LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013 Stadsbestuur GERAARSDBERGEN Administratief centrum Weverijstraat 20 9500 Geraardsbergen 054 43 44 45
[email protected] Burgemeester: Freddy DE CHOU Schepen: Ann PANIS Secretaris: Veerle ALAERT Coördinator lokaal sociaal beleid: Hilde VAN IMPE
Openbaar centrum voor Maatschappelijk welzijn Kattestraat 27 9500 Geraardsbergen 054 43 20 00
[email protected] Voorzitter: Guido DE PADT Secretaris: Wim LEERMAN Coördinator lokaal sociaal beleid: Sofie DURANT
INHOUDSTABEL •Hoofdstuk 1: Omgevingsanalyse
p 3 - 126
•Hoofdstuk 2: Geïntegreerde visie op het LSB
p 127 - 127
•Hoofdstuk 3: Meerjarenplan
p 128 - 135
•Hoofdstuk 4: Taakverdeling en werkafspraken
p 128 - 135
•Hoofdstuk 5: Betrokkenheid
p 136 - 139
•Hoofdstuk 6: Ontwikkeling t.o.v vorig beleidsplan
p 140 - 141
•Hoofdstuk 7: Sectorale planverplichtingen: Beleidsplan kinderopvang
p 142 - 182
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
2
HOOFDSTUK 1: OMGEVINGSANALYSE INHOUDSTABEL
MORFOLOGIE VAN GERAARDSBERGEN 1. KLEINSTEDELIJK GEBIED OP PROVINCIAAL NIVIEAU 2. ÉÉN STADSKERN, VELE KLEINE KERNEN 3. DEMOGRAFISCHE KENMERKEN VAN GERAARDSBERGEN 3.1 TOTALE BEVOLKING NAAR GESLACHT (OP 1 JULI 2005)
3.2 TABEL BEVOLKINGSDICHTHEID OP 1 JULI 2005 3.3 BEVOLKINGSPIRAMIDE 3.4 AANTAL PERSONEN PER DEELGEMEENTE OP 01-12-2006 3.5 LOOP VAN DE BEVOLKING 3.6 EVOLUTIE VAN DE BEVOLKING OVER DE VOORBIJE TWEE LEGISLATUREN (1995-2005) 3.7 HUISHOUDENS EN GEZINNEN 3.8 BEVOLKING NAAR LEEFTIJDSGROEPEN (OP 01-01-2006) 3.9 ANDEEL NIET BELGEN 3.10 EVOLUTIE EN PROGNOSE VAN DE BEVOLKING 3.11 STERFTECIJFERS 3.11.1 OVERLIJDENS IN DE GEMEENTE, INWONERS EN NIET-INWONERS
CLUSTER THUISZORG A. INDICATOREN UIT DE SOCIALE CONJUNCTUURBAROMETER 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
AANDEEL BEVOLKING FAMILIALE ZORGINDEX GRIJZE DRUK INTERNE VERGRIJZING AFHANKELIJKHEIDSRATIO DOORSTROMINGSCOËFFICIËNT AANTAL BEGUNSTIGDEN ZORGVERZEKERING MANTEL- EN THUISZORG
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
3
B. ANDERE RELEVANTE GEGEVENS 1. THUISZORG 2. OVOSIT 3. PSYCHIATRISCHE THUISZORG
CLUSTER WONEN A. INDICATOREN UIT DE SOCIALE CONJUNCTUURBAROMETER 1. RUSTHUIZEN 2. SERVICEFLATS 3. ERKENDE DAGVERZORGINGSCENTRA 4. AANDEEL SOCIALE HUURWONINGEN EN APPARTEMENTEN OP HET TOTAAL AANTAL WONINGEN 5. AANTAL BEGUNSTIGDEN – ZORGVERZEKERING – RESIDENTIËLE ZORG B. ANDERE RELEVANTE GEGEVENS 1. THUISLOZEN 1.1 AANTAL THUISLOZEN 2003-2005 IN HET ALGEMEEN ONTHAALCENTRUM ‘HUIS 13’ 1.1.1 1.1.2
Doorstromingsbedden Zorgwonen
1.2 AANTAL THUISLOZEN 2003-2005 IN HET ONTHAALCENTRUM VOOR VROUWEN EN KINDEREN ‘DE AANSLUITING’ 2. BEGELEID WONEN 2.1 AANTAL CLIËNTEN BEGELEID WONEN 2.2 LEEFTIJD 2.3 PROBLEEMGEBIEDEN 3. BEBOUWDE EN ONBEBOUWDE PERCELEN 4. COMFORT VAN DE WONINGEN 5. PREMIES 6. TOTAAL AANTAL SOCIALE WONINGEN 7. KANDIDAAT – HUURDERS 2003 8. PERSONEN DIE EIGENAAR ZIJN VAN HUN WONING 9. WOONINFO 9.1 REDEN VAN HERHUISVESTING 9.2 GEWENSTE WONING 9.3 AANTAL SLAAPKAMERS
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
4
9.4 LIGGING VAN DE WONING 9.5 GEWENSTE HUURPRIJS 9.6 HOE IN CONTACT GEKOMEN MET DEZE DIENST 9.7 STADSPREMIE TER BEVEILIGING TEGEN INBRAAK 9.8 KWALITEITSONDERZOEKEN 2003-2004-2005 10. WOONSTABILITEIT
CLUSTER TEWERKSTELLING A. INDICATOREN UIT DE SOCIALE CONJUNCTUURBAROMETER 1. WERKLOOSHEIDSGRAAD 2. WERKGELEGENHEIDSGRAAD 3. AANTAL NWWZ LAAGGESCHOOLD < 25 JAAR 4. AANTAL NWWZ LAAGGESCHOOLD 25 TOT 40 JAAR 5. TOTALE WERKGELEGENHEID SWAV B. ANDERE RELEVANTE GEGEVENS 1. ECONOMISCH PROFIEL VAN GERAARDSBERGEN 2. DE DAGMOED TOELEVERINGSBEDRIJF, STATISTISCH GEGEVENS 2.1 ALGEMEEN 2.2 ZWAKKERE WERKNEMERS 2.3 INDELING PH VOLGENS LEEFTIJDSCATEGORIE (IN EENHEDEN) 2.4 AFKOMST WERKNEMERS 2.5 TYPE HANDICAP 2.6 TYPE JOB VOOR DE MEDEWERKERS 3. IBO-PROJECT (INDIVIDUELE BEROEPSOPLEIDING 4. NWWZ NAAR STUDIENIVEAU 5. JONGE WERKZOEKENDEN (-25JAAR) 6. OUDERE WERKZOEKENDEN (>50 JAAR) 7. TEWERKSTELLINGSINITIATIEVEN BINNEN HET OCMW 7.1 ART. 60’ERS 7.2 TEWERKSTELLINGEN VIA SOCIAAL ECONOMIE INITIATIEF, TERBESCHIKKINGSTELLINGEN EN ACTIVA 8. GEGEVENS KRINGWINKEL 8.1 TEWERKSTELLING ARTIKEL 60 IN DIENST
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
5
8.2 TEWERKSTELLING BINNEN DE SOCIALE WERKPLAATS 8.3 PROJECT ARBEIDSZORG 9. WAT VERDIENEN GERAARDSBERGENAARS 9.1 GEMIDDELD INKOMEN 9.2 FISCALE INKOMENS 10. TEWERKSTELLING MET DIENSTENCHEQUES 10.1 DIENSTENBEDRIJF GERAARDSBERGEN 10.2 ANDERE DIENSTENBEDRIJVEN IN GERAARDSBERGEN 11. BEDRIJVEN IN GERAARDSBERGEN (2005)
CLUSTER ALGEMENE SOCIALE DIENSTVERLENING A. INDICATOREN UIT DE SOCIALE CONJUNCTUURBAROMETER 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
AANTAL INWONERS AANTAL ALLEENSTAANDE MANNEN AANTAL ALLEENSTAANDE VROUWEN AANTAL ALLEENSTAANDE VADERS MET KINDEREN (max. 5 kinderen) AANTAL ALLEENSTAANDE MOEDERS MET KINDEREN (max. 5 kinderen) AANTAL BEGUNSTIGDE LEEFLONERS (belgen) AANDEEL OUDEREN MET EEN GEWAARBORGD INKOMEN OF INKOMENSGARANTIE
B. ANDERE RELEVANTE GEGEVENS 1. AANDEEL WIGW’S (per 1000 inwoners) 2. AANVRAGERS FINANCIËLE STEUN MITS TERUGBETALING BIJ HET OCMW GERAARDSBERGEN (Belgen) 3. AANVRAGERS FINANCIËLE STEUN BIJ HET OCMW GERAARDSBERGEN 4. SCHULDHULPVERLENING BIJ HET OCMW GERAARDSBERGEN 4.1 BEMIDDELINGEN BUDGETBEGELEIDING 4.2 WACHTLIJST DIENST SCHULDBEMIDDELING 4.3 SCHULDBEMIDDELING IN HET KADER VAN DE WET OP DE COLLECTIEVE SCHULDENREGELING BIJ HET OCMW GERAARDSBERGEN 5. SCHULDHULPVERLENING BIJ HET CENTRUM ALGEMEEN WELZIJNSWERK 6. NAZORGPROJECT ‘DE SPRINGPLANK’ 7. AANTAL VREEMDELINGEN OCMW GERAARDSBERGEN 8. VLUCHTELINGEN/ ASIELZOEKERS 9. AANVRAGERS MATERIËLE STEUN
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
6
10. GEGEVENS DE KRINGWINKEL 10.1 AANTAL KOPERS MET KORTINGSBON OCMW GERAARDSBERGEN 11. CGGZ ZUID OOST- VLAANDEREN VESTIGING GERAARDSBERGEN
CLUSTER VRIJE TIJD SPORT 1. SPORTACCOMMODATIE 2. SPORTVERENIGINGEN STEDELIJKE CULTURELE DIENSTEN 1. DEPARTEMENT TOERISME, CULTUUR EN FEESTELIJKHEDEN 2. BIBLIOTHEEK 3. CULTUURCENTRUM DE ABDIJ 4. STEDELIJKE KUNSTACADEMIE 5. SOCIO-CULTURELE ORGANISATIES EXTERNE CULTURELE DIENSTVERLENING 1. INSTELLINGEN GESUBSIDIEERD DOOR DE STAD 2. INSTELLINGEN GESUBSIDIEERD DOOR DE VLAAMSE GEMEENSCHAP 3. PROVINCIALE INITIATIEVEN 4. PARTICULIERE INITIATIEVEN JEUGD 1. 2. 3. 4.
STEDELIJKE JEUGDDIENST JEUGDRAAD JEUGDWERK PROJECTEN TOEGANKELIJKHEID JEUGDWERK
WIJKCENTRUM DE POORT
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
7
CLUSTER OPVOEDING 1. GROENE DRUK 2. KINDEREN GEBOREN IN KANSARME GEZINNEN A. INDICATOREN UIT DE SOCIALE CONJUNCTUURBAROMETER 1. KINDEREN (0-18jaar) VAN ALLEENSTAANDEN 2. ONDERWIJSGEGEVENS GERAARDSBERGEN 2.1 ONDERWIJSINSTELLINGEN 2.1.1 Gemeenschapsonderwijs 2.1.2 Gesubsidieerd onderwijs 2.2 KUNSTONDERWIJS 2.2.1 Studierichting muziek 2.3 BASISONDERWIJS 2.3.1 Schoolse vertraging en zitten blijven in het basisonderwijs 2.3.2 GOK-gegevens van het basisonderwijs 2.4 SECUNDAIR ONDERWIJS 2.4.1 De schoolse vertraging in het SO in Geraardsbergen t.a.v. het Vlaams gemiddelde 2.4.2 Leerlingenstromen in het secundair onderwijs 2.4.3 GOK-gegevens in het Secundair onderwijs 2.4.4 Problematische afwezigheden in het secundair onderwijs 3. REVALIDATIE 3.1 REVALIDATIECENTRUM HORIZON NOK EN PSY 3.1.1 herkomst van de betrokken revalidanten 3.1.2 wachttijden 4. BIJZONDERE JEUGDZORG 4.1 AANTAL JONGEREN IN DE BIJZONDERE JEUGDZORG (naar woonplaats) 4.2 DOORVERWIJSINSTANTIES 4.3 HULPVERLENINGSINSTANTIES 4.3.1 Dagcentrum De Marbol 4.3.2 Thuisbegeleidingsdienst De Meeander 4.3.3 Home Magnolia
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
8
4.3.4 Open Gezin 5. KINDEROPVANG 5.1 KINDERDAGVERBLIJF ZONNESTRAAL 5.1.1 vergelijkend overzicht 5.2 BUITENSCHOOLSE OPVANG DE SPEELDOOS 5.2.1 gemiddeld aantal opgevangen kinderen van 2001 tot 2007 5.3 DIENST OPVANGGEZINNEN VAN DE LANDELIJKE BEWEGING vzw 5.4 REDDIE TEDDY – DIENST VOOR OPVANGGEZINNEN vzw-svv 5.5 PARTICULIER OPVANGGEZIN 6. BABYSITDIENST 7. KINDEREN IN DE THUISLOOSHEID 8. JONGEREN ADVIESCENTRUM OF JAC 8.1 GEGEVENS MET BETREKKING TOT ONTHAAL 8.2 WOONPLAATS VAN DE CLIËNTEN 8.3 GEGEVENS MET BETREKKING TOT BEGELEIDINGEN 9. CENTRUM VOOR BASISEDUCATIE vzw LEERPUNT 9.1 AANTAL CURSISTEN WONENDE IN GERAARDSBERGEN 10. PISAD
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
9
MORFOLOGIE VAN GERAARDSBERGEN 1. KLEINSTEDELIJK GEBIED OP PROVINCIAAL NIVEAU Geraardsbergen is kleinstedelijk, maar uitgestrekt. In vergelijking met de rest van Vlaanderen beschikken de 31.532 inwoners (op 1-12-2006) over vrij veel ruimte, wat een voordeel is. Een nadeel is de slechte ontsluiting langs de autoweg. Geraardsbergen is een lappendeken van 15 kleine dorpskernen en een stadskern. Deze veelheid van gemeenschappen garanderen sociale netwerken, maar maken het de beleidsmaker niet gemakkelijk. Het verzekeren van een goede bereikbaarheid van de stadskern vanuit de deelgemeenten(openbaar vervoer) is belangrijk.
In het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen wordt Geraardsbergen aangeduid als ‘kleinstedelijk gebied op provinciaal niveau’. De stad ligt in het uiterste zuiden van Oost-Vlaanderen, aan de grens met Wallonië en Vlaams-Brabant. De gebieden die Geraardsbergen omringen, zijn ook kleinere steden en gemeenten. De dichtstbijzijnde grote stad is Aalst (op 27 km). Geraardsbergen heeft een uitgestrekt grondgebied: een kleine 8000 ha. In oppervlakte is het een stuk groter dan de omliggende gemeenten. In vergelijking met het arrondissement Aalst en met Vlaanderen heeft Geraardsbergen een lage bevolkingsdichtheid (Geraardsbergen: 390 inw/km², arrondissement Aalst: 563 inw/km², Vlaanderen: 447 inw/km²). De Dender doorkruist het grondgebied van Geraardsbergen. Er zijn twee spoorweglijnen en verschillende gewestwegen (zie kaart). Een veel gehoorde opmerking is het feit dat de ontsluiting van Geraardsbergen niet optimaal is. Met de auto moet men eerst een half uur rijden langs gewestwegen voordat men een autosnelweg bereikt. Op dit punt is Geraardsbergen minder aantrekkelijk voor jonge gezinnen en voor nieuwe industrie.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
10
2. EÉN STADSKERN, VELE KLEINE KERNEN Geraardsbergen heeft een typische morfologie. Er is één middelgrote, dichtbevolkte stadskern (de deelgemeente Geraardsbergen Centrum, of Geraardsbergen vòòr de fusie) waar 6 445 mensen wonen (20% van de Geraardsbergse bevolking). Rond dit Centrum is er een verstedelijkte rand met een hoge bevolkingsdichtheid (daar woont ook ongeveer 20% van de bevolking). Deze rand leunt nauw aan bij het stadscentrum, de grens is niet duidelijk. Buiten het Centrum en de rand zijn er nog 15 kleine kernen in de verschillende deelgemeenten. Ongeveer 40% van de bevolking woont in één van deze kleine kernen. Rond deze kernen is er verspreide bewoning. Iets minder dan 20% van de bevolking woont verspreid. Dit lappendeken van kleine kernen en een kleine stadskern heeft zijn charmes: verdeeld over het grondgebied vinden we verschillende dorpsgemeenschappen met een eigen identiteit. Hoewel men in deze deelgemeenten niet meer de gemeenschap en verbondenheid van vroeger heeft, zijn het toch netwerken die nauwer contact garanderen dan andere vormen van samenleven (bijvoorbeeld nieuwe verkavelingen aan de rand van een grote stad of in de buurt van industriegebieden). Zelfs in het stadscentrum van Geraardsbergen zijn nog sterke sociale netwerken aanwezig. Er is minder anonimiteit dan in een grote stad. Langs de andere kant heeft deze veelheid van kleine kernen ook nadelen. De indeling maakt het extra moeilijk een adequaat beleid te voeren (dienstverlening, openbaar vervoer,…). Daarbij komt dat de deelgemeenten kleine entiteiten zijn die elk hun geschiedenis en hun eigenheid hebben. Daarmee rekening houden is niet eenvoudig bij het uitstippelen van een eenvormig beleid. Gezien de uitgestrektheid van Geraardsbergen is het verzekeren van een goede bereikbaarheid van het stadscentrum vanuit de 15 deelgemeenten belangrijk. Sinds 2000 zijn er verschillende initiatieven gestart die deze basismobiliteit moeten garanderen in Geraardsbergen, zoals twee belbussen en gratis openbaar vervoer voor 65+-ers.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
11
Herzele
N 42
N8
De deelgem eenten van G eraardsbergen
N 460
O phasse lt
N8
Sm eerebbe Vloerzegem
S chendelbeke
N 45
Ninove
Idegem
Lierde
Z andberge n Grim m inge N ed erboelar e
N 493
N ieu w enh ove O nkerz ele Centrum
Brakel
W aarbeke
Goef erd inge
N 496 Zarlardinge
M oerbek e
Galm aarden N 272
Gewestweg Spoorweg Dender Kern (kerk)
Overboelare
N 42 Via ne
Lessen
N 495
Bever
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
N 263
12
3. DEMOGRAFISCHE KENMERKEN VAN GERAARDSBERGEN 3.1. TOTALE BEVOLKING NAAR GESLACHT (OP 1 JULI 2005)
01/07/2005 Vlaams Gewest Provincie Arrondissement Aalst
mannen
vrouwen
totaal
01/01/2006
2 987 569
3 070 799
6 058 368
mannen
vrouwen
totaal
2006
2 997 496
3 081 104
6 078 600
680 827
702 820
1 383 647
2006
683 796
705 654
1 389 450
129 935
134 631
264 566
2006
130 470
135 195
265 665
Geraardsbergen
15 428
15 834
31 262
2006
15 515
15 865
31 380
Ninove
17 433
18 034
35 467
2006
17 501
18 150
36 651
Aalst
37 632
39 491
77 123
2006
37 779
39 581
77 360
8 291
8 353
16 644
2006
8 333
8 376
16 709
11 849
12 576
24 425
2006
11 892
12 656
24 548
Herzele Zottegem
Bron: gemeentefiches (www.oost-vlaanderen.be)
Bij de verdeling van de geslachten is er ongeveer een evenwicht – met een licht overwicht aan vrouwen.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
13
3.2.
AANTAL INWONERS, EVOLUTIE EN BEVOLKINGSDICHTHEID
Oppervlakte KM²
Inwoners
Inwoners
Inwoners
Inwoners
Index
dichtheid
2003
2004
2005
2006
2003-2006
Inwoners/km²
Vlaams Gewest
5.995.553
6.016.024
6.043.161
6.078.600
101,39
450
13.522,30
Provincie
1.370.136
1.373.720
1.380.072
1.389.450
101,41
466
2.982,24
Arrondissement Aalst
262.542
262.945
263.914
265.665
101,19
567
468,92
Geraardsbergen
30.859
30.922
31.089
31.380
101,69
394
79,71
Ninove
34.766
35.039
35.373
35.651
102,55
491
72,57
Aalst
76.779
76.852
77.007
77.360
100,76
990
78,12
Herzele
16.431
16.506
16.581
16.709
101,69
353
47,40
Zottegem
24.486
24.474
23.394
24.548
100,25
433
56,66
Bron: www.statbel.fgov.be Sociale Situatieschets van Oost-Vlaanderen 2006, Inge Dellaert, november 2006, provincie Oost-Vlaanderen Omdat het grondgebied van Geraardsbergen zo uitgestrekt is, bedraagt de bevolkingsdichtheid met 390 inwoners/km² nog eerder weinig in vergelijking met de provincie, Aalst en Ninove. Op 1 januari 2006 waren er in Oost-Vlaanderen 1 389 450 inwoners. Dit is 22,86% van de populatie in Vlaanderen. We kunnen hieruit besluiten dat het Oost-Vlaamse aandeel stabiel blijft.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
14
BEVOLKINGSPIRAMIDE
leeftijdsklasse Mannen 0-4 jaar 886 5-9 jaar 10-14 jaar 15-19 jaar 20-24 jaar 25-29 jaar 30-34 jaar 35-39 jaar 40-44 jaar 45-49 jaar 50-54 jaar 55-59 jaar 60-64 jaar 65-69 jaar 70-74 jaar 75-79 jaar 80-84 jaar 85-89 jaar 90-94 jaar 95-99 jaar 100 jaar en >
899 912 863 875 713 1019 1237 1294 1206 1233 1048 807 708 665 506 334 116 33 6 1
Vrouwen 744 806 833 800 799 749 982 1188 1229 1177 1076 1052 795 828 855 769 612 240 128 22 4
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
Bevolkingspiramide
leeftijd
3.3.
100 jaar 100 en >jaar en > 95-99 jaar 90-94 jaar90-94 jaar 85-89 jaar 80-84 jaar 80-84 jaar 75-79 jaar 70-74 jaar 70-74 jaar 65-69 jaar 60-64 jaar 60-64 jaar 55-59 jaar 50-54 jaar 50-54 jaar 45-49 jaar 40-44 jaar 40-44 jaar 35-39 jaar 30-34 jaar 30-34 jaar 25-29 jaar 20-24 jaar 20-24 jaar 15-19 jaar 10-14 jaar 10-14 jaar 5-9 jaar 0-4 jaar 0-4 jaar
Mannen Vrouwen
aantal
15
3.4.
AANTAL PERSONEN PER DEELGEMEENTE OP 01-12-2006
Geraardsbergen Goeferdinge Grimminge Idegem Moerbeke Nederboelare Nieuwenhove Overboelaere Ophasselt Onkerzele Schendelbeke SmeerebbeVloerzegem Viane Waarbeke Zandbergen Zarlardinge GrootGeraardsbergen
6.486 2.612 953 1.610 2.976 968 467 2783 1.651 3939 1.740
Percentage 20,57% 8,28% 3,02% 5,11% 9,44% 3,07% 1,48% 8.83% 5,24% 12.49% 5,52%
779 1.751 238 1.618 961
2,47% 5,55% 0,75% 5,13% 3,05%
31 532
Bron: departement burgerzaken en sociale zaken, Stad Geraardsbergen
Het stadscentrum heeft het hoogste aantal inwoners. Daarna volgen de gemeenten aan de ZO-kant van het Centrum: Overboelare, Moerbeke en Onkerzele. De gemeenten met het minst aantal inwoners liggen het verst van het centrum.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
16
3.5.
LOOP VAN DE BEVOLKING
geboorten
Prov. OostVlaanderen
Arr. Aalst
Geraardsbergen
Ninove
Aalst
Herzele
Zottegem
2003 2004 2005 2003 2004 2005 2003 2004 2005 2003 2004 2005 2003 2004 2005 2003 2004 2005 2003 2004 2005
13 848 14 790 15 044 2.481 2.585 2.614 321 320 300 350 354 390 744 760 751 148 155 164 210 225 245
sterften
14 106 13 584 13 645 2.853 2.720 2.659 398 362 329 357 296 343 806 810 782 171 165 161 285 256 254
natuurlijke loop
-258 1 206 2 798 -372 -135 -90 -77 -42 -58 -7 58 94 -62 -50 -62 -23 -10 6 -75 -31 -18
aantal aantal instroo m uitstroom 55 861 57 629 60 097 10 283 10 742 11 145 1 172 1 203 1 219 1 448 1 476 1 498 2 926 2 983 3 150 630 630 673 816 757 872
52 804 53 408 54 338 9 574 9 818 9 788 1 048 1 038 1 000 1 169 1 209 1 302 2 823 2 870 2 956 535 556 568 754 805 744
totale loop
aangroei bevolking
3 057 4 221 11 518 709 924 2 714 124 165 438 279 267 392 103 113 388 95 74 210 62 -48 128
3 363 6 134 8 966 384 935 1 697 57 152 288 274 339 274 64 135 327 75 69 121 -11 -76 145
Bron:
De aangroei van de bevolking in Geraardsbergen is het gevolg van een positief migratiesaldo, nl. de inwijkelingen die de uitwijkelingen overtreffen. Hoewel er weinig geboorten zijn, is er toch een stijgende bevolking.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
17
3.6.
EVOLUTIE VAN DE BEVOLKING OVER DE VOORBIJE TWEE LEGISLATUREN (1995-2005)
Bron: www.lokalestatistieken.be - gemeenteraadsverkiezingen 2006
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
18
3.7.
HUISHOUDENS EN GEZINNEN
Gemeente
Totaal
mannen alleenwonend
vrouwen alleenwonend
private huishoudens private huishoudens private huishoudens van 2 pers van 3 pers. van 4 pers. Of meer
gemiddelde grootte per gezin
Aalst 2003 2004 2005 2006 Geraardsbergen 2003 2004 2005 2006 Ninove 2003 2004 2005 2006 Arr. Aalst 2003 2004 2005 2006 Oost-Vl. 2003 2004 2005 2006 Bron:
33.587 33.924 34.138 34.463
4.658 4.821 4.903 5.023
5.775 5.884 5.972
12.849 12.928 13.606 13.116
1.564 1.587 2.048 1.654
1.965 2014 2.048
14.313 14.504 14.712 14.896
1.653 1.653 1.738 1.774
2.095 2.116 2.188
109.291 110.196 11.206 112.506
12.812 13.275 13.700 14.113
16.415 16.787 17.089
567.579 572.796 1.606 584.963
73.071 75.398 2.048 79.474
88.494 90.281 2.048 400.372
11 800
5 916
5 478
1,93
12.076
5.785
5.440
2,23
4 369 4 412
2 514 2 458
2 419 2 440
1,99
4.475
2.452
2.483
2,37
4 997
2 929
2 796
2,01
5.096
2.916
2.821
2,38
25 266
11 349
14 995
1,99
39.385
20.961
20.452
2,34
196 335
97 198
113 644
1,97
200.547
96.852
113.755
2,34
www.lokalestatistieken.be , ecodata
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
19
www.oostvlaanderen.be , omgevingsanalyse Aalst, versie maart 2006
3.8.
BEVOLKING NAAR LEEFTIJDSGROEPEN (OP 1-1-2006)
Niet actief 0-19 jaar Absoluut AALST
Niet meer actief 65+
Actief 20-64 jaar Relatief
Absoluut
Relatief
Absoluut
relatief
15 417
19,9%
47088
60,9%
14 855
19,2%
GERAARDSBERGEN
6 730
21,4%
18824
60,0%
5 826
18,6%
HERZELE
3 584
21,4%
10162
60,8%
2 963
17,7%
NINOVE
7 621
21,4%
21764
61,0%
6 266
17,6%
ZOTTEGEM
4 850
19,8%
14649
59,7%
5 049
20,6%
54 727
20,6%
161492
60,8%
49 446
18,6%
303 663
21,9%
836271
60,2%
249 516
18,0%
1 348 899
21,7%
3645455
58,8%
1 209 615
19,5%
AALST PROVINCIE VLAAMS GEWEST
Bron: www.oost-vlaanderen.be (gemeentefiches)
Een groot aantal jongeren/kinderen en een groot aantal actieven zijn een positief kenmerk. Een groot aantal ouderen daarentegen is een negatief kenmerk. In 1998 (periode Sociaal Impulsfonds) had Geraardsbergen 2,2 % minder jongeren dan Vlaanderen. In 2006 is deze achterstand geslonken tot 0,3 %. Dit komt omdat het aandeel jongeren in Vlaanderen gezakt is naar 21,7 %. Het aandeel ouderen ligt in Geraardsbergen 1,1 % hoger dan in Vlaanderen, in 1998 was dit 2,1 %. De verhouding kinderen/ouderen wordt weergegeven door de ouderdomscoëfficiënt. Dit is de verhouding van de bevolking +65 jaar t.o.v. de bevolking –14 jaar. In Geraardsbergen was dit in 1998 115,7 en in Vlaanderen 94,1. In 2006 bedraagt de ouderdomscoëfficiënt in Geraardsbergen 115,5 en in Vlaanderen 111,5. Het aandeel niet-meer-actieven is in Oost-Vlaanderen vergelijkbaar met Vlaanderen.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
20
3.9.
AANDEEL NIET-BELGEN
cijfers op 1/7/2005 absoluut
relatief
mannen
20.605
3,00%
vrouwen
18.795
2,70%
totaal
39.400
2,80%
GERAARDSBERGEN mannen
289
1,90%
vrouwen
299
1,90%
totaal
588
1,90%
mannen
955
2,50%
vrouwen
920
2,30%
1875
2,40%
mannen
332
1,90%
vrouwen
327
1,80%
totaal
659
1,90%
mannen
70
0,8%
vrouwen
57
0,7%
totaal
127
0,8%
mannen
101
0,9%
vrouwen
89
0,7%
190
0,8%
PROVINCIE
AALST
totaal NINOVE
HERZELE
ZOTTEGEM
totaal
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
21
In Geraardsbergen is het aandeel niet-Belgen sinds 1998 (SIF-periode) gestegen van 1,31naar 1,90 %. Wat betreft het aandeel niet-Belgen scoort Geraardsbergen hoger dan Herzele en Zottegem maar lager dan Aalst en de Provincie. 3.10.
EVOLUTIE EN PROGNOSE VAN DE BEVOLKING
gemeente/ evolutie mannen aantal 38 082
Aalst Brakel Geraardsbergen Haaltert Herzele Lierde Ninove Oudenaarde Ronse Zottegem Arr. Aalst Oost-Vlaanderen Vlaanderen
2010 mannen vrouwen percentage aantal 48,94% 39 733
vrouwen mannen percentage aantal 51,06% 38 304
2015 2020 mannen vrouwen vrouwen mannen mannen vrouwen vrouwen percentage aantal percentage aantal percentage aantal percentage 48,98% 39 906 51,02% 38 334 49,02% 39 862 50,98%
6.615
48,59%
7000
51,41%
6.563
48,56%
6.952
51,44%
6.483
48,59%
6.859
51,41%
15.312 8 444 8 355 3253 17 716 13.876 11.551 11.809 130 384 684.627 2.942.503
49,25% 49,16% 49,73% 49,47% 49,12% 49,08% 48,59% 48,17% 49,04% 49,15% 48,82%
15.781 8 733 8 446 3323 18 349 14.396 12.219 12.708 135 479 708.252 3.084.699
50,75% 50,84% 50,27% 50,53% 50,88% 50,92% 51,41% 51,83% 50,96% 50,85% 51,18%
15.276 8 401 8 415 3.280 17 948 13.957 11.541 11.721 130 665 688.115
49,30% 48,99% 49,75% 49,32% 49,12% 49,19% 48,67% 48,02% 49,03% 49,11%
15.711 8 746 8 499 3.371 18 592 14.416 12.174 12.686 135 837 713.101
50,70% 51,01% 50,25% 50,68% 50,88% 50,81% 51,33% 51,98% 50,97% 50,89%
15.158 8 326 8 420 3.282 18 050 14.002 11.514 11.603 130 264 688.504
49,38% 48,87% 49,77% 49,18% 49,12% 49,30% 48,72% 47,96% 49,04% 49,08%
15.539 8 710 8 499 3.391 18 695 14.399 12.117 12.588 135 377 714.321
50,62% 51,13% 50,23% 50,82% 50,88% 50,70% 51,28% 52,04% 50,96% 50,92%
Bron: NIS; omgevingsanalyse Aalst
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
22
3.11.
STERFTECIJFERS
3.12.1
overlijdens in de gemeente inwoners en niet-inwoners
Jaar van overlijden 2003 sterfgevallen op het grondgebied van de gemeente van personen die hun hoofdverblijf hadden: Mannen VrouwenTotaal In de gemeente 165 161 326 In een andere gemeente of in het buitenland 55 48 103 TOTAAL 220 209 429 waaronder: kinderen minder dan één jaar oud 1 0 1 doodgeboren kinderen 0 1 1
2004 sterfgevallen op het grondgebied van de gemeente van personen die hun hoofdverblijf hadden: In de gemeente In een andere gemeente of in het buitenland TOTAAL waaronder: kinderen minder dan één jaar oud doodgeboren kinderen 2005 sterfgevallen op het grondgebied van de gemeente van personen die hun hoofdverblijf hadden: In de gemeente In een andere gemeente of in het buitenland TOTAAL waaronder: kinderen minder dan één jaar oud doodgeboren kinderen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
Mannen Vrouwen 137 157 47 49 184 206 0 0 1 1
Mannen Vrouwen 120 129 44 45 164 174 0 0 0 0
Totaal 294 96 390 0 2
Totaal 249 89 338 0 0
23
2002 121 280 141 160 62 319 242 273 230 2.415
GEBOORTES 2003 2004 2005 123 133 114 321 320 300 123 161 188 148 155 164 64 58 64 350 354 390 266 257 290 265 309 308 210 225 245 2.481 2.585 2.614
Brakel Geraardsbergen Haaltert Herzele Lierde Ninove Oudenaarde Ronse Zottegem Arr. Aalst OostVlaanderen 13.738 13.848 14.790 15.044 Vlaanderen 59.725 59.964 62.374 63.906
GEBOORTECOËFFICIËNT 2002 2003 2004 2005 8,9 9,0 9,8 8,3 9,1 10,4 10,3 9,6 8,2 7,2 9,4 11,0 9,8 9,0 9,4 9,9 9,7 10,0 9,1 10,0 9,2 10,1 10,1 11,0 8,6 9,5 9,2 10,2 11,5 11,1 13,0 12,8 9,4 8,6 9,2 10,0 9,2 9,4 9,8 9,9
2002 177 370 152 167 55 379 281 282 267 2.745
10,1 10,0
13.953 14.106 13.584 130.645 57.925 58.910 56.199 56.890
10,1 10,0
10,8 10,4
10,9 10,6
STERFTEN 2003 2004 182 193 398 362 191 179 171 165 68 45 357 296 289 273 261 273 285 256 2.853 2.720
2005 169 329 157 161 62 343 294 292 254 2.659
STERFTECOËFFICIËNT 2002 2003 2004 12,9 13,4 14,2 12,0 12,9 11,7 8,8 11,1 10,5 10,2 10,4 10,0 8,6 10,6 7,0 10,9 10,3 8,4 10,0 10,3 9,7 11,9 10,9 11,5 10,9 11,6 10,5 10,5 10,9 10,3 10,2 9,7
10,3 9,8
9,9 9,3
2005 12,4 10,6 9,2 9,7 9,6 9,7 10,4 12,2 10,4 10,1 9,9 9,4
Bron:NIS bevolkingsstatistieken via Ecodata Sociale situatieschets 2006
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
24
THUISZORG A. INDICATOREN UIT DE SOCIALE CONJUNCTUURBAROMETER 1. AANDEEL BEVOLKING
aandeel bevolking >75 mannen
aandeel bevolking >75 vrouwen
aandeel bevolking >75 mannen en vrouwen
aandeel bevolking >85 mannen
aandeel bevolking >85 vrouwen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Provincie O-Vl. Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Provincie O-Vl. Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Provincie O-Vl. Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Provincie O-Vl. Geraardsbergen
% % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % %
2003 6,05 5,4 5,41 6,43 5,8 5,76 10,47 8,98 8,91 11,18 10,12 9,67 8,29 7,23 7,17 8,87 8,01 7,75 0,9 0,91 0,83 1,04 0,8 0,96 2,61
2004 6,2 5,52 5,53 6,52 6,04 5,91 10,7 9,3 9,25 11,52 10,35 9,83 8,5 7,44 7,4 9,1 8,24 7,9 0,9 0,81 0,7 1,01 0,76 0,9 2,3
2005 6,3 5,71 5,88 6,81 6,28 6,07 10,9 9,51 9,61 11,74 10,51 9,99 8,6 7,64 7,75 9,35 8,44 8,06 0,9 0,85 0,8 1,15 0,83 0,93 2,3
2006
2007
25
aandeel bevolking >85 mannen en vrouwen
Ninove Herzele Zottegem Aalst Provincie O-Vl.
