Milieujaarverslag 2012 Senefelder Misset BV
milieujaarverslag
2
0
1
2
Inhoudsopgave Inleiding
3
1. Senefelder Misset BV
4
2. Milieubeleid, instrumenten en maatregelen
5
2.1 Milieubeleid 2.2 Relatie met de overheid 2.3 Instrumentarium en organisatie 2.4 Doelen en maatregelen 2.5 Milieuzorg: ISO 14001 2.6 FSC en PEFC
5 5 7 8 10 12
3. Milieugegevens Senefelder Misset BV
13
3.1 Inleiding 3.2 Verbruikgegevens 3.2.1 Grondstoffen 3.2.2 Processtoffen 3.2.3 Hulpstoffen 3.3 Afvalstromen 3.4 Lucht 3.5 Energie 3.6 Water 3.7 Bodem 3.8 Geluid 3.9 Milieu-incidenten
13 14 15 17 18 19 20 21 22 23 24 25
MVO verklaring Roto Smeets Group
26
Algemeen
28
milieujaarverslag
2
0
1
2
2
Inleiding Senefelder Misset BV presenteert hierbij het milieujaarverslag over het jaar 2012. Een goed ondernemerschap vraagt openheid over veel zaken. Dit jaarverslag geeft een beeld van de milieuprestaties van Senefelder Misset BV en is bestemd voor overheden en ondernemingsraad en ligt ter inzage voor medewerkers, buurtbewoners en overige belanghebbenden. Zorg voor milieu neemt bij Senefelder Misset BV een belangrijke plaats in. Door het uitvoeren van audits wordt het bereikte milieuniveau welke is opgezet conform de eisen en normen van ISO 14001 gehandhaafd en verder uitgebouwd. Het voldoen aan onze milieunormen en het rekening houden met de omgeving blijft in hoge mate prioriteit hebben binnen de bedrijfsvoering van Senefelder Misset. Duurzaamheid en continuïteit zijn daarbij belangrijke items. In dit jaarverslag is gebruik gemaakt van de cijfers uit de Ecobalans 2012. Voor de vergelijking hebben we gebruik gemaakt van ratio’s. Op deze manier wordt een goed beeld gegeven over de effecten van eventuele maatregelen in relatie tot volumegroei of -afname. Het combineren van het continu verbeteren van ons proces, het reduceren van de milieubelasting en investeren in MVO levert veel toegevoegde waarde op. Iets wat we in 2012 dan ook zeker zullen continueren.
Ir R.E.J. van Rossum Algemeen directeur
milieujaarverslag
2
0
1
2
3
1 Senefelder Misset BV Senefelder Misset BV is een onderdeel van de Roto Smeets Group (RSG). Het zwaartepunt van de milieuzorg binnen de Roto Smeets Group ligt op de drukkerijbedrijven, omdat daar milieuaspecten in het bijzonder spelen. Senefelder Misset maakt, naast rotatieoffset, ook gebruik van vellenoffset. Offsetdruk is een vlakdruktechniek. De beelddrager heeft geen noemenswaardig hoogteverschil tussen de drukkende en de nietdrukkende delen. Het is mogelijk om met een vlakke aluminium plaat, met daarop een gevoelige laag, te drukken door fysische verschillen in oppervlakte- en grensvlakspanning van water en inkt ten opzichte van de gevoelige laag op de aluminium plaat. Deze aluminium plaat, de beelddrager, wordt met water ingerold. Er zet zich alleen een dun vochtlaagje vast op de wateraantrekkende plaatsen. De (vettige) beeldpartijen stoten het vochtwater af. Wanneer de beelddrager vervolgens met inkt wordt ingerold zal de vettige inkt zich alleen hechten op de drooggebleven beeldplaatsen. Het leesbare drukbeeld van de offsetplaat wordt in spiegelbeeld overgedragen op een rubberdoek, welke het beeld weer leesbaar op het papier overbrengt. Bij rotatiedruk loopt het te bedrukken papier vanaf een papierrol de drukpers in. Bij passage van cilinders die zijn voorzien van drukvormen, de eerdergenoemde rubberdoek met de drukvorm, wordt de papierbaan aan beide zijden met inkt bedrukt. Bij vellendruk wordt op een drukpers vel na vel eenzijdig van inkt voorzien. Om de andere zijde
van inkt te voorzien wordt de stapel eerst gekeerd, waarna het hele proces opnieuw begint. Het aanbrengen van een nieuwe papierrol gebeurt zonder de machine te stoppen. Er wordt een nieuwe papierrol op exact dezelfde snelheid als de papierbaan die bedrukt wordt gebracht. Op het beslissende moment worden al draaiende, beide papierbanen aanéén geplakt, en wordt de oude baan afgesneden. Rotatiedruk is vooral efficiënt bij drukwerk in grotere oplagen. Papier, inkt, energie en water vormen de bulk van de ‘input’ van Senefelder Misset BV. In het productieproces worden verder diverse hulpstoffen, waaronder reinigingsmiddelen, ingezet. Als tijdschriftendrukker met 140 jaar ervaring in het ontsluiten van content middels print is het voor Senefelder Misset een logische stap om uitgevers te ondersteunen bij het zorgvuldig crossmediaal ontsluiten van hun content. Daarom is de business unit ‘X-Media Solutions’ begin 2010 opgericht. Klanten kunnen bij X-Media Solutions terecht voor een scala aan oplossingen die zijn gericht op het effectief beheren, produceren en crossmediaal ontsluiten van content. Andere activiteiten binnen Senefelder Misset BV zijn: Nabewerking (afwerken van drukwerk d.m.v. snijden, vouwen, hechten e.d.) en Expeditie. Ondersteunende diensten worden geleverd door de Administratie, Personeel en Organisatie, de Technische- en Facilitaire Dienst, Sales Support (klantencontacten, acquisitie), Ordermanagement en de afdeling Kwaliteit, Arbo & Milieu (ondersteuning van het hele proces op kwaliteit-, arbo- en milieuzorggebied). Binnen het grafische proces hebben zich razendsnelle en ingrijpende ontwikkelingen voorgedaan. Volledige digitalisering van drukwerkproductie is een feit geworden. Vanaf het allereerste begin heeft Senefelder Misset acties ondernomen om ervoor te zorgen dat klanten digitaal aan kunnen leveren. Een proces waarbij het milieu veel minder belast wordt.
milieujaarverslag
2
0
1
2
4
2 Milieubeleid, instrumenten en maatregelen 2.1 Milieubeleid
2.2 Relatie met de overheid
Het beleid van Roto Smeets Group en haar dochterondernemingen is erop gericht de uitvoering van al haar diensten op een dusdanig hoog kwaliteitsniveau te houden dat constant aan de verwachtingen van klanten kan worden voldaan. Daarnaast ziet Roto Smeets Group milieubeleid evenals de zorg voor veiligheid, gezondheid en welzijn als een integraal onderdeel van het ondernemingsbeleid. Tevens heeft zij een maatschappelijke betrokkenheid en verantwoordelijkheid jegens medewerkers, klanten en samenleving. Alle werkzaamheden worden professioneel en met de modernste technieken uitgevoerd. Het concern voert een effectief en stringent kwaliteitsbeleid in alle aspecten van haar werkzaamheden. Deze werkzaamheden worden uitgevoerd conform het systeem van analyseren en verbeteren volgens nauwkeurig beschreven kwaliteitsbeheersprocedures per bedrijf en per activiteit. Om daadwerkelijk en gericht uitvoering te geven aan het milieubeleid van Roto Smeets Group wordt gewerkt volgens een Intern Milieuzorgsysteem dat voldoet aan de normen van ISO14001:2004.
Milieubeleidsovereenkomst De overheid heeft het milieubeleid in Nederland vormgegeven in het Nationaal Milieubeleidsplan. In dit plan staan de algemene doelstellingen om de verontreiniging van het milieu terug te dringen. De overheid maakte voor het uitvoeren van het beleid een vertaling naar groepen van bedrijven (doelgroepenbeleid). Daarbij werden de algemene doelstellingen uit de plannen omgezet in concrete doelstellingen en maatregelen. Elke doelgroep sloot een convenant (Milieubeleidovereenkomst) af met de overheid.
Op holding niveau is het milieubeleid verwoord in de Roto Smeets Group MVO beleidsverklaring. Senefelder Misset BV onderschrijft deze als zijnde haar eigen verklaring.
