VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van:
W. Visser
Tel nr: 8635
Nummer: 16A.00354
Datum: 11 april 2016
Team: Realisatie en beheer
Tekenstukken: Nee
Bijlagen:
Afschrift aan:
1
M. Goossens, J. Zwaneveld, W.van Bodegraven, J. Rateland, R. Beumers, F. van den Berg, M. Stam
N.a.v. (evt. briefnrs.): n.v.t. Onderwerp: Subsidieaanvraag Zettingsvrij en meebewegend
bouwen.
Advies: 1. Besluiten in te stemmen met de subsidieaanvraag ‘Zettingsvrij en Meebewegend bouwen’ binnen het thema Nieuwe oplossingen voor infrastructuur en bebouwing van het Programma Aanpak Veenweiden, vastgesteld door de gebiedscommissie Utrecht-West op 5 maart 2015 (zie bijlage 1).
Begrotingsconsequenties B . e n W. d . d . :
Portefeuillehouder:
wethouder de Weger
NEE
Inl ei din g: Programma ontwikkeling veengebied Op 17 december 2013 (13A.01196) is besloten om te starten met het Programma Ontwikkeling Veengebied (POV). Het POV beoogt doelmatiger toekomstbestendiger en integrale benadering van beheer en onderhoud van het openbaar gebied binnen gemeente Woerden te bereiken en een breed draagvlak voor het ontwikkelperspectief en de leefbaarheid van het veengebied voor de langere termijn. Het programma bestaat uit de deelprogramma’s 1) Zorg dragen voor Openbare Ruimte, 2) Stimuleren Bio Based Economy, 3) Borgen landschappelijke kwaliteit en 4) Omgevingsbewust Werken. Het programma richt zich op de implementatie van projecten in de praktijk. Het deelprogramma “Zorg dragen voor Openbare Ruimte” beoogt antwoorden te vinden op de vraag welke techniek ervoor zorgt dat de openbare ruimte een langere houdbaarheidsdatum krijgt zodat: 1. de beheer en onderhoudskosten voor de gemeente niet verder stijgen en beheersbaar worden, 2. de overlast voor inwoners afneemt en 3. de kwaliteit van het straatbeeld langer op orde blijft. Daarbij hoort ook de uitdaging om de stap te zetten naar toekomstbestendig bouwen en een duurzame aansluiting te realiseren op de omgeving zoals aanliggende wegen, wijken en omliggende polders. Kanis, Zegveld Zuid en Haanwijk De gemeenteraad is in 2014 en 2015 geïnformeerd (14R.00249 en informatieavonden) dat er drie ruimtelijke projecten (Kanis, Zegveld Zuid en Haanwijk) zijn waar onderzocht gaat worden op welke wijze ingezet kan worden op aangepast bouwen. Deze drie projecten bevinden zich nu in de planontwikkelingsfase. Het project Kanis nadert de fase van een definitief ontwerp van de bovengrond. Voor de ondergrond wordt gekozen voor een innovatieve techniek: het funderen van de openbare ruimte op palen met daarop een betonvloer (zettingsvrij bouwen). Dit vraagt op allerlei fronten nog verdere uitwerking om tot uitvoering over te gaan. Voor de nieuwbouwontwikkeling Zegveld Weidz wordt gewerkt aan een afweging tussen verschillende toekomstbestendige funderingstypen zodat een hierover een besluit kan volgen. In het kader van het haalbaarheidsonderzoek van het project Haanwijk moet gewerkt worden aan een stedenbouwkundig plan. Hierbij is het uitgangspunt “drijvend tenzij”. Mede op basis van deze uitwerking volgt een besluit over de haalbaarheid van het plan. De kennis die is opgedaan bij Kanis, Weidz en Haanwijk kan verder ingezet worden bij andere herinrichtingen en gebiedsontwikkelingen. Hierbij is Kamerik NO 3 in beeld als gemeentelijke locatie. Subsidieregeling gebiedscommissie Utrecht-West Het programma aanpak veenweiden van de Gebiedscommissie Utrecht-West richt zich op het ontwikkelen en in de praktijk toetsen van innovaties waarbij zij projecten in het veenweidegebied willen stimuleren die leiden tot nieuwe oplossingen om kosten door bodemdaling voor wegen, leidingen en bebouwing te beperken. In dit kader hebben zij een subsidieregeling ingericht waar de gemeente gebruik van kan maken. Gemeente Woerden wil graag gebruik maken van deze regeling en heeft voor de hierboven genoemde drie projecten al een projectvoorstel laten toetsen. De stuurgroep van het programma aanpak veenweiden heeft al ingestemd met de aanvraag en de gevraagde financiële ondersteuning is dan ook al gereserveerd.
De b ev oeg dh eid v an het co ll eg e ko mt v o o rt uit d e v ol ge nd e w e t - e n/of re ge lg ev ing: Conform artikel 160 lid 1 a is het college bevoegd om het dagelijks bestuur van de gemeente te voeren.
Beo ogd ef fe ct: Een klimaatbestendige omgeving om ook in de toekomst prettig te kunnen wonen, werken en recreëren.
Ar g um ent en: 1. De subsidie voor ‘Zettingsvrij en Meebewegend bouwen’ geeft een extra stimulans om innovatieve technieken, concepten en werkprocessen direct in projecten toe te passen. Mede hierdoor kunnen concrete resultaten worden geboekt. Succesvolle ontwikkelingen kunnen vervolgens in de reguliere werkprocessen worden geborgd. 2. Deze innovatieve oplossingen moeten leiden tot structurele lagere onderhoudskosten voor de gebieden waar ze zijn toegepast. 3. Door kennisdeling kunnen meer partners hun voordeel er mee doen, maar de opgave en de oplossingen kunnen ook versterkt worden. En door kennis te delen komt er ook kennis terug. Daar ontstaat een wisselwerking.
Kan tte k eni ng: 1. Er wordt in het kader van de POV en het plan van aanpak Ruimtelijke Adaptatie al aangestuurd op het anders benaderen van de realisatie van de openbare ruimte. 2. De aanvraag en de verantwoording van subsidies kost ook inzet. De aanvraag- en verantwoordingsprocedures zijn relatief eenvoudig. Bovendien heeft de stuurgroep van het programma aanpak veenweiden van de gebiedscommissie Utrecht West de aanvraag al goedgekeurd.
Fin an ci ën: Er wordt geen extra gemeentelijk budget gevraagd. De projecten Reconstructie Kanis en de project Weidz (Zegveld-Zuid) en Haanwijk (Harmelen) hebben een eigen financieringswijze. Weidz en Harmelen zijn kostenverhaalsprojecten en het project in Kanis wordt gefinancierd met regulier gemeentelijk onderhoudsgeld. De in de subsidieaanvraag genoemde bijdragen van gemeente Utrecht worden gedekt uit deze middelen.
Uitv o er ing : Conform het collegebesluit wordt het advies uitgevoerd.