% % % % %
1,9 2,39 2,56 2,28 2,44
1,84 2,32 2,39 2,05 2,29
1,94 2,21 2,4 2,07 2,32
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Provincie O-VL
% % % % % %
1,77 1,41 1,61 1,82 1,56 1,71
1,6 1,34 1,51 1,72 1,42 1,61
1,6 1,41 1,51 1,8 1,47 1,64
2015 42,57 37,59 40,31 44,6 33,78 40,03 40,37 38,65
2025 48,18 45,08 44,16 51,29 39,43 46,99 47,32 48,25
Bron: www.lokalestatistieken.be
2. FAMILIALE ZORGINDEX
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Arr. Aalst Provincie O-VL Vlaanderen
2003 31,6 26,36 N/A N/A 31,4 30,55 31,76 30,42
2004 32,3 27,63 30,33 36,56 32,7 31,41 32,5 31,17
2005 32,6 29,18 31,79 37,47 33,78 32,55 33,25 32,08
2006
2007
Bron: www.lokalestatistieken.be
Het aantal 80 + t.o.v. de bevolking van 50- tot 59 jarigen. Aanduiding van hoeveel hoogbejaarden er zijn in verhouding tot de bevolking die er normaliter de zorg moet voor opnemen. Bijvoorbeeld Geraardsbergen: voor 2005 moeten 100 50-59 jarigen de zorg opnemen voor 32 80-plussers.
VASTSTELLING: De familiale zorgindex in Geraardsbergen ligt in de trend van de meeste omringende gemeenten en de provincie, alleen Zottegem scoort merkelijk hoger. De prognoses voor de komende jaren duiden aan dat het aantal 80-plussers zal stijgen.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
26
3. GRIJZE DRUK
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Arr. Aalst Provincie O-VL Vlaanderen
2003 42,30 38,49 N/A N/A 42,54 41,21 40,54 40,51
2004 42,30 39,05 40,04 45,96 42,96 41,61 40,84 40,89
2005 42,83 39,76 40,19 46,74 43,45 42,12 41,35 41,46
2006
2007
2015 55,44 50,8 48,81 55,38 50,69 51,64 49,58 49,9
2025 72,22 66,52 64,48 72,98 68,32 69,23 63,54 65,17
Bron: www.lokalestatistieken.be
De verhouding tussen het aantal 60+ en het aantal 20-59 jarigen. Bij 100 60plussers zijn er tegelijkertijd 42,80 20 tot 59 jarigen in Geraardsbergen in 2005.
VASTSTELLING: De grijze druk in Geraardsbergen ligt in de trend van de meeste omringende gemeenten en de provincie, alleen Zottegem scoort merkelijk hoger. De prognoses voor de komende jaren duiden aan dat het aantal 60-plussers zal stijgen. 4. INTERNE VERGRIJZING
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Arr. Aalst Provincie O-VL Vlaanderen
2003 18,0 16,3 N/A N/A 16,77 17,09 18,04 17,39
2004 18,8 17,09 17 18,77 17,38 17,66 18,55 17,94
2005 19,17 19,94 18,14 19,48 17,97 18,38 18,96 18,49
2006
2007
2015 22,89 21,25 23,53 24,36 23,25 23,05 22,53 21,98
2025 20,57 20,24 20,93 22,03 20,4 20,58 21,12 20,78
Bron: www.lokalestatistieken.be
Het aantal 80+ tov het aantal 60+. Geeft weer hoeveel hoogbejaarden er zijn in de groep van de senioren Op 100 60-plussers zijn er 19,2 80-plussers. In 2005 is bijgevolg 1/5 60-plussers ouder dan 80 jaar.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
27
VASTSTELLING In 2005 is één op vijf 60-plussers ouder dan 80 jaar. 5. AFHANKELIJKHEIDSRATIO
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Arr. Aalst Provincie O-VL Vlaanderen
2003 80,1 75,49 N/A N/A 78,17 77,73 79,97 81,18
2004 80,1 76,21 78,58 81,83 78,53 78,09 80,15 81,35
2005 81,5 76,94 78,27 82,67 79,03 78,77 80,75 81,86
2006
2007
Bron: www.lokalestatistieken.be
Geeft de verhouding weer tussen het aantal 0-tot 19-jarigen + het aantal 60+, en de actieve bevolking (20- tot 59 jarigen). Voor elke 100 personen die actief zijn, staan er 81,5 personen die niet actief zijn.
VASTSTELLING De verhouding tussen de actieve en niet-actieve bevolking ligt in Geraardsbergen hoger dan in Ninove, Herzele en Aalst. Alleen Zottegem scoort hierin slechter dan Geraardsbergen. 6. DOORSTROMINGSCOËFFICIËNT
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Arr. Aalst Provincie O-VL. Vlaanderen
2003 89,0 92,12 N/A N/A 93,36 93,12 98,39 100,54
2004 88,0 90,18 98,46 87,88 92,3 91,69 97,35 99,41
2005 86,0 88,75 96,4 85,55 91,35 89,8 95,68 97,56
2006
2007
Bron: www.lokalestatistieken.be
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
28
De doorstromingscoëfficiënt geeft de verhouding weer tussen het aantal jongeren (10-tot 24-jarigen) en het aantal ouderen (50-tot 64-jarigen). Op 100 personen in de leeftijdscategorie 50-64-jarigen zijn er 86 jongeren tussen 10 en 24 jaar.
VASTSTELLING: De doorstromingscoëfficiënt is in Geraardsbergen lager dan in Ninove, Herzele en Aalst. (Dit betekent dat het aandeel jongeren in Geraardsbergen lager is dan in deze voornoemde gemeenten) 7. AANTAL BEGUNSTIGDEN ZORGVERZEKERING MANTEL EN THUISZORG
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Arr. Aalst Provincie O-VL. Vlaanderen
2003 626,0 579 377 437 1595 5.148 80.299 80.299
2004 685,0 651 386 438 1780 5.688 85.262 19.923
2005 N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
2006
2007
Bron: www.lokalestatistieken.be
VASTSTELLING Het aantal personen dat tussenkomst krijgt van de Zorgverzekering stijgt en ligt in Geraardsbergen hoger dan Ninove inwonersaantal als in Geraardsbergen)
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
(ongeveer zelfde
29
B. ANDERE RELEVANTE GEGEVENS 1. THUISZORG www.zorg-en-gezondheid.be GEZINSHULP (aantal u/inwoner Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Provincie O-VL.
2003 1,56 1,53 2,6 1,95 2,57 2,38
2004 2,11 1,68 2,54 2,32 2,6 2,38
2005
2006
2007
VASTSTELLING In Geraardsbergen worden minder uren Gezinshulp gepresteerd dan in Herzele, Zottegem en Aalst. Ten opzichte van Ninove scoren we echter hoger. POETSHULP Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Provincie O-VL.
2003 1,96 1,57 1,53 1,85 2,06 1,57
2004 1,98 1,57 1,39 1,96 1,95 1,52
2005
2006
2007
VASTSTELLING Geraardsbergen biedt meer uren poetshulp aan dan de omringende gemeenten en de provincie.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
30
OPPASHULP Familiehulp Solidariteit voor het gezin CM
2003
2004
0
0
2005
2006
2007
De diensten gezinshulp en poetshulp worden verzorgd door Familiehulp, Familiezorg, OCMW, Onafhankelijk Sociaal Dienstencentrum (PARTENA), 2. OVOSIT THUISZORGDOSSIERS AANTAL DOSSIERS 2003 Geraardsbergen 83 Ninove 89 Zottegem 238 Aalst 215 Provincie O-VL 4101
2004 72 72 174 167 3839
2005 59 77 136 141 3719
2006
2007
Bron: Carine Mosselmans, coördinator vzw OVOSIT
VASTSTELLING: Geraardsbergen heeft minder dan de helft van het aantal thuiszorgdossiers in Zottegem. 3. PSYCHIATRISCHE THUISZORG Wij verwijzen hiervoor naar p 5 van cluster Algemene Sociale Dienstverlening
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
31
WONEN A. INDICATOREN UIT DE SOCIALE CONJUNCTUURBAROMETER Bron: www.lokalestatistieken.be
1. RUSTHUIZEN Capaciteit
Programmacijfer
Percent Percent Capaciteit Programmacijfer gerealiseerd gerealiseerd
2003
Capaciteit
2004
Programmacijfer
Percent gerealiseerd
2005
Geraardsbergen
370
388
95,36%
345
401
86,03%
345
412
83,74%
Ninove Herzele Zottegem
260 176 334
393 198 323
66,16% 88,89% 103,41%
299 176 334
406 202 332
73,65% 87,13% 100,60%
299 176 334
419 212 342
71,36% 83,02% 97,66%
Aalst
551
919
59,96%
551
948
58,12%
551
982
56,11%
Arr. Aalst
2568
3184
80,65%
2582
3284
78,62%
2582
3394
76,08%
Provincie
16.046
16.428
97,67%
16.389
16.879
97,10%
16.529
17.375
95,13%
Vlaanderen
59.738
70.006
85,33%
60.892
72.099
84,46%
61.431
74.408
82,56%
Capaciteit
Programmacijfer 2006
Percent Percent Capaciteit Programmacijfer gerealiseerd gerealiseerd 2007
Geraardsbergen
433
447
Ninove
438
455
Herzele Zottegem
213 362
219 373
Aalst
1011
1 047
Arr. Aalst
3 483
3 608
Provincie
17 686
18 277
Vlaanderen
76 470
79 042
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
32
VASTSTELLING Het aantal rusthuisbedden dat erkend is in Geraardsbergen is lager dan wat de programmacijfers voorzien. De realisatiegraad ligt gelijk met Vlaanderen maar wel beduidend lager dan in de Provincie. Onder 'capaciteit' wordt verstaan het aantal woongelegenheden in rusthuizen dat erkend is door de Vlaamse overheid en ook werkelijk functioneert. (soms worden ook de reeds vergunde, maar nog niet effectief functionerende (b.v nog in aanbouw) woongelegenheden meegeteld in de capaciteit. In deze cijfers dus niet) 2. SERVICEFLATS Capaciteit Programmacijfer
percent gerealiseerd
Capaciteit
2003 Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Arr. Aalst Provincie Vlaanderen
83 37 11 3 202 463 2.784 10.799
156 169 80 130 384 1311 6.662 28.917
Capaciteit Programmacijfer
53,21% 21,89% 13,75% 2,31% 52,60% 35,32% 41,79% 37,34% percent gerealiseerd
83 56 14 3 247 530 2.944 11.175
158 173 81 132 388 1349 6.871 29.892
Capaciteit
Programmacijfer 2007
164 181 83 134 401 602
168 184 83 136 406 602
3 216 12 258
3 254 12 505
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
percent gerealiseerd
Capaciteit
2004
2006 Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Arr. Aalst Provincie Vlaanderen
Programmacijfer
Programmacijfer
percent gerealiseerd
2005 52,53% 32,37% 17,28% 2,27% 63,66% 39,29% 42,85% 37,38%
113 56 14 3 247 560 3.096 11.716
161 177 82 134 393 1364 6.953 30.517
70,19% 31,64% 17,07% 2,24% 62,85% 41,06% 44,53% 38,39%
percent gerealiseerd
33
VASTSTELLING Wanneer we de realisatiegraad (het aantal erkende woongelegenheden t.o.z van het programmacijfer) van Geraardsbergen vergelijken met het arrondissement, de Provincie en vlaanderen scoren wij beduidend beter. Toch is er in 2005 slechts 70% van de voorziene serviceflats gerealiseerd. 3. ERKENDE DAGVERZORGINGSCENTRA
Capaciteit
Programmacijfer
percent gerealiseerd
gepland *
2005
Capaciteit
Programmacijfer 2006
Geraardsbergen
0
13
0,00%
10
Ninove Herzele Zottegem
0 0 0
14 7 11
0,00% 0,00% 0,00%
15 7 15
Aalst
10
32
31,25%
20
Arr. Aalst
25
11
227,27%
82
Provincie
156
566
27,56%
304
percent percent Capaciteit Programmacijfer gerealiseerd gerealiseerd 2007
Vlaanderen 576 2.429 23,71% 798 * de geplande dagverzorgingscentra bevatten de reeds vergunde maar nog niet functionerende plaatsen.
VASTSTELLING Voor de jaren 2003 en 2004 zijn geen cijfers voorhanden. In de ganse regio van Geraardsbergen zijn geen dagverzorgingscentra. Ook in Vlaanderen en de Provincie is slechts een kwart van de programmacijfers gerealiseerd.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
34
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Arr. Aalst Provincie Vlaanderen
Capaciteit
Programmacijfer
0 0 0 4 4 25 156 576
2005 13 14 7 11 32 111 566 2.429
percent gerealiseerd
Capaciteit
Programmacijfer
percent gerealiseerd
2006
Capaciteit
Programmacijfer
percent gerealiseerd
2007
0,00% 0,00% 0,00% 36,36% 12,50% 22,52% 27,56% 23,71%
VASTSTELLING In Geraardsbergen, Ninove en Herzele zijn geen centra voor kortverblijf. 4. AANDEEL SOCIALE HUURWONINGEN EN APPARTEMENTEN OP HET TOTAAL AANTAL WONINGEN
Geraardsbergen Ninove Hezele Zottegem Aalst Arr. Aalst Provincie Vlaanderen
2003
2004
2005
2,45 4,91 1,00 2,06 3,77 3,07 5,69 5,46
2,44 5,36 1,00 2,06 3,73 3,14 5,84 5,56
2,46 5,36 1,05 2,06 3,81 3,19 5,92 5,62
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
2006
2007
35
VASTSTELLING: Geraardsbergen scoort laag op het vlak van het aanbod van sociale huurwoningen en appartementen. Er zijn tal van plannen om in groot Geraardsbergen sociale huur- en koopwoningen bij te bouwen. In Overpoort plant men de bouw van 110 woningen waarvan 64 huurwoningen en 46 koopwoningen. Deze bouw zal gebeuren in 3 fasen en zal starten binnen ongeveer 2 à 3 jaar. In de Veldekensdreef zal er een grondige renovatie en ontmanteling gebeuren van de bestaande woningen. Dit alles zal plaats vinden na afronding van de administratieve vereisten. In Idegem zullen in de toekomst een mix van sociale huur- en koopwoningen komen. Ook in Schendelbeke wenst men meer dan 100 woningen te bouwen. 5. AANTAL BEGUNSTIGDEN - ZORGVERZEKERING - RESIDENTIËLE ZORG
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Arr. Aalst Provincie Vlaanderen
2003 289 245 124 284 478 2143 11.545 45.202
2004 319 321 174 330 626 2710 16.201 61.051
2005 / / / / /
2006
2007
Bron: www.lokalestatistieken.be
VASTSTELLING: Het aantal personen die een tussenkomst krijgen van de zorgverzekering stijgt. Deze trend stelt zich ook in de andere gemeenten.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
36
B. ANDERE RELEVANTE GEGEVENS 1. THUISLOZEN 1.1
AANTAL THUISLOZEN 2003 -2005 IN HET ALGEMEEN ONTHAALCENTRUM"HUIS 13"
Het onthaalcentrum heeft een opvangcapaciteit van 10 bedden. We maken hierbij volgende indeling: * 6 bedden zijn gericht op doorstroming. Doorstroming betekent dat de bewoners maar een beperkte periode in het onthaalcentrum kunnen verblijven. * 4 bedden zijn ter beschikking van de "zorgbewoners". Zorgbewoners zijn thuislozen die omwille van lichamelijke en/of psychische beperkingen niet meer alleen kunnen wonen.
1.1.1.
Aanmeldingen Opvang en Begeleiding Overnachtingen Heropnames
Doorstromingsbedden
2003 163
2004 170
2005 141
15 mannen
13 mannen
20 mannen
1669 1
1 kind 1571 1
1 vrouw 1648 0
VASTSTELLING: In 2003 waren er 163 aanmeldingen. Dit cijfer steeg tot 170 aanmeldingen in 2004 om vervolgens te dalen naar 141 aanmeldingen in 2005. Het aantal mannen dat zich aanmeldde is gestegen in 2005. Het aantal overnachtingen is de afgelopen 3 jaar gedaald. We merken dat er bijv in 2005 van de 141 aanmeldingen slechts 20 mannen en 1 kind opgevangen werden en begeleid. Dit komt doordat de aanmeldingen van over heel Vlaanderen komen. Voor de opvang en begeleidingen geeft men echter voorrang aan bewoners van Geraardsbergen. 1.1.2.
Aanmeldingen Opvang en begeleiding Overnachtingen
Zorgwonen
2003 5 4
2004 7 4
2005 8 5
1456
1464
1092
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
37
VASTSTELLING: Het aantal aanmeldingen en opvang is de afgelopen jaren gestegen. Het aantal overnachtingen is in 2005 gedaald. Een van de redenen is de afwisselende opnames van de bewoners in de psychiatrie. 1.2
AANTAL THUISLOZEN 2003/2005 IN HET ONTHAALCENTRUM VOOR VROUWEN EN KINDEREN "DE AANSLUITING
Aanmeldingen Opvang en begeleiding vrouwen Opvang en begeleiding kinderen Overnachtingen Heropnames
2003 81 24
2004 90 12
2005
15
15
20
1810 4
2425 1
2060 1
19
Bron: Monique Van Ongevalle, Sociaal Centrum Geraardsbergen
"De Aansluiting" heeft een erkende opvangcapaciteit van 5 bedden. Er wordt echter boven de erkende opvangcapaciteit gewerkt omwille van de toenemende nood aan opvang en de mogelijkheden binnen de infrastructuur van het onthaalcentrum. Er werd een aanvraagdossier naar de bevoegde minister van Welzijn en Gezondheid overgemaakt om de erkende opvangcapaciteit af te stemmen op de reële opvangcapaciteit VASTSTELLING: De opvang en begeleiding van kinderen is over de periode 2003-2005 licht gestegen. Het aantal overnachtingen heeft een piek in 2004 om vervolgens te dalen in 2005 door verhuis en verbouwingen van het onthaalcentrum. 2. BEGELEID WONEN 2.1 AANTAL CLIËNTEN BEGELEID WONEN 2003 Begeleidingen 47 waaronder 30 mannen 17 vrouwen
2004 40 waaronder 22 mannen 18 vrouwen
2005 33 waaronder 18 mannen 15 vrouwen
2006
2007
Bron: Monique Van Ongevalle, Sociaal Centrum Geraardsbergen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
38
VASTSTELLING De mannen vertegenwoordigen het grootste gedeelte van de begeleidingen. We merken sinds 2003 een daling van het aantal begeleidingen. Dit komt omdat er een halftijdse werkkracht is weggevallen is het aantal begeleidingen aangepast werd aan de normen die gehanteerd worden in Vlaanderen binnen de diensten begeleid wonen. D.w.z 12 begeleidingen voor een voltijds hulpverlener. Dit aantal begeleidingen is beperkt rekening houdend met het integrale karakter van de hulpverlening op verschillende levensdomeinen. (financieel, administratief, relaties, sociaal psychologische begeleiding,…) 2.2 LEEFTIJD LEEFTIJDSCATEGORIE < 25 jaar 26-30 jaar 31-35 jaar 36-40 jaar 41-45 jaar 46-50 jaar 51-55 jaar 56-60 jaar 61-65 jaar 65+ TOTAAL
2003 1 2 8 7 7 6 5 8 1 2 47
2004
2005
4 2 14 6 6 5 1 1 40
2 3 7 9 4 2 4 2 33
2003
2004
2005
26 15 36 1
14 11 27 1
6 9 26 1
2.3 PROBLEEMGEBIEDEN PROBLEMATIEK MAATSCHAPPELIJK FUNCTIONEREN Huisvesting Werk Financiën Andere
VASTSTELLING De drie grootste problemengebieden zijn huisvesting, werk en financiën waarvan financiële problemen het grootste aandeel vormt.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
39
INDIVIDUELE PROBLEMEN Verslaving Minderbegaafdheid
Persoonlijke problemen Psychische problemen Gezondheid RELATIONELE PROBLEMEN Met partner In ouder-kind relatie Sociaal netwerk
2003
2004
2005
19 17 35 33 17
13 13 22 16 17
11 7 22 8 16
32 26
18 21 29
21 15 27
De doelgroep zijn thuislozen die na hun verblijf in het onthaalcentrum zelfstandig gaan wonen. Zij hebben vaak nog te maken met een kluwen van problemen op individueel, relationeel en maatschappelijk vlak. Het verblijf in het onthaalcentrum is beperkt in tijd en vaak een te kort om een oplossing te bieden aan alle problemen. Bovendien heeft het merendeel van de thuislozen een gebrek aan basisvaardigheden zoals realiteitsbesef, sociale vaardigheden, inlevingsvermogen, besef van invloed, … Bijgevolg vereist dit een specifieke aanpak om een veranderingsproces op lange termijn te realiseren. Het gebrek aan een sociaal netwerk maakt hen hierbij nog meer kwetsbaar. Sedert de werking van Begeleid wonen in 1996 is het aantal personen dat terugvalt in de thuisloosheid en daardoor moet opgenomen worden in het onthaalcentrum sterk is afgenomen. Begeleid wonen betekent voor een kwetsbare en moeilijk te bereiken groep in onze samenleving een ondersteuning om zich te handhaven en aansluiting te zoeken bij de maatschappij. Vanuit de zoektocht naar het verbindend werken met thuislozen werd het initiatief genomen om te werken rond cultuurparticipatie. Cultuur kan een hefboom zijn tot het herstel van verbondenheid op andere levensdomeinen. Het grote voordeel van deze ingangspoort is het werken vanuit iets positief i.p.v. te focussen op problemen. Cultuur speelt zich niet af binnen de grenzen van de hulpverlening. In 2006 hebben we vanuit begeleid wonen samen met de cultuurdienst van de stad Geraardsbergen en Vormingplus het project PAST DA opgestart. Een project dat voorafgegaan is door een onderzoek naar de drempels naar cultuur waarmee mensen met minder kansen te maken hebben. Er werd in de dienst Begeleid Wonen met de mensen een traject afgelegd: van het kenbaar maken van het cultuuraanbod-het bespreken van de drempels die cultuurparticipatie in de weg staan- een bevraging rond de cultuurbeleving van de cliënten tot het zetten van de eerste stappen tot het deelnemen aan cultuur. Begeleid wonen ligt mee aan de basis van het ontwikkelen van het stedelijk project 'Past Da'.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
40
Bedoeling van dit overleg: Dit overleg stelde een knelpuntennota op over residentiële hulpverlening aan daklozen en thuislozen in Geraardsbergen. - kennismaking met de initiatieven in Geraardsbergen (inventarisatie) die zich bezig houden met deze problematiek - signalen geven aan de overheid en een hulpverlening ontwikkelen die zo goed mogelijk op elkaar afgestemd G310 is. Bron: Monique Van Ongevalle, Sociaal Centrum Geraardsbergen
3. BEBOUWDE EN ONBEBOUWDE PERCELEN JAAR 2001
Provincie
Arrondissement
% Totaal aantal percelen
Tot. Aant. onbebouwde
Geraardsbergen
%
Ninove
%
Aalst
%
%
548.529
46,0%
135.466
51,82%
35.878 20.785
57,93%
37.239 20.382
54,73%
61.444 23.008
37,45%
643.734
54,0%
125.933
48,18%
15.093
42,07%
16.857
45,27%
38.436
62,55%
1.192.263
261.400
percelen Tot. Aant. Bebouwde Percelen
JAAR 2001
Herzele
Zottegem %
Totaal aantal percelen
Tot. Aant. onbebouwde
%
20.130 12.782
63,50%
23.947 12.080
50,44%
7.348
36,50%
11.867
49,56%
percelen Tot. Aant. Bebouwde Percelen
JAAR 2002
Provincie
Totaal aantal percelen
1.193.671
Arrondissement
% Tot. aant. onbebouwde
Geraardsbergen
%
%
545.144
45,67%
134.574
51,49%
35.822 20.619
648.527
54,33%
126.799
48,51%
15.203
261.374
Ninove
Aalst
%
57,56%
37.256 20.253
42,44%
17.003
%
54,36%
61.291 22.689
37,02%
45,64%
38.602
62,98%
percelen Tot. Aant. Bebouwde Percelen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
41
JAAR 2002
Herzele
Zottegem %
Totaal aantal percelen Tot. aant. onbebouwde
%
20.103 12.715
63,25%
24.035 12.037
50,08%
7.388
36,75%
11.998
49,92%
Percelen
Tot. Aant. Bebouwde Percelen
JAAR 2003
Provincie
Totaal aantal percelen
1.192.279
Tot. aant. onbebouwde
541.809
45,44%
134.316
658.153
55,20%
128.601
Arrondissement
%
Geraardsbergen
%
%
51,22%
35.901 20.569
49,04%
15.332
262.219
Ninove
Aalst
%
57,29%
37.645 20.238
42,71%
17.407
%
53,76%
61.747 22.608
36,61%
46,24%
39.138
63,38%
percelen Tot. Aant. Bebouwde Percelen
JAAR 2003
Herzele
Zottegem %
Totaal aantal percelen Tot. aant. onbebouwde
%
20.176 12.694
62,92%
24.277 12.050
49,64%
7.482
37,08%
12.227
50,36%
percelen Tot. Aant. Bebouwde Percelen Bron: gemeentelijke fiches www.oost-vlaanderen.be
VASTSTELLING In Geraardsbergen is meer dan de helft van het aantal percelen niet bebouwd.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
42
4. COMFORT VAN DE WONINGEN 2001
Provincie
Geen centrale verwarming
geen badkamer geen toilet % geen centrale verwarming
% geen badkamer % geen toilet
Arrondiss.
Geraardsb.
Ninove
Aalst
Vlaanderen
193.443 24.543
38.650 4.735
4.527 590
4.704 571
11.918 1.362
610446 81822
15.049
2.924
326
402
813
55470
36,94 4,69 2,83
38,16 4,68 2,84
36,2 4 1,8
35,7 3,3 3,1
38,6 4,4 2,6
26,7 3,5 2,4
Bron: gemeentelijke fiches www.oost-vlaanderen.be
VASTSTELLING In 2001 was er een volkstelling. Dit onderzoek maakt een duidelijk onderscheid tussen het ontbreken van centrale verwarming, badkamer en toilet. In het vorig onderzoek werd dit onderscheid niet gemaakt waardoor we niet kunnen vergelijken. Het comfort van de woningen was ook één van de criteria waardoor Geraardsbergen in de periode 1997 tot 2002 erkend was als SIF+ gemeente. In 2001 zit Geraardsbergen wat betreft het ontbreken van comfort in de woningen nog steeds boven het Vlaams gemiddelde. 5. PREMIES JAAR 2003 Individuele huursubsidies en installatiepremie
VAP*
Aanvullende lening
CO-premie
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
2003 2004
11 18
Ninove 2 3
2005
17
5
13
2
107
2003
57
75
31
29
76
2004 2005 2003 2004 2005 2003 2004
86 79 3 8 5 32 52
100 91 2 1 0 15 26
60 61 1 1 1 20 21
65 57 2 2 1 34 37
149 131 10 12 7 17 21
2005
34
14
19
17
19
Geraardsbergen
Herzele 0 4
Zottegem
0 2
Aalst 74 81
43
Bron: gemeentelijke fiches www.oost-vlaanderen.be
*VAP: Verbeterings- en AanPassingspremie VASTSTELLING Geraardsbergen scoort wat betreft de premies goed. Dit kan verklaard worden door het feit dat er een wooninfo-dienst is die het verlenen van de premies onder de aandacht brengt. 6. TOTAAL AANTAL SOCIALE WONINGEN
Aantal Percentage
2004 2005 2004 2005
provincie
arrondissement
Geraardsbergen
Ninove
Herzele
Zottegem
Aalst
30.507 32.728 5,50% 5,90%
3.212 3.407 3,00% 3,19%
299 311 2,38% 2,48%
671 749 4,80% 5,36%
64 67 1,00% 1,05%
2 2 1,69% 2,06%
1.234 1.248 3,77% 3,81%
Bron: Gemeentelijke fiches
VASTSTELLING Het aantal sociale woningen is klein in Geraardsbergen. De SHM De Denderstreek heeft de voorbije jaren een inhaalbeweging gemaakt met de bouw van 109 woongelegenheden (project Concordia) maar het aandeel ligt in Geraardsbergen lager dan in de provincie en het arrondissement Aalst.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
44
7. KANDIDAAT - HUURDERS 2003 Geraardsbergen
Aantal Aantal toegewezen dossiers
257 3
Gemiddelde wachttijd actieve dossiers Gemiddelde wachttijd actieve dossiers toegewezen in 2003
Aantal Aantal toegewezen dossiers Gemiddelde wachttijd actieve dossiers Gemiddelde wachttijd actieve dossiers toegewezen in 2003
1,17%
587 dagen 502 dagen
Ninove 337 8
2,37%
565 dagen 868 dagen
Aalst 793 50 640 790
herzele 83 0
Zottegem 206 0,00% 1
729 dagen 0 dagen
0,49%
677 dagen 1799 dagen
6,31%
Bron: gemeentelijke fiches
VASTSTELLING Het aantal 'toegewezen' dossiers staat voor de personen die effectief hun intrek hebben kunnen doen in een sociale woning. In Geraardsbergen ligt dit cijfer laag in vergelijking met Ninove en Aalst. Dit is enerzijds te wijten aan het feit dat b.v Aalst een grotere stad is. Daarnaast kan men onder bovenstaand punt ook merken dat Aalst veel meer sociale woningen ter beschikking heeft (1234 t.o.v 299) dan Geraardsbergen. 8. PERSONEN DIE EIGENAAR ZIJN VAN HUN WONING 2001 Tot. Aant. Woningen
Eigenaars Huurders Onbekend 2001 Tot. Aant. Woningen
Provincie
%
Arrondissement
%
538.900 380.347 145.546 13.007
70,58% 27,01% 2,41%
104.329 81.745 20.143 2.441
78,35% 19,31% 2,34%
Herzele 6354
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
%
Zottegem 9807
Geraardsbergen
12.388 10.023 1.878 303
% 80,91% 15,16% 2,45%
%
Ninove
%
Aalst
13.805 10.450 2.855 323
75,70% 20,68% 2,34%
32.229 22.902 8.149 804
%
45
71,06% 25,28% 2,49%
Eigenaars Huurders Onbekend
5361 744 137
84,37% 11,71% 2,16%
7785 1676 217
79,38% 17,09% 2,21%
VASTSTELLING: In Geraardsbergen zijn 10% meer mensen eigenaar van hun woning in vergelijking met de provincie. Het percentage huurders ligt dus ook ruim onder het percentage huurders in de provincie. In Aalst daarentegen is 1 op 4 personen huurder. Bron: gemeentelijke fiches www.oost-vlaanderen.be 9. WOONINFO 9.1 REDEN VAN HERHUISVESTING
Woning te klein woning te groot woning te duur woning verkocht gerechtelijke uithuiszetting einde huurcontract ernstige gebreken Echtscheiding residentieel verblijf Andere
2005 8% 1% 4% 10% 1% 6% 11% 13% 1% 45%
2006
2007
9.2 GEWENSTE WONING 2004 appartement Studio Huis Eender
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
2005 9% 7% 42% 42%
2006
2007
46
9.3 AANTAL SLAAPKAMERS 2004 1 slaapkamer 2 slaapkamers 3 slaapkamers 4 slaapkamers
2005 27% 47% 23% 3%
2006
2007
2005 22% 21% 57%
2006
2007
9.4 LIGGING VAN DE WONING 2004 centrum randgemeente Eender
9.5 GEWENSTE HUURPRIJS 2004 < € 250 € 250 - € 300 € 300 - € 350 € 350 - € 400 € 400 - € 450 > € 450
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
2005 14% 4% 21% 32% 9% 20%
2006
2007
47
9.6 HOE IN CONTACT GEKOMEN MET DEZE DIENST 2004
2005 81% 9% 4% 6%
mond aan mond reclame OCMW Sociaal Centrum infogids/website
2006
2007
9.7 STADSPREMIE TER BEVEILIGING TEGEN INBRAAK 2003 184 dossiers
2004 77 dossiers
aantal toekenningen
5 dossiers 35 dossiers 144 dossiers
14 dossiers 53 dossiers
Uitgaven
47.226,93 euro
12.488,93 euro
Tot aantal aanvragen Geen toekenning Stopzetting
2005 25 dossiers 8 lopende
2006
2007
32 dossiers aanvragen in 2004: 14 dossiers aanvragen in 2005: 18 dossiers 5.630,79
VASTSTELLING De cijfers van 2003 liggen duidelijk hoger t.o.z van 2004 en 2005. Dit komt vermoedelijk door de impact van de campagne die in 2003 werd gevoerd.
