Onderwijsinstituut Faculteit der Letteren
ICTOL: ICT en Onderwijs Letteren
Jaarverslag 2006
juni 2007
Rijksuniversiteit Groningen
Faculteit der Letteren
1
ICT & Onderwijs Letteren
Rijksuniversiteit Groningen
Faculteit der Letteren
ICT & Onderwijs Letteren
Voorwoord Vorig jaar heeft ICTOL door drukke werkzaamheden geen jaarverslag kunnen opstellen. De werkzaamheden vonden veelal plaats in het kader van projecten waarvoor afzonderlijke rapportages zijn opgesteld. Een groot deel van de door ICTOL uitgevoerde werkzaamheden is hierdoor al uitvoerig gedocumenteerd, maar als geen jaarverslag wordt opgesteld is het lastig om een totaaloverzicht te krijgen van de werkzaamheden die ICTOL heeft uitgevoerd. Daarom is dit jaar, enigszins verlaat, toch weer een jaarverslag opgesteld van de activiteiten die ICTOL in het voorafgaande jaar heeft verricht. De opzet is in vergelijking met eerdere rapportages enigszins bijgesteld. De opsomming van projecten – de belangrijkste activiteit van ICTOL – beslaat het grootste deel van de rapportage. Per project zijn nu bovendien de belangrijkste karakteristieken toegevoegd, zodat de lezer sneller een beeld krijgt van verantwoordelijkheden, partners en omvang van de projecten. Dit past bij het streven van ICTOL om de projectmatige afhandeling van de werkzaamheden, ook in de facultaire administratie, de komende periode verder te verbeteren. Wij vertrouwen erop dat we de facultaire gemeenschap met het opstellen van dit verslag een dienst bewijzen. We houden ons graag aanbevolen voor suggesties voor verbetering. Vragen n.a.v. dit rapport zijn uiteraard zeer welkom! Sake Jager Hoofd ICTOL
2
Rijksuniversiteit Groningen
Faculteit der Letteren
ICT & Onderwijs Letteren
1 Beleidskader Het rapportagejaar 2006 stond in het teken van innovatiebeleid op het gebied van het taalvaardigheidsonderwijs (TVO) in de moderne vreemde talen. Zowel de implementatie van uitgebreide infrastructurele voorzieningen bij de UB als de start van een omvangrijk facultair project t.b.v. het herontwerp van het TVO (Taal Vaardig) vonden in de rapportageperiode hun beslag. Bij genoemde projecten gaat het om onderwijsinnovatie in ruimere zin en niet om het gebruik van ICT als zodanig. Bovendien is verregaande commitment van bestuur, management en opleidingen t.o.v. de voorgestane vernieuwingen verworven. Hiermee is een belangrijke stap gezet naar de structurele verankering van ICT in het facultaire onderwijs, waarop in de vorige rapportage is aangedrongen. Belangrijke beleidspunten van de afgelopen jaren, implementatie van de onderwijsleeromgeving Nestor en integratie van audio en video in het facultaire onderwijs, zijn door de gekozen aanpak sterker geïntegreerd in het (talen)onderwijs. Hieraan wordt verder bijgedragen door de afronding van het digitaliseringsproject Fast Forward. Dit project heeft de basis gelegd voor verbetering van de structurele dienstverlening door de AV-dienst Rechten en Letteren m.b.t. het gebruik van audio en video in het onderwijs. Uiteraard blijft het van belang nieuwe mogelijkheden t.a.v. ICT-gebruik te verkennen. Door participatie in lokale, landelijke en Europese projecten is in de rapportageperiode verdere ervaring opgedaan met verschillende nieuwe technologieën en vernieuwende didactische werkvormen. In de volgende paragraaf worden de verschillende projecten kort beschreven. Voor verdere informatie wordt verwezen naar aanvullende informatie op het web.
2 Projecten 2.1
Taal Vaardig
Projectleider
Prof dr C.L.J. de Bot, TTW
Projectcoördinator
Drs. S. Jager, ICTOL
Partners
RUG: Faculteit Letteren, Talencentrum
Periode
2006-2008
Budget
€ 256.750
Subsidie t.b.v. Letteren Info
ca. € 240.000 www.rug.nl/let/voorzieningen/ictol/taalvaardigheidsonderwijs/projecten/taalvaardig
Het project Taal Vaardig, waarvoor de voorbereidingen in 2002 zijn begonnen, is in de zomer van 2006 van start gegaan. Het project beoogt grootschalige organisatorische en didactische vernieuwing van het taalvaardigheidsonderwijs binnen de universiteit op basis van gemeenschappelijke uitgangspunten voor het TVO. In het eerste jaar wordt het project voornamelijk uitgevoerd met de grotere talen (Engels, Spaans, 3
Rijksuniversiteit Groningen
Faculteit der Letteren
ICT & Onderwijs Letteren
Frans, Duits, Italiaans). Volgend jaar komen de kleinere talen aan bod. Naast een herprogrammering van het TVO, o.a. in het kader van de flexibele bachelorprogramma’s, worden diverse inhoudelijke en didactische bijstellingen doorgevoerd. Het gebruik van ICT speelt hierbij een grote rol. Binnen het project vindt samenwerking plaats tussen docenten van het talencentrum en docenten van de talenopleidingen. Docenten zijn voor één dagdeel per week vrijgesteld van reguliere onderwijstaken i.v.m. deelname aan het project. Deelname aan het project is verplicht voor alle taalopleidingen. Voortgangsrapporten en andere informatie over het project zijn beschikbaar op genoemde website.
