ourant DRIEMAANDELIJKS
TIJDSCHRIFT
VAN DE LIBERALE BONDEN VAN GEPENSIONEERDEN 5e jaargang·
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
januari Redaktie:
nr ,
. februari
maart 87
Livornostraat
25, 1050 Brussel
Prijs per nummer -
Prijs abonnement:
35 fr.
v. z. w. Lib. Bond.
02-538 59 05
Gep.
NIEUWE
EEN
100 fr.
ISSN 0773-3062
LENTE
Lente Ik zie het aan de bomen, het zit eraan te komen, het voorjaar roer-t zich in een blauw gewelf. Laat binnen de ramen
alle geUl'en,
en de deuren,
gooi alles open maal' vooral je zelf, TOON HERMANS
EEN NIEUWE TIJD
uit, De Danstent
in de Wei,
ISBN 90 10043762
Elsevier
Sprekers
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
hoek
2
DE T.G.V.
: VERNIEUVVING
OF GENADESLAG?
Het laatste jaar worden op parlementair niveau vaak verhitte discussies gevoerd' over de aanleg door België van de T.G.V.-lijnen van Parijs naar Amsterdam en Keulen. Voor- en tegenstanders van deze supersneltrein slaan elkaar met studies en rapporten om de oren. Betekent de omstreden T.G.V. dè revolutie in het spoorverkeer en een beslissende schakel in de Europese eenmaking of wordt hij de Trein der Grote Vernieling die zowel een landschappelijk en financieel, als een verkeerskundiq fiasco vormt? Wij trachten enige duidelijkheid in de zaak te brengen en zetten het voor en tegen op een rijtje. .
EEN KONKURRENT VLIEGTUIG
VOOR
HET
De T.G.V. (train à grande vitesse of hoge snelheidstrein) is oorspronkelijk een Frans produkt. Om de lange reistijden in te korten, ontwikkelde Frankrijk in de jaren zeventig dit nieuwe treintype, aangepast aan hoge snelheden. Het moest een waardig concurrent vormen voor het vliegtuig, althans voor korte vluchten (tot 600 km). Een trein heeft overigens ook dat voordeel op een vliegtuig dat hij tot in het centrum van de steden komt. In 1981 werd de eerste T.G.V.-verbinding in gebruik genomen tussen Parijs en Lyon. Speciaal voor de T.G. V. werd een geheel nieuwe spoorweg aangelegd, waarop de treinen 270 km/u kunnen halen en de Fransen proberen dit nog op te drijven. Op de meeste klassieke lijnen zijn zulke hoge snelheden niet mogelijk, daar, die veel strengere technische eisen stellen. Zo moeten, om te beginnen, de bochten een grotere straal hebben zodat de treinen niet zouden hoeven af te remmen. Omwille van de luchtverplaatsing dienen ook de beddingen en de bruggen breder te zijn dan normaal. Voor de beveiliging van een hoge snelheidslijn zijn seinen onbruikbaar: aan 270 km/u zou de machinist'ze overigens niet opmerken.
De informatie rechtstreeks kabine.
komt dan ook telegeleid tot in de bestuurders-
Met de T.G.V. werd de reistijd ParijsLyon verkort tot twee uur en dat voor een afstand van 400 km. Sinds 1983 rijden de T.G. V. 's - over klassieke sporen en met een lagere snelheid verder naar andere steden in het zuidoosten van Frankri jk (Besançon, Chclon-sur-Soóne, Toulon, Montpellier, Scint-Etlenne, Grenoble, Chambery en Annecy) en naar Genève en Lausanne in' Zwitserfond. De Franse spoorwegmaatschappij SNCF heeft haar T.G.V.-net ook uitgebreid in noordelijke richting (Rijsel) en is bezig aan een westelijke tak (Bretagne) en een zuid-westelijke (Bordeaux).
NAAR EEN EUROPEES HOGE HElDSNET
SNel·
De jongste plannen betreffen een verlenging van de T.G.V. vanuit Rijsel naar Amsterdam en Keulen via Brussel. Zo zou de reistijd Brussel-Parijs verkort worden tot 77 minuten, tot 65 minuten voor Keulen en tot 96 minu-ten voor Amsterdam. Naargelang van het soort van treinen variëren de huidige reistijden voor de verbinding
Brussel-Parijs tussen 143 en 176 minuten, voor Brussel-Keulen tussen 144 en 188 minuten en voor BrusselAmsterdam tussen 164 en 189 minuten, AI bij al een flinke tijdwinst voor de drie trajecten. Met zijn hoge snelheidstreinen staat Frankrijk overigens beslist niet alleen. Reeds sinds de jaren zestig rijden in Japan de Shinkansentreinen aan meer dan 200 km/u tussen Tokio en Osaka. Momenteel experimenteert WestDuitsland met de ICE (Intercity Experimentai) en de Transrapid, resp. een klassieke en een magneettrein. Deze laatste zou tot 500 km/u kunnen halen, maar is ook veel duurder, daar hij niet op klassieke sporen kan rijden en dus op geen enkele' manier in het bestaande spoorwegnet kan worden geïntegreerd. De eerste doet « slechts » 250 km/u, doch is ook bruikbaar voor goederentreinen. Op het ogenblik rijden er in WestEuropa reeds treinen aan 200 km/u in
West-Duitsland, Groot-Brittannië en Italië. Vooral wanneer binnen enkele jaren de Kanaaltunnel in gebruik zou worden genomen, kan de rechtstreekse verbinding met Londen en de T.G.V. door België een bijkomende stap zijn in de richting van een Europees snelspoornet. De argumentatie van de voorstanders van de T.G.V. luidt dan ook dat ons land zeker niet de trein mag missen en Europees moet denken. Het dwarsliggen van België zou in die zin een hypotheek vormen op de toekomst.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Buiten dat zou de T.G.V. nieuwe - tijdelijke - arbeidsplaatsen opleveren in de bouwsektor en de konstruktie van spoorwegmaterieel - twee niet onbelangrijke sektoren in ons land - en in de toeleveringsbedrijven.
DE MOGELIJKE
BELGISCHE TRACE'S
Anderzijds is de noodzaak van het opdrijven van de snelheid ook weer geen wet van Meden en Perzen, waarbij men zich onvoorwaardelijk heeft neer te leggen. De problematiek van de aanleg van een supersnelspoorweg ligt overigens totaal anders in landen als Frankrijk en Italië dan in België en Nederland. Vooreerst bevinden de te bedienen plaatsen zich in Frankrijk verder van elkaar. Van Parijs naar Lyon bvb. is het al meer dan 400 km. De afstand van Brussel naar Pari [s, Keulen en Amsterdam is daarentegen in de drie gevallen kleiner dan 300 km. Als de trein op de drie verbindingen nergens stopt, zouden belangrijke steden als Aken, Luik, Antwerpen, Rotterdam en Den Haag worden voorbijgereden. Krijgt hij daar wel een halte, dan gaat de commerciële snelheid omlaag. De T.G.V. heeft overigens reeds 20 km nodig om op snelheid te komen of om te stoppen, waardoor hij slechts op korte stukken aan 270 km/u zou kunnen rijden. Als de T.G.V. door ons land loopt, moet· er alleszins een speciale lijn worden aangelegd tussen Rijsel en Brussel. Over het toekomstig tracé ligt vooralsnog niets met zekerheid vast. Een eerste mogelijkheid is de trein vandaar over de bestaande lijnen te laten verder rijden, maar daar ligt de toegelaten snelheid niet hoger dan 140 of 160 km/u. Een tweede plan is, voor de verbinding met Keulen een hoge snelheidslijn aan te leggen naast de huidige spoorlijn, tot Waremme. Van daar takt ze af naar Visé waar een station zou komen. Ten
noorden van de bestaande lijn zou ze verder lopen naar Aken, waar de Duitsers een stop willen. Dit zijn eveneens twee halten op een traject van 200 km, wat de commerciële snelheid niet ten goede komt. Hierbij springt dan uiteraard het communautaire duiveltje uit het doosje : als de Walen een T.G.V.-stop krijgen nabij Luik, willen de Vlamingen er een te Antwerpen. De derde oplossing is weliswaar de snelste, maar ook de meest gecontesteerde. Vanuit Brussel zouden de lijnen naar Amsterdam en Keulen samenlopen tot in het Kempense dorp Olen, waar een vertakking zou komen. Hierover kan eveneens de T.G.V. Keulen-Amsterdam rijden, die in België geen enkele stop maakt. Met andere woorden, van deze verbinding zouden de Belgen niet kunnen genieten. Mogelijk komt er volgens dit plan wel een halte op de lijnen naar Keulen in het Nederlands-Limburgse Beek. Onlangs hebben de Duitse spoorwegen zich tegen dit plan verzet omdat ze de T.G.V. Liever over de bestaande lijn langs Düsseldorf en Arnhem zien lopen.
VRAAGTEKENS De bezwaren tegen de aanleg van een snelspoorlijn hebben in belangrijke mate te maken met de ruimtelijke ordening. Vlaanderen behoort tot de dichtstbevolkte gebieden van Europa, wat betekent dat er bij de aanleg van de snelspoorlijn hoe dan ook een aantal woon- en industriegebieden voor de bijl moeten. Nutsvoorzieningen inbegrepen zou de lijn 15 meter breed worden. Waar ze de diepte of de hoogte in gaat, wordt dat 30 meter. Verder betekent de nieuwe spoorlijn hoe dan ook een verdere aanslag op de toch al schaarse open ruimten en op een aantal waardevolle natuurgebieden en landbouwgronden. Hebben de Fransen hun T.G.V.-lijn mooi weten te bouwen in het ruime en dunbevolkte landschap van Bourgogne, dan is hetzelfde om de bovenvermelde redenen niet mogelijk in Vlaanderen. Overigens is er op de gewestplannen op geen enkele manier rekening mee gehouden. Een tweede bemerking betreft de mogelijke negatieve weerslag op het binnenlands treinverkeer. Op de plaatsen waar de T.G.V. de bestaande infrastructuur gebruikt, krijgt hij alleszins voorrang op het binnenlands verkeer. Dit is o. m. het geval voor de Brusselse Noord-Zuidverbinding, die
tijdens de piekuren verzadigd is. Het is dan ook niet denkbeeldig dat een aantal binnenlandse treinen zal worden afgeschaft om de T.G.V. ruime baan te verzekeren. Van verschillende zijden worden er dan ook voorstellen geopperd om bestaande lijnen uit te bouwen voor hogere snelheden in plaats van een aparte T.G.V.-lijn aan te leggen. Dit zou zowel het binnenlands als het grensoverschrijdend verkeer ten goede komen. Een andere mogelijkheid bestaat erin een aantal op- en afritten aan de hoge snelheidslijn te voorzien. Hierdoor zou de rendabiliteit ervan merkbaar verhogen en de lijn ook dienstbaar worden aan het binnenlands vervoer. De financiering vormt het derde knelpunt in het T.G.V.-dossier. Volgens de voorstanders moet en kan het geld ervoor volledig door de privé-sektor worden bijeengebracht. Voor het Belgisch traject zal dit tussen de 50 en de 70 miljard bedragen. Of de financierders hiervoor ook daadwerkelijk over de brug zullen komen, heeft alles te maken met de verwachte rendabiliteit. Voor het traject Brussel-Parijs stellen er zich op dat vlak geen problemen, daar men er een rendabiliteit van 15 % voor verwacht, eens de Kanaaltunnel er ligt. Voor Brussel-Keulen en Brussel-Amsterdam zou dit slechts rond de 4 % bedragen. Maar privéinvesteerders zijn meestal slechts bereid om toe te happen vanaf 10 %. Overigens zijn er een aantal kosten, zoals de onteigeningen en het omleggen van nutsvoorzieningen, die niet op de privé-sector kunnen verhaald worden. De hele discussie rond de T.G.V. is uiteindelijk te herleiden tot een aantal politieke keuzen. Opteert men voor de uitbouw van een Europees snelspoornet. dan bevordert men onmiskenbaar de Europese i ntegratie en het komfort van het lange afstandsreizen, maar dat alles ten nadele van het binnenlandse treinverkeer, dat meer dan 90 % van de verplaatsingen per spoor uitmaakt. En verder dringt zich, vooral voor Vlaanderen, de keuze op tussen het opofferen van woon- en landbouwgebieden en van open ruimten en een snel en comfortabel internationaal vervoermiddel.
Ronny Van Hee 3
DE
HEDENDAAGSE
MUTUALITEITEN
Van een « clandestiene » en « amateuristische » beweging is de mutualiteit uitgegroeid tot één der belangrijkste constituante van ons sociaal-politieke leven. Zoals in een vorig nummer beschreven werd, zijn de mutualiteiten de beheerders van de verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering, maar daarnaast behielden ze een belangrijke vrijheid op het vlak van private verzekeringen.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
De ziektekering
en invaliditeitsverze-
Op financieel vlak domineren twee tegemoetkomingen de Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (Z.I. V.). De eerste behelst de gehele of gedeeltelijke terugbetaling van geneeskundige en farmaceutische verstrekkingen en de tweede verstrekt een vervangingsinkomen bij arbeidsongeschiktheid. Bepaalde categoriën van personen hebben recht op beide tegemoetkomingen, zoals de werknemers uit de privé-sector, de leerjongens, het tijdelijk tewerkgesteld overheidspersoneel, enz ... Anderen kennen een regeling waarbij ze alleen recht hebben op een terugbetaling van geneeskundige verstrekking, bijvoorbeeld het statutaire overheidspersoneel. Zelfstandigen krijgen alleen een terugbetaling voor sommige geneeskundige verstrekkingen, doorgaans de grote risico's genaamd. Zij hebben ook recht op een vervangingsinkomen bij arbeidsongeschiktheid. De l.1. V. -uitkering is opgesplitst in de geneeskundige verzorging en de uitkeringen. Het aspect geneeskundige verzorging van Z.I. V. heeft als doel de verzekering van de preventieve en de curatieve verzorging. Dit geldt voor de geneeskundige en tandheelkundige hulp, de kraamzorg, de analyses, de farmaceutische prestaties, ... De nomenclatuur geeft de opsomming van de verstrekkingen met hun betrekkelijke waarde, hun toepassingsregeien en de bekwaamheidsvereisten. Voor bepaalde categorieën van personen is deze tussenkomst hoger (weduwen, invaliden, gepensioneerden en wezen). Het persoonlijk aandeel dat de patiënt zelf betaalt noemt men het remgeld.
4
De bedoeling hiervan is het verbruik af te remmen. De uitkeringsverzekering splitst zich op zijn beurt in een primaire arbeidsongeschiktheidsverzekering en een invaliditeitsverzekering. De eerste uitkeringsverzekering is van toepassing indien de arbeidsongeschiktheid (ziekte, ongeval, zwangerschap) niet langer duurt dan 1 jaar. Men heeft recht op een uitkering die gelijk is aan een bepaald percentage van het begrensd dagloon. Indien de arbeidsongeschiktheid langer duurt dan 1 jaar dan valt men onder de invaliditeitsverzekering. De uitkering is eveneens gelijk aan een percentage van het begrensd dagloon, er is evenwel een maximum voorzien. De Z.I. V. -verzekering voor een gedeelte begrafen iskosten.
komt eveneens tussen in de
Ter informatie: in 1982 bedroeg het geheel der overdrachten van de mutualiteiten naar de verzekerden 260 miljard.
De vrije verzekering en de aanvullende voordelen De mutualiteiten profiteren in zekere zin van de wet die de burgers oplegt lid te zijn van een mutualiteit opdat ze kunnen genieten van de verplichte ziekte- en invaliditeitsverzekering. Immers, eens ingeschreven wordt de verzekerde aangespoord om vrije verzekeringen en aanvullende voordelen af te sluiten. Voor maandelijkse bijdragen die variëren van 40 fr. tot 160 fr. per gerechtigde kunnen de verzekerde en zijn familieleden genieten van gratis voordelen naast deze voorzien door de verplichte verzekering. Deze voordelen variëren van mutualiteit tot mutualiteit maar in het algemeen dekken ze risico's zoals verblijf in rusthuizen, transport per ziekenwagen, uitkeringen bij overlijden, voorhuwelijkspremie, enz ...