De grafische industrie had een Milieubeleidovereenkomst welke liep tot 2010. Dit convenant is beëindigd en tijdens de looptijd zijn diverse successen behaald. Lucht- en wateremissies zijn gedaald. De externe veiligheid van de industrie is goed geregeld. Industrielawaai is beperkt en er is aandacht voor bodemsanering, bodembescherming en milieuzorg. Wetten en vergunningen Via wetten en de daarmee samenhangende vergunningen hebben bedrijven zeer direct met de overheid te maken. In het geval van Senefelder Misset BV is de gemeente Doetinchem het ‘bevoegd gezag’ voor het afgeven van een vergunning in het kader van de Wet Milieubeheer. Op 10 september 2009 heeft Senefelder Misset een aanvraag voor een revisievergunning Wet milieubeheer ingediend bij de gemeente Doetinchem.
milieujaarverslag
2
0
1
2
5
2 In augustus 2010 is de concept-milieuvergunning, nadat we noodzakelijk onderzoek en aanvullingen hadden bijgevoegd, afgerond. Vanaf 25 november 2010 tot 5 januari 2011 heeft de vergunning ter inzage gelegen op het gemeentehuis en heeft publicatie plaatsgevonden. In die periode is de vergunning tevens doorgenomen en beoordeeld door de provincie. Hierbij is om een aanvullende IPPC-toets gevraagd. Er is vervolgens een volledige IPPC-toets uitgevoerd, waarbij alle wijzigingen in het gebouw en machinepark zijn meegenomen. Dit onderzoek is bij de aanvraag gevoegd, waarop de milieuvergunning is op 4 oktober 2011 vastgesteld door het college van B&W. Na opnieuw een termijn van ter inzage, waarbij het indienen van eventueel bezwaar alleen nog mogelijk was op de wijzigingen in de milieuvergunning, is de milieuvergunning vanaf 29 december 2011 definitief van kracht geworden. Jaarlijks worden alle vergunningeisen gecontroleerd door middel van inspecties en een algemene controle. Controles worden uitgevoerd door interne auditoren en de KAM-coördinator.
Calamiteitenafhandeling Wanneer uit controles zou blijken dat toegestane concentraties worden overschreden, of in het geval van andere calamiteiten, neemt Senefelder Misset BV onmiddellijk actie om de oorzaak tegen te gaan. In voorkomende gevallen stelt ze ook de vergunningverlener van de gebeurtenissen en vervolgacties op de hoogte. Senefelder Misset BV heeft een basisplan voor noodsituaties klaarliggen. Oefeningen zorgen voor vaardigheden van de BHV-ers1 èn de medewerkers om adequaat te kunnen reageren wanneer zich een incident voor mocht doen.
Het bedrijfsnoodplan is in augustus 2011 volledig geactualiseerd. Hieruit is gebleken dat niet alle tekeningen aangepast zijn aan de actuele situatie. De vluchtplannen zijn in 2012 aangepast en zijn actueel. Oefeningen zorgen voor vaardigheden van de BedrijfsHulpVerleners (BHV-ers) èn de medewerkers om adequaat te kunnen reageren wanneer zich een incident voor mocht doen. Op 10 juli 2012 heeft er een ontruimingsoefening plaatsgevonden. Al met al was het een oefening waar heel veel leermomenten uit gehaald konden worden. De risico’s voor de BHV-ers zelf, de opvang van externe hulpverlening, de coördinatie van een ontruiming. Maar ook de kennis van chemicaliën en bijbehorende instructies en veiligheidsaspecten. De BHV-ers lieten zien dat ze enthousiast zijn en open staan voor positieve en opbouwende kritiek. Er is een duidelijke structuur en taakverdeling binnen de BHV-organisatie aanwezig.
1 BedrijfHulpVerleners
milieujaarverslag
2
0
1
2
6
2 2.3 I nstrumentarium en organisatie Milieuplannen Het milieubeleid bij Senefelder Misset BV krijgt een concrete uitwerking in doel- en taakstellingen. De actiepunten die hieruit voortvloeien worden in een jaarprogramma opgenomen. Aan het eind van ieder jaar wordt geëvalueerd of alle actiepunten volgens planning zijn afgerond. Punten die niet afgerond zijn en een vervolg krijgen in het opvolgende jaar worden in het nieuwe jaarprogramma opgenomen. Voor de bewaking van de voortgang is een digitaal systeem opgezet. KAM-coördinator De KAM-coördinator (waarbij KAM staat voor Kwaliteit, Arbo en Milieu) heeft een belangrijke interne adviesrol, onder meer bij het opstellen en vastleggen van procedures. Deze functionaris is ook de ‘controlepost’ voor de beoordeling van inkomende stoffen op milieu- en arboveiligheid. Tevens worden door de KAM-coördinator leveranciers van producten en diensten op milieuaspecten beoordeeld. De coördinator kan het gebruik van stoffen en leveranciers in overleg met de betrokkenen ‘groen’ of ‘rood licht’ geven, of onder voorwaarden toestaan. De coördinator besteedt daarnaast tijd aan de voortgang en het uitvoeren van controles en inspecties op de diverse afdelingen. Controles en inspecties richten zich op veiligheid, orde & netheid, naleven van afspraken en tevens het communiceren met medewerkers over arbo- en milieuaangelegenheden.
wikkelingen, problemen en oplossingen op hun werkterrein en wisselen zij kennis en ervaring uit. Ecobalans De Ecobalans is een massabalans die alle in- en uitgaande materiaalstromen (inclusief energie) voor het hele bedrijf in beeld brengt. Het is niet alleen een registratiemiddel. Als de prestaties van het bedrijf zo goed in getallen ‘gevangen’ zijn, is het ook mogelijk precieze doelen te stellen met actieplannen waarvan ook de effecten goed meetbaar zullen zijn. Omdat de Ecobalans de gehele stoffenhuishouding in beeld brengt, kan Senefelder Misset niet alleen op emissies sturen, maar ook op een efficiënt gebruik van grondstoffen en hulpstoffen in haar productieproces. Vanuit een milieuzorgsysteem wordt voorgeschreven dat een bedrijf zijn milieuaspecten goed in beeld heeft. Met deze complete massabalans geeft Senefelder Misset BV een invulling aan die verplichting die verder gaat dan wat gevraagd wordt. Binnen de Ecobalans worden de gegevens gereflecteerd aan de productiehoeveelheid, uitgedrukt in ton product. Er is echter een verschuiving naar lichtere papiersoorten waarneembaar. De productie, uitgedrukt in meter papierverbruik, neemt toe. De productie, uitgedrukt het aantal kilogrammen papier, neemt af. Dit heeft invloed op de verbruikte grond- , hulp- en processtoffen. Door het gebruik van lichtere papiersoorten wat tot gevolg heeft dat het aantal kilogrammen afneemt, wordt de trendmatige tendens van een aantal van de gehanteerde kengetallen ‘verstoord’.
Overleg Periodiek vindt op afdelingen overleg plaats. Het afdelingsoverleg vormt een belangrijk moment om milieuaangelegenheden met medewerkers te bespreken. Daarnaast is er speciaal milieuoverleg in de vorm van het Roto Smeets Group brede milieucoördinatoren overleg. Eens per kwartaal praten milieucoördinatoren uit alle de Roto Smeets Group productiebedrijven over ont-
milieujaarverslag
2
0
1
2
7
2 Het basisprincipe van de Ecobalans wordt in het onderstaande schema weergegeven. schema 1: Schema van de Ecobalans Afval en emissies (output)
Grondstoffen HulpstoffenProducten Processtoffen Energie (input)
Klachtenprocedure Klachten, van zowel interne als externe herkomst, zijn waardevolle signalen waarmee Senefelder Misset BV haar bedrijfsvoering kan verbeteren. Er is een procedure opgezet waarbij de interne en externe (milieu)klachten centraal binnenkomen bij de KAM-coördinator. De procedure waarborgt schriftelijke vastlegging van de klachten, persoonlijke afhandeling, registreren en ondernemen van vervolgacties. Integratie milieuzorg ISO 14001 Het milieuzorgsysteem bevat, naast een handboek, procedures, werkinstructies, formulieren en andere documenten. Ook voor het kwaliteitszorgsysteem bestaat een dergelijke structuur. Om het beheer hiervan beter te laten verlopen is het kwaliteit- èn het milieuzorgsysteem digitaal beschikbaar gesteld. Hierbij is waar mogelijk gekozen voor een samengevoegd geheel. Alhoewel Arbo geen onderwerp is welke getoetst wordt aan NEN-EN-ISO normen wordt dit, waar mogelijk, binnen de opzet van het digitale KAM-zorgsysteem wel meegenomen.