2.2
Apollo 18
Projectleider
Drs. S. Jager, ICTOL
Partners
RUG (penvoerder), UvT
Periode
2004-2006
Budget
€ 124.000
Subsidie t.b.v. Letteren
ca. € 32.000
Info
www.apolloplatform.nl/apollo/home/579
De werkzaamheden binnen dit project, uitgevoerd als onderdeel van Apollo, een samenwerkingsverband van verschillende HO-instellingen, hadden tot doel om het gebruik van ICT binnen de taalopleidingen verder te stimuleren. De activiteiten zijn afgesloten in 2005. In 2006 heeft de administratieve afsluiting van het project plaatsgevonden.
2.3
Sprekenderwijs
Projectleider
Drs. P.M. de Groot, ICTOL
Partners
RUG (penvoerder), UvT, Hanzehogeschool
Periode
2005-2006
Budget
€ 102.000
Subsidie t.b.v. Letteren
ca. € 20.000
Info
www.apolloplatform.nl/apollo/home/580
Het project Sprekenderwijs, eveneens uitgevoerd als onderdeel van Apollo, is in 2006 afgesloten. Het was bedoeld om de didactische mogelijkheden van programmatuur voor gesproken communicatie (HorizonWimba) te verkennen en te bepalen of gebruik van dergelijke programmatuur meerwaarde zou kunnen bieden binnen het TVO aan de betrokken instellingen.
4
Rijksuniversiteit Groningen
2.4
Faculteit der Letteren
ICT & Onderwijs Letteren
INTUIT
Projectleider
Drs. S. Jager, ICTOL
Partners
RUG (penvoerder), ULei, UM, UvT, RU Nijmegen, UU
Periode
2005-2008
Budget
€ 555.000
Subsidie t.b.v. Letteren
ca. € 80.000
Info
www.intuitproject.nl
INTUIT is een SURF Onderwijsvernieuwingsproject, waarin wordt geparticipeerd door 6 talencentra verbonden aan Nederlandse universiteiten. Hoofddoel is om te onderzoeken hoe bestaande ICT-instrumenten kunnen worden ingezet in het TVO Engels aan studenten en medewerkers van de betreffende instellingen. De ICT-tools hebben betrekking op digitale toetsing, oefening en portfolio’s. Blackboard fungeert bij alle deelnemende instellingen als overkoepelende leeromgeving. De didactische kaders zijn gebaseerd op de uitgangspunten van het Common European Framework of Reference (CEFR) en principes van autonoom taalleren. De eerste fase van het project is begin 2007 succesvol afgerond. In 2007 wordt de opschalingsfase uitgevoerd, waarbij alle instellingen een combinatie van programma’s zullen inzetten t.b.v. grotere aantallen cursisten als onderdeel van het reguliere TVO. Voor de Faculteit Letteren vervult INTUIT een belangrijke voorhoedefunctie m.b.t. het uitproberen van technologieën en didactische scenario’s voor het TVO.
2.5
Succesvolle in- en doorstroom naar de WO-master voor WO/HBObachelors
Projectleider
Dr. H.J.A. Beldhuis, UOCG
Deelprojectleider
Drs. S. Jager, ICTOL
Partners
O.a. RUG (penvoerder), UvT, TUD, Hanzehogeschool, Haagse Hogeschool
Periode
2006-2007
Budget
€ 1.300.000
Subsidie t.b.v. Letteren
ca. € 35.000
Info
https://www.surfgroepen.nl/sites/doorstroom/ (afgeschermde site)
De Faculteit Letteren participeert met ICTOL en Talencentrum in een groot landelijk project dat wordt gecoördineerd door UOCG. Het project wordt uitgevoerd in het kader van het Nationaal Actieplatform ELearning (NAP), een initiatief van het ministerie van OC&W en de Stichting SURF. De uitvoering vindt plaats binnen het werkpakket dat tot doel heeft de schakelprogramma’s voor HBO-instromers in het WO met behulp van ICT te verbeteren. Eén deelwerkpakket richt zich op het onderdeel Engelse taalvaardigheid binnen deze schakelprogramma’s. Dit deelwerkpakket wordt gecoördineerd door ICTOL. Qua opzet wordt nauw aangesloten bij de uitvoering van het SURF Onderwijsvernieuwingsproject INTUIT. Er wordt deels gewerkt met programma’s voor andere vaardigheden. Ook zijn andere partners bij dit project betrokken. De
5
Rijksuniversiteit Groningen
Faculteit der Letteren
ICT & Onderwijs Letteren
onderwijscontext laat echter minder ruimte voor contactonderwijs. In vergelijking met INTUIT zal daarom in veel gevallen nog sterker moeten worden ingezet op de mogelijkheden van E-Learning.
