opMerkelijk nieuws voor merkhouders | september 2011 | nr. 82
Inhoud
Social media
Kansrijk of bedreigend? 2 | Column 3 | Gebruik van een merk 4 | Het auteursrecht op logo’s 6 Brands in the Picture 7 | Nieuwe top level domeinen in aantocht! 8 | De oorsprong van een merk 8 opMerkelijk Merk 8
social media en je merk
Kansrijk of bedreigend?
Social media zijn steeds vaker een instrument om het bereik van je merk uit te breiden, om klanten aan je te binden en om contact met de doelgroep te hebben. Dat is mooi. Maar je merk kan via social media ook ten prooi vallen aan negatieve publiciteit. Dagelijks zijn in Nederland meer dan tien miljoen mensen actief bezig met social media. Hoe houd je in dit licht grip op je merk, zodat social media vooral vóór je en niet tegen je werken?
Fansites en sucksites Intellectueel Eigendomsrecht specialist Helma van de Langenberg vertelt over positieve en negatieve aspecten van het fenomeen social media: ‘Fans kunnen fanpages creëren op social media zoals Hyves en Facebook. Maar er kunnen ook
2
zogeheten sucksites, het tegenovergestelde van fanpages, op het web komen. Er zijn meer factoren waardoor je geen grip hebt op je merk. Op Twitter kunnen mensen bijvoorbeeld merken van derden als gebruikersnaam registreren. Ook geven consumenten op social media vaak hun mening – positief en negatief – over hun ervaring met merken’.
Optreden tegen inbreuk Kun je als merkhouder optreden tegen berichten die de positieve bekendheid van je merk schaden? Helma van de Langenberg: ‘Soms kun je niet optreden, omdat de vrijheid van meningsuiting prevaleert. Daarnaast moet je je afvragen of je wel moet willen optreden. Dit soort zaken trekt soms namelijk meer publiciteit dan wenselijk is. Het online publiek bestaat uit miljoenen mensen en alles wat je onderneemt, verspreidt zich razendsnel op internet. De effecten van optreden tegen een inbreuk, zoals eventuele reputatieschade, moeten per situatie worden afgewogen’. Maar toch, het is denkbaar dat het verstandig is om op te treden tegen bijvoorbeeld merkinbreuk. Wat zijn dan je kansen? Wat kun je doen? Helma van de Langenberg: ‘De persoon die inbreuk maakt kun je persoonlijk aanspreken, bijvoorbeeld via een sommatiebrief. Een andere optie is het indienen van een klacht bij de desbetreffende social media-website zelf; vrijwel alle grote sites hebben voor inbreukzaken een eigen “Notice en Take down procedure”. Beschikt een social media-website niet over zo’n procedure, en is een sommatiebrief naar de inbreukmaker niet succesvol gebleken, dan kan de rechter uitkomst bieden’.
Begrijpen hoe social media werken Helma van de Langenberg benadrukt dat het wijs is je eerst terdege te verdiepen in de wijze waarop social media functioneren: ‘Begrijp hoe social media werken! Als je vervolgens ook echt wilt optreden, dan moet je zeker weten dat je een legitieme claim hebt. Realiseer je dat je niet tegen alles op kunt treden. Wees dus zorgvuldig in je keuzen en houdt rekening met je budget. Realiseer je ook dat merkrecht in principe een nationale aangelegenheid is. Dit betekent dat merkhouders uit verschillende landen hetzelfde merk kunnen gebruiken. Social media kennen echter geen landsgrenzen, dus diegene die het eerst een account op een dergelijke site aanmaakt, mag dat account gebruiken. Optreden hiertegen is dan in principe niet mogelijk’.
Positief effect sturen De wereld van de social media kan echter ook vóór je werken. Merkhouders kunnen dat positieve effect sturen. Helma van de Langenberg: ‘De eerste stap die je kunt zetten, is om je merk te registreren op sites die je zelf belangrijk vindt. Het biedt een uitgelezen kans om eens met de kracht van social media te experimenteren. Verder is het verstandig om internet te scannen op negatieve, niet juiste en misleidende opmerkingen over jouw merk. Zo houd je in de gaten wat er over je bedrijf op social media gezegd wordt en kun je, indien dat mogelijk en wenselijk is, optreden tegen derden die inbreuk maken op je merk. Weet vooraf wel welke mogelijkheden en voorwaarden een social media-site biedt. Dat voorkomt een hoop stress als je daadwerkelijk wilt optreden’.
