Lezen en ! schrijven voor iedereen
Om bew te aren
Meer mensen geletterd. Iedereen kan meedoen!
PAGINA 4 Wist je dat?
In regio RotterdamRijnmond heeft 1 op de 5 volwassenen moeite met lezen en schrijven.
PAGINA 6 Taalambassadeur Ab Reijgersberg ‘Ik ben niet meer bang om te schrijven’
PAGINA 8 Kom langs bij het Taalhuis
‘Samen komen we een stap verder’ Het proefprogramma Taal voor het Leven is in zes proefregio’s opgezet om te onderzoeken of er meer manieren zijn om laaggeletterden te bereiken en te scholen.
AHMED ABOUTALEB
‘Bedrijven spelen een belangrijke rol’
WWW.TAALVOORHETLEVEN.NL
REGIO ROTTERDAM-RIJNMOND
‘Samen zetten we de puntjes op de i’ Thea Feelders (60) was nooit zo met taal bezig. Ze wist zich altijd prima te redden. Tot haar kleinzoon haar begon te verbeteren. Dat gaf de doorslag om een lees- en schrijfcursus te gaan volgen bij Zadkine. Daar ontmoette ze taalvrijwilliger Jeanne van Bavel. Jeanne ondersteunt elke week de docent in de les. Waar werken jullie samen aan? Thea: ‘Toen ik hier binnenkwam, vond ik het vooral lastig om spreektaal om te zetten in schrijftaal. In deze regio zeggen mensen vaak “ik loopt” in plaats van “ik loop”. En het verschil tussen kennen en kunnen is lastig. Dat is iets waar ik op oefen. Niet alleen met lezen en schrijven, maar ook met spreken.’
'Stap over die drempel. Dan los je je probleem op.'
je beurt hoeft te wachten. Het valt me op dat alle cursisten ontzettend hun best doen en hard werken. Zelfs als ik voor een grotere groep sta, is het muisstil.’
Kunnen jullie anderen deze lessen aanbevelen? Thea: ‘Absoluut. Mensen zeggen vaak dat ze met me mee willen. Maar uiteindelijk durven ze niet. Dat is zonde, want je krijgt er zoveel voor terug. Ga gewoon een keer kijken. Dan zie je snel genoeg of het iets voor je is. Natuurlijk moet je over een drempel heen. Maar dat moet je zo vaak in het leven.’
Jeanne: ‘Het is moeilijk om verkeerd taalgebruik dat je elke dag om je heen hoort, af te leren. Zeker als je die taal van jongs af aan meekrijgt.’
Hoe gaat dat nu? Thea: ‘Een stuk beter. Ik denk nu meer na voordat ik iets zeg of schrijf. Natuurlijk gaat het weleens fout. Maar ik ben er veel bewuster mee bezig. Daardoor kom ik steeds een stapje verder. Zo zijn we nu met uitgangen bezig. Eindigt het woord op een d of op een t?’
Jeanne: ‘Mensen schamen zich vaak. Maar dat is nergens voor nodig. Iedereen komt hier met hetzelfde probleem. Een probleem dat we makkelijk kunnen oplossen. Zo lang je die eerste stap maar zet.’
Jeanne: ‘Daar hebben heel veel mensen moeite mee. Nederlands is een ontzettend lastige taal. Ik denk ook weleens: hoe zat dat ook alweer? Maar met Thea gaat het hartstikke goed. Ik ben er vooral om haar twijfels weg te nemen. Samen zetten we de puntjes op de i.’
Geef je op!
Zijn de lessen anders dan vroeger op school?
Wil je ook beter leren lezen en schrijven? Of wil je Taalvrijwilliger worden? Bel 0800 023 4444 of kijk op www.taalvoorhetleven.nl en meld je aan!
Thea: ‘Dat is niet te vergelijken. Iedereen zit hier met dezelfde reden. Je begrijpt elkaar. En de docenten begrijpen je ook. De lessen zijn ongedwongen en laagdrempelig. Je krijgt hier geen cijfers, zoals vroeger op school. Je zit hier voor jezelf. Om verder te komen.’ Jeanne: ‘Iedereen werkt hier op z’n eigen niveau. En in kleine groepjes. Zodat er veel begeleiding is en je niet lang op
PAGINA 2
Jeanne
Thea
LEZEN EN SCHRIJVEN VOOR IEDEREEN
WIST JE DAT?
