Kerkbode Hersteld Hervormd Boven-Hardinxveld

10 mei 2013

10e jaargang - no. 9

Kerkbode Hersteld Hervormd Boven-Hardinxveld Meditatie ‘Ik zal u geen wezen laten, Ik kom weder tot u.’ Alle vermelde datums in deze kerkbode zijn: ‘zo de Heere wil en wij leven’.

Preekbeurten Zondag 12 mei 09.30 uur: ds. P.C. Hoek, Hoevelaken 18.00 uur: ds. P.C. Hoek, Hoevelaken Collecten 1. algemeen kerkenwerk 2. kerkvoogdij 3. diaconie Voorzang Morgendienst: Ps. 118:12 Avonddienst: Ps. 81:12 Kinderoppas Mevr. N.C. v Luijk-v/d Broek Rineke Sterrenburg Woensdag 15 mei 19.30 uur: ds. P. de Vries (Gal. 4:1-7) Collecten: Kerkvoogdij Voorzang: Psalm 25:3 Zondag 19 mei (1e Pinksterdag) 09.30 uur: ds. P. de Vries 18.00 uur: ds. P. de Vries (H.C. zondag 26) Collecten 1. algemeen kerkenwerk 2. kerkvoogdij 3. Zendingscollecte Voorzang Morgendienst: Ps. 72:11 Avonddienst: Ps. 118:14 VERVOLG ZIE ACHTERZIJDE

(Johannes 14:18)

Tussen Christus en Zijn discipelen bestond een innige band, ja een onverbreekbare band. Die band was ontstaan doordat Hij hen had geroepen om Hem te volgen. Zij hadden Hem liefgekregen, omdat Hij hen eerst had liefgehad. Drie jaar lang hebben de discipelen in de nabijheid van hun Meester verkeerd. Zij hebben Zijn onderwijs ontvangen. Voor hen stond als een paal boven water dat hun Meester de Christus was, de Zoon van de levende God. Hij was Degene Die Israël zou verlossen. Wie denkt dan niet aan de bede van de psalmist: ‘Hij maakt op hun gebeden, gans Israël eens vrij van ongerechtigheden; zo doe Hij ook mij.’ (Psalm 130:4 berijmd). Nog nooit heeft de Heere Jezus zo duidelijk over Zijn naderend afscheid gesproken als in de opperzaal in de nacht waarin Hij werd verraden. Zijn woorden hebben Zijn discipelen verward. Zouden zij hun Meester dan moeten missen?! Dan konden zij niet verder leven. Het is anders gegaan dan de discipelen dachten. Gods weg met de Zijnen pleegt door de zee te gaan. Hij leidt de Zijnen langs wegen die zij niet hebben gekend. Dit is echter zeker: Nooit laat de Heere enig werk varen dat ooit Zijn hand begon. De Heere Jezus belooft Zijn discipelen dat Hij hen geen wezen zal laten. Na de kruisdood van hun Meester hebben de discipelen zich wezen gevoeld. Wanneer we door genade een band hebben gekregen aan de Heere Jezus Christus, voelen we ons als een wees wanneer Hij Zijn vriendelijk aangezicht voor ons verbergt, wanneer wij Zijn genaderijke tegenwoordigheid niet voelen. Geloof is wel meer dan gevoel, maar het gaat nooit buiten het

gevoel om. De verberging van Gods aangezicht is voor een christen erger dan de dood. Zoals Gods goedertierenheid hem beter is dan het leven. Het gemis van het gevoel van Gods nabijheid in Christus maakt ons bedroefd. Die droefheid is wel een zalige droefheid. Nooit zal de Heere Zijn gevangenen begeven. De psalmist zong: ‘Menigwerf heeft Hij uw druk, doen verwisselen in geluk.’ (Psalm 42:7 berijmd). De discipelen is in de opperzaal door hun Meester beloofd: ‘Ik zal u geen wezen laten, Ik kom weder tot u.’ Wie kan de vreugde van de discipelen beschrijven, toen de zekerheid bij hen doorbrak dat hun Meester was opgestaan uit de doden. Zijn liefde tot hen was nog sterker dan zij ooit hadden vermoed. Hij gaf Zichzelf voor hen ten offer. Hij had hen lief tot het einde. Zijn liefde bleek sterker te zijn dan de dood. Hij stond op uit de doden. Hij had hen lief voor altijd. Niets zou hen scheiden van de liefde van Christus. Na Zijn hemelvaart heeft Christus Zijn Geest als tegenpand aan Zijn kerk geschonken. Sinds de nieuwe bedeling is aangebroken, ontvangen kinderen van God het onderwijs van Gods Geest als zij wedergeboren worden. ‘Zo iemand de Geest van Christus niet heeft, die komt Hem niet toe.’ (Romeinen 8:9). Hoe merk je dat je Gods Geest ontvangen heb, dat je geen wees meer bent? Gods Geest maakt ons tot een vreemdeling op de aarde. We worden een wees bij God. Voor een kind van God geldt hier op aarde: ‘Niets is er waar ik kan rusten.’ (Psalm 73:13 berijmd). Gods Geest vervult ook de harten van de kinderen Gods met een onuitsprekelijke vreugde. Soms is dat slechts als

