ourant HERFST (c) Liberaal Archief - Kramersplein Gent VAN DE LIBERALE BONDEN VAN GEPENSIONEERDEN

ourant DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VAN DE LIBERALE BONDEN VAN GEPENSIONEERDEN 5e jaargang·

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

[uli

>

augustus·

Redaktie

nr. 3 september

: Livornostraat

87

25, 1050 Brussel

Prijs per nummer -

02-538 59 05

Prijs abonnement:

35 fr.

v. z. w. Lib. Bond.

Gep.

100 fr.

ISSN 0773-3062

HERFST

Ik zie het voorjaar

gaan

en heel de zomer, door lichtval i;l talloze bloemen Een rijkdom

als boeket.

geeft het weer,

die straks - zo pover uiteen zal vallen, wal zo schoon geschikt werd uitgezet. En wat herinnering

hier

alleen maar kan bewaren, vegen wij dan bijeen : verdorde

Uit Eén en AI. Utrecht

(Eigen beheer).

takjes en verdroogde

blaren.

M. Reinaerts

Sprekers

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

hoek

THUISVERZORGING JA,

MAAR

Sedert geruime tijd probeert men in ons land de thuisverpleging te profileren. Op het symposium, ter gelegenheid van het viiftigiarig bestaan van het Wit-Geel Kruis, werd de thuisverzorging in het daglicht gesteld en ook V. V.I-Caritas congresseerde op « Flanders Technology » met als thema « verzorgingsinstellingen en ondernemingen », Ook de Universiteit van Leuven verstrekte een H.I. V.A. -rapport over de kosten en lasten in de gezondheidszorg. Kortom van katholieke zijde lijkt er een bijzondere belangsfelling te bestaan voor nieuwe organisatiemodellen in de gezondheidszorg.

symposium georganiseerd in samenwerking met de Universitaire Groepsproktijk van Huisartsen Leuven. Het verslag van dit symposium is een pleidooi fen voordele van de zèlfredzaamheid en medeverantwoordelijkheid van elk individu in het gezondheidsbeleid en gezondheidszorg.

De L.B.G. -Courant volgt met haar werkgroep, deze problemen op de voet en hoopt binnenkort een reeks bijdroqen en standpunten hieromtrent te kunnen formuleren. Algemeen wordt nu aanvaard dat het best is de patiënt zoveel rnoqe lijk in het eigen milieu, op de eerste lijn dus, te verzorgen. Zo'n inqrijpende hernieuwing van de gezondheidszorg stelt u iteraard heel wat problemen waaronder de opleiding van bevoegde krachten. In deze gedachtengang, volgt een greep uif de merkwaardige toespraak van de heer Willy Vermeersch, Directeur H.R.I.P.H.B., naar aanleiding van de 30-iarige [ubile urnvier inq van het Hoger Rijkslnstituut voor Paramedische Beroepen te Gent.

De patiënt als partner in de eerstelijnszorq, thuiszorgteam en patiënt, patiëntenparticipatie en patiënfenraden, gezondheidsvoorlichfing en opvoeding, waren evenveel therncs mef één enkele noemer, nl. een gezondheidsen ziektezorgmodel dof kleinschalig en dicht bi] de acfief befrokken bevolking functioneert. De paramedicus zal bijqevolq fwee uiteenlopende werkferreinen kennen : e nerz ijds de residentiële en onderz ijds de ambulante zorg, telkenmale met andere feamgenofen, in andere zorgomstandigheden en in een andere pafiëntrelafie.

De stormachtige ontwikkeling van de geneeskunde, vooral belichaamd door een voortschrijdende vertechnisering in ziekenhuizen, heeft op alle maatschappelijke niveaus een reactie uitgelokt. Vooral het verliezen van de zelfstandigheid bi] het betreden van de ziekenhuistempel, veroorzaakt zowel bi] ingewijden als niet-inqewijden een nood roep naar menswaardiger benadering van de patiënt. Hi] wil niet langer als lijdzaam voorwerp op doelgerichte 2

manier benaderd worden. Hi] wil participeren in zijn genezingsproces en als partner befrokken worden bij gezondheidsproblemen, waarvan iedereen kan vaststellen dof ze meesfal niet mef hoog-technologische middelen remediëerbaar zijn. De industriële samenleving heeft een massa rncctschcppelijke functies uiteengesplitst en samengeperst op een beperkte ruimte: produceren in de fabriek, witte-boordorbeid op kantoor, leren op school, verzorgen in het ziekenhuis. De post-industriële samenleving doorbreekt het éénpunt-lokatie dogma: elektronische huisindustrie en electronisch thuiswerk blijken binnen de technische mogelijkheden; scholing en herscholing kan geschieden door onderwijs, particuliere sector, media of allemaal teqelijk: e erste lijnsqez ondheidszorg wordt even waardig als de ziekenh uisgen eesku nde. Deze menfaliteitswiiziging in de gezondheidszorg heeft het vokjcrqon van de medici en paramedici qewi]zigd en verr ijkt. Op 17 apri I 1985 werd door de Koning Boude wijns tichti nq een

De verruimde rolopvatfing weerbij paramedici pafiënfen in hun revalidafie thuis begeleiden, ofwel beiaarden in de huise lijk e kring of in RVT-centra verzorgen, ofwel ook hef adviseren en sfimuleren tot een gezond leefgedrag, creëerf nieuwe faken en vereist een polyvalente kwalificafie. Paramedisch personeel moef voldoende aanvoelen wc1vo. houding dient aangenomen te worden t.o. v. de pafiënt. Een verzorgingssituatie in huiselijke kring impliceert een andere affitude dan het behandelingsconcepf van een patiënf in het ziekenhuis. Wellichf wordt door de hedendaagse oplei-

VRIJE ding nog teveel het functioneren van paramedici in een streng hiërarchisch systeem van intramurale ziekenzorg benadrukt. Het klinkt contradictorisch maar toch is het een feit 'dat zorgverstrekkers gedeeltelijk gedeshumaniseerd werden in opleidingen, die te sterk gericht waren op een technisch gespecialiseerde ziekenzorg.

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

Het ruimtelijk uitsmeren van de zorgensector biedt de kans om een aantal kwalificaties, inherent verbonden aan het beroepsprofiel van de professionele' hulpverlener te herbronnen. Met name een humane zorg voor de hulpvragende. De evolutie van het beroepsprofiel kan als volgt in de onderscheiden curricula geconcretiseerd worden. Paramedici moeten over voldoende technische bekwaamheid beschikken, om niet alleen de verzorgingstechnieken perfect te kunnen uitvoeren, maar die ook te kunnen aanpassen aan de thuissituatie. Dit veronderstelt een creatieve houding met verantwoordelijkheidsgevoel en bereidheid tot bijscholing.

De zorgverstrekker moet multidisciplinair kunnen samenwerken. 'Dit impliceert een groepsbewustzijn, wars van hiërarchie van diploma's, in het belang van de patiënt. De hulpverlener moet de zelfredzaamheid en de zelfzorg kunnen stimuleren. In een vertrouwensrelatie moet hij de patiënt en zijn gezin betrekken bij de verzorging en aanmoedigen tot een gezond leefgedrag. Het doordringen in de beslotenheid van het gezin betekent ook een ruimere deontologie met grotere eisen op het vlak van het beroepsgeheim. Door Directeur Willy Vermeerseh, werden hier een reeks van kernproblemen aangeraakt waarbij de verscheidenheid in woorden en levensstijlen een groeiend individueel bewustzijn bewijzen. Van liberale zijde uit lijkt dergelijk proces zeer belangri jk en de moeite waard om later erop terug te komen.

O. Hoengenaert

KEUZE

De heren Flamant en De Groot dienden een voorstel tot dekreet in om de zelfstandige medici en paramedici in de eerstelijnsverzorging dezelfde mogelijkheden te bieden als de bestaande « samenwerkingsinitiatieven -. waarmee de ideologische gekleurde zuilen worden bedoeld. Om op een verantwoorde manier de rationalisering in de sociale sector (o.m. de afbouw van ziekenhuisbedden) op te vangen en de thuisverzorging van (zware) zieken mogelijk te maken - vernieuwde technieken in de ziekenhuizen nopen tot een verkort verblijf moor leiden tot langere nazorg thuis - dient de thuisgezondheidszorg via het uitwerken van alternatieven uitgebouwd. Tot nog toe werd onder bepaalde voorwaarden aan verenigingen en groeperingen van diensten voor verzorging aan huis aanmoedigingstoeiogen verstrekt. In de Vlaamse Executieve in 1986 werd deze beslissing (K.B. uit 1950) op belangrijke punten gewijzigd en werden behoudens aanmoedigingstoelogen voortaan ook toelagen verstrekt voor samenwerkingsinitiatieven of projecten. De spil van een project blijft evenwel een erkende dienst voor thuisverpleging, hetgeen betekent dat in deze sector die sterk verzuild is - de thuiszorg is in handen van sterk ideologisch gekleurde organisaties - er nog weinig ruimte overbleef voor zelfstandige paramedici en medici die nochtans in de eerstelijnszorg de belangrijkste agenten zijn. Met dit voorstel van dekreet beoogden de heren Flamant en De Groot niet alleen het zelfstandig statuut van medici en paramedici te vrijwaren o. m. door hun ook toe te laten samenwerkingsinitiatieven op het getouw te zetten (met behoud van hun activiteit in zelfstandig verband) maar ook en terzelfdertijd bouwen zij een waarborg in die de vrije keuze van de patiënt of verzorgingsbehoeftige verzekert. De indieners hopen dat hun voorstel van dekreet vóór nieuwjaar wordt goedgekeurd. Zij zullen desnoods de hoogdringendheid inroepen. Naar werd vernomen zijn nog andere ontzuilingsvoorstellen cultureel vlak, in het vooruitzicht gesteld.

o.m. op

P.D.R.

PROVINCIALE

KADERDAGEN

WEST-VLAANDEREN

Op 5,12 en 19 oktobera.s. richt de L.B.G.-West-Vlaanderen kaderdagen in voor bestuursverantwoordelijken en dit onder het thema « algemene preventie ». De bestuursleden worden nog persoonlijk uitgenodigd. Hou alvast deze data vrij. 'Informatie kan bekomen worden bij de heer L. VAN TORRE, G. Gezellestraat 32 te 8390 Knokke-Heist - tel. 050/51.47.68 of bij de provinciale staf. 3

1 988 GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

Precies over een jaar, meer bepaald op zondag 9 oktober 1988, grijpen er opnieuw gemeenteraadsverkiezingen plaats. Uit de gemeenteraad worden dan een aantal schepenen gekozen die samen met de burgemeester het college van burgemeester en sçhepenen vormen. Nu al is men in alle steden en gemeenten (meestal achter de schermen) reeds druk doende aan de voorbereidingen ervan. Er moeten immers lijsten gevormd, programma's opgesteld en coalitie-afspraken gemaakt worden en er dienen een aantal kiesverrichtingen vóór de stembusdag te gebeuren (later hierover meer).

De gemeentewet bepaalt het aantal gemeenteraadsleden naar verhouding van het aantal inwoners der gemeente. De gemeenteraad bestaat uit 7 leden in de gemeenten met minder dan 1.000 inwoners, uit 9 leden in die van 1.000 tot 1.999 inwoners ... , uit 55 leden in die van 300.000 inwoners en meer. Het bevolkingscijfer waarmee rekening wordt gehouden is dat van de tienjaarlijkse algemene volkstellingen. De actuele cijfers zijn gesteund op de telling van maart '81.

Op basis van het bevolkingscijfer stelt de Koning een rangschikkingstabel op die gepubliceerd wordt in het Belgische Staatsblad en die aangeeft in welke klasse elke gemeente ingedeeld is en hoeveel gemeenteraadsleden en schepenen haar gemeenteraad telt. Dit gegeven wordt elk jaar per 1 december opgemaakt. Mocht blijken dat het bevolkingscijfer met ten minste 5 % is toegenomen of is afgenomen, dan wordt de rangschikking in de gemeente aangepast. Voor de verkiezingen van '88 gelden de jaren '86 en '85. Als de gemeente naar een hogere of lagere klasse gaat en er dus te weinig of te veel raadsleden zijn, kunnen in het eerste geval bijkomende gemeenteraadsverkiezingen worden gehouden. In het tweede geval gebeurt de vermindering naarmate er plaatsen openvallen (b. v. bij overlijden) en wordt geen opvolger meer aangeduid.

De gemeenteraadsleden worden voor zes jaar verkozen, door de inwoners van de gemeente die zonder onderscheid van geslacht 4

- Belg zijn of de naturalisatie hebben bekomen; - de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt; - niet uitgesloten zijn van het kiesrecht (correctionele straf, onbekwaam verklaard); - in het bevolkingsregister van de gemeente ingeschreven zijn en er hun woonplaats hebben sinds tenminste zes maanden. Vreemdelingen kunnen derhalve geen gemeenteraadslid kiezen en evenmin tot gemeenteraadslid worden verkozen. Immers, om tot gemeenteraadslid te kunnen worden verkozen en gemeenteraadslid te kunnen blijven, moet men, zonder onderscheid van geslacht: - Belg zijn; - in het bevolkingsregister van de gemeente ingeschreven zijn; - volle 21 jaar oud zijn; - zich niet bevinden in een geval van niet-verkiesbaarheid of niet door een veroordeling ontzet zijn uit het recht verkozen te worden. Aan de leeftijdsvoorwaarde moet uiterlijk op de datum van de verkiezing voldaan zijn. Aan de andere verkiesbaarheidsvereisten moet voldaan zijn vanaf de dag waarop de lijst van de gemeenteraadskiezers wordt opgemaakt (normaliter op 1 augustus van het jaar tijdens hetwelk gemeenteraadsverkiezingen moeten worden gehouden) .. Kandidaten die aan de hogervermelde voorwaarden voldoen en die niet in het bevolkingsregister van de gemeente zijn ingeschreven vanaf de dag waarop de lijst van de gemeenteraadskiezers wordt opgemaakt, evenals dezen die op de dag van de verkiezing de volle leeftijd van 21 jaar niet hebben bereikt, zullen van het kiesrecht worden uitgeslo-

ten of in de uitoefening den geschorst.

ervan wor-

De kandida(a)t(en) dienen zich officieel kandidaat te stellen bi j de voorzitter van het hoofdbureau via een voordrachtakte. Daarop stoot naam, voornaam, adres en beroep van de kandida(e)t(en) en van de voordragende kiezers, evenals het gekozen letterwoord. Bij dit alles dient een attest gevoegd, afgeleverd door een persoon die daartoe werd gemachtigd door een groep van 5 parlementsleden. De voordrachtakte moet ondertekend worden door 2 uittredende gemeenteraadsleden of door: 10 gemeentekiezers in gemeenten met 5.000 inwoners 20 gemeentekiezers in gemeenten met 2.000 - 5.000 inwoners 30 gemeentekiezers in gemeenten met 5.000 - 10.000 inwoners 50 gemeentekiezers in gemeenten met 10.000 - 20.000 inwoners 100 gemeentekiezers in gemeenten met 20.000 inwoners Het vormen van· een lijst is geen gemakkelijke opdracht. De kandidaten die er worden in opgenomen moeten het profiel weergeven van de bevolking van de gemeente en de kiezers moeten zich kunnen identificeren met de in de lijst vermelde kandidaten. De kandidaten zelf moeten bereid zijn talrijke inspanningen te leveren. Zo moeten zij aandacht hebben voor de noden van de mensen, ze leren zien en begrijpen. Werken aan de uitvoering van een beleid of afbreuk ervan. Daarbij mogen zij zich zeker niet beperken tot de eigen wijkbelangen, maar tot de gehele gemeente. Behoudens bekendheid verwerven - de ervaring leert dat niet steeds de bekwaamste kandidaten gekozen worden - (populariteit primeert vaak boven de kwaliteit van de kandidaten) is het evident dat een degelijke voorbereiding en bijscholing in verband met gemeentebeleid onontbeerlijk is.

Tot slot dienen zij een goede teitscampagne te voeren.

publici-

SENIOREN

GESLAAGDE

!

REIS

In een volgend artikel geven wij aandacht aan het ontstaan van de gemeentewet, de kiesverrichtingen die vóór de stembusdag moeten worden uitgevoerd, de stembusverrichtingen op de stembusdag en de verdel ing der mandaten en de onverenigbaarheden.