Roerige tijden Het jaar 2011 beloofde het jaar van de
omslag te zijn. Het jaar begon sterk, maar
de financiële crisis lijkt de wereld opnieuw
in een wurggreep te houden. Investeringen lijken weer te stagneren en innovatie ligt op zijn gat.
Dat is niet alleen jammer, maar ook
schadelijk voor de Nederlandse economie.
Wij zijn een land waarin innovatie en ondernemerschap in ons DNA zit. Juist in een tijd met veel tegenwind, is het juist tijd om te investeren. Investeren in een duidelijke
strategie, in uw intellectueel eigendom en het interacteren met uw doelgroep. Wat leeft er bij hen? Wat houdt hen bezig?
Social media lijkt hiervoor een uitgelezen en kostenefficiënt instrument. In deze opMerkelijk gaan wij vanuit juridisch
perspectief onder meer dieper in op de
kracht van social media. We belichten de
voordelen, maar kijken ook naar de gevaren. In deze opMerkelijk kijken we ook naar het gebruik van merken en staan we nog even stil bij onze fotowedstrijd Brands in the Picture 2011.
Veel leesplezier gewenst. Redactie opMerkelijk
PS: Heeft u al eens nagedacht wat er gebeurt als iemand uw naam of merk gebruikt met
de nieuwe domeinnaam extensie .xxx? Kijk
op www.novagraaf.nl voor meer informatie! 3
Gebruik van een merk, weet het maar te bewijzen! Registreren van een merk is één, maar het in stand houden van een merk is minder gemakkelijk. Voor dat in stand houden is het gebruik van het merk wezenlijk. Hoe dat ‘gebruik’ werkt, komt in dit verhaal aan de orde. De wet laat overigens zien dat het de eerste vijf jaar na registratie van het merk nog niet noodzakelijk is om een merk ook daadwerkelijk te gebruiken. Uw merkrechten blijven dan onverkort van toepassing. Na deze periode van vijf jaar is het wel belangrijk dat het merk gedurende een ononderbroken tijdsvak van vijf jaar wordt gebruikt. Gebruikt u het merk niet of niet normaal, dan kunnen derden (waaronder bijvoorbeeld uw concurrenten) het verval van het merk inroepen.
4
‘Duizend vermoedens maken nog geen bewijs’ Normaal gebruik Het enige relevante criterium voor normaal gebruik van een merk is of het dient voor een daadwerkelijk commercieel doel: het merk wordt gebruikt om afzet te vinden of te behouden. Voor deze beoordeling worden verkoopcijfers veelal gekoppeld aan de specifieke aard van de producten of diensten. Dit zal van geval tot geval moeten worden beoordeeld, waarbij het duidelijk is dat de criteria voor het gebruik van een merk voor vliegtuigen anders zal zijn dan voor de verkoop van sigaretten.
De datum moet vallen in de relevante periode van gebruik die in de betreffende oppositie geldt. Gebruik buiten die periode wordt in beginsel niet in de beslissing meegenomen. Bij kranten- en tijdschriftartikelen alsmede facturen staat de datum meestal wel vermeld. Bij kopieën van websites, klantenlijsten, verpakkingen en dergelijke is dit vaak niet het geval. Houd er bij het ontwerp van deze en andere stukken daarom rekening mee dat een datum wordt meegenomen. Het later handmatig aanbrengen van een datum is uiteraard niet toegestaan.
Bewijs van gebruik
Gedegen administratie
Duidelijk is dat normaal gebruik belangrijk is voor het in stand houden van uw rechten. Dit gebruik dient u echter ook te kunnen bewijzen, bijvoorbeeld in een oppositieprocedure. Bij een oppositie tegen een nieuwe registratie wordt namelijk meestal ‘bewijs van gebruik’ door de wederpartij gevraagd. Dit bewijs van gebruik zal moeten aantonen dat het merk waarop de oppositie is gebaseerd in de vijf jaar voor de publicatie van de merkaanvraag waartegen de oppositie is gericht, normaal is gebruikt voor de producten en diensten waarvoor het merk is ingeschreven. Bij het niet kunnen aantonen van dit gebruik loopt men een groot risico; de oppositie zal worden afgewezen. Wel is het zo dat de partij tegen wie de oppositie wordt gevoerd, expliciet om dat bewijs moet vragen.
