Dit is een uitgave van SOM Nijmegen, concept en uitvoering door SOM Nijmegen & GETSOMEDESIGN, geproduceerd op gecertificeerde, duurzame wijze. Klaar met de krant? Geef hem door, of doe hem bij het oud papier!
De Gouden Zebra
Waterservicepunt
To print or not to print Bereik jongeren.... met jongeren!
Welkom in Het Groene Hert
de Uitkomst Pagina 2
pagina 3
pagina 5
pagina 6
pagina 8
SOM Nijmegen | Uitgave 1 | www.somnijmegen.nl
De finaledag van het project ‘Basisscholen gaan voor het klimaat.’ Een project waarin SOM Nijmegen veertien organisaties liet samenwerken om 34 scholen te helpen bij het besparen van energie.
SOM Nijmegen: Samenwerken aan duurzaamheid Nijmegen - ‘Als je iets op het gebied van duurzaamheid wilt bereiken, moet je samenwerken. Dat kun je niet alleen.’ Stan Seveke, directeur van SOM Nijmegen, is ervan overtuigd dat er vele partijen zijn die net als zijn stichting voor ogen hebben: sámen projecten ontwikkelen die de wereld mooier én leuker maken. Bedrijven, overheden of onderwijsinstellingen kloppen bij ons aan, omdat ze met burgers, jongeren of kinderen een doel willen bereiken. SOM Nijmegen brengt ze bij elkaar en laat ze samenwerken, aldus Stan. ‘Het is wat we al vijfentwintig jaar doen, en goed kunnen’. Nieuwsgierig ‘Maar we doen méér. We ontwikkelen en regisseren ook onze ei-
gen projecten. We zijn nieuwsgierig naar wat er leeft in de wereld om ons heen: Waar is behoefte aan? Hoe kunnen we mensen bij die wereld betrekken? Waar zijn ze, hoe bereik je ze?’
bewust leven; we zijn er ook privé mee bezig. En iedereen heeft op zijn vlak expertise in huis: de ene op gebied van educatie, de ander op participatie of communicatie. Samen ontwikkelen we mooie projecten.’
‘We zijn nieuwsgierig naar wat er leeft in de wereld om ons heen’
Persoonlijk betrokken ‘We zitten vol ideeën’, zegt Stan enthousiast. ‘Dat komt door de persoonlijke betrokkenheid van de medewerkers. Allemaal hebben we wat met duurzaamheid en
Stan vertelt over het verhalend lespakket over afvalverwerking dat SOM heeft ontwikkeld. Over het project waarin scholen hun energierekening omlaag kregen. Over jongeren die jongeren oplei-
den tot milieuvoorlichter. Projecten waar SOM steeds de partij is die iedereen aan elkaar knoopt, en voor een stevige inhoud zorgt. ‘Daarnaast we zijn al jaren het Waterservicepunt voor gemeente Nijmegen, zo helpen we bij het afkoppelen van hemelwater van het riool en geven we voorlichting over subsidies voor groendaken.’ Het Groene Hert Toen gemeente Nijmegen een partij zocht die álle groene subsidies en de klimaatcampagne ‘Het Groene Hert’ onder hun hoede wilde nemen, begon het bij SOM Nijmegen te borrelen. ‘Wij zijn met z’n allen een weekend weg-
gegaan om onze ideeën uit te werken in een plan. Veel van wat wij belangrijk vinden, kunnen we hierin kwijt: een podium zijn voor allerlei duurzame producten, diensten en subsidies. Waar gemeente, bedrijven en burgers elkaar vinden. Hét Groene Hert van Nijmegen. Geweldig toch?’ Meer weten over Het Groene Hert? Kijk op de achterzijde!