2.6
Ingebruikname voorzieningen UB
Projectleider
Drs. S. Jager, ICTOL
Partners
RUG: UB en Letteren
Periode
2006-2007
Budget
PM
Subsidie t.b.v. Letteren
PM
Info
www.rug.nl/let/voorzieningen/ictol/taalvaardigheidsonderwijs/voorzieningen
Dit project is, evenals het bovengenoemde project Taal Vaardig, voortgekomen uit de werkzaamheden van de werkgroep TVO van de faculteit (Cie De Bot). De inrichting van hoogwaardige voorzieningen voor het TVO (instructie- annex toetsruimtes, zelfstudieplaatsen en samenwerkplaatsen) is in de periode 2004-2006 voorbereid door een facultaire werkgroep en gekoppeld aan het project Electronische Bibliotheek van de UB. Aan het begin van het studiejaar 2006-2007 werden de nieuwe werkplekken opgeleverd voor gebruik door de Faculteit Letteren, inclusief het Talencentrum. Voor de ingebruikname waren, afgezien van de kosten van de benodigde extra software, geen extra middelen gereserveerd. Dit verklaart waarschijnlijk een deel van de problemen die optraden na oplevering van de voorzieningen. Bepaalde software kon door onduidelijke problemen niet tijdig in gebruik worden genomen. Bij andere software traden na installatie verschillende fouten op. Ook bleek het onmogelijk om het gewenste reserveringssysteem in gebruik te nemen. Docenten en ondersteuners konden door de problemen niet (tijdig) worden geïnstrueerd in het gebruik van de nieuwe voorzieningen. De invoering van de universitaire werkplekken voor studenten en medewerkers en de reorganisatie van het ICT-beheer, die deels samen vielen met de ingebruikname van de voorzieningen, in combinatie met bovengenoemde factoren, zorgden ervoor dat onvoldoende kon worden ingespeeld op alle voorkomende problemen. Hierdoor zijn de voorzieningen in 2006-2007 minder intensief gebruikt dan beoogd. Begin 2007 zijn de meeste problemen opgelost. Samen met de uitvoering van de verschillende TVO-innovatieprojecten in het afgelopen jaar zal dit vanaf september 2007 leiden tot een verhoogd gebruik van de voorzieningen. Voor de twee openstaande onderdelen (de ingebruikname van een reserveringssysteem en geïntegreerde gastaccounts voor externe cursisten van het Talencentrum) zijn aanvullende projecten door het CIT opgezet.
6
Faculteit der Letteren
Rijksuniversiteit Groningen
2.7
ICT & Onderwijs Letteren
Ellipsconsortium
Consortiumleider
Drs. S. Jager, ICTOL
Projectleider
Ir. A.J.M. Rosendaal, ICTOL
Partners
RUG (penvoerder), UL, UM, UvT, RU Nijmegen, UU
Periode
2005-2008, daarna gecontinueerd
Budget
ca. € 40.000 p.j.
Subsidie t.b.v. Letteren
ca. € 5.000 p.j.
Info
www.ellipsconsortium.nl
Het Ellipsconsortium heeft als doel het exploiteren van het programma Ellips, dat ontwikkeld is in het kader van het SURF-project Digitalenklas. De werkzaamheden worden op projectbasis uitgevoerd, deels door commerciële partijen. Begin 2006 werd het consortium uitgebreid met de Universiteit Maastricht (Talencentrum). Overige partners zijn: •
Radboud Universiteit Nijmegen
•
Rijksuniversiteit Groningen (Consortiumleider)
•
Stichting SURF
•
Universiteit Leiden
•
Universiteit Utrecht
•
Universiteit van Tilburg
André Rosendaal werd aangesteld als technisch projectleider om de ontwikkeling van de software te coördineren. Rosendaal heeft tevens de dagelijkse leiding over het project. Belangrijke verbeteringen aan Ellips zijn de mogelijkheid om via A-Select (een landelijk authenticatiesysteem mede ontwikkeld door SURFnet) te kunnen inloggen met de gebruikersnaam en het wachtwoord van de eigen instelling. ICTOL nam hierbij het initiatief om met het oog op andere toepassingen (Nestor, UB, Progress-WWW) A-Select universiteitsbreed te ondersteunen. Dit initiatief werd door het Rekencentrum ondersteund en resulteerde in een pilot-project met Ellips als testapplicatie. Verder werd de performance van Ellips verbeterd en werden diverse kleinere aanpassingen doorgevoerd. De inzet van Ellips in het onderwijs vertoont een stijgende lijn. Alle deelnemende partijen ontwikkelen initiatieven om het gebruik voor onderwijsdoeleinden te verhogen. Naast nieuwe cursussen betreft dat de import van bestaand Hologram-materiaal. Voor samenwerking en communicatie werd een site geopend bij SURFgroepen, een online samenwerkingsomgeving voor medewerkers en studenten van bij SURFnet aangesloten instellingen.
7
Faculteit der Letteren
Rijksuniversiteit Groningen
2.8
ICT & Onderwijs Letteren
Fast Forward
Projectleider
Drs. S. Jager, ICTOL
Partners
RUG: AV-dienst, FCA Letteren, Bibliotheek Letteren, ICTOL, DOS
Periode
2005-2006
Budget
--
Subsidie t.b.v. Letteren
--
Info
www.rug.nl/let/voorzieningen/ictol/archief
Fast Forward had tot doel om de problematiek m.b.t. het digitaliseren van audio en videobestanden binnen de faculteiten Letteren en Rechten nader in kaart te brengen en methoden te ontwikkelen en procedures vast te leggen waarmee opdrachten op dit gebied systematisch en efficiënt kunnen worden afgehandeld. Het project is eind 2006 afgerond met de oplevering van een eindverslag waarin de beoogde procedures en protocollen zijn beschreven. Als onderdeel van het project is ook een digitaal aanvraagformulier opgeleverd waarmee digitaliseringsopdrachten kunnen worden ingediend bij de AV-dienst en doorgespeeld aan andere betrokken afdelingen. Verder is een taakafbakening vastgesteld voor alle bij de digitalisering betrokken afdelingen. De eindverantwoordelijkheid voor de uitvoering is belegd bij de AV-dienst. Volgens plan zal de AV-dienst in de loop van 2007 de ontwikkelde procedures gaan toepassen en het webformulier in gebruik nemen.
