Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 10: Rechten en plichten van burgers Praktijkkern d: Het democratisch ABC Thema 10 Praktijkkern d

Rechten en plichten van burgers Het democratisch ABC

Overkoepelend doel

De leerling benoemt basisregels van democratie (op school) en past deze toe.

Soort les (een les kan meerdere lesuren omvatten)

Lesdoel (in waarneembaar leerlinggedrag)

1 Introles

De leerling beschrijft vanuit

WENSELIJK: video van een vergadering van de leerlingenraad met VSO leerlingen

eigen ervaring voorbeelden van democratie op school.

Bron Lesdoel

VSO Kerndoelen Mens en Maatschappij kd 6

Lessuggesties Voor de leerling

Voor de leraar

* Korte intro tekst (of liever video) van een leerlingenraad- vergadering

Leid het thema in (zo mogelijk met een video) en maak met de groep een mind map over democratie op deze school.

* Vragen (deels herhaling uit leerjaar 1) ter oriëntatie: a. Waarover mogen leerlingen meepraten en meebeslissen op deze school? Hoe gaat dat? Wat vind je ervan?

Gebruik de vragen hiernaast (leerling materiaal) als kapstok.

b. Waarover wil je graag meepraten en meebeslissen op deze school?.

Bespreek en noteer voorbeelden van meedenken, meepraten (inspraak) in de klas en op school bij ..

- hoe denk je dat te bereiken?

2 Infoles

De leerling lezen en begrijpen

VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep

Grijp daarbij terug naar het thema in leerjaar 1: "meepraten in de klas'.

* Invulblad om de resultaten vast te leggen

Orden de resultaten samen op het (digi)bord en laat ze vastleggen

* Infotekst / begrijpend lezen (deels

Grijp terug op de resultaten van de

1

1

Thema 10 Praktijkkern d


Overkoepelend doel




een informatieve tekst m.b.t. inspraak op school

Bron Lesdoel

VSO Kerndoelen Nederlands kd 3 Mens en Mij kd 6


Voor de leraar

herhaling), verdieping vanuit leerjaar 1 Focus in leerjaar 2: inspraak op schoolniveau

vorige les. Vraag: Wat is er nodig om mee te kunnen praten en te beslissen? Wat is er nodig om als groep mee te kunnen praten op school? Lees en bespreek de informatieve tekst over inspraak op school; en de vragen en opdrachten daarbij.

* vragen en opdrachten bij de tekst (zie ook: de 'participatiepiramide' 1, vergaderen, vergaderrollen).

3 woordenschatles (ev. vóór de infoles)

De leerling kan de genoemde begrippen zowel passief als actief gebruiken.

VSO Kerndoelen Nederlands kd 7

Woordenschat oefeningen

VOX leerlijn Nederlands 4.3

Herhalen en oefenen van de woorden: • Inspraak • Participatie • Informeren / geïnformeerd worden • Mening • Feit • Argument • Besluiten / besluit nemen • Adviseren • (mede)verantwoordelijkhei d • Medezeggenschap • Klasse vergadering

1

www.laks.nl/projecten/rule my school; geciteerd in: Berlet "Leren participeren in de praktijk" SLO, 2009 VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep 2

2



Overkoepelend doel




Bron Lesdoel


Voor de leraar • • • • • •

4 Doeles Taalgebruiksles: discussie

De leerling draagt volgens (aangeleerde) regels bij aan een groepsdiscussie (in dit geval: aan discussie over vertegenwoordiging bij inspraak op school).

VSO Kerndoelen LGO kd 4 VOx leerlijn Sociale competentie 2.2. een keuze maken 2.3. opkomen voor jezelf


* Voorbeeld casussen over inspraak op school (leerlingenraad met klassevertegenwoordigers;) Discussie in de groep: Hoe hebben / krijgen we inspraak op school? Wat kan en wat mag? Waarom wel/niet?

* Resultaat van de groepsdiscussie laten vastleggen.

