opMerkelijk nieuws voor merkhouders | september 2013 | nr. 90
Inhoud
Nieuwe realiteit
3D printing: science fiction wordt werkelijkheid 2 | Editorial 3 | Zó wordt je app pas écht een succes! 4 Apple versus Samsung 6 | Social media: delen of stelen? 7 | Namaak via internet 8 opMerkelijk Merk 8 | De oorsprong van een merk 8
3D printing: science fiction wordt werkelijkheid Misschien ken je de ‘Replicator’ uit Star Trek nog wel. De replicator was een machine die aan boord van een ruimteschip een kop thee, een bord eten of reserveonderdelen kon maken. In de jaren 80 was dat iets volstrekt onwerkelijks. De ontwikkeling heeft niet stilgestaan en met 3D printing komt de mogelijkheid om objecten daadwerkelijk met een druk op de knop te printen voor iedereen binnen handbereik. Dat is fantastisch, maar wat betekent dat voor jou als merkhouder?
Wat is 3D printing eigenlijk?
Botsen met eigendomsrechten
3D printing is een proces waarbij een driedimensionaal object wordt gereproduceerd vanuit bronmateriaal dat in kleine hoeveelheden en laagje voor laagje wordt opgebouwd. Een CAD (Computer Aided Design) bestand geeft instructies aan de 3D printer hoe elk laagje er uit ziet en welk materiaal moet worden gebruikt.
Waar ter wereld je ook bent, een kopie maken of het delen van ontwerpen wordt voor iedereen steeds eenvoudiger. En hoewel 3D printing nu nog aan het begin van haar ontwikkeling staat, is de verwachting dat de technologie op korte termijn zal botsen met bestaande intellectuele eigendomsrechten.
Praktische toepassingen
Bestaande wetgeving
Er wordt al geruime tijd gebruik gemaakt van 3D printers voor Research & Development doeleinden, onder meer voor het maken van prototypes. Ook in de medische wereld wordt dankbaar gebruik gemaakt van deze technologie: prothesen, implantaten en zelfs bloedvaten worden geprint met een 3D printer. De 3D printers worden steeds geavanceerder en goedkoper en met de opkomende 3D printshops is straks iedereen in staat om een eigen of een gekopieerd ontwerp te printen.
Als een object beschermd is door auteursrechten, merkrechten, modelrechten of octrooirechten, dan is het namaken ervan niet toegestaan. Deze rechten zijn bedoeld om de bedenker, de ontwerper of de maker te beschermen. Hij moet namelijk in staat worden gesteld om zijn investering terug te verdienen. Als anderen met een simpele druk op de knop het object voor commercieel gebruik kunnen reproduceren, moet de oorspronkelijke ontwerper daar tegen kunnen
2
optreden. Maar hoe kun je jouw zorgvuldig ontworpen producten nu het beste beschermen tegen deze eenvoudige manier van reproductie?
Gebruik en misbruik voorkomen Bij 3D geprinte (namaak)producten wordt vooral de vormgeving gekopieerd. Vormgeving kan door middel van het auteursrecht, modelrecht en merkenrecht worden beschermd. Voor deze laatste twee rechtsvormen bestaan officiële registers waarin je jouw ontwerp kunt opnemen: het modellenregister en het merkenregister.
Modelregistratie Voor het verkrijgen van een rechtsgeldige modelregistratie moet het model aan bepaalde voorwaarden voldoen. Het model moet nieuw zijn en een eigen karakter hebben.
Nieuwe realiteit In deze opMerkelijk staan we stil bij enkele nieuwe ontwikkelingen die het vakgebied intellectueel eigendom voortdurend
uitdagen. Wat dacht je bijvoorbeeld van de opkomst van 3D-printen? Straks kan bijna
alles worden uitgeprint. Maar wat betekent dat eigenlijk voor jouw merkrecht of
modelrecht? In deze editie gaan wij in
op de juridische consequenties van deze revolutionaire ontwikkeling.