2 De Uitkomst!
De Gouden Zebra Educatie Op basisscholen is altijd een tekort aan tijd. Hoe kunnen we ze helpen aandacht te geven aan verkeerseducatie? En hoe maken we de schoolomgeving veiliger? In elke gemeente spelen deze vragen. SOM Nijmegen bedacht daarvoor De Gouden Zebra: handen en voeten voor de gemeente én de scholen. De Gouden Zebra kan vele vormen aannemen, maar zorgt er vooral voor dat verkeerseducatie op de kaart blijft. Zo is SOM als verkeersmakelaar actief in de gemeente Nijmegen. Samen met de school kijken we naar wat
wensen en mogelijkheden zijn. Is dat de aanschaf van een nieuwe verkeersmethode of wil de school een actieweek? Wat kan de school doen aan handhaving of hoe kan ze ouders betrekken? SOM geeft advies, organiseert acties en on-
Participatie
Leren in ’t World Café Wageningen - Grensoverstijgend leren om duurzaamheidsvraagstukken aan te pakken, daar ging het om tijdens het internationale seminar “Crossing Boundaries and Expanding Horizons”. Maar hoe zorg je ervoor dat je deelnemers dan ook echt van elkaar leren? ‘Kies actieve werkvormen. Dan benut je echt de kennis van de groep.’ Rebekah Tauritz, projectleider en NME-expert bij SOM Nijmegen, organiseerde het seminar in nauwe samenwerking met de Nederlandse UNESCO leerstoelen ‘Leren voor Duurzame Ontwikkeling’ (LvDO). De aanleiding was de inaugurele rede van Prof. dr. A.E.J. Wals ter ere van het accepteren van zijn leerstoel. Rebekah: ‘Het is ongelofelijk wat een kennis een groep gezamenlijk kan bezitten. Voor het oplossen van duurzaamheidsvraagstukken is het de kunst, maar ook de noodzaak dit te benutten. We wilden de deelnemers
dan ook niet drie dagen naar lezingen laten luisteren, maar echt laten samenwerken.’ World Café en Fishbowl Rebekah beveelt hiervoor actieve werkvormen aan, ze licht er twee toe. ‘Na een aantal korte presentaties waarin het thema werd toegelicht, gingen de deelnemers een drankje drinken in één van de World Cafés. In de ontspannen sfeer van het café gingen subgroepjes in een hoog tempo met een aantal stellingen aan de gang.
“Crossing Boundaries” is georganiseerd door SOM Nijmegen in samenwerking met de Nederlandse UNESCO leerstoelen ‘Leren voor Duurzame Ontwikkeling’, Wageningen Universiteit, Universiteit Leiden, de Open Universiteit, UNESCO Nederland en Agentschap NL.
dersteunt verkeersouders. En moet er iets op straat veranderen? Dan is SOM voor de school het aanspreekpunt richting de gemeente.
De Gouden Zebra kan ook werken in de vorm van een prijsvraag. Twintig scholen in Nijmegen en Arnhem onderzochten met de leerlingen de verkeersveiligheid rond de school en op de schoolthuisroutes. Met ondersteuning
van SOM maakten ze een verkeersveiligheidsplan waarin educatie, handhaving en infrastructuur centraal stonden. De juiste partijen, van wethouder tot ouder, werden in het proces betrokken. Met veel inzet en enthousiasme werden verkeersveilige plannen gemaakt en uitgevoerd. En wie dat het beste deed... won een prijs!
Hierbij reageerden ze steeds op de reactie van de vorige groepjes. De deelnemers discussieerden naar hartenlust en in een vrij korte periode kwamen er vele ideeën boven. Hierna kwamen alle groepen weer bij elkaar. Met de ‘Fishbowlmethode’ ging de gehele groep vervolgens aan de slag met
de belangrijkste ideeën die in de cafés waren gevormd. Vier deelnemers mochten plaats nemen in het midden van de zaal (binnenkring). De rest van de groep verspreidde zich over de stoelen die in twee kringen daar omheen waren opgesteld (buitenkring). Er werd stevig gediscussieerd door
Prijsvraag
de deelnemers in de binnenkring. Als iemand uit de buitenkring mee wilde doen, stond hij op en nam plaats in de binnenkring. Het zorgde voor een mooie dynamiek.’ Ideeën opdoen over deze en andere actieve werkvormen? crossingboundaries.somnijmegen.nl
De Uitkomst 3
Waterservicepunt Noem hem gerust waterexpert. Jos van der Lint coördineert vrijwel alle waterprojecten bij SOM Nijmegen. Samen met collega Emmy Kleinsmann nemen ze gemeenten veel werk uit handen bij afkoppeltrajecten of andere initiatieven waarbij water een grote rol speelt. ‘Zo zijn we voor gemeente Nijmegen het Waterservicepunt’, zegt Jos. ‘Dat betekent dat we hét punt zijn waar inwoners informatie krijgen over water. We geven advies en helpen om veilig en effectief het regenwater af te koppelen van het riool. In Nijmegen krijgen inwoners hier subsidie voor – ook daar helpen we bij.’