3

Leerlingenraad Voorzitter Verslag / notulen Notulant deelnemer Vertegenwoordiger, vertegenwoordigen (nieuw) Groepsdiscussie Herhaal de regels die gelden bij een groepsdiscussie en de rollen die vervuld worden. Neem als docent zelf de rol van voorzitter op je, zodat de leerlingen 'de kunst kunnen afkijken'. Start een groepsdiscussie over vormen van inspraak op school.

Gebruik een of meerdere casussen van de eigen school. - laten we onze klas vertegenwoordigen in de leerlingenraad of willen we iedere keer met zijn allen meepraten? hoe zorgen we voor vertegenwoordiging op 3



Overkoepelend doel




Bron Lesdoel


Voor de leraar

schoolniveau (leerlingenraad of anders?) hoe zorgen we dat onze klassevertegenwoordiger weet waarover we als groep mee willen praten en wat we willen bereiken .... Kan het en mag het? waarom wel/niet? wat moeten we daarvoor kunnen? 5 Doeles

De leerlingen bedenken en verwoorden argumenten (vooren nadelen) bij verschillende vormen van vertegenwoordiging in democratische besluitvorming.

VSO Kerndoelen LGO kd 4 Mens en Maatschappij kd 6, 7


* Een fictieve casussen groep leerlingen van school x wil iets bereiken bij de gemeente (voorbeeld: verbetering sportveld, ruimere openingstijden zwembad o.i.d.)

Leg de resultaten van de discussie vast. Introduceer de casus.

Alternatief voor leerroute B/C: een aantal leerlingen van groep x wil iets bereiken bij de directie van de school: Inrichting kantine verbeteren, regels voor schoolfeest veranderen o.i.d.

Bespreek twee manieren, waarop de groep het gewenste doel kan bereiken: a. met zijn allen gaan praten bij de gemeente b. een vertegenwoordiging sturen om bij de gemeente te praten over ....

* voorgestructureerd 'formulier' voor verslag van de groepsdiscussie; matrixvorm: 2 Kolommen: argumenten voor / tegen

Laat de leerlingen nadenken over de vooren nadelen van beide manieren.

4

4



Overkoepelend doel




6 Infoles (voor leerroute A) Informatieve tekst, ev. strip, over directe vormen van democratie in de oudheid (in het antieke Athene of de Republiek Rome)

7 Infoles

De leerlingen lezen en begrijpen informatieve teksten (in dit geval over democratie TOEN, vroege vormen van democratie).

De leerlingen lezen en begrijpen informatieve teksten (in dit geval over directe en vertegenwoordigende democratie in het NU).

Bron Lesdoel

VSO Kerndoelen Nederlands kd 3 Mens en Maatschappij kd 6, 7


Voor de leraar

2 Rijen: manier a / manier b * samenvatting: uitkomst discussie

Vraag argumenten vóór en tegen manier a en manier b. Vat samen en laat de uitkomst vastleggen.

* Infotekst: - hoe ging het in de oudheid? - waar mochten burgers over meebeslissen? - hoe werd er gestemd? - wie mochten er wel / niet stemmen

Lees/bekijk samen de tekst en bespreek de vooren nadelen van (directe) vormen van democratie in de oudheid. hoe ging het TOEN? bespreek de meer directe vormen van democratie leg (indien mogelijk) verband met vergelijkbare vormen en het nu: Referenda.

* serie denkvragen erbij.

VSO Kerndoelen LGO kd 4

* informatieve tekst (ook via internet) over kenmerken van democratie in Nederland:

Mens en Maatschappij kd 7

- inspraak burgers op vele niveaus (school, buurt, gemeente, ...) - burgers kiezen vertegenwoordigers in 'raden' zoals de gemeenteraad, provincie en Tweede kamer (in vrije en geheime verkiezingen) - partijenstelsel: de vertegenwoordigers kun je kiezen op basis van (partij)programma


5

Groepsgesprek over kenmerken van democratie: − eerst a.h.v. ervaringen van de leerlingen − dan a.h.v. informatie uit de tekst(en) −

Vat samen en leg de resultaten vast. 5



Overkoepelend doel




Bron Lesdoel


Voor de leraar

- meeste stemmen gelden - minderheidsstandpunten worden gerespecteerd. * serie weet- en denkvragen erbij

8. Doeles

9 - 11 3 Doelessen

De leerlingen benoemen de basisregels voor democratie op (hun eigen) school en leggen deze vast.