Kerkbode Hersteld Hervormd Boven-Hardinxveld

2 een vuur dat alleen nog maar smeult. Er kunnen ook tijden zijn dat wij dreigen te bezwijken van verlangen naar God en vreugde in God. De Heere Jezus heeft Zijn discipelen, heeft de leden van Zijn wereldwijde en de eeuwen omspannende kerk niet als wezen achtergelaten toen Hij naar de hemel ging. Hij vertroost hen door Zijn Woord, zodat een christen mag belijden: ‘Gedenk aan ‘t woord, gesproken tot Uw knecht, Waarop Gij mij verwachting hebt gegeven; Dit is mijn troost, in druk mij toegelegd, Dit leert mijn ziel U achteraan te kleven.’ (Psalm 119:25 berijmd). Telkens opnieuw verzekert Christus degenen die Hij liefheeft door Zijn Heilige Geest van het eeuwige leven. De ene keer doet Hij het op deze manier en de andere keer weer op een geheel andere manier. Het werk van God is ongedacht en verrassend. De Heere hoort boven bidden en denken. De volmaakte gemeenschap met God wordt hier op aarde niet gevonden. Hier geeft de Heere aan de Zijnen slechts de voorsmaak en het beginsel van het eeuwige leven. Een christen is een vreemdeling op de aarde en een wees bij God. Wat zal het zijn om eenmaal thuis te mogen komen, om samen met alle heiligen te mogen aanzitten aan de bruiloft van het Lam. Die hoop moet al ons leed verzachten. Komt, reisgenoten, ‘t hoofd omhoog! Voor hen, die ‘t heil des Heeren wachten, zijn bergen vlak en zeeën droog. O zaligheid niet af te meten, o vreugd, die alle smart verbant! Daar is de vreemd’lingschap vergeten, en wij, wij zijn in ‘t Vaderland!

Gods beloften, waarvan de Heere Jezus Christus de hoofdinhoud is, zijn ook in Hem ja en amen. Hier op aarde worden zij in beginsel vervuld. Door de inwoning van Gods Geest mag het beginsel van de eeuwige vreugde gevoeld en gesmaakt worden. De volkomen vervulling van Gods beloften vindt plaats bij de wederkomst van Christus. Die krijgt gestalte in het nieuwe Jeruzalem. Vanuit die zekerheid mag gezongen worden: Springt op van vreugd, verheft Zijn lof, Die, daar Hij woont in ‘t hemelhof

Een Vader is der wezen; Die weduwen haar recht verschaft, Die streng haar onderdrukkers straft, En voor Zijn wraak doet vrezen; Een God, die zet, uit mensenmin, D’ onvruchtb’ren in een huisgezin; En, om Zijn macht te tonen, Gevang’nen uit de boeien redt; Maar die verlaters van Zijn wet Doet in het dorre wonen.

Zijn wij reeds een wees bij God? Mag u weten dat de Heere Zijn belofte ook aan u vervuld heeft en vervullen zal: ‘Ik zal u geen wezen laten, Ik kom weder tot u’? Hij doet dat ook werkelijk en nog wel boven ons bidden en denken. Als wij van deze dingen geen weet hebben, laten we dan toch, zoals Ruth aan Boaz vroeg, aan Christus zelf vragen: ‘Breid dan Uw vleugel uit over uw dienstmaagd/dienstknecht, want Gij zijt de Losser.’ (Ruth 3:9). Ds. P. de Vries

Mededelingen Pinkstercollecte Het is weer bijna Pinksteren dan herdenken we hoe het Evangelie uitging in de hele wereld. Tot op heden mag het nog steeds doorgang vinden. Ook vanuit ons mag er gewerkt worden aan de uitbreiding van Gods koninkrijk; er mag worden gewerkt in Suriname en in Malawi. Het eerste werk van kerkplanting door de apostelen vond plaats op de bekende, openbare plaatsen. Het meest kenmerkende was dat er gewoon gestart werd. Met enkele leden werden samenkomsten belegd. Suriname Ook in Suriname vinden er bijeenkomsten plaats, weliswaar klein, maar daarom niet onbelangrijk en zeker niet zonder waarde. Door kand. Fekkes en Windy de Wit worden de volgende bijeenkomsten belegd: • Catechesemomenten met jonge dorpelingen • Bijbelstudiemomenten • De opzet van Bijbelstudies in omliggende dorpen • Zondagsschoolmomenten, clubs met kinderen en tieners Met verwachting worden deze bijeen-

komsten belegd. Verwachting met het oog op de zegen van de Heere, maar ook biddend om Zijn bescherming. Bescherming bij de aanvallen die er zijn. Verwachting ook met het gebed van de gemeente in Nederland. Dat is niet vrijblijvend. Zending mag plaatsvinden namens u, als lid van onze kerk. Malawi In Malawi wordt aan kleine groepen les gegeven aan de Bijbelschool en het MINTS programma. Het MINTS programma bestaat uit afstandsonderwijs waar studenten een theologische studie volgen. Ook al zijn het relatief weinig studenten op een groot aantal gemeenten, toch mag dit belangrijke werk gebeuren. • Aan de Bijbelschool door ds Banda, mr Jumbe, ds Klopstra en anderen; • In de bijeenkomsten in de gemeenten onder leiding van evangelisten; • In de cursussen gegeven aan ambtsdragers en vrouwen door ds Oomen. Het werk is klein, maar onder Gods zegen mag er grote verwachting zijn! Moge de Geest van Pinksteren deze kleine vuurtjes aanwakkeren. Moge het gebed, het ademen tot God dit kleine tot iets groots maken. Mogen wij op uw hulp rekenen? Bidt u mee? Steunt u ons? Verhuisd Mevr. P. van der Steldt-Sterrenburg is verhuisd van Juliana van Stolbergstraat 79 naar Paulus Potterstraat 1, 3372 XK. We wensen haar Gods zegen toe in haar nieuwe woning. Verkoopdag D.V. 1 juni Ja, nog enkele weken dan is het weer zover, dan hopen we de verkoopdag te houden. U kunt goede verkoopbare spullen brengen bij Rivierdijk 135A. Ook willen we nog boodschappen voor de boodschappenkraam. Dit alles kunt u brengen tot uiterlijk D.V. 22 mei. Dus breng snel!!!! Bij de volgende kerkbode zal een bijlage zitten, wat er te doen en te koop zal zijn Voor meer informatie kunt u ook op de website kijken onder gemeente nieuws. We hopen dat het weer een gezellige dag zal worden en dat u allen deze dag bezoekt, dat het de onderlinge band ten goede zal komen. Voor vragen, aan-

