Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 9: Omgaan met geld en consumeren Praktijkkern c: Eigen inkomsten en uitgaven bijhouden Thema 9 Praktijkkern c
Omgaan met geld en consumeren Eigen inkomsten en uitgaven bijhouden
Overkoepelend doel
De leerling kan een weekbudget opstellen en kan eigen uitgaven verantwoorden door middel van geordend bewaarde bonnen.
Soort les
Lesdoel (in waarneembaar leerlinggedrag) De leerling benoemt eigen ervaringen m.b.t. inkomsten en uitgaven
1 Introles ONMISBAAR links met/ gebruik van de website www.nibud.nl
Bron Lesdoel Voor de leerling VSO kerndoelen Rekenen/wiskunde kd 8 LGO Kd1
* mind map 'inkomsten en uitgaven.."
Herhaling ljr. 1 / opstap:
* poll
* Groepsgesprek: de leerlingen vertellen over eigen ervaringen met: inkomsten / uitgaven.
* test 'geldtype'
VOX leerlijn Rekenen/wiskunde onderdeel 9
Lessuggesties Voor de leraar
* invulblad voor de nabespreking
* Verwijs de leerlingen naar www.nibudjong.nl en laat ze de test doen: ' wat voor geldtype ben jij' Kies: test jezelf Kies de test 'wat voor geldtype...' * Er staat (mogelijk) een poll op de website van Nibud jong over de vraag, waar jongeren hun geld aan uitgeven. Laat ze de poll invullen en de landelijke uitslag bekijken. * Bespreek na in de groep
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
1
1
Thema 9 Praktijkkern c
Omgaan met geld en consumeren Eigen inkomsten en uitgaven bijhouden
Overkoepelend doel
De leerling kan een weekbudget opstellen en kan eigen uitgaven verantwoorden door middel van geordend bewaarde bonnen.
Soort les
Lesdoel (in waarneembaar leerlinggedrag) De leerling houdt een week lang een kasboekje bij en verzamelt en bewaart bonnetjes en andere 'bewijsstukken' van de uitgaven.
2 Doeles: herhaling + uitbreiding Kasboekje bijhouden en bonnetjes bewaren
Bron Lesdoel Voor de leerling
Lessuggesties Voor de leraar
VSO Kerndoelen Rekenen/wiskunde kd 8
Opdrachten:
Vox-rekenen, Onderdeel 9, geldrekenen, 9.2.3
* noteren eigen inkomsten per week
De leerlingen
* houden een week lang een kasboekje bij; dat kan via een format op www.nibudjong.nl Linker navigatie: weet wat je hebt; kies: kasboekje. * verzamelen en bewaren in die week bonnetjes en andere 'bewijsstukken' om de uitgaven te 'verantwoorden'.
3 Doeles 'uitgaven'
De leerling vergelijkt de eigen wekelijkse uitgaven met die van leeftijdgenoten, in de eigen groep en landelijk.
VSO Kerndoelen Nederlands 2
* Herhaal wat ze vorig jaar geleerd hebben over het kasboekje. * Breidt uit met instructie over het verzamelen en bewaren van bonnetjes. * laat leerlingen oefenen met het verzamelen en bewaren van bonnetjes en het bijhouden van een kasboek gedurende 1 week. Komt terug in les 8 en in ASSESSMENT !
* Groepsgesprek over (maandelijkse) uitgaven. - waar geef je aan uit? - schat in hoe veel? - vergelijk met anderen in de groep. * vergelijking met landelijke gegevens over het uitgavenpatroon van jongeren: Via www.nibudjong.nl/
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
2
2
Thema 9 Praktijkkern c
Omgaan met geld en consumeren Eigen inkomsten en uitgaven bijhouden
Overkoepelend doel
De leerling kan een weekbudget opstellen en kan eigen uitgaven verantwoorden door middel van geordend bewaarde bonnen.
Soort les
Lesdoel (in waarneembaar leerlinggedrag)
Bron Lesdoel Voor de leerling
Lessuggesties Voor de leraar Linker navigatie: "waar blijft het?' Kies: wat geven anderen uit? Vul leeftijd en geslacht in en vergelijk. (NB: daar staan maandelijkse uitgaven).
4 Rekenles
De leerlingen geven informatie weer in een staafdiagram.
VSO Kerndoelen Rekenen/wiskunde kd 9 VOX-rekenen, Onderdeel 10, informatieverwerking en statistiek, 10.3.1
Opdracht:
Bespreek met de leerlingen:
Maak een staafdiagram met de volgende gegevens:.....
Hoeveel mensen in onze klas geven meer / minder uit dan landelijk gemiddelde. Verwerk deze informatie samen op het (digi-)bord in een staafdiagram. Laat ze dit overnemen of uitprinten en opnemen in hun (bewijzen)map of portfolio.
5 Doeles / rekenles Eigen inkomsten en gemiddelde inkomsten
De leerling inventariseert eigen inkomstenbronnen, en berekent de eigen wekelijkse inkomsten en vergelijkt met die van klasgenoten.