De leerlingen voeren een democratische verkiezing

VSO Kerndoelen

Eventueel:

Mens en Maatschappij kd 6, 7

(digitaal) format voor het noteren van afspraken, regels en procedures m.b.t. democratie op de eigen school.

VSO Kerndoelen

* opdrachten tot presentaties in de klas door kandidaten

Mens en


6

Groepsgesprek over afspraken en regels van democratie op (de eigen) school: − vraag de leerlingen naar de (volgens hen) geldende afspraken, regels en procedures; − vul zo nodig aan; tot de basisregels behoren: vrije discussie en meningsvorming, meeste stemmen gelden, respect voor minderheid(standpunten). − leg deze samen vast; − geef opdracht om deze netjes op te schrijven en laat ze opmaken en uitprinten. Bereid met de groep de verkiezing van een klassevertegenwoordiger

6



Overkoepelend doel




op school uit (volgens aangeleerde regels en procedures) en gaan respectvol om met de uitkomst.

Bron Lesdoel


Voor de leraar

* 'format' voor kieslijst

voor de leerlingenraad voor en voer deze uit. 2

Maatschappij kd 6, 7

* instructie voor invullen kieslijst (in stemhokje, want: vrije en geheime verkiezingen)

* evaluatieformulier: - hoe ging het? - wat vond ik ervan?

12 Assessment

De leerlingen maken / verzamelen twee bewijzen voor het portfolio: 1. ... benoemen: basisregels m.b.t. democratie op school.

Bespreek de 'regels' en vormen van vertegenwoordiging, de 'voeding' vanuit de klas naar de leerlingenraad en de 'terugkoppeling' vanuit de leerlingenraad naar de klas. (indien nodig: in simulatie, of alternatief bedenken) Bespreek de uitkomst met nadruk op twee kanten: het respect voor de meerderheid (wint) het respect voor de minderheid (verliest, maar wordt niet 'opzij geschoven') Bespreek de resultaten na: - in de groep - individueel (de bijdragen van iedere leerling apart)

2

Mogelijke bron: 'Leren participeren in de praktijk - de leerlingenraad in het praktijkonderwijs' SLO, 2009 gratis download op www.slo.nl / vo/praktijkonderwijs of www.jongeburgers.slo.nl


7

7



Overkoepelend doel




Bron Lesdoel


Voor de leraar

2. ... toepassen: eigen bijdrage aan democratie op school. In de nabespreking reflecteert de leerling over de eigen bijdrage aan democratie op school.


8

8

Leerjaar 2: Bewijzenblad voor leerroute A Thema 10: Rechten en plichten van burgers Praktijkkern d: Het democratisch ABC De prestatie:

Ik lever een bijdrage aan democratie op school.

Naam leerling: Klas/groep: Datum beoordeling: Beoordeeld door: Totaal beoordeling: (plaats X in juiste vak) G(oed) 4 ++

V(oldoende) 3 +

M(atig) 2 -

Opmerking leerling

O(nvoldoende) Opmerking leraar 1 --


9

9

Opdracht 1 De leraar maakt hier een passende opdracht waarin de leerling aan de hand van beoordelingspunten kan laten zien welke vaardigheden hij beheerst.

Opdracht 2 Bewijzenblad invullen Kijk naar de beoordelingspunten die de leraar voor je heeft uitgekozen. Hoe heb je het gedaan? Wat vind je er zelf van? Kruis aan. Je kan kiezen tussen: g = goed v = voldoende m = matig o = onvoldoende


10

10

Kennis Ik kan uitleggen hoe de leerlingenraad (klassenraad) bij ons op school werkt. Ik kan uitleggen hoe je in de leerlingenraad (klassenraad) komt. Ik kan uitleggen wat een klassevertegenwoordiger doet. Ik kan uitleggen wat het nut is van een klassevertegenwoordiger (in de leerlingenraad). Ik kan de basisregels noemen voor democratie op school.