9.8 KWALITEITSONDERZOEKEN 2003-2004-2005 2003 2004 2005 2006 2007
Aantal kwaliteitsonderzoeken 37 aanvragen 29 aanvragen 45 aanvragen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
48
VASTSTELLING: Er zijn 29 (26,12%) woningen onbewoonbaar verklaard en 4 ( 3,6%) woningen ongeschikt verklaard. Deze cijfers zijn een totaal van 2003-2004 en 2005 samen. * Bron: Stad Geraardsbergen dienst wooninfo
10. WOONSTABILITEIT Woonstabiliteit kan een belangrijke indicator zijn om de stabiliteit van de buurten te meten. Hoe mobieler de huishoudens, hoe moeilijker ze zich in een bepaalde buurt kunnen integreren. De investering van het huishouden in de buurt is, kleiner, wat van belang kan zijn in achtergestelde buurten waar lokale sociale en economische ontwikkelingen een oplossing zouden kunnen bieden. Het steeds veranderen van voorzieningen, zoals school voor de kinderen of huisarts, kunnen de kwaliteit van deze diensten onderdrukken. Het is moeilijker een kring van kennissen en vrienden op te bouwen waarop men in geval van moeilijkheden kan rekenen. * Een grote verhuisstabiliteit genereert maatschappelijke kwetsbaarheid. Bovendien is het dikwijls een teken van gebrek aan woonzekerheid en slechte woonomstandigheden. ** De wijken Boelarestraat en Josefieten in het stadscentrum hebben het hoogst aantal personen dat minder dan één jaar in dezelfde woning woont. Ook de rest van het centrum heeft een lagere woonstabilteit. Viane, Onkerzele en Grimminge hebben een hoge woonstabiliteit. In het centrum zijn méér dan 183 van de woningen huurwoningen. Het aantal huurders is hier dan ook het hoogst. De stationswijk heeft méér dan 50% huurders. In de sociale woonwijk Overpoort zijn er ook een hoog aantal huurders. In de kernen Moerbeke, Schendelbeke en Idegem zijn er ook vrij veel huurwoningen, mogelijks ligt dat aan de aanwezigheid van een station en zijn de huurders pendelaars. In de meeste deelgemeenten zijn er minder dan 10 % huurders. **
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
49
TEWERKSTELLING A. INDICATOREN UIT DE SOCIALE CONJUNCTUURBAROMETER (bron: lokale statistieken)
1. WERKLOOSHEIDSGRAAD % Geraardsbergen Ninove Aalst Herzele Zottegem Arr. Aalst Provincie Vlaanderen
2003 6,8 6,3 8,9 5,7 4,7 6,9 7,5 7,5
2004 7,7 6,7 9,3 5,9 5,2 7,3 7,9 8
2005 8,54 7,6 9,4 N/A N/A N/A N/A N/A
2006
2007
De werkloosheidsgraad betekent het aandeel werklozen (geoperationaliseerd a.d.h.v. het jaargemiddelde van het aantal niet-werkende werkzoekenden, zoals geregistreerd bij de VDAB) in de beroepsbevolking VASTSTELLING: De werkoosheidsgraad in Geraardsbergen ligt lager dan de Vlaamse gemiddelde maar hoger dan de gemeente Ninove, Zottegem en Herzele. 2. WERKGELEGENHEIDSGRAAD % Geraardsbergen Ninove Aalst Herzele Zottegem
2003 40,0 48,3 65,9 26,8 47,2
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
2004 N/A N/A N/A N/A N/A
2005 N/A N/A N/A N/A N/A
2006
2007
50
Arr. Aalst
46,0
N/A
N/A
Provincie
59,7
N/A
N/A
Vlaanderen
63,7
N/A
N/A
De werkgelegenheidsgraad betekent de verhouding tussen het totaal aantal arbeidsplaatsen (jobs) en de bevolking op beroepsactieve leeftijd
VASTSTELLING: De werkgelegenheidsgraad bedraagt in Geraardsbergen 40,21 %, dit betekent dat 40% van de beroepsactieven in Geraardsbergen zelf werkt. Dit ligt echter onder het niveau van Vlaanderen en Aalst 3. AANTAL NWWZ LAAGGESCHOOLD < 25 JAAR
Geraardsbergen Ninove Aalst Herzele Zottegem Arr. Aalst Provincie Vlaanderen
2003 126 101 450 31 50 999 5421 22468
2004 128 95 448 31 49 981 5437 23428
2005 127 109 433 25 48 995 5598 23198
2006 120 100 353 32 46 836 5 036 21 116
2007
NWWZ = Niet Werkende Werkzoekenden
4. AANTAL NWWZ LAAGGESCHOOLD 25 TOT 40 JAAR
Aantal NWWZ laaggeschoold 25 tot 40 jaar Geraardsbergen Ninove Aalst Herzele Zottegem Arr. Aalst Provincie Vlaanderen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
2003 194 217 712 53 71 1627 9519 39015
2004 192 203 660 56 73 1538 9080 38713
2005 176 195 602 51 65 1415 8615 36292
2006 169 187 556 41 73 1 348 7 941 32 912
2007
51
Geraardsbergen
2006 25 t/m 29 jaar Laaggeschoold Middengeschoold
59 47
Hooggeschoold
9
2006 30 t/m 34 jaar Laaggeschoold Middengeschoold
54 45
Hooggeschoold
19
2006 35 t/m 39 jaar Laaggeschoold Middengeschoold
76 49
Hooggeschoold
14
Bron: studiedienst ACV Aalst-Oudenaarde
laaggeschoold = diploma lager onderwijs + 1e of 2e gr. secundair onderwijs + deeltijdsberoepssecundair + middenstandsopleiding middengeschoold = 3e gr. secundair onderwijs + 4e jaar beroepssecundair onderwijs hooggeschoold = diploma hoger niet-universitair of universitair onderwijs 5. TOTALE WERKGELEGENHEID SWAV Totale werkgelegenheid SWAV* Geraardsbergen Ninove Aalst Herzele Zottegem Arr. Aalst Provincie Vlaanderen
2003 7.698 10.750 32.030 2.783 7.189 76.474 512.605 205.135
2004 N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
2005 N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
2006
2007
* de totale werkgelegenheid bestaat uit de loontrekkende werkgelegenheid, de zelfstandige werkgelegenheid en de jobs van de vergoede en niet-vergoede helpers SWAV = Steunpunt, Werkgelegenheid, Arbeid en Vorming
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
52
B. ANDERE RELEVANTE GEGEVENS 1. ECONOMISCH PROFIEL VAN GERAARDSBERGEN Geraardsbergen heeft drie bedrijventerreinen: Schendelbeke, Ophasselt (Nieuwe Kat) en het Unalpark te Overboelare. Het bedrijventerrein van Schendelbeke is nagenoeg volzet met 45 bedrijven. Op het bedrijventerrein Nieuwe Kat zijn momenteel 5 bedrijven gevestigd, het Unalpark telt momenteel 17 bedrijven. In Geraardsbergen zijn nieuwe bedrijventerreinen noodzakelijk. Het tekort aan degelijke en betaalbare terreinen heeft al geleid tot herlokatie van bedrijven in Henegouwen. Er zijn ongeveer 525 kleinhandelszaken in het centrum van Geraardsbergen (hotel en horeca inbegrepen). Geraardsbergen biedt vooral werkgelegenheid in de dienstensector. De belangrijkste werkgevers zijn het stadsbestuur, OCMW, ziekenhuis en scholen met in totaal meer dan dan 2.000 jobs. Geraardsbergen biedt echter niet genoeg werkgelegenheid om al zijn inwoners een passende job te geven; het grootste gedeelte van de beroepsbevolking is aangewezen op pendelen. Het stadsbestuur Geraardsbergen beschikt over een startersbrochure voor zelfstandigen. Deze biedt een bondig overzicht van alle te vervullen formaliteiten nodig voor het opstarten van een onderneming. Deze brochure werd recent volledig geactualiseerd. In 2008 opent in buurgemeente Lessen de grootste indoor-skipiste van Europa 'Snowgames' (450 jobs). Dit kan voor de sector tewerkstelling, toerisme en recreatie in Geraardsbergen een belangrijke impuls betekenen. Een kan die Geraardsbergen zeker niet aan zich mag voorbij laten gaan. 2. DE DAGMOED TOELEVERINGSBEDRIJF, STATISTISCHE GEGEVENS 2.1 ALGEMEEN
Totaal aantal personeelsleden * Validen = Kader PH = Pers. met een handicap Andere
eenheden
VTE
56 4 52 0
55,5 4 51,5 0
VTE: uitgedrukt in VolTijdse Equivalenten op basis van het arbeidsregime PH: Personen met een handicap * Alle personeelsleden ingeschreven in het personeelsregister op 31/12/2005 , inclusief langdurig zieken** ** Langdurig zieken: alle werknemers, op 31/12 ingeschreven in het personeelsregister, waarvoor de werkplaats om reden van ziekte of arbeidsongeval geen gepresteerde of gelijkgestelde uren registreerde in het boekjaar. (de uren van deze personen worden niet meer geregistreerd in het tabblad 'absenteïsme')
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
53
2.2 ZWAKKERE WERKNEMERS Aantal in eenheden Aantal in VTE Percentage t.o.v het aantal PH
21 21 40,78%
2.3 INDELING PH VOLGENS LEEFTIJDSCATEGORIE (IN EENHEDEN) Mannen Aantal PH
Tot 20 j 21 tot 30 j 31 tot 40j 41 tot 50j 51 tot 60j boven 60j
1 11 10 9 1
Algemeen Totaal:
32
Vrouwen 2 2 7 9
20
2.3 AFKOMST WERKNEMERS Werknemers van Geraardsbergen Werknemers van buiten Geraardsbergen TOTAAL
38 14 52
2.4 TYPE HANDICAP (Bijna) iedereen heeft een mentale handicap. Sommige personen hebben daarbij nog een auditieve handicap of motorische handicap.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
54
2.5 TYPE JOB VOOR DE MEDEWERKERS 1. Monteren van fietswielen met de hand 2. Monteren van fietswielen met machine 3. Monteren van fietsen 4. Monteren van kinderfietsen 5. Monteren van t.l. verlichting 6. Monteren van inbouwspots 7. Monteren van kabel-goten en -snoeren 8. Monteren van onderdelen voor lattenbodems 9. Verzamelen van onderdelen voor montage van lattenbodems 10. Uitpakken en "winkel-klaarmaken" van diverse producten 11. Confectie van dekbedovertrekken 12. Inpakken van dekbedovertrekken 13. Confectie van washandjes 14. Confectie van koelzakken 15. Confectie van stoelhoezen ter bescherming 16. Lassen van beschermingsfoliezakjes 17. Monteren van ploegscharen Bron: De Dagmoed toeleveringsbedrijf
3. IBO-PROJECT (INDIVIDUELE BEROEPSOPLEIDING) In 1999 werd een samenwerkingsverband afgesloten tussen de steden Aalst, Geraardsbergen en Ronse met de VDAB. Het objectief is dat in elk van de drie steden 15 langdurig werkzoekenden via een Individuele Beroepsopleiding (IBO) een vaste job vinden. Een individuele beroepsopleiding op de werkvloer duurt 1 tot 6 maand. Tijdens deze periode betaalt de werkgever geen loon of RSZ. Enkel een premie die het verschil is tussen het normaal loon en de gemiddelde werkloosheidsuitkering. Na de periode van IBO moet de werkgever de cursist wel een vast contract aanbieden.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
55
te w e r k g e s te ld e n v ia IB O 30 25 aantal
20 15 10 5 0 1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
ja a r
VASTSTELLING: In Geraardsbergen hebben tussen 1999 en 2005 142 personen dankzij IBO een job gevonden. 4. NWWZ NAAR STUDIENIVEAU Vlaanderen
Arrondissement Aalst
November 2006 Totaal Laaggeschoold
Mannen
Vrouwen
totaal % verschil met november 2005 totaal
mannen
vrouwen
Geraardsbergen totaal % verschil met november 2005 totaal
mannen
totaal % verschil met november 2005
vrouwen
102.524
57.655
59.458
-12,5%
4.620
2192
2.428
-11,7 %
624
320
304
-8,9%
Middengeschoold
65.321
34.119
42.469
-14,7%
2.532
1054
1.478
-15,5 %
351
153
198
-20,6 %
Hooggeschoold
30.077
15.831
19.713
-15,4%
1.014
461
553
-11,6 %
120
60
60
-4,8 %
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
56
VASTSTELLING: Het aantal NWWZ is sinds dezelfde periode vorig jaar afgenomen in zowel Vlaanderen, het arrondissement als Geraardsbergen. In Geraardsbergen bedraagt de daling van de hooggeschoolden maar 1/3 van de daling in Vlaanderen en de helft in vergelijking met het arrondissement. De groep van de laaggeschoolde werklozen bestaat in Geraardsbergen uit meer mannen dan vrouwen in tegenstelling tot de provincie en Vlaanderen. Vlaanderen
Arrondissement Aalst
november 2007 Totaal
Mannen
Vrouwen
totaal % verschil met november 2006 totaal
mannen
vrouwen
Geraardsbergen totaal % verschil met november 2006 totaal
mannen
vrouwen
totaal % verschil met november 2006
Laaggeschoold Middengeschoold Hooggeschoold
5. JONGE WERKZOEKENDEN (< 25 jaar) Vlaanderen
November 2006 totaal
mannen vrouwen
Arrondissement Aalst totaal % verschil met november 2005 totaal
mannen
vrouwen
Geraardsbergen totaal % verschil met november 2005 totaal
mannen
vrouwen
totaal % verschil met november 2005
Laaggeschoold
18.856
10.879
7.977
-24,2%
7.044
422
322
-31,0%
122
69
53
-6,8%
Middengeschoold
15.770
7.577
8.193
-28,2%
618
283
335
-35,0%
75
39
36
-49,3%
5.929
2.341
3.588
-35,1%
204
86
118
-36,0%
26
10
16
-10,3%
Hooggeschoold
VASTSTELLING: Het aantal jonge werkzoekenden daalt sinds november 2005 in Vlaanderen, het arrondissement en Geraardsbergen. In Geraardsbergen is de daling van de laag- en hooggeschoolden merkelijk minder in vergelijking met Vlaanderen en het arrondissement Aalst.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
57
Vlaanderen november 2007 Totaal
Mannen
Vrouwen
Arrondissement Aalst tot.% verschil met nov. 2006 totaal
mannen
Geraardsbergen tot.% verschil met nov. 2006
vrouwen
totaal
mannen
vrouwen
tot.% verschil met nov. 2006
Laaggeschoold Middengeschoold Hooggeschoold
6. OUDERE WERKZOEKENDEN (> 50 jaar) Vlaanderen
Arrondissement Aalst
november 2006 totaal
mannen
vrouwen
totaal % verschil met november 2005 totaal
mannen
Geraardsbergen totaal % verschil met november 2005 totaal
vrouwen
mannen
vrouwen
totaal % verschil met november 2005
Laaggeschoold
29.233
1.454
16.779 + 10,4 %
1.501
634
867 + 9,6 %
186
91
95 + 14,1 %
Middengeschoold
12.367
5.374
6.993 + 11,3 %
542
227
315 + 13,8 %
77
31
46 + 20,3 %
5.310
2.846
2.464 +11,4 %
197
121
76 + 21,6 %
19
17
2 + 18,7 %
Hooggeschoold
Vlaanderen november 2007 Totaal
Mannen
Vrouwen
Arrondissement Aalst tot. % verschil met nov. 2006 totaal
mannen
vrouwen
Geraardsbergen tot %verschil met nov. 2006
totaal
mannen
vrouwen
tot. % verschil met nov. 2006
Laaggeschoold Middengeschoold
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
58
Hooggeschoold
VASTSTELLING: Het aantal oudere werkzoekenden stijgt in Vlaanderen, arrondissement Aalst en Geraardsbergen; in Geraardsbergen is de stijging aanzienlijk groter dan in Vlaanderen en het arrondissement. 7. TEWERKSTELLINGSINITIATIEVEN BINNEN HET OCMW Bron: OCMW Geraardsbergen, jaarverslag 2005
7.1 ART. 60'ERS 7.1.1 Totaal aantal tewerkgestelden in kader van ART. 60 § 7
art. 60 § 7 Art. 60 § 7 steunverlening Totaal
2003 31
2004 21
2005 17
2 33
/ 21
/ 17
2006
2007
2008
VASTSTELLING: Het aantal art. 60 §7 is sinds 2003 gehalveerd. 7.2 TEWERKSTELLINGEN VIA SOCIAAL ECONOMIE INITIATIEF, TERBESCHIKKINGSTELLINGEN EN ACTIVA
Sociaal economie initiatief Terbeschikkingstelling ACTIVA Totaal
2004 5 2 1 8
waarvan <25 j 1 / / 1
2005 3 7 1 11
waarvan <25 j 1 1 / 2
2006
2007
2008
Tewerkstelling via Sociaal economie initiatief betekent dat een persoon tewerkgesteld is via de maatregel art. 60 § 7 met verhoogde staatstoelage in het kader van de sociale economie.Concreet betekent dit dat het OCMW een werknemer ter beschikking stelt aan een
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
59
sociaal economie initiatief. Het OCMW blijft hierbij werkgever waarbij de volledige brutoloonkost door de federale overheid wordt gedragen. De tewerkstelling heeft als de duur de referteperiode, nodig om de werknemer terug in het sociale zekerheidssysteem te brengen. Personen die ter beschikking gesteld worden, blijven contractueel werknemers van het OCMW maar worden elders tewerkgesteld. Na een tewerkstelling van 3 maanden volgt een evaluatie. Bij positieve evaluatie wordt het arbeidscontract verlengd voor het vereiste aantal resterende arbeidsdagen. ACTIVA is een tewerkstellingsmaatregel die enerzijds een vermindering of vrijstelling van werkgeversbijdragen en anderzijds een subsidie in de loonkost (€ 500) per kalendermaand bij voltijdse prestaties) beoogt via een activering van de uitkering leefloon/werkloosheidsuitkering die de werkzoekende op het ogenblik van zijn aanwerving genoot. In 2005 werd 1 man via deze maatregel tewerkgesteld. 8. GEGEVENS DE KRINGWINKEL 8.1 TEWERKSTELLING ARTIKEL 60 IN DIENST
Art. 60'ers
2003 11
2004 11
2005 11
2006
2007
2008
8.2 TEWERKSTELLING BINNEN DE SOCIALE WERKPLAATS
Tewerkstelling binnen soc. werkplaats
2003 /
2004 5
2005 7
2006
2007
2008
8.3 PROJECT ARBEIDSZORG
Project arbeidszorg
2003 16
2004 15
2005 21
2006
2007
2008
Bron: De Kringwinkel 't Vierkant
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
60
9. WAT VERDIENEN GERAARDSBERGENAARS? 9.1 GEMIDDELD INKOMEN Gemeente/ inkomen
Gemiddeld netto fiscaal inkomen per aangifte
Gemiddeld netto fiscaal inkomen per inwoner
2000
2001
2002
2003
2000
2001
2002
2003
Geraardsbergen
24 056
24 942
23 124
23 532
11 620
12 392
13 315
13 653
Ninove
24 746
25 824
24 567
24 826
11.753
12 815
13 543
13 876
Aalst
25 297
26 192
26 701
27 015
12 273
13 058
13 615
13 817
Arr. Aalst
25 189
26 158
25 974
26 157
12 109
12 948
13 587
13 935
O-Vlaanderen
24 571
25 353
25 343
25 544
11 817
12 611
13 118
13 566
Vlaanderen 24 639 25 565 25 620 25 163 11 788 12 542 12 977 Bron: www.oost-vlaanderen.be/public/welzijn_gezondheid/sociale_planning/statistieken/analyses/index.cfm
13 485
Omgevingsanalyse Aalst
9.2 FISCALE INKOMENS Fiscale inkomens - aanslagjaar 2002, inkomens 2001 (bedragen in euro) administratieve eenheden
NIS-code
Totaal netto
Totale
Gemiddeld inkomen
Mediaan Gemiddeld inkomen inkomen
welvaartsindex
belastbaar inkomen
belasting
per inwoner
per aangifte
(België= 100 (a)
per aangifte
Geraardsbergen
41.018
382.939.864
103.016.348
12.392
24.942
19.490
105,23
Ninove
41.048
444.665.753
127.060.616
12.815
25.824
19.891
108,82
Zottegem
41.081
335.722.107
92.875.201
13.692
27.266
20.963
116,28
Aalst
41.002
997.957.553
287.369.159
13.058
26.192
20.334
110,89
Arrondissement Aalst
41.000
3.395.833.824
949.673.582
12.948
26.158
20.344
109,96
Provincie O-Vlaanderen
40000
17.215.768.048
4.724.072.910
12.611
25.353
19.728
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
107,09
61
Fiscale inkomens - aanslagjaar 2003, inkomens 2002 (bedragen in euro)
administratieve eenheden
NIS-code
Totaal netto
Totale
Gemiddeld inkomen
Gemiddeld inkomen
Mediaan inkomen
welvaartsindex
belastbaar inkomen
belasting
per inwoner
per aangifte
per aangifte
(België= 100 (a)
Geraardsbergen
41.018
411.022.305
105.180.505
13.315
23.124
18.067
107,88
Ninove
41.048
470.703.905
123.374.139
13.543
24.567
19.135
109,64
Zottegem
41.081
341.888.470
93.750.685
13.957
27.305
21.362
115,69
Aalst
41.002
1.042.661.946
289.867.180
13.615
26.701
20.732
109,18
Arrondissement Aalst
41.000
3.564.803.338
962.978.021
13.587
25.974
20.282
110,11
Provincie O-Vlaanderen
40000
17.949.918.487
4.814.876.142
13.118
25.343
19.764
107,2
Fiscale inkomens - aanslagjaar 2004, inkomens 2003 (bedragen in euro)
administratieve eenheden
NIS-code
Totaal netto
Totale
Gemiddeld inkomen
Gemiddeld inkomen
Mediaan inkomen
belastbaar inkomen
belasting
per inwoner
per aangifte
per aangifte
welvaartsindex (België= 100 (a)
Geraardsbergen
41.018
421.735.772
96.361.361
13.653
23.532
18.392
107,88
Ninove
41.048
484.286.821
114.399.375
13.876
24.826
19.445
109,64
Zottegem
41.081
358.417.114
87.893.506
14.641
26.822
20.893
115,69
Aalst
41.002
1.061.381.263
263.844.610
13.817
27.015
21.068
109,18
Arrondissement Aalst
41.000
3.661.206.033
886.990.716
13.935
26.157
20.461
Provincie O-Vlaanderen
40000
18.611.886.985
4.476.350.751
13.566
25.544
19.849
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
110,11 107,2
62
Fiscale inkomens - aanslagjaar 2005, inkomens 2004 (bedragen in euro)
administratieve eenheden
NIS-code
Totaal netto
Totale
Gemiddeld inkomen
Gemiddeld inkomen Mediaan inkomen
welvaartsindex
belastbaar inkomen
belasting
per inwoner
per aangifte
(België= 100 (a)
per aangifte
Geraardsbergen Ninove Zottegem Aalst Arrondissement Aalst Provincie O-Vlaanderen Bron: www.lokalestatistieken.be
VASTSTELLING: We merken op dat het inkomen per aangifte in Geraardsbergen daalt. Het gemiddelde netto-fiscaal inkomen per aangifte stijgt. Het gemiddeld inkomen in Geraardsbergen is laag in vergelijking met Vlaanderen, de provincie Oost-Vlaanderen en het Arrondissement Aalst. Uit de sociale buurtatlas van Geraardsbergen blijkt dat de laagste gemiddelde inkomens terug te vinden zijn in het centrum van Geraardsbergen. In de sector Boelarestraat is het gemiddeld inkomen het laagst. Er is een negatieve uitloper langs de Groteweg in Overboelare. Ophasselt scoort als geheel laag. De kern van Onkerzele, het zuiden van Zandbergen en het noorden van SmeerebbeVloerzegem hebben ook een laaggemiddeld inkomen. Het gebied tussen de kernen van Grimminge, Onkerzele, Moerbeke en het centrum heeft een hoog gemiddeld inkomen. Nieuwenhove en Goeferdinge hebben ook een hoge score. Bron: Sociale buurtatlas van Geraardsbergen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
63
10. TEWERKSTELLING MET DIENSTENCHEQUES 10.1 DIENSTENBEDRIJF GERAARDSBERGEN Evolutie VE 2003 2004 2005 2006
6,5 19 32,5 40
Bron: Pascale Van der Biest, dienstencheques VE: Voltijds Equivalent
10.2 ANDERE DIENSTENBEDRIJVEN IN GERAARDSBERGEN Partena Solidariteit voor het Gezin Familiezorg Oost-Vlaanderen
Brugstraat 33 Raveschootstraat 9 Zwartezusterstraat 18
Geraardsbergen Gent Gent
11. BEDRIJVEN IN GERAARDSBERGEN (jaar 2005) aantal bedrijven 5 tot 10 werknemers
21
aantal bedrijven 11 tot 20 werknemers
14
aantal bedrijven > 20 werknemers
12
aantal bedrijven > 50 werknemers
5
Bron: stadsbestuur Geraardsbergen, dienst economische zaken
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
64
ALGEMENE SOCIALE DIENSTVERLENING A. INDICATOREN UIT DE SOCIALE CONJUNCTUURBAROMETER Bron: www.lokalestatistieken.be
1. AANTAL INWONERS
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst arr. Aalst Provincie O-VL. Vlaanderen
2003 2004 2005 30.859 30.922 31.089 34.766 35.039 35.373 16.431 16.506 16.581 24.486 24.474 24.394 76.779 76.852 77.007 262.542 262.945 263.914 1.370.136 1.373.720 1.380.072 5.995.553 6.016.024 6.043.161
2006
2007
2008
2007
2008
31.380 35.651 16.709 24.548 77.360 265.665 1.389.450
Bevolkingsaantal telkens op 1 januari van een jaar.
2. AANTAL ALLEENSTAANDE MANNEN
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst arr. Aalst Provincie O-VL. Vlaanderen
2003 1.564 1.559 658 1.001 4.658 12.812 73.071 316.683
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
2004 1.587 1.653 660 1.047 4.822 13.275 73.398 325.770
2005 1.660 1.738 702 1.099 4.903 13.700 77.500 332.525
2006
65
Percentage Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst arr. Aalst Provincie O-VL. Vlaanderen
2003 5,07% 4,48% 4,00% 4,09% 6,07% 4,88% 5,33% 5,28%
2004 5,13% 4,72% 4,00% 4,28% 6,27% 5,05% 5,34% 5,42%
2005 5,34% 4,91% 4,23% 4,51% 6,37% 5,19% 5,62% 5,50%
2006
2007
2008
VASTSTELLING: Het aantal alleenstaande mannen stijgt in de loop der jaren in elke gemeente. Geraardsbergen en Aalst hebben percentsgewijs meer alleenstaande mannen maar toch lager dan provinciaal en Vlaams percentage.
3. AANTAL ALLEENSTAANDE VROUWEN
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst arr. Aalst Provincie O-Vl. Vlaanderen
2003 1.965 2.095 832 1.510 5.775 16.415 88.494 381.476
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
2004 2.014 2.116 844 1.545 5.884 16.787 90.281 388.216
2005 2.048 2.188 837 1.599 5.972 17.089 91.849 394.039
2006
2007
2008
66
Percentage Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst arr. Aalst Provincie O-Vl. Vlaanderen
2003 6,37% 6,03% 5,06% 6,17% 7,52% 6,25% 6,46% 6,36%
2004 6,51% 6,04% 5,11% 6,31% 7,66% 6,38% 6,57% 6,45%
2005 6,59% 6,19% 5,05% 6,55% 7,76% 6,48% 6,66% 6,52%
2006
2007
2008
VASTSTELLING: Het aantal alleenstaande vrouwen stijgt ook maar in mindere mate dan het aantal alleenstaande mannen. Opvallend is dat vooral in Aalst er een groot percentage alleenstaande vrouwen woont. Er zijn in elke gemeente meer alleenstaande vrouwen dan alleenstaande mannen. Geraardsbergen scoort percentsgewijs lager dan de provincie maar hoger dan Vlaanderen.
4. AANTAL ALLEENSTAANDE VADERS MET KINDEREN (max. 5 kinderen) Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst arr. Aalst Provincie O-VL. Vlaanderen
2003 183 197 83 115 457 183 7.002 30.523
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
2004 176 184 86 121 442 176 7.277 31.704
2005 N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
2006
2007
2008
67
Percentage Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst arr. Aalst Provincie O-VL. Vlaanderen
2003 0,59% 0,57% 0,51% 0,47% 0,60% 0,07% 0,51% 0,51%
2004 0,57% 0,53% 0,52% 0,49% 0,58% 0,07% 0,53% 0,53%
2005 N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
2006
2007
2008
Het percentage alleenstaande vaders met kinderen blijft ongeveer gelijk. Geraardsbergen scoort wel hoger dan het percentage van de provincie en Vlaanderen.
5. AANTAL ALLEENSTAANDE MOEDERS MET KINDEREN (max. 5 kinderen)
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst arr. Aalst Provincie O-VL. Vlaanderen
2003 794 912 336 622 2100 6.640 33.199 143.102
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
2004 801 941 333 628 2215 6.815 34.068 147.148
2005 N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
2006
2007
2008
68
Percentage Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst arr. Aalst Provincie O-VL. Vlaanderen
2003 2,57% 2,62% 2,04% 2,54% 2,74% 2,53% 2,42% 2,39%
2004 2,59% 2,69% 2,02% 2,57% 2,88% 2,59% 2,48% 2,45%
2005 N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
2006
2007
2008
VASTSTELLING: Het aantal alleenstaande moeders met kinderen stijgt lichtjes tussen 2000 en 2005. Er wonen in Geraardsbergen niet opvallend meer alleenstaande moeders dan in de omringende gemeenten. In vergelijking met de provincie en Vlaanderen scoren wij hoger.
6. AANTAL BEGUNSTIGDE LEEFLONERS (Belgen)
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst arr. Aalst Provincie O-VL Vlaanderen
leefloon 84 81 40 16 199 593 6351 23.223
2003 inwoners 30.859 34.766 16.431 24.486 76.779 262.542 1.370.136 5.995.553
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
% 0,27% 0,23% 0,24% 0,07% 0,26% 0,23% 0,46% 0,39%
leefloon 83 94 40 18 205 613 6601 23.657
2004 inwoners 30.922 35.039 16.506 24.474 76.852 262.945 1.373.720 6.016.024
% 0,27% 0,27% 0,24% 0,07% 0,27% 0,23% 0,48% 0,39%
leefloon 87 91 41 16 259 649 6528 21.258
2005 inwoners 31.262 35.467 16.644 24.425 77.123 263.914 1.383.647 6.043.161
% 0,28% 0,26% 0,25% 0,07% 0,34% 0,25% 0,47% 0,35%
leefloon 109 102 40 13 306 6646 22.676
2006 inwoners 31.380 35.651 16.709 24.548 77.360 265.665 1.389.450 1.389.450
69
% 0,35% 0,29% 0,24% 0,05% 0,40% 0,00% 0,48% 1,63%
leefloon
2007 inwoners
%
leefloon
2008 inwoners
%
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst arr. Aalst Provincie O-VL Vlaanderen Bron: www.mi-is.be
VASTSTELLING: In Geraardsbergen blijft het aantal leefloners stabiel. In 2005 ontvingen 87 Belgen leefloon. Het percentage begunstigde leefloners is niet meer dan in de omringende gemeenten. Enkel Zottegem scoort hierin zeer laag. Ten opzichte van de Provincie en Vlaanderen soren wij lager.
7. AANDEEL OUDEREN MET EEN GEWAARBORGD INKOMEN OF INKOMENSGARANTIE
Geraardsbergen ninove Herzele Zottegem Aalst arr. Aalst Provincie O-VL. Vlaanderen
2003 4,60 5,95 4,58 4,51 5,13 5,11 6,33 5,71
2004 4,60 5,70 4,32 4,12 4,87 4,77 5,93 5,35
2005 N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
2006 N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
2007
2008
VASTSTELLING: In 2004 zijn er op 100 personen in Geraardsbergen 4,6 personen die een gewaarborgd inkomen krijgen. Het aandeel in Geraardsbergen ligt lager dan het aandeel in de provincie en Vlaanderen.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
70
B. ANDERE RELEVANTE GEGEVENS 1. AANDEEL WIGW's (per 1000 inwoners) 2003
2004
2005
Absoluut Relatief
1.876 6,08%
1.843 5,96%
1.708 5,49%
Absoluut Relatief
1.976 5,68%
1.901 5,43%
1.835 5,19%
Absoluut Relatief
891 5,42%
821 4,97%
764 4,61%
Absoluut Relatief
1.356 5,54%
1.294 5,29%
1.248 5,12%
Absoluut Relatief
4.076 5,31%
3.943 5,13%
3.726 4,84%
Absoluut Relatief
74.830 5,45%
72.588 5,26%
68.736 4,95%
2006
2007
2008
Geraardsbergen
Ninove
Hezele
Zottegem
Aalst
Provincie O-VL.
Bron: www.lokalestastieken.vlaanderen.be
VASTSTELLING: Het percentage WIGW's in Geraardsbergen is sinds het jaar 2003 meer dan 0,5 percent gedaald. We stellen voor de omliggende gemeenten hetzelfde vast. In Herzele is het percentage WIGW's het sterkst gedaald. Geraardsbergen scoort percentueel hoger dan de provincie.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
71
2. AANVRAGERS FINANCIËLE STEUN MITS TERUGBETALING BIJ HET OCMW GERAARDSBERGEN (BELGEN) Financiële steun mits terugbetaling
Voorschot werkloosheid Voorschot kinderbijslag Voorschot ZIV Voorschot pensioen Voorschot andere (loon, leefloon, …) Huurwaarborg TOTAAL
Aantal Aantal aanvragen aanvragen 2004 2005 31 30 5 / 5 13 6 6 15 11 33 95
Aantal aanvragen 2006
Aantal aanvragen 2007
23 83
Bron: ocmw Geraardsbergen, jaarverslag dienst financiële steun
3. AANVRAGERS FINANCIËLE STEUN BIJ HET OCMW GERAARDSBERGEN Financiële steun
Aantal Lopende aanvragen dossiers 2004
31/12/2004
Aantal aanvragen
Herzieningen en
Lopende dossiers
2005
stopzettingen
2005
2005
Huurtoelage Installatiepremie Opleg verblijfskosten Ten laste name Andere financiële steun (medicatie, voeding, schoolkosten, energiefonds, … Voorschot OG
/ / 16 20 55
/ / 2 / 7
9
17
21 14 19 18 34
25 16 3 6
9
28
119 202
78 88
20 2 1 2 30
4 Totaal Algemeen totaal
100 195
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
26 29
33 37
72
Niet - Belgen Aantal dossiers Huisvestingspremie Huurtoelage socio-culturele participatie energiefonds finaciële steun mits terugbetaling voor huurwaarborg Totaal
2004
2005
25 15 2 5
14 23 29 16
62 109
56 138
2006
2007
4. SCHULDBEMIDDELING BIJ OCMW
Totaal aantal dossiers schuldbemiddeling in het kader van de wet op het consumentenkrediet op 31 december
2004
2005
71
73
2006
2007
4.1 BEMIDDELINGEN BUDGETBEGELEIDING 2004 2005 2006 Aantal bemiddelingen budgetbegeleiding 108 106 91 In 2006 waren er 319 bemiddelingen in 91 dossiers. In deze cijfers het aantal leefloners die in schuldbemiddeling zijn niet opgenomen.