Com mun ic at ie / Web s ite: Kennis delen Binnen beide pilotprojecten zijn er bewonersavonden en nieuwsbrieven. De raad wordt jaarlijks via een thema-avond betrokken. De ontwikkelingen van het programma ontwikkeling veengebied worden reeds breed verspreid via allerlei kennisportalen zoals die van het Platform Slappe Bodem en Ruimtelijke Adaptatie. Daarnaast is gemeente Woerden aangesloten bij de coalitie regio Utrecht. De aangesloten partijen sprake af koploper- of voorbeeldprojecten van deze coalitie te presenteren in een in ontwikkeling zijnde website. Deze kanalen zullen worden ingezet om de resultaten van de pilot projecten te delen.
O nde rn em ing s r aad : n. v. t.
S am enh ang m et e e rd er e b es lui tv or min g:
Collegevoorstel Toekomstvisie op de leefbaarheid van het veengebied (13A.01196), akkoord op 17-122013. Collegevoorstel Programma ontwikkeling veengebied gemeente Woerden (14A.00505), akkoord op 2406-2014. Collegevoorstel Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie (14A.00693), akkoord op 23-09-2014.
Collegevoorstel Ondertekening Plan van Aanpak Ruimtelijke Adaptatie Coalitie Regio Utrecht (16A.00176), akkoord op 08-03-2016.
Bij l ag en: 1.
20 1 60 4 04 Pr oj ec tb es c hr ij v i n g Z e tt i ngs vr ij e n M e eb e we g en d b ou we n. p df
Projectbeschrijving
Zettingsvrij en meebewegend bouwen Woerden Subsidieverzoek Programma Aanpak Veenweiden, Gebiedscommissie Utrecht-West 1
Inleiding
1.1 Bodemdaling een urgent probleem Gemeente Woerden ligt voor meer dan 80 % op een dik veen- en kleipakket (> 5 m) dat zeer gevoelig is voor bodemdaling. Als gevolg van oxidatie en krimp (agrarische gebieden) en zettingen (bebouwd) is in de afgelopen decennia het maaiveld flink gedaald. Aangezien de veenlaag in het gebied enkele meters bedraagt, wordt er geen ‘bodem’ bereikt. Gevolgen bodemdaling De gevolgen van bodemdaling zijn groot. Het leidt tot wateroverlast op straten, wegen en soms in huizen. Wegen worden sneller kapot gereden, riolering gaat kapot, huisaansluitingen breken af en er ontstaan onveilige situaties voor voetganger, fietser en automobilisten. Daarbij vertonen huizen sneller schade als gevolg van ongelijkmatige zettingen of funderingsschade. De schade geldt zowel voor het landelijk als stedelijk gebied. Naast de gemeente Woerden kampen gemeentes als o.a. Gouda, Alphen aan den Rijn, Stichtse Vecht en de Ronde Venen met dezelfde problematiek. Hogere frequentie onderhoud en renovatie openbaar gebied Het gevolg van de problemen vertaalt zich in hogere kosten voor het onderhoud en beheer van de openbare ruimte. Ter illustratie voor de vervangingstermijn ten opzichte van het landelijk gemiddelde: Riolering: in 40 jaar vervangen in plaats van 60 jaar; Wegen: regulier onderhoud 2-3 jaar (i.p.v. 10) en groot onderhoud 10 jaar (i.p.v. 20-25). De hogere frequentie leidt ertoe dat meer dan de helft van het verhardingsbudget besteed wordt aan onderhoud en reconstructie van wegen in het veengebied. De hoge kosten gelden ook voor het onderhoud van de andere thema’s zoals riolering. Op termijn zullen de kosten verder toenemen doordat de grotere hoogteverschillen de maatregelen complexer en duurder maken. Het verschil in onderhoudfrequentie resulteert in een verstoord evenwicht tussen de kosten van de openbare ruimte op de stroomrug in Woerden en de omringende veenweidegebieden. 1.2 Programma Ontwikkeling Veengebied De gemeente Woerden is een programma gestart wat zich richt op een andere – meer toekomstbestendige en integrale – benadering van het bodem- en watersysteem. Het Programma Ontwikkeling Veengebied (POV) beoogt doelmatiger beheer en onderhoud van het openbaar gebied binnen gemeente Woerden te bereiken en een breed draagvlak voor het ontwikkelperspectief en de leefbaarheid van het veengebied voor de langere termijn. Het programma bestaat uit de deelprogramma’s 1) Zorg dragen voor Openbare Ruimte, 2) Stimuleren Bio Based Economy, 3) Borgen landschappelijke kwaliteit en 4) Omgevingsbewust Werken (zie ook Figuur 1). Het programma richt zich op de implementatie van projecten in de praktijk. Voorbeelden zijn reconstructies, of een geplande nieuwbouwontwikkeling. Het deelprogramma “Zorg dragen voor Openbare Ruimte” beoogt antwoorden te vinden op de vraag welke techniek ervoor zorgt dat de openbare ruimte een langere houdbaarheidsdatum krijgt zodat: 1. de beheer en onderhoudskosten voor de gemeente niet verder stijgen en beheersbaar worden, 2. de overlast voor inwoners afneemt 3. de kwaliteit van het straatbeeld langer op orde blijft. Daarbij is er uiteraard ook aandacht voor een duurzame aansluitsluiting op de omgeving zoals aanliggende wegen, wijken en omliggende polders.
Figuur 1. Programma Ontwikkeling Veengebied Door innovatieve technieken, concepten en werkprocessen direct in projecten toe te passen voorkomt gemeente Woerden een conceptuele discussie en kunnen concrete resultaten worden geboekt. Succesvolle ontwikkelingen kunnen vervolgens in de reguliere werkprocessen worden geborgd. Dat is de kracht van het programma ontwikkeling veengebied. 1.3 Op de agenda De projecten in het bebouwd gebied zijn in twee categorieën in te delen: bestaand gebied en nieuw te ontwikkelen woongebieden. In het bestaand gebied richt het programma zich op de opgave van een toekomstbestendige reconstructie van het openbaar gebied. Voor nieuwbouw gebieden geldt nog veel meer het voorkomen van zettingsschade door direct vanaf het begin rekening te houden met de condities van de ondergrond. Het afgelopen jaar is tijd geïnvesteerd in het op een rij zetten van allerlei mogelijke bouw- en woonrijptechnieken; van traditioneel (bv met zand) tot meebewegen met de bodem. Robuustere technieken zijn aan de voorkant over het algemeen duurder dan traditionele technieken. Er wordt echter wel veel schade mee voorkomen. Om inzicht te krijgen in de baten van een dergelijke keuze zijn voor zowel een bestaand gebied (reconstructie Kanis) als nieuwbouw (Zegveld) Life Cycle Cost (LCC) berekeningen gedaan. Met een LCC berekening worden zowel de aanleg- als de beheerkosten uitgerekend. Dit om de financiële effecten inzichtelijk te krijgen bij het toepassen van nieuwe technieken ten opzichte van traditionele technieken. Uit de berekening bleek inderdaad dat nieuwe technieken hogere investeringen vereisen, maar gaandeweg de jaren aanzienlijk goedkoper worden. Op een termijn van 100 jaar bleek de netto contante waarde van de investering zelfs aanzienlijk goedkoper te zijn dan traditionele technieken. De resultaten van de berekeningen hebben het college doen besluiten een principe keus te maken voor reconstructies en nieuwbouw. Voortaan zal er gekozen worden voor: 1) een meebewegende oplossing bij nieuwbouw tenzij er een andere betere oplossing is en 2) een zettingsvrije oplossing bij reconstructies . Om dit principebesluit te onderbouwen, richt dit projectvoorstel zich op de vraag of deze oplossingsrichtingen haalbaar en mogelijk zijn op te schalen zijn naar andere plekken in Woerden en/of daarbuiten. Voor deze fase (fase 1, Onderzoek) wordt de subsidieaanvraag gedaan. De uitvoeringsfase (fase 2) wordt in dit voorstel niet besproken.