WERKBOEK

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

Ter gelegenheid van de aanstaande Seniorenweek die doorgaat van 15 tot 22 november 1987 en vooral in het licht van de gemeenteraadsverkiezingen, biedt het Overlegkomitee van de Vlaamse Gepensioneerdenorganisaties de plaatselijke Bonden van Gepensioneerden en alle geïnteresseerden een werkboek « Gemeenteraadsverkiezingen '88 » aan.

Met deze brochure die ontstaan is dank zij de samenwerking van zeven Vlaamse Gepensioneerdenorganisaties, waarvan L.B.G. deel uitmaakt, wil het Overlegkomitee duidelijk maken dat de gepensioneerden zich geenszins willen onttrekken aan hun eigen inbreng, mogelijkheden en verantwoordelijkheden inzake de opbouw van het voor hun belangrijk gemeentelijk bejaardenbeleid. Deze brochure, opgevat als een praktisch werkinstrument, wil enerzijds de lezer de gelegenheid geven een kritische studie te maken omtrent de huidige stand van zaken in de eigen gemeente en wil anderzijds vanuit deze kritische analyse de lezer de gelegenheid geven te komen tot konkrete, klare en haalbare beleidsvoorstellen. Kortom dit werkboek verstrekt de gepensioneerden de gelegenheid op een eigen, creatieve en vooral grondige wijze een inbreng te doen in dit gemeentelijk bejaardenbeleid. Meteen behelst dit dat diegenen die dan rechtstreeks verantwoordelijk zijn voor dit beleid zich niet kunnen veroorloven alleen te zeggen dat ze de gepensionèerden belangrijk vinden (als kiezers), zij zullen terdege met hun inbreng moeten rekening houden.

Aan de gepensioneerden zelf en aan iedereen die met het gemeentelijk beleid begaan is de gelegenheid om duidelijk te maken dat er in elke gemeente een belangrijke groep bestaat van gepensioneerden, die naast hun rijke ervaring en hun relativiteitszin, ook een stem willen hebben in dit gemeentelijk beleid.

P.D.R.

(foto P. Buyck)

Tijdens de verlofperiode voor een 6-daagse

vertrok een Oostvlaamse

in de richting

groep senioren

van het Zwarte Woud.

Deze reis viel bijzonder in de smaak van de deelnemers.

De diverse

uitstappen

zeer goed

en bezoeken

vulden de dagelijkse

agenda

terwijl de gids en chauffeur

op een aangename

en gezellige

de kans boden het Zwarte

Woud te leren kennen.

wijze

Het Kurhaus te Baden-Baden bracht terug de sfeer van de luxueuze en exclusieve

kuuroorden

(dr. Spa en Oostende)

zoals die terug

te vinden zijn op de postkaarten van weleer. De autobusrit rond de Bodensee trok een ieders aandacht. In het bijzonder het bezoek aan de prachtige rococo-bedevaartkerk dergezet respectievelijk

te Birnau. De reis werd ver-

in Oostenrijk en in Zwitserland.

Het bekoor-

lijke stadje Stein am Rhein met haar typische Zwitserse

geveI-

composities bood tevens een uniek uitzicht op het meer. Het majestueuze slot der vroegere Duitse keizers Burg Hohenzollern iedereen

zijn bewondering

af en deed terugdenken

dwong

aan de feo-

dale geschiedenis. Een rondvaart op de Titisee was een aangename verpozing tijdens deze rondrit. Het verblijf

gebeurde

mooi verzorgde

in

«

Gasthof Hirschen

kamers temidden

»

in Blumberg met zijn

de gemoedelijke

sfeer van het

Zwarte Woud. Wellicht wordt dit initiatief volgend jaar opnieuw in het programma opgenomen.

M.V.H.

Waarde Redactie

OPGETEKEND,

ACHTERAAN

VOL IJVER Ruim 140 enthousiaste gepensioneerden van L.B.G. « Mevrouw Lannoy » te Menen waren aanwezig in de zaal « Royale Palace » te Menen voor de jaarlijkse Algemene Vergadering. De voorzitter, de heer Francq, opende deze vergadering met een hartelijk welkom. ,In zijn betoog verwees hij naar de talri j ke vergaderi ngen, bi jeenkomsten (hobbyclubs, danslessen, optredens van de dansclub, filmvoorstellingen, reizen, culturele namiddagen, kadervormingsaktiviteiten, enz.). Tot slot bracht hij de viering van het 25-jarig bestaan van de afdeling in herinnering. Hij besloot heel terecht dat deze afdeling zeer aktief is en dat de werking geslaagd mag worden genoemd. Hij drukte meteen dè wens uit om het volgende werkjaar met dezelfde ijver aan de slag te gaan. In zijn dankwoord bedacht hij alle aktieve leden voor hun medewerking en alle bestuursleden voor hun voortdurende inzet.

IN DE ZAAL

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

Ze waren terug op post, onze getrouwen, ('t zi j n alti jd dezelfde vrouwen) om iets te leren over elektriciteit. Voor dames toch een zeldzaamheid 'k Kon direct iets belangrijk, leren. Kan men zich real iseren dat stroom als constipatie is. « Te » veel druk geeft droefenis

Wat Weg Kun Met

men daar zag aan oude « prisen » , ermee als zieke kiezen. j'al een glazen bol afschroeven? 'n houten lepel « moet» hij uit zijn groeven

Ken je de kleuren van de draden die met stroom zijn opgeladen? Geel is aarding, stroom is blauw, zwart is neutre, vergeet 't niet te gauw

Voor het werkjaar 1987-1988 werd melding gemaakt van een nieuwe aktiviteit: « turnen voor bejaarden », die plaats zal hebben iedere 2e dinsdag van de maand om 14.30 uur. Aan allen werd vervolgens, met algemene instemming, het volledige jaarprogramma overgemaakt. Na het innen van de jaarlijkse bijdrage en het verkopen van stikkers als steun aan de dansgroep « De Blauwe Vlinders» werd de koffietafel die erop volgde door allen eer aangedaan.

Wat men zeker nooit moet doen, al ben je nog zo'n kampioen. Da's van een stekker, met schroevendraaier, de beentjes spreiden als een waaier! Verlengdraden moeten totaal van de rol, al geeft dit ook nog zo'n gesol. Gebruik nooit al te dunne draden, 't kon huis en materialen schaden! Zou Pierre soms geen procenten krijgen op 't nieuw? Zo dacht ik bij mijn eigen. Sprak van gevaarlijk, oud, dies meer, wegwerp, versleten, 't deugd niet meer!

Albert

Op 't laatst kwamen de vragen. Vriendelijk beantwoord, zonder klagen. Ik weet het al, 'k zal het nooit leren, men mag 't nog zo goed « expl ikeren » Aan onze stafmedewerker, merci voor de praktijk en theorie. We hopen hem spoedig weer te zien. Nu met een boormachine misschien!

Leon Bosman 6

(Lebbeke)

Francq

(Menen)

FEEST TE STOKKEM De

L.B.G.-fusie

Dilsen

een succesrijke

maakte

overstap

van de

winteraktiviteiten

naar de zomer-

periode.

omschakeling

De

gebeurde «

met een feest

Astrid » te Stokkem.

zitter,

Jozef

komde

Bondsvoor-

Steutelings

de

talri jke

eregenodigden,

in zaal verwel-

leden

en

Jan Vandeweerd

en Jos Notermans.

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

De ruim 150 aanwezigen een maaltijd

uit

«

kregen

grootmoeders-

ti [d . aangeboden,

waarna

algemene

vergadering

statutaire

de

plaats had. Met de verkiezing Jozef

Goyens

werd

het bestuur

Traditiegetrouw gehuldigd

en Henri

vervolledigd.

werden

Houben-Monnens,

de leden

die dit jaar de leefti jd

van 75 jaar bereiken.

senioren

van

Coenen

mochten

ringsplakket

Volgende

een

herinne-

afhalen

mevr.

mevr. Choltin-

Cremers,

mevr.

Vanholzaet-

Kenzeler,

mevr.

Krawinkels-

Claessens,

mevr. Peels-Moonen,

de heer Laurent Davidts, de heer Mathieu Moermans,

de heer Hubert

Bisschops.

In een allerbeste

stemming

het feest dergezet.

nog

vele

uurtjes

werd ver-

de heer Louis

Sauwen, de heer Leon Beckers en

Het Bestuur

DAGREIS

Onlangs trok de Bond van Gepen-

stuur, werd de groep in twee ver-

Bornedries.

sioneerden

deeld

eveneens

Oostende leden

«

Help U Zelve»

uit

erop uit met zowat 104

naar

officiële

afvaardiging

St.Truiden.

ontvangst van

Na een door

het

met elk een gids. Respec-

ti eve I ijk

werd

ee n

bezoek

gebracht aan het stadhuis, de Tru-

een

doabdij,

stodsbe-

maaltijd

het hoevemuseum. werd genomen

Uiteraard de fruitveiling

waar iedereen

werd bezocht

bedacht werd met

een fruitpekket.

De

in hoeve

Stonden

nog

op

het

program-

ma : een bezoek aan het Festraed museum

beroemd

beroemde

om

zijn

klok en de slingerproef

van Foucault. Rond 17.30 uur werd de terugreis aangevat een

met tussenin

korte

stop

uiteraard

(te St. Martens-

Latem) voor een dansje

en een

hapje. Een zeer geslaagde

dagreis

met

voor een keer, wat tegenwoordig zelden

is bij ons:

geen regen.

Goes André

(Oostende) 7

STUDIE WEEKEND VERVELINGSZIEKTE Het studiecentrum, dieweekend ruime

belangstelling

geformuleerde

tot een gezaghebbend inspirerend

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

De vreugde die wij schenken aan de anderen via praten, communiceren, onze verzuchtingen, de uitwisselingen van gedachten en de emoties, zijn de beste middelen tegen verveling. FILO 8

instanties

met

terzake

Het centrum

is immers

orgaan dat in het verleden

heeft gewerkt

naar het beleid

toe.

Dit jaar wordt ondermeer

onder impuls van de heer E. Flamant,

volksvertegenwoordiger

en voorzitter

worden

grootste

: pensioen

zal ongetwijfeld

uitdagingen

al haar facetten vergrijzing

maken.

halen:

onze huidige

één van de

samenleving

in

is ontegensprekelijk

Deze vaststelling

voor gezondheidszorgen

Onder

dit

de

zal immers niet

de maatschappelijke

en pensioenen,

van het bejaardenbeleid

laatste

kwetsbaarheid

ting van de oudere,

noemen

wij

in één adem

van de' bejaardengroep,

zijn rol als gebruiker,

maar

noodzakede

de toerus-

zijn versterking

positie o.m. door het vermijden

van

van mar-

enz.

Het is evident deld kunnen

dat niet alle facetten worden.

werd er geopteerd in zijn dagelijks sioen),

. vrije tijd ».

hebben - en dit naar een zeer nabi je toekomst -

ook zal ze een ommekeer

ginalisatie

de actualiteit

waarmede

van de bevolking.

op de uitgaven

verhoogde

- gezondheid

wordt geconfronteerd,

alleen gevolgen

lijk

van de Liberale Mutuali-

begin oktober een meer dan actueel thema behandeld:

Dit thema

Bezit geeft voldoening en heeft ongetwijfeld zijn plaats in het leven, maar dat mag daarom de andere vreugden van het leven niet uitsluiten. Ten overstaan van het gesofistikeerde gedoe van talrijke vrije tijdsbestedingen, waarin wij vaak onszelf opblazen en op zoek gaan naar de laatste gadgets van het ogenblik - kan het evenwicht van de mens het beste bereikt worden wanneer hij de andere mens leert ontdekken.

uitgekeken.

meermaals

« Ouder

Kortom onze Westerse beschaving heeft alles gedaan om de levensstandaard te verbeteren en de mens kreeg hoe langer hoe meer mogelijkheden om zich te ontwikkelen, te ontspannen, zich lichamelijk en geestelijk te verrijken. De mens is ziek van verveling omdat hij alles' verwart, rijkdom en gevoel, genie en geld, geluk en macht, kultuur en politiek, sport en geweld, ontspanning en snobisme, plezier en zelfbevestiging. Iedereen verfoeit vrijwel zijn handelingen te noemen voor wat ze maar zijn. Iedereen kent liever zichzelf niet.

richt elk jaar een stu-

naar de door het studiecentrum

voorstellen

uitgegroeid

teiten,

Onze moderne maatschappi j heeft in de laatste 50 jaar een aanzienlijke welvaart bijgebracht. Na de tweede wereldoorlog is de levensstandaard vrijwel van ieder burger aanzienlijk gestegen.

Prof. Dr. Uyttersprot

in. Steeds wordt door de betrokken

van de vergrijzing

Een keuze dringt

voor die aspecten waarmee leven wordt

hulpverlening

ieder ouder mens

geconfronteerd:

(gezondheid)

behan-

zich dus op. Derhalve inkomen

(pen-

en tijdsbesteding.

Het hoeft niet gezegd te worden dat de staf van de Liberale Bonden van Gepensioneerden, de Courant, sprekingen

samen met de hoofdredacteur

met volle aandacht

en met een argus-oog

van de be-

zullen volgen en u bijtijds de gevolgtrekkingen

zui-

len rapporteren. O.H.

EEN SPELDJE

OP UW JAS

De L.B.C. heeft opnieuw sierlijke vcrzilverdc speldjes met het L. B. C.-kenteken hesehikbaar ,'001' alle leden die 100 fr. storten op het rckc n inguum m c r 310-0005171-19 van de v.z.w. Liberale Bonden van Ccpcnsionecrdcn. Livornostraat 25 te 1050 Brussel. Wie deze SOJ11 stort krijgt het kenteken toegezonden. C('li(',c

tc \"crIlwldcn

LBC-sierspeld.

OVER SLAPEN EN DRO.MEN LAWAAI·

SLAAPTlPS

!

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

Naarmate men ouder wordt treden er in het slaapgedrag stilaan veranderingen op. Deze betreffen de inslaaptijd, de diepte van de slaap, de frekwentie van het nachtelijk wakker worden en het vroegtijdig wakker worden. Deze veranderingen die eigenlijk normaal zijn, worden door vele mensen bestempeld als « slechten ». Met de tijd maken ze zich hierover meer en meer zorgen. Daardoor zijn ze permanent met hun onbegrepen slaapgedrag bezig en vergeten ze de basisoorzaken ervan. Factoren die het slapen in zijn verschillende facetten kunnen bemoeilijken, kunnen behoren tot uiteenlopende terreinen. Zo kunnen ze of situatief of psychologisch of farmacologisch of lichamelijk zijn. Soms treden verschillende factoren terzelfdertijd op. Concreet houdt dit in dat bepaalde prikkels (licht geluid, temperatuur of remmend of stimulerend) op het inslapen invloed uitoefenen. Ons alledaags leefpatroon is ook van groot belang. Doen we overdag dutjes uit verveling ? Doen we voldoende fysische inspanning? Letten we voldoende op onze voeding ? Gebruiken we niet teveel middelen die ons zenuwstelsel rechtstreeks beïnvloeden (koffie, alcohol, nicotine) ? Pijnen die men overdag minder voelt omdat we er ons minder op concentreren, kunnen bij het inslapen vaak heviger aangevoeld worden. Daardoor bemoeilijken ze juist dit inslapen. Tenslotte, vooraleer we bepaalde factoren meer in detail bekijken, vergeten we ook niet het belang van de kwaliteit van het bed en van de slaaphouding die dit bed mogelijk maakt. Sommige mensen liggen beter hard en plat. Daardoor vermijden ze slaapmoeilijkheden die te maken hebben met rugklachten of slijtageverschijnselen aan de tussenwervelschijven. Mensen met een

slechte bloedsomloop of hartpatiënten kunnen dergelijke houding moeilijk aan. Ze worden erdoor benauwd of krijgen soms ademhalingsmoeilijkheden. Ze voelen zich daarom beter als ze wat hogerop slapen. Uit de zo juist opgesomde reeks van beïnvloedingsfactoren, blijkt duidelijk dat slaapgedrag sterk individueel gebonden is. Toch zijn er enkele algemeen geldende regels die alle slechte slapers even goed voor zichzelf moeten nakijken.