Tussen de ten heerst strijd op leden, de voordelen.
verschillende mutualiteieen sterke concurrentiehet vlak van het aantal bijdragen en de verstrekte
De gerechtigden betalen hun maandelijkse bijdragen aan de lokale mutualiteiten. Deze dragen deze sommen over aan de federaties, de verantwoordelijke van de vrije verzekeringen, die op hun beurt één derde overdragen aan de nationale verbonden. Principieel volstaan deze bijdragen tot het dekken van deze vrije en aanvullende verzekering. De wet voorziet eveneens dat in het geval ven een deficit de mutualiteit hun bijdragen mogen verhogen. Gezien de sterke concurrentiestrijd is dit een praktijk die in de loop der . jaren weinig gebruikt werd. De sa neringspolitiek van de overheid van de laatste jaren noodzaken de mutualiteiten echter hun interventies te beperken. Dat is reeds het geval geweest voor de kleine zorgen voor zelfstandigen, de overlijdenskassen, enz ... Het is eveneens in het kader van vrije verzekeringen dat de mutualiteiten sociaal-culturele activiteiten organiseren en actief zijn in de immobiliënsector. Een gedeelte van de bijdragen worden in een nationaal bouwfonds gestort waarin de federaties en de verwante v.Z.W. een trekkingsrecht hebben. Dit groot aantal v.z. w. 's houden zich bezig met het beheer van hospitalen, vakantiecentra, herstel Ii ngscentra, thuisverzorging en de uitgifte van mutualistische tijdschriften en kranten. Voor het geheel der mutualiteiten bedroegen de bijdragen van de vrije verzekeringen in 1982 zo'n 10 miljard. (wordt
vervolgd)
P. Van De Waile
BOEK IN EEN NOTEDOP
ook in « De Bosuil »
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Zoals men reeds via de media kon vernemen, werd op initiatief van de heer Patrick Dewael, Gemeenschapsminister van Cultuur, een culturele campagne opgestart onder het motto " Vlaanderen leeft! ». Diverse initiatieven dragen hiervan reeds de stempel. Dat hierbij ook enige aandacht aan het seniorenpubliek zou besteed worden, is haast vanzelfsprekend.
Aldus organiseert de Dienstvoor Volksontwikkelingswerk in samenwerking met het cultureel centrum" De Bosuil» te Jezus-Eik (Overijse) een aantal operette- en musicaltrefdagen, waarvan zowel de cultureel vormende als de ontspannende waarde zou verzekerd zijn.
Uit de meest bekende operettes en musicals werd een hoogstaand en boeiend programma samengesteld. Hiervoor werd een beroep gedaan op Jo Nell : sopraan, Sylvain Adriaensens : bariton en Rudolf Francis : tenor. Het Casino Trio onder leiding van Jos Termonia zorgt voor de orchestrale bezetting.
Indien gewenst kan de deelname aan deze muzikale trefnamiddagen gecombineerd worden met een toeristische halve-dagtrip in de druivenstreek. Vermeldenswaard is overigens dat er kan gekozen worden voor operettenamiddagen met koffietafel (130 fr. per persoon) of zonder koffietafel (80 fr. per persoon). Per dag kunnen maximum 400 deelnemers aanvaard worden. Voorziene data: vanaf begin maart tot eind 1987 op dinsdag, woensdag en donderdag.
Voor bijkomende praktische inlichtingen en inschrijvingen (tot uitputting van de beschikbare plaatsen) kan men terecht bij L.B.G.-Brabant - tel. 02/218.63.05 of rechtstreeksbij het cultureel centrum" De Bosuil» te JezusEik (Overijse) - tel. 02/657.31.79. J.D.L.
WAT HEET INTIMITEIT OVER SEXUALITEIT EN OUDER WORDEN Hoe komt het dat ook zoveel ouderen hun behoefte aan intimiteit en sexualiteit niet serieus - durven te - nemen? Waarom is het niet gewoon om elkaar aan te raken en zo meer warmte en veiligheid te vragen én te bieden? Hoe kunnen we ook in praktische zin manieren vinden om met het klimmen der jaren uitdrukking te blijven geven aan onze behoeften en gevoelens? Wat voor ouderen misschien acceptabel is hoeft dat nog niet voor jongeren te zijn. En omgekeerd. Sexualiteit kan tal van persoonlijke betekenissen hebben en vormen aannemen. Hoe past de sexuele relatie binnen de hele levensloop? Blijven mensen door de jaren heen op dezelfde wijze op elkaar betrokken? Wat kan masturbatie ook voor ouderen (nog) betekenen? Hoe staat de wetenschap eigenlijk tegenover sexualiteit op de oude dag? Hoe ga je om met het verlies van je partner? Van je dementerende partner? Is een nieuwe relatie mogelijk? Wat zeggen de kinderen ervan? Hoe nodig is het dat binnen instituten de mogelijkheden tot privacy worden verruimd? Dat zijn een aantal van de vragen waar het in deze bundel om draait. Uit de bijdragen blijkt in ieder geval dat sexualiteit met het ouder worden verre van een capaciteitsvraagstuk is. Het gaat veeleer om een kwestie van omgaan met (elkaars) intimiteit. Maar wat heet intimiteit ? Zopas verschenen als nr 24 in cahiers, ouderdom en levensloop, "Wat heet intimiteit » door Bère Miesen, ISBN 90 368 000 72 bij uitgeverij Loghum Slaterus.
VIJFTIG PLUS Vroeger werden er niet zoveel mensen vijftig en ze werden dan ook meteen oud verklaard. Nu zijn er veel mannen die zich heel wat jonger voelen en er ook heel wat jeugdiger uitzien dan de vijftig jaar of meer die ze tellen. Ze hebben er moeite mee zichzelf te bekennen dat ze aan de andere kant van de vijftig zijn beland, dat ze een halve eeuw oud zijn en nog van voor de oorlog. De Amerikaanse cartoonist Herbert I. Kavet heeft zo'n negentig tekeningen gemaakt die kunnen helpen als je zekerheid wilt hebben of je inderdaad vijftig (plus) bent. Ze gaan uitsluitend over mannen, want vrouwen - zo zegt Kavet - worden nooit vijftig. Herbert I. Kavet « You know you're over 50 when ... » Contemporary Books Chicago. 5
willen hiermede bewi jzen, dat het bestuur haar verantwoordelijkheid die haar werd opgedragen waardig is.
Waarde Redactie
Haar zin voor initiatieven, haar vastberadenheid in de uitvoering, wil zij thans bewijzen met dit kontaktblad.
BLAUWE KONIJNTJES STELEN DE SHOW
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Te Dilbeek konden de inwoners tijdens de voorbije dagen nog maar eens kennis nemen van een vooruitstrevend initiatief.
Enkele optimistische jonggepensioneerden bleken de mening toegedaan dat zij nog wat te jong waren om volledig af te haken en de gemeenschap de rug toe te keren. Anderzijds waren zij evenmin bereid hun verdere dagen te slijten gewoon met hun tuintje om te spitten of met de kaarten te spelen of ook nog met jeugdherinneringen op te halen met leeftijdsgenoten. Daarom werd besloten, om samen met enkele geestdriftige jongeren een vriendenkring seniorenclub op te richten die « De Blauwe Konijntjes » v. z. w. werd gedoopt.
Tijdens de oprichtingsvergadering werd alvast een bestuur aangesteld dat de taak heeft meegekregen te zorgen voor de verdere bloei en uitbouw van de vriendenen seniorenclub. Het ligt voornamelijk in de bedoeling gezamelijke initiatieven op te zetten zoals ondermeer uitstappen, bezoeken aan culturele instellingen en tal van andere activiteiten waarbij aan veel jonggepensioneerden de kans geboden wordt iets te doen waarvoor zij vroeger nooit de kans hebben gekregen omwille van hun drukke beroepsbezigheden of wegens familiale beslommeringen.
De Blauwe Konijntjes lopen alvast niet het gevaar hun dagen in ledigheid door te brengen. De statuten van de pas opgerichte vrienden- en seniorenvereniging beslaan inderdaad eel"l zeer ruim werkingsgebied zoals het opzetten van vormingsprogramma's en projecten, het nemen, steunen en stimuleren van socio-culturele initiatieven, het organiseren van cursus6
sen, studiedagen, demonstraties, tentoonstellingen, uitstappen en reizen. Kortom alle initiatieven nemen die een zinvolle en creatieve tijdsbesteding en een permanente vorming bevorderen. Waarbij voor alles zal getracht worden de belangen van de senioren en hun vrienden te behartigen. Paul Broeckmans
(Dilbeek)
NIEUW Hoewel het slecht gaat in de krantenwereld start L.B.G. -Leopoldsburg dit jaar met de uitgave van een eigen L.B.G.-magazine. De bedoeling van dit blaadje vonden wij in de redactionele bijdrage van hun allereerste editie. Van onzentwege succes gewenst! « L.B.G.-Magazine? Op het eerste gezicht iets nieuws hé ? .. Een betiteling dat voor u, waarde leden, betekenisvol is, menen wij. Inderdaad een blaadje dat precies wil accentueren wat u vooral over de werking in onze Bond met eigen ogen wilt vaststellen. Iemand heeft eens gezegd: « Niets is aangenamer dan met vrienden leven, waarmee je openhartig kunt omgaan, in wederzijds begrip
In deze eerste uitgave kan natuurlijk niet alles aan beurt komen. Laat het ons eerder bestempelen als een eerste kennismaking met daarin het programma van onze seniorenvakanties voor 1987. Ons Bondblaadje bestaat erin om tegemoet te komen aan ieders wens en staat aldus open voor iedereen. Het ligt in onze bedoeling langs deze weg nog meer kontakt te houden met onze leden, u eveneens van antwoord te dienen op alle mogelijke vragen die u ons eventueel zou willen stellen op alle gebied. Zet uw problemen ook maar eens gerust op papier, bezorg ze aan een van de bestuursleden of overhandig het ook maar gerust aan het lieftallig personeel bij uw ziekenfonds. Wij staan open voor alle kritiek, want kritiek oogst alleen maar die, die iets doen, en met suggesties bouwen we vast en zeker een betere toekomst. Wees ervan overtuigd, dat eventuele opmerkingen of klachten dankbaar zullen worden behandeld. Moge het dan ook voor u, waarde vriend en medel id van onze Liberale Bond van Gepensioneerden, een weIgekome bode betekenen. H
Armand Kaminsky (Leopoldsburg)
H.
Met ons L.B.G. -Magazine is dit dan ook de drijfveer geworden. Elkaar beter leren kennen en met elkaar praten. Openhartig zijn ... en dat, voor iedereen gelijk. Klaar omlijnd, zonder doekjes er omheen. Zonder pretentie, zeer nederig en vooral waarheidsgetrouw, zo willen wij ons bedienen van ons L.B.G.-Magazineblaadje om onze gedachten wat meer kracht, meer luister bij te zeilen, en nog meer om wat aan reliëf mist, wat dynamischer te maken. Zo kwam aldus onze L.B. G.Magazine boven de doopvont. Wij
Individuele lezersbrieven zijn welkom voor zover de naam en adres van de schrijver bekend zijn. Anonieme brieven gaan in de prulIemand. De redactie houdt zich het recht voor teksten in te korten en persklaar te maken zonder de essentie van de brief te raken. Aan manifesten, moties en andere omzendbrieven wordt geen gevolg gegeven. De Redactie
Van 20 tot 25 oktober
1986 hield
de L.B.G. -organisatie
te Baron-
ville een kadervorming stuursleden neerde
van
de
voor begepensio-
bonden.
Dit werd van begin tot einde veel belangstelling nevenstaande
gevolgd
met door
groep.
De onderrichters
waren
De Raedt Pierre
en Verbrugghe
Guido hier vooraan
de heer
(geknield)
op
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
de foto, samen met de heer Pieron, nationaal
beheerder
van de
L.B.G.
Theo
VORMINGSCURSUS
BARONVILLE
EINDEJAARSFEEST
TONEEL
Ruim 125 enthousiaste leden waren onlangs aanwezig in zaal Royal Palace te Menen voor het jaarfeest.
Met de zowel technische als praktische medewerking van de L.B.G.afdeling Wervik voerden de Rederijkerskamer« De Droogaerts » hun jaarlijks blijspel op. Ook ditmaal kende de opvoering een reuzesucces en kon weer rekenen op een meer dan ruime belangstelling. Titel van het stuk « Hotel St.Michel » in een regie van Noël Polfl iet.
Na een welgemeend welkomstwoord werd het nieuwe bestuur voorgesteld en op applaus onthaald. De nieuwe ploeg bestaande uit 9 personen overhandigde daarop aan de leden de nieuwe kalender activiteiten 1987. Opgemerkt wordt dat in het kader van de gezondheidspreventie, een nieuwe activiteit aan de leden wordt voorgesteld namelijk « bewegen voor derde leeftijd ». Het ligt in de bedoeling op een vaste dag in de maand turnlessen aangepast aan de leeftijd te geven. Het thema «Fit blijven en/of worden» alsmede « voorkomen is beter dan genezen» werden daarbij centraal gesteld. Op het programma stond verder een opgemerkt optreden van de dansgroep «De Blauwe Vlinders». Een eindejaarsfeest betekent eveneens dat andere activiteiten dan louier sociaal-culturele in de belangstelling dienen gesteld. Derhalve werd overgegaan tot de uitreiking von de jubilarissen kaarten- en paardjesspel. Aan de nieuwe ploeg onze hartelijke gelukwensen! Albert
Francq (Menen)
Roger Migneaux
Bruylandt
(Geraardsbergen)
'topen
vuurtje
(Wervik)
EEN DAGJE IN DE ANTWERPSE KEMPEN De Antwerpse Kempen bieden talri jke bezienswaardigheden.
u
Zo is er het Kempisch Museum te Brecht, het diamantmuseum te Grobbendonk, het kasteel van Oostmalle, het Vrieselhof te Oelegem, enz ... Daarnaast is het ook mogelijk te genieten van de volle natuur. Om u wegwijs te maken in dit gamma van mogelijkheden en u tevens op een gastvrije wijze te ontvangen, heeft het restaurant « 't Open Vuurtje » gelegen te Westmalle, een volledige dagtrip
voor groepen
uitgewerkt.
Dit programma dat zowel onthaal, middagmaal als gidsing omvat wordt naargelang uw versie aangepast. Indien u belangstelling heeft, neem contact op met mij, op het nummer 03/384.14.60 of 03/658.36.73 of schrijf naar « 't Open Vuurtje, Antwerpsesteenweg 505 te 2140 Westmalle. Prettige
reis!
Vanstaen
(Westmalle) 7
GOEDGEVULDE DE
ONTEVREDEN
MENS
KALENDER
De L.B.G. van Galmaarden zorgt dit jaar voor een meer dan ruime activiteitenkalender. Behoudens het enthousiasme en dynamisme waarop het jaar werd ingezet, werd onze aandacht getroffen door een vernieuwde aanpak. Inderdaad zal deze afdeling dit jaar een aantal vormingsactiviteiten organiseren onder het thema veiligheid en preventie. Zo zullen films, voordrachten en zelfs uitstappen in de komende maanden in het teken staan. Het werkjaar werd ingezet door een bijzonder belangwekkende lezing die professor Peter Vogelaere, docent aan de V.U.B., over deze onderwerpen kwam houden.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
De professor legde de nadruk op de nadelige gevolgen voor hart- en vaatlijders van roken, alcohol, zwaarlijvigheid, stressen gebrek aan beweging. « Vooral de voeding speelt een belangrijke rol en mag normaal de 1800caloriën per dag niet overschrijden -. stelde spreker. « En een dagelijks wandelingetje kan nooit kwaad! »
Velen onder ons hebben de vooroorlogse jaren meegemaakt en weten ten volle wat economische crisis kan betekenen. De oorlog 40-45 bracht niet alleen ellende, maar velen hebben - in de periode van schaarste - honger geleden. We hebben toen geleerd gelukkig te zi jn met het weinige en het begrip matig zijn had een bijzondere betekenis. Zeker, deze tijden zijn voorbij en moeten nooit meer terugkomen. Nu leven wij in overvloed en toch zijn vele mensen niet tevreden. Er wordt zelfs meer geklaagd dan in de schaarste jaren. Weliswaar kan onze huidige maatschappij geen vergelijking meer meemaken met vroeger. Ons behoefte-patroon is zo sterk gestegen dat wi j ons meer dan eens betrappen op grilligheid. Wij eten om te eten, drinken met volle teugen, zodat in vele gevallen onze gezondheid bedreigd wordt. Wat vroeger een luxe was ... is thans maar gewoon. Maar schenkt deze overvloed ons tevredenheid ? Worden wij door al dit materieel bezit dan echt gelukkiger? Iedereen kan de vraag voor zichzelf stellen. Zijn wij zelfvoldaan? Of hebben wij te weinig aandacht voor het lot van anderen? Vinden wij voldoende vrede in onszelf. Zoveel vragen om vooral op latere leeftijd te bedenken.
De voordracht van professor Vogelaere leidde in feite het « Life-Fitness Programma» in. De volledige cyclus is gespreid over vijf maanden en gaat iedere donderdag van 19u30 tot 21.00 uur door in de polyvalente gemeentelijke turnzaal van Galmaarden. Het ganse programma is een unicum in het land en richt zich niet alleen tot de senioren. Gelet op het feit dat vooral het preventieve wordt beoogd, moet het ook mensen van de tweede leeftijd aanspreken en kan dit meteen de sociale relatie tussen de generaties ten goede komen. Verder zal dit jaar de film « Harry and Tonto » geprojecteerd worden omdat precies in deze film naast algemene problemen rond de 3e leeftijd, de veiligheid centraal staat. Ook de L.B.G. voordracht « Veiliger wonen» staat op het programma. Dm het jaar af te ronden wordt aandacht besteed aan de preventie. Dit geschiedt met de voordracht « drie minuten voor een leven» met medewerking van het Rode Kruis. Dus, ... een goedgevulde kalender en beslist een voorbeeld om na te volgen. P.D.R.