Kerkbode Hersteld Hervormd Boven-Hardinxveld meldingen: tel. 617296/0626298832. De verkoopdagcommissie Aannemingsavond D.V. maandag 13 mei is de aannemingsavond. Aanvang:20.00 uur. In verband met de gezondheid van mijn vrouw is het deze keer in de consistorie. Vrouwenvereniging Ruth Nog even een herinnering: wie mee wil naar de regioavond in Waddinxveen op D.V. 15 mei kan zich nog opgeven t/m 14 mei. Het uitje voor alle leden staat gepland op D.V. 29 mei. We willen deze avond om 18.30 uur verzamelen bij de kerk. Om 19.00 uur worden we in Bellevue in Sliedrecht verwacht voor een High Tea. Wie niet mee kan, moet zich uiterlijk 25 mei afmelden. We hopen dat iedereen meegaat en dat we een fijne en gezellige afsluiting van het seizoen mogen hebben. Ouderencontactmiddag/avond D.V. donderdag 16 mei is het zover! Als laatste activiteit van dit seizoen hopen we met elkaar uit te gaan. We verwachten u ’s middags om 13:15 uur in de zaal van de kerk. De heer C.E. Noordegraaf zal dan deze middag met ons openen. We vertrekken dan om 13:30 uur. Zo rond 14:00 uur hopen we in Leerdam te zijn. We hopen op een gezellige en leerzame middag en avond, en op een behouden thuiskomst. We rekenen erop dat u allen meegaat. Als u niet mee kunt gaan, wilt u dit ons dan laten weten voor 14 mei? U kunt bellen naar mevr. C.P. Booij tel. 616828 of naar mevr. A. den Dunnen tel. 615908

Het wel en wee Een groet van mijn vrouw Aan alle gemeenteleden van BovenHardinxveld, Ik wil u allen heel, heel hartelijk bedanken voor al het meeleven rond mijn ziek zijn. Graag zou ik u allen persoonlijk willen bedanken, maar dat kan gewoonweg niet. Wij zijn er stil en verwonderd van hoe u ons helpt, voor ons bidt en voor ons klaar staat! Zoals u weet, tob ik sinds vorig jaar juni meer met mijn gezondheid. Na

3

de niersteenoperatie in juli vorig jaar hoopten we dat ik op zou knappen. Dat was helaas niet zo. Er kwamen andere nare klachten bij. Deze gingen niet weg, maar verergerden. Gods weg is anders dan ik dacht, dan wij zouden willen. Eerlijk gezegd was ik soms best moedeloos en dacht waarom Heere? Er is gebed voor mij (ons) geweest en hopelijk nog, anders had ik het menselijkerwijs niet volgehouden. Voor mijn gevoel was de Heere soms ver weg. Alleen gaf mij troost dat de Heere boven alles staat en dat Hij nog meer geleden heeft voor anderen, vrijwillig. Hoe het verder zal gaan weten we niet, al denk ik daar wel over na. Het is hier een korte tijd in de woestijn. Op dit moment kan ik weinig. Er wachten mij nog een paar onderzoeken, maar dat duurt nog even. Ook dat is een hele les om het in de handen des Heeren over te geven en geduld te houden. Als je gezond bent, is dat makkelijker, als je ziek bent soms moeilijker. Tot nu toe heeft de Heere in alles voorzien, terwijl wij het niet verdiend hebben. Ik kan alleen maar bidden wat in het volgende gedicht staat en dat wens ik ook anderen toe: Mijn God, mijn enig deel, Verberg U niet geheel Van mij, in al mijn strijden Och laat Uw aangezicht Mij zijn tot troost en licht In al mijn kruis en lijden.

Nogmaals, allen, mede namens mijn man en kinderen, hartelijk bedankt voor de hulp, het gebed, de vele bemoedigingen etc. van u ontvangen en ik hoop en bid dat ik toch weer in de toekomst voor u als gemeente iets mag gaan betekenen, want ik mis u wel! Een hartelijke groet, mevr. De Vries Terugblik op de inhuldiging van koning Willem Alexander Dinsdag 30 april jl. vond de inhuldiging van Willem Alexander als koning plaats. De dag is gelukkig zonder noemenswaardige incidenten verlopen. Dat was 33 jaar geleden bij de inhuldiging van zijn moeder Beatrix als koningin heel anders. In het centrum van de stad vond een ware veld-