‘Maar we doen nog meer’, zegt Jos. ‘Lesgeven bijvoorbeeld. Of wandelingen en excursies organiseren. Wil je wat weten over water? Ja, dan ben je bij ons aan het juiste adres.’ www.waterbewust.nl
Oplossing Meer gemeenten vinden SOM Nijmegen voor hulp bij het aanpakken van waterprojecten. Tiel bijvoorbeeld. Een buurt kampte al jaren met wateroverlast bij hevige regenbuien. Gemeente en bewoners kwamen niet tot een oplossing, zodat SOM Nijmegen werd ingeschakeld: als tussenpersoon, als expert, adviseur, en aanspreekpunt.
Afkoppelen... Het grootste deel van een stad bestaat uit verhard oppervlak. Regenwater dat op daken, stoepen en straten valt, wordt vrijwel overal direct afgevoerd via het riool. Maar het is beter om het ‘schone’ regenwater niet te mengen met vuil afvalwater. We kunnen het beter scheiden en opnieuw gebruiken (denk aan regenton of –zuil, vijver etc.) of rechtstreeks afvoeren naar de bodem. Dat is afkoppelen!
Waterexpert Jos van der Lint: ‘We zijn inzetbaar als adviseur, we geven voorlichting en maken lessen.’
Water in de stad Spannend en leerzaam BEVERWIJK – De projectweek van basisschool de Vrijheit in Wijk aan Zee stond in het teken van water. Heel toepasselijk, want de gemeente Beverwijk wil de wateroverlast in het dorp aanpakken en de overstort op het strand verwijderen. Alle kinderen van basisschool De Vrijheit kwamen van alles te weet over dit onderwerp. In opdracht van de gemeente Beverwijk organiseerde SOM Nijmegen waterlessen op de school. In de kleutergroepen werd gewerkt met een ideeënlesbrief. Groep 3 tot en met 8 kregen les over waterwinning en gingen op excursie door middel van een speurtocht. Met z’n allen op zoek naar een afkoppelproject in het dorp - en waar is nu precies die riooloverstort op het strand?
teur van De Vrijheit. ‘Ik vind het een geslaagd initiatief. De kinderen vonden de proefjes heel leuk en ze hebben er veel van geleerd. Vooral de wandeling langs de waterprojecten in het dorp was erg interessant. De meelopende ouders waren verbaasd dat al zoveel verschillende straten en pleinen waren aangepakt. Ze hadden nog nooit zoveel naar putdeksels, kolken en lijngoten gekeken. Er ging een wereld voor hen open!’
Putdeksels en lijngoten ‘Het was niet alleen spannend, maar ook leerzaam’, aldus Angelieke Carpentier-Hamers, direc-
Een riooloverstort op het strand
Nijmegen leeft met water. Denk aan de rivieren in en om de oude stad: de Nederrijn, de Waal en de Maas. En het Maas-Waalkanaal dat de stad doorstroomt. Voor de leefbaarheid en veiligheid in de stad is het voor alle inwoners noodzakelijk goed om te gaan met alle soorten water; ook het regenwater, afvalwater en grondwater horen hierbij. En dan het liefst: niet te veel, niet te weinig en niet te vies. Volgens onderzoek gebruikt elk mens (jong en oud) gemiddeld 125 liter drinkwater per dag. Hiervan verdwijnt zeker 100 liter in de vorm van huishoudelijk afvalwater in het riool. Per persoon! Alles bij elkaar is dat een gigantische hoeveelheid. Klimaatverandering Daarbij komt ook nog het regenwater, dat veelal door hetzelfde riool wordt afgevoerd. In deze tijd van klimaatverandering en de verwachting dat de buien extremer kunnen worden in de zomer en de winters natter, wordt de hoeveelheid water die verwerkt moet worden nog groter. Leefomgeving Daarom wil de gemeente Nijmegen een gezond en veerkrachtig
watersysteem realiseren. En met schoon water een aantrekkelijke leefomgeving maken. Dat kan door te zorgen voor onderhoud van vijvers, sloten en waterpartijen, renovatie van oud riool, maar ook door schoon en
vuil water te scheiden, ofwel afkoppelen. Bijvoorbeeld door regenwater te verwerken waar het valt. De inwoners van de stad kunnen hier een steentje aan bijdragen.
4 De Uitkomst!
De Klieners komen eraan! Educatie Den Haag - Met piepende remmen komt de bakfiets tot stilstand op het schoolplein van de Haagse school. ’’De Klieners’’ staat erop. Twee robotjes kijken je vanaf de fiets aan. ‘Ruim het op, maak het schoon…’ klinkt er ineens uit de luidsprekers! Er zitten zwaailichten aan de fiets en kokers met afbeeldingen erop: papier, fruit, plastic… ‘Laat Den Haag stralen…’ klinkt het weer. Wie zijn die robotjes en wat komen ze doen in Den Haag? En hoe zit het met die kokers? Annemarie Driessen, senior projectleider bij SOM Nijmegen vertelt.