GASTRONOMIE IN OOST-VLAANDEREN Dat het ook echt eens anders kan, bewijst reeds enkele jaren mevrouw Van Paemel, verantwoordelijke van de L.B.G.- « De Voorzorg» - afdeling Brugse Poort te Gent. Zij lanceerde toen de idee samen met de Stedelijke Hotelschool te Gent, haar senioren aan een zeer matige prijs te vergasten op een fijne lekkerbek-maaltijd. Ook dit voorjaar pikt de L.B.G. - afd. « De Voorzorg» - Kern Ledeberg hierop in en serveerde onlangs, voorafgegaan door een bezoek aan één van de vernieuwde afdelingen van deze vermaarde school, het volgend menu: - Aperitief - Veloutésoep met kalfszwezerikken - Zalmfilet met rode wijnsaus - Gevulde lamsrug met fijne groenten - Fruitgratin U mag ervan overtuigd zijn, beste lezer, dat dit voor een stafmedewerker, een fijne gelegenheid is om het aangename aan het nuttige te paren! Kijkt u zelf even in uw streek uit voor zo'n initiatief?
FILO
8
M.V.H.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
OVER' SLAPEN EN DROMEN Wie zeventig jaar oud is heeft, rekening gehouden met de variaties in slaaptijd per leeftijd, zowat 22 jaar van zijn leven doorgebracht met slapen. En van die tweeëntwintig jaar slaap besteedde hij ongeveer vier jaar aan dromen. Dat is heel wat tijd, later zien we zelfs zeer kostbare tijd. Zo'n lange periode mag dus rustig het onderwerp uitmaken van een reeks nieuwe artikels onder de bovenvermelde titel. Veel jonge mensen vragen zich wellicht af waarom we persé aan het onderwerp « slapen en dromen» zoveel tekst willen besteden. Ze leggen zich elke dag neer op bed en slapen bijna ogenblikkelijk in. 's Anderendaags stappen ze opnieuw de dag in, met hernieuwde energie
_(:J,~ ~'.c:~/4
en een uurtje meer of minder maakt hun rekening niet. Anders gaat het met mensen op leeftijd voor wie slapeloosheid een min of meer ernstig probleem is dat al of niet onder behandeling staat. Het belang van « slapen en dromen » moet op zijn juiste waarde geschat worden en een correcte informatie hieromtrent kan elke leeftijdsgroep ten goede komen. Het is inderdaad zo dat evenals onze behoefte aan voeding en zuurstof ook slaap een levensnoodzakelijke behoefte is en dat in die slaap de dromen een functie hebben. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt meer dan duidelijk de invloed van de slaap op ons algehele gestel. Daar waar men lange ti jd gedacht heeft dat slapen een passieve toestand van het lichaam
was, bewi jst de moderne neurofysiologie een geheel andere stelling. Naargelang de slaapfase waarin ons lichaam zich bevindt, gebeuren er ook in onze hersenen andere processen en die processen schijnen zich gedurende de nacht in opeenvolgende periodes af te spelen. Degenen die een huisdier hebben, zullen de verschillende slaapfases gemakkelijk leren herkennen door de observatie van de poes of de hond of het vogeltje tijdens hun rustuurtjes. Bij gebrek aan dieren kan ook de partner best een dankbaar studie-objekt zijn. Onderstaande tekeningetjes zullen de lezers beter doen begrijpen hoe het slapen verloopt.
~,~""" ., :I/(~,"
,I{"
\
I
~~I'I
~
I
( ~(1';'
,~.:::
~~~~_
~iJ~"~~)'~' ~~:_,JI('
:~<,::''/
( 'i '
\~:::;}L} waken
.
,j~('~;~~:~JfJ} ,
\:'I:;:i.,:\\~:::'l~':::.::,:(} \.
,
,'-" . : ~'-:'~~i:l.~,
~"'"''''''
~;;;;,t,j):
zachte
Eerst valt poes in een lichte slaap. Haar gehele lichaam staat nog flink onder spanning en als je op dat moment wat geluid maakt met het eetbakje, dan komen al vlug de oortjes recht en is poes vlug wakker. In een volgend moment van haar slaap zal ze een geheel andere houding aannemen. Haar spiertonus is dan heel laag, ze reageert niet meer op vertrouwde geluiden, ze is in diepe slaap. Deze diepere slaaptoestand maakt de poes klaar voor wat men geleerd de remslaap of paradoxale slaap noemt. Het is
slaap
diepe
slaap
in die slaapfase dat de poes droomt. Op dat moment doen haar ogen vlugge bewegingetjes (REM komt van « rapid eye movements -). snor en tongetje gaan ook af en toe heen en weer. Soms doet haar staart een krampachtige beweging. De rest van het lichaam is echter ontspannen. Honden kunnen in die fase plots even kort blaffen of grollen. Met meettoestellen heeft men vastgesteld dat tijdens die fase de hersenen zo actief zijn als bij het waken, vandaar de naam van paradoxale slaap omdat men niet verwacht dat tijdens het slapen zo'n hersenactiviteit plaats
~ paradoxale.
·.T LJ.~
.:," ·.i .':--'\
slaap
heeft. Ons slaapgedrag verloopt op identieke wijze. Er mag gesteld worden dat we gedurende een nacht van acht uur slaap, zowat vier- of vijfmaal overgaan van lichte slaap naar diepe REM-slaap met dus vier of vijf droomepisodes van een twintigtal minuten elkeen. In het volgend Courantnummer meer over « ons » slaapgedrag en onze dromen! Ondertussen: « Slaap lekker! »
G.V. 9
VAN DIERENHUID TOT SPIJKERBROEK
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
DEEl V : DE SPAANSE
10
MODE
Tijdens de tweede helft van de 16de eeuw is Spanje toonaangevend op modegebied. De mode kenmerkt zich door strengheid en geslotenheid. De stijve hof-etikette werd door Keizer Karel vastgesteld en onder Philips 11 verder uitgedragen. In die periode - de contra reformatie - werd het vrije bestaan van de zelfbewuste burger onderdrukt. De afstand tussen hof- en burgerkleding werd terug groter. Het Spaans kostuum lijkt op een harnas dat alle beweeglijkheid en dus ook gemak alsook de koketterie uit de baan ruimt. In het versierde en opgedofte herkennen we de fat, in het gereserveerde wezen en de daaruit voortvloeiende stijve en trotse houding enerzijds, de gesloten zwijgzaamheid van de Spanjaard, anderzijds zijn ernst en statigheid, « grandesa ».
De dames waren gedoemd om ingeregen, als reuzen voort te glijden. Soms waren ze zo strak ingevormd, opgestopt en beladen met borduursel en sieraden dat ze zich nauwelijks konden bewegen. De kuise hofdracht vereiste hooggesloten halsuitsnijdingen. Het modebeeld was plat en de boezem werd sterk onderdrukt d. m. v. korsetten waar soms repen lood de borst in bedwang moesten houden. Dit werd zelfs op jeugdige leeftijd toegepast om de groei te beperken. Grote kragen beletten het hoofd te bewegen
en nauwe lijfjes in puntvorm suggereerden het slanke middel. Hiertoe dienden korsetten van dik leer, gebaleineerd met staal en hout. Er schijnt zelfs een korset van geperforeerd staal te hebben bestaan. De met dunne zijde gevoerde korsetten werden over het hemd gedragen en strak dichtgeregen over de rug. Daarna trok men de onderjurken aan en de bovenste was deze met de hoepels. Aanvankelijk droeg men tot het bekomen van de wijdvallende rok zonder plooien, een kegelvormige rok van stijf linnen, de voorloper van de krinoline. Aan het einde van de 6de eeuw werd de Spaanse rok gesteund door een bijzondere constructie van hoepels gemaakt van baleinen, ijzer of riet. Daarover droeg men een kleed in twee stukken: de rok en het hemdje. Van voor viel ze open en liet de fraaie onderrok zien. In Frankrijk werd de rok in staven vertugo genoemd, « bestaafd ». De Fransen maakten er algauw verjuqcrdien van, deugdbewaarder. Men mocht geen vermoeden hebben dat zich onder het kleed benen bevonden. Het was net alsof de dames zich langzaam voortbewogen met kleine passen zodat het leek alsof ze over de vloer gleden. We kunnen ons afvragen hoe de hofdames het klaarspeelden om de koningin knielend te dienen. Van kindsbeen af aan leerden ze met de rokken gaan. Zelfs het gaan zitten met de vertugo moest een hele onderneming zijn omdat de voeten niet mochten gezien worden. Op verschillende portretten vinden we zelfs op enige afstand onder de knie-
hoogte een horizontale lijn, die naar het schijnt een soort scharnier aanduidt waarlangs het onderste gedeelte van de rok naar beneden kon klappen bij het zitten zodat de voeten bedekt konden blijven. De mouwen bestonden dikwijls uit verschillende onderdelen. De ondermouw was dikwijls van hetzelfde materiaal als het lijfje. De bovenmouw bestond uit een ronde, dubbelgevouwen lap, met de vouw aan de onderkant van de arm en op de arm hier en daar met sieraden bijeengehouden zodat de contrasterende ondermouw te zien was. Tegen het einde van de 16de eeuw was zwart erg in trek als het teken van waardigheid. Het was rijk van goudborduursel en edelstenen voorzien. De dame draagt een overkleed met sleep « Saya » genoemd. Lijf en rok zijn aaneengezet. Aan het kleed is de Saya bevestigd en de mouwen zijn van dezelfde stof of kleur terwijl de werkelijke mouwen zelf een andere stof en dikwijls ook een andere kleur hebben. Wellicht werden deze ook afzonderlijk gedragen en waren dus verwisselbaar. De ondermouw van kostbare stof was vrij ruim zodat ze ook goed gevuld leek. De Ropa was een mantel die iets weg had van het surcot uit de 15e eeuw. Hij was lichtelijk getailleerd en ging vanaf de schouders omlaag over de rug tot even boven de rokzoom. De Spanjaarden van de 16e eeuw trachtten de vrouw even lang als de man te doen schijnen. De dames droegen onder de lange rokken cothurnes van kurk of hout. Tot groot genoegen van de geestelijke vaders die daarin een verhindering voor zinnelijke geneugten zoals dansen zagen. De molensteen kraag is wel een van de typische accessoires van deze stijl. De kraag die sinds 1540 meer nadruk krijgt begint meer uit te komen tot ze uitgroeit tot een enorme kraag die als een plateau het hoofd van het lijf scheidt. De molensteenkraag werd boven de boord van het wambuis of het kleed gedragen en belette de drager het hoofd vrij te bewegen. Toen het stijfsel werd uitgevonden, werd ze pos belangrijk. Behalve de witte linnen, waren er ook rode, blauwe en purperkleurige kragen. Ze bestond uit een strook fijn linnen of katoen die eerst in sti jfsel gedoopt werd. Nadien bond men hem vast op een
TERUG IN DE
standaard en werden de plooien met een hete pook aangebracht. Was de kraag klaar dan kreeg de eigenaar hem in een speciale doos thuis bezorgd. Natuurlijk hadden deze kragen te lijden onder het slechte weer. Daarom droeg men steunkragen (porte-fraise). Deze hielden de kraag in de gewenste stand, schuin naar voor. Men omwond ze met goud- of zilverdraad. Ze waren scharnierend gemaakt om gemakkelijk Ie kunnen worden omgedaan.
PRIJZEN Onlangs
was
zangkoor
van
bestaande Zangkoren rode,
het
Oost-Vlaanderen uit
L.B.G.-
van Gent, Aalst, BaasRonse en St-
Gillis-Dendermonde,
Ook de man ontsnapte niet aan deze nieuwe trend ...
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
de
Kluisbergen,
het Amerikaans
Het wambuis vormde als het ware een kuras. Door stukken karton, stukken stof en voering of baleinen werd het in de rimploze vorm gehouden. Het voorpand eindigde in een punt en later viel het voor dat het bovenste gedeelte van de buis gewatteerd werd, vooral bij de schouders of borst. Zo vormde het, het buykjen of "ganzenbuik », Onder Frans II van Frankrijk vond men dat de persoonlijke verdiensten toenamen evenredig met de buik. Wie er geen had camoufleerde er een met paardehaar of pluksel. De mouwen waren over het algemeen heel breed. De schouderkleppen heten brahoenen. Soms werd een overwambuis met schoot gedragen. De mouwen werden aan het jasje onder de wambuis vastgemaakt. De broeken waren zeer kort en sterk opgevuld zodat het bekken heel breed leek. Het was vaak in repen gesneden zodat de voering zichtbaar werd. Erwordt verteld dat de dames groot vertrouwen stelden in de effektvolle rugzijde van hun compagnons. Rijke lui konden het zich veroorloven om de broek in vorm te houden d. m. v. walvisbaleinen. Andere vulstoffen waren paardehaar, stro en katoenafval. De man droeg een brede verstevigde mantel: de cappa. Vooral aan het hof was deze cirkelvormige op de rug klokkende mantel die bij het paardrijden goed zat, erg in trek. Onder de wijde pofbroeken droegen de Spanjaarden strak aangespannen kousen in zijde of wol gebreid met de naad achteraan. Tot en met 1570 is het schoeisel overtrokken met satijn of zijde, nadien in splittenversiering. Later worden lage schoenen en laarzen uit soepel leer vervaardigd. Deze laarzen hebben een lange schacht die nauw aan het been aansluit. Volgens hun strijdachtige aard hadden de Spanjaarden
Provinciaal
te gast
in
Teater te Brussel
in het BRT - televisieprogramma «
50-plus».
Terzelfdertijd
een radio-opname zwaarden en dolken bij zich. De haardracht voor de mannen was omwille van de molensteenkraag van achter kort met twee lange krullen aan weerskanten van het gelaat. De vrouwen stapelden het haar op de kruin om het lichaamssilhouet te verlengen. Ze droegen er bovenop kapjes, veren, sieraden of kroontjes. De nieuwe mode werd door de Engelse kleermakers nagemaakt en aangepast. Typisch voorbeeld daarvan is de jupe à plateau (± 1569 Koningin Elizabeth). Dit kleed had een wielvormige koepelrok zodat het leek of de draagster in het midden van een wiel stond. Vanaf het midden viel de rok horizontaal naar de rand om nadien loodrecht naar beneden te vallen. Aan de schouders vinden we de herhaling van het plateau en de mouwen versmallen naar de pols toe. Het bovenlijf van het kleed was lang, smal en stijf. De kraag zit aan het kleed vast maar valt open. Het gaat gecombineerd met een enorm decolleté als teken van ongehuwd zijn. Gehuwde dames bedekten het decolleté met een soort damastgaas in borstlap afgezet met een gesloten, gepijpte kraag. In deze tijd begon men het haar op vulling op te steken. Deze "verg ion queen» dicteerde de mode en de zorg voor het uiterlijk meer dan de couturiers. Zelf was ze heel mager en plat gebouwd. Zij vormde het mode-ideaal dat men wilde imiteren. Men maakt dus korsetten van dik linnen of leer gebaleineerd met staal en hout. Het totaal-effect was uitermate onelegant. De onderdelen schenen zich afzonderlijk te bewegen zodat het wel een marionet leek. Nadine Loones "Van Dierenhuid
tot Spijkerbroek» Gent 1984.
en Zilver» Met"
werd
voor"
Goud
gerealiseerd.
Land van Hoop en Glorie
kreeg het voltallig staande ovatie. man,
die
soliste
hier
optrad,
Juffr. Carine Bosschitterend was
als
aan
eerste publiek
optreden
De
de
dirigent,
»
koor bijna een
haar
toe.
heer
Roger
Bracke, bewees hiermee dat men door
hard werken
en veel
trouwen tot fantastische
ver-
prestaties
in staat is. Plannen worden gemaakt
om met
het koor dit jaar een driedaags verblijf vincie
te organiseren
in de pro-
Limburg.
PROVINCIALE LBG-ZANGKOREN van Oost-Vlaanderen
(lees ook blz. 18) M.V.H.
11
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
GE
12
IJN!JHEI!J
Iedereen heeft een bloeddruk in de slagaders, aders en andere bloedvaten van het lichaam. Men kan de bloeddruk vergelijken met de druk van het water in een tuinslang. Zonder hydraulische druk kan het water niet circuleren. Zonder bloeddruk kan het bloed in ons lichaam niet circuleren. De bloeddruk in de bloedvaten wordt teweeggebracht door het hart dat men kan vergelijken met een soort pomp, net zoals de druk in een tuinslang veroorzaakt wordt door een waterpomp.