Moet men opbouwen?

een

slaapgewoonte

Volgens de slaaponderzoekers, gaat het inslapen gemakkelijk als men van het naar bed gaan een ritueel maakt. Vooral als men slaapproblemen heeft moet men bepaalde voorbereidingshandelingen liefst iedere avond trouw herhalen. Daartoe behoren: wassen, tanden poetsen, een drankje nemen, het tijdstip waarop dergelijke handelingen gebeuren en het uur van het slapengaan en het opstaan. Elkeen kan door zelfobservatie met de tijd vaststellen hoeveel uren slaap hij juist nodig heeft om zich tijdens de dag goed te voelen. Forceren naar meer toe, kan hierbij verkeerd zijn. Mensen met slaapproblemen kunnen geholpen worden door lezen als hulp bij inslapen. Men kiest hiervoor nauwkeurig zijn lectuur. Prettige, beschouwelijke, beschrijvende lectuur is zeer geschikt. Men leest elke avond in bed een stukje uit een aanqenoorn boek. In bed televisie kijken, kranten lezen, eten en breien gaan regelrecht in tegen vorige raadgevi ngen.

Is alcohol een goed vervang middel

voor slaapmiddelen? Het is gekend dat een borrel, een glas wijn of een glas bier het inslapen bevordert! Als het slechts bij ééntje blijven kan, dan zijn hiertegen geen bezwaren ! Het gevaar van alcohol schuilt echter in de gewenning. Dan ontstaat een ware verslaving die op zijn beurt oorzaak kan zijn voor andere slaapproblemen. Het is belangrijk te weten dat alcohol de werking van slaapmiddelen versterkt en dat het gebruik van beiden gevaarlijk kan zijn.

Zijn er andere drankjes te vermijden of aan te raden? Slechte slapers drinken bij of na het avondmaal geen koffie, thee, cola of schweppes ! In deze dranken zitten opwekkende stoffen! Zo bereikt de werking van coffeïne pas haar hoogtepunt na ongeveer drie uur en werkt nog zeven uur na ! Slechte slapers berekenen dus best het uur vanaf hetwelke geen koffie meer gedronken wordt! Kruidenthee's zijn onschadelijk. Wees daarom nooit bang om een samengestelde slaapdrank te gebruiken. Veel mensen bereiken hiermee perfekte resultaten. Tenslotte denken onze lezers eraan dat als men angst heeft voor slecht slapen en dus naar bed gaat met de vooropgestelde idee dat hij niet slapen zal, wellicht· ook niet slapen zal ! Gewoonten aankweken die anders doen slapen, vragen tijd! Alles lukt dus niet van vandaag op morgen ! Stilaan zal je van jezelf verwonderd staan hoe verkeerde gewoonten veranderd kunnen worden. Bedenk dat het lichaam als het een keertje weinig of zeer slecht geslapen heeft, de nodige slaap wel een volgende keer terug inhaalt. Ook daar moet je in vertrouwen! G.V. 9

VAN DIERENHUID TOT SPIJKERBROEK DEEL VII : DE FRANSE MODE ONDER LODEWIJK XIV

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

De Franse mode bracht eenheid in de kleding van de heersende klasse van alle Europese naties. Maar niet enkel op het gebied van de mode is Frankrijk toonaangevend. De totale kultuur van Europa spitst zich toe op Frankrijk: Lodewijk XIV, de zonnekoning. In de jaren 1680 werd het paleis te Versailles gebouwd. Tot ver in de 18de eeuw is geen enkele hoofdstad, ook al is deze van een klein nietig vorstendommetje, tevreden, indien hij geen paleis met park zoals Versailles bezit. Binnen de architektuur blijft alles binnen maat en geeft zich nimmer over aan uitbundigheden. De levensstijl van Lodewijk XIV heeft een karakter met de typische eigenschappen die we barok kunnen noemen. Ze is bij uitstek de kunst van het grote, machtige gebaar, het imposante. De hele dag is de koning het middelpunt van een uitvoerige ceremonie die begint bi j het ontwaken en eindigt bij het slapen. Hij schaart alle hovelingen om zich. Statigheid, hoofsheid en hoffelijkheid heersen alom. De hovelingen verschijnen voortdurend in het openbaar en moeten voortdurend

op hun tellen letten. Psychologisch is het ook belangri jk dat Mansart in 1678 de spiegelgalerij oprichtte waarbij de hovelingen elke schrede van hun houding konden kontroleren. De geliefde van de koning gold als grootste onderscheidingsteken en adelijke families dongen naar deze eer om een betere positie te mogen verwachten. De dames vormden het sieraad aan het hof. De aandacht ging vooral naar de maîtresses die een zeer belangrijke positie innamen. De heersende aristokratie hield echtelijke trouw voor burgerlijk. Het schoonheidsideaal van deze tijd was dat zoals we op de schilderijen zien. De persoonstrekken werden aangepast zodat een vol gelaat, een welgevormde mond met zware onderlip, amandelvorm ige ogen waarvan de bovenste oogleden sterk gemarkeerd zijn en een krachtig gebouwde neus en onderkin zi jn bekomen. De pruik werd een heel belangrijk onderdeel van de kleding. Rond 1640 begon deze mode. Ze waren convonkelijk vuurrood of hoogblond. In 1655 verleende de vorst een vergunning aan 48 pruikemakers in Parijs. De pruik werd het symbool van de aristokratie. Zij vergrootte, stilleerde en belichaamde de wezentrekken van de heersende klasse. Allongepru i ken werden meer gedragen. De man liet zich kaalscheren. De behoefte aan pruiken werd zo groot dat men goedkopere van schape- of geitewol en ook wel van paarde haar maakte. Het enige

10

mannelijke

aan deze

eerder vrouwelijke kleding is de snor. Het hemd wordt steeds gedragen en de kant aan de mouw en kol maakte het tot een dekoratief iets. Het werd onder de camisole of het ondervest gedragen. Zelden was het helemaal te zien wat niet betreurenswaardig was. Het wassen van ondergoed en de lichaamshygiëne waren niet bepaald in de mode. De koning was niet meer grondig gewassen sinds zijn prille jeugd. Men wisselde hoogstens eenmaal in de maand van ondergoed. Parfums vervangden de properte. De onderjas was lang en kreeg een mantelachtig karakter. Het reikte tot aan de knieën en was dichtgeknoopt aan de borst en open aan de heupen. Deze verlenging werd ook door Karel 11 van Engeland ingevoerd en was afkomstig uit het Oosten. Om buiten te gaan trok de man een rock aan. Het was een nauwsluitende lange jas met mouwen die tot de elleboog reikten. Ze eindigden in een sti jve strook kant met daaronder hemdsmouwen tot aan de pols. Deze rock werd in de beste materialen vervaardigd en met galonnen versierd. Knopen en knoopsgaten dienden tot versiering. Later werd de juste-au-corps breder en wijder op de heupen. De schouderbreedte nam toe en de zakflappen werden breder. In 1700 stond de juste-au-corps heel wijd uit en om dat te bekomen werd hij met paardehaar opgevu ld. De man droeg de culotte die tot onder de knie reikte en versierd werd met galons. Ze was doorgaans door dezelfde stof gemaakt. Aan het eind van de eeuw bond men een halsdoek om de nek die van kant was. Het was de voorloper van de herendas. De kleding werd voltooid door gekleurde kousen, meestal roze of rood. Zijden kousen werden zo belangrijk, dat Colbert in een slot nabij Parijs een koninklijke werkplaats met 200 getouwen oprichtte. De schoenen hadden hoge hakken die een andere kleur dan de schoenen zelf hadden. Rood was zeer gepast. De hoed is een driekante steek die niet op het hoofd gezet werd. Meestal is de kleur zwart. Een rijke pluimbezetting maakt de versiering

schappij op walvisvaart oprichtten met het doel, paniers te maken. Hierover spande men de beide rokken. De hoepelrok nam tenslotte zulk een omvang aan, dat men de hoepels ovaal moest maken om de dames tenminste dwars door de deur te laten. Soms werd hij aan weerskanten van de heupen hoger, zodat men de ellebogen erop kon laten rusten (robe à coude). Hierbij hoorden elegante schoentjes met hoge hakken.

uit.

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

De vrouw probeert' de statigheid van de versch ijning te versterken door het verlengen van de fiquur in combinatie met de sleep. Het overkleed wordt al tegen 1680 achterwaarts omgeslagen. Daar ontstaat een draperie die enigszins verwant lijkt met tournure. Men streeft naar een verhoging van het kapsel, althans aan de voorzijde. Dwars over het hoofd maakt men een scheiding van oor tot oor. Het achterhaar wordt de platte chignon, het voorhaar wordt hoog opgekruld. De dames bepoederden het haar met tarwemeel. Het keursl i[fje vertoont een brede uitsnijding en de mouwen reiken nauwelijks tot aan de ellebogen. De niet al te wijde, rijk versierde rok was tot één geheel aan het lijfje genaaid.

De slanke tendens van de vrouwen wordt onderstreept door het nauwe keurs dat voorzien was van ongeveer 50 cm lange stalen veren die een kaarsrechte houding gaven. Het korset kwam tegemoet aan het hofceremonieel dat verlangde dat men uren na elkaar recht stond.

De taille werd langer en eindigde in een punt vooraan. Meisjes droegen het korset van jongsafoon. Niet alleen om de taille smaller te maken maar om de borst omhoog te duwen. Het overkleed moest juist over het korset passen. Het was in rijk materiaal vervaardigd van fluweel of zware zijde, over het onderkleed in zilver of goud. Vanonder de korte mouwen kwamen fijne linnen mouwen, samengesnoerd met banden en poefs.

D~ Franse barok had een voorIiefde voor zware, donkere stoffen met voorkeur voor donkere kleuren, scharlaken, kersrood, donkerblauw. Vrouwen mochten ook roze, hemelsblauw, lichtgeel dragen. Lodewijk XIV hield van bruin en de diamant was favoriet. Eind 1600 plaatsten de dames schoonheidsvlekjes of mouches op hun gezichten. Deze kleine zwarte pleistertjes, heel kleine, volle en halve maantjes, sterretjes, hartjes

moesten met zorg en goede smaak uitgezocht worden. Ze moesten de schoonheid van het gelaat verhogen, de gezichtsuitdrukking verlevendigen. Bij de mondhoek aangebracht noemde men ze « een kus" en moest de glimlach guitig maken. Aan de ooghoeken duidde ze op hartstocht en moest het oog groter doen schijnen. De kleding der dames bestond uit een keurslijfje dat de borst omhoog perste en uit twee rokken : een bovenrok, die van de taille af gespleten was en naar onderen uitstond, zodat hij van voren een tweede rok liet zien. Het lijfje had een V-vormige opening die werd opgevuld met een soort maaglap in de vorm van een schild. De maaglap was met karton of baleinen verstevigd en vaak overdadig versierd met borduursel of met rijen strikjes, die van boven naar onderen steeds kleiner werden. Het met baleinen verstevigd lijfje werd op de rug dichtgeregen. De vrij ruime mouw eindigde net boven of onder de elleboog. Daaronder kwam de hemdsmouw te voorschijn, afgezet met aangerimpelde kanten stroken. Tussen 1710 en 1720 verschijnt de hoepelrok of « panier ». een geraamte van baleinen ringen die naar onderen toe steeds wijder worden. Er was zo'n grote vraag naar dit materiaal dat de Hollandse Staten generaal in 1722 een maat-

De Régence-sti jI vormt de overgang tussen Lodewijk XIV, barok en Lodewijk XV, Rococo. Men nam afscheid van het stijve hofceremonieel om over te gaan tot een meer levensvreugdrijke stijl waar men naar mogelijkheden zocht om het stijve, pompeuse kwijt te raken. De Régence-stijl werd beïnvloed door kulturen van Oosterse volkeren. In de mode gebruikte men het tedere palet en de zijde stoffen van de Chinezen. Het silhouet van beide geslachten was kegelvormig, overeenkomend met de hoofdletter A. De mannenkleding werd nauwer en de jas werd bijna nooit gesloten. Kanten werden vooral gebruikt in het open gedeelte van het vest en om de onderkanten van de mouwen te sieren. De pruiken hadden niet langer zo'n grote omvang en i.p. v. vuurrode droeg men nu witbepoederde. De pruikenmode had voor gevolg dat men zi jn hoofd i n gezelschap onbedekt liet. Nochtans, zelfs aan de tafel bij Lodewijk XIV hield men in het gezelschap van de dames zijn hoed op. Vanwege de poeder en de rolvormige kunstkrullen kon de hoed haar plaats iet meer innemen. De silhouet en de kwaliteit van de vrouwenkleding veranderen nog meer. De hoge feestelijke fontange verdwijnt. De vrouwen droegen bi j alle gelegenheden de contouche. Dat was een laag klein gepoederd kapsel. De halsuitsnijdingen waren groter dan tijdens de barok. De panier kwam terug alhoewel niet zo wijd.

n

Nadine

Loones

«Van Dierenhuid tot Spijkerbroek» Gent 1984. 11

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

GE

IJN!JHE/!J

Een goede stoelgang is een belangrijke voorwaarde om zich lichamelijk goed te voelen. Wat een goede of normale stoelgang is, is echter moeilijk te omschrijven. Zo lezen wij in een uitgave over voedingsgewoonten dat de inwoners van het Afrikaanse platteland 4 maal meer ontlasting uitscheiden dan wij westerlingen. Aard van de voeding en voedingsgewoonten spelen sterk door. Daarnaast verschilt de behoefte duidel ijk van mens tot mens.

Onregelmatige en harde ontlasting in geringe hoeveelheid - verstopping of constipatie genoemd is een probleem waar heel wat oudere mensen mee kampen. Gelukkig zijn de meeste constipatieklachten vrij onschuldig. Zo treedt opstopping gemakkelijk op bij bedrust en ziekte. De darmspieren krijgen bij bedrust zeer weinig beweging. Dit leidt tot het traag passeren van de darminhoud. Bovendien eet een bedlegerige patiënt niet zoveel, de darmen zijn dus niet zo vol. Naarmate de darmen leger zijn, passeert de inhoud langzamer. Daarbij komt nog dat bepaalde medicijnen (b. v. antidepressiva, hoestsiropen, kalmerende middelen) eveneens verstopping veroorzaken. Constipatie is ook vaak het gevolg van een aantal slechte gewoonten. Sommige mensen maken zich teveel zorgen over hun stoelgang en grijpen voortdurend naar laxeermiddelen. De darmen raken aan deze middelen gewend en zetten hun natuurlijke activiteit stop. Andere personen verl iezen hun normale aandrang omdat zij het te druk hebben en niet de tijd nemen om rustig naar het toilet te gaan. Een' volgende oorzaak van constipatie is een zittend leven en een verkeerde voed i ngsgewoonte. Voldoende lichaamsbeweging en voldoende ruwe vezels in onze voeding zijn voorwaarden voor een normale stoel-

12

gang. Voedingsvezel is onmisbaar in een goede voeding. De wanden van de plantaardige cel bestaan uit vezel. De vezel is grotendeels samengesteld uit onverteerbare bestanddelen. De vezel wordt dus niet opgenomen, hij wordt grotendeels uitgescheiden. De voedingsvezel trekt water aan, waardoor de ontlasting vergroot. Door toename van de darminhoud wordt de dorrnbeweging bevorderd en verloopt de stoelgang gemakkelijker. Neem de nodige voedingsvezel op door veel bladgroenten en fruit te eten en door deze rauw of weinig gekookt te verorberen. Rauwe groenten zijn beter dan gekookte, daar bij het koken heel wat rijke

Machteld

door Flavia Cosyn De Duffeleer

lei laxeermiddelen maar vraag uw arts om advies. Meestal is er geen reden tot paniek en lijdt u niet aan een ernstige kwaal. Het is echter uw arts die hierover uitsluitsel kan geven. Tot slot bieden wij u een aantal tips aan om constipatieklachteJ1 te voorkomen. - Drink 's morgens een glas water op uw nuchtere maag. - Ontbijt rustig en drink nadien opnieuw een glas water. - Ga daarna naar het toi let. BIi jf er even rustig zitten. Het is niet ,erg wanneer er geen ontlasting is. - Volg een vezelrijk dieet, dat veel zemelen, peulvruchten, volkorenbrood en bladgroenten bevat. - Drink veel water en sap van citrusvruchten. Wees zuinig met chocolade. - Zorg voor voldoende Iichaamsbeweging. Ga iedere dag even wandelen of fietsen.