‘Het hoort allemaal bij het project ’’De Klieners’’ dat we ontwikkelden voor en in samenwerking met de gemeente Den Haag. De afdeling milieueducatie van Den Haag benaderde ons met de boodschap: we hebben veel educatief materiaal over afval en afvalscheiding, inhoudelijk is het meeste nog op orde, maar het moet in één lijn
en het mag spannender zijn en meer up to date. Onze opdracht werd: verzin een pakkend project waarmee leerlingen leren over afval, zich bewust worden van het (zwerf)afval om hen heen en hun steentje willen bijdragen om hun omgeving schoon te houden. Het resultaat: een ‘gepimpte’ afvalbakfiets gevuld met lesmaterialen voor groep 1 tot en met 8.’ Verhalend ontwerp Voor de lesmaterialen riep SOM ’’De Klieners’’ in het leven! Een verhalend ontwerp waarin de robotjes Rubbi en Weestie de hoofdrol spelen. Annemarie: ‘Zij
komen op hun afvalbakfiets naar Den Haag vanaf de planeet Klien. Daar is het superschoon en opgeruimd. Rubbi en Weestie komen in elke klas langs in de vorm van een verhaal om de kennis van de Haagse leerlingen over afval en afvalscheiding bij te spijkeren.’ Testen Om de kwaliteit van het materiaal te garanderen wordt het van tevoren getest door leraren en leerlingen. Op dit moment is de eerste Haagse school met de pilot bezig. Benieuwd naar Rubbi en Weestie? Naar de fiets? En hoe het verder gaat met het project? Volg de Klieners op onze site! www.somnijmegen.nl
Annemarie Driessen, senior projectleider bij SOM Nijmegen.
Participatie
Par(k)ticipatie Nijmegen - Het park De Geologenstrook in Nijmegen was een dichtbegroeid park aan de rand van een woonwijk. Achter grote bossen riet lagen twee vijvers. Op sommige wandelpaden stond het gras zo hoog dat je er niet meer kon lopen. Mensen voelden zich vanwege de dichte begroeiing niet meer veilig in het park. Tijd voor een nieuwe inrichting. SOM Nijmegen nodigde de bewoners, de gemeente en de landschapsarchitect uit om samen een ontwerp te maken voor het park. In twee werkgroepen hebben alle partijen zich gebogen over de natuur, de cultuurhistorie en de infrastructuur. Drie sessies later lag er een ontwerp waar iedereen enthousiast over was. De gemeente kon aan de slag. Het resultaat? Nieuwe paden waar ook ouderen uit de voeten kunnen, de vijvers zijn weer zichtbaar en de geschiedenis van het park is letterlijk uit de grond gehaald. Ook is er een avonturen-
pad voor de kinderen aangelegd met stapstenen, houten bruggen en ’’knuppelpaden’’: paden gemaakt van stammetjes. Keigoede informatie De bewoners wilden ook graag informatie over het park. In het park liggen tientallen enorme keien. Sommige zijn gemarkeerd en bij die keien vindt de wandelaar nu allerlei wetenswaardigheden over het park, het groen, het water, de wijk en de geschiedenis van het gebied. Ben je in de buurt? Ga aan de wandel!
SOM Nijmegen heeft veel ervaring met het maken van informatieve routes met verschillende thema’s: van wandelingen langs waterkunstwerken tot historische routes door de stad. Of de informatie nu op keien geplaatst wordt of digitaal wordt aangeboden: we begeleiden het hele proces. Een van de keien in De Geologenstrook: vol weetjes over het park.
De Uitkomst 5
To print or not to print ‘Honderd procent groen design bestaat niet’, zegt Guido Rippe nuchter. De ontwerper vormt samen met dtp’er Ron van Eijk het ontwerpbureau GETSOMEDESIGN. Een bureau dat zich richt op groene oplossingen voor ontwerpvragen. GETSOMEDESIGN werkt volledig groen?
Moet je dan niet alles zoveel mogelijk digitaal aanbieden?