VSO Kerndoelen Nederlands kd 2 Rekenen/wiskunde kd 8
Mind map:
Herhaling en uitbreiding:
Hoe komen we aan inkomsten?
Groepsgesprek: Hoe kom je aan geld (inkomsten)?
Hoeveel inkomsten hebben we?
Inventariseren van 3 mogelijkheden:
(staafdiagram en gemiddelde)
- beloning: voor klusjes of prestaties - zakgeld
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
3
3
Thema 9 Praktijkkern c
Omgaan met geld en consumeren Eigen inkomsten en uitgaven bijhouden
Overkoepelend doel
De leerling kan een weekbudget opstellen en kan eigen uitgaven verantwoorden door middel van geordend bewaarde bonnen.
Soort les
Lesdoel (in waarneembaar leerlinggedrag)
Bron Lesdoel Voor de leerling
Lessuggesties Voor de leraar - als kado (verjaardag e.d.) Hoeveel inkomsten heb je per week? (en ev. per maand?) Hoe zit dan in vergelijking met anderen in de klas?
6 woordenschatles
7 Infoles 'budgetteren'
De leerling gebruikt actief en passief de genoemde woorden rondom inkomsten en uitgaven.
VSO Kerndoelen Nederlands kd 7 VOX leerlijn Nederlands 4.3
De leerling kent het begrip 'budget' en stelt een (week)budget op.
VSO Kerndoelen Rekenen/wiskunde kd 8
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
oefeningen met de aangegeven woorden.
* infotekst (basis) met vragen over het begrip 'budget' en over 'budgetteren'. (gebruik www.nibudjong.nl Linker navigatie: weet wat je hebt;
4
Laat de leerlingen oefenen met de aangegeven woorden EN zo nodig met nóg basalere woorden als blijkt dat (sommigen) die nog niet kennen. • Inkomsten • uitgaven • zakgeld • loon • beloning • gemiddelde • saldo • positief saldo • negatief saldo • bon, bonnetjes * Bespreking van de tekst * wat is budgetteren: het verdelen van je inkomsten over een aantal 'potjes' voor verschillende uitgavenposten.
4
Thema 9 Praktijkkern c
Omgaan met geld en consumeren Eigen inkomsten en uitgaven bijhouden
Overkoepelend doel
De leerling kan een weekbudget opstellen en kan eigen uitgaven verantwoorden door middel van geordend bewaarde bonnen.
Soort les
Lesdoel (in waarneembaar leerlinggedrag)
Bron Lesdoel
De leerling houdt een week lang een kasboekje bij en verzamelt en bewaart bonnetjes en andere 'bewijsstukken' van de uitgaven
VSO Kerndoelen Rekenen/wiskunde kd 8
8 Doeles 'bonnetjes bewaren en uitgaven verantwoorden'
Voor de leerling Kies 'begroting'.
VOX-rekenen, onderdeel 9, geldrekenen, 9.2.3
Lessuggesties Voor de leraar * nut en noodzaak van budgetteren: bewust kiezen, hoe je je geld wilt besteden, verdeeld over bepaalde posten. * conclusie: budgetteren = overzicht van je inkomsten en plannen van je uitgaven
Vragen en opdrachten ter ondersteuning van het nadenken over beheer van eigen financiën, bijvoorbeeld:
* Grijp terug naar les 2 (kasboek en bonnetjes bewaren) en bespreek met de leerlingen de vragen in het leerling materiaal (zie hiernaast).
- Heb je iedere dag je kasboek bijgehouden?
Ga verder met reflectie-vragen zoals:
- Heb je van alle uitgaven een bonnetje verzameld en bewaard? - Kun je iedere uitgave verantwoorden? - Wat heb je hier NU aan ?
9 doeles 'budgetteren
De leerling stelt een maandbudget op.
VSO Kerndoelen Rekenen/wiskunde kd 8 VOX-rekenen, onderdeel 9,
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
- Wat heb je er LATER aan? (thuis en op het werk?) Opdracht: Stel een weekbudget op voor jezelf (alternatief: maandbudget voor leerlingen die dit al aankunnen) .
5
Zijn je inkomsten en uitgaven (in de betreffende week) in balans? Houd je per week wat over? Kom je tekort? Wat doe je als je tekort komt? NB: deze vragen kunnen ook individueel besproken worden tijdens het assessment. Instructie over het opstellen van een budget Samen doen op het (digi)bord a.h.v. een fictief voorbeeld.
5
Thema 9 Praktijkkern c
Omgaan met geld en consumeren Eigen inkomsten en uitgaven bijhouden
Overkoepelend doel
De leerling kan een weekbudget opstellen en kan eigen uitgaven verantwoorden door middel van geordend bewaarde bonnen.
Soort les
Lesdoel (in waarneembaar leerlinggedrag)
Bron Lesdoel Voor de leerling geldrekenen, 9.2.3
10 Rekenles 'kan ik het betalen?'
De leerling schat in of beoogde uitgaven betaalbaar zijn binnen de gegeven inkomsten.