2 Huidige situatie deelprogramma “Zorg dragen voor Openbare Ruimte” Concreet zijn er momenteel twee pilotprojecten waar de oplossingsrichtingen in de praktijk kunnen worden toegepast: 1. Zettingsvrij: Reconstructie Kanis De openbare ruimte van Kanis gaat op de schop. Er wordt hier gekeken naar een fixerende of zettingsvrije oplossing (d.m.v. bijvoorbeeld een palenmatras) 2. Meebewegend bouwen: Nieuwbouw Zegveld-Weidz/Haanwijk/Kamerik NO Zegveld-Weidz is de eerste nieuwbouwlocatie waarbij van het principe van meebewegend bouwen van woningen en openbare ruimte wordt beschouwd. Mocht bij dit project er gekozen wordt voor een andere funderingstype dan worden de locaties Kamerik NoordOost III en Haanwijk aangemerkt als locaties voor het principe van meebewegend.. 2.1 Huidige situatie reconstructie Kanis (Pilot project 1 “Zettingsvrij”) Kanis (zie figuur 2) ondervindt momenteel veel problemen als gevolg van bodemdaling (zie figuur 3); • scheuren en hoogteverschillen in het wegdek komen veel voor, • hoogteverschillen in de aansluiting van huizen met de omgeving, • kuilen en hobbels door ongelijke zetting in de stoepen en parkeerplaatsen, • water wat niet af kan stromen door het hoge waterpeil, • het gecombineerde riool wat overstroomd tijdens hevige buien wat met als gevolg dat toiletafval op straat en in sloten komt te liggen. • brekende of scheurende gasleidingen, waterleidingen, rioleringen en in mindere mater elektriciteitskabels (heeft vaak meer rek) door ongelijke zetting. Alle bovengenoemde problemen resulteren weer in het rommelige straatbeeld en een ongezonde leefomgeving (ongelijke stoep, rioolwater op de straten, etc.), maar ook hoge kosten doordat de beheer en onderhoudscycli veel hoger liggen dan op de stroomrug in Woerden. Daarbij komt kijken dat de burger om de circa 5 jaar de tuinen weer op gaan hogen ter compensatie van de daling.
Figuur 2. Luchtfoto Kanis omringd door het veenweidegebied.
Figuur 3. Problematiek bodemdaling openbare ruimte Kanis.
Zettingsvrije oplossing De gemeente is al enige tijd bezig om samen met de bewoners van Kanis een duurzame oplossing te vinden voor de problematiek in het dorp. Hiervoor is een grondige analyse uitgevoerd van de historie, de bodem, watersysteem, verkeer en ruimtelijke aspecten. In verschillende sessies en met behulp van de LCC(zie figuur 4) benadering heeft men vervolgens vorm gegeven aan oplossingsrichtingen. Het resultaat van de analyse is dat het principe van een zettingsvrije constructie door het college is benoemd als basisoplossing voor de ondergrond.
Figuur 4. Life Cycle Costing berekening Kanis voor een tijdsspanne van 100 jaar. A = Traditioneel ophogen met zand, B = ophogen met EPS en C = palenmatras.
2.2
Huidige situatie project nieuwbouw Zegveld-Weidz (Pilot project 2 “meebewegend bouwen”)
Zegveld, Kamerik NO III en Haanwijk Net als in Kanis is de ondergrond van Zegveld zeer slecht draagkrachtig. Er is hier sprake van een 7 meter dikke veenlaag. De problemen met bodemdaling doen zich in Zegveld dan ook in dezelfde mate voor als in Kanis. Ervaring uit het verleden leren dat, snel na de oplevering van de woningen (nieuwbouw), de openbare ruimte en tuinen gaan zakken. Ook hier zijn de kosten voor de openbare ruimte hoog en moeten bewoners om de 5 jaar hun tuinen ophogen. Bij de projecten Kamerik NOIII en Haanwijk ligt een even zo dik veenpakket en doen zich gelijkwaardige problemen voor als in Zegveld en Kanis. Weidz Bolton Ontwikkeling is voornemens woningen te bouwen in Zegveld-Weidz. Gezien het feit dat een deel van de bouwlocatie buiten de provinciale rode contouren valt, heeft Bolton Ontwikkeling ontwerpen gemaakt voor de inrichting van de bouwlocatie en zijn er verschillende afspraken gemaakt omtrent compenserende maatregelen in het kader van het kernrandzone beleid van de Provincie Utrecht (zie figuur 5). Echter, er was nog geen rekening gehouden met de ondergrond en de wijze waarop om zal worden gegaan met de openbare ruimte na oplevering.
Figuur 5. Concept ontwerp Bolton Ontwikkeling Zegveld-Weidz Meebewegend Bouwen Gezien het gemeentelijk belang met betrekking tot de openbare ruimte is ook voor Zegveld besloten de verschillende inrichtingsscenario’s door te rekenen op basis van Life Cycle Costing voor een periode van 100 jaar. In overleg met Bolton Ontwikkeling is besloten de varianten A t/m C en E door te rekenen. Gemeente Woerden wilde daarnaast inzicht in de optie drijvend bouwen en heeft dit separaat doorgerekend (zie ook figuur 6): A. gedeeltelijk ophogen met zand, 6 maanden de tijd nemen. Aan het eind van deze periode moet het gewenste maaiveld zijn bereikt. B. Gedeeltelijk ophogen met zand, 18 maanden de tijd nemen. Aan het eind van deze periode moet het gewenste maaiveld zijn bereikt. C. ophogen met lichtgewichtmateriaal (BIMS) D. drijvend bouwen (meebewegende oplossing) E. onderheien: woningen en openbare ruimte (palenmatras).
