2009
Jaarverslag 2009
« Innovatieve referentiezorg voor iedereen
»
az sint-jan brugge - oostende AV
Voorwoord
Met enige fierheid presenteren wij u opnieuw het jaarverslag van ons ziekenhuis. Net zoals de vorige jaren worden er een aantal facetten van de ziekenhuiswerking toegelicht aan de hand van korte artikels en dit zowel voor wat de zorgaspecten van het ziekenhuis als voor wat de zorgondersteunende aspecten betreft. Het document bevat zoals elk jaar een aantal
Inhoud
kengetallen. Toch is er wat veranderd. Het jaar 2009 was het eerste jaar van de fusie met het Henri Serruys ziekenhuis. Dit jaarrapport is daarom ook enigszins een nieuwe geboorte. Het is het resultaat van een huwelijk tussen twee partners. En zoals u ziet is het een vruchtbaar huwelijk, want na één jaar kunnen we u al een verslag van de vruchten van dit huwelijk meegeven.
voorwoord
1
Verder bouwen aan onze ambitie
2
DE “NOK” NU!
4
LOGOPEDIE EN AUDIOLOGIE
6
Oogheelkunde
8
Zoals in elk huwelijk - tenzij er een lange tijd van vrijage of cohabitie aan voorafgaat, wat in ons geval niet zo was - is het eerste jaar een jaar van kennismaking. Een jaar waarin beide partners elkaars sterkten en zwakten verkennen en plaatsen, waar ze mekaar leren kennen “tout court”. De uitdaging is nu om stap voor stap het goede van beide werelden samen te brengen om te
Centrale sterilisatie
10
Behandelen en vermijden van lymfoedeem
12
Nieuwe uitdagingen voor de laboratoria
14
SPECT/CT
16
Mobiele equipe
18
patiëntvriendelijkheid
20
Markante gebeurtenissen
22
Profiel van de medewerker
24
Het SportMedisch AdviesCentrum
28
Nierfunctie-vervangende therapieën
30
Palliatieve ZorgEenheid
32
Patiëntenportaal
34
Elektronisch medicatievoorschrift
35
verbouwingen
36
De zorg in cijfers
40
Middelen
42
Colofon
45
komen tot een eenheid waardoor beide partners versterkt worden. Het samenbrengen van de organisatie van twee ziekenhuizen die elk hun eigen cultuur, traditie en geschiedenis hebben is een grote uitdaging. Dit vergt een grote inspanning van alle medewerkers die opnieuw hun plaats moeten vinden in het grotere geheel. Dit kan enkel wanneer we allen openstaan voor onze nieuwe omgeving, en met respect voor mekaar en met vereende krachten werken aan de nieuwe uitdaging. Het doet me dan ook veel plezier dat er na amper één jaar een enorme weg is afgelegd in onze samenwerking. Niet alleen hebben we mekaar leren kennen, er zijn ook al concrete resultaten geboekt. Weinig bedrijven kunnen er prat op gaan al duidelijke vooruitgang geboekt te hebben in de voorbije twaalf maanden. Getuige hiervan vindt u verder in dit jaarverslag. Om de vergelijking met het huwelijk verder te zetten moeten we opletten niet te snel te willen gaan. We moeten ons kind (versta de fusie) de kans en de nodige tijd geven om te leren: eerst kruipen, dan stappen, daarna lopen. Dit zal gepaard gaan met vele malen vallen, tegen de muur botsen, soms wordt misschien zelfs een “potje gebroken”, vloeien er traantjes en zijn we gefrustreerd omdat het allemaal niet snel genoeg of niet goed genoeg gaat. We zullen moeten leren van onze fouten en telkens de moed moeten hebben om terug rechtop te staan en met vernieuwde bezieling verder te gaan. Het kind zal dan na het leerproces en de moeilijkheden van de puberteit losgelaten worden om op eigen benen te staan. Pas in dit laatste stadium zal de fusie haar volle betekenis krijgen en wordt uit twee identiteiten een nieuwe eenheid herboren. In naam van alle directieleden wens ik alle medewerkers van ons ziekenhuis te bedanken voor hun onvermoeibare inzet, ook in deze veeleisende tijden. We zullen er samen met u alles aan doen om dit uitdagende fusieproces tot een voorbeeld te maken waar we allen fier kunnen op zijn met als enige doel onze patiënten de best mogelijk zorg te verlenen.
2
Hans Rigauts
directeur-generaal 1
verder bouwen aan onze ambitie
die haar grenzen wat betreft de gemiddelde
zorg zal in campus Sint-Jan plaatsvinden.
Raad opgericht. De bestuursorganen
levensverwachting steeds verder verlegt. Het
Campus Henri Serruys in Oostende behoudt
(Algemene Vergadering en Raad van Bestuur)
zorgberoep is bovendien een zwaar beroep.
haar rol als lokaal algemeen ziekenhuis en
en de directie zijn ééngemaakt en functioneren
Het is zowel fysisch als psychisch sterk
zal acute gehospitaliseerde en ambulante
al een jaar voor het fusieziekenhuis. Er is
belastend. Ook hier hebben we de huidige
zorg aanbieden en ondersteund worden door
één dienst ziekenhuishygiëne. De apotheek
maatschappelijke teneur niet mee. Meer
onderlinge kruisbestuiving met campus Sint-
en dienst centrale sterilisatie zijn op een jaar
Hans Rigauts
en meer wordt gekozen voor de weg van de
Jan. Campus SFX zal subacute zorg huisvesten
tijd ver gevorderd in een gemeenschappelijke
directeur-generaal
minste weerstand, voor het “gemakkelijke”.
voor wat gehospitaliseerde patiënten betreft,
visie en werking. Voor alle medewerkers werd
Het behalen van zoveel mogelijk “winst” met
samen met enkele gespecialiseerde functies.
een gedragscode opgesteld en deze wordt nu
zo weinig mogelijk inzet wordt het credo. En
Campus SFX zal ook een duidelijke plaats
verder onderhandeld.
tot wat dit kan leiden hebben we ondertussen
krijgen in de ambulante zorg.
Verder bouwen aan onze ambitie
Peter Lauwyck adjunct directeur-generaal
Tussen al deze werkzaamheden door heeft het
aan den lijve ondervonden in de voorbije
De fusie tussen het AZ Sint-Jan AV en het Henri Serruys ziekenhuis ligt in het verlengde van de visie en de missie van het ziekenhuis.
Het ziekenhuis staat voor innovatieve referentiezorg voor iedereen. Dit betekent dat het haar expertise wil ter beschikking stellen van de regio om zo samen met andere partners, sterk gespecialiseerde zorgaspecten en -functies te kunnen aanbieden. De verbreding van het patiëntenaanbod moet ertoe leiden de nodige turn-over en ervaring te behouden om kwaliteit van zorg te blijven garanderen. Zowel het Henri Serruys ziekenhuis als het AZ Sint-Jan AV zijn openbare ziekenhuizen. Dit betekent dat we open staan voor alle patiënten ongeacht ras, stand of financiële draagkracht en dat iedereen moet toegang krijgen tot alle zorgaspecten. Deze rijke traditie die teruggaat tot in de middeleeuwen willen we blijven verderzetten. Het blijven handhaven van een gezond evenwicht tussen betaalbaarheid en toegankelijkheid van zorg met het aanbieden van nieuwe - soms dure en nog niet door de overheid terugbetaalde - zorgacts, is hierbij de uitdaging.
2
financieel-economische crisis. Misschien staan
Afstemmen van processen
fusieziekenhuis zich daarenboven voorbereid
we hier te weinig bij stil, want het slachtoffer
Zoals in de inleiding van dit jaarrapport
op de audit van de Vlaamse overheid die begin
hiervan zijn we uiteindelijk mogelijk allemaal.
vermeld, zullen we stapsgewijs bouwen aan
2010 zou plaatsvinden. Het is voor iedereen
Ooit zullen ook wij zorg nodig hebben en
onze ambitie. In het eerste jaar van de fusie
duidelijk dat dit niet evident is in een prille
moeten kunnen rekenen op mensen die zich
werden een belangrijk aantal processen
fusie. Wij kunnen u nu reeds meedelen dat de
dagdagelijks om ons bekommeren. We willen
al op mekaar afgestemd. De logistieke en
signalen van deze eerste externe toetsing van
dan ook als fusieziekenhuis alles in het werk
administratieve diensten werken samen en
onze werkzaamheden positief zijn. Hier komen
stellen om de zorgverleners alle kansen te
worden waar mogelijk gecentraliseerd. Er
we in 2010 zeker nog op terug.
geven om zich te kunnen ontplooien. Een grote
werd één aankoopprocedure opgemaakt
organisatie geeft hierbij meer mogelijkheden
en de bestellingen verlopen waar mogelijk
Bij het overlopen van het bovenstaande
tot carrièreplanning. In de eerste plaats
al gemeenschappelijk. De fusie leidde tot
wordt duidelijk dat de medewerkers van het
door een breed aanbod aan zorgaspecten
een gezamenlijk financieel beheer in het
fusieziekenhuis niet bij de pakken zijn blijven
en –functies, zodat elkeen zijn gading vindt
algemeen en van facturatie-, thesaurie-
zitten. We zijn dan ook fier over het reeds
maar ook voor verpleegkundigen, paramedici,
en tijdens de loopbaan ook kan veranderen
en debiteurenbeheer in het bijzonder. De
gerealiseerde. Toch mogen we niet blind
en medewerkers van de ondersteunende
van en groeien in zijn functie. Bovendien
financiële gegevens werden ondergebracht in
blijven voor de uitdagingen die ons te wachten
diensten. In het huidig maatschappelijk bestel
biedt het fusieziekenhuis een uitgebreid
één beheersysteem (boekhouding, tarificatie
staan. In de eerste plaats is er de opmaak
waar het vinden van artsen steeds moeilijker
intern en extern vormingsprogramma aan.
en facturatie). Er werd een financieel plan
van een nieuwe Algemene Regeling, medisch
wordt, willen we aantrekkelijk blijven door
We houden er dus aan onze medewerkers
opgemaakt en goedgekeurd door onze
reglement en de financiële regeling met de
naast gespecialiseerde ziekenhuisgenees-
alle mogelijke kansen aan te bieden opdat
bestuursorganen en de vakorganisaties dat
artsen. Het zal een belangrijke opdracht zijn
kunde ook subspecialistische zorg aan
zij zich goed voelen in onze organisatie. De
bestemmingen toekent aan het financiële
om in een open samenwerking met de artsen
te bieden. Dit laatste zowel door gericht
tevredenheid van onze medewerkers werd
resultaat. Informaticatechnisch worden de
tot een goed resultaat te komen. We zullen
te investeren in geavanceerde en soms
dan ook expliciet ingeschreven in de missie
verschillende softwarepakketten op mekaar
hiervoor de nodige tijd nemen om samen
ook nieuwe methoden en technieken, als
van het fusieziekenhuis. We zijn dan ook
afgestemd en geïntegreerd. De netwerken
tot een resultaat te komen waar elkeen zich
door de nodige ondersteuning te bieden
trots bij te dragen aan een groot deel van de
werden samengebracht met één intranetsite
in kan vinden. De verdere integratie van de
om een uitgebreide ervaring op te doen
werkgelegenheid in onze regio. De zorgsector
en digitaal communicatieplatform tot
verschillende functies en diensten van het
in subdomeinen van de gespecialiseerde
wordt te dikwijls vergeten als grote en stabiele
gevolg. De eenheid van patiëntenidentificatie
ziekenhuis blijft een grote opdracht. We
geneeskunde. Een andere belangrijke groep
werkgever. Geen onbelangrijk gegeven in een
werd verwezenlijkt. Er werd een nieuw
willen dit doen met de ziekenhuisvisie voor
in de zorgverlening zijn de verpleegkundigen
tijd waar werkgelegenheid een kostbaar goed
personeelsstatuut voor het fusieziekenhuis
ogen, doch met respect voor ieders eigenheid
en paramedici. Het wordt steeds moeilijker
is. Denk hierbij aan de massale bedreiging
opgemaakt en goedgekeurd door de sociale
en mening. We willen niet in de val lopen
om jongeren te vinden die zich willen inzetten
van jobs in de auto-industrie of de distributie
partners. Selectieprocedures, bevorderings- en
te snel bepaalde aspecten te forceren. Een
voor dit zorgberoep. Het ten dienste staan
en voedingsindustrie. De doelstelling van het
aanwervingsvoorwaarden en het mutatiebeleid
open communicatie en stappenplan naar een
van anderen, zorg dragen voor de zieken
fusieziekenhuis is dus het aanbieden van een
werden uitgewerkt. Verpleegkundige
uiteindelijk gemeenschappelijk doel is de opdracht.
en zwakken onder ons, wordt vandaag
breed kwalitatief hoogstaand zorgaanbod dat
procedures worden op elkaar afgestemd en de
Kwaliteit van zorg(verleners)
de dag niet meer als “cool” aanzien. Men
toegankelijk is voor iedereen en dit met een
eerste stappen naar een gemeenschappelijk
Kwaliteit van zorg gaat niet alleen over
wil manager worden, computerspecialist,
groep gemotiveerde medewerkers die zich
beleid en overlegplatform werden gezet.
Zoals u ziet, hebben we nog veel werk voor
hightech maar evenzeer - en niet in het minst -
webdesigner, game ontwikkelaar of elk ander
goed en thuis voelt in onze organisatie.
Er is een uitwisseling van de expertise van
de boeg. Doch dit maakt de uitdaging des te
om de zorgverleners zelf. Ook hier wil de fusie
beroep dat in onze huidige maatschappij
artsen binnen de dienst algemene heelkunde,
interessanter. We zijn dan ook vastberaden
een toegevoegde waarde betekenen.
als “hip” wordt beschouwd. De tijd dat men
Het fusieziekenhuis heeft drie campussen.
fertiliteit, urologie, oftalmologie en oncologie.
om samen met al onze medewerkers dit
Een groot ziekenhuis waar een breed aanbod
in de maatschappij opkeek naar beroepen
Campus Sint-Jan Brugge zal acute zorg
Meerdere medische diensten hebben een vorm
fusieverhaal tot een goed einde te brengen.
van verschillende functies en rollen is, moet
in de zorg (artsen, verpleegkundigen en
huisvesten en dit zowel voor ambulante als
van overleg zij het op wetenschappelijke fora,
We willen dit in de eerste plaats voor onze
aantrekkelijk zijn voor al onze medewerkers.
paramedici) ligt steeds verder achter ons.Toch
voor gehospitaliseerde patiënten. De sterk
zij het via regelmatige patiëntenbesprekingen.
patiënten doen en dit samen met onze partners
In de eerste plaats voor onze artsen,
zijn deze jobs onmisbaar in een samenleving
gespecialiseerde en hoogtechnologische
Er werd één gemeenschappelijke Medische
van de eerste, tweede en derde lijn. 3
de nok nu!
De NOK nu!
Dr. Tom Vauterin staflid NOK campus Sint-Jan mede namens alle stafleden NOK van AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV
De dienst neus-keel-oor, gelaats- en halschirurgie.
De robot bewijst ook zijn nut in de hoofd- en halschirurgie.
TOTAAL AANTAL BEZOEKEN NOK
van de patiënt verloopt zo vlotter en met de
Voortdurend groeiend
enorm verbeterd door de introductie van nieuwe technologieën en inzichten. Traditioneel
best mogelijke cosmetische resultaten.