2.9
VideoAktiv
Projectleider
Glasgow Caledonian University
Partners Periode
Vrije Universiteit, ATiT, Université Nancy 2, Glasgow Caledonian University, University of the Basque Country Oktober 2004 – December 2006
Budget
€ 379.677
Subsidie t.b.v. Letteren
€ 19.000
Info
www.videoaktiv.org
Eind december is het in oktober 2004 gestarte Europese project VideoAktiv geëindigd. Dit project wordt gefinancierd door de Europese Unie in het kader van Socrates/Minerva. Penvoerder is de Glasgow Caledonian University. Overige partners zijn de Vrije Universiteit, ATiT (België), de Universiteit van Nancy en de Baskische Universiteit (Bilbao). Binnen de RuG werkt ICTOL samen met het UOCG. André Rosendaal verzorgt de coördinatie van de werkzaamheden van de RuG en was verantwoordelijk voor het opzetten en onderhouden van de meertalige VideoAktiv website. Doel van VideoAktiv was het gezamenlijk opzetten van workshops op het gebied van streaming media, zowel face-to-face als virtueel, het opzetten van een Europese community op het gebied van streaming media en het produceren van een handboek voor het gebruik van digitale video in het hoger onderwijs. Binnen Nederlands zijn samen met de VU workshops ontwikkeld, waarvan er in 2006 twee aan de RuG zijn
8
Faculteit der Letteren
Rijksuniversiteit Groningen
ICT & Onderwijs Letteren
gehouden. Deze workshops werden o.a. door Letterenmedewerkers bezocht, en behoren nu tot het vaste cursuspakket van het UOCG.
2.10 Virtuele Snijmachine Projectleider
SURFnet
Partners
RuG Letteren
Periode
2006
Budget
--
Subsidie t.b.v. Letteren
--
Info
video.surfnet.nl/virtualcutter https://www.uitwisselplatform.nl/projects/virtualcutter/
In 2006 zijn er geen activiteiten op contractbasis voor de Virtuele Snijmachine verricht. Wel heeft André Rosendaal een nieuwe versie op de site Uitwisselplatform.nl geplaatst met enkele kleinere verbeteringen, en in een aantal gevallen op verzoek van SURFnet tweedelijnsondersteuning geboden. Met SURFnet zijn verkennende gesprekken gevoerd over een nieuwe versie, die waarschijnlijk in 2007 zullen leiden tot een nieuw contract.
2.11 I-See TV Projectleider
Extern
Partners
RUG (IEB, Letteren), I-See.TV
Periode
2006
Budget
ca. € 25.000
Subsidie t.b.v. Letteren
--
Info
groningen.i-see.tv
ICTOL heeft i.s.m. de afdeling IEB van de RUG ondersteuning verleend aan I-See.TV, een op webvideo’s gebaseerde community voor en door studenten in Groningen. De ondersteuning bestond uit de aanstelling van een student-assistent, gefinancierd door IEB. Na afloop van het contract is de ondersteuning door IEB op andere wijze voortgezet.
2.12 ICT Strategieprojecten Letteren Projectleider
Nader aan te wijzen per deelproject
Partners
RUG: FdL diverse opleidingen, UOCG, IBGroep
Periode
2006-2010
Budget
ca. € 592.000
Subsidie t.b.v. Letteren
€ 296.000
Info
URL binnenkort beschikbaar
9
Faculteit der Letteren
Rijksuniversiteit Groningen
ICT & Onderwijs Letteren
De Faculteit Letteren kan in de periode 2006-2010 gebruik maken van trekkingsrechten uit het ICT Strategiefonds, ter waarde van in totaal € 296.000, waarbij eenzelfde bedrag aan facultaire matching moet worden ingezet.
In juli 2006 is bij het CvB de eerste aanvraag ingediend voor besteding van de
trekkingsrechten voor jaar 1 van dit fonds (€ 74.000 subsidie), maar door vertraging in de besluitvorming (in april 2007 is bericht ontvangen dat de aanvraag was goedgekeurd) zijn de voorgenomen deelprojecten nog niet van start gegaan. Het betreft deelprojecten op de volgende gebieden: Strategische projecten •
Taal Vaardig, uitvoering van een deel van de werkzaamheden van bovengenoemd project met subsidie uit dit fonds
•
Optimalisering Nestorgebruik NOHA
•
ICT voor heterogene groepen GLTC
NIOT Plus projecten •
Digitalisering Noorse TV-programma’s
•
Vernieuwing modules Luisteren en Spreken Fins
•
Nader te bepalen
Overig •
Leergang Nestorcoördinator
De uitvoering van genoemde projecten (m.u.v. Taal Vaardig dat in 2006 van start is gegaan) wordt momenteel voorbereid. Daarnaast is een nieuw project op het gebied van flexibele digitale toetsing door de afdeling KCM i.s.m. IBGroep en UOCG in voorbereiding. De subsidie voor jaar 2 zal voor een belangrijk deel worden ingezet t.b.v. vernieuwingen in het TVO. Er zal een interne aanvraagronde worden uitgeschreven voor besteding van het resterende subsidiebedrag.