Zand (6)
Zand (18) Bims
Drijvend
Palenmatras
Figuur 6. Life Cycle Costing berekening Kanis voor een tijdsspanne van 100 jaar
Aan de hand van de berekening is gebleken dat traditionele maatregelen ook hier leiden tot hoge beheer- en onderhoudskosten en geen duurzame oplossing bieden voor de bodemdalingproblematiek. Daarbij bij een recente ophoging gebleken dat zelfs bij ophogingen met lichtgewicht materialen (Bims) de problemen met bodemdaling blijven bestaan. De gemeente Woerden is vervolgens tot de conclusie gekomen dat drijvend bouwen en zettingsvrije constructie zoals een palenmatras een duurzamere oplossing is dan de huidige traditionele maatregelen. Zowel de gemeente als de ontwikkelaar zijn momenteel nog niet bekend met drijvend bouwen op een dergelijke schaal. De gemeente Woerden wil een betere inhoudelijke afweging kunnen maken over het drijvend bouwen of bouwen op een zettingsvrije constructie. De nieuwbouwlocatie Zegveld-Weidz leent zich om beide concepten beter te belichten. Proces Het ontwerpproces is al in vergevorderd stadium. De gemeente zal in samenwerking met Bolton een vergelijking maken voor het aanleggen van een meebewegende wijk (variant D) of een wijk met zettingsvrije constructie (variant E) of een andere klimaatrobuuste oplossing. 2.3 Gedeelde knelpunten De LCC benadering is gebaseerd op de tot nu toe beschikbare kennis. Voor beide pilots geldt dat er een periode van onderzoek nodig is om tot een optimaal ontwerp te komen. Zowel voor de bovengrond als de ondergrond en uiteraard de aansluiting van deze twee niveaus op elkaar. Beide methoden zijn al wel eens toegepast maar nog relatief nieuw in de toepassing voor de openbare infrastructuur in woonwijken. Dit is wezenlijk anders dan de infrastructuur van snelwegen en provinciale wegen en is nog niet eerder toegepast, niet binnen provincie Utrecht maar ook landelijk. Dit maakt deze projecten bij uitstek geschikt als voorbeeldprojecten. De voorgestelde oplossingen (drijvend voor Zegveld-Weidz en op palen voor Kanis) kennen een overlap in vraagstellingen maar er zijn ook specifieke vragen. In fase 1 van beide projecten zal dan ook de haalbaarheid van beide concepten worden getoetst. In deze periode wordt specialistische kennis ingezet en is spraken van continue kennisdeling tussen de gemeente en kennisinstellingen. Met een goede onderbouwing kan uiteindelijk worden toegewerkt naar de daadwerkelijke uitvoering. 3 Projectdoel Het doel van het project is het beperken van de nadelige effecten van bodemdaling, met name het beperken van de belasting en beheerskosten van infrastructuur en het beperken van de effecten van bodemdaling op bebouwing. Er wordt daartoe geëxperimenteerd met twee innovatieve pilotprojecten, waarbij het gaat om: • innovaties in het gebruiken, beheer en de realisatie van de infrastructuur in het buitengebied, en • innovaties in de realisatie en het beheer van bebouwing in het buitengebied. Doelstelling pilot 1 “Zetttingsvrij”: Het uitwerken van de principekeuze voor zettingsvrij bouwen bij reconstructies om zodoende de levenscyclus van de openbare ruimte te vergroten.
Nevendoelen: • Inzicht vergroten in de techniek van zettingsvrij bouwen • Inzicht krijgen in de samenhang met watersysteem, kabels & leidingen, en de gevolgen voor de inwoners voor wat betreft de aansluitingen met in de tuinen • Vanuit gemeente Woerden innovatief aanbesteden om ook juist de kracht van de markt bij een dergelijke nieuwe techniek te benutten. • Inzicht in de gevolgen voor een dergelijke oplossingen voor gemeente Woerden bij opschaling (Fase 2) Doelstelling pilot 2 “Meebewegend bouwen tenzij”: Het onderbouwen van de principekeuze voor drijvend bouwen bij nieuwbouw om de levenscyclus van de openbare ruimte enorm te vergroten en toekomstbestendig (t.a.v. klimaatverandering en verdere bodemdaling) in te richten. Nevendoelen:
• Inzicht vergroten in drijvende technieken • Inzicht krijgen in de samenhang watersysteem, aansluiting op het “vasteland”, kabels & leidingen, en de gevolgen voor de toekomstige bewoners en de omgeving. • Inzicht verkrijgen in innovatieve manieren van aanbesteden om ook juist de kracht van de markt bij een dergelijke nieuwe techniek te benutten. • Inzichten krijgen wanneer drijvend bouwen de meest geschikte oplossing is. • Inzicht in de gevolgen voor een dergelijke oplossingen voor gemeente Woerden bij opschaling (fase 2?). Mocht blijken dat meebewegend bouwen voor Zegveld-Weidz geen haalbare optie is, gezien de huidige plek in het proces, dan zal deze pilot zich richten op het bepalen van de haalbaarheid voor een andere locatie. Hiervoor zijn de nieuwbouwlocaties Kamerik Noord-Oost III en Haanwijk in Harmelen in beeld. 4 Resultaten Om de doelen te bereiken werkt de gemeente Woerden de oplossingsrichtingen voor zowel zettings als meebewegend bouwen verder uit. Gaandeweg het proces krijgen we op deze manier een goed beeld van de technische en financiële haalbaarheid. Deze onderdelen vormen fase 1 van het project (haalbaarheid). Fase 2 is de uiteindelijke uitvoering en opschaling. Voor dit voorstel richten we ons alleen op fase 1. 4.1 Pilot project 1 ”Zettingsvrij” (Reconstructie Kanis) Voor de reconstructie van Kanis werken we toe naar de volgende onderdelen: 1. Onderzoek naar de relatie ondergrond, (grond)water en de techniek en het proces met de netbeheerders. 2. Definitief ontwerp (DO) bovengrond (Inrichting) 3. Het doorlopen van aanbestedingsproces met contractvorm (aanbesteding) 4. Afstemming met inwoners, college raadsleden en externe belanghebbenden (Communicatie) 5. Financiering van de extra kosten van de toekomstbestendige techniek (Financiering) 4.2
Pilot project 2 “Meebewegend Bouwen Tenzij” (Nieuwbouw Zegveld-Weidz, Haanwijk, Kamerik NO III) Voor Zegveld Weidz (alternatief: Kamerik Noord-Oost) werken we toe naar de volgende onderdelen 1. Onderbouwing drijvend of zettingsvrij bouwen bij nieuwbouw in het veenweidegebied. 2. Referentieontwerp (RO) drijvend bouwen (Techniek) 3. Voorontwerp (VO) bovengrond (Inrichting) 4. Plan van Aanpak voor het aanbestedingsproces (Aanbesteding) 5. Afstemming met inwoners, college raadsleden en externe belanghebbende (Communicatie) 6. Financiering inzichtelijk voor het referentieontwerp (Financiering)
5
Reikwijdte
5.1 Doelgroep Pilot 1. Zettingsvrij (Reconstructie Kanis) De bewoners van Kanis zijn gebaat bij een zettingsvrije constructie van de ondergrond. Er wordt een duurzame oplossing gevonden voor de continue bodemdaling, waardoor de openbare ruimte haar functie en aangezicht voor langere tijd kan behouden. Indien er nog een combinatie gemaakt kan worden met een zettingvrije of –arme constructie in de tuinen of tuinpaden kan ook een robuuste huisaansluiting worden gerealiseerd. Dan zullen gevaarlijke en ongewenste situaties als gaslekken, kapotte riolering en wateroverlast in sterke mate worden gereduceerd. Middels bewonersavonden worden de inwoners van Kanis op de hoogte gehouden van de laatste ontwikkelingen en kunnen zij input leveren op het ontwerp en eventuele handelingen op hun eigen terrein. De ervaringen die worden opgedaan bij de reconstructie kunnen vervolgens worden vertaald naar de reconstructies buiten Kanis. Pilot 2. Meebewegend Bouwen Tenzij (Nieuwbouw Zegveld-Weidz, Haanwijk, Kamerik NO III) Met een bewegende oplossing is de verwachting dat toekomstige bewoners geen last meer hebben van bodemdaling en alle daaraan gerelateerde problematiek. Doordat de huizen simpelweg meebewegen met het water zijn er ook geen problemen meer met de toekomstige inrichting van het watersysteem en is de ontwikkeling direct waterrobuust ingericht. In die zin zijn ze letterlijk losgekoppeld van de bodemdalingsproblematiek en de gevolgen van klimaatverandering. Als ontwikkelaar zijn de ontwikkelende partijen direct betrokken bij het project. 5.2 Geografisch gebied Traditionele bouwmethoden kunnen de gemeente Woerden opzadelen met hoge beheer- en onderhoudskosten in de toekomst. Het toepassen van een meer duurzame oplossing in de vorm van bijvoorbeeld meebewegend bouwen, kan hierbij de oplossing bieden. De reconstructie van Kanis is met name gericht op het verlagen van de beheers- en onderhoudskosten van de openbare ruimte. De pilotprojecten worden uitgevoerd in de gemeente Woerden (zie figuur 7). De resultaten zijn echter relevant voor andere gemeenten met vergelijkbare problematiek.