2007
4.2 WACHTLIJST DIENST SCHULDBEMIDDELING
Personen op de wachtlijst schuldbemiddeling
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
1 februari 2007 30 personen
2008
73
VASTSTELLING Het aantal bemiddelingen budgetbegeleiding is heel sterk gestegen de voorbije 3 jaar. In 2006 is het aantal verdrievoudigd. 4.3 SCHULDBEMIDDELING IN HET KADER VAN DE WET OP DE COLLECTIEVE SCHULDENREGELING BIJ HET OCMW GERAARDSBERGEN 2003 16
Aantal collectieve schuldenregelingen
2004 19
2005 23
2006
2007
Bron: OCMW Geraardsbergen, Jaarverslag
VASTSTELLING: In 2005 was het OCMW Geraardsbergen voor 23 dossiers collectieve schuldenregeling aangesteld als schuldbemiddelaar. In de loop van 2005 werd er 1 dossier beëindigd waarbij alle kosten en intresten kwijtgescholden werden door de heer Beslagrechter van Oudenaarde.
5. SCHULDHULPVERLENING CENTRUM ALGEMEEN WELZIJNSWERK JAAR Aantal dossiers
2003 71
2004 67
2005 73
2006
2007
Bron: Centrum Algemeen Welzijnswerk Geraardsbergen
VASTSTELLING: De wachtlijsten voor schuldbemiddeling lopen soms op tot een jaar. Het Vlaamse Centrum Schuldbemiddeling stelde vast dat meer en meer diensten schuldbemiddeling van de OCMW's en CAW's met een wachtlijst van enkele maanden werken. Er bestaat een gezamenlijke wachtlijst tussen het OCMW en het CAW Geraardsbergen. Overmatige schuldenlast is een probleem dat de laatste jaren onrustwekkend is toegenomen. De toestroom naar de diensten schuldbemiddeling is zo groot geworden dat de diensten de vraag niet meer aankunnen.
6. NAZORGPROJECT ‘DE SPRINGPLANK’ ‘De Springplank’ ontstond uit de wens om vlugger een antwoord te kunnen bieden op de hulpvraag van de cliënt. In dit project kunnen cliënten verdere begeleiding krijgen na afsluiting van hun dossier budgetbeheer. Dossiers die vlot lopen en waarbij het budget stabiel is kunnen vlugger afgesloten worden. Bij het afsluiten van een dossier stelt zich vaak het probleem dat de cliënt panikeert en bang is om er opnieuw alleen voor te staan. Gebrek aan vertrouwen in de eigen capaciteiten en vaardigheden liggen hier aan de basis. In deze situaties is nazorg essentieel. Een vrijwilliger kan de cliënt verder helpen bij zijn/haar financiële administratie en emancipatorisch te werk gaan. Dit project geeft de cliënt de kans om los te komen van de hulpverlenerafhankelijkheid en moet herval naar financiële problemen voorkomen. Alles gebeurt echter door de cliënt en in naam van de cliënt! De vrijwilliger heeft geen enkele bevoegdheid als om bemiddelaar op te treden.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
74
7. AANTAL VREEMDELINGEN OCMW
Samenwonende echtgenoten met kind(eren) Alleenstaanden met kind(eren) Alleenstaanden Samenwonende persoon Totaal dossiers
Aantal dossiers 2003 6 5 9 4 24
2004 7 7 13 14 41
Aantal personen 2003 2004 22 20 18 21 9 13 4 25 53 79
In toepassing van het Ministerieel Besluit van 15 februari 2005 werden met ingang van 01 januari 2005 de categorieën gewijzigd. De categorie financiële steun als samenwonende echtgenoten werd omgezet naar de categorie financiële steun als samenwonende persoon. Voor de cijfers vanaf 2005 kan u hieronder bijgevolg de gewijzigde categorieën vinden.
2005 Persoon die uitsluitend samenwoont met een gezin ten laste Alleenstaande persoon Samenwonende persoon Totaal dossiers
Aantal dossiers 2006
22 14 17 53
2007
2005
Aantal personen 2006
2007
92 14 35 141
Er zijn 20 dossiers stopgezet in 2005 en 33 dossiers lopen verder in 2006.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
75
8. VLUCHTELINGEN / ASIELZOEKERS
Dossiers Aantal personen
1998 92 164
1999 151 285
2000 234 440
2001 211 416
2002 206 405
2003 251 508
2004 331 655
2005 365 705
19 92 206 317
Kinderen 18 96 77 191
TOTAAL 37 188 283 508
24 110 286 420
Kinderen 20 114 101 235
TOTAAL 44 224 387 655
47 115 283 445
Kinderen 45 118 97 260
TOTAAL 92 233 380 705
2006
2007
TABEL: evolutie van het aantal vluchtelingen periode 1998-2005
Niet-toegewezen Toegewezen Toegewezen TOTAAL
Niet-toegewezen Toegewezen Toegewezen TOTAAL
Niet-toegewezen Toegewezen Toegewezen TOTAAL
2003 Woonplaats Geraardsbergen Geraardsbergen Elders
Aantal dossiers
2004 Woonplaats Geraardsbergen Geraardsbergen Elders
Aantal dossiers
2005 Woonplaats Geraardsbergen Geraardsbergen Elders
Aantal dossiers
Volwassenen 15 60 176 251 Volwassenen 19 72 240 331 Volwassenen 32 80 253 365
Tabel: overzicht naar woonplaats 2003-2004-2005, ocmw Geraardsbergen
Aantal Nieuwe dossiers
2003
2004
2005
83
135
77
2006
2007
2008
In de loop van 2005 werden er 77 nieuwe dossiers geopend, goed voor 153 personen. Bron: OCMW Geraardsbergen, jaarverslag JR 2005, maatschappelijke dienstverlening aan vreemdelingen en politiek vluchtelingen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
76
VASTSTELLING: In vergelijking met 2004 (135 dossiers) was er in 2005 een daling van het aantal nieuwe dossiers (57%). Bijvoorbeeld: voor 2005 waren 112 dossiers (325 personen) woonachtig te Geraardsbergen. Dit is 30,7 % van het totale aantal dossiers. (46,1% van het aantal personen)
9. AANVRAGERS MATERIËLE STEUN Er bestaan in Geraardsbergen een aantal diensten die materiële steun verlenen onder de vorm van voedselpakketten: • • •
Wijkcentrum De Poort Vzw De Schakel De Toevlucht
Er zijn geen exacte cijfers bekend waardoor we enkel de diensten opnoemen.
10. GEGEVENS DE KRINGWINKEL 10.1 AANTAL KOPERS MET KORTINGBON OCMW
2003 2004 2005 2006 2007
kopers met kortingsbon 81 87 99
Bron: De Kringwinkel, vestiging Geraardsbergen, David SQUIRE
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
77
11. CENTRUM VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG ZUID OOST-VLAANDEREN VESTIGING GERAARDSBERGEN Cliënten (als hoofdcliënt) geholpen in 2003 0j. - 17j. man 67 vrouw 46 totaal 113
18j.-59j. 192 235 427
60+ j. 12 30 42
totaal 271 311 582
Driekwart van het cliënteel zijn volwassenen. Één kwart zijn jongeren: 0j. - 17j. man 11,51% vrouw 7,90% totaal 19,42%
18j.-59j. 32,99% 40,38% 73,37%
60+ j. 2,06% 5,15% 7,22%
totaal 46,56% 53,44% 100,00%
Cliënten (als hoofdcliënt) geholpen in 2004 0j. - 17j. man 102 vrouw 76 totaal 178
18j.-59j. 347 230 577
60+ j. 18 35 53
totaal 467 341 808
Driekwart van het cliënteel zijn volwassenen. Één kwart zijn jongeren: 0j. - 17j. man 12,62% vrouw 9,41% totaal 22,03%
18j.-59j. 42,95% 28,47% 71,41%
60+ j. 2,23% 4,33% 6,56%
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
totaal 57,80% 42,20% 100,00%
78
Cliënten (als hoofdcliënt) geholpen in 2005 0j. - 17j. man 55 vrouw 44 totaal 99
18j.-59j. 128 169 297
60+ j. 5 8 13
totaal 188 221 409
Driekwart van het cliënteel zijn volwassenen. Eén kwart zijn jongeren: 0j. - 17j. man 13,40% vrouw 10,80% totaal 24,20%
18j.-59j. 31,30% 41,30% 72,60%
60+ j. 1,20% 2,00% 3,20%
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
totaal 46,00% 54,00% 100,00%
79
Problemen waarmee cliënten aankloppen in het CGG Zuid Oost-Vlaanderen, vestiging Geraardsbergen (2005)
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
80
VRIJE TIJD SPORT 1. SPORTACCOMMODATIE Geraardsbergen biedt tal van sportmogelijkheden. Er zijn twee sporthallen, een openluchtzwembad….. Sporthal en omgeving “De Veldmuis” Felicien Cauwelstraat 39, Geraardsbergen Sporthal en omgeving “De Kriebel” Groteweg 23, Geraardsbergen Sportzaal Moerbeke Edingseweg 202, Geraardsbergen Sportzaal Grimminge Grimmingeplein 1C, Geraardsbergen Stedelijk sportstadion en omgeving Zonnebloemstraat 5, Geraardsbergen/ Verwarmd openlucht zwembad, tennisvelden en minigolf “Den Bleek” Guilleminlaan 4A, Geraardsbergen 2. SPORTVERENIGINGEN In Geraardsbergen zijn tal van sportverenigingen en –clubs actief. De stedelijke Jeugdsportgids geeft een overzicht van de verschillende mogelijkheden om in Geraardsbergen sport te beoefenen.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
81
STEDELIJKE CULTURELE DIENSTEN Geraardsbergen is een historisch rijke stad, wat een belangrijke troef is. Maar de stad moet méér bieden dan de symbolen uit het verleden. Een rijk cultureel aanbod, voor iedereen toegankelijk, kan Geraardsbergen aantrekkelijk maken als woonstad. Sport is een populaire en laagdrempelige activiteit, die zeer aantrekkelijk is bij een jong publiek. Het is belangrijk dat Geraardsbergen die mogelijkheden biedt. Het verenigingsleven verstrekt de sociale netwerken die noodzakelijk zijn voor de leefbaarheid van Geraardsbergen. Een ondersteuning en waardering van dergelijke initiatieven zijn belangrijk. Er moet op toegezien worden dat mensen in een achtergestelde positie van dit culturele aanbod gebruik kunnen maken. (uit: Sociale buurtatlas van Geraardsbergen – conclusies) 1. DEPARTEMENT TOERISME, CULTUUR EN FEESTELIJKHEDEN Deze diensten zijn ondergebracht in het stadhuis op de Markt. Cultuur in Geraardsbergen wordt vaak in verband gebracht met het folkloristische. Feesten, plaatsen en gerechten (krakelingenstoet, de muur, mattentaart, manneken pis) die traditioneel bij Geraardsbergen horen, worden naar voren gebracht. Dit zijn waarden die vooral op toeristisch gebied een betekenis kunnen hebben. Het trekt de mensen aan om Geraardsbergen een bezoek te brengen. Het uitspelen van deze symbolen geeft de stad meer bekendheid. Voor de inwoners van Geraardsbergen daarentegen is er méér nodig. De symbolen uit het verleden mogen de stad dan een cachet geven, in het dagdagelijkse leven betekenen ze niet veel en het overbenadrukken ervan werkt stigmatiserend en weinig dynamisch. Cultuur moet ruimer worden gezien. (uit: Sociale buurtatlas van Geraardsbergen – conclusies) 2. BIBLIOTHEEK Geraardsbergen heeft 1 openbare bibliotheek, bestaande uit de hoofdbibliotheek in het centrum van Geraardsbergen en een filiaal in Moerbeke. LEDEN: Hoofdbibliotheek
2000
2001
2002
2003
2004
Leners t.e.m. 14j
1605
1606
1892
1955
2107
Leners vanaf 15j
3631
3766
3595
3590
3625
Totaal
5236
5372
5487
5545
5732
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
82
Filiaal
2000
2001
2002
2003
2004
Leners t.e.m. 14j
308
286
369
329
370
Leners vanaf 15j
281
265
271
340
348
Totaal
589
551
640
669
718
3. CULTUURCENTRUM DE ABDIJ Geraardsbergen heeft een culturele dienst en een stadsschouwburg. Het cultuurcentrum De Abdij is gehuisvest op de site van het Abdijpark. In het Poortgebouw vind je de infobalie en de administratie. De schouwburg of het ‘Arjaantheater’ bevindt zich in hetzelfde gebouw als het Cinemacomplex ‘Focus’. De zaal heeft 392 zitplaatsen. Het Koetshuis van de St. Adriaansabdij wordt gebruikt als polyvalente ruimte en vergader- en tentoonstellingslokalen. 4. STEDELIJKE KUNSTACADEMIE De Stedelijke kunstacademie ligt in het stadscentrum en heeft twee afdelingen: de Academie voor Muziek, Woord en Dans en de Academie voor Beeldende Kunst. De Academie voor Beeldende Kunst werd opgericht met fondsen van het Sociaal Impulsfonds en heette toen Creatief Atelier. In september 1997 werd gestart met lessen in tekenen, schilderen en boetseren. Sindsdien is het Creatief atelier erkend als Academie voor Beeldende kunsten en is het leerlingenaantal enorm gestegen (220 lln in 1997; 395 lln in schooljaar 2005-2006) Beide afdelingen zijn in 2004 verhuisd naar het Oud-Hospitaal in de Grotestraat. Een overzicht van het leerlingenaantal is opgenomen in de omgevingsanalyse van de cluster ‘Opvoeding’. 5. SOCIO-CULTURELE ORGANISATIES Geraardsbergen telt heel wat verenigingen. Deze werden samengebracht in de culturele raad. Er zijn de klassieke seniorenbonden, vrouwenbonden, parochiale werkgroepen, jeugdbewegingen maar ook toneelverenigingen, kaartersclubs, dansverenigingen,…..Het grootste deel van de culturele activiteiten in Geraardsbergen worden georganiseerd door deze socio-culturele verenigingen. Deze initiatieven ondersteunen is zeker geen overbodige luxe. De netwerken die deze verenigingen beiden zijn zeer belangrijk voor de leefbaarheid van de stad. Ze gaan de eenzaamheid tegen, detecteren noden, nemen initiatieven om deze noden te verhelpen, vergroten de betrokkenheid op de buurt en de stad… Hoewel het geen gouden tijden zijn voor het verenigingsleven, heeft het toch nog een grote
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
83
waarde. Het geeft de stad een positieve stimulans. Deze verenigingen naar waarde schatten en ermee samenwerken is een opdracht van het beleid. Ook sociale diensten van het OCMW zoals Dienstencentrum De Maretak en Wijkcentrum De Poort hebben raakvlakken met cultuur. - dienstencentrum De Maretak met optredens, voordrachten en animatie voor senioren - wijkcentrum De Poort als laagdrempelige ontmoetingsplaats voor kansarmen met cursussen en uitstappen. (uit: ‘ De sociale buurtatlas van Geraardsbergen – Conclusies’)
EXTERNE CULTURELE DIENSTVERLENING 1. INSTELLINGEN GESUBSIDIEERD DOOR DE STAD (uit: Cultuurbeleidsplan 2005-2007)
De vzw Geraardsbergse Musea: Chantillykant, sigaren, pijpenkabinet, lucifers en het Manneken-Pismuseum: De Geraardsbergse musea zijn ondergebracht in het Abtenhuis van de St. Adriaansabdij, behalve het Manneken-Pismuseum, dat zich bevindt in de lakenhallen van het Stadhuis naast het Departement Toerisme, Cultuur en Feestelijkheden. De musea worden beheerd door vrijwilligers. De musea zijn tijdens het toeristisch seizoen dagelijks te bezoeken in de namiddag, behalve op maandag. De toegangsprijs bedraagt 1,25 euro. • Het Geraardsbergs Heemkundig Archief Dit richt zich tot ieder die interesse vertoont voor het heemkundig erfgoed van de stad Geraardsbergen en die op zoek is naar gegevens van de stad. • Het Comité voor de Beiaard van Geraardsbergen staat in voor de organisatie van de reeks beiaardrecitals • De Koninklijke Vereniging voor Vreemdelingen Verkeer staat in voor de promotie van het toerisme. De VVV stelt 4 stadsgidsen ter beschikking aan de stad Geraardsbergen 2. INSTELLINGEN GESUBSIDIEERD DOOR DE VLAAMSE GEMEENSCHAP: (uit: Cultuurbeleidsplan 2005-2007)
Vormingplus Vlaamse Ardennen – Dender In juli 2003 richtte de Vlaamse Gemeenschap Vormingplus Vlaamse Ardennen-Dender op waarvan het secretariaat in Geraardsbergen gevestigd is. Deze instelling stelt zich tot doel een eigen aanbod niet-formele educatie in de regio te ontwikkelen, het programma-aanbod te spreiden over de regio, het aanbod van andere organisatoren te coördineren en het aanbod bekend te maken bij het brede publiek.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
84
•
Het Natuur- en Milieueducatie Centrum ‘De Helix’ bevindt zich in Grimminge. Dit centrum is opgericht op initiatief van het departement Leefmilieu en Infrastructuur van de Vlaamse Gemeenschap. Het heeft als opdracht om in het Vlaamse Gewest activiteiten op vlak van natuur- en milieueducatie uit te bouwen en te ondersteunen. De Helix richt zich tot diverse doelgroepen, met het onderwijs als één van de belangrijkste doelgroepen om een betere maatschappelijke betrokkenheid bij het natuur- en milieubeleid te realiseren. 3. PROVINCIALE INITIATIEVEN (uit: Cultuurbeleidsplan 2005-2007)
Recreatiedomein De Gavers is gelegen in de buurt van het Natuur- en Milieueducatief Centrum ‘De Helix’ in de Onkerzelestraat aan de rand van Geraardsbergen – Centrum. Het werd in 1994 overgedragen aan de provincie en is sinds 1 januari 2004 een autonoom provinciebedrijf. Het is gericht op dagrecreatie en verblijfstoerisme met viersterrencamping ( 450 plaatsen) en moderne jeugdherberg (100 personen). 4. PARTICULIERE INITIATIEVEN (uit: Cultuurbeleidsplan 2005-2007)
• • •
• •
•
Bioscoopcomplex ‘Focus’: 4 zalen met 330, 240, 144 en 140 zitplaatsen. Het Ideeënhuis: gehuisvest in het centrum, wil dienen als laagdrempelige ontmoetingplaats, ruimte bieden voor de organisatie van kleinschalige sociaal – culturele activiteiten, en tentoonstellingsruimte bieden aan kunstenaars. De St.-Bartholomeuskerk, in het centrum van de stad, wordt vaak gebruikt als concertruimte en het Parochiaal Centrum ‘’t Groen Kruiske’ als vergaderlokaal en repetitieruimte. Het culturele leven in de deelgemeenten speelt zich vooral af in de parochiale centra. Deze voldoen min of meer aan de noden om de talrijke toneelgezelschappen en koren repetitieruimte en podia te bieden. Ze bieden ook vergaderruimte aan het lokale verenigingsleven. De ene deelgemeente is cultureel actiever dan de andere. We vermelden kort de beschikbare ruimte en de belangrijkste evenementen in de fusiegemeenten: Nieuwenhove: Een kleine deelgemeente met een zeer belangrijke kern rond de restauratie van het Buurthuis en de Beukefeesten, het koor ‘Soetekin’. Waarbeke: Eveneens een kleine deelgemeente die van belang is in het gevoerde en te voeren cultuurbeleid met een actieve kern rond het ‘Centrum Waerbeke’ en rond het stiltegebied. Ook van belang is de kermis ‘Waarbeke herleeft’. In het parochiaal centrum ‘Lobo’ worden allerhande activiteiten georganiseerd. Ophasselt:
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
85
•
• • • • • • • • • • •
Is een actieve deelgemeente met een jeugdhuis waar met succes enkele culturele activiteiten worden opgezet, het Parochiaal Centrum ‘De Garve’, dat als repetitieruimte en podium voor het ‘Nieuw Ophasselts Toneel’ gebruikt wordt. Moerbeke: Heeft als enige deelgemeente nog een goed uitgerust en druk bezocht filiaal van de bibliotheek. In Moerbeke worden de stedelijke sportzaal en het oud-gemeentehuis gebruikt als repetitieruimte door de dansgroep ‘Laverdijn’ en de Koninklijke Harmonie ‘Trouw aan Kunst’. De toneelvereniging ‘De Paradijsvogels’ maakt voor haar repetities gebruik van een privé-zaal. Goeferdinge: Goeferdinge heeft het Parochiaal Centrum ‘St.-Bavo’. Grimminge: Het koor ‘Deur ’t Singhen Blyde’ maakt gebruik van de sportzaal voor repetities. Het zangkoor treedt op in de plaatselijke kerk. Hier bevindt zich ook het Natuur- en Milieueducatief Centrum ‘De Helix’. Grimminge heeft ook een parochiale zaal. Idegem: Heeft de Parochiale Zaal ‘Die Crone’, een zeer actief Davidsfonds, waarbinnen een toneelgroep actief is. Zij maken gebruik van de parochiezaal als repetitieruimte. Er is ook een koor in Idegem. Nederboelare Beschikt over het Parochiaal Centrum ‘De Reep’. De kerk wordt ook geregeld gebruikt voor concerten. Onkerzele Heeft een parochiale zaal naast de school. Hier bevinden zich ook het Provinciaal Domein ‘De Gavers’ en Cinema ‘Focus’. Overboelare: Overboelare heeft twee Parochiale Centra ‘St.–Aldegondis’ en ‘St. Bavo’. Er zijn twee toneelverenigingen ‘Nut en Vermaak’ (repeteren in Feestzaal ‘Van Malder’) en ‘De Eendracht’. Schendelbeke: Heeft als enige deelgemeente een buurthuis. Het Zangkoor ‘Kaktus’ repeteert er en treedt op in de kerk. Smeerebbe-Vloerzegem: In Smeerebbe-Vloerzegem is de nieuwe vzw ‘Gard’ Plastiq’ opgericht met als uitvalsbasis het vroegere schoolgebouw van Smeerebbe dat zich op vlak van beeldende kunst wil profileren. Viane: Beschikt over een parochiale zaal. Zandbergen: Heeft het Parochiaal Centrum ‘Windekind’ en een kring rond de restauratie van het station. Zarlardinge : Heeft een uniek privé-initiatief m.n. vzw ‘Hof Ten Nieuwenhove’ dat jaarlijks in de tweede week van augustus een culturele happening organiseert met grote namen uit de Belgische muziekwereld (klassiek en pop).
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
86
JEUGD Voor een volledige beschrijving van alle initiatieven rond jeugd kan verwezen worden naar het Jeugdwerkbeleidsplan 2005-2007. 1. STEDELIJKE JEUGDDIENST De stedelijke jeugddienst wordt geleid door de jeugdconsulent en een jeugdpromotor/Jeugdhuiswerker. Hun taken bestaan voornamelijk uit - de opmaak en uitvoering van het Jeugdwerkbeleidsplan - informatie verstrekken over jeugdverenigingen, vorming, wetgeving - praktische en administratieve ondersteuning van de speelpleinwerking, Roefeldag, Woensdagvlinders, speelstraten, Surplus enz. - logistieke ondersteuning van de activiteiten van de jeugdraad - opstart en organisatie van het jeugdcentrum De Spiraal 2. JEUGDRAAD Geraardsbergen heeft een autonome jeugdraad. De jeugdraad werd opgericht op 9 december 1969. Hij stelt zich tot doel, op vraag van het gemeentebestuur of op eigen initiatief, het jeugdbeleid mee te bepalen. De jeugdraad is een adviesorgaan. Dat wil zeggen dat zij advies geeft, zegt hoe zij graag zouden willen dat de dingen gebeuren op vlak van jeugd. In de jeugdraad zitten afgevaardigden van jeugdverenigingen, jeugdhuizen en een aantal onafhankelijke jongeren. De jeugdraad houdt ieder maand een algemene vergadering. Deze wordt voorbereid en opgevolgd door het dagelijks bestuur. De jeugdconsulent ondersteunt de jeugdraad administratief.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
87
3. JEUGDVERENIGINGEN • • • • • • • • • •
Chiro Elegast Chiro Moevia Chiro Regenboog Chiro Sint-Bartel jongens Chiro Sint-Bartel meisjes KSA Geraardsbergen VVKSM De Zwerfkei VVKSM De Eekhoorns Jeugdwerk Evangelische gemeente KAJ Geraardsbergen
Bareelstraat 13, 9506 Idegem Willen van Moerbekestraat 32A, 9500 Moerbeke Felicien Cauwelstraat 11, 9500 Nederboelare Karmelietenstraat 57, 9500 Geraardsbergen Pelgrimsweg 5, 9500 Geraardsbergen Atembekestraat 2a, 9500 Geraardsbergen Overraadstraat , 9506 Geraardsbergen Overraadstraat , 9506 Geraardsbergen Boelarestraat 52, 9500 Geraardsbergen Markt 34, 9500 Geraardsbergen
4. JEUGDHUIZEN • •
JC Haslud H De Resort
Hasseltsestraat 17, 9500 Ophasselt Zakkaai 29, 9500 Geraardsbergen
5. PROJECTEN TOEGANKELIJKHEID JEUGDWERK •
• •
Voorzieningen inzake hulpverlening Het stadsbestuur en de jeugdraad geven ondersteuning aan gezinnen die het financieel moeilijk hebben en hun kinderen actief laten deelnemen aan een jeugdbeweging.Er wordt per kind een tussenkomst gegeven van 60 % van het te betalen bedrag (met een maximum van 150 euro per kind per kalenderjaar). Alleen de lidmaatschapsbijdrage, de aankoop van een uniform en binnenlandse kampen komen in aanmerking. Speelstraten: de aanvraag voor een speelstraat gebeurt door de bewoners en moet ondersteunt worden door een bewonersenquête. Mobiele speelpleinwerking: Monitoren van de speelpleinwerking organiseren dagelijks activiteiten in de speelstraten en op openbare pleinen in Geraardsbergen. De monitoren komen met een fietskar ter plaatse. Deze werkwijze biedt ook kansarmen de gelegenheid deel te nemen; de financiële drempel en gebrekkige mobiliteit
6. JEUGDCENTRUM DE SPIRAAL Het Jeugdcentrum is operatief sinds september 2006 en moet de draaischijf worden van alles wat in Geraardsbergen met ‘jeugd’ te maken heeft. Het jeugdcentrum huisvest een aantal permanente diensten die zich specifiek naar kinderen en jongeren richten: de jeugddienst, het JAC, jeugdhuis De Ressort, de jeugdraad en een filiaal van de Provinciale uitleendienst. Daarnaast biedt De Spiraal ook heel wat
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
88
accommodatie. Zo is er de grote polyvalente zaal, zijn er de kleinere zaaltjes op de verdiepingen, vind je er de repetitieruimte, vergaderruimte…. Kortom: van knusse expositie tot megafuif: in de Spiraal kan je terecht! Activiteiten voor en door jeugd krijgen echter absolute voorrang. Het beheer van De Spiraal is in handen van het Autonoom Gemeentebedrijf Geraardsbergen.
WIJKCENTRUM DE POORT Het wijkcentrum is een deelwerking van het O.C.M.W. Geraardsbergen. Het is een centrum waar kansarmen terecht kunnen voor een goedkope maaltijd, er staan wasmachines en droogkasten goedkoop ter beschikking, en er worden tal van activiteiten georganiseerd. Het wijkcentrum organiseerde in 2005 57 activiteiten en 61 vormingsmomenten (boodschappendienst, infomomenten, computerlessen, vergaderingen). Hier namen telkens gemiddeld 10 bezoekers aan deel.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
89
OPVOEDING INDICATOREN UIT DE SOCIALE CONJUNCTUURBAROMETER 1. GROENE DRUK
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst Arr. Aalst Provincie O-VL Vlaanderen
2003 37,8 37,0 38,7 36,1 35,6 36,5 39,4 40,66
2004 37,8 37,2 38,5 35,9 35,6 36,5 39,3 40,46
2005 38,7 37,2 38,1 35,9 35,6 36,7 39,4 40,41
2006
2007
Bron: www.lokalestatistieken.be De groene druk is de verhouding tussen het aantal 0 tot 19-jarigen en het aantal 20 tot 59-jarigen. Het is een indicatie voor de verhouding tussen de actuele en de toekomstige beroepsbevolking.
VASTSSTELLING: De jonge inwoners van Geraardsbergen drukken net zoals de ouderen op de lasten van de beroepsbevolking. De groene druk in Geraardsbergen ligt hoger dan in omliggende steden.