© One.61 Ltd
Merkregistratie Voor het verkrijgen van een registratie voor vormmerken (zoals een verpakking) gelden andere voorwaarden. Zo moet er bijvoorbeeld sprake zijn van onderscheidend vermogen. Een pure vormmerkregistratie zonder aanvullende onderscheidende elementen wordt niet gemakkelijk verkregen, maar kan uiteindelijk wel een ruime beschermingsomvang bieden.
3D geprinte namaakproducten vallen niet onder de bescherming van intellectuele eigendomsrechten als deze bedoeld zijn voor privégebruik. Zodra er echter sprake is van commercieel gebruik, kun je hier tegen optreden. Voorwaarde is dat je over de juiste intellectuele eigendomsrechten beschikt. Novagraaf kan je dan verder helpen in de bestrijding van namaak door de betreffende producten uit de markt te laten nemen of door de websites uit de lucht te halen waar deze producten worden aangeboden.
Ook staan wij stil bij Apps. Apps maken een ongekende groei door, maar bij de
ontwikkeling en het gebruik ervan wordt
vaak, bewust en onbewust, voorbij gegaan aan rechten van anderen. Het is belangrijk
dat je bij de ontwikkeling van Apps rekening houdt met deze rechten. Wij geven je graag enkele tips! Ook besteden wij aandacht aan een zeer interessante uitspraak over het
juridische gevecht tussen Apple en Samsung. Tenslotte wordt in deze opMerkelijk
aandacht besteed aan de Maag Lever Darm
Als het ontwerp wordt gekopieerd, waarbij tevens de merknaam of het logo wordt gekopieerd, dan heb je de mogelijkheid om hier tegen op te treden. Uiteraard mits je beschikt over een merkregistratie van de naam en/of het logo.
Stichting. De stichting heeft een campagne ontwikkeld om mensen meer bewust te
Bescherm uw design!
en wie wil voorkomen dat een ander er met de opbrengsten vandoor gaat, heeft eigenlijk maar één optie: bescherming van het design. Novagraaf voorziet je graag van advies over de beschermingsmogelijkheden van je ontwerpen.
Wie tijd, geld en moeite heeft gestoken in de ontwikkeling en het ontwerp van zijn producten
Willemijn Docter
maken van maag-, darm-, en leverproblemen. Je kunt hen helpen door een donatie te doen. Kijk voor hun verhaal daarom zeker ook even op de achterkant.
Veel leesplezier,
Redactie opMerkelijk
3
Zó wordt je app pas écht een succes! Een tablet of smartphone zonder apps: we kunnen het ons nauwelijks nog voorstellen. Met de komst van de apps is de mobiele communicatie eenvoudiger en sneller geworden. Apps zijn razend populair. In de App Store van Apple staan op dit moment bijvoorbeeld alleen al ruim 900.000 apps in de digitale etalage. Maar met de groei van het aantal apps worden ook steeds vaker – bewust en onbewust – intellectuele eigendomsrechten geschonden.
4
‘Denk goed na over intellectuele eigendomsrechten’
Razend populair De markt voor tablets en smartphones heeft geleid tot een enorme stijging van het gebruik van mobiele applicaties, de zogeheten apps. Apps vormen een makkelijke manier om informatie te delen (denk aan de app van NU.NL), met elkaar te communiceren (denk aan WhatsApp) en om onszelf te vermaken (bijvoorbeeld Wordfeud).