Gebruiken alleen is niet voldoende. Het gebruik dient u, ongeacht de bekendheid van uw merk, dus ook te kunnen bewijzen! Wij adviseren u daarom te zorgen voor een gedegen (elektronische) administratie van bovengenoemde gegevens en stukken. Zorg er ook voor dat het merk op alle gebruiksmaterialen staat. Houd deze administratie jaarlijks bij en zorg dat de gegevens in ieder geval vijf jaar teruggaan. Wilt u zeker zijn dat de door u bewaarde stukken geschikt zijn als ‘bewijs van gebruik’, dan kunt u die eens aan onze consultants voorleggen.
Bewijskracht Het gebruiksbewijs dient juridisch gezien aanwijzingen te bevatten over de plaats, duur, omvang en wijze van het gebruik. Als primair bewijsmateriaal worden beschouwd marktonderzoeken, enquêtes en verklaringen. Andere stukken, zoals reclamemateriaal en – investeringen, facturen, klantenlijsten, verkoopcijfers, krant en/of tijdschriftartikelen, kopieën van websites, verpakkingen en informatie betreffende het marktaandeel, worden als secundair bewijs gezien. Dat is deugdelijk bewijs, maar de bewijskracht is minder. Belangrijk is dat het bewijsmateriaal een datum bevat of een code die herleidbaar is tot een datum.
5
Het auteursrecht op logo’s Let op de kleine lettertjes
Aangezien creativiteit niet voor iedereen is weggelegd, wordt de ontwikkeling van een nieuwe huisstijl, logo’s of brochures meestal uitbesteed aan een extern reclameof ontwerpbureau. De ontwerper verstrekt tegen betaling vervolgens bijvoorbeeld een nieuw ontwikkeld logo aan de klant en daarmee lijkt de opdracht afgerond. De opdrachtgever zal het logo in gebruik nemen, eventueel zelfs als merk registreren, en zal er verder van uitgaan dat alle rechten op het logo vanaf nu bij hem liggen. In zeer veel gevallen blijven de auteursrechten op de ontworpen designs echter aan het externe bureau toebehoren, met alle risico’s van dien!
Het uitgangspunt is dat de opdrachtgever van een origineel ontwerp ook auteursrechthebbende is. Deze regel gaat echter niet op wanneer er sprake is van een ‘andersluidend beding’. De meeste professionele designers hebben in hun algemene voorwaarden een auteursrechtvoorbehoud opgenomen. In dat geval gaan de auteursrechten juist niet van rechtswege naar de opdrachtgever en blijft zelfs na afronding van de opdracht de feitelijke ontwerper de auteursrechthebbende op het design. U als opdrachtgever krijgt dan ‘slechts’ een gebruiksrecht.
Ingewikkelde discussie Stel, u laat een logo ontwikkelen, betaalt daarvoor en heeft uw logo inmiddels als merk geregistreerd, maar de ontwerper claimt alsnog zijn auteursrecht. Uw beroep op betaling voor de opdracht of uw merkrecht hoeft niet te betekenen dat de auteursrechtelijke claim van de ontwerper ongeldig is. Met een dergelijk ‘dubbel eigenaarschap’ kan dan een ingewikkelde discussie ontstaan. De ontwerper zou het verdere gebruik van uw logo kunnen verbieden, u daarvoor laten betalen of daar specifieke eisen aan stellen, bijvoorbeeld ten aanzien van gebruik voor een bepaalde periode of in een bepaalde regio.
Wat te doen?
Johan Ensing
Bij het extern verstrekken van een ontwerpopdracht is daarom het advies om altijd de overdracht van het auteursrecht op het ontwerp te bedingen. Een dergelijk verzoek zal niet vaak geweigerd worden, omdat men anders de opdracht niet krijgt. De overdracht van het auteursrecht zelf geschiedt door middel van ondertekening van een simpele overdrachtsakte. Vrijwel zonder moeite bespaart u zichzelf hiermee een flink risico en neemt u alle twijfels over de volledige eigendom van de ontwerpen weg.
