KANTOORSEMINARIE Recente tendensen in de Ruimtelijke Ordening Vrijdag 8 maart 2013 Tom SWERTS Advocaat-vennoot GD&A
1
2
1. Weerlegbaar vermoeden vergunning 2. Nutteloze nutsleidingen 3. Onontvankelijke milieustakingsvordering 4. Buurtwegen
3
4
Onweerlegbaar vermoeden van vergunning voor constructies opgetrokken voor de stedenbouwwet op 22 april 1962;
Weerlegbaar vermoeden van vergunning voor constructies die dateren uit de periode vanaf 22 april 1962 tot de vaststelling van het eerste gewestplan;
DRO bepaalde dat allereerste vaststelling van het gewestplan essentieel was voor tijdskader van het weerlegbaar vermoeden; Geleid tot discussie in de rechtspraktijk m.b.t. stedenbouwwet : bekendmaking BS en ter inzage gemeentehuis; ◦ RvSt strenge inzageplicht: Tegenstelbaar ook nietnormatieve gedeelte ◦ Niet aan te tonen 5
6
Rechtsonzekerheid - aanpassing stedenbouwwet ◦ decreet 22 december 1993 – Uitvoeringsbesluit 23 februari 1994 (24 maart 1994)
Enkel normatief gedeelte ter inzage
7
Artikel 4.2.14 VCRO regelt het vermoeden van vergunning; Datum van inwerkingtreding gewestplan doorslaggevend; ◦ Memorie van toelichting verwijst inwerkingtreding 15dagen BS + consulteren gemeente – logisch eindpunt
8
Strekking RL (Rvst -190 GW) tijdskader weerlegbaar vermoeden tot 24 maart 1994 (uitz. Bewijs) ◦ Basis GH 21 december 1995 – niet retroactiviteit ◦ onmiddellijke werking (sinds 1 januari 1994 GH – 24 maart 1994 RvSt) ◦ Opzet decreetgever
9
O.a. RvVB 20 december 2011 nr. A/2011/0209) Recent nogmaals in arrest RvVB van 16 januari 2013:
◦ In huidig artikel VCRO enkel verwezen naar “inwerkingtreding”, zoals opgenomen in artikel 10
Stedenbouwwet, zijnde “vijftien dagen na bekendmaking bij uittreksel in BS” ◦ Nav opname vergunningenregister
10
Cassatieberoep lopende ◦ Argumenten pro aanwezig
Gevolgen gemeenten ◦ Periode
Bewijs (nieuw VCRO) ◦ 5 jaar na optrekken PV of niet anoniem bezwaarschrift
11
12
Recente persaandacht ◦ Afgekoppelde waterleidingen uit asbestcement ◦ Mechelse ondergrond ◦ Lot van deze leidingen?
Cruciale vraag nutteloze nutsleidingen = afvalstof? Definitie afvalstof:“Elke stof of elk voorwerp waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen” (artikel 3.1. Kaderrichtlijn Afvalstoffen,
omgezet in nationaal recht via artikel 3, 1° Materialendecreet)
In casu: juridische argumenten voorhanden
om te spreken van afvalstof ( a fortiori asbest)
13
14
Verwijderingsverplichting (artikel 12, §3 van het Materialendecreet):
« Het is verboden afvalstoffen achter te laten of te beheren in strijd met de voorschriften van dit decreet of de uitvoeringsbesluiten ervan. »
Belangrijke consequenties voor beheerder nutsleidingen + beheerder van het openbaar domein (‘houder’ van afvalstoffen)
15
Nutsleidingen = erfdienstbaarheid van openbaar nut met daaraan verbonden recht van opstal (Brussel 17 mei 2011, TBO 2012, afl. 3, 112). Opstalrecht nutsmaatschappij = ◦ ◦ ◦ ◦
Beperkt zakelijk recht Bij beëindiging nl. afkoppeling buizen: Vertikale natrekking Grondeigenaar wordt van rechtswege eigenaar
16
De lege ferenda ◦ Wetgevend initiatief OVAM @ minister Joke Schauvliege omtrent kwalificatie van ‘nutteloze nutsleidingen’ als ‘afvalstof’ en de hieraan gekoppelde verwijderingsverplichting ◦ Geen principiële rechtspraak van het Europese Hof van Justitie ◦ Richtlijnconforme interpretatie ! ◦ Praktische oplossing – lijn Nederland
17
18
Milieustakingsvordering – 1994
Stedenbouw
Artikel 194 Gemeentedecreet
Milieustakingsrechter Mechelen 19 november 2009: ◦ Bevestigd door HvB Antwerpen 28 juni 2011
19
Milieustakingsvordering ingesteld door inwoners namens gemeente ◦ Uitspraak Hof van Cassatie omtrent vraagstuk in het arrest van 7 december 2012: “De vordering van inwoners namens de gemeente is slechts ontvankelijk wanneer gemeente in gebreke blijft om in rechte op te treden.” Dat van de gemeente niet kan worden verwacht dat zij ‘vooraleer over de vordering bij de Raad van State uitspraak werd gedaan, een stakingsvordering of een andere maatregel nam ten aanzien van de houder van de vergunning’…”
20
Mutatis mutandis geldt deze redenering ook bij procedures voor andere rechtscolleges, zoals de RvVB
Argument ten aanzien inwoners – druk
Omvang ◦ Eigen beslissing ◦ Alle 159 GW
21
22
Problematiek toegankelijkheid buurt- en voetwegen ◦ Historiek
Actueler dankzij … ◦ Tendens via talrijke verzoeken binnen kader klachtenbehandeling beleid gemeenten te sturen naar een individuele benadering – ‘fouten’
Rechtspraak milder en genuanceerder
23
Decreet openbaarheid van bestuur en ABBB
Plichten van behoorlijk burgerschap
Vredegerecht tweede kanton Aalst 25 mei 2011: ◦ Een burger die zich gedraagt als “politieman over de voetwegen en aldus
continu het globale takenpakket van de gemeente inzake voetwegenonderhoud viseert, valt niet te rijmen met een persoonlijk en concreet belang, maar neigt duidelijk naar een actio popularis
24
Aan te raden via een systematische benadering die kadert in een algemene beleidsvisie; Indien nodig gecombineerd met een aantal specifiek geselecteerde individuele benaderingen naar aanleiding van klachtenbehandeling binnen het redelijke;
Zorgvuldigheid in het optreden met oog op mogelijke procedure.
Antwerpsesteenweg 16-18 2800 MECHELEN Tf. 015/40 49 40 Fax 015/276 276 Bedrijvencentrum 4 Wings Nijverheidsstraat 13 2260 OEVEL-WESTERLO Tf. 014/57.46.52
[email protected] [email protected]
25