Leerling g v m

o

Leraar g v

m

o

Voorbereiden en plannen Ik kan argumenten bedenken en deze verwoorden bij verschillende vormen van vertegenwoordiging in democratische besluitvorming. Uitvoeren Klassevergadering Leerlingenraad < zie bijlage 2> Verkiezingen < zie bijlage 3>

Werk-, leerhouding Ik heb actief aan de groepsdiscussie meegedaan Ik heb deel genomen aan de klasse vergadering, leerlingenraad en verkiezingen

Het resultaat Ik heb bewijzenblad op tijd ingevuld en ingeleverd Ik heb twee bewijzen aan mijn portfolio toegevoegd


11

11

Opdracht 3 Eindgesprek Het eindgesprek met mijn leraar is gepland op ______________ (datum) Tijdens het eindgesprek gaat je leraar het bewijzenblad ook invullen en met je bespreken. Hij zal ook met jou bespreken wat je leuk en niet leuk vond en wat erg goed ging en wat minder goed. Uiteindelijk geeft je leraar jou een totaal beoordeling. Deze informatie wordt toegevoegd aan je portfolio.


12

12

Bijlage 1: Voorbeelden voor assessment 'bijdragen aan democratie op school ...'

Naam leerling / klas Naam docent Datum klasse vergadering

Onderwerpen / agenda klasse vergadering De klasse vergadering ging over _______________________________________ _______________________________________ _______________________________________ _______________________________________


13

13

Dit hebben we besloten Mijn mening: __________________________________________________ eens / niet eens __________________________________________________ eens / niet eens __________________________________________________ eens / niet eens __________________________________________________ eens / niet eens

Nakijken: Meedoen aan een klasse vergadering

Hoe ging dat?

Ik heb iets bijgedragen aan de klasse vergadering, namelijk: ..........

Onv./zwak---matig---voldoende---goed---1.......................2.................3.....................4.........

Ik heb andere leerlingen uit laten praten.


Ik heb op een rustige manier mijn mening gezegd.


Ik ben notulant geweest.



14

14

Ik ben voorzitter geweest.


Punten die ik zelf wil bespreken:

Punten die ik wil verbeteren:

Datum

Handtekening docent

Handtekening leerling


15

15


Leerling / klas Voorzitter leerlingenraad Datum

Op ________________ heb ik meegedaan aan de leerlingenraad op onze school. Mijn rol was (kruis aan): o Deelnemer o Notulant o Voorzitter o anders, namelijk:____________________________________________ De leerlingenraad heeft besloten:

Mening van mijn klas:

_______________________________________________

eens/ niet eens

_______________________________________________

eens / niet eens

_______________________________________________

eens / niet eens


16

16

Nabespreken leerlingenraad: Meedoen aan de leerlingenraad

Hoe ging dat?

Ik heb de standpunten van mijn klas goed uitgelegd.


Ik heb andere leerlingen uit laten praten.


Ik ben op een rustige manier opgekomen voor mijn klas.


Ik heb de anderen kunnen overtuigen van de standpunten van mijn klas.

Ik kan in mijn klas vertellen wat we in de leerlingenraad hebben besproken.




17

17


Punten die ik wil verbeteren:

Datum

Handtekening voorzitter leerlingenraad



18

18


Leerling / klas Docent Datum

Op ________________ heb ik meegedaan aan verkiezingen voor ..... . Mijn rol was (kruis aan): o Deelnemer o Lid van de kiescommissie o Voorzitter van de kiescommissie o anders, namelijk:____________________________________________

De uitslag van verkiezing was:

________________________________________________________________

________________________________________________________________ VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep

19

19

Mijn mening over de uitslag is: eens / niet eens _________________________________________________________________

_________________________________________________________________

Nabespreken Verkiezingen

Hoe ging dat?

Ik heb de afspraken en regels bij de verkiezingen gevolgd.


Ik heb mijn taken uitgevoerd bij de voorbereiding van de verkiezingen.


Ik heb goed samengewerkt


Ik heb de uitslag gerespecteerd.


Ik ...



20

20


Punten die de docent wil bespreken:

Datum

Handtekening voorzitter leerlingenraad



21

21

Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Recommend Documents