Woordzoeker Zoek de letters in de juiste vakjes. Schrijf de gevonden letter onder de code, zoals bij het voorbeeld. De letters vormen samen steeds een woord. Kun je de woorden vinden?
A
B
C
D
E
F
1
a
f
j
t
e
s
2
e
w
v
b
n
o
3
o
c
d
g
h
k
4
l
m
i
g
r
t
5
p
r
s
f
e
a
6
o
u
h
n
m
l
1 op de 9 volwassenen in Nederland heeft moeite met lezen en schrijven In Rotterdam-Rijnmond gaat het om meer dan 150.000 mensen. Schaam je dus niet, maar praat erover met je familie, je baas of je huisarts. Zij kunnen je helpen met het aanmelden voor een cursus bij jou in de buurt.
Lezen is gezond Wil jij ook op latere leeftijd nog een goed geheugen hebben? Lees dan elke dag. Zo houd je je hersenen gezond!
eeld Voorb C2 E1 F4 E5 B5 F1 v
e
t
e
r
s
veters
TIP: oefenen met lezen Laat iemand hardop voorlezen. Lees zelf stilletjes mee. Je zult merken dat in je eentje lezen dan ook steeds beter gaat!
C5 B3 C6 F2 A3 F6
Kies zelf wat je leert In een taalcursus van Taal voor het Leven bepaal jij zelf wat je beter wilt leren. De taalcoach past de les aan jouw wensen aan.
F6 F5 E6 C5 F2 A3 E4
ANTWOORDEN WOORDZOEKER
C3 B5 F2 A5 C1 E1
school, lamsoor, dropje, doellat
ANTWOORDEN KLINKERS C3 A3 A2 F6 A4 F5 D1 m aa n of m ee n zw aa rd g oo i pr ee k
p aa rd n aa ld h oo fd l ee s
sch aa p of sch ee p b uu rt of b oo rt tr aa g t oo g
Klinkers Vul de juiste klinkers in bij het woord. Kies uit aa, ee, oo en uu.
eeld Voorb m A A n
p … rd
sch … p
zw … rd
n …. ld
b … rt
g … i
h … fd
tr … g
pr … k
l … s
t … g
PAGINA 3
WWW.TAALVOORHETLEVEN.NL
REGIO ROTTERDAM-RIJNMOND
‘Beter leren lezen en schrijven in je eigen buurt’ Burgemeester Aboutaleb over Taal voor het Leven ‘In Rotterdam heeft 1 op de 5 volwassenen moeite met lezen en schrijven. Om het aantal laaggeletterden in de hele regio naar beneden te krijgen, moeten gemeenten en organisaties slim samenwerken’, aldus Ahmed Aboutaleb, burgemeester van Rotterdam. De gemeente Rotterdam doet al jaren haar best om burgers beter te leren lezen en schrijven. Aboutaleb: ‘Taal voor het Leven past goed in ons beleid. Fantastisch dat al meer dan 70 organisaties uit de regio meedoen!’
Aboutaleb: ‘Elke jongere die hier langskwam, moest de Taalmeter invullen. Daardoor werd duidelijk dat een groot aantal van hen een taalprobleem heeft. Nu we weten om wie het gaat, kunnen we hen aan een taalcursus helpen.’
De jeugd is de toekomst
Iedereen kan iets doen
‘Voor een gezonde toekomst van stad en regio investeren wij graag in de jeugd. Via scholen vinden we ouders die moeite hebben met lezen en schrijven. Door hen te helpen, kunnen zij het goede voorbeeld geven aan hun kinderen’, legt Aboutaleb uit.
‘De helft van de laaggeletterden werkt. Bedrijven spelen dus een belangrijke rol in de aanpak van laaggeletterdheid’, zegt Aboutaleb. ‘Zij kunnen hun werknemers opleiden, vrijwilligers werven of bijvoorbeeld lesruimte inrichten. Binnen Taal voor het Leven kan iedereen een steentje bijdragen!’ In de regio Rotterdam-Rijnmond zijn al bijna 400 taalvrijwilligers getraind en ruim 900 cursisten
Bij het Jongerenloket komen jongeren die niet op school zitten en niet werken.
geschoold. Dit is gelukt dankzij de samenwerking van alle partners in de regio. Aboutaleb: ‘Taal voor het Leven is in mijn ogen geslaagd als iemand die moeite heeft met lezen en schrijven, weet waar hij terechtkan. Hetzelfde geldt voor iemand die taalvrijwilliger wil worden. Er moeten dus overal Taalinformatiepunten zijn. Zoals in de Centrale Bibliotheek Rotterdam en straks bij het Jongerenloket. Iedereen die dat wil, moet beter kunnen leren lezen en schrijven in zijn eigen buurt.’