De belangrijkste activiteitenparameters blijven
spant onze dienst zich in om aan deze continue ontwikkeling mee te werken en soms zelfs
Andere recente bewijzen van de onafgebroken
stijgen. Zo steeg bijvoorbeeld in 2009 het
primeurs af te leveren. Een recent voorbeeld hiervan is de introductie van de robot in de
implementatie en verbetering van NKO-tech-
aantal nieuwe raadplegingen voor het vijfde
Cochleaire implantatie is in België een
hoofd-hals chirurgie.
nologie zijn: endoscopische sinuschirurgie,
jaar op rij. Sedert 2005 laat zich hiermee een
reguliere behandeling voor kinderen en
cochleaire implantatie (een reguliere behan-
globale stijging van bijna 50% patiënt-arts
volwassenen die geen of een beperkt
Anno 2010 moet een dienst NKO, die wil
om de hoogste kwaliteit van zorg te leveren in
deling voor herstellen van de gehoorfunctie
contacten optekenen. We hopen met de komst
restgehoor hebben. De mate waarin deze
groeien en bloeien, een grote klinische
de talrijke deelgebieden. Dit uit zich finaal op
bij kinderen en volwassenen die geen of een
van een vijfde staflid aan deze toenemende
behandeling succesvol is, neemt door
ervaring combineren met een uitgebreide
chirurgisch gebied. In de afgelopen jaren zien
beperkt restgehoor hebben), plaatsen van een
zorgvraag te kunnen blijven voldoen.
technologische ontwikkelingen nog steeds
wetenschappelijke kennis en technologische
we hierdoor bijvoorbeeld op onze dienst een
botverankerd hoortoestel, gehoorscreening,
innovaties. Dit kan alleen maar door doorge-
belangrijke verschuiving van kinderheelkunde
videonystagmografie (een methode om even-
Warm contact
het herstellen van de gehoorfunctie een
dreven subspecialisatie van alle medewerkers,
(mede door de denataliteit) naar complexere
wichtsstoornissen beter te visualiseren en ge-
Het streven naar een warm onthaal voor de
duidelijke, positieve impact te hebben op
nauwe samenwerking met andere medische
operaties. Door deze subspecialisatie krijgen
past te behandelen), laryngotracheoscopische
patiënt en een comfortabele werkatmosfeer
de levenskwaliteit van haar gebruikers.
disciplines en een warm patiëntencontact.
ook de grenzen van het NKO-gebied de volle
documentatie en archivering, radiologische
blijven uitermate belangrijk. De wachtzaaltij-
Een cochleair implantaat is een elektro-
aandacht, dit altijd in intense samenwerking
hoofd-hals investigaties, laser stemchirurgie
den worden doelgericht zo kort mogelijk ge-
nisch implantaat dat geluid omzet in elek-
Sterk toegespitst
met de andere orgaanspecifieke diensten van
en hemostatische operatieve methodes.
houden en programma’s worden ingesteld om
trische pulsen die de gehoorzenuw direct
Neus-Keel-Oor omvat ondertussen veel ver-
het ziekenhuis. Denken we maar aan schedel-
schillende deelgebieden met elk zijn eigen ex-
basis- en traankanaalchirurgie, opticus de-
pertise en accenten. Een greep uit het aanbod: pediatrische neus-oor-keelziekten, rhinologie
10.000
9.886 8.272
toe. Cochleaire implantatie blijkt door
tegemoet te komen aan de bekommernissen
stimuleren. De elektroden in het toestel
van de patiënt. Het programma waarbij ouders
nemen de functie van buiten-, midden- en
compressie, complexe hoofd-hals reconstruc-
Nauwe samenwerking met andere disciplines
bij het kind blijven in de operatiezaal loopt
binnenoor inclusief de trilhaartjes in de
ties in partnership met de diensten mond-,
Door haar centrale plaats in het lichaam en
intussen vlekkeloos. Tevens wordt geprobeerd
cochlea (slakkenhuis) over.
en allergologie, ronchopathie, esthetische
kaak- en aangezichtschirurgie, neurochirurgie
door ziektes die jong en oud, man en vrouw
om de kwaliteit van bepaalde doelstellingen te
gelaatschirurgie, otologie en audiologie, ves-
en oftalmologie.
treffen heeft de NKO-specialiteit doorgaans
controleren door middel van klinische paden
raakvlakken met nagenoeg alle andere
(o.a. thyroïdectomie) en database beheer (o.a.
spraak- en taalstoornissen en hoofd-hals
Hoogtechnologisch
medische disciplines. De dienst NOK van het
oncologische data).
chirurgie/oncologie.
In de geschiedenis van het NKO-specialisme
AZ Sint-Jan Brugge-Oostende streeft daarom
De dienst NOK van het AZ Sint-Jan Brugge-
zien we telkens een sterke vooruitgang wan-
aanhoudend naar intensieve samenwerking
Globaliserend
Oostende heeft traditioneel een sterk uitge-
neer nieuw instrumentarium ons toelaat beter
met verschillende andere medische diensten
In een mondialiserende wereld is het cruciaal
bouwde (para)medische en verpleegkundige
te visualiseren, te inspecteren en te behande-
(multidisciplinariteit), dit zowel voor frequent
om verder te kijken dan eigen ziekenhuis en
subspecialisatie. Een dergelijk uitgewerkte
len. Ook op onze dienst wordt er aanhoudend
voorkomende als voor complexere aandoe-
regio. De stafleden zijn allen lid van verschil-
taakverdeling schept een gunstig klimaat
op zoek gegaan naar de nieuwste en beste
ningen. Sommige samenwerkingsverbanden
lende nationale en internationale verenigingen.
diagnostische en therapeutische methoden.
zijn op zeer regelmatige basis, waaronder de
Ze spreken op, nemen deel aan en organiseren
Een voorbeeld hiervan is de introductie van de
gemeenschappelijke raadplegingen oncologie
geregeld congressen en symposia. Op deze
robot in de hoofd-hals chirurgie. Het AZ Sint-
met de dienst radiotherapie en het overleg in
manier voelen we dat onze dienst ook wordt
Jan Brugge-Oostende kan op dit vlak van mini-
verband met snurkpathologie, schildklieraf-
gewaardeerd ver buiten ons eigen ziekenhuis
maal invasieve chirurgie twee mooie primeurs
wijkingen en pediatrische luchtwegproble-
en buiten de regio. Getuige hiervan is bij-
tibulogie, foniatrie, revalidatie in de gehoor-,
14.000 12.000
10.897
11.728
11.917
8.918
8.000
voorleggen. Als eerste in België kunnen er
matiek. Andere partnerships werden zelfs
voorbeeld de recent hernieuwde ministeriële
6.000
schildklieroperaties uitgevoerd worden via een
reeds geïnstitutionaliseerd: de stemkliniek,
erkenning tot een volledige opleiding van 3
4.000
oksel (!)insnede en dit zonder één enkele spier
het neuro-otologisch en implantcentrum , het
kandidaat geneesheer-specialisten NKO.
door te snijden. Daarnaast kunnen we, ook al
oncologisch hoofd-hals centrum en het schisis
als eerste in Vlaanderen, de robot transoraal
& craniofaciaal centrum. Alle vormen van
inzetten in de strijd tegen moeilijk bereikbare
samenwerking blijven natuurlijk altijd een
tumoren van pharynx en larynx. De genezing
proces in beweging.
2.000 0 4
2004
2005
2006
Eén van de vele voorbeelden van verbeterde NKO-technologie
Zoals in alle specialismen, is de NKO-diagnostiek en -behandeling gedurende deze eeuw
2007
2008
2009
« Er wordt aanhoudend op zoek gegaan naar de nieuwste en beste diagnostische en therapeutische methoden
»
5
Logopedie en Audiologie
Logopedie en audiologie Zeg het maar... we luisteren! Youri Maryn hoofd logopedie campus Sint-Jan
Met elkaar informatie uitwisselen, behoeften kenbaar maken, meningen delen, luisteren naar verhalen, spreken en horen, schrijven en lezen, het lijkt allemaal zo evident.
De vanzelfsprekendheid van communicatie, het wezenlijke kenmerk van ons mens-zijn,
Zo breed als het ziekenhuis
slaat ons echter met verbazing wanneer we geconfronteerd worden met mensen wiens
In 2009 waren de logopedisten actief op 22
communicatievermogen verstoord of zelfs volledig afwezig is. Hetzelfde geldt ook voor
zorgvloeren doorheen het ziekenhuis.
samen van een maaltijd genieten, zich voeden, proeven, … ook dit lijkt allemaal zo logisch,
De belangrijkste groep patiënten komt over-
maar is het zeker niet voor mensen die niet of nog maar moeilijk kunnen slikken. Voor de
duidelijk uit de neurologische hoek: vasculaire
dienst logopedie en audiologie is het een missie om het communiceren en/of het slikken te
neurologie, neurochirurgie, algemene neuro-
optimaliseren binnen de gegeven beperkingen van het individu.
logie, verlengde neurologische revalidatie, en bij extensie ook intensieve zorgen en midcare.
6
AANTAL PRESTATIES LOGOPEDIE EN AUDIOLOGIE 8.000
6.000
4.000
2D … diversiteit en dynamiek
de indiensttreding van een nieuwe voltijdse
Dit zorgt ervoor dat patiënten met afasie (een
Vooreerst telt de dienst vier logopedisten:
audiologe. Daarenboven is er de laatste jaren
verworven neurologische taalstoornis, bvb. na
samen zorgen zij voor het klinisch onder-
ook meer audiologische activiteit in het kader
een cerebrovasculair accident), dysartrie (een
zoek en de behandeling van allerhande taal-,
van de cochleaire en andere implantaties,
verworven neurologische spraakstoornis, ten
spraak-, stem- en slikstoornissen die zich in
en ook ten gevolge van de forse toename in
gevolge van bijvoorbeeld een hersentumor) en
het ziekenhuis aandienen. Deze stoornissen
het aantal NOK-raadplegingen. Bovendien
neurologische dysfagie (een slikstoornis, bij
kunnen een neurologische oorzaak hebben
blijft de expertise van de audiologen inzake
iemand met bijvoorbeeld multiple sclerose)
(bvb. cerebrovasculair accident, dementie,
het otovestibulair onderzoek een jaarlijks
de meest prominente logopedische doelgroep
perifeer neurologische problemen, ...), van
hoger aantal doorverwijzingen voor perifeer
vormt. Een tweede belangrijke doelgroep
structurele aard zijn (bvb. bij oncologische
vestibulair bilan teweegbrengen. Bij logopedie
bestaat uit patiënten die werden doorver-
Zowel buiten als binnen
processen in het hoofd- en halsgebied, cheilo-
is er weliswaar geen personeel bijgekomen,
wezen vanuit de dienst voor neus-, keel- en
Naast logopedie bij gehospitaliseerde pati-
gnato-palatoschisis, ...) of louter functioneel
maar we zien ook hier een globaal toene-
oorziekten & gelaats- en halschirurgie en de
ënten leveren we ook een aanzienlijk aantal
zijn (bvb. mutationele falsetstem, bepaalde
mende activiteit. Zo zijn er sedert augustus
dienst voor mond-, kaak- en aangezichtschi-
ambulante onderzoeken en behandelingen;
articulatiestoornissen, ...). Het aanbod is
2009 meer consultaties op de geriatrische
rurgie. Het betreft hier in hoofdzaak patiënten
bijna één derde of 29,7% in 2009 om exact te
bijgevolg zeer divers en vergt een gespeciali-
verpleegeenheden. Daarnaast mondt de rol
met stem-, spraak- en slikstoornissen in de
zijn. Dit is meteen het hoogste percentage
seerde aanpak.
van een logopediste als care-manager binnen
context van chirurgie, radiotherapie en/of che-
van de laatste vijf jaren. Deze ambulante
Daarnaast beschikt de dienst ook over twee
het Brugs oncologisch hoofd-halscentrum uit
motherapie in het hoofd- en halsgebied. We
logopedie houdt voornamelijk het volgende
audiologen: zij doen in eerste instantie aan
in een verhoogd aantal patiënten die gespe-
kunnen in dit verband denken aan patiënten
in: de verdere behandeling van mensen die
gehooronderzoek en beschikken hiervoor
cialiseerde logopedische zorgen krijgen in de
met een totale laryngectomie, partiële laryng-
tijdens hun opname reeds door ons werden
over tal van audiometrische testprocedures
context van hun chirurgie, radiotherapie en/
ectomie, partiële glossectomie, parotidecto-
opgevolgd in het kader van hun neurologische
om de ernst van gehoordaling te meten. Ze
of chemotherapie. Bovendien heeft de dienst
mie, halsklierevidement, ... Een derde grote
of oncologische hoofd- en halsproblematiek;
zijn tevens betrokken bij het pre-, peri- en
vele lansen gebroken voor evidence-based
groep wordt gevormd door de geriatrische
de follow-up van kinderen met een lip-kaak-
postoperatieve beleid inzake cochleaire
onderzoek en behandeling van slikstoornis-
patiënten. Het betreft hier in hoofdzaak het
verhemeltespleet in het kader van het schisis
implantatie. Daarnaast zijn ze ook bedreven in
sen en voor betere mondhygiëne bij diverse
oppuntstellen van een optimale voedings- en
& craniofaciaal centrum; en de screening, het
het onderzoek van het perifere evenwichtsor-
patiëntengroepen. Daarnaast wordt de dienst
sliksituatie, om zo veilig mogelijk te slikken
onderzoek en de behandeling van mensen
gaan en in de behandeling van voornamelijk
frequent ingeschakeld om rTMS-ondersteun-
en de kans op bijvoorbeeld aspiratiepneumo-
met een stemstoornis en/of een articulatie-
positiegebonden duizeligheid.
de taaltherapie te geven. Dit zijn allemaal
nie of malnutritie te minimaliseren. Spora-
stoornis. Recent nog resulteerde doctoraat-
voorbeelden van vrij gespecialiseerde functies
disch komen ook stem, spraak en taal aan
sonderzoek van de logopedist hoofd van de
De activiteiten (met als kerncijfer het aantal
die laten blijken dat we een dynamische
bod in de logopedische begeleiding. Tenslotte
dienst, in de ontwikkeling van de zogenaamde
prestaties per jaar, zie grafiek) binnen zowel
dienst zijn, met de focus op vernieuwing en
verlenen we, weliswaar minder frequent doch
‘Acoustic Voice Quality Index’, een objectieve
aan het individu.
logopedie als audiologie tonen een duidelijk
vooruitgang.
»
2.000
0
2005
2006
2008 LOGOPEDIE
telkens op medisch voorschrift, zorgen op tal
maat om de ernst van heesheid te kwantifi-
stijgende trend, met 2009 als echt topjaar.
van andere verpleegvloeren, zoals bijvoor-
ceren en de outcome van stemtherapie op te
We kunnen hiervoor verschillende verklarin-
beeld pneumologie.
volgen.
gen aanreiken. Zo was er in september 2008
2007
2009 AUDIOLOGIE
« De dienst voor logopedie en audiologie is een actieve en dynamische dienst met de focus op inhoud en kwalitatieve zorg
7
Oogheelkunde
Oog voor zorg Dr. Anne Dewachter diensthoofd oogziekten campus Sint-Jan
De oogheelkunde: een “kleine “medische discipline met oog voor subspecialisatie.
Oogheelkunde of oftalmologie is een medische discipline die zich bezighoudt met
en “optical coherence tomografie” worden
heelkunde is in volle groei gezien een oogarts
Oogartsen beseffen ten volle dat geen enkele
aandoeningen van het visueel systeem. Het betreft uiteraard het oog, maar ook de visuele
gehanteerd om de structuur van het netvlies
met specifieke bekwaming werkzaam
patiënt de kans op behoud van bruikbaar
banen en de oogadnexen zoals oogleden, oogkas en traanwegen.
en zijn bloedvaten beter aan te tonen.
is binnen het team. Glaucoom wordt nu
zicht kan onthouden worden. De recente
Oogartsen dragen, door hun continue zorg voor het bewaren van een goed zicht,
Vaak volgt laserbehandeling of injectie van
uitgebouwd als subspecialisatie teneinde
evoluties op cardiovasculair en oncologisch
in belangrijke mate bij tot het behoud van de levenskwaliteit van het individu.
medicatie in het glasvocht. Medische retina
deze “blinding disease” tijdig gericht te
gebied hebben gezorgd voor een hogere
Gezien de huidige evolutie in de oogheelkunde, met gerichte subspecialisatie, doen ze dit
kende de laatste jaren een sterke groei door
behandelen.
levensverwachting bij onze mensen. Dit langer
hedentendage als nooit tevoren.
toename van het aantal diabetespatiënten en
Gezien de vergrijzing is er een te verwachten
leven moet ook een kwaliteitsvol leven zijn.
door een exponentiële toename van bejaarde
gestage groei van het aantal patiënten met
Individuele zelfredzaamheid met bruikbaar
patiënten met maculadegeneratie, gezien de
cataract, glaucoom, diabetische retinopathie,
zicht is vooral ook voor de bejaarde patiënt
nu voorhanden nieuwe antivasculair growth
maculadegeneratie en netvliesproblemen.
primordiaal. In die zin mogen we stellen dat
medicatie.