Wat veroorzaakt druk?
hoge
bloed-
Bepaalde soorten van hoge bloeddruk kunnen toegeschreven worden aan een specifieke aandoening of ziekte. Zo heeft men hypertensie of verhoogde bloeddruk en de verlaagde bloeddruk. In 75 % van de gevallen kan men geen oorzaak vinden voor een verhoogde bloeddruk. Deze zouden geen uitstaans hebben met aandoeningen. We spreken dan van essentiële hypertensie. Bij verhoogde bloeddruk zijn een aantal ernstige complicaties mogelijk; hersenbloeding, nieraandoening, gezichtsstoornissen, hartinfarct. Via de raadgevingen van uw geneesheer, in combinatie met medikatie en een zoutbeperkend dieet, kunt u de bloeddruk geleidelijk onder controle brengen. Niet gecontroleerde hoge bloeddruk is gevaarlijk voor uw gezondheid. Hoge bloeddruk belast het hart. Doordat het hart harder moet werken over een langere periode, heeft het de neiging uit te zetten. De slagaders en andere bloedvaten zijn ook door hypertensie aangetast : zo kunnen aderverkalki ng, verm i nderde elasticiteit en littekenvorming optreden (een natuurlijk proces dat versneld wordt door hoge bloeddruk). De bloedvaten kunnen ook vernauwen en samentrekken waardoor ze minder
bloed kunnen
vervoeren.
Drie vitale organen van uw lichaam worden het meest aangetast door de verm i nderde bloeddoorstroming : het hart zelf, de hersenen en nieren. Hoge bloeddruk betekent: een groter gevaar voor cerebrovasculaire accidenten, nierbeschadiging en hartziekten. U kunt de gevaren verbonden aan deze ziekte voorkomen en verminderen door uw bloeddruk vroegti jdig te laten behandelen - vooraleer de hart, hersen- en nierfunctie wordt verstoord - en door uw behandeling regelmatig te volgen.
uw
maaltijden of bij het opstaan of slapen gaan. Of op hetzelfde uur iedere dag. Laat uw voorschriften hernieuwen alvorens uw normale voorraad aan geneesmiddelen op is. Staak het nemen van uw geneesmiddelen niet omdat u zich goed voelt. Denk eraan dat hypertensie een aandoening is met een « stilzwijgend» verloop; het is mogelijk dat u geen verschil voelt terwijl het geneesmiddel zijn werking heeft om uw bloeddruk te verlagen.
Hoe wordt de bloeddruk ten?
geme-
Uw bloeddruk wordt gemeten met een opblaasbare rubber manchet die rond uw arm wordt gewonden. Wanneer de geneesheer de manchet opblaast (met de kleine rubber peer), wordt een grote slagader in uw arm samengedrukt, omdat de luchtdruk in de manchet groter is dan de bloed-
BLOEDDRUK
Er zijn veel geneesmiddelen beschikbaar met bloeddrukverlagende eigenschappen: enkelen verwijderen het teveel aan vloeistof en zout, anderen verwijden vernauwde bloedvaten. Nog anderen voorkomen het samentrekken en vernauwen van bloedvaten. Neem uw geneesmiddelen steeds volgens de voorschriften van de geneesheer. Neem een gemakkelijke gewoonte aan, een routine. Neem bijvoorbeeld uw geneesmiddelen net voor de
druk in de armslagader. Wanneer de geneesheer lucht uit de manchet laat ontsnappen, luistert hij met zijn stetoscoop om het ogenblik te bepalen waarop het bloed weer circuleert. Bij het horen van het ruisen van het bloed dat de slagader binnenstroomt, leest hij op de manometer de systol ische druk; dit wil zeggen, de druk veroorzaakt door de samentrekking van het hart om bloed in de circulatie te pompen. Vervolgens wordt meer lucht uit de manchet
gelaten. Wanneer het kloppen of ruisen van bloed niet meer met de stetoscoop kan worden gehoord, leest men op de manometer de diastolische druk; deze lagere drukwaarde stemt overeen met de ontspanning van het hart tussen twee samentrekkingen. Neem deel aan zondheidszorg.
uw eigen
ge-
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Op vier manieren kunt u helpen uw bloeddruk te controleren :
* Laat uw
bloeddruk regelmatig meten om zeker te zijn dat de bloeddruk wel gecontroleerd is. Raadpleeg regelmatig uw geneesheer.
*
Volg de aanbevelingen van uw geneesheer wat betreft geneesmiddelen, dieet, roken en alcohol en volg verdere raadgevingen over gezondheidsgewoonten. Oefening en ontspanning - met mate - dienen een regelmatig onderdeel te zijn van uw bezigheden. Dit geldt ook voor rust en relaxatie - welke ook uw vorm van relaxatie is.
OVER
GELD
Geld bestaat onder diverse vormen. Het wordt ingedeeld o. m. in metaal-, papier-, en giraal geld. Het metaalgeld bestaat uit standaardmunt, tekenmunt, pasmunt en negotiepenningen. De standaardmunt, ook standpenning genaamd is een munt van edelmetaal (goud en/of zilver) dat een wettig betaalmiddel is en dat vrij mag worden aangemunt en dat door iedereen tot een onbegrensd bedrag moet worden aanvaard. De tekenmunt daarentegen mag niet vrij worden aangemunt. Deze munt is ontstaan in landen waar naast een gouden munt ook zilveren tekenmunt van dezelfde waarde in omloop zijn. Hoewel beide muntsoorten gelijke waarde hadden, werd het goud opgepot en werd alleen met zilver betaald. Vandaar de noodzaak tot emitiebeperking of verbod van vrij aanmunten. ' De pasmunt en dit zijn al de munten die wij nu hanteren zijn wettige doch beperkte betaalmiddelen die evenmin vrij mogen worden aangemunt. Hoewel onze muntstukken slechts wettige betaalkracht bezitten tot een bedrag van 1.000 fr. denkt niemand eraan ons pasmunt te weigeren boven een bepaald bedrag. Tot slot is er nog de negotiepenning. Deze penning is geen wettig betaalmiddel: bv. de lokale munten uitgegeven bij een jubileum enz ... Ze mogen vrij worden aangemunt. Volgende maal bespreken wij het papiergeld. P.D.R.
* Blijf
uw geneesmiddel nemen, maar meld elke verandering in uw gezondheidstoestand aan uw huisarts.
* Werk
samen met uw geneesheer bij het verlagen en controleren van hoge bloeddruk.
OPGELET Vanaf 15 januari 1987 zijn de oude munten van 5 fr. niet langer meer geldig als betaalmiddel. Tot 15 april 1987 kunnen ze nog uitgewisseld worden bij de Nationale Bank en de Post. Tot 30 april alleen bij de Nationale Bank. Na 30 april is de muntwaarde 0 fr. 13
«SOCIAAL-CULTUREEL VORMINGSWERK» MET VOLWASSENEN
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
PERSOONLIJKHEIDSGROEI
Volgens Maslow vertonen « zelfaktualiseerders » eigenschappen die van kwaliteit anders zijn dan deze van de gemiddelde mens. Ze nemen volgens de auteur de realiteit scherper waar en kleuren deze minder met eigen wensen, angsten of vooroordelen. Zij bezitten een vermogen tot het ontdekken van superficiële, hypokriete of oneerlijke persoonlijkheden. Zij hebben een doeltreffend beoordelingsvermogen van mensen in het algemeen. Tevens beschikken zij over efficiënt doorzicht in ingewikkelde of verwarde situaties. Hierdoor hebben zij een geheel ander inzicht op politieke en sociale situaties waarbij de massa zich gemakkelijk aansluit. Zelf-aktualiseerders» zijn uitstekende zelfkenners. Ze gaan met andere mensen om zonder hypocrisie of overdreven emotionaliteit. Hun gedrag is pertinent (gepast) en de inhoud van wat ze verdedigen is consistent (onwankelbaar). Tenslotte is er de creativiteit en het verrukkelijk vermogen om de alledaagse dingen tot opnieuw fris, naïef met ontzag, plezier en bewondering te kunnen beleven.
«
Het is voor de lezer wellicht duidelijk dat in bovenvermelde kenmerken de totale persoonlijkheid centraal staat zonder dat één of meer deelkenmerken ervan overheersen of geheel afwezig zijn. Deze opmerking maak ik opzettelijk omdat het hoog tijd wordt dat we opnieuw naar ons eigenIijk onderwerp terugkeren t. t. z. 14
,
VERANDERING,
BIJSCHOLING,
dat van het vormingswerk in het alge mee n. Naargela ng zi j n breedheid viseert de vorming meer specifieke of meer algemene aspecten van de persoonlijkheid. Zo hebben rationaliteit, systeemdenken en professionele techniciteit in het totaal van onze gedragingen een belangrijke functie te vervullen. Ze kunnen echter evengoed storend werken en totaal ongepast zijn bij de oplossing van bepaalde sterk variërende probleemsituaties. Het is echter wel zo dat in een moderne maatschappij, rationaliteit en professionele techniciteit en efficiëntie centraal staan. De humanistische psychologen vragen zich dan ook ten rechte af of het feit dat de rest van menselijke capaciteiten hierdoor vaak verdrongen wordt, niet de oorzaak is van vervreemding met zichzelf en de anderen. Bij elke levensperiode past weil icht een noodzaak tot meer pertinentie op bepaalde vlakken. Het is trapje per trapje dat we onze identiteit opbouwen. En deze identiteit die verre van yolledig verworven is op het einde van de adolescentie zal in haar verdere groei ons gedrag doen evolueren of stagneren tot op het einde van ons leven. Deze langzame progressie is niet vreemd aan onze biologische evolutie die ons voorbereidt tot seksuele maturiteit. Deze laatste geeft dan de kans tot procreatie en de daaraan noodzakelijk gebonden gedragingen die te maken hebben met ouderlijke
AANPASSING
...
zorg en het streven naar sociale stabiliteit om die zorg optimaal mogelijk te maken. In die periode van externe realisatie, staan het vechten voor het bekomen en het behouden van een sociale positie en de daaraan gebonden familiale zekerheid centraal. De inwendige dynamiek en de sociale organisatie gebeuren rondom enkele fundamentele ritmes, zoals de opgelegde werktijd, de belangrijkste maaltijden, de wekelijkse verlofdagen, de vakanties, de uren slaap, enz ... In die periode is er voor de meeste mensen weinig tijd weggelegd voor innerlijke meditatie. Daarnaast mogen we niet vergeten dat heel wat mensen zich in die tijd met hun sociale rol vereenzelvigen. Daardoor bevoorrechten zij slechts een klein deeltje van hun persoonlijkheid. Terzelfdertijd beïnvloedt hun persoonlijk scenario, dat grotendeels bestaat uit van de eigen ouders overgenomen boodschappen, flink de interpretatie en de richting die ze aan uitwendige gebeurtenissen toeschrijven. Rond de middenleeftijd doen zich zeker nieuwe veranderingen voor. Flink vastgeankerd in de levensritmes en omgeven door personen en objecten die hij perfect beheerst in voor hem uitverkoren speelterreinen, komt de mens in aanraking met nieuwe behoeften. Auteurs beschrijven deze periode als een periode waari n men de
indruk heeft dat alle energie die vroeger naar buitenuit geïnvesteerd werd, nu plots op zoek gaat naar de essentie van de persoon zelf, naar zoals Maslow het stelde : « de zelfaktualisering ». Elkeen van ons geeft op deze nieuwe identiteitscrisis een verschillend antwoord. Van dit antwoord hangt de diepte van de psychische beleving in de volgende levensjaren af.
NATIONALE Dit jaar gaan te Antwerpen Nationale
dagen
Bonden van ingericht.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Die periode is voor de psychogerontologie van uiterst groot belang. Ze bewijst dat onze identiteit niet af is na de adolescentie, maar dat wij en onze omgeving een belangrijke rol te spelen hebben bij haar stagnatie of verdere groei!
Op het programma:
van
samen de
met de
provincie
onthaal te Antwerpen,
«
Liberale
Antwerpen
havenrondrit,
gebracht door het
middag-
Echt Antwaarps
Teater ». via uw lokale afdeling
den van Gepensioneerden te 2000 Antwerpen
te richten aan Liberale
van Antwerpen
- tel. 03/231.17.88.
Bon-
- Lange Nieuwstraat
109
: 30 mei.
Limietdatum
Tot dan! P.D.R.
echt .fl'!twaarps teater «
Mijne
maat staat op straat»
Ridder. Hei Echt Antwaarps nieuwe
schouwburg
«
Mijne
Bompa 2 en van dezelfde
auteur.
het Echt Antwaarps hoofdrollen
«
Als ik de Lotto win »,
schoonzoon
is nen
Show in den Bungalow»,
«
van Ruud De
blijspel
met dit stuk de eigen
in de Arenbergstraat.
Na de succes-reeksen van geerd»,
is het nieuwe Teater opent
Olcnder
«
In den aap gelo-
Teater:
Bompa
»,
nu een nieuwe
De acteurs zijn de vertrouwde.
1 en
comedie
gezichten
van
Ivo Pauwels en Ruud De Ridder in de
en verder Linda De Ridder, Jane Peter, Gie Coremans
en Gerda Verhelst. Het hoofdpersonage len maken.
komt letterlijk
z'n job en z'n vrouwen
hij het gemaakt jeugdvriend
en figuurlijk
op straat te staan.
weet van geen hout meer pij-
Plots denkt hij aan één man die hem zou kunnen
pen, een jeugdvriend.
heeft in het leven.
niet onmiddellijk
status laat dat volgens
te vriendschap,
over
hel-
Hij zoekt die man dan ook op en merkt dat bereid
Langs de andere om te helpen.
hem niet zo onmiddellijk
Een stuk over de dagelijkse G.V.
van 15 tot 29 september,
Deze worden
maal en een toneelvoorstelling
Hij verliest Welke verschillende mogelijkheden wij binnen onze maatschappij hebben om verder te groeien bekijken wij in een volgend nummer.
door.
in de periode
Gepensioneerden
Inschrijvingen
Dit is dus de periode waarin men voor de keuze staat of tot ter dood in een vroegere levenswijze te blijven vastzitten, àf vroeger gedrag via nieuwe belevingen te durven veranderen, of geheel anders te worden. Bij velen wordt deze periode ingeleid omstreeks veertig jaar. Dit is bij uitstek de tijd waarin bepaalde lichamelijke (maar eerder onverk laarbare ) symptomen zich voordoen, het is de tijd van de invraagstelling van de huwelijksrelatie. Het is de tijd van de seksuele ontevredenheid die soms gepaard gaat met het zoeken naar nieuwe en buitenechtelijke betrekkingen, de tijd van « genoeg te hebben van de dagelijkse werksleur ». Het is de periode van « ik ben moe, ik wil meer tijd voor mezelf ». Sommigen vluchten in overdreven supplementaire activiteiten waardoor ze hun afwezigheden kunnen rationaliseren.
DAGEN
mensen
dingen
van de dag,
kant is die Z'n nieuwe
toe. over de ec:h-
van bij ons in een taal
van bij
ons. 15
NIEUWS UIT AMERIKA
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
SPELEN MET OUDERDOMSVERSCHIJNSELEN
Bij sommige mensen gaat verouderen gepaard met zware lichamelijke, geestelijke of sociale problemen. Het betreft hier vooral de groep van mensen die in intensieve verzorgingsdiensten hoeven te worden opgenomen of die om één of andere ernstige sociale reden plots voor onoverbrugbare situaties staan. Deze mensen worden begeleid door professionele hulpverleners zoals sociale assistenten, verpleegsters en bejaardenhelpsters. Om deze hu Ipverleners tijdens hun opleiding meer i nzicht te geven i n de complexiteit van het verouderen en om hen tevens ook intensiever zelf te laten aanvoelen in welke situatie' bepaalde ouderen verkeren, werd door Prof. F. Menks een simulatie-
GEEN GRENS MEER Terwijl bij ons steeds meer mensen vervroegd met pensioen gaan, doet men het in de Verenigde Staten precies andersom. Daar heeft het Congres de pensioenleeftijd gewoon afgeschaft. President Reogon moet alleen nog zijn zegen geven. Pas in 1967 werd in de Verenigde Staten 65 jaar als wettelijke pensioenleeftijd ingevoerd. Negen jaar later werd die overigens op 70 gebracht. Het zojuist door het Congres aangenomen wetsontwerp bepaalt, dat in bedrijven met meer dan 20 werknemers niemand mag gedwongen worden met pensioen te gaan, welke ook zijn leeftijd is.