2.4 D oelen en maatregelen Senefelder Misset BV Hieronder staan de belangrijkste milieudoelen van Senefelder Misset BV voor het jaar 2012, waarbij is aangegeven wat er in het verslagjaar op die punten is gedaan. Ontwikkelingen Milieudoelstellingen 2012 Voor 2012 stond de volgende milieudoelstelling op het programma: - Energiereductie bij vervangingsinvesteringen in perslucht en koelmachine. De nieuwe koelmachine is in januari 2012 geplaatst en kent 25% minder verbruik op het gebied van electriciteit. Omdat het separate verbruik niet gemeten wordt, kan niet vastgesteld worden of dit ook daadwerkelijk gerealiseerd is. Het meten en inzichtelijk maken van de relevante energieparameters is een onderdeel wat meegenomen wordt in het totale energiebesparingsonderzoek welke in april 2013 afgerond zal zijn. - Op het gebied van afval zijn we vanaf januari 2012 een verfijning in de gescheiden inzameling aan gaan brengen. Het gescheiden inzamelen van afvalfolie kenden we al, hier komt de stroom kunststof bundelband bij. Op locaties waar dit goed mogelijk is hebben we dit doorgevoerd. Door dit gescheiden in te zamelen komt het niet langer in de restafvalstroom terecht. De volumestroom restafval is in diezelfde periode dan ook afgenomen. Een onderzoek naar de samenstelling van het restafval levert de conclusie dat de hoeveelheid folie in het restafval verlaagd is naar minder dan 5% van het totaal.
milieujaarverslag
2
0
1
2
8
2 Daarnaast is de registratie van recyclebare afvalstromen ook verbeterd, zodat monitoring ook meer inzicht geeft in de bereikte resultaten.
Afvalfolie 20.000 18.000
ceswater is een voorwaarde om beheersing en stabiliteit in de toekomst te kunnen garanderen. De resultaten worden nog steeds nauwlettend gevolgd. Het reduceren van het IPAverbruik is maar gedeeltelijk gelukt en wordt in 2013 opnieuw als doelstelling op de agenda geplaatst.
16.000 14.000
kg
12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 2010 Folie dun
2011 PP kunststof
PET/PP bandjes
2012 Folie LDPE op rol
Bovenstaande grafiek laat zien dat dit een toename van de afvalstroom met afvalfolie oplevert en, doordat het in deelstromen wordt gesorteerd, ook voor meer doeleinden gerecycled kan worden. - De verstoringen in het proceswater hebben in 2011 een toename van het IPA verbruik tot gevolg gehad. In 2012 willen we dit verbruik weer terug zien te krijgen op het niveau van 2010. Dit doel hebben we nog niet gerealiseerd. In 2011 werd duidelijk dat het probleem nog hardnekkiger aanwezig bleef dan verwacht. Een onderzoek van het bestaande waterleidingsysteem en de expertise van een vochtwaterdeskundige leverde een advies op om rechtstreeks met een waterleiding naar de drukpersen te gaan, waarbij de waterbehandeling pas vlak voor het drukproces plaatsvindt. Hiervoor is medio 2012 op afdeling Rotatie een nieuwe installatie voor waterbehandeling geplaatst, zodat de al bestaande installatie voor afdeling Vellenoffset dienst kon blijven doen. De resultaten in de 2e helft lieten een stabielere kwaliteit van het proceswater zien. Maar op onverwachte momenten was er weer sprake van onbalans. Er bleek nog een waterleiding te bestaan die zich kon vermenging met het nieuwe systeem en voor een verstoring van het systeem zou kunnen zorgen. Het volledig separeren van het waterleidingsysteem ten behoeve van het pro-
Niet alle resultaten worden altijd voorafgegaan door doelstellingen. Onderstaande is een mooi voorbeeld van een continu verbeterproces, waarbij de mogelijkheden en kansen die zich voordoen optimaal benut worden. In 2012 is een afname van de hoeveelheid plaatontwikkelaar gerealiseerd. Dit heeft te maken met het optimalisatieproces in procedures welke betrekking hebben op het schoonmaken en verversen van de ontwikkelbaden. Midden 2012 is overgeschakeld op een andere chemie. Deze chemie gaat langer mee en de vervuiling van de ontwikkelmachines is minder dan voorheen. Hierdoor hebben we, zowel het verbruik als de afvalstroom, aanzienlijk weten te reduceren.
milieujaarverslag
2
0
1
2
9
2 Voor 2013 staan de volgende milieudoelstellingen op het programma: - Opzetten van een energiebesparingsplan naar aanleiding van de bevindingen uit het energiebesparingsonderzoek welke van oktober 2012 tot en met maart 2013 loopt. - IPA -reductie. De acties in 2012 hebben nog niet het gewenste resultaat laten zien. In 2013 gaan we, met de nieuwste inzichten en ontwikkelingen, opnieuw proberen om de verbruikcijfers weer op het niveau van 2010 terug te krijgen. - Efficiëntie in afvalstromen. Welke inzamelmethode, frequentie, locatie is het meest efficiënt. Afdelingsoverstijgend worden meerdere afvalstromen hierin betrokken met als doen om kostenreductie te bereiken. - Integrale benadering van inkoop, toetsing en beoordeling van chemie(leveranciers). Het doel is om alle inkoop en opslag van chemicaliën, zowel centraal als decentraal besteld en opgeslagen, transparant te maken. Hierdoor kan de toetsing van gebruikte chemicaliën en leveranciersbeoordeling op alle fronten beter op elkaar afgestemd worden.
2.5 Milieuzorg: ISO 14001 Op 13 augustus 2001 mochten we, na een intensieve periode van voorbereiding, voor het eerst het ISO 14001 certificaat in ontvangst nemen. In het kader van integratie van het kwaliteit- en milieuzorgsysteem zijn de controle en certificeringsonderzoeken opnieuw afgestemd. Beide systemen worden vanaf 2003 in één onderzoek beoordeeld. Dit betekende voor Senefelder Misset dat het voor het milieuzorgsysteem eind september/begin oktober 2003 een vervroegd certificeringsonderzoek uit heeft laten voeren om beide systemen parallel te laten lopen met betrekking tot de vereiste externe controles. Dit onderzoek is succesvol afgerond, waardoor Senefelder Misset zowel voor ISO 9001 als ISO 14001 gecertificeerd is. Het ISO 14001-certificaat wordt uitgegevens door een onafhankelijke instantie. Auditoren van deze instelling hebben in de periode voorafgaande aan de certificering de bedrijfsprocessen beoordeeld en gesprekken gevoerd met het personeel. Het milieuzorgsysteem richt zich op alle activiteiten die een ‘link’ met milieu hebben. Het legt onder meer procedures vast gericht op milieubewust inkopen, selectie van leveranciers en verwerkers in de keten, werken met minimale voorraden, de wijze van opslag en etikettering van processtoffen, ‘good housekeeping’ (juist gebruik van stoffen) en netheid op de werkplek (rommel opruimen en scheiden volgens procedures). Andere elementen van het zorgsysteem betreffen: het bevorderen van betrokkenheid van werknemers, milieuopleidingen en (interne en externe) communicatie over ‘milieu’. Een ISO 14001-certificaat wordt voor een periode van drie jaar afgegeven. Tussentijds worden er steekproefsgewijze controles gehouden door de auditoren. Ook zijn er onder het personeel auditoren opgeleid die de vinger aan de pols zullen houden.
milieujaarverslag
2
0
1
2
10
2 In 2012 stond een volledige hercertificering op het programma. Op 7 augustus is het vooronderzoek (documentencontrole) gehouden en van 11 t/m 14 september zijn de externe auditgesprekken gehouden. In dit hele traject is beoordeeld of het gedocumenteerde managementsysteem voldoet aan de eisen van de normen NEN-EN-ISO 14001:2004 en NEN-EN-ISO 9001:2008. De beoordeelde onderwerpen en processen zijn in het algemeen effectief en voldoende beheerst gevonden. De corrigerende maatregelen van afwijkingen uit de vorige externe audit zijn beoordeeld en voldoende geïmplementeerd. Tijdens de externe audit zijn vier niet-kritieke afwijkingen geconstateerd. Een niet-kritieke afwijking heeft betrekking op een afzonderlijke tekortkoming, die op zichzelf geen bedreiging vormt voor het vermogen van het managementsysteem om de processen waarvoor het is bedoeld effectief te beheersen. De implementatie van de voorgestelde maatregelen zullen worden beoordeeld tijdens de eerstvolgende audit De niet-kritieke afwijkingen zijn op de volgende onderdelen vastgesteld: De doelstellingen van de organisatie zijn vastgesteld en doorvertaald voor de relevante functies en niveaus. Met name voor de commerciële en technische processen zijn vaste doelstellingen met financiële parameters als KPI’s opgesteld. Deze worden per kwartaal in stoplicht weergave op het dashboard als management informatie besproken. Overige kwalitatieve - en milieudoelstellingen worden op de individuele afdelingen bewaakt, echter een management samenvatting en beoordeling ontbreekt. Hiertegen is een afwijking geschreven. In het plan van aanpak is opgenomen dat de milieu- en kwaliteitsdoelstellingen in hetzelfde format als de financiële kpi’s zullen worden weergegeven. De managementrapportage zal hiermee bestaan uit financieel gerelateerde kpi’s, te monitoren items en daarnaast (nieuw) de milieu- en kwaliteitsdoelstellingen. Het format voor kpi’s is binnen SMD een bekend
overzicht en heeft zijn effectiviteit al bewezen. Door de overige milieu- en kwaliteitsdoelstellingen hier aan toe te voegen is de terugkoppeling op MT niveau geborgd. Aanvullende afspraken of procedures zijn hierbij niet noodzakelijk aangezien het slechts een kleine uitbreiding binnen bestaande afspraken betreft. Bij de productie coördinatie is gekeken naar inkoop van verbruiksgoederen waaronder inkten. Hierbij is vastgesteld dat recent is veranderd van inkt waarbij de leverancier onvoldoende aantoonbaar op voorhand is beoordeeld. Hiertegen is een afwijkingsrapport geschreven. Conclusie is dat bekendheid met de procedures, bij medewerkers die met inkoop en beoordeling van leveranciers te maken hebben, onvoldoende is. Afgesproken is dat deze aanvullende informatie en training alsnog gegeven zal worden. Uit het rapport van de keuring van brandblussers wordt aangegeven dat een aantal blussers aandachtpunten kent (haspel afgekeurd, blusser niet meer aanwezig). Het is niet traceerbaar dat deze mankementen zijn hersteld en/of herkeurd. Dit wordt tevens bemoeilijkt door de nummering die de leverancier toepast, maar die niet voor Senefelder reproduceerbaar is. Vaststellingen uit keuringsrapporten worden niet altijd op de KAM-actielijst vastgelegd. Hiertegen is een afwijkingsrapport uitgeschreven. De leverancier controleert wel op basis van een nummering op een controlelijst, maar die is niet herkenbaar op de blusmiddelen terug te vinden. Deze aanvulling is alsnog in opdracht gegeven en de traceerbaarheid is hiermee eenduidig geworden. Tevens worden in het onderhoudssysteem van de TD de openstaande acties vermeld, waardoor deze opvolging ook beter bewaakt wordt.
