenemen zonder dat u in financiële problemen komt?

12%

11%

Iedere toename brengt mij in de financiële problemen 5%

11% 13%

6%

€ 1 tot € 50 € 50 tot € 100 € 100 tot € 200 € 200 tot € 300

9% 16%

19%

€ 300 tot € 400 € 400 tot € 500 € 500 of meer Dat weet ik niet


27

28



Uitsplitsing naar achtergrondgegevens deelnemers

29

Verschillen naar leeftijd Leeftijd blijkt een belangrijke verklarende factor voor de mening van de deelnemers.

Jonger dan 25

25 - 34

35 - 44

45 - 54

55 - 64

65+

Negatief over de woningmarkt

57%

59%

61%

62%

63%

65%

Ik ben blij dat de hra* bestaat

91%

87%

84%

82%

80%

76%

Het systeem van hra* is oneerlijk voor mensen met lagere inkomens

21%

24%

28%

36%

42%

43%

Bezuinigen

64%

66%

67%

67%

71%

79%

Het tekort tijdelijk laten oplopen

22%

20%

20%

21%

18%

12%

Aantal ambtenaren

76%

75%

76%

75%

81%

87%

Koningshuis

81%

78%

75%

72%

66%

62%

Kunst en cultuur

65%

57%

54%

52%

46%

42%

Kinderbijslag

13%

16%

23%

33%

37%

35%


10%

18%

23%

29%

33%

38%

Huurtoeslag

15%

19%

21%

20%

22%

27%

De discussie over de hra* vind ik verontrustend

82%

73%

67%

61%

57%

55%

Het standpunt van de politieke partijen over de hra* speelt een belangrijke rol in mijn stemgedrag

84%

79%

76%

71%

69%

68%

De overheid moet de nadruk leggen op:

Op welke onderwerpen bezuinigen:

* hra = hypotheekrenteaftrek

30



Verschillen naar inkomen Mensen met een hoger inkomen vinden de discussie rond de hypotheekrenteaftrek iets minder verontrustend dan mensen met een modaal of minder dan modaal inkomen.

Minder dan modaal

Modaal

1 tot 2 keer modaal

Meer dan 2 keer modaal


63%

62%

61%

61%


82%

86%

83%

80%


42%

34%

35%

33%

Bezuinigen

61%

64%

68%

74%


22%

22%

20%

16%

Aantal ambtenaren

81%

77%

76%

79%

Koningshuis

77%

75%

73%

67%


24%

22%

28%

32%

Huurtoeslag

14%

16%

20%

27%

Uitkeringen

11%

15%

18%

26%

Gezondheidszorg

4%

4%

7%

13%


68%

70%

63%

59%


73%

75%

72%

72%





31

Verschillen naar politieke voorkeur Het zijn vooral de aanhangers van de PVV en VVD, en in mindere mate die van het CDA, die zich het meeste zorgen maken over de discussie rondom de hypotheekrenteaftrek.

CDA

D66

Groenlinks

PvdA

PVV

SP

VVD


63%

55%

50%

53%

67%

58%

67%


90%

67%

55%

68%

90%

71%

91%


25%

50%

69%

60%

24%

61%

16%

Bezuinigen

78%

75%

57%

60%

68%

49%

80%


13%

14%

19%

22%

23%

29%

14%

Aantal ambtenaren

81%

78%

68%

70%

81%

71%

85%

Koningshuis

55%

69%

78%

74%

77%

84%

64%

Bijdrage aan Europa

64%

47%

32%

48%

86%

69%

75%

Defensie

47%

65%

80%

76%

51%

82%

50%


18%

55%

69%

56%

9%

48%

11%

Probleemwijken

16%

9%

4%

6%

29%

9%

19%


72%

35%

21%

34%

84%

43%

80%


76%

57%

50%

54%

85%

64%

86%




32



Verschillen naar waarde van de woning (Alleen eigen woningbezitters) Vooral de eigenaren van duurdere woningen zijn grote voorstanders van bezuinigingen.

Tot € 200.000

€ 200.00 € 400.00

€ 400.00 € 750.00

Meer dan € 750.00


62%

61%

64%

66%


86%

84%

82%

84%


34%

35%

31%

21%

Bezuinigen

61%

68%

74%

80%


22%

20%

17%

14%

Aantal ambtenaren

74%

76%

82%

88%

Koningshuis

77%

73%

66%

61%


22%

27%

29%

22%

Huurtoeslag

15%

19%

27%

33%

Uitkeringen

15%

18%

25%

37%

Gezondheidszorg

4%

7%

12%

18%


68%

63%

63%

71%


73%

73%

74%

79%





33

34



Achtergrondinformatie

35

Representativiteit peiling Representativiteit De peiling doet, zoals eerder opgemerkt, geen aanspraak op de representativiteit voor de totale Nederlandse bevolking, want de enquête stond voor iedereen open, waardoor sprake is van zogenoemde zelfselectie.

De peiling waar het de resultaten van leden betreft, zijn vergeleken met een representatief schaduwonderzoek onder leden. Deze laatste groep is in hun beantwoording iets minder stellig. Over het algemeen kiezen leden die mee hebben gedaan aan de peiling iets vaker de uiterste antwoordmogelijkheden bij schaalvragen. De resultaten verschillen echter niet zodanig dat er andere conclusies zouden worden getrokken.

Beveiliging Om de peiling voor iedereen zo toegankelijk mogelijk te houden, is er voor gekozen om voor de toegang tot de vragenlijst geen beveiligingstechnieken in te zetten, maar om de gegeven antwoorden achteraf te controleren en indien nodig op te schonen.

Dit is gebeurd op basis van een aantal factoren zoals: • De (onrealistische korte) tijd die mensen genomen hadden om de vragenlijst in te vullen • (Gebrek aan) Variatie in antwoorden • (Meerdere) Onlogische -/tegenstrijdige antwoorden • Controleren van IP-adressen waar veel ‘verkeer’ vandaan kwam

Enkele details • De vragenlijsten zijn ingevuld in de periode van 31 maart tot 26 april 2010 • In totaal hebben 121.943 mensen de vragenlijst ingevuld • Gemiddeld deed men hier iets meer dan 12½ minuten over

MSI-ACI Europe BV Het onderzoek is uitgevoerd door het onderzoeksbureau MSI-ACI. MSI-ACI is een onderzoeksbureau uit Amsterdam dat is gespecialiseerd in online onderzoek.

OTB De peiling is tot stand gekomen in samenwerking met het OTB, het onderzoeksinstituut van de TU Delft.

36



Over dit rapport Bij de zogenaamde stellingvragen worden de neutrale antwoorden en de antwoorden ‘weet niet/geen mening’ niet in de grafiek weergegeven

Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens, niet mee oneens

12%

69%

Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet/geen mening


37

38




39

40



Peiling hypotheekrenteaftrek

Recommend Documents