slag tussen de ME en allerlei oproerkraaiers plaats. Het is zeer verblijdend dat zoiets nu niet gebeurde. Daarvoor past dank aan God. Onze koning en zijn vrouw stralen met hun kinderen uit dat zij een harmonieus gezin zijn. Helaas geldt dat niet van elk gezin. Hierin kan ons koninklijke gezin een voorbeeldfunctie vervullen. Verdrietig is dat Willem Alexander in zijn toespraak na de eedsaflegging de naam van God niet noemde. Beatrix verwees dertig jaar geleden in haar toespraak nog naar het zesde couplet uit ons volkslied: ‘Mijn schild ende betrouwe zijt Gij, o God, mijn Heer.’ Echter, zoals Willem Alexander in zijn eerste toespraak als koning de naam van God niet noemde, gold dat van Beatrix in haar laatste toespraak als koningin. Er werd geen dank aan God betuigd Die haar de kracht had gegeven haar werk te doen. Na de eed aflegging door de leden van de Staten Generaal en de Staten van de Caraïbische gebiedsdelen werd een deel van het Magnificat (Lofzang van Maria) van Bach gespeeld. Dat is op zich bepaald geen verkeerde keuze. Echter, alleen zij die meer cultureel gevormd zijn, zullen hierin nog een verwijzing naar God herkennen. Dan was dat voor het lied ‘Wat de toekomst brenge moge’ waarvan de melodie bij de inhuldiging van Beatrix klonk, voor een veel groter publiek duidelijk. Ook voor het geheel van de inhuldigingsdag gold dat het christelijke geloof niet ter sprake kwam. Een reporter, van wie ik niet kon merken dat hijzelf nog een band had met de christelijke kerk, constateerde dat ook. Hij vond het merkwaardig, omdat de godsdienst zo’n grote rol heeft gespeeld in de Nederlandse geschiedenis. Van de betekenis van het geloof voor Nederland was niets te merken. Als het gaat om de oorsprong van Nederland, dan is er een onlosmakelijke band met het gereformeerde protestantisme. De gereformeerde calvinisten vormden de harde kern van het verzet tegen Spanje. Groen van Prinsterer heeft in zijn Handboek der geschiedenis van het vaderland gesteld dat in hun ontstaan de Hervormde (Gereformeerde) Kerk en de Nederlandse staat als tweelingen met elkaar zijn verbonden. Daarvan was op de

Kerkbode Hersteld Hervormd Boven-Hardinxveld

4 inhuldigingsdag niets meer te merken. Ik schrijf deze dingen niet om ons vorstenhuis neer te halen. Integendeel, in overeenstemming met wat de Bijbel ons leert, belijd ik, dat wij allen die over ons gesteld zijn, moeten eren. Wij hebben ook de opdracht om te bidden voor koningen en allen die in hoogheid zijn gezeten. Gaat het echter om het verheerlijken van Gods naam, dan hebben wij allen, wat ook onze positie is, dezelfde roeping. Daarbij is wel waar dat hoe hoger de positie is die wij bekleden, wij niet alleen de oprechtheid van een duif maar ook de listigheid van een slang nodig hebben. Voor ons vorstenhuis speelt naar buiten toe het geloof geen enkele rol. Daarin weerspiegelt echter ons vorstenhuis wat breed in de samenleving geldt. Van het snoer tussen de Kerk van de Reformatie, het huis van Oranje en het Nederlandse volk, is als het gaat om de eerste component heel weinig meer overgebleven. Wij mogen en moeten wel vurig bidden om een geestelijke herleving onder ons volk. Zelf kunnen wij ontwikkelingen die van God afvoeren niet keren en geen herleving tot stand brengen. Wat de Heere van ons allen vraagt, is dat wij op de plaats waar wij zijn gesteld, getrouw zijn en Zijn Naam belijden. Welzalig is hij die al Zijn kracht en hulp van God alleen verwacht, die kiest de welgebaande wegen. Wie zo in het leven staat, mag bemerken dat de Heere hem tot een zon en schild wil zijn. Tenslotte Mijn vrouw heeft de afgelopen tijd tal van kaarten ontvangen. Zelf ben ik rond mijn verjaardag werkelijk bedolven met kaarten uit uw midden. Ik kan mij niet herinneren er ooit zoveel rond mijn verjaardag te hebben ontvangen. Ook kreeg ik een aantal attenties. Hartelijk dank. Laten wij tezamen er naar uitzien dat God ons alleen met geestelijke zegeningen overlaad. Ds. P. de Vries

Activiteitenagenda Vrijdag 10 mei 15.30 uur: Weeksluiting in “De Lange

Wei”, Ds . L. Lammers 18.30-20.00 uur: Chr. bibliotheek 19.00 uur: Huisdienst in de “Tiendwaert”, Ds. T.C. Guijt Zaterdag 11 mei 09.00-12.00 uur: Oud papier brengen bij DIBA Zondag 12 mei 14.00 uur: Zondagsschool Samuël Maandag 13 mei 20.00 uur: Aannemingsavond Donderdag 16 mei 13.30 uur: Ouderencontactmiddag/ avond Vrijdag 17 mei 15.30 uur: Weeksluiting in “De Lange Wei”, Ds. C. van Schoonhoven 18.30-20.00 uur: Chr. bibliotheek 19.00 uur: Huisdienst in de “Tiendwaert”, Ds. A.T. Blijderveen Zaterdag 18 mei 09.00-12.00 uur: Oud papier brengen bij DIBA Kan eventueel opgehaald worden, bellen J.A. Versloot 617296 Zondag 19 mei 14.00 uur: Zondagsschool Samuël Vrijdag 24 mei 15.30 uur: Weeksluiting in “De Lange Wei”, Ds. J. Bakker 18.30-20.00 uur: Chr. bibliotheek 19.00 uur: Huisdienst in de “Tiendwaert”, Dhr. W.J. van Iperen