milieujaarverslag
2
0
1
2
11
2 Klachten worden sinds periode 4 van het jaar 2011 in het VRS vastgelegd en gevolgd. De sturing hierop is strak. De afhandeling naar de klant wordt door de ordermanager of account manager gedaan. Voor de grote klanten is dit ook traceerbaar via bezoekverslagen. De afhandeling naar de klant moet ook vastgelegd worden in het VRS. Tijdens de externe audit is gebleken dat dit nog niet altijd op een eenduidige wijze gebeurd. Hiertegen is een afwijkingsrapport uitgeschreven. De maatregelen die genomen worden om de juiste vastlegging van klachten beter te borgen wordt op twee punten ingestoken. Enerzijds zal de procedure m.b.t. de vastlegging van klachten worden aangepast, waarbij het verplicht wordt om in het desbetreffende veld (vrije tekst) de wijze van schikking vast te leggen. Daarnaast wordt het VRS aangepast, waarbij er een verbijzondering van de categorie “geschikt zonder consequenties” verplicht moet worden ingevuld als mede het invullen van een tekstuele toelichting.
2.6 FSC en PEFC Senefelder Misset is, net als de overige drukkerijen van de Roto Smeets Group, volgens de richtlijnen van FSC en PEFC gecertificeerd. Dat wil zeggen dat we volgens bepaalde richtlijnen producten op geselecteerd FSC of PEFC papier mogen vervaardigen. Het toont ook aan dat Senefelder Misset de doelstelling van deze instanties ondersteunt om te komen tot milieuvriendelijk, sociaal wenselijk en in economisch opzicht levensvatbaar beheer van bossen. Deze systemen zijn de verbindende schakel tussen verantwoord bosbeheer en de consument. Hiermee kan Senefelder Misset het groeiende aantal klanten bedienen dat betrokkenheid bij duurzaam ondernemen zichtbaar wil maken door het FSC of PEFC logo op het drukwerk te laten meedrukken als bewijs van duurzaamheid van het, voor hun product, ingezette papier. Ieder jaar vinden er controles plaats om te beoordelen of Senefelder Misset alle richtlijnen goed toepast. En voordat een certificaat is verlopen dient een hercertificeringsonderzoek plaats te vinden. In 2012 heeft een hercertificering voor FSC plaatsgevonden. Het FSC certificaat is opnieuw afgegeven voor een periode van 5 jaar en is geldig tot 14 februari 2017. Het PEFC certificaat heeft een geldigheid tot 30 juni 2015.
milieujaarverslag
2
0
1
2
12
3 Milieugegevens Senefelder Misset BV 3.1 Inleiding Het gaat bij de hier gepresenteerde milieuaspecten van de bedrijfsvoering van Senefelder Misset BV om verbruik (energie, water, in het proces gebruikte stoffen) afvalstoffen (vaste afvalstoffen, afvalwater, emissies) en om eventuele hinder die het bedrijf voor de omgeving oplevert. Dit alles voor zover er een directe samenhang is met de activiteiten van Senefelder Misset BV. Uiteraard spelen er ook indirecte milieuaspecten mee. Bijvoorbeeld bij de productie van de stoffen die Senefelder Misset BV inkoopt of bij de verwerking van afvalstromen van het bedrijf. Wat er elders in de ‘keten’ aan belasting optreedt, is geen onderdeel van de Ecobalans (zie par.2.3) en is niet opgenomen in de gegevens van dit hoofdstuk. Dit betekent overigens niet dat de zorg van Senefelder Misset BV pas begint na inkoop of ophoudt na afvalverwijdering. Senefelder Misset BV werkt ook actief aan andere delen van de keten door eisen te stellen aan haar leveranciers en afvalverwerkers.
Milieubelasting? De gegevens over afvalstromen en emissies van Senefelder Misset BV staan niet in alle gevallen voor de daadwerkelijke belasting van het milieu. Zo wordt ‘gevaarlijk afval’ vanzelfsprekend niet in het milieu gebracht maar afgevoerd en verwerkt. En zo ondergaat het afvalwater dat Senefelder Misset BV op het riool loost nog een eindzuivering in een rioolwaterzuiveringsinstallatie. Senefelder Misset BV beoordeelt zichzelf echter, ook wat deze uitgaande stromen betreft, onverkort op de hoeveelheden die ze ervan produceert. De Ecobalans onderscheidt wel apart een categorie ‘recyclebare afvalstoffen’, omdat deze feitelijk niet in de afvalfase terechtkomen maar als grondstof opnieuw worden ingezet.
Omwonenden stellen doorgaans met name belang in ontwikkelingen op het gebied van hinder (in hoofdzaak geluid en geur). Van overheidszijde (landelijke overheid en vanuit de Europese Unie) ligt een accent op de prestaties van drukkerijen bij de uitstoot van vluchtige organische stoffen (VOS). Ondanks het bestaan van dergelijke accenten is voor Senefelder Misset BV de hele stoffenbalans belangrijk, vanuit een actieve milieuzorg en het streven naar efficiënt gebruik van stoffen en energie in alle onderdelen van de bedrijfsvoering. In de volgende paragrafen worden allereerst gegevens gepresenteerd over de ‘output’ van Senefelder Misset BV in de vorm van afvalwater, emissies naar de lucht en afval, en over hinder en milieu-incidenten. De laatste paragraaf van dit hoofdstuk geeft verbruikscijfers: over energiegebruik en het gebruik van water, en over andere stoffen aan ‘inputzijde’. De getallen zijn tot stand gekomen door nauwkeurige registratie van in- en uitkomende stromen. Niet alle stromen laten zich eenvoudig wegen. Voor het vrijkomen van vluchtige stoffen uit bepaalde middelen bijvoorbeeld, moet worden uitgegaan van een bepaald verdampingspercentage. In die gevallen wordt teruggegrepen op theoretische en empirische kennis, zoals ook gehanteerd wordt in het informatieblad L33 Lucht ‘Oplosmiddelenbesluit’ van InfoMil, welke echter zoveel mogelijk met experimenten en met metingen op de werkvloer wordt geverifieerd. In de navolgende presentatie gaan de gegevens steeds vergezeld van cijfers over voorgaande jaren. Gegevens over verschillende jaren laten zich niet zonder meer vergelijken. Veranderingen in het productievolume zijn immers van invloed op input en output. Om een vergelijking mogelijk te maken zijn de gegevens steeds teruggerekend naar hoeveelheden per ton product.
milieujaarverslag
2
0
1
2
13
3 3.2 Verbruiksgegevens De input van alle gebruikgegevens bestaat uit een drietal stromen, te weten: - Grondstoffen - Processtoffen - Hulpstoffen Voor bijna alle verbruikgegevens is een relatieve negatieve tendens waarneembaar. Dit wordt veroorzaakt doordat alle gegevens gerelateerd worden aan kilogrammen papierverbruik. Het totaal aantal kilogrammen papierverbruik is nauwelijks toegenomen. De laatste jaren neemt de oplagegrootte af, de keuze voor dunnere papiersoorten neemt toe, evenals het aantal titels. Het aantal offsetplaten per ton product laat dit duidelijk zien.