CONSTIPATIE bestanddelen verloren gaan. Andere qe ede bronnen van vezelstoffen zijn aardappelen, zemelen, volkorenbrood, roggebrood, havermout. Laten we ook niet vergeten dat het belangrijk is voldoende water te drinken (ongeveer anderhalve liter per dag). Stoelgang is niet aan vaste regels gebonden. Sommige mensen ontlasten zich tweemaal per dag, anderen slechts 2 of 3 maal per week. Als de constipatie blijft duren, grijp dan niet naar aller-

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

OVER GELD

Naast het papiergeld (de biljetten) en de munten, kortweg chartaal geld genoemd, kent men nog het giraal geld. Men beschikt over dit geld door middel van cheques en overschrijvingen. Het zijn documenten die bij banken of girodiensten in bewaring worden gegeven om verlies te voorkomen en om betalingen te vergemakkelijken. Via deze documenten wordt aan de financiële tussenpersoon opdracht gegeven een bepaalde som op zicht en contant uit te betalen. Geld is niet steeds een goed, doch tevens een symbool. Dit blijkt duidelijk uit het volgende. Bij gebruikmaking van cheques of overschrijvingen wordt geen geld in omloop gebracht, doch geschiedt enkel een boekhoudige verrichting. B.v. wanneer iemand een rekening heeft bij dezelfde bank als de persoon die opdracht geeft tot betalen van een bepaalde som, wordt het ene tegoed'verminderd (de rekening wordt gedebiteerd) en het andere tegoed vermeerderd (gecrediteerd) voor hetzelfde bedrag. In een ander geval, wanneer twee personen terzelfdertijd schuldeiser en schuldenaar zijn, heeft compensatie plaats. Hebben beide personen rekeningen bij verschillende banken, dan gebeurt hetzelfde in die zin dat de banken periodiek hun wederzijdse verplichting door compensatie regelen.

VEZELS, EEN « BELANGRIJK»

ONDERDEEL

door P.D. R.

VAN

UW VOEDING De belangstelling voor de opname van de voedingsvezel werd gestimuleerd, toen men vaststelde dat bepaalde welvaartsziekten in nauw verband stonden met een verminderde vezelopname. Zwaarlijvigheid, constipatie, diabetes, hart- & vaatziekten, galstenen, appendicitis, darmkanker, aambeien zijn welvaartsziekten. Vezels spelen een belangrijke rol bij onze spijsvertering, darmwerking en het evenwicht van ons organisme. Sinds het begin van deze eeuw, eten we steeds meer geraffineerd voedsel, dat armer wordt aan voedingsvezel. De aanbevolen hoeveelheid vezel/dag is 30 g, maar de meesten ander ons halen de 20 g nog niet. Tarwezemelen zijn een belangrijke bron van vezels, maar ook andere granen, groenten en fruit. Heeft u er al eens over nagedacht hoeveel vezels u eet? V.D.

OPGElET Sinds 15 juli jl. verloor het oude nikkelen vijffrankstuk zijn wettelijke betaalkracht, hetgeen betekent dat er niets meer mee kan worden betaald. Aanvankelijk was de datum van 15 januari 1987 vooropgesteld, doch een aantal noodzakelijke aanpassingen aan telefoonapparatuur, parkeermeters, etc. maakten uitstel van deze maatregel noodzakelijk. Om kort te zijn verviel dus het oude vijffrankstuk en werd vervangen door het nieuwe vijffrankstuk dat sinds 14 januari vorig jaar parallel met het oude stuk in omloop kwam. Tot 15 oktober worden de oude munten nog aangenomen door de post en de belastingsantvangers. Nadien kunnen ze nog gedurende 14 dagen worden ingeruild bij de Nationale Bank en vanaf 1 november verliezen de stukken onherroepelijk alle waarde. Ter info: Het oude vijffrankstuk woog 6 gram, terwijl het nieuwe slechts 5,5 gr weegt. Op basis van dat gewichtsverschil kunnen de meeste parkeermeters het onderscheid maken en voor het elektromagnetisch mechanisme van telefooncellen is het een koud kunstje om de oude en de nieuwe vijffrankstukken uit elkaar te houden. 13

ZURE NEERSLAG

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

In een vorige Courant werd uitgelegd wat met zure neerslag werd bedoeld, en hoe het onstaat. Nu wordt weergegeven wat de invloed ervan is en de gevolgen op materialen, op de gezondheid, de bodem, de planten, het grondwater en de waterlopen.

Op materialen Zwavelafzettingen beschcdiqen verschillende materialen zowel rechtstreeks a Is onrechtstreeks. Verzuurde grond en water beïnvloeden de materialen die erin begraven of ondergedompeld zijn. Onderhevig aan schade zijn o.a. zink, staal, koper, nikkel, aluminium. Zwavelhoudende lucht kan ook beschadiging toebrengen aan plastic, papier, leder, textiel, gips en elektrische contacten. Eenander groot probleem is de schade toegebracht aan historische gebouwen en monumenten uit zandkalksteen.

Op de gezondheid Luchtvervuiling heeft verschillende effecten op de gezondheid, gaande van lichte ongemakken tot een verhogi ng van het sterfteci jfer. Vooral stadsbewoners, bejaarden en kinderen zijn een gevoelige bevol ki ngsgroep.

Op de bodem Voor een groot deel wordt de verzuring van de bodem veroorzaakt door de afzetting van verzurende deeltjes. Ook onze moderne landbouwmethodes veroorzaken een onevenwicht in de bodemhuishouding. De planten zelf verzuren steeds de bodem. Wanneer men echter planten laat rotten, gaat het proces in omgekeerde richting en wordt de bodem minder zuur. Door afzetting van verzurende deeltjes 14

uit de lucht of het water wordt de kans verminderd dat de bodem zichzelf neutraliseert. Zuren reageren met co lcium-. magnesium- en kaliumzouten waardoor deze voor de plant noodzakelijke voedingsstoffen uitspoelen. Bij een pH kleiner dan 4,5 gaat aluminium in oplossing. Het vrijgekomen metaal tast de wortels aan. Hierdoor worden ha bos beschadigd.

Door de constante insijpeling van zuur regenwater lossen bepaalde metalen op in de bodem. Deze werken indirect giftig doordat ze het fijn wortelsysteem aantasten. Hierdoor verlaagt de opname van water en voedingsstoffen. Vooral droge zomers kunnen dan fataal worden.

Op het grondwater Regenwater dat niet verdampt sijpelt door in de bodem en wordt grondwater. Het verzuurde water lost, op zijn weg naar de ondergrondse reservoirs, giftige metalen op. Alzo is het grondwater, van belang voor heel wat drinkwaterbevoorrading, in grote gebieden reeds giftig. Ook worden ondergrondse waterleidingen aangetast, wat verstrekkende technische en economische problemen veroorzaakt en uiteraard ook schadelijk is voor de gezondheid van de mens.

Op de planten De paniek-reacties rond zure neerslag werden uitgelokt door 2 sterk uiteenlopende verschijnselen: - de « dode» meren in Scandinavië - het massaal afsterven van bossen in Midden-Europa Vooreerst werd geen verband gezocht tussen beide verschijnselen. Erwerd zeker niet gedacht aan luchtpollutie als mogelijke oorzaak, vermits de getroffen zones op vrij grote afstanden van de luchtverontreinigende bronnen gelegen zijn. De uitwerking van zure neerslag gebeurt zowel via de bladeren of de naalden als via de bodem. Doordat de naalden aan naaldbomen langduriger blootstaan aan de inwerking van zure regen is het effect dan ook opvallender. S02 kan binnendringen langs de huidmondjes op de bladeren. Daardoor treedt een algemene remming op van de fotosynthese, met als gevolg een verminderde scheut- en wortelgroe i. Hierdoor ontstaat vervroegd bladverlies, een algemene afname van de vital iteit en een verminderde weerstand tegen parasieten.

Verzuring lopen

van meren

en water-

In verzuurd water stijgt het aluminiumgehalte, wat zeer toxisch is voor veel organismen. Hierdoor gaat de populatie van planten en dieren achteruit. Enkele soorten zijn sterk resistent en worden dominant. Vissen zijn meestal volledig verdwenen, terwi j I het water opvallend helder is en de diepte van zichtbaarheid verschillende keren groter is dan normaal.

ie ie ie ie

ie

ie

~U\?

ie

A•

••

ie

ie

Educatieve dienst - Schoolmuseum Prof. M. Thiery (Gent)

CursIefje

HET VERJAARDAGSGESCHENK

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

«

Je lacht

mijn.

je een bult

kleindochter

onwennig

zei

»,

toen

ik

met het pakje

in

mijn handen stond.

flink

boven droeg hij een witte shirt

in de hand.

met blauwe «

Vind

Het was grootvaders

verjaar-

had uitge-

breid

aan

Alleen,

over de keuze van het

hem

gedacht.

»,

«

zelfde merk als de mijne. Net

Het is prach-

alsof we i n een spiegel keken

Voor

of ... misschien was ik wel de

Met een bijna

helft van een eenei ige twee-

gaf mijn zoon toe.

jonge mensen! beledigende

»

streep. Ook het-

»,

je het niet prachtig?

vroeg mijn vrouw. tig

dag en de familie

door Jos Notermans

nadruk op

«

«

jonge

Wel, omdat ik mij helemaal

».

niet

oud voel, had ik niet onmiddel-

ling.

«

dag!

Voor

mijn

verjaar-

-. grijnsde mijn genera-

tiegenoot.

Ik knikte.

cadeau bestond zichtbaar one-

lijk bezwaren en mijn vrouw spie-

nigheid.

gelde mij ook nog droombeelden

Onze

voor van zon in de tuin, sporten

bi i jkbaar

la-

met de LBG, lezen in de strand-

Alleen,

groot-

zetel en bruine benen onder een

zon-bru ingebakken-ma

witte

bij het cadeau gedacht. Omdat

«

Waarom

zou

hij

wel

chen ? -. informeerde moeder

verontwaardigd.

«

Ik

durf wedden dat hij er blij mee is

».

Grootvader

van

hem

als hij doen.

het

vorm

van

Tof?

vroeg

»

ze.

pakje

smaak.

hadden

door-de-

zij

halve eeuw geleden Maar de maanden

mei en juni

sinds het invoeren van de regen.

dus

kunnen

Tot op zekere dag een straaltje

geplukte

»,

ver-

zon haar opwachting

deed.

«

was dat

we nog een zonnige dag had-

zou open

we het nog altijd ruilen

nnen

het op dat moment zowat een

Tof!

den beleefd,

werd

hadden

dezelfde

waren de meest verschrikkelijke

verwacht

En anders

«

«

wist dus dat

enige

enthousiasme

short.

echtgenotes

stonden

kleurloos

bi j,

grijswitte

wij

als

er pas

leghorns.

Nu

volgde ze aarzelend. Geef toe

of nooit -. dacht ik. Short en shirt

Mijn buurman stelde voor een

dat

aan en ... vliegensvlug

herendubbel

er

minder

nodig

is

de tuin in

te proberen - hij

om even te gaan voelen hoe het

speelt tennis

Daar ging dus de feestverpak-

zou worden in een echte zomer.

eerder

king,

Omdat

dracht om door de bossen te

om nieuwsgierig

inhoud.

op

zoek

te worden. naar

de

Die bleek te bestaan

een

ei nd je

verderop

boven de sparrebomen

een don-

uit een witte short met bijpas-

kere wolk kwam aanzweven,

sende witte shirt met blauwe

ik vrijwel onmiddellijk

streep.

ting keuken.

Kleinzoon,

kleindochter,

zoon

en schoondochter bekeken me met olifantenogen, uitgebreid

klaar om

beginnen te gieren

als ook maar een spiertje

in

liep

terug rich-

Ik bleef stoori,

de

kwamen gelijktijdig,

plek

waar

zicht hadden

we een beter

op elkaars

eigen-

dom. En toen stonden we tegenover elkaar:

schoof

nu

:

bijna

buiten. Ze riepen

stemd

open

kleder-

de vrouwen,

dan liepen de schim en ik ncor de

«

en Ben

je

gelijkgehelemaal

gek? Wie draagt met dit weer en op die leeftijd len ?

zo'n spul-

»

mijn buurman in ik.

trillen.

zelfde merk als die van mij. Daar-

mezelf

De wolk

gezamenlijk

Hij droeg

ik had

hossen.

als een

ik het

voor de zon en op dat ogenblik

schim ook. Even een aarzeling en

mijn gezicht verdacht zou gaan Maar

zag

- terwijl

een witte

short. Het-

De eerste druppels vielen. Die deden de kan overlopen. 15

«SOCIAAL-CULTUREEL MET VOLWASSENEN

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

OVER ZIN EN ONZIN

VAN VORMINGSWERK

In een reeks van artikels over het sociaal-cultureel vormingswerk met volwassenen, hebben we getracht een bondige inhoudelijke schets te maken over de historiek, het karakter, de doelgroepen en de ondersteunende therorieën ervan. In dit laatste artikel uit de reeks, pikken we aan bij enkele demografische gegevens. Eind 1985 telde Vlaanderen 1.053.504 personen van 60 jaar en ouder op een totale bevolking van 5.658.000 mensen. Dit betekent een verhouding van 18,6 %. Volgens de bevolkingsvooruitzichten van het N.I.S. zal in de komende vijftien jaar de totale bevolking in Vlaanderen vrijwel gelijk blijven. Ze zou zelfs amper toenemen met 9.744 eenheden op het einde van deze eeuw. Daar tegenover mag verwacht worden dat de bevolking van 60 jaar en ouder zal stijgen met 164.356 eenheden. Dit betekent in die groep een stijgi ng van 15,6 %. G. Dhooge onderkent op grond van de bevolkingsvooruitzichten voor Vlaanderen betreffende sterfte, vruchtbaarheid en migratie volgende belangrijke trends: a. Wegens de onzekerheid omtrent vruchtbaarheidsen migratieverloop, kan gesteld worden dat ofwel de bevolking op het niveau van 1986 blijft ofwel afneemt. In elk geval lijkt een aangroei minder tot de mogelijkheden te behoren.

16

VORMINGSWERK»

MET OUDERE MENSEN

b. Het is in gelijk welke prognose duidelijk dat het aantal ouderen van zestig jaar en ouder de eerstkomende jaren verder zal toenemen. c. De ontwikkeling laat een enorme toename zien van het aantal hoogbejaarden van 85 jaar en ouder. d. Er blijft een aanzienlijk vrouwenoverschot in de ouderengroep bestaan. e. De sedert enkele jaren vastgestelde trend, waarbi j het aandeel van de alleenstaanden in de bejaardengroep sti jgt, zal zich ook in de toekomst verder zetten aangezien het fenomeen leef tijdsgebonden is. f. Aangezien het gebruik van diensten en voorzieningen sterk toeneemt met de leefti jd, mag worden verwacht dat vergrijzing van de bevolking in het algemeen en van de interne verschuivingen binnen de bejaardenbevolking inzonderheid, van invloed zal zijn op het voorzieningengebruik i n de toekomst. Vanuit deze trends vertrekkende, kunnen we ons de vraag stellen naar de zin van een specifieke arbeid en wetenschap, gericht op de begeleiding van mensen boven de zestig en waarbij volgende facetten centraal staan: - de begeleiding bij de overgang van produktie-prestatie naar niet-economisch produktieve

ti jdstructureri ng - de begeleiding bij maatschappelijk en cultureel opbouwwerk - de begeleiding bij de ver'dere persoonlijkheidsontplooiing en bij optimalisering van de zelfredzaamheid - de begeleiding van en de remediëring aan fysische, psychologische en sociale problemen inherent aan de leeftijd. Voor vorming als proces waarbij een persoon komt tot een beter verstaan van zichzelf en zijn situatie, tot een kritische waardering daarvan en tot een bewuste en gerichte hantering van de mogelijkheden in zijn samenlevingssituatie, is vanuit bovenstaande facetten duidelijk plocts. Het terrein van het vormingswerk, t. t.z. de intentioneel gerichte arbeid op de bevordering van dit proces, wordt « het» toekomstige werkveld voor de in de problematiek van de oudere mens speciaal opgeleide werkers. Onzinnig wordt dit gehele terrein echter in de context van een te sterke desengagement fylosofie. De sociale gerontologie heeft inderdaad in verband met het gelukkig ouder worden twee rivaIiserende theorieën voortgebracht die, alhoewel ze in wetenschappelijke middens niet meer eenzijdig aanvaard worden, (zie de theorie van ouderdom als sterk individueel verschijnsel bij Thomae), nog duidelijk in praktijk wel te onderkennen zijn. Ze

BOEK IN EEN NOTEDOP

door Guido Verbrugghe

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

dienen daar ter verantwoording en voeding van de representatie van ouderdom bij heel wat mensen uit de dagelijkse praktijk. De eerste theorie of octiviteitstheorie stelt dat tevreden oud worden en zijn, steunt op een zo lang mogelijk aktief blijven, op het blijven presteren en het verder betekenis blijven hebben voor anderen via prestatie. Dé tweede theorie of desengogement-theorie stelt dat de tevreden oudere mens bepaalde vormen van sociaal isolement, van vermindering van sociaal contact en prestatie, juist zoekt. Zich baserend op de analyse van het ouder worden bij natuurvolkeren, menen de aanhangers van deze theorie dat het verlangen om nuttig en aktief te zijn, eigenlijk berust op de behoefte aan veiligheid en aan. erkenning door anderen met de bedoeling niet verstoten of verlaten te worden. Biedt de samenleving echter voldoende hulp en infrastructuur; dan wordt men tevreden oud in desengagement. Psychologische theorieën die spreken over het vervu Ilen van ontwikkelingstaken en zelfrealisatie hebben het inzicht op de ouderdom flink verdiept. Samen met de Bonn-studies hebben ze de waarde van de activiteits- en desengagements-theorie afgevlakt. Maar wat de zin of onzin van" het intensief werken met oudere mensen betreft, blijven de « representaties» doorwerken!