Ter overdenking Mijn herinneringen aan ds. Jac. van Dijk ~1~ Inleiding Op 9 januari jl. was het honderd jaar geleden dat ds. Jac. van Dijk het levenslicht zag. Hij overleed plotseling op 14 april 1984 en vond op de dodenakker ”Heiderust” te Velp zijn laatste aardse rustplaats. Hij had bij zijn leven beschikt dat zijn begrafenis in stilte zou plaatshebben. Dr. C. A. Tukker leidde in de aula van het

Velpse bejaardencentrum ”Beukenhof” de dienst en sprak naar aanleiding van Psalm 56:14: ‘Want Gij hebt mijn ziel gered van den dood; ook niet mijn voeten van aanstoot, om voor Gods aangezicht te wandelen in het licht der levenden?’ Van Dijk had bij zijn leven aangegeven dat hij met deze woorden begraven wenste te worden. Zijn vriend Feike Asma, die ook bij zijn proefpreek in 1939 had gespeeld, begeleidde daarbij de samenzang. Tijdens zijn leven was Jac. van Dijk in kerkelijke kring en ook daarbuiten een begrip. Hij was een zeer begaafd prediker die het evangelie van Gods genade zeer eenvoudig kon uitleggen. Ouderen zullen zijn naam nog herinneren. Het is vooral met het oog op de jongeren dat ik iets over hem wil vertellen. Meester van Wijk en ds. Van Dijk Zelf hoorde ik voor het eerst van ds. Jac. van Dijk op de lagere school in Kinderdijk uit de mond van meester Van Wijk, het hoofd van de school (directeur zeggen we tegenwoordig). We zouden als leden van de familie De Vries hem later oom Joost noemen. Meester Van Wijk had in Gameren bij ds. Jac. van Dijk catechisatie gevolgd. Meer dan eens viel zijn naam. Bijvoorbeeld bij de uitleg van een antwoord uit de Heidelbergse Catechismus. Meester Van Wijk (de vader van ds. A. van Wijk uit Herkingen) gaf dan meer dan eens door wat ds. Van Dijk daarover in een preek of catechisatieles had gezegd. soms schoten dan zijn ogen vol met tranen. Heel duidelijk was dat Van Dijk op hem een diepe indruk had gemaakt met diens prediking van genade voor de grootste der zondaren. Genade die wij nodig hebben tot de laatste snik. In de tijd dat Van Dijk in Gameren stond, kwamen op bid- en dankdagen en tweede feestdagen van heinde en ver mensen naar de kerk. Thuislezers, paauweaanen, oudgereformeerden en niet te vergeten hervormde gezelschapsmensen. Niet alleen meester Van Wijk, maar ook diens vader, die jarenlang ouderling was geweest van de hervormde gemeente van Gameren, had aan Van Dijk een bijzondere band. Dat was trouwens omgekeerd ook zo. Mevr. Van Dijk die de geestelijke omkeer

Kerkbode Hersteld Hervormd Boven-Hardinxveld (ik zal daar straks meer over vertellen) van haar man wel respecteerde, maar innerlijk niet kon volgen, heeft in een interview in Terdege, dat een aantal jaren na het sterven van haar man met haar werd afgenomen, gezegd dat Aaike (het Gamerse dialect voor Arie) van Wijk de oprechtste christen was die zij zich kon herinneren. ‘Deze bakker’, zo zei ze, ‘zou iemand nog niet voor een halve cent benadelen.’ Aaike van Wijk had heel lage gedachten van zichzelf. Hij voelde zich verbonden aan Van Dijk, omdat die niet hoog opgaf van de bekeerde mens, maar wel van Christus. Aaike van Wijk was bakker. Van hem werd ook wel gezegd dat als hij het brood dat hij gebakken had, uitventte, hij het Brood des levens ook nog eens gratis aanbood. Hij kon namelijk niet zwijgen over Gods genade in Christus. De verbondenheid met Van Dijk bleef, ook toen Van Dijk zich meer naar de marge van de gereformeerde gezindte bewoog. Aaike van Wijk bleef zeggen dat hij geen dominee zo duidelijk had horen verklaren wat genade is, ook in de innerlijke beleving, als Van Dijk.

ruggrijpend op zijn gereformeerde opvatting hield hij een rechtzinnige preek. Gebke van Tuyl, die meer nog dan Aaike van Wijk in die jaren een stempel zette op de kerkenraad van de Hervormde gemeente van Gameren, vroeg hem na afloop van de dienst: dominee: ‘Gelufde de noe zelf wat ge geprekt het?’ Toen werd Van Dijk kwaad en hij liet dat merken ook. Hij had zo zijn best gedaan en nog was het niet goed. Later zag hij het anders. Hier was een ouderling die nog dacht aan de ziel van een vrijzinnige predikant. Het is één van de redenen geweest dat toen hij jaren later een beroep kreeg naar Gameren, dit aannam. Menige predikant was bang voor Gebke van Tuyl. Als de prediking naar zijn mening te weinig bevindelijk was, kon hij dat een predikant zeer ongezouten onder de neus wrijven. Echter in de diensten dat Van Dijk voorging, is er nooit een onvertogen woord in de consistorie gevallen. Van Tuyl voelde zich verbonden aan Van Dijk die het vrome vlees niet spaarde, maar die wel treurigen troostte vanuit de volheid van Christus.