Bij een zelfde procesbeheersing zal dit zondermeer een toename aan afvalstoffen, inktverbruik en energieverbruik betekenen. Dit betekent een toenemende trendmatige verschuiving in de kengetallen. De afzonderlijke factoren van mogelijke oorzaak zijn in die gevallen niet altijd te achterhalen. De registraties blijven we nauwlettend volgen en de verwachting is dat de effecten van deze verschuiving geleidelijk aan ook weer zullen nivelleren.
Offsetplaten per ton product 4,0
3,5
3,0
kg/ton product
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0,0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
milieujaarverslag
2010
2
2011
0
2012
1
2
14
3 3.2.1 Grondstoffen Bij deze categorie stoffen gaat het om stoffen als inkt en papier. Grondstoffengebruik Senefelder Misset BV in ton / ton product Grondstoffen (ton/ton product) 2,0
1,8
1,6
1,4
1,2
1,0
0,8
0,6
0,4
0,2
0,0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
Uit de bovenstaande gegevens is af te leiden dat grondstoffenverbruik per ton product nagenoeg gelijk blijft. Op detailniveau zijn er wel veranderingen zichtbaar. De hoeveelheid inkt per ton product is met ca. 12% afgenomen. Er is een verschuiving naar lichtere papiersoorten waarneembaar. Dit heeft invloed op de verbruikte
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
grond-, hulp- en processtoffen. Absoluut gezien is die hoeveelheid toegenomen, vanwege de toename in productie uitgedrukt in meters papier. Omdat er lichtere papiersoorten gebruikt worden wat tot gevolg heeft dat het aantal kilogrammen is afgenomen, ‘verstoort’ dit de trendmatige tendens van de kengetallen.
milieujaarverslag
2
0
1
2
15
3 Inktverbruik per ton ingekocht papier (kg / ton) Inktverbruik per ton ingekocht papier (kg/ton) 25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Ingekochte inkt per ton ingekocht papier (kg/ton)
Om het inktverbruik goed te kunnen bewaken zit er een GMI-systeem op de rotatiepersen. GMI is een systeem waarbij middels een fotospectraalmeting de papierbaan met bedrukking continu gemeten wordt. Volautomatisch wordt het
inktbedieningssysteem bijgestuurd op de densiteitsnormen die vooraf ingesteld zijn. De positieve ontwikkelingen hierin zijn duidelijk zichtbaar in onderstaande grafiek.
milieujaarverslag
2
0
1
2
16
3 3.2.2 Processtoffen De figuur toont het gebruik van processtoffen bij Senefelder Misset BV in 2012 en voorgaande jaren. Verbruik processtoffen in kg / ton product Processtoffen (kg/ton product) 16,0
14,0
12,0
10,0
8,0
6,0
4,0
2,0
0,0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
De overgang naar CTP en de resultaten ten aanzien van IPA-reductie hebben een aanzienlijke afname in het verbruik aan chemicaliën veroorzaakt. De afname in 2009 en 2010 is met name toe te schrijven aan de reducties in het IPA-verbruik. Het chemicaliënverbruik betreft een onderdeel van alle processtoffen en maatregelen op detailniveau zijn om die reden ook in totaalregistraties terug te vinden. In 2012 is de hoeveelheid IPA wat toegenomen. De hoeveelheid plaatontwikkelaar is daarentegen afgenomen. Per saldo heeft dit in een gelijkblijvende trendlijn geresulteerd.
milieujaarverslag
2
0
1
2
17
3 3.2.3 Hulpstoffen Bij deze categorie stoffen gaat het om stoffen als hechtmiddelen (draad, lijm), plakmiddelen en verpakkingsmaterialen (ruim. 90 van het totaalgewicht aan hulpstoffen). Hulpstoffengebruik Senefelder Misset BV in kg / ton product Hulpstoffen (kg/ton product) 25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
Het kengetal voor hulpstoffen wordt voornamelijk bepaald door het verbruik aan verpakkingsmaterialen. Met name de hoeveelheid pallets zijn bepalend voor de stijging van dit kengetal. Ca. 40% van de hoeveelheid kilogrammen verpakkingsmaterialen betreft (eenmalige) pallets. Een aantal van onze klanten willen graag dat hun tijdschriften op een duurzame manier verpakt worden. Dat kan door 100% biologisch afbreekbare sealfolie te gebruiken. Er is een compleet assortiment aan 100% biologisch afbreekbare verpakkingsfolie. De verpakkingen die voorzien zijn van het kiemplantlogo zijn gecertificeerd volgens EN 13432; dit geeft de garantie dat de materialen composteerbaar zijn. De verpakkingen worden vervaardigd uit hernieuwbare grondstoffen zoals zetmeel uit maïs of biomassa en uit vezelmaterialen zoals suikerriet of palmvezel.
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Het gebruik van landbouwgewassen levert een positieve bijdrage aan de koolstofkringloop ten opzichte van oliegebaseerde materialen. Senefelder Misset gebruikt al een aantal jaren de ‘harde’ PLA-folie, De basisgrondstof van deze folie is maïs. In de Nabewerking is deze folie wat lastig te verwerken, scheurt snel en heeft door de hoge glans niet echt een milieuvriendelijke uitstraling. Daarom hebben we een andere folie getest. Deze folie is gemaakt van zetmeel en is ook voor 100% composteerbaar. Bij de juiste vochtigheid en temperatuur is de folie in 12 weken ‘vergaan’ tot compost. De dikte is slechts 18μ, terwijl de dikte van normale folie 25μ bedraagt.
milieujaarverslag
2
0
1
2
18
3 3.3 Afvalstromen
De tabel geeft informatie over recyclebaar afval, bedrijfsafval en gevaarlijk afval in 2012 in relatie tot voorgaande jaren.
De afvalstromen binnen Senefelder Misset bestaan uit een drietal stromen, te weten: - Gevaarlijk afval - Bedrijfsafval - Recyclebaar afval, waaronder papier- en karton afval.
Afvalstoffen Senefelder Misset BV in kg / ton product 4,5
250,0
4,0 200,0
Totaal recyclebaar
3,0 150,0 2,5
2,0 100,0 1,5
Gevaarlijk/bedrijfsafvalstoffen
3,5
1,0
50,0
0,5
0,0
0,0 2000
2001
2002
2003
2004
TOTAAL BEDRIJFSAFVAL
2005
2006
2007
TOTAAL GEVAARLIJK AFVAL
De hoeveelheid recyclebaar afval is in de periode 2005 tot 2008 licht gestegen. Dit wordt met name bepaald door de hoeveelheid afvalpapier. Daarnaast zijn met name het steeds beter scheiden van restafvalstromen een oorzaak voor de toename van de hoeveelheid recyclebaar afval. De laatste jaren heeft ook het structureel inzamelen en afvoeren van restanten folie hier aan bijgedragen. Vanaf 2009 wordt de hoeveelheid “oud ijzer” gewogen in plaats van een gemiddeld gewicht per aantal afgevoerde containers. De betrouwbaarheid is hiermee sterk verbeterd. De hoeveelheid recyclebaar afval is mede toegenomen door de extra afvoer van metaalafval. Twee rotatiedrukpersen zijn buiten bedrijf gesteld en als oud ijzer afgevoerd. Deze zijn in bovenstaande grafiek niet meegenomen. Maar er zijn gedurende de
2008
2009
2010
2011
2012
TOTAAL RECYCLEBAAR
verbouwing wel veel oude metalen vrijgekomen die afgevoerd zij ten behoeve van recycling en hierdoor een toename van de hoeveelheid laten zien. Daarnaast wordt de toename veroorzaakt door een toename in papierafval. In de totale productielijn vindt sinds oktober 2008 het garenloos binden nu binnen de muren van Senefelder Misset plaats. Voorheen was dit een activiteit die we niet zelf konden verzorgen en werd het afval wat hierbij ontstond door het uitbesteedadres afgevoerd. De hoeveelheid bedrijfsafval is sinds eind jaren ’90 gedaald. Dit is vooral toe te schrijven aan een betere scheiding van afvalstoffen aan de bron. Schommelingen in deze stroom worden vooral veroorzaakt door verbouwingen en het incidenteel opruimen van overbodige materialen.
milieujaarverslag
2
0
1
2
19
3 3.4 Lucht In onderstaand figuur staan de gegevens over de uitstoot van vluchtige organische stoffen (VOS) naar de lucht in 2012 en voorgaande jaren. Emissies VOS naar lucht in kg / ton product VOS-emissie (kg/ton product) 6,0
5,0
4,0
3,0
2,0
1,0
0,0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
Er is sinds eind jaren ’90 een forse daling in de uitstoot per ton product opgetreden. Deze wordt hoofdzakelijk verklaard door reductie van IPAverbruik en vochtwatertoevoegingen en het inzetten van minder vluchtige reinigingsmiddelen. Het verbruik aan IPA is afgenomen door met lagere doseerinstellingen te werken. Binnen afdeling Rotatiedrukkerij hebben we een resultaat weten neer te zetten door met twee drukpersen alcoholvrij te drukken. Dit heeft in een enorme reductie in vluchtige stoffen geresulteerd. In 2009 en 2010 waren we in staat om, met de investering in een nieuwe offsetrotatiepers opnieuw een forse reductie te bereiken. In 2012 is de hoeveelheid VOS toegenomen. Dit komt door een toename van het verbruik aan IPA. Verstoringen van het proceswater, waarbij de drukkwaliteit ernstig verstoord raakte, maakte het noodzakelijk om de dosering aan IPA te verhogen.