Waar je op moet letten Het ontwikkelen van een app is een gewilde bezigheid en met een beetje geluk kan de app ook nog eens zeer lucratief zijn. Het is van belang te bedenken dat bij het ontwikkelen en het gebruik van een app intellectuele eigendomsrechten een rol kunnen spelen. Hierbij zijn twee aspecten van belang. Je wilt er enerzijds voor zorgen dat niemand jouw app kopieert en anderzijds zal je er voor moeten waken dat je zelf geen inbreuk maakt op de rechten van anderen. Wij hebben een aantal zaken op een rij gezet waarop je moet letten als je een app wilt ontwikkelen en gebruiken. 1. De naam van je app Is de naam die je gebruikt onderscheidend? Als de naam onderscheidend genoeg is, is het verstandig om deze als merk te registreren. Het is hierbij belangrijk om de juiste klassen te kiezen.
Dus niet alleen voor apps, maar ook voor de zogeheten waren en/of diensten waarvoor je de app wilt gebruiken. Om inbreuk op andere merken te voorkomen, is het bovendien verstandig om te onderzoeken of er geen gelijkende merken bestaan. Het zou toch zonde zijn als je na de ontwikkeling van jouw kostbare app een boze brief krijgt van de merkhouder van een ouder, gelijkend merk!
3. De inhoud van je app Maak je voor de inhoud van je app gebruik van het werk van anderen? Dan zou het kunnen dat je inbreuk maakt op de auteursrechten van de oorspronkelijke maker. Het is daarom aan te raden ervoor te zorgen dat je (schriftelijke) toestemming hebt van de auteursrechthebbende van dat werk om achteraf vervelende conflicten te voorkomen.
2. De vormgeving van je app De vormgeving van apps kan worden beschermd door het auteursrecht, het modelrecht en het merkrecht. Als de vormgeving van de app origineel genoeg is, dan geniet de app auteursrechtelijke bescherming. Auteursrechten ‘verkrijg’ je als je app oorspronkelijk is en een echt eigen karakter heeft. Een officiële registratie is voor auteursrecht niet mogelijk, maar je kunt hiervoor wel gebruik maken van een zogenaamd i-depot.
4. Let op het auteursrecht Veel apps worden in opdracht ontwikkeld. Indien je de app door een derde laat ontwikkelen, is het belangrijk dat je er voor zorgt dat het auteursrecht schriftelijk aan jou wordt overgedragen, bijvoorbeeld door middel van de ondertekening van een overdrachtsakte.
Een app kan ook voor moderechtelijke bescherming in aanmerking komen, maar de praktijk laat echter zien dat vooral het merkrecht de beste kans op bescherming biedt. Wanneer de vormgeving van de app onderscheidend is en gezien kan worden als een herkenningsteken, dan kun je jouw app als beeldmerk laten registreren.
5
Het ontwikkelen en gebruiken van een app is leuk en kan commercieel zeker interessant zijn. Het is wel verstandig om tijdig met verschillende zaken rekening te houden. Voor je het weet heb je t 10.000 geïnvesteerd in de ontwikkeling van een app die inbreuk maakt op andermans rechten. Dat kun je voorkomen door goed na te denken over de naam, de vormgeving, de inhoud en de auteursrechten van je app. Lenneke van Gaal
Apple versus Samsung
Hoe een adequate beschrijving het verschil kan maken De ene tablet is de andere niet. Of toch wel een beetje? In dit artikel staan we stil bij het grootste juridische gevecht van de afgelopen jaren tussen Apple en Samsung. Inzet: de tablet.
Apple versus Samsung
Eigen karakter
Al jaren hebben Apple en Samsung een conflict over tablets. Niet over merkinbreuk of de techniek; de discussie gaat vooral over de vormgeving. Beide partijen hebben het geschil voorgelegd aan verschillende rechters in verschillende landen, waaronder ook in Nederland. Uiteindelijk heeft de Hoge Raad een arrest gewezen, waarbij is bepaald dat Samsung geen inbreuk heeft gemaakt op de vormgeving (modelrechten) van Apple.