Opvang van deze doelgroep blijft een
oogheelkunde als “kleine specialiteit” grootse
continue uitdaging en wordt gerealiseerd
dingen realiseert en dit dank zij teamwerk en
niet alleen door de knowhow en ervaring van
gerichte subspecialisatie met steeds oog voor
Dit deelgebied van de oogheelkunde
de artsen binnen het team maar ook door
nieuwe ontwikkelingen.
behandelt afwijkingen ter hoogte van de
de competentie en continue inzet van de
oogleden, traanwegen en oogkas. Het
medewerkers. Verpleegkundige medewerkers
betreft hier o.a. heelkundige correctie voor
assisteren niet alleen dagdagelijks bij
een afhangend ooglid, een naar binnen
diagnostische procedures en ingrepen maar
(=entropion) of naar buiten (=ectropion)
hebben ook kennis bij de bediening van de
gekanteld ooglid, ooglidtumoren, esthetische
gevarieerde, technische apparatuur.
Oogheelkunde heeft een sterke evolutie
De behandeling van cataract bestaat uit een
gekend, vooral de laatste decennia.
operatie waarbij de ooglens wordt vervangen
Ontwikkeling van gesofisticeerde
door een kunstlens. De ingreep gebeurt via
diagnostische apparatuur, verfijning van
daghospitalisatie onder lokale verdoving.
het chirurgisch armentarium en innovatieve
Via een kleine insnede wordt de lens door
nieuwe medicaties hebben geleid tot een
middel van ultrasonen in kleine stukjes
ongeziene vooruitgang in het behandelen van
verbrijzeld en opgezogen. Dit noemt men de
oogproblemen allerhande.
phaco-emulsificatietechniek. Een plooibare
Op de dienst oogheelkunde van de campus
kunstlens wordt nadien ingebracht.
Sint-Jan boden zich in 2009 niet minder dan
Glaucoom is een subdiscipline binnen
17.877 patiënten aan voor een raadpleging,
de voorste oogsegmentheelkunde. Het
4.537 hiervan waren nieuwe patiënten.
is een verzamelnaam voor een aantal
Patiënten komen op eigen initiatief in het
oogaandoeningen die als gemeenschappelijk
kader van naam en faam van de dienst en
kenmerk hebben dat ze kunnen leiden tot
het ziekenhuis of worden doorverwezen door
blindheid door afsterven van de oogzenuw.
huisartsen of door specialisten van diverse
Verhoogde druk speelt hierin een voorname
disciplines van het ziekenhuis.
rol en de behandeling zal voornamelijk
Subspecialisatie onder oogartsen heeft ertoe
gericht zijn op het verlagen van de oogdruk.
geleid dat patiënten meer en meer worden doorverwezen door oogartsen uit de brede
Achterste oogsegmentheelkunde
regio. Op deze manier profileert de dienst zich
of chirurgische retina is een subspecialiteit
als derdelijnscentrum.
binnen de oogheelkunde die zich bezighoudt met heelkunde van het netvlies en het
Subspecialisaties binnen oogheelkunde… Voorste oogsegmentheelkunde
glasvocht. Chirurgische retina is een moeilijke
correctie van oogleden (=blefaroplastie), ... Bij een tranend oog probeert men de
Subspecialisatie van artsen, gesofisticeerde apparatuur en technieken en nieuwe medicatie maakt van de dienst een derdelijnscentrum.
bestaande afvoerkanalen te verbeteren (via sondage of siliconeslangintubatie) of dient een nieuw kanaal chirurgisch te worden aangemaakt (=dacryocystorhinostomie). De oogkaschirurgie richt zich dan weer op tumoren rond het oog en op het corrigeren van te sterk naar voor staande ogen bij schildklierpathologie (Graves).
Wat cijfermateriaal en… oog voor toekomstige zorg
discipline en legt zich voornamelijk toe op urgent te behandelen aandoeningen zoals
Het oogartsenteam van het de campus Sint-
netvliesloslating en glasvochtbloeding.
Jan Brugge heeft zich vooral geprofileerd in voorste oogsegmentheelkunde
oogartsen binnen deze discipline houden
8
Oculoplastische en orbita
zich bezig met de behandeling van cataract
Medische retina
(727 cataracten in 2009), chirurgische
en aandoeningen van het voorste deel van
Deze subspecialisatie houdt zich bezig
retina (202 netvlies-vitrectomiën in 2009) en
het oog. Cataract is een vertroebeling van de
met onderzoek en behandeling van
medische retina (891 intravitreale injecties,
ooglens waardoor het zicht wazig wordt en de
netvliesziekten. Verfijnde beeldvorming-
770 angiografiën,en 867 optical coherence
kleuren minder intens worden.
technieken zoals “fluorescentie- angiografie”
tomografieën in 2009). Oculoplastische 9
centrale sterilisatie
Centrale sterilisatie Yvan De Baere hoofdverpleegkundige centrale sterilisatie campus Sint-Jan
De centrale sterilisatieafdeling start met een campusoverschrijdende samenwerking.
De centrale sterilisatieafdeling (CSA) staat in voor de centrale behandeling (reiniging,
Op de campus Brugge telt de afdeling 25
Continu komen er nieuwe uitdagingen op ons
van architectuur, infrastructuur,
desinfectie en sterilisatie) van alle instrumenten die bij de verzorging van de patiënt of bij
personeelsleden (~22 FTE), in Oostende 11
af. De doorbraak van de dagchirurgie leidde
werkprocedures, logistieke processen,
een chirurgische ingreep gebruikt worden. Ook de distributie van het instrumentarium
medewerkers (~7,50 FTE). De apotheker is
tot meer sets en heeft het werkaanbod in de
personeelsomkadering, … geïnventariseerd.
behoort tot het takenpakket.
verantwoordelijk voor de geleverde kwaliteit.
CSA in de tijd verplaatst. De kleinere ingrepen
Hij doet dit in nauwe samenwerking met
gebeuren vaak in de voormiddag met een
De directie en het projectteam willen op beide
Zonder een goed functionerende
van het proces te kunnen garanderen
de hoofdverpleegkundige, die ook de
snelle behandeling van instrumentensets tot
campussen de hoogste kwaliteit bereiken,
CSA blokkeren de activiteiten in het
en om de medewerker te beschermen.
personeelsaangelegenheden coördineert.
gevolg. Zwaardere ingrepen vinden later op
daar hebben zowel de gebruiker van een
operatiekwartier, kunnen de kleine
Spoeltoestellen en ultrasoontoestellen zijn
Teamleiders staan in voor de opvolging van de
de dag plaats zodat een aanpassing van de
medisch hulpmiddel als de patiënt recht op.
interventies op de diverse poliklinieken
noodzakelijk voor een goede voorreiniging.
dagelijkse activiteiten. 80% van de activiteit
uurroosters nodig werd. Een ander gegeven
Vanaf 2010 komen er gemeenschappelijke,
moeilijk doorgaan en worden de
Daarnaast beschikken we over vijf was- en
is voor het operatiekwartier. Elk van de
is dat het instrumentarium steeds complexer
campusoverschrijdende werkprocedures.
verpleegeenheden niet tijdig van steriele
desinfecteertoestellen.
consultaties, medisch-technische diensten en
en fragieler wordt. Dit houdt ook verband met
Hiertoe wordt er op de campus Oostende in
verpleegeenheden behoort tot onze klanten.
de toename van de endoscopische ingrepen
de afdeling geïnvesteerd ter verhoging van
en met de robotchirurgie. De opleiding van
de kwaliteit (efficiëntie en effectiviteit), de
medische hulpmiddelen voorzien. Tussen het reinigen en de eigenlijke
Sterilisatie van Louis Pasteur tot nu
sterilisatie gebeurt het verpakken,
Mee met de tijd
het personeel met aandacht voor permanente
werkomstandigheden alsook de service naar
Behandeling van het instrumentarium
verschillend naargelang het een individueel
In het ontwerp van de afdeling kreeg
vorming is hier een erg belangrijk item. Het
de interne klanten.
gebeurde vroeger op de plaats waar
instrument of een complexe instrumentenset
ergonomie de nodige aandacht. Alle
opleidingsniveau bij aanvang van de job is nog
het gebruikt werd. Vanaf de jaren ‘50
betreft. Zo blijft het gesteriliseerd instrument
controle- en inpaktafels zijn bijvoorbeeld in
steeds een discussiepunt.
vond - onder druk van economische
tot op het moment van gebruik opgeslagen.
de hoogte verstelbaar. De controle van het
project van verschillende partijen heel
Sterilisatie met stoom bij 134 °C gedurende
de sets kan de medewerker zittend doen.
CSA maakt zich klaar voor meer campusoverschrijdende werking
wat tijd en energie vraagt en ook veel
een kostenbesparing door het efficiënter inzetten van de toestellen, was er een
vijf minuten is nog altijd de belangrijkste
Wat de stoomsterilisatoren betreft, is er
Het campusoverschrijdende projectteam
en constructief bouwen we samen verder aan
kwaliteitsverhoging doordat speciaal
sterilisatiemethode. In Brugge beschikt de
bewust gekozen voor het type “vloerlader”:
CSA heeft in 2009 de verschillen tussen
een kwaliteitsvolle dienstverlening.
opgeleide medewerkers het instrumentarium
afdeling over drie autoclaven van 950 l en een
de transportwagen met de te steriliseren
de Brugse en Oostends campus op gebied
behandelden.
autoclaaf van 190 l. Hulpmiddelen die deze
goederen rijdt de autoclaaf gewoon binnen.
hitte niet verdragen, gaan bij 54 °C in één
Zo moet de medewerker minder tillen en
Europese normen krijgen meer en meer
van de 3 ethyleenoxide(gas)sterilisatoren of
verkleint het risico op beschadiging van
impact op de centrale sterilisatieafdeling.
in de ultramoderne gasplasmasterilisator
verpakkingen.
Er zijn de eisen van ziekenhuishygiëne en
(waterstofperoxide).
instrumentarium en de samenstelling van
factoren - een delokalisatie plaats. Naast
uitdagingen inhoudt. De eerste stap is gezet
Ook de informatica kreeg haar
preventie van ziekenhuisinfecties. Ziektes als
10
Het is duidelijk dat zo’n samenwerkings-
Creutzfeldt-Jacob, HIV, SARS, hepatitis C, ...
De dienst sterilisatie staat ook in voor
rol met de ontwikkeling van een
drukken hun stempel op de werking van
het – arbeidsintensief- transport van de
instrumentenvolgsysteem, met als resultaat
dit departement. Zo is de invoering van een
gesteriliseerde goederen naar de klant.
een performant kwaliteitssysteem. We weten
strikte scheiding van de diverse zones een
Omwille van de ziekenhuishygiëne gebeurt
nu welke sets aan welke dienst toebehoren.
must geworden. Bij de vernieuwing van de
dit in een afgesloten wagen. En elke
Door barcode-scanning is het mogelijk om op
Brugse afdeling in 2003 werd daar ten volle
transportwagen met vuil instrumentarium
ieder ogenblik op te sporen waar een set zich
rekening mee gehouden.
wordt gewassen en gedesinfecteerd in een
bevindt. Bij de samenstelling van een set kan
speciaal ontworpen wagenwas. Dezelfde
de medewerker op correcte inhoudslijsten en
Meer dan steriliseren
wagen gaat later met steriele goederen terug
fotomateriaal steunen. In het operatiekwartier
Instrumentarium stop je niet zomaar in een
naar het operatiekwartier.
scant de OK-verpleegkundige sets bij het
sterilisator. Het moet vooraf degelijk gereinigd
begin van de operatie zodat we elke gebruikte
en gedesinfecteerd worden, om het resultaat
set aan een patiënt kunnen koppelen. 11
Microchirurgische lymfoveneuze derivatie
Behandelen en vermijden van lymfoedeem Dr. Roel Venken staflid algemene heelkunde campus Henri Serruys
Lymfoedeem ontstaat door een onderbreking van de lymfe-afvoer ter hoogte van arm of been.
aantasting van de lymfeklieren. Ondertussen
Nutteloos. Vochtafdrijvers? Mogen slechts
Microchirurgische lymfoveneuze derivatie voor de behandeling van een bestaand lymfoedeem
een onderbreking van de lymfe-afvoer ter hoogte van arm of been. Het gevolg is dat het
korte tijd gebruikt worden en bestendigen het
Een tiental jaar geleden kwam een
De nieuwe okselsparende technieken
lymfevocht niet meer kan doorstromen van de arm naar de bloedcirculatie achter het
lymfoedeem bij langdurig gebruik.
Italiaanse chirurg op het lumineuze idee
vermijden onderbreking van de lymfe-afvloei
sleutelbeen, of vanuit de onderste ledematen naar de buik toe. Armoedeem is bijna altijd
Wat als er na 3 tot 6 maanden conservatieve
om een verbinding te maken tussen
van de arm en dus ook lymfoedeem, een
het gevolg van het wegnemen van aangetaste okselklieren bij borstkanker. Lymfoedeem
behandeling geen beterschap optreedt?
lymfebanen en aders zónder risico op
heuglijke evolutie. Een klassieke volledige
Iedereen heeft het al ooit gezien: mensen die een bruine armkous dragen, dikwijls met
bandageren, pressotherapie en het dragen
handschoen maar toch nog met een zichtbare zwelling van de vingers. Ze lijden aan
van compressiekledij. Eiwitarm dieet?
lymfoedeem, wat als zeer handicaperend wordt ervaren. Lymfoedeem ontstaat door
van de onderste ledematen kan aangeboren zijn (te weinig of geen lymfeklieren in de lies of buikholte), kan ontstaan na een heelkundige ingreep waarbij lymfeklieren verwijderd zijn, of na een trauma met onderbreking van de lymfecirculatie.
Patiënten met borstkanker bij wie de okselklieren werden weggenomen hebben 30% kans op het ontwikkelen van lymfoedeem. Dit kan reeds kort na de ingreep optreden, maar ook jaren later. Er is nog geen verklaring voor het feit dat de ene patiënt wel en de andere geen lymfoedeem ontwikkelt. Vermoedelijk volgt het lymfevocht een alternatieve route zodat er geen lymfoedeem ontstaat. Deze alternatieve routes kunnen moeilijk in kaart gebracht worden: lymfebanen zijn maar 0,5 mm tot 1 mm “dik” en er is geen enkel (radiologisch) onderzoek om deze te visualiseren.