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
In 2012 zijn er een tweetal metingen verricht met betrekking tot emissie naar de lucht. Beide onderzoeken zijn uitgevoerd door een specialistisch onderzoekbureau in luchtonderzoek. Enerzijds betreft dit de emissiemetingen van de naverbranders. Dit onderzoek is op 7 en 8 juni uitgevoerd. Voor de toetsing aan de grensmassastroom en concentratie-eis uit de NeR is uitgegaan van de gemiddelde meetwaarde van drie deelmetingen met correctie voor de onderzijde van het 95 % betrouwbaarheidsinterval van de meetmethode. Er is geen sprake van een overschrijding van de grensmassastroom, zodat conform de NeR geen concentratie-eisen van toepassing is. Er wordt voldaan aan de eisen uit de NeR. Daarnaast heeft er ook een onderzoek plaatsgevonden naar de stofemissie van de snipperafvoer. Deze uitstoot is getoets aan de concentratie-eis uit de vergunning. Het onderzoek op 15 augustus 2012 heeft aangetoond dat ruimschoots onder de concentratie-eis wordt gebleven en dat aan de vergunningeis wordt voldaan.
milieujaarverslag
2
0
1
2
20
3 3.5 Energie De figuur geeft informatie over het energieverbruik in 2012 en voorgaande jaren. Het totale energieverbruik (zie onderstaand overzicht) is als volgt bepaald: GJ = (aantal kWh x 3,6 + aantal m³ x 31,7) / 1000. Energieverbruik Senefelder Misset BV in Gigajoule / ton product Totaal energieverbruik (GJ/ton product) 4,0
3,5
3,0
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0,0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
Energie is als onderdeel meegenomen in de opzet van een milieuzorgsysteem. In 2009 zijn 2 offsetpersen vervangen voor 1 offsetpers met geïntegreerde naverbranding. De eerste resultaten waren in 2009 al naar verwachting. De reductie in gasverbruik gaat enigszins ten koste van
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
een lichte toename in electriciteitsverbruik, maar per saldo levert het meer reductie op. Het vervangen van de huidige (2e) naverbrander voor een energiebesparende regeneratieve naverbrander is doorgeschoven naar 2010. Deze milieudoelstelling moet er toe leiden dat dit kengetal een verdere dalende tendens gaat krijgen. Dit gunstige effect is vanaf 2010 ook duidelijk zichtbaar geworden in bovenstaande grafiek.
milieujaarverslag
2
0
1
2
21
3 3.6 Water Onderstaande grafiek geeft informatie over het waterverbruik in 2012 in relatie tot voorgaande jaren. De bulk van het door Senefelder Misset BV geloosde afvalwater bestaat uit koelwater. Dit koelwater komt vrij bij de koeltorens en komt niet
met het productieproces in aanraking en blijft dan ook vrij van de in het productieproces gebruikte stoffen. Daarnaast loost Senefelder Misset BV huishoudelijk verontreinigd water op het riool. Er worden jaarlijks op eigen initiatief metingen verricht waaruit blijkt dat de kwaliteit van het afvalwater ruimschoots aan de lozingsnorm voldoet.
Waterverbruik Senefelder Misset BV in m3 / ton product Waterverbruik (m³/ton product) 1,0
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0,0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
Het waterverbruik laat in de afgelopen jaren wat schommelingen zien. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de weersinvloeden. In 2012 was
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
het waterverbruik op een gemiddeld niveau, wat valt binnen de te verwachten schommelingen.
milieujaarverslag
2
0
1
2
22
3 3.7 Bodem Senefelder Misset heeft vanaf 1994-1998 een aantal bodemonderzoeken laten verrichten om in kaart te brengen of er sprake is van eventuele verontreiniging van de bodem. Uit de gegevens die uit het Inventariseren BSB-onderzoek (BodemSanering Bedrijfsterreinen) naar voren zijn gekomen is conform een landelijk werkend systeem bepaald dat vervolgonderzoek niet noodzakelijk is. Om de bodem blijvend te kunnen beschermen tegen mogelijke verontreiniging in de toekomst is in 2002 door een advies- en onderzoeksinstituut een onderzoek gestart naar de mate van vloeistofdichtheid van de werkvloer. Deze hebben aan de hand van een visuele inspectie op de bodembeschermende voorzieningen een rapport opgesteld met richtinggevend advies. Uit dit rapport komt naar voren dat de voorzieningen in de ruimte opslagtanks en werkplaats Technische Dienst een nader onderzoek behoeven waarbij kernboringen worden verricht om de gemiddelde indringdiepte van de betonvloer te bepalen. Het proeven van de boorkernen afkomstig van die ruimtes is begin 2003 gestart. De voorzieningen in de overige ruimtes die aan een visuele inspectie zijn onderworpen komen in principe in aanmerking voor een PBV-verklaring2 vloeistofdichte voorziening. Uit de proeven van de boorkernen is gebleken dat de vloer in de ruimte opslagtanks aan de eisen voldoet, de vloer van werkplaats van de technische dienst voldoet echter niet, zodat hier aanvullende maatregelen getroffen moesten worden. Samen met een expert is naar een goede oplossing voor deze ruimte gezocht. De ruimte is volledig ontruimd, gestraald en behandeld met een vloeistofdichte coating. Na deze behandeling heeft in 2004 opnieuw een inspectie plaatsgevonden en is een PBV-verklaring afgegeven. Deze verklaring vormt een waarborging dat Senefelder Misset geen bodemverontreiniging zal veroorzaken. Deze verklaring is geldig tot 30 oktober 2010, waarbij is meegenomen dat ieder halfjaar een interne inspectie van de vloer moet plaatsvinden. Eind 2010 is de vloer opnieuw ge-
2
Plan Bodembeschermende Voorzieningen
ïnspecteerd. Hierbij zijn een aantal punten vastgesteld die niet voldeden. Na reparatie is de vloer in januari 2011 opnieuw geïnspecteerd en goedgekeurd. In 2012 heeft Senefelder Misset B.V. opdracht gegeven om mogelijke de bodemrisico’s inzichtelijk te maken. Het doel hiervan is om aan te tonen dat het bodemrisico van bodembedreigende activiteiten door het treffen van doelmatige maatregelen en voorzieningen voldoet aan bodemrisicocategorie A zoals gedefinieerd in de NRB. Op grond van deze toetsing kan het volgende worden geconcludeerd. Senefelder Misset heeft voor het merendeel van de aldaar bodembedreigende activiteiten een verwaarloosbaar bodemrisico gerealiseerd: ·O pslag in een bovengrondse tank vrij van de ondergrond opgesteld: de IPA tank van 5000 liter en de drie bovengrond opgestelde enkelwandige dagtanks van 250 liter voldoen aan de BRCL tabel 1.3 cvm III resp. cvm I; · Leidingtransport bovengronds: er is een verwaarloosbaar bodemrisico gerealiseerd ter locatie van het transport van de IPA door bovengrondse leidingen op grond van tabel 2.2.2 van de BRCL; · Verpompen van bodembedreigende stoffen: er is een verwaarloosbaar bodemrisico gerealiseerd op grond van tabel 2.3.1 - 2.3.3 BRCL; · Op- en overslag viskeuze stoffen en vloeistoffen in emballage: in de chemicaliënloods is een verwaarloosbaar bodemrisico gerealiseerd, met dien verstande dat de plaatsing van emballage boven doelmatige lekbakken een aandachtspunt is; · Overgieten, aftanken of afvullen: deze procesactiviteit geschiedt conform tabel 3.4 CVM II van de BRCL; · Ondergrondse riolering: de afvoer van afvalwater in de bedrijfsriolering is na toetsing te beschouwen als niet bodembedreigend.