2.13 Onderwijs op Maat Projectleider
Dr. H.J.A. Beldhuis, UOCG
Coördinatoren
Drs. P.M. de Groot, Drs. S. Jager, ICTOL
Periode
2006-2007
Budget
€ 250.000
Subsidie t.b.v. Letteren
PM
Onderwijs op Maat (OOM) is een door UOCG gecoördineerd project, dat wordt uitgevoerd in het kader van het ICT-Strategiefonds van de universiteit. Letteren participeert in een deelproject op het gebied van taalportfolio’s. Doel is om te onderzoeken in hoeverre de mogelijkheden van het Blackboard Content System (een uitbreiding op Blackboard/Nestor) zich lenen voor het opzetten van dossiers of portfolio’s voor het TVO.
10
Faculteit der Letteren
Rijksuniversiteit Groningen
ICT & Onderwijs Letteren
2.14 Centrale Virtuele Onderwijsruimte Projectleider
Dr. H.J.A. Beldhuis, UOCG
Werkgroeplid
Drs. S. Jager, ICTOL
Periode
2006-2007
Budget
€ 250.000 (fase 1)
Subsidie t.b.v. Letteren
PM
Dit project heeft tot doel een geïntegreerde, transparante omgeving te ontwikkelen ter ondersteuning van het onderwijs en de onderwijsorganisatie binnen de RUG. Letteren is betrokken bij werkpakket 2 Enterprise en Cross Organization Single Sign On, dat tot doel heeft om te onderzoeken hoe een instellingbrede infrastructuur voor eenmalig inloggen op meerdere applicaties kan worden gerealiseerd. De betrokkenheid van Letteren hangt samen met de ervaringen die ICTOL heeft opgedaan met de A-Select technologie in het kader van het Ellipsconsortium.
3 Diensten ICTOL heeft een beperkt dienstverleningspakket. Uitgangspunt is dat reguliere werkzaamheden voortgekomen uit projecten op een gegeven moment “indalen” in de staande organisatie. De overige reguliere taken worden vooral uitgevoerd ter ondersteuning van projecten.
3.1
Nestorcoördinatie
Bij de werkzaamheden m.b.t Nestor dient onderscheid gemaakt te worden tussen het verkennen van nieuwe mogelijkheden en het uitvoeren van reguliere diensten. Beide soorten werkzaamheden zijn bij ICTOL ondergebracht. Innovatieve toepassingen met een verkennend karakter worden zoveel mogelijk via projecten uitgevoerd en zijn daarom opgenomen in het bovenstaand overzicht van projecten. Administratieve taken, zoals het aanmaken en archiveren van cursussen, inschrijven van docenten, etc. worden uitgevoerd door P.M. de Groot, Nestorcoördinator, i.s.m. S. van der War, Nestorassistent en eventuele student-assistenten.
3.2
Plagiaatdetectie
Sinds drie jaren beschikt de faculteit over een plagiaatdetectieprogramma waarmee werkstukken van studenten op mogelijk plagiaat kunnen worden gecontroleerd. Het systeem, waarvoor Letteren en Rechten een gezamenlijke licentie hebben afgesloten, wordt op beperkte schaal gebruikt. O.a. vanwege de integratie in Nestor is het verstrekken van accounts voor dit systeem belegd bij ICTOL. Binnen de universiteit worden momenteel verschillende systemen voor testdoeleinden beschikbaar gesteld (Safe Assignment, Urkund, nieuwe versies Ephorus). Dit leidt mogelijk tot een universiteitsbrede licentie op termijn.
11
Rijksuniversiteit Groningen
3.3
Faculteit der Letteren
ICT & Onderwijs Letteren
Softwareaanvragen en –bemiddeling
Een kerntaak van ICTOL betreft het beoordelen van softwareaanvragen t.b.v. onderwijs. Als loket voor het aannemen van dergelijke verzoeken fungeert sinds 2000 de facultaire servicedesk van de FCA/CIT. Zoals eerder aangegeven liet deze procedure veel te wensen over (o.a. doordat aanvragen niet ter beoordeling werden voorgelegd). Door het instellen van een facultaire Demand Manager zijn de verantwoordelijkheden t.a.v. het beoordelen van softwareaanvragen gewijzigd. Met de Demand Manager zijn afspraken gemaakt over het afstemmen van de aanvragen voor software t.b.v. onderwijsdoeleinden. Over de verdere taakafbakening tussen ICTOL en Demand Manager zullen waar nodig nog nadere afspraken worden gemaakt.
3.4
Advisering
ICTOL verstrekt gevraagd of ongevraagd adviezen m.b.t. ICT-gebruik in het onderwijs. In genoemde periode heeft Jager docenten van CIW geadviseerd m.b.t. de ingebruikname van Transana (een annotatietool voor audio- en videomateriaal). André Rosendaal is als technisch adviseur betrokken bij het project ‘VARA Geschiedenis’ van Huub Wijfjes; het advieswerk richt zich op het ontsluiten van digitale audiovisuele bronnen via het internet. Peter de Groot is betrokken bij het ontwikkelen van specifieke keyboard-layouts en andere functionaliteiten op het gebied van de niet-Westerse talen.
4 Bestuur en beleid 4.1
Expertisegroep ICT
Jager is voorzitter van de in 2003 ingestelde Expertisegroep ICT, die tot doel heeft het FB te adviseren over het gebruik van ICT binnen de faculteit.
4.2
Cie TVO
Jager is secretaris van de Commissie Taalvaardigheidsonderwijs (Cie De Bot), die is ingesteld om het FB te adviseren over beleid en ontwikkelingen m.b.t. ICT in het taalvaardigheidsonderwijs.
