opMerkelijk nieuws voor merkhouders | juni 2013 | nr. 89
Inhoud
Fashion Special
Merkextensie: checklist bij het verlenen van licenties 2 | Editorial 3 | Namaak en plagiaat in de mode 4 Een bekende zaak: de rode zolen van Louboutin 6 | Bescherming van trendgevoelige producten 7 Novagraaf bestaat 125 jaar! 8 | opMerkelijk Merk 8 | De oorsprong van een merk 8
Merkextensie: checklist bij het verlenen van licenties Ralph Lauren is een van de meest gewilde modemerken ter wereld. Iedereen heeft het logo van dit merk wel eens gezien: een polospeler op een galopperend paard. Gedurende de afgelopen 45 jaar heeft Ralph Lauren zorgvuldig zijn merk uitgebouwd tot het lifestylebrand dat het nu is. De producten die onder hun logo en naam worden verkocht, variëren van simpele poloshirtjes tot haute couture jurken en van zonnebrillen tot fotolijstjes. Door dit brede productassortiment is de wereld van Ralph Lauren voor bijna iedereen bereikbaar. Wat kunt u van de merkextensie van dit modemerk leren?
Het gebruik van merklicenties De techniek van merkextensie wordt inmiddels door vele modemerken toegepast. Bijna elk zichzelf respecterend merk heeft een eigen geurlijn, een accessoirelijn, een schoenenlijn en vaak ook nog een homeware lijn. Maar produceren deze bedrijven nu al deze producten zelf? Het antwoord daarop is: nee. Ze maken op creatieve wijze gebruik van (merk)licenties. Dit zijn contracten tussen merkhouders en producenten, op basis waarvan de producenten het merk van de merkhouder op hun producten mogen gebruiken in ruil voor een percentage van de omzet.
Voordelen voor beide partijen De producenten hopen door het gebruik van bekende merken op hun producten meer daarvan
te verkopen. Een handdoek met het Ralph Lauren logo erop is immers voor veel mensen aantrekkelijker dan een gewone handdoek. Bovendien kan de producent een hogere prijs berekenen voor de handdoek met logo, dan voor dezelfde versie zonder het logo. Voor de merkhouder biedt de licentie de mogelijkheid om zonder al te veel risico’s snel en gemakkelijk nieuwe producten aan zijn assortiment toe te voegen, terwijl er ook nog eens een nieuwe bron van inkomsten wordt aangeboord.
Waar moet je op letten bij het verlenen van licenties? Een goed licentiebeleid is niet alleen interessant voor de mode-industrie, maar kan mogelijkheden bieden voor een groot aantal bedrijven in zeer diverse industrieën. Mocht u als rechthebbende
2
overwegen om een derde een licentie voor het gebruik van de aan u toekomende rechten te geven, dan zijn er een aantal zaken waar u op moet letten: 1 Verricht marktonderzoek: alvorens u een licentie aangaat, is het belangrijk om gedegen onderzoek te verrichten naar zowel het soort producten dat wordt voorzien van uw merk, als de vraag/omvang. 2 Check de reputatie van de potentiële licentiehouder in de markt: u vertrouwt deze partij uw zorgvuldig opgebouwde rechten toe, dus u moet er zeker van zijn dat de licentiehouder door het gebruik van de rechten geen schade aan uw eigen reputatie toe zal brengen.
Mode en Intellectueel Eigendom De opMerkelijk staat dit keer volledig in
het teken van fashion. Of je de mode nu op de voet volgt of niet, vanuit
merkenrechtelijk oogpunt is het zonder twijfel een interessant onderwerp.
In een tijd waarin de crisis zeer hardnekkig blijkt te zijn, lijkt aandacht voor luxegoederen zoals mode misschien wat ongepast. Maar er doet zich iets
ongebruikelijks voor. De modesector blijft
het ondanks alles namelijk behoorlijk goed
doen. Hoe kan het dat bedrijven zoals Ralph Lauren toch zo goed presteren? Op deze
vraag proberen wij in deze opMerkelijk een antwoord te geven. Duidelijk is in elk geval
3 Check de financiële gezondheid van de potentiële licentiehouder: u geeft de licentie in ruil voor een percentage van de omzet, dus u dient uzelf ervan te verzekeren dat de licentiehouder aan zijn betalingsverplichtingen zal kunnen voldoen. 4 Check de kwaliteit van de producten: u beoogt een uitbreiding van uw assortiment met de producten die door de licentiehouder worden vervaardigd. Alvorens de licentie te geven, dient u zich ervan te verzekeren dat de producten voldoen aan de eisen die u als licentiegever aan een dergelijk product stelt. 5 Check wat de ervaringen van andere licentiegevers zijn met de licentiehouder: vaak heeft een licentiehouder meerdere licenties. Het is
aan te raden om met deze licentiegevers contact op te nemen om ervaringen uit te wisselen.
dat merklicenties een belangrijke rol spelen. Ook brengen we namaak en plagiaat
onder de aandacht, twee veelvoorkomende
6 Check de reputatie van de licentiehouder bij de afzetpunten: u gaat de licentie aan omdat de licentiehouder belooft de producten te verkopen op bepaalde afzetpunten. Het is dan ook aan te raden om na te gaan of de licentiehouder zijn beloftes gestand kan doen.
verschijnselen in de mode-industrie.