« OUD }), beeld van ouderen en ouderenzorg Hoewel verreweg de meeste mensen in redelijk goede gezondheid oud worden, brengt de ouderdom voor hen persoonlijk, zowel als voor de oudere mensen gezamenlijk, veel veranderingen met zich mee. Veranderingen zijn uiteraard van biologische, maar ook van psychologische en van sociaal-economische aard. Onze samenleving vergrijst en dat heeft maatschappelijk-organisatorische en politieke consequenties. De dragende idee achter dit boek is dat die dingen samenhangen. Vele aspecten van het leven van ouderen en van de positie van de ouderdom zijn in dit boek belicht door specialisten op hun gebied. Zij deden dat in korte - goed leesbare - teksten. Hun doel was een integraal overzicht te bieden aan mensen die beroepsmatig met ouderen te maken hebben door hun bemoeienis met hulpverlening of met bestuurlijke zaken. Ook de ouderen zelf echter zullen in dit boek veel nuttige informatie vinden. In het eerste deel komt veroudering als biologisch proces aan de orde. Het tweede deel gaat over de beeldvorming rond en de sociaal-economische omstandigheden van ouderen. Het derde deel betreft aspecten als wonen, arbeid, houding, taalgebruik en inkomenspositie. Problemen rond gezondheid, ziekte, dood en het stervensproces vindt u in het vierde deel behandeld. In het vijfde deel gaat de aandacht uit naar mogelijkheden van hulp, zowel in de huiselijke omgeving als in tehuizen. Vervolgens bespreken de auteurs in het zesde deel het beleid dat de overheid ten aanzien van ouderen voert. Financiering en wetgeving staan daarbij centraal. Aan het slot van het boek werden de lijnen uit de diverse hoofdstukken in een overzichtelijk geheel samengebracht. Bovendien zijn enige belangrijke centrale ideeën en consequenties nader belicht. « Oud -. beeld van ouderen en ouderenzorg, Wolters-Noordhoff, Groningen, 1986.

Dr. C. W. Aakster,

ISBN 9001 04530 8 17

GEBRUIK

EN

MISBRUIK

VAN

GENEESMIDDELEN. door Mevr. L. Mermod (Gent)

III GENEESMIDDELENEN OUDERDOM

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

Bij het verouderen ontstaan er soms niet alleen economische en sociale problemen, maar ook problemen in verband met de gezondheid. Erzijn tot nog toe geen geneesmiddelen om de mensen ouder te maken, maar er zijn wel middelen om de kwaliteit van het ouder worden te verbeteren. Het is echter nog altijd een vraagteken hoe het komt dat sommigen leven tot 100 jaar en meer en anderen niet.

ENKELE SPECIFIEKE ZIEKTEN BIJ VEROUDERING 1. Seniele Dementie of de ziekte van Alzheimer

Men noemt deze ziekte in de volksmond « kinds» worden. De populaire voorstelling van zaken dat dit komt door verkalking van de bloedvaten van de hersenen, is verkeerd. Seniele dementie is te wi jten aan een achteruitgang van de cellulaire functie, d. w.z. het is een probleem van de hersencellen. Spijtig genoeg heeft men tot op heden geen geneesm iddel om dit proces tegen te gaan. Men is volop bezig met onderzoekingen en testen maar men denkt dat het nog een 15-tal jaren kan duren vooraleer een geneesmiddel tegen deze ouderdomskwaal op de markt tal komen. Opgepast! Als men wat geheugenverl ies heeft is dat geen reden om te veronderstellen dat men seniel zal worden!

2. Beroerte (Attackske) Het is een vasculaire aandoening in de hersendoorbloeding. Een bloedvat verstopt of scheurt open. Het verschijnsel gaat dikwijls gepaard met bewusteloosheid en zelfs met verlammingsverschijnselen. Vele klassieke geneesmiddelen met een vaatverwijdend effect en om het stollen van het bloed te verminderen, bestaan reeds lang, namelijk de anticoagulantia of de antistolmiddelen.

3. Ziekte van Parkinson Men ziet dikwijls dat oudere mensen beven. De eigenlijke oorzaak daarvan is tot op heden onbekend. 18

Tegenwoordig bestaan er goede geneesmiddelen met dopamine die het proces van het beven fel kunnen vertragen. In de V.S.A. constateert men al enkele tijd dat jongere mensen die drugs gebruiken ook soms deze ziekte krijgen.

4. Ziekte van de kransslagaders

reuma. Psysica-therapie is aan te raden omdat dit de spieren soepel houdt en het volledig stijf worden tegengaat. Bij erge pijn geven de meeste dokters pijnstillers maar die zijn bijna allemaal slecht voor de maag. Beter is het dan ven een gewone aspirine te nemen.

6. Suikerziekte

of diabetes

Deze ziekte kan men krijgen als ouderdomskwaal maar ook door erfelijkheid. De problemen hier zijn dat de zieke in coma kan vallen als hij niet tijdig zijn inspuiting van insuline krijgt en dat de bloedvaten vlugger verslijten door de suiker in het bloed.

De kransslagaders of de slagaders van het hart zijn de aders die het Geneesmiddelen: pillen en inspuihart van bloed voorzien. Typische tingen van insuline onder de huid. ziekten in verband doorrne e zijn Vroeger moest dat 3 tot 4 maal per « Angina Pectoris » en het « Myocardinfarct », Wat Angina Pectoris . dag gebeuren maar nu is 1 maal per dag een inspuiting van betreft, dient hier vermeld dat men insuline-retard voldoende. Er betegenwoordig enorme vorderingen staan tegenwoordig vele methodes heeft gemaakt op het gebied van om het insulinegehalte in het bloed de medicamenten voor deze te bepalen en te beperken. Door kwaal. Men weet nu zelfs meer een bloeddruppel van een vinger dan een jaar geleden. Als laatste te nemen en te onderzoeken, kan nieuwigheid kan men een pleismen nu weten hoeveel insuline er tertje op de huid plakken met een moet genomen worden. Recent beschermende stof erin die een bestaat de mogelijkheid om, door aanval kan tegengaan. Dit pleiseen licht pompje aan de opperarm tertje is reeds enkele tijd in de hangevestigd, per uur telkens de del in de V.S.A. en sinds december gewenste hoeveelheid onder de 1985 in Frankrijk. Wat het Myocardhuid te brengen. Thans bestudeert infarct (hartinfarct) betreft bestaan men de mogelijkheid voor het aaner goede medicamenten ter prebrengen van een kunstmatige panventie. Het is evenwel alom gewecreas (alvleesklier) maar dit ten dat veel bewegen, vermijden onderzoek is nog In een beginvan roken, proberen een normaal stadium. lichaamsgewicht te behouden, zout vermijden, enz. zeker goed is. Opmerking ·5. Aandoeningen van de gewrichten en de spieren Dit omvat reuma, artrose, artritis, osteoporose, enz. Het woord « reuma» is een zeer vage term die zeer verschillende ziekteverschijnselen dekt. Het omvat alles wat betrekking heeft op veroudering van de spieren en slijtage van de gewrichten. Ook jongere mensen kunnen geplaagd zijn met

Zoals men een teveel aan suiker kan hebben in het bloed kan men op een bepaald ogenblik een te laag suikergehalte hebben in het bloed. Men spreekt dan van hypoglycemie. Bij dergelijke aanval moet men direct suiker nemen want anders is er gevaar voor coma. (wordt vervolgd)

GUL

ONTHAAL

Langs

deze

zangkoren

weg

willen

de provinciale

L.B.G.-Limburg

o.l.v.

ontvangst

hun te beurt viel tijdens

De akkomodatie

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

Alden

provinciaal

«

hulpverlening

van

De Borggraaf

te

»

terwijl

aan de Landcom-

Biesen

»

te Bilzen,

het

Domein Bokrijk en het Natio-

naal Jenevermuseum

gestalte

en alleenwonenden

waarborgt, 24 u op 24 u, 365 dagen op 365.

hun driedaags

en de gastvri jheid

bezoeken «

dat in geval van nood aan

j.1.

het vakantiecentrum

manderij

bejaarden

welke

Hasselt was een echte meevaller

de geleide

Een alarmsysteem

- zeer hartelijk

voor de gulle in Limburg

uit Oost-

organisatie

de heer Jos Noter-

mans - stafmedewerker

verblijf

L.B.G.-

(Gent en Kluisbergen)

Vlaanderen,

danken

de

te Hasselt, prachtig

gaven aan het Limburgse

patri-

monium. Het optreden

voor de L.B.G.-afdelingen

en resp. besturen

te Tongeren,

eens te meer welke gepensioneerden «

beweging

»

bewees

mogelijkheden bezitten

muzikaal

om

AALST tel. (053) 77 6444 ANTWERPEN tel. (03) 2336254 BRUGGE tel. (050) 330766 BRUSSEL tel. (02) 242 04 85 GENT tel. (091) 35 62 11 HASSELT tel. (011) 2251 82 KORTRIJ K tel. (056) 22 60 11 RONSE tel. (055) 21 3656 . (055) 21 65 26

de hun

kracht bij te zet-

ten!

Secure. êi==3 ile IiOOgste troef

Wie nodigt het zangkoor volgend jaar uit?

Sociale we!geving, verzekeringen en dienstverleni~.

M.V.H.

·LUISTEREN

RADIO

d'ouden

zongen

naar de nieuwe wedstrijd

»,

een aanloop

Goud en Zilver-

voor bejaarde

en zangkunstenaars.

woord-

De cursief-

jes van Jef Desseyn, Dorris C6mePrinssen e.a. en klankbeelden Bejaardentehuizen

uit

behouden

hun plaats op donderdag. Telkens mogelijk

van 6 tot 16 uur is het om op BRT 1-radio

programma gen

»

«

zo d'ouden

het zon-

en het laatste deel van de maandageditie

voorbehouden

aan de platenkeuze teraars

te volgen.

blijft in

«

van de luis-

78-toerentijd

De vrijdageditie

dacht aan de activiteiten jonggepensioneerden

»,

meer De maandageditie houden teiten

wordt voorbe-

die

speciaal

4e maandag «

radiofonische

voor nieuws en actualide

luisteraar aanspreken. gewijd

De dinsdageditie

aan

oudere

Elke 2e en

rijkdom

terugblik

grote

op

100

de avonturen

Het stond allemaal

gedrukt»

»

van de

met onder Danhieux.

Voorts is er de wekelijkse

in

afleveboek met

van Bakkeske

en

de laatste vri jdag van de maand speciale aandacht voor de poëzie

van

Kruiden en Gezonde voeding

Herman

ring van het gesproken

«

aan-

de tips en raadgevingen

van tuinman

jaar grote en kleine geschiedenis met Emiel Ramoudt.

wordt ook aandacht de

is een

besteedt

Op

donderdag

brengt

«

Zo

met Karel Vertommen. 19

Clercq) voor gepensioneerden

BEHOEFTEN

Gepensioneerden

Gemeenschapsm

sioneerden vijf

PENSIOENSPAREN

kunnen

of

non-profit

ven-

bejaarden

nog

nootschappen.

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

voor

gepensioneerden)

krijgen.

Deze aandelenwet

tegemoetkomen van

heel

aan

wat

genieten

K. B. Cooreman-De

betreffende

sparen.

wens

aandelen

in Belgische Die

de belastingsaftrek

heeft

te

kunnen

Eyskens, Minister

van Financiën,

Een gezin

zal aldus

op uw brief.heb

Regering

van

de wet

andere van

heeft ingediend

benaming

bepalingen

de

«

houdende

ondermeer

op de

ontwerp

fiscale

kopen

die

van

fondsen voor investerinq kapitaal

gunste

1988

in risico-

van de vraag veroorzaken

vanaf

het

zullen een stijging naar al-

ervan

van hun belast-

Dr. G.

Dooghe

poogde

met het nieuwe

een aftrek

bedrooqt

in

voorzieningen-

sector.

(inkomsten

inzicht

van

het

CB.G. rapport

te verwerven

in de

korte-termijn-ontwikkeling

maximum

20.000 fr. per belastingsplichtige

dienstverlening

en 40.000 fr. per gezin.

o. m. de te verwachten

in de

aan bejaarden,

zo

ontwikke-

ling van het aantal bedden in bemoeten

bewaard,

vijf

zoniet

de

het fiscaal voordeel

vàn

poris teruggenomen.

jaar

wordt

pro rata tem-

jaardentehuizen, te verlenen

van het volume

hulp door de diensten

voor gezins- en bejaardenhulp,

van

het aantal warme maaltijden,

enz.

bezoldigingen.

maatregelen

ten

fondsen

activa vooral dragend

zelf

moeten

beleggen

kapitaal,

in jonge ondernemingen, sievennootschappen ondernemingen

van het 2de luik van

het K.B. nr. 15 (luik Monory-De

hun

in risico-

inzonderheid

vatievennootschappen,

20

inzonderheid

hoogbejaarden,

bare inkomsten. De

jaren,

voor

FIRKA) zullen

worden

van

wordende

lerlei vormen van hulpverlening

bevorderi ng

van gepensioneerden.

Verlenging

een ouder

erkende

en

van wet bevat onder-

meer volgende

i ngevolge

de professionele

afgekort

De Dit ontwerp

en welzi jnsbehoeften

(venture capital funds of

Die certificaten

en de begunstiging

de winstdelende

zondheids-

de enorme aangroei van het aantal

certificaten

bijzonder

met het oog

modernisering

economie

reeds

van ge-

Demografische vooruitzichten

dat de

bij het Parlement

een wetsontwerp onder

te delen

ik

zi j geconfron-

Fondsen voor investering in risi-

kunnen aftrekken

de eer u mede

wordt

teerd met een toename

aftrekken.

1987) de aanschaffingsprijs In antwoord

problemen,

bevolking.

aanslagjaar

aangeschreven.

voor de

met 10.000 fr. voor de

echtgenoot.

cokapitaal

de L.B.G. -redactie

de heer Marc

in Vlaanderen

voor

In een periode waarin de overheid

Particulieren

geven,

voorzieningen

de komende

daaromtrent

naar

te kampen heeft met budgettaire

het Derde Leefti [ds-

onze lezers meer infor-

behoeften

per

tot 65 jaar.

matie

de

over de

van 10.000 fr.,

belastbaar tijdperk verhoogd

van

en

periode van 1985 tot 2000.

maatregel

Clercq,

Deze wet stond immers

Teneinde

«

van

van

slechts open voor belastingsplichtigen

of overgaan

tot 20".000 fr. kunnen

gepensioneerden

om ook te kunnen het

zou

de

aankoop

behelst

zouden

van het

raming

neerden

(pensioensparen

rapport

Bevolkings-

tot

deelbewijzen

aandelenwet

voor

1991, inschrijven dat de gepensiohun

het

Centrum

Gezinsstudiën voorgesteld

medegedeeld

jaar

Steyaert

jaar 1987 en tot en met het jaar de

dit

vanaf

i nister

heeft een nieuw

gedurende

jaar, te beginnen

Begin 1987 werd door de regering ook

en bruggepen-

in innoreconveren

gevestigd

Deze gegevens bieden een bijzonder interessant referentiekader

om

de discussie rond de verdere

uit-

bouw

van de concrete

zorgver-

lening.

in in

Het volledig rapport is te verkrijqen op het CB.G.S.,

T-zones».