4.3
Nestorcoördinatorenoverleg
De Groot en Jager nemen deel aan het Nestorcoördinatorenoverleg. Dit overleg, waarin de Nestorcoördinatoren van de verschillende faculteiten zijn vertegenwoordigd, heeft tot doel het gebruik van Nestor binnen de RUG te verbeteren.
4.4
ICT-NL
ICTOL neemt deel aan nationaal overleg (ICT-NL) over de toepassing van het ICT in het Letterenonderwijs. Door dit platform is op 8 juni 2006 een landelijke Studiedag Letteren Onderwijs en Computers (SLOC) georganiseerd. Verder vervult dit platform een belangrijke rol bij het uitwisselen van informatie over de verschillende ICT&O ontwikkelingen binnen de Letterenfaculteiten.
12
Rijksuniversiteit Groningen
4.5
Faculteit der Letteren
ICT & Onderwijs Letteren
Webstroom
Rosendaal maakt deel uit van dit project dat zich bezighoudt met de toepassing van streaming audio- en videotoepassingen in het onderwijs. Het webadres van dit project is: http://video.surfnet.nl/info/webstroom/
4.6
Eurocall
Jager is national representative voor Eurocall (= the European Association for Computer Assisted Language Learning) en belast met het onderhouden van een nationale subsite van de Eurocall site: http://coo.let.rug.nl/eurocall/
13
Faculteit der Letteren
Rijksuniversiteit Groningen
ICT & Onderwijs Letteren
5 Financieel verslag 5.1
Projecten
Projectnaam
Beginsaldo
Uitgaven
Inkomsten
Taal Vaardig
Opmerkingen Budgetbeheer bij Europese Talen
Apollo 18
€
13.553
€
4.000
Project wordt afgesloten
Sprekenderwijs
€
25.704
€
2.751
Project is nog niet afgesloten
INTUIT
-
€
27.526
In- en doorstroom WOmaster Voorzieningen UB Ellipsconsortium
€
47.894
Project loopt door Geen boekingen in 2006
€
10.702
Van exploitatiekrediet
€
3.561-
€
36.472
€
40.000
Project loopt door
€
5.178
€
7.521
€
13.453
Project wordt afgesloten
Fast Forward VideoAktiv Virtuele Snijmachine I-See TV
Geen boekingen in 2006 €
7.499
€
7.499
Gefinancierd door CvB
ICT-Strategieprojecten
Geen boekingen in 2006
Onderwijs op Maat
Geen boekingen in 2006
Centrale Virtuele Onderwijsruimte
Geen boekingen in 2006
5.2
Exploitatie
Kosten Exploitatiekosten
€
1.375
Reis-en congreskosten
€
4.715
Software tbv onderwijs
€
2.732
Exploitatie digitaal talenpracticum UB
€ 10.702
Totaal kosten
€ 19.524
Inkomsten Toewijzing 2006 – exploitatiekosten
€
5.000
Toewijzing 2006 – reizen en congressen
€
5.000
Toewijzing 2006 - software onderwijs
€
7.500
Toewijzing 2006 – exploitatie digitaal talenpracticum UB
€ 20.000
Incidentele inkomsten
€
Totaal inkomsten
€ 40.548
Saldo
€ 21.024
14
3.048
Rijksuniversiteit Groningen
5.3
Faculteit der Letteren
ICT & Onderwijs Letteren
Personeel
Personeel ICTOL
Kosten
Facultaire toewijzing
Bijdrage CvB (I-seeTV)
€ 184.509
€ 173.876
€ 7.499
De vaste formatie van ICTOL in 2006 bedroeg 2,6 fte. Vanaf oktober 2006 is een tijdelijke uitbreiding van 0,1 fte. t.b.v. projectadministratie verleend. Daarnaast zijn enkele student-assistentschappen via de personeelsrekening van ICTOL gefinancierd. De kosten van één van deze assistentschappen (t.b.v. I-See TV) zijn volledig door het CvB vergoed. De project-assistent t.b.v. het TVO (0,4 fte) wordt rechtstreeks uit het project Taal Vaardig gefinancieerd.