16
spel op punt gesteld. F. Menks is docent i n de occupationele therapie aan de universiteit van Florida en staat in voor opleidingsprojecten voor hulpverleners. Zijn bordspel « The rood of life» bestaat uit een basisbord waarop een kleurrijk circuit getekend staat. Dit circuit stelt de levensloop voor. Naargelang het getal op de teerling, doorlopen de spelers het levensparcours met meer of minder moeilijkheden en met meer of minder levenspunten (Iife-units). Verschillende pakjes kaarten die met specifieke levenssituaties te maken hebben moeten tijdens het doorlopen van het parcours getrokken worden. Ze geven recht op een supplement of op een rembours van lifeunits. De situaties beschreven op de handicapkaarten moeten door
de spelers gesimu leerd worden. Hiervoor bestaat er in het spel bi jzonder materiaal zoals brillen die het zien onmogelijk maken, handschoenen die tasten onherkenbaar maken, tape om de mond dicht te plakken en spreken onmagel ijk maken, enz ... Het spel kan gespeeld worden door twee à vi jf personen en duurt ongeveer 25 minuten. Het wordt gevolgd door een groepsdiscussie met de betrokken spelers en de opleidi ngsverantwoordel i j ke. Volgens Prof. Menks die een steekproef uitvoerde bij een uitgebreide groep van spelers, ervaren de spelers het spel als een positieve leersituatie. Het spel bestaat nog niet in vertaalde versie! G.V.
SPORTIEVE KADERVORMING Eind '86 grepen in Oost-Vlaanderen de provinciale kaderdagen plaats. In Brakel, Eeklo en Gent werden telkenmale verzameling geblazen en een boeiend programma voorgesteld. Na een gezellige kop koffie stelde de dienst public relations van N(ederlands) T(oneel) G(ent) haar diamontage « Het Teater als bedrijf» voor. Dit schitterend audio-visueel geheel kluisterde zonder weerga onze deelnemers op hun s-toel en was aanleiding nadien tot een geanimeerd gesprek en discussie omtrent de « culturele tintjes» van onze plaatselijke en regionale seniorenactiviteiten. Na een lekkere maaltijd trokken onze senioren in de namiddag hun wandelschoenen aan en waren zij niet vervaard van een fikse natuuren stadswandeling o.I. v. een ervaren senior wandelgids. Na deze fysieke inspanning werd koffie met gebak geserveerd en de provinciale L.B.G.-programmatie van Oost-Vlaanderen aan de hand van een werkdocument voorgesteld. 98 deelnemers waren dit jaar present en beloofden wezigheid voor volgend jaar.
reeds hun aan-
M.V.H.
Hoe voorkomen
VARIA ONTPLOFFENDE TV· TOESTELLEN
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Zo af en toe lees je in de krant dat een flat uitbrandde omdat het TV-Ioestel « ontplofte », Die « ontploffing» is, nauwkeuriger gezegd, de implosie van de beeldbuis. Een beeldbuis is luchtledig en staat dus in normale omstandigheden aan een druk blool, op elk punl van zijn oppervlakte, van meer dan 2 ton! Door een schok of door een geleidelijke ontwikkeling kan die beeldbuis verbrijzeld worden. Brand is heel dikwijls het gevolg (vooral het stof in het toestel ontbrandt en verspreidt zich ingevolge de implosie snel).
OP DE BUIS:
(nooit waler
?
i).
- TV-toestel op een goed verluchle plaats zeilen. Als het ingebouwd is de deur na uitschakelen nooit onmiddellijk sluiten.
- Beginnende brand niet trachten te doven met brandbare zaken als dekens of kussens.
- Geen kleedjes, tijdschriften, enz ... op het toestel leggen (vent i latieopeningen moeten vrij blijven).
Wat te doen bij implosie?
- Geen bloemenvaas (water) of asbak op het toestel plaatsen. - TV-toestel plaatsen.
liefst
niet bij gordijnen
- Met stofzu iger soms stof uiI hel toestel verwijderen (eerst stopcontact uitschakelen).
Wat doen als uw toestel
rookt ?
- Stekker uittrekken.
- Stekker uittrekken. - Doven met snelblusser geval, met water.
of,
in dit
In hel algemeen kan daar nog aan toegevoegd worden dat men een TVloestel altijd best zo plaatst dat men gemak kei i jk het stopcontact en antenne-aansluiting kan bereiken, en dat bij afwezigheid of onweder beide best worden uitgeschakeld. Voortekens van dreigende brand van het toestel zijn: brutaal uitvallen van het beeld - geknetter - schitterende horizontale lijn op het scherm.
- Als het toestel blijft roken: snelblusser met polyvalent poeder gebruiken
A.V.
THUISZORG
Begin deze maand ging op de BRT een multi-nationaal project over thuisgezondheidszorg of thuiszorg van start.
Niet alleen de economische situatie, maar vooral de vergrijzing van de bevolking en de toename van het aantal chronische ziekten, noodzaakt er ons allen toe om nieuwe opvangmogelijkheden te voorzien voor deze categorie van de bevolking. Thuisgezondheidszorg, of breder nog : thuiszorg, staat dan ook volop in de belangstelling bij alle betrokkenen en het beleid. In de meeste situaties zal er een keuze gemaakt worden voor het verblijf in de vertrouwde . . omgeving. Ook indien er een financiële tegemoetkoming voorzien wordt voor de opvang en begeleiding van deze hulpbehoevende personen, dan blijft er nog steeds de zware belasting van het thuismilieu. Vanuit de recente geschiedenis van de verzorgingsstaat, omschakelen naar een eigen verantwoordelijk-
heid en het inschakelen van de naaste omgeving is geen gemakkelijke opdracht. Omgaan met zieken of bejaarden thuis vraagt een minimum aan kennis en vaardigheden. De Instructieve Omroep van de BRT in co-produktie met de Koning Boudewijnstichting en met de medewerking van de W.V.V.H., heeft daarom een multi-mediaal project opgezet, dat als doelstelling heeft een steentje bij te dragen tot de verhoging van de draagkracht van het thuismilieu. In een reeks van 5 televisieuitzendingen en 5 radioprogramma's zal deze problematiek uitvoerig aan bod komen . Nadien zullen de video-cassetten beschikbaar zijn voor lokale groepsbijeenkomsten. Ook is er teletekstinformatie en een handboek, dat op een breed publiek is afgestemd. Door het verstrekken van praktische informatie, gericht op de zelfredzaamheid van de patiënt en een hoop tips voor diegenen die er
nauw bij betrokken zijn, beoogt deze lessenreeks een bijdrage te leveren tot een meer haalbare hulpverlening thuis voor iedereen. Aan de volgende onderwerpen wordt ruim aandacht besteed: de zelfstandigheid en beweeglijkheid van de thuis verzorgde persoon, vaardigheden zoals tiltechnieken en technische hulpmiddelen zoals rolstoelen en aangepaste bedden, aanpassing van .de woning en alarmsystemen, de taakverdeling en organisatie van de zorg, alsook de beleving en belasting van de betrokkenen.
Voor informatie: - BRT, Instructieve Omroep A. Reyerslaan 52 te 1040 Brussel, tel. 02/737.32.17 (op dit adres kan het handboek worden besteld), - K.B.S., Programma WelzijnszorgBrederodestraat 21 te 1000 Brussel, tel. 02/511.18.40 17
EEN CASSETTE VOL
ROND « MENS EN LEEFMILIEU ! » De milieuzorg geniet tegenwoordig algemene belangstelling... en terecht: de kwaliteit van ons leven en dat van de volgende generaties hangt ermee samen. 1987 werd dan ook uitgeroepen tot het Europees jaar van het leefmilieu.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Zure regen, smog-alarm, lozingen van afval, radio-aktieve bestralingen door kernrampen, akties rond het behoud van waardevolle natuurgebieden, i lIegale stortplaatsen, ... : de items die klokvast vette koppen in de nieuwsmedia halen. Maar ook even snel degraderen tot derde paginanieuws of zendtijdvulling. Springen wij niet te achteloos met onze leefwereld om? Moet onze verantwoordelijkheidszin in de strijd om het natuurbehoud niet aangescherpt worden? Welk milieubeleid voert de overheid? De term « leefmilieu» is een veelomvattend begrip. Het kan beperkend en zeer ruim benaderd worden. Het is duidelijk meer dan natuur en natuurbezoedeling. Zo wordt in '87 ook bi jzondere aandacht besteed aan specifieke problematieken van -60plussers : de leef- en woonsituatie, gezonde voeding, sociale dienstverlening, ... Onder het motto « Een gezonde geest in een gezond lichaam ... en in een gezond leefmilieu! » zal L.B.G.-Limburg een brede waaier activiteiten ontplooien : filmforums, sportdagen, fiets- en wandelacties, discussiegroepen rond het jaarthema, didaktische uitstappen, ... De kadervorming zal eveneens eer] (praktisch) staartje krijgen. De theorie zal aan de praktijk getoetst worden door o.m. geleide natuurwandelingen met bijzondere aandacht voor de aantasting van het milieu. J.N. 18
Bij de eerste lustrumviering van de LBG-Zangkoren van OostVlaanderen werd een liederencassette van twee maal veertien minuten uitgegeven, waarop het volgende programma kan beluisterd worden: Kant A 1. Vlaanderen mijn land, 2. Italiaanse volksliedjes, 3. Land van hoop en glorie; Kant B 1. Fünf Uhr Tee bei Robert Stolz, 2. Vrede voor iedereen, 3. Wonderbaar. De opnamen werden in home De Blauwe Distel te De Panne door de Geluidsopname studio Aaltrock uit Zomergem tot een goed einde gebracht. Dit groot koor bestond uit een zestigtal leden uit de hogergenoemde Oostvlaamse zangkoren *. De gemiddelde leeftijd van deze dames en heren, uit het groot koor blijkt 70 te zijn, maar na de cassette beluisterd te hebben, moeten we volmondig toegeven dat zowel de kloeke klank der mannenstemmen en het lieflijk gezang van de dames van hoog gehalte en kwaliteit zijn. Het is een homogeen ensemble waar dirigent « Berry » en zijn zoon Bart, begeleidend pianist, veel plezier aan hebben beleefd. Deze LBG-zangcassette kan tegen 250 fr. verkregen worden op de LBG-zetel te Gent, Brabantdam 109 te 9000 Gent. Het loont de moeite. P.D.R. * dr. blz. 11
STOPPEN MET ROKEN Jij kan het ook! Stoppen met roken is niet gemakkelijk omdat een roker vaak afhankelijk wordt van sigaretten. Roken is een gewoonte die vlug aangeleerd wordt. Als je 25 sigaretten per dag rookt, herhaal je bijna 10.000 keer per jaar dezelfde handelingen, zoals hef aansteken van een sigaret, rookwolkjes uitblazen ... Roken wordt een automatisme. Roken werkt verslavend. 7 sekonden na de inhalatie bereikt de nicotine uit de sigaret je hersenen. Het geeft je een kalmerend gevoel, als het ware meer energie ... Daardoor ga je steeds weer naar de nicotine verlangen. Je kan moeilijk zonder. Toch is rookstop mogelijk. Reeds zovelen zijn gestopt met roken. De laatste jaren zijn er in België meer dan een miljoen rokers mee opgehouden. Het vraagt ech-
ter wel serieuze inspanningen van je. Daar moet je toe bereid zijn en dan lukt het inderdaad. Via een brochure, te bekomen bij de Wetenschappelijke vereniging der Vlaamse Huisartsen, Sint-Hubertusstraat 58 te 2600 Berchem tel. 03/239.71.30) kan je een aantal inzichten verwerven die je inspanningen om met roken te stoppen kunnen vergemakkelijken. Niet roken is een gewoonte die geleerd moet worden en het is mogelijk dat dit met vallen en opstaan moet. Veel succes ermee!
c
VERWORPEN
urslefje
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
DE GENERATIEKLOOF Kent u mijn buurman 7 U kent hem niet. Had ik eigenlijk wel gedacht. Of toch ... Misschien heeft u ook zo'n buurman met pensioen die van achter zijn raam een groot stuk van de dag besteedt aan wolkenkijken om haast feilloos het weer te voorspellen. Een voortreffelijke man ... en dat zegt de buurvrouw ook na 50 jaar gemeenschap van tafel en bed. En dat wil toch wat zeggen. Voor de rest laat hij de wolken maar zeilen, de wereld maar draaien met de problemen rond het Eurosong-festival, Happart/Cappart, crack-drugs en zwartgeldcircuits incluis. Maar nu heeft hij vrijdag iets schokkends meegemaakt. Zijn enige kleinzoon, Jan - zoals zijn grootvader - en de andere snaken van de zesde klas organiseerden een playbacken soundmixtoestand. Een vorm van naschoolse activiteit die het goed doet bi j de jeugd van vandaag. Grootvader begrijpt het wel. Die kerels krijgen een zwaar hoofd van al dat studeren. Dus laat Jan senior zich door Jan junior twee kaartjes aansmeren en dokt meteen 200 frank af. Er waren nu eenmaal geen vrijkaartjes. Wi j steunden de jongen, zegt buurman, en nu we kaartjes hadden en het toch gebeurde in het zaaltje van het buurthuis, wi j er meteen heen. Je denkt de jongen
kan
er maar
blij
om zijn.
Ik zag het al aan de ingang, zegt buurman, dat het een missertje zou worden. Er zat zo'n kind dat in de namiddag nog een rondedans in de jeugdbeweging had meegehuppeld, nu meteen voor kassierster te spelen. En dat bekijkt ons van onder haar piekhaar vol gel zo van: « Moeten die er ook in 7 ». En wij hadden toch 200 frank neergedokt. Goed, wij erin. Staat daar achteraan een tafeltje vrij en wij er meteen achter. « Waar zit het orkest 7 -. vraagt Gertrude. « En laat me daar een jongen zo'n decibels op ons los zodat ons oor pijnlijk getroffen wordt door zoveel schoonheid. God, mensenlief en ik had mijn watjes niet in. Anders als ik even het huis uitloop met dat weer heb ik altijd mijn watjes in. » Ik zag het aan Gertrudes gezicht dat er een donderwolk klaar zat, zegt buurman. Zij wou het nog zeggen maar ze kon tegen het electronisch geraas
niet
op.
Ik zit zowat te kijken want de « show" was al begonnen: de Michael Jacksons, mini-Madonna's en Dolly Dots en andere nepTuros passeerden de revue en brabbelden onder daverend applaus een
onverstaanbaar
taaltje.
Maar dat was nog lang niet alles, zegt buurman, komt daar zo'n hippe vogel op ons tafeltje toegevlogen en die roept tegen mij: « Jullie komen zeker voor de Toon Hermans-imitatie ». Gertrude had
het
niet
verstaan.
Komt Janneman er eindelijk ook bij staan. hem gekomen. « Heb je geen Edith Piaf of zegt buurman, die van zijn avondje uit toch « Neen ", zeg Jan junior categoriek, « da's sioneerdenbond Het
Wij waren toch voor Johnny Jordaan" 7, nog iets maken wou. goed voor de gepen-
».
is de generatiekloof.
Jos Notermans
In de Nationale Arbeidsraad (NAR) keurden de sociale partners, werkgeversorganisaties en vakbonden, unaniem een advies goed waarin zij de regering ten stelligste afraden haar Sint-Annaplan om de pensioenleeftijd voor vrouwen te verhogen van 60 tot 65 jaar door te voeren, omdat het - zeker op korte termijn - geen vijf miljard bezuinigt zoals de regering dacht, maar zeker twee miljard meer kost. De regering stelde voor het pensioen van vrouwen voortaan niet meer te berekenen in veertigsten maar in vijfenveertigsten, zoals voor de mannen. Dat zou concreet inhouden dat ze ook tot hun 65ste zouden moeten werken, indien ze een volledig pensioen willen genieten. De regering dacht hiermee vijf miljard te kunnen besparen. Tegelijkertijd wilde de regering mannen en vrouwen de mogelijkheid geven om vrij de datum van hun oppensioenstelling te bepalen, tussen hun 60ste en hun 65ste jaar, met uiteraard een inlevering als ze vroeger dan op hun zestigste gaan. Zo'n maatregel zou, op korte termijn, de sociale zekerheid méér kosten i.p. v. minder, zo berekende de Nationale Arbeidsraad. Op 60 jaar werken immers nog 12 % van de pensioengerechtigde vrouwen; de overige werken niet meer en velen daarvan genieten een ziekte-, werkloosheids-, invaliditeits-, of brugpensioenuitkering die hoger ligt dan hun pensioen. De sociale partners pleiten ook voor een uitstel van (de invoering van) een eventuele wijziging van de pensioenleeftijd tot eind 1988 om de onderhandelingen die in de bedrijfssektoren gevoerd worden over de brug- en brugrustpensioenstelsels voor 19871988, een houvast te geven. Of op lange termijn de pensioenwetgeving ook moet blijven zoals ze is, bestaat nog geen eensgezindheid. Ze vragen de regering tijd tot de zomervakantie om daarover een gefundeerd advies uit te brengen. Als de regering op dit verzoek ingaat betekent dit dat een eventuele wijziging van de pensioenwetgeving niet kan ingaan vààr 1988. Dat houdt in dat de vrouwen, geboren vààr 1 december 1928, er eigenlijk bijna op kunnen rekenen dat ze nog op hun zestigste met pensioen zullen kunnen.