Daarnaast besteden we aandacht aan de bekende rode schoenzolen van Christian Louboutin. Tenslotte lichten we het
modelrecht toe, een minder conventionele manier van bescherming voor trendgevoelige producten.
Wilt u meer weten over hoe een goed licentiebeleid u mogelijk een nieuwe bron van inkomsten kan opleveren? Neem dan eens contact op met een van onze specialisten op dit gebied!
En dan willen wij nog even stil staan
bij het 125-jarig bestaan van Novagraaf. Mode is misschien vaak van korte duur,
Novagraaf is dat in elk geval duidelijk niet! Veel leesplezier,
Pauline Verheijen
Redactie opMerkelijk 3
Namaak en plagiaat in de mode Het is geen geheim dat succesvolle merken worden gebruikt voor namaak producten, vooral in de mode-industrie. De douane ontdekt dagelijks containers vol namaak kleding, tassen, parfums et cetera. Naast deze hardcore namaak goederen, is er ook regelmatig sprake van ontwerpers die een ontwerp uitbrengen onder hun eigen naam, terwijl het maar zeer de vraag is of zij ook daadwerkelijk dat ontwerp zelf hebben bedacht (plagiaat). Dit kwam recent weer eens uitgebreid in het nieuws dankzij Nikkie Plessen.
Zoe Karssen sen Zoe Kars
ssen Nikkie Ple
4
lessen Nikkie P
'Too much copying will kill your reputation'
Namaak
het merk Zoe Karssen. Ook al is het tegenwoordig een trend om teksten op shirts en sweaters te zetten, wanneer hetzelfde lettertype en/of dezelfde plaatsbepaling op de kleding wordt gebruikt, wordt er toch al snel inbreuk geconstateerd. Aangezien de tekst en het lettertype geheel overeenkomen (het lijken zelfs exacte kopieën) heeft Zoe Karssen een sterke zaak; Plessen heeft dan ook snel haar excuses aangeboden en de verkoop van deze kleding gestaakt.
Namaak goederen zijn goederen die van een identiek merk (of ander herkenningsteken) voorzien zijn en vaak niet onderscheiden kunnen worden van een merk dat officieel werd geregistreerd voor hetzelfde type goederen. Het merk wordt aangebracht zonder toestemming van de rechthebbende eigenaar van het merk. De goederen worden normaliter tegen abnormaal lage prijzen aangeboden en noch de kwaliteit, noch de afwerking voldoen aan de verwachtingen ten opzichte van de originele goederen. Uit onderzoek van de Europese Commissie blijkt dat in de Europese Unie per jaar meer dan 100 miljoen namaak producten in beslag worden genomen. China is de voornaamste bron van herkomst van deze namaak producten (64%).
Op zeven punten aanpassen - dan geen inbreuk? Een veelgehoorde mythe in de fashion is dat als men een ontwerp zoals kleding of schoenen op zeven punten aanpast, dat ontwerp dan voldoende afwijkt en er geen inbreuk wordt gemaakt op de auteursrechten van de ander. Maar zoals bij elke mythe is ook dit een ongegronde opvatting en blijkt het in de praktijk toch anders. Het juridisch criterium is dat beide ontwerpen niet dezelfde totaalindruk mogen hebben, en het is heel goed mogelijk dat wanneer een nieuw ontworpen trui of broek op zeven punten verschilt, er nog steeds inbreuk wordt gemaakt en het dus niet wordt toegestaan.
Plagiaat Bij plagiaat gaat het om het overnemen van andermans werk zonder correcte bronvermelding. De plagiaatpleger doet voorkomen dat het ontwerp zijn eigen oorspronkelijke werk is. Vaak gaat plagiaat samen met het schenden van het auteursrecht.