milieujaarverslag
2
0
1
2
23
3 Aan een aantal vereisten gesteld aan maatregelen in de BRCL voldeed Senefelder Misset echter niet. De volgende maatregelen moesten nog worden aangepast om een verwaarloosbaar bodemrisico in het gehele bedrijf te realiseren: ·O nderbelading en onderlossing: de doorvoer van de leidingen door de wand van de IPA-tank zijn niet vloeistofdicht afgewerkt. Dit moet wel worden gerealiseerd om te kunnen voldoen aan tabel 2.1.2 van de BRCL, ten behoeve van een verwaarloosbaar bodemrisico op deze locatie. Dit is inmiddels in opdracht gegeven. · Leidingtransport: om een verwaarloosbaar bodemrisico te realiseren ter locatie van de leidingen ten behoeve van transport van siliconen, wasmiddelen en inkten, zullen deze periodiek visueel moeten worden geïnspecteerd en worden onderhouden. Dit punt is opgenomen in het onderhoudsprogramma van de Technische Dienst. · Op- en overslag stoffen in emballage: 1. in de IPA-ruimte is geen voldoende opvangcapaciteit voor de aanwezige opslag van olie e.d. De grootte van de lekbakken is aangepast, waardoor de opvangcapaciteit wel voldoende is voor de noodzakelijke opvang. 2. D e lekbakken voor de opslag van plaatontwikkelaar in de IPA-ruimte moeten tijdig geleegd worden. Afgesproken is dat, wanneer de tanks met plaatontwikelaar overstromen en er een hoeveelheid in de daarvoor bestemde lekbak terecht komt, direct een opdracht voor afvoer van plaatontwikkelaar gegeven wordt en tevens de lekbakken weer leeggemaakt kunnen worden. 3. T en slotte zijn er op het open terrein naast de chemieloods 14 lege ongereinigde IBC’s aangetroffen, waarin bodembedreigende vloeistoffen hadden gezeten. Deze IBC’s zijn retour gestuurd naar de betreffende leveranciers. Daarnaast is er een afnemer gevonden voor de IBC’s die niet retour kunnen, zodat het aantal lege IBC’s in tussenopslag minimaal is en daardoor ook intern opgeslagen kunnen worden.
3.8 Geluid Senefelder Misset is gesitueerd op een gezoneerd industrieterrein. De akoestische situatie als gevolg van de activiteiten is in beeld gebracht via rapportages naar aanleiding van akoestisch onderzoek. Dit heeft geleid tot doelgrenswaarden in de vergunning voor de dag-, avond- en nachtperiode. Senefelder Misset wil graag eventuele hinder en klachten voorkomen. Dit kan alleen door preventief al maatregelen te treffen. Intern is een procedurele afstemming van in- en externe meldingen in gang gezet om meer en beter zicht te krijgen op bijna ongevallen en kleine incidenten die, hoewel ze nog geen problemen hebben veroorzaakt, toch een aanwijzing kunnen zijn voor mogelijke problemen in de toekomst. In geval van storingen met een verhoogd geluidsniveau wordt onmiddellijk gericht onderzoek uitgevoerd met eigen geluidsmeetapparatuur, naar de mogelijke oorzaak en worden alle mogelijkheden meegewogen om geluidsoverlast voor de directe omgeving te voorkomen c.q. zo veel als binnen de mogelijkheden ligt te beperken. Eventuele storingen met een verhoogd geluidsniveau worden zo snel mogelijk bij de gemeente bekend gemaakt evenals de verwachte termijnen waarbinnen de storing verholpen zal zijn. Conform de Wet milieubeheer mag van een bedrijf worden verwacht dat de geluidemissie van akoestisch relevante geluidbronnen binnen redelijke grenzen en de stand der techniek zo veel mogelijk moet worden geminimaliseerd volgens het principe van best beschikbare technieken (BBT).
milieujaarverslag
2
0
1
2
24
3 Bij Senefelder Misset is geen sprake van eigen dominante geluidbronnen met een onnodig hoge geluidemissie. Uit het onderzoek is echter gebleken dat geluidbeperkende voorzieningen noodzakelijk waren om aan de eisen te voldoen. Het geluidniveau van de nieuwe snipperafzuiginstallatie en het rooster in het ketelhuis zijn met geluidwerende materialen en omkastingen naar beneden gebracht met respectievelijk 13 en 8 dB(A). Tevens zijn afspraken gemaakt om de afvoer van de papiercontainer, gelegen aan de zijde van de Liemersweg, na 7 uur ’s ochtends te laten plaatsvinden. Met deze aanvullende maatregelen wordt de overschrijding van het geluidniveau weer gereduceerd tot onder de grenswaarden van 45 (overdag en ’s avonds) en 40 dB(A) ’s nachts. Sinds het laatste akoestische onderzoek uit 2009 is de nieuwbouw gerealiseerd en zijn een aantal nieuwe installaties op het dak geplaatst. Om een indruk te krijgen van de geluidemissie van het bedrijf zijn op 14 mei 2012 in en rond het bedrijf geluidmetingen verricht. De conclusie van dit akoestisch onderzoek is dat de grenswaarden uit de milieuvergunning niet worden overschreden. De geluidemissie van de nieuwe geluidbronnen ligt zelfs lager dan op voorhand is aangehouden.
3.9 Milieu-incidenten, hinder Interne meldingen Om de melding en afhandeling van incidenten beter te kunnen registreren en de noodzakelijke maatregelen hier op af te kunnen stemmen is als onderdeel in het zorgsysteem hiervoor een procedure opgesteld. In 2012 zijn er in totaal 15 interne meldingen binnen gekomen die betrekking hebben op EHBO(10x), brand(1x) en Signalering Onveilige Situatie (3x). Op het gebied van milieu waren er dit jaar geen meldingen. De EHBO-meldingen betroffen lichtere bedrijfsongevallen die door een arts of specialist zijn
behandeld. Er is 1 brandmelding geweest, maar dat betrof een melding zonder oorzaak. De brandmeldingen worden normaliter vastgelegd in het logboek van de brandmeldcentrale. De meldingen met betrekking tot onveilige situaties zijn heel waardevol. Hiermee kan namelijk een daadwerkelijk ongeval voorkomen worden. Naar aanleiding van de meldingen zijn passende acties ondernomen en zijn de risicovolle situaties opgelost. Om preventief meer aandacht te geven aan veiligheid en het signaleren van risico’s heeft in 2012 ook een bedrijfsbrede vastlegging van risicovolle situaties en handelingen plaatsgevonden. Dit onderzoek zal ook in 2013 zijn vervolg krijgen, omdat het veel inzicht geeft in situaties die verbeterd kunnen worden. Hinder en klachten In het jaar 2012 zijn er 2 externe klachten geregistreerd. De eerste klacht in april 2012 had betrekking op stankoverlast, waargenomen op verschillende dagen en tijdstippen. Dezelfde klacht is mei nogmaals gemeld. Er is in 2010 en 2011 naar aanleiding van soortgelijke klachten al een heel onderzoek geweest, aangezien de oorzaak destijds gezocht werd bij de Lithoman: een conclusie die getrokken is naar aanleiding van het ontstaan van de klachten en de ingebruikname van deze drukpers in dezelfde periode. Het onderzoek heeft echter uitgewezen dat de wettelijke norm niet wordt overschreden. De gemeente is geïnformeerd over de resultaten en heeft schriftelijk bevestigd dat Senefelder Misset niet verplicht is om maatregelen te treffen of aanvullend onderzoek uit te voeren. In 2012 is nogmaals onderzocht wat de oorzaak van deze klacht kan zijn. Aangezien rond die periode de emissiemeting aan de naverbranders toch al gepland stond, is met de gemeente afgesproken dat we tevens de uitkomst van dat onderzoek zouden afwachten. Uit dat rapport is gebleken dat de emissie van de naverbranders geen overtredingen laten zien en daarmee is de klacht, voor wat de gemeente betreft, afdoende beantwoord.
milieujaarverslag
2
0
1
2
25
4 MVO beleidsverklaring Beleid Roto Smeets Group ziet maatschappelijke betrokkenheid en verantwoordelijkheid jegens medewerkers, klanten en samenleving - waaronder begrepen de zorg voorveiligheid, gezondheid, welzijn en milieu - als een integraal onderdeel van het ondernemingsbeleid. Bij alle bedrijfsbeslissingen streven wij naar een zorgvuldige balans tussen people, planet en profit. Maar bij alle vrijwillige maatregelen zullen de inspanningen in een gezonde relatie tot het te behalen nut moeten staan. Daarbij zullen vooral de maatregelen, die ook effect sorteren op gebieden zoals veiligheid, gezondheid,welzijn, milieu, kwaliteit en efficiency prioriteit krijgen. De basis voor al onze zakelijke handelingen is integriteit. Dit betekent dat iedereen die met Roto Smeets Group te maken heeft, zowel in- als extern, kan rekenen op een respectvolle, eerlijke en rechtvaardige behandeling. Wij zijn trots op onze vakbekwaamheid en de vakkundige wijze waarop onze medewerkers bij al hun dagelijkse bezigheden deze vakbekwaamheid aan de dag leggen. Onze medewerkers zijn zich ervan bewust dat realisatie van de doelstellingen van Roto Smeets Group alleen mogelijk is door klanten en leveranciers de beste service te bieden. Deze op service gerichte benadering vormt de hoeksteen van Roto Smeets Group’s visie op de zakelijke praktijk. Ons belangrijkste doel is het voeren van een winstgevende, groeiende en duurzame onderneming. Evenwicht in de doelstellingen voor de korte en lange termijn is daarbij essentieel evenals het vermijden van schade aan mens en milieu. Roto Smeets Group zal zich inzetten om eventuele nadelige bij-effecten van haar producten, verpakkingen of diensten te elimineren of tot het uiterste te beperken. Al onze werkmaatschappijen dienen de geldende regelgeving op het gebied van arbeidsomstandigheden en milieu na te leven. Over onze activiteiten rapporteren wij in een Maatschappelijk Verslag.