Partners over Taal voor het Leven ‘Lekker in je vel met taal’ Chantal Vorstenbosch, manager strategische personeelsontwikkeling bij Gom ‘Als je moeite hebt met de Nederlandse taal, loop je elke dag tegen veel problemen aan. Wij zien dat ook bij onze schoonmaakmedewerkers. Ze kunnen veiligheidsregels niet goed lezen en vinden het moeilijk om klanten te woord te staan. Door ze te leren spreken, luisteren, lezen en schrijven, hopen we deze problemen op te lossen. Ook hopen we dat ze lekkerder in hun vel zitten en zich verder ontwikkelen. Daarom hebben al onze leidinggevenden een taalworkshop gevolgd. Zij leerden sneller ontdekken of werknemers behoefte hebben aan taalontwikkeling. En hoe ze deze werknemers
kunnen begeleiden. Inmiddels volgen al 160 medewerkers ons taaltraject en krijgen we positieve reacties. Ruim 70% spreekt al beter Nederlands dan voor het taaltraject. We zien dat er een nieuwe wereld voor ze opengaat. Niet alleen op het werk, maar ook privé. Want het is heel fijn als je je kinderen kunt helpen met school of wanneer je de huisarts ineens begrijpt.’
‘Met plezier naar taalles’ Esther van Vlaardingen, medewerker P&O bij Mommers Schoonmaakservice ‘In veel van onze medewerkers zit veel meer dan ze laten zien. Ze worden afgeremd omdat ze de taal niet goed beheersen. Dat is ontzettend zonde. Daarom doet Mommers mee aan Taal voor het Leven. De taaltrainingen voor onze medewerkers worden gratis, in de buurt en onder werktijd gegeven. Dat neemt een hoop drempels weg. Normaal werken onze medewerkers alleen, maar tijdens de taaltraining ontmoeten ze elkaar. Ze leren hun collega’s kennen en dat werkt stimulerend. Ik zie een groot verschil op de werkvloer. Mensen gedragen zich vrijer. Onze werknemers moeten zelf hun bestellingen doen. Voorheen durfde niet iedereen dat
PAGINA 4
en werd het dan stiekem door familieleden gedaan. Nu kunnen en willen ze het zelf doen. Ik vind het geweldig om die zelfstandigheid te zien groeien.’
Stappenplan Taal Werkt! Ruim de helft van de 1,3 miljoen laaggeletterde volwassenen werkt. Wanneer een werkgever zijn medewerkers helpt om hun taalvaardigheid te vergroten, zorgt dat voor: meer productiviteit, een lager ziekteverzuim en meer veiligheid op de werkvloer. Maar hoe pak je dat aan? Het Stappenplan Taal Werkt! van Stichting Lezen & Schrijven biedt hier een leidraad voor: www.taalwerkt.nl/stappenplan
LEZEN EN SCHRIJVEN VOOR IEDEREEN
Schrijfoefening
HEB JE EEN SPANNEND GEHEIM?
Stuur je verhaal op en maak kans op een Leeslichtboek. Schrijf een verhaal over jezelf. Hoe begin je? Kies een plaatje rechts en begin daarover te schrijven. Je mag ook meer plaatjes kiezen. Maak je verhaal af. WAAR STOND JE WIEG?
WAAR DENK JE AAN BIJ FEEST?
WAAR STAAT JE HUIS?
Vul hier je eigen gegevens in Naam: Straatnaam en huisnummer: Postcode en plaats: Telefoonnummer:
Stuur je verhaal op
HOE ZIE JE JOUW TOEKOMST?