Mark Eyskens

Nijverheidsstraat

35-37 te 1040 Brussel.

GEMACHTIGDE

OPZICHTER

In de vorige Courant maakten wij melding van het ministrieel rondschrijven van minister De Croo om « gemachtigde opzichters» (o.m. bijgeschoolde gepensioneerden) in te zetten in de omgeving van de, scholen, speelpleinen en vakantiekolonies, met het doel de verkeersveiligheid te willen verbeteren. Op ons verzoek hebben wij van de minister daaromtrent meer informatie ontvangen.

opleiding wordt in hoofdzaak toevertrouwd aan de gemeente Ii jke politie. Ze bestaat uit een theoretisch gedeelte waarin vooral aandacht moet worden besteed aan de plaats van de voetganger en het oversteken (regel en methoden), het gedrag van de fietsers, de verkeerstekens, de rem- en stopafstanden van de voertuigen, de zichtbaarheid in het verkeer en aan het gedrag van de bestuurders ten aanzien van de voetgangers.

Het fundamentele verschil met de jeugdverkeersbrigaden bestaat erin dat de opzichters (die volwassenen moeten zijn) het recht hebben, binnen de perken van hun opdracht, aanwijzingen te geven aan de andere weggebruikers en het verkeer stil te leggen.

Daarna volgt een praktisch gedeelte waarbij de opzichters vertrouwd worden gemaakt met de omgeving van de school, de adequate manier van optreden bij het geven van aanwijzingen aan de bestuurders en het stilleggen van het verkeer : tevens wordt praktisch inzicht bijgebracht inzake de remafstanden van het gemotoriseerde verkeer.

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

De gemachtigde opzichters mogen geenszins verward wor-' den met verkeersbrigadiertjes, zo stelt de minister. De jeugdverkeersbrigaden zijn - zoals de benaming doet uitkomen - kinderen wier taak erin bestaat hun medeleerlingen in groepsverband te helpen oversteken zonder daarbij enige bevoegdheid ten opzichte van de andere weggebruikers uitgeoefend kan worden (dit uiteraard om veiligheidsredenen ).

Om deze opdracht naar behoren te kunnen vervullen en om tegelijkertijd de vereiste veiligheidswaarborgen in het systeem in te bouwen, zowel voor de opzichters zelf als voor de kinderen, worden normen bepaald, inzonderheid wat betreft leeftijd, opleiding .en uitrusting (herkenbaarheid).

De machtiging gebeurt door de burgemeester van de stad of gemeente waar de opzichter zal fungeren. Het aanstellingsbewijs wordt uitgereikt nadat het praktisch gedeelte van de opleiding voltooid is.

voor de kinderen en ook voor de naderende bestuurders: zi j moeten immers - tijdig en zonder aarzelingen - hun rijgedrag kunnen regelen. Een uniform wordt niet voorgeschreven. De minimale uitrusting van de opzichters moet bestaan uit een band die om de linkerarm wordt gedragen met horizontaal de nationale kleuren en in zwarte letters op de gele strook, de naam van de gemeente. De opzichters moeten daarenboven een bordje bij zich hebben waarvan het gebruik verpl icht is om het verkeer te mogen stilleggen. Dit bordje (op steel) bestaat uit een witte schijf met rode rand. Het moet een middellijn hebben van tenminste 15 cm en het moet van reflecterende produkten voorzien zijn. Opdat de opzichters goed zichtbaar zouden zijn, verdient het aanbeveling, vooral bij duisternis of slecht zicht, deze uitrusting aan te vullen met bijv. gele of oranje jassen, reflecterende gordels of ander reflecterend materiaal. Tot slot wordt opgemerkt dat de stad of de gemeente de opzichters moet laten verzekeren. Aan u de gelegenheid en een kans om u praktisch ten dienste te stellen van de kinderen, misschien uw kleinkinderen.

Gebeurlijke kandidaten moeten minstens 18 jaar zijn en over voldoende vrije tijd beschikken. De

De herkenbaarheid is een belangrijke veiligheidsfactor in het systeem voor de opzichters zelf,

SLECHT NIEUWS

JUBILARISSEN

Voor de ambtenaren voor wie de pensioenleeftijd nadert, dook minder gunstig nieuws op. De regering denkt erover de nieuwe overheidspensioenen voortaan op het einde van de maand i. p. v. bij het begin van de maand te betalen.

Op zaterdag 3 oktober en dinsdag 13 oktober vieren respectievelijk de Bond van Gepensioneerden « Help U Zelve» uit Oostende en de Bond « PVV gepensioneerden» uit Poperinge hun 25-jarig bestaan. Het hoeft geen betoog dat beide bonden deze gebeurtenis zullen koppelen aan de gepaste officiële huldeblijken en nodige festiviteiten. Een verslag, wellicht met foto's, in de volgende Courant. Vanwege L.B.G.-nationaal nu reeds onze gelukwensen.

P.D.R.

P.D.R.

21

LANGLAUF Je verplaatsen

over een pak sneeuw

tijd.

die sneeuw

Volkeren

deze ontdekking

gekomen.

ten die, onder

De oplossing

de voeten

geschoven,

hadden

werd gevonden

een snellere

verplaatsing

noodzaak

wilde

het een aangename

om je te verplaatsen,

goed

manier

Over de herkomst schillende

van de ski bestaan

meningen.

mogelijk

ver-

dingsvermogen

kunt u op allerlei

ren verhogen:

door

nen in een sporthal.

bewijst

te Stockholm.

1921

echter

in

en

N.

ervan

Een andere

uit dat de ski ontstaan

lezing

schreven ding.

N. Amerika,

is niet

doch

maken

waaruit

ge-

hiervan

mel-

rotstekenin-

blijkt dat de Lappen

reeds ski's gebruikten bekendste

en Azië.

enkele

Zo zijn in Scandinavië

gen gevonden

gaat

heeft over

Alaska

zeker,

bronnen

voor

rotstekening

de jacht.

« Het

De

skihaasje

van Rödoy » stamt uit 2500 jaar A.C ..

specifieke door

kort was het skiën

onbekend. ski haar kwam

Pas eind vorige intrede

onder

denten hun

ski's

eeuw

sportleraar

hadden

wat goed-

lerend,

en bestaat

onderhoud.

houd. koper dan een alpine-uitrusting uit ski's, stokken,

Huur liefst uw materiaal U loopt

langlaufen.

dig geld

uit te geven

Gaat u dan toch tot eventuele let dan op volgende

Er bestaan

Daar-

Hansen

in

veel

immers

waxski's.

afzetgedeelte

achteren

heeft

greep

aan te brengen.

wordt

nodig omdat

bereikt

tig. Eén van de redenen

brengen

van

ingewikkeld Behalve

door

en

bijna

komen

alle spieren

spier.

tot werking,

ten

vereisen. belangrijk.

of konden

alpineskiën.

pele truc kunt u de gepaste

eenmaal

kan

tijd-

Wie

geprobeerd

heeft

het weet

Het is een sport dat door iederbeoefend

worden

op verschil-

niveau's.

meer

len. U plaatst de grond moeite einde

aantal

te kunnen

factoren

vermogen,

langlaufen

van belang:

kracht, Spring

voorafgaande

oefening

zelden zult

dus

en niet

kunnen

evenzonder

op de latten als u

of nooit aan sport doet,

u de charmes

moeilijk

uithoudings-

techniek

wichtsgevoel.

zijn een

van deze ontdekken.

want sport

dan maar

Het uithou-

bepaald fen, holte

lengte door

komen.

Deze zijn wel

u zonder arm

het

vastpakken.

precies

Koop geen

gemakkelijker. moet verstelbaar

veel

boven-

van de stokken

lichter,

van

naast u op

uw arm zijwaarts

de stok moet

twee

lengte bepa-

van de ski kunnen

- De juiste Om goed

wordt te hef-

maar breken

De lus aan

veel

het handvat

zijn en precies

de

ski's

je

gebruikte

binding

gedeelte

die uw schoenen

verbinden.

De

pennetjes

die in het voorste

van uw schoen

staan ook andere Elke binding

meest

is die van drie rechtpassen.

modellen

Er be-

maar

deze

niet aan te bevelen.

kent verder

dat in het midden

een hakplaatje

een opstekende

heeft en in de gleuf

onder

vorm

in uw schoen dat de hak

van de ski schuift.

De kleding is heel belangrijk Koop geen

neskiër,

want

het lichaam kousen u beter biedt

van een alpi-

dit is veel te warm

af. Een trainingspak

is zowat

elkaar

bij het lang-

kleding

het

enige

meerdere aantrekt

waarover

lagen

kleding

dan 'één

het voordeel

kunt uittrekken,

dat

want

er in het begin

veel

dikke

en uw onderrug

meestal te warm

te groot

Draag

muts worden

en riskeert

Dit wat

loopt

men

bij.

Zorg

moeten

soepel

is

een woluw haren

u een verkoudheid.

(kans op blaren)

gers worden

over

van katoen

bedekt.

len muts. Zonder handschoenen

u dat

trui.

u onderweg

ervoor dat uw onderkleding

kletsnat

en sluit met knie-

Voor de rest geldt

De

zijn en niet

of te klein

(vin-

afgekneld).

om uw

Eindelijk toe.

zijn we dan aan het langlaufen

In het begin

maakt

een hoop bewegingen één meter

vooruit

precies

passen.

de iatten

onder

u waarschijnlijk zonder

te komen.

ook eerst te wennen moeten

heb

in uw okseldure stokken.

hand sluiten. - De schoenen

u

Met een sim-

moet

gestrekte

(kunst-

of

dan zijn hoge schoenen'

moet beschikken.

en

neemt

De lengte

de ski vertikaal

en dan

met

trai-

omdat de andere

techniek

als een overbodig

is. is er

de spanning

Als beginneling

het best teerski's.

pistes)

aangewezen.

laufen.

Het verschil

uw ski is heel

wel beter. lende

het langlaufen

ligt hem in het gewicht, in de breedte.

werk

in toerski's.

en wedstrijdski's.

mensen die niet meer

aanzien

wilden

een

de hart-

ningsski's

Ben je van

te gaan

past. Dit is om te voorkomen

tijdrovend,

en no-wcxski's

voor oudere

onrechte

echter

het verbe-

en versterkt

Lange tijd werd

verdrijf

in het lichaam

de loipe

een pro-

een

nog een onderverdeling Bij het langlaufen

Deze

is dit niet

nauwkeurig

waxski's

op

u naar

komt nog dat het aan-

glijwas

in de schoe-

betreft.

zijn voor amateurs

een waslaag

het afzetgedeelte

Daarbij

wachttij-

nodig

glijdt

Bij no-waxski's

fiel heeft.

en de lange

greep

is er verschil

enkels,

opstaande

no-

op het

in plaats van naar voren.

Als

den aan de liften.

hem

de ski greep

Zonder

het

waren

ligt

en

van de ski. Om te kunnen

raakte

hiervoor

te nemen.

zijn

ze niet ven-

aangelegde

zwakke

geen

schoenen

omdat

- Tot slot de bindingen

wil kopen

waxski's

Het verschil

bijval.

in die tijd wat in de vergetel-

skipistes

aan-

punten:

- Wie zich een paar langlaufski's

af te raden

zijn venti-

en vergen

Rubberen

plan om buiten matig

schoenen

wel wat onder-

schoenen

nen wat de hoogte

met

heid, maar brak terug door in de jaren zesde drukke

reden niet zou mee-

maar vergen

Verder

tussen leer,

Lederen

waterafstotend

tileren. u

deze sport u

doet er best aan no-woxski's

sport van het skiën

langlaufen

indien

om de een of andere

malen waar

gemaakt

Kunststoffen

absoluut

het risico onno-

Dat

Op sneeuwschoe-

Groenland»

de eerste

gaat

langlaufen

door

en bindingen.

of in de streek

de sneeuw.

nen

schoenen

in een sportzaak

leerd en vond het door Fridtjof

afgetakte

is heel

dient

en rubber.

Een langlaufuitrusting

stu-

studeren,

kunststof zijn prima

Noorse

gingen

«

Onderscheid

zijn we

reeds een stapje dichter bij het langlaufen.

vallen.

deed de

meegenomen.

boek

die

gegeven

Na deze voorbereidingen

naast werd het door de Engelsen gestimu1890 geschreven

kunnen

Europa.

doordat

die in Duitsland

zijn

oefeningen

in de Alpen

in Midden

andere

manie-

hardlopen,

Elke sport heeft

voorbereidende

een

worden.

fietsen,

... Verder gaat u best eens oefe-

kopen over, Tot voor

en

is in Mongo-

Iië en zich van daar verspreid dit

Dit

niet dat de ski's uit Scandi-

stammen.

Ook

werd

Zweden.

navië

N. Europa,

Deze is

pijnboomhout

in

In

Nu is

conditie

De oudste ski wordt

zwemmen

gevonden

blijven.

voor de fysieke

in het skimuseum uit

al tot

maakten.

men in leven

geschat op 4500 jaar en is te bewonderen gemaakt

en kost veel

geleden

van natuurlandschappen.

tert de bloedsomloop

22

eeuwen

in de vorm van een paar lat-

een bittere

voor genieters

bezigheid

waren

die tijd was deze uitvinding ideaal

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

is een energieverslindende

als geboortegrond

ook maar Best is dan

aan het gevoel

uw voeten

van

en voorberei-

dende

oefeningen

te doen.

- Ga op een vlak stuk ie sneeuw staan. Doe een stepje kerbeen

naar rechts en plaats uw lin-

bi].

- Hardlopen tillen

ter plaatse.

De ski uit de loipe

(langlaufspoor)

- Afwisselend

op linker-

balanceren hoog

en terugplaatsen.

door

en rechterbeen

telkens

een

voet

zo

met de voet stappen

en

rnoqe lijk op te tillen.

- Een ski uitdoen, qlijden

met ander

been.

- Ski's naast elkaar,

bovenlichaam

voor-

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

over houden en met beide stokken afzetten in de sneeuw.

Gebruikte

passen

De diagonale

pas wordt het meest gebruikt

en is identiek

aan het hardlopen.

erop neer dat wanneer

Het komt

u met uw linker-

been afzet naar achter, uw linkerarm

naar

voren

naar

zwaait

achter qlijdt. paar

terwijl

zwaait Panikeer keer

ketijker

Dit moeten

we

stokafzetting

bi] het dalen.

is veel gemak-

doen niets anders dan qlijden.

De beweging parallel,

gaat als volgt:

de knieën

de heupen chaam

verder

de benen zijn

naar voren gebogen,

naar achteren

naar

wordt

pas en wordt

Bii deze langlauf-

wordt er met de armen afgezet,

uw voeten

voren.

en het bovenli-

Het

voorwaarts

bovenlichaam gebogen

afzet gebeurt

met de armen. rechtop

chaam

komt

achter

gezwaaid

heeft

het voordeel

blijven.

Het bovenli-

worden

gebruikt

maar

minder

nog volgende

naar

Deze .beweging

dat de benen

voor beginnelingen Verder

en de

als de armen

zijn.

Bii de specialisten

van bewegingen

DIAMONTAGE Eenieder van ons of toch bijna iedereen

dan de diagonale

beweging

TONEEL GENT

bij elke

nemen.

De dubbele gebruikt

rechterbeen

niet als u in het begin een

valt.

sport erbij

uw rechterarm

en u op uw

NEDERLANDS

in rust nog tal die ziin

interessant.

raad bi] uw eerste

uitstappen.

heeft wel eens in zijn leven

een toneel-

of theatervoorstelling.bijgewoond.

was daarbij

afhankelijk

eerder toevallig

van de persoonlijke

te noemen.

misschien lijdzaam

Behoudens

ondergaan,

De keuze in het stuk belangstelling

of was

het actief genieten

ervan of

beperkt de bijdrage

van het publiek

zich louter tot het intekenen

op dat aanbod.

bij vaak verloren

meer inhoudt dan een loutere

ring

».

dat toneel

Toneel is één der weinige

van de heksenmeester, het kijkspel,

uitdrukkingsmedia

het plastische

de stem der dichtkunst,

fen (Paul Carter-Harrison).