Figuur 7. Geografische ligging pilot locaties Gemeente Woerden
5.3 Partners in het project Beide pilots vallen onder het Programma Ontwikkeling Veengebied. Het zwaartepunt van projecten en onderzoeken ligt in de gemeente Woerden, maar de resultaten worden gedeeld met regionale en landelijke partners. Kennisontwikkeling en de daadwerkelijke toepassing in de praktijk zijn belangrijke doelen binnen het POV. Belangrijke doelgroepen van het POV zijn: • Naburige gemeenten (Zoals Gouda, Alphen aan den Rijn, Stichtse Vecht, de Ronde Venen, Bodegraven-Reeuwijk, etc.) • Platform Slappe Bodem • Groene Hart • Denktank Veenweide • Provincie Utrecht • Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden • Coalitie Regio Utrecht Betrokken partijen pilot 1 “Zettingsvrij” Bij de reconstructie van Kanis zijn de volgende Partijen betrokken: • Gemeente Woerden • Bewoners Kanis • Dorpsplatform Kamerik • Woningbouwstichting • Timpaan • Kennisinstellingen • Adviseurs/engineers • Gemeente Krimpenerwaard • Netbeheerders • Ontwerpbureau • Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden • Provincie Utrecht Betrokken partijen pilot 2 “Meebewegend bouwen” Gemeente Woerden Bolton Ontwikkeling/Maatschap Haanwijk Bewoners Zegveld/Kamerik/Harmelen Mogelijk toekomstige bewoners Bedrijven gespecialiseerd in drijvend bouwen (nader te bepalen) Kennisinstituten Nutsbedrijven Hoogheemraadschap Provincie Utrecht Dorpsplatform Zegveld/Harmelen/Kamerik Landschapsinrichtingsbureau
• • • • • • • • • • •
6 Uitvoering Voor beide projecten behandelen we in meer en mindere mate de volgende aspecten: in kaart brengen van handelingsperspectieven bij bestaande en nieuwe bebouwing, onderzoeken van de diverse technieken die voor deze principes geschikt zijn, vormgeven bestuurlijke besluitvorming, bij elkaar brengen en toepasbaar maken van kennis en wet- en regelgeving, ontwerp aanpak om te komen tot autarkische lintbebouwing en kleine dorpskernen, innovatief aanbestedingsbeleid om enerzijds de innovaties uit de markt te betrekken en tegelijkertijd ook regie houden op het gewenste resultaat, in gesprek met bewoners en potentiële kopers over dergelijk concepten en kennis delen met andere gemeenten o.a. door in het traject samen te werken. Bijvoorbeeld de samenwerking met Kockengen t.a.v. het vierde kwadrant.
Deze aspecten worden voor beide projecten behandeld in vijf sporen die in de tijd parallel aan elkaar lopen: 1. Techniek (ondergrond) 2. Inrichting (Bovengrond) 3. Aanbesteding 4. Communicatie (afstemming bewoners, resultaten borgen in de organisatie en delen met belanghebbende buiten de gemeente Woerden) 5. Juridisch 6.1 Werkzaamheden Pilot 1 “Zettingsvrij”: Spoor Techniek Dit spoor richt zich op onderzoek naar het effect van de ingrepen op de ondergrond, (grond)water en de techniek. En daarnaast wordt via een innovatieve aanpak geprobeerd om het proces met de netbeheerders soepeler te laten verlopen. Dit is altijd een van de grootste ‘bottlenecks ‘van een project. De werkzaamheden bestaan uit:
• Interpreteren van bodem, (grond)water en engineeringgegevens. • Komen tot een projectovereenstemming met netbeheerders Spoor Inrichting Het spoor inrichting richt zich op het afronden van het ontwerpproces van de bovengrond en het effect hiervan doorvertalen naar de individuele eigendommen. Binnen dit thema vindt de meeste interactie met inwoners plaats. De werkzaamheden bestaan uit:
• Afstemming ontwerp aan de hand van bewonersavond. • Proces van vaststellen van definitief ontwerp • Huis-en-tuin bewonersavonden en afstemming individueel als nodig. Spoor Aanbesteding Er zijn nog veel onbekendheden bij het toepassen van een zettingsvrije constructie voor Kanis. Welke contractvorm en bijbehorend aanbestedingsproces het beste past bij dit project, de omgeving en gemeente Woerden moet worden onderzocht. • Bundelen van de reeds opgebouwde kennis in een aanbestedingsadvies • Keuzes maken en vastleggen. Spoor Communicatie De reconstructie zal een impact hebben op de openbare ruimte en bewoners worden daarom actief betrokken in het proces. Daarbij zal de opgedane kennis gedeeld moeten worden om zo een showcase te kunnen maken van het project. Een goed communicatie traject is hierbij essentieel. De werkzaamheden bestaan uit:
• Het maken van 2 nieuwsbrieven. • Kennis borgen binnen de gemeente en uitdragen van kennis naar andere gemeenten. Juridisch Omtrent het palenmatras zullen verscheidene juridische vraagstukken ontstaan. Wanneer de benodigde kennis ontbreekt en noodzakelijk is kan dit spoor aan het project worden toegevoegd. De werkzaamheden bestaan uit: Identificeren van mogelijke juridische knelpunten Juridische knelpunten aan de hand van de ontwerpen verder uitwerken Juridische knelpunten voorleggen aan de jurist van de gemeente Woerden Plan van Aanpak formuleren aan de hand van het advies van de Jurist
• • • •