Doe de pagina met jouw verhaal in een envelop. Een postzegel is niet nodig. Stuur hem op naar Stichting Lezen & Schrijven. Het adres staat hieronder. Enkele verhalen zullen we publiceren in een boekje en/of op een website. Geef hieronder aan of je dit goedvindt. Omcirkel je antwoord. Mogen we je verhaal gebruiken? JA / NEE Mag je naam erbij? JA / NEE, liever anoniem
Stuur de envelop naar STICHTING LEZEN & SCHRIJVEN Antwoordnummer 10742 2501 WB Den Haag
PAGINA 5
WWW.TAALVOORHETLEVEN.NL
REGIO ROTTERDAM-RIJNMOND
‘Ik schreef een brief aan de wethouder’ Voor Ab Reijgersberg (56) ging lezen en schrijven niet vanzelf. Hij las woorden die er niet stonden. En hij zag woorden over het hoofd. Een paar jaar geleden ging hij terug naar school. Met succes. Nu schrijft hij e-mails en sollicitatiebrieven. Dit is zijn verhaal.
AB HEEFT MEER ZELFVERTROUWEN
Uitgelachen ‘Ik heb altijd moeite met lezen en schrijven gehad. Op school was daar weinig begrip voor. Leerkrachten gaven mijn werk terug vol rode strepen. En klasgenoten lachten me uit. Thuis was het niet veel beter. Op feestjes vroegen mijn ouders of ik iets wilde opschrijven. Met alle visite erbij. Dat ging natuurlijk altijd fout. Zij vonden dat grappig en lieten aan iedereen zien dat ik het niet kon. Ik werd ontzettend onzeker en durfde bijna niet meer te schrijven. Op school bleef ik drie keer zitten. Daarna werd ik overgeplaatst naar het bijzonder onderwijs.’
Goed met mijn handen ‘Na de basisschool ging ik naar het ITO. Het Individueel Technisch Onderwijs. Voor het eerst in mijn leven kreeg ik een leerkracht met wie het klikte. Leren ging daardoor een stuk makkelijker. Ook al had ik een taalachterstand die ik eigenlijk niet meer kon inhalen. Toch ging het zo goed dat ik mocht overstappen naar de LTS. Het Lager Technisch Onderwijs. Hier leerde ik met mijn handen werken. Daar was ik goed in. PAGINA 6
Ik wilde het liefste brandweerman of elektricien worden. Maar daarvoor moest je goed kunnen lezen en schrijven. En dat lukte nog steeds niet. Ik was wel goed in schilderen. Daarom maakte ik daar mijn werk van.’
Smoesjes verzinnen ‘Schilderen vond ik nooit echt leuk. Maar ik deed wel m’n best. Ik heb al mijn schilderdiploma’s gehaald. Dat kreeg ik voor elkaar omdat ik heel graag wilde. Ik had veel doorzettingsvermogen en vroeg anderen om hulp. Daarmee bereikte ik een hoop. Thuis moest ik natuurlijk ook weleens iets schrijven of invullen. Dat vroeg ik dan aan mijn vrouw. Met een smoesje. Dan zei ik dat haar handschrift veel mooier was dan dat van mij. Zij had me natuurlijk wel door. Soms zei ze dat ik het eerst zelf moest doen en dat zij het daarna zou nakijken. Maar dat wilde ik niet. Dat deed me denken aan de rode strepen op school.’
Terug naar school ‘Een aantal jaar geleden werd ik ziek. Ik kon niet meer werken als schilder. En moest op zoek
gaan naar een nieuw vak. Dat is lastig als je niet goed kunt lezen en schrijven. Terug naar school gaan, was de enige oplossing. Ook al vond ik dat doodeng. Met klotsende oksels ging ik naar de eerste les. Gelukkig kwam ik in een klas waar iedereen hetzelfde probleem had. Hier werd ik niet uitgelachen, maar geholpen. Ik kreeg complimenten voor wat ik goed deed. De fouten telden minder zwaar mee. Langzaam maar zeker groeide mijn zelfvertrouwen. Ik was niet meer bang om iets op te schrijven.’
Brieven schrijven ‘Inmiddels heb ik de smaak van taal te pakken. Ik volg nu zelfs een cursus grammatica. Hier leer ik pas echt goed hoe de Nederlandse taal in elkaar zit. Dat gebruik ik als ik e-mails of sollicitatiebrieven schrijf. Laatst heb ik zelfs een brief naar de wethouder van Schiedam geschreven. Omdat er geen geld meer was voor taalklassen. Dat had ik een paar jaar geleden nooit gedurfd. Ik zie dat het helpt. We pakken het probleem nu samen aan. Zodat andere mensen met een taalachterstand dezelfde kans krijgen als ik.’
LEZEN EN SCHRIJVEN VOOR IEDEREEN
Hoe goed ken jij de regio?