‘Honderd procent groen design bestaat niet. Als je ontwerpt, gebruik je nog altijd middelen en materialen die niet 100% milieuvriendelijk zijn. Maar je kunt wel bewust je middelen kiezen, en bewust met je materialen omgaan. Met drukkerijen werken die FCS gecertificeerd zijn en gerecyclede materialen gebruiken. En natuurlijk steeds je klanten een goed alternatief blijven aanbieden, zodat zij zich ook bewust worden van de alternatieven. Een digitale nieuwsbrief in plaats van een papieren versie bijvoorbeeld.’
‘Dat vind ik geen echte oplossing. Communiceer je met jongeren, dan zeg ik ja! Zoveel mogelijk digitaal. Maar sommige doelgroepen moeten nou eenmaal iets in handen krijgen, waaraan je kunt ruiken, lekker doorheen kunt bladeren. Of je wilt een bepaald doel bereiken – dat alleen via print mogelijk is. Kies dan weer voor je duurzame materialen.’
Wat kan een klant nog meer van jullie verwachten? ‘Een ontwerp dat klopt. Daarvoor duik ik in de wereld van de opdrachtgever. Ga ik bij de organisatie op bezoek: Wie werken daar? Wat gebeurt daar? Wat past daar? En is het ontwerp of concept klaar, dan kunnen we het ook produceren. We zijn met z’n tweeën, maar je moet eens weten wat voor netwerk we hebben! Ha!’
GETSOMEDESIGN werkt nauw samen met SOM Nijmegen. Sterker, ze zitten in hetzelfde pand! Wat ze allemaal doen? Kijk op: www.getsomedesign.nl
De soepchef
Afrikaanse tomaten- & pindasoep Medewerkers van SOM Nijmegen zijn behoorlijk verwend. Want… elke lunch zorgt beheerder Fred Holla voor soep. In deze Uitkomst een van onze favorieten. Wil je meer ideeën en recepten voor lunchsoepen? Kijk op somnijmegen.nl! Wat heb je nodig? (voor 4 tot 6 personen) 1 1 3 1 1 1/2 1 1/2
el (olijf)olie middelgrote ui, gesnipperd teentjes knoflook, gehakt el gehakte verse gember theelepel gemalen komijn theelepel gemalen koriander 1/2 kaneelstokje 1 snufje gemalen kruidnagel 3 middelgrote tomaten, gehakt 2 zoete aardappelen, geschild en in stukjes 1 grote wortel, geschild en in stukjes 5 kopjes water 1 tl zout 1/4 kop droge geroosterde, ongezouten pinda’s 2 el pindakaas 1 blik kikkererwten, afgespoeld en uitgelekt fijngehakte verse koriander, voor garnering Aan de slag! Verhit de olie in een grote pan op matig hoog vuur. Bak de ui, onder regelmatig roeren, totdat de randen bruin begint te worden. Doe de knoflook, kruiden en het kaneelstokje erbij, 3 minuutjes meebakken. Voeg de tomaten, zoete aardappelen en wortel toe aan het uimengsel en bak gedurende 5 minuten, af en toe roeren. Doe nu
het water en het zout erbij. Breng het aan de kook, zet het vuur lager, deksel erop, en laat het ongeveer een half uurtje koken, of tot de zoete aardappelen en wortelen gaar zijn. Haal de soep van het vuur en laat deze tien minuutjes afkoelen. Verwijder het kaneelstokje. Pureer de soep tot bijna puree.
Roer er nu 1/4 kop droge geroosterde, ongezouten pinda's, en 2 eetlepels pindakaas doorheen. Nu doe je de kikkererwten erbij en warm je de soep weer op. Beetje zout en peper naar smaak erbij, garneren met verse koriander. Lunch smakelijk!
Educatie
Taal leren op het werk Eindhoven - Uit onderzoek blijkt dat mensen die in Nederland komen werken en niet verplicht hoeven in te burgeren, toch behoefte hebben aan Nederlands leren. Waarom? Het maakt het werken en wonen nu eenmaal makkelijker! In Eindhoven kunnen bedrijven en uitzendorganisaties sinds kort een cursus afnemen bij het ROC Stercollege voor deze zogenaamde MOE-landers (Midden- en Oost-Europeanen). SOM Nijmegen ontwikkelde samen met een docententeam een cursus waarin het leren van de taal direct is gekoppeld aan de werkplek. Het boekje Mijn Werkplek, dat de cursisten tijdens de cursus zelf in- en aanvullen, is na afloop een handige bedrijfsgids. De cursus is laagdrempelig: pictogrammen geven aan wat de cursisten gaan doen: spreken, lezen, luisteren of schrijven en of ze dat alleen of in een groepje gaan doen. Brand! Het materiaal is lekker concreet. Wie moet je bellen als je ziek bent? En wat zeg je dan aan de telefoon? Hoe zit het met veilig werken op jouw werkplek? Wat moet je doen als er brand is? Hoe vraag je eigenlijk de weg? Na deze
cursus weten de cursisten het allemaal. De cursus gaat ook over wonen in Nederland en over de Nederlandse cultuur; de plek waar je woont, een plattegrond lezen, de gewoontes van de Nederlandse mensen. Zo weten cursisten na afloop niet alleen wie ze moeten bellen om zich ziek te melden en waar de dokterspost is, maar kunnen ze ook de Nederlandse buurman om een lift vragen! Meer weten? www.somnijmegen.nl