Kinesitherapie helpt niet steeds Lymfoedeem in de ledematen kan zeer uitgesproken zijn met volumeverschillen van 1500 ml t.o.v. de “gezonde“ zijde. Het gevolg is een zwaar gevoel, het onmogelijk kunnen heffen van zware voorwerpen, bewegingsbeperking, slechts kleine afstanden kunnen stappen, zonder het te hebben over het esthetisch aspect van een “dikke” arm of been. De hoeksteen in de behandeling van lymfoedeem blijft in eerste instantie de kinesitherapeutische aanpak: een combinatie van manuele lymfedrainage, meerlagig 12
maakten okselsparende technieken opgang (schildwachtersklier of sentinel node).
klontervorming. Hij maakt gebruik van
okselklieruitruiming blijft echter nodig als
Lange tijd stond de chirurgie vrij machteloos
het unieke kleppensysteem in de aders
de okselklieren zijn aangetast. Bij deze
waardoor bloed maar in één richting kan
patiënten blijft het risico op het ontwikkelen
In het verleden zijn er verschillende
stromen. Lymfebanen worden in de aders
van lymfoedeem bestaan. Sinds twee
chirurgische technieken beschreven met zeer
geïmplanteerd zonder rechtstreeks contact
jaar wordt protectieve microchirurgische
wisselend succes. Zijden draden werden in
tussen het uiteinde van de lymfebanen en
lymfoveneuze derivatie van de oksel
het onderhuids vetweefsel geïmplanteerd
de bloedcirculatie. Lymfevocht vloeit door
uitgevoerd, reeds tijdens de borstoperatie
en via de huid naar buiten gebracht om
de verbinding terwijl het bloed niet kan
met okselklierwegname. Zoals hierboven al
overtollig lymfevocht te laten wegvloeien.
terugstromen naar de verbinding, precies
beschreven, worden lymfebanen in de aders
Uitgebreide elliptische resecties van
door dit uniek unidirectioneel klepsysteem in
geïmplementeerd en wel om lymfoedeem te
overtollige huid en onderhuids vetweefsel
de aders.
vermijden. De ingreep vindt dus niet plaats
werd toegepast met uitgesproken littekens
Na een intensieve opleiding in Genua passen
ter hoogte van de bovenarm zoals bij een
en met risico op contracturen met pijn en
wij deze techniek, “de microchirurgische
bestaand lymfoedeem, maar in de oksel op
bewegingsbeperkingen tot gevolg. Plastisch
lymfoveneuze derivatie”, in het Henri
het moment van de okselklierwegname. Er
chirurgen passen nog steeds liposucties
Serruysziekenhuis toe sinds eind 2003.
is dus geen onderbreking in de lymfe-afvloei
toe met wegzuigen van de oedemateuze
Sindsdien hebben vele patiënten uit heel
die ontstaat door de okselklierwegname.
onderhuidse weefsels. Nadeel is dat deze
Vlaanderen en zelfs Nederland de weg
Afhankelijk van de patiënt wordt dus de
patiënten levenslang een compressiekous of
gevonden naar onze kliniek. De gemiddelde
chirurgische techniek aangepast, zodat er
–mouw moeten dragen.
volumereductie bedraagt 60% maar is sterk
ofwel okselsparing is, ofwel lymfoedeem
Met de intrede van de microchirurgie konden
afhankelijk van het tijdstip waarop de patiënt
wordt vermeden.
lymfebanen en lymfeklieren peroperatief
zich aanmeldt: hoe sneller het oedeem
beter gevisualiseerd worden en ontwikkelden
behandeld wordt, hoe beter de resultaten.
er zich microchirurgische technieken.
Zowel arm- (insnede ter hoogte van
Lymfeklieren werden op aders gemonteerd
bovenarm) als beenoedeem (insnede ter
maar zonder afdoend resultaat. Lymfebanen
hoogte van lies of onderbeen) komt voor deze
werden in aders gebracht maar ook deze
microchirurgische techniek in aanmerking.
verbindingen waren geen lang leven tussen het uiteinde van de lymfebanen met
Is lymfoedeem te vermijden bij een volledige okselklieruitruiming?
de bloedcirculatie waardoor hoog risico op
Tot enkele jaren terug ging oncologische
klontervorming en dus blokkeren van de
borstchirurgie systematisch gepaard
lymfe-afvloei.
met een klassieke okselklieruitruiming
beschoren want er was rechtstreeks contact
« Na de ingreep volgens deze unieke techniek is er een volumereductie van gemiddeld 60%
»
(wegnemen van 10 tot 15 lymfeklieren), ongeacht tumorgrootte of al dan niet 13
Laboratoria
Nieuwe uitdagingen voor de laboratoria Dr. Bart Gordts medisch hoofd - directeur dienst laboratoriumgeneeskunde campus Sint-Jan
Een geschiedenis van explosieve groei.
Toen in 1976 het laboratorium in het nieuwe AZ Sint-Jan de eerste monsters ontving, bood
Er worden daarom, in de plaats van de
partner van de artsen-specialisten van het
bij het dagelijkse kwaliteitsdoel in ruime zin.
het een mooie werkomgeving en uitdaging aan 4 biologen en 78 medewerkers. Klinische
vroegere laboratoriumdiensten en eerder
AZ Sint-Jan Brugge-Oostende en daarbuiten,
Automatisatie is de boodschap, maar niet als
biologie was in volle evolutie: de automatisatie van chemische analyses ontwikkelde zich
vanuit de invalshoek van ziektebeelden en
die hen bijstaat om de diagnose van hun
vervanging van competente medewerkers.
met rasse schreden en het uitbreidend spectrum van medische specialiteiten eiste van het
klanten, nieuwe medische deelgebieden
patiënten vast te stellen en de behandeling
Zo koos het AZ Sint-Jan AV ervoor om MRSA
laboratorium steeds meer specifieke onderzoeken.
gedefinieerd zoals endocrinologie, hema-
op te volgen.
op te sporen bij alle patiënten in het begin
tologische oncologie, reproductieve genees-
Vernieuwen en anticiperen enerzijds en
van hun opname. Als eerste in België maakte
zorgexcellentie anderzijds zijn de kernpunten
ons laboratorium daarvoor gebruik van
Onze voorgangers kozen voor investering
2009, een belangrijk jaar
kunde, infectieziekten/antibiotherapie, cardio-
in mensen, techniek, apparatuur en
Zoals vele bedrijven, stuitte ook het
vasculaire diagnostiek en risicobepaling, ...
van de laboratoriumstrategie om vanuit zijn
hoog-technologische robotisatie zodat meer
superspecialisatie. Consequent bouwden
laboratorium vervolgens op uitdagingen
In elk van deze deelgebieden kiest één
domein bij te dragen tot de ziekenhuisvisie
dan 30.000 bijkomende bacteriologische
dokters Spincemaille en Blaton, Van Landuyt
die exponentiële groei steevast met zich
verantwoordelijk klinisch bioloog voor de
“innovatieve referentiezorg voor iedereen”.
onderzoeken gerealiseerd worden door
en Criel, hun respectievelijke diensten voor
meebrengen: stroomlijnen van een steeds
beste analytische methodes, bepaalt de
Immers is de belangrijkste uitdaging voor de
het bestaand en bijgeschoold team van
scheikunde, microbiologie en hematologie
complexer productieproces, uitbouwen van een
kwaliteitsvereisten en verzorgt de medische
ziekenhuislaboratoria om zowel basis- als
technologen.
uit, en ontplooide mevrouw Rosseneu met het
betere communicatie onder alsmaar sterker
vertaling naar voorschrijver en patiënt. De
zeer gespecialiseerde analyses blijvend aan
Tevens boekte het laboratorium in 2009 ook
Simon Stevin onderzoekscentrum een heel
afgelijnde eilanden van laboratoriumactiviteit,
omvorming naar medische deelgebieden
te bieden in een kader van gegarandeerde
andere belangrijke successen: het bekwam
bijzondere ambitie naar wetenschappelijk
kiezen voor de meest geschikte investeringen
creëert een grote herkenbaarheid naar de
en gecontroleerde kwaliteit, tegen de meest
accreditatie door de bevoegde overheid voor
onderzoek. Deze strategie bleek succesvol,
binnen een evenwichtige ontwikkeling onder
klant door rechtstreekse communicatie tussen
economische prijs en met een medische
nieuwe moleculaire biologische technieken en
want tussen 1976 en 1990 werden de
de verschillende activiteiten, uitbouw van
de gespecialiseerde klinisch bioloog en de
meerwaarde over externe, industriële
FISH (BELAC), voor de banken van menselijk
laboratoria van het AZ Sint-Jan zowel
een kwaliteitssysteem doorheen de gehele
voorschrijver en verhoogt de impact van de
laboratoria. Daarvoor is procesoptimalisatie
lichaamsmateriaal (FAGG), en bekwam een
technologisch als medisch toonaangevend
laboratoriumorganisatie, ... Een externe
laboratoriumresultaten op de outcome van de
van de core-business nodig en professioneel
uitbreiding van erkenning voor neonatale
voor universitaire en niet-universitaire
audit bracht in 2008 de vinger aan de pols en
patiënt. Daarenboven bereidt het laboratorium
management in nauwe samenwerking met
screening van metabole aandoeningen
ziekenhuizen. Bij de milleniumwissel stonden
adviseerde een nieuwe laboratoriumstructuur,
zich hierdoor beter voor op integratie in
het ziekenhuisbeheer. Daardoor zal het
voor 2 jaar.
de laboratoriumdiensten voor microbiologie,
die in 2009 werd uitgewerkt na een
zorgpaden.
laboratorium van het AZ Sint-Jan Brugge-
scheikunde en hematologie nog steeds aan
beheerskundig proces waarbij missie,
Een laboratorium kan maar economisch en
Oostende campus Brugge het voortouw blijven
Verdere uitdagingen
de top en hadden 8 artsen, méér dan 100
toekomstgerichte visie en strategie werden
kwalitatief succesvol zijn indien het totale
nemen en bepalen waar de Belgische norm
De herstructurering van de laboratoria is
technologen en 7 universitaire medewerkers
ontwikkeld en vastgelegd.
productieproces geoptimaliseerd is. Daarom
voor laboratoriumgeneeskunde moet en
niet afgewerkt en belangrijke investeringen
wordt het gehele analytische proces in een
kan liggen.
in mensen en middelen kondigen zich
een echte onderneming opgebouwd die in 2008
tweede dimensie en los van de medische
omzet van 18,3 miljoen euro realiseerde. Naast
Van drie laboratoria naar één dienst voor laboratoriumgeneeskunde
deelgebieden, ingedeeld in operationele
Professioneel personeelsbeleid
laboratoriumgebouw boven de dienst
de zogenaamde basis-biologie waren nieuwe
De klassieke departementstructuur van
entiteiten. Binnen elke operationele entiteit
Weinig andere sectoren in en buiten ons
spoedgevallen verplicht de dienst om het
en sterk klinisch georiënteerde vakgebieden
4 diensten en 4 diensthoofden (klinische
voeren laboratoriumtechnologen met bepaalde
ziekenhuis realiseerden in de laatste 20 jaar,
productieproces verder in vraag te stellen
uitgebouwd om de steeds toenemende
scheikunde, hematologie, microbiologie,
technieken en automaten onder de leiding van
tegen de trend van toenemende forfaitarisering
en te optimaliseren. Aanwerving en continue
specialistische geneeskunde in ons ziekenhuis
logistiek en coördinatie) wordt verlaten en
één operationeel hoofd (arts - klinisch bioloog),
in, een omzetstijging van meer dan 600% met
bijscholing van medewerkers zijn, naast
te ondersteunen: oncologische hematologie,
vervangen door een tweelagige structuur,
analyses uit in opdracht van de verschillende
een personeelstoename van (slechts) 38%,
economisch verantwoorde innovatieve
infectieziekten, ziekenhuisinfectiebeheersing,
waarbij medisch-strategische en operationele
medische deelgebieden.
gecombineerd met ongeziene vereisten voor
investeringen, de succesfactor bij uitstek voor
toxicologie, in vitro fertilisatie, hormonologie en
opdrachten duidelijk van elkaar worden
accreditering, externe controles en supervisie
de afwerking van een streng maar efficiënt
lipiden-onderzoek, alsook de meest moderne
losgemaakt en respectievelijk toevertrouwd
Missie, visie en strategie
door de overheid.
kwaliteitssysteem dat alle interne en externe
aspecten van transfusiegeneeskunde. Sinds
aan een medisch diensthoofd-directeur en aan
De core-business van het laboratorium
Succesvolle en kwalitatieve dienstverlening
audits kan doorstaan en de noodzakelijke
het jaar 2001 is het deelgebied typering HLA
een operationeel hoofd.
bestaat er in om de meest geschikte in-vitro
kan slechts bereikt en behouden worden door
erkenningen voor klinische topdiensten van
(Humaan Leukocyten Antigeen) erkend door
Bij deze herstructurering mocht de verworven
analyses uit te voeren, de resultaten medisch
een goed personeelsbeleid. De professionele
ons ziekenhuis garandeert. Het ontbreekt
de European Federation for Immunogenetic,
medische expertise van de vroegere diensten
te interpreteren en dit alles accuraat te
“excellentie” van de medewerkers vertaalt
m.a.w. niet aan verdere uitdagingen.
zonder dewelke stamceltransplantatie in ons
niet verloren gaan, integendeel, deze wordt nog
communiceren. Op die manier is de dienst
zich in hun adequate opleiding en bijscholing
ziekenhuis onmogelijk zou geweest zijn.
meer uitgebouwd.
laboratoriumgeneeskunde een medische
maar evenzeer in hun sterke betrokkenheid
méér dan 320.000 monsters verwerkte en een
14
verder aan. De inplanting van het nieuw
15
SPECT/CT
SPECT/CT op de campus Henri Serruys Dr. Kristoff Muylle diensthoofd nucleaire geneeskunde campus Henri Serruys
Het Henri Serruysziekenhuis was in januari 2008 het eerste ziekenhuis in Vlaanderen dat een SPECT/CT-toestel met diagnostische CT heeft aangeschaft.
De SPECT/CT biedt een belangrijke meerwaarde voor onderzoeken van het skelet,
Deze externe verwijzingen zijn de belangrijkste
hersenen en schildklier, het zijn dan ook deze toepassingen die het grootste deel van de
groeipool en zijn ontegensprekelijk het
onderzoeken omvat. Het toenemende aantal externe verwijzingen voor deze toepassingen,
resultaat van de uitstekende service
alsook de verworven knowhow gedurende de voorbije twee jaar, heeft de dienst nucleaire
door een sterk gemotiveerde equipe van
geneeskunde de mogelijkheid gegeven om zich te profileren als referentiecentrum inzake
verpleegkundigen en artsen. Zowel de
hybride beeldvorming binnen de conventionele nucleaire geneeskunde.
dienstverlening naar de verwijzende artsen en in het bijzonder naar de patiënten is een topprioriteit. Het stokpaardje is de vriendelijke en patiëntgerichte aanpak, waarbij getracht
SPECT/CT biedt een belangrijke meerwaarde voor onderzoeken van skelet, hersenen en schildklier.
wordt voldoende tijd te voorzien om patiënten
onderzoeken en behandelingen. Deze nieuwe
op hun gemak te stellen en de nodige
opportuniteiten en ontwikkelingen dienen
uitleg te geven betreffende de uitgevoerde
te worden vertaald in de ambitie van de
onderzoeken.
dienst nucleaire geneeskunde om via een
De significante toename van het aantal
multidisciplinaire samenwerking met de
onderzoeken laat de dienst nucleaire
diensten oncologie, medische beeldvorming
geneeskunde toe om verder te investeren in
en radiotherapie een referentiecentrum
mensen en middelen. De capaciteit van de
voor moleculaire beeldvorming en therapie
dienst nucleaire geneeskunde op Campus
uit te bouwen met de mogelijkheid tot
Henri Serruys is beperkt; de maximale
subspecialisatie in specifieke domeinen
capaciteit van een SPECT/CT-toestel (met
binnen de nucleaire geneeskunde zoals
behoud van hoge kwaliteit van de uitgevoerde
cardiologie, neurologie, oncologie, hemato-
onderzoeken) is ongeveer 250 onderzoeken
oncologie en therapeutische toepassingen
per maand. Dit aantal werd reeds gehaald in
(radionuclidentherapie, radio-embolisatie
het laatste kwartaal van 2009 en het eerste
en IMRT).
We voorzien voldoende tijd om de patiënt op zijn gemak te stellen en om uitleg te geven.
kwartaal van 2010. De actuele stijging van het aantal onderzoeken kan op korte termijn (1-2 EVOLUTIE AANTAL ONDERZOEKEN SPECT PER MAAND
jaar) leiden tot wachtlijsten van een week of meer tijdens piekmaanden. De huidige ontwikkelingen in de nucleaire geneeskunde spitsen zich voornamelijk toe op ontwikkeling van nieuwe tracers voor PET en therapeutische toepassingen.
300 250 200 150
Het fusieziekenhuis AZ Sint-Jan BruggeOostende AV biedt door de schaalvergroting verscheidene opportuniteiten, zoals de plaatsing van een PET/CT-toetsel (gezien de mogelijke uitbreiding van het aantal erkende
100 50 0
PET/CT-installaties), alsook de ontwikkeling van een radiofarmacie en het aanbieden van
2008
2009
meer gespecialiseerde 16
17
mobiele equipe
Mobiele equipe op de campus Sint-Jan
Hans Declercq hoofdverpleegkundige mobiele equipe Eind 2009 telde de mobiele equipe van Brugge
Els Vanblaere
al meer dan 15 voltijdse eenheden. Verwacht wordt dat dit aantal
verpleegkundig directeur
‘Gefaseerde versterking’
begin 2011 een verdubbeling kent.