19
PREVENTIEKAART
Ingericht via vergunning cat. C. Nr 3197
LBG REIZEN
Een « preventiekaart » is heden ter beschikking voor al wie zelf aktief over de eigen gezondheid wil waken. De kaart is bedoeld als geheugensteuntje maar ook als aansporing om met een veilige regelmaat bepaalde preventieve onderzoeken te laten verrichten van o. m. gewicht, bloeddruk, urine, bloed, stoelgang, maar bijvoorbeeld ook de levensgewoonten die men er op nahoudt.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Op de kaart, die in leeftijdsvakjes is ingedeeld, wordt alleen met een kruisje of datum aangegeven dat het betreffende onderzoek heeft plaatsgevonden. Geen verdere uitleg dus, geen indicaties over de gezondheidstoestand van de eigenaar van de kaart. Het gaat hier immers niet om een urgentiekaart die men op zak heeft voor als er iets gebeurd. De preventiekaart heeft men niet op zak. De enige bedoeling is dat men op die kaart meteen kan natrekken of men op gebied van gezondheidspreventie « bij» is. En om dat met kennis van zaken te kunnen beoordelen hoort bij die kaart ook een « Gids om er samen iets aan te doen» met uitleg over o. m. gezonde én ziekmakende gewoonten. AI wie een preventiekaart
CAPE D'AGDE ILANCA
Inlichtingen: aanvraagt
krijgt
van 12/6 tot 21/6/'87 van 4/5 tot 13/5/'87 van 3/9 tot 10/9/'87
Livornostraat
25 - 1050 Brussel
die gids er automatisch
(bus)
(bus) (vliegtuig)
- Tel. 02/538.59.05
en gratis bij.
Het initiatief om de bevolking op die manier meer preventiegericht te maken gaat uit van de Wetenschappelijke niging van Vlaamse Huisartsen (WVVH) in samenwerking met de Vlaamse Advieskommissie.
De bedoeling is de mensen te doen inzien dat zijzelf in de eerste plaats hun gezondheid in handen hebben de brochure vol wijze raad i. v. m. eten, drinken, niet roken, enz ... ) en dat de huisarts hen daarbi j kan helpen de preventiekaart, waarvan zowel de arts als de patiënt een exemplaar hebben).
Vere-
(vandaar (vandaar
Volgens Tony Swinnen van de WVVH past dit initiatief in de door de vereniging nagestreefde betere huisartsgeneeskunde, vanuit het inzicht dat de arts niet veel kan doen zonder de medewerking van de patiënt.
« Het is van groot belang dat de mensen doordrongen geraken van de noodzaak van preventie. En dat ze goed weten wàt dat eigenlijk betekent. Ten onrechte denken veel mensen dat met preventie een algemene check-up wordt bedoeld en dat het er op aankomt zoveel mogelijk onderzoeken te ondergaan van het bloed, het hart, de longen, ... plus daarbij nog enkele scans van het hele lichaam. »
Dat is dus een foute opvatting. « Medische onderzoeken vormen maar een onderdeel van de preventie -. aldus Swinnen. « Het kan gebeuren dat de uitslag van een onderzoek o. k. is, maar dat de betrokkene er gewoonten op nahoudt die bedreigend zijn voor zijn of haar gezondheid. » Met de preventiekaart en de kleine gezondheidsgids samen wordt, volgens Swinnen, een combinatie van voorlichting en preventie beoogd. « In de gids vindt men alle informaties die kunnen helpen om gezond te blijven. Door die te lezen, zal men zich aangespoord voelen om de preventiekaart te gebruiken. En anderdeels zal men door het geregeld gebruik van die kaart geneigd zijn om zich op de hoogte te houden over een gezonde levenswijze. » De kaarten en gids werden eerder reeds uitgetest bij een aantal huisartsen en hun patiënten. Ze sloegen meteen aan. Momenteel zijn er al 100.000 in omloop in Vlaanderen. Over enkele dagen liggen er weer 150.000 nieuwe klaar. En dan volgen er nog eens zoveel. Men kan de preventiekaart en de gids gratis krijgen bij de huisarts en in alle kantoren ook de socio-culturele organisaties mee instaan voor de verspreiding.
20
van de A.S.L.K. Later zullen
HALLO KANKER
BeI~isch
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Onlangs hield het Belgisch werk voor Kanker een druk bijgewoonde studiedag te Gent. De studiedag belichtte vooral de sociale voorzieningen voor deze patiënten. Naar aanleiding van deze studiedag willen wij u het Belgisch werk voor Kanker even voorstellen.
WerRteÇJen
~=KanRer
Instelling van openbaar nut gesticht onder de hoge bescherming van H.M. Koningin Elisabeth
Het Belgisch werk voor Kanker is een instelling van openbaar nut, die ontstaan is uit organisaties die reeds werden opgericht na de eerste wereldoorlog. Het Belgisch werk voor Kanker doet vooral aan voorlichting, zij hechten daarbij veel belang aan de rol van de huisarts bij de vroegtijdige opsporing van kanker. Nagenoeg iedereen krijgt in zijn leven met kanker te maken, hetzij bij zichzelf, zijn familie, in de buurt of de werkkring. En alhoewel wij allemaal ziektegevallen kennen met een onmenselijk verloop, met pijn en aftakeling, kennen wij toch ook mensen in onze omgeving die reeds verschillende jaren een borstamputatie of een darm operatie overleven. Algemeen kan men stellen dat er een lichte vooruitgang is in de overlevingskansen indien de ziekte vroeg wordt opgespoord en behandeld. De voorlichting van de bevolking via brochures, affiches en andere akties is dan ook een belangrijke taak van het Belgisch werk voor Kanker. Het Belgisch werk voor Kanker beschikt voor zijn werking
over twee belangrijke
instrumenten.
De sociale dienst Bij deze sociale dienst kan u een aanvraag om financiële steun indienen. Uw ziekenfonds beschikt over de nodige aanvraagformulieren. De dienst komt tussen in de onkosten die door deze ziekte veroorzaakt worden. Er is geen tussenkomst voor de behandeling in het buitenland. Om tussenkomst te krijgen mag het inkomen van een alleenstaande niet hoger zijn dan 30.000 fr. Voor een gezin is dit 32.000 fr. per maand, verhoogd met 2.000 fr. per kind ten laste. De maximale grens is bepaald op 40.000 fr. Voor het bepalen van dit bedrag wordt de kinderbijslag niet meegeteld. In regel wordt de steun slechts éénmaal per jaar verleend. Elke aanvraag wordt individueel beoordeeld.
Hallo kanker Tel. 02/231.02.02. Hallo kanker is een service telefoon waar iedereen met om het even welke vraag terecht kan. Medische informatie, wetenschappelijk onderzoek, inlichtingen over alternatieve geneeswijzen, sociale problemen, sociale wetgeving, zelfhulpgroepen. Aan de telefoon luisteren een kankerspecialist, een sociaal verpleegkundige en een ziekenhuisverpleegster naar u. U kan bellen op dinsdag van 14 u. tot 18 u. en op donderdag Voor meer inlichtingen
van 14 u. tot 21 u.
kan u steeds terecht bij het centrum maatschappelijk
werk van uw ziekenfonds. F. Cosyn
TER INFO Wie nieuws over deze kwaal wenst te weten, kan nog een beroep doen op een tweetal recente boekjes. Er is vooreerst de brochure rie van Gezondheidsbeleid, straat 30 te 1040 BrusseI.
«
Kanker, een gids om er zelf iets aan te doen ». te bekomen bij het Ministeuitgave « Vlaamse Advieskommissie voor Kankerpreventie » plo Jozef 11-
Vervolgens is er de brochure « Wat u over kanker wil weten Robbijnstraat 2 te 8000 Brugge.
».
uitgegeven
door de Anti-Kanker
Dienst,
P.D.R. 21
EXPERIMENTELE KADERVORMING
...
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
De bestuursverantwoordel ijken van de lokale afdelingen van de Liberale Bonden van Gepensioneerden van de provincie Limburg bogen zich tijdens een tweedaagse kadervorm i ng over de onderwerpen « Vrijzinnigheid en de Liberale Bonden van Gepensioneerden» en « Racisme : kwaal van alle tijden! »
1987
Sport is tof ... en 't kan best in je buurt.
Met deze slogan voert B.L.O.S.O. reeds geruime tijd een campagne om aan sport te doen. Hierbij zijn landelijke promotie-akties onontbeerlijk. Patriek Dewael, Gemeenschapsminister van Cultuur, speelde in op de optie om per jaar een promotiecampagne in één welbepaalde provincie te voeren. De eerste provincie die aan bod komt is Limburg, vandaar « Limburg Sportief 1987 ». Ook voor senioren is er een speerpuntaktie voorzien. In samenwerking met de Provinciale Raad voor de Derde Leeftijd organiseert B.L.O. S.O. een sportdag voor 60-pl ussers. Deze sport- en infodag zal openstaan voor de Limburgse Bonden van Gepensioneerden en voor de betrokken gemeentelijke sportgroepen voor 60-plussers. Ook L.B.G.-Limburg ondersteunt deze aktie. Wij houden u op de hoogte!
J.N. 22
Vrijzinnigheid, racisme, niet direkt onderwerpen die tot de seniorenverbeelding spreken, horen wi j u hardop zeggen. Inderdaad ... maar misschien was het daarom voor de provinciale staf een aansporing om het experiment te wagen. Het item « Vrijzinnigheid en ... » werd opgebouwd vanuit een begripsomschri jvi ng. Vri jzinnigheid, wat is dat? En humanisme, liberalisme, ... ? Daarna werd uitgewijd over de vrijzinnigheid in België: een historisch kader, de georganiseerde vrijzinnigheid in Vlaanderen, morele dienstverlening, moraalonderwijs in België kwamen als deelaspecten aan bod. Een video met vijf bekende Vlamingen over hun « vrijzinnig zijn» illustreerde de vrijz inniqheid in praktijk. Vragen als « Hoe vrijzinnig zijn de Liberale Bonden van Gepensioneerden? » of « Is er binnen onze bonden plaats voor vrijzinnige mensen ?»
TE GAST BIJ DE
gaven voldoende discussiestof. Het thema « Vrijzinnigheid» verliep in samenwerking met Chris Schoeters, moreel consulente van het Centrum Morele Dienstverlening Limburg. Het onderwerp « Racisme: een kwaal van alle tijden! » werd een discussie rond de stellingen : « Vreemdelingen profiteren van onze sociale voorzieningen! » en « Stemrecht voor vreemdel i ngen? ». Wij kunnen u verzekeren dat het een boeiend gesprek werd. Binnenkort meer over deze onderwerpen. De tweede dag werd afgerond met een sessie rond de inhoudelijke werking van de lokale afdelingen. Een experimentele kadervorm ing ...
en geslaagde
Jos Notermans
«
COLLEGA'S»
Dank zij een vlot samenwerkingsverband met een grote autocarfirma konden verscheidene lokale afdelingen van de Liberale Bonden van Gepensioneerden van Brabant inspelen op een speciaal, prijsvriendelijk « nieuwjaarsaanbod ". Verspreid over 3 dagen, meer bepaald op 28 januari, 3 en 10 februari 11., konden onze afdelingen Zaventem, Mollem, Merchtem, Galmaarden-Tollembeek-Vollezele en Lennik, met in het totaal een 250-tal belangstellende senioren, genieten van een aangename èn waardevolle namiddaguitstap. Als bestemming was Mechelen voorzien waar een voorstelling kon bijgewoond worden van het toneelstuk « Het Stort ", een nieuwe produktie van het Mechels Miniatuurtheater. De vertolking werd verzekerd door Jenny Tanghe en René Verreth - ... wie kent ze niet als « De collega's" ? - welke in Vlaanderen en Nederland gekend zijn om hun vakmanschap en komisch acteertalent. Na afloop van de boeiende voorstelling kon een kleine of grotere honger gestild worden met een peuzelig hapje, terwijl ook muziek en dans niet ontbraken. In het bestek van hun gevarieerde activiteitenkalenders mocht de deelname van de betrokken L.B.G.-afdelingen aan deze sociaal-culturele uitstap alvast als een succesvol initiatief bestempeld worden. J.D. L.
GEBRUIK EN MISBRUIK VAN
GENEESMIDDELE
door Mevr. L. Mermod (Gent) In het kader van de Wetenschappelijke Nascholing van de Rijksuniversiteit te Gent (R.U.G.) werd in het academiejaar 1985-1986 een voordrachtencyclus gegeven door Prof. Dr. Marc Bogoert, verbonden aan het « Heymans Instituut voor Farmacodynam ie en Therapie », Deze voordrachtenreeks handelde over « Geneesmiddelen », Daar de meeste mensen vanaf een zekere leeftijd een of ander geneesmiddel innemen, kan het voor sommige lezers misschien leerrijk zijn hierover iets meer te vernemen. Ziehier dan ook enkele gegevens uit deze lessenreeks.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
I GESCHIEDENISVAN HET GENEESMIDDEL Reeds in de oudste geschriften
vindt men allusies op wat wij nu geneesmiddelen
noemen.
1. Rond 1550 voor Christus had men in het Oude Egypte « De Papyrus van Ebers ». Dit belangrijk geschrift is genoemd naar de Duitser Georg Ebers die in de vorige eeuw in het bezit kwam van deze papyrus en er in 1875 een nauwkeurige nabootsing van uitgaf met als titel « Papyras Ebers ». Op gebied van geneesmiddelen is dit de interessantste vondst uit de Oudheid. Er zijn 829 voorschriften vermeld. Die voorschriften gaan over de meest verscheidene ziekten. We vinden daar o.a. remedies tegen nachtblindheid, laxantia, enz. Bij elk voorschrift is er een zeer concrete gebruiksaanwijzing. Moderne farmacologen die de papyrus van Ebers bestudeerd hebben, zijn verwonderd over de kennis die op dat ogenblik reeds bij de oude Egyptenaren bestond. 2. Over het Oude Griekenland is op gebied van geneesmiddelen veel te vertellen. Denken we maar aan Hippocrates die het zuur uit de wilgebas (huidig bestanddeel van asprine) al aanraadde tegen barensweeën en kraamkoorts. Ook vinden we in de werken van Homeros passages over bepaalde middelen. Zo vermeldt de Odysseus IV 220-233, een kruid dat geroerd werd in wijn waardoor degene die daarvan dronk, al zijn ellende vergat. Algemeen wordt aanvaard dat hier sprake is van opium. Elders in bovenvermeld werk schrijft Homeros over pijlen gedrenkt in bepaalde gifstoffen. Nu herkent men deze gifstoffen als cardio-toxische middelen die het hart verlammen. 3. Uit de Romeinse periode kennen we o.a. Dioxorides, een Grieks geneesheer in dienst van de Romeinse keizer Nero. Hij bracht de kennis over geneesmiddelen, uit de Egyptische en de Griekse wereld, over aan de Romeinen. Zijn werk bleef gedurende ongeveer 1600 jaar een klassieker die in de 16e eeuw verscheidene herdrukken en vertalingen kende. 4. In de Byzantijnse en de Arabische geneeskunde is onder meer de naam Avicenna zeer befaamd. Via hem werd de kennis van Dioxorides naar West-Europa gebracht. Aan de universiteit van Leuven werd zijn leerboek trouwens gebruikt tot in 1650. 5. De School van Salerno en de Renaissance (16e-18e eeuw) geeft ons de beroemde Paracelsus. In deze periode ontstaat de farmacopee die aanbevelingen geeft over de geneesmiddelen, binnen een georganiseerd systeem van geneesmiddelenverdeling. Belangrijke ontdekkingen als kinine, digitalis, remedies tegen scheurbuik enz. dateren uit die tijd. 6. De 1ge eeuw is de eeuw van de experimentele farmacologie. Men begint meer en meer het menselijk lichaam te kennen alsook de manier waarop het functioneert. Namen als Claude Bernard en Jan Frans Heymans dienen hier vermeld. Het is trouwens te Gent, in 1893 dat de eerste leerstoel voor Farmacologie werd opgericht. Prof. Heymans startte er ook met een eerste laboratorium voor Farmacologie. 7. Tot hiertoe kende men enkel geneesmiddelen van dierlijke en plantaardige oorsprong. Door de snelle ontwikkeling van de scheikunde op het einde van de 1ge en in de 20ste eeuw, was de tijd rijp voor de chemicaliën t.t.z. geneesmiddelen van synthetische oorsprong. Sedert enkele jaren kent men ook de bio-synthetische geneesmiddelen. Een laatste nieuwigheid is het pleistertje dat op de huid wordt geplakt. Vanuit dat pleistertje wordt over 24 uur een zeer constante hoeveelheid van het geneesmiddel vrijgegeven. Vb. tegen reisziekte, tegen aanvallen van angina pectoris enz. Tenslotte kunnen we vermelden dat er tegenwoordig een ware explotie van geneesmiddelen bestaat, meestal voortgebracht door zeer grote farmaceutische bedrijven zoals Boyer, Organon, Hoffman-Laroche, Ciba-Geigy enz. Bij deze opsomming past heel zeker het internationaal befaamd Belgisch bedrijf Janssen Pharmaceutica uit Beerse. (wordt vervolgd) 23
ren die bepalend waarop
zijn voor de wijze
de mens seksueel
reageert.