15
Rijksuniversiteit Groningen
Faculteit der Letteren
6
Uitvoering komende periode
6.1
Evaluatie huidige uitvoering
ICT & Onderwijs Letteren
Werfkracht ICTOL participeert in diverse eerste en derde geldstroomprojecten en heeft bij verschillende van deze projecten een leidende rol. Door acquisitie worden aanvullende middelen verworven die voornamelijk ten goede komen aan andere afdelingen binnen de faculteit (inclusief het Talencentrum). Vrijwel alle subsidies voor onderwijsinnovatie met ICT binnen de faculteit zijn verworven door ICTOL. Beschikbare subsidiebronnen voor de komende periode zijn o.a. het ICT Strategiefonds van de RUG en landelijke fondsen in het kader van het Nationaal Actieplatform E-Learning (NAP), waarvoor de aanvraagprocedures lopen via de Stichting SURF. ICTOL is daarnaast leider van het Ellipsconsortium, dat wordt gefinancierd met contributies van de partners. De administratieve overhead bij het uitvoeren van sommige projecten is hoog. Voor SURF-projecten dient per kwartaal een inhoudelijke en financiële rapportage te worden overlegd, aangevuld met minimaal tweemaal per jaar een mondelinge rapportage voor de reviewcommissie. De evaluaties in de rapportageperiode waren overigens zonder uitzondering positief. Voor interne projecten zijn de eisen t.a.v. rapportage en verantwoording veel beperkter. Voor het project Taal Vaardig zijn, op initiatief van de projectleider en projectcoördinator, twee tussenrapportages opgesteld (beschikbaar op de webpagina’s van het project). Technologische innovatie ICTOL levert een actieve bijdrage aan het introduceren van nieuwe technologiën voor gebruik binnen het onderwijs. De betreffende programma’s en voorzieningen zijn beschikbaar voor alle studenten binnen de RUG. In de rapportageperiode betrof dit o.a.: •
Wimba, een set tools voor gesproken communicatie binnen Blackboard (Nestor) (http://www.rug.nl/let/voorzieningen/ictol/programmatuur/wimba)
•
Sanako Media Assistant, een digitale recorder voor het taalvaardigheidsonderwijs (http://www.rug.nl/let/voorzieningen/ictol/programmatuur/mediaAssistant)
•
Sanako Study 1200, een digitaal talenlab (http://www.rug.nl/let/voorzieningen/ictol/programmatuur/study1200)
Ook de MM-voorzieningen voor het TVO bij de UB zijn door ICTOL geïnitieerd en gerealiseerd. Tevens werd een nieuwe versie opgeleverd van de Virtuele Snijmachine, een tool om uitsnedes te maken uit via het web aangeboden audio- en video-opnames. Deze tool is wereldwijd een doorslaand succes. Ook buiten het feitelijke onderwijsdomein draagt ICTOL bij aan de introductie van nieuwe technologieën. Sinds 2005 betreft het o.a.: •
A-Select: een systeem voor gefedereerd authenticatie- en identificatiebeheer, dat door ICTOL is geïmplementeerd om studenten van verschillende instellingen toegang te geven tot de webapplicatie Ellips op basis van de inloggegevens die studenten binnen de eigen instellingen gebruiken. Binnen de RUG worden de mogelijkheden van het systeem voor single sign on
16
Rijksuniversiteit Groningen
Faculteit der Letteren
ICT & Onderwijs Letteren
inmiddels breder onderzocht. Het zou verder relevant kunnen zijn voor samenwerking tussen onderwijsinstellingen (Studielink) en tussen instellingen en uitgevers (licenties t.b.v. bibliotheken). •
Typo3: een content-managementsysteem dat door ICTOL wordt gebruikt voor instellingsoverstijgende projecten (www.videoaktiv.org, www.ellipsconsortium.nl, www.intuitproject.nl), maar dat binnen de RUG inmiddels breder wordt ingezet, o.a. voor de site voor alumni.
•
Mantis: een systeem voor het melden en afhandelen van softwarefouten (bugs), dat inmiddels ook breder wordt gebruikt.
•
Project Web Access: een systeem om op eenvoudige wijze web-gebaseerde urenregistraties van in MS Project gedefinieerde projecten mogelijk te maken.
Daarnaast is een bijdrage geleverd aan de inrichting van een versiebeheersysteem voor softwareontwikkeling (CVS). Hiervan wordt gebruik gemaakt door de verschillende programmeurs betrokken bij de verdere ontwikkeling van Ellips. Momenteel wordt nauw samengewerkt met CIT om een systeem voor individuele PC-werkplekreservering te introduceren voor gebruik binnen de taalvaardigheidsvoorzieningen in de UB. De beoogde programmatuur is waarschijnlijk ook interessant voor andere partners binnen de RUG. Invloed op onderwijs en organisatie In het laatste jaarverslag is de borging van de bereikte resultaten genoemd als belangrijk aandachtspunt voor de komende periode. Vernieuwing met ICT zou meer vanuit de kern van het onderwijs tot stand moeten komen en gekoppeld aan de strategische doelstellingen van de faculteit. Het project Taal Vaardig is het sterkst vanuit genoemd perspectief opgezet. Doordat het project raakt aan de kern van het onderwijs en de inbedding in het onderwijs minder vrijblijvend is dan tot dusver gebruikelijk leidt de uitvoering af en toe tot discussie en roept hier en daar weerstand op. Dit gaat niet zo zeer over het gebruik van ICT, maar over de inhoud en didactiek van het onderwijs als zodanig. Voor de uiteindelijke bepaling van de plaats van ICT binnen het betreffende onderwijs is discussie van het grootste belang. Verder draagt de samenwerking tussen docenten van verschillende talen en afdelingen bij aan het creëren van een gemeenschappelijk klimaat voor het talenonderwijs. Het inpassen van de vernieuwde taalvaardigheidsmodules in het reguliere onderwijs stelt de faculteit overigens nog wel voor verschillende organisatorische uitdagingen (afstemming met universitair minorenbeleid, flexibel aanbieden en bemensing, verrekening via onderwijsdienstverlening, etc.). Bovendien moet een duidelijk personeelsbeleid m.b.t. het verzorgen van TVO nog ontwikkeld worden. De invloed van de overige projecten uitgevoerd door het ICTOL is minder vergaand, maar o.a. bij het talencentrum is sprake van blijvende veranderingen in het onderwijs (structureel gebruik van Blackboard, Dialang, etc.), waaraan ICTOL een bijdrage heeft geleverd. Door de sterke nadruk op TVO, zijn de overige disciplines enigszins buiten het blikveld van het ICTOL geraakt. Minder grip heeft ICTOL kunnen krijgen op de uitvoering van wijzigingen binnen de studentwerkplek (SWP) en universitaire werkplek (UWP). De ingebruikname van bovengenoemde onderwijsprogramma’s (met name t.b.v. de voorzieningen in de UB) verliep af en toe zeer moeizaam, o.a. door de gelijktijdige reorganisatie van het ICT-beheer. Tot uitbreiding van de structurele taken van het ICTOL op dit terrein, 17
Rijksuniversiteit Groningen
Faculteit der Letteren
ICT & Onderwijs Letteren
waarmee in de vorige rapportage nog rekening werd gehouden, is het niet gekomen. Door de recente aanstelling van een facultaire Demand Manager kan ICTOL zich sterker richten op zijn kerntaak, het stimuleren van onderwijsinnovatie met ICT vanuit vakinhoudelijk en didactisch perspectief. Door intensieve samenwerking met de Demand Manager verwacht ICTOL beter in staat te zijn de noodzakelijke infrastructurele wijzigingen door te voeren.