Wie was ds. Van Dijk? Ds. Van Dijk groeide op in de vooroorlogse Gereformeerde Kerken, die toen nog een bolwerk van rechtzinnigheid waren. Zijn vader zou later met de zogenaamde Vrijmaking meegaan. Al op de middelbare school bleek Van Dijks grote godsdienstige belangstelling. In zijn woonplaats Rotterdam woonde hij diensten bij van voorgangers uit allerlei kerken en kringen. Hij ging theologie studeren in Utrecht. Inmiddels was hij overgegaan naar de Hervormde Kerk. Hij groeide helemaal weg van de gereformeerde leer en werd radicaal vrijzinnig. Zo vrijzinnig dat een lid van de toelatingscommissie hem zei, dat hij niet kon begrijpen dat voor iemand met zulke ideeën ruimte was in de Hervormde Kerk. Dat zegt wat. Immers in de Hervormde Kerk was sprake van allerlei wind van leer. Als vrijzinnig predikant heeft Van Dijk na een hulppredikerschap in Eindhoven de gemeenten van Zaltbommel en Naaldwijk gediend. Vanuit Zaltbommel moest hij eens een ringbeurt in Gameren vervullen. Hij probeerde zich aan te passen. Te-

De omkeer In zijn tweede gemeente Naaldwijk (de Tweede Wereldoorlog was inmiddels uitgebroken) raakte Van Dijk betrokken bij het verzet. Het gevolg was dat hij werd opgepakt. Hij moest van Scheveningen naar kamp Amersfoort lopen. De gevangenen kwamen langs Benthuizen. Van Dijk was bekend dat daar in de negentiende eeuw ds. Ledeboer had gestaan. Het ging door hem heen dat ds. Ledeboer weliswaar een merkwaardige man was geweest, maar vooral een man die wist dat hij kon sterven en dat kon Van Dijk zelf niet zeggen. Voordat hij gevangen werd genomen, had hij gestaan bij het sterfbed van een gemeentelid die weliswaar in de kaartenbak was ingeschreven, maar de kerk nooit aan de binnenkant had gezien. De man was in zijn leven een bruut geweest. Toen deze de laatste adem uitblies, zei de wijkverpleegster: ‘Hij is nu uit zijn lijden verlost.’ Door Van Dijk ging het heen dat als de Bijbel waar was, voor deze man het lijden nu pas begon. Per vergissing werd Van Dijk in kamp Amersfoort vrijgelaten. Er werd een

5 Van Duijn afgeroepen, maar Van Dijk dacht dat hij werd bedoeld. Overigens heeft ook de bewuste Van Duijn de vrijheid gekregen. Teruggekeerd in Naaldwijk legde hij zijn ambt neer, omdat hij voelde dat hij geen boodschap had. Op wonderlijke wijze werd in het tijdelijke voor hem gezorgd. Bij het lezen van een preek van Smytegelt over de tekst ‘Vergader u geen schatten op deze wereld’ werd de strik gebroken. Van Dijk kreeg vrede met God en wist van de vrijspraak van schuld en straf. Hij werd naar eigen getuigenis, evenals in de negentiende eeuw bij Kohlbrugge het geval was geweest, niet alleen met het geloof, maar ook met de zekerheid van het geloof sneller dan de bliksem begiftigd. De HEERE redde zijn ziel van de dood om voor Gods aangezicht te wandelen. Van Dijk voelde zich gedrongen weer te gaan preken. Door kerkelijk Nederland ging al spoedig de mare dat een vrijzinnige dominee tot bekering was gekomen. Van Dijk kreeg een beroep uit Monster. Het streng rechtzinnige Monster lag niet ver van Naaldwijk. ‘Weten jullie wel wie jullie beroepen?’, vroeg Van Dijk. Hij wees erop dat hij met een gescheiden vrouw was getrouwd. Een scheiding waaraan zijn vrouw overigens geen enkele schuld had. In die tijd was echtscheiding echter nog iets zeer uitzonderlijks. Het feit dat iemand met een gescheiden vrouw was getrouwd, was voor een gemeente vaak al een reden iemand niet tot ambtsdrager te verkiezen. Eén van de ouderlingen antwoordde: ‘De HEERE heeft u aanvaard. Zouden wij het dan niet doen?!’ Teleurstelling Van Dijk heeft als rechtzinnig predikant meerdere gemeenten gediend. Enige tijd bewoog hij zich aan de uiterste rechterkant van de gereformeerde gezindte. Later werd dat anders. Teleurstellingen met mensen speelden daarin een rol. Van Dijk zei eens: ‘De mensen van vroeger en de leer van nu.’ Menige vrijzinnige stelde in integriteit rechtzinnigen beschaamd. Van Dijk had ook moeite met het groepsdenken dat helaas grote delen van de gereformeerde gezindte zozeer kenmerkt. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat Van Dijk niet altijd even tactvol was. Hij