2. KINDEREN GEBOREN IN KANSARME GEZINNEN
Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst
2003 18 9 2 5 40
2004 23 6 5 4 59
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
2005 17 5 5 3 42
2006
2007
90
Arr. Aalst Provincie O-VL Vlaanderen
96 685 3388
115 767 3678
82 769 3739
provincie
Geraardsbergen
1 januari 2004 absoluut relatief Aantal
767
absoluut relatief
5,20%
23
7,20%
Ninove
Herzele
absoluut relatief 6
Zottegem
absoluut relatief
1,70%
5
3,20%
Aalst
absoluut relatief 4
1,80%
absoluut relatief 59
5,20%
Bron: www.oost-vlaanderen.be/gemeentefiches
VASTSTELLING: In vergelijking met 1999 (periode Sociaal impulsfonds) is het aantal kinderen in een kansarm gezin gelijk gebleven (7,17%). Het aantal geboorten in een kansarm gezin in Geraardsbergen ligt veel hoger dan in de provincie een ook de centrumstad Aalst. Volgens de sociale buurtatlas van Geraardsbergen woont het grootste aantal kansarme kinderen in het centrum en de rand van de stad
ANDERE RELEVANTE GEGEVENS 1. Kinderen (0-18J) van aleenstaanden
1 januari 2004 aantal
provincie Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst absoluut relatief absoluut relatief absoluut relatief absoluut relatief absoluut relatief absoluut relatief 26.634 1,90% 614 2,00% 742 2,10% 260 1,60% 400 1,60% 1.622 2,10%
VASTSTELLING Deze cijfers zijn gelijklopend met de cijfers van de provincie en omringende steden.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
91
2. ONDERWIJSGEGEVENS GERAARDSBERGEN 2.1 ONDERWIJSINSTELLINGEN 2.1.1
gemeenschapsonderwijs
Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs 'Dender'
Kleuter- en lager onderwijs Voor- en naschoolse opvang busvervoer
Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs 'Centrum'
Kleuter- en lager onderwijs Voor- en naschoolse opvang busvervoer
Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs 'Klim Op'
Kleuter- en lager onderwijs Voor- en naschoolse opvang busvervoer
Buitengewoon onderwijs van de Gemeenschap 'De Drempel'
Buitengewoon onderwijs type 1 en type 8 busvervoer
Middenschool van het Gemeenschapsonderwijs
Lager secundair onderwijs 1e graad
Koninklijk Atheneum
ASO - TSO - BSO 2e en 3e graad BSO 7e jaren
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
92
2.1.2
Gesubsidieerd onderwijs
Gesubsideerde vrije kleuterschool Schendelbeke 't Madeliefje'
Kleuteronderwijs Voorschoolse opvang
Gesubsidieerde vrije basisschool 'Priorij Hunnegem'
Kleuter- en lager onderwijs Voor- en naschoolse opvang
Gesubsidieerde vrije basisschool 'Sint-Franciscus' Ophasselt
voor- en naschoolse opvang
Gesubsidieerde vrije basisschool 'Sint-Lutgardis' Zandbergen
Kleuter- en lager onderwijs Voor- en naschoolse opvang busvervoer
Gesubsidieerde vrije basisschool 'Sint-Jozefinstituut'
Kleuter- en lager onderwijs Voor- en naschoolse opvang
Gesubsidieerde vrije basisschool voor buitengewoon onderwijs 'Bulo St. Jozef'
Buitengewoon onderwijs type 1 Voor- en naschoolse opvang busvervoer
Gesubsidieerde vrije basisschool Sint-Catharinacollege
Kleuter- en lageronderwijs Voor- en naschoolse opvang Busvervoer
Gesubsidieerde vrije basisschool Sint-Catharinacollege Moerbeke-Viane
Kleuter- en lager onderwijs Voor- en naschoolse opvang busvervoer
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
93
Freinetschool 'De Klaproos'
Kleuter- en lager onderwijs Voor- en naschoolse opvang
Sint-Catharinacollege
ASO - TSO - BSO 1e, 2e en 3e graad BSO 7e jaren
Sint-Jozefinstituut
ASO 1e, 2e en 3e graad
Technisch instituut Sint-Jozef
TSO - BSO 1e, 2e en 3e graad BSO en TSO 7e jaren
In de meeste deelgemeenten van Geraardsbergen is er een kleuterschool en vaak ook een basisschool. Dit zijn vooral vrije katholieke scholen. Beide onderwijsnetten hebben een lagere school voor bijzonder onderwijs. Er is ook een vrije kleuter- en lagere Freinetschool. In Geraardsbergen centrum zijn er vijf middelbare scholen. 2.2 KUNSTONDERWIJS 2.2.1
Studierichting muziek
Schooljaar 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 747 784 800 Studierichting Woord Schooljaar 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 217 232 238
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
94
Studierichting Dans Schooljaar 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 272 250 309 Studierichting Beeldende Kunst Schooljaar 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 375 385 395 Studierichting Circuskunsten Schooljaar 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 / / 56 Bron: Stad Geraardsbergen, jaarverslag 2004
2.3 BASISONDERWIJS 2.3.1
Schoolse vertraging en zitten blijven in het basisonderwijs
In Geraardsbergen De cijfers variëren sterk per vestiging van
gemiddeld 21,7% 4% tot 31%
De schoolse vertraging in het lager onderwijs in Geraardsbergen t.a.v het Vlaams gemiddelde % schoolse vertraging in Geraardsbergen
Vlaams gemiddelde
1e lj 2e lj 3e lj 4e lj 5e lj
15% 21,90% 14,70% 19,50% 21,70%
12,30% 14,40% 15,40% 16,50% 16,80%
6e lj
15,10%
14,70%
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
95
Vorige gegevens zijn genomen op basis van leeftijd. Aantal zittenblijvers per leerjaar: 1e lj 8% vd leerlingen 2e lj 2,5% vd leerlingen daarna telkens 1% vd leerlingen 2.3.2
GOK –gegevens van het basisonderwijs
Basisonderwijs Geraardsbergen 13,80%
3%
3,8% tot 32%
3193 leerlingen (telling 01.02.05) Komt uit een gezin met een andere thuistaal dan het Nederlands (per school variërend van 0 tot 20% Komt uit een gezin dat leeft van een vervangingsinkomen (per school variërend van 0 tot 11% GOK-leerlingen (per school variërend )
VASTSTELLING Globaal gezien scoren de scholen in het centrum het hoogst, zowel op GOK- indicatoren in hun geheel als specifiek op het criterium "vervangingsinkomen", GOK = Gelijke OnderwijsKansen (decreet d.d. 28 juni 2006) 2.4 SECUNDAIR ONDERWIJS Gegevens op 01.02.2005 Het aantal leerlingen in Geraardsbergen is de laatste jaren vrij stabiel. Er gaan 2 695 leerlingen naar school in Geraardsbergen. 7,8% daarvan voldoen aan minstens 1 GOK-indicator. Enkel in de eerste graad worden GOK-leerlingen geregistreerd. De onderlinge verschillen tussen de scholen zijn groot: van 0 tot 35%.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
96
2.4.1
De schoolse vertraging in het SO in Geraardsbergen t.a.v. het Vlaams gemiddelde
% schoolse vertraging in Geraardsbergen 1e lj 2e lj 3e lj 4e lj 5e lj 6e lj
Vlaams gemiddelde 23,70% 20,30% 23,30% 28,30% 32,70% 32,40%
20,60% 23,40% 27,30% 30,00% 35,30% 35,60%
VASTSTELLING: Globaal ligt de schoolse vertraging op 27% in Geraardsbergen, dat is 1% onder het Vlaams gemiddelde. Schoolse vertraging: Jongens 31% Meisjes 23% De schoolse vertraging bij jongens ligt hoger dan bij meisjes 2.4.2
Leerlingenstromen in het secundair onderwijs
De leerlingen SO in Geraardsbergen: Uit de eigen stad: De rest uit: Galmaarden: Lierde: Ninove Brakel
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
58% 11% 9% 4% 4%
97
2073 leerlingen volgen SO in Geraardsbergen In totaal kiest 76% van de leerlingen voor een school in eigen stad Onderwijsvormen in Geraardsbergen: gewoon voltijds onderwijs Voor buitengewoon SO onderwijs gaat men vooral naar Aalst en Zottegem. Voor deeltijds onderwijs kiest men in hoofdzaak voor Aalst. 86 leerplichtingen (basis- en secundair onderwijs) gaan over de taalgrens naar school * Geraardsbergen kan voor ongeveer ³/4 van de jongeren SO een passend aanbod bieden * Tegelijk komen meer leerlingen naar Geraardsbergen naar school dan er leerlingen uit Geraardsbergen elders naar school gaan. 2.4.3
GOK- gegevens in het secundair onderwijs
WAAR zitten de GOK-lln? BSO
3e en 4e jaar
Gemeenschapsonderwijs: TSO
3e jaar
Er zijn echter aanzienlijke verschillen per school en studierichting Opvallend: BSO
hout Kantoor
TSO
sociaal Technische wetenschappen
Het aantal leerlingen in de 1e graad SO (van de andere weten we dat helemaal niet) met een andere thuistaal is niet zo gemakkelijk in te schatten in Geraardsbergen omdat slechts 2 scholen daarvan de gegevens aan het departement bezorgden. De andere scholen hebben dus wellicht niet genoeg GOK-leerlingen om voor extra middelen in aanmerking te komen. We mogen met enige voorzichtigheid aannemen dat dit de scholen zullen zijn met de meest betekenisvolle aanwezigheid van deze leerlingen. Het gaat in totaal om 133 leerlingen (cijfers op 01.02.05). Zij zijn gekenmerkt door (vooral) een combinatie van GOK-kenmerken. Voor ongeveer 50% hebben ze enkel een andere thuistaal. Voor die 2 twee scholen komen we op resp. 16% en 26% leerlingen met een andere thuistaal. 2de en 3de graad samen: 190 GOK-leerlingen * (maar daar zijn de criteria anders en hebben die vooral met schoolse vertraging en schoolwisselingen te maken.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
98
2.4.4
Problematische afwezigheden in het secundair onderwijs
Geen leerlingen met meer dan 30 halve dagen onwettige afwezigheden: Tussen de 1% en 1,9%
2 scholen 3 andere scholen
Deeltijds onderwijs = meer dan 12 halve dagen onwettig afwezig afhankelijk van school tot school OPMERKING! Deze gegevens leveren een sterk te relativeren beeld op: scholen moeten aan het departement enkel de leerlingen melden die meer dan 30 halve dagen ongewettigd afwezig zijn. Komen ze niet aan de vooropgestelde 30 halve dagen dan wordt dus niets geregistreerd. De gegevens zeggen dus mogelijk ook iets over de correcte registratie en over de goede meldingspraktijk van de scholen. Bron: Ministerie van Onderwijs, Gil Thys 3. REVALIDATIE 3.1 Revalidatiecentrum HORIZON NOK en PSY (Bron : jaarverslagen Horizon) 3.1.1
Herkomst van betrokken revalidanten
WOONPLAATS In dezelfde gemeente In dezelfde provincie In aangrenzende gemeente In niet aangrenzende gemeente In andere provincies In aangrenzende gemeente In niet aangrenzende gemeente TOTAAL
2002 A 109
% 52.4
2003 A 111
% 50.2
2004 A 129
% 54.9
2005 A 129
% 54.9
49 10
23.6 4.8
52 11
23.5 5
58 8
24.7 3.5
58 8
24.7 3.4
21 19 208
10 9.2 100
22 25 221
10 11.3 100
19 21 235
8 8.9 100
19 21 235
8.1 8.9 100
2006 A
%
Het grootste deel van de revalidanten is afkomstig uit dezelfde gemeente als het revalidatiecentrum.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
99
Niet schoolgaand
2002 2003 2004 2005 2006 2007
2 2 1 /
3.1.2
kleuteronderwijs
0,90% 0,90% 0,40% /
61 71 73 72
basisonderwijs 29,30% 32,10% 31% 30,60%
144 148 158 159
TOTAAL Secundair onderwijs 69,20% 1 0,60% 208 67% 221 67,20% 3 1,40% 235% 67,70% 3 1,30% 235
Wachttijden
Tss Aanmelding en Start therapie
<2m 3
2m-4m 6
4m-6m 19
6m-9m 26
9m-12m 38
>12m 5
aantal 97
Mediane 7,66
Bron: revalidatiecentrum Horizon
4. BIJZONDERE JEUGDZORG 4.1 AANTAL JONGEREN IN DE BIJZONDER JEUGDZORG (NAAR WOONPLAATS) provincie Geraardsbergen Ninove Herzele Zottegem Aalst 1/01/2003absoluut relatief absoluut relatief absoluut relatief absoluut relatief absoluut relatief absoluut relatief aantal 2.687 0,20% 84 0,30% 72 0,20% 22 0,10% 38 0,20% 221 0,30% Bron: www.oost-vlaanderen.be/gemeentelijkefiches VASTSTELLING Geraardsbergen heeft in vergelijking met de provincie en de omringende gemeenten veel kinderen in de Bijzondere Jeugdzorg
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
100
4.2 DOORVERWIJSINSTANTIES • • • •
Comité Bijzondere Jeugdzorg Aalst Jeugdrechtbank Dendermonde Jeugdrechtbank Brussel Jeugdrechtbank Oudenaarde 4.3
HULPVERLENINGSINSTANTIES
4.3.1
Dagcentrum De Marbol
Dagcentrum De Marbol staat in voor opvang en begeleiding van gezinnen en jongeren in het kader van Bijzondere Jeugdzorg. Men hanteert een zeer intensieve, individuele, gezins- of groepsbegeleiding. 4.3.2
Thuisbegeleidingsdienst De Meeander
De Mee-Ander werkt groepsgericht opvoedingsondersteunend met ouders van kinderen en jongeren binnen de bijzondere jeugdzorg. 4.3.3
Home Magnolia
De meeste jongeren die geplaatst zijn in home Magnolia situeren zich binnen de regio (vnl het comité voor Bijzondere Jeugdzorg van Aalst). Hierdoor is de samenwerking tussen de gezinnen en de lokale diensten gemakkelijker. De gemiddelde verblijfsduur van de jongeren is 3 jaar en 6 maand. Er zijn hierin verschillen wat betreft jongens en meisjes. Voor de jongensgroep bedraagt dit 2 jaar en 8 maand en voor de meisjesgroep bedraagt dit gemiddeld 4 jaar en 4 maand. De gemiddelde verblijfsduur van de meisjes wordt opgetrokken doordat er enkele reeds lange tijd in Magnolia verblijven In 2005 kwamen we aan een gemiddelde bezettingsgraad van 97% voor de beide leefgroepen samen. 4.3.4
Open Gezin
Open Gezin is een dienst voor pleegzorg. Zij begeleiden sinds 1982 pleegzorg voor kinderen, jongeren en volwassenen met een handicap. Sinds 1987 begeleiden zij pleegzorg voor minderjarigen in problematische opvoedingssituaties. Open Gezin is een pluralistische VZW en biedt pleegzorg aan: • kinderen en jongeren in een 'problematische opvoedingssituatie' • minderjarigen én meerderjarigen met een (mentale) handicap zelfstandig wonende volwassen personen met een handicap (W.O.P.) • • niet-begeleide buitenlandse minderjarigen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
101
5. KINDEROPVANG 5.1 KINDERDAGVERBLIJF ZONNESTRAAL Groteweg 25 9500 Geraardsbergen DOELGROEP Kinderen tussen 0 en 3 jaar ADRES:
5.1.1
JAAR 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Vergelijkend overzicht
TOTAAL AANWEZIGEN
GEM. AANWEZIGEN PER DAG
6353 6587 7035 6346 6231 5985
27 27 30 27 26 25
Jaar
Tot aantal opgevangen kinderen
Aantal nieuwe opnames
2000 2001 2002 2003
60 70 70 70
16 27 25 23
2004 2005 2006
70 66
17 28
2007
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
102
Bron: OCMW Geraardsbergen, jaarverslag kinderdagverblijf Zonnestraal
5.2 BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG DE SPEELDOOS ADRES: DOELGROEP 5.2.1
Kampstraat 13 9500 Geraardsbergen Kinderen tussen 2,5 en 12 jaar Gemiddeld aantal opgevangen kinderen van 2001 tot 2007 schoolvrije
vooropvangnaopvang woensdagvakantie dagen 2001 6 13 31 57 12 2002 15 16 30 54 3 2003 12 16 37 55 5 2004 12 15 27 56 4 2005 2006 2007 Bron: Stad Geraardsbergen, Jaarverslag 2004
5.3 DIENST OPVANGGEZINNEN VAN DE LANDELIJKE BEWEGING VZW ADRES: DOELGROEP
Kluisweg 13 9400 Ninove Kinderen tussen 0 en 12 jaar
36 onthaalmoeders 5.4 REDDIE TEDDY- DIENST VOOR OPVANGGEZINNEN VZW-SVV ADRES: DOELGROEP
Vrijdagmarkt 10 9000 Gent Kinderen tussen 0 en 12 jaar 13 onthaalmoeders
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
103
5.5 PARTICULIER OPVANGGEZIN ADRES: DOELGROEP
Hielaartstraat 32 9506 Schendelbeke Kinderen tussen 0 en 12 jaar
6. BABYSITDIENST 1. REDDIE TEDDY Telefoon: 09/ 333 57 10 2. THUISOPPAS ZIEKE KINDEREN REDDIE TEDDY Telefoon 09/ 265 55 11 3. OPPASDIENST VOOR ACUUT ZIEKE KINDEREN SKOEBIDOE Telefoon: 053/ 76 16 56 4. BABYSITDIENST BOND VAN GROTE EN JONGE GEZINNEN Telefoon: 054/ 42 11 33 7. KINDEREN IN DE THUISLOOSHEID "De Aansluiting" heeft een erkende opvangcapaciteit van 5 bedden. Er wordt echter boven de erkende opvangcapaciteit gewerkt boven de erkende opvangcapaciteit gewerkt omwille van de toenemende nood aan opvang en de mogelijkheden binnen de infrastructuur van het onthaalcentrum. Er werd een aanvraagdossier naar de bevoegde minister van Welzijn en Gezondheid overgemaakt om de erkende opvangcapaciteit af te stemmen op de reële opvangcapaciteit.
Opvang en begeleiding kinderen
2003 15
2004 15
2005 20
2006
2007
Bron: Monique Van Ongevalle, Sociaal Centrum Geraardsbergen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
104
8. JONGEREN ADVIES CENTRUM OF JAC 8.1
GEGEVENS MET BETREKKING TOT ONTHAAL
LEEFTIJD 18 jaar Jonger dan 18 jaar Tot 25 jaar Tot 29 jaar Tot 59 jaar Onbekend Totaal
2002 2 130 28 5 7 13 185
2003 10 141 19 7 20 17 214
AANTAL 2004 10 224 43 5 25 15 322
2005 12 177 54 6 28 14 291
2006
2007
Bron: registratieprogramma JAC
8.2 WOONPLAATS VAN DE CLIËNTEN 136 cliënten zijn afkomstig uit Geraardsbergen. Wegens anonimiteit zijn er 19 cliënten waarvan we de afkomst niet konden registreren. Bron: Registratie JAC 2002
122 cliënten zijn afkomstig uit Geraardsbergen. Wegens anonimiteit zijn er 70 cliënten waarvan we de afkomst niet konden registreren. Bron: Registratie JAC 2003
155 cliënten zijn afkomstig uit Geraardsbergen. Wegens anonimiteit zijn er 136 cliënten waarvan we de afkomst niet konden registreren. Bron: Registratie JAC 2004
136 cliënten zijn afkomstig uit Geraardsbergen. 1 cliënt is afkomstig uit Groot Geraardsbergen. Bron: Registratie JAC 2005
Dit zijn cijfers die voornamelijk gaan over advies, informatie en praktische dienstverlening. Deze cijfers omvatten zowel vragen via email, telefoon of persoonlijke bezoeken aan het JAC. Exacte cijfers kunnen we niet weergeven omdat het JAC anoniem werkt. Er zijn ook vragen van buiten de regio omdat er ook informatie-en adviesvragen via e-mail beantwoord worden. Dit is in samenwerking met INPETTO en SENSOA.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
105
8.3 GEGEVENS MET BETREKKING TOT BEGELEIDINGEN Leeftijd
Aantal 2004
2002 2003 2005 2006 2007 Jonger dan 18 jaar 5 Tot 25 jaar 5 Tot 59 jaar 1 Onbekend 1 Totaal 12 Iedereen die in begeleiding is wordt ook geregistreerd in het onthaal. Het JAC en het JIP werkt anoniem. Het is een dienst die de laagdrempeligheid hoog in het vaandel draagt. Jongeren komen naar het JAC of JIP op eigen initiatief, de hulpverlening is dus vrijwillig. 9. CENTRUM VOOR BASISEDUCATIE vzw ‘LEERPUNT’ Leerpunt is een Centrum voor Basiseducatie dat in Geraardsbergen een afdeling heeft. Leerpunt geeft een opleiding aan laaggeschoolde volwassenen (personen die ten hoogste het diploma Lager Beroepsonderwijs hebben) in de vorm van wekelijkse cursussen. Dit kan zijn: lezen en schrijven (beginners en gevorderden), Nederlands tweede taal, sociale vaardigheden (infonamiddagen), leren solliciteren, rekenen, assertiviteitscursussen, theorie van het rijbewijs, … Het publiek dat de cursussen volgt valt niet samen met het kansarm publiek. Het is vooral de groep mensen die niet bij de pakken blijft zitten en iets aan hun situatie probeert te doen die bij Leerpunt aanklopt. Voor een groot deel zijn het vreemdelingen die het Nederlands willen leren. Leerlingen bij Leerpunt vinden we vooral in het centrum. 71,6% woont in het centrum Geraardsbergen. 29,6% woont verder van het centrum. Het is dus lijkbaar niet evident dat iemand uit een verder gelegen deelgemeente een beroep gaat doen op Leerpunt
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
106
9.1 AANTAL CURSISTEN WONENDE IN GERAARDSBERGEN PER SCHOOLJAAR
SEPT 02 - JUNI 03 GERAARDSBERGEN GOEFERDINGE GRIMMINGE IDEGEM MOERBEKE NIEUWENHOVE ONKERZELE OPHASSELT OVERBOELARE SCHENDELBEKE SMEEREBBE-
SEPT 03- JUN 04
SEPT 04- JUN 05
58 0 2 3 1 1 5 2 2 3 2
38
1 0 1 81
1 0 0 74
SEPT 05- JUN 06
SEPT 06- JUN 07
0 1 1 0 1 4 1
VLOERZEGEM VIANE ZANDBERGEN ZARLARDINGE
Bron: vzw Leerpunt
10. PISAD
Actieve begeleiding en opvolging aanmelding 20022003-2004
actieve begeleiding en heractivering begeleiding opvolging aanmelding 2005 TOTAAL minderjarigen meerderjarigen minderjarigen meerderjarigen minderjarigen meerderjarigen TOTAAL 76 GERAARDSBERGEN 38 12 19 5 2 0
De doorverwijzingen gebeuren vooral door de scholen en politiediensten. De minderjarige jongens en leerlingen uit het BSO vormen de grootste groep van begeleidingen. (BSO: Beroeps Secundair Onderwijs)
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
107
BRONNEN WEBSITES: POD Maatschappelijke Integratie, lokaal sociaal beleid. Internet 3 mei 2007,… (http://www.mi-is.be) Provincie Oost-Vlaanderen, omgevingsanalyses. Internet 7 juni 2006,… (http://www.oost-vlaanderen.be/public/welzijn_gezondheid/sociale_planning/statistieken/analyses/index.cfm) Statistieken België, statistieken. internet 8 juni 2006,… (http://www.statbel.fgov.be) Provincie Oost-Vlaanderen, gemeentefiches. internet 9 augustus 2006,… (http://www.oost-vlaanderen.be) Lokale Statistieken, lokaal sociaal beleid. Internet 8 juni 2006,… (http://www.lokalestatistieken.be) Steunpunt sociale Planning Oost-Vlaanderen www.oost.vlaanderen.be/socialeplanning NIS (Nationaal Instituut voor Statistiek) http://statbel.fgov.be/home_nl.asp VDAB www.vdab.be En andere
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
108
Voor de opmaak van het Lokaal Sociaal Beleid werden zes clusters opgericht. Per cluster hebben verschillende diensten zich ingeschreven en was er een contactpersoon om de dienst te vertegenwoordigen . Hieronder kan u opsomming van deze diensten terugvinden. ALGEMENE SOCIALE DIENSTVERLENING: OCMW Geraardsbergen ACV Liberale Mutualiteit Oost-Vlaanderen CAW Bond Moyson Geraardsbergen CAW Zuid-Oost –Vlaanderen LOGO regio Aalst vzw CM Geraardsbergen Kringwinkel ’t Vierkant Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen VRIJE TIJD: Jeugddienst Cultuurdienst Wijkcentrum De Poort WONEN: Wooninfo LOGO regio Aalst vzw ACW Zuid-Oost-Vlaanderen OCMW Geraardsbergen, Departement Ouderenzorg OCMW Geraardsbergen, Sociale dienst CAW Begeleid Wonen Vrouwenopvangcentrum ‘Huis 13’ Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen SHM Denderstreek De Dorpel Begeleid wonen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
109
TEWERKSTELLING De Dagmoed, Toeleveringsbedrijf ACV Aalst Lokale Werkwinkel Geraardsbergen Kringwinkel ’t Vierkant OCMW Geraardsbergen THUISZORG Familiehulp Familiezorg Vzw Thuishulp Bond Moyson CM Midden Vlaanderen Wit-Gele Kruis Solidariteit voor het Gezin OPVOEDING Ministerie van onderwijs Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs - LOP Revalidatiecentrum Horizon De Marbol De Mee-ander Home Magnolia Open Gezin Kinderdagverblijf Zonnestraal Buitenschoolse kinderopvang De Speeldoos JAC Leerpunt PISAD Kind en gezin CLB
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
110
ANDERE: Departement burgerzaken en sociale zaken, stad Geraardsbergen OVOSIT GERAADPLEEGDE WERKEN: Omgevingsanalyse Aalst Cultuurbeleidsplan 2005-2007 SIF-plan
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
111
STERKTE-ZWAKTE ANALYSE Sterkte/zwakte analyse THUISZORG
POSITIEF • • • • • •
INTERN
EXTERN
STERKTES
OPPORTUNITEITEN
premie hulp aan bejaarden (stad) samenwerkingsinitiatief thuiszorg (SIT) goed aanbod thuiszorg diverse poetsdiensten boodschappendienst SIT
NEGATIEF
• • • •
ZWAKTES • •
vergrijsde bevolking geen dagcentrum
BEDREIGINGEN • • • •
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
provinciale mantelzorgpremie diverse oppasdiensten drie centra voor kortverblijf: Baronie van Boelare, Stil Geluk en Beauprez zorgwonen
stijgend aantal hoogbejaarden stijgend aantal begunstigden zorgverzekering mantelen thuiszorg aandacht voor vereenzaming (vrijwilligers?) kangeroe-wonen??
112
Sterkte/zwakte analyse WONEN
POSITIEF • • • • • • • • • •
INTERN
EXTERN
STERKTES
OPPORTUNITEITEN
aanspreekpunt (wooninfo) doorgangswoning ocmw een-loket-systeem stijging capaciteit serviceflats dienstencentrum De Maretak rustoorden RVT afleveren conformiteitattesten databestand “te huur woningen” mobiliteitsconvenant
• • • • •
• • • • •
NEGATIEF
ZWAKTES • • • • • •
daling capaciteit rusthuizen geen dagverzorgingscentra stopzetting ‘Veiligheidsproject bejaarden’ stopzetting ‘Uitleendienst renovatiemateriaal’ 8 delen van de oude stadskern behoren tot de achtergestelde buurten (cfr. Sociale buurtatlas) te weinig groen in de stad
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
inventarisatie leegstand en verkrotting van woningen inventarisatie van ongeschikte en onbewoonbare woningen plannen om sociale huur –en koopwoningen bij te bouwen aanwezigheid van opvangtehuizen voor mannen ‘Huis 13’ en vrouwen: ‘De Aansluiting’ Premies voor renovatie: VAP (AROHM Premie inbraak (stad) Premie zonnepanelen (stad) Energiepremie (EANDIS) 2 belbussen begeleid wonen voor thuislozen kringloopcentrum ’t Vierkant stadskernhernieuwing verder zetten sociale huisvestingsmaatschappijen actief
BEDREIGINGEN • • • • • • • • • •
hoge huurprijzen op private markt tekort aan studio’s en appartementen geen goede samenwerking met immobilliën te weinig betaalbare kwalitatief goede woningen te weinig sociale huurwoningen en appartementen stijging van het aantal tussenkomsten voor de zorgverzekering aantal aanmeldingen en opvang voor thuislozen stijgt groot aantal woningen die niet aan de kwaliteitsnorm voldoen oude stadskern trekt kansarm publiek aan geen optimale samenwerking met de sociale 113 huisvestingmaatschappijen
Sterkte/zwakte analyse TEWERKSTELLING EXTERN
INTERN
POSITIEF
STERKTES • • • • • •
dienstenbedrijf (stad) strijkwinkel (stad) aanwezigheid bedrijvencentrum 3 bedrijventerreinen starterbrochure voor beginnende zelfstandigen sociale tewerkstellingsinitiatieven (bijv. art. 60, sociaal economie initiatief – arbeidszorg)
NEGATIEF
OPPORTUNITEITEN • • • • • • • • •
ZWAKTES • • • • • • • •
slechte ontsluiting van de stad lage tewerkstelling in eigen stad er is geen strategisch economisch plan bedrijvencentrum beter uitbouwen en ondersteunen versnipperde bevoegdheden bij het beleid geen intergemeentelijke samenwerking slechte opvolging en omkadering van de tewerkstellingsinitiatieven binnen het stadsbestuur beperkte sociale tewerkstellingsinitiatieven
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
tewerkstellingsproject voor laaggeschoolden (IBO) project arbeidszorg sociale werkplaats werkwinkel toeleveringsbedrijf dalende werkloosheid streekpact nieuw decreet buurt- en nabijheiddiensten arbeidstrajectbegeleiding
BEDREIGINGEN • • • • • •
lage werkgelegenheidsgraad stijging aantal oudere werkzoekenden laag gemiddeld inkomen per inwoner hoog aantal jonge laaggeschoolden stijging oudere werkzoekenden veel ongestructureerde initiatieven door te weinig overleg
114
Sterkte/zwakte analyse ALGEMENE SOCIALE DIENSTVERLENING
POSITIEF • • • • • •
INTERN
EXTERN
STERKTES
OPPORTUNITEITEN
samenwerking OCMW en autonoom welzijnsveld stadsbestuur is aangesloten bij het inburgeringbeleid gezamenlijke wachtlijst schuldhulpverlening tussen OCMW en CAW goede samenwerking tussen het OCMW, CAW en andere partners op vlak van schuldbemiddeling groot aanbod aan sociale dienstverlening (CAW, OCMW, poetsdiensten, thuisbegeleidingsdiensten,…) Vrijwilligersproject ‘De Springplank’
NEGATIEF
• • •
ZWAKTES • • • •
stijgend aantal schuldbemiddelingen wachtlijsten bij diensten schuldbemiddelingen dossieroverlast binnen OCMW en lokaal welzijnsveld drugshulpverlening uitbreiden
BEDREIGINGEN • • • •
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
Regionaal Welzijnsoverleg tweejaarlijkse gratis borstkankerscreening voor vrouwen vanaf 50 jaar Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg
probleem van wachtlijsten bij alle welzijnsvoorzieningen aantal alleenstaande moeders met kinderen stijgt probleem van overkreditering bij financiële instellingen en anderen die het niet al te nauw nemen met het verlenen van leningen onvoldoende kennis van de bevolking wat betreft het aanbod van sociale dienstverlening
115
Sterkte/zwakte analyse VRIJE TIJD
POSITIEF • • • • • • • • • • •
INTERN
EXTERN
STERKTES
OPPORTUNITEITEN
2 sporthallen openlucht zwembad Verschillende raden (jeugd-, sport-, cultuur- en seniorenraad) jeugdsportgids jeugdpocket jeugdcentrum “De Spiraal” met fuifzaal jeugdhuis “De Ressort » degelijk uitgebouwde jeugddienst jeugdconsulent internetcafé voor senioren (OCMW) project toegankelijk jeugdwerk
NEGATIEF
• • • • • • • • • •
jeugdwerkbeleidsplan mobiele speelpleinwerking speelstraten partnerschap JeugdwerkOCMW-Stad Geraardsbergen roefeldag Arjaantheater wijkcentrum De Poort activiteiten in dienstencentrum De Maretak sportkampen (stad) kunstacademie
• • • • • • • • •
ZWAKTES • • • •
groot percent.kinderen uit kansarme gezinnen groot percent kinderen van alleenstaanden te weinig participatie aan het beleid door kinderen en jongeren uitgestrektheid grondgebied Geraardsbergen (vervoersproblemen)
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
provinciaal recreatiedomein “De Gavers” tal van sportverenigingen tal van jeugdbewegingen provinciale uitleendienst bioscoopcomplex “Focus” NMEC De Helix Vormingplus (niet-formele educatie) Seniorenverenigingen Project PastDa
BEDREIGINGEN • •
nog geen welzijnsveld voor nietgeorganiseerde jeugd kansarmen vinden nog te weinig de weg naar de jeugd- en sportwerking
116
Sterkte/zwakte analyse OPVOEDING
POSITIEF • • • • • • •
INTERN
EXTERN
STERKTES
OPPORTUNITEITEN
degelijk uitgebouwd onderwijs buitenschoolse kinderopvang kinderkribbe (OCMW) jeugdconsulent dienst jeugd & gezin binnen politie jeugdhuis jeugdcentrum
NEGATIEF
• • • • • • • • • • • • •
ZWAKTES • • • • •
stopzetting project “Hulp bij begeleiding” voor schoolkinderen die dreigen uitgesloten te worden te weinig participatie aan het beleid door kinderen en jongeren wachtlijsten kinderopvang jongerenproblematiek slechte bereikbaarheid BKO en vooraf inschrijven wegens overbezetting
BEDREIGINGEN • • • • • • • • • • •
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
onderwijsaanbod tot sec. onderwijs revalidatiecentrum Horizon thuisbegeleidingsdiensten De Mee-Ander JAC JIP opvang en begeleiding thuisloze kinderen en hun ouders Centrum Basiseducatie dagcentrum De Marbol pleeggezinnendienst Open Gezin Home Magnolia PISAD LOP Ba. O. en LOP S.O. hoog percentage kinderen in bijzondere jeugdzorg hoog percentage kinderen geboren in kansarm gezin geen hoger onderwijs groeiend aantal kinderen van alleenstaanden (opvang?) stijgend druggebruik (medicatie, alcohol, …). Leeftijd daalt en problematiek wordt groter veel gezinnen waar thuistaal niet Nederlands is veel jongere werklozen geen taalbadscholen voor anderstalige kinderen geen georganiseerde opvang voor anderstalige kinderen ondanks groot aanbod van diensten toch wachtlijsten in elke dienst onvoldoende promotie van het aanbod voor de jeugd
117
WOORDVERKLARINGEN STERKTE: staat voor positief, intern De punten die onder dit gedeelte staan zijn positieve elementen die uitgaan van het OCMW of de stad. Bijvoorbeeld: cluster Algemene Sociale Dienstverlening: het vrijwilligersproject ‘De springplank’ opgestart door het OCMW Geraardsbergen ZWAKTE: staat voor negatief, intern Dit zijn elementen die negatief zijn en waar het eigen bestuur (stad of OCMW) zich momenteel niet op toespitst of dit niet organiseert. Bijvoorbeeld: cluster Thuiszorg: er is geen dagcentrum OPPORTUNITEIT: staat voor positief, extern De punten die genoteerd staan onder opportuniteiten zijn zaken die worden georganiseerd door externe besturen. Bijvoorbeeld: cluster Thuiszorg: provinciale mantelzorgpremie BEDREIGING: staat voor negatief, extern Deze punten zijn zaken die door de externe besturen aandacht nodig hebben. Bijvoorbeeld: cluster Wonen: hoge huurprijzen op de private markt
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
118
CLUSTER THUISZORG Beschrijving van de huidige situatie: • Het probleem van ontgroening en vergrijzing stelt zich uitgesproken in Geraardsbergen. Enkele grote rusthuizen in Geraardsbergen liggen mogelijk mee aan de basis van het grote percentage bejaarden. • Het OCMW biedt samen met tal van andere diensten een gevarieerd aanbod aan thuiszorg: gezinszorg, poetsdienst en dienst (warme) maaltijden. Deze diensten richten zich niet exclusief naar senioren maar zij maken er wel het meeste gebruik van. • Het aantal uren gezinszorg per inwoner stijgt. • Gezien de verouderde bevolking mogen we verwachten dat vooral veel oudere alleenstaanden zullen zijn. • Steeds meer mensen vragen een tussenkomst van de Vlaamse zorgverzekering Knelpunten en overwegingen: • Het is belangrijk om grote aandacht te besteden aan maatregelen die de ontgroening en vergrijzing tegengaan. Economisch en sociaal gezien heeft een stad behoefte aan een groot aantal jongeren. • De prognose van de familiale zorgindex en de interne vergrijzing toont aan dat het aantal 80-plussers de komende jaren zal stijgen. • Het beleid moet trachten om Geraardsbergen aantrekkelijker te maken voor het jonge publiek. Doelstellingen • Centraal aanspreekpunt voor hulpvraag (sociaal huis) en bekendmaking van verschillende diensten • Klusjesdienst • ouderenbehoeftenonderzoek
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
119
CLUSTER WONEN Beschrijving van de huidige situatie: • • • • • • • • • • • •
Geraardsbergen heeft een verouderd woningenbestand. In vergelijking met Vlaanderen zijn er veel meer woningen zonder centrale verwarming en zonder badkamer. Het stadsbestuur heeft een wooninfo-dienst. Deze dienst levert inspanningen om, vooral voor de zwakste groepen, het recht op huisvesting te realiseren. Geraardsbergenaars kunnen hier terecht om na te gaan of zij recht hebben op een premie, voor huurbemiddeling en huurwetinformatie, aanvraag van een kwaliteitsonderzoek of conformiteitattest…. Door de aanwezigheid van een wooninfo-dienst scoort Geraardsbergen goed wat betreft het verlenen van premies. Geraardsbergen heeft een laag aantal sociale woningen ten opzichte van Vlaanderen. Sociale woningen zijn belangrijk omdat zij bijdragen tot het opwaarderen van de zwakkere bevolkingsgroepen. Goede ouderenzorg vereist een goed aanbod van voorzieningen. Dit is in Geraardsbergen zeker het geval. Er zijn zes rusthuizen en één dienstencentrum met serviceflats. Het aantal erkende rusthuisbedden is lager dan wat de programmatiecijfers voorzien. Op vlak van de serviceflats heeft Geraardsbergen een hoog realisatiepercentage in vergelijking met Vlaanderen en de omringende gemeenten. Geraardsbergen heeft geen dagverzorgingscentra maar het is wel positief dat er gepland zijn. In een dagverzorgingscentrum wordt overdag de gezins- en huishoudelijke verzorging, verpleegkundige hulp, ontspanning en psycho-sociale ondersteuning geboden. Geraardsbergen heeft een opvangtehuis voor mannen en één voor vrouwen. De aanmeldingen voor opvang stijgt. Cliënten worden bij het verlaten van het opvangtehuis niet aan hun lot overgelaten. Zij krijgen nog begeleiding wat betreft problemen op individueel, relationeel en maatschappelijk vlak. Steeds meer mensen vragen een tussenkomst van de Vlaamse zorgverzekering. Er zijn te weinig sociale woningen De samenwerking met de sociale huisvestingsmaatschappijen kan beter
Knelpunten en overwegingen: • Het saneren van ongezonde woningen is belangrijk. Deze woningen hebben meestal een lage huurprijs en trekken hierdoor kansarmen aan. Een slechte woning kan ook zorgen voor een slechte gezondheid, slechte prestaties van kinderen op school, negatief zelfbeeld… • Degelijke woningen verhuren aan mensen met een laag inkomen betekent een sociale opwaardering van deze zwakkere bevolkingsgroep. Door het bouwen van sociale woningen worden het woningbestand verbeterd. • Het dienstencentrum heeft tot doel de autonomie van jongere senioren te ondersteunen (recreatie, animatie, maaltijden, vorming,….). De blijvende ondersteuning hiervan is dus zeker aangewezen. • Het is van belang dat senioren zo lang mogelijk thuis in hun vertrouwde omgeving kunnen wonen. Dagcentra en centra voor kortverblijf zijn hierbij belangrijke dienstverleners. Deze voorzieningen zorgen ervoor dat senioren minder snel in een rusthuis moeten opgenomen worden. De realisatie van de geplande plaatsen is voor het beleid van cruciaal belang.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
120
Doelstellingen • Oprichten van een klusjesdienst + op latere termijn uitbreiding naar opkuis van woningen. Deze klusjesdienst kan eventueel opgericht worden als sociale werkplaats (raakvlak tewerkstelling) en gericht op senioren (raakvlak thuiszorg) en kansengroepen (verbeterde woonsituatie voor kansarmen) • Stimuleren van goede communicatie en overleg tussen OCMW, stad en sociale huisvestingsmaatschappij : ondersteunen van het overleg ‘thuislozenzorg’ (opgestart vanuit het RWO-ARA) • Bij toekennen van stedenbouwkundige vergunningen voor renovatie en nieuwbouw in het centrum meer streven naar uniformiteit en behoud van authenticiteit • Uitbreiden van het aantal doorgangswoningen door het OCMW of stad • Mensen zo lang mogelijk in de thuisomgeving laten wonen en zorgen voor dag/nacht –opvang en weekendopvang • Continuering project Begeleid Wonen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
121
CLUSTER TEWERKSTELLING Beschrijving van de huidige situatie: •
Geraardsbergen heeft twee industrieterreinen, een goede reputatie als winkelstad en kan heel wat mensen tewerkstellen in diensten (ziekenhuis, rusthuis, scholen, OCMW,…). Toch is dit ontoereikend om de totale beroepsbevolking een job te geven en zijn dus heel wat Geraardsbergenaars aangewezen op pendelen. • Alhoewel de jeugdwerkloosheid (-25jaar) daalt, is de daling van de laaggeschoolde jonge werkzoekenden aanzienlijk minder in Geraardsbergen dan in Vlaanderen en het arrondissement. • De werkloosheid van oudere werkzoekenden (> 50jaar) stijgt in zowel Vlaanderen, arrondissement als Geraardsbergen. De stijging in Geraardsbergen is wel aanzienlijk hoger en dit voor alle studieniveaus. • Het gemiddeld inkomen in Geraardsbergen ligt laag in vergelijking met het arrondissement. Ook Vlaanderen heeft gemiddeld een beduidend hogere score. • De tewerkstelling binnen de dienstenbedrijven kent een groot succes. • De ontsluiting van Geraardsbergen is niet optimaal. Hierdoor is Geraardsbergen economisch minder aantrekkelijk. Knelpunten en overwegingen: • In Geraardsbergen zijn nieuwe bedrijventerreinen noodzakelijk. Het tekort aan degelijke en betaalbare terreinen heeft al geleid tot herlocatie van bedrijven in Henegouwen. • De rechttrekking van de N42 is een prioriteit. • Jeugdwerkloosheid Doelstellingen Oprichten van een tewerkstellingscel met als doel: • ontwikkelen van een duurzaam tewerkstellingsbeleid met bijzondere aandacht voor de kansengroepen • aandacht schenken aan maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). • aansturen op samenwerking tussen de bevoegde schepenen en hierdoor versnippering van bevoegdheden tegengaan • deze samenwerking uitbreiden op lokaal niveau
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
122
CLUSTER ALGEMENE SOCIALE DIENSTVERLENING Beschrijving van de huidige situatie: •
In vergelijking met de omliggende gemeenten heeft Geraardsbergen veel en goed uitgebouwde sociale diensten waarvan er vele werken voor de ruimere omgeving van Geraardsbergen. Dit is ongetwijfeld een troef voor de stad maar kan ook betekenen dat mensen met problemen, die in andere steden wonen waar er minder ondersteuning is, aangetrokken worden om in Geraardsbergen te wonen. • De lokale besturen (stad en OCMW) en de lokale actoren voeren meestal nog een eigen sociaal beleid, in uiteenlopende mate en met grote verschillen in inhoud, kwaliteit en ambities. De gewone burger vindt moeilijk zijn weg in het aanbod van sociale diensten. • Het aantal één-ouder gezinnen stijgt. • De overmatige schuldenlast is een probleem dat de laatste jaren onrustwekkend is toegenomen. De toestroom naar de diensten schuldbemiddeling is zo groot geworden dat de diensten de vraag niet meer aankunnen. Hierdoor moet met wachtlijsten gewerkt worden. Er bestaat een gezamenlijke wachtlijst tussen het OCMW en CAW Geraardsbergen. Deze wachtlijst betekent dat er voor de mensen die de wil hebben om iets te doen aan hun negatieve financiële situatie niet meteen een dossier budgetbeheer kan opgestart worden. Ondertussen wordt er echter wel bemiddeld voor deze mensen. In orde geraken met de papieren(ziekenfonds, werkloosheid,…) en de betalingen zijn immers primaire voorwaarden om andere problemen te vermijden. • Het stadsbestuur werkt samen met het LOGO regio Aalst vzw rond gezondheidsbevordering en ziektepreventie. • Geraardsbergen heeft relatief weinig leefloners. Hun aantal is de laatste jaren sterk gestegen maar er zijn nog steeds procentueel minder leefloners in Geraardsbergen dan gemiddeld in Vlaanderen. De relatieve stijging is echter wel groot n.l op twee jaar tijd is het aantal leefloners met 29,76 % gestegen. Knelpunten en overwegingen: • Als men naar de veelheid van diensten in Geraardsbergen kijkt is het uitbouwen van nieuwe diensten niet aangewezen. De bestaande diensten afstemmen op elkaar is een prioriteit. Al deze verschillende diensten kunnen partners zijn in het uitvoeren van het sociaal beleid van Geraardsbergen. • Naar de bevolking toe moet de kennis omtrent het welzijnsveld nog uitgebreid worden. Het opstarten van een Sociaal huis met de bedoeling de sociale dienstverlening toegankelijker te maken voor de burger is dus een prioriteit. • De schulden(over)last is toegenomen zodat we dringend meer moeten investeren in schuldbemiddeling. • Wanneer de stijging van leefloners zo fors blijft verlopen zal de gunstige score van Geraardsbergen snel omslaan in een slechte score. • Opvoeding
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
123
Doelstellingen • Oprichting sociaal huis • Afstemmen van de dienstverlening • Schuldhulpverlening: voldoende middelen ter beschikking stellen om bestaande dienstverlening te behouden en eventueel uit te breiden. Onderzoek naar de mogelijkheid van preventie van schulden. • Verdere ondersteuning van het vrijwilligersproject ‘De Springplank’.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
124
CLUSTER VRIJE TIJD Beschrijving van de huidige situatie: • • • • •
Geraardsbergen biedt tal van sportmogelijkheden. Geraardsbergen heeft een culturele dienst en een cultuurcentrum. Er zijn heel wat socio-culturele verenigingen actief. De bibliotheek en de kunstacademie tellen een groot aantal leden. Geraardsbergen heeft een stedelijke jeugddienst, een jeugdhuis en een jeugdcentrum. De Jeugdraad werkt verschillende initiatieven uit voor kinderen en jongeren en fungeert als overkoepeling van de jeugdverenigingen. Kansarme gezinnen krijgen financiële ondersteuning om hun kinderen actief te laten deelnemen aan een jeugdbeweging.