Milieu Wij streven naar een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk. Dit doen wij door o.a.de milieubelasting, het energiegebruik en de CO2-uitstoot zo veel als kan te reduceren, en waar mogelijk volledig schoon te produceren. Wij staan achter een bedrijfsvoering op duurzame en milieuvriendelijke wijze. Wij trachten te waarborgen dat onze productieprocessen een minimale negatieve invloed hebben op mens en milieu, maar wel afgestemd zijn op onze legitieme zakelijke behoefte. Het milieubeleid richt zich op het voorkomen van lucht-, water- en bodemverontreinigingen geluids- en andere hinder. Ook de milieueffecten van het gebruik van grondstoffen en energie vormen een belangrijke leidraad bij dit beleid. Om daadwerkelijk en gericht uitvoering te geven aan dit milieubeleid, wordt gewerkt volgens een Milieuzorgsysteem conform de eisen die beschreven zijn in de norm NEN EN-ISO 14001:2004; inclusief de daaraan gekoppelde certificering voorziet het ineen goede, verantwoorde borging van het Milieuzorgsysteem in de totale bedrijfsvoering. Dit Milieuzorgsysteem is opgezet ter realisering van de navolgende doelstellingen: - Het nakomen van de in de milieuwetgevinggestelde voorschriften en het anticiperen op nieuwe nationale en Europese regelgeving; - Het opbouwen van een adequaat instrumentarium op bedrijfsniveau om de totale milieubelasting te beheersen en te beperken; - Het doordringen van de gehele organisatie van de noodzaak om de nadelige effecten van de bedrijfsvoering op het milieu met name ten aanzien van emissie en afvalstromen zoveel mogelijk te beperken. Daarbij zullen ook optimalisatie van grondstof- en energie rendement een belangrijke plaats krijgen; - Het adequaat informeren van in- en externe betrokkenen en belangstellenden over dermate van milieubelasting en de gerealiseerde verbeteringen.
milieujaarverslag
2
0
1
2
26
4 Roto Smeets Group zal zich actief inzetten bij het zoeken naar minder milieubelastende bedrijfsprocessen en verplicht zich tot continue inspanning ter verbetering van haar milieuprestatie. Roto Smeets Group ondersteunt en stimuleert milieubesparende ontwikkelingen bij de papierindustrie en blijft de ontwikkelingen die leiden tot het gebruik van milieuvriendelijke grondstoffen en het hergebruik van oud papier nauwlettend volgen. Roto Smeets Group zal zich inspannen om binnen haar mogelijkheden in het verleden veroorzaakte milieuschade op haar terreinen (bodemverontreiniging) te identificeren, in te perken en te saneren. Roto Smeets Group heeft een Ecobalans voor haar productiebedrijven operationeel. Dit instrument geeft door middel van een massabalans van alle in- en uitgaande materiaalstromen, plus energie en water, inzicht in de milieueffecten van alle processen in de productiebedrijven. Op jaarbasis is deze balans een goed sturingselement voor het vaststellen en zichtbaar maken van het verbeteringspotentieel en het vaststellen en uitvoeren van verbeteringsacties. Daardoor is het een goed hulpmiddel voor de aangegeven continue inspanning ter verbetering van onze milieuprestatie. Sociaal Wij bevorderen de vitaliteit, inzetbaarheid en ontwikkeling van onze medewerkers aan de hand van beoordelingsgesprekken en individuele opleidingsplannen. Roto Smeets Group zal binnen haar organisatie zorgdragen voor de vereiste voorlichting aan alle medewerkers. Ook zal zij deelname aan de noodzakelijke opleidingen actief ondersteunen en aanmoedigen. Wij streven in onze personeelssamenstelling naar diversiteit in geslacht, herkomst, cultuur en leeftijd. Wij creëren kansen voor groepen die het op de arbeidsmarkt moeilijk hebben.
Wij respecteren mensenrechten en leven alle regelgeving op dit gebied na. Wij keuren elke vorm van intimidatie of discriminatie op basis van ras, leeftijd, geslacht, huidskleur, seksuele voorkeur, geloofsovertuiging, handicap of land van afkomst af. Niet alleen onze medewerkers, maar ook anderen die met Roto Smeets Group te maken hebben, zoals uitzendkrachten, klanten, leveranciers of bezoekers moeten zich verre houden van elke vorm van discriminatie en de mensenrechten van anderen respecteren. Wij staan voor gelijke mogelijkheden voor alle medewerkers. In alle werkgerelateerde aangelegenheden, waaronder werving, promotie, overplaatsingen, ontslagen, discipline, compensatie en vergoedingen, worden beslissingen zuiver genomen op basis van kwalificaties en vaardigheden die nodig zijn voor de betreffende functie. Elke relatie met en tussen onze medewerkers moet gebaseerd zijn op respect voor het individu. Wij streven ernaar vakbekwame mensen aan te trekken, te ontwikkelen en te behouden en bieden al onze medewerkers een veilige en gezonde werkomgeving. Onze medewerkers hebben een plicht om alle redelijke maatregelen te treffen om verwondingen en schade aan zichzelf, hun collega’s en het algemene publiek te voorkomen. Ketenverantwoordelijkheid Wij letten bij het inkopen van producten en diensten sterk op de sociale en milieuaspecten die bij de productie, het transporten het gebruik een belangrijke rol spelen en maken daarover afspraken met onze leveranciers. In onze keuze voor toeleveranciers van papier achten wij aspecten als duurzame houtwinning en de registratie van de herkomst van het vezelmateriaal essentieel. Om die reden zijn alle drukkerijen FSC- en PEFC-gecertificeerd. Wij zoeken voortdurend naar nieuwe kansen op het gebied van duurzame producten en diensten.
milieujaarverslag
2
0
1
2
27
4 Wij stellen regels om tegenstrijdige belangen te voorkomen in de uitvoering van onze zakelijke contacten met concurrenten, klanten, leveranciers of andere derden. Onze medewerkers mogen geen persoonlijk voordeel halen uit zakelijke kansen die gerelateerd zijn aan onze bedrijfsvoering en dienen situaties te vermijden waarin hun eigen belang kan botsen met de belangen van Roto Smeets Group. Wij doen uitsluitend zaken op basis van waarde en prestatie en vermijden daarbij onethisch gedrag. Alle toepasselijke internationale en nationale mededingingswetten moeten worden gerespecteerd door onze medewerkers. Onze medewerkers moeten afzien van ongeoorloofde besprekingen met concurrenten, het uitwisselen van gevoelige informatie en andere vormen van onwettig gedrag inzake mededinging.
Maatschappij Wij staan open voor samenwerking en partnerschappen en delen daar waar mogelijk onze kennis en ervaringen. Wij leveren een bijdrage aan de leefbaarheid in de plaats of regio waarmee wij zijn verbonden. Het sponsering beleid van Roto Smeets Group is gericht op het stimuleren van vrijwilligerswerk door medewerkers door financieel de stichtingen waar ze voor werken te steunen. Alle genoemde elementen in deze MVO verklaring zijn van essentieel belang voor de wijze waarop Roto Smeets Group haar onderneming voert en staan aan de basis van al onze beslissingen. Onze medewerkers ondersteunen deze verklaring en zijn zich hun verantwoordelijkheid terdege bewust.
5 Algemeen Voor het opstellen van de Ecobalans is een contract afgesloten met het Instituut voor Toegepaste Milieu Economie (TME). Zij formuleren jaarlijks de cijfers en conclusies ten aanzien van de milieuprestaties. De vermelde conclusies zijn overgenomen uit de Ecobalans.
Colofon Senefelder Misset BV Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem Tel. 0314-35 55 00 Fax 0314-35 56 47 Coördinatie: Karin Driezen Senefelder Misset, Doetinchem Vormgeving: Jessica Dales Senefelder Misset, Doetinchem
milieujaarverslag
2
0
1
2
28
