Leerjaar 4: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 12: Het vinden van werk Praktijkkern d: Rechten en plichten als werknemer Thema Praktijkkern
12. Het vinden van werk d. Rechten en plichten als werknemer
Overkoepelend doel
De leerling vervult zijn plichten als werknemer met gebruikmaking van de daarbij behorende rechten
Soort les
Lesdoel (in waarneembaar leerlinggedrag)
Bron Lesdoel
1 Introles
De leerling oriënteert zich op wat er van hem verwacht wordt als werknemer, en wat hij mag verwachten van zijn werkgever.
VSO kerndoelen Leergebiedoverstijgend ( LGO) kd 1 M&M kd 4 Voorbereiding op arbeid (VOA) kd 3
De leerling vult blaadjes in in twee verschillende kleuren: één over zijn plichten als werknemer en één over zijn rechten als werknemer.
Voorbespreking van de opdracht: - Wat wordt er van je verwacht als werknemer? Eventueel hints geven over: Op tijd komen, verzorgd uiterlijk, gemotiveerd zijn, vriendelijk zijn, collegialiteit. - En wat mag je daarvoor terug verwachten? Eventueel hints geven over pauzes, vakantiedagen, salaris, respectvolle omgang met elkaar. De leerling beschrijft dit op twee blaadjes in verschillende kleuren. Nabespreking: terugkomen op wat leerlingen hebben ingevuld. Kern: werknemerschap is een kwestie van geven en nemen.
2 Doeles
De leerling voert een werkoverleg uit middels rollenspel
VSO kerndoelen voa 2 M&M kd 4
Laat de leerlingen in een rollenspel overleg voeren over op tijd komen (of een ander thema
Voorbespreking: Grijp terug op wat er in leerjaar 3, thema 10 is geleerd en geoefend.
Voor de leerling
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
1
Lessuggesties Voor de leraar
Thema Praktijkkern
12. Het vinden van werk d. Rechten en plichten als werknemer
Overkoepelend doel Soort les
De leerling vervult zijn plichten als werknemer met gebruikmaking van de daarbij behorende rechten Lesdoel (in waarneembaar Bron Lesdoel Lessuggesties leerlinggedrag) Voor de leerling Voor de leraar dat op dat moment speelt).
- wat bespreek je tijdens werkoverleg? - wat is de rol van de voorzitter? - wat is de rol van de notulist?
3 Doeles: keuzeopdrachten
De leerling benoemt de richtlijnen en procedures tav veiligheid en hygiene op de stageplaats en de functie daarvan
VSO kerndoelen voa 3.2 M&M kd 4
De leerlingen doen opdrachten behorend bij de branche waarin zij stage lopen. Voor hun eigen stageplaats analyseren zij aan welke regels ze zich moeten houden met het oog op veiligheid en hygiëne. Vervolgens bespreken zij in kleine groepjes (per branche) wat het nut is van de verschillende regels.
Voorbespreking: roep in herinnering met welke richtlijnen en procedures de leerlingen tot nu toe te maken hebben gehad. Denk aan: - veiligheidsvoorschriften en arbo - bedrijfskleding, haren opbinden, sieraden af (tbv hygiëne) Nabespreking: ga in op het nut van de verschillende regels.
4 Doeles: keuzeopdrachten
De leerling benoemt drie belangrijke kwaliteitseisen van de stageplaats.
VSO kerndoelen voa 3.5 M&M kd 4
De leerlingen doen in groepjes per branche of sector, opdrachten waarbij zij met elkaar bespreken wanneer zij hun werk goed doen.