WIST JE DAT?
Welke foto hoort bij welke gemeente? Schrijf de juiste naam onder de foto. Kies uit de volgende plaatsnamen: Capelle aan den IJssel, Maassluis, Rhoon, Ridderkerk, Rotterdam, Schiedam, Spijkenisse en Vlaardingen.
Voorlezen is belangrijk voor de toekomst van kinderen Zij leren hierdoor heel veel nieuwe woorden en ontwikkelen een goed taalgevoel. Hoe meer boeken in huis, hoe beter!
Loop eens binnen bij de bibliotheek Ook als je nog niet goed kunt lezen, ben je van harte welkom in de bieb. Vraag naar de boeken in gemakkelijke taal of kom oefenen met taal op de computer. De medewerkers in de bieb weten ook waar je beter kunt leren lezen en schrijven.
De helft van de laaggeletterden werkt
Hoe beter je taalvaardigheid, hoe groter de kans op een hoger salaris. Vraag je baas of je via je werk een taalcursus kunt volgen!
Mensen die beter kunnen lezen en schrijven... kunnen zichzelf beter redden, zijn minder vaak ziek en zijn gelukkiger.
Puzzel mee! Op www.taalvoorhetleven.nl vind je allerlei leuke taalpuzzels. Print ze uit en ga lekker met woorden aan de slag.
OPLOSSINGEN
PAGINA 7
Rhoon
Ridderkerk
Spijkenisse
Vlaardingen
Maassluis Schiedam
Capelle aan den IJssel Rotterdam
WWW.TAALVOORHETLEVEN.NL
REGIO ROTTERDAM-RIJNMOND
Stel je taalvragen in het Taalhuis In de Bibliotheek Rotterdam is het Taalhuis. Iedereen die met taal aan de slag wil, is hier welkom. Jos Mastwijk en Glenny Moentadj zijn vrijwilliger bij het Taalhuis en vertellen wat zij voor je kunnen betekenen. Wat is een Taalhuis?
Krijgen jullie leuke reacties?
‘Het is een plek waar je terechtkunt met al je taalvragen. Als je moeite hebt met lezen, schrijven, spreken of luisteren, staan wij voor je klaar. In een gesprek stellen we vragen zoals: Waar heb je moeite mee? Heb je al eerder lessen of cursussen gevolgd? Wil je klassikale lessen volgen of een-op-een begeleiding? Zoek je iets in je eigen buurt? Door hier samen over te praten, kunnen we een aanpak vinden die bij je past.’
‘Mensen zijn vaak verrast dat we hier zitten. Maar als ze ons eenmaal gevonden hebben, zijn ze blij dat ze hun hart kunnen luchten en wij ze verder helpen. Hopelijk weten steeds meer mensen ons te vinden, zodat we samen een stap verder komen.’
Kun je hier ook langskomen als je taalvrijwilliger wilt worden? ‘Ja, ook dan ben je bij ons aan het het goede adres. We geven je uitgebreide informatie en zoeken samen uit welke vrijwilligersorganisatie bij je wensen aansluit.’
Contactgegevens Taalhuis Bibliotheek Rotterdam Adres: Hoogstraat 110 Open: ma-vrij van 13.00-17.00 uur E-mail:
[email protected] Telefoon: 010 - 2816209
Meld je aan als taalvrijwilliger Via het Taalhuis kun je bij verschillende vrijwilligersorganisaties terechtkomen. Sandro Toma van Gilde Rotterdam legt uit hoe een vrijwilligersplaatsing verloopt.
Interesses en wensen ‘Je kunt bij ons op verschillende manieren binnenkomen. Via het Taalhuis, maar ook via de vacaturebank van Vrijwilligerswerk Rotterdam of onze website www.gilderotterdam.nl. Als je je hebt aangemeld, nodigen we je uit voor een intakegesprek. Tijdens dit gesprek hebben we het over je interesses en wensen. Zodat we er samen achter komen welke vrijwilligersrol het beste bij je past.’
Cursus ‘Vervolgens volg je de basistraining Taal voor het Leven van vier dagdelen. Hierin leer je globaal wat laaggeletterdheid inhoudt, met welk materiaal je aan de slag gaat en hoe je resultaten bijhoudt. We streven ernaar al tijdens de training een deelnemer te vinden die jij gaat begeleiden, of een taalklas die je gaat leiden of ondersteunen. Ook hierbij houden we rekening met je interesses. Maar ook met waar je woont, welke dagen je beschikbaar bent en waar plek is. Zodat we een goede match maken en beide partijen met plezier aan de slag kunnen.’