6 De Uitkomst!
Bereik jongeren… met jongeren! Participatie ‘Wil je jongeren bereiken? Doe dat dan met jongeren’, zegt Anne el Ouggouti, projectleider bij SOM Nijmegen. ‘Dat zorgt voor een frisse blik.’ Anne krijgt vaak de vraag of ze een activiteit kan bedenken of een bijeenkomst kan organiseren voor jongeren. Bijvoorbeeld om jongeren te informeren of als een gemeente of organisatie juist informatie wil van de jongeren. ‘En de boodschap moet dan wel “een beetje op een leuke manier” overkomen’, vertelt Anne. ‘Maar als je jongeren wilt bereiken, kun je jongeren die activiteit veel beter zélf laten bedenken. Ze denken en leven op zo’n andere manier dan wij volwassenen, dat zorgt voor een frisse blik.’ Traject 18 Anne vindt dat je jongeren een rol moet geven in de communicatie naar hun doelgroep. ‘Het maakt veel meer indruk als een jongere iets vertelt over een bepaald onderwerp dan wanneer ik dat doe’, lacht ze. Zo wilde gemeen
‘Jongeren kunnen veel meer dan je denkt’ te Nijmegen alle 18-jarigen in de stad informeren over de rechten en verantwoordelijkheden die je krijgt als je 18 wordt. Anne bedacht daartoe het jongerenteam ‘Traject 18’: ‘We selecteerden vijf
jongeren die eerst zelf hun rechten en verantwoordelijkheden onderzochten. Ze bedachten een website met prijsvragen om hun leeftijdsgenoten op hun rechten te wijzen. Ze gingen flyeren in de stad, startten een Hyvespagina, hielpen mee de pers te woord te staan, organiseerden ‘Debat & Music’ in Merlijn. Je zag het aantal hits op de site omhoog vliegen als ze weer een actie hadden georganiseerd.’ Niet overschatten Jongeren kunnen veel meer dan je denkt, vindt Anne, maar je moet ze niet overschatten. Begeleiding is het toverwoord. ‘En daar gaat flink wat tijd in zitten. Soms zit het in hele kleine dingetjes: helpen met een e-mail of een belletje. Soms help je ze hun taken efficiënt organiseren, of de vaart in het project te houden. Belangrijk is dat ze er iets van opsteken.’ Handig Laatste tip van Anne: ‘Wil je jongeren inzetten, dan is het handig als ze er iets aan overhouden: geld bijvoorbeeld. Want, je bent concurrent van hun nevenactiviteiten. En dat zijn er nogal wat!’ www.traject18.nl
GreenTeam – The Young Experts Jongeren die jongeren voorlichten: dat zijn The Young Experts van SOM Nijmegen. Het eerste team van Young Experts richt zich op het milieu: het GreenTeam! Ze zijn tussen de 15 en 18 jaar. Type vlotte babbel, beetje lef – met een hart voor groen. Zeg: een kruising tussen Ali B en Filemon Wesselink. Of Floortje Dessing meets Katja Schuurman. Ze geven zelf leuke lessen aan jongeren over het milieu. Bijvoorbeeld
op scholen en verenigingen. Alle Young Experts krijgen van SOM Nijmegen een training van zes bijeenkomsten, zodat ze goed voorbereid voor een groep staan. Meteen een leuke maatschappelijke stage! Ken je iemand die jij geknipt vindt voor het GreenTeam? Of wil je een Young Expert inschakelen? Kijk voor meer informatie op de site! www.theyoungexperts.nl.
Anne El Ouggouti, projectleider bij SOM Nijmegen: ‘Geef jongeren een rol in de communicatie.’