Uit het oog wordt daar-

en de inzet van heel wat mensen:

opvoe-

die ons de magie

van het gebaar,

het lied van

alles in één belevenis

Daarenboven

«

verschaf-

vergt het de samenwerking

artistiek,

administratief

en tech-

nisch personeel. Om u toe te laten daarover

iets meer te vernemen

heeft het Neder-

lands Toneel Gent een diamontage

ter beschikking.

cipe geprojecteerd

in grote als in kleine

een uitgebreid

worden

of beperkt

zowel

Deze kan in prinzalen,

voor

publiek.

Voorzie u cllijd van kompas en kaart, want niet alle pistes ziin even duidelijk dwalen

in de sneeuw

beginneling uitstappen lange

Als

N. T.G. -Promotiedienst

doet u er best aan eerst korte te organiseren

piste te volgen,

dag honderd

len. Voorzie

u tevens

eten voor het geval dan voorzien,

een

St. -Baafsplein

zult u zich

9000 Gent

vooraleer

anders

de volgende

worden

en ver-

is geen pretje.

[oor oud voe-

van drank

u langer

en wat

op stap bent

7

of bel

want tijdens het langlaufen

veel calorieën

verbruikt.

Nog veel

succes.

091/23.64.52

(53)

23.89.72 23.15.96 J.e.

25.12.02

23

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

IK HOU NOG VAN

JE

;.

I

••• •

Sommige chirurgische ingrepen hebben ook invloed op de seksualiteit. Operaties aan de geslachtsorganen veroorzaken veelal ongerustheid omdat men bevreesd is voor mogelijke gevolgen voor de seksualiteit. Het mag evenwel een geruststelling heten te weten dat de medische realiteit deze angsten niet ondersteunt. De psychische gevolgen zijn daarentegen sterker naarmate men het gevoel heeft lichamelijk veranderd of verminkt te zijn of althans seksueel minder bekwaam. Vrouwen verkeren in het algemeen in de mening dat het wegnemen van de baarmoeder (hyterectomie) of van een borst (mastectomie) hun « minder vrouw» maakt. Mannen menen vaak dat een prostaatklieroperatie het einde betekent van hun seksuele leven. Zeer di kwi j Is is men daarbi j bevreesd voor mogelijke kanker. De verwijdering van de baarmoeder (hyterectomie) met daarbij eventueel nog het verwijderen van de de eièrstokken en eileiders, geschiedt om gevallen van bestaande niet-kankerachtige (goedaardige) gezwellen tegen te gaan. Deze ingreep heeft geen enkel gevolg op de seksuele behoeften of prestaties. Mogelijke problemen zijn eerder van psychische aard. Bij vrouwen die menopauze nog niet achter de rug hebben kan deze ingreep een mogelijke toename betekenen van de seksuele behoefte omdat de angst op ongewenste zwangerschappen niet langer bestaat. Mogelijk zou bij de wegneming van de eierstok en, verandering ontstaan in het slijmverlies van de schede, dit wegens een tekort aan oestrogenen. De verwljderinq van een borst (mastectomie) of een deel ervan geschiedt pas wanneer een kankerachtig gezwel wordt vastgesteld. Begrijpelijkerwijs heeft deze ingreep voor vele vrouwen psychische implicaties. Zuiver lichamelijk treedt op seksueel vlak evenwel geen verandering op. De angst minder aantrekkelijk te zijn geworden

24

kan nochtans een invloed hebben op de seksualiteit. Ook de partner kan een negatieve invloed ervaren. Alleen tijd en begrip of de mogelijkheid er met anderen over te kunnen praten kan heilzaam zijn. Soms is de hulp van een psychotherapeut aangewezen. U mag nooit nalaten hulp te zoeken. De verwijdering van de prostaatklier (prostatectomie - deze klier produceert het melkachtig vocht dat het sperma vervoert) dient meestal te geschieden bij een ontsteking of een vergroting van de prostaat. Van de precieze oorzaak is weinig of niets geweten. Meestal worden ze in verband gebracht met de hormoonwerking. Ze zijn niet te wijten, zoals soms wordt beweerd, ten gevolge van een buitensporig seksueel leven, integendeel; een aktief seksueel leven betekent vaak een beter in stond houden van de prostaatfunctie. Een vergrote prostaatklier (niet noodzakelijk kwaadaardig) oefent een drukking uit op de blaas en pisbuis hetgeen het urineren bemoeilijkt of soms onmogelijk maakt. Infecties of beschadiging van de nieren kunnen op de lange duur daarvan het gevolg zijn. Een ingreep is afhankelijk van de grootte van de prostaatklier. Dit geschiedt dan via de pisbuis of via een snede boven of achter het schaambeen of via het perenium (de plaats tussen anus en balzak). Ook is soms genezing mogelijk via medicatie. Ongeacht de toegepaste ingreep wordt de potentie zelden aangetast.

De erectie blijft onveranderd. De enige verandering na de operatie is dat het zaadvocht niet langer geloosd wordt door de opening van de penis, maar in plaats daarvan in tegenovergestelde richting gaat en in de blaas terecht komt. Men kan dus geen kinderen meer verwekken. De oorzaak van deze « droge zaadlozing» is dat er een ruimte open gebleven is op de plaats waar de vergrote prostaat heeft gezeten. Het vocht biedt de minste weerstand en komt in de blaas terecht. Impotentie na een dergelijke ingreep is alleen psychisch te verkloren en is vaak te verhelpen. Soms is het nodig ingeval van prostaatkanker de teelballen te verwijderen (orchidectomie) . Het psychisch effect van deze ingreep (infeite castratie) vereist in alle opzichten gepaste begeleiding. Een ander heelkundig ingrijpen betreft het verwijderen van de delen over de dikke (colostromie) of dunne darm. Op zichzelf heeft deze ingreep geen enkele invloed op het seksualiteitsbeleven. Dit is het wel wanneer in som-· mige gevallen de anus dient afgesloten en een kunstmatige opening in de onderbuik de faeces dient op te vangen in een daartoe speciaal bestemde zak. Deskundige begeleiding, informatie en begrip (van de partner) zijn hier aangewezen. Bij elk van deze gevallen bestaat het grootste probleem van de geopereerde erin weer vertrouwen in zichzelf en in zijn/haar mogelijkheden te krijgen. Na de herstelperiode is in principe een seksueel leven weer mogelijk. De grootste problemen liggen hem vooral in de gebrekkige informatie die de patiënt krijgt van bevoegde personen omtrent de kwaal, de wijze waarop wordt ingegrepen en zijn/haar mogelijkheden achteraf. Voorlichting en begeleiding zijn nochtans onontbeerlijk. Let wel indien reeds seksuele moeilijkheden bestonden voor de ingreep, betekent dit geenszins dat ze worden weggenomen na de ingreep. Sommige seksuele problemen na een operatie hebben een duidelijk lichamelijke oorzaak. Een vrouw kan gebeurlijk na een baarmoederoperatie bij de coïtus pijn ondervinden omdat de schede vernauwd is of omdat een Iidteken vergroeiingen doet ontstaan. Zoals vroeger reeds benadrukt is het steeds belangrijker bij om het even welke klacht steeds een arts te raadplegen. Soms blijft er alleen nog tederheid. Het kan soms gebeuren dat wegens

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

ziekte of ongeval de seksuele daad niet langer mogelijk is. De seksuele verlangens worden soms op de achtergrond gedrukt omdat andere problemen voorrang genieten. Vroeg of laat kan dit probleem zich stellen. Eén oplossing kan een uitweg betekenen: er met elkaar durven over praten en trachten te komen tot een dieper wederzijds begrip. Wij vergeten al te vlug dat seksualiteit veel meer betekent dan alleen maar geslachtsgemeenschap. Soms bestaan er hulpmiddelen en mogelijkheden waarbij men nooit heeft stilgestaan omdat de omstandigheden er nu eenmaal niet om vroegen. Zoals reeds vroeger gesteld kan ook hier een specialist terzake behulpzaam zijn.

ZOMERKONKLAAF Uit het zomerkonklaaf kwam goed nieuws voor de zelfstandigen: het pensioen van een zelfstandige die tijdens zijn hele loopbaan sociale bijdragen betaalde, wordt geleidelijk opgetrokken tot het bedrag van het gewaarborgd minimuminkomen voor bejaarden. Het zal in 1992 voor een gezin 20.896 fr. per maand bedragen en voor een alleenstaande zelfstandige 15.971 fr. De middenstandsorganisaties bepleiten al lang een verhoging van de pensioenen voor zelfstandigen tot het gewaarborgd minimuminkomen, dit zonder verhoging van de sociale bijdragen. Het optrekken tot het gewaarborgd bejaardeninkomen wordt gespreid over vijf jaar. De betrokkenen zullen elk jaar een verhoging krijgen gelijk aan 1/5 van het verschil tussen het huidige maximum-pensioen en het gewaarborgd inkomen. Dit geldt alleen voor wie ten minste 2/3 van een zelfstandigenloopbaan bewijst. De pensioenuitgaven zullen daardoor jaarlijks met telkens een miljard toenemen. Er komt echter geen verhoging van de sociale bijdragen. De meeruitgaven worden gefinancierd met de overschotten van de kinderbijslagen en het geld dat geleidelijk vrijkomt naarmate de terugbetalingen verminderen voor de lening die de sociale zekerheid van de zelfstandigen in 1982 aanging.

WERKMANSBOND KNUTSELT

Naar jaarlijkse traditie werd door

onze afdeling in zaal

«

de Werkmansbond

De Eekhoorn»

te Hoei-

laart een grootse knutseltentoon-

stelling georganiseerd.

De talrijke

bezoekers konden aldus opnieuw hun bewondering

prachtige

werkjes,

uiten voor de

zelfgemaakte allerhande

stand kwamen

hand-

welke

knutselbijeen-

komsten.

Opmerkelijk

was de verscheiden-

heid én originaliteit

toongestelde

van vele ten-

kledingstukken

stervoorwerpen.

Te

geleverd

dat

en

Hoeilaart

werd alvast een duidelijk creativiteit

De opbrengst ervan wordt gestort aan de sociale zekerheid en maakt het de staat mogelijk zijn subsidies aan de sociale zekerheid te verminderen.

tot

ter gelegenheid

van de wekelijkse

Een andere eis van de zelfstandigenorganisaties, het afschaffen van de matigingsbijdrage - de « tegenhanger » van de indexinlevering van de werknemers - werd (voorlopig ?) afgewezen door de regeringstop.

bewijs

Het is evenwel zo dat niet alle zelfstandigen die bijdrage moeten betalen : enkel degenen die hun inkomen zagen sti jgen in een bepaald referentiejaar. In de middenstandsmilieus richt de kritiek op de matigingsbijdrage zich zowel op het principe van de inlevering, als op de vrije willekeurige wijze waarop die onder de zelfstandigen « verdeeld. wordt ». Tot op heden haalde aktie tegenover deze maatregel

geen resultaat.

niet

gebonden hoeft te zijn aan enige lee.ftijdsgrens !

IIB

De heer Buchmann, Minister van Middenstand, hoopt evenwel spoedig een wetsontwerp in te dienen dat een wijziging van het stelsel mogelijk maakt. Naar verluid wordt door het kabinet van Buchmann ook voorstellen uitgewerkt om de uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid voor zelfstandigen zonder bijdrageverhoging op te trekken.

11&

Eveneens worden sociale zekerheid maken.

J.D. L.

voorstellen uitgewerkt om het huidige stelsel van en pensioenen eenvoudiger en begrijpelijker te

P.D.R. 25

HET HOEKJE VAN DE GENEESKRUIDEN

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

KLAPROOS

(Papaver rhocas)

Gebruikte delen:

de bloem

Eigenschappen:

slaapverwekkend hoeststillend krampwerend

Gebruik: Uitwendig:

keelontsteking, ontsteking van de oogleden

Inwendig:

slapeloosheid prikkelende hoestbuien koorts met uitslag

Bereiding: 10 à 15 gr bloemblaadjes voor 1 I water. 10 minuten laten trekken. 3 tassen daags.

Infusie:

G.V.

NADENKERTJES - Lelijk elleboogwerk

ontsiert

- Gevoel

is de suiker

voor humor

veelheid

sacherine

- De eenvoudigste is de televisie - Probeer

26

maar welk

een hoe-

manier om tijd te vinden voor alles wat u wilt doen afzetten.

leermeester

zichzelf

des levens,

is er in de handel.

te zijn als de schildpad:

Een goede delijk

vaak het kleed dat wij samen dragen.

overbodig

voel u thuis in uw eigen

is wel eens omschreven maakt.

schaal.

als één die gelei-

NIEUVVE

INZICHTEN

Onlangs waren enkele leden van de Courant redactie op bezoek te Bonn bij de Duitse professor Hans Thomae.

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

Professor H. Thomae leverde en levert nog steeds een belangrijke bijdrage terzake de nieuwe inzichten op het vlak vc:in de psychogerontologie. Vijftien jaar geleden stond het vooroordeel over de ouderen nog ongenuanceerd en massief overeind. Het omvatte uitlatingen als passief, uitgeschakeld en produktief, a-seksueel, zorgbehoevend, vergeetachtig, enz ... Dit beeld wordt trouwens tot op de dag van vandaag nog opgehangen en men heeft de neiging om oudere mensen generaliserend als een probleemgroep aan te merken. Dit idee duikt zowel op bij jongeren ais ... bij ouderen zelf. Gelukkig is dit beeld aan het afbrokkelen is men tot meer inzicht gekomen. Via wetenschappelijk onderzoek waarbij gedurende ongeveer vijftien jaar een groep personen werd opgevolgd, stelt men vast (1) dat het eenzi jdige en vertekende beeld dat onze samenleving heeft van de oude mens genuanceerd en gecorrigeerd dient. Het is moeilijk om uitspra ken te doen over ouder worden en over de ontwikkeling tijdens de volwassenheid. Rekening moet worden gehouden met strikt individuele en persoonlijke eigenschappen en met belevingen en ervaringen van vroeger die het leven als volwassene beïnvloeden. Daarenboven zijn er de relaties (vrienden, familie) en diverse interactiepatronen. Maar Thomae en anderen wijzen erop hoe sterk individueel bepaald het proces van ouder worden is. Prof. Thomae benadrukt dat gedrag en beleving niet zozeer afhangen van de vaststelbare situatie, het is de manier, zo stelt hij, waarop iemand de situatie waarneemt en ervaart die het gedrag verandert. Hij heeft deze idee samengevat in drie postulaten: a) een verandering van gedrag van het individu op latere leefti jd varieert sterker met de behoeften - en waargenomen situatie - dan met de meetbare veranderingen van de situatie. b) De manier waarop-de veranderingen van de situatie beleefd worden, hangt af van de dominante verwachtingen van het individu, maar ook van de ver-

(vooral in de wetenschap) en

wachtingen van de groep, de samenleving, waartoe het individu behoort. c) De aanpassing aan het ouder worden is een kwe~tie van evenwicht tussen cognitieve en motivationele systemen van het individu. Ouder worden kan men op twee manieren bekijken: als een lichamelijk en als een sociaal gebeuren. Thomae aanvaardt dat, doch voegt eraan toe dat het veel belangrijker is hoe de ouder die twee ontwikkelingen ervaart. « Hoe ikzelf mijn gezondheid en sociale uitschakeling zie, doet meer ter zake dan wat de dokter zegt. » Thomae meent vervolgens dat het ouder worden afhankelijk is van een voortdurend samenspel van een tiental subfactoren : 1. erfelijkheid, milieu, opleiding, gewoonte, sociale contact, belangstelling; 2. wijzigingen in het biologisch systeem (gezondheid); 3. reactieveranderingen in het systeem van de sociale rollen (pensionering, weduwschap, vriendschap); 4. socio-economische (inkomen, huisvesting) .en ecologische situatie (omgevingcondities zoals het verkeer) (2); 5. duurzaamheid en verandering van diverse aspecten van het cognitief functioneren; 6. duurzaamheid en verandering van de persoonlijkheid (creativiteit, belangstelling);

7. individuele levensruimte (waardeoriëntering, houding t.o.v. de dood, politieke visie); 8. levenstevredenheid of de mate van bereikt evenwicht tussen de individuele behoeften en de waargenomen situatie; 9. het vermogen tot aanpassing en evenwichtsherstel door actieve confrontaties; 10. « sociale competentie» als een globale inval van de bekwaamheid van het individu om aan sociale en biologische eisen te voldoen en anderzijds door de bekwaamheid van de samenleving om aan individuele behoeften en mogelijkheden tegemoet te komen. Een andere niet onbelangrijke bijdrage van professor Thomae is zijn rotsvaste overtuiging dat voorzieningen als permanente vorming het opduiken van de negatieve kanten van het ouder worden uitstellen. Hij verwijt o.m. het idee van de industrie dat ouderen niet meer zouden kunnen leren, wat meteen inhoudt dat zij economisch onbelangrijk zijn. Niets is minder waar, zo meent hij: « wij moeten alleen onderzoeken op welke manier ouderen leren ». Meteen voegt hij eraan toe dat ouder worden iets anders is dan « geestelijk bergaf gaan ». Eindelijk heeft de psychologie begrepen dat niet-met-de-tijd mee kunnen niet hetzelfde is als verouderen. Oudere mensen hebben ook een geschiedenis en de meesten hebben gewoon niet de gelegenheid gekregen de dingen te leren die wij als vanzelfsprekend van hen verwachten. Vandaar het belang van de permanente vorming. (1) H. Thomae : Constancy and Change of Behavior in Old Age : Findings from the Bonn longitudinal Study on Aging, N. Y.1982. (2) H. Thomae : Einstellungen und verhaltensweisen älterer Fussgänger in der Grossstadt. Ein Beitrag zur Unfallforchung, Berlin 1977.