Nieuwe kansen en uitdagingen voor jongeren Het aantal Nederlandse jongeren met lees- en schrijfproblemen groeit. Het is tijd dat daar verandering in komt. Daarom heeft het Jongerenloket Rotterdam de Taalmeter ingevoerd. Tim Cathalina vertelt over deze aanpak. ‘Bij ons melden jongeren zich aan die vragen hebben over onderwijs, werk en inkomen. Vaak omdat ze niet verder komen met school of omdat ze lastig aan een baan komen. Moeite met lezen en schrijven kan daar een oorzaak van zijn. Daarom laten we jongeren met een afgebroken opleiding en jongeren die de taal niet goed beheersen altijd eerst de Taalmeter maken. Als daaruit blijkt dat hun taalniveau onder de maat is, worden ze ingedeeld bij een voorlichtingsbijeenkomst over taal. Van de bijna 400 jongeren die de Taalmeter maakten, heeft ruim een derde grote moeite met lezen en schrijven.
Taaltraject op maat Tijdens deze bijeenkomst bieden we ze een taaltraject op maat aan. Daarbij houden we
PAGINA 8
rekening met hun situatie en niveau. Jongeren die door hun taalachterstand vastliepen op school kunnen dankzij het taaltraject wel doorstromen. Daardoor raken ze gemotiveerd. Op deze manier bieden we jongeren nieuwe mogelijkheden. Zodat ze zelfverzekerd een nieuwe weg kunnen inslaan.’
Taalmeter De Taalmeter is een online test die aan de hand van leesopdrachten meet of iemand zeer waarschijnlijk moeite heeft met lezen en schrijven. Organisaties die mensen screenen en waar intakes plaatsvinden, zoals het UWV, het Jongerenloket of uitzendbureaus, kunnen de Taalmeter kosteloos toepassen in hun organisatie. Kijk voor meer informatie op www.taalmeter.nl.
LEZEN EN SCHRIJVEN VOOR IEDEREEN
WIST JE DAT?
Woordvinder Zoek de dagen van de week en nog drie andere woorden in de woordvinder. Ze staan van links naar rechts. En van boven naar beneden. Letters kunnen vaker worden gebruikt.
maandag
w
e
e
k
e
i
n
d
e
d
o
n
d
e
r
d
a
g
eld dinsdag Voorbe
eeld i Voorb
q
w
e
e
k
a
b
z
woensdag
n
o
o
f
j
k
g
v
a
donderdag
s
t
e
z
h
t
c
r
t
vrijdag
d
h
n
o
d
a
g
ij
e
zaterdag
a
s
s
n
b
i
u
d
r
zondag
g
l
d
d
n
w
o
a
d
week
y
m
a
a
n
d
a
g
a
n
y
g
g
j
k
l
e
g
Taal in het museum Wist je dat kunst je kan helpen bij het oefenen met taal? Verzin maar eens een woord dat precies beschrijft wat jij van een schilderij vindt. In het Museum Boijmans Van Beuningen kun je met je taalmaatje of taalklas een speciale rondleiding krijgen waarin taal centraal staat: ‘Kunstpraat voor volwassenen’.
Foto: Lotte Stekelenburg
weekeinde ANTWOORDEN KRUISWOORDPUZZEL g a
a
m
y
d
d
l
g
n
s
s
a
o
n
h
d
z
e
t
s
f
o
o
n
e
w
q
i
d
n
o
d
k
e
e
w
j n n b d h j e e e
k d w i a t k k r i
l a o u g c g a d n
e g a d ij r v b a d
g a d r e t a z g e
Hieronder zie je veertien etenswaren. Alleen de letters zijn door elkaar gehusseld. Zet ze in de goede volgorde en vind het eten.
g
Husselwoorden
y
dag
n
ANTWOORDEN HUSSELWOORDEN rodbo
sinzieap
cochlao
brgsijeals
jkoeek
lkem
pealp
laco
shaaegll
sleev
tehe
maj
ffkoieklem
rodbo brood cochlao chocola jkoeek koekje pealp appel shaaegll hagelslag tehe thee ffkoieklem koffiemelk
aaks
eeld Voorb k a a s
aaks kaas sinzieap spinazie brgsijeals ijsbergsla lkem melk laco cola sleev vlees maj jam
PAGINA 9
WWW.TAALVOORHETLEVEN.NL
REGIO ROTTERDAM-RIJNMOND
VERTEGENWOORDIGERS VAN GEMEENTEN, BEDRIJVEN, ONDERWIJSINSTELLINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIES ZETTEN OP 11 SEPTEMBER 2013 HUN HANDTEKENING ONDER DE ALLIANTIE TAAL VOOR HET LEVEN.