Ook SOM... • De toren in het Kronenburgerpark, De Roomse Voet, is de plek waar SOM Nijmegen 25 jaar geleden is begonnen. We beheren hem nog steeds! • SOM Nijmegen is superactief op Twitter. Rebekah Tauritz informeert u over het laatste nieuws uit NME- land! Volg ons op @somnijmegen via twitter.com • Samenwerken met musea, ook dat doet SOM Nijmegen graag. Bijvoorbeeld met Museum Het Valkhof en Archäologischer Park Xanten in het project “Hoe Romeins ben jij?”. www.wieroemischbistdu.de • Bent u actief op LinkedIn? Discussieer mee met SOM Nijmegen! Bijvoorbeeld over de vraag of én zo ja hoe cultuureducatie en duurzame ontwikkeling elkaar kunnen versterken. www.linkedin.com
De Uitkomst 7
Project ‘Basisscholen gaan voor het klimaat!’
Basisscholen besparen energie Regio Nijmegen – Meer dan dertig basisscholen in regio Nijmegen deden mee aan het project ‘Basisscholen gaan voor het klimaat!’. Een project om scholen bewust te maken van hun energieverbruik én om hen energie te laten besparen. Hiervoor stelden sponsoren en partijen middelen en diensten gratis beschikbaar.
‘De kracht is dat we met de héle school eraan werken’ De Appelhof in Druten is een school waar duurzaamheid hoog op de agenda staat. Ze hebben zich dan ook meteen ingeschreven voor ‘Basisscholen gaan voor het klimaat!’. Els Leenders, directrice van de school, legt uit. ‘Duurzaamheid staat volop in de belangstelling’, begint Els. ‘En ik vind het erg belangrijk om daar ook op school mee bezig te zijn. Dat leerlingen bewust gemaakt worden om zuinig om te gaan met energie. En ze ook kritisch worden: hoe gebruiken we de energie die beschikbaar is?’
deren ermee aan de slag gaan: er zijn lessen voor álle groepen. Hoe jonger ze bewust met energie omgaan, hoe beter. En doordat het schoolbreed wordt aangepakt, is het effect ook groter naar de rest van de omgeving. Bijvoorbeeld naar ouders of de pers.’ Geld overhouden
Al jong bewust Een sterk punt van dit project vindt ze dat het voor alle groepen is. ‘Het is heel krachtig als je er met de hele school aan kunt werken. Wat ik heel goed vind aan dit project is dat ook de jongste kin-
En de besparing zelf? Is dat ook een reden om mee te doen? ‘Ja, natuurlijk’, lacht Els. ‘Want het geld dat we straks overhouden, kunnen we weer inzetten voor andere zinvolle doelen!’
Zo kreeg elke school die meedeed onder andere gratis drie zonnepanelen van Ecostream en een energiemeetsysteem van Plugwise dat elektriciteitsverbruik meet en de opbrengst van de zonnepanelen zichtbaar maakt. Ook kwam Royal Haskoning op de school langs voor een technische energiescan en gaf de GGD advies in het kader van het eigen project ‘Frisse lucht op school’. Het project werd afgesloten met een finaledag in het NEC-stadion in Nijmegen gepresenteerd door Jochem van Gelder.
Hoe klinkt het als duizend leerlingen trommelen? Kijk op www.wijgaanvoorhetklimaat.nl
Samenwerking Het project is een initiatief van de MARN: Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen en ontwikkeld en gecoördineerd door SOM Nijmegen. Een gouden combinatie, zo bleek. De MARN zorgde voor sponsoren en partners, SOM Nijmegen voor de communicatie
en samenwerking tussen de partijen. SOM verzorgde de werving van de basisscholen in de regio. Dit resulteerde in een deelname van 34 basisscholen in het project. De MARN stelde doelen, SOM ontwikkelde en selecteerde al het lesmateriaal. De MARN wilde een grootse finaledag in het NEC stadion, SOM zorgde ervoor dat bijna duizend leerlingen naar het stadion werden gebracht en organiseerde een geweldige middag! www.wijgaanvoorhetklimaat.nl
‘Toet, toet, toet !’ De Sterredans in Nijmegen deed ook mee met het project ‘Basisscholen gaan voor het klimaat’. Zoë uit groep 7 vertelt wat zij hebben gedaan: ‘Wij hebben slogans bedacht om mensen energie te laten besparen.’ De winnende slogans zijn: ‘Weg met je pakje, pak je beker!’ ‘ Toet, toet, toet we komen allemaal te voet!’ ‘Lichten uit dat is een wijs besluit’ en ‘Iets meer groen is wel te doen’. De kinderen hebben in de klas ook veel
proefjes gedaan. Zoë: ‘We hebben windmolentjes gemaakt en een stroomkring meetsysteem.’ Pieter en Sam zitten in groep 8. Zij hebben een verhaal over energie geschreven en een muurkrant gemaakt. En Pieter heeft zelfs een energiegedicht geschreven. Energiemeetsysteem David uit groep 8 legt uit dat ze ook een energiemeetsysteem hebben gekregen op school. ‘Op een
computer kun je zien welke apparaten veel energie verbruiken. Ook zie je hoeveel geld dat kost. Het zonnescherm kostte heel veel energie, want de knop stond altijd op de stand: naar beneden. Nu zetten we de knop gewoon weer terug als het scherm omlaag is. Zo kost het veel minder energie.