De mobiele equipe is door het KB van 15 februari 1999, art. 2 §12 voorzien in de ziekenhuizen. De toepassing van deze wetgeving was in de ziekenhuizen zeer verschillend Hulpvraag versus hulp bieden 2009 (per maand)
en werd soms gebruikt om structurele tekorten op te vangen. De mobiele equipe kreeg vanaf dan gestalte in verschillende ‘flexteams’ per sector, inzetbaar enkel in de vroegdienst. De toewijzing aan een afdeling kon al dan niet van langere duur zijn.
100 90 80
In 2008 werden op de campus Sint-Jan verschillende stappen gezet om tot één mobiele equipe te komen: aanstelling van een hoofdverpleegkundige voor de mobiele equipe; samenvoeging van het bestaande ‘flexteam’; de verworven uurregeling is gewaarborgd en er is respect voor de eigenheid en de expertise van
70 60 50 40 30 20 10 0
verpleegkundigen die reeds in de mobiele
HULPVRAAG
equipe werken.
HULP BIEDEN
In 2009 werden verdere stappen gezet voor de realisatie van de mobiele equipe volgens het KB 19 september 2008: een interne vacature
online activiteitenscherm met de actuele
elkaar geleerd. Ook de opvolging van de
van hulp bieden in de ‘normale’ uren van
voor de mobiele equipe; de beoordeling van de
bedbezetting en de in- en uitstroom van
hulpvragen wordt besproken.
verpleegkundige zorg. Er wordt op meer
kandidaten; mutatie naar de mobiele equipe
patiënten. Er is maandelijks overleg tussen
vanaf najaar 2009. Voor de verdere uitbouw
de verpleegkundige directie en de hoofd-
van het team is uitsluitend gekozen voor verpleegkundigen met ervaring en dus geen Door het KB mobiele equipe van van 19 september 2008 werd een gefaseerde
één centraal nummer is de bereikbaarheid
verpleegkundige van de mobiele equipe om een inschatting voor de volgende maand te
De verpleegkundige is geen expert met
inzetbaarheid van de mobiele equipe waardoor
schoolverlaters. Ook de uurregeling werd
maken. Die inschatting gebeurt aan de hand
betrekking tot de afspraken van de afdeling
hoofdverpleegkundigen van afdelingen
aangepast: geen nacht- en weekenddienst.
van de gegevens per afdeling, de nieuwe
en komt (mee)werken met het vaste team. De
zelfcorrigerend werken inzake hulpvragen.
versterking met 2.309 voltijdse eenheden
De mobiele equipe is inzetbaar op algemene
verpleegkundigen, de mutaties, de geplande
medewerker kan expert zijn in een deelgebied
Er is een positief gevoel bij de medewerkers
voor België voorzien: de inzet van de mobiele
afdelingen chirurgie, inwendige geneeskunde,
vormingen of teamvergaderingen en de reeds
van verpleging en komt samenwerken om
van de mobiele equipe omdat ze effectief meer
equipe dient om zieken op te vangen, om
gespecialiseerde diensten, operatiekwartier
gekende zieken. Een aantal diensten krijgt in
de zorg op de afdeling te helpen realiseren.
hulp bieden. Er zijn nog kandidaten om te
onvoorziene perioden van drukte op te
en intensieve diensten.
functie van de eigen VTE in die maand voor
Deze kracht is verantwoordelijk voor de eigen
muteren naar de mobiele equipe.
vangen, om het bijwonen van bijscholing
Eind december 2009 bestond het team uit
één maand x-aantal uren hulp toegekend. De
gestelde verpleegkundige handelingen en
of vergaderingen waar te maken. Het
15,45 VTE. Een geleidelijke uitbreiding van het
hulpvragen worden per maand ook opgevolgd
activiteiten. Het vast team van de afdeling
gezond roosteren van het vaste team van
team wordt gerealiseerd tegen eind 2010.
per afdeling. Er is een keuze gemaakt om
zorgt ervoor dat een teamlid van de mobiele
maximum aantal inzetbare krachten vrij te
equipe vragen kan en mag stellen.
een verpleegeenheid zou daardoor beter
houden voor acute vragen, dit in tegenstelling
een financiering in verschillende fases
Organisatie voor de inzet van de mobiele equipe: uitgangspunten
tot vroeger. De acute vragen worden
Positieve effecten
voorzien (gekoppeld aan een pilootfase met
De hoofdverpleegkundige van de
gecentraliseerd bij de hoofdverpleegkundige.
De hulpvragen worden gemiddeld voor 89%
geselecteerde ziekenhuizen) en het aantal
mobiele equipe beschikt over een aantal
Er is maandelijks ook een teamoverleg met
ingevuld. De inzetbaarheid is verhoogd door
VTE werd anders berekend. Voor de campus
basisgegevens: het aantal VTE van
de leden van de mobiele equipe. Tijdens dit
het toewijzen op dagbasis zodat een meer
Brugge betekent dit 14,8 VTE op 1 juli 2009
elke afdeling per maand, de normale
overleg wordt informatie gegeven, worden
stabiele dagbestaffing van verpleegkundigen
(en 29,2 VTE tegen 1 januari 2011).
dagbestaffing van elke afdeling, een
afspraken gemaakt, wordt onderling van
gerealiseerd wordt. Er is een uitbreiding
gerespecteerd kunnen worden. Er werd
18
afdelingen hulp geboden. Door te werken met
Verwachtingen t.o.v. teamlid mobiele equipe
hoger. Er is transparantie over de
19
Patiëntvriendelijkheid
«
Van strategische doelstelling naar voelbare patiëntvriendelijkheid
vriendelijkheid heelt
» Jane Vanhaute stafmedewerker zorg campus Sint-Jan
Onze klanten zitten in een kwetsbare, afhankelijke positie en staan frequent onder emotionele spanning.
De manier waarop de patiënten als mens benaderd en behandeld worden kan de
Zelfinzicht: het begin van alle wijsheid
ongemakken, onzekerheden en angsten van een ziekenhuisbezoek verzachten.
Omdat kritische zelfreflectie een onmisbare
Zorgzaamheid, medeleven, begrip,… kunnen het verschil maken in de beleving
stap is bij attitudeverandering, werd een
van de patiënt. Via allerlei initiatieven - gaande van het afnemen en bespreken van
zelfreflectietool gecreëerd. Door stil
patiënteninterviews tot het opzetten van trainingstrajecten - stimuleren we het
te staan bij het eigen gedrag, krijgt de
klantvriendelijk gedrag van medewerkers. We zoeken manieren om ook als organisatie
medewerker inzicht in eigen sterktes en in
klantgerichter te worden.
aandachtspunten.
Klantgerichtheid: meer dan vriendelijk zijn
Alle neuzen in dezelfde richting
Wat is klantgerichtheid? Het is veel
gegeven met interactieve sessies voor
meer dan vriendelijk zijn. Als we de term
140 leidinggevenden. Kleine groepjes,
klantgerichtheid, klantvriendelijkheid
samengesteld uit leidinggevenden van
uitklaarden, werden ons een aantal cruciale
verschillende disciplines, kregen allerlei
competenties van medewerkers duidelijk.
opdrachten. Het doel was te toetsen
We vragen van elk van onze medewerkers een
of er een draagvlak was voor wat een
engagement op vlak van klantgerichtheid.
beperkte werkgroep gedefinieerd had als
Patiëntgerichtheid beschouwen we als een
klantgerichtheid. De leidinggevenden werden
kerncompetentie en zal dus een rol spelen
uitgedaagd om stil te staan bij hun eigen
in het personeelsbeleid met een plaats
gedrag en over hoe ze met hun medewerkers
binnen aanwerving, selectie en inwerking.
omgaan. De opdracht om per groepje een
Het wordt een thema binnen functionerings-
spreuk te bedenken, zorgde voor de nodige
en evaluatiegesprekken. Als organisatie
dynamiek. De sessies werden afgerond met
engageren we ons tot het nemen van de
info over het project en een behoeftenanalyse.
Het startschot van het project werd
Spiegeltje spiegeltje aan de wand… hoe zien patiënten ons? Ieder van ons, en ook de organisatie heeft zijn blinde vlekken. Daarom is het cruciaal te weten hoe patiënten ons zien. Dat komen we te weten door het afnemen van interviews met de patiënten zelf. De concrete voorbeelden en ervaringen van de vraaggesprekken worden teruggekoppeld naar de diensten en gebruikt in trainingen. De uitdaging om met z’n allen de zorg steeds menselijker te maken gaat door in de komende jaren.
nodige initiatieven om de klantgerichtheid van de medewerkers te ondersteunen.
Inspirerende leiders Directie, leidinggevenden en artsen hebben een voorbeeldfunctie. Hoe zij met hun medewerkers omgaan, is bepalend voor de bejegening van medewerkers onderling en van de patiënt. Leidinggevenden coachen hun medewerkers net zo goed op vlak van klantgericht gedrag als op vlak van technische competenties.
« Klant- en patiëntgerichtheid beschouwen we als een kerncompetentie van
Om hun team dagdagelijks te motiveren
onze medewerkers
in het klantgericht werken, kregen 38
»
leidinggevenden handvaten aangereikt door een externe coach.
20
21
2009
markante gebeurtenissen 2009
40 jaar (R) Evolutie
1 april 1969, de allereerste MUG-uitruk met hoogopgeleid personeel vanuit het operatiekwartier.
In juli 2009 verhuisde het dagziekenhuis oncologie naar een nieuwe locatie. Voorheen lagen de
40 jaar later zijn er zo’n 2.050 MUG-interventies per jaar, waarvan één derde met de MUG-heli.
bedden verspreid over het ziekenhuis. Zowel op VE 035 als in het oude deel van het oncologisch
In 1970 ontstond de zelfstandige spoedgevallendienst op de campus ‘Minnewater’, toen nog één
centrum stonden enkele bedden. Aangezien het personeel veelvuldig te kampen had met een
open ruimte met gordijnen voor wat privacy… Nu beschikt de spoed op de campus Sint-Jan over
beddentekort, dienden bureaus regelmatig omgebouwd te worden tot kamers.
3 reanimatiekamers, 10 onderzoeksboxen voor volwassenen en 3 voor kinderen, een hyperbare
De nieuwe dienst beschikt over 21 bedposities.
zuurstofkamer, een hechtings- en gipskamer,… Ons team vangt jaarlijks 27.000 patiënten op
De verhuis vond plaats midden in de verlofperiode. Wat op woensdag nog een bouwwerf leek,
waarvan ongeveer de helft ambulant geholpen wordt. Een spoedgevallendienst speelt continu
zag er dankzij de onderhoudsploeg op zaterdag een ‘instapklare’ dienst uit. Het secretariaat kon
in op evoluties in de maatschappij (toenemende agressie, misbruik van middelen, een kritischer
verhuisd worden, bedden kregen een plaats en ook de artsen sleurden hun bezittingen naar een
en mondiger publiek, toenemend patiëntenaantal), in de medische wereld (toenemende
nieuw bureau.
specialisatie en techniciteit in onderzoek en behandeling), toenemende informatisering,…
Het was voor het team niet zo evident om alle behandelingen te laten doorlopen in een
40 jaar spoed werd waardig gevierd met een fototentoonstelling, een academische zitting,
gloednieuwe omgeving, met minder personeel en alle materialen op een andere plaats! Maar de
een symposium en een prachtig avondfeest.
inzet, flexibiliteit en de professionaliteit van het ganse team zorgden ervoor dat er kwalitatieve
Oncologisch dagziekenhuis
zorg geboden bleef!
Finaleplaats voor de schoonmaakdienst van campus SFX
Om de 2 jaar wordt de Golden Service Award toegekend aan een organisatie die op vlak van
Onze eigen –piekfijn uitgedoste- onthaaldames verwenden de ongeveer 8.000 bezoekers met
schoonmaakgebeuren een uitzonderlijke prestatie levert. Met de campus SFX stelden we ons
een leuk gadget en onze raadplegingsbrochure in een originele draagtas. Velen bleven al
kandidaat in de categorie ‘Best Schoongemaakte Project in de gezondheidszorg België’.
meteen geboeid kijken naar de 3D-film van de robotchirurgie, de tentoonstelling van 40 jaar
Na diverse selecties haalden we de finale die plaats vond in het Scheveningse Kurhaus. Bij de
spoedgevallendienst en de infostand van de patiëntenadministratie. Daarna kregen bezoekers
prijsuitreiking werd ons project als volgt voorgesteld: “Op vlak van organisatie, communicatie en
de keuze om het volledige of slechts een beperkt deel van het traject te bewandelen.
opvolging is geen enkele opmerking te maken op de schoonmaak, zeer krachtig en efficiënt.
De diensten radiotherapie, oncologisch dagziekenhuis, ergotherapie, kinesitherapie, MKA,
De kwaliteit is navenant. Elk programma is op maat van de afdeling geschreven.
dialyse, fertiliteitskliniek, cathlab en radiologie waren opengesteld voor het publiek. Wie koos
De programma’s en taakkaarten verdienen een onderscheiding. Er is een doordacht en volledig
voor het volledig parcours kreeg bovendien de hyperbare zuurstofkamer, een reanimatiedemo,
opleidingsprogramma voorzien.“ De award ging echter naar een andere organisatie.
onze heli én de SeeKing, het containerpark, de koelcentrale, het noodstroomlokaal en de
Wij kregen als finalist een certificaat dat nu in de inkomhal van SFX hangt, als erkenning voor
dieselmotoren te zien. Er waren ook vele infostands en een jobbeurs. De CliniClowns zorgden
de dagdagelijkse inspanningen van onze medewerkers.
voor wat animatie op het parcours. Maar liefst 267 personeelsleden werkten mee om de campus
Open bedrijvendag - zondag 4 oktober: een geslaagd evenement
Sint-Jan in al haar aspecten aan het brede publiek te tonen.
Voor de vijfde maal een Brugse ‘Dag van de logistiek’
De dienst schoonmaak en hygiëne zorgt ervoor dat alle patiëntenkamers perfect gereinigd
In maart 2009, met het uitbreken van de Mexicaanse griep, werd ons ziekenhuis door het
worden, dagelijks worden 115.000 m2 schoongemaakt. Keuken en restaurant zorgen elke dag
Interministrieel Commisariaat Influenza aangeduid als pilootziekenhuis voor West-Vlaanderen
voor de bereiding van meer dan 3.000 gezonde, lekkere en mooi gepresenteerde maaltijden.
en kregen we de opdracht om niet alleen voor ons ziekenhuis een pandemieplan versneld
Aankoop- en voorraadbeheer zorgen voor de aankoop en verdeling van allerhande materiaal.
uit te werken, maar om ook 14 West-Vlaamse ziekenhuizen en de penitentiaire instellingen
De telefooncentrale zorgt voor een klantvriendelijk telefonisch onthaal. Met post, drukkerij en
te begeleiden bij het opstellen van hun noodplannen. Vanuit ons ziekenhuis werd ook een
chauffeurs sluiten we het overzicht van onze logistieke diensten af.
samenwerking opgezet samen met de veiligheidscel Brugge. Dit in het kader van het lokale
Zo worden vele duizenden logistieke processen uitgevoerd - en dit elke dag opnieuw. Sommige
noodplan en de uitwerking van de zorgmeldpunten. Tijdens de vaccinatiefase organiseerden we
diensten werken 24 uur op 24, zeven dagen op zeven, 365 dagen op een jaar. Andere diensten
de vaccinatie voor de gezondheidsscholen in de omgeving. Tijdens de hele periode van dreigende
starten reeds om 6 uur - ook in het weekend!
pandemie bleven we permanent beschikbaar voor alle actoren in de regio voor informatie en
Redenen genoeg dus om deze 305 voltijdse logistieke medewerkers van de Brugse campussen
bijstand. Voor het eigen ziekenhuis werd via intranet een permanente briefing verzorgd.