6.2 Risico’s en onzekerheden Kanis Gezien de toepassing van een relatief nieuw concept zijn er veel onzekerheden en risico’s. Technische haalbaarheid De reden voor het starten van de pilot is dat de technische / juridische / financiële kennis voor deze toekomstbestendige oplossing onvoldoende uitgekristalliseerd is. Extra onderzoek en aandacht helpt om eventuele problemen aan de voorkant te tackelen. Bewoners Er bestaat een mogelijkheid dat bewoners gedurende de voorbereidingsfase de door de gemeente Woerden voorgestelde (deel)oplossingsrichting niet zien zitten. Hiervoor is een communicatieproces gestart en worden de bewoners in iedere fase van het project betrokken. Gezien de besluitvorming voor een zettingsvrije constructie gezamenlijk tot stand is gekomen worden hier geen problemen verwacht. 6.3 Werkzaamheden Meebewegend bouwen Tenzij In vergelijking met het plan voor pilot project 1 “Zettingsvrij” is pilot project 2 “Meebewegend bouwen Tenzij” minder concreet. Er zal eerst een vergelijking worden gemaakt tussen een oplossing met een zettingsvrije constructie en het meebewegend concept. Hiermee worden de verschillen tussen beide concepten inzichtelijk. Hierna kan een bestuurlijke keuze gemaakt worden of voor de locaties definitief wordt ingezet op meebewegend bouwen of een andere methode. Bij meebewegend bouwen kan daarna ingezet worden om de belangrijkste knelpunten die onderkend zijn aan te pakken. In de afwegingen worden aspecten van de sporen techniek, inrichting, aanbesteding, juridisch en communicatie in een vergelijking gezet en gewogen. Verkenning In deze verkenning wordt gekeken naar de haalbaarheid van beide varianten. Bij de haalbaarheid wordt met name gekeken naar de techniek, aanbesteding, planningstechnische en juridische aspecten. De werkzaamheden bestaan uit: • Verdere technische verdieping beide concepten. • Aanbestedingssessies om knelpunten en mogelijkheden te identificeren. Belangrijk gegeven is dat ontwikkelaars bij de aanbesteding van de openbare ruimte de gemeentelijke aanbestedingsregels moeten volgen. • Juridische analyse om knelpunten te identificeren en analyse hoe dit zijn uitwerking heeft op het gebied. • Verwerken resultaten in een notitie en bestuurlijke beslissing voorkeursconcept. Een belangrijke notitie die ook voor andere gemeentes gebruikt kan worden. Conceptontwikkeling Als voor een zettingsvrije oplossing wordt gekozen dan heeft men veel aan de ervaringen die zijn opgedaan bij pilot project 1 “zettingsvrij”. In dit geval zal voor het meebewegende concept gekozen worden voor Haanwijk en/of Kamerik NO III. Als voor een project definitief voor het meebewegend concept wordt gekozen, dan zal een verdiepingsslag plaats moeten vinden in de uitwerking voor het concept. De werkzaamheden bestaan uit: Engineering Doorberekening resultaten Uitwerking verscheidene vraagstukken. Verwerken resultaten in een notitie en bestuurlijke beslissing voorkeursconcept. Definitieve bestuurlijke Go / No-Go, meebewegend concept.
• • • • •
Richting bestek Zodra een definitieve keuze gemaakt is voor het meebewegende concept, zal deze verder worden uitgewerkt tot bestek. Afhankelijk van de vorm van aanbesteden zal hieromtrent ook het een en ander moeten gebeuren. • Uitwerking meebewegend concept naar bestek. • Aanbesteding 6.4
Risico’s en onzekerheden
Ontwikkelaars Het is momenteel onzeker of de ontwikkelende partijen meebewegend bouwen als optie ziet voor de huidige beoogde locaties. Het college heeft echter besloten dat nieuwe ontwikkelingen in het veenweidegebied voortaan drijvend worden gebouwd. Er moet gekeken worden of dat voor deze locatie ook van toepassing gaat zijn. Na de vergelijking tussen een concept met palen matras en meebewegend bouwen zal er opnieuw een besluit genomen worden. Techniek Meebewegende techniek is op deze schaal nog niet toegepast. Er kunnen hierdoor technische vraagstukken aan bod kunnen komen die verder doorontwikkeld moeten worden alvorens ze toegepast worden. Bewoners De bewoners van de dorpen hebben een behoefte aan nieuwe woningen. Het is de vraag hoe de bewoners gaan reageren op een (relatief) onbekende bouwmethoden. Ook is het de vraag of de methoden andere woningtypen vragen en of deze aansluiten op de wensen van de bewoners. Daarom worden bewoners in het proces betrokken. Juridisch Er zijn nog veel onbekende juridische vraagstukken zoals; van wie is de meebewegende plaat waar alle woningen en openbare ruimte op staan, wat is de garantie periode van de plaat, wie is verantwoordelijk als de plaat kapot is, etc. Deze zullen opgelost moeten worden voor begonnen kan worden aan de bouw van de woningen. 7
Planning
7.1 Planning Pilot project 1 “Zettingsvrij” Pilot project 1 “Zettingsvrij” loopt al, de start uitvoering wordt verwacht in Q1 van 2017. De uitwerking en engineering vindt voor het grootste deel plaats in 2016(Q2 t/m Q4). In deze periode vindt de pilot plaats. 7.2 Planning Pilot project 2 “Meebewegend bouwen Tenzij” Voor Zegveld-Weidz is het de bedoeling om in 2017 te starten met de bouw. Dit betekent dat binnen enkele maanden definitief gekozen moet worden welke funderingstechniek wordt toegepast. Ook met het project Haanwijk is inmiddels gestart. Naar verwachting zal hier in 2020 gestart worden met het bouwen van de woningen. Kamerik Noordoost III moet nog volledig worden opgestart. Afhankelijk van de omvang en de wil van diverse partijen voor deze ontwikkeling zou hier ook in 2020 gestart kunnen zijn met de bouw van de woningen. 8
Voorgenomen acties met betrekking tot voorlichting en publiciteit: Communicatie
Projectcommunicatie Communicatie wordt als integraal onderdeel van beide pilotprojecten gezien. Zoals aangegeven in de werkzaamheden en de planning zullen er voor beide pilotprojecten bewonersavonden en nieuwsbrieven komen en wordt de raad in ieder geval via een thema-avond betrokken. Kennisinstellingen worden gevraagd een bijdrage te leveren in het engineering- en ontwerpproces zodat ze zowel hun input kunnen leveren en betrokken raken bij de ontwikkelingen.