8 De Uitkomst!
Welkom in Het Groene Hert Een duurzaam punt. Dat is Het Groene Hert aan de Burchtstraat in Nijmegen! Je kunt er groen winkelen, duurzaam werken en advies vragen om je huis energiezuinig te maken. Je krijgt er hulp bij het aanvragen van groene subsidies en drinkt een kopje biologische koffie. Ondernemers vinden er een uitgebreid netwerk en kunnen hun duurzame producten laten zien en verkopen aan het Nijmeegsen publiek. Het Groene Hert, een plek om samen te werken aan duurzaamheid.
Shoppen
Shoppen Het Groene Hert is een winkel. En we verkopen... duurzame producten! Van ledlampen en gezichtscrème tot wasbollen, pannen en speelgoed. En natuurlijk onze regionale producten. Bent u op zoek naar een groen alternatief voor een bepaald product? Kom
Netwerken
het groene hert
Burchtstraat 126 www.hetgroenehert.nl
Duurzame Waardekaart Gunstig! Met de Duurzame Waardekaart krijg je korting op duurzame producten in heel Nijmegen. Je koopt de kaart in Het Groene Hert. En dan maak je natuurlijk meteen
Netwerken Het Groene Hert is dé netwerkplek voor groene ondernemers. En: daar kom je je klanten tegen! Op zoek naar werkruimte? Als zzp’er of als bedrijf? Het Groene Hert biedt werkplekken in het centrum
Advies & Subsidie
kijken in Het Groene Hert, grote kans dat u het vindt. En hebben we het niet? Dan gaan we voor u op zoek!
duurzaam punt
gebruik van de te gekke aanbieding in de winkel! PS: de kaart is ook geldig in de rest van Nederland…
van Nijmegen met draadloos internet en vergaderruimte. Het Groene Hert is duurzaam ondernemen vanuit het zenuwcentrum van duurzaam Nijmegen. De juiste plek op het juiste moment.
Advies & Subsidie Uw huis energiezuinig(er) maken? Onze energieadviseur helpt u graag op weg! In Het Groene Hert vindt u informatie over onder andere zonne-energie, isolatie,
bouwmaterialen en verlichting. Heeft u uw keuze gemaakt? Dan helpen wij u meteen met een subsidieaanvraag.
Klimaatfonds Nijmegen Een goed gevoel! Het Klimaatfonds Nijmegen steunt lokale projecten die gericht zijn op CO2-reductie. Het fonds wordt mogelijk gemaakt door bedrijven en particulieren uit Nijmegen. Zij bereke-
nen hun CO2-uitstoot en betalen een bedrag per ton CO2. Het klimaatfonds gebruikt dit geld voor lokale, duurzame projecten. Zo dragen we met z’n allen bij aan een groener Nijmegen!
Meer weten? Netwerken in Het Groene Hert? Kijk op hetgroenehert.nl of somnijmegen.nl.
COLOFON De Uitkomst is een uitgave van SOM Nijmegen Concept SOM Nijmegen & GETSOMEDESIGN
Aanbiedingen
Opmaak/vormgeving GETSOMEDESIGN WWW.GETSOMEDESGN.NL
Aanbiedingen Wilt u een zonneboiler of groendak? Het Groene Hert heeft aanbiedingen met kortingen op heel veel
energiebesparende producten en systemen, vaak van een lokaal bedrijf. Komt dat even goed uit!
Tekst SOM Nijmegen Drukwerk Kempen Communicatie bv
Niets uit deze uitgave mag worden gebruikt zonder toestemming van SOM Nijmegen. SOM Nijmegen Postbus 1575 6501 BN Nijmegen (024) 378 92 06
[email protected] www.somnijmegen.nl Klaar met de krant? Geef hem door, of doe hem bij het oud papier!