Overzicht alliantiepartners Rotterdam-Rijnmond ‘Laaggeletterdheid heeft grote gevolgen voor het individu’ Pieter Kromdijk, wethouder Maassluis
Gemeenten Albrandswaard Capelle aan den IJssel Krimpen aan den IJssel Maassluis Ridderkerk Rotterdam Schiedam Spijkenisse Vlaardingen Zuidplas
Deelgemeenten Centrum Charlois Delfshaven IJsselmonde Kralingen-Crooswijk Noord Prins Alexander
‘De bibliotheek is de plek waar informatie, educatie, cultuur en evenementen samenkomen. Deze plek is uitermate geschikt om lokaal een sleutelrol te vervullen in de aanpak van laaggeletterdheid’ Gert Staal, directeur Centrale Bibliotheek Rotterdam
PAGINA 10
Bibliotheken A tot Z Groene Venen Maassluis Oostland Rotterdam Schiedam Vlaardingen
‘Het is van belang om bewoners les te geven in de buurt waar ze wonen. Op die manier is het mogelijk veel deelnemers te bereiken’ Lia Trum, directeur Tornante en stichting Bij Corrie
Vrijwilligersorganisaties ‘Een taalvrijwilliger kan bij mij op school hele dagen aan de slag: ouders naar een taalcursus verwijzen of zelf met ze aan het werk gaan’ Nick Zuiddam, directeur OBS de Driehoek, Rotterdam
Onderwijs Albeda College Accent Avondschool Erasmus Universiteit OBS De Driehoek SINL Scholingsinstituut Nederland STC-Group: Scheepvaart en Transport College Zadkine Alsare Calibris Stichting Bij Corrie
CMC (Capels Multicultureel Centrum) Gilde SamenSpraak Ridderkerk Nivon Rotterdam Stichting Aanzet Stichting LOV Stichting VluchtelingenWerk Maasdelta Stichting Wilskracht Werkt Unie van Vrijwilligers Vrijwilligerswerk Rotterdam Vrijwilligerswinkel
Zorg- en welzijns organisaties Aafje Ba-groep/Pit010 Centrum voor Dienstverlening Dock Charlois Radar Uitvoering Samenlevingswerk Stichting Buurtwerk Alexander SWS Welzijn in de Wijk (Stichting Welzijn Schiedam) Thuis op Straat
Diversen Bureau Frontlijn CED-Groep Champs on Stage De Welplaat, SW bedrijf Dona Daria Lions District 110 CW MEE Rotterdam Rijnmond Mommers Schoonmaakservice Museum Boijmans Van Beuningen Ondernemersontbijt Rotterdam Opzoomer MEE Samen Schrijven SKIN Rotterdam (Samen Kerk in Nederland) Stichting Big Brothers Big Sisters Rotterdam Stichting Hoedje van Papier Stichting Jarige Job Stichting KSA/GCW (Stichting voor Kerkelijke Sociale Arbeid) Stichting Mara Stichting Music Matters UWV Werkbedrijf VoorleesExpress Woonbron Woningcorporatie Zangmakers
‘Kunst kan een belangrijke rol spelen bij het vergroten van taalvaardigheid. Het programma Kunstpraat is daar een goed voorbeeld van’ Catrien Schreuder, hoofd Educatie museum Boijmans Van Beuningen
LEZEN EN SCHRIJVEN VOOR IEDEREEN
WIST JE DAT?