In/uit de schappen
Het is niet ongewoon dat fashion designers zich laten ‘inspireren’ door mede fashion designers. Aan dit inspireren zitten echter wel grenzen; iets wat Nikkie Plessen nu maar al te goed weet…
Het enkel snel uit de schappen halen van het inbreukmakende product is niet altijd voldoende. Je kunt niet zomaar iets namaken en ermee weg proberen te komen met alleen maar excuses. Een schadevergoeding kan toch worden toegekend. Het is voor Nikkie Plessen te hopen dat het voor haar niet zover komt en dat ze haar les heeft geleerd. Vermoedelijk zullen al haar toekomstige ontwerpen een dubbele check ondergaan voordat ze daadwerkelijk in de schappen komen. Too much copying will kill your reputation…
Nikkie Plessen versus Zoe Karssen De presentatrice richtte eind 2012 een kledinglijn op onder haar eigen merk NIKKIE by Nikkie Plessen. Helaas bleek al snel dat twee van haar ontwerpen, shirts met de teksten ‘Boys’ en ‘Too Much Love Will Kill You’, helemaal niet ‘by Nikkie’ waren: deze leken toch wel erg veel op de ontwerpen van het Nederlandse modeduo Quince en Zoe Karssen. Zij werken sinds 2010 onder
Helma van de Langenberg
5
Een bekende zaak: de rode zolen van Louboutin Hoewel mode zichzelf vaak herhaalt, zijn er ook nog genoeg ontwerpers die hun uiterste best doen om met een onderscheidend product te komen. Maar het bedenken van zo’n product is één ding, het beschermen ervan is weer een heel ander verhaal. De Franse schoenenontwerper Christian Louboutin weet hier alles van: hij voorziet zijn ontwerpen al sinds de jaren ‘90 van een rode zool en doet er alles aan om dit als enige te mogen (blijven) doen.
Handelsmerk
Rechter VS stelt Louboutin in het gelijk
De schoenen van Christian Louboutin zijn geliefd bij beroemdheden als Madonna en Jennifer Lopez en ook de hoofdrolspeelsters van Sex and the City leverden een grote bijdrage aan de wereldwijde bekendheid van de hoge hakken. De glimmende rode zool werd Louboutins handelsmerk en de Fransman gaat daarom tot het uiterste om dit te handhaven. Om deze handhaving eenvoudiger te maken, beschikt Louboutin sinds 2008 over een merkrecht op de specifieke kleur rood op de zool van een schoen, in zowel de Verenigde Staten als de Europese Unie.
Na een in eerste instantie negatieve uitspraak voor Louboutin, bepaalde het gerechtshof in New York uiteindelijk dat de Franse schoenenontwerper zich daadwerkelijk mag beroepen op merkbescherming voor zijn rode zolen. De rode zool wordt ervaren als onderscheidingsteken en daarmee als merk. Dit betekent dat andere schoenontwerpers de rode kleur niet meer mogen gebruiken voor een zool én dat een kleur als merk (voor een mode-item) nog wel bestaansrecht heeft. De rechter maakte wel één uitzondering: de merkbescherming gaat niet op als de schoen in kwestie helemaal rood van kleur is.
Alleenrecht op rode zolen?
Ook bescherming in Benelux
Toen collega-ontwerper Yves Saint Laurent in 2011 met een schoen kwam die ook een rode zool had, spande Louboutin een rechtszaak aan. De rechtszaak moest duidelijk maken of Louboutin het alleenrecht op de kleur rood voor schoenzolen inderdaad kan claimen. Breder gezien: verdient een mode-item in welke kleur dan ook een beschermd handelsmerk?
Onlangs speelde er een juridische procedure in de Benelux en ook in deze zaak werd Louboutin in het gelijk gesteld – zijn rode zolen genieten ook hier merkbescherming. Voorlopig dus in ieder geval nog steeds alleen rode zolen onder originele schoenen van Louboutin! Marloes Smit
6
Bescherming van trendgevoelige producten In de modebranche volgen verschillende trends elkaar snel op. Wat vandaag ‘in’ is, kan morgen alweer ‘uit’ zijn. Verder worden trends veel overgenomen door concurrenten. Vanuit het oogpunt van vrije mededinging mag veel, maar dat betekent niet dat uw concurrent uw product schaamteloos mag kopiëren. Lees hieronder meer over het modelrecht ter bescherming van trendgevoelige producten.
Het (on)geregistreerd modelrecht In de mode-industrie is veelal sprake van trendgevoelige producten die slechts een korte periode op de markt zijn. Om aan deze producten bescherming toe te kennen, heeft de Europese wetgever het ongeregistreerde modelrecht in het leven geroepen. Dit recht verkrijgt u als ontwerper in principe automatisch, zonder dat daar enige handeling (anders dan het ontwerpen) voor is vereist. Uiteraard kunt u er ook voor kiezen de meer veilige weg te bewandelen door het doen van een modeldepot, zodat u een modelregistratie bezit waaruit uw rechten duidelijk blijken.