Knelpunten en overwegingen: • Een stad die aantrekkelijk wil zijn voor jonge mensen moet aan sport en vrije tijd de nodige aandacht schenken. Een succesvol sport- en jeugdbeleid gaat de ontgroening van Geraardsbergen tegen. • De uitbouw van de culturele dienst en CC De Abdij en de ondersteuning van particuliere initiatieven is belangrijk om een cultuurrijke stad te krijgen. Een bloeiend verenigingsleven versterkt de sociale netwerken die zo belangrijk zijn voor de leefbaarheid van de stad. • Geraardsbergen heeft te kampen met kansarmoede. De toegang tot culturele en sportactiviteiten verzekeren voor mensen in een achtergestelde positie is belangrijk. • Een degelijke en geïntegreerd aanbod van initiatieven voor de jeugd werkt preventief en kan een antwoord bieden op problemen met jongeren. • Het is belangrijk om jongeren te informeren over wat er in de stad te beleven is en hen aan te zetten daaraan deel te nemen en zelf iets te organiseren. • Doelstellingen • Het opstellen en uitvoeren van een Jeugdbeleidsplan voor de periode 2008-2010 met specifieke aandacht voor jeugdinfrastructuur en Jeugdinformatie is belangrijk. Tijdens de uitvoering van dit plan wordt een zo groot mogelijke participatie van kinderen en jongeren beoogd. Doorheen heel het plan zal er aandacht zijn voor diversiteit op vlak van doelgroep en concrete acties. • Straathoekwerker • Cultuurwaardebon • Verdere ondersteuning van het project pastDA
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
125
CLUSTER OPVOEDING Beschrijving van de huidige situatie: • •
Geraardsbergen heeft een verouderde bevolking Hoewel er weinig geboorten zijn is er toch een stijgende bevolking dankzij een positief migratiesaldo. Een positief migratiesaldo is een goed teken n.l. Geraardsbergen is aantrekkelijk als woonstad • Geraardsbergen heeft een groot aantal kinderen geboren in een kansarm gezin. T.o.z van 1998 is dit er wel een daling ( van 22 naar 17) • Het aantal kinderen in de bijzondere jeugdzorg is hoog in Geraardsbergen • Het onderwijslandschap in Geraardsbergen is vrij uitgebreid. De middelbare scholen trekken ook jongeren uit andere gemeenten en steden aan • Binnen revalidatie staat het grootste aantal patiënten gemiddeld 9 a 12 maanden op de wachtlijst. Knelpunten en overwegingen: • Alle scholen van Geraardsbergen worden geconfronteerd met een groot aantal anderstaligen leerlingen. De taal niet kennen geeft aanleiding tot andere grote problemen. (bijv, leerproblemen op school, spijbelen, schoolmoeheid, …) • Probleemkinderen worden vaak probleemvolwassenen. Het is dus nodig dat deze groep randgroepjongeren aandacht krijgt. Een antwoord op dit beleid moet kaderen in een breder jeugdbeleid • De drempel om probleemkinderen door te sturen naar het Comité Bijzondere Jeugdzorg is te hoog. Er is geen centraal aanspreekpunt in Geraardsbergen zelf. Daarbij heeft men nog steeds een negatief beeld over wat het comité doet. De meeste zien dit als een laatste stap. • Het probleem van de wachtlijsten binnen de hulpverlening kan moeilijk op lokaal niveau opgevangen worden. Het is nodig om een duidelijk signaal te geven aan de overheid. • Alleenstaande ouders kampen met het probleem van opvang voor hun kind(eren). (locatie, prijs). Hierdoor zijn ze genoodzaakt om buiten de schooluren zelf de zorg voor hun kinderen op te nemen en zijn ze weinig gemotiveerd om te gaan werken. Dit vermindert de kans om uit de armoedespiraal te geraken. Doelstellingen • Aanstellen van een straathoekwerker als aanspreekpunt voor jongeren, doorverwijzer. • Uitbreiden van de buitenschoolse kinderopvang (zie hoofdstuk 7 van het plan) Opvoedingsondersteuning voor (anderstalige) kinderen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
126
HOOFDSTUK 2 : GEÏNTEGREERDE VISIE OP HET LOKAAL SOCIAAL BELEID We hebben de belangrijke opdracht ervoor te zorgen dat de inwoners van Geraardsbergen zich zo goed mogelijk voelen, zowel professioneel als privé als op het vlak van huisvesting, gezondheid, ontspanning… zodat ze de stad ervaren als prettig en aangenaam om er te wonen en te leven. Deze betrachting mag niet weggelegd zijn voor delen van de bevolking. Het moet de bedoeling zijn dat iedereen, ook kansarmen, jongeren en bejaarden participeren aan het maatschappelijke leven. Alle mogelijkheden moeten maximaal benut worden om ervoor te zorgen dat diegenen die het niet goed hebben het beter krijgen en dat diegenen die het wel goed hebben het zo kunnen houden en indien mogelijk zelfs nog verbeteren.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
127
HOOFDSTUK 3 EN 4 : MEERJARENPLAN EN TAAKVERDELING
STRATEGISCHE DOELSTELLING 1: IN GANS GERAARDSBERGEN IS HET AANGENAAM WONEN VOOR ALLE BEWONERSGROEPEN OPERATIONELE DOELSTELLING 1: De (bouwfysische) woonkwaliteit is in de stad, en in zonderheid in de sociaal kwetsbare woonomgevingen, door informatie en renovatie verbeterd PROJECTEN: - Klusjesdienst Geraardsbergen heeft een verouderd woningenbestand die meestal bewoond worden door ouderen en kansarmen. Bij het organiseren van een kwaliteitsvol dagelijks leven kunnen deze mensen vaak niet terugvallen op de steun van familie of beroep doen op professionele hulp omdat deze voor hen onbetaalbaar is. De oprichting van een klusjesdienst kan hieraan verhelpen. De kostprijs voor de uitgevoerde werken zal afhankelijk zijn van de financiële draagkracht van de cliënt. Partners:OCMW Geraardsbergen, Stad Geraardsbergen (wooninfo), werkwinkel (vdab), derden, beschutte werkplaats, Kringwinkel ‘t Vierkant Timing: 01-01-2010 - energie- audits In de periode 2007-2009 zal Geraardsbergen door Kringwinkel ’t vierkant 267 huishoudelijke energiescans laten uitvoeren, gefinancierd door Eandis. Dit kadert binnen de openbare dienstverplichting van Eandis inzake rationeel energieverbruik. De bedoeling is om bij minder gegoede inwoners, die bovendien een hoge energiefactuur hebben een spaarpakket te installeren en deze inwoners tips mee te geven over hoe ze energie kunnen besparen. Winst, voor zowel het milieu (energiebesparing) als voor de portemonnee van de betrokkenen. Eind 2009 zal na evaluatie onderzocht worden hoe dit project naar de toekomst toe kan verder gezet en uitgebreid worden: o.a. veiligheid en leefbaarheid van woningen. Partners: OCMW, Stad Geraardsbergen, Kringwinkel ’t Vierkant, Sociale Huisvestingsmaatschappij, LOGO regio Aalst Timing: 31-12-2009
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
128
OPERATIONELE DOELSTELLING 2: De overleg- en samenwerkingsvormen tussen alle partners ‘huisvestingsactoren’ binnen Geraardsbergen is verbeterd. PROJECT: - lokaal woonoverleg Binnen het RWO-ARA werd een overlegplatform opgericht om knelpunten rond de residentiële hulpverlening in kaart te brengen. Er werd een knelpuntennota opgesteld met de situering van de problematiek. Er zal onderzocht worden in hoeverre dit overleg opnieuw kan opgestart worden. Partners: OCMW, stad (wooninfo), RWO-ARA, SHM, CAW Z.O.-Vl. Timing: 31-12-2008 OPERATIONELE DOELSTELLING 3: Voor de groeiende groep ouderen binnen de Geraardsbergse bevolking wordt een integraal en samenhangend beleid ontwikkeld PROJECTEN: - ouderenbehoefteonderzoek Dit onderzoek is een instrument waarmee het lokale bestuur de noden van 60-plussers in kaart kan brengen. Deze resultaten zijn interessant voor het bijsturen van het LSB-plan, het lokale ouderenbeleid, enz… De bevraging omvat diverse thema’s o.a. huisvesting, onveiligheid, eenzaamheid, gezondheid, enz… De gemeente- en OCMW-raad namen reeds de beslissing om vanaf 2008 dit onderzoek te laten uitvoeren. Partners: OCMW, stad Timing: 31-12-2008
STRATEGISCHE DOELSTELLING 2: HET WELZIJN VAN SPECIFIEKE MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING BEVORDEREN
AANDACHTSGROEPEN
VIA EEN KWALITATIEVE HULP EN
OPERATIONELE DOELSTELLING 1: De maatschappelijke positie van personen die in een achterstellingpositie verkeren of dreigen te verkeren is, door een gepaste begeleiding, verbeterd PROJECTEN: - Continuering project ‘Begeleid wonen voor thuislozen’: Het project ‘Begeleid wonen voor thuislozen’ is een project van CAW Sociaal Centrum. Met begeleid wonen wordt ondersteuning geboden aan thuislozen na het onthaalcentrum. Deze ondersteuning betekent hulpverlening op maat, rekening houdend met de individuele problematiek van de thuisloze. De begeleidingen gebeuren door 3 halftijdse begeleiders waarvan de loonkost wordt gefinancierd door stad Geraardsbergen.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
129
Partners: stad Geraardsbergen en CAW sociaal centrum Timing: jaarlijks doorlopend project -
Mobiele jeugdwerker Er heerst een indruk dat Geraardsbergen vaker wordt geconfronteerd met “rondhangende” jongeren. Het is dan ook aangewezen om aandacht te besteden aan deze groep. Contact zoeken met deze rondhangers is essentieel om deze jongeren en hun verzuchtingen te leren kennen. Op deze manier kan ook aan drugspreventie gedaan worden. Er zal in eerste plaats nagegaan worden of het probleem van rondhangende jongeren zich daadwerkelijk stelt in Geraardsbergen en de aanstelling van een mobiele jeugdwerker aangewezen zou zijn. Partners: stad, CLB, JAC, scholen Timing: 31-12-2009
-
Opvoedingsondersteuning Laaggeschoolde, kansarme ouders met (jonge) schoolgaande kinderen, vnl. kleuter- en lagere school, kunnen meer betrokken worden bij het schoolsysteem. Ze kunnen eveneens meer geïnformeerd worden over diensten en organisaties in de regio. Dit omvat een waaier van items: Onderwijs: leerplicht, huiswerk, rapporten, communicatie met de school, leerproblemen, leervragen, studiekeuze, … Opvoeding: gezonde voeding, ontwikkeling van het kind, straffen en belonen, rolverwachtingen, sport- en jeugdverenigingen in de buurt, bibliotheek, … Partners: Leerpunt, CLB, scholen, LOGO regio Aalst, Stadsbestuur Geraardsbergen, CAW, Wijkcentrum De Poort Timing: 01.01.2011
OPERATIONELE DOELSTELLING 2: De maatschappelijke positie van personen die in een achterstellingspositie verkeren of dreigen te verkeren is, door een gepaste financiële en/of materiële ondersteuning, verbeterd. PROJECTEN: - Schuldhulpverlening Kansarmoede komt vaak voor bij de laagste inkomenscategorieën. Gezinnen met lage inkomens wonen vaak in minderwaardige woningen en besteden ook vaak een groot deel van hun budget aan huisvesting, energie, medicatie, voedsel en kleding. Mensen die leven in armoede kunnen niet sparen. Overconsumptie komt veel voor. Deze mensen willen “erbij horen” en in onze consumptiemaatschappij betekent dit vaak “hebben” om erbij te horen. Hierdoor werken sommige mensen zich in de schulden omdat zij kwetsbaar en vatbaar zijn voor (krediet)reclame.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
130
Schuldhulpverlening is een belangrijke en noodzakelijke vorm van sociale dienstverlening voor veel mensen met schulden. Door middel van budgetbemiddeling, -begeleiding of –beheer leren mensen opnieuw zicht te krijgen op hun financiële situatie en kunnen zij de schulden wegwerken. Het is dan ook belangrijk dat deze vorm van hulpverlening verder ondersteund wordt en in functie van de financiële mogelijkheden eventueel uitgebreid wordt. Het is de bedoeling dat er tegen het einde van het LSB-plan geen daling is van het personeel schuldhulpverlening. Partners: OCMW Geraardsbergen, CAW Zuid-Oost Vlaanderen Timing: 31-12-2013 -
verdere financiële ondersteuning van project ‘De Springplank’ Het OCMW Geraardsbergen en het CAW Z.O.-Vl. hebben een gezamenlijke wachtlijst voor de schuldbemiddeling. Door deze wachtlijst kunnen mensen niet onmiddellijk geholpen worden en blijven zij vaak op hun honger zitten. Via ‘De Springplank’ wordt de wachtlijst ingekort en kunnen dossiers die vlot verlopen en waarbij het budget stabiel is, vlugger afgesloten. Vrijwilligers staan in voor de nazorg. Het project is een laagdrempelige empowerment-vorm dat de cliënt de kans geeft om los te komen van de hulpverlenerafhankelijkheid en moet herval naar financiële problemen voorkomen. Op basis van een evaluatie van de werking van het project zal worden beslist rond de verdere financiering van dit project. *Bron: Nazorgproject bij budgethulpverlening “ De Springplank”, introductiedag 13 april 2006. Partners: OCMW Geraardsbergen, CAW Zuid-Oost Vlaanderen
-
-
-
Timing: doorlopend project onderzoek naar de mogelijkheid rond preventie van schulden Er zal verder onderzocht worden welke preventie acties er met beperkte lokale middelen kan gevoerd worden. Partners: OCMW, CAW, derden Timing: 31-12-2009 uitbreiden van het huisvestingsaanbod van de lokale overheden Het aantal doorgangswoningen zal in de toekomst uitgebreid worden. Het aanbod wordt met minimum twee eenheden uitgebreid via aankoop en verbouwing. Partners: OCMW Geraardsbergen Timing: 31-12-2010 tijdelijke maar duurzame sociale huisvesting ondersteunen Er zijn ook 3 woningen die het OCMW Geraardsbergen ter beschikking krijgt van de Sociale HuisvestingsMaatschappij Denderstreek: één woning met 1 slaapkamer is gelegen in Overpoort (Geraardsbergen) en een tweede woning met 3 slaapkamers in Stikte (Moerbeke). In de toekomst komt er ook nog een woning met 2 slaapkamers ter beschikking in Schendelbeke.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
131
OPERATIONELE DOELSTELLING 3: De zelfredzaamheid van en de zorg voor senioren verhogen door hen diensten aan te bieden die opname in een verzorgingsinstelling onnodig maken of uitstellen PROJECTEN; Ouderen kiezen er steeds meer voor om in hun vertrouwde omgeving te blijven wonen. Sommigen worden daarom thuis door hun familie verzorgd of wonen alleen. Onderstaande projecten kunnen hierbij hulp bieden. - Klusjesdienst Via de klusjesdienst kunnen ouderen hun woning laten aanpassen aan hun noden, zodat hij of zij langer in de vertrouwde woning kunnen blijven wonen: vb. optrekstangen in badkamer, douche- of badzitje, bed verhogen, trap aanpassen voor rolstoelgebruikers enz. De aanpassingswerken moeten als dusdanig in functie van hun fysische gesteldheid of een handicap zijn. Partners:OCMW Geraardsbergen, Stad Geraardsbergen (wooninfo), werkwinkel (vdab), derden, beschutte werkplaats, Kringwinkel ‘t Vierkant Timing: 01-01-2010 -
Opstarten Dagcentrum en Centrum voor kortverblijf Het dagcentrum heeft tot doel de thuissituatie van een zorgbehoevende te ondersteunen door overdag de zorg over te nemen. Hier kan de oudere sociale contacten leggen een deelnemen aan diverse ontspanningsactiviteiten. Via een centrum voor kortverblijf wordt aan ouderen en hun familie de mogelijkheid gegeven tot tijdelijke residentiële opvang bij bv. ziekte of vakantie van de verzorger, bij een crisissituatie of als ’tussenstop’ na een ziekenhuisopname. De mogelijkheden naar nachtopvang zullen eveneens onderzocht worden. Partners: OCMW Timing: 01-12-2011
OPERATIONELE DOELSTELLING 4: Personen die in een achterstellingpositie verkeren of dreigen te verkeren, stimuleren om deel te nemen aan culturele activiteiten PROJECTEN: - Cultuurwaardebon De opzet van dit project is om mensen de kans te bieden om zonder drempels te proeven van cultuur. Op lange termijn willen we mensen stimuleren om deel te nemen aan het ‘formele’ culturele aanbod in en rond Geraardsbergen via dating. Een cultuurcheque/waardebon/kansenpas kan de financiële drempel voor kansengroepen verlagen. Partners: zie PastDa + Ocmw, Leerpunt, Cultuurcentrum, Jeugddienst, Kunst en Democratie (procesbegeleiding) Timing: 31-12-2008
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
132
-
project PastDa blijven ondersteunen en uitbreiden naar de deelgemeenten PastDa is een project dat iedereen wil stimuleren om te genieten van cultuur. Dit project laat mensen proeven van culturele activiteiten en schept tevens de gelegenheid om elkaar beter te leren kennen. Dit alles gaat samen met een hapje en een drankje. Iedere eerste donderdag van de maand wordt een culturele activiteit georganiseerd. Dit project kende reeds een groot succes! Het is dan ook belangrijk om dit project voort te zetten en ook uit te breiden in de deelgemeenten. Hierdoor kan een nog ruimer publiek aangetrokken worden. PastDa wordt dan een ontmoetingsplek voor dating. Daarnaast is het ook van belang om dit project door te trekken naar Allochtonen door een jaarlijkse interculturele activiteit. Er zal een onderzoek gebeuren naar de mogelijkheid om de deelgemeenten te betrekken Partners: De Cultuurdienst, het Sociaal Centrum Geraardsbergen/ Begeleid Wonen en Vormingplus Vlaamse Ardennen – Dender, vrijwilligers Timing: 31-12-2009
STRATEGISCHE DOELSTELLING 3: DE TOEGANG TOT INFORMATIE EN TOT DE VERSCHILLENDE DIENSTEN VOOR IEDERE INWONER VAN GERAARDSBERGEN GARANDEREN OPERATIONELE DOELSTELLING 1: Het aanbod van sociale dienstverlening is overzichtelijk en beter bekend en bereikbaar voor zowel hulpverleners als burgers PROJECTEN: -
Sociaal huis (werkgroep sociaal huis) Geraardsbergen heeft een groot en gevarieerd aanbod van (sociale) diensten wat uiteraard een grote troef is. De hulpverleners én burgers vinden echter niet altijd de weg naar de juiste dienst. Heel wat mensen zijn niet op de hoogte van het aanbod. Het is belangrijk voor de hulpverlener en de burger om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van dat aanbod. Op deze manier kan efficiënt doorverwezen worden en wordt de drempel tot professionele organisaties verlaagd. Bij de inrichting van het Sociaal Huis zal ook rekening gehouden worden met toegankelijkheid van andersvalide personen. Er zal een centraal aanspreekpunt voor hulpvraag opgericht worden binnen het ocmw. Hiervoor zal in eerste instantie een werkgroep opgericht worden die het hoofd zal buigen over de vraag hoe het Sociaal Huis zal gerealiseerd worden. Behalve stad en ocmw zullen ook externe diensten in deze werkgroep betrokken worden. PARTNERS: in een eerste fase zijn dit het OCMW en de stad. Na evaluatie zal gekeken worden waar en hoe derden kunnen betrokken worden. 01-01-2008 oprichten werkgroep Sociaal huis TIMING: 01-05-2009: opening Sociaal Huis
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
133
-
Bekendmaking Sociaal huis Via verschillende mediakanalen zal getracht worden het Sociaal Huis bekend te maken bij de burger. De burger zal heel concreet ingelicht worden over de functie en de bereikbaarheid van het Sociaal Huis. PARTNERS: in een eerste fase zijn dit het OCMW en de stad. Na evaluatie zal gekeken worden waar en hoe derden kunnen betrokken worden. Timing: 01-01-2009
STRATEGISCHE DOELSTELLING 4: VERHOGEN VAN DE TEWERKSTELLINGSKANSEN VAN KANSENGROEPEN DOOR HET VOEREN VAN EEN AANGEPAST TEWERKSTELLINGSBELEID OPERATIONELE DOELSTELLING 1: De kansen op reguliere tewerkstelling voor( langdurig) werkzoekenden of mensen met een arbeidshandicap verhogen PROJECT: - klusjesdienst De kans op tewerkstelling vergroten door het opstarten van een klusjesdienst. De oprichting hiervan kan via een sociaal tewerkstellingsinitiatief of via het indienen van een project in kader van het decreet houdende ‘De Lokale Diensteneconomie’. Hiermee kunnen de kansen op tewerkstelling voor langdurig werklozen via begeleiding en relevante werkervaring verhoogd worden. Partners:OCMW Geraardsbergen, Stad Geraardsbergen (wooninfo), werkwinkel (vdab), derden, beschutte werkplaats, Kringwinkel ‘t Vierkant Timing: 01-01-2010 OPERATIONELE DOELSTELLING 2: Het bevorderen van samenwerking tussen alle organisaties die actief zijn in het begeleiden, opleiden en bemiddelen van werkzoekenden PROJECT: - oprichten van een tewerkstellingscel (een gemeentelijke juridische structuur om nieuwe tewerkstelling te ontwikkelen) De kansen op reguliere tewerkstelling voor langdurig werklozen verhogen door het bevorderen van samenwerking tussen alle organisaties die actief zijn in het begeleiden, opleiden en bemiddelen van werkzoekenden. Streven naar meer en kwaliteitsvollere “sociale” tewerkstelling voor kansengroepen maar met voldoende aandacht voor doorstroom naar en wisselwerking met de reguliere arbeidsmarkt. Partners: OCMW Geraardsbergen, Stad Geraardsbergen, VDAB Timing: 31-12-2009
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
134
-
aanstellen tewerkstellingsambtenaar De functie van de tewerkstellingsambtenaar zal zijn: Coördinatie van de tewerkstellingscel Begeleiding bij tewerkstelling van kansengroepen in diverse tewerkstellingsplaatsen (WEP+, IBO, …) (positieve arbeidsattitudes aanleren) Aandacht geven aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Partners: OCMW Geraardsbergen, Stad Geraardsbergen, werkwinkel, … Timing: 31-12-2009
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
135
HOOFDSTUK V: BETROKKENHEID
Veel mensen ervaren op verschillende beleidsdomeinen achterstelling doordat hun stem onvoldoende wordt gehoord en hun belangen te weinig worden verdedigd. Zij hebben weinig of geen toegang tot de meest elementaire grondrechten. Deze mensen behoren tot de groep van ‘personen met minder behartigde belangen’. Bijvoorbeeld: sociale huurders, zieken, kwetsbare jongeren, kansengroepen op de arbeidsmarkt, … In het Lokaal Sociaal Beleidsplan werd een bijdrage geleverd aan het toegankelijk maken van de sociale grondrechten. Het is belangrijk bijzondere aandacht te geven aan participatie van groepen met minder behartigde belangen. Een sterk Lokaal Sociaal Beleidsplan is voor hen essentieel. Burgers hebben het recht om mee te beslissen over de inrichting en vormgeving van de samenleving. Het is echter niet evident om groepen met minder behartigde belangen bij het beleid te betrekken. Om deze personen een recht van spreken te geven, ging op 20 april 2007 het project ‘Grondrechtenboom’ door in het wijkcentrum De Poort. Grondrechtenboom is een project van Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen vzw en wordt ondersteund door Provincie Oost-Vlaanderen. Van oktober 2006 tot mei 2007 kwam Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen samen met 60 groepen van mensen met minder behartigde belangen. In elk van de 6 Oost-Vlaamse regio’s werden 10 groepen bevraagd. In elke groep werd gepraat over de toegang tot de sociale grondrechten. Door o.a. dit medezeggenschap nemen ze actief deel aan het beleid. Doordat zij kunnen participeren, verhoogt hun verantwoordelijkheidsgevoel en hun eigenwaarde. Er werd samengewerkt met verschillende organisaties om de groepen te kunnen samenbrengen: CAW’s, verschillende OCMW’s, stedelijke diensten, de regionale welzijnsoverleggen, PLAZZO, de mutualiteiten, de vakbonden, dienstencentra, Vormingsplus, Regionaal Welzijnsoverleg, … Met het project grondrechtenboom wil samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen de ongelijke toegang tot sociale grondrechten in kaart brengen en ijveren voor het wegwerken ervan. Door dit project kunnen lokale besturen rekening houden met de stem van de groepen met minder behartigde belangen. Alle ervaringen werden meegenomen en verwerkt in een rapport. Het resultaat werd een mix van positieve en negatieve ervaringen. We sommen hieronder van regio Aalst een aantal resultaten op per thema. Volledigheidshalve verwijzen wij graag naar het volledige rapport.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
136
WONEN Hierbij is er een algemene positieve indruk over de opvangcentra voor thuislozen en de aanwezigheid van sociale woningen. Negatief de prijs en het tekort aan sociale huurwoningen, te lange wachtlijsten bij sociale woningen de wetgeving is niet altijd duidelijk Ontevredenheid over de kwaliteit van de woningen en de controle erop. … LEEFMILIEU Tevredenheid over de hoeveelheid groen in de omgeving. Niet tevreden over: De toegankelijkheid van het openbaar vervoer voor andersvaliden Verkeersveiligheid (snelheid, sluikverkeer, zwaar vervoer, meer aandacht voor fietsers en fietspaden,…) Huisvuilzakken en containerpark zijn te duur … ARBEID Werk hebben is voor iedereen belangrijk. Negatief: Te weinig werk, moeilijk om te werk te vinden zonder ervaring, soms moeilijk om vervoer te vinden naar het werk, … Onzekerheid bij interimwerk, meer bijscholing, … Te lage lonen, geen vergoeding voor huismoeders of huisvaders, laagste lonen verschillen te weinig van werkloosheidsvergoedingen, … Recht op goed werk en niet alleen het vuile werk, jongeren moeten meer werkkansen krijgen, meer kansen krijgen als asielzoeker of persoon met een strafblad … SOCIALE BIJSTAND Positieve ervaringen met de dienstverlening. De sociale bijstand, vooral bij het ocmw zijn goed Negatief: Gerichter doorverwijzen met meer nazorg, nog steeds drempelvrees om het ocmw binnen te stappen Leefloon en uitkeringen moeten aangepast worden aan individuele noden en behoeften, negatief beeld van ocmw gebruikers, … Hulpverleners horen thuis onder de mensen en niet achter een bureau, nood aan een centraal aanspreekpunt Leefloon is te laag Meer premies voor kinderopvang nodig
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
137
Rusthuizen zijn te duur CULTURELE EN MAATSCHAPPELIJK ONTPLOOIING Mensen zijn tevreden dat er een ruim cultureel aanbod is. Negatief: Het aanbod moet laagdrempeliger Nood aan betere bekendmaking van initiatieven, meer op maat van gehandicapten Negatief beeld van allochtonen en discriminatie … GEZONDHEID Positief dat er een groot aanbod is. Negatief: Je moet eerst naar de huisarts vooraleer je naar spoed kunt Betere en gezondere voeding nodig in scholen Gezondheidszorg en medicatie is duur Discriminatie bij hoofddoek … ONDERWIJS Positieve opmerkingen over de dienstverlening van het CLB en avondonderwijs. Negatieve: Meer nood aan individuele les op maat van kinderen, meer rekening houden met gezinssituatie Onderwijs is te duur, middelbaar onderwijs is niet gratis door schooluitstappen en boeken Discriminatie van vreemdelingen …
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
138
SOCIALE ZEKERHEID De aanwezigheid van het ziekenfonds en de maximumfactuur zijn goed. Negatief: teveel voorwaarden om van een steun te kunnen genieten teveel administratieve rompslomp, te weinig informatie barema’s moeten omhoog uitkeringen zijn te laag … JURIDISCHE BIJSTAND Positieve indrukken over pro-deo advocaten Negatief: Advocaten zijn te duur, het plafond om pro-deo advocaat te krijgen is te laag Te weinig wijkagenten, … … Bron: Grondrechtenboom, 25 mei 2007, De eerste resultaten Regio Aalst, Steven Rommel, Inge Aertssen, Lieselotte Reynvoet.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
139
HOOFDSTUK VI : ONTWIKKELING T.O.V. VORIG BELEIDSPLAN In het kader van het Lokaal Sociaal Beleidsplan zijn er reeds verschillende stappen gezet. We geven hieronder een overzicht. Op 13 maart 2006 werd in het dienstencentrum ‘De Maretak’ de startvergadering van het Lokaal Sociaal Beleid georganiseerd. Verschillende diensten werden aangeschreven en vaardigden iemand af om de startvergadering bij te wonen. Na de vergadering kon er ingeschreven worden in één of meerdere van de zes werkgroepen of clusters (algemene sociale dienstverlening, wonen, tewerkstelling, vrije tijd, thuiszorg, opvoeding). Werkgroepen of clusters: In 2006 kwamen de werkgroepen 2 keer samen om te vergaderen: VERGADERING 1 2
Vrije Tijd 20 maart /
Alg.Soc. D. 22 maart 12 juni
tewerkstelling Thuiszorg 24 maart 27 maart 15 juni 22 juni NM
Wonen 28 maart 22 juni VM
Opvoeding 29 maart 19 juni
In 2007 kwamen de werkgroepen 2 keer samen om te vergaderen: VERGADERING 1 2
Vrije Tijd Alg.Soc. D. 16.03.2007 09.03.2007 19.10.2007 19.10.2007
tewerkstelling Thuiszorg Wonen Opvoeding 06.03.2007 21.03.2007 07.03.2007 15.03.2007 19.10.2007 19.10.2007 19.10.2007 19.10.2007
Coördinatiegroep: De coördinatiegroep kwam in 2006 2 keer samen om te vergaderen op - vrijdag 21 april 2006 - woensdag 6 september 2006 De coördinatiegroep kwam in 2007 3 keer samen om te vergaderen op - vrijdag 27 april 2007 - vrijdag 22 juni 2007
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
140
19 juni 2007: Voorstelling van de stand van zaken aan de leden van de ocmw- en gemeenteraad in de raadzaal van het stadhuis te Geraardsbergen. Stuurgroep De stuurgroep kwam samen op: - dinsdag 26 juni 2007 - vrijdag 13 november 2007 Opdrachten In 2006 maakten de coördinatoren de omgevingsanalyse. Aansluitend op de omgevingsanalyse werden een sterkte-zwakte analyse, actiepunten en doelstellingen geformuleerd. Het geheel werd ter goedkeuring steeds voorgelegd aan de bevoegde organen. Voor de oprichting van het Sociaal huis werd schriftelijk uitstel gevraagd. Uiterlijk in mei 2009 moet dit concept gerealiseerd zijn.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
141
HOOFDSTUK 7 : BELEIDSPLAN KINDEROPVANG De integratie van dit plan binnen het lokaal sociaal beleidsplan is voor het lokaal bestuur een kans om werk te maken van een lokaal beleidsplan kinderopvang dat ruimer gaat dan de prioriteiten die het zelf vooropstelt als aanbieder van kinderopvang. Daarnaast kan deze integratie leiden tot een vermindering van de planlast. Het lokaal bestuur heeft gekozen voor een minimale integratie van het beleidsplan kinderopvang in het lokaal sociaal beleidsplan. Het volledige luik kinderopvang vormt een apart hoofdstuk binnen lokaal sociaal beleidsplan. In bijlage kan u het beleidsplan kinderopvang vinden.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
142
BIJLAGE: BELEIDSPLAN KINDEROPVANG 2008 - 2013
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
143
LOKAAL BELEIDSPLAN KINDEROPVANG 2008 - 2013
o
K
P
V
V
O
O
N
D
I
A
N
G
r E
R
E
N
Stadsbestuur Geraardsbergen Weverijstraat 20; 9500 Geraardsbergen Telefoon: 054/43.44.45 Fax: 054/43.44.90
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
144
INHOUD 1. Inleiding..................................................................................................................... 5 1.1. Maatschappelijke context ...................................................................................... 5 1.2. Visie van het Lokaal Bestuur................................................................................. 6 2. Samenstelling Adviesraad Lokaal Overleg Kinderopvang .............................................. 7 2.1. De voorzitter .......................................................................................................... 7 2.2. De secretaris ......................................................................................................... 7 2.3. Leden van de algemene vergadering.................................................................... 7 2.4. Leden dagelijks Bestuur Lokaal Overleg............................................................... 8 3. De Adviesraad Lokaal Overleg Kinderopvang (LOK)..................................................... 9 3.1. Doelstellingen en opdrachten................................................................................ 9 4. Lokale beleidsplanning ................................................................................................ 10 4.1. Het bestaande gemeentelijk opvanglandschap als uitgangspunt ......................... 10 4.2. Het opsporen van noden en behoeften ................................................................. 11 4.3. Opties voor de toekomst ....................................................................................... 13 5. Omgevingsanalyse…………………………………………………………….……………..15 6. Het opvanglandschap................................................................................................... 16 6.1. Algemene schets van het opvanglandschap......................................................... 16 6.2. Informele kinderopvang......................................................................................... 16 6.3. Formele kinderopvang........................................................................................... 16 6.3.1. Kinderdagverblijven............................................................................................ 17
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
145
6.3.2. Diensten voor opvanggezinnen.......................................................................... 17 6.3.3. Particuliere opvanginstellingen........................................................................... 17 6.3.4. Particuliere opvanggezinnen .............................................................................. 17 6.3.5. Initiatieven voor buitenschoolse kinderopvang................................................... 17 6.3.6. Buurt- en nabijheidsdiensten.............................................................................. 18 6.3.7. Meersporenbeleid buitenschoolse kinderopvang ............................................... 18 6.4. Door Kind & Gezin erkende voorzieningen in Geraardsbergen ............................ 19 6.4.1. Kinderdagverblijf Zonnestraal............................................................................. 19 6.4.2. Dienst Opvanggezinnen van de Landelijke Beweging VZW .............................. 19 6.4.3. Dienst voor onthaalouders - Reddie Teddy........................................................ 20 6.4.4. Oppasdienst voor acuut zieke kinderen “Skoebidoe”......................................... 20 6.4.5. Particulier opvanggezin ...................................................................................... 20 6.4.6. Buitenschoolse Kinderopvang De Speeldoos .................................................... 21 6.5. Niet erkende initiatieven ........................................................................................ 22 6.5.1. Gezinsbond ........................................................................................................ 22 6.5.2. Stedelijke jeugddienst ........................................................................................ 22 6.5.3. Stedelijke sportdienst ......................................................................................... 22 6.6. Onderwijsinstellingen in Geraardsbergen ............................................................. 23 6.6.1. Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs “Dender”................................... 23 6.6.2. Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs “Centrum” ................................. 24 6.6.3. Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs “Klim op” Zandbergen .............. 25 6.6.4. Buitengewoon onderwijs van de Gemeenschap “De Drempel”.......................... 25 6.6.5. Gesubsidieerde vrije kleuterschool “’t Madeliefje” Schendelbeke ...................... 26 6.6.6. Gesubsidieerde vrije basisschool “Hunnegem”.................................................. 26 6.6.7. Gesubsidieerde vrije basisschool Sint-Franciscus Ophasselt............................ 27 6.6.8. Gesubsidieerde vrije basisschool Sint-Lutgardis Zandbergen ........................... 27 6.6.9. Gesubsidieerde vrije basisschool Sint Jozefsinstituut........................................ 28 6.6.10. Gesubsidieerde vrije basisschool – BU BAO SINT JOZEF .................................. 29 6.6.11. Gesubsidieerde vrije basisschool St-Catharinacollege .................................... 30 6.6.12. Gesubsidieerde vrije basisschool St-Cath. Moerbeke - Viane ......................... 31 6.6.13 Freinetschool “De klaproos” .............................................................................. 32
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
146
6.7. Kwalitatieve en kwantitatieve appreciatie.............................................................. 33 6.7.1. Binnen de scholen.............................................................................................. 33 6.7.2. Buiten de scholen............................................................................................... 33
7. Behoefteanalyse .......................................................................................................... 34 7.1. De methode........................................................................................................... 34 7.2. Vaststellingen ........................................................................................................ 34
8. Actieplan.................................................................................................................... 35 8.1. Prioriteiten tot kwalitatieve en kwantitatieve verbetering ................... 35 8.2. Planning Adviesraad LOK ..................................................................................... 38 8.2.1. Uitvoering actieplan............................................................................................ 38 8.3. Scenario’s voor de periode 2008-2013 inzake kinderopvang door de scholen..... 39 8.3.1. Meerjarenplan .................................................................................................... 39 8.3.2. Minimum eisen ................................................................................................... 39 8.3.3. Verdeelcriteria .................................................................................................... 39 8.3.4. Scenario’s........................................................................................................... 40
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
147
9. Goedkeuring lokaal beleidsplan .................................................................................... 41 10. Bijlagen.................................................................................................................... 42
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
148
1. INLEIDING
Typerend voor het aanbod aan kinderopvang is de grote verscheidenheid. Daarom is het noodzakelijk dat alle voorzieningen die een opvangfunctie vervullen geïnventariseerd en samengebracht worden in een globaal overzicht. De Adviesraad Lokaal Overleg Kinderopvang (LOK) groepeert een netwerk van voorzieningen voor kinderopvang ter ondersteuning van gezinnen in hun taak om arbeid en gezinsleven goed te kunnen combineren. Naast inventarisatie van het opvangaanbod is er de kwalitatieve appreciatie. Het is echter niet de bedoeling van het overleg om individuele initiatieven kwalitatief te evalueren, maar om het bestaande aanbod in zijn geheel kwalitatief te plaatsen. Het is tevens evenzeer nodig een beeld te hebben van de behoeften aan kinderopvang in de gemeente. Om de totale behoeften in te schatten dient men rekening te houden met alle componenten die maatschappelijk aanleiding geven of kunnen geven tot een vraag naar buitenschoolse kinderopvang.