Voorbespreking: De leerlingen benoemen wanneer zij vinden dat zij hun werk goed uitvoeren. Van daaruit wordt een vertaalslag gemaakt naar kwaliteitseisen op de stageplaats, bijvoorbeeld tempo, klantvriendelijkheid, nauwkeurigheid. Nabespreking: kwaliteitseisen verschillen per bedrijf. Soms moet een leerling keuzes maken: klantvriendelijkheid gaat bijvoorbeeld ten koste van
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
2
Thema Praktijkkern
12. Het vinden van werk d. Rechten en plichten als werknemer
Overkoepelend doel Soort les
De leerling vervult zijn plichten als werknemer met gebruikmaking van de daarbij behorende rechten Lesdoel (in waarneembaar Bron Lesdoel Lessuggesties leerlinggedrag) Voor de leerling Voor de leraar snelheid.
5 Sociale competentieles
De leerling stelt zich collegiaal op in een stagebedrijf.
VSO kerndoelen voa 3.1 LGO kd 5
De leerling kiest een gebeurtenis uit die hij wil naspelen. De leerlingen geven elkaar hierbij tips.
Voorbespreking:
VSO kerndoelen voa 3.7, 3.8 LGO kd 5
De leerlingen benoemen voor hunzelf stressvolle situaties en geven elkaar adviezen over hoe daarmee om te gaan. Kan met behulp van kaartspel:
VOx leerlijn sociale competentie 5.2
http://www.competentiespellen.nl/Posi tief-denken-spel.html
VSO kerndoelen M&M kd 4 voa kd 2
De leerlingen doen opdrachten waarbij zij een voorbeeld van een arbeidscontract bekijken: wat staat hier in en waarom? Ook wordt gevraagd naar voorbeelden van arbeidsvoorwaarden (primair en secundair): wat vinden de leerlingen
Voorbespreking: geef een voorbeeld van een stressvolle situatie, waarbij het werk toch door moet gaan (evt uit eigen hand). Bespreek met elkaar wat te doen in zo'n geval. Nabespreking: ga in op manieren om rustig te blijven en op de vraag of je in dergelijke situaties doorgaat met je werk of een timeout nodig hebt. Voorbereiding: vraag de leerlingen wie van hen een stageovereenkomst of arbeidscontract heeft. Laat de leerlingen dit meenemen of zorg zelf voor voorbeelden. Zorg ook voor een voorbeeld van
Vox sociale competentie 2.1 en 2.2
6 Sociale competentieles
7 Doeles
De leerling kan productief blijven in een stressvolle omgeving.
De leerling legt uit wat het doel en de functie is van een arbeids-, stagecontract en arbeidsvoorwaarden
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
3
Bespreken van situaties waar leerlingen zich in bevinden op de stageplaats - hulp vragen - hulp aanbieden - vriendelijkheid
Thema Praktijkkern
12. Het vinden van werk d. Rechten en plichten als werknemer
Overkoepelend doel Soort les
De leerling vervult zijn plichten als werknemer met gebruikmaking van de daarbij behorende rechten Lesdoel (in waarneembaar Bron Lesdoel Lessuggesties leerlinggedrag) Voor de leerling Voor de leraar zelf belangrijk? Tijdens de les noteren de leerlingen de voor hun lastige begrippen.
8 Infoles
De leerling weet welke procedures hij moet volgen om zich ziek te melden of om vakantiedagen op te nemen
VSO kerndoelen voa kd 2, 3.6
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
De leerling doet een opdracht waarbij hij beschrijft hoe bij hem op de stageplaats de procedure is voor - ziekmelding - vakantiedagen opnemen. Indien nodig doet de leerling hierover navraag op de stageplaats.