27

WEEK

VAN

HET BOS

Van 4 tot 11 oktober

1987 wordt

geplaatst.

Een

de Minister van Volksgezondheid

de 9de Week van het Bos ingericht. Dit is weer eens een gele-

eerste betreft een promotiecam-

en

pagne

Lenssens.

genheid

soorten en de tweede omvat een

om extra

schenken

aandacht

te

aan het bos.

«

"

.

De Week van het Bos 1987 staat uiteraard «

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

der in de kijker

in het teken

van

het

Europees Jaar van het Milieu

In deze zin werd sende

slogan

namelijk voor

:

«

Gezonde

milieu

de

bosplantaktie

inlandse Deze

».

laatste

aktie zal kulmineren

in een alge-

mene bosplantdag

op 20 maart

1988, einde

van

het

Een

gezonde

Twee akties worden in het bijzon-

cieel ber

Waters

de dienst

Groen

en Bossen, de Vlaamse

Bosbouwverenigingen van

en

de

Bos-

Zij

staat

VLAAMSE

':)

V. B. V.

VADEMECUM kan

ter

Een originele ingericht

plaatse

:

GROEPSTOERISME

zoektocht

met

mooie

Onlangs

Het Verbond der Liberale Mutua-

aparte

inschrijven

welke krijgen

in een

vermelding.

organiseert

op zondag 11 oktober

Start tussen 13.00 en 14.00 uur op

1987 haar

eerste

de markt te Brakel.

gezins-

Brakel

(Oo~t-

). kadert uitstekend

boek

Belgium.

geeft

een

ruim 80 volledig variatielijkheden.

en

uitgewerkte

dag-

Naast een volledige

week

steden en gemeenten

deelnemer.

deren vindt u ook een overzicht

(lste

steld : den

±

het

aandoen. 28

11 km en prachtige

+

voorge-

in Vlaan-

van bezienswaardigheden,

in

Contactadres:

bond der Liberale Mutualiteiten,

20 die bei-

Brabantdam

Brakelbos

091/23.23.74 uren.

109 - 9000 Gent - tel. ti jdens

de

werk-

kof-

en eetgelegenhe-

Voor alle verdere inlichtingen

Dienst Jeugd en Toerisme - Ver2 parcours

toeristische

Trofee voor de jongste en .oudste

van oktober).

Er worden

beschrijving

van de voornaamste

den voor groepen.

Gewest

met diverse

combinatiemoge-

en tevens in de Week van het Bos Vlaamse

Dit handvan

het Europees Jaar van het Mi Iieu het

Euro-

overzicht

fiestopplaatsen

in

in Vlaandedoor

trips in Vlaanderen

Oost-Vlaanderen grote

een vademecum

uitgegeven

Promotions

is van harte welkom!

Seniorenafdelingen groep

werd

voor groepstoerisme

Iedereen

Dit initiatief

1987.

BOSBOUWVERENIGING

van

ren

Vlaanderen

sluiting

i n de bossen van Wes-

het

prijzen.

te

3 okto-

-

voor

R.U.G.

onder de hoge bescherming

wordt

wandeling

J.

in het staatsbos

op zaterdag

1987. De officiële

gebeurt

van

50 fr.

van

geopend

Wijnendaele

Europees

nisatie

Inschrijven

Iiteiten

heer

terlo op zondag 11 oktober

bouw

MEE

de

De Week van het Bos wordt offi-

Jaar van het Milieu.

Onderzoekscentrum

».

U

Leefmilieu,

De Week van het bos is een orga-

bossen

m i Iieu / voor

WANDELT

boom-

ook een pas-

vooropgesteld,

een gezond

gezond bossen

».

van

bestellingen: Euro-Promotions

Belgium

Grote Markt

11

3800 Sint- Truiden 011/68.00.27

en

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

TEN8BEL

VAKA·NTIES VOOR 60-PLUSSERS:

THUIS IN TENERIFE!

De eeuwige lente zorgt twaalf maanden per jaar voor een zacht en zonnig klimaat. Honderden soorten exotische bloemen bloeien het ganse jaar door in het paradijselijke Ten Bel Hotelpark. Ten Bel telt enkel laagbouwresidenties (dus geen of weinig trappen). Andere belangrijke pluspunten zijn aangepaste clubaktiviteiten, sportoefeningen en dieetmogelijkheden. Elk appartement heeft o.a. een geïnstalleerde keuken en een gemeubeld terras om gezellig vrienden te ontvangen. Over Ten Bel en de « Eeuwige Lente» valt heel veel te vertellen. Op eenvoudige aanvraag sturen wij u een gratis brochure. Voor alle verdere inlichtingen bent u hartelijk welkom. VAKANTIES TENB'BEL

TENERIFE.

Kontakteer uw reisbureau

of telefoneer 03/322.39.70

HOE

DE

POSTZEGEL

GEBOREN Het gebeurde

\I\IERD

in 1835. Rowland

Hili, een Londense postmeester,

was

met

verlof

in

een

Engels

stadje. Toen de postwagen

aankwam,

keek

daar

hij belangstel-

lend toe hoe alles werd

afgela-

den en hoe de brieven

werden

overhandigd

aan

de

postbode

van het stadje. Hij zag hoe de brievenbesteller een

brief

aanbood

aan

meisje

kwam,

Toen hij

hoorde

nen

was,

zonder nieuws

hij het

die de brief van voor en

lijk

een over-

tekens

en

...

de zending. Hili verklapte

een

als

middel

daartoe:

om

misbruiken

voorkomen.

En

heel

middel

simpele

de afzender

te

i n de

een tijdje

voor-

: pas in

1840 werden

postzegels Ons

jaar

later

twaalf

in land

de

Engeland volgde

en Nederland jaar

om

het

na te volgen.

niet wie op

kon

aannemen,

men eerste

wachtte

hij was, maar ging nadenken

zending

A.V.

hij

zal het port

betalen.

postmees-

dit in haar plaats wel

maar ze hield hem tegen.

Hij voor van

Toen de brievenbesteller

er

wel

Engelse voorbeeld

te

doen,

Telkens

Het duurde

ingevoerd.

Rowland

brieven

aleer zijn voorstel werd aangeno-

negen

weigerde

op hun

voor het afgeven

keek ze goed het adres en ... de

het

ze de port niet kon beta-

zegels

plakken post.

overeengekomen

vond

len. De goedmoedige

enkele

tekens, die ze dade-

begreep.

deze

ter wilde

in

deze

haar brie-

envelop werd aangeboden,

zeggen dat ze de

niet

van haar broer

met op de omslag

afgesproken

ze

regelmatig

Deze stuurde

achter bekeek, omdat

ze hoe

betalen

kreeg

Londen. ven

verklapte

te

een

meisje en haar verzocht om beta. ling van het postrecht. naderbij

- Lic. A 1159

verdwe-

stelde

aan

zegels

te

verschillende

de briefschrijvers

het

postbestuur

laten

drukken

waarden

en

te verplichten 29

FILMS

IN DE

MARGE

-----

. FEDORA

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

Originele Regie:

titel: Wilder

Vertalkers

Fedora Billy

: Williani Holden, Marthe

West-Duitsland 16 mm, originele Psychologische Verdeelhuis

Keiler, Jose Ferres, Hildegarde

Knef, Henry Fonda

1978 versie, nederlands-frans

film, eenzaamheid,

ondertiteling

-115 min,', kleur

film over film, vervreemding,

: A7A

Barry Detweiler, een onafhankelijke Amerikaanse producer, is op zoek naar een filmster om de rol van Anna Karenine te vertolken. Hij begeeft zich naar Korfou waar de eeuwige jeugdige Fedora, die sedert lang de filmwereld heeft verlaten, zeer teruggetrokken leeft in een fabuleuze villa. Haar huis is haar eigen gevangenis, waar elke vreemdeling ongewenst is. Barry stuit eerst op de ordehandhavers van Fedora, een stevige lijfwacht, een gouvernante die de telefoon niet doorgeeft, een oude gravin in een rolzetel en dokter Vando de uitvinder van het mirakelserum dat de eeuwige jeugd verzekert aan Fedora.,. Fedora komt i n opstand tegen haar gevangenschap en na het bezoek van Barry ontvlucht zij het eiland. Doch dat zal maar van korte duur zijn en. dokter Vando komt haar terughalen. De dag nadien komt Barry terug naar de villa maar verneemt er dat Fedora naar de kliniek van dokter Vando in de voor-

stad van Pari js vertrokken is. Daarop wordt hij neergeslagen door de lijfwacht van Fedora en wanneer hij weer tot het bewustzijn komt wordt hem medegedeeld dat Fedora door een trein werd overreden. In de rouwkapel, waar zich een grote menigte verdringt, zal Barry het bedrog ontdekken: in werkelijkheid is Fedora de oude gravin, verminkt door een mislukte inspuiting van het serum. En in de doodkist ligt haar dochter, Antonia, het juiste beeld van haar jeugd, die zij jaren voor haar heeft laten doorgaan ... Voorgesteld op de sluitingsgala van het festival van Cannes, werd Fedora er bewonderd als een prachtig juweel, de apotheose van een jonge regisseur van 72 jaar. Billy Wilder illustreert hier in merkwaardige beelden de wanhoop van een beroemde en aanbeden filmster, die het niet op kan oud te worden en die haar hele leven laat weerspiegelen in haar vergane glorie.

Fedora onderneemt menige poging om haar idealistisch imago niet te verliezen: ze gaat zelf zo ver dat zij haar dochter voor haar doet doorgaan: zo zal de legende voortleven en de mythe kan zich inwortelen ... Maar verscholen achter haar donkere brilglazen, heeft de nieuwe ster de verlangens van haar ouderdom : de onmogelijkheid om deze te verwezenlijken zal haar in de waanzin storten. Merkwaardige film, essentiële getuigenis van de onderwerping van zekere mensen aan hun eigen imago, betekent Fedora, dank zij de waarde van het scenario die de suspens goed onderhoudt en een buitengewone vertolking, een levendig testament voor de Amerikaanse films. De wanhoop van een beroemde en aanbeden filmster, die het niet op kan oud te worden. Merkwaardige film. Goed onderhouden suspens en uitzondelijke vertolking.

GEEF ME DE VIJF - Er staan twee koeien in de wei. Zegt de ene tegen de andere: « Waarom sta jij zo met je uier te zwaaien? » « Ach, morgen ben ik jarig en ik sta nu alvast slagroom te kloppen ». - Een Duitser, een Nederlander en een Belg rijden in Engeland. Plots komt er een Engelsman van links en ze knallen er alledrie op. De Belg zegt: « I am sorry». De Duitser stapt uit en zegt: « I am sorry too ». Zegt de Nederlander: « I am sorry three » . - Wat krijg je als je een vrouwtje schaap van een rots gooit? Antwoord:

rots-ooi.

Na drie borrels voelde ik me echt een ander mens ... en die heb ik er toen ook maar een paar gegeven ».

- «

30

BRABANTSE

SENIOREN, ... GENIET EEN

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

PRACHTVAKANTIE

!

U houdt van de wondermooie natuur van de Ardennen? U houdt van wandelen? U wenst van een rustige en ontspannen vakantie te genieten, een flinke brok gezondheid te verwerven? Dan kunnen w] u ons va kantiecentrum best aanbevelen.

KASTEEL LA MOTTE-EN-GEE Chemin de St.-Loup 5201 Tihange op 6 km van Hoei Het kasteel is gelegen in een landelijke en bosrijke omgeving, midden een park van 7 ha, en omvat een TVzaal, een eetzaal met uitzicht op het prachtige park, verzorgde kamers. Wij melden u dan ook graag dat in dit prachtige domein door de Liberale Bonden van Gepensioneerden van Brabant een speciaal prijsvriendelijk winterverblijf voor gepensioneerden zal worden georganiseerd. Voor wat dit uitzonderlijk vakantie-aanbod u kost, kan u gewoon niet thuisblijven! Periode:

van 5 tot

10 oktober

Prijs:

1987

vanaf 1.900 F per persoon voor 5 dagen

Onze prijzen omvatten het verblijf in volpension, de verplaatsing per autocar naar en van Tihange met vertrek uit enkele centrale opstapplaatsen, het animatieprogramma, enkele halvedaguitstappen. Inlichtingen en inschrijvingen: lijk liberaal ziekenfonds.

TENERIFE, VAN

contacteer

HET EILAND

VAN

J. De Leever op L.B.G.-Brabant, tel. 02/218.63.05,

DE VIER

15 TOT 29 NOVEMBER

ZOMERS

1987

of het plaatse-

'YENeBEL RESIDENTIE

FRONTERA

VOLPENSION WIJN EN WATER AAN TAFEL 25.900 tweepersoonsstudio supplement INLICHTINGEN

GRA TIS

F / per persoon

niet-leden : 1.500 F

REISBUREAU

EN INSCHRIJVINGEN

vereniging

zonder

Paleizenstraat tel. 02/217.88.63

winstgevend

doel

2 - 1210 Brussel

- toelating cat. A 1408

31

PUZZEL nr. 1 1

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

4

5

6

7

8

9

10

Oplossing puzzel nr. 10

2 3 4 5

6 7

8 9 10 L--'------'--_

Hilde VAN WAES

Horizontaal 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Verwaand, aanmatigend Voorwerp uit kàrton - behoefte aan drinken Zaagsel - rivier in O.-Siberië Hetzelfde (zie aldaar) - grote' vestibule - godin vld aarde Hijswerktuig - persoonlijk voornaamwoord Spaarkas - mythische koning Drank - aartsbisschop (Iai. afkorting) - bestaat Bloedkanker Maanstand - scheikundig element Strijkmes - vorstelijk verblijf

"'".0.00""" 02 538 59 05

Redactie De Dames

De Heren

J F N. A D. J.

P

O. J. M. G

1. Opperbevelhebber

vloot Planteziekte (roest) - smulpartij, brasse1ij Bedorven - verlegen Nors mens (zuidn.) - dierenverblijf - h~isdier Harsachtige stof - en anderen (afkort. omgekeerd) De rijke stand - mijt, wormpje Soort van duif - muzieknoot - pers. voorn. Droevig voorval Verbrandingsrest - lager onderwijs Binnen korte tijd - vuns, vunzig

CARDOEN COSYN DE MAESSCHAlCK VERNIMMEN VERSCHOOREN. DE LEEVER DE RAEDT HOENGENAERT NOTERMANS VAN HOEY VER8RUGGHE

Hoofdredacteur Omer HOENGENAERT Redoctiesecretoris Gurdo VERBRUGGHE

Somen~!:~~~b:~:.~~~redoctie Briefwisseling Alle briefwrssehnq In verbond mei de redactie. de abonnementen en de advertenties dienen qenchr aan: De l.B.G

-Couront, tweeoost-oot

32

van uw

25 ~ 1050 Brussel

Abonnementen

~?8_Jóo5~~~~1~e~~~n3e ~PB 7:f' rekeningnummer Prqs per otzonderluk

Zend de oplossing naar ons adres met vermelding naam en uw adres uiterlijk tegen 09.11.87

v.z.w.

Telefoon

Vertikaal

2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

~

Driemaandelijks tijdschrift von de liberale Bonden van Gepensioneerden

nummer'

35 fr

VerantF;~~~döJ~~iE.utti~::~seloon 55 _ 3300 Druk

liberale

Mulualilellsfederallen

Tienen

van Belqré