6 was een gemoedsmens en ook een impulsief mens. Dan moet echter ook worden gezegd dat hij een hekel had aan heilige huisjes en die - ongeacht wat voor hem de prijs persoonlijk was - omver schopte. Zo ging Van Dijk eens voor in een hervormd-gereformeerde evangelisatie. Deze evangelisatie maakte gebruik van het kerkgebouw van de confessioneel georiënteerde hervormde gemeente ter plaatse. ’s Morgens volgden de diensten elkaar snel op. Terwijl de confessionelen het kerkgebouw verlieten, stonden de gereformeerde bonders al buiten de kerk te wachten. Van Dijk is toen de preek als volgt begonnen: ‘’t Scheepke onder Jezus hoede met de kruisvlag hoog in top, neemt als arke van verlossing alle vrome bonders op.’ Dat was, zo zei hij zijn hoorders, het geloof wat hij voordat de dienst begon, bij hen had gezien. Hij had zich zeer gestoord aan de onvriendelijke en afstandelijke houding naar anderen. Vervolgens legde hij in zijn preek uit dat in de arke van verlossing alleen plaats is voor verloren zondaren. Zondaren die nog wel kunnen begrijpen dat God aan anderen genade schonk, maar niet kunnen begrijpen dat Hij dat aan hen deed. Ik hoorde dit verhaal vele jaren geleden. Ik ben mijn zegsman, die zelf bij deze dienst aanwezig was, vergeten te vragen of Van Dijk daarna nog in deze groep mocht voorgaan. In zekere zin schoof Van Dijk op. In de meeste gemeenten meer ter rechterzijde in de Hervormde Kerk werd hij niet meer gevraagd. Anders lag dat voor de Alledagkerk in Amsterdam. Hij was één van de predikanten die daar met grote regelmaat voorging. Van Dijk, die nooit erg van hokjes en vakjes had gehouden, ging in allerlei verbanden en samenkomsten voor. Zo sprak hij eens op een bijeenkomst waarin heel wat mensen van het Leger des heils aanwezig waren. Een graag gezongen lied is deze kringen is: ‘Ik zie een poort wijd open staan, waardoor het licht komt stromen, van ’t kruis waar ’k vrij naar toe mag gaan.’ Van Dijk haalde dit lied aan en stelde zijn hoorders toen de opmerkelijke vraag of zij de poort waarover het ging ook dicht hadden zien staan en hadden geleerd dat wij die met geen mogelijk-

Kerkbode Hersteld Hervormd Boven-Hardinxveld heid open kunnen krijgen. ‘Alleen als wij de poort dicht hebben zien staan, kan de deur in ons persoonlijk leven werkelijk open zijn gegaan,’ zo zei Van Dijk. Al kon en moest je bij Van Dijk van een verschuiving spreken, hij zocht geen mensen te behagen. Dat was één van de constante factoren en nog belangrijker, dat genade alleen genade kan zijn als het voor ons persoonlijk een wonder is. Van Dijk bleef zich ook verbonden voelen aan kinderen van God uit de rechterflank van de gereformeerde gezindte die laag dachten van zichzelf en het voor zichzelf heel nauw namen. Die verbondenheid is er altijd gebleven. Ik heb de indruk dat hij de laatste tientallen jaren van zijn leven contacten met hen heeft gemist. Mij is wel opgevallen dat meerdere hervormde gezelschapsmensen die - als je met etiketten wilt plakken - rechts van de Gereformeerde Bond stonden, met respect over hem bleven spreken, ook al konden ze hem niet in alles volgen. Diepe verbondenheid bleef Van Dijk ook in theologisch opzicht voelen met ds. J.P. Paauwe, die hij in de tijd dat hij in Gameren stond meer dan eens persoonlijk had bezocht. In die tijd ging hij ook samen met gemeenteleden uit Gameren naar doordeweekse diensten van Paauwe in Utrecht. Geen theoloog, zo heeft hij meer dan eens gezegd, had hem zo beïnvloed als Paauwe, ook al deelde hij diens kerkelijke zienswijze dat er geen geopenbaarde kerk van Christus in Nederland was, helemaal niet. Wat hem in Paauwe aantrok, was diens vaste overtuiging: ‘Die den Zoon heeft, die heeft het leven; die den Zoon van God niet heeft, die heeft het leven niet’ (1 Joh. 5:12). Dat is iets wat mij aan Van Dijk verbindt. Zelf was ik al gestempeld door de theologie van de puriteinen en Kohlbrugge, voordat ik in aanraking kwam met de geschriften van Paauwe. Behalve dat ik zijn kerkelijke visie niet bijval, mis ik bij Paauwe een pastorale benadering van hen die zwak zijn in het geloof. Maar met Van Dijk ben ik van overtuiging, dat Paauwe helderder dan menig ander prediker in de gereformeerde gezindte heeft verkondigd, dat een mens alleen door het geloof wordt gerechtvaardigd en

vrede heeft bij God. Persoonlijke herinneringen Ik noemde dat ik meester Van Wijk uit Kinderdijk en zijn vader Aaike van Wijk uit Gameren de naam van Van Dijk meer dan eens heb horen noemen. Zelf volgde ik als student meer dan eens via de radio zijn diensten in de Alledagkerk. Ik moet eerlijk zeggen, dat het mij meer dan eens niet meeviel. Soms was de preek niet veel meer dan een aaneenschakeling van anekdotes en grappen. Daardoor heeft hij meerdere mensen uit de gereformeerde gezindte van zich vervreemd. Daar kan ik mij iets bij voorstellen. Van Dijk, die feitelijk een tot neerslachtigheid geneigd karakter had, kon zich op de preekstoel wel eens al te weinig beheersen als het ging om het maken van een grap. Er is ook een andere kant. Eenmaal bezocht ik samen met mijn broers, zussen en vrienden een dienst waarin ds. Van Dijk voorging. Het was op een tweede pinksterdag in Slikkerveer. Het moet 1977 of 1978 zijn geweest. Hoewel we redelijk op tijd aankwamen, was het kerkgebouw al overvol. De preek ging over Efeze 1:13: ‘In Welken ook gij zijt, nadat gij het woord der waarheid, namelijk het Evangelie uwer zaligheid gehoord hebt; in Welken gij ook, nadat gij geloofd hebt, zijt verzegeld geworden met den Heiligen Geest der belofte.’ Van Dijk begon de preek met te vertellen dat hij de dag ervoor in Den Haag had gepreekt en daar na afloop van de dienst een oud-leerling had gesproken. Van Dijk was namelijk een aantal jaren godsdienstleraar geweest. Hij had die oud-leerling gevraagd hoe het met hem ging. Die had geantwoord dat het goed ging. ‘Is er dan wat gebeurd in je leven?’ was de vraag van Van Dijk geweest. De oud-leerling had dat bevestigd. In de tijd dat hij op de middelbare school zat, luisterde hij graag naar Hilversum 3 (toen de popzender) en inmiddels luisterde hij liever naar Hilversum 4 (de zender van klassieke muziek). Ik weet nog dat ik mij afvroeg wat we hiermee aanmoesten. Dat werd direct duidelijk. Van Dijk vertelde dat hij zijn loopbaan als vrijzinnig predikant was begonnen, maar nu rechtzinnig was. Was dat echter het