Het feit dat de iPads sterk afweken van het geregistreerde model betekende volgens het Hof dat zowel de iPad 1 als de iPad 2 niet onder de modelregistratie vallen. Het model van Samsung (Galaxy Tab 10.1) moest dan ook worden vergeleken met het oorspronkelijke geregistreerde model. Op basis van dit uitgangspunt concludeerde het Hof dat de modelinschrijving van Apple weliswaar een (beperkt) eigen karakter heeft, maar dat het model van Apple in feite niet veel afwijkt van hetgeen destijds al op de markt aanwezig was. Hierdoor is de beschermingsomvang beperkt en, zo luidde de conclusie van de rechter, verschilt het model van Samsung bovendien op een aantal onderdelen zodat er geen sprake is van inbreuk op de modelrechten van Apple.
Zoek de verschillen De inzet van de rechtszaak was feitelijk een definitiekwestie. Bij de oorspronkelijke modelregistratie van de iPad heeft Apple aangegeven dat de ‘thin form factor’ centraal staat. De iPad 1 bleek echter substantieel dunner te zijn dan de oorspronkelijke inschrijving. Met de lancering van de iPad 2 werd het verschil met de oorspronkelijke inschrijving zelfs nog groter. De iPad 2 was twee keer zo dun en daarnaast bleek ook de verhouding tussen dikte, lengte en breedte behoorlijk te verschillen van de inschrijving. Bovendien heeft de achterkant van de iPad een zichtbare en voelbare bolling, terwijl de achterkant van het geregistreerde model kaarsrecht is.
De kwestie laat zien hoe belangrijk het is om voldoende aandacht te besteden aan de beschrijving van het model. Zonder een adequate beschrijving (en dito afbeeldingen) kan de bescherming in de praktijk tegenvallen. Hein-Piet van Boxel
6
Social media: delen of stelen? Via social media wordt bijna alles gedeeld. Niet alleen lief en leed, maar vooral foto's en films. Poëzie en muziek. Ook producten en diensten worden steeds vaker aangeboden via social media. Maar op veel van deze content kunnen echter intellectuele eigendomsrechten rusten. Hoe zit het eigenlijk met deze rechten? Kan alles zomaar gedeeld worden?
Auteursrechten
Inbreuk
Namaakproducten
Veel gebruikers van sociale media schrijven hun eigen berichten en delen hun eigen foto’s of filmpjes. Het auteursrecht van deze zogenaamde ‘user generated content’ ligt bij de maker ervan.
Het komt echter steeds vaker voor dat gebruikers van social media zaken delen waarvoor de auteursrechthebbende geen toestemming heeft gegeven. Deze auteursrechthebbende, meestal de maker van de foto of tekst, kan een verbod op het gebruik van zijn werk vorderen en kan eventueel ook een schadevergoeding eisen.
Via social media worden ook steeds meer producten te koop aangeboden. Soms echt, maar in toenemende mate worden ook namaakproducten aangeboden. Als merkhouder is het verstandig om hiervan melding te maken. Onder druk van officiële instanties hebben inmiddels bijna alle social media platforms namelijk een aanspreekpunt om klachten – met betrekking tot je rechten – onder de aandacht te brengen.
Ook steeds meer bedrijven zijn actief via social media. Zij twitteren er op los en gebruiken daarnaast ook Facebook en Linkedin voor allerlei marketingdoeleinden. Sterker, op steeds meer websites zijn functionaliteiten opgenomen om nieuwsartikelen of producten te ‘liken’ of te ‘delen’. Hiermee geven deze bedrijven impliciet toestemming om gebruik te maken van hun tekst, films of merken.
Zorg voor de juiste bescherming Om met succes een verbod te vorderen of een vergoeding te kunnen eisen, is het belangrijk dat je ervoor zorgt dat je rechten zijn beschermd. Bij merken kan dat door het merk te registreren. Bij auteursrecht is dat niet mogelijk en dus is het belangrijk dat je bijvoorbeeld de tekst of muziek zo goed mogelijk documenteert en dateert.