In de ban van de Mexicaanse griep
jaarlijks in de schijnwerper te plaatsen. In een dankwoordje van de directie krijgt iedere medewerker een figuurlijke pluim opgespeld. Zo kunnen we er weer een jaartje tegenaan. 22
23
Ellen De Ruwe directeur personeel
2009
profiel van de medewerker 2009
Evelyn Verhelle directiesecretaresse Kristien Casselman stafmedewerker
Het profiel van de medewerker toont duidelijk aan dat de structurele vergrijzing in de
VERZORGING ANDERE
maatschappij zich ook vertaalt in het personeelsbestand van het AZ Sint-Jan BruggeOostende. 35% van onze medewerkers is +50jaar. Dit betekent dat dé grote uitdaging voor de komende jaren het verder uitbouwen van zowel een recruterings- als een retentiebeleid
PARAMEDISCH
is. Het is immers niet alleen zaak om in de War for Talent en de verdere uitbouw van onze activiteiten nieuwe gekwalificeerde krachten aan te trekken en aan ons te binden, het is
TECHNISCH
minstens even belangrijk om het huidig personeel te behouden en het verloop tot een
BRUGGE
OOSTENDE
minimum te beperken. Het ziekenhuis beschikt op vandaag over 3560 enthousiaste personeelsleden en 321 artsen om de missie en de visie te realiseren. 2807 personeelsleden zijn tewerkgesteld op de Brugse campussen en 753 op de Oostendse campus. Samen presteren ze
LOGISTIEK
VERPLEGING
het equivalent van 2819 voltijdse eenheden.
De woonplaats van de medewerkers toont aan dat we hen hoofdzakelijk uit eigen regio
ADMINISTRATIE
recruteren. 57% van het personeel per campus
De verschillende soorten functies die tewerkgesteld worden binnen het
woont en werkt in dezelfde stad. Meer dan
ziekenhuis zijn heel divers. Het grootste aandeel (50%) wordt ingevuld
97% woont binnen de provincie.
door verpleegkundigen. De logistieke en administratieve functies nemen 19,5 % voor hun rekening.
24
25
PROFIEL VAN DE MEDEWERKER
De stelling dat de gezondheidszorg hoofdzakelijk vrouwen tewerkstelt, wordt bevestigt binnen het ziekenhuis: 80% van het personeelsbestand bestaat uit vrouwen en deze trend vinden we terug in alle leeftijdscategorieën. Uit de grafiek leiden we bijkomend duidelijk af dat we een ‘ervaren’ personeelsbestand hebben. 35% van de personeelsleden is 50+, 632 personeelsleden zijn 55+ en verlaten dan ook binnen afzienbare termijn het ziekenhuis. De gemiddelde leeftijd voor de Brugse campussen is 43 jaar, voor de Oostendse campus is dit 41 jaar. MANNEN MANNEN
VROUWEN
VROUWEN
CAMPUS SINT-JAN/SFX
CAMPUS HENRI SERRUYS
De steeds verder stijgende ziekenhuisactiviteit weerspiegelt zich in de stijging van het personeelsbestand voor alle campussen. De Brugse campussen kenden een stijging van het personeelsbestand van 5,5%, dit Slechts 42,50% van alle personeelsleden werkt voltijds. Voor de mannelijke personeelsleden
komt overeen met een netto-aangroei van 114 voltijdse eenheden. De Oostendse campus realiseerde in
ligt dit percentage beduidend hoger, namelijk 75%. 21% kiest voor een halftijdse tewerkstelling
2008 een stijging van 11,4% ten opzichte van het referentiejaar 2005, een netto-aangroei van 62 voltijdse
en 31% werkt tussen de 75% en 90%.
eenheden. Deze trend zet zich voort in 2009, maar dit is niet in de cijfers zichtbaar omdat de keukenactiviteit op 31/12/2008 werd afgestoten en sindsdien uitgebaat wordt door het Sociaal Huis Oostende. Het aandeel van het verpleegkundig departement is evenredig gestegen doorheen de jaren.
3,2%
21,3%
2.400
750
2.000
600
Voltijds tewerkgesteld
1.600
Tussen 75% en voltijds tewerkgesteld
1.200
Tussen 50% en 75% tewerkgesteld
42,5%
450 300
800
1,3%
50% tewerkgesteld
150
400
Minder dan 50% tewerkgesteld of tijdelijke opschorting van dienstverband
0
2005
2006
2007
2008
2009
0
CAMPUS SINT-JAN/SFX
31,6% 26
Personeelsbestand in voltijdse eenheden
2005
2006
2007
2008
2009
CAMPUS HENRI SERRUYS aandeel verpleegkundig departement 27
Sport Medisch Adviescentrum
SMAC, een SportMedisch AdviesCentrum Dr. Jan De Neve coördinator SMAC dienst revalidatie en sportgeneeskunde campus Sint-Jan
Vanuit de dienst revalidatie & sportgeneeskunde van de campus Sint-Jan
Het centrum is sinds juni 2009 operationeel en wordt wetenschappelijk ondersteund door en
Diagnostiek
Testing & Advies
heeft een samenwerkingsovereenkomst met het SportMedisch AdviesCentrum K.U.Leuven,
Iedereen met een sportmedisch probleem,
Mensen kunnen in het centrum terecht voor
dat onder leiding staat van Prof. Peers.
van welke aard dan ook, kan zich in het
sportmedische inspanningstesten. Tijdens de
centrum aanmelden voor een onderzoek.
graduele inspanningstest wordt de loopsnel-
Op basis hiervan worden een behandeling
heid of het fietsvermogen telkens om een
en aangepast revalidatieschema voorgesteld
vastgesteld aantal minuten (afhankelijk van
door de artsen.
het testprotocol) verhoogd.
werd het SportMedisch AdviesCentrum Brugge, SMAC Brugge, opgericht. ergometrie installatie met een sportloopbaan en fietsergometers. De sporter kan de testen ook uitvoeren op zijn eigen fietskader dat dan eenvoudigweg gemonteerd wordt op het Cyclus 2-toestel. Tijdens de testing kan er een inspanningselektrocardiogram afgenomen worden, geassocieerd aan lactaatmetingen in het bloed. Verder beschikt het centrum over apparatuur voor antropometrisch onderzoek, longfunctietesten alsook voor de bepaling van het vetgehalte. Er is tevens een Biodex aanwezig als isokinetisch krachtmeetapparaat, samen met een Zebris loopband
Aan de hand van de test worden de optimale Behandeling
trainingszones bepaald waarin getraind kan
De behandeling gebeurt vanuit een
worden. Er wordt tevens trainingsadvies ge-
multidisciplinaire invalshoek, wat een
geven. In de nabije toekomst wenst het SMAC
belangrijke meerwaarde betekent voor
Brugge ook in te staan voor de begeleiding en
de sporter/patiënt. Het team waar er
keuring van getalenteerde sporters verbonden
beroep kan op gedaan worden, bestaat
aan de topsportscholen.
Een brede waaier aan tests en behandelingen is mogelijk.
uit een keuringsarts, een revalidatiearts, een cardioloog, een pneumoloog, een
Tot slot neemt het SMAC Brugge actief deel
voedingsdeskundige, een psycholoog, een
aan de ontwikkeling en uitwerking van pre-
podoloog en een kinesist, allen met een
ventieprogramma’s voor sportblessures en
deskundigheid in de sportgeneeskunde.
overbelastingsletsels.
met drukmeting om een goed uitgebalanceerde loopanalyse te kunnen uitvoeren. In het centrum is het zelfs mogelijk voor paraplegische atleten om met hun handbike inspanningsfysiologisch getest te worden, dit dankzij de ontwikkeling van een aangepast systeem
Totaal vernieuwde infrastructuur…
door de technici van het AZ Sint-Jan. Conform
Voor de volledig vernieuwde infrastructuur en
de normen beschikt het SMAC over de nodige
inrichting van het centrum werden de richtlij-
reanimatie-apparatuur.
nen van Medisch Verantwoord Sporten van de Vlaamse Gemeenschap gevolgd. Er zijn twee
Voor sporters en patiënten
onderzoeksruimten met een gesprekskamer.
De doelstelling van het SMAC Brugge is om
Verder is er een lokaal voor functioneel on-
sporters - van recreanten tot topsporters -
derzoek, en een praktijkruimte voor fysische
mee te begeleiden in hun sport om overtrai-
revalidatie. Een bureel voor de kinesithera-
ning en chronische blessures te voorkomen.
peuten is ook voorzien. De nodige sanitaire
Ook patiënten die de stap tot fysische
voorzieningen maken het geheel compleet.
lichaamsbelasting wensen te zetten kunnen in
… en met aangepaste apparatuur
28
het centrum getest worden om een aangepast reconditioneringsprogramma te krijgen.
Een investering in de aangepaste uitrusting
Daarom wordt in het SMAC Brugge de nadruk
laat het SMAC Brugge toe om een brede
gelegd op diagnostiek, behandeling, testing
waaier aan tests uit te voeren: er is een spiro-
en advies. 29
NIERFUNCTIE-VERVANGENDE THERAPIeËN
Nierfunctie-vervangende therapieën Een brede waaier aan mogelijkheden dr. An De Vriese afdelingshoofd nefrologie en hypertensie campus Sint-Jan
Het aantal patiënten dat nood heeft aan nierfunctie-vervangende therapie blijft stijgen.
De grotere nood aan dialyse is voor een deel het gevolg van de vergrijzing van de bevolking,
vangen. Ook specifieke dialyse-technieken,
’s Nachts dialyseren, overdag werken
hypertensie beter onder controle is en het ge-
maar ook van de betere zorg voor patiënten met diabetes en vaatlijden, waardoor zij langer
zoals dialyse met regionale anticoagulatie
De tijdsbeperkingen van een hemodialysebe-
bruik van antihypertensiva afgebouwd kan wor-
leven en dus meer risico lopen op het ontwikkelen van nierinsufficiëntie. In het AZ Sint-Jan
met citraat bij patiënten met een verhoogd
handeling zijn vooral voor jonge, professioneel
den. Door de betere controle van het uremisch
is het aantal dialyses de laatste 10 jaar gemiddeld met 13 % toegenomen (zie grafiek). Een
bloedingsrisico, dienen onder strikte medi-
actieve patiënten een zware dobber. De patiën-
syndroom verhoogt de kwaliteit van de slaap.
multidisciplinair team vangt de patiënten op en begeleidt hen bij de keuze van de optimale
sche supervisie te gebeuren. Indien de patiënt
ten moeten immers minstens drie halve dagen
Tenslotte is er een belangrijke tijdswinst, zodat
dialyse modaliteit.
echter slechts een beperkte comorbiditeit
per week in het ziekenhuis doorbrengen, zodat
de patiënt zijn professionele activiteiten kan
heeft en geen problemen verwacht worden
hun beroepsactiviteiten in het gedrang kun-
hervatten en opnieuw kan participeren aan het
Het predialyse-team verguldt de bittere pil
hemodialyse, peritoneale dialyse via een
tijdens dialyse, kan hij kiezen om in een
nen komen, vaak met belangrijke financiële
gewone sociale leven.
manuele techniek en peritoneale dialyse met
satellietcentrum te dialyseren. Onze afdeling
consequenties. Ook in hun sociale omgang
Deze patiënten worden actief betrokken bij hun
De impact van dialyse op het lichamelijk,
behulp van een cycler. De patiënt kan de afde-
heeft drie satellieten: de campus SFX in de
en vrijetijdsbesteding (etentje, uitstapje, ...)
behandeling. Ze stellen zelf hun dialysetoestel
psychisch, sociaal en professioneel leven van
ling bezoeken en de betreffende technieken
Brugse binnenstad, AZ Sint-Rembert Torhout
worden ze voortdurend geconfronteerd met de
op, prikken vaak zichzelf aan, en sluiten zelf
de betrokken patiënt mag niet worden onder-
kunnen worden gedemonstreerd met behulp
(in samenwerking met de nefrologen van het
beperkingen van hun ziekte en behandeling.
de dialyse af. Daarna helpen ze mee met het
schat. Wanneer de nefroloog vaststelt dat een
van fantomen. Zo wordt de patiënt ondersteund
H.Hartziekenhuis Roeselare) en AZ Damiaan
Sedert 2004 bieden we hiervoor een oplossing:
opruimen van de zaal. De grote betrokkenheid
patiënt een ernstig nierlijden heeft en binnen
in zijn keuze om de dialysevorm te kiezen die
Oostende (in samenwerking met de nefrologen
nachtelijke dialyse gedurende 8 uur, aan even
bij hun behandeling verhoogt de aanvaarding
afzienbare tijd nood zal hebben aan nierfunc-
het best aansluit op zijn noden en verwachtin-
van AZ Sint-Lucas Assebroek). Voor profes-
hoge bloed- en dialysaatdebieten als tijdens de
van hun ziekte en de therapietrouw. Door het
tie-vervangende therapie, wordt deze patiënt
gen. Daarnaast biedt de predialyse verpleeg-
sioneel actieve patiënten werd een andere
standaarddialyse. Hierdoor verbetert de dialy-
verderzetten van hun professionele activiteit
in regel verwezen naar het predialyse-team.
kundige een luisterend oor en peilt naar de
oplossing uitgewerkt, met name de mogelijk-
se-efficiëntie en dus ook de kwaliteit van leven
tijdens de periode aan dialyse, vergemakkelijkt
Het predialyse team bestaat uit een op elkaar
vragen, frustraties en problemen
heid ’s nachts te dialyseren. Patiënten die hun
aanzienlijk. Het dieet wordt wat minder streng
de maatschappelijke reïntegratie na niertrans-
ingespeelde groep van predialyse verpleeg-
die het vooruitzicht op dialyse met zich
vakantie doorbrengen aan de kust kunnen dan
en vaak kan ook de medicatie afgebouwd
plantatie.
kundigen, de diëtist, de sociale assistent en de
meebrengt. Verder wordt specifieke dieet
voor hun dialyses bij ons terecht. Hierdoor
worden. De onttrekking van vocht gebeurt veel
nefrologen. Het predialyse-team werkt volgens
informatie verschaft door een aan dialyse
neemt het aantal hemodialysepatiënten dat op
langzamer en met minder hemodynamische
een recent opgesteld klinisch pad.
verbonden diëtist. Tenslotte wordt de patiënt
onze afdeling wordt behandeld elk jaar tijdelijk
impact. De patiënt kan hierdoor gemakkelijker
De betrokken verpleegkundigen verstrekken,
in contact gebracht met een medisch-maat-
toe tijdens de zomermaanden.
zijn streefgewicht bereiken, zodat de
aanvullend op de nefroloog, uitgebreide infor-
schappelijk werker, die vragen rond de finan-
matie over de diverse vormen van nierfunctie-
ciële gevolgen van dialyse, vervoerregeling,
Satelliet-dialyse in SFX
vervangende therapie. Onze afdeling biedt alle
sociale voorzieningen e.d. kan beantwoorden.
In 2009 verhuisde de satelliet-dialyse Brugge
bestaande vormen van nierfunctievervangende
Zo wordt de patiënt maximaal ondersteund
centrum van het OCMW-lokaaltje aan het
therapie aan: hospitaal-hemodialyse, satelliet-
om de start van dialyse te verwerken en zo vlot
Astridpark naar de campus SFX (zie foto).
hemodialyse, nachtelijke
mogelijk te laten verlopen.
Patiënten met beperkte comorbiditeit kunnen
AANTAL DIALYSES PER JAAR 40000
36.771 33 148 33.148
35000 30000 25000 18 211 18.211
20000 15000
14.099
19.911
22 156 22.156
24.325 24.182
25.678
27.126
29.213
15.699
10000 5000 0 30
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
Het predialyse team
2005
2006
2007
2008
2009
Dialyse in het moedercentrum of in een satelliet
hier in het centrum van Brugge behandeld worden. Het voordeel van deze locatie is dat de faciliteiten van de aanwezigheid in een zie-
De meerderheid van de patiënten in hemo-
kenhuis (beschikbaarheid van radiologie, labo,
dialyse wordt behandeld in het moeder-
reanimatie) behouden blijven, terwijl er toch
centrum AZ Sint-Jan in Brugge. Bij patiënten
aandacht kan besteed worden aan het comfort
met een belangrijke comorbiditeit is het im-
van de patiënt. De aankleding van de ruimte is
mers essentieel dat er een medische perma-
aangenaam en rustgevend. De oriëntatie van
nentie is tijdens de dialyse-uren. Zo kunnen
de dialyse-zetels is zo geschikt dat patiënten
eventuele complicaties tijdens dialyse, zoals
met elkaar kunnen praten. Ze hebben ook elk
belangrijke bloeddrukdalingen en hartritme-
een gepersonaliseerde audiovisuele set en
stoornissen, snel en adequaat worden opge-
kunnen op internet surfen. 31
Palliatieve Zorgeenheid
Palliatieve Zorgeenheid ‘De Vlinder’ Dr. Roger Crombez medisch diensthoofd PZE AZ Sint-Lucas
Op 9 maart 2009 was de verhuis van de Palliatieve Zorgeenheid (PZE) vanuit het RVT Minnewater naar de campus SFX van het AZ Sint-Jan Brugge - Oostende AV een feit.