Een en ander werd reeds gemeld het
verouderingsproces.
iemand
met
schappelijke
relationele
of
problemen
ben met zijn/haar
bij
Zo
kan maat-
moeite
heb-
seksualiteit.
Dit is
ook het geva I met psych ische stoornissen, zoals depressies
IK HOU NOG VAN
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
JE kelijk
man of vrouw
lichamelijke
door het toedienen
van geneesmid-
Het probleem
geneesmiddelen
als van
loutere
lichamelijke
die ziek is of alleen voor
maar
reageren foetoren.
belang
zowel afhanDe algemene
voor onze seksualiteit.
moe of uitgeput,
zal minder
Een
enthou-
ziekte
behandeld
belangrijkste
behoorlijk
organen
functioneren.
nen, het ruggemerg
De herse-
en de zenuwen
die de geslachtsorganen moeten
intact
processen lopen.
moeten
zijn.
verzorgen
De hormonale
moeten. .evenwichtig
ver-
De bloedvoorziening
moet
goed en de geslachtsorganen
mogen
geen ernstige
afwijkingen
Een heelkundige von
invloed
betrokkene aandoening
voor
afkeer, zijn
door
met zijn lichamelijke blijven
kende.
ballen,
voordien ziekten
van de schedewand, een
en
functies
hersenbloeding
veroorzaakt
ingrijpen
geven
endeldarm,
de doorsnijding
24
worden
het
van de
van een zenuw-
bestrijden
van
bij
van de buikvan
enz ... Soms kan het voorkomen de gehele
of prostaatklier
pijn, bij de
voorstan-
of een gedeelte
wat effectieve middelen
van klieren
monen
kunnen
zijn
afscheiden
op
het
functies.
verloop
De hypofyse,
sel) een klier
de andere
klieren
klier,
in op de
(Aderverkalking,
die
(hersenen
zowel
kunnen
aard
de duur
bestaat
groei,
secre-
stofwisseling
en
van de schild-
de pancreas,
e n.vde
van
de ge-
lever door overmatig
alcoholgebruik
en
ook die
...
geelzucht
hebben
de
kunnen
stelde en
Courant
stoornissen
globaal
ge-
zal in een volgende
uitvoeriger
worden
ingegaan.
sek-
invloed
suele functies.
stimulerende
louter
remmende
Behoudens doeningen,
de loutere
lichamelijke
aan-
zijn er ook psychische
facto-
werking
of
doordat
remmen
ze
De ande-
inwerken
op
de
(kalmeringsmiddelen
of ook op de hormo-
Naast het gevaar
medicatie
en
of op het autonome
zenuwstelsel,
van de zelf-
lijkt het mij belangrijk
overmatig
op het gevaar
gebruik
van
tabak,
allerlei
bletten
en kalmerende
slaapta-
middelen behoren.
AI
leiden
in meer
of
mate tot impotentie
daarenboven algehele
gevaarl ijk
lichamelijke
Opgemerkt
en zijn
voor
onze
gezondheid.
werd dat in tegenstelling
mensen,
vrouwen, algemeen
die
gebruik
middelen
mindere
toch
van het alcohol,
pijnstillers,
tot ons dagelijks
diging
maar
of zelfs de per-
veranderen. ze
sti-
schijnbaar
of alleen
wegnemen
doordat
delen
De ene
op de hormo-
werken
soonlijkheid
deze
tot een
werking.
of inwerken
stimulerend
nen.
op de sek-
ze hetzij het zenuwstelsel
muleren nen
verschillende
Dit kan gaan van een
louter doordat
een
het gevaar
hebben
gedacht zowel
daarentegen minder
nodig
wordt
mannen over
kalmerende
hebben
seksuele activiteit
seksuele
veroorzaken.
op
tot wat algemeen de hier
combinatie
Geneesmiddelen
immers
. manieren
als de
kunnen
Vandaar
van zelfmedicatie.
op
Zowel de
het gebruik
mogelijke
hebben.
oudere van
hebben
van
qeneesrniddelen
invloed
ren
die vaak nog
invloed
van het geneesmiddel
dosering, van
genees-
seksuele functies.
even te wijzen
hersenen
van inwendige
de bijnier,
invloed
de
regelcentrum
Een aandoening
slcchtsklier
seksuele
(hersenaanhang-
is onderaan
tie en beïnvloedt rijping.
de
die uit drie delen
treedt op als centraal
recht-
van
die hor-
van invloed
de
niet bedoelde
ontstaan
slaapmiddelen) Ook de ontsteking
door
toegediende
een aantal
hersenen
ervan.
tot seksuele
als een veranderend
gedrag
operatief
het verwijderen bij operaties
voor
uit-
en trombose).
van het zenuwstelsel
sueel
een
de zenuwen
teel-
Tot slot zijn er nog de aandoeningen
stoornissen
schede
Dit is o. m. het geval
blaasoperaties,
Op sommige
ruggemerg)
de
deze stoornis-'
bij
omdat
doorgesneden.
in de bloed-
globaal
kan
worden
en gelegen
niet noodzakelijk
werken
sen
Meestal
(bv.
op de seksuele func-
voortiening
blijven.
vrouw
of kan ee n orgasme
- kan
dan
Stoornissen
Bij de
voor
werd
het geneesmid-
del zelf. Het is een feit dat naast heel
alsmede
Een onderbreking
heeft bij de man erectie-
of ejaculatiestoornissen.
blijven
dersklier
functioneren
problemen.
gevolg. droog
verwijdering
- bv. ont-
aandoeningen
dat zij aanleiding
stoornissen
hij
beter
Dit betekent
van die centra
en
handicap
enz ... ) hebben
seksuele
dat als
kan hij dan
Een aantal
streekse invloed ties.
feit
die deze intimiteit
lichamelijke
de geslachtsorganen.
voor-
naar een van
of
de seksuele
veroorzaakt
iemands
aandoenin-
in de zenuwcentra
dat hun elke
of ongeval
Bovendien
er zich ook stoornissen
doen
knoop
daarop
ziekte
gen kunnen
aorta,
kan beleven,
een aanval
ontsteking
Een huid-
lichamelijke
intimiteit
verwerken.
niet
de
hogervermelde
of bij de
Het is een
ook
geestelijke
seksueel
een
oproepen
zoveel
iemand
ook
kan bij de patiënt zoveel
zin vergaat.
staan
zowel
of been,
schaamtegevoel
beter
kan
zijn
borst
iemand
ingreep
als voor de partner.
afgezette
partner
vertonen.
Behoudens
met wordt
te onderdrukken
een ongewenste De
die zich daar-
en niet door
bijwerkingen
seksualiteit.
bv.
als iemand
te genezen,
stoornis de mensen seksueel
en geeste-
te verhelpen
bij stelt is de vraag
is van determinerend
opbrengen
zijn
die het sekbeïnvloeden.
lijke aandoeningen
om bv. depressie
is van psychische
siasme
Veelal
de kwaal
dat de wijze waarop
gezondheidstoestand
functioneren
delen.
I ••••
Het is duidelijk
sueel
naarmate
en seksuele
dat als het midhun
bevre-
toenemen.
PD.R.
HET HOEKJE VAN GENEESKRUIDEN TH IJM
(Thymus Vulgaris)
Gebruikte delen:
Eigenschappen:
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
DE
de volledige
plant
thijm is een van de geneesmiddelen met de meeste eigenschappen tonicum krampwerend slijmwerend antisepticum van spijsvertering- en ademhalingsstelsel stimuleert de leucoytose wormwerend
Gebruik: Uitwendig:
dermotosen, tonische baden, mondontstekingen, inhalloties
Inwendig
: asthenie, hypotentie, aandoeningen van de ademhalingswegen, trage spijsvertering, aandoeningen van de darm en urinewegen, darmfermentaties, griep, keelontsteking
Bereiding: Infusie: 1 tak per tas 2 à 3 seconden laten koken en 10 minuten laten trekken. 3 à 4 tassen per dag. Extract: 3 tot 5 druppels daags (in honing)
NADENKERT JES - Je moet de mens begrijpen zoals hij is en niet iets van hem verlangen dat niet in zijn aard ligt. - Alles betwijfelen en alles geloven zijn twee even gemakkelijke oplossingen, die ons beiden ontslaan van nadenken. - Originaliteit - Vrijheid
is niets anders dan onbewust
is de zuurstof
plagiaat.
van de ziel.
- We zijn tegenwoordig geneigd een boom te vellen als we een lucifer nodig hebben. 25
DE NOTARIS ANTWOORDT
IK WIL MIJN EIGENDOM
VOORZIEN
VAN EEN AFSLUITING.
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
MOET IK MIJN GEBUUR HIEROVER RAADPLEGEN?
Iedere eigenaar heeft hel recht zijn eigendom af Ie sluiten. Men heeft daartoe de toestemming van zijn gebuur niet nodig, voor zover allhans men zich houdt aan de hierna besproken regels.
afstand even groot zijn als de sloot diep is. Bovendien moet de slooI zodanig worden aangelegd dat zij een glooiing heeft aan de kanl van de buur, en dal zij de normale waterafloop niet verhindert.
Overleg meI de buur is in principe niet noodzakelijk indien men de afsluiting gemeenschappelijk wil maken. In steden en voorsteden kan men zijn gebuur zelfs verplichten om bij te dragen tot het bouwen en herstellen van een muur die dient tot scheiding van huizen, binnenplaatsen en tuinen. Het bouwen van zo een gemene muur gebeurt « Ie paard », dit wil zeggen op iedere eigendom voor de helft.
Een levende haag moel op minstens vijftig cenlimeter van de scheiding worden geplant, dit om te vermi jden dat men de buur zou hinderen bij een snoeibeurt van de haag. .
Heeft men niet de bedoel ing een gemeenschappelijke afsluiting te maken, dan gaat men als volgt te werk, afhankelijk van het materiaal waarin zij wordt opgetrokken. Een muur kan tot aan de scheidingslijn worden gebouwd. Let wel dat in dergelijk geval de gebuur kan eisen dat hij - mits normale vergoeding - medeeigenaar van de muur zou worden. Afsluitingen in platen, tralies, schermen of draadwerk kunnen eveneens worden geplaatst tot aan de scheidingslijn. Wil men een sloot graven, dan moet men tussen die sloot en het naburig erf half zoveel afstand laten als de sloot diep is, tenzij het naburig erf een stuk landbouwgrond of een hellend terrein is, .want dan moet die
26
Hoogstammige bomen mogen slechts op een door vast en erkend plaatselijk gebruik bepaalde afstand worden geplant; bij gebrek aan dergelijk gebruik mogen zij slechts op twee meter van de scheidingslijn worden geplanl. Tot slot kan worden opgemerkt dat de eigenaar van de afsluiting hef recht heeft om, buiten de ti jd dat de vruchten te velde staan, het erf van zijn buur te betreden om de haag te snoeien, de muur te herstellen of te onderhouden. Is het naburig erf zelf afgesloten, dan moet de overgang worden gevraagd aan de gebuur, die de plaats daartoe zal aanwijzen. Ingeval van weigering mag men toch het erf betreden op de minst beschadigbare plaats, en behoudens vergoeding van veroorzaakte schade.
De Koninklijke Federalie van Belgische Notarissen herinnert u eraan dat zij een
GRATIS INFORMA TIEDIENST
heefl opgerichl, belreffende alle notariële juridische maleries (inzonderheid erfenisrechten, huwelijksvermogensstelsels, onroerende goederen, hypothecaire leningen). De voorgelegde problemen moeten behoren tot het domein van de eerslelijnsrechthulp; problemen die reeds behandeld werden door een jurisl of het voorwerp uitmaken van een rechtsgeding worden niel beantwoord. leder die geconfronteerd wordt met deze problemen, kan terecht bij de postbus 2000 te 1000 Brussel. Uw vraag zal beantwoord worden. Elke maandag van 10 tot 12 u en van 14 tot 16u30, verzekeren erenotarissen een mondelinge informatiedienst ten zetel van .de Federatie van Notarissen of telefonisch op het nummer 02/511.90.73. Ook uw notaris zal u graag informeren.
Informotie
overgemoakt
door de Neder-
landstalige Regionale Commissie van de Koninklijke
Federatie
van
Notarissen,
Bergstraat
30-32
Brussel.
Belgische te
1000
Wat is pensioensparen?
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Pensioensparen is een stelsel van aanvullende pensioenvorming, bovenop de wettelijke en extrawettelijke pensioenen, dat individueel en op vrijwillige basis wordt aangelegd.
Wie kon doen?
aan
Dat kapitaal of die rente wordt gevormd bij middel van jaarlijks fiscaal aftrekbare sommen die - behoudens in geval van overlijden - op de rekening « pensioensparen» kunnen worden gestort tot uiterlijk de leeftijd van 64 jaar. Een rekening « Pensioensparen» moet ten minste 10 jaar aangehouden worden en er moeten minimaal 5 stortingen worden gedaan. Voor de personen die op 31 december 1986 de leeftijd van 55 jaar hebben bereikt, dient de rekening pensioensparen slechts 5 jaar te worden aangehouden en is er geen minimaal aantal stortingen vereist.
ling genieten, hetzij omdat zij ambtenaar zijn, hetzij omdat zij een extra-wettelijk pensioen aanleggen via een groepsverzekering, zullen geen aanspraak kunnen maken op de hiervoor bedoelde verhoogde aftrek.
Wanneer
kon men sporen?
Men kan het ganse jaar door sparen, doch de spaargelden mogen maar op één rekening worden gestort en niet meer bedragen dan het maximaal fiscaal aftrekbaar bedrag. Om geldig te kunnen spa-
pensioensparen
Alle belastingsplichtigen vanaf de leeftijd van 18 jaar tot en met 64 jaar kunnen aan pensioensparen doen.
Waar kon men aan pensioensparen doen? Pensioensparen kan op drie manieren gebeuren:
a) via een spaarrekening bij een financiële instelling (bank, openbare kredietinstelling of privéspaarkas) waarbij de spaargelden belegd worden bij een daartoe erkend gemeenschappelijk beleggingsfonds met collectief beheer van de beleggingen; b) via een individuele spaarrekening bij dezelfde financiële instellingen waarbij de betrokkenen het beheer van hun rekening zelf waarnemen of bij volmacht aan de financiële Instelling toevertrouwen;
c) via een spaarverzekering bij een Belgische verzekeringsonderneming. Later zal men ook aan pensioensparen kunnen doen bij de wisselagenten die aan bepaalde voorwaarden voldoen.
Hoe werkt het pensioensparen? Het stelsel pensioensparen biedt aan de belangstellenden de mogelijkheid om via het sparen op lange termijn een kapitaal of rente bij leven of overlijden te vormen.
PENSIOENSPAREN In beginsel kan een pensioenspaarder slechts één rekening per kalenderjaar aanhouden. Het is hem echter wel toegelaten in de loop van het jaar met zijn rekening naar een andere instelling binnen dezelfde financiële of verzekeringssector over te stappen met al dan niet gehele opdracht van zijn tegoed. Overstappen van een financiële instelling naar een verzekeringsonderneming of omgekeerd gaat ook, maar dan is er geen opdracht van het tegoed mogelijk.
Welk bedrog kon jaarlijks gespoord worden en van het belastbaar inkomen worden afgetrokken? Vanaf het aanslag jaar 1987, dus inkomsten 1986, kan elke rekeninghouder 20.000 fr. sparen en van zijn globaal belastbaar inkomen aftrekken. In een gezin kan dus elke echtgenoot 20.000 fr. sparen en zulks ongeacht of hij of zij al dan niet belastbare inkomsten heeft, maar is het wel vereist dat elke echtgenoot een afzonderlijke spaarreke n ing of spaarverzekeringsrekening heeft. In de komende jaren kan dat aanvangsbedrag van 20.000 fr. bij koninklijk besluit worden opgevoerd tot 40.000 fr. Dat betekent dus dat eenmaal dat maximumbedrag bereikt, een gezin tot 80.000 fr. per jaar kan sparen en van zijn balastbaar inkomen aftrekken. Personen die nu reeds een gunstige pensioenrege-
ren voor het jaar 1986 dienen de spaargelden uiterlijk op 14 februari 1987 op de rekening te zijn gestort.
Op welke wijze moeten die spaargelden worden belegd ? Ongeacht of men spaart via een collectieve spaarreken i ng, een individuele spaarrekening of een spaarverzekeri ngsreken ing, dienen de spaargelden als volgt te worden belegd: - een gedeelte dat ten minste 30 % bedraagt, moet worden belegd in al dan niet ter beurs genoteerde waarden van Belgische vennootschappen, - het overige gedeelte mag vrij worden belegd in overheidsobligaties, in obligaties en kasbons met een looptijd van meer dan één jaar die zijn uitgegeven door Belgische publiek- of privaatrechterlijke vennootschappen, in gelddeposito's, in vastgoedcertificaten, in hypothecaire leningen, in gewone geldmiddelen en in buitenlandse, op de Belgische beurs genoteerde roerende waarden. AI deze waarden moeten in frank worden uitgedrukt en de beleggingen in gewone geldmiddelen en in buitenlandse waarden mogen elk afzonderlijk niet meer dan 10 % bedragen. Aan die minimum- en maximumvereisten moet zijn volzie volgende
blz.