4
arbeidsvoorwaarden. Voorbespreking: bespreek met de leerlingen wat er in een stagecontract staat, en waarom het belangrijk is om dergelijke dingen vast te leggen. Maak van daaruit de stap naar het arbeidscontract. Leg het verschil uit tussen primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. Nabespreking: bespreek met elkaar welke arbeidsvoorwaarden iedereen belangrijk vindt en bespreek de moeilijke begrippen. Laat de leerlingen vertellen wat zij doen als zij op hun stageplaats zich ziek willen melden of vakantiedagen willen opnemen. Ga vervolgens in op hoe dit hoort te gebeuren. Laat leerlingen slechte aanpakken en goede aanpakken naspelen. Vervolgens doet de leerling de opdracht. Als de leerlingen de
Thema Praktijkkern
12. Het vinden van werk d. Rechten en plichten als werknemer
Overkoepelend doel Soort les
De leerling vervult zijn plichten als werknemer met gebruikmaking van de daarbij behorende rechten Lesdoel (in waarneembaar Bron Lesdoel Lessuggesties leerlinggedrag) Voor de leerling Voor de leraar
9 Infoles
De leerling herkent en benoemt situaties waarin arbeidsomstandigheden 'ongezond' zijn.
VSO kerndoelen LGO kd 5 M&M kd 4
De leerling bekijkt een beschrijving of schets van een aantal arbeidssituaties. Sommige omstandigheden zijn toelaatbaar, andere niet of zijn twijfelachtig. De situaties gaan over drukte op het werk, werktijden, onvriendelijk behandeld of gepest worden. De leerling beantwoordt vragen over de situaties: wat vindt hij wel toelaatbaar, en wat niet?
10 Sociale competentieles
De leerling herkent en benoemt situaties waarin handicapgerelateerde dilemma`s problemen kunnen ontstaan.
VSO kerndoelen LGO kd 5
Aan de hand van casussen worden handicapgerelateerde problemen bespreekbaar gemaakt. In eerste instantie gaat het om het herkennen en benoemen van het probleem.
De leerling kan (stoornis gerelateerde) problemen bespreekbaar maken met
VSO kerndoelen voa 2 LGO kd 4, 5
11 Taaltoepassingsles (gesprekken voeren)
Vox leerlijn sociale competentie 1.4
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
5
antwoorden niet weten wordt het een huiswerkopdracht: de leerlingen doen dan eerst navraag op de stageplaats. Nabespreking: Laat de leerlingen mbv de opdrachten nagaan waar hun eigen grenzen liggen. Grijp vervolgens terug op de formelere kant: arbowetgeving, reeds gemaakte afspraken over werktijden, regels rondom bijvoorbeeld ploegendienst, regels rondom (gevoelens van) onveiligheid. Het gaat hierbij steeds om de vraag: wat is voor deze leerling wel en wat niet toelaatbaar? Bespreek met elkaar de casussen over handicapgerelateerde problemen. Nodig de leerlingen uit om zelf voorbeelden aan te dragen. Dmv rollenspellen oefenen in het bespreekbaar maken van de in de vorige les benoemde
Thema Praktijkkern
12. Het vinden van werk d. Rechten en plichten als werknemer
Overkoepelend doel Soort les
De leerling vervult zijn plichten als werknemer met gebruikmaking van de daarbij behorende rechten Lesdoel (in waarneembaar Bron Lesdoel Lessuggesties leerlinggedrag) Voor de leerling Voor de leraar leidinggevende en/of collega's en meedenken over oplossingen.
Nederlands kd 2
problemen.
VOX leerlijn Nederlands 1.1 12 Doeles
De leerling benoemt een aantal passende acties om voor de eigen rechten op te komen en kan deze uitvoeren.
VSO kerndoelen voa 2 M&M kd 4 LGO kd 4, 5
13 Assessment
De leerling bedenkt passende acties in diverse (fictieve) problematische situaties in de werk / stage omgeving
Alle voorgaande bronnen
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
Door middel van casussen verkent de leerling diverse situaties en passende acties daarbij. Stappen die de leerling daarbij zet: - situatie herkennen (les 9 en 10) - situatie bespreken (les 11) - als dat niet helpt: wat is een passende actie? Termen: conflict, cao, vakbond, sociale verzekeringen, sociale voorzieningen, medezeggenschap, arbo De casussen gaan in op de vraag: 'wat zou jij doen als…'?