6
Brands in the Picture Merken spelen een belangrijke rol in ons dagelijkse leven. Zij geven consumenten vertrouwen en zorgen voor herkenbaarheid en een eigen imago. Merken zijn mooi en illustratief, ze hebben een eigen verhaal, een eigen context waarin zij groeien en bloeien. Of het nu gaat om een graffiti op de muur, een vreemde reclame op een bus of een opvallend billboard.
Dat vonden wij bij Novagraaf een interessant gegeven en daarom zijn wij onze fotowedstrijd gestart: ‘Brands in the Picture’. De wedstrijd heeft veel positieve reacties opgeleverd. Inmiddels is de wedstrijd afgesloten, hebben wij bijna 700 prachtige merkenfoto’s ontvangen en is de winnaar bekend. Zij heet Eveline Voss. Zij maakte een prachtige foto van een Apple
7
Store in New York. Een unieke weergave van één van de meest aansprekende merken van dit moment. De samenstelling en het perspectief van de foto maakt dit voor het grote publiek dé merkenfoto van 2011. Op korte termijn zullen wij van de mooiste foto’s een origineel fotoboek maken. En voor de liefhebbers: op 2 april 2012 start ‘Brands in the Picture 2’. Pak die tweede kans en leg de mooiste merkenfoto’s vast!
de oorsprong van een merk Nieuwe top level domeinen in aantocht! Itho Daalderop is ontstaan in 2011 uit een samenwerking tussen Itho (Internationale Technische Handelsonderneming) en Daalderop. Itho werd in 1919 opgericht en Daalderop werd in 1880 opgestart door Johannes Daalderop. Itho staat bekend als leverancier van ventilatiesystemen, afzuigkappen en cv- en warmwaterapparatuur en Daalderop maakt voornamelijk producten voor warmwater-comfort. Beide bedrijven behoren nu tot de Tree House Group.
opMerkelijk Merk Baby benzine
Vanaf januari 2012 wordt het mogelijk om een eigen zogenaamd top level domein aan te vragen. In aanvulling op reeds bestaande domeinen als bijvoorbeeld .nl en .com kunnen vanaf dan nieuwe extensies worden aangevraagd voor bijvoorbeeld .novagraaf, .canon, .amsterdam, .shop of .bloembollen. In principe kunnen alle bedachte extensies worden aangevraagd (maximaal 36 tekens). De verkrijger van een dergelijke extensie krijgt, om in aanmerking te kunnen komen voor een zelfbedachte top level domein, wel te maken met een stevig pakket aan eisen en voorwaarden.
Onder meer voor voedingsmiddelen voor baby’s. In het Benelux Merkenregister worden dagelijks sterke en minder sterke merken vastgelegd. Er zijn verrassende vondsten en alledaagse oplossingen bij. In deze rubriek van opMerkelijk laten wij u een merknaam zien, die ons is opgevallen.
Volg ons via Twitter: twitter.com/Novagraaf
Deze eisen en voorwaarden en de niet geringe kosten van minimaal € 150.000,- maken de drempel voor het aanvragen van een eigen top level domein hoog. Dit neemt natuurlijk niet weg dat het verkrijgen van bepaalde extensies commercieel erg waardevol kan zijn. Wilt u hier meer over weten, neem dan gerust eens contact met ons op.
Een tip of vraag voor de redactie? Bel ons op telefoonnummer (020) 564 14 11
Bezoek ook www.novagraaf.nl voor onder andere
Deze brochure is gedrukt op FSC mixed credit
of e-mail naar
[email protected]
het laatste nieuws en het Merk van de Dag.
papier met biologisch afbreekbare inkt.
Voor verdere informatie kunt u contact opnemen met Novagraaf Nederland BV: Hogehilweg 3, 1101 CA Amsterdam Postbus 22722, 1100 DE Amsterdam | Tel (020) 564 14 11 | Fax (020) 696 23 03 |
[email protected] 8 | www.novagraaf.nl