27
Welke financiële behandeling worden de gestorte spaargelden toebedeeld? De gestorte bedragen en de gekapitaliseerde opbrengsten ervan - die onvoorwaardelijk vrijgesteld zijn van roerende voorheffing - moeten verplicht op de rekening worden aangehouden tot op de normale datum van pensio-
nering of ten vroegste vijf jaar voordien, of bij de brugpensionering of nog tot bij het overlijden van de rekeninghouder. Bij opname van kapitalen op die tijdstippen of later en voor zover elke storting, behoudens in elk geval van overlijden, ten minste 5 jaar op de rekening werd aangehouden, zal op de opgerente waarden ervan een éénmalige belasting van 16,5 % worden geheven. Wordt het kapitaal uitgekeerd in de vorm van een jaarlijkse rente dan vormt die rente een volgens gemeen recht te belasten pensioen. Wordt daarboven het gevormde kapitaal of een deel ervan voorti jdig opge-
SELEKTlEVEAANDELENWET
MEDISCHE
De regering heeft een wetsontwerp klaar dat de gepensioneerden een fiskale aftrekmogelijkheid geeft voor beleggingen in aandelen of beleggingsfondsen. De belastingaftrek zou evenwel beperkt worden tot de helft van wat in het kader van het pensioensparen van het belastbaar inkomen kan worden afgetrokken en dus maximaal 10.000 frank bedragen.
Deze kaart kan uw leven redden
(VERVOLG PENSIOENSPAREN)
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
daan op de dag waarop de effecten worden aangeschaft. Latere schommel ingen in die waarden worden dus buiten beschouwinq gelaten. -
Het wetsontwerp bepaalt dat de belastingsaftrek voor 65-plussers maximaal de helft mag bedragen van de aftrek voor het pensioensparen. Voorlopig is dat dus 10.000 fr. maar dit zou later kunnen verhoogd worden tot 20.000 fr. als de aftrekbare bedragen voor het pensioensparen opgetrokken worden van 20.000 fr. tot 40.000 fr. De aandelenwet voor de gepensioneerden komt tegemoet aan de onvrede van de 65-plussers die bij het pensioensparen in de kou bleven staan terwijl ze wel hadden kunnen genieten van het K. B. Cooreman-De Clercq. Het derdeleeftijdssparen staat immers enkel open voor belastingsplichtigen tot 65 jaar. Naar verluid zullen de gepensioneerden nog dit jaar hun aandelenwet krijgen.
28
nomen, dan wordt het bedrag als een gewoon inkomen van het lopend jaar belast. Voor de belastingheffing geldt in feite een fictieve basis. Het is namelijk zo dat de gestorte kapitalen en de opbrengsten ervan fiscaaloprenten aan 6,25 % bi j een spaarrekening en aan 4,75 % bij een spaarverzekering. De eventuele meerwaarden of deelnemingen in de winst die naargelang het geval de hiervoor geciteerde percentages overtreffen, ontsnappen aan de belastingheffing. Minwaarden worden evenmin in aanmerking genomen.
IDENTITEITSKAARTEN !
Nog te dikwijls worden in geval van nood, hetzij nodeloos tijd verloren of worden er ongelukkige beslissingen genomen omdat een aantal basisgegevens zoals bloedgroep, rhesusfactor, allergie, vaccinaties, aan gang zijnde behandeling, onontbeerlijke geneesmiddelen, intoleranties, enz. onbreken. Ook een aantal praktische gegevens zoals de identiteit, het aansluitingsnummer bij het ziekenfonds, wie te verwittigen bij ongeval, enz. zijn gegevens die behoren bij een vlotte verzorging. Laat een medische kaart door uw arts invullen. U kunt zo'n kaart gratis bekomen bij de Liberale Bonden van Gepensioneerden, Livornostraat 25 te 1050 Brussel, tel. 02/538.59.05. Steeds tot uw dienst
WEDSTRIJD Dat de Liberale Bonden van Gepensioneerden met musicaltalent begaafde leden hadden is reeds lang bij velen geen geheim meer. Wat evenwel velen niet weten is dat deze personen ook regelmatig op de artistieke toer gaan. Zo zijn er de vele gelegenheidsoptredens in de diverse afdelingen. Nieuw is dat deze mensen ook meedingen in wedstri jden. Zo konden wi jonlangs op de radio op BRTl genieten van een mondharmonika en accordeon bijdrage van de heer J. Verming uit de L.B.G.-Tessenderlo. Deze persoon die wij via deze weg gelukwensen, is in de wedstri jd « Goud & Zi Iver » door de selektieproeven geraakt. P.D.R.
L.e.G.
GEZINSVOORDELEN
OPENBAAR
50 % * GROTE GEZINNEN
VERVOER·
VERMINDERINGSKAARTEN
VROEG U ZE REEDS AAN
BIJ HET LeG?
Voordelen?
41
Op Irein en bus, 50
%
vermindering
voor iedereen
en zelfs 75
%
vermin-
dering voor kinderen van minder don 12 jaar. Op de baal, 50 % vermindering voor iedereen en zelfs 75 % vermindering voor kinderen van 4
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
lol 14 jaar oud. Voor wie?
G•... h('l('\· 'pi(l!v'" HClrld!o,~
I Hn',dtc~ (''11119 I"!
«oo-d ',d
'l ••
cl•..• ·
(> •.••• \
41,> 7
,--q "{) . 011 dp
hOl
d.-.,
I
Voor Belgische gezinnen en gezinnen uil een EEG-land die in België wonen
.on he'
d'" 'vo. •. h':"'l·'dt'>'l
~lh
\
en die:
1_]'
1. minslens drie minderjarige, Belangrijke
mededeling
2. drie kinderen
Dele koort is geldig fol IS januari 1988. Ze moel. hehij ingeruild worden legen ecn koort voor 1988, hehij ten lootsle op 16 1 1988 teruggegeven worden Don de dienst die re heeft uitgereikt indien er geen vervonging gebeurt. De vernieuwing e rv ort mog oangevraogd 15 december 1987.
worden
voorwoorden
voldoen
3. ooit drie kinderen
kinderen
hebben,
omdal gehad
er b. v. één meerderjarig
of gehuwd
is,
hebben.
vonof
Hoe aanvragen? Hel aanvraagformulier
198
ongehuwde
hebben van wie er slechts één of Iwee aan de geslelde
of bij hel ziekenfonds
7
gerekend. worden
bij hel CAAW van uw ziekenfonds
is verkrijgbaar
zelf. Er wordt een bijdrage
De verminderingskaarlen
van 180 F per gezin aan-
voor 1987 kunnen reeds aangevraagd
in december.
RAil EUROP FAMILIE KAART SPOOR VOORDELIG Voor
MET HET GANSE
GEZIN
wie?
- alle leden van éénzelfde gezin ouders, kinderen - alle personen die onder helzelfde dak wonen De kaarl wordlook afgeleverd aan personen die niel in België verblijven.
RAIL EUROP
!?
Voorwaarden De reis moel gemaakl worden door en maximum 8 personen die lesamen en klasse én helzelfde Iraject. Waar
is de kaarl
CIV
~
van - de - vom
verder
ook
in alle
Europese
lan-
vermindering?
Geen verm i nderi ng voor de eersle persoon - 50 % voor de Iweede en volgende personen - 75 % voor kinderen van 4 lol en mei 11 jaar De REF-kaarl kan sorne n gebruikl worden mei de verminderingskaarl voor grole gezinnen.
320 fr. en is 1 jaar
geldig.
Nadere
Liberaal Centrum voor Gezinsbeleid
tot - jusqu'au
- bis
I I I I
Datumstempel van het uitgiftebureau Timbre à date du bureau émetteur T agesstempel der Ausgabestelle
517110 - Livornostraat
®
1 an - Gültig 1 Jahr
Het uitgiftebureau bevestigt de juistheid van de inschrijvingen Le bureau émetteur certifie la conformité des mentions inscrites Die Ausgabestelle bestätigt die Rechtmässigkeit der Eintragungen
Koslpri js
inlichlingen?
NMBS - SNeB - NGBE
Geldig 1 jaar - Valable
geldig?
Naluurlijk in België maar den en ook in Turkije. Welke
minimum 3 personen reizen: dezelfde Irein
O
Prijs Prix Preis
llllllll:ll!!:!lll!!:l:l
25 te 1050 Brussel - tel. 02/538.41.54
FB
- toestel 38
29
FILMS
IN DE
MARGE
••••• .
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
HAROLD EN MAUDE Originele titel: Harold and Maude Regie en scenario: Ashby Hal Vertolking: Ruth Gordan , Bud Cort U.S.A. 1971 16 mm . optisch of standaard· Engels· Nederlandse en Franse ondertitels· 94 min· kleur Speelfilm, satire, 3e leeftijd (sociale relaties, liefde, rollenpatroon, zelfdoding). A7A
Harold, die uit een schatrijke familie stamt, wordt volledig in beslag genomen door zijn moeder. Zijn geliefkoosd verzet bestaat erin afschuwelijke zelfmoorden voor te wenden of in zijn persoonlijke lijkwagen de begrafenissen te volgen van mensen, die hij helemaal niet kent. Op één van zo'n begrafenissen ontmoet hij Maude, een charmante oude dame, bijna tachtig jaar oud. Zeer spoedig sluiten Harold en Maude vriendschap. Nu haar goed gevuld leven bijna voorbij is, kampeert de oude dame « en bohème» in een verlaten wagen en geniet met volle teugen van het leventje dat haar overschiet. Haar enthousiasme en haar levenslust brengen een ware ommekeer in Harold teweeg, die ondertussen niets beter vindt dan' alle huwelijkspartijtjes, die zijn moeder hem voorstelt, op griezelige
wijze te ontmoedigen. Harold gaat met Maude in de natuur picknicken, ontwortelt een stads boom en plant hem opnieuw op de buiten, neemt de politie in 't ootje, geniet van kunst en muziek, luistert, kijkt, praat en lacht. Dankzij Maude ontsnapt hij eraan om bij het leger ingelijfd te worden, een bedreiging die van zijn oom, de Generaal, kwam. Tenslotte meldt Harold aan zijn moeder dat hij met Maude wenst te huwen : ze is immers de enige vrouw die hij liefheeft. Maude is erg door die voorstelling ontroerd, doch op de vooravond van haar tachtigste verjaardag zegt ze hem dat ze voldoende aan het leven heeft gehad ... Niettegenstaande Harold het haar beletten wil, slikt Maude enkele pillen te veel in, die een noodlottig gevolg hebben ... Zijn groot verdriet belet de jonge man niet nu een nieuw leven in te
gaan dat, dank zij Maude, een heel andere wending nemen zal. Beslist een heel originele liefdesgeschiedenis tussen een oude jonge man en een jonge oude dame, vol levenslust. Met behendigheid weet de realisator aan de kijker deze vreemde situatie te presenteren en ze kunnen te doen aanvaarden. Hij trekt uit dit anticonformistisch werk een optimistische levensles, waarin een soort sarcasme of galgenhumor getemperd worden door een grote tederheid. In de hoofdrollen Ruth Gordon (Rosemary's Baby) als de weliswaar oude doch jonge dame en Bud Cort (Brewster Me Cloud) als de jonge doch oude man. Een film waarin opnieuw een aantal problemen omtrent de 3e leeftijd worden benadrukt.
GEEF ME DE VIJF - Definitie van een intellectueel gaat als het niet regent.
iemand
- Vaststelling:
Primitieven
- Gesprek:
niet alle «
Mijn
vrouw
Vlaamse nadert
- Research: jaren lezen in veel en ze bundelen in een nieuw
30
die een bibliotheek
zijn schilders.
de 50 ... Ach zo oude boek
binnen-
!
Langs welke
kant?
boeken die niemand meer dat niemand zal lezen.
»
leest
L.B.G.
PROGRAMMATIE1987
SERRES OPEN
een g•. eep uil de inhoud ... ~
AKTIEF TOERISME
Blnnenlond
:
Buitenland:
«
Op stap te
» ...
NAMUR,
IEPER, ZEEBRUGGE, WESTMALLE
CAP D'AGDE, ILANCA, BOORDEN VAN DE RIJN, HERGISWIL (ZWITSERLAND), OOSTENRIJK
~
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
Zopas konden wij in het Belgisch Staatsblad lezen dat de Koninklijke Serres te laken ook dit jaar voor het publiek toegankelijk zuilen zijn en dit van 9u30 tot 12u00 en van 14u00 tot 17u00 van 1 mei tot en met 20 mei. Tevens kan men de verlichte serres bezoeken van 21 u 15 tot 23u00 op donderdag 30 april en op 1, 2, 8, 9, 15 en 16 mei.
VORMINGSAKTIVITEITEN
VORMINGSCURSUSSEN Nationaal Regionaal:
: Life-Fi tness Eerste Hulp bij Ongevallen
Tijdens de avondbezoeken wordt een toegangsrecht gevraagd van slechts 50 fr. (Voor personen onder de 18 jaar is dit gratis) ten voordele van het Hulpfonds van de Koningin.
- het reizend kreatief atelier - zelfredzaamheid: * Koken voor mannen * Handig in huis voor vrouwen - provinciale vormingscursussen
AUDIO-VISUELE
VOORSTELLINGEN
- Toneel - Filmforum - Spreekbeurten
Ingang serres via de hoek van de Koninklijke Parklaan en de Van Praetiaan (standbeeld van Neptunus).
NA TlONALE DAGEN
Er is parking in de Vorstenhuislaan. (Dit is rechtover het Kasteel van laken) INLICHTINGEN ~ ~
te bekomen
bij
LIBERALE BONDEN VAN GEPENSIONEERDEN vzw Livornostraat 25 1050 BRUSSEL Tel. 02/538.59.05
P.D.R.
van den berghe-pauvers toonzalen & fabriek meibloemstraat 14 tel. (091)26.29.22
Voel u « 3 x 7 » in onze jeugdig-elegante ontworpen voor senioren. Hoge zit Rechte rug Perfekte steun Geen scherpe hoeken Handig te onderhouden Licht verplaatsbaar Mooie vormgeving Onverwoestbaar Brandvrije bekleding Tientallen kleurkombinaties
9000 gent
zitmeubelen,
en uitvoeringen.
Tentoonstelling Open elke weekdag van 10 tot 18 u.
van 9 tot 12 u en van
14 tot 18 u, zaterdag
doorlopend
31
(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent
PUZZEL nr. 9
Oplossing puzzel nr. 8
2 3 4
5 6 7
8 9
~~~~~~~~-
10
Hilde VAN WAES Horizontaal 1. Laag tij - soort ooievaar 2. Ongedierte - voornaam van zanger Jürgens 3. Maanstand - mijn inziens - godsdienst 4. Cent - Mohammedaanse vastenmaand 5. Spits baardje - file, reeks 6. Vers - hoogste kaart 7. Voegwoord - tevreden 8. Meisjesnaam - klak (hoofddeksel) 9. Meisjesnaam - met name 10. Huisbios - driftig
DE l.B.G.-COURANT Driemaandelijks tijdschrift 'Ion de libera~e Bonden van Gepensioneerden
v.z.w.
Telefoon
02/538 59 05
Redactie Mevrouw De heren
Vertikaal 1. Spaans lidwoord - café chantant 2. Bochel - bokser (ex-kampioen) 3. Persoonlijk voornaamwoord - de oudere - tantaluim 4. Motorschip - gewaagd 5. Gedwee - rund (omgekeerd) 6. Wijd - Ned. persbureaublad 7. In het jaar des Heren - liefhebber 8. Houten blad - stel stalen 9. Wagen - muzieknoot 10. Eerstkomend - werktuig om te nijpen
V N A. J. J. P. O.
DE BROUWER DE MAESSCHAlCK VERNIMMEN DE CLERCQ DE LEEVER DE RAEDT HOENGENAERT J. VANDEWEERD M. VAN HOEY G. VERBRUGGHE
loy-out Pre-re DE RAEDT Redactiesecrotaris Gorde VERBRUGGHE Hoofdredacteur Omer HOENGENAERT 8riefwi55elin~ Alle briefwisseling In verbond me! de redeene de abonnementen en de cdvertennes dienen ger'icht aan: De l.B.G.-Courant,
Lrvor nostro ct 25· 1050 Brussel
Abonnementen
~?8-ÓOo5~~~~ 1~e~~~n3e ~~B.~~r Prijs per afzonderlijk
Zend de oplossing naar ons adres met vermelding naam en uw adres uiterlijk tegen 30.04.87
van uw
Verantwoordelijke uitgever Frons DEREZE, Leuvenseloon Druk
32
nummer'
rekeningnummer 35 fr.
55 - 3300 Tienen
liberale Muluoilleilsfederallën
van België