Eind 2008 kwam vrij onverwacht het nieuws dat voor de PZE een nieuwe locatie was gevonden. Wettelijk kon de Sp-dienst palliatieve zorg (een ziekenhuisdienst) immers niet langer ondergebracht worden in de gebouwen van het RVT Minnewater (een instelling voor ouderenzorg). De beslissing rond de verhuis van de PZE zorgde voor nogal wat onrust en vragen bij de medewerkers van de eenheid.
De plannen en toekomstvisie werden
nieuwe patiënt werd gehospitaliseerd.
Rond de periode van de verhuis veranderden
duidelijker naarmate de stappen werden
Ook de samenkomsten van zowel het
niet alleen de locatie en de naam van de
genomen voor de herinrichting van verdieping
Associatiecomité voor de eenheid als de
eenheid, de hoofdverpleegkundige werd in
A1 in SFX, een project waar de medewerkers
Medische Raad van het Netwerk Palliatieve
mei opgevolgd door een verpleegkundige met
van de PZE enthousiast aan deelnamen.
Zorg werden vanaf dan gepland in de
ervaring op de dienst zelf.
De architecturale aanpassing van de nieuwe
campus SFX.
Ook de samenwerkingsovereenkomst met de
locatie verliep bijzonder vlot zodat de verhuis
De vrees dat de PZE op campus SFX heel wat
huisartsen kreeg stilaan een definitieve vorm
vanuit het Minnewater zonder problemen kon
moeilijker te bereiken zou zijn voor bezoekers
en alle partijen (AZ Sint-Jan,
doorgaan op de geplande datum. Ondertussen
en huisartsen leek al vlug ongegrond.
AZ Sint-Lucas, Netwerk Palliatieve Zorgen en
werd ook de verhuis van de nog aanwezige
HABO) konden dit begin 2010 goedkeuren.
patiënten in het Minnewater en het materiaal
In een samenwerking met de thuiszorg wordt
van de eenheid minutieus voorbereid.
binnenkort ook een psycholoog betrokken voor zowel patiëntgebonden activiteit als voor
De PZE opende met een receptie waar alle
De nieuwe locatie werd aangepast aan de noden
organisatie, steun en begeleiding van het
betrokkenen de eenheid konden bezoeken en
van een palliatieve zorgeenheid.
medicoverpleegkundig team.
met elkaar konden kennismaken. Van de receptie werd gebruik gemaakt om de nieuwe naam voor de eenheid bekend te maken. De keuze viel op ‘De Vlinder’, een naam die vooral door de verpleegkundigen werd voorgesteld en aanvaard door het Associatiecomité (de samenwerking van verschillende ziekenhuizen en partijen). De eerste werkdag in de nieuwe locatie voelde voor de meesten wat onwennig aan, maar iedereen vond toch vlot zijn weg en al snel kwam ook de vraag naar enkele kleine bijkomende aanpassingen op architecturaal vlak die dan ook heel vlot werden uitgevoerd. De opname van nieuwe patiënten in ‘De Vlinder’ kwam ook op gang vanaf 10 maart 2009, de dag waarop de eerste 32
33
Elektronisch medicatievoorschrift
Elektronisch medicatievoorschrift op de campus Henri Serruys
Patiëntenportaal
Fons Cattrysse hoofd informaticadienst campus Henri Serruys Kristof Claeys
Helga De Neve
In 2009 lanceerde het ziekenhuis een beveiligd patiëntenportaal.
directeur ICT
apotheker
campus Sint-Jan
campus Henri Serruys
Hoewel hier weinig ruchtbaarheid aan gegeven werd vonden vrij snel tal van patiënten via de website van het ziekenhuis hun weg naar dit portaal.
In een eerste versie kon men met behulp van
niet kan nakomen? Moet ik nuchter blijven
een soort boekingscode en een wachtwoord
voor dit onderzoek?).
In het verzorgingsproces van de patiënt is het belang van geneesmiddelen niet te onderschatten.
De patiënt heeft ook zicht op zijn
vervangen door het rijksregisternummer.
administratieve fiche en kan via het portaal
Onmiddellijk hierna kreeg het ziekenhuis
het ziekenhuis informeren dat zijn adres,
opmerkingen van Nederlandse patiënten dat
telefoonnummer, e-mailadres of huisarts
hierdoor de toegang tot deze site voor hen
gewijzigd is.
geblokkeerd werd. In een derde versie werd daarom de boekingscode opnieuw mogelijk
De toegang is beveiligd met een door
gemaakt speciaal voor onze noorderburen.
de patiënt te kiezen wachtwoord. Via de profielinstellingen kan de patiënt dit
Het patiëntenportaal biedt toegang tot alle
wachtwoord steeds wijzigen.
geplande afspraken in het ziekenhuis. De patiënt vindt terug waar en wanneer hij een
Het patiëntenportaal is een eerste stap om
afspraak heeft en kan hierover bijhorende
de patiënt via telematica sneller te betrekken
nuttige informatie opvragen (vb. Waar is de
bij zijn zorgproces. De functies zullen de
dienst juist gelegen? Wat als ik mijn afspraak
komende jaren verder uitgebreid worden.
« Ik heb jammer genoeg nogal wat gezondheidsproblemen. Sedert het patiëntenportaal heb ik op één scherm een overzicht van al mijn afspraken in het ziekenhuis. Dit is veel handiger dan al die losse briefjes met
34
de ziekenhuisapotheker en de toedienende verpleegkundige. Een kleine fout kan grote gevolgen hebben. Het ziekenhuis wenst het belangrijke proces van voorschrijven tot de toediening van medicatie zo optimaal mogelijk te laten verlopen, in de eerste plaats met het oog op de patiëntveiligheid. De economische impact van de ziekenhuisapotheek is niet min, zodat er ook heel wat aandacht gaat naar organisatorische aspecten, voorraadbeheersing
toegang krijgen. De boekingscode bleek onhandig en werd in een tweede versie
Vele actoren zijn betrokken bij de medicatie. In het bijzonder de voorschrijvende arts,
(op afdelings- en op ziekenhuisniveau) en facturatie. Continuïteit van de werking en het respecteren van de privacy van de patiënt krijgen veel aandacht. Verder is het de bedoeling dat in een volgend stadium de medicatie-informatie terechtkomt in een volledig elektronisch medisch-verpleegkundig patiëntendossier.
De arts schrijft voor op een gebruiks-vriendelijke en performante wijze
Validatie door de apotheker, gevolgd door de individuele geneesmiddelendistributie
om het elektronisch voorschrijven en het
Er werd voor gekozen om vanaf 2009 elek-
Met de nieuwe werkwijze krijgt de ziekenhuis-
laptops op de ‘toerkarren’ en nieuwe
tronisch voor te schrijven, nadat een eerste
apotheker een duidelijk en volledig zicht op de
medicatiewagens.
afdeling al sinds juni 2008 hiermee gestart
medicamenteuze therapie van de patiënt. Een
was. Medicatie, opbouw- en afbouwschema’s,
elektronisch geneesmiddelenvoorschrift van
Wat brengt de toekomst?
infusen en sets kunnen voorgeschreven
de arts wordt gevalideerd door de apotheker,
Op de campus Brugge gaat een pilootproject
worden. Dankzij een sterke integratie met
waarmee in feite het fiat wordt gegeven voor
op 2 verpleegeenheden van start in 2010. Een
de apotheektoepassing krijgt de arts de
de aflevering van geneesmiddelen voor een
projectgroep medicatiebeheer is hiertoe in
mogelijkheid om informatie te verkrijgen
patiënt, rekening houdende met het gekozen
het leven geroepen, waarbij ter ondersteu-
over het ziekenhuisformularium. Attesten
distributieschema. De ziekenhuisapotheker
ning een tandem wordt gevormd tussen een
kunnen onmiddellijk afgewerkt worden zodat
behoudt steeds het overzicht van alle medica-
medewerker van Brugge en een medewerker
de administratie zo eenvoudig mogelijk wordt
tiegebonden handelingen voor een patiënt.
van Oostende (tussen artsen, hoofdverpleeg-
gehouden. Daarnaast zijn er meerdere hulp-
“aan bed registreren” mogelijk te maken: in de eerste plaats draadloze verbinding,
kundigen, apothekers, …). De bedoeling is de reeds opgedane expertise op de campus
van medicatie van een vorige opname, een
De verpleegkundige registreert de toediening aan het bed van de patiënt
opvolgsysteem rond thuismedicatie. Bij ont-
Voortaan wordt bij toediening het geneesmid-
mentatie in Brugge.
slag kan de originele thuismedicatie opnieuw
delengebruik op een gebruiksvriendelijke,
vermeld worden, ook als tijdens het verblijf de
kwalitatieve en efficiënte manier geregis-
In samenspraak met de informaticapartner,
apotheek overging tot substitutie.
treerd. Door deze registratie worden ook
Infohos, is er een stappenplan opgesteld
andere processen in gang gezet, met effecten
om praktische verbeteringen aan medica-
op de geneesmiddelendistributie, de tarifica-
tiebeheer toe te voegen, zodat vastgestelde
tie tot zelfs MVG2-registratie.
beperkingen een oplossing krijgen.
middelen voor onder andere het heropstarten
Oostende ten volle te benutten bij de imple-
Gedragen door vele disciplines
Op termijn is het de bedoeling over te gaan op
afspraakbevestigingen!
Het Oostendse projectteam was multidisci-
een 24-uurs distributie van de medicatie, op
»
plinair samengesteld met verpleegkundigen,
naam van de patiënt. Hiertoe lijkt een verdere
ICT’er, artsen en apothekers. De vooropge-
automatisering van de distributie onvermijd-
stelde planning werd op een maand na ge-
baar, waarbij bed-side scanning het volledige
haald. Belangrijke investeringen waren nodig
proces sluitend kan maken.
35
2009
verbouwingen 2009
Security: een traditie kent uitbreiding
Franky Gotelaere
Franky Gotelaere
technisch directeur
technisch directeur
Al jaren heeft het ziekenhuis ‘nachtwakers’ die de veiligheid ’s nachts garanderen. Om
Het ziekenhuis beschikt over een twintigtal zogenaamde “verticale kokers”. Zo noemen
verschillende redenen werd de functie uitgebreid naar de dag.
we de technische ruimtes die doorlopen vanaf de kelderverdiepingen tot de hoogste verdiepingen. In deze kokers lopen de hoofdleidingen van elektriciteit, sanitair, koud en
Nood aan een conciërge-functie
warm water, afvoer van vuil water en fecaliën, centrale verwarming, klimatisatie-ijswater,
Ook buiten de normale werkingsuren heeft het ziekenhuis nood aan een professionele
medische gassen. Toegang tot deze kokers is mogelijk vanuit de gangen op verschillende
technische ploeg die instaat voor een eerste interventie. Een beperkte groep met specifieke
verdiepingen. De kokers zelf zijn uitgerust met vaste ladders en tussenverdiepingen in stalen
kennis krijgt hiertoe voortdurend opleiding.
roosters om werken in de kokers op een veilige manier toe te laten.
Renovatie verticale kokers
Doordat deze groep 24 u op 24 u bereikbaar is, zijn deze medewerkers verantwoordelijk voor permanenties zoals sleutelbeheer, brandbewaking en liftoproepen.
De tand des tijds De installaties in de verticale kokers zijn na 33 jaar aan renovatie toe. Vele watervoerende
Eerste interventie bij brand waarborgen
leidingen zijn in gegalvaniseerd ijzer, een materiaal dat een beperkte levensduur heeft. Vele
De brandweer verplicht ons een eerste-interventiescenario te hebben dat gebaseerd is op het
tracés vertonen dan ook lekken en geïmproviseerde herstellingen. Een aantal afsluitkranen en
“2-loper”-principe. Basisprincipe hierbij is dat een interventie bij brand altijd met minimum
regelkranen die gemonteerd zijn op deze leidingtracés zitten vast of sluiten niet meer, zodat het
twee personen moet gebeuren.
moeilijk wordt om bij verbouwingen een afdeling te isoleren. Op de afdelingen zelf worden bij de verbouwingen systematisch alle technische leidingen vernieuwd, we noemen dit de “horizontale
Veiligheid bij technische interventies bieden
technieken”. Door met nieuwe verticale tracés te starten, kan men voldoende afsluiters
Uit veiligheidsoverwegingen gebeuren bepaalde werkzaamheden steeds met twee personen.
aanbrengen om steeds in bedrijf te blijven.
Enkele voorbeelden: het betreden van technische kokers onder andere om werkzaamheden uit te voeren aan nutsleidingen; het bevrijden van mensen uit liften; het betreden van kruipkelders
Redundantie en bedrijfscontinuïteit van de elektrische stroomvoorziening
en van bestralingsbunkers.
Om de redundantie en continuïteit van vitale systemen in ons ziekenhuis te waarborgen is onze stroomvoorziening aan de basis ontdubbeld: er is een normale stroomvoorziening en een
« Van nachtwacht naar
Het onveiligheidsgevoel bestrijden
noodstroomvoorziening. Beiden maken gebruik van dezelfde stroomgeleiders in die verticale
Er is een algemeen aanvoelen dat het aantal feiten m.b.t. diefstal, vandalisme en agressie stijgt.
kokers.
Dit wordt ook bevestigd door de incidentenregistraties en politie-aangiftes. De aanwezigheid
De staat van de oudere elektrische tracés maakt ons kwetsbaar. Bij een kortsluiting in één van
van deze medewerkers in uniform verhoogt het veiligheidsgevoel bij patiënt, bezoeker en
die hoofdleidingen lopen we het risico op een stroomonderbreking in het volledige beddenhuis
werknemer en schrikt individuen met slechte bedoelingen af.
of een groot deel ervan. Vandaar dat we ze vervangen en waar nodig een afzonderlijk noodnet leggen op aparte bekabeling.
dag- en nachtwacht
De parking uitbaten en bewaken
»
Naast het onderhoud van de technische infrastructuur van de parking, staan de dag- en
Onzichtbaar maar onmisbaar
nachtwakers in voor het continu veiligheidstoezicht. Dit heeft een positief effect op de netheid en
In 2009 werden alle elektrische leidingen in de verticale kokers vervangen. Een hele heksentoer
verkeersveiligheid van de parking en wordt door de patiënt op prijs gesteld.
als men weet dat dit moet gebeuren in volle continuïteit van uitbating. Dat we er in slaagden om dit te realiseren zonder dat het al te veel is opgevallen, hebben we te danken aan onze technici
Erkende bewakingsdienst
en de aannemer.
U ziet dat de taakinhoud van deze groep uitgebreid en zeer divers is. Vandaar dat deze 11 medewerkers over een sterk basisdiploma beschikken en gediplomeerd zijn in personenbeveiliging. Resultaat is dat wij een - door de overheid erkende - beveiligingsdienst in huis hebben die als een goede huisvader over het ziekenhuis waakt en altijd bereid is naar elke vraag begripvol te luisteren.