De ontwikkelingen van de POV worden reeds breed verspreid via allerlei kennisportalen. De gemeente Woerden zal tijdens het proces gebruik blijven maken van dergelijke mediums. Platform Slappe Bodem (PSB) Daarnaast is men vanuit het Platform Slappe Bodem ook bezig het opzetten van een digitaal sharing platform. Hier wordt alle opgedane ervaring en kennis gedeeld van andere projecten en ontwikkelingen. Dit zou naar het idee van de gemeente Woerden dan ook een goede locatie zijn om de resultaten van de pilot projecten te delen. Ook kunnen bij bijeenkomst van het PSB de resultaten van de pilots worden gepresenteerd. Koploperprojecten Coalitie Regio Utrecht Gemeente Woerden maakt deel uit van de Coalitie Regio Utrecht. Deze coalitie verklaarde in oktober 2014 samen aan de slag te gaan door het ondertekenen van de regionale intentieverklaring ruimtelijke adaptatie. Op vrijdag 18 maart 2016 werd het plan van aanpak bekrachtigd. Bestuurders spraken af koploper- of voorbeeldprojecten in de etalage te zetten om elkaar en anderen te inspireren. Een website waarop deze projecten gepresenteerd worden is in ontwikkeling. De resultaten van de pilot projecten kunnen hier worden gedeeld. Borgen kennis binnen de organisatie Daarbij is het belangrijk dat de opgedane kennis geborgd wordt binnen de gemeente. Hier speelt naast het opstellen van de beleidsdocumenten GIS een belangrijke rol. De gemeente is zich momenteel aan het oriënteren of handelingsperspectieven voor ontwikkelingen van gebieden in GIS kunnen worden geïntegreerd. Integratie in GIS is eenvoudig aangezien het opstellen van handelingsperspectieven een van de beoogde resultaten is. 9 Projectorganisatie Vanuit het Programma Ontwikkeling Veengebied voert Welmoed Visser de op pilot project 1 “Zettingsvrij”. Zij zal zich bezig houden met de voortgang van het project en zorgen dat vanuit dit projectplan de doelen worden bereikt die door de gemeente Woerden gesteld zijn. Voor pilot project 2 “meebewegend bouwen” is Richard Beumers de projectleider vanuit het team Ruimte beleid en Projecten. 9.1 Project organisatie Pilot project 1 “Zettingsvrij” De gemeente Woerden is verantwoordelijk voor de organisatie van pilot project 1 “Zettingsvrij”. Zij regelt de engineering, de inrichting, aanbesteding, communicatie en het juridische onderdeel. Welmoed Visser van team Realisatie en Beheer is projectleider van deze planfase. De projectleider van de uitvoering, Melvin Helderman, eveneens van team Realisatie en Beheer, neemt het stokje in Q2 van 2016 over. Waarbij de projectleider uitvoering nu al mee adviseert in het planfase proces en de projectleider planfase straks bij de uitvoering betrokken blijft om het ontwikkelde gedachtengoed te bewaken. Daarnaast is een intern team van beleidsmedewerkers en beheerder binnen gemeente Woerden actief betrokken en vindt op regelmatige momenten afstemming plaats met management en bestuur. Partijen die op onderdelen gevraagd zijn voor advisering zijn onder andere: Bosch Slabbers Deltares Grontmij RPS
• • • •
9.2 Project organisatie Pilot project 2 “Meebewegend Bouwen Tenzij” Voor het project Zegveld Weidz is Bolton Ontwikkeling de ontwikkelende partij. Zij is dus verantwoordelijk voor de techniek en de inrichting. De gemeente Woerden heeft een ondersteunende functie en heeft vanuit de pilot de verantwoordelijkheid om de resultaten de delen en te borgen. Op dit punt is het nog niet mogelijk om de projectorganisatie te bepalen. Voor nu is voorzien dat Richard Beumers vanuit zijn rol binnen de gemeente de regie zal voeren op het proces vanuit de gemeente. Bolton Ontwikkeling blijft verantwoordelijk voor het ontwikkelen van de locatie zelf. Voor het project Haanwijk is een vergelijkbare organisatie voorhanden, met als verschil dat dit project wordt ontwikkeld door de Maatschap Haanwijk. Voor het project Kamerik NO III moet nog een opzet gemaakt worden.
10 Kosten Er bestaat een sterke link tussen beide projecten. De resultaten van het pilot project 1 “Zettingsvrij”, leveren namelijk essentiële input voor de nieuwbouw Zegveld-Weidz. Vandaar ook dat beide projecten ook qua begroting met elkaar in verbinding staan. 10.1 Projectbegroting pilot project 1 “Zettingsvrij” Voor fase 1 (onderzoeksfase) van Kanis wordt een bedrag geraamd van €200.000, -. Dit bedrag bestaat uit voorbereidingskosten en projectmanagement. De definitieve uitvoering van de pilots maakt geen onderdeel uit van deze aanvraag. Verdeeld in de 5 sporen verwachten wij de volgende verdeling van de kosten: Spoor Projectmanagement
Omschrijving / doel procesbegeleiding
Techniek
Onderzoek en proces netbeheerders
€ 47.250,-
Inrichting
Ontwerp en afstemming
€ 37.250,-
Aanbesteding Communicatie
Opstellen aanbesteding Realiseren communicatie uitingen Opstellen plan van aanpak
€ 25.000,€ 22.500,-
Juridisch Onvoorzien 7% (afgerond) Totaal
Kosten € 37.500,-
€ 17.500,€ 13.000,€ 200.000,-
In fase 1 ligt de nadruk op burgerparticipatie en het proces met stakeholders (boven en ondergronds).