Of het nu gaat om misbruik van je merk of het aanbieden van kopieën van jouw merk, je kunt dit aanmelden op hun website. Lukt dat niet, je moet namelijk behoorlijk goed zoeken, dan kun je altijd een specialist van Novagraaf inschakelen. Jop Bonnike
7
opMerkelijk Merk In een campagne van de Maag Lever Darm Stichting wordt aandacht gevraagd voor het belang van de controle van poep (en nee dat is geen vies woord). We praten er niet graag over, maar poep zegt veel over je gezondheid. Het is daarom belangrijk om af en toe eens achterom te kijken. En daarom heeft de Maag Lever Darm Stichting de poepchecker ontwikkeld. Ga naar www.lovepoep.nl en doe zelf de test! In het Benelux Merkenregister worden dagelijks zeer diverse merken vastgelegd. Er zijn verrassende vondsten en alledaagse oplossingen bij. In deze rubriek willen wij u attenderen op een merknaam die ons is opgevallen.
de oorsprong van een merk De Maag Lever Darm Stichting (MLDS) is een onafhankelijke stichting die al sinds 1981 werkt aan een betere toekomst voor mensen met maag-, darm-, en leverproblemen. De MLDS wil maag-, darm- en leverziekten voorkomen, bestrijden en de kwaliteit van leven van patiënten verbeteren. Om haar missie te kunnen realiseren werft de MLDS fondsen en werkt de stichting intensief samen met vrijwilligers, patiëntenorganisaties, zorgprofessionals, onderzoekers, overheden en het bedrijfsleven. De stichting financiert wetenschappelijk onderzoek en geeft voorlichting. Steun de Maag Lever Darm Stichting in haar strijd tegen ziekten van het spijsverteringsstelsel, want in Nederland hebben 2 miljoen mensen dagelijks te maken met een spijsverteringsziekte. Je kunt de Maag Lever Darm Stichting ondersteunen bij hun onderzoek: SMS Poep naar 4333 en doneer éénmalig t 1,50!
Volg ons via Twitter: twitter.com/Novagraaf
Namaak via internet Het is erg gemakkelijk om online een nep Breitling horloge of een fake Gucci tas te bestellen. De bestelling wordt gewoon thuisbezorgd en de kans dat precies dit poststuk wordt gecontroleerd is bijzonder klein. Het verbieden van een website waarop namaakartikelen worden aangeboden is zeker mogelijk, maar in de praktijk niet altijd eenvoudig. Immers, een nieuwe website onder een aangepaste domeinnaam is zo weer in de lucht. Toch wordt er regelmatig succes geboekt om het online aanbieden van namaakproducten te bestrijden. Onlangs diende bijvoorbeeld de zogenaamde ECATEL-zaak. In deze rechts-zaak trad een collectief van merkhouders (waaronder Breitling, Gucci en Omega) op tegen een internet hosting provider (Ecatel). In deze zaak keek de rechter niet naar de specifieke (anonieme eigenaars van de) websites waarop de namaakproducten werden aangeboden, maar naar de tussenpersoon die een platform bood voor deze websites. Het resultaat? Ecatel moest per direct twintig websites afsluiten en kreeg tevens een stevige dwangsom opgelegd. Een interessante uitspraak die ook gevolgen kan hebben voor andere internet providers.
Een tip of vraag voor de redactie? Bel ons op telefoonnummer (020) 564 14 11
Bezoek ook www.novagraaf.nl voor onder meer
Deze brochure is gedrukt op FSC mixed credit
of mail naar
[email protected].
het laatste IE-nieuws en het Merk van de Dag.
papier met biologisch afbreekbare inkt.
Voor verdere informatie kunt u contact opnemen met Novagraaf Nederland BV: Hoogoorddreef 5, 1101 BA Amsterdam Postbus 22722, 1100 DE Amsterdam | Tel (020) 564 14 11 | Fax (020) 696 23 03 |
[email protected] 8 | www.novagraaf.nl