Maatschappelijke context: Er is in heel Vlaanderen een grote vraag naar kinderopvang. Dit is het gevolg van een aantal maatschappelijke trends. Vooreerst zijn er de tweeverdieners: in een gezin gaan zowel man als vrouw vaak voltijds werken, waardoor de kinderen tijdens en/of net voor en na de werkuren elders moeten opgevangen worden. Daarnaast zijn er heel wat alleenstaande ouders. Voor hen is het probleem vaak nog groter. Hierbij dient vermeld te worden dat kinderopvang een bijzonder emancipatorisch effect kan hebben, en dit op twee vlakken: voor vrouwen en voor werkzoekenden. Al te vaak is het nog steeds de vrouw die verlof neemt of haar baan opzegt om voor de kinderen te kunnen zorgen. Meer kinderopvang kan dus meer vrouwen aan het werk houden of krijgen. Bij werkzoekenden is het gebrek aan opvang voor de kinderen één van de grote struikelblokken in de zoektocht naar werk. Als we meer werkzoekenden aan de slag willen krijgen, zullen we dus op het vlak van kinderopvang een tandje bij moeten steken. Van werknemers wordt steeds meer flexibiliteit gevraagd: glijdende werkuren, werken in ploegen, avond- en weekendwerk etc. Dit bemoeilijkt vanzelfsprekend het vinden van oppas voor de kinderen en vraagt zowel een uitbreiding van het aantal plaatsen als van de openingsuren van initiatieven voor kinderopvang.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
149
Het staat vast dat de inspanningen van alle overheden, maar vooral van de Vlaamse overheid, ernstig zullen moeten toenemen om aan de stijgende vraag naar kinderopvang te kunnen voldoen.
Visie lokaal Bestuur Het stadsbestuur van Geraardsbergen kiest ervoor om het aanbod aan kinderopvang in Geraardsbergen doordacht uit te bouwen. Hiertoe werd een Adviesraad LOK opgericht met als doel alle betrokkenen samen te brengen om beleidsopties voor de toekomst te formuleren en te bundelen in een lokaal beleidsplan. Concrete initiatieven binnen de stad: Een succesvol initiatief van het stadsbestuur is IBO De Speeldoos. Vooral tijdens vakantieperiodes zien we hier een grote toeloop van kinderen. De voor- en naschoolse opvang is een minder groot succes en dat heeft slechts één reden: de ligging van het IBO. Hoewel Onkerzele een schitterende locatie betreft, is de afstand naar het stadscentrum, waar zich de meeste scholen bevinden, veel te groot. Het stadsbestuur zal trachten BKO De Speeldoos te verhuizen naar het stadscentrum. Daardoor zal het aanbod in voor- en naschoolse niet uitbreiden, maar een grotere bezetting zal ervoor zorgen dat meer ouders genieten van deze dienstverlening. Ook de jeugddienst voorziet in het Jeugdbeleidsplan (JBP) een aantal initiatieven die onrechtstreeks als kinderopvang kunnen fungeren. In JC De Spiraal is er op dit moment reeds een speelpleinwerking op woensdagnamiddagen. Als er voldoende monitoren worden gevonden, zal deze werking ook op zaterdagnamiddag worden aangeboden. Verder biedt de jeugddienst initiatieven als de Buurtwerking (activiteiten op woensdagnamiddag), Spiraalkriebels (een uitgebreide versie van de buurtwerking) woensdagspiraal (richt zich naar 13-plussers) Toekomstgericht voorziet men de uitbouw van een vaste speelpleinwerking tijdens de vakantieperiodes. Aangezien tijdens deze periodes het tekort aan opvang groot is kan dit soelaas bieden. Het stadsbestuur voorziet extra aandacht aan de communicatie omtrent kinderopvang en jeugdinitiatieven. Voor elke vakantieperiode zal er een brochure worden meegegeven aan de schoolkinderen waarin alle dergelijke initiatieven worden opgesomd. Het blijkt immers dat het globale aanbod nog niet volledig wordt ingevuld omdat mensen niet op de hoogte zijn van sommige vormen van dienstverlening. Verder voorziet het stadsbestuur de uitgifte van een infogids die alle initiatieven voor kinderopvang in Geraardsbergen bundelt. Via de adviesraad voor kinderopvang zullen zoveel mogelijk contacten gelegd worden met uitbaters van privé-initiatieven inzake kinderopvang. Het moet de betrachting zijn het aanbod uit te breiden en te stroomlijnen. Het stadsbestuur zal, waar mogelijk, een ondersteunende en stimulerende rol spelen om dit te bewerkstelligen.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
150
2. SAMENSTELLING ADVIESRAAD LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG 2.1. De voorzitter De Adviesraad LOK kiest een voorzitter. Om de zes jaar wordt de voorzitter hernieuwd of bevestigd. Taakomschrijving: Vergaderingen leiden, besluitvorming bewaken, verslaggeving superviseren, regelmatig overleg plegen en contact houden met de betrokken overheden,… 2.2. De secretaris De Adviesraad LOK kiest een secretaris. Taakomschrijving : administratief secretariaat van de adviesraad LOK (uitnodigingen voor vergaderingen, verslaggeving, opmaken lokaal beleidsplan,…)
2.3. Leden van de algemene vergadering -
1 vertegenwoordiger vanuit alle ‘Kinderdagverblijven’; 1 vertegenwoordiger vanuit alle ‘Mini-crèches’; 1 vertegenwoordiger vanuit alle ‘Zelfstandige onthaalouders’; 1 vertegenwoordiger vanuit alle ‘Diensten voor Opvanggezinnen 1 vertegenwoordiger vanuit alle mutualiteiten/ziekenfondsen afdeling’ Dienst opvang voor zieke kinderen’; 1 vertegenwoordiger vanuit de ‘Gezinsbond’; 1 vertegenwoordiger vanuit de ‘Marbol’; 1 vertegenwoordiger (gemeentelijk ambtenaar) bevoegd voor de jeugd; 1 vertegenwoordiger vanuit de jeugdraad; 1 vertegenwoordiger (gemeentelijk ambtenaar) bevoegd voor de sport; 1 vertegenwoordiger vanuit de sportraad; 1 vertegenwoordiger (gemeentelijk ambtenaar/coördinator) bevoegd voor de buitenschoolse kinderopvang. 1 vertegenwoordiger (gemeentelijk ambtenaar) bevoegd voor personeelszaken. 1 vertegenwoordiger vanuit het OCMW-bestuur; 1 vertegenwoordiger vanuit de Gemeenteraad;
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
151
-
1 vertegenwoordiger vanuit het College van Burgemeester en Schepenen (schepen bevoegd voor kinderopvang); 1 vertegenwoordiger vanuit Kind & Gezin; 1 vertegenwoordiger vanuit v.z.w. Komma; Deskundige(n) die voor een of meer vergaderingen van de Adviesraad gevraagd worden om advies te verstrekken over de te bespreken aangelegenheden.
Schooldirecties: 1 vertegenwoordiger uit de Gesubsidieerde Vrije Basisschool ‘Sint-Catharinacollege’ (Centrum, Onkerzele, Idegem, Zarlardinge, Overboelare); 1 vertegenwoordiger uit de Gesubsidieerde Vrije Basisschool ‘Sint-Catharinacollege’ Moerbeke-Viane; 1 vertegenwoordiger uit de Gesubsidieerde Vrije Kleuterschool ‘Madeliefje’; 1 vertegenwoordiger uit de Gesubsidieerde Vrije Basisschool voor buitengewoon onderwijs ‘Sint-Jozef’; 1 vertegenwoordiger uit de Gesubsidieerde Vrije Basisschool ‘Sint-Jozef’; 1 vertegenwoordiger uit het Gemeenschapsonderwijs Basisschool ‘Centrum’; 1 vertegenwoordiger uit het Gemeenschapsonderwijs Basisschool ‘Dender’; 1 vertegenwoordiger uit het Gemeenschapsonderwijs Basisschool ‘Klimop’; 1 vertegenwoordiger uit de Gesubsidieerde Vrije Basisschool ‘Hunnegem’; 1 vertegenwoordiger uit de Gesubsidieerde Vrije Basisschool ‘Sint Francicus Ophasselt’; 1 vertegenwoordiger uit de Basisschool Buitengewoon Onderwijs ‘De Drempel’; 1 vertegenwoordiger uit de Freinetschool ‘De Klaproos’; 1 vertegenwoordiger uit de Gesubsidieerde Vrije Basisschool ‘Sint Lutgardis’;
-
Afgevaardigden Oudercomité: Omwille van het belang van de ouderparticipatie, is het wenselijk dat meerdere leden van oudercomités aan het Lokaal Overleg Kinderopvang zouden deelnemen. Zonder natuurlijk de maximum norm van 1/3 te overschrijden. Voor de goede werking en de interne communicatie is het wenselijk dat elke deelnemende school, ten laatste op 30 september, elk schooljaar nominatief ten minste één afgevaardigde aanduidt voor de duur van het lopende schooljaar.
2.4. Leden dagelijks Bestuur Lokaal Overleg Kinderopvang -
de voorzitter van de algemene vergadering de secretaris van de algemene vergadering het lid van het College van Burgemeester en Schepenen, bevoegd voor Kinderopvang
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
152
het dagelijks bestuur kan beroep doen op deskundigen.
3. DE ADVIESRAAD LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG 3.1. Doelstellingen en opdrachten De Adviesraad Lokaal Overleg Kinderopvang behandelt alle kwesties op gemeentelijk vlak, die hetzij rechtstreeks, hetzij onrechtstreeks de kinderopvang aanbelangen, betreffende kinderen voor en zolang ze naar de basisschool gaan. De gemeentelijke adviesraad: * adviseert het lokaal bestuur bij de opmaak van het lokaal beleidsplan kinderopvang en de eventuele bijsturingen ervan. Wanneer het lokaal sociaal beleidsplan, of een wijziging ervan, ter goedkeuring wordt voorgelegd aan het lokaal bestuur, wordt het advies van het lokaal overleg kinderopvang met betrekking tot het lokaal beleid kinderopvang, daarbij gevoegd. * adviseert het lokaal bestuur bij de uitvoering van het lokaal beleidsplan kinderopvang en eventuele bijsturingen ervan. In deze heeft het lokaal overleg kinderopvang een opdracht inzake beleidsopvolging en –evaluatie en bewaakt het de dwarsverbindingen naar beleidsplannen uit aanverwante beleidsdomeinen. * adviseert het lokaal bestuur bij de uitbouw van opvangvoorzieningen binnen de gemeente. Het lokaal overleg kinderopvang kan daarbij ook vragen aan het lokaal bestuur dat zij als lokaal bestuur het initiatief neemt om de Vlaamse overheid te informeren en te adviseren over de uitbouw van de opvangvoorzieningen in de gemeente. * profileert zich als kennisautoriteit van de lokale opvangsituatie. * bevordert overleg, samenwerking en wisselen ervaringen uit tussen lokale actoren. * ontwikkelt een visie over de kinderopvang binnen de gemeente. * waakt over en stimuleert de kwaliteit van de bestaande opvang. * informeert de bevolking. Het Lokaal Overleg Kinderopvang kan deze adviesfunctie zowel op eigen initiatief als op specifieke vraag van het stadsbestuur of het College van Burgemeester en Schepenen opnemen.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
153
Het lokaal bestuur kan de Adviesraad Lokaal Overleg Kinderopvang aanvullende opdrachten geven. De Adviesraad Lokaal Overleg Kinderopvang is een onafhankelijk orgaan, los van elke politieke, ideologische, filosofische en/of godsdienstige binding, dat waakt over de continuïteit van het lokaal beleid kinderopvang over de verschillende bestuursperiodes heen.
4. LOKALE BELEIDSPLANNING 4.1. Het bestaande gemeentelijke opvanglandschap als uitgangspunt Een netwerk van voorzieningen voor kinderopvang ondersteunt gezinnen in hun taak om arbeid en gezinsleven goed te kunnen combineren. Typerend voor het aanbod aan kinderopvang is de grote verscheidenheid. Daarom is het noodzakelijk dat alle voorzieningen die een opvangfunctie voor kinderen vervullen geïnventariseerd en samengebracht worden in een globaal overzicht. Inventariseren van het aanbod Om tot een globaal overzicht te komen van het aanbod kinderopvang verzamelt men elk schooljaar informatie over alle voorzieningen die kinderopvang aanbieden. Via inlichtingenfiches, via de leden van het lokaal overleg, via folders van de initiatieven enz., worden de verschillende aspecten van een initiatief in kaart gebracht. Ook bij de provinciale afdeling van Kind & Gezin wordt de lijst van initiatieven per gemeente opgevraagd. Naast de vanzelfsprekende gegevens als naam, adres en telefoonnummer van het initiatief, is het ook van belang de aard van de voorziening te beschrijven, de doelgroep tot wie het aanbod is gericht, de openingsuren en –perioden en de beschikbare infrastructuur en de personeelsbezetting. Om vanuit deze inventarisatie tot een bevattelijk overzicht te komen is het nodig het aanbod te catalogeren naar diversiteit en het geografisch te situeren op een gemeentelijk stratenplan Op die manier krijgt de puzzel van de vele (deel)initiatieven overzichtelijk vorm en kan het kwantitatieve aanbod volledig uitgetekend worden.
Een kwalitatieve appreciatie Elke kinderopvangvorm van welke aard ook moet kwaliteitsvol zijn. Om de kwaliteit van de opvang te waarborgen is het noodzakelijk eenheid in de verscheidenheid te brengen. Het kwaliteitscharter brengt alle bestaande voorzieningen kwalitatief op één lijn.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
154
De zorg om kwaliteit wordt vanuit deze optiek verwoord in een globale kwalitatieve appreciatie van het bestaande aanbod. Het kwaliteitscharter als algemeen instrument is hierbij een belangrijk houvast. Elk lid van de Adviesraad Lokaal Overleg Kinderopvang wordt de gelegenheid geboden dit kwaliteitscharter door te nemen (uitdelen van de tekst, internetadres,…). Het is de bedoeling dat de essentiële pedagogische boodschap van elke bepaling van het kwaliteitscharter geconcretiseerd wordt in het huidige aanbod. Het is dus niet de bedoeling individuele initiatieven kwalitatief te evalueren. Het gaat erom het bestaande aanbod in zijn geheel kwalitatief te plaatsen. Is er een evenwicht tussen het letterlijk buitenschoolse en het aan een schoolinfrastructuur gekoppelde aanbod? Is er een geografisch evenwicht? Is de inplanting van de initiatieven voldoende centraal? Zijn ze makkelijk bereikbaar? Zijn de begeleiders voldoende opgeleid en/of gevormd? Is er analogie tussen de tewerkstellingsvoorwaarden van de begeleiders in de verschillende initiatieven? Is er nood aan bijsturing op dat vlak? zijn vragen die daarbij het denkproces in goede banen kunnen leiden. Verder in dit beleidsplan wordt getracht hierop een antwoord te brengen. 4.2. Het opsporen van noden en behoeften Naast een kwantitatieve en kwalitatieve analyse van het huidige aanbod is het evenzeer nodig een beeld te hebben van de behoeften aan kinderopvang in de gemeente. Om de totale behoeften in te schatten, dient men rekening te houden met alle componenten die maatschappelijk aanleiding geven of kunnen geven tot een vraag naar kinderpvang.
De maatschappelijke parameters Vooreerst zijn er een aantal demografische indicaties voor de nood aan kinderopvang. De mate waarin het geboortecijfer daalt of stijgt bvb. kan prognoses naar de toekomst sturen. Het vaststellen van het aantal kinderen tussen 0 – 2,5 geeft eveneens een beeld van de potentiële vraag de komende jaren. En de omvang van de leeftijdscategorie tussen 2,5 en 12 jaar geeft een zicht op het potentieel aan directe gebruikers. Een belangrijke factor is ook het aantal schoolgaande kinderen in de gemeente tussen 2,5 en 12 jaar. Er kan immers een discrepantie zijn tussen het potentieel aantal kinderen en de werkelijke gebruikers, juist omwille van het voorhanden zijn of ontbreken van een aanbod. Er kunnen zich twee evoluties voordoen. A. Er zijn meer werkelijke dan potentiële gebruikers omdat de gemeente een groot en kwalitatief goed aanbod aan onderwijs en/of kinderopvang heeft, zodat ze ook kinderen van omliggende gemeenten aantrekt. B. De potentiële gebruikers gaan naar de omliggende gemeente naar school omdat de eigen gemeente minder (goede) voorzieningen telt. M.a.w. ook het onderwijs bepaalt de vraag naar kinderopvang.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
155
De veranderde gezinsvormen beïnvloeden de vraag naar kinderopvang. Het aantal eenoudergezinnen, gescheiden gezinnen, kleinere gezinnen en de mate waarin grootouders minder beschikbaar zijn leiden tot nieuwe en gedifferentieerde behoeften inzake kinderopvang. Ook de tewerkstellingssituatie in de gemeente is een interessante factor in de behoefteanalyse. Enerzijds is er de activiteitsgraad van vrouwen en de deeltijdse arbeid, anderzijds is er de evolutie in de werkloosheid. Meer en meer vrouwen nemen deel aan het arbeidsproces waardoor gezinnen vaker opvang nodig hebben voor de kinderen. Een ander aandachtspunt is de kansarmoede. Hoe en waar situeert zich het gemeentelijk armoedeplan in relatie tot de kinderopvang? Welke zijn de specifieke opvangnoden als gevolg van kansarmoede? Enz… zijn vragen die nopen tot het koppelen van het denkwerk rond kinderopvang aan de bevindingen van het overleg in het OCMW. Deze veelheid aan maatschappelijke factoren, die met elkaar in wisselwerking staan, werkt rechtstreeks in op de sector van de kinderopvang. Het is daarom zeker nuttig er even bij stil te staan en er bij de verdere uitwerking van de behoefteanalyse rekening mee te houden.
Behoefteanalyse als methodiek Om een concreter beeld te krijgen van de noden en behoeften aan opvanginitiatieven kan men een bevraging doen via verschillende kanalen. Zo kan men kiezen voor een bevraging van de bestaande voorzieningen en onderwijsinstellingen. Welke nood ervaren zij bij de ouders? Een bevraging van alle deelnemers aan de Adviesraad Lokaal Overleg Kinderopvang is een andere mogelijkheid., maar minder aangewezen. Vanuit hun kennis van het werkveld kunnen zij de behoeften wellicht vrij correct inschatten. Een meer doorgedreven vorm van behoefteanalyse is het uitvoeren van een behoefteonderzoek bij alle schoolkinderen van het basisonderwijs. De Adviesraad LOK werkt een gemeenschappelijke vragenlijst uit, die in alle deelnemende scholen aan de ouders voorgelegd wordt en die door de Adviesraad LOK wordt verwerkt. Het lokaal overleg meldt dit, samen met conclusies, aan de voorzitter, die dit dan voor verdere behandeling overmaakt aan het stadsbestuur. Deze vorm van onderzoek is uiteraard niet zo evident omwille van de arbeidsintensieve verwerking van de gegevens. Het slagen van het onderzoek en de verwerking zijn maar mogelijk met de inzet van alle betrokkenen van het lokaal overleg. Een goede voorbereiding, samenwerking, taakverdeling en goede afspraken zijn voorwaarden voor het bereiken van degelijke en betrouwbare resultaten.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
156
Besluitvorming De besluitvorming is in de verschillende fasen van overleg uiterst belangrijk. Relevante vragen die hierbij kunnen worden gesteld zijn: - Komen alle leeftijdsgroepen aan hun trekken? - Volstaat de beschikbare opvangcapaciteit? - Zijn er leemtes in het opvangaanbod? Uitgaande van de behoefteanalyse en voortbouwend op de globale kwalitatieve bevindingen, moet door de Adviesraad LOK worden besloten of het bestaande aanbod kwantitatief en/of kwalitatief volstaat, dan wel of een aanvulling en/of bijsturing noodzakelijk of wenselijk is. 4.3. Opties voor de toekomst Verdere uitbouw van bestaande initiatieven In de context van het meersporenbeleid is de oplossing voor de kinderopvang in de eerste plaats te zoeken vanuit en in de bestaande structuren en kanalen. De spontaan gegroeide verscheidenheid aan voorzieningen biedt een waaier van mogelijkheden. Omdat ze ingeburgerd zijn en hun waarde bewezen hebben, moeten ze met het oog op de continuïteit behouden blijven en eventueel uitgebreid worden. De kwaliteit moet overal gewaarborgd zijn. In het geval er kwantitatief voldoende aanbod is, kan het nodig zijn de bestaande voorzieningen kwalitatief verder uit te bouwen aan de hand van het kwaliteitscharter. Er kunnen vanuit de Adviesraad LOK opties op korte en langere termijn genomen worden voor een verdere optimale uitbouw van de buitenschoolse opvang. In het geval er bijkomende plaatsen moeten worden gecreëerd, kan de uitbreiding van een of meerdere bestaande voorzieningen een voldoende antwoord zijn in het licht van de vastgestelde noden. In dat geval kan het besluit zijn dat er geen nieuwe initiatieven worden opgestart en geldt als beleidsoptie het bestaande aanbod in de gemeente op te waarderen door één of meer initiatieven uit te breiden. Het is duidelijk bewezen dat het huidige aanbod vanuit het stadsbestuur wél beantwoordt aan de vraag, maar op een totaal verkeerde geografische ligging. De Speeldoos is prachtig gelegen, is voorzien van een zeer goede infrastructuur, maar is zuiver utilitair te afgelegen om bijv. het publiek van Geraardsbergen Centrum aan te spreken. Daarom vraagt de Adviesraad LOK aan het stadsbestuur binnen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
157
afzienbare tijd een locatie ter beschikking te stellen binnen de grenzen van Geraardsbergen Centrum. De details hierover zijn terug te vinden in het Actieplan (zie verder onder punt 8). Vertrekkend vanuit het meersporenbeleid is het de bedoeling de bestaande structuren en voorzieningen optimaal te benutten, met uiteraard de nodige aandacht voor vernieuwing en coördinatie. Dit betekent concreet: -
Coördinatie en overleg tussen de verschillende structuren in instanties; Een duidelijke taakafbakening, eventueel vastgelegd in samenwerkingsovereenkomsten. Een maximale samenwerking en afstemming op alle plaatselijke initiatieven is aangewezen; Creativiteit die de kwaliteit van de opvang positief stimuleert; Het bewust centraal stellen van de pedagogische kwaliteit die door elke voorziening op een geëigende wijze wordt ingevuld.
Advies m.b.t. de oprichting van nieuwe initiatieven Uit de resultaten van het behoefteonderzoek en na de ernstige toetsing van het bestaande aanbod kan blijken dat het oprichten van een nieuw initiatief aangewezen is. Het nieuwe initiatief kan een specifieke leemte in het aanbod wegwerken door gericht te zijn op een bijzondere doelgroep of een openingsperiode. Het kan ook wenselijk blijken over te gaan tot de oprichting van een specifiek initiatief voor buitenschoolse opvang. Uitgaande van het meersporenbeleid is het in elk geval belangrijk een nieuw initiatief te integreren in het bestaande aanbod van initiatieven. Elke zinvolle aanpak moet ingebed zijn in en verband houden met de andere projecten in de gemeente of stad. De Adviesraad LOK adviseert over een nieuw op te richten initiatief. Het bevat de concrete inhoudelijke omschrijving van het initiatief en is het resultaat van een overtuigend en logisch opgebouwde argumentatie. Het advies wordt, als onderdeel van het globale Lokaal Sociaal Beleidsplan, aan de gemeenteraad en aan Kind & Gezin voorgelegd.
Het eigenlijke realiseren van de lokale doelstellingen Het Lokaal Sociaal Beleidsplan samen met het advies Lokaal Overleg Kinderopvang wordt dus ter goedkeuring voorgelegd aan de OCMWen Gemeenteraad. Het Lokaal Bestuur maakt alles over aan de Vlaamse Overheid, afdeling Welzijn en Samenleving. Het Team Samenleving maakt het Een goedkeuring én opvolging door de gemeente versterkt de betekenis van de opties die werden genomen. Een goedkeuring door Kind & Gezin is de noodzakelijke voorwaarde voor het kunnen oprichten van een erkend initiatief voor buitenschoolse opvang. Daarbij zal Kind & Gezin zich niet uitspreken over de inhoud en de verwoorde doelstellingen op zich. Kind & Gezin zal wel nagaan of het overleg
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
158
evenwichtig en waarachtig volgens de geest van het meersporenbeleid is verlopen en of de gekozen opties geënt zijn op de plaatselijke situatie. Het uiteindelijk realiseren van de geformuleerde voorstellen is de verantwoordelijkheid van de organiserende besturen die voor (deel)aspecten van het aanbod willen instaan. Het lokale overleg moet daarbij, als permanente overlegstructuur, impulsen geven en coördinerend optreden.