6
Voorbespreking: welke stappen kun je zetten als het niet heeft geholpen om problemen (uit les 9 en 10) op een normale manier (les 11) bespreekbaar te maken? De strekking moet zijn: eerst probeer je het probleem bespreekbaar te maken, als dat niet lukt zijn er bepaalde voorzieningen waar je op terugvalt: cao, arbo, medezeggenschap, vakbond. Acties kunnen zijn: - advies vragen aan collega's of relevante organisaties om je rechten te beschermen - protesteren bij veranderingen in werktijden - beroep aantekenen bij ontslag De leerling krijgt een aantal situaties voorgelegd: wat zou jij doen als….
Thema Praktijkkern
12. Het vinden van werk d. Rechten en plichten als werknemer
Overkoepelend doel Soort les
De leerling vervult zijn plichten als werknemer met gebruikmaking van de daarbij behorende rechten Lesdoel (in waarneembaar Bron Lesdoel Lessuggesties leerlinggedrag) Voor de leerling Voor de leraar
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
7
Leerjaar 4: Bewijzenblad voor leerroute A Thema 12: Het vinden van werk Praktijkkern d: Rechten en plichten als werknemer
De prestatie:
De leerling kan in verschillende (fictieve) problematische situaties passende acties bedenken, waarbij hij voor zijn rechten opkomt. De leerling kan zijn plichten als stagiair (werknemer) goed vervullen.
Naam leerling: Klas/groep: Datum beoordeling: Beoordeeld door: Totaal beoordeling: (plaats X in juiste vak) G(oed) 4 ++
V(oldoende) 3 +
M(atig) 2 -
Opmerking leerling
O(nvoldoende) Opmerking leraar 1 --
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
8
Opdracht 1 De leraar maakt hier een passende opdracht waarin de leerling aan de hand van beoordelingspunten kan laten zien welke vaardigheden hij beheerst. Opdracht 2 Bewijzenblad invullen Kijk naar de beoordelingspunten die de leraar voor je heeft uitgekozen. Hoe heb je het gedaan? Wat vind je er zelf van? Kruis aan. Je kan kiezen tussen: g = goed v = voldoende m = matig o = onvoldoende
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
9
Leerling Weten (=Kennis)
g
Ik weet welke richtlijnen en procedures op de stageplaats gelden tav veiligheid en hygiene Ik weet wat de drie belangrijkste kwaliteitseisen op de stageplaats zijn Ik weet waarvoor een arbeidscontract dient Ik kan enkele arbeidsvoorwaarden noemen. Ik weet hoe ik me moet ziekmelden op de stageplaats Ik weet hoe ik vakantiedagen moet opnemen op de stageplaats
Plannen en voorbereiden Ik kan mijn plichten en rechten als werknemer benoemen Uitvoeren Ik kan in verschillende situaties: - Herkennen of de arbeidsomstandigheden wel of niet 'gezond' zijn - (ook stoornisgerelateerde) problemen herkennen - Passende acties bedenken om een oplossing te vinden
Werk-, leerhouding Ik kan productief blijven in een stressvolle omgeving Ik stel me collegiaal op op de stageplaats Ik heb actief meegedaan aan de lessen
Het resultaat Ik kan oplossingen bedenken voor problemen op stage / op de werkvloer.
Ik kan daarbij opkomen voor mijn rechten. Ik kan (stoornis)gerelateerde stoornissen bespreek maken. Ik vind dat ik mijn plichten als stagiari goed heb vervuld.
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
10
v
Leraar of stagebegeleider m
o
g
v
m
o
Opdracht 3 Eindgesprek Het eindgesprek met mijn leraar is gepland op ______________ (datum) Tijdens het eindgesprek gaat je leraar het bewijzenblad ook invullen en met je bespreken. Hij zal ook met jou bespreken wat je leuk en niet leuk vond en wat erg goed ging en wat minder goed. Uiteindelijk geeft je leraar jou een totaal beoordeling. Deze informatie wordt toegevoegd aan je portfolio.
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
11