36
37
Verbouwingen
Eddy Clauw
Een nieuwe thuis voor het medisch maatschappelijk werk, de ombudsdienst en de dienst schoonmaak en hygiëne
Franky Gotelaere
directeur facility
technisch directeur
campus Henri Serruys
Op het gelijkvloers kregen verschillende lokalen een zeer grondige facelift. De diensten
Het technisch-financieel plan van het Henri Serruysziekenhuis werd door de overheid in 2007
medisch-maatschappelijk werk en de ombudsdienst kregen hier hun locatie omwille
goedgekeurd, en daarmee werd de weg geëffend voor de uitvoering van het eerste project,
van de toegankelijkheid voor de patiënten. Het hoofd en de diensthoofden van de dienst
de bouw van een nieuw administratief gebouw en een cafetaria. Door de fusie in 2009 met
schoonmaak en hygiëne kregen er ook hun eigen werkplek.
het AZ Sint-Jan werden de plannen voor de nieuwbouw op twee verdiepingen echter grondig
Campus Henri Serruys bouwt nieuwe vleugel
aangepast. De aanvankelijk voorziene administratieve lokalen komen er niet, maar worden Door hun inrichting bevorderen de ruimtes een rustgevende atmosfeer. Wit is de hoofdtoon,
consultatieruimtes.
en in overleg met de medewerkers is er soms een kleuraccent. Omwille van de spontane uitwisseling tussen collega’s, opteerde het medisch-maatschappelijk
De nieuwbouw zal het aanzien van de voorzijde van de campus Henri Serruys grondig wijzigen.
werk voor een landschapsbureel met bijhorende spreekkamers. De ombudsdienst heeft twee
Het gaat in totaal over 3.407 m² extra-ruimte, verbonden met het hoofdgebouw.
afzonderlijke en ruime burelen die in natuurlijk licht baden, met de plaats om de patiënten te ontvangen. Er werd rekening gehouden met de toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers.
Op het gelijkvloers komen de administratieve functies die voor de patiënt bereikbaar moeten
Het hoofd van de dienst schoonmaak kreeg een eigen bureel, de diensthoofden delen een
zijn, want nu moet die vaak nog de hele campus doorkruisen om vragen over facturatie of
landschapsbureel.
betalingsmogelijkheden beantwoord te krijgen. De huidige receptie- en cafetariaruimte wordt opnieuw ingedeeld en gerenoveerd. Naast de receptie krijgen patiëntenadministratie, penningen ombudsdienst hun nieuwe lokatie. Een nieuwe cafetaria met een zelfbedieningsrestaurant wordt ingericht op de eerste verdieping. Er zal plaats zijn voor 220 bezoekers. De cafetaria zal voor meerdere doeleinden gebruikt worden: het achterste deel zal omgevormd kunnen worden tot een (vlakke) aulazaal met een capaciteit van 130 personen. Door middel van verschuifbare wanden is de cafetaria bovendien transformeerbaar tot twee vergaderzalen, wat inspeelt op een behoefte van medewerkers als van derden. De aula is met een wand afgescheiden van het restaurant. Door deze situering kan men perfect tegemoetkomen aan cateringwensen bij infosessies. De tweede verdieping omvat de consultatie cardiologie en de consultaties reumatologie, geriatrie aangevuld met de verpleegkundig specialisten. De derde verdieping omvat hoofdzakelijk de consultatie oftalmologie en de consultaties gynaecologie en pediatrie. Rondom het gelijkvloers komen er enkele parkeerplaatsen voor huisartsen en voor personen met een handicap, alsook een fietsenstalling met 50 plaatsen. Aan de inkom wordt een ‘kiss & ride’ zone voorzien. De afwerking zal gebeuren in twee fasen: de nieuwbouw moet grotendeels klaar zijn vooraleer de inkom van het ziekenhuis kan worden gerenoveerd. De ingebruikname is voorzien eind 2011.
38
39
zorg in cijfers
De zorg in cijfers Zowel in Brugge als in Oostende vond de laatste jaren een forse groei van de activiteiten plaats. Sommige evoluties in de aantallen weerspiegelen - naast een wijziging in de activiteit ook een gewijzigde wetgeving of facturatie. Dit is vooral zo bij de daghospitalisatie waar een belangrijke hervorming plaatsvond op 1 juli 2007.
ERKENDE BEDDEN in het fusieziekenhuis AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV
De activiteiten van het ziekenhuis vinden op 3 campussen plaats: op de campus Sint-Jan op de site Molenerf aan de Brugse rand, op de campus SFX in de Brugse binnenstad en op de campus Henri Serruys te Oostende. (*) De palliatieve zorgeenheid verhuisde in 2009 van het woon- en zorgcentrum Minnewater naar de campus SFX. Het is een samenwerkingsinitiatief met het AZ Sint-Lucas en de V.Z.W. Palliatieve Zorgen Noord West-Vlaanderen. De dienst telt 9 erkende bedden, waarvan er 6 zijn toegewezen aan het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV.
CAMPUS Kenletter C
Sint-Jan chirurgisch
271
D
inwendige geneeskunde
E
pediatrie
M
sfx
TOTAAL
-
87
358
264
-
116
380
33
-
15
48
materniteit
38
-
13
51
G
geriatrie
84
60
60
204
N
neonatale
15
-
-
15
Sp-neuro
neurologische revalidatie
-
20
-
20
Sp-loco
locomotorische revalidatie
-
20
-
20
Sp-pall
palliatieve (*)
-
6
-
6
a
daghospitalisatie psychiatrie
18
-
10
28
A
psychiatrie
50
30
30
110
331
1240
909
AANTAL OPERATIES
SERRUYS
30.000 25.000
AANTAL OPNAMES aantal opnames exclusief daghospitalisatie psychiatrie
campussen Sint-Jan en SFX CAMPUS SERRUYS
AANTAL SPOEDGEVALLEN
16.000
campussen Sint-Jan en SFX CAMPUS SERRUYS
AANTAL RAADPLEGINGEN POLIKLINIEKEN exclusief medische beeldvorming
400.000 320.000 240.000 160.000
5.000 0
30.000
18.000 12.000
40
0
10.000
24.000
CAMPUS SERRUYS
8.000
15.000
aantal contacten spoedgevallendienst
campussen Sint-Jan en SFX
32.000 24.000
20.000 In vergelijking met de vorige jaarverslagen van het AZ Sint-Jan AV vond een andere telling plaats. Nu zijn ook de operaties opgenomen die niet onder volledige narcose plaatsvonden.
40.000
6.000 0
campussen Sint-Jan en SFX CAMPUS SERRUYS
AANTAL DAGBEHANDELINGEN forfaits RIZIV & daghospitalisatie exclusief daghospitalisatie psychiatrie
De RIZIV-conventie betreffende de dagbehandelingen is aangepast op 1 juli 2007 en voorziet sinds die datum in forfaits chronische pijn. De aantallen van 2007 kan men dus niet zomaar vergelijken met de cijfers van de voorgaande jaren.
campussen Sint-Jan en SFX CAMPUS SERRUYS
80.000 0
40.000 32.000 24.000 16.000 8.000 0 41
middelen
Middelen financiële gegevens
FINANCIERING VAN DE WERKING
WERKINGSKOSTEN CAMPUS SJ/SFX
(in 2 1000)
2008
2009
2008
2009
Bezoldigingen en artsenvergoedingen
159.574
167.841
58.210
61.127
217.784
228.968
504
Afschrijvingen, huur en waardeverminderingen
18.970
19.579
3.264
3.542
22.233
23.121
736
868
Voorzieningen pensioenen
0
4.020
750
480
750
4.500
52.770
11.255
12.831
Financiële kosten
5.759
4.668
1.080
1.273
6.840
5.941
97.214
106.243
26.349
29.687
Inkopen farmaceutische, medische en verzorgingsproducten
65.297
70.340
12.673
14.671
77.969
85.011
15.661
16.625
19.940
19.618
Andere kosten (administratie, energie, onderhoud, voeding, …)
23.140
22.214
10.836
10.456
33.975
32.670
275.478
293.364
87.972
94.463
Totaal
272.739
288.662
86.812
91.548
359.552
380.210
2008
2009
102.522
107.004
29.271
30.954
Kamersupplementen
1.906
1.791
421
Forfaits conventies R.I.Z.I.V.
8.063
8.931
Farmaceutische en gelijkgestelde producten
50.112
Honoraria (omzet) Andere opbrengsten (o.a. wedde- en investeringssubsidies) *
FINANCIERING 2009
UITGAVEN 2009
5,7%
7,7%
Budget van Financiële Middelen (incl. geraamd inhaalbedrag)
Bezoldigingen en artsenvergoedingen
Kamersupplementen
36,5%
Forfaits conventies R.I.Z.I.V. Farmaceutische en gelijkgestelde producten
TOTAAL
2009
2009
Totaal
(in 2 1000)
CAMPUS HS
2008
2008
Budget van Financiële Middelen (incl. geraamd inhaalbedrag)
* in campus HS ook de kosten ook de kosten die gevorderd worden van de artsen
CAMPUS SJ/SFX
CAMPUS HS
Afschrijvingen, huur en waardeverminderingen Financiële kosten
CAMPUS SJ/SFX
36,2%
CAMPUS SJ/SFX
Voorzieningen pensioenen
Honoraria (omzet)
Andere opbrengsten (o.a. wedde- en investeringssubsidies, in HSZ ook de kosten die gevorderd worden van de artsen)
24,4%
Inkopen farmaceutische, medische en verzorgingsproducten Andere kosten (administratie, energie, onderhoud, voeding, … )
0,7%
1,6% 1,4%
58,1%
6,8%
3% 18% In 2009 zijn de totale werkingsmiddelen met meer dan 6,5% gestegen, waarbij verschillende onderdelen elk een forse groei kenden: de honoraria-ontvangsten stegen met 10% wat heel wat meer is dan de stijging van het Budget van Financiële Middelen (inclusief inhaalbedragen valt hier een stijging van 4,7% te noteren). De ontvangsten voor farmaceutische producten blijven stijgen, maar minder snel dan de toename van de uitgaven voor deze producten. Procentueel stegen de inkomsten via de RIZIV-forfaits ook in 2009 het meest, met ruim 11%. De ‘andere opbrengsten’ krijgen - door de verschillende artsenafrekeningen - een andere invulling in Brugge dan in het Henri Serruysziekenhuis: in Oostende bevatten deze ook de terugvorderbare kosten die de artsen aan het ziekenhuis afstaan ter vergoeding van de door het ziekenhuis voorgefinancierde kosten (net geen 12 miljoen euro). 42
11,4% 20,8% 32,8% 16%
CAMPUS HS
CAMPUS HS 1,4%
0,5%
31,4%
0,9% 13,6%
In het fusieziekenhuis stegen de kosten met gemiddeld 5,7%. De kosten voor personeel en artsen - samen 60% van alle kosten - kenden een stijging met 5,1%. Nieuw is dat er vanaf 2009 een voorziening voor toekomstige pensioenlasten wordt aangelegd. In 2009 gaat dat over 4,5 miljoen euro.
0,5% 3,9% 66,8%
43
TOTALE INVESTERINGEN SINDS 2000
Werkten mee:
50.000
Dr. Hans Rigauts, dr. Tom Vauterin, dr. Rudolf Kuhweide, dr. Alexandre Beernaert,
(in 2 1000)
dr. Bart Gordts, Youri Maryn, Dr. Anne Dewachter, Dirk Gheyle, Yvan De Baere, Dr. Roel Venken,
40.000 30.000
De investeringen waren zowel in de Brugse campussen als in het Henri Serruysziekenhuis zeer hoog in 2009. Voor Brugge wordt dit ten dele verklaard door het uitvoeren van investeringen die in 2008 gepland en gebudgetteerd waren. Verwacht mag worden dat er ook de volgende jaren vrij grote investeringsinspanningen geleverd zullen worden.
23.445
20.000 12.636 10.000 3.006 0
dr. Kristoff Muylle, Ellen De Ruwe, Peter Lauwyck, Hans Declercq, Els Vanblaere, Jane Vanhaute,
33.447 32.500
2000
15.211
14.939
Johan De Knock, Lien Cleemput, Johan Van Heulebrouck, Krista Hostens, Guido De Backere, Yvan Bossuyt, Dr. Jan De Neve, Dr. An De Vriese, Dr. Roger Crombez, Helga De Neve,
26.171
25.285
21.820
17.211
Fons Cattrysse, Kristof Claeys, Franky Gotelaere, Eddy Clauw, Rein Van Gerven, Stefaan Samyn,
20.039
Peter Vankersschaever, Marc Vermeire, Bart Lambrecht, Jacky Leirman, Marleen Vandecaveye
11.050 4.768 2001
4.902 2002
3.931 2003
2.660
3.389
2004
2005
2.870
3.152
2006
2007
5.657
5.569 budget
2008
2009
2010
DE BELANGRIJKSTE INVESTERINGEN 2009 Campussen Sint-Jan en SFX te Brugge
Nooit eerder werd er zoveel geïnvesteerd in de Brugse campussen, en in het bijzonder in de bouw- en renovatiewerken. De verbouwingen van de verpleegeenheden en van de poliklinieken vergen een ernstige financiële inspanning, net als het verder uitbouwen van de medisch-technische diensten. Elk jaar weer is het up-to-date houden van onze medische apparatuur een grote investering. In 2009 werden nog een aantal plannen uitgevoerd die gebudgetteerd werden voor het jaar 2008, wat ten dele ook een verklaring is voor de stijging van het geïnvesteerde bedrag op de Brugse campus. In Oostende waren zowel in 2008 als in 2009 de totale geïnvesteerde bedragen hoger dan deze in de voorgaande periode. De start van de nieuwbouw en het beheerssysteem zijn extrainvesteringen, naast de jaarlijkse renovatie van een verpleegafdeling. Ook is er de laatste 2 jaar meer geïnvesteerd in medisch materiaal. 44
17.464
medische apparatuur 10.391
informatica (hard- en software)
andere uitrusting
Verantwoordelijke uitgever:
PK-Projects
dr. Hans Rigauts
Fotografie:
Coördinatie & samenstelling:
Firma Soenen, Verhaeghe & Co - Oostende
Kristien Casselman
Marc Lamoot
Evelyn Verhelle
Living Stone
(in 2 1000)
bouw en renovatiewerken
Lay-out & ontwerp:
3.223
2.369
Domino (tijdelijk gebouw raadplegingen), afwerking van de P-blok, verdere afwerking van het oncologisch centrum en bunker lineaire versneller, cathlabzaal, renovatie verticale kokers, verbouwingen van medischmaatschappelijk werk, van ombudsdienst, van verpleegeenheden, aanpassingen op campus SFX voor de dialyse en palliatieve zorgen, parking en fietsenberging en aanpassingswerken voet- en fietspaden, voorbereidende werkzaamheden voor bouw nieuw labo, voor renovatie neonatologie, verloskwartier, keuken en magazijnen, noodstroomvoorziening…
Campus Henri Serruys te Oostende
Ruddershove 10 8000 Brugge t: 050 45 21 11 2.495
De nieuwe vleugel , het energiebeheerssysteem, de buitenschilderwerken, het afwerken van de renovatie van de psychiatrie
f: 050 45 22 38
[email protected] www.azsintjan.be
Campus SFX Spaanse Loskaai 1
computertomograaf, lineaire versneller, extracorporele niersteenverbrijzelaar, digitale radiologiezaal, toestellen labo’s (entrobot microbiologische kweken, volatuomatisch DNA & RNA extractietoestel, ...), echografen, (mobiele) röntgentoestellen, mammotest, videocolonoscopen en videogastroscopen, beademingstoestellen, monitoren, pigmentlaser, sportmedische toestellen, vele OP-apparatuur en OP-instrumenten, ...
1.256
hardware: SAN (Storage Area Network), uitbreiding servers en vervangingen van PC’s, schermen en printers software: ontwikkeling door Infohos, systeemlicenties,…
689
waaronder (elektrische) ziekenhuisbedden, hoog-laag dialysebedden, zetelbedden en nachttafels, elektrische hoog-laag dialysebedden, ultrasoon-werkstation voor centrale sterilisatie, kantoormeubilair, instrumentenwasmachine, TV’s, medicatiewagens, koelunits…
Campus Sint-Jan
Upgrade Evita toestellen operatiekwartier, monitoring Centricity, Scanora systeem medische beeldvorming, Auto Kerato refractor tonometer, operatietafel en toebehoren, Cusa toestel, medische toestellen voor rugkliniek, echografietoestel voor Cardio, HD videocoloscoop, OPapparatuur en instrumenten
Hardware : SAN+ backup, module Cyberlab, software voor telefooncentrale, licenties, schermen en printers,
8000 Brugge t: 050 47 04 70 f: 050 47 04 80
[email protected] www.azsintjan.be
Campus Henri Serruys Kaïrostraat 84 8400 Oostende t: 059 55 51 11 f: 059 55 51 66
1.129
Elektrische ziekenhuisbedden, medicatiewagens, kantoormeubilair
[email protected] www.azsintjan.be 45
az sint-jan brugge - oostende AV