6.2
Uitvoering komende periode
Onderwijs De onderwijsvernieuwing op taalvaardigheidsgebied zal worden gecontinueerd. In fase 2 van het project Taal Vaardig komen de “kleine” talen binnen de faculteit aan bod. Verder vereist de succesvolle invoering in het onderwijs van de resultaten van fase 1 verdere intensieve begeleiding en het oplossen van een aantal organisatorische problemen. In het verlengde hiervan zal het gebruik van de voorzieningen bij de UB vanaf september 2007 intensiever worden. Dit vereist extra ondersteuning, waarvoor extra middelen moeten worden vrijgemaakt uit de projectbudgetten. De twee SURF-projecten op het gebied van vernieuwing binnen het TVO Engels lopen door tot eind 2007 en april 2008. Daarnaast vindt uitvoering plaats van de eerder gehonoreerde projecten in het kader van het ICT-Strategiefonds. In het kader van dit fonds worden nieuwe projecten geformuleerd. Binnen de aanvragen wordt het bereik, na het sterke accent op TVO in de afgelopen jaren, weer verder verbreed naar de overige disciplines. I.v.m. de omvang van de werkzaamheden zal ICTOL in 2007 niet als hoofduitvoerder inschrijven op nieuwe tenders door de Stichting SURF. Eventueel wordt wel geparticipeerd in SURF-projecten of andere projecten geleid door UOCG of andere partners. Doorslaggevend hierbij is de mate waarin de resultaten inzetbaar zullen zijn binnen het onderwijs in de faculteit. In het administratief beheer van Nestor zullen geleidelijk verdere wijzigingen worden doorgevoerd. Voor iedere onderwijsmodule in het facultaire programma zal standaard een Nestorcursus worden aangemaakt. Bij het archiveren van bestaande Nestorcursussen en het opzetten van nieuwe zal een groter beroep worden gedaan op de zelfwerkzaamheid van de docent. Voornaamste overweging bij deze gewijzigde opzet is dat het aanmaken van nieuwe Nestorcursussen op basis van informatie aan te leveren door individuele medewerkers door het grote aantal Nestorcursussen steeds moeilijker uitvoerbaar wordt in de beperkte periode die hiervoor beschikbaar is. Overwogen wordt verder om door het realiseren van een facultaire Nestorportal de rol van Nestor voor het verstrekken van cursusoverstijgende informatie te versterken. Tenslotte wil ICTOL de administratieve taken m.b.t. Nestor op termijn zoveel mogelijk onderbrengen bij andere eenheden binnen de onderwijsorganisatie. Naast het feit dat ICTOL reguliere taken zoveel mogelijk wil overdragen aan de staande organisatie, speelt hierbij de steeds verdergaande integratie met systemen als Progress en Ocasys een rol. De administratieve afhandeling van processen m.b.t. genoemde programma’s kan het best op één plaats worden belegd. Dit is o.a. relevant in de discussie m.b.t. het inrichten van één front office t.b.v. het facultaire onderwijs. Projectmatiger werken Tegelijkertijd zal het accent in de bedrijfsvoering nog sterker op projectmatig werken worden gelegd. Hiertoe is verdere afstemming met de financiële administratie van de faculteit noodzakelijk. Er is al 18
Rijksuniversiteit Groningen
Faculteit der Letteren
ICT & Onderwijs Letteren
jarenlang sprake van grotendeels gescheiden administraties die slecht op elkaar aansluiten. Ook de inwinverplichting van k€ 50.000 dient hierbij weer ter discussie te worden gesteld. Veel beter is het om de prestaties van ICTOL af te meten aan de mate waarin wordt bijgedragen aan facultaire onderwijsinnovatie. Hiervoor zijn voldoende prestatieindicatoren beschikbaar. In het kader van een sterkere projectmatige aanpak wordt bovendien overwogen om een integrale tijdregistratie in te voeren voor alle ICTOLmedewerkers (twee medewerkers hebben hier de afgelopen jaren mee proefgedraaid) zodat de managementinformatie verder wordt uitgebreid. ICT-beheer De afstemming met de nieuwe ICT-beheersorganisatie, met name met de werkzaamheden van de Demand Manager, zal verder worden uitgewerkt. Volgens plan blijft ICTOL directe contacten met CIT onderhouden, vooral waar het werkzaamheden in het kader van projecten betreft. Voor overige verzoeken wordt de route via de facultaire servicedesks gevolgd. Bij escalatie (uitblijven van resultaten, gebrekkige uitvoering) wordt de Demand Manager ingeschakeld. Softwareverzoeken, ook voor onderwijs, verlopen via de Demand Manager volgens nader te bepalen procedures. De Demand Manager legt verzoeken voor onderwijssoftware voor aan ICTOL voor advies. Over overige taken, zoals het opstellen van SLA’s (Service Level Agreements), worden nadere afspraken gemaakt met de Demand Manager. SJ 26/6/2007
19