Rommeltje
Boeken voor volwassenen in makkelijke taal
Streep de woorden door die je hieronder in de puzzel ziet. De woorden staan achter elkaar. Let op: soms zit er een letter tussen die nergens bij hoort. En: van achter naar voren kan ook!
eeld Voorb m o
b
i
e
l
h
l
h
k
l
a
g
e
n
n
o o
t
r
u
u
d
z
d
u
d
t
o
p
m
a
j
h
d
d
o
e
l
t
r
a
p
w
s
t
o
p
p
e
n
De boekenserie Leeslicht bestaat uit boeken in eenvoudige taal. Deze boeken zijn niet kinderachtig en gaan over volwassen onderwerpen. Vaak zijn het zelfs bekende boektitels. Vraag ernaar in de bibliotheek of bestel ze op www.leeslicht.nl
ij d
1 keer 3
1
Voorbeeld
2
3
V L I E G t u ig
me este r
p en
VLIEG en
g eb ie d
g ev oel
VLIEG gewicht
ar b e id e r
le n
4
5
ANTWOORDEN 1 KEER 3 4 uit 5 school 6 mel
Puzze l wo o r d e n: b al , h av en , melk, sc h o o l, u it, v lie g .
ANTWOORDEN ROMMELTJE
1 vlieg 2 haven 3 bal
Maak met 1 woord 3 nieuwe woorden. Vul steeds een van de onderstaande woorden in. Let op: elk woord wordt maar 1 keer gebruikt.
mobiel, klagen, nood, jampot, duur, tijd, doeltrap, stoppen
6
g an g
d ag
au to
l aat
bord
fab r i ek
g e ko z e n
g eb o u w
en
PAGINA 11
WWW.TAALVOORHETLEVEN.NL
‘Ik ben Dieuwertje Blok, radio- en tvpresentator. Ik ken heel veel mensen die pas op volwassen leeftijd hebben leren lezen en schrijven. Zij zijn blij dat zij nu eindelijk hun (klein) kinderen kunnen voorlezen. Ook zijn ze trots dat zij met de computer kunnen werken.
‘Wil jij ook beter leren lezen en schrijven?’
Zou jij ook beter willen leren lezen en schrijven? Pak dan de telefoon en meld je vandaag nog aan voor een cursus bij jou in de buurt. In kleine groepjes, op een school, in de bibliotheek of alleen met een taaltrainer bij jou thuis. Bel nu! Want je bent nooit te oud om te leren.’
REGIO ROTTERDAM-RIJNMOND
Regioteam Rotterdam-Rijnmond
Het regioteam legt verbindingen tussen lokale en regionale partijen om zo veel mogelijk laaggeletterden te bereiken. Ook zorgt het team voor het opleiden van taalvrijwilligers.
[email protected] Gerda Welleman, regiocoördinator Wil je meer informatie over Taal voor het Leven? Of denk je dat jouw organisatie ook iets kan betekenen? Neem dan contact op met Gerda.
[email protected] 06 409 79 283 Ellen Pattenier, taalregisseur Heb je vragen over taal of over het werven en opleiden van vrijwilligers? Neem dan contact op met Ellen.
[email protected] 06 496 90 163 Ria Kramp, taalregisseur Voor alle taalvragen en vragen over het werven en opleiden van vrijwilligers kun je bij Ria terecht.
Word Taalvrijwilliger
[email protected] 06 481 39 820
Ga in je eigen regio aan de slag als taalsupporter, voorlezer, taalmaatje, taalcoach of taaltrainer.
Yin-Kwan Tang, regiomedewerker Ben je op zoek naar informatie voor op je eigen website of in een nieuwsbrief? Neem dan contact op met Yin.
Kijk op www.taalvoorhetleven.nl of bel 0800 023 44 44
[email protected] 06 468 34 651
COLOFON Lezen en schrijven voor iedereen is een uitgave van Stichting Lezen & Schrijven.
Contact
Volg ons op...
Taal voor het Leven regio Rotterdam-Rijnmond:
[email protected] www.taalvoorhetleven.nl
Uitgever Young Crowds (www.youngcrowds.nl) Coördinatie & Redactie: Claudia Lagermann Corrector: Mans Kuipers Fotografie: Joost Hoving, Ruud Pos Vormgeving: Susy Cascado, Imelda van der Helm, Mariska Schotman
@lezenenschrijven
@TvhL_Rijnmond Stichting Lezen & Schrijven Parkstraat 105 2514 JH Den Haag www.lezenenschrijven.nl
Stichting Lezen en Schrijven
Taal voor het Leven Rotterdam-Rijnmond
BESTEL GRATIS MEER REGIOKRANTEN (ZOLANG DE VOORRAAD STREKT) EN LEG EEN STAPEL IN UW BEDRIJFSKANTINE, VERENIGING OF BUURTHUIS.
PAGINA 12