Eisen: nieuw & eigen karakter Om een beroep te kunnen doen op een (on) geregistreerd modelrecht, dient uw ontwerp wel
aan twee voorwaarden te voldoen. Het ontwerp dient nieuw te zijn en een eigen karakter te hebben. Van een ‘nieuw’ model is sprake op het moment dat er geen identiek model aan het publiek beschikbaar is gesteld, voordat u uw ontwerp op de markt bracht. Om aan het criterium van eigen karakter te voldoen, moet het ontwerp een andere algemene indruk wekken dan andere modellen.
Beschermingsbereik Indien uw ontwerp voldoet aan de hierboven genoemde eisen, is uw ongeregistreerde ontwerp gedurende drie jaar beschermd tegen bewuste namaak door derden. Ontwerpen die op het uwe lijken, maar op bepaalde punten (duidelijk) anders zijn, vallen in beginsel niet onder de beschermingsomvang van uw ongeregistreerde modelrecht.
7
Geregistreerde ontwerpen komen tot maximaal 25 jaar bescherming toe en bieden een ruimere bescherming dan ongeregistreerde modellen, omdat er minder strikte eisen aan het inbreukmakende product worden gesteld.
Hoe kunt u uw rechten hard maken? Als een van uw concurrenten uw ontwerp kopieert en u wenst hier tegen op te treden, dan staat de gang naar de rechter open. U zult dan moeten bewijzen dat u als eerste op de markt kwam met dit ontwerp, en dat uw concurrent uw ontwerp (bewust) heeft gebruikt. Het is dan ook aan te raden bewijs te (blijven) verzamelen waarmee u dit kunt aantonen. Lenneke van Gaal
opMerkelijk Merk
Tuthola Tuthola is een winkel in Markelo waar kleurrijke kledingmerken verkocht worden onder de slogan: ‘Voor alle Tuthola’s – laat het leven je kleuren!’ In het Benelux Merkenregister worden dagelijks zeer diverse merken vastgelegd. Er zijn verrassende vondsten bij en alledaagse oplossingen. In deze rubriek willen wij u attenderen op een merknaam die ons is opgevallen.
de oorsprong van een merk In 1902 begint Eliazer Vet in Alkmaar een bedrijf dat in bedrijfskleding handelt. Eind jaren zestig wordt de onderneming omgebouwd tot spijkerbroekenzaak. Er zijn dan drie vestigingen onder de naam VET. In dezelfde periode vindt er een groeispurt plaats, mede dankzij de overname van damesmodeketens Didi, Superstar en Steps. De naam VET maakt plaats voor Forecast, maar deze keten stopt ermee in 2010 zodat het bedrijf zich puur op damesmode kan focussen. Ondertussen gaat het moederbedrijf door het leven als de Coltex Retail Group. Het hoofdkantoor is gevestigd in Heerhugowaard en men heeft momenteel rond de 400 vestigingen van de drie overgebleven ketens, waarvan een deel in het buitenland.
Novagraaf bestaat 125 jaar! Op 1 januari 1888 richtten P. van der Graaf en W.C. van Abcoude in Rotterdam ‘HandelsInformatie-Bureau Van der Graaf & Co’ op. Het bedrijf startte als Krediet Informatiedienst (incasso), maar al bij de oprichting in 1888 (h)erkenden beide heren het belang van de bescherming van octrooien en handelsmerken. In 1912 werden de groeiende merk- en octrooiactiviteiten definitief ondergebracht in een officieel merkenbureau. Internationale ambities zorgden in de loop van de vorige eeuw vervolgens voor verschillende uitbreidingen in het buitenland en twee naamswijzigingen: eerst naar Markgraaf in 1978 en en daarna, in 2000, naar Novagraaf. Anno 2013, 125 jaar na de oprichting, heeft Novagraaf meer dan 50.000 klanten, 350 medewerkers en 14 kantoren in 5 landen. U, als klant van Novagraaf, heeft ons uiteraard gemaakt tot wat wij nu zijn. U houdt ons scherp en geeft ons vertrouwen. En daarvoor zijn wij u zeer dankbaar!
Volg ons via Twitter: twitter.com/Novagraaf
Een tip of vraag voor de redactie? Bel ons op telefoonnummer (020) 564 14 11
Bezoek ook www.novagraaf.nl voor onder meer
Deze brochure is gedrukt op FSC mixed credit
of mail naar
[email protected].
het laatste IE-nieuws en het Merk van de Dag.
papier met biologisch afbreekbare inkt.
Voor verdere informatie kunt u contact opnemen met Novagraaf Nederland BV: Hoogoorddreef 5, 1101 BA Amsterdam Postbus 22722, 1100 DE Amsterdam | Tel (020) 564 14 11 | Fax (020) 696 23 03 |
[email protected] 8 | www.novagraaf.nl