Kerkbode Hersteld Hervormd Boven-Hardinxveld enige, dan zou hij de ellendigste van alle mensen zijn. ‘Dat zou net zijn’, zo zei hij, ‘als even aan het knopje van de radio draaien en je gaat over van popmuziek op klassieke muziek.’ Zo kan je overgaan van oppervlakkige godsdienst op degelijke gereformeerde godsdienst. Van Dijk haalde toen in zijn preek de oudvader Lodensteijn aan. Die heeft eens gezegd dat een onbekeerd gereformeerd mens in Gods ogen niet beter is dan een atheïst. Dit was de inleiding van de preek waarin aan alle hoorders werd duidelijk gemaakt, dat voor ieder van hen de wedergeboorte als een eenzijdig wonder van God nodig was. Het is één van de door mij gehoorde preken die ik mij nog bijna woordelijk kan herinneren. Later heb ik een enkele keer wel cassettebandjes met preken van Van Dijk in de auto beluisterd en eigenlijk altijd met instemming. Wie op internet zoekt, vindt daar een aantal preken. Zelf downloadde ik een preek over Jesaja 55:6: ‘Zoekt den HEERE, terwijl Hij te vinden is; roept Hem aan, terwijl Hij nabij is.’ Ik heb die onlangs in de auto op mijn mp3-speler beluisterd. Het is een klassiek gereformeerde preek met een voluit bevindelijk karakter. Van Dijk beklemtoont dat we God pas gaan zoeken, als we Hem kwijt zijn. Wie echt iets kwijt is en nodig heeft, blijft zoeken, totdat hij gevonden heeft. Als zien we dat als wij God kwijt zijn niet, wanneer wij Hem gevonden hebben, gaan we verstaan dat Hij ons zocht en wij gevonden werden. Zowel het eenzijdige werk van God, als het klemmende appèl God te zoeken komen in die preek voluit tot hun recht. Wie een bijbelse preek wil horen, kan ik aanraden naar deze preek te luisteren. wordt vervolgd

7

Kerkbode Hersteld Hervormd Boven-Hardinxveld

8

VERVOLG PREEKBEURTEN

Colofon

Zondag 19 mei (vervolg) Kinderoppas Mevr. J. van Helden-Trapman Jolanda Sterrenburg

Predikant: Ds. P. de Vries, Fint 4, 3372 VC Hardinxveld-Giessendam, tel. 0184701348, e-mail: [email protected]

Maandag 20 mei (2e Pinksterdag) 09.30 uur: ds. P. de Vries (openbare belijdenis van het geloof)

Pastoraal medewerker: Dhr. C. Noordegraaf, Hof van Waarder 4, 3466 NR Waarder, tel. 0348502313; email: [email protected].

Collecten 1. algemeen kerkenwerk 2. kerkvoogdij 3. Zendingscollecte Voorzang Psalm 119:3 Kinderoppas Mevr. W.C.J v/d Steeg-Blom Mevr. L. Vogel-Freeke Zondag 26 mei 09.30 uur: ds. M.C. Tanis, Werkendam 18.00 uur: ds. P. Korteweg, Oud-Beijerland Collecten 1. fonds rente en aflossing 2. kerkvoogdij 3. diaconie Voorzang Morgendienst: Ps. 24:4 Avonddienst: Ps. 86:3 Kinderoppas Mevr. P. Faasse-Biesheuvel S.Vos-Schouten

Scriba: Diaken S. van Helden, Rivierdijk 419, 3372 BV Hardinxveld-Giessendam, tel. 0184-617309, e-mail: [email protected]. Kerkgebouw: Nassaustraat 4, tel. 0184-630012. Website: www.hhgbovenhardinxveld.nl Koster: J.H. Klop, Schokker 24, tel. 0184630490 of 06-48262334, e-mail: [email protected]. Telefoon in de kerk: 630012. Aanvraag CD's: J. Blokland, Nassaustraat 16, tel. 0184-612784. Kerkauto: C. van den Berg, Rivierdijk 392, tel. 0184-613692. Bezorging van het kerkblad: Tweewekelijks op vrijdag. Coördinator: W. Nijland, Vermeerstraat 20, tel. 0184-614899. Abonnementsprijs: € 20,- per jaar. Advertentieprijs: € 0,25 per millimeter. Rekeningnummers: Kerkvoogdij: 3950.70.872 Diaconie: 3950.35.031. Kopij inleveren op zaterdag voorafgaande aan de vrijdag waarop de kerkbode verschijnt. Uiterlijk 17.00 uur bij Ds. P. de Vries, Fint 4.