VSO Kerndoelen Rekenen/wiskunde kd 2
VOX-rekenen, onderdeel 3, schatten, 3.2.1
11 Assessment
De leerling past geleerde vaardigheden toe in twee geïntegreerde opdrachten. - budget opstellen (zie les 9) - kasboek en geordend bewaarde bonnetjes (zie les 2 en 8)
alle voorafgaande bronnen
Lessuggesties Voor de leraar Opdracht geven: zelf doen a.h.v. eigen (geschatte) inkomsten. Dit is tevens deel van assessment!
* Oefeningen: de leerlingen krijgen een serie (fictieve) kasboekjes met (week)saldo voorgeschoteld in combinatie met een lijstje van 'beoogde uitgaven / wensen' voor de volgende week. De opdracht is om telkens de 'betaalbaarheid' van het wensenlijstje te beoordelen binnen de gegeven inkomsten.
TIP: Pas de oefeningen aan, zodat ze zo realistisch mogelijk worden. Dit kan ook in combinatie met kookles, kopen van planten voor in de klas e.d.
De leerling krijgt twee individuele "persoonlijke taken"(zie de lessen 2 /8 en les 9).
- Introductie assessment: toepassen en laten zien wat je geleerd hebt.
* Toelichting op de oefeningen; * begeleiding bij het oefenen
- Instructie van de stappen * kasboek 1bijhouden gedurende een bepaalde tijd en nabespreken; * budget opstellen en nabespreken;
- instructie voor invullen van twee 'bewijsbladen'
1
Leerlingen die helemaal geen (uitzicht op eigen) inkomsten hebben, kunnen tijdelijk beschikken over een budget van de school; of mogen een kasboek bijhouden van de klas, bijvoorbeeld voor kleine uitgaven zoals plantjes in de klas e.d..
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
6
6
Thema 9 Praktijkkern c
Omgaan met geld en consumeren Eigen inkomsten en uitgaven bijhouden
Overkoepelend doel
De leerling kan een weekbudget opstellen en kan eigen uitgaven verantwoorden door middel van geordend bewaarde bonnen.
Soort les
Lesdoel (in waarneembaar leerlinggedrag)
Bron Lesdoel
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
Lessuggesties Voor de leerling Voor de leraar gemaakte keuzes voor sparen of uitgeven onder woorden brengen en - nabespreking en beoordeling: argumenten aandragen. * reflecteren op het plannen van door leerling zelf én door leerkracht, uitgaven binnen de gegeven m.b.v. de beoordelingspunten op de financiële ruimte. bewijzenbladen. * bewijzenblad invullen en beoordeling bespreken.
7
7
Leerjaar 2: Bewijzenblad voor leerroute A Thema 9: Omgaan met geld en consumeren Praktijkkern c: Eigen inkomsten en uitgaven bijhouden De prestatie:
Ik kan eigen inkomsten en uitgaven bijhouden
Naam leerling: Klas/groep: Datum beoordeling: Beoordeeld door: Totaal beoordeling: (plaats X in juiste vak) G(oed) 4 ++
V(oldoende) 3 +
M(atig) 2 -
Opmerking leerling
O(nvoldoende) Opmerking leraar 1 --
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
8
8
Opdracht 1 De leraar maakt hier een passende opdracht waarin de leerling aan de hand van beoordelingspunten kan laten zien welke vaardigheden hij beheerst.
Opdracht 2 Bewijzenblad invullen Kijk naar de beoordelingspunten die de leraar voor je heeft uitgekozen. Hoe heb je het gedaan? Wat vind je er zelf van? Kruis aan. Je kan kiezen tussen: g = goed v = voldoende m = matig o = onvoldoende
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
9
9
Weten (=kennis)
Leerling g v m
o
Leraar g v
m
o
Ik weet hoeveel ik per maand / week kan uitgeven. Ik kan vertellen waar ik het geld aan wil uitgeven. Voorbereiden en plannen
Ik heb mijn inkomsten goed ingeschat Ik heb mijn uitgaven goed ingeschat Ik heb een week lang mijn kassabonnetjes bewaard Uitvoeren
Ik houd mijn inkomsten en uitgaven in balans. Ik heb een kasboekje voor een week bijgehouden. Ik heb een weekbudget opgesteld Ik heb een maandbudget opgesteld Ik kan mijn uitgaven verantwoorden Werk-, leerhouding Ik ben nauwkeurig te werk gegaan Ik heb zelfstandig gewerkt Het resultaat Ik heb bewijzenblad op tijd ingeleverd
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
10
10
Opdracht 3 Eindgesprek Het eindgesprek met mijn leraar is gepland op ______________ (datum) Tijdens het eindgesprek gaat je leraar het bewijzenblad ook invullen en met je bespreken. Hij zal ook met jou bespreken wat je leuk en niet leuk vond en wat erg goed ging en wat minder goed. Uiteindelijk geeft je leraar jou een totaal beoordeling. Deze informatie wordt toegevoegd aan je portfolio.
VOx is ontwikkeld in opdracht van OCW door KPC Groep, SLO en CED-Groep
11
11