10.2 Projectbegroting Zegveld-Weidz/Haanwijk/Kamerik NO III Voor fase 1 van de projectbegroting wordt een bedrag geraamd van €299.600,-. Dit bedrag komt deels tot stand door de activiteiten die de gemeente leveren en de ontwikkelaars. De ontwikkelende partijen zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor het ontwerp en de techniek van de openbare ruimte en de gemeente is ondersteunend in dit proces. Mocht bij Weidz bij de eerste vergelijking niet gekozen worden voor de meebewegende optie dan zal de opgedane kennis gebruikt worden voor de de gelijkwaardige uitwerking bij het project Haanwijk en Kamerik NO III. De verdeling in de kosten is als volgt: Spoor
Omschrijving / doel
Projectmanagement
Procesbegeleiding
Eerste vergelijking
Opstellen vergelijking varianten Opstellen DO en technische haalbaarheid Opstellen voorontwerp Opstellen aanbesteding
€ 24.000,-
€ 24.000,-
€ 4.000,-
€ 28.000,-
Realiseren communicatie uitingen
€12.000,-
€ 12.000,-
€ 24.000,-
Techniek
Inrichting Aanbesteding Communicatie
Kosten Ontwikkela ar € 45.000,-
€ 80.000,-
Kosten gemeente Woerden (ondersteunend) € 11.000,-
Totaal
€ 56.000,€ 24.000,-
€ 24.000,-
€ 24.000,-
€ 104.000,-
€ 24.000,-
Juridisch
Opstellen plan van aanpak
Onvoorzien 7% (afgerond) Totalen per partij
€ 16.000,-
€ 4.000,-
€ 15.750,-
€ 3.850,-
€ 240.750,-
€ 58.850,-
€ 20.000,-
€ 299.600,-
Deze bedragen geven een indicatie voor het gehele proces waarbij meebewegend bouwen gekozen is als voorkeursconcept. De bedragen en de verdeling kunnen echter nog wijzigen aan de hand van het proces en de bestuurlijke besluitvorming (meebewegend of zettingsvrij). Zoals te zien besteed de gemeente Woerden veel aandacht aan de communicatie. Dit zijn kosten die gemaakt worden binnen de POV om de resultaten van het project uit te dragen binnen de gemeente zelf als daar buiten. Daarbij vindt de gemeente het niet meer dan realistisch ook zelf een ondersteunende bijdrage te leveren bij het technische aspect wat zich dan ook met name richt op het ontwikkelen van het drijvend concept en de aansluiting op de omgeving. De resultaten van deze analyse en de kennis die hiermee wordt opgedaan is dan ook essentieel de andere gebieden in Utrecht-West. 10.3 Verdere toelichting Een verder gespecificeerde begroting is op dit moment niet mogelijk. Dit komt door de onzekerheden binnen beide projecten. Er is echter financiering nodig om het proces te starten en voortvarend aan de slag te gaan met beide pilots. Beide begrotingen geven een goede indicatie van de kosten die hiermee gemoeid zijn en op welke wijze Bolton Ontwikkeling bijdraagt aan het proces. 11 Financiering Zoals aangegeven in de begroting leveren de gemeente Woerden en de ontwikkelaars een bijdrage aan het project. Voor Kanis is de gemeente de leidende partij, voor Zegveld-Weidz is Bolton Ontwikkeling de leidende partij en voor Haanwijk zal dit de Maatschap Haanwijk zijn . De gemeente is de partij die actief bezig is met het oplossen van bestaande problemen in de omgeving van de gemeenschap en biedt vanuit deze optiek ondersteuning aan de ontwikkelaars ontwikkeling. Er wordt aan de provincie Utrecht een bijdrage gevraagd in het kader van de Agenda Vitaal Platteland. Met de subsidieaanvraag wil de gemeente Woerden graag een bijdrage vragen in de projectkosten voor beide pilotprojecten. Voor Kanis wordt een subsidie gevraagd van € 30.000,-. Met deze bedragen kunnen de kennisdeling, projectmanagement en aanbesteding en juridische vraagstukken worden ondersteund. Voor de nieuwbouwlocaties wordt een subsidie gevraagd van € 20.000,- een groot deel van de kosten worden gefinancierd door de ontwikkelaars zelf, maar juist voor het concept van drijvend bouwen levert de gemeente een bijdragen op het technische vlak. Ook hier willen we de opgedane kennis en ervaring delen en moet inzicht worden verkregen in aanbesteding en juridische vraagstukken. Het totale subsidiebedrag komt dan uit op € 50.000,- euro. Wellicht zullen ook andere partijen benaderd worden om mee te investeren in de verdere ontwikkeling van de techniek voor het meebewegend bouwen. De financiering van beide projecten ziet er als volgt uit: Pilot 1 Financier Gemeente Woerden Utrecht West (voor het deel van de gemeente) Totaal
Bedrag € 170.000,00 € 30.000,00 € 200.000,00
Pilot 2 Financier Gemeente Woerden Ontwikkelaars Utrecht West (voor het deel van de gemeente) Totaal Totaal beide pilotprojecten: Financier Gemeente Woerden Ontwikkelaars Provincie Utrecht Totaal
Bedrag € 38.850,00 € 240.750,00 € 20.000,00 € 299.600,00
Bedrag € 208.850,00 € 240.750,00 € 50.000,00 € 499.600,00
12 Beheer van de resultaten Een belangrijk onderdeel van de POV is het omgevingsbewust werken. Dit houdt in dat de opgedane kennis niet alleen geborgd wordt binnen de gemeente maar ook gedeeld en makkelijk toegankelijk wordt voor andere gemeentes en kennisinstellingen. Borgen binnen de gemeente Naast de participatie binnen het project (learning by doing) wordt de opgedane kennis ook vastgelegd worden in handreikingen/ notities. Zo blijft de informatie beschikbaar en zal het wiel niet opnieuw hoeven worden uitgevonden. Daarbij maakt de gemeente handig gebruik van GIS. De opgedane kennis wordt digitaal beschikbaar gemaakt aan de hand van GeoWeb en Obsurv. GeoWeb is een op GIS gebaseerde tool die gebiedsspecifieke informatie vanuit de kaart beschikbaar maakt. Dit kunnen zowel kaartlagen zijn als informatie over bepaalde objecten. Obsurv is een tool waarmee de openbare ruimte beheerd kan worden. Hierin wordt reeds informatie verwerkt die betrekking hebben tot asset management. De opgedane kennis kan ook hier worden gecombineerd. De essentie van zowel GeoWeb en Obsuv is dat de informatie up to date wordt gehouden en daarmee “levende” informatiedragers worden. Uitdragen naar andere gemeenten en kennisinstellingen Voor beide projecten is contact gezocht met andere geïnteresseerde gemeenten. Deze lijntjes bestaan inmiddels en het contact is goed. Daarbij bestaat het netwerk van de POV ook al uit verscheidene programma’s en netwerken die betrokken kunnen worden aan de hand van nieuwsbrieven en persoonlijk contact. Door kennisinstellingen te betrekken bij de projecten zal de kennis wetenschappelijk kunnen worden onderbouwd en ook eenvoudiger worden uitgedragen. Dit heeft op zichzelf al een uitdragende functie. Ook voor het uitdragen van alle kennis en informatie is de gemeente Woerden voornemens GIS als onderdeel mee te nemen. Alle informatie die in GeoWeb verwerkt gaat worden, kan vervolgens worden gedeeld met bijvoorbeeld Basis Registratie Ondergrond. Echter, een nationale database “slappe bodems” bestaat nog niet. Naast de bovengenoemde projecten wordt vanuit de POV daarom ook gekeken hoe een dergelijk systeem er uit moet komen te zien en hoe de gemeente Woerden hier de eerste stappen in kan nemen. Verder kunnen de technieken in Kanis en Zegveld uiteindelijk leiden tot nieuwe richtlijnen voor het bouwen op slappe ondergrond. 13 Wijze van aanbesteding Aanbesteding Zettingsvrij (pilot project 1 “Zettingsvrij”,) Binnen het pilot project 1 “Zettingsvrij”, is sprake van een aanbestedingstraject. Gezien het feit dat de aanbesteding innovatie moet stimuleren, zal er gekeken moeten worden naar een (voor de gemeente)
nieuwe wijze van aanbesteden. Er zal voor het aanbestedingstraject rekening worden gehouden met Europese regels en het provinciale aanbestedingsbeleid. Aanbesteding pilot project 2 “Meebewegend bouwen Tenzij” Bolton Ontwikkeling zal voor Weidz de aanbesteding verrichten. In het traject aanbesteding zal duidelijk moeten worden op welke wijze de aanbesteding gedaan kan worden. Bij overname van de openbare ruimte door de gemeente Woerden zal in ieder geval voldaan moeten worden aan het aanbestedingsbeleid van de gemeente. Mocht er voor een andere methode worden gekozen bij Weidz dan zal bij Haanwijk ook de ontwikkelaar de aanbesteding verrichten.