5. OMGEVINGSANALYSE Wordt uitvoerig besproken in het Lokaal Sociaal Beleidsplan.
6. HET OPVANGLANDSCHAP (Bron: Jaarverslag kinderopvang 2005 – Kind & Gezin)
6.1. Algemene schets van het opvanglandschap Kinderopvang is in de eerste plaats nodig omdat ouders hun beroepsactiviteit willen combineren met de zorg voor hun kinderen; Maar meer en meer wordt vastgesteld dat kinderopvang ruimere functies vervult. Opvangvoorzieningen beperken zich niet tot het louter opvangen van kinderen, maar nemen ook een opvoedings- en gezinsondersteunende functie op. Ook wat het aanbod betreft, zijn er heel wat voorzieningen (kinderdagverblijven, particuliere opvanginstellingen, initiatieven voor buitenschoolse opvang, opvanggezinnen) die meer bieden dan alleen maar dagopvang of buitenschoolse opvang. Ze vangen ook kinderen op ‘s morgens vroeg, ‘s avonds laat, in het weekend en soms ‘s nachts. Daarnaast zijn er ook voorzieningen die extra aandacht hebben voor specifieke doelgroepen zoals kinderen met bepaalde zorgbehoeftes en kinderen uit kansarme en allochtone gezinnen. Ouders die hun kinderen buitenshuis laten opvangen, kunnen beroep doen op een waaier van mogelijkheden, waarbij een onderscheid bestaat tussen informele en formele kinderopvang.
6.2. Informele kinderopvang. Informele kinderopvang is de opvang door grootouders, familie, vrienden of kennissen en de opvang die zich situeert in het thuismilieu van het kind.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
159
6.3. Formele kinderopvang Wat de formele kinderopvang betreft, worden er zes types opvangvoorzieningen onderscheiden : 6.3.1. Kinderdagverblijven Hier gaat het om opvang in groepsverband. Er zijn twee soorten kinderdagverblijven. Enerzijds de crèches die in dagopvang voorzien van kinderen voor ze naar de basisschool gaan en in de overgangsperiode tussen kinderopvang en basisschool. Anderzijds bestaat er een beperkt aantal peutertuinen voor dagopvang van kinderen vanaf 18 maanden, voor ze naar de basisschool gaan en in de overgangsperiode. Sommige kinderdagverblijven hebben een bijkomend aanbod van buitenschoolse kinderopvang, ofwel in dezelfde lokalen (kinderen uit het kleuteronderwijs), ofwel in aparte lokalen ( kinderen uit het basisonderwijs).
6.3.2. Diensten voor opvanggezinnen: Hier gaat het om opvang in gezinsverband, georganiseerd vanuit een dienst die erkend en gesubsidieerd wordt door Kind & Gezin. Deze dienst groepeert minimaal 14 opvanggezinnen. Elk opvanggezin kan maximaal 8 kindjes gelijktijdig opvangen, gemiddeld 4 voltijds. De dienst voorziet minstens 4 maal per jaar een vorming voor het opvanggezin. Deze opvanggezinnen kunnen ook buitenschoolse opvang verzorgen voor kinderen uit het basisonderwijs.
6.3.3. Particulieren opvanginstellingen (Mini-crèches en zelfstandige kinderdagverblijven): Hier gaat het om opvang in groepsverband. Ze bieden zowel opvang aan niet-schoolgaande kinderen als aan schoolgaande kinderen uit het basisonderwijs.
6.3.4. Particuliere opvanggezinnen (zelfstandige onthaalouders): Hier gaat het om opvang in gezinsverband. Het onderscheid tussen opvanggezinnen en -instellingen wordt gemaakt op basis van de capaciteit. Sommige particuliere opvangvoorzieningen bieden ook buitenschoolse opvang voor kinderen uit het basisonderwijs.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
160
6.3.5. Initiatieven voor buitenschoolse kinderopvang IBO: Specifiek en exclusief gericht op de buitenschoolse opvang van kinderen uit het basisonderwijs. Ze bieden voor- en naschoolse opvang, op woensdagnamiddag, op schoolvrije dagen en gedurende de schoolvakanties. In Geraardsbergen vraagt de realiteit een paar supplementaire parameters: 1. Er is een klaarblijkelijk verschil in de opvangmogelijkheden voor • enerzijds het centraal “stedelijk” gebied - waar de opvang gecentraliseerd kan georganiseerd worden; • anderzijds het ruraal gebied, waar elke school blijkbaar blijvend voor de inrichting zal moeten instaan. 2. Er moet evenzeer een andere aanpak zijn inzake • enerzijds voor- en naschoolse opvang, op woensdagnamiddag en op schoolvrije dagen; • anderzijds gedurende de schoolvakanties. 6.3.6. Buurt-en nabijheidsdiensten; Vanaf 2004 subsidieert Kind en Gezin bij wijze van experiment ook kleinschalige, buurtgerichte vormen van kinderopvang. Deze buurt- en nabijheidsdiensten garanderen laagdrempelige kinderopvang. Ze vangen vooral kinderen op die vaak; om allerlei redenen, niet in de reguliere opvang worden opgevangen. Kenmerkend is ook de tewerkstelling van doelgroepmedewerkers. Dat zijn personen die moeilijk hunplaats vinden in de reguliere arbeidsmarkt. De buurt- en nabijheidsdiensten voorzien ook in een opleidingstraject voor deze ongeschoolde begeleiders. 6.3.7. Meersporenbeleid buitenschoolse opvang; Inzake buitenschoolse opvang zijn er verschillende initiatiefnemers. Zoals al vermeld, kunnen naast de initiatieven voor buitenschoolse opvang ook andere erkende voorzieningen en particuliere voorzieningen buitenschoolse opvang organiseren. Daarnaast verzorgen ook scholen buitenschoolse kinderopvang. Ook zij moeten deze activiteit melden aan Kind & Gezin.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
161
6.4.
Door K&G erkende voorzieningen in Geraardsbergen
6.4.1. Kinderdagverblijf Zonnestraal Adres: Grote Weg 25 9500 Geraardsbergen Tel.: 054/42.19.38 Verantwoordelijke: Mevr. Vander Cam Christine en Mevr. Van Caenegem Thérèse Inrichtende macht: OCMW Geraardsbergen Erkenning en subsidiëring: Kind en Gezin Doelgroep: Kinderen tussen 0 en 3 jaar Openingsperiode: Alle werkdagen van 6u30 tot 18u30 Capaciteit: 28 kinderen
6.4.2. Dienst Opvanggezinnen van de Landelijke Beweging VZW Adres: Kluisweg 13 9400 Ninove Tel.: 054/32.43.10 E-mail:
[email protected] Verantwoordelijke : Mevr. Annelies Vijverman en Mevr. Katrien D’Haene Promotor: Landelijke Kinderopvang Wijgmaal Erkenning en subsidiëring: Kind en Gezin Doelgroep: 0 tot 12 jaar
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
162
Infrastructuur: Woning van de onthaalmoeder 6.4.3. Reddie Teddy - Dienst voor Onthaalouders Adres: Tramstraat 69 9052 Gent (Zwijnaarde) Tel.: 09/333.57.10 Verantwoordelijke: Mevr. Kerry Van Nuffel E-mail:
[email protected] Promotor: VZW Thuishulp Erkenning en subsidiëring: Kind en Gezin Doelgroep: 0 - 12 jaar Infrastructuur: Woning van de onthaalmoeder
6.4.4. Oppasdienst voor acuut zieke kinderen ‘Skoebidoe’ Tel.: 02/272.08.04 (24u/24, 7d/7d bereikbaar) Promotor: Christelijke mutualiteit Midden-Vlaanderen Doelgroep: Voor kinderen tot en met het jaar waarin men 12 jaar wordt en acuut ziek zijn. Voor kinderen die lid zijn van de Christelijke Mutualiteit. Wanneer: tijdens de weekdagen, tussen 07.30 uur en 18.30 uur voor minimum 4uren en een maximum van 10 uren per dag. Per kind maximum 5 dagen oppas per kalendermaand, per gezin maximum 10 dagen oppas per kalendermaand. De oppas wordt zo snel mogelijk ingeschakeld. Tarief: 1 euro per begonnen uur, voor gezinnen met een lager inkomen wordt de kostprijs bepaald volgens de tarieven van Kind en Gezin, afhankelijk van het jaarinkomen.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
163
6.4.5. Particulier opvanggezin Daar het aanbod particuliere opvanggezinnen continue wijzigt, kunt u hiervoor het best de website van Kind en Gezin raadplegen. www.kindengezin.be. 6.4.6. Buitenschoolse Kinderopvang De Speeldoos Adres: Kampstraat 13 9500 Geraardsbergen Tel.: 054/41.35.13 Verantwoordelijke: Mevr. De Geyter Marie Christine en mevr. Peerts Dorine E-mail:
[email protected] of
[email protected] Inrichtende macht: Stadsbestuur Geraardsbergen Doelgroep: Kinderen uit de basisschool (kleuter- en lager onderwijs) Openingsperiode: - voorschools: 6u - 8u30 - naschools: 15u30 - 18u30 - woensdagnamiddag: 11u30 - 18u30 - schoolvrije dagen: 6u - 18u30 - vakantiedagen: 6u30 - 18u00 Erkenning: Erkend door Kind en Gezin. 6.5
Niet erkende initiatieven
6.5.1. Gezinsbond Gewestverantwoordelijke: Mevr. Van Onacker Christine Adres: Abdijstraat 11 9500 Geraardsbergen Tel.: 054/42.11.33 LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
164
Per deelgemeente is een coördinator van de babysitdienst waarbij ouders terecht kunnen met hun vraag naar oppas. Jongeren vanaf 16 jaar kunnen dan babysitten op vraag van de gezinnen.
6.5.2. Stedelijke Jeugddienst Adres: Zakkaai 29 9500 Geraardsbergen Tel.: 054/43.44.05 Verantwoordelijke: Koen De Wolf, jeugdconsulent E-mail:
[email protected] Inrichtende macht: Stadsbestuur Geraardsbergen Doelgroep: Kinderen tussen 2,5 jaar en 12 jaar. Activiteiten: Speelpleinwerking, Roefeldag, Speelstraten.
6.5.3. Stedelijke sportdienst Adres: Felicien Cauwelstraat 39 9500 Geraardsbergen Tel: 054/41.41.31 of 054/42.23.58 Verantwoordelijke: Dhr. Van Rampelberg Johan, sportfunctionaris. E-mail:
[email protected] Inrichtende macht: Stadsbestuur Geraardsbergen Doelgroep: Kinderen tussen 7 en 14 jaar
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
165
6.6. Onderwijsinstellingen 6.6.1. Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs “Dender” Adres: Sasweg 10 9500 Geraardsbergen Tel: 054/41.31.69 E-mail:
[email protected] Directeur: Mevr. Gierts Anny Ingericht onderwijs: kleuter- en lager onderwijs Afdelingen : a. Hoofdgebouw : Sasweg / Kattestraat 9500 Geraardsbergen Tel. : 054/41.31.69 b. Afdeling 1 : Victot Frisstraat 23 9500 Geraardsbergen Tel. : 054/41.16.04 Opvangmomenten : Opvangmoment Ja/neen Uren Voorschools Ja 6u15 – 8u00 Naschools Ja Tot 18u30 Woensdagnm. ja Tot 18u00 Infrastructuur: Overdekte speelzaal met sanitair. Personeelsbezetting in de opvang: 6 personen 6.6.2. Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs “Centrum” Adres : Buizemontstraat 70 9500 Geraardsbergen Fax : 054/41.64.48 Tel. : 054/41.22.74 . e-mail :
[email protected] Ingericht onderwijs : kleuter en lager
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
166
Contactpersonen:
Mevr. Eeman An, directrice Mevr. De Laeter Yvette, voorzitter vriendenkring
Afdelingen : a. Hoofdgebouw : Buizemontstraat 70 9500 Geraardsbergen b. Afdeling 1 : Baljuwstraat z/n 9500 Geraardsbergen Opvangmomenten : Opvangmoment Voorschools Naschools Woensdagnm.
Ja/neen Ja Ja ja
Tel. : 054/41.22.74 Tel. : 054/41.80.60
Uren Vanaf 6u30 Tot 18u30 Tot 18u30
Infrastructuur opvang : knutselruimte, speelplaats, tuin, t.v.-lokaal Personeelsbezetting opvang : 1 kinderverzorgster
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
167
6.6.3. Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs “Klim Op” Zandbergen Adres: Jan de Coomanstraat 35 9506 Zandbergen Tel.: 054/33.43.00 Fax: 054/34.17.30 E-mail:
[email protected] Directie: mevr. Maggy Favyts Ingericht onderwijs: kleuter en lager Afdelingen: enkel hoofdgebouw Opvangmomenten : Opvangmoment Ja/neen Uren Voorschools Ja 6u45 – 7u45 Naschools Ja Tot 18u00 Woensdagnm. ja Tot 18u00 Infrastructuur:
- 2 klaslokalen - speelplaats Personeelsbezetting opvang: 1 persoon.
6.6.4. BSBO ‘De Drempel’ Buitengewoon Basisonderwijs van het GO Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Adres: Schillebeekstraat 20 A 9500 Geraardsbergen Tel: 054/41.25.41 Fax: 054/42.22.58 Directie: Mevr. Ogiers Linda E-mail:
[email protected] Ingericht onderwijs: leerlingen: 100 Opvangmomenten: - op de school van 8u15 - voor en naschool wordt er samengewerkt met BKO ‘De Speeldoos’
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
168
6.6.5. Gesubsidieerde vrije kleuterschool Schendelbeke “’t Madeliefje” Adres: Dagmoedstraat 9b 9506 Schendelbeke Tel.: 054/41.68.28 E-mail:
[email protected] Directrice: Mevr. D’Heer Cecile Ingericht onderwijs: kleuteronderwijs Opvangmomenten: enkel voorschools vanaf 7u30
6.6.6. Gesubsidieerde vrije basisschool “Priorij Hunnegem” Adres : Gasthuisstraat 100 Tel. : 054/41.26.43 Fax : 054/41.55.22 e-mail :
[email protected] Ingericht onderwijs : kleuter en lager onderwijs Directie : dhr. Flamand Geert Afdelingen : enkel hoofdgebouw Opvangmomenten : Opvangmoment Ja / neen Uren Voorschools ja 7u30 - 8u30 Naschools ja 15u30 - 18u00 Woensdagnamiddag neen tot 12u15 Infrastructuur opvang : klaslokaal + speelruimte Personeelsbezetting opvang : 2 personen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
169
6.6.7. Gesubsidieerde vrije basisschool “Sint-Fanciscus” Ophasselt Adres: Kuregoed 4 9500 Geraardsbergen Tel.: 054/50.15.52 E-mail:
[email protected] Directie: Dhr. Danny Van Boxstael Ingericht onderwijs: kleuter en lager Opvangmomenten: - voorschools: vanaf 7.30u - naschools: tot 18u - woensdagnamiddag: geen opvang Infrastructuur: klaslokaal + speelplaats en speeltuin Personeelsbezetting: 2 personen
6.6.8. Gesubsidieerde vrije basisschool “Sint-Lutgardis” Zandbergen Adres: Bovenkassei 12 A 9506 Zandbergen Tel.: 054/32.18.62 Fax: 054/34.14.86 E-mail:
[email protected] Directeur: Dhr. De Cooman Johan Ingericht onderwijs: kleuter en lager Opvangmomenten: Opvangmoment Ja / neen Uren Voorschools ja 7u00 - 8u30 Naschools ja 16u00 - 18u00 Woensdagnamiddag neen tot 12u15 Infrastructuur: - refter + turnzaal Personeelsbezetting in de opvang: 1 persoon
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
170
6.6.9. Gesubsidieerde vrije basisschool Sint-Jozefsinstituut Adres : Karmelietenstraat 57 9500 Geraardsbergen Tel. : 054/41.07.10 Fax : 054/41.77.47 e-mail :
[email protected] Ingericht onderwijs : kleuter en lager Directie : Mevr. Hilde Van Berlamont Afdelingen : a. Vestiging1 : kleuter & lagere school Karmelietenstraat 57 9500 Geraardsbergen Tel. : 054/41.07.10 b.
Vestiging 2 : ‘t kleuterschooltje Vloerzegemstraat 47 5 9506 Geraardsbergen
Tel. : 054/50.25.28
c.
Vestiging 3: Kleine Prins - kleuterschool Gentsestraat 74 9500 Geraardsbergen Tel.: 054/41.11.97 Opvangmomenten : Opvangmoment Ja / neen Uren Voorschools ja 06u45 – 8u40 Naschools ja 15u40 - 18u00 Woensdagnamiddag neen / Infrastructuur opvang : groot klaslokaal - speelplaats Personeelsbezetting opvang : 1 persoon
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
171
6.6.10. Gesubsidieerde vrije basisschool voor buitengewoon onderwijs “Bu BaO” St. Jozef Adres:
Boelarestraat 3 9500 Geraardsbergen Tel.: 054/41.83.50 Fax: 054/41.54.82 E-mail:
[email protected] Directie: dhr. Hubert De Weerdt Ingericht onderwijs: buitengewoon onderwijs type 1 (lager onderwijs) & type 2 (kleuter & lager onderwijs) Afdelingen: enkel hoofdgebouw Opvangmomenten : Opvangmoment Ja/neen Uren Voorschools neen Van 8u15 Naschools Ja Tot 16u30 Woensdagnm. neen / Infrastructuur van de opvang: klaslokaal + speelruimte Personeelsbezetting: 2 tot 4 personen
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
172
6.6.11. Gesubsidieerde vrije basisschool Sint-Catharinacollege Directie: Mevr. Meremans Catharina E-mail:
[email protected] Ingericht onderwijs: kleuter en lager Afdelingen : a. Hoofdgebouw : Boelarestraat 1 9500 Geraardsbergen b. Afdeling 1 : Onkerzelestraat 154 9500 Geraardsbergen c. Afdeling 2 : Kloosterstraat 60 9500 Geraardsbergen d. Afdeling 3 : Rekestraat 13 9500 Geraardsbergen e. Afdeling 4: Idegemplein 36 9506 Idegem Infrastructuur opvang : refter + speelplaats Personeelsbezetting opvang : 1 persoon
Tel. : 054/41.41.40 Tel. : 054/41.00.34 Tel. : 054/41.00.33 Tel. : 054/41.10.38 Tel. : 054/50.33.72
Opvangmomenten : Voorschoolse opvang
Naschoolse opvang
Opvang op woensdagnamiddag
Boelarestraat 1
07.15 – 08.50 uur
15.30 – 17.30 uur
tot 12.15 uur
Onkerzelestraat 154
07.30 – 08.45 uur
Vestiging
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
ma - di
15.55 – 17.00 uur
do - vrij
15.30 – 16.30 uur
tot 12.30 uur
173
Kloosterstraat 60
Rekestraat 13
Idegemplein 36
ma - di
15.55 – 18.00 uur*
do - vrij
15.30 – 18.00 uur*
ma - di
15.55 – 18.00 uur*
do - vrij
15.30 – 18.00 uur*
ma - di
15.55 – 18.30 uur
do - vrij
15.30 – 18.30 uur
tot 12.15 uur
07.30 – 08.45 uur
tot 12.15 uur
07.30 – 08.45 uur
06.45 – 08.45 uur
tot 12.30 uur
* Voor de afdelingen van de Kloosterstraat en de Rekestraat wordt er een gecentraliseerde opvang georganiseerd in de Kloosterstraat van 17.00 tot 18.00 op maan-, dins-, donder- en vrijdag.
6.6.12. Gesubsidieerde vrije basisschool St-Catharinacollege Moerbeke -Viane Adres : Zikastraat 66 9500 Geraardsbergen Tel. : 054/41.42.30 e-mail :
[email protected] Directie : Mevr. De Batselier Carine Afdelingen : a. Hoofdgebouw : Zikastraat 66 9500 Geraardsbergen b. Afdeling 1 : W. Van Moerbekestraat 32 9500 Geraardsbergen c. Afdeling 2 : Vianeplein z/n 9500 Geraardsbergen d. Afdeling 3 :Bergstraat 40 1570 Galmaarden Opvangmomenten : LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
Fax : 054/41.42.30
Tel. : 054/41.42.30 Tel. : 054/41.09.68 Tel. : 054/58.02.42 Tel. : 054/58.89.39
174
Opvangmoment Ja / neen Uren Voorschools ja 07u00 – 8u00 Naschools ja 16u00 - 18u00 Woensdagnamiddag neen / Infrastructuur opvang : gedeelte van de refter Personeelsbezetting opvang : onderhoudspersoneel Busvervoer : ja 6.6.13. Freinetschool “De Klaproos” Adres:
Grote weg 240 9500 Geraardsbergen Tel.: 054/42.21.71 E-mail:
[email protected] Directie: Mevr. De Dene Liesbeth Ingericht onderwijs: Freinet kleuter en lager Afdelingen: enkel hoofdgebouw Opvangmomenten : Opvangmoment Ja/neen Uren Voorschools neen Van 7u30 Naschools Ja Tot 18u00 Woensdagnm. neen / Infrastructuur van de opvang: speelzaal Personeelsbezetting: 2 personen 6.7. Kwalitatieve en kwantitatieve appreciatie bestaand opvangaanbod 6.7.1. Binnen de scholen Het aanbod binnen de scholen aan vóór- en naschoolse opvang is zeer uitgebreid. Bijna iedere school heeft zijn eigen opvangmogelijkheden. De openingsuren en tarieven van de voor- en naschoolse opvangmomenten zijn sterk verschillend bij iedere school.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
175
Sommige scholen voorzien opvang op woensdagnamiddag, anderen weer niet. Verschillende scholen hebben naast hun eigen opvang ook nog de mogelijkheid tot busvervoer. De locatie waarin de opvang in de scholen doorgaat is meestal een klaslokaal of refter + speelplaats. Bij enkele scholen werd een apart opvanglokaal ingericht. De begeleiding van de opvang in de scholen gebeurt meestal door de leerkrachten. Hier en daar wordt soms een vrijwilliger of een P.W.A. ingeschakeld. De activiteiten in de opvang van de scholen zijn grotendeels beperkt tot studie en toezicht bij vrij spel. 6.7.2. Buiten de scholen •
Het grootste deel van de kinderen die via de dienst Landelijke kinderopvang opgevangen worden zijn jonger dan 3 jaar. Toch bestaat er ook reeds een werking tot 6 jaar en vanaf 1998 bestaat de mogelijkheid om kinderen op te vangen tot 12 jaar. • De dienst onthaalouders ‘Reddie Teddy’ richt zich tot dezelfde doelgroep, werkt met onthaalmoeders en zal verder uitgebouwd worden. Reddie Teddy beschikt ook nog over een babysitdienst en een dienst thuisoppas voor zieke kinderen. Beide diensten voor opvanggezinnen zijn erkend en gesubsidieerd door Kind en Gezin. Zij hanteren beiden dezelfde tarieven en bieden op dezelfde manier de maaltijden aan. • Het kinderdagverblijf ‘Zonnestraal’ richt zich enkel tot de kinderen van 0 tot 3 jaar. Dit kinderdagverblijf is erkend en gesubsidieerd door Kind en Gezin en hanteert dezelfde tarieven als de diensten voor opvanggezinnen. • De speelpleinwerking in de zomer en de sportkampen in de paas- en zomervakantie zijn initiatieven van het stadsbestuur. • De buitenschoolse kinderopvang ‘De Speeldoos’ is een initiatief van het stadsbestuur Geraardsbergen, erkend door Kind en Gezin en gesubsidieerd door het FCUD. ‘De Speeldoos’ is geografisch centraal gelegen maar niet centraal t.o.v. de scholen. Het busvervoer van en naar de scholen verloopt met het busje van de Speeldoos of met de schoolbus.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
176
7. BEHOEFTEANALYSE 7.1. De methode Regelmatige vergadering met de leden van de algemene vergadering en met de stuurgroep. Zie hiervoor 8. Actieplan
7.2. Vaststellingen Door bevraging van deze bevoorrechte partners blijkt dat de opvang voor en na schooltijd voornamelijk door de scholen wordt georganiseerd. De ouders zien het als een service waardoor de scholen quasi verplicht zijn opvang te organiseren om concurrentieel te blijven. De meeste scholen uit Geraardsbergen – op 2 na - zouden dit echter liever stoppen of afbouwen. Wat vakantiedagen en woensdagnamiddagen betreft, kunnen de ouders beroep doen op o.a. de buitenschoolse kinderopvang “De Speeldoos”, waar steeds activiteiten gepland zijn. Opvang op woensdagnamiddag ligt voor de scholen moeilijk daar men over een te lange periode personeel moet inzetten. Alleen de “grotere” scholen bieden hier opvang. Ze doen daarvoor vaak beroep op PWA-werkkrachten. Het busvervoer van en naar de Speeldoos verloop vaak stroef daar de scholen met hun busvervoer gebonden zijn aan bepaalde concurrentieregels. Voor de, in het centrum gelegen, scholen zou een centraler gelegen opvang een uitkomst zijn. Op die mannier kunnen ze hun opvang afbouwen en de hierdoor vrijgekomen middelen elders aanwenden. Het spreekt uiteraard vanzelf dat alle scholen deze mening moeten delen.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
177
8. ACTIEPLAN 8.1. Prioriteiten tot kwalitatieve en kwantitatieve verbetering van het opvangaanbod
Globaal gezien kan men stellen dat er in Geraardsbergen voldoende voorzieningen bestaan die kinderopvang organiseren, maar vooral in het Centrum is er dermate een versnippering van infrastructuren én personen dat er dringend moet gestreefd worden naar centralisatie van de kinderopvang via stedelijk initiatief. Er blijkt dus wel nood te zijn aan een verdere uitbouw en een kwalitatieve verbetering van de bestaande voorzieningen. Er werd dan ook geopteerd om een opsomming te maken van wat mogelijks zou kunnen bijdragen tot een kwalitatieve en/of een kwantitatieve verbetering van het opvangaanbod. Er is nood aan een verdere uitbouw en een kwalitatieve verbetering van de bestaande voorzieningen. Wegens de financiële druk op de inrichtende scholen moet een stapsgewijs plan opgesteld worden, waarbij de stad Geraardsbergen (financiële en/of materiële) steun zou geven aan de inspanning van elke inrichtende school ten bate van de nieuwe generatie werkende ouders. Deze beleidsopties kwamen tot stand na overleg met de leden van het lokale overleg en werden vastgelegd na het bepalen van hun realiseerbaarheid en effectiviteit. De beleidsopties zijn ook niet gerangschikt in volgorde van belangrijkheid, alle te ondernemen acties zijn even belangrijk en dragen elk op hun manier bij tot een verbetering van het bestaande opvangaanbod.
*
Voortdurende en opbouwende communicatie tussen de verschillende scholen en de bestaande voorzieningen voor buitenschoolse opvang Het is noodzakelijk dat een voortdurende communicatie tussen de scholen en de opvanginitiatieven in stand wordt gehouden. Op die manier kunnen compromissen gesloten worden die zeker in het voordeel zullen zijn van het gezamenlijk cliënteel, namelijk de kinderen en hun ouders.
*
Specifieke vorming van onthaalmoeders en begeleidsters die zich richten tot buitenschoolse opvang Wanneer de opvang van kinderen tussen 2,5 en 12 jaar bij de onthaalmoeders wordt uitgebouwd, zullen de diensten voor opvanggezinnen instaan voor specifieke vorming. Deze vorming zal dan gegeven worden door een erkende organisatie. Ook in andere diensten die buitenschoolse opvang organiseren blijft voortdurende bijscholing van het personeel noodzakelijk.
*
Uitbouw van ouderparticipatie binnen de bestaande initiatieven
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
178
Het is belangrijk ouders te aanzien als volwaardige partners. Op die manier kunnen de ouders regelmatig geïnformeerd worden over de gang van zaken in het lokale overleg en in het opvanginitiatief. Zo kunnen ook de ouders betrokken worden bij de organisatie van bepaalde activiteiten en kunnen zij inspraak hebben in de ruimere werking van de voorziening. * Samenwerking tussen De Speelpleinwerking en de buitenschoolse kinderopvang De Speeldoos tijdens de zomervakanties: Voor zoverre de opstart van het nieuwe jeugdcentrum dit zal toelaten, zal er gestreefd worden naar een blijvende samenwerking tussen de Speelpleinwerking en BKO De Speeldoos. Beide initiatieven worden immers georganiseerd door het stadsbestuur hebben eenzelfde doell nl. kinderen opvangen tijdens de zomervakantie.
* Uitbreiding van het begeleidingsteam in de buitenschoolse kinderopvang ‘De Speeldoos” gedurende de vakantieperiodes Daar er tijdens de vakantieperiodes de maximale capaciteit behaald wordt, is het aangewezen gedurende die periodes het begeleidingsteam uit te breiden. Dit is noodzakelijk voor de veiligheid van de kinderen maar ook voor het goede verloop van de activiteiten. In het besluit van de Vlaamse regering, waarin het kwaliteitscharter beschreven staat, geeft men als richtlijn 1 begeleidster per 14 aanwezige kinderen. Werken met jobstudenten, ouder dan 18 jaar biedt hier een gepaste oplossing. * Streven naar een IBO in het centrum van de stad Veel ouders verplaatsen zich naar hun werk met het openbaar vervoer, meestal de trein. Daardoor zijn ze genoodzaakt zéér vroeg thuis te vertrekken om pas na 17u30 terug in Geraardsbergen aan te komen. Tevens zijn er veel mensen die nog niet over een eigen wagen beschikken. Meestal zijn dit jonge gezinnen mét kinderen. Beide situaties maakt het voor deze mensen niet gemakkelijk om zich vóór of na de werkuren nog te verplaatsen naar een verre opvanglocatie. Het stadsbestuur wordt er door de Adviesraad LOK op gewezen dat, voor een kindvriendelijke stad, kinderopvang één van de wezenlijke opdrachten mag genoemd worden. Zodoende dringt de Adviesraad LOK erop aan een initiatief voor buitenschoolse kinderopvang op te richten die zeer centraal gelegen is, vlakbij de centrumscholen en het station. Door deze optie wordt er tevens voor de scholen die dit wensen, een mogelijkheid gecreëerd om hun voor- en naschoolse opvang af te bouwen. Een centraal gelegen locatie kan ook de problemen rond het busvervoer verminderen: nl. de opvang is voor alle kinderen en schoolbussen gemakkelijker te bereiken, de busritten duren minder lang en men hoeft niet steeds heen en weer te rijden.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
179
Een behoefteonderzoek vooraf kan hier wel aangeraden worden. De organisatie hiervan kan berusten bij de stuurgroep en zal zich richten op ouders van kinderen die school lopen in de centrumscholen. Uiteraard mits samenwerking van deze scholen. 8.2. Planning Adviesraad Lokaal Overleg Kinderopvang
8.2.1. Uitvoering actieplan: -
Specifieke vorming van onthaalmoeders en begeleidsters zal opgevolgd worden door de verantwoordelijken van de betreffende diensten. De genomen beleidsopties met betrekking tot de buitenschoolse kinderopvang ‘De Speeldoos’ zullen opgevolgd worden door de coördinator van de buitenschoolse kinderopvang in samenspraak met de schooldirecties en de bevoegde instanties. Er zal een uitgewerkt voorstel ingediend worden bij het College van Burgemeester en Schepenen met enerzijds een aanvraag tot subsidiering van de scholen volgens een puntensysteem en anderzijds het oprichten van een IBO in het centrum van de stad. De algemene vergadering van het lokale overleg functioneert verder als adviesorgaan en zal minstens 2 keer per jaar samengeroepen worden voor jaarlijkse verslaggeving en evaluatie.
8.3. Scenario’s voor de periode 2008-2013 inzake kinderopvang door de scholen 8.3.1. Meerjarenplan De stad Geraardsbergen verbindt er zich toe vanaf het jaar 2008 elk initiatief van BKO door scholen een toelage te geven volgens een puntensysteem. In het jaar 2008 trekt zij hiervoor een som uit van 0,60 € per inwoner. In het jaar 2009 trekt zij hiervoor een som uit van 0,80 € Vanaf het jaar 2010 trekt zij hiervoor een som uit van 1,00 €, aangepast aan de index. Elke jaar verbindt elk initiatief, dat een toelage krijgt, er zich toe een financieel verslag van de BKO in te dienen bij het stadsbestuur. In het opmaken van het beleidsplan voor de periode 2008-2013 zal een grondige evaluatie in eenzelfde overleg eventuele bijsturingen voorstellen. Bij elk nieuw beleidsplan moet dit financieel meerjarenplan opgenomen worden. Alle scholen die buitenschoolse kinderopvang organiseren moeten beantwoorden aan de minimum eisen om van bijkomende steun te genieten:
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
180
8.3.2. Minimum eisen 8.3.2.1. Elke school die BKO organiseert moet minimaal 10% van zijn totaal aantal ingeschrevenen in deze BKO opvangen; 8.3.2.2. Elke school moet de uren van BKO in een officieel bericht melden aan de ouders van het kind; 8.3.2.3. Per schijf van 14 kinderen moet één verantwoordelijke voorzien worden; 8.3.2.4. Per kind moet minimaal 4 m2 ruimte aangeboden worden.
8.3.3. Verdeelcriteria De totaal te verdelen sommen zullen verdeeld worden volgens een puntensysteem, dat volgende criteria hanteert: 8.3.3.1. Lineair worden de sommen verdeeld: de totaalsom wordt gedeeld door het totaal aantal BKO-punten; 8.3.3.2.Rubrieken: 8.3.3.2.1. Voorschools(*) Start 6.00 - 6.44 uur: 3 punten; Start 6.45 -7.29 uur: 2 punten; Start 7.30 uur: 1 punt. 8.3.3.2.2. Naschools (*) Tot 16.00 – 17.00: 1 punt; Tot 17.01 - 18.00: 2 punten; Later dan 18.00 uur (tenminste tot 18.30 uur): 3 punten. 8.3.3.2.3. Woensdagnamiddag : 2 punten
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
181
(*) Het verplichte kwartier (voor- en naschools) wordt niet mee in rekening gebracht.
8.3.4. Scenario’s Mocht de stad Geraardsbergen een kinderopvang in het Centrum van Geraardsbergen organiseren vervallen de toelagen zoals voorzien in punten 8.3.2. en 8.3.3. voor de scholen op het grondgebied van Geraardsbergen-Centrum (= Geraardsbergen, Nederboelare, Goeferdinge en Overboelare). Deze worden vervangen door telkens 2 punten (1 voor- en 1 naschools) ter vergoeding van de begeleiding naar dit opvangcentrum. De toelagesom wordt dan procentueel verminderd, recht evenredig met de vermindering van het aantal punten. Een voorstel tot overgangsregeling moet op dat ogenblik door de Adviesraad LOK aan het stadsbestuur voorgelegd worden.
9. GOEDKEURING LOKAAL BELEIDSPLAN KINDEROPVANG 2008 - 2013 Het LOKAAL BELEIDSPLAN KINDEROPVANG werd ter goedkeuring voorgelegd aan de algemene vergadering van de Adviesraad Lokaal Overleg Kinderopvang op 14 november 2007.
